Spanje: Andalusië
Dodenweg weer springlevend Veilig over het gevaarlijkste wandelpad ter wereld Tekst en foto’s: Ruben Schipper
El Caminito del Rey stond decennia lang bekend als het ‘Gevaarlijkste Wandelpad ter Wereld’. Na een grondige renovatie werd het ruim honderd jaar oude pad in het Spaanse Andalusië eind maart heropend. HIKE & trekking was er bij.
Boven
Vanaf de start in Ardales loop je direct een donkere tunnel in.
Midden
Río Guadalhorce perst zich door de nauwe kloof.
Onder
De renovatie van dit architectonische hoogstandje koste miljoenen.
De windvlaag komt onverwacht. De helm die ik verplicht ben te dragen waait van mijn hoofd en stuitert over het pad richting afgrond. Gelukkig is er een afrastering die voorkomt dat mijn helm honderd meter lager in de kloof beland. De volledige gerenoveerde El Caminito del Rey bezorgt je tegenwoordig geen kopzorgen meer en is veilig door iedereen te belopen. En hoewel het pad daarmee zijn reputatie van ‘gevaarlijkste ter wereld’ kwijt is, is het zeker niet minder spectaculair! Vanaf het startpunt bij Ardales lopen we direct een donkere tunnel in. Het pad is niet te zien, dus lopen we op goed geluk in de richting van het licht, waar we uitkomen bij een breed pad langs het Gaitanejo stuwmeer. Vanaf hier volgen we de stroom van Río Guadalhorce dat via de nauwe Desfiladora de los Gaitanes kloof richting El Chorro stroomt. Koninklijke allure Om de stad Málaga van goedkope en schone elektriciteit te voorzien werd hier aan het begin van de twintigste eeuw Hydro Compagny – El Chorro opgericht. Met de aanleg van de waterkrachtcentrale werd eveneens een pad door de kloof aangelegd, hoog boven de rivier. Werknemers van de waterkrachtcentrale konden op deze manier onderhoudswerkzaamheden verrichten en materialen transporteren. Volgens de officiële lezing is deze zware klus destijds geklaard door matrozen en scheepsbouwers. Zij waren immers gewend om onder moeilijke omstandigheden constructies te bevestigen aan steile wanden. Er zijn ook verhalen over terdoodveroordeelde misdadigers die hangend aan de rotsen de ankers bevestigden en zo meter voor meter het houten pad realiseerden.
34
Enkele jaren later liep een solide route van beton door de kloof waar de lokale bevolking dankbaar gebruik van maakte: te voet, per fiets of te paard. De afgelegen dorpen waren middels het pad bereikbaar geworden voor iedereen. Kinderen konden eenvoudig naar school. Vrouwen kochten in nabijgelegen dorpen hun waar. De mannen bezochten de kroeg in het naastgelegen dorp. In 1921 gebruikte Koning Alfons XIII het pad om de Conde del Guadalhorce stuwdam officieel te openen. Sinds die tijd draagt het pad de naam ‘El Caminito del Rey’, ofwel ‘Het Koningspad’.
Ondanks dat El Caminito del Rey zijn reputatie van ‘gevaarlijkste ter wereld’ kwijt is, is het pad niet minder spectaculair! Fatale ongelukken Ook Hollywood maakte dankbaar gebruik van het spectaculaire decor van El Chorro. De bekendste film die hier werd opgenomen is Von Ryan’s Express (1965) met Frank Sinatra in de hoofdrol. In de oorlogsfilm rennen militairen over het smalle bergpad en door de naastgelegen spoortunnel. Ook Brigitte Bardot, Rachel Welch en Harvey Keitel zijn hier voor filmopnames geweest. Aan het einde van de twintigste eeuw was het pad ernstig in verval geraakt en was er van de koninklijke allure nog maar weinig over. De leuningen waren grotendeels verdwenen en er vielen grote gaten in de betonplaten waarover je moest lopen. Op som-
HIKE & Trekking
Op 2 juli 1505 reist de gewezen rechtenstudent Maarten Luther na een familiebezoek terug naar de Universiteit in Erfurt als hij in een heftige onweersbui belandt. De bliksem slaat dichtbij in en de jonge Luther wordt door de luchtdruk van zijn voeten geblazen. Bang en geschrokken als hij is roept hij de heilige Anna aan: “Help, heilige Anna, ik wil een monnik worden!” Hij doet zijn intrede in de kloosterorde van de Augustijner Heremieten en wordt in 1507 tot priester gewijd.
BAM! BAM! BAM! Op 31 oktober 1517 timmert Luther met drie ferme hamerslagen zijn 95 stellingen aan de deur van de kerk in Mittenberg. Dit is het symbolische begin van de Reformatie van de katholieke kerk. Luther is dan 34 jaar oud. Omdat het nu bijna 500 jaar geleden is dat Reformatie begon werd eind mei de Lutherweg-Sachsen geopend. In 29 etappes (550 km) wordt je langs veel belangrijke plaatsen en bezienswaardigheden geleid van de Duitse
deelstaat Saksen, zoals Leipzig, Torgau en Zwickau. Wij volgden enkele dagen de voetsporen van Maarten Luther door ‘Het Moederland van de Reformatie’, zoals men het in de wandelgids beschrijft. Reformatie bier De lange wegen door de eindeloos golvende akkers bieden ruimte aan overpeinzingen. Af en toe steekt er in de verte een kerktoren boven het graan of het koolzaad uit. Hoog in de
Links
In het rivieren-, heide- en merengebied van NoordSaksen, tussen Leipzig en Torgau, liggen tientallen historische molens.
Rechts
In de slotkapel van Slot Hartenfels in Torgau beklom Maarten Luther regelmatig het spreekgestoelte.
“Help, heilige Anna, ik wil een monnik worden!” 49
HIKE & Trekking
Ski Safari Oeganda 9 dagen trekken voor 100 meter skiën Tekst & fotografie: Jimmy Petterson
Jimmy Petterson skiede in zijn leven op de meest vreemde en exotische plaatsen. In Oeganda trok hij negen dagen lang door het Rwenzori-gebergte voor een afdaling van slechts honderd meter. Om te kunnen skiën op de Margherita gletsjer van Mount Stanley kun je niet simpelweg in de lift stappen. Voor iedere verticale meter die je met de ski kunt afdalen, moet er 35 meter geklommen worden. De trektocht begint op 1460 meter en op dag zes kun je – als de omstandigheden het toelaten – honderd meter skiën. Vervolgens moet je nog drie dagen naar
Bergen van de Maan De Rwenzori is een 120 kilometer lange bergketen in Oeganda. Al in 150 maakte een Griekse geleerde melding van het bestaan van een met sneeuw bedekt gebergte in Centraal-Afrika, dat de bron van de Witte Nijl zou vormen. Door de dichte mist die standaard rond het gebergte hangt, bleef het bestaan ervan lange tijd letterlijk in nevelen gehuld. Pas in 1888 wist de Britse ontdekkingsreiziger Henry Stanley het bestaan van het Maangebergte – zoals het door locals wordt genoemd – te bevestigen. De hoogste top van de keten is Margherita Peak (5109 m) op Mount Stanley. Mount Baker is 4844 meter hoog. In 1906 werden alle toppen door een Italiaanse expeditie beklommen. Naast de Kilimanjaro en Mount Kenya is de Rwenzori het enige gebergte in Afrika waar eeuwige sneeuw ligt, alhoewel dat de door de klimaatverandering in een rap tempo weg smelt.
beneden lopen om weer terug in de bewoonde wereld te komen. In totaal ben je dus negen dagen onderweg voor een afdaling van honderd meter. Dat klinkt vrij krankzinnig. Zeker als je bedenkt dat het Rwenzori-gebergte een vrij onplezierig microklimaat heeft. De toppen zit continu verscholen in de mist en de wolken. Grote kans dus dat je na 3650 meter klimmen eindigt in een whiteout en je dus nul zicht hebt. Niet voor niks duurde het tot 1888 voordat de bergketen werd ontdekt. Bron van de Nijl Enock Bujambale en Edson Kule uit Oeganda zijn de twee gidsen die mijn vriend Christer Henning en ik gaan begeleiden. We zijn de jongsten niet meer – Chris en ik zijn beiden in de zestig – en gelukkig gaan we de eerste dag rustig van start. Een vijf uur durende hike brengt ons omhoog van 1460 naar 2586 meter. Een groot deel van de dag volgen we een kleine rivier, waarvan ik me afvraag of het de bron van de Nijl is. De Britse ontdekkingsreiziger Livingstone maakte van deze vraag ooit zijn levenswerk. Voor mij is het vooral prettig dat ik met een duik in het koude smeltwater het zweet van mijn lichaam kan wassen. In 1866 trok Livingstone samen met 25 dragers en soldaten langs de Rovuma rivier. Een pad was er niet, ze moesten zichzelf een weg door de bush hakken. Het opmerkelijke is dat er sinds 150 jaar eigenlijk weinig is veranderd. Op onze tweemansexpeditie worden we ondersteund door elf dragers. Nu er ligt er weliswaar een pad, maar dat is vaak moeilijk te onderscheiden en regelmatig moeten Enock en Edson het kapmes hanteren. Onderweg hebben we redelijk geluk met het weer. De ochtend is droog en zonnig, alleen het laatste deel van de trektocht valt er motregen en soms
een klein buitje. Als we ’s avond in de Sine Hut zitten en de regen met een donderend geraas op het golfplaten dak klettert, dringt het tot me door hoeveel geluk we hebben gehad.
Voor iedere verticale meter die je met de ski kunt afdalen, moet er 35 meter worden geklommen. Extreem nat De tweede etappe is een stuk zwaarder dan de eerste. De route voert over een smalle bergkam met aan weerszijden een ravijn. Het motregent bijna de hele dag. In het bamboebos worden we echter nauwelijks nat omdat we in de beschutting van het bladerdak lopen. Door de combinatie van het dicht begroeide bos en de zwaar bewolkte hemel krijgt het begrip ‘donker Afrika’
Links
Onderaan het Rwenzorigebergte zijn de omstandigheden nog verre van winters…
Rechts
… maar op het dak van Oeganda tref je nog steeds eeuwige sneeuw aan.
hier een geheel nieuwe betekenis. Op ongeveer 3000 meter, maakt het bamboebos plaats voor bossen van reuzenheide – tot wel zes meter hoog – en reuze lobelia’s. Het Rwenzorigebergte ontvangt jaarlijks drieënhalve meter neerslag waardoor de vegetatie bizarre vormen heeft kunnen aannemen. Veel stukken van de trail zijn extreem nat en modderig. Op mijn rubber laarzen ploeter ik langzaam en voorzichtig vooruit. Een verkeerde beweging en je verstuikt je enkel en dat betekent direct het einde van de hele onderneming. Op de natste en moeilijkste stukken zijn gelukkig plankenpaden en ladders aangelegd. Ontdekkingsreizigers Livingstone en Stanley (zie kader Bergen van de Maan) hadden die luxe niet. Die hadden zelfs geen kaart of gids. Kort voordat we aankomen bij Mutinda Camp (3688 m) lossen de wolken op en krijgen we een schitterend uitzicht op Mutinda Tower en Mutinda Lookout – twee imposante steile kliffen die eerder zaten verscholen in de mist. De aangrenzende pieken rijzen honderden meters boven het pad uit.
61