MuntMonnaieMagazine 26

Page 20

Shell Shock krijgt de ondertitel “A Requiem of War” en wordt omschreven als een “Dance oratorio in twelve Canti”. Requiem, Oratorio, Canti... waarom koos u bij een hedendaags werk voor oude religieuze vormen? Nick Cave: Als jongeman kreeg ik eens een prachtig volume van de Cantos van Ezra Pound cadeau, een boek dat in die tijd een enorme indruk op me maakte. Het woord Cantos vond ik, net als de gedichten zelf, bovennatuurlijk en bijzonder mysterieus klinken. Toen me gevraagd werd om deze cantos te schrijven – een lang gedicht, opgedeeld in kortere gedichten vond ik het een fijne gedachte om te kunnen schrijven over één enkele monsterlijke oorlogsdaad, bekeken vanuit verschillende standpunten. Dat idee begon te groeien en het requiem evolueerde tot het losse verhaal dat het nu is. Nicholas Lens: Het werk is in essentie een opera, want het vertaalt dramatische teksten die één groot thema met elkaar gemeen hebben in een muzikale taal met terugkerende motieven. Toch is het niet één lang verhalend relaas met een begin, een midden en een eind, maar eerder een lyrische benadering van verschillende karakters die elk hun eigen, individuele moment hebben. De karakters helpen elkaar soms hun verhaal te vertellen, of hun identiteit verandert en valt uiteen in een of meerdere entiteiten. De operastructuur is het resultaat van een evolutie, want helemaal in het begin was er geen sprake van enscenering. Vanuit dat standpunt moeten de vormen requiem, oratorium en/of canti (sommige van die namen werden door anderen aan het werk gegeven) worden beschouwd als historische collectieve generische namen die oorspronkelijk inderdaad een klerikale connotatie hadden, maar voor mij alleen verwijzen naar een vergelijkbare technische structuur, en geenszins naar een godsdienstige uitdrukking van een dogmatische denkwijze. Is opera een kunstvorm die dit universele gevoel beter kan vatten dan andere vormen? Nicholas Lens: Beter? Dat zou ik niet durven te stellen. Maar de operastructuur is wat mij betreft wel de ultieme theatervorm. Ze bevat zoveel expressieve lagen en elke laag heeft haar eigen dramaturgische spanning. Indien ze correct worden gebruikt, komen al die lagen samen in één overweldigend geheel om zo een indruk te creëren die met geen enkele andere podiumvorm kan worden vergeleken. Een zangstem liegt niet, niet omdat ze dat niet zou willen, maar omdat ze dat gewoon niet kan. Elke aarzeling, zelfs al wordt die technisch gecamoufleerd, is hoorbaar. Op die manier krijg je de kans om schoonheid te combineren met ruwheid, virtuositeit met eenvoud, 38 SHELL SHOCK

et de l’observation d’une rivière, comme le Mékong par exemple, dont l’intense activité rejaillit sur celui qui s’y ressource dans la contemplation. Shell Shock est sous-titré A Requiem of War [Un Requiem de Guerre] et est décrit comme un Dance oratorio in twelve Canti [Danse sur un oratorio en douze chants.] Requiem, Oratorio, Canti… Pourquoi avezvous choisi des formes religieuses anciennes pour une création contemporaine ? Nick Cave : Dans mes jeunes années, je me suis procuré un magnifique volume des Cantos d’Ezra Pound, un livre qui m’a fortement impressionné à l’époque. Semblable à un poème, le mot Canto était pour moi profondément mystérieux, il relevait d’un autre monde. Lorsqu’on m’a proposé d’écrire ces chants – un long poème divisé en poèmes plus courts –, je fus attiré par le sujet : un seul et monstrueux acte de guerre, mais considéré selon diverses perspectives. En fin de compte, l’idée a germé et le requiem s’est développé en un récit littéraire que nous présentons maintenant. Nicholas Lens : Par essence, l’œuvre est un opéra en ce qu’il transmet des textes dramatiques reliés entre eux par un thème central, dans un langage musical où des motifs se répondent. Cependant, il ne s’agit pas d’un long récit avec un commencement, un milieu et une fin, mais plutôt d’une approche lyrique de différents personnages dont chacun, individuellement, reçoit son moment propre. Parfois, les interprètes s’entraident pour raconter leur histoire ou les mutilations et transformations de leur identité en une ou plusieurs entités. La structure de l’opéra est le résultat d’une évolution, de la même manière que la mise en scène n’était pas conceptualisée initialement. Dans cette perspective, les formes du requiem, de l’oratorio ou des canti – le choix de certains mots émane de tiers – sont associées à des noms génériques appartenant à l’histoire collective, appellations qui bien sûr à l’origine présentaient une connotation religieuse, mais qui pour moi se réfèrent à une structure technique comparative et en aucune manière à l’expression d’une foi en une opinion dogmatique. L’opéra est-il une forme artistique qui, mieux qu’une autre, permet d’atteindre cette universalité ? Nicholas Lens : Mieux…? Je ne me risquerais pas à dire cela. Pour moi, la structure opératique atteint la forme suprême du théâtre. Elle présente toutes ces strates d’expression dont chacune exprime sa propre tension dramaturgique : si elles sont bien utilisées, toutes les lignes dramaturgiques se rassemblent en un tout fulgurant qui donne une impression incomDE MUNT

© Kasia Wozniak

LA MONNAIE

SHELL SHOCK 39


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.