Tο σχήμα που δίνει στα πράγματα η αγάπη Από τον Σπύρο Μπαλτογιάννη
Ο ιστορικός Γιάννης Σβορώνος είπε για
και πέρα. Καλείστε να ζήσετε δυστυ-
για την πραγματικότητα». Με όποιον
την ομορφιά.Με αυτή την έννοια νοιώ-
χώς στη μονοδιάστατη χρονική εκδοχή
λοιπόν κίνδυνο εγωιστικής συνάφειας
θω ότι είμαστε, στο σύνολο, έμπλεοι
του σκοτεινού σήμερα.
ελλοχεύει υιοθετούμε την απάντηση.
αγάπης σε ένα ωκεανό ομορφιάς.
Ως δάσκαλοι νομίζουμε ότι ξέρουμε να
Διότι πως μπορεί να ταυτιστεί κανείς
Στην ονειρική αυτή βραδιά, μας απο-
περιγράφουμε ελκυστικά το παρελ-
με μια πραγματικότητα που αποδέχε-
τρέπει να ονειροβατούμε η ηφαιστεια-
θόν, να προκαλούμε πόνο για ότι χά-
ται έναν περιορισμένης ηθικής νόμο
κή σκόνη μιας απρόσωπης εκρηκτικής
θηκε οριστικά. Η λυτρωτική αυτή απο-
ή ακόμα χειρότερα αποδέχεται τη θε-
εκδίκησης.
δοχή του πένθους είναι το κλειδί της
σμοθέτηση της ανηθικότητας;
«Συγκλονισμένοι από τα σπασμωδικά
ανάλυσης. Η ικανότητα της ανάλυσης
Βλέπετε πως η σκουριά της καθημερι-
νοήματα*» των οικονομικών αναλύσε-
είναι η απαραίτητη προϋπόθεση της
νής μας οξείδωσης θαμπώνει και την
ων, υφιστάμενοι των καλεσμένων της
σύνθεσης. Η σύνθεση δεν εξασφαλίζει
ξεχωριστή αυτή στιγμή που έπρεπε
πρωινής και βραδινής ζώνης, ανεχό-
πρόβλεψη του μέλλοντος αλλά δίνει
όλα να φωτίζονται από τη λάμψη των
μαστε την αισθητική απρέπεια και τους
ένα στέρεο παρόν για να στηριχτεί το
δικών σας άστρων;
αποπνικτικούς συναισθηματισμούς των
μέλλον.
Παρασέρνεται κανείς στις ασάφειες
μεσημεριανών καταιγίδων και δεχόμα-
Ως δάσκαλοι,
του μέλλοντος αντί να περιγράφει με
στε τη σκόνη ως τιμωρία μιας εθνικής
Δε θα κριθούμε για αυτά που είπαμε ότι
σαφήνεια την ελπίδα που διαγράφεται
μωρίας και ως πέπλο που αποπειράται
θα κάνουμε.
από τη λαμπερή παρουσία σας.
να σκιάσει τη λάμψη αυτής της βρα-
Δε θα κριθούμε για αυτά που λέμε ότι
Σας διαβεβαιώνω ότι φέρετε μαζί σας
διάς.
κάναμε.
τις ταπεινές μας προσδοκίες, περισσό-
Κανείς δεν μπορεί να είναι ευτυχής σ’
Δε θα κριθούμε τώρα για την εικόνα
τερο σαν παράσημο και λιγότερο σαν
αυτόν τον τόπο.
που έχουμε στο χώρο της εκπαιδευτι-
άδικο τοκοχρεολύσιο μιας χαμένης
Σχεδόν κανείς δεν είναι αισιόδοξος.
κής κοινότητας.
γενιάς. Πρέπει να έχετε επίγνωση ότι
Δικαιούται απλώς να ελπίζει όταν μά-
Δε θα κριθούμε συνολικά ούτε και από
στις ολισθηρές ατραπούς της ορεινής
χεται.
αυτό το μέγεθος της εμπιστοσύνης
βαλκανικής, στις πλινθόκτιστες συν-
Ελπίζουμε, γιατί δίνουμε καθημερινά
που απολαμβάνουμε.
θέσεις με
μάχες χωρίς ιαχές πολέμου ακριβώς
Ταπεινά με ή χωρίς αυταπάτες προ-
προσόψεις, σε μια θύελλα από χωρο-
όπως το έθεσε ο Καμί: «αληθινή γενναι-
σβλέπουμε οι μετέχοντες της παιδείας
χρονικά Vertigo, είναι λίγοι αυτοί που
οδωρία απέναντι στο μέλλον είναι να
στο χώρο αυτό να συμβάλλουν στην
μπορούμε να τους εμπιστευτούμε ένα
τα δίνεις όλα στο παρόν»
αλλαγή του κόσμου και είμαστε έτοι-
φυλαχτό σαν αυτό που κρατάτε.
«Περνούμε πάντοτε τη μέρα που έφυ-
μοι να κριθούμε γι’ αυτή την προσδο-
γε στη στήλη των τρανών απωλειών**»
κία μας
Περνώντας την πύλη δε χρειάζεται να
όπως προστάζουν οι ποιητές.
Ακούσαμε πολλές φορές: «Δάσκαλε
ψαχουλέψετε το φυλαχτό για να ανι-
Η διαλεκτική σχέση του χτες με το αύ-
αυτά που λέτε δεν έχουν καμία σχέση
χνεύσετε τη σύστασή του.
ριο είναι ίσως και η ειδοποιός διαφορά
με την πραγματικότητα». Ο Χέγκελ με
Σας το λέμε από τώρα:
του χώρου αυτού με το περιβάλλον
το ειδικό του βάρος σε αντίστοιχη πρό-
το φυλαχτό έχει κρυμμένη μέσα του
στο οποίο καλείστε να ζήσετε από δω
κληση απάντησε: «Τόσο το χειρότερο
την ΕΛΠΙΔΑ.
[58]
τις χάρτινες ευρωπαϊκές
Το κείμενο αύτο διαβάστηκε στην Τελετή Αποφοίτησης τον Ιούνιο 2010 *Γ. Σεφέρης** Κ. Δημουλά