Neder betuwe magazine - 2021 by Alette Keuken

Jaargang 19 | Nummer 2 | Juni 2021

Uitgave van gemeente Neder-Betuwe

Bouwen voor de toekomst pag 4 t/m 11

En verder onder meer in dit nummer: Eropuit in Neder-Betuwe De geschiedenis van onze Molukse inwoners

pag 12 pag 17

Advertentiepagina's_NBM2.indd 1

21-6-2021 13:07:55

Voorwoord burgemeester Jan Kottelenberg

Wonder Wij beleven een bijzondere tijd. Na anderhalf jaar lijkt de coronabesmetting steeds meer onder controle. Onlangs las ik een prachtige column van Floor Rusman met de kop ‘Mirakel’. De strekking ervan: ‘Dat er zo snel en massaal een vaccin is tegen het coronavirus. Weten Nederlanders wel wat voor mirakel dit is?’ Waar de meeste vaccins er normaliter zo’n vier of vijf jaar over doen om toegediend te kunnen worden, daar is nu binnen een jaar het coronavaccin. Met man en macht en met royale middelen is, wereldwijd, alles op alles gezet om ze gereed te maken. Als het meezit kan iedereen deze zomer gevaccineerd zijn. Ik vind het inderdaad een mirakel. Hopelijk u ook. Je zou er ook andere woorden aan kunnen verbinden: Een wonder. Leiding van Hogerhand. Geluk hebben.

Misschien helpt het ons om af en toe dat woord dat het dichtste bij ons gevoel komt - voor mij is dat ‘wonder’ - in onze mond te nemen of in onze gedachten te houden. Op momenten dat er toch nog geduld van ons wordt gevraagd. Op momenten dat we ook die laatste coronaregels het liefst per direct overboord willen zetten maar het tóch beter is dat niet te doen. En dan toch maar weer die anderhalve meter afstand houden, dat testen bij klachten en eindeloos je handen wassen of toch maar weer dat mondkapje opzetten. Dat we op die momenten met dat eigen gekozen woord nog even het geduld opbrengen als teken van respect en bewondering. Voor dat mirakel, dat wonder, die leiding, dat geluk dat ons ten deel valt.

70 jaar Molukkers in Nederland

Wonen in Neder-Betuwe

Ruim 70 jaar geleden kwam de eerste generatie Molukkers naar Nederland. Sommigen kwamen in Opheusden wonen na een reis over de wereldzeeën. Zij kwamen met koffers vol verwachtingen. Verwachtingen die steeds weer bijgesteld moesten worden. Wat beseffen wij van het heimwee naar andere luchten, een andere zon en andere regens? In dit Neder-Betuwe Magazine leest u het eerste indrukwekkende artikel van een serie over de geschiedenis van onze Molukse inwoners. De geschiedenis die wij in mei 2022 hopen te kunnen tonen met de Reizende Tentoonstelling rond het gemeentehuis.

Een plek om te wonen, hoewel van een heel andere orde, houdt velen bezig. Gelukkig worden er veel huizen gebouwd in onze dorpen. Waar het plezierig wonen is met het vele groen en het indrukwekkende rivierenlandschap. In deze editie besteden we veel aandacht aan de bouwplannen in onze dorpen en ook aan de vele recreatiemogelijkheden in het prachtige groen.

Colofon Neder-Betuwe Magazine is een uitgave van de gemeente Neder-Betuwe in samenwerking met Elan Media Group BV

Veel leesplezier en een zonnige zomer gewenst. Jan Kottelenberg

Eindredactie: Gemeente Neder-Betuwe

Teksten: gemeente Neder-Betuwe, Marco Diepeveen

Exploitatie en advertenties: Elan Media Group BV

Gemeentegegevens: Gemeente Neder-Betuwe

Kesteren, tel. (0488) 44 20 36, www.elan-media.nl

Burg. Lodderstraat 20, 4043 KM Opheusden

Fotografie: Gemeente Neder-Betuwe, 3JetFotografie,

tel.: 14 0488, e-mail: info@nederbetuwe.nl

Marco Diepeveen, www.fotowijco.nl, fam. Timisela-Saija

website: www.nederbetuwe.nl

Vormgeving redactie: Reclamestudio Van Suilichem Verspreiding: VSB Rhenen

Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten

Druk: R&H Drukkerij Kesteren

worden ontleend.

Neder-Betuwe bouwt voor de toekomst Wie door de gemeente toert, ziet overal aannemers en projectontwikkelaars aan het werk. Neder-Betuwe groeit, bloeit én bouwt. Nu de provincie gemeenten toelaat om meer te bouwen, wordt daar gretig en dankbaar gebruik van gemaakt. Ook door NederBetuwe, want mensen willen er graag (blijven) wonen. Een tour langs bouwprojecten en bouwplannen in Neder-Betuwe.

Wethouder Nees van Wolfswinkel

Dagelijks is er in de media aandacht voor de problemen op de woningmarkt. Misschien gaat het u ook persoonlijk aan, omdat u een eigen of andere woning zoekt. Er is weinig aanbod, de wachtlijsten in de huursector zijn lang, de koopprijzen blijven hoog en dan wordt er ook nog overboden. Kortom, ondanks de coronacrisis is er nog steeds een oververhitte huizenmarkt. De gemeente is hier intensief mee bezig. Wethouder Nees van Wolfswinkel met Volkshuisvesting in zijn portefeuille: “We zoeken naar en werken aan oplossingen om de situatie te verbeteren. Eén oplossing is bouwen. Dat gebeurt ook, we bouwen momenteel veel woningen om het woningtekort op te vangen.” Woonvisie De gemeente faciliteert de nieuwbouw van woningen. Van Wolfswinkel: “Dit doen we door eerst te kijken wat er nodig is. Hoeveel woningen en wat voor soort woningen passen bij onze woningzoekers, dus voor wie bouwen we wat en wat is dan een geschikte plek? Bij grotere bouwlocaties streven we naar gemixt bouwen. Elk plan bestaat dan uit verschillende soorten woningen en vooral ook uit verschillende prijsklassen. Denk aan woningen in de huursector, koopwoningen met lage, gemiddelde en hogere koopsommen.” Inwoners praten mee Behalve onderzoek doen en kijken naar cijfers, praat de gemeente graag met inwoners en andere belanghebbenden zoals bouwers, projectontwikkelaars, makelaars, zorgorganisaties en de woningcorporaties over hun visie op en mening over woningbouw in onze gemeente. De wethouder geeft aan: “Deze waardevolle inbreng nemen we mee in ons woonbeleid. Dat beschrijven we in een woonvisie en die gebruiken we bij het beoordelen van nieuwe initiatieven voor woningbouw.” Samen met inwoners en andere belanghebbenden werkt de gemeente aan doorontwikkeling van het woonbeleid dat eind dit jaar, in decem-

Woonvisie Programma Wonen ‘Passend wonen voor iedereen’ wordt naar verwachting in december 2021 vastgesteld door de gemeenteraad

ber, door de gemeenteraad wordt vastgesteld en de naam draagt: Programma Wonen: ‘Passend wonen voor iedereen’. Nees: “Hierin willen we nog meer de nadruk gaan leggen op verschillende soorten woningen en prijzen. Zo komen er meer verhuizingen, is er meer doorstroming en dus meer aanbod in alle woningtypen en prijsklassen. Een belangrijke stap naar meer evenwicht in vraag en aanbod in Neder-Betuwe.” Overal nieuwbouw In de afgelopen tien jaar bedeelde de provincie de gemeente een maximaal toegestaan aantal nieuw te bouwen woningen toe. Nu is echter de regio aan zet als het gaat om bouwcapaciteit. Wethouder Van Wolfswinkel is daar blij mee. “Regio Rivierenland heeft een aantal van 1.400 voor het komend decennium vastgesteld voor Neder-Betuwe. Fors meer dus. Dat volume wordt verspreid over alle kernen van onze gemeente. Het merendeel verrijst in Kesteren, Opheusden, Dodewaard en Ochten. Er blijft ook aandacht voor kleinere nieuwbouwprojecten in de kernen Echteld en IJzendoorn.”

Triangel Ochten

Jonge gemeente Wat betreft bevolkingsopbouw staat Neder-Betuwe hoog in de landelijke lijst van jonge gemeenten. “Hier wonen relatief veel jongeren. Die zoeken betaalbare woningen. De grote vraag en het beperkte aanbod stuwen echter de prijzen op. Beschikbare huizen vliegen zo weg. We willen voorkomen dat starters hun woningbehoefte elders gaan invullen. Hetzelfde geldt voor senioren, die graag in Neder-Betuwe willen blijven wonen met voldoende voorzieningen binnen handbereik.

Daarom is het belangrijk om gemêleerde wijken met genoeg winkels en voorzieningen aan te leggen” aldus de wethouder. Als het om bouwen gaat, trekt Neder-Betuwe dus alle registers open. Overal eensgezind de handen uit de mouwen steken. Voor alle kernen liggen ambitieuze plannen klaar of zijn al in uitvoering. Het aanzicht van het Laanboomcentrum van Europa zal dus een ander en nog fraaier aanzien krijgen. De ambities zijn groot.

Casterhoven in Kesteren

over de spoorlijn, vanuit het dorp gezien. Het bestemmingsplan is vastgesteld, de grond wordt bouwrijp gemaakt, de omgevingsvergunningen zijn aangevraagd. De verkoop start deze zomer. De bouw vindt

plaats in vier fasen. Van Wolfswinkel: “Naast woningen komen hier ook maatschappelijke voorzieningen. Na oplevering van dit bouwprogramma is de grond aan deze zijde van Kesteren volgebouwd.”

Dorpscentrum De wethouder geeft aan dat ook het dorpscentrum nogmaals ingrijpend op de schop gaat. “Het voormalige politiebureau op de hoek Hoofdstraat-Nedereindsestraat krijgt een nieuwe bestemming voor een appartementencomplex met eronder een huisartsenpraktijk. Even verderop waar de oude supermarkt was komt een appartementencomplex met onderin winkels.”

Casterhoven: van blok aan been naar prachtige wijk in de gemeente De prachtige en nog steeds uitbreidende wijk Casterhoven in Kesteren is populair. Bijna niet voor te stellen dat zo’n 10 à 15 jaar geleden de ondergrond een blok aan het been was van de gemeente. De gronden waren gekocht maar het woord crisis weerhield overal bouwers en dus waren er ook geen kopers of huurders. Jarenlang drukte er een fors bedrag op de begroting van Neder-Betuwe voor ‘rente en aflossing Casterhoven’.

Wethouder Marien Klein: “Als je nu door de wijk loopt, dan kun je je dat nauwelijks voorstellen. Alle percelen zijn nagenoeg bebouwd. De vraag is groot. Jarenlang hadden we te maken met grote financiële risico’s, inmiddels zijn deze heel klein geworden. Het vroeg wel om geduld, maar het geld dat erin is gestoken is het toch alleszins waard gebleken.”

Marien Klein, wethouder Financiën

Casterhoven Kesteren Kesteren krijgt de omvangrijkste bouwoperatie: Casterhoven 7 - de laatste en afrondende fase van Casterhoven en het Pottemsche Veld. Ze liggen direct rechts

Casterhoven 7 Kesteren

[D2e6B ] eOtu Nw DeE R tu w e U i t v a a r t v e r z o r g i n g UN i tEv M a aErN t v e-r zDoer gBi ne g

Kwart eeuw vol

bijzidere mhenten De Betuwe Uitvaartverzorging bestaat 25 jaar. Vanuit het centrum van Dodewaard staat Wim van Eldik nabestaanden bij. Op zijn eigen manier. ‘Mensenkennis kun je niet leren, dat zit in je’. Hij blikt terug op een kwart eeuw vol bijzondere momenten.

Advertentiepagina's_NBM2.indd 2 Entree_voorjaar_lossepag.indd 26

21-6-2021 13:08:08 23-3-2021 11:34:28

D e B e tu w e U i t v a a r t v e r zDoer gBi n g w- e OUNi tDvE RrNt vEeMr E Nr g [ 2i n7g] e tu aa zo

Die witte kist, die krijg je van mij ‘Ik zal haar nooit vergeten, dat achtjarige meisje dat haar moeder moest missen. Ze wilde zo graag een witte kist voor haar mama. Maar het verzekeringsbedrag was te laag. Het raakte me enorm. Die witte kist, die krijg je van mij, zei ik tegen haar. Zo gezegd, zo gedaan. Bovenop de kist lag tijdens de uitvaart een mooie brief van het meisje. Ze was me zo dankbaar. Ik vind het niet meer dan normaal om zo’n gebaar te maken. Zo zit ik nou eenmaal in elkaar. Ik ben een gevoelsmens. Ook voor mensen

Allemaal brandende fakkels langs de zijkant

met weinig geld, regel ik een uitvaart die bij hen past. We vinden altijd wel een oplossing.’

‘Heel bijzonder om een Feyenoordfan in zijn kist het stadion in te dragen en vervolgens een route te bewandelen met allemaal brandende fakkels langs de zijkant. En dat in coronatijd. Er is gelukkig nog steeds ontzettend veel mogelijk. Iedere familie is anders en elke uitvaart dus ook. Ik luister altijd goed naar de nabestaanden. Wat willen ze, wat voelen ze en wat voor iemand was de overledene. Alleen zo kan ik een persoonlijke uitvaart verzorgen.’

Ook voor kleinere groepen voelt het hier knus en huiselijk aan ‘Onze familiekamer, midden in het centrum van Dodewaard, is huiselijk ingericht met moderne meubels, sfeervolle kaarsjes en gedempt licht. Als je van buiten naar het appartementencomplex kijkt, waar De Betuwe Uitvaartverzorging gevestigd is, zou je niet zeggen dat het er binnen zo stijlvol uitziet. Iedereen voelt zich hier thuis. Laatst nam er nog een klein gezelschap van vier man afscheid van hun dierbare. Ook voor kleinere groepen voelt het hier knus en huiselijk aan. Dat vind ik belangrijk. Door de intieme en sfeervolle uitstraling in dit pand, en de verschillende ruimtes, beleef je de uitvaart anders. Intenser. Dat gun ik iedereen.’

Ik leg mijn hart erin ‘Ik sta 24 uur per dag en 7 dagen in de week persoonlijk klaar voor iedereen die me nodig heeft. Niets is me te gek, ik leg altijd mijn hart erin. Ondanks de grote concurrentie ben ik 25 jaar geleden als uitvaartondernemer

‘Iedere familie is anders en elke uitvaart dus ook’

in de Betuwe gestart. Ik heb het altijd op mijn eigen manier gedaan en dat heeft me gebracht tot waar ik nu ben. Er zijn families in de omgeving voor wie ik al negen keer een uitvaart verzorgd heb. Ze komen steeds weer bij me terug. Ik ben transparant en

Dalwagen 29A | 6669 CA Dodewaard | T. (0488) 44 33 94

biedt altijd een luisterend oor. Dat wordt nou eenmaal

E. info@debetuweuitvaartverzorging.nl

gewaardeerd.’

I. www.debetuweuitvaartverzorging.nl

Advertentiepagina's_NBM2.indd 3 Entree_voorjaar_lossepag.indd 27

21-6-2021 13:08:19 23-3-2021 11:34:32

Amaliahof Terug de Nedereindsestraat in, vlak voor het viaduct van de Cuneraweg en tegenover wijk Craaienhof. Daar staat het schamele restant van een afgebrande boerderij uit 1882. Zonder monumentale status. Het vroegere erf wordt een hofje met dertien pittoreske woningen. De omgevingsvergunning is verleend en de bouw start binnenkort. Leuk om te melden: de straataanduiding is Amaliahof.

Centrumplannen Ochten “De centrumplannen voor Ochten – rond het Dokter M. van Drielplein – lopen al ruim tien jaar. Een behoorlijk lange tijd” aldus de wethouder. We zijn afhankelijk van particuliere initiatiefnemers. De gemeente faciliteert en stimuleert alleen. Maar de eindstreep komt gelukkig in zicht.” Triangel Ochten Net als Casterhoven nadert de Ochtense nieuwbouwwijk Triangel haar voltooiing. “Het gaat om een laatste stuk grond dat al in 1974 is gekocht door projectontwikkelaar Vahstal. Na een veel te lange stilte is nu eindelijk een omgevingsvergunning aangevraagd voor de bouw van de eerste 25 woningen. Het totale plan van Vahstal omvat 84 woningen.”

Bovendien, zo vertelt de wethouder “komen er aan de Prunusstraat in Ochten vanaf komend najaar veertien nieuwbouwwoningen.

Het Boveneind Kesteren Nog zo’n kleinschalig en fraai initiatief verrijst op de hoek Boveneindsestraat en de Spoorstraat, in een landelijk buurtje van Kesteren. De wethouder vertelt dat op deze royale kavel een woning met gebroken kap uit de jaren dertig van de vorige eeuw staat. “Dit huis verkeert in een dusdanig slechte staat dat renovatie geen optie is en daarom gesloopt wordt.

Op dezelfde plek komt er een nieuwe woning in dezelfde stijl terug. De vijf andere – ook vrijstaande - woningen liggen wat meer naar achteren en krijgen een andere, eigentijdse stijl. Hierdoor blijven de structuur en de uitstraling van de Boveneindsestraat intact waarbij er alle aandacht is voor het groen tussen de huizen en de weg.”

Eind juni komt het bestemmingsplan ter vaststelling in de gemeenteraad. Er zijn geen zienswijzen ingediend en de verkoop is gestart.”

Schaarste grond bedrijventerreinen Industriegrond raakt zienderogen op in Neder-Betuwe. De bestaande bedrijfsterreinen barsten bijna uit hun voegen, terwijl laanboomkwekers hun arealen juist willen uitbreiden. Dat maakt de spoeling dun voor nieuwe industrieterreinen. De wethouder: “Nog maar een paar plukken grond liggen braak. Zoals Bonegraaf-Oost, achter Wassink Autogroep aan de Dalwagen op Bonegraaf-West. Vanwege de grote schaarste aan bedrijfsgrond en de gunstige locatie langs de A15 is hier heel veel belangstelling voor.”

Uitbreiding PLUS supermarkt aan de Hoofdstraat in Kesteren In 2018 opende Plus-supermarkt in Kesteren de deuren aan de Stationsstraat-hoek Hoofdstraat met erboven vijf appartementen, een kantine en een daktuin.

Inmiddels is er behoefte aan uitbreiding en zijn hiervoor kavels aangekocht aan de noorden oostzijde. De supermarkt breidt dus verder uit. Nees van Wolfswinkel: “En dat betekent ook extra appartementen.”

In wijk Herenland Opheusden

Het Laanboomhuis op het Agro Business Centre - ABC - in Opheusden

Randweg Opheusden en rondweg Ochten Op het terrein van het Agro Business Centre (ABC) zijn ze volop bezig. ‘Van Wolfswinkel: “De gemeentegronden zijn verkocht en voor de overige gronden faciliteren wij de nieuwe ontwikkelingen graag. Het nieuwe Laanboomhuis – het paradepaardje van het ABC – zal naar verwachting in september de deuren officieel openen.” Het is al langer onderwerp van bespreking: de Randweg Opheusden die vooral het vele vrachtverkeer uit de kern van het dorp zal weren. Bovendien, het succes van het ABC is mede afhankelijk van een goede ontsluiting in westelijke richting. Van Wolfswinkel geeft aan dat voor deze wens wel wat geduld nodig is. “Dit jaar is er nog geen geld; we hebben het even moeten doorschuiven. Dat geldt ook voor de rondweg ten oosten van Ochten.”

Herenland Opheusden Herenland in Opheusden is het derde grote bouwprogramma dat in de afrondende fase verkeert. Dat ‘rukt op’ richting de spoorlijn, onder de noemer Herenland-West. De wijk zal straks aansluiten en ontsloten worden op de geplande Randweg ten zuiden van Opheusden. In het bestemmingsplan is het mogelijk gemaakt dat er op de kavels ook niet-traditionele woningen gebouwd mogen worden. Het beeldkwaliteitsplan biedt daarvoor mogelijkheden. Nees van Wolfswinkel geeft aan: “Er komen ongeveer 45 woningen. Een wijk die aansluit op wat er al staat in Herenland en ruimte gaat bieden voor diverse doelgroepen.” In de afgelopen periode is op de locatie bodemonderzoek gedaan, de archeologische waarde is onderzocht en er is gecontroleerd op de aanwezigheid van explosieven. Het is de bedoeling dat op korte termijn een procedure voor het bestemmingplan start. Over de precieze planning wordt de buurt geïnformeerd.

Fructus in Dodewaard

De plannen voor Broedershof Echteld

Fructus Dodewaard van start Goed nieuws uit Dodewaard: de bouw van Fructus fase 1 is gestart. Het bestemmingsplan is onherroepelijk en een groot aantal woningen is inmiddels verkocht. Vanwege de enorme animo komt Fructus 2 nu in beeld, gepland tussen Fructus 1 en de randweg om Dodewaard. Wordt vervolgd dus.

Zicht op IJzendoorn

Nieuwbouwplannen Echteld Het sterk vergrijzende Echteld heeft erg lang en reikhalzend moeten uitzien naar nieuwbouw en uitbreiding. Project Broedershof stond al vanaf 1986 in de ijskast maar er komt nu verandering in al was er wel tegenslag. Nees: “Het oorspronkelijke idee ging uit van vijftig grondgebonden woningen. Helaas schroefde een uitspraak van de Raad van State dit aantal terug tot veertig vanwege de spuitzonering. Maar binnenkort kan de bouw van woningen van start langs de Ooisestraat waar in de stijl van een boerenerf en passend bij het dorp Echteld woningen komen voor starters en doorstromers.

IJzendoorn IJzendoorn zat ook lang te springen om nieuwbouw. Het dorp is voorlopig voorzien met het afgeronde nieuwbouwplan IJzendoorn-West. Een toekomstige uitbreiding staat daarom nog niet op de agenda.

drukker uit de betuwe

Maatwerk is bij ons standaard Kozijnen van hout, kunststof of aluminium

U koopt graag goed drukwerk in, ’n beetje scherp het liefst. Wat dat betreft is een kennismaking met R&H Drukkerij de moeite waard. We zijn gevestigd in de Betuwe, in Dodewaard om precies te zijn. En we hebben zo’n beetje alles in huis voor uw complete pakket drukwerk. Van visitekaartje tot brochure. Van mailing tot magazine. Van posters tot promotiedoosjes. Grote formaten, kleine formaten, grote oplagen, kleine oplagen, we drukken het. Haarscherp. Dat doen we al voor heel wat bedrijven. Zullen we ook eens kennismaken?

Showroom op afspraak geopend! Achterstraat 47 | 4054 MS Echteld Tel. (0344) 64 25 30 | info@vangessel.nl Matensestraat 62A 6669 CJ Dodewaard

T (0488) 48 32 33 F (0488) 48 22 68

www.rhdruk.nl info@rhdruk.nl

www.vangessel.nl

CO N S TR UCTIE | MACHINEB OU W | MONTAG E | LOODSEN | TRANSPORT

• Chauffeur vrachtauto met laadkraan

Colleg gezoc a’s ht!

• Constructiebankwerker • Montagemedewerker • Monteur buitendienst Interesse? Mail je sollicitatie naar info@vandoorn.net

constructie machinebouw montage dak en wand transport loodsen grondverzet

Industrieterrein ‘De Heuning’ | Industrieweg 21 Ochten T: 0344 - 64 36 22 | info@vandoorn.net | www.vandoorn.net

Advertentiepagina's_NBM2.indd 4

NOESK in Opheusden heeft allerlei hout soorten, van eikenhout tot douglas in veel verschillende afmetingen altijd op voorraad: voor zowel zakelijk als particulier. Vanuit onze zagerij leveren wij indien gewenst ook zaagwerk op maat. Bel 0488 - 760 990 voor meer informatie!

Openingstijden: Maandag t/m vrijdag: 7.00 uur - 17.30 uur Zaterdag: 7.00 uur - 12.00 uur Tielsestraat 85C | 4043 JR Opheusden | 0488 - 760 990

www.NOESK.com/hout

21-6-2021 13:08:33

Opknappen van bestaande buurten en aanpassen van wegen Veel nieuwe huizen voor de dorpen van Neder-Betuwe, maar er gebeurt ook veel in bestaande wijken. Zoals in de Vogelbuurt in Opheusden, de Bomenbuurt in Ochten en de Oranjebuurt in Dodewaard. Het zijn ‘oudere’ buurten, gebouwd in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw. Ze worden aangepast aan de eisen die we tegenwoordig stellen aan een woonwijk. Denk aan nieuwe riolering en aanpassingen aan het klimaat met extra waterberging en een goede afwatering. Ook nieuw straatwerk hoort erbij en vooral dat de wijk veilig is en goed te bereiken. En het moet er natuurlijk aantrekkelijk uitzien. Meer groen dan grijs in de wijk, belangrijk voor de biodiversiteit. Een overzicht van projecten in de openbare ruimte - afgerond, nog in uitvoering of in de planning – geven wij in het Neder-Betuwe Magazine van september/oktober 2021. Met ook aandacht voor het onderhoud van wegen en versterking van dijken en de gebieden eromheen.

Betuwe (www.nederbetuwe.nl) of download de BouwApp waarop wij updates en fotomateriaal over de projecten delen.

Bent u geïnteresseerd in de voortgang van projecten, kijk op onze website www.nederbetuwe.nl - Projecten - Neder11

Gratis warmtescans geven inzicht in warmteverlies in huis De temperaturen buiten lopen regelmatig weer ﬂink op. Isoleren is daarom misschien niet het eerste waar u nu aan denkt. Toch levert dit ook in de zomer op. Een goed geïsoleerd huis is koeler als het buiten warm is. En als de herfst er weer aankomt bent u voorbereid. Veel warmte gaat namelijk onnodig verloren via ramen, daken en gevels. Warmte lekt meeste weg door ramen en gevels Met de gratis warmtescan kregen duizend bewoners in Neder-Betuwe begin dit jaar

inzicht in waar warmte in hun woning verloren gaat. Zij kregen in mei allemaal een kort isolatieadvies. Uit de scans bleek dat er vooral winst is te behalen door het beter isoleren van ramen en gevels. Isoleren bespaart geld en levert meer comfort Door warmteverlies tegen te gaan, kunt u mogelijk ook geld besparen op uw energierekening, meer wooncomfort ervaren en bent u goed bezig voor het milieu. Met een zo goed mogelijk geïsoleerd huis bereidt u zich bovendien ook voor op wonen met minder of geen aardgas.

Wonen te midden van de groene schatten

Het is heerlijk wonen in Neder-Betuwe. En wie eropuit wil kan kiezen voor mooie ﬁetstochten over de dijken, door kwekerijen en wandelingen door de natuur. Via de klompenpaden, door passen of langs de rivieren.

Gemeente Neder-Betuwe prijst zich gelukkig met deze prachtige omgeving die mede dankzij samenwerking met inwoners, organisaties en ondernemers zo mooi blijft. Wat gebeurt er zoal voor het behoud en het versterken van onze omgeving? Heel veel! Dat is te lezen in dit artikel. Schatkist met toekomstwaarde In 2019 rondde gemeente Neder-Betuwe het project af ‘De Schatkist van NederBetuwe: 2000 jaar cultuurgeschiedenis’. Deze bijzondere samenwerking met inwoners uit de regio leverde veel verhalen, foto’s, kaarten en historische documenten op. Deze zijn samengebracht in het inspiratieboek ‘Een schatkist met toekomstwaarde’. Het zichtbaar maken van de geschiedenis van Neder-Betuwe deed vooruitkijken naar wat zeker bewaard en gekoesterd moest worden voor komende generaties. Het bracht veel inspiratie voor nieuwe ontwikkelingen met zich mee. Cultuurhistorie zichtbaar maken Samen met enthousiaste vrijwilligers, Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG) en met subsidie van Provincie Gelderland werkt gemeente Neder-Betuwe aan projecten die ervoor zorgen dat het bijzondere landschap van Neder-Betuwe en omgeving beter zichtbaar is. Zo kunnen inwoners en bezoekers genieten van het groen en van de cultuurhistorische sporen en patronen in het landschap. Ook (militair) erfgoed krijgt aandacht en we investeren in biodiversiteit. Bloemen en planten trekken insecten aan die weer zorgen voor de broodnodige bestuiving van gewassen.

Landschapsontwikkelingsplan Inmiddels wordt gewerkt aan een nieuw Landschapsontwikkelingsplan, het zogenoemde LOP. We streven ernaar om dat op papier in het eerste kwartaal van 2022 gereed te hebben. De kern? Allerlei voorstellen om in samenspraak tussen gemeente en betrokken inwoners en organisaties het groene dat er is samen in stand te houden en verder te versterken. Goed voor de natuur en goed voor ons om er dagelijks van te genieten. Toegankelijk maken van ‘Wielenlandschap’ In Neder-Betuwe zijn in het verleden op diverse plekken zogenoemde ‘wielen’ ontstaan door dijkbreuken en overstromingen. Denk aan het Buitenwiel aan de Rijnbandijk in Opheusden en de wielen in Eldik-Ochten zoals de Zwarte Ruiter en de Grote Kolk. In totaal zijn er in onze gemeente Neder-Betuwe ongeveer 22 wielen en waaien. In de regio zijn er nog meer. Het zijn echt historische parels. Het komende jaar wordt een begin gemaakt met het project ‘Opwaardering Wielenlandschap’. Een aantal wielen worden toegankelijker gemaakt door er onder meer mooie fietsroutes langs te leggen. Kenners van dit gebied zijn van harte uitgenodigd om mee te

Wielen, waaien en kolken, Ooit waren het plekken van grof geweld: hele streken vielen ten prooi aan de golven. Nu zijn het paradijsjes, verrassend rijk aan natuur. Wielen staan symbool voor de strijd tegen het water, een strijd die nog lang niet is beslist in een tijd van klimaatverandering. Het zijn symbolen van ondergang en wanhoop, maar als je kijkt naar hun welvarende omgeving zijn het ook zinnebeelden van herstel en menselijke veerkracht. Plekken bij uitstek om stil te staan bij de hoogte- en dieptepunten van het leven bij de rivier.

denken bij de ontwikkeling van deze route. Meld u aan bij Martijn Grievink van Landschapsbeheer Gelderland via m.grievink@ landschapsbeheergelderland.nl. Neder-Betuwe in het Groen Hoogstamboomgaarden, houtsingels, hagen en rommelhoekjes zijn belangrijk om ze in stand te houden. Want juist daar zoeken dieren als patrijzen, vleermuizen en wilde bijen hun voedsel en maken ze graag hun nesten. Via het project ‘Neder-Betuwe in het Groen’ helpen gemeente en Stichting Landschapsbeheer Gelderland Wethouder Stefan van Someren:

“Groen is ons visitekaartje! Het is alle moeite waard om er samen voor te gaan dat groen te behouden en te versterken”. grondeigenaren in het buitengebied om de biodiversiteit op hun perceel te vergroten. Grondeigenaren kunnen zich aanmelden via www.landschapsbeheergelderland.nl/ neder-betuwe-in-het-groen waarna ze gratis advies ontvangen van een expert en tegen een aantrekkelijke prijs beplanting kunnen

Stefan van Someren, Bartjan Klijnsma en Beitske Bouwman

Aan de slag met biodiversiteit op eigen erf. Beitske Bouwman en Bartjan Klijnsma uit Dodewaard meldden zich aan voor ‘Neder-Betuwe in het Groen’, Zij kregen advies, plantten struiken, bomen, een nieuwe hoogstamboomgaard en zaaiden een kruidenmengsel. Beitske: “Wij vinden het belangrijk dat de biodiversiteit op aarde behouden blijft en willen daaraan graag een bijdrage leveren op ons eigen kleine stukje land. De adviseur dacht goed mee over de mogelijkheden. Aan te bevelen!”

Nieuwe Klompenpaden in Neder-Betuwe Veel mensen genieten van mooie wandelingen over de Klompenpaden. In de coronaperiode werd dat alleen maar meer. Er is veel te ontdekken en te beleven tijdens de tochten over de landgoederen, historische paden en het boerenland. Door de inzet van veel vrijwilligers en de medewerking van grondeigenaren, zijn afgelopen jaren het Marspad in Kesteren en het Heuzesepad in Opheusden toegevoegd aan de Klompenpadenreeks.

bestellen. Inwoners die eerder meededen aan dit project, hebben in december 2020 en maart 2021 hun bestelde inheemse bomen en struiken opgehaald en geplant. Wilt u ook meedoen? Aanmelding kan weer dit jaar, tot 1 oktober, via Landschapsbeheer: www.landschapsbeheergelderland.nl/ gemeente-neder-betuwe/

aanplanten krijgt gratis advies en ontvangt hoogstambomen tegen een gereduceerd tarief. Met een keuze uit de volgende bomen: handappel, moesappel, handpeer, stoofpeer, pruim en kers. Aanmelden kan door contact op te nemen met Martijn Grievink via m.grievink@landschapsbeheergelderland.nl.

Houd de Bongerd Hoog Bewoners van het buitengebied kunnen meehelpen met het behouden en versterken van de eigenheid van het rivierenlandschap door mee te doen met de actie ‘Houd de Bongerd Hoog’. Wie een boomgaard wil

Hoogstamboomgaarden zijn bijzondere landschapselementen: mooi om te zien, heerlijk om van te plukken (en te eten!) en met grote ecologische en cultuurhistorische waarde. In het verleden plantten bewoners in het rivierengebied vaak hoogstamfruitbomen op hun perceel. Dit varieerde van boerenboom-

gaarden dichtbij huis voor eigen consumptie tot productieboomgaarden van 1 à 2 hectare voor de verkoop. Deze hoogstamboomgaarden leverden een karakteristiek landschapselement op en een fraai gezicht. Dat willen we graag weer terugbrengen in het beeld.

Houtbouw Houtbouw

Straatwerk Straatwerk

Wij verzorgen tegenwoordig ook spots(verlichting) en sedumdaken!

Gas, water en licht Gas, water en licht

Verkoop terrasheaters

SHOWROOM SHOWROOM ECK EN WIEL bel voor een afspraak ECK EN WIEL bel voor een afspraak

De Tuinhuis Makelaar biedt een totaalpakket op maat. Naast het bouwen van uw De Tuinhuis Makelaar biedt een op bij maat. Naast het van uw veranda of tuinhuis, kunnen wij utotaalpakket ook ontzorgen de aanleg vanbouwen het straatwerk, veranda of tuinhuis, kunnen wijgas, u ook ontzorgen bij de aanleg van het straatwerk, water en licht. gas, water en licht. U heeft één aanspreekpunt, wel zo handig! U heeft één aanspreekpunt, wel zo handig! Meer weten? Neem contact op met de Tuinhuis Makelaar Meer weten? Neem contact op met de Tuinhuis Makelaar E E I I

info@tuinhuismakelaar.nl info@tuinhuismakelaar.nl www.tuinhuismakelaar.nl www.tuinhuismakelaar.nl

Advertentiepagina's_NBM2.indd 5

T T F F

06 – 250 653 14 06 – 250 653 14 @tuinhuismakelaar @tuinhuismakelaar

Bekijk onze recente Bekijk onze recente projecten op Facebook! projecten op Facebook!

21-6-2021 13:08:45

Ommetje wandelpad rond waterberging wijk Herenland Opheusden met bedenker Arie van Ballegoijen (l) voorop. Foto van de opening in juni 2019 van deze winnende inzending 2018 prijsvraag ‘Landschapsfonds Neder-Betuwe’.

buurtschap Wely en het dorp Hien. Hier stroomde de Waal eind 18de eeuw nog vlak voor de kerk langs. Binnendijks gaat de route verder door boomkwekerijen en langs uitgestrekte boomgaarden. De hoofdroute is 12 km maar het Klompenpad kan worden ingekort tot 8 km. Voor wandelaars die graag verder lopen is de extra lus door de Panovenpas in Wely een aanrader; de totale afstand wordt dan 14 km. Opening Hiensepad in Dodewaard Na 2,5 jaar hard werken is het zover, in september opent het Hiensepad in het buitengebied van Dodewaard. Deze prachtige route neemt wandelaars mee door de schilderachtige Hiensche Waarden naar het

Klompenpad XL We zijn ook bezig en al heel ver met Klompenpad Eldik-Ochten en Klompenpad Echteld-IJzendoorn langs de Waal, die naar verwachting in 2022 open gaan. Daarna verbinden we ze met het Hiensepad. Zo

Stuur idee 2021 in vóór 1 augustus Juist in deze periode kunt u weer een idee om te vergroenen aandragen voor het jaar 2021/2022. Stuur uw plan zo gedetailleerd mogelijk in en doe dat uiterlijk op 1 augustus 2021. Het idee kan van alles zijn: aanplant van bomen en struiken, recreatieve voorzieningen zoals bankjes en vlonders. Of iets met educatie of beleving van het landschap. Een comité van aanbeveling, dat bestaat uit een afvaardiging van K3, de gemeente en Geldersch Landschap & Kasteelen, kiest uit alle inzendingen het winnende idee. Voor vragen en inzendingen kunt u terecht bij Luuk Donderwinkel via 024 - 348 88 33, l.donderwinkel@k3.nl. Inzenden kan ook per post: K3Delta, t.a.v. Luuk Donderwinkel, Postbus 200, 6660 AE Elst. Vermeld bij uw inzending dat het gaat om ‘Landschapsfonds Neder-Betuwe’.

ontstaat het Neder-Betuwse Klompenpad XL dat naar verwachting ook in 2022 begaanbaar is. Wandelaars kunnen uit verschillende routes kiezen. De Spanjaardslinie uit 1591 en de Betuwelinie uit 1796 bieden hierbij hoofdstructuur. De lijnvormige elementen, aarden wallen, kazematten en het sluisje op de routes maken de militaire geschiedenis van Neder-Betuwe echt tastbaar. Netwerk Groene Vrijwilligers Een fraai landschap, het vergroten van de biodiversiteit en het beleefbaar en toegan-

Al veel groene ideeën uitgevoerd door het Landschapsfonds K3Delta is als bedrijf bezig met de ontwikkeling van de Lingemeren, ten noorden van de A15 bij Echteld. Door zand-, grind- en kleiwinning ontstaat er een waterrijk natuur-, recreatie- en woongebied. K3Delta heeft daarbij met de gemeente afgesproken om verschillende zaken uit het gemeentelijke Landschapsontwikkelingsplan tegelijk ook tot stand te brengen. Dit gaat bijvoorbeeld over de aanleg van Landgoed Lingedael als groen gebied tussen park Lingemeer en de snelweg A15 en Betuwespoorlijn. Hiervoor is zes jaar geleden het Landschapsfonds in het leven geroepen waarvoor het bedrijf elk jaar €10.000,- beschikbaar stelt. In de afgelopen jaren zijn ideeën van inwoners, verenigingen en stichtingen uitgevoerd in de vorm van wandelpaden, bankjes en andere rustpunten en ook is een schoolplein vergroend.

MET BUNT STOFFERING HOUDT U DE WARMTE UIT UW U zoekt een woningstoffeerder bij wie de lijntjes kort zijn. In wie u vertrouwen heeft en iemand die weet waar hij het over heeft en wat hij doet. Liefst iemand in de buurt, want dat is wel zo handig. Zoek niet verder! Bunt Stoffering in Ochten biedt het allemaal.

huis

Dit keer: Onze gordijnen en binnenzonwering

ROLGORDIJNEN

In onze showroom in Ochten treft u vele soorten gordijnen en binnenzonwering. Wij zorgen voor persoonlijk advies, deskundig inmeten en professioneel afhangen. Kom langs in onze showroom!

VOUWGORDIJNEN

OVERGORDIJNEN

DUO ROLGORDIJNEN INBETWEENS

KIEZEN VOOR BUNT STOFFERING

HORREN

Persoonlijke aandacht en advies Wij werken voornamelijk op afspraak Vrijblijvende offerte Wij zorgen voor de juiste maatvoering Vakkundige montage JALOEZIEËN

Op dit moment werken wij uitsluitend op afspraak.

PLISSÉ DUETTE

Bunt Stoffering Liniestraat 28a • 4051 BP Ochten • T. (0344) 70 10 23 • M. (06) 16 52 88 73 • E. info@buntstoffering.nl I. www.buntstoffering.nl • Facebook: @wijmakenvanuwhuiseenthuis • Instagram: @buntstoffering

Advertentiepagina's_NBM2.indd 6

21-6-2021 13:08:57

Geldersch Landschap en Kasteelen

Wethouder Herma van Dijkhuizen: “Neder-Betuwe is een pracht van een gemeente. Er is wat te zien! En fijn dat zoveel inwoners en vrijwilligers meewerken. Samen maken we de gemeente steeds aantrekkelijker. Alles komt samen: cultuur en natuur, een gezonde omgeving waarin je fijn kunt wandelen en fietsen”.

kelijk maken en houden van het buitengebied doen we samen. Veel projecten en plannen in onze gemeente Neder-Betuwe zijn alleen te realiseren door het niet-aﬂatende enthousiasme van gemotiveerde vrijwilligers en inwoners. Wij zijn ze dankbaar.

Ondersteuning aan vrijwilligers Om de energie en aandacht die er is voor

landschap, biodiversiteit en streekgeschiedenis vast te houden, en mogelijk nog te versterken, biedt Stichting Landschapsbeheer Gelderland de actieve vrijwilligers(groepen) in de gemeente extra ondersteuning. Naast het uitlenen van gereedschap, het informeren over nieuwe ontwikkelingen en het geven van cursussen start na de zomer het zogenoemde ‘Netwerk Groene Vrijwilligers’. Tijdens bijeenkomsten kunnen vrijwilligersgroepen elkaar ontmoeten en informatie uitwisselen. Daarnaast krijgen zij de mogelijkheid om extra cursussen te volgen en kunnen ze advies op maat krijgen en praktische ondersteuning in het veld. Informatie over de activiteiten van Stichting Landschapsbeheer Gelderland voor zowel vrijwilligersgroepen als individuele personen, is te vinden op www.landschapsbeheergelderland.nl/gemeente-neder-betuwe/

Omdat natuur en cultuur volgens GLK niet los van elkaar gezien kunnen worden, zijn de uitgangspunten om zoveel mogelijk de landhuizen met hun omgeving te herenigen en het landschap en de biodiversiteit te beheren en te herstellen. Door het gezamenlijke beheer van huis, tuin, landschap en natuur maakt het landschap uw omgeving een stukje fraaier. De brede steun van ruim 46.000 trouwe donateurs, ruim 770 vrijwilligers, bedrijven, fondsen, overheid en de Nationale Postcode Loterij maakt het mogelijk dat GLK dit werk kan doen. Wilt u ook een bijdrage leveren? Op de website van Geldersch Landschap en Kasteelen vindt u onder ‘Doneren & helpen’ wat u kunt doen.

Alle routes zijn te vinden op www.klompenpaden.nl. Ook handig: de Klompenpaden-app.

Beheer en onderhoud door Geldersch Landschap en Kasteelen

De Dodewaardse Rozenpas, Hoezelpas en Panovenpas Wist u dat Dodewaard drie bosjes kent? We noemen ze passen en ze zijn alle drie landschappelijk zeer waardevol omdat bossen in de Betuwe zeldzaam zijn. Ook zijn ze ecologisch interessant, als foerageer- en schuilgebied voor vogels, reeën en andere dieren. De bever komt ook in het gebied voor en het bruine blauwtje is er gesignaleerd, een belangrijke vlindersoort in Nederland. Geldersch Landschap en Kasteelen beheert de passen. Het gaat dan vooral om bosbeheer en het onderhoud van recreatieve voorzieningen zoals brugjes en bankjes. De Rozenpas, die goed begaanbaar is, ligt aan de voet van de Waalbandijk nabij de Kalkestraat en is het bekendst. De Hoezelpas ligt binnendijks tussen de Waalbandijk en de Groenestraat en is lekker

ruig. De els groeit er en dat is kwaliteitshout. Dit bos is voor het uitvoeren van bosbeheer beter bereikbaar dan de Panovenpas aan de Welysestraat die nog ruiger is en waar het zeldzame schaafstro groeit. Natuurliefhebbers zijn er welkom. Voor mensen die de Hoezelpas of Panovenpas willen bezoeken is het advies om wel laarzen te dragen.

Zo organiseren vrijwilligers van ‘IVN Rijn-Waal’ groencursussen en publiekswandelingen over ﬂora en fauna. Vrijwilligers van hengelsportvereniging ‘’t Alvertje’ verwijderen afval en voeren snoeiwerkzaamheden uit rond de viswaters en leden van ‘Historische Kring Kesteren en Omstreken’ zetten zich in om de historie te vertellen en te verbeelden.

Ruim 150 prachtige natuurgebieden, kastelen en landgoederen in Gelderland zijn aan de zorg toevertrouwd van Geldersch Landschap & Kasteelen, kortweg GLK. Met uw steun kunnen zij het Gelders erfgoed beheren en exploiteren zodat iedereen er nu en in de toekomst van kan genieten. Zo beheert GLK de Maneswaard, De Spees en De Wolfswaard.

‘Langzamerhand vervloog de hoop op terugkeer’ Het verhaal van de Molukkers is tevens het verdriet van de Molukkers. Maar ook een verhaal van hoop, van vooruitkijken, van positiviteit, het schikken naar de omstandigheden. Er samen het beste van maken, binnen de hechte sociale structuren van de Molukse gemeenschap. Zo leeft de 93-jarige Carolina Timisela-Saya, de oudste Molukse inwoner van Opheusden. En daarmee in het dorp de laatste van de eerste generatie Molukkers in Nederland.

Afgelopen maart werd herdacht dat de eerste groep van Molukse KNIL-militairen met hun gezinnen zestig jaar geleden aankwam in Nederland. De regering had namelijk besloten om 12.500 ‘Ambonezen’ (zoals ze toen werden genoemd) per schip naar hier te halen, vanwege hun rol in de dekolonisatieoorlog. Het onafhankelijke Indonesië beschouwde de Molukse KNIL-militairen als collaborateurs van de Nederlanders. Molukse zelfbeschikking Loyaal aan de vlag en de koningin vochten ze mee met de Nederlandse troepen. Toen Indonesië onafhankelijk werd na de Tweede Wereldoorlog, werd bedongen dat de soevereine staat van Indonesië een federale structuur zou krijgen, met ruimte voor Molukse zelfbeschikking. Dat gebeurde niet: president Soekarno maakte van het eilandenrijk een eenheidsstaat. Daarop werd op 25 april 1950 de Republiek der Zuid-Molukken, Republik Maluku Selatan (RMS), uitgeroepen door een aantal Molukkers. Indonesië herstelde later het gezag. Voor de Molukse militairen van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL) die op Java verbleven, was terugkeer naar de RMS geen veilige optie. De jonge betrekkingen met de voormalige Nederlandse kolonie en huidige handelspartner mochten niet worden verstoord. Vandaar dat de Nederlandse regering zich gedwongen zag om de Molukse militairen met hun families tijdelijk naar Nederland te brengen. ‘Tijdelijk’ voor de periode van zes maanden. Maar de maanden werden jaren, de jaren decennia. De eerste jaren verbleven de Molukkers in circa negentig ‘woonoorden’, waaronder de voormalige concentratiekampen Westerbork en Vught. Later verhuisden velen van hen naar Molukse wijken die her en der in Nederlanddoor het Rijk waren aangewezen. Waaronder Opheusden. In de Molukkenstraat, de Lijsterbesstraat en de Fazantstraat wonen nog vijftig Molukse gezinnen.

“De maanden in Nederland werden jaren, de jaren decennia”

Mevrouw Carolina Timisela-Saija met dochter Nelly en zoon Chris

Dertien kinderen “Ik ben in 1927 geboren in Aboru, een kampong op de Molukken”, blikt mevrouw Timisela terug. “Als jongste van dertien kinderen, waarvan ik de laatste ben die nog leeft. Ik herinner mij het picknicken op het strand. Prachtig, de natuur en de zee. Een plezierige en mooie jeugd. Met politiek heb ik mij nooit veel beziggehouden. Mijn vader zat bij het KNIL op Java.” Maart 1951 moest het gezin vetrekken naar Nederland. De reis met de ‘Castelbianco’ duurde een maand. “De reis voelde als een avontuur, met soms wat angst voor het onbekende. Het was druk aan boord. We sliepen op matrassen. Ik herinner met dat er onderweg passagiers stierven én geboren werden. Drie ooms en tantes van mij gingen ook overzee.” Ontslagen uit dienst Aangekomen op de kade in Rotterdam, werd vader (net als de overige Molukse KNIL-militairen) ontslagen uit dienst. Dochter Nelly (toen 2): “Dat was voor hem een enorme teleurstelling en frustratie. Ineens was je niemand meer. De Molukse KNIL-soldaten

waren trots op het uniform, ontleenden daar hun status aan. Het voelde alsof plotseling hun identiteit was afgepakt.” Geen betaald werk Zonder enige uitleg of maatschappelijke zorg werd de groep Molukkers gebracht naar het Sint Josephklooster in Glanerburg, bij Enschede. Dochter Nelly: “Op zich een relatief goede tijd. We hadden genoeg leefruimte daar, ik speelde overal, deed verstoppertje. Het eten kwam uit een centrale keuken. Moeder kreeg handwerkles, vader taalles, maar de mannen mochten toen nog geen betaald werk verrichten. We maakten er het beste van. Met vijf familieleden deelden we een kamer. Onze ouders kregen vijf kinderen, waarvan twee in Nederland werden geboren: vier zonen en één dochter.” Slapen op stromatrassen Na een paar jaar in het klooster volgde overplaatsing naar het woonoord Vlakwater bij Venray. Een voormalig kamp van de Nederlandse Arbeidsdienst uit de oorlogsjaren. Dat bestond in de jaren vijftig en zestig uit vier woonbarakken met drie keukenbarakken, een kerk- en kantinebarak en een school. Elk ge-

Dit is het eerste artikel van een drieluik over ‘70 jaar Molukkers in Nederland en in NederBetuwe’ in het Neder-Betuwe Magazine. In mei 2022 doet de ‘Reizende Tentoonstelling Molukkers in Nederland’ onze gemeente aan. Het is de bedoeling dat deze rondom het gemeentehuis wordt opgesteld.

zin kreeg twee kamers toegewezen: één voor de kinderen en één als woon- en slaapkamer voor de ouders.

Weer aan het werk Gelukkig kon vader Pesia – overleden in 2001 – op een gegeven moment in een metaalfabriek aan de slag. “Daardoor werd zijn zakgeld afgeschaft. Pa werkte hard en maakte extra lange dagen, om mijn studie op de mulo te bekostigen. Daar ben ik hem nog steeds dankbaar voor. Ik wilde mezelf ontwikkelen en daarom niet naar de huishoudschool. Mijn moeder ging asperges steken. Ze was op de Molukken gewend om kruidnagels te plukken. De inwoners van Venray die we ontmoetten, waren zeer vriendelijk en behulpzaam. Zo hielp de plaatselijke Edah-supermarkt ons met een boodschappenboekje voor het opschrijven van wat we nodig hadden waarna het werd gebracht.” Politiegeweld In 1969 werd Vlakwater ontruimd. In die tijd wees de regering woonwijken aan voor

Mevrouw Timisela: “Ons gezin werd als laatste met politiegeweld gedwongen om te ver trekken uit Vlakwater. Naar een stenen huis verkassen wilden we niet. Dat zagen we als een definitieve bestemming. Daarom vertikte ik het ook om Nederlands te leren en leef ik mijn eigen Molukse leven. Het integratieproces is aan mij voorbijgegaan. Maar de hoop op terugkeer was al langzamerhand vervlogen in het kamp. De derde en volgende genera-

ties Molukkers hebben veel minder met de Molukse zaak en met hun echte vaderland. De emoties ebben weg. Hoop maakte plaats voor realiteitsbesef en aanpassingsvermogen. Het zij zo.” Gemis aan buitenleven Wonen in een typische Hollandse eengezinswoning bleek behoorlijk wennen. Zoon Chris: “Dat waren wij natuurlijk niet gewend op de Molukken. Aanvankelijk voelden we ons opgesloten. Het buitenleven met andere Molukkers miste je. Een oom en tante woonden al in Opheusden. Zij haalden ons over om ook hier naartoe te gaan. Uiteindelijk zijn we goed geïntegreerd met de Nederlandse bevolking. Van discriminatie – in welke vorm ook – hebben we nooit iets gemerkt.”

“We sliepen op stromatrassen. Afschuwelijk! Je moest muntgeld in een apparaat stoppen, en dan kreeg je stroom in de kamer”, herinnert mevrouw Timisela zich. Nelly: “De omstandigheden daar waren beter dan in de voormalige kampen Westerbork en Vught. De gaarkeuken maakte plaats voor zelf koken. Zo konden we weer een traditionele Molukse maaltijd op tafel toveren. We verbleven in een bosrijke omgeving. Als kinderen klommen we in de bomen. Ieder kind had zijn eigen boom. Je had veel en fijn contact met de andere gezinnen. Net als op de Molukken deden we samen veel dingen buiten.”

de Molukse immigranten. Zoals de Molukse wijk in Opheusden. Hier, in de Fazantstraat, werd in 2013 een monument onthuld ter herinnering aan de komst van de Molukkers. Een stapel koffers, die symbool staat voor de onuitgepakte koffers, klaar om mee terug te nemen naar de Molukken.

“In Opheusden leven wij in harmonie met elkaar” Trauma door gedwongen vertrek Met een plezierig gevoel kijkt Chris terug op zijn jeugd en de band met zijn vader. “Sommige KNIL-mannen gedroegen zich heel autoritair en gewelddadig naar hun kinderen. Sloegen hen met hun riem. Daarachter school het trauma van het gedwongen vertrek uit de Molukken en hun ontslag uit KNIL-dienst. Opgekropte en diepgewortelde pijn, verdriet, frustratie, hopeloosheid, teleurstelling in de Nederlandse regering die de Molukkers in de steek liet. Daaruit ontstonden ook de Molukse gijzelingsacties in de jaren zeventig.

Als wij als kinderen iets over de Molukse zaak vroegen, dan zuchtte mijn vader alleen maar. Hij was altijd heel vriendelijk en respectvol, sloeg ons nooit en verfoeide geweld. Ook het geweld van de Molukse treinkapers. Vader sprak weinig over zijn tijd onder de Japanse bezetting en zijn KNIL-jaren.” Treinkaping De Molukse treinkapers en bezetters van een basisschool in Bovensmilde, het provinciehuis in Drenthe, de Indonesische ambassade en het Indonesische consulaat beschouwt de familie niet als gewetenloze terroristen. Nelly: “Wij snappen de wanhoop en woede van waaruit deze acties ontstonden. Al keuren we het geweld af. Wij zijn ook geen fanatieke RMS-aanhangers. In Opheusden leven wij in harmonie met elkaar. ‘Onze jongens’, de gijzelnemers, werden afgeslacht als beesten. Verlangen naar Indonesië De Nederlandse regering – en zeker minis-

ter-president Van Agt – hield geen rekening met de toedracht van de Molukse acties en de diepgewortelde frustraties van de eerste generatie. Een neef van mij deed mee aan de actie in Bovensmilde in 1977, een ander aan de treinkaping in Wijster in 1975. Voor ons kwamen die acties trouwens als een totale verrassing. Wij zagen die niet aankomen.” In de ogen van de familie Timisela heeft de Nederlandse regering te weinig gedaan om de Molukkers te laten terugkeren naar Indonesië. “De belofte was voor zes maanden opvang en Indonesië had ons verzekerd van Molukse zelfbeschikking”, benadrukt Chris. “Nederland had veel meer druk moeten uitoefenen op Indonesië om de Molukkers een veilige terugkeer te garanderen. Met steun van de internationale gemeenschap. De VN heeft nu veel meer invloed dan toen. Het stoort ons ook dat koning Willem-Alexander bij zijn staatsbezoek aan Indonesië in 2020 alleen excuses heeft aangeboden voor het Nederlandse geweld. Maar de Molukse kwestie kwam niet ter sprake. De geschiedenis van de Molukkers is achtergesteld. Onterecht, gezien wat ze allemaal gedaan hebben voor Nederland. Hun trouwe inzet.”

Onthulling op 13 april 2013 van het monument ‘Molukse Koffers’ aan de Fazantstraat in Opheusden door vertegenwoordigers van drie generaties: mevrouw C. Timisela-Saija, mevrouw G. Kainama en Charéa Lainsamputty. Dit monument symboliseert de geschiedenis van onze Molukse inwoners. De onderste koffer is dicht: de koffer van de eerste generatie KNIL-militairen en hun gezinnen die hun bagage daarin liet omdat het verblijf in Nederland tijdelijk was. De bovenste koffer kan open; de volgende generaties openden deze van lieverlede toen bleek dat van tijdelijkheid geen sprake was.

Het Molukse thuis Meer dan twintig keer bezocht Carolina Timisela haar geboortegrond. Haar laatste reis was in 1990. Vanwege haar hoge leeftijd zit een lange vliegreis er nu niet meer in. “We hebben ook een huis op Aboru gebouwd. Dat hielp om de heimwee te verzachten. Mijn thuis zal altijd de Molukken blijven. Na mijn overlijden word ik daar ook begraven. In het graf van mijn man.”

Neder-Betuwe Speld voor Els Hoetmer-Sapuletej Ruim 40 jaar gaf juf Els Hoetmer-Sapuletej les in de Molukse taal, cultuur en geschiedenis aan leerlingen van Het Palet in Opheusden, voorheen de Jan Ligthartschool. Zij kreeg daarvoor de Neder-Betuwe Speld, waardering voor een bijzondere prestatie voor de gemeenschap van Neder-Betuwe. Wethouder Marien Klein noemde haar bij de uitreiking een belangrijke schakel. “De verbinding tussen thuis en school werd versterkt. Wat is dát belangrijk. Naast lesgeven was u ook een belangrijke contactpersoon voor de Molukse gemeenschap. Ook leerden anderen over de geschiedenis en zorgde u dus ook voor verbinding in het dorp.” Via het programma ‘Onderwijs in Eigen Taal en Cultuur’ begon mevrouw Hoetmer in 1980 op deze school. In 1990 werd zij een vaste leerkracht.

Els Hoemer-Sapuletej met haar zoon Noah

Korting op eerste rijbewijs met Alcohol Verkeer Cursus Bezig met je rijbewijs halen en woon je in Neder-Betuwe? Doe dan mee met de Alcohol Verkeer Cursus. Dan hoef je geen legeskosten te betalen. Kosten die je normaal als kosten hebt als je jouw rijbewijs bij het gemeentehuis aanvraagt. De gemeente Neder-Betuwe vergoedt 41 euro op vertoon van het deelnamecertiﬁcaat van de cursus. De Alcohol Verkeer Cursus wordt gegeven door de gemeente Neder-Betuwe in samenwerking met IrisZorg. De cursus is een goede aanvulling op de theorie die je volgt voor het behalen van je rijbewijs en heeft specifiek tot doel om toekomstige weggebruikers bewust te maken van de gevolgen van het rijden onder invloed. Ook is er in de cursus aandacht voor de effecten van drugs en mobiel telefoongebruik op de rijvaardigheid. Om in aanmerking te komen voor de vergoeding van de legeskosten moet het rijbewijs gehaald zijn binnen een jaar na het afronden van de Alcohol Verkeer Cursus.

Geef je snel op voor de cursus

Op dinsdagavond 13 juli 2021 wordt de eerste cursusavond gehouden. De andere data in 2021 zijn 14 september, 19 oktober en 23 november. Alle cursussen zijn van 19.00 tot 20.30 uur en worden voorlopig online gegeven. Er zijn maximaal 20 plekken per avond. Verzeker je van een plek en geef je keuze voor een datum daarom zo snel mogelijk door via preventie@ iriszorg.nl want vol is vol. Kijk voor meer informatie op www.nederbetuwe.nl/gratisrijbewijs.

Journalist en programmamaker Coen Verbraak maakte een vierdelige interviewserie over dit onderwerp: ‘Molukkers in Nederland’ die in mei en juni te zien was bij BNNVARA op NPO 2. Onder de veertien geïnterviewden uit verschillende generaties bevinden zich oudpoliticus Sam Pormes en oud-voetballer Simon Tahamata. Op basis van de documentaireserie en de research verscheen ook een boek van de hand van Coen Verbraak: ‘De Molukkers – een vergeten geschiedenis.’

Vacatures Autotechnicus niveau 3/4 (fulltime) Storingen oplossen, reparaties, onderhoud en APK uitvoeren zijn je werkzaamheden waarvan je geniet. Enthousiaste inzet, flexibiliteit, klantvriendelijkheid en netheid is je streven. Daarnaast zijn het de tevreden klanten waar je voor gaat! Afgeronde of op dit moment af te ronden opleiding autotechnicus niveau 3 is de basis. Voorkeur gaat uit naar een niveau 4 diploma. Junior verkoopadviseur (fulltime) Je bent van jezelf opgewekt en enthousiast. Je weet de drijfveren van de klant te achterhalen om tot een goed advies te komen. Je bent accuraat in de opvolging van openstaande offertes en online leadopvolging. Kortom, je bent in staat om tevreden klanten aan je te binden. Daarnaast ben je verantwoordelijk voor fotograferen, online plaatsen en verzorgen van prijskaarten van de occasions. Opleiding of bijna afgeronde opleiding verkoopadviseur in de autobranche is een pre. Assemblage medewerker boten (fulltime) Je bent secuur, flexibel en netjes in je werk. Montagewerkzaamheden vind je leuk om te doen, helemaal als het om boten gaat. Betreft assemblage van motor, elektra en accessoires op sloepen en consoleboten. Naast assemblage ook onderhoud en herstel aan boten van klanten en aan ingeruilde boten. Klanten die volop genieten van ontspanning, comfort en plezier op het water, daar ga je voor! Gerelateerde afgeronde opleiding of nog volgend is een pre. Chauffeur (fulltime) Je bent in bezit van rijbewijs CE incl. code 95. Enthousiaste inzet, flexibiliteit, klantvriendelijkheid en netheid is wat bij je hoort. Werkzaamheden bestaan uit transport van auto’s en onderdelen, klein onderhoud aan bedrijfslocaties en terreinen en schoonmaken van herstelde schade-auto’s. Administratief/secretarieel medewerk(st)er (parttime) Accuraat en zelfstandig verwerken van de financiële administratie en de bijhorende administratieve taken is wat je zoekt. Je denkt graag mee en toont initiatief. Daarnaast vind je klantencontact ook leuk. Betreft 16 uur per week. Interesse? Welkom bij het familiebedrijf in Kesteren met een vakkundig, gedreven en betrokken team! Verkoop, lease, onderhoud en schadeherstel van nieuwe en gebruikte auto’s, bedrijfswagens en boten. Wil je meer informatie of solliciteren? Bel Mathijs van Leeuwen 0488-483205 of stuur een e-mail met je CV naar mathijs@vanleeuwenautos.nl.

www.vanleeuwenautos.nl Advertentiepagina's_NBM2.indd 7

www.vanleeuwenboten.nl 21-6-2021 13:09:13

Ochtense luidklok niet begraven Het hardnekkige gerucht doet de ronde dat de kerkklok van de Ochtense hervormde kerk in de oorlog begraven was. Dit, om te voorkomen dat de Duitsers hem zouden omsmelten voor de oorlogsindustrie. Twee ooggetuigen geven aan dat de luidklok wél is geroofd, maar na de oorlog op mira culeuze wijze weer ‘thuiskwam’. Het 1.700 kilo zware gevaarte kwam december vorig jaar in het nieuws toen er een scheur in bleek te zitten. Lange tijd werd onterecht gedacht dat een nieuwe klepel het blikkerige geluid veroorzaakte. Klokkengieterij Koninklijke Eijsbouts restaureerde de oude torenklok uit 1643, gegoten door de broers Peter en Johan van Trier. Sindsdien klinkt-ie weer als een klok! Rotgeluid Roel van den Hatert (91) woont bijna pal onder de kerktoren. “Het gebeier was een rotgeluid sinds die scheur erin zat. Veel inwoners klaagden erover. Ik ben blij dat de luidklok weer is gerestaureerd. Zo hoort-ie te klinken.”

“Het was een door een houtgasgenerator aangedreven truck van transportbedrijf Van Binsbergen. Minstens tien Duitse militairen waren erbij aanwezig. Als kind vond ik het een avontuur en maakte het diepe indruk op mij. Maar mijn ouders zullen dat anders hebben ervaren.”

“Zo hoort-ie te klinken” Onmogelijk Waar de mythe van een begraven klok vandaan komt, weten de beide senioren niet. “In de oorlog bezaten de Nederlanders geen graafmachines. Wie had die loodzware klok dus kunnen begraven? En dat ongezien? Nee, een onmogelijke actie in mijn optiek.” Na de oorlog keerde de klok ongeschonden terug naar Ochten. Van den Hatert: “Lag-ie ergens in Duitsland in een opslag? Waren de

Als tiener stond Roel erbij te kijken, toen de Duitsers in 1942 de klok uit de toren takelden en hem op een vrachtwagen afvoerden. Richting de smelterijen die draaiden voor de wapenfabrieken in het Ruhrgebied. Jan van Giessen (86) sloeg het schouwspel eveneens gade.

Jan van Giessen (l) en Roel van den Hatert (r) bij een door Jan gebouwd model van een takel

Duitsers hem vergeten om te smelten? Of bleek dat niet nodig? Wie bracht de luidklok terug? Niemand die het weet.” Noodwoning Voor de oorlog stond de kerk aan de dijk. Toen het dorpscentrum in 1944 en 1945 vrijwel geheel werd verwoest, werd er aan de Molendam – even verderop – in 1951 een nieuwe kerk gebouwd. In de stijl van de wederopbouwperiode, beïnvloedt door het traditionalisme. De helft van de vierhonderd Ochtense woningen was compleet vernield. “Vroeger als kind speelde ik soldaatje bij het oorspronkelijke kerkgebouw”, herinnert Van Giessen zich. “Na de oorlog bleek ons huis

gelukkig redelijk gespaard, met relatief weinig schade. Er lag een blindganger naast.” Het gezin van Van den Hatert had dat geluk niet. “Alles lag in puin. We hebben nog jaren in een noodwoning doorgebracht. In de zogenoemde Lichtstad, een complex met tweehonderd noodwoningen.” De klok na de restauratie

a d v e r t o r i a l - Va n W e s t r e e n e n E l e k t r o t e c h n i e k

Comfort met een airco van Van Westreenen Zo’n airco blaast niet alleen koele lucht de kamer in. Integendeel. Temperatuur, maar ook luchtvochtigheid blijven overal in de ruimte op een constant aangenaam en vooraf ingesteld niveau. Airco’s kunnen ruimtes ook ver warmen – een pluspunt als het buiten weer kouder wordt. Airco’s stonden vroeger bekend als luidruchtige energie slurpers. ‘Die vlieger gaat niet meer op. De modernste systemen zijn geruisloos, gebruiken een milieuvriendelijke gas en werken veel efficiënter en energiezuiniger. Ook dankzij modulaire opties, voor optimaal en persoonlijk comfort. In het bijzonder ideaal voor hooikoortspatiënten en voor ventilatiebehoefte vanwege de coronacrisis’, al dus Jerfaas van de Westeringh. ‘Ook zijn ze niet per se wit; kleur of met houtprint kan ook en ui teraard met WiFi.’ Merken in elk segment: van Midea en LG, tot Mitsubishi en Daikin. Misschien een idee om tegelijk met de airco (vanaf zo’n duizend euro draaitie al) ener giebesparende zonnepanelen

We zitten wederom in een hete zomer dit jaar. Met een airco van Van Westreenen Elektrotechniek breng je comfort in de onaangenaam warme woon-, slaap of kantoorruimte.

aan te leggen. Ook een spe cialisme van Van Westreenen Elektrotechniek. ‘Dit jaar merkten we al vroeg de behoefte van klanten voor verkoeling. Vanwege het thuis werken van veel mensen, maar ook door de voorgaande hete zomers zijn we al vroeg dit jaar begonnen met installeren. We hebben nog enkele mogelijk heden op kortere termijn, maar dan moet men wel snel be slissen. In het najaar gaan we gewoon door met installeren. Misschien zijn de hete dagen dan al grotendeels voorbij, maar dan is men wel op tijd voor het nieuwe jaar.’

Van Westreenen Elektrotechniek Tolsestraat 12 | 4043 KB Opheusden T. (0488) 44 01 16 | E. info@westreenen.nl

Van Westreenen Elektrotechniek voert alles in eigen be heer uit en is STEKerkend.

I. www.westreenen.nl

Advertentiepagina's_NBM2.indd 8

21-6-2021 13:09:33

‘Wees tevreden met wat je wél hebt’ Eenzaamheid. Een ongemakkelijk woord, dat we doorgaans liever niet in de mond nemen als het onszelf betreft. Mensen erkennen niet graag dat ze eenzaam zijn. Toch leeft dit gevoel bij 35 procent van onze inwoners tussen de 19 en 65 jaar. Bij Neder-Betuwenaren van 65 jaar en ouder is dit zelfs 44 procent. De oorzaak van eenzaamheid kan verschillend zijn. Om eenzaamheid hangt een sfeer van schaamte. In een maatschappij waarmee iedereen met iedereen verbonden lijkt te zijn, zou niemand buiten de boot mogen vallen. Toch is het bij sommige mensen soms zo dat ze het gevoel hebben pas mee te tellen als je een uitgebreid en bruisend sociaal netwerk hebt, met collega’s, vrienden, familieleden en clubmaten die om je geven en met wie je activiteiten onderneemt. Mis je zulke contacten, dan kun je je ﬂink eenzaam voelen. Soms ligt het anders. Dan heb je wel sociale contacten, maar mis je net die ene partner waar je lief en leed mee kan delen. Je kunt je dus om verschillende redenen eenzaam voelen. De coronacrisis versterkt eenzaamheid onder jongeren en ouderen. Het maakt zichtbaar dat in verschillende leeftijdsgroepen eenzaamheid impact heeft. Lees het verhaal van Wim Arends uit Opheusden die uit ervaring over eenzaamheid spreekt.

Drempel Het viel voor de 62-jarige Wim niet mee om in de publiciteit te komen. “Ik moest een drempel over. Maar het lijkt me goed om mijn verhaal over eenzaamheid te doen, om daarmee anderen te bemoedigen. Wellicht leidt het tot herkenning. En ook probeer ik hiermee dit taboe-onderwerp voor het voetlicht te brengen.”

Gemeente Neder-Betuwe neemt deel aan ‘Samen is leuker’, een lokale samenwerking tegen eenzaamheid. Veel verschillende organisaties zijn aangesloten, van welzijn en zorg tot sport en meer. Ook individuele inwoners doen mee. Samen zetten we ons in om eenzaamheid te voorkomen en bestaande eenzaamheid te verminderen. Iedereen kan meedoen om het leven van mensen die zich (soms) eenzaam voelen aangenamer te maken. Het maakt niet uit van welke leeftijd u of jij bent. Interesse? • Kijk op www.eentegeneenzaamheid.nl/ mijn-gemeente/neder-betuwe-samen-isleuker/ • Mail naar samenisleuker@nederbetuwe.nl

Repair Café Wim Arends nam het initiatief voor een koffieochtend en mannenavond maar dat kwam helaas niet van de grond. Wat wel slaagde was zijn inbreng bij het helpen opzetten van het Repair Café in Opheusden en Ochten. Hij is daar nog steeds actief, dat wil zeggen, tot voor kort. Wim: “Dat gaf mij een verzetje en leverde mij contacten op. Maar vanwege corona liggen de bijeenkomsten natuurlijk stil. (Dit interview is begin mei opgenomen; red.) Het Repair Café mis ik echt. Vanwege mijn kortademigheid en snelle vermoeidheid heb ik geen puf voor sport en actieve hobby’s.” Lange en saaie dagen Omdat hij tot een risicogroep behoort, kwam Arends het eerste halfjaar van de coronacrisis niet buiten. “Ik ben heel voorzichtig. Ik ga niet op visite en krijg nauwelijks bezoek. Alleen de thuiszorg komt tweemaal per dag. Tweemaal per week ga ik naar de fysiotherapeut. De dagen duren lang en zijn vaak saai. Met name de avonden. Ik kijk veel televisie en stap vroeg in bed. Ik had een buddy die mij regelmatig bezocht, maar hij is helaas gestopt. Het is nu wachten op een opvolger.” Veel neerslachtigheid dus. Zijn leven krijgt van hem het cijfer 5 of 6. “Je zit in een negatieve spiraal. Soms heb ik een redelijke dag. Maar omdat ik een zware vorm van COPD heb, belemmert dat mijn functioneren enorm. Een autorit kost mij bakken energie. Ik probeer overdag wel op pad te gaan, maar je kunt helaas niet veel beginnen.” Boodschap voor wie zich eenzaam voelt Zijn boodschap voor andere eenzame mensen? “Wees tevreden met wat je wél hebt. Probeer positief te blijven denken, ondanks alles. En houd moed! Als de versoepelingen doorzetten en het coronavirus echt verdwijnt, gaat de samenleving weer open. Daar wacht ik op.”

Wethouder Herma van Dijkhuizen: “Wat waardevol dat de heer Arends zijn verhaal deelt. Dit helpt om eenzaamheid bespreekbaar te maken. Daarnaast laat het zien dat er verschillende oorzaken en voorbeelden zijn van eenzaamheid. En ook hoe hiermee om te gaan.“

Ken jij iemand die eenzaam is? Een klein gebaar kan soms al verschil maken. Hier een paar voorbeelden: • Spreek iemand aan en maak een praatje • Luister naar zijn of haar verhaal • Lees allebei hetzelfde boek en praat erover met elkaar • Bedenk een passende activiteit, zoals (samen) tuinieren, wandelen of knutselen • Ga samen bij een clubje • Misschien dezelfde hobby? Dan kun je veel delen • Vraag of iemand vrijwilligerswerk wil doen • Noem het Kernpunt Neder-Betuwe waar je met veel vragen terecht kunt; het telefoonnummer is 0488-44 99 92 Voor meer informatie en inspiratie: kijk op www.eentegeneenzaamheid.nl/ dit-kun-jij-doen

Eenzaamheid voelen Jarenlang werkte de Opheusdenaar bij Romein Beton in Dodewaard, totdat hij zes jaar geleden volledig werd afgekeurd wegens COPD. Hij is al zeventien jaar weduwnaar. “Mijn vrouw stierf al heel jong; op haar 42ste. Ik bleef achter met twee kinderen. Inmiddels wonen zij allebei in Veenendaal. Ze zoeken mij regelmatig op.” Toen zijn jongste vijf jaar geleden het nest verliet, werd het stil. “Toen begon ik me eenzaam te voelen. Ben ook depressief geweest. Ik heb geen zin meer om nieuwe contacten op te bouwen. Ik heb ook nooit een grote vriendenkring gehad en

ik ben geen verenigingsmens. De samenleving is veranderd. Vroeger liep je makkelijk bij elkaar naar binnen voor een bak koffie. Je leefde meer buiten. Nu sluit iedereen zich thuis op, in zijn eigen wereldje. Dat was al lang zo vóór corona.”

Al meer dan 60 jaar passie voor...

wonen, slapen & woningstoffering

verrassend & inspirerend woonadvies!

H.D. Verwoert en Zn. Woninginrichting

@hdvwonen

Dalwagenseweg 43 | 4043MT Opheusden | www.hdvwonen.nl | (0488) 44 13 51

Advertentiepagina's_NBM2.indd 9

21-6-2021 13:09:47

De Wegwijzer in Kesteren en Sébaschool in Ochten doen mee

Hulp op school: in de leefwereld van kinderen In de gemeente Neder-Betuwe willen we graag dat kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Soms heeft een kind of gezin iets extra’s nodig om dit te kunnen bereiken. Het mooiste is als het kind deze ondersteuning op school kan krijgen. Op de plek waar de leerling al veel komt en waar het contact met thuis snel is gemaakt. In onze gemeente starten we daarom op twee scholen pilotprojecten voor jeugdhulp in de school. Op deze manier proberen we in de schooljaren 2021/2022 en 2022/2023 twee jaar lang uit wat goed werkt in de samenwerking tussen jeugdhulp en school en of het zwaardere hulpverlening of hogere kosten kan voorkomen.

Optimale ontwikkeling Het is de bedoeling dat kinderen en gezinnen sneller geholpen kunnen worden met uiteindelijk het doel dat een kind zich optimaal kan ontwikkelen. De leerlingen krijgen laagdrempelige hulp op school aangeboden. Normaal gesproken is daarvoor eerst een verwijzing nodig van de huisarts of van het Kernpunt. Nu zijn de hulpverleners op school aanwezig en kunnen zij direct met een leerkracht meekijken als dat nodig is. Ook kunnen ouders de hulpverlener gemakkelijk benaderen om vragen te stellen. Als het nodig is ondersteunt de hulpverlener ook in de thuissituatie en geeft concrete handvatten aan ouders. Pilot start op De Wegwijzer en Sébaschool De invulling van beide pilots verschilt op de deelnemende scholen De Wegwijzer in Kesteren en de Sébaschool in Ochten. Wethouder Klein: “Op die manier kunnen

Laagdrempelig De Sébaschool wil met de pilot bereiken dat leerlingen met een extra ondersteuningsof begeleidingsbehoefte sneller hulp krijgen.

Linda de Vries is intern begeleider op de Sébaschool “Een leerkracht zei vandaag nog tegen me dat door het gesprek met de jeugdhulpverlener de blik op de klas veranderde. Het bewijs dat we met een jeugdhulpverlener in school sneller kunnen schakelen als er zorgen zijn en een gesprek meteen een oplossing kan bieden, of dat nu bij ons op school is of thuis bij een van onze leerlingen.”

Nella Meurs is intern begeleider op De Wegwijzer “Groeien gaat niet altijd vanzelf. Soms kun je wel een steuntje gebruiken. Met jeugdhulp in huis kunnen we onze missie ‘Samen groeien’ nog beter uit de verf laten komen. We willen voorkomen dat issues over opvoeden en gedrag uitgroeien tot serieuze problemen. Ik verwacht duurzame eﬀecten omdat we elkaar kunnen versterken en er snel bij kunnen zijn. Hoe mooi is het als we op deze manier samen kunnen groeien!”

De pilots worden gezamenlijk gefinancierd door de gemeente Neder-Betuwe en door samenwerkingsverband Berséba die gespecialiseerd is in preventieve ondersteuning voor leerlingen. Wethouder Marien Klein: “Deze samenwerking is een stap vooruit. Wij zijn als gemeente verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Het samenwerkingsverband is verantwoordelijk voor het bieden van passend onderwijs. Nu komt het voor dat, voordat hulp gestart kan worden, eerst gekeken moet worden wie verantwoordelijk is en wie de hulp gaat betalen. Door de pilot gezamenlijk te financieren willen we dit voorkomen en zorgen we ervoor dat een kind of gezin zo snel mogelijk de juiste ondersteuning kan krijgen. Samen met Berséba hebben we de overtuiging dat de verbinding tussen (passend) onderwijs en jeugdhulp beter en efficiënter kan. Elders in het land zien we veelbelovende pilots van samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp. Daaruit blijkt dat kinderen en gezinnen sneller hulp krijgen. Ook voelen leerlingen zich vaak prettiger en veiliger op school.”

we onderzoeken welke verschillende vormen van jeugdhulp er in de school zijn en wat hiervan de voor- en nadelen zijn.”

“Zo snel mogelijk de juiste ondersteuning voor het kind of het gezin” Er is een jeugdhulpmedewerker aangenomen die snel en op een laagdrempelige manier een leerling kan helpen als er thuis of op school ondersteuning nodig is. Ook kan deze medewerker docenten tips geven over hoe ze beter

kunnen inspelen op de verschillende behoeftes van kinderen. Dit stimuleert dat leerlingen zich prettig en veilig voelen op school en in de klas. Groepsdynamiek De Wegwijzer richt zich in de pilot specifiek op leerlingen van groep 5 en groep 6. Het is namelijk bekend dat op die leeftijd kinderen gevoeliger worden voor groepsdynamiek. Centraal in deze pilot staan de vragen hoe de leerkracht de groepsvorming positief kan beïnvloeden zodat er een prettig groepsklimaat ontstaat. En wat je kunt doen als een

leerling andere kinderen ophitst tot ondeugende dingen. En op welke manier je ouders meer betrekt bij de problemen die op school ontstaan. Op De Wegwijzer gaan ze onder meer werken met sociale vaardigheids- en weerbaarheidstraining, analyses van de groepsdynamiek, ouderavonden en coaching van de leerkrachten. Halverwege het tweede jaar wordt er geëvalueerd en bekeken of en in welke vorm een vervolg mogelijk is en of meer scholen kunnen gaan werken met het principe van jeugdhulp in de school.

Op elk tijdstip en op eigen niveau gevarieerd bewegen in de buitenlucht Verspreid over onze gemeente vindt u vijf uitgestippelde routes om te bewegen. Ze zijn tussen de 2 en 2,5 kilometer lang en onderweg staan informatiebordjes met een code om te scannen. Zo kunt u op eigen niveau spierversterkende en conditie-oefeningen doen. Het wordt niet snel saai want de oefeningen worden dagelijks vernieuwd. Bovendien is het voor iedereen haalbaar. De oefeningen zijn uitdagend voor elk fitheidsniveau.

Vind de beweegroute bij u in de buurt • Opheusden: www.afstandmeten.nl/index.php?id=2840156 • Ochten: www.afstandmeten.nl/index.php?id=2836978 • Kesteren: www.afstandmeten.nl/index.php?id=2840165 • Echteld: www.afstandmeten.nl/index.php?id=2840136 • Dodewaard: www.afstandmeten.nl/index.php?id=2840147 Een route voor IJzendoorn volgt nog.

Neem een smarttelefoon mee, scan de QR-code bij de beweegroute en u kunt beginnen. Het werkt heel eenvoudig. Gerjan van Stralen woont zelf in Ochten en is een van de initiatief nemers van de QR-Fit beweegroutes. Hij vertelt dat het ooit is gestart als concept-idee binnen zijn opleiding Sportkunde op de HAN in Nijmegen: “Inmiddels zijn we een bedrijf. Ik wil mensen samenbrengen en laten bewegen. Ons idee is om meer mensen in beweging te krijgen met behulp van technologie. Met een unieke en innovatieve manier creëren we buiten een aantrekkelijk beweegaanbod. Tijdens mijn studie las ik dat minder dan de helft van de inwoners in Neder-Betuwe voldoet aan de beweegnorm. Bewegen is zo belangrijk voor je gezondheid en je voelt je er ook beter door. Dat willen wij stimuleren! Met medewerking van de gemeente en sponsoring door sportschool Juliën hebben we deze routes in Neder-Betuwe kunnen realiseren.”

Foto’s: www.fotowijco.nl

Lokaal Akkoord Neder-Betuwe Bloeit! Heeft u ook een goed idee voor het stimuleren van sporten of bewegen, gezond eten of een gezonde leefstijl waarvoor u budget wilt aanvragen? Stuur dan een e-mail naar de Stuurgroep Lokaal Akkoord Neder-Betuwe Bloeit! via sportenbewegen@nederbetuwe.nl. Lokale initiatiefnemers kunnen via het Lokaal

Akkoord Neder-Betuwe Bloeit! een uitvoeringsbudget aanvragen voor de start van projecten, ideeën of activiteiten. Het doel van het akkoord is om er met elkaar voor te zorgen dat alle inwoners, van jong tot oud, gezond (op)groeien, bloeien en plezierig leven in onze gemeente. Door sportief en met plezier in beweging te komen en te blijven, als onderdeel van een gezonde leefstijl. Door samen actief

te zijn in sport en spel in een aantrekkelijke, toegankelijke en veilige omgeving die gezonde keuzes stimuleert.

Waterdrinken: lekker, goedkoop en gezond! Alle jeugd in Neder-Betuwe die naar kinderopvang en/of naar basis- of middelbare school gaat is voorzien van een hervulbare drinkwaterﬂes en de eerste unieke muurwatertappunten voor scholen en verenigingen zijn gereed voor installatie. Kraanwater drinken is gezond, lekker en goedkoop. Bovendien scheelt het (zwerf)afval als kinderen en jongeren hun eigen hervulbare drinkﬂes gebruiken. Wethouder Herma van Dijkhuizen is blij met de steun vanuit de samenleving aan dit project: “Dat zoveel onder-

nemers, stichtingen, verenigingen, scholen en kinderopvang meedoen is een belangrijke steun in de rug voor de gemeente, de JOGG-regisseur en buurtsportcoaches bij het stimuleren van onze inwoners om vaker te kiezen voor het drinken van water.”

Joris Maier is JOGG-regisseur in Neder-Betuwe en benadrukt dat water drinken heel belangrijk is voor de gezondheid: ”Als we met z’n allen vaker kiezen voor drinken van (kraan)water, dan zou dat enorm bijdragen aan een gezond of gezonder gewicht onder inwoners van de gemeente Neder-Betuwe. Met het aanleggen van waterpunten en uitdelen van waterﬂessen willen we dat waterdrinken makkelijk en normaal wordt. En vooral bij de jeugd, want vroeg geleerd is oud gedaan.”

JOGG - gezonde jeugd, gezonde toekomst

Waarom doen deze bedrijven en organisaties mee aan het jeugd- en waterproject?

Op 7 juni ging de Week van de Gezonde Jeugd van start en werden veel waterﬂessen uitgedeeld op drie middelbare scholen net als de eerste watertappunten.

Dick Hermsen van Flier Installatiegroep: “Wij voelen ons zeer betrokken bij het wel en wee van alle inwoners binnen ons werkgebied. Dit initiatief is een mooi voorbeeld hoe ook wij mee kunnen werken aan het verbeteren van de gezondheid van onze jeugd. Water is een bouwsteen voor je lichaam. Wij dragen daar graag aan bij. Met een gezonde jeugd zijn wij prima in staat onze leefomgeving door te geven naar de volgende generaties.” Karel van Vlastuin van RobWelding: “Het mooie van dit project is dat we met verschillende bedrijven uit de gemeente Neder-Betuwe samen iets kunnen organiseren. Daarbij ben ik mede hierdoor in mijn bedrijf meer bezig met stimuleren van waterdrinken onder medewerkers. Dit is een mooie opstap naar RobWelding Vitaal, wat betreft financiën en gezondheid.” Maurice van de Kolk van Stichting Jeugd Doen Bewegen Neder-Betuwe: “Onze stichting wil een maatschappelijke bijdrage leveren door een gezonde leefstijl onder jongeren te stimuleren. Het Watertappuntproject is hier een onderdeel van. Vooral onder jongeren kan een gezond gewicht een reële impact hebben op hun fysieke en mentale gezondheid. En er zijn nog veel meer betrokken ondernemers en organisaties: André van Beynum, Hoekman Engineering, Rabobank West Betuwe, AH Opheusden, Prima voor Elkaar, Dekker Groep, Avri, GGD Gelderland-Zuid, Healthclub Juliën, Interovo, Van Herwijnen Kreston en Huisartsenpraktijk Van Merkestein/Van der Burg.

Waar vind ik watertappunten in Neder-Betuwe? De eerste muurwatertappunten worden geïnstalleerd op de middelbare scholen Helicon, Van Lodenstein College en Pantarijn in Kesteren. De Prins Willem-Alexanderschool in Echteld krijgt ook een eigen watertappunt voor op het nieuwe schoolplein.

Samen voorbereiden op wonen zonder aardgas Om de klimaatdoelen te halen, hebben alle gemeenten in Nederland afgesproken dat we vanaf 2050 geen aardgas meer gebruiken in onze woningen en gebouwen. We zoeken daarom een andere manier om onze huizen te verwarmen, om te koken en te douchen.

We gaan stap voor stap op weg. Aardgas is iets dat we steeds minder kunnen gebruiken. Daarvoor kunt u nu zelf al veel doen. Goede isolatie van uw huis is een goede eerste stap om minder aardgas te gebruiken en aardgasvrij gereed te worden. Daarnaast zijn we op zoek naar andere manieren om uiteindelijk alle woningen duurzaam en zonder gas te verwarmen, te kunnen koken en te douchen.

U kunt meedenken over de Transitievisie Warmte • Rond de zomer voeren we gesprekken met experts en bewoners: woningeigenaren van zowel oude als nieuwere woningen, installatiebedrijven, verenigingen en bijvoorbeeld de woningbouwcorporatie. • Er komen thematafels, opwarmsessies en webinars waar u aan mee kunt doen. • U kunt meedoen aan een online vragenlijst. De uitkomsten van de vragenlijst, de gesprekken en bijeenkomsten geven inbreng voor het concept Transitievisie Warmte. Doet u ook mee? Houd de gemeentelijke website en sociale-mediakanalen in de gaten voor meer informatie. Of kijk op www.nederbetuwe.nl/ aardgasvrij.

Het eerste doel is dat in 2030 de eerste straten of buurten in Neder-Betuwe aardgasvrij zijn en hun bewoners zijn overgestapt op duurzame energiebronnen. Uiterlijk in 2050 moet de hele gemeente aardgasvrij zijn, dat is landelijk afgesproken. Dat betekent nogal wat. We stellen in 2021 eerst de zogenaamde Transitievisie Warmte op. Daarna maken we samen plannen om zonder aardgas te wonen voor huizenblokken of buurten.

Scan de QR-code of ga naar https://enquete. toponderzoek.com/gemeenteneder-betuwe en vul online de vragenlijst in. Laat weten wat u vindt. De gemeente wil graag weten wat u belangrijk vindt in de aanpak naar een aardgasvrije gemeente!

Veel gestelde vragen van bewoners over aardgasvrij wonen zijn: • Waarom is er een warmtetransitie? • Hoe gaan we zonder aardgas

verwarmen en koken?

• Wat als mijn cv-ketel aan vervanging

toe is?

• Wie beslist over de keuze van een

alternatief voor aardgas?

• Is al bekend wanneer mijn huis aan

de beurt is om aardgasvrij te worden?

De antwoorden op deze en meer vragen zijn te vinden op www.nederbetuwe.nl/ aardgasvrij

2021

Opstellen Transitievisie Warmte

vanaf

2022

Opstellen uitvoeringsplannen voor duurzame warmtealternatieven per (delen van) straten of buurten

In vijf stappen steeds minder aardgas gebruiken Stap 1: Check de isolatie van uw woning en ga aan de slag om de isolatie te verbeteren Stap 2: Verbeter de ventilatie Stap 3: Check de radiatoren Stap 4: Stap over op elektrisch koken Stap 5: Vervang de cv-ketel door duurzame verwarming zoals een (hybride) warmtepomp Kijk voor meer informatie op www.energieloketnederbetuwe.nl

Wist je dat… we in onze gemeente bijna 9.000 woningen hebben. Het laatste jaar is een paar honderd nieuwbouwwoningen aardgasvrij gebouwd.

9.000

derdag 15 juli 2021 19.30 uur onlin e Kijk op www.e nergieloketned erbetuwe.nl

Energieloket geeft tips en adviezen

Moet ik mijn CV-ketel nu vervangen? Vraag Energieloket Neder-Betuwe

2030

Is de cv-ketel toe aan vervanging? Plannen voor een verbouwing of renovatie? Allemaal logische en mooie momenten om zelf ﬂinke stappen te zetten naar een aardgasvrij huis. Daar krijg je geen spijt van. Ook als nog onzeker is wat er verder gaat gebeuren in uw buurt. Kijk voor tips over energie besparen, isoleren en meer op www.energieloketnederbetuwe.nl of neem contact op voor een persoonlijk advies via 0345 – 50 40 12.

Eerste (delen van) huizenblokken of buurten aardgasvrij

‘We hebben een lagere energierekening en onze woning is meer waard.’

Danny Bogaard (28) en Michelle van Burgsteden (27) wonen in Ochten. Zij verduurzamen hun woning. Met de aanschaf van een hybride warmtepomp en zonnepanelen en het isoleren van de woning zetten zij ﬂinke stappen. “Wij kiezen voor een hybride warmtepomp omdat het veel voordelen oplevert. Je bespaart tot wel 80% op je gasverbruik. We worden heel blij van de lagere energierekening. Door de warmtepomp hebben we straks altijd een aangename temperatuur in huis. Ook voor onze twee honden is dat lekker, want dat zijn echte koukleumen. Ons huis wordt steeds duurzamer en dat zie je aan het energielabel. Toen we de woning kochten had het energielabel C. Door het te isoleren werd dit energielabel A. Met de zonnepanelen en de warmtepomp krijgt onze woning nu energielabel A+++. Ons huis wordt hierdoor ook meer waard.”

Verduurzamen met subsidie en ﬁnanciële ondersteuning Danny: “De aanschaf van de hybride warmtepomp en de zonnepanelen is natuurlijk een investering. Ook dat is een kwestie van sparen of keuzes maken. Ik heb mijn BMW-motor verkocht. Zo kon ik de warmtepomp en de zonnepanelen bekostigen. Wat scheelt is dat we voor de aanschaf van de warmtepomp gebruik konden maken van een duurzaamheidslening van de gemeente. Deze lening kunnen we met het bedrag wat we besparen weer aﬂossen. Daarnaast kregen we nog € 1800 subsidie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Dat is toch ook een mooi bedrag.”

Lees het hele verhaal van Danny en Michelle op www.nederbetuwe.nl/aardgasvrij.

2050

Alle woningen in Neder-Betuwe overgestapt van aardgas naar duurzame energiebronnen

Gratis online webinar ‘Alles over is oleren’ Don

Een duurzame woning in Ochten

HONDENTRIMSALON

BOUWENS BOOGERD Hilde Boelhouwers-Koops Markstraat 2a 4041 EB Kesteren Telefoon 0488 - 48 29 85 of 06 - 53 35 46 64

THUIS OPHALEN EN BRENGEN IS MOGELIJK

Kerkstraat 7, 6669 DA Dodewaard - Telefoon +31 (0)488 - 417 272 - E-mail info@geurts.com - www.geurts.com

Reserveer nu online!

Bezorgen is mogelijk, informeer naar de mogelijkheden! Huren voor een langere periode? Vraag naar de aantrekkelijke kortingen!

• • •

Groenvoorziening Beton- en straatwerken

•

Aanhangwagens

Hijs- en hefwerktuigen

Grondverzet

• • •

Houtbewerking Elektra etc!

Tielsestraat 85C | Opheusden | Telefoon (0488) 44 12 28

info@willemsenverhuur.nl

www.willemsenverhuur.nl

VACATURE

KOM MAAR OP v.d. Bijl & Heierman b.v. is een professionele organisatie die al ruim 35 jaar actief is in de inrichting en het beheer van de openbare ruimte. Steeds meer opdrachtgevers ontdekken onze kracht. We werken voor een zeer diverse groep opdrachtgevers. Zo weten scholen, instellingen, zorgcentra, waterschappen, projectontwikkelaars en semi- overheid ons te vinden. Dagelijks zijn er zo’n 120 professionals aan het werk om de buitenruimte nóg mooier te maken!

Ons bedrijf groeit. Het is voor ons heel belangrijk dat alles soepel verloopt. Daarom zijn wij op zoek naar

• • • • • • •

Hoveniers voor aanleg en onderhoud Voormannen groenvoorziening Grondwerkers Stratenmakers Monteurs Boomverzorgers Aanpakkers voor diverse wisselende werkzaamheden

Voor meer informatie ga naar www.vdbh.nl/vacatures

Lakemondsestraat 13b | 4043 JC Opheusden t (0488) 44 30 93 | e info@vdbh.nl | www.vdbh.nl

Advertentiepagina's_NBM2.indd 10

21-6-2021 13:10:05

Advies- en inkoopactie voor isolatie en zonnepanelen Na de zomer houdt de gemeente Neder-Betuwe samen met ‘Winst uit je woning’ opnieuw een grootschalige advies- en inkoopactie voor zonnepanelen, vloerisolatie, spouwmuurisolatie, isolatieglas en verwarmingsinstallaties. Met de actie wil de gemeente woningeigenaren helpen aan een duurzaam, comfortabel huis met een lagere energierekening. Woningeigenaren krijgen in september 2021 een brief van de gemeente met meer informatie over de advies- en inkoopactie. U kunt natuurlijk ook alvast een kijkje nemen op www.winstuiteigenwoning.nl.

Diverse woningeigenaren, waaronder in Ochten (Appelgaard) pakten eerder al samen de handschoen op voor de inkoop van isolatie en zonnepanelen. Lees hun verhaal op www.energieloketnederbetuwe.nl.

Gratis energiebesparende producten ter waarde van € 70,De gemeente Neder-Betuwe ondersteunt het gebruik van energiebesparende producten. Alle woningeigenaren hebben een waardebon gekregen t.w.v. 70 euro voor tochtstrips, ledlampen, waterbesparende douchekoppen en meer. Kijk voor een compleet overzicht van de mogelijkheden op www.winstuitjewoning.nl/nederbetuwe. Uw waardebon nog niet benut, kwijt of niet ontvangen? Neem contact op met Winst uit je woning via 0235836936 of mail naar waardebon@winstuitjewoning.nl. 33

Rekenkamercommissie Neder-Betuwe gaat aanpak laaggeletterdheid onderzoeken Laaggeletterdheid voorkomen en verminderen, wat doet de gemeente daaraan, vraagt de rekenkamercommissie zich af. Wat zijn de resultaten van het beleid tot nu toe? De rekenkamercommissie Neder-Betuwe gaat dit in de komende maanden onderzoeken. De betrokkenheid van de gemeenteraad neemt zij bij dit onderzoek mee. Lezen, schrijven, rekenen, in Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder daar moeite mee. Vaak zijn zij ook minder digitaal vaardig. Dat heeft invloed op hun leven. Want wie niet goed kan lezen, schrijven en rekenen vindt minder snel werk, leeft vaak minder gezond en heeft vaak minder grip op geldzaken. Als je het landelijke percentage laaggeletterden een-op-een toepast op het aantal inwoners van gemeente Neder-Betuwe, dan zouden er in 2021 2.880 inwoners die laaggeletterd zijn.

Aanpak in gemeente en regio

In april 2016 stelde het college van burgemeester en wethouders van Neder-Betuwe

het ‘Plan van aanpak laaggeletterdheid’ vast. Met acht andere gemeenten in Regio Rivierenland werkt de gemeente Neder-Betuwe samen bij het uitwerken van de plannen van de landelijke aanpak laaggeletterdheid 2020-2024. In juli 2018 sloten de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen een overeenkomst hiervoor. Wie meer wil weten over het onderzoek door de rekenkamercommissie kan contact opnemen met Iroy Konings, lid rekenkamercommissie. Hij is bereikbaar via e. griffie@ nederbetuwe.nl.

De rekenkamercommissie is een onafhankelijk orgaan, ingesteld door de gemeenteraad, en doet onderzoek naar de rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreﬀendheid van gemeentelijk beleid. De rekenkamer bestaat uit drie onafhankelijke leden en wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris.

TIME FOR A NEW JOB?

Babypark Kesteren is voor de megastore, het logistiek centrum een het hoofdkantoor op zoek naar enthousiaste collega’s (m/v). Kom jij ons team versterken?

Megastore

Verkopers Zaterdagverkopers Horecamedewerker Hoofdkantoor

Webshopmedewerkers Jr. Software developer Interieurverzorgers

BEN JIJ TOE AAN EEN NIEUWE UITDAGING?

Logistiek centrum

Protestants-christelijk zorgcentrum voor ouderenzorg, wonen en welzijn

Chauffeurs Orderpickers Adm. medewerker post Servicemedewerker

WIJ ZOEKEN EEN

Manager Bedrijfsvoering 28 - 36 uur per week

Wil je meer informatie of solliciteren? Ga dan snel naar werkenbijbabypark.nl.

KIJK VOOR MEER INFO OP ANKERZORG.NL Schenkhofstraat 11 • 4041 CA Kesteren 0488 - 48 32 50 • w w w . a n k e r z o r g . n l

VACATURES Ter aanvulling van ons team is Vredo op zoek naar:

Solliciteer direct via: HR@vredo.nl

REVISIEMONTEUR

Samen met je collega’s machines reviseren en verkoop klaar maken van onze gebruikte machines. Fulltime | MBO | Kennis van hydrauliek & elektro

SOFTWARE ENGINEER

Verantwoordelijk voor het onderhoud en ontwikkeling van de software van onze machines. Fulltime | HBO | Ervaring met C en Codesys

PRODUCTIEPLANNER

Je plant het complete productieproces van metaalbewerking tot en met assemblage en bent daarmee de verbindende factor tussen de productie en omringende afdelingen. Fulltime | HBO | Ervaring in technische werkomgeving

LEERLING ASSEMBLAGE (BBL)

Meehelpen in het compleet opbouwen en monteren van onze doorzaaiers en zodenbemesters. Fulltime | MBO | Leerwerkplek Vredo Dodewaard B.V. is een gezond zelfstandig familiebedrijf dat zich toegespitst heeft op de ontwikkeling, productie, service & verkoop van machines t.b.v. de agrarische en groene sectoren.

Kijk voor meer informatie over Vredo en onze vacatures op:

WWW.VREDO.COM/WERKEN-BIJ-VREDO of mail naar:

HR@VREDO.NL

Advertentiepagina's_NBM2.indd 11

The fieldcare company

21-6-2021 13:10:24

Vrijwilligerswerk als verantwoordelijkheid

Actief voor kerk, vrouwenkring, zieken en ouderen. Geridderde Adri Tijssen-de Heer kreeg de animo voor het vrijwilligerswerk thuis met de paplepel ingegoten. Inmiddels 73 jaar, gaat de Opheusdense onverdroten door. Haar vrijwilligerswerk leverde haar dit jaar – als enige in de gemeente Neder-Betuwe – een Koninklijke Onderscheiding op. “Mijn kleinzoon – die bijna is afgestudeerd als politieagent – speldde mij in vol ornaat de versierselen op. Prachtig. Mijn zoon heeft de aanvraag voor een Koninklijke Onderscheiding in gang gezet, zo bleek achteraf. Mijn ‘huldiging’ werd overladen met loftuitingen. Mooi, maar ik wil benadrukken dat God mij de kracht geeft voor al dit werk.”

“Het aantal groeit, waardoor de bezorgers het behoorlijk druk hebben. Als coördinator verzorg ik de intake van nieuwe deelnemers en houd ik de administratie en de planning bij. Het gaat niet alleen om een noodzakelijke maaltijdvoorziening. Ook om een stukje sociale controle.”

“Vrijwilligerswerk hoort bij mijn leven” Draag iemand voor!

Verjaardagsfonds

Adri Tijssen heeft drie kinderen, dertien kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen. “Mijn opa was rijksveldwachter en mijn vader adjudant bij de politie. Hij zat in allerlei verenigingen en besturen. Zelf heb ik dat ook altijd gedaan. Vrijwilligerswerk hoort bij mijn leven. Je groeit erin, zonder te streven naar een beloning. Het is een verantwoordelijkheid die je tegenwoordig steeds vaker mist in de samenleving. Die vanzelfsprekendheid ebt weg. Het vrijwilligerswerk moet verjongen, maar het vergrijst.” Het verjaardagsfonds voor stichting Eltheto nam ze in 1982 over van een ouder echtpaar dat aangaf te willen stoppen. Eltheto is het verenigingsgebouw van de Hersteld Hervormde Gemeente van Opheusden. Mevrouw Tijssen doet de coördinatie van het fonds, schrijft de enveloppen en regelt de logistiek met de veertien dames die ze brengen bij de leden en ook weer ophalen. “Ieder jarig gemeentelid krijgt een envelop voor een vrijwillige verjaardagsbijdrage. Het fonds is

een belangrijke inkomstenbron voor het onderhoud aan Eltheto. Het belang daarvan is alleen maar groter geworden door de coronacrisis, waardoor er veel minder huuropbrengsten zijn.”

Zondagsschoolplaatje

Bij zondagsschool Samuël van de kerk was ze veertien jaar leidinggevende en penningmeester. “Kinderen leerden een tekst uit het hoofd, en dan gaven we daarvoor een plaatje met een Bijbeltekst, vers of spreuk. Dat was een mooie tijd.” Op De Hervormde School in Opheusden verzorgde mevrouw Tijssen jarenlang onder andere de schoolbibliotheek. Via haar zus kwam ze in contact met de Christen Vrouwenkring Kesteren, waarvoor ze momenteel tweede penningmeester is. De CVK is een interkerkelijke afsplitsing van de vroegere plattelandsvrouwenbond.

Tafeltje dekje

In totaal 26 cliënten maken in Opheusden gebruik van tafeltje dekje, uitgaande van Stichting Welzijnsactiviteiten Neder-Betuwe (SWAN). Adri Tijssen zorgt ervoor dat iedereen mooi op tijd een heerlijke maaltijd krijgt.

Een Koninklijke onderscheiding kan worden uitgereikt bij twee gelegenheden: bij de jaarlijkse ‘lintjesregen’ op de dag voor Koningsdag en bij een bijzondere gelegenheid, zoals een afscheid of jubileum. Neem over de haalbaarheid eerst even contact op met ons bestuurssecretariaat, via mail bestuurssecretariaat@nederbetuwe.nl of tel. 14 0488. Voor meer informatie kunt u ook terecht op www. lintjes.nl. Vanzelfsprekend worden alle aanvragen vertrouwelijk behandeld.

Misschien kent u een vrouw of man in Neder-Betuwe waarvan u zegt: ‘Die verdient ook een Koninklijke onderscheiding!’ Omdat deze persoon zich bijvoorbeeld (minimaal 15 jaar) belangeloos inzet of heeft ingezet voor de samenleving. Het gaat dan niet alleen activiteiten op het gebied van bestuursfuncties, maar ook als iemand bijvoorbeeld een vereniging jarenlang draaiende houdt. Of om iemand die zich langdurig en intensief inzet voor de medemens. Onder bepaalde voorwaarden is het mogelijk deze personen voor te dragen voor een Koninklijke onderscheiding in de Orde van Oranje-Nassau.

Betrokken, in uw buurt, korte lijnen & persoonlijk

Bonegraafseweg 6 | 4051 CH Ochten | 0344-647070

Advertentiepagina's_NBM2.indd 12

21-6-2021 13:10:38