PET06-2020

Nr. 6 - 2020

www.petrochem.nl • losse verkoopprijs € 23,-

Het managementblad voor de olie- en chemische industrie in de Rijn/Schelde-delta Petrochem Nr. 6 - 2020

Interview met kersverse Plant Manager of the Year Mirjam Verhoeff • Geen nieuw plastic meer voor Coca-Cola • Thema: Asset management

16:20

PET6 omslag los.indd 1

23-09-20 09:45 09:55 23-09-20

PET PET6 PET A Voorplaat.indd Aomslag Voorplaat.indd 2 2 los.indd

23-09-20 09:55

SISG19-2 SISG

IN DEZE EDITIE

08 ‘OVER VIJF JAAR IS HET HIER HEEL ANDERS’ Volgens de kersverse Plant Manager of the Year Mirjam Verhoeff (DSM) vergeten bescheiden techneuten nog wel eens hun trots te tonen. ‘Willen we jongeren enthousiasmeren om bij ons te komen werken, dan moeten we ons meer laten zien.’ En er is straks nog veel meer om trots op te zijn. Digitalisering gaat de industrie ingrijpend veranderen. ‘Een operator als app-designer, hoe cool is dat?’

13 PROJECT SKYLINE MODERNISEERT SHELL MOERDIJK Shell investeert honderden miljoenen euro’s in Moerdijk. Het concern vervangt gedurende vijf jaar een groot aantal oude fornuizen van de stoomkraker. Acht nieuwe fornuizen komen in de plaats van de zestien oudste eenheden. De capaciteit blijft gelijk.

20 ‘WEL FYSIEKE, MAAR GEEN SOCIALE AFSTAND’ Toen corona een paar maanden geleden om zich heen begon te grijpen, kwamen berichten naar buiten dat opslagtanks snel vol zouden zitten. Michiel Flier, managing director van Vesta Terminals in Antwerpen en Vlissingen, vertelt over de impact van corona, de flexibilisering van terminals en een uitbreiding waar hard aan wordt gewerkt.

26 THEMA: ASSET MANAGEMENT Bij predictive maintenance spelen heel veel aspecten een rol.

In het PrimaVera-project wordt naar de hele onderhoudsketen gekeken: van het verzamelen van data tot het implementeren van predictive maintenance in een organisatie en hoe mensen met onderhoudsbeslissingen omgaan.

14 GEEN NIEUW PLASTIC MEER VOOR COCA-COLA Voor de flessen van Coca-Cola Nederland is in 2021 geen nieuw plastic meer nodig. Ze zijn gemaakt van honderd procent gerecycled plastic. Als grote partij in de markt voelt de frisdrankproducent de verantwoordelijkheid om de totale markt voor gerecycled plastic te vergroten. Ze investeert dan ook samen met andere partijen in verschillende nieuwe technologieën.

16 INDUSTRIE OPENT POORT NAAR EMISSIELOZE TOEKOMST Het thema ‘Open de poort’ leek een beetje lastig in een tijd waar sociale distantie de norm is geworden. Toch zetten Petrochem en de VNCI tijdens Deltavisie 2020 de deur op een kiertje om de industriële thema’s te bespreken. Krapte op de technische arbeidsmarkt en de transitie van fossiele grond- en brandstoffen naar hernieuwbare of biologische varianten zijn nog steeds een uitdaging.

EN VERDER Commentaar 5 Feiten en cijfers • VDL en DSM investeren in productie medische mondmaskers • Yokogawa en Bloom Bioronewables willen biomassa versneld toepassen • Spectaculaire stijging aantal studenten Chemische Procestechnieken 6 Petrochem platform 24 Projecten 28 Column • Henk Leegwater 46

PETROCHEM 6 - 2020 3

PET B Inhoud.indd 3

23-09-20 09:52

Het managementblad voor de olie- en chemische industrie in de Rijn/Schelde-delta Nummer 6 - 2020 UITGAVE VAN: Industrielinqs pers en platform BV, Gedempt Hamerkanaal 155, 1021 KP Amsterdam E-mail: redactie@industrielinqs.nl, website: www.petrochem.nl HOOFDREDACTIE: Wim Raaijen 020 3122 081 EINDREDACTIE: Miriam Rook 020 3122 086 Liesbeth Schipper 020 3122 083 REDACTIE: Dagmar Aarts 020 3122 084 David van Baarle VASTE MEDEWERKERS: Chris Aldewereld, Henk Leegwater, Wim Soetaert, Jacqueline van Gool, Evi Husson LAY-OUT: Bureau OMA, Doetinchem OMSLAGFOTO: AdobeStock ADVERTENTIEVERKOOP: Jetvertising BV, Arthur Middendorp 070 3990 000 - arthur@jetvertising.nl TRAFFIC: Breg Schoen 020 3122 088 COMMERCIEEL MANAGER: Janet Robben 020 3122 085 DRUKWERK: PreVision Graphic Solutions ABONNEMENTEN (excl. 6% BTW) Nederland/België € 182,- per jaar Introductieabonnement NL/BE met 25% korting € 136,- per jaar Overig buitenland € 212,Losse verkoopprijs € 23,Studentenabonnement € 42,Proefabonnement 3 mnd € 30,Meer informatie over de verschillende abonnementen vindt u via www.petrochem.nl/abonneren OPZEGGEN: Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers.

Opzeggen en wijzigen kan via abonnementen@industrielinqs.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door ons is ontvangen. Als u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Overige vragen kunt u stellen via abonnementen@industrielinqs.nl of neem telefonisch contact met ons op via T 020 3122 088.

ISSN: 1380-6386 Prijswijzigingen voorbehouden. © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

Papier binnenwerk:

Papier omslag:

PAPER & BOARD MADE OF

AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU

PET Advertenties.indd 4

23-09-20 09:45

COMMENTAAR

‘De aantrekkingskracht zit in de innovatieve toekomstige ontwikkelingen, maar ook in wat de industrie nu al doet en kan laten zien.’

Dream team Alle finalisten van de Plant Manager of the Year 2020 (PMY2020) braken er een lans voor. Voor de broodnodige transitie zijn nu en vooral ook straks heel veel mensen nodig in de industrie. Daarom moet de industrie zich van haar beste kant laten zien. Geen hek optrekken, maar gewoon laten zien dat mensen dagelijks gemotiveerd aan hun werk gaan in een dynamische omgeving. Dat moet toch wel een aanzuigende werking hebben voor nieuwe generaties technici? Industrie, laat je meer zien, lijkt het credo.

Cruciale rol Het hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn. Of zoals de gekozen PMY 2020 Mirjam Verhoeff van DSM het verwoordt in deze editie van Petrochem: ‘Ik zie nu ook hoe beperkt zichtbaar normaliter het werk van de industrie eigenlijk is. We zijn een stel bescheiden techneuten die vooral bezig zijn om ons “ding” te doen, maar we vergeten om daar naar buiten toe trots over te zijn. Willen we jongeren enthousiasmeren om bij ons te komen werken, dan moeten we ons meer laten zien.’ Daarin moet de industrie ook creatief zijn. ‘Met mobieltjes kun je al hele mooie video’s maken en vloggen.’ Daar zijn echt geen hele cameraploegen voor nodig. Simpele filmpjes doen ook hun werk, merkte ze. Haar twee zoons mochten haar nominatiefilm laten zien op school. ‘Geweldig toch. Konden ze laten zien waar hun moeder werkt. Zo simpel kan het zijn.’

Niet alleen de huidige praktijk, maar ook ideeën over de nabije en verre toekomst kunnen een magneet vormen voor toekomstige generaties. Wie wil nu niet onderdeel zijn van de broodnodige energie- en grondstoffentransitie? Wie wil niet meebouwen aan een schonere wereld? Het gaat ons immers allemaal aan en laat het duidelijk zijn: de industrie speelt daar nu en straks nog meer een cruciale rol in.

Jongere generaties Mirjam Verhoeff noemt ook het voorbeeld van digitalisering als drijfveer. ‘Een operator als app-designer, hoe cool is dat?’ En ze heeft al daad bij het woord gevoegd. Afgelopen jaar vroeg ze alle medewerkers van DSM in Hoek van Holland een idee in te leveren ter verbetering van de bedrijfsvoering. Met een enorm

resultaat, merkbaar in cijfers en vooral ook in de motivatie van het personeel. Ook dit jaar wordt daarom weer om ideeën gevraagd, nu vooral gericht op digitalisering. Inmiddels wordt de eerste app al ontwikkeld.

Ze merkt dat al vanuit het bestaande personeel veel interesse bestaat om met digitalisering aan de slag te gaan. Dan moet het toch helemaal lukken met de jongere generaties? Die kunnen een leven zonder iPads, smartphones of gaming al helemaal niet meer voorstellen. En eerlijk is eerlijk: ikzelf ook niet. De tijd dat we met grote wegenkaarten de weg moesten vinden, kan ik me ook bijna niet meer voorstellen.

Open houding Voor de verkiezing van de Techniekheld 2020 mocht ik onlangs filmen bij de scheerapparatenfabriek van Philips in Drachten.

Maintenance engineer Andries Visser kwam elf jaar geleden in dienst, toen er nauwelijks nog een robot stond. Nu worden onder andere de One Blades door bijna driehonderd robots in elkaar gezet. Andries kon ‘in zijn tijd’ nog niet eens robotica studeren op het mbo. Jonge medewerkers die nu binnenkomen inmiddels wel. En kinderen die nog moeten kiezen, gaan straks ongetwijfeld nog een stap verder. Maar nu zouden ze al geïnspireerd kunnen raken door beelden van robots die er staan in Drachten. De aantrekkingskracht zit uiteraard in de innovatieve toekomstige ontwikkelingen, maar ook in wat de industrie nu al doet en kan laten zien.

Daar is wellicht ook een nieuwe generatie leiders voor nodig in de industrie. Die niet verhult, maar veel meer laat zien van de werkomgeving. Zoals ook de finalisten van de PMY2020. Stuk voor stuk open en zeer capabele mensen. Daarom ben ik blij dat we met hen en de PMY2019, Marinus Tabak van RWE, een dream team gaan vormen. Om te laten zien dat werken in de industrie heel inspirerend kan zijn. En veel heb je daar niet voor nodig. Het begint bij trots en een open houding. Dan vertelt de rest zich vanzelf wel.

Reageren? Via de mail: wim@industrielinqs.nl of via Twitter : @wimraaijen

PETROCHEM 6 - 2020 5

PET C Commentaar.indd 5

23-09-20 09:49

BP en Microsoft kondigen aan samen te werken als strategische partners om de digitale transformatie in energiesystemen te bevorderen. De bedrijven koppelen de gezamenlijke ambities om de CO2-emissies tegen 2050 volledig uit te bannen. Eerder dit jaar kondigde BP aan dat het de ambitie heeft om tegen 2050 of eerder een netto nul-emissiebedrijf te worden en de wereld te helpen om de netto nul emissie te bereiken. Tegen het einde van het decennium wil het bedrijf ongeveer vijftig gigawatt netto hernieuwbare productiecapaciteit hebben ontwikkeld. Dit betekent een twintigvoudige toename van de huidige capaciteit en een vertienvoudiging van de huidige duurzame investeringen tot ongeveer vijf miljard dollar. Tegelijkertijd wil BP de olie- en gasproductie met veertig procent verminderen. In januari 2020 kondigde Microsoft aan om tegen 2030 koolstofnegatief te zijn. En meer koolstof uit het milieu te verwijderen dan het sinds zijn oprichting tegen 2050 heeft uitgestoten.

De CO2-uitstoot door Nederlandse economische activiteiten was in het tweede kwartaal 21,1 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2019.

Volgens de eerste berekening kromp het bruto binnenlands product (bbp) in dezelfde periode met 9,3 procent.

De afname van de CO2-uitstoot komt onder andere doordat de energiebedrijven bij hun productie minder steenkool hebben ingezet. Ook de impact van de coronacrisis op de CO2-uitstoot is duidelijk zichtbaar.

PETROCHEM 6 - 2020 6

PET D Feiten en cijfers.indd 6

YOKOGAWA EN BLOOM BIORONEWABLES WILLEN BIOMASSA VERSNELD TOEPASSEN IN CHEMISCHE PRODUCTIE Yokogawa heeft een investerings- en partnerschapsovereenkomst getekend met de Zwitserse start-up Bloom Biorenewables. De twee bedrijven werken samen aan de commercialisering van de winning van lignine uit planten. Lignine willen ze gebruiken als vervanging van grondstoffen voor de chemie die nu uit aardolie worden gemaakt.

Bloom is in januari 2019 opgericht als een spin-off van EPFL, het Zwitserse Federale Instituut voor Technologie in Lausanne. Haar missie is om van biomassa een echt alternatief voor aardolie te maken. De start-up richt zich in eerste instantie op de commercialisering van hun nieuwe, veel efficiëntere methode om lignine, vooral monolignol, te winnen uit biomassamateriaal zoals hout. Monolignol is een soort fenol. Fenolen worden momenteel voornamelijk gesynthetiseerd uit aardolie en gebruikt als een belangrijke grondstof voor veel chemicaliën, farmaceutische en functionele chemicaliën zoals inkten en geuren. Voor petrochemische vervanging is de ontbinding van lignine in monolignol een noodzakelijke stap. Het onmiddellijke doel van Bloom is om de technologie te demonstreren in een testinstallatie.

SPECTACULAIRE STIJGING AANTAL STUDENTEN CHEMISCHE PROCESTECHNIEKEN De Belgische STEM-studierichting Chemische Procestechnieken in het zevende jaar technisch secundair onderwijs (TSO) breekt dit schooljaar alle records. Met 221 studenten ligt het inschrijvingsaantal 34 procent hoger dan vorig schooljaar en in vergelijking met tien jaar geleden gaat het zelfs om meer dan een verviervoudiging.

Chemische Procestechnieken is een eenjarige praktijkgerichte studie die jongeren voorbereidt op de job van procesoperator, een veelgevraagd profiel in de chemie- en farmaindustrie. Deze zeer specifieke opleiding wordt intussen door tien scholen in Vlaanderen aangeboden. De Se-n-Se-studierichting Chemische Procestechnieken (Se-n-Se staat voor Secundair na Secundair of het vroegere zevende jaar TSO) was in september 2016 een van de zeven studierichtingen in Vlaanderen die als eerste gestart zijn met duaal leren.

Zo ontwikkelen leerlingen vaardigheden op school en krijgen ze de kans om al doende te leren op de werkvloer in een hoogtechnologische en realistische werkomgeving.

Het aantal leerlingen dat binnen de opleiding voor duaal leren kiest, zit fors in de lift.

Duaal leren is een praktijkgerichte onderwijsvorm waarbij de helft van de lestijd plaatsvindt in een bedrijf. De duale leerlingen zijn dit jaar met 113. Een stijging van maar liefst 71 procent tegenover de 66 leerlingen vorig schooljaar. Het gaat om voorlopige cijfers omdat de inschrijvingsperiode in bepaalde scholen nog niet is afgesloten.

FOTO: TECHNIEKBEELDBANK

De voorbereidingen voor de aanleg van windpark Hornsea Two zijn begonnen. Buss Terminal en DEME Offshore tekenden eerder dit jaar een contract voor de installatie van 165 funderingsconstructies. De eerste constructies zijn inmiddels aangekomen in de Eemshaven. Het installatieschip Innovation verscheept ze naar het toekomstige windpark op zee dat in 2022 operationeel moet zijn, op ongeveer 89 kilometer buiten de kust van Yorkshire (VK) in de Noordzee.

FOTO: PIXABAY

FEITEN & CIJFERS

Blijf op de hoogte en schrijf u in voor de nieuwsbrief op www.petrochem.nl

23-09-20 09:40

FOTO: PIXABAY

VDL EN DSM INVESTEREN MILJOENEN IN PRODUCTIE MEDISCHE MONDMASKERS VDL Groep en Koninklijke DSM starten een joint venture die kwalitatief hoogwaardige medische mondmaskers gaat maken. De bedrijven produceren voor het eerst filtermateriaal in Nederland. De nieuwe gemeenschappelijke onderneming, Dutch PPE (Personal Protective Equipment) Solutions, biedt bij de start werkgelegenheid aan enkele tientallen medewerkers in Helmond en Geleen.

Beide bedrijven investeren meerdere miljoenen in de aanschaf van machines en het bouwen van een productielocatie voor meltblown polypropyleen. Dit is de kritische filterlaag in medische gezichtsmaskers die virussen filtert.

Ook investeert men in de productie van gezichtsmaskers. De joint venture start in oktober 2020 in Helmond met de productie van medische maskers, type FFP2. De meltblown polypropyleenfabriek in Geleen is naar verwachting operationeel vanaf april 2021.

PPE wil voornamelijk snel, betrouwbaar en stabiel de hoognodige medische gezichtsmaskers produceren. Tegelijkertijd kijken DSM en VDL naar innovatieve en duurzame manieren om de groeiende afvalberg van gebruikte gezichtsmaskers terug te dringen. Bijvoorbeeld door gedurende de productontwikkeling te onderzoeken in hoeverre circulair afbreekbare materialen kunnen worden gebruikt.

TAQA MAG GASOPSLAG BERGERMEER UITBREIDEN Taqa heeft toestemming gekregen om meer gas op te slaan in de Gasopslag Bergermeer. De minister van Economische Zaken en Klimaat heeft dat bekendgemaakt.

Om de opslagcapaciteit te vergroten wil Taqa de druk van 133 bar verhogen naar 150 bar.

Hierdoor kan meer aardgas in het leeg geproduceerde reservoir kan worden opgeslagen. Met de uitbreiding van de opslagcapaciteit kan Taqa efficiënter gebruik maken van de installaties. Het bedrijf verwacht de extra capaciteit in het laatste kwartaal van 2020 te gaan benutten.

De Gasopslag Bergermeer voorziet nu in de gemiddelde jaarlijkse gasbehoefte van 2,5 miljoen Nederlandse huishoudens. Door de uitbreiding worden dat 3 miljoen huishoudens. Dit is belangrijk omdat de binnenlandse gasproductie op termijn terugloopt terwijl er voorlopig nog behoefte blijft aan gas als energiebron.

De installatie hoeft niet verbouwd te worden. Deze is al ontworpen om de extra hoeveelheid gas te kunnen verwerken.

BRENT RUWE OLIEKOERS 47,0 46,1 45,2

PRIJS PER VAT IN US DOLLARS

44,3 43,4 42,5 41,6 40,7 39,8 38,9 38,0

3

4

5

6

7

10

Augustus 2020

11

12

13

14

17

18

19

20

21

24

25

26

27

28

1

2

3

4

7

8

9

10

11

Niet alleen de luchtvaart en de transportsector over land, maar ook de scheepvaart moet de CO2-uitstoot drastisch gaan verminderen. Als het aan het Europees Parlement ligt, dan moet de maritieme transportbranche in 2030 jaarlijks zeker veertig procent minder uitstoot produceren. Verder komt er een speciaal ‘Oceaanfonds’ om schepen energiezuiniger te maken en te investeren in nieuwe technologieën.

De scheepvaartsector is, ondanks de wens van de Europese Commissie, nog lang niet groen genoeg. Daardoor blijft ze achter bij andere transportsectoren. Zodoende wil de Commissie een klimaatrichtlijnen voor de maritieme transportbranche aanscherpen. De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) moet rapporteren over de voortgang in het groener maken van de sector. De IMO werkt momenteel aan een wereldwijd en ambitieus akkoord voor terugdringing van de uitstoot van broeikasgassen.

Maar volgens bepaalde Europarlementariërs gaat dat niet snel genoeg.

Zij vragen de Commissie daarom om de integriteit van de IMO-maatregelen te onderzoeken. Voortaan gaat de grote maritieme scheepvaart ook Europese emissierechten betalen, zo bepaalde het Europarlement. De grote maritieme scheepvaart deed dat als enige nog niet. Voor alle schepen moet de uitstoot van CO2 sowieso met veertig procent per jaar omlaag.

In 2030 moet dit doel bereikt zijn.

Daarnaast willen leden van het Europees Parlement dat er een speciaal ‘Oceaanfonds’ komt. Dit moet worden gefinancierd uit de opbrengsten van emissieveilingen. Het is de bedoeling dat van 2023 tot 2030 geld uit deze pot getrokken kan worden om de scheepvaart energiezuiniger te maken en om in nieuwe technologie te investeren. Verder moet het fonds geld uittrekken voor alternatieve brandstoffen en groene zeehavens. Zeker twintig procent van de inkomsten van het fonds moet worden gebruikt voor het beschermen, herstellen en beheren van mariene ecosystemen die worden beïnvloed door de opwarming van de aarde, zoals koraal.

14

September 2020 PETROCHEM 6 - 2020 7

PET D Feiten en cijfers.indd 7

23-09-20 09:40

INTERVIEW

‘ Over vijf jaar is het hier heel anders’

PETROCHEM 6 - 2020 8

PET O Interview.indd 8

23-09-20 09:44

De industrie blijkt tijdens de coronacrisis vitaler dan vaak gedacht. Volgens de kersverse Plant Manager of the Year Mirjam Verhoeff vergeten bescheiden techneuten nog wel eens hun trots te tonen. ‘Willen we jongeren enthousiasmeren om bij ons te komen werken, dan moeten we ons meer laten zien.’ En er is straks nog veel meer om trots op te zijn. Digitalisering gaat de industrie ingrijpend veranderen. ‘Een operator als app-designer, hoe cool is dat?’

FOTO: WIM RAAIJEN

Wim Raaijen

De slingers hangen er een week na haar uitverkiezing nog. Zo veel is wel te zien via de webcam in het interview in Teams. ‘Je ziet achter mij maar een heel klein deel, je zou de rest van mijn kantoorruimte eens moeten zien’, lacht Mirjam Verhoeff, Plant Manager of the Year 2020 en sitemanager van DSM in Hoek van Holland.

Overweldigend vindt ze de reacties. Niet alleen na de bekendmaking, maar vooral ook tijdens het hele proces van de verkiezing. ‘Toen ik als finalist werd voorgesteld bijvoorbeeld en helemaal toen de nominatiefilm werd gepubliceerd kreeg ik enorm veel hartverwarmende reacties. Mijn inbox ontplofte bijna.’

Er sprak ook veel waardering uit voor het werk in de industrie, vindt ze. Het maakte haar trots. Zoals ze zich het afgelopen halfjaar sowieso voelde sinds het uitbreken van de coronacrisis. Op veel fronten heeft de industrie laten zien dat ze vitaal is voor onze samenleving en zeker ook bij de bestrijding van Covid-19. ‘Ik had het al naar mijn zin in de chemie, maar voor het eerst voel ik me ook echt trots. Ik ben er trots op dat we ontsmettingsmiddelen maken, mondkapjes en hier bij DSM in Hoek van Holland 3D-geprinte prototypes van teststaafjes.

Echt mooi dat de industrie die bijdrage kan leveren.’

De huidige crisis en ook de wedstrijd geven haar nieuwe inzichten. ‘Ik zie nu ook hoe beperkt zichtbaar normaliter het werk van de industrie eigenlijk is. We zijn een stel bescheiden techneuten die vooral bezig zijn om ons “ding” te doen, maar we vergeten om daar naar buiten toe trots over te zijn. Willen we jongeren enthousiasmeren om bij ons te komen werken, dan moeten we ons meer laten zien.’ Daarin moet de industrie ook creatief zijn. ‘We laten bijvoorbeeld geen kinderen op onze sites toe. Maar dat hoeft ook niet. Met mobieltjes kun je al hele PETROCHEM 6 - 2020 9

PET O Interview.indd 9

23-09-20 09:44

INTERVIEW mooie video’s maken en vloggen.’ Daar zijn echt geen hele cameraploegen voor nodig.

Simpele filmpjes doen ook hun werk, merkte ze. Haar twee zoons mochten haar nominatiefilm laten zien op school.

‘Geweldig toch. Konden ze laten zien waar hun moeder werkt. Zo simpel kan het zijn.’ Ook voor de nominatiefilm is niet een hele cameraploeg langsgekomen.

Eén camerajournalist die in een paar uurtjes het interview met haar deed en ook de beelden maakte.

Respect Openheid helpt om verbinding te maken. Misschien dat de samenleving, de pers en de politiek wat milder zouden kunnen zijn over de industrie. Maar de bal ligt vooral bij de industrie zelf. Die staat doorgaans niet bekend om haar openheid. Op hoofdkantoren zit de afdeling communicatie op de zelfde gang als legal, wordt wel eens gekscherend gezegd.

Toch heeft Mirjam Verhoeff zich geen moment belemmerd gevoeld tijdens de verkiezing door bijvoorbeeld het hoofdkantoor van DSM. ‘Niemand heeft tegen mij gezegd hoe ik alles moest verwoorden.’

Wel heeft het chemiebedrijf een sterke centrale boodschap sinds het midden van de jaren tien. Volledig gericht op ver-

duurzaming. ‘Met 22.000 mensen volop in de transitie. Ik heb veel respect voor de top van het bedrijf, hoe voortvarend dat is aangepakt. Met name ook voormalig topman Feike Sijbesma.’ Van zo’n bedrijf willen mensen graag onderdeel zijn, lijkt ze daarmee te impliceren.

Ja, de jongere generaties willen meer dan ooit verschil maken en dan helpt de visie van een bedrijf. Maar nog meer worden ze gemotiveerd door de verhalen uit de dagelijkse praktijk, op enige afstand van de hoofdkantoren, is de overtuiging van Verhoeff. ‘Die verhalen moeten we veel meer gaan uitdragen. En laten we ook niet bang zijn voor de reacties. Op LinkedIn werd kritisch gereageerd op een foto uit mijn nominatiefilm. Een oplettende veiligheidskundige zag geen verplichte labels. Ik was erg blij met de reactie van mijn team. Met respect legde een medewerker uit dat de labels uit het zicht van de foto hangen. En dat we de opmerking en de oplettendheid wel zeer waarderen. Hoe meer ogen meekijken naar onze veiligheid, hoe beter dat is. Hij sloot vervolgens af met een uitnodiging om eens te komen kijken. Mooi!’

Diversiteit ‘Het leven is vol risico’s’, stelt ze. ‘Bijna iedereen accepteert dat ook en kan daar mee leren omgaan. Dat ligt anders bij

‘We kunnen hier veel competitiever worden als we samen meer uit de beschikbare data halen.’

onverwachte risico’s. Daarom kan je er maar beter open over zijn.’ En dan kun je ook beter de mooie kanten van de industrie laten zien. ‘In openheid zoek je de verbinding. En dat doe je ook gemakkelijker door ervaringen te delen in plaats van feiten. We moeten ons echt de vraag stellen hoe goed we daarin zijn. We moeten echt leren om te laten zien in welke mooie industrie we werkzaam zijn.’

Meer aandacht aan ervaring geven wordt ook wel eens als vrouwelijk gezien en de feitelijke benadering als mannelijk.

Mirjam Verhoeff is echter niet zo met die tweedeling bezig. ‘Toen ik net ging werken, waren de directiesecretaresse en ik de enige twee vrouwen samen met driehonderd mannen op de fabriek. Dat was natuurlijk wel een bijzondere situatie.

Maar tot dan was ik daar nooit zo mee bezig. Op de middelbare school vond ik wiskunde en scheikunde gewoon leuk.’

Er is inmiddels veel veranderd. Het is al voorgekomen dat er meer vrouwen in haar managementteam zaten dan mannen. ‘Natuurlijk is het goed dat er aandacht is voor meer vrouwen in de industrie. Maar ik vind dat het geen doel op zich moet worden. Bovendien gaat het wat mij betreft meer om diversiteit.

Het verschil tussen mannen en vrouwen is er maar één. Bij diversiteit gaat het om veel meer verschillende denkbeelden, die allemaal een toegevoegde waarde kunnen hebben.’

Excel-sheets Zelf geeft ze sinds vorig jaar extra aandacht aan de creativiteit van de medewerkers op de DSM-site in Hoek van Holland. Van iedereen werd vorig jaar één idee voor verbetering gevraagd.

‘Van mij, maar ook van elke operator.

Daar kwamen echt hele goede ideeën uit. Ook bleek dat de een beter is in het verzinnen van een oplossing en de ander in het doorvoeren daarvan. Dat werkt heel stimulerend en het heeft onze site ook heel veel opgeleverd. Maar liefst 55 verbeteringen en 1,7 miljoen per jaar extra resultaat. Nog belangrijker is dat de betrokkenheid op elke locatie enorm is toegenomen. Mensen tonen veel meer eigenaarschap. En ze hebben nieuwe skills aangeleerd. Ze kunnen nu kleine projectjes van kop tot staart uitvoeren.’

Dat verdiende een vervolg. ‘Na dat succes zijn we dit jaar met een nieuwe ronde

PETROCHEM 6 - 2020 10

PET O Interview.indd 10

23-09-20 09:44

FOTO’S: ERIC DE VRIES

begonnen, met extra aandacht voor digitalisering. Ik zeg wel eens: “Een operator als app-designer, hoe cool is dat?” Twee maanden geleden hebben we de eerste tien mensen een online cursus ‘Hoe bouw ik een app?’ laten volgen.’

Een jonge operator heeft inmiddels een app gebouwd. Verhoeff: ‘Daarmee kunnen we de input van onze recepturen berekenen. Die is afhankelijk van de grondstofkwaliteit. SAP-data worden automatisch ingevoerd in het systeem en de recepturen rollen er automatisch uit.

Tot voor kort was dat een heel gedoe met overtypen in Excel-sheets, wat foutgevoelig is. Dat kan resulteren in materiaal met niet de juiste eigenschappen. Met de nieuwe tool besparen we kosten en het is beter voor het milieu.’

Beschikbare data De medewerker – een fanatiek gamer – is blij dat hij een app mag bouwen. ‘En wij ook. Een relatief kleine bijdrage van hem heeft een groot resultaat voor het bedrijf. De operator heeft bovendien een skill geleerd die overigens dicht bij zijn interesse ligt. Hij kan een app ontwikkelen. Hij is helemaal klaar voor de toe-

Mirjam Verhoeff (DSM): ‘We zijn een stel bescheiden techneuten, maar vergeten om naar buiten toe trots te zijn.’

komst.’ En dit is er nog maar één.

Tijdens de verkiezing riep Mirjam Verhoeff de chemische industrie op om veel meer uit de mogelijkheden van digitalisering te halen. ‘Hoe mooi zou het zijn als we de talenten van medewerkers in de industrie kunnen combineren met de kracht van digitalisering.’ Er is zoveel meer mogelijk dan dat er nu gebeurt.

‘Veertig jaar geleden had de chemie de eerste plant-computers. In de tijd dat postbodes nog op een ouderwetse manier hun wijkjes liepen. Inmiddels spreken we over moderne bezorgservices waarbij alles is geoptimaliseerd met beschikbare data. En juist de chemische industrie, met enorm veel beschikbare data, doet daar nog maar relatief weinig mee.’

Digital twins Zeker in Noordwest-Europa kan de industrie veel profijt hebben van digi-

talisering, stelt ze. Vooral in de concurrentie met andere regio’s. ‘Kijk eens naar Tata. Die heeft in IJmuiden de beste en schoonste staalverwerker ter wereld. En toch staat die onder druk. We kunnen hier veel competitiever worden als we samen meer uit de beschikbare data halen. Vooral als we de mensen op de werkvloer erbij betrekken. Natuurlijk zijn data-analisten belangrijk. Maar ook het potentieel van technici – operators, maintenance engineers en noem maar op – in bedrijven is echt enorm. Helemaal als we uitwisseling stimuleren van bedrijf naar bedrijf.’

Ze roept de chemie daarom op om de enorme kansen te benutten. ‘Het internet of things en bijvoorbeeld digital twins maken zoveel meer mogelijk op het gebied van onderhoud en productie. Hoe voorspelbaarder, hoe beter. Geloof me, over vijf jaar is het hier heel anders.’ ■ PETROCHEM 6 - 2020 11

PET O Interview.indd 11

23-09-20 09:44

Bij OMV GAS gaan flexibiliteit en exceptionele service samen met de internationale kennis en financiĂŤle kracht van de OMV Group. Wij leveren aardgasoplossingen op maat aan grote Europese klanten en distributeurs. Onze flexibele prijs- en leveringsconcepten evenals gedetailleerde kennis van de markt zorgen ervoor dat onze producten perfect aansluiten op uw specifieke behoeften. Neem contact met ons op als u wilt weten hoe onze aardgasoplossingen uw bedrijf kunnen ondersteunen: www.omv-gas.nl

210x297_omv_gas_nl_0219_rz.indd 1 PET Advertenties.indd 12

27.02.19 13:11 22-09-20 16:23

PROJECT

Project Skyline moderniseert Shell Moerdijk Shell investeert honderden miljoenen euro’s in Moerdijk.

Het concern vervangt gedurende vijf jaar een groot aantal oude fornuizen van de stoomkraker.

Acht nieuwe fornuizen komen in de plaats van de zestien oudste eenheden. De capaciteit blijft gelijk.

FOTO: SHELL

Liesbeth Schipper

van de oude fornuizen over te nemen.

Daardoor kan de stoomkraker gedurende het hele upgrade-project in bedrijf blijven. Naar verwachting zullen de werkzaamheden in 2025 klaar zijn.

De Moerdijk Lower Olefins-kraker (MLO) heeft in totaal twintig fornuizen die de krachtbron voor het kraakproces vormen. Vier daarvan zijn eind jaren negentig gebouwd. In 2009 hebben deze grotere fornuizen een upgrade gehad, waarna de MLO ook hydrowax vanuit Pernis en andere Europese Shell-raffinaderijen kon gaan verwerken. En in 2019/2020 volgde nog eens een upgrade.

Deze vier exemplaren blijven dus, maar de zestien kleinere fornuizen moeten plaatsmaken voor acht nieuwe exemplaren. De kleinere fornuizen zijn begin jaren zeventig gebouwd. Tegelijkertijd verdwijnen ook acht schoorstenen van het chemiecomplex. Van de twintig schoorstenen blijven er nog twaalf over.

Shell heeft de investering daarom project Skyline genoemd.

De nieuwe fornuizen zullen vanaf 2022 in modules naar de locatie worden verscheept. Daar worden ze één voor één in elkaar gezet om gefaseerd de capaciteit

Elektrificatie Met de nieuwe, veel efficiëntere fornuizen kan Shell het energiegebruik in Moerdijk flink terugbrengen. Daarmee gaat ook de uitstoot van CO₂ en andere gassen als zwavel, stikstof en fijnstof omlaag. De CO2-emissiereductie bedraagt ongeveer tien procent van het jaartotaal van Shell Moerdijk.

Daarmee is de investering voor Shell een mooie stap in de energietransitie, maar zeker niet de enige. Het concern werkt bijvoorbeeld samen met Dow om de technologie voor de elektrificatie van stoomkrakers te versnellen. Als de fornuizen van krakers in de toekomst niet op fossiele brandstoffen maar op groene elektriciteit kunnen draaien, scheelt dat nog eens heel veel CO2-emissie.

Deze technologie staat nu echter nog in de kinderschoenen. De elektrificatie van fornuizen is voor Shell daarom vooral een langetermijn-ambitie. Op de kortere termijn gaat Shell Moerdijk intussen verder met de elektrificatie van andere units op het complex. Denk hierbij aan het vervangen van stoomturbines door elektromotoren.

Zo heeft Shell Moerdijk vorig jaar tijdens een grote stop de stoomaandrijving van de MSPO-1 vervangen door een elektrische aandrijving. Op jaarbasis zorgt deze nieuwe aandrijving voor een CO2-reductie van dertienduizend ton. Vergis je niet, deze reductie is zelfs nog iets groter dan de vermeden CO2-uitstoot van het 76.000 panelen tellende zonnepark op Shell Moerdijk. Deze heeft een piekvermogen van 27 megawatt. ■ PETROCHEM 6 - 2020 13

PET R Project Shell.indd 13

23-09-20 09:41

RECYCLING

Geen nieuw plastic meer voor Coca-Cola Voor de flessen van Coca-Cola Nederland is in 2021 geen nieuw plastic meer nodig. Ze zijn gemaakt van honderd procent gerecycled plastic. Als grote partij in de markt voelt de frisdrankproducent de verantwoordelijkheid om de totale markt voor gerecycled plastic te vergroten.

Ze investeert dan ook samen met andere partijen in verschillende nieuwe technologieën.

gaan vervolgens naar de preform leverancier, die de preform voor de fles maakt.

In de Coca-Cola-fabriek in Dongen worden hier vervolgens flessen van geblazen.

Innovatie Coca-Cola investeert samen met andere partijen in nieuwe technologie om het aanbod van gerecycled plastic van hoge kwaliteit te versnellen en vergroten. ‘Het is van groot belang voor ons, en breder voor de industrie, dat recyclingmogelijkheden en het aanbod van gerecycled materiaal groeit’, laat een woordvoerder per mail weten. ‘Als grote partij in de markt voelen we de verantwoordelijkheid en kunnen we onze schaal aanwenden om de totale markt voor gerecycled plastic te vergroten. Juist het belang van innovatie en doorontwikkeling van technologieën vormt daar een belangrijke motor in.’

FOTO: PIXABAY

Dagmar Aarts

Jaarlijks bespaart Coca-Cola in Nederland hiermee ruim 10.000 ton nieuw virgin plastic. Daarnaast levert het een CO2-besparing op van 21 procent per jaar op de plastic flessen (ten opzichte van 2019). De transitie start vanaf oktober met alle kleine plastic flesjes, gevolgd door alle grote plastic flessen in 2021.

De dop en het etiket zijn dan nog niet gemaakt van gerecycled plastic. De doppen zijn gemaakt van polyetheen (PE) en de etiketten van polypropyleen (PP). In het recyclingproces zijn ze eenvoudig te scheiden van de flessen. De verzamelde PE en PP wordt gerecycled en opnieuw ingezet voor andere producten, niet voor nieuwe doppen.

Het honderd procent gerecyclede plastic wordt aangeleverd door Morssinkhof Plastics. Morssinkhof vermaalt het binnengekomen plastic tot flakes en maakt er korrels van (zie kader). Die korrels

PETROCHEM 6 - 2020 14

PET W Coca Cola.indd 14

23-09-20 09:42

FOTO: MORSSINKHOF

Daarom gaat het bedrijf langdurige partnerschappen aan zoals met Morssinkhof Plastics zodat de capaciteit en innovatie steeds kan worden uitgebreid. Ook de recente investering in het Emmense CuRe is hier ook een goed voorbeeld van. Deze start-up gebruikt een depolymerisatie technologie die ook toegepast kan worden op lastiger te recyclen plastic, waarmee ook dit plastic in beeld komt voor hoogwaardige toepassingen.

Nederland is het tweede land ter wereld waar deze overstap wordt gemaakt.

Tweede ter wereld In ons land is Coca-Cola de eerste frisdrankproducent die voor het volledige portfolio stopt met het gebruik van nieuw plastic in flessen. Na Zweden is Nederland het tweede land ter wereld waar deze overstap wordt gemaakt. Eerder

introduceerde de producent in Nederland al flessen van honderd procent gerecycled plastic voor de merken Chaudfontaine en Fuze Tea. Het bedrijf pakt hier nu versneld op door met het volledige lokaal geproduceerde portfolio, waaronder de merken Coca-Cola, Sprite en Fanta. ■

RECYCLEPROCES Morssinkhof Plastics levert het honderd procent gerecyclede PET aan Coca-Cola. Dat kan doordat er vanaf 1 juli 2021 ook statiegeld op kleine flesjes komt. ‘Daardoor krijgen wij meer PET beschikbaar dat we hoogwaardig kunnen recyclen’, zegt Matthijs Veerman (business development manager bij Morssinkhof Plastics).

De flessen die je inlevert bij de supermarkt haalt Stichting Retour Verpakkingen Nederland op. Zij verrekent het statiegeld tussen de supermarkten en producenten van frisdrank. Ook sorteren ze de flessen op kleur. ‘Wij kopen de PET-flessen in balen op met de dop, etiketten en een restantje frisdrank er nog in’, legt Veerman uit.

In de fabriek van Morssinkhof in Zeewolde worden de flessen vermalen tot snippers, die daarna een waterbak in gaan. Veerman: ‘Vervolgens halen we de doppen en etiketten eruit. Deze

zijn van een ander materiaal gemaakt dan de fles. Doordat ze een andere dichtheid hebben, blijven de doppen en etiketten drijven. Zo bereiken we al 98 procent zuiverheid met een hele simpele bewerkingsstap. Daarna wordt het PET heet gewassen en vindt sortering op flakeniveau plaats waardoor eventuele andere kleuren en andere kunststoffen eruit worden gehaald.

Uiteindelijk wordt er een nieuw korreltje van gesmolten.’

Maar dan kan er nog geen nieuwe fles van worden gemaakt. De korreltjes gaan naar de fabriek in Emmen waar nacondensatie plaatsvindt. Hiermee krijgt het materiaal dezelfde eigenschappen als virgin PET en is het geschikt voor het maken van flessen voor onder andere waters en frisdranken. Het is een chemisch-fysische bewerkingsstap die ook voor nieuw PET wordt gebruikt. Veerman: ‘Met iedere kilo virgin PET die je vervangt door ons gerecyclede PET bespaar je vier kilo CO2-uitstoot.’

PETROCHEM 6 - 2020 15

PET W Coca Cola.indd 15

23-09-20 09:42

DELTAVISIE 2020

Industrie opent poort naar emissieloze toekomst Het thema ‘Open de poort’ leek een beetje lastig in een tijd waar sociale distantie de norm is geworden. Toch zetten Petrochem en de VNCI de deur op een kiertje om de industriële thema’s te bespreken. Want hoewel Covid-19 veel thema’s naar de achtergrond verdreef, zijn ze nog niet verdwenen. Krapte op de technische arbeidsmarkt en de transitie van fossiele grond- en brandstoffen naar hernieuwbare of biologische varianten zijn nog steeds een uitdaging.

David van Baarle

Vice president productie Renewable Products Bart Leenders van Neste ziet zich gesterkt in zijn missie: het verwerken van afvalstoffen tot hernieuwbare diesel, kerosine en chemische producten. Het Finse

bedrijf streeft daarbij naar volledige transparantie. ‘We hebben als industrie iets ontzettend goeds te bieden, waarvan veel mensen geen weet hebben. En als je van je stakeholders hoort dat je iets niet goed

MENTIMETER POLL: BANEN JONGE WERKNEMERS MOETEN HET MEEST WORDEN BESCHERMD Dat corona de prioriteiten verlegt, ondervond ook Cees Alderliesten van Deltalinqs. ‘Waar de zorgen voor de crisis met name gingen over tekorten op de arbeidsmarkt, is het nu voornamelijk begeleiden van mensen van werk naar werk. Toch verwachten we nog steeds veel technische vacatures niet te kunnen invullen.’

Plantmanager van de Eemscentrale van RWE Marinus Tabak ziet dezelfde krapte op de arbeidsmarkt in het noorden. En dat terwijl de poel daar nog eens een stuk kleiner is. ‘Op zich snap ik de uitkomst van de poll wel’, zegt Tabak. De stemmers in de zal waren het 59% eens met de stelling en 41% oneens. ‘Maar je zal maar twee jaar voor je pensioen zitten en je baan verliezen. Ik denk dat de industrie een stap naar voren moet zetten en jongeren aan zich moeten binden zonder dat ze direct werk voor ze hebben.’

Alderliesten heeft met name moeite met het kunstmatig beschermen van banen. ‘Laten we er in ieder geval voor zorgen dat mensen zo worden opgeleid dat ze kunnen meeveren met de snelle veranderingen. Of dat nu ouderen of jongeren zijn. Tegelijkertijd zullen bedrijven wel moeten blijven investeren in het personeel van de toekomst. De eerste reactie van veel bedrijven tijdens de coronacrisis was om direct afscheid te nemen van stagiaires. Dat zijn wel de werknemers die ze nodig hebben als de economie opveert.’

Tabak: ‘We moeten elkaar ook niet de put in praten. Als de coronacrisis één ding heeft laten zien, dan is het wel hoe flexibel de industrie is. Bedrijven hebben zich heel snel aangepast aan de nieuwe omstandigheden, veiligheidsmaatregelen ingevoerd en productielijnen omgebouwd. De industrie is niet alleen een solide werkgever, maar laat ook zien hoe onmisbaar ze is.’

PETROCHEM 6 - 2020 16

PET S Deltavisie.indd 16

23-09-20 09:58

FOTO’S: ERIC DE VRES

MENTIMETER POLL 2: DE CORONACRISIS TOONT AAN DAT WE VITALE PRODUCTEN BETER DICHT BIJ HUIS KUNNEN PRODUCEREN Tabak kan de nee-stemmers (14% tegenover 86% ja-stemmers) wel volgen: sommige producten kan je beter aan de wereldmarkt overlaten. Toch neigt hij ook naar het in huis houden van vitale productie. ‘Bepaalde strategische zaken kan je maar beter in eigen hand houden. In ieder geval als Europa.’

Alderliesten is als vertegenwoordiger van de Rotterdamse haven niet direct tegen internationale handel. ‘We kunnen wel kijken voor welke stoffen we van welke landen afhankelijk zijn. Maar je kunt globalisering niet zomaar even terugdraaien.’

doet, is dat alleen maar mooi meegenomen. Dus open de poort: absoluut doen.

We zitten in een evolutie waarin fossiele brandstoffen langzaamaan plaatsmaken voor duurzame alternatieven. Maar de perfecte oplossing bestaat nog niet. Om daar te komen, hebben we alle tussen-

oplossingen nodig. Elektrisch vervoer wordt wel eens gezien als concurrent van biobrandstoffen of waterstof. Terwijl alle drie de brandstoffen hun plaats hebben in de energietransitie.’

Het klimaatakkoord bracht vele partijen samen met verschillende uitgangspunten

maar een zelfde einddoel: klimaatneutrale productie in 2050. ‘In dat licht is het afvangen en ondergronds opslaan van CO2 misschien niet de gedroomde eindoplossing, maar wel een noodzakelijke tussenstap. Ik vraag de industrie en de maatschappij dan ook om optimistisch te blijven. De beste oplossing moet niet de vijand van de goede zijn. Probeer niet alle fossiele producten een op een te vervangen, maar zet de alternatieven ernaast.’

Energietransitie De column van Hyung-Ja de Zeeuw van Rabobank was even een wake-up call voor de energietransitie. Want het lijkt of buiten de industrie en energiewereld nauwelijks aandacht is voor waterstof. ‘De Rijksoverheid streeft naar elf gigawatt offshore windvermogen in 2030. Tegelijkertijd vraagt ze ook om elektrolysecapaciteit van drie tot vier gigawatt voor de productie van groene waterstof. Met een conversieverlies van PETROCHEM 6 - 2020 17

PET S Deltavisie.indd 17

23-09-20 09:58

DELTAVISIE 2020 een derde betekent dat er zo’n zes gigawatt capaciteit nodig is. Tegelijkertijd wil de overheid ook de elektriciteitsvoorziening vergroenen. Kortom: met alleen groene waterstof komen we er niet. Als de waterstofambities serieus zijn, kunnen we dan ook niet zonder blauwe variant.

Hoewel dit misschien niet de gedroomde eind kandidaat is, is het wel de beste tussenoplossing.’

Jeroen van Woerden is wat optimistischer over de planning van het kabinet richting duurzame energie. De kersverse kwartiermaker van het Rotterdamse Fieldlab Industriële Elektrificatie ziet dat de visies op duurzame energie de afgelopen jaren werden overtroffen. ■

MENTIMETER POLL 3: VOOR EEN GOEDE TRANSITIE ZIJN DE HUIDIGE CHEMISCHE PRODUCTEN EN ENERGIE NOG TE GOEDKOOP De stelling (mooi verdeeld in de zaal met 50% voor en 50% tegen) lijkt koren op de molen voor directeur van MVO Nederland Maria van der Heijden. ‘Wij pleiten al langer voor fiscale vergroening. Wat ons betreft gaat de belasting op arbeid omlaag terwijl die op milieu omhoog mag. Als je de impact van je producten op het milieu gaat meerekenen, ga je ze anders waarderen. Bedrijven hebben nu al een schaduwboekhouding waarin ze hogere CO2-prijzen in de balans opnemen.’

De Zeeuw waarschuwt er voor dat het kunstmatig opdrijven van prijzen wel eens in het verkeerde keelgat van de consument kan schieten. ‘Je moet wel de samenleving meenemen in je ambities. Mensen schrikken al snel van de miljarden euro’s die ze voorgeschoteld krijgen.’

Volgens Tabak hebben de volksvertegenwoordigers hier ook een verantwoordelijkheid. ‘Men strooit soms met oplossingen voor de energietransitie die nog niet eens bestaan. Door dit soort framing raken mensen in de war en raken ze het vertrouwen kwijt in bestaande oplossingen.’

PETROCHEM 6 - 2020 18

PET S Deltavisie.indd 18

23-09-20 09:58

MENTIMETER POLL 4: DE AANDELENBEURZEN TONEN AAN DAT FOSSIEL GEEN GROTE TOEKOMST HEEFT Hier was het publiek het grotendeels met de stelling oneens: 54% tegen 46% eens.

De Zeeuw waarschuwt dat aandelenkoersen niet altijd een goede graadmeter zijn voor de gezondheid van een bedrijfstak. ‘Na de coronacrisis zullen de koersen zich herstellen. Ook die van olie- en gasbedrijven. We kunnen niet snel afscheid nemen van fossiele brandstoffen.’ Ook Tabak vreest dat de markt momenteel meer door emotie dan ratio wordt gedreven. ‘Een Deens bedrijf dat 15 procent van de Nederlandse energievoorziening duurzaam zou kunnen produceren, heeft de helft van de beurswaarde van Shell. En dat terwijl Shell ongeveer heel Europa van energie kan voorzien. We moeten niet alleen naar Nederland kijken, maar ook naar wat gebeurt in derde wereldlanden. Die willen heel graag dezelfde welvaart als wij kennen. Dan klagen ze niet over de gevolgen van het gebruik van biomassa of olie.’

PETROCHEM 6 - 2020 19

PET S Deltavisie.indd 19

23-09-20 09:58

PLANTMANAGER

‘Wel fysieke, maar geen sociale afstand’ Toen corona een paar maanden geleden om zich heen begon te grijpen, kwamen berichten naar buiten dat opslagtanks snel vol zouden zitten. Michiel Flier, managing director van Vesta Terminals in Antwerpen en Vlissingen, herkent de berichten, maar plaatst er ook een kanttekening bij. Hij vertelt over de impact van corona, de flexibilisering van terminals en een uitbreiding waar hard aan wordt gewerkt.

Dagmar Aarts

Tijdens de coronacrisis stonden op een gegeven moment veel vliegtuigen aan de grond en veel auto’s bleven op de parkeerplaats staan. Brandstoffen die ineens niet meer werden gebruikt, moesten toch ergens worden opgeslagen. Bij opslagtanks zou het daarom tegen de daken aanklotsen. Michiel Flier herkent de berichten, maar wil er ook een kanttekening bij maken. ‘Corona was een factor die bijdroeg aan de grote vraag naar opslag. Maar al voor corona begon, was de markt na een aantal moeilijkere jaren gedraaid. Dat kwam door de beperkte vraag naar een aantal producten door de warme winter en vervolgens met name door de geopolitieke situatie.

Saoedi-Arabië, Rusland en de Verenigde Staten wilden hun spierballen laten zien en schroefden hun productie van ruwe olie op. Hierdoor kwam er een overaanbod aan producten de markt op en ging de prijs van ruwe aardolie onderuit. Dat

leidt automatisch tot een grotere vraag naar tankopslag.’

Pieken en dalen Dat is kassa, denk je als buitenstaander.

Bedrijven zitten met grote hoeveelheden aardolie of brandstoffen in hun maag die ze ergens moeten opslaan, terwijl er weinig plek over is. Toch werkt dat bij Vesta Terminals niet zo. ‘Wij waarderen structurele relaties’, legt Flier uit. ‘Allereerst zijn contracten vaak voor langere termijn. Maar daarnaast betekent het niet dat als het jou uitkomt en jouw klant omhoog zit, je de klant tegen de muur zet. Als de marktomstandigheden minder gunstig zijn, willen we dat klanten ook bij ons blijven. Je zoekt naar een balans om niet afhankelijk te zijn van pieken en dalen in de markt. Als je kiest voor de hoogste bieder en die is een jaar later weer weg, dan heb je daar relatief weinig aan gehad. We moeten zowel in goede als in slechte tijden kijken naar een structureel businessmodel.’

Flexibel Daarbij hoort ook een flexibele tankterminal. De investeringen van de afgelopen jaren hebben grotendeels als doel gehad om tanks voor meerdere producten in te kunnen zetten. Flier: ‘Als een markt tegenzit voor je klant, maar op een ander product zijn marktomstandigheden beter, heeft dat waarde voor een klant en voor ons. Daar willen we op in kunnen spelen. We willen de inhoud van onze tanks heel makkelijk kunnen switchen en leidingsystemen om kunnen zetten.

De meeste van onze tanks zijn inmiddels al voor meerdere producten inzetbaar.

Tanks die in het verleden alleen voor diesel geschikt waren, hebben we nu bijvoorbeeld uitgerust met warmtespiralen en aansluitingen om stikstofdekens te

PETROCHEM 6 - 2020 20

PET P Plantmanager.indd 20

23-09-20 09:41

FOTO’S: VESTA TERMINALS

leggen, waardoor er ook biobrandstoffen in kunnen worden opgeslagen. Daar is een toenemende vraag naar.’

Uitbreiding In Antwerpen worden nu ook vijf splinternieuwe tanks gebouwd die moeten bijdragen aan de flexibiliteit. De tanks kunnen elk 30.000 kubieke meter opslaan. Ze komen deels in plaats van bestaande tankage die wat ouder is.

‘Nieuwbouw is in dit geval een betere optie voor ons dan renovatie. Met de nieuwbouw vergroten we onze capaciteit en zijn we meer flexibel.’

De nieuwe tanks zijn geschikt voor (bio) jet fuel, diesel, en HVO (hydrotreated vegetable oil, red.). Opslag van jet fuel

Michiel Flier (Vesta Terminals): ‘Al voor corona begon, was de markt na een aantal moeilijkere jaren gedraaid.’

is nieuw voor Vesta Terminals. Het is een uitbreiding van haar portfolio en sluit mooi aan bij de grotere vraag naar vliegtuigbrandstoffen. Ook kocht het bedrijf een aantal jaar geleden al een stuk pijpleiding van de Nato. Flier: ‘Die pijpleiding is aangesloten op de meeste belangrijke vliegvelden in Noordwest-Europa. Wij worden daarmee onderdeel van de infrastructuur voor deze belangrijke industrie.’

Bedrijfsnoodplan Ondanks corona loopt de uitbreiding volgens schema. Dat is een bewuste keuze geweest volgens Flier. ‘We hadden een heel pakket aan projecten waar we mee bezig waren. We hebben gekeken met welke we veilig door kunnen gaan.

Projecten waar veel mensen op een klein oppervlakte aanwezig moesten zijn, zijn bijvoorbeeld uitgesteld. Ook hebben we al onze contractors gevraagd om een

FEITEN EN CIJFERS •

• •

Vesta Terminals is een Nederlands bedrijf met hoofdkantoor in Utrecht en eigendom van Mercuria Energy Trading en Sinomart.

De terminals in Antwerpen en Vlissingen hebben samen 1,2 miljoen kuub opslagcapaciteit.

De terminal in Antwerpen is de grootste en kan een grote range producten opslaan zoals feedstocks voor chemie en alle soorten (bio)brandstoffen.

• •

In Vlissingen wordt de terminal vooral gebruikt voor de opslag van diesel, biodiesel en nicheproducten.

Samen met de Haven van Antwerpen en chemiebedrijf Ineos is Vesta Terminals bezig om een nieuwe kademuur te realiseren waardoor het bedrijf de infrastructuur aan de waterkant verder kan ontwikkelen. Het is de tweede kade waaraan de terminal de grootste producttankers ter wereld (160.000 ton) kan ontvangen.

PETROCHEM 6 - 2020 21

PET P Plantmanager.indd 21

23-09-20 09:41

MC2018-002

HEARTBEAT + MINDSET

Heartbeat Technology

Een nog eenvoudigere en betere controle van uw meetpunten Heartbeat Technology is een innovatieve geïntegreerde harden software die ervoor zorgt dat het instrument haar eigen operationele betrouwbaarheid verifieert zonder procesonderbreking en bovendien doorgeeft hoe kritisch de situatie is en wat men moet doen om het probleem op te lossen.

Maximale veiligheid en betrouwbaarheid • Verhoogde langetermijnstabiliteit instrumentatie en installatie • Lagere onderhoudskosten door verhogen van de onderhoudsintervallen • Traceerbare fabriekskalibratie • Test coverage >95% • Prooftesten zonder procesonderbrekingen

Meer informatie: www.nl.endress.com/heartbeat

PET Advertenties.indd 22

22-09-20 16:23

coronaveiligheidsplan. Op basis daarvan zijn projecten wel of niet doorgezet. De uitbreiding in Antwerpen blijkt heel goed te managen met het houden van afstand en andere regels.’

Corona is een onderwerp wat Fliers werk momenteel erg beheerst. Er wordt gewerkt met een minimale bezetting op de terminals en veel kantoorpersoneel werkt thuis. Op de terminals is het bedrijfsnoodplan in werking gezet en zijn een hoop maatregelen genomen om veilig door te kunnen werken. ‘Behalve aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen, hebben we een serie afstands- en hygiëneregels. Ook hebben we kantoren aangepast zodat we veilig kunnen werken.

Zo zijn bijvoorbeeld de toiletten en wasbakken aangepast en zijn handdoekrollen vervangen door papieren handdoekjes.’

Foute term Maar naast dit soort praktische zaken hebben Flier en zijn team vooral zorg besteed aan hoe het met het personeel gaat. ‘Hoe gaat het met mensen op de terminal en met de mensen die thuis zitten? We willen onze waardering laten zien voor iedereen. Ook proberen we goed in de gaten te houden of het goed gaat met mensen. Dat is niet altijd zo.

Je hebt persoonlijke problemen en sommige problemen tussen collega’s die zich normaal bij de koffieautomaat oplossen,

Michiel Flier: ‘De term social distancing is eigenlijk fout.’ doen dat nu niet. Het geeft een andere dynamiek als je elkaar niet ziet.’

Een performance psycholoog is er onder andere bij betrokken. Hij helpt om sterkere teams te bouwen. ‘Op een gegeven moment hadden wij een gesprek en hij vatte de situatie mooi samen door te stellen dat de term social distancing eigenlijk fout is’, vertelt Flier. ‘We moeten een fysieke afstand houden om besmettingen te voorkomen, maar juist geen sociale afstand. Die wil je juist zo klein mogelijk houden. Dat hebben we gebruikt om te kijken hoe we ondanks een fysieke afstand toch bij elkaar kunnen zijn.’

Pubquiz Daarop is onder andere een filmpje gemaakt waarvoor iedereen een foto kon insturen van hoe ze erbij zaten tijdens het werken. Er komen laptops op de keukentafel voorbij, huisdieren en kinde-

ren. Flier: ‘Het was bedoeld om iedereen een hart onder de riem te steken en om het groepsgevoel te houden. Vervolgens hebben we ook een online pubquiz gedaan op een vrijdagavond, waarbij we veel hebben gelachen. Daarnaast verzorgen we ook maaltijden voor het personeel op de terminals.’

Flier noemt het zijn grootste uitdaging op het moment om de gevolgen van deze crisis op te pakken. ‘Wat kunnen we uit deze situatie leren en hoe kunnen we een sterker bedrijf worden? Aan de andere kant is het ook een uitdaging om te zorgen dat onze projecten tot een goed einde komen, terwijl we alweer doordenken aan de volgende stappen die we als bedrijf willen zetten na de huidige uitbreiding. Die zijn nog niet in een fase dat we dat kunnen delen, maar we hebben een aantal mooie stappen in ons hoofd zitten.’ ■

DE PLANTMANAGER In deze rubriek ‘De plantmanager’ laten wij elke keer een andere plantmanager aan het woord over zijn werk, visie en bedrijf. Hoe lukt het plantmanagers om succesvol te zijn en kunnen ze anderen daarin inspireren? Kent u interessante plantmanagers? Mail dan naar redactie@industrielinqs.nl

PETROCHEM 6 - 2020 23

PET P Plantmanager.indd 23

23-09-20 09:41

Het Petrochem platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond de olie- en chemische industrie.

Het Petrochem platform bereikt zijn doelgroep via het vakblad Petrochem, de website www.petrochem.nl, de nieuwsbrief, rondetafelbijeenkomsten, het jaarcongres Deltavisie en andere events.

PARTNERNIEUWS Nieuw Future Farming Institute op Brightlands Campus Greenport Venlo Om bij te dragen aan de technologische vernieuwing in de agrifood sector richt de Universiteit Maastricht op Brightlands Campus Greenport Venlo een nieuw kennisinstituut op: het Brightlands Future Farming Institute. Binnen dit instituut komen de triple helix krachten bij elkaar van Universiteit Maastricht, provincie Limburg en regio Noord-Limburg, BASF Vegetable Seeds als private partner, en Brightlands Campus Greenport Venlo. De totale investering over tien jaar is ruim 40 miljoen euro. Het nieuwe instituut richt zich op het veredelen van planten, milieuvriendelijker telen in een innovatieve setting en farming engineering.

PARTNERS VAN HET PETROCHEM PLATFORM

Bekijk de partnerfilmpjes op www.petrochem.nl/partners-leden CONTENTPARTNERS

Aanpak klimaat moet intensiever De effecten van klimaatverandering worden snel zichtbaar. Voor het derde jaar op rij hadden we een zeer droge zomer en dat is naar verwachting de komende jaren niet anders.

Weersextremen met hittestress, hoosbuien, maar ook zeespiegelstijging en toenemende verzilting. Het is de nieuwe tijd voor waterschap Brabantse Delta. Dijkgraaf Kees Jan de Vet roept op om de samenwerking en de rol van de Zuidwestelijke Delta te versterken.

Dat gebied omvat Zeeland, de ZuidHollandse eilanden en het Westelijke deel van Brabant. Een samenwerking die steeds belangrijker wordt.

LEDEN VAN HET PETROCHEM PLATFORM

ENGIE logotype_solid_BLUE_RGB 14/04/2015 24, rue Salomon de Rothschild - 92288 Suresnes - FRANCE Tél. : +33 (0)1 57 32 87 00 / Fax : +33 (0)1 57 32 87 87 Web : www.carrenoir.com

RÉFÉRENCES COULEUR

Zone de protection 1 R0 G170 B255

Zone de protection 2 Zone de protection 3

LEADER IN HIGH TEMPERATURE SOLUTIONS

Wegwijzer vergunningaanvragen haven Om bedrijven in de Rotterdamse haven te helpen, hebben Havenbedrijf Rotterdam, Deltalinqs, Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, DCMR Milieudienst Rijnmond en het ministerie van Binnenlandse Zaken een wegwijzer opgesteld over de vergunningplicht van milieubelastende activiteiten. De wegwijzer brengt in kaart wat in 2022 verandert door de nieuwe Omgevingswet.

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het Petrochem platform, kijk dan op www.petrochem.nl of neem contact op met Janet Robben: janet@industrielinqs.nl - 020 312 2085

PET06 L Platform.indd 24

23-09-20 09:50

‘EXPERTQU TES’ Ik had het al naar mijn zin in de chemie, maar voor het eerst voel ik me ook echt trots. Ik ben er trots op dat we ontsmettingsmiddelen maken, mondkapjes en hier in Hoek van Holland 3D-geprinte prototypes van teststaafjes. Echt mooi dat de industrie die bijdrage kan leveren. Ik zie echter hoe beperkt zichtbaar normaliter het werk van de industrie eigenlijk is.

We zijn een stel bescheiden techneuten die vooral bezig zijn om ons “ding” te doen, maar we vergeten om daar naar buiten toe trots over te zijn. Willen we jongeren enthousiasmeren om bij ons te komen werken, dan moeten we ons meer laten zien.’

Het is nu 2020. Het meest opvallende is dat online inmiddels volledig vanzelfsprekend is.

Dat was het toen zeker niet. Technisch kon het ook amper en de beveiliging was, terecht, een zorg. Het was maar de vraag of standaard ICT-technieken in een chemische plant wel konden. We zeiden toen dat er een groot verschil was tussen de control-alt-delete wereld en de wereld van de real time control. Toch zijn deze werelden nu aardig geïntegreerd. Zo bestaat een deel van de communicatie in een plant uit standaard ethernet in plaats van dedicated fieldbusprotocollen, zoals toen de verwachting was.’

Plant Manager of the Year 2020 Mirjam Verhoeff (DSM) in het hoofdinterview in deze editie.

Henk Leegwater in zijn column in deze editie.

HET EXPERTPANEL VAN HET PETROCHEM PLATFORM BESTAAT UIT DE VOLGENDE SPECIALISTEN

PET06 L Platform.indd 25

Johan Alebregtse Manufacturing & Technology Executive Consultancy

Michel Grijpink Hogeschool Utrecht, Learning & Development consultant

Enrico Lammers Pro6com en DWG Process & Safety managing director/ partner

Genserik Reniers TU Delft, professor Safety and Security Science Group

Wouter Stam Flowid, managing director

Frank Beckx Essencia Vlaanderen, gedelegeerd bestuurder

Ronald Hoenen DSM, global SHEQ director

Henk Leegwater Lexxin, consultant

Elsbeth Roelofs MVO Nederland, sectormanager Chemie, Inter­ nationaal MVO programma

Niek Stokman Bilfinger Tebodin West Nederland, sales manager oil & gas

Jos Benders voormalig topman Lyondell

Joris Hurenkamp Havenbedrijf Rotterdam, senior business manager

Bart Leenders Neste, vice president production

Egbert Schellenberg FNV, vakbondsbestuurder procesindustrie

Gabriel Tschin Plant One Rotterdam, managing director

Sandra de Bont VOTOB Academy, directeur

Emre Kaya Organik Kimya, global supply chain director

Frank de Leng Van Happen Containers, operationeel directeur

Dik Schipper voormalig production leader Dow Benelux

Henk Veldink Hexion, senior director European manufacturing

Jan Bout Bout&Co, partner

Hans Kerkhoven voormalig topman Shell Global Solutions

Michel Leyseele Nationale Maatschappij der Pijpleidingen, managing director

John Schonewille Stratt+ Industrial Management, directeur

René Venendaal BTG Biomass Technology Group, algemeen directeur

Frans Brüning Iv-Industrie, business development manager

Cor Kloet voormalig algemeen directeur SPIE Nederland

Marit van Lieshout Kenniscentrum Duurzame Havenstad, Iector Procesoptimalisatie en -intensificatie

Gerald Schotman Shell, presidentdirecteur

Roelf Venhuizen voormalig voorzitter Profion en directeur NAM

Jan Van Doorslaer voormalig woordvoerder BASF Antwerpen

Tijs Koerts EPSC, operations director

Cor van de Linde iTanks, managing director

Jaap Schouten TU Eindhoven, professor

Roelof van Wijk Teijin Aramid, plantmanager

Niko van Gent voormalig woordvoerder Huntsman Holland

Cas König Groningen Seaports, directeur

Michel Meertens DSM, vice president premix operations

Wim Soetaert Universiteit Gent, professor

Maaike de Wit Straatman Koster advocaten, advocaat

Plant Manager of the Year 2015

Plant Manager of the Year 2017

Jeroen van Woerden Jitink, managing director Plant Manager of the Year 2016 Cor Zijderveld voormalig voorzitter SBE

23-09-20 09:50

THEMA: ASSET MANAGEMENT

Onderzoek naar hele keten voor predictive maintenance Bij predictive maintenance spelen meerdere aspecten een rol.

In het PrimaVera-project wordt naar de hele onderhoudsketen gekeken: van het verzamelen van data tot het implementeren van predictive maintenance in een organisatie en hoe mensen met onderhoudsbeslissingen omgaan.

Dagmar Aarts

PrimaVera staat voor Predictive maintenance for Very effective asset management.

Het project wordt uitgevoerd door een divers consortium dat bestaat uit een multidisciplinair team van wetenschappers en bedrijven. Er wordt gekeken naar het meten met sensoren, het verwerken van data tot informatie, het nemen van optimale beslissingen op basis van data, de implementatie in een organisatie en hoe medewerkers van een bedrijf omgaan met predictive maintenance.

Op deze manier wordt naar de hele onderhoudsketen gekeken. Keuzes die op één plek in de keten worden gemaakt, hebben namelijk een belangrijke invloed op andere processen in de keten. De keuze voor een bepaald type sensoren en metingen heeft invloed op het soort voorspellingen dat men kan doen en daarmee ook de kwaliteit van de voorspellingen. Daarom worden binnen PrimaVera cross-level optimalisatiemethoden ontwikkeld.

Aansluiting op praktijk Een van de onderzoekers, Rob Basten (Technische Universiteit Eindhoven), legt uit dat onderzoeksprojecten vaak beperkt zijn van opzet en niet altijd aansluiten op de praktijk. ‘Stel je een

onderzoek voor naar onderhoudsoptimalisatie. Dat betekent dat je aan de hand van een signaal weet wanneer een onderdeel ongeveer gaat falen. Als ik dat voor verschillende onderdelen doe, dan kan ik gaan nadenken over een goede clustering. Ik wil niet elke week een onderdeel moeten vervangen. In de praktijk heb je dat signaal nog niet eens.

Dan kan je de clustering bedenken en daar een paper over schrijven, maar in de praktijk gaat het niet werken. Vandaar dat wij met z’n allen bij elkaar zitten. We kijken van begin tot eind naar predictive maintenance.’

Predictive maintenance wordt in bedrijven al wel gebruikt, maar zij kunnen maar van een aantal componenten voorspellingen doen. Nog niet over een heel systeem. Basten: ‘Laat staan dat ze dan de optimale beslissingen over het hele systeem kunnen maken. Wat je ook ziet is dat bedrijven wel voorspellingen kunnen doen, maar dat bijvoorbeeld onderhoudsmonteurs nog niet veel vertrouwen hebben in die voorspellingen die worden gedaan.’

Technische uitdagingen En dat is niet zo gek volgens de onderzoeker, want de voorspellingen zijn op

VIJF MILJOEN EURO Het multidisciplinaire karakter van dit project was, naast de relevantie van het onderwerp en de waardering voor de wetenschappelijke excellentie van het consortium, reden voor wetenschapsfinancierder NWO om vijf miljoen euro beschikbaar te stellen voor het project PrimaVera onder leiding van hoogleraar Marielle Stoelinga van Universiteit Twente. NWO verstrekt dit geld in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda. ‘Ik ben zeer trots’, zei Stoelinga in een eerder interview met iMaintain (zusterblad van Petrochem). ‘Er zijn in totaal 320

aanvragen ingediend en er zijn slechts 17 aanvragen gehonoreerd en hier is PrimaVera er dus één van. Ik geloof er echt in dat we, mede dankzij deze steun, die enorme potentie die predictive maintenance in zich heeft, kunnen realiseren. Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat dankzij het internet of things enorme winst kan worden behaald met predictive maintenance. Bedrijven zien dit ook, maar worstelen ontzettend met de hoe-vraag. Daar gaan wij helderheid over verschaffen.’

PETROCHEM 6 - 2020 26

PET X1 Thema.indd 26

23-09-20 09:39

FOTO: ADOBESTOCK

dit moment niet altijd te vertrouwen. Er zijn namelijk nog een aantal technische uitdagingen. ‘Voordat je kunt voorspellen, moet je heel veel data hebben. Soms is het ingewikkeld om daaraan te komen.

Denk aan de marine. Zij heeft een aantal schepen en dus ook maar een aantal radarsystemen. Die gaan niet dagelijks kapot en als er iets kapot gaat, dan kan het veel verschillende oorzaken hebben.

Dus voordat jij zoveel data hebt dat je echt kunt voorspellen wanneer iets kapot gaat, is het radarsysteem alweer uitgefaseerd. In het project werken we eraan om van vergelijkbare systemen te leren en die informatie over te zetten.’

Om het probleem van beperkte data op te lossen wordt ook een combinatie gemaakt met fysische modellen. Er wordt dan ook gekeken naar de trillingen van bijvoorbeeld een metaal. Als het gaat trillen, dan mag je aannemen dat het na x jaar kapot gaat. Basten: ‘Als je de verzamelde data en fysische modellen combineert, kan je al veel meer voorspellen.’

Rob Basten (Technische Universiteit Eindhoven): ‘Je wilt niet dat er elke week iemand iets aan je systemen aan het onderhouden is.’

Inplannen Zelf is Basten in het onderzoek betrokken bij twee onderdelen. Hij onderzoekt de samenwerking tussen menselijke planner en onderhoudsplanningssysteem. Daarnaast kijkt hij hoe je onderhoud kunt optimaliseren als je eenmaal het signaal hebt gekregen dat een onderdeel kapot gaat. ‘Ik kijk naar welke onderdelen je dan tegelijkertijd moet onderhouden. Je wilt niet dat er elke week iemand iets aan je systemen aan het onderhouden is. Daar word je als gebruiker niet blij van. Ook kijk ik hoe je zorgt dat de reserveonderdelen op de plek zijn zodat onderhoud echt kan worden gedaan.’

Daarnaast houdt Basten zich bezig met onderhoud van een set van assets. Basten geeft nog een voorbeeld van de schepen

van de marine. ‘Stel schip A en schip B hebben allebei onderhoud nodig over twee maanden, dan moet je kijken of dat wel kan. Misschien heb je maar de mensen om aan één schip te werken of heeft de marine de schepen tegelijkertijd nodig.

Daar moet ook aan worden gedacht bij het inplannen van onderhoud.’

Autonoom Het uiteindelijke doel van het PrimaVera-programma is om in 2025 te komen tot intelligente assets die verbonden zijn via het internet of things. Die assets verzamelen continu gegevens over hun toestand, belasting en omgeving. Zij kunnen autonoom beslissen of en wanneer ze een specifiek soort onderhoud nodig hebben. ■ PETROCHEM 6 - 2020 27

PET X1 Thema.indd 27

23-09-20 09:39

PROJECTEN CHEMIE Opdrachtgever: BASF Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2021

BASF breidt stapsgewijs de capaciteit van haar alkoxyleringseenheid in Antwerpen uit.

De eenheid is een downstream-activiteit van de ethyleenoxideproductie. In 2021 moet de productiecapaciteit met 25 procent zijn verhoogd.

Opdrachtgever: BASF Waar: Antwerpen Investering: ruim 500 miljoen euro Afronding: 2022

BASF investeert meer dan vijfhonderd miljoen euro in de bouw van een tweede grote ethyleenoxide-fabriek en verschillende installaties voor ethyleenoxide-derivaten. De gefaseerde opstart van de nieuwe installaties begint in 2022.

Opdrachtgever: Borealis Waar: Kallo Investering: 1 miljard euro Afronding: medio 2022

Borealis gaat op haar productiesite in Kallo een fabriek bouwen voor propaandehydrogenering. Deze krijgt een capaciteit van 750.000 ton per jaar. In het eerste halfjaar van 2022 zou de fabriek moeten opstarten.

Opdrachtgever: Borealis Waar: Kallo Investering: onbekend Afronding: najaar 2020

Borealis breidt de capaciteit van zijn polypropeenfabriek in Kallo uit met tachtig kiloton.

De verwachting is dat de toegevoegde capaciteit in 2020 in gebruik kan worden genomen.

De capaciteitsverhoging is bedoeld om ten volle te profiteren van de nieuwe propaandehydrogeneringsfabriek in Kallo.

Opdrachtgever: Covestro Waar: Antwerpen Investering: 300 miljoen euro Afronding: 2022

Covestro wil driehonderd miljoen euro investeren in de bouw van een nieuwe productieeenheid voor aniline in Antwerpen. De opstart van de nieuwe eenheid wordt verwacht in 2022. Aniline is een grondstof voor MDI, dat vervolgens een voorproduct is van polyurethaan hardschuim.

Opdrachtgever: Dow Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: onbekend

Dow breidt de MDI-capaciteit in Delfzijl uit en maakt deze flexibeler om meer soorten MDI te kunnen produceren. Voor de opslag van ruwe grondstoffen wordt een derde, nieuwe opslagtank gebouwd. Verder worden er diverse verbeteringen doorgevoerd in het productieproces, het koelwatersysteem en de automatisering.

Opdrachtgever: Ineos Waar: Lillo (Antwerpen) Investering: 3 miljard euro Afronding: 2024

Ineos investeert drie miljard euro in een nieuwe ethaankraker en een propaandehydrogeneringsfabriek in Lillo (Antwerpen). De propaanhydrogeneringsfabriek krijgt een capaciteit van 750.000 ton propeen per jaar en de ethaankraker krijgt een capaciteit van 1.250.000 ton etheen per jaar.

Opdrachtgever: Isobionics Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: onbekend

BASF-dochter Isobionics bouwt op Chemelot in Geleen een destillatiefabriek voor de productie van natuurlijke geur- en smaakstoffen. De onderneming gaat zelf op industriële schaal destilleren en wil ook nieuwe geur- en smaakstoffen ontwikkelen.

Opdrachtgever: Kronos Waar: Gent Investering: 36 miljoen Afronding: 2022

Kronos, producent van titaandioxide, investeert 26 miljoen euro in een uitbreiding van productiecapaciteit. Er komt een grotere pigmentfilter en mogelijk een vierde stoommaler en nieuwe verpakkingslijn. Hierdoor kan de productiecapaciteit worden verhoogd naar 120.000 ton per jaar. Daarnaast investeert het bedrijf 10 miljoen euro in energierecuperatie.

Opdrachtgever: Mitsubishi Gas Chemical Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

Mitsubishi Gas Chemical is een MER-procedure gestart voor de bouw van een nieuwe fabriek op het Huntsman-terrein in de Rotterdamse haven. Het bedrijf wil er meta-xyleendiamine (MXDA) gaan produceren. MXDA wordt gebruikt als verharder en corrosieremmer in coatings.

PETROCHEM 6 - 2020 28

PET06 K Projecten.indd 28

23-09-20 09:34

PROJECTEN Opdrachtgever: Nouryon Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: 2021

Om ook tijdens periodiek onderhoud aan de vraag naar chloor te kunnen voldoen, bereidt Nouryon een investering voor in twee parallelle productielijnen die los van elkaar kunnen functioneren. Dankzij het splitsen van de Rotterdamse fabriek kan het bedrijf straks continu via pijpleidingen chloor aan klanten leveren.

Opdrachtgever: Nouryon Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: eind 2020

Nouryon wil de productiecapaciteit voor monochloorazijnzuur (MCA) in Delfzijl tegen het einde van 2020 uitbreiden. Nouryon investeert in technologie- en efficiencyverbeteringen om de huidige MCA-productie in Delfzijl te verhogen. Hiermee komt het bedrijf tegemoet aan de groei van de markt en aan de eigen toegenomen consumptie van MCA voor de productie van carboxymethylcellulose (CMC).

Opdrachtgever: Sabic Waar: Bergen op Zoom Investering: onbekend Afronding: 2020

Sabic gaat de productie van polyfenyleenether (PPE) in Bergen op Zoom hervatten. Het bedrijf sloot de PPE-fabriek in 2014, maar wil deze volgend jaar opnieuw in productie nemen. PPE is de basis voor Noryl en de capaciteitsuitbreiding is dan ook bedoeld om aan de toenemende vraag naar Noryl kunststoffen te voldoen.

Opdrachtgever: Sekisui Waar: Geleen en Roermond Investering: 155 miljoen Afronding: 2020

Sekisui Chemical investeert 155 miljoen euro in een uitbreiding van de productie in Geleen en Roermond. Beide fabrieken krijgen er tot 2020 een derde productielijn bij voor folies in gelamineerd glas voor autoruiten.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: Shell Waar: Moerdijk Investering: honderden miljoenen euro’s Afronding: 2025

Shell Moerdijk vervangt de zestien oudste fornuizen van de stoomkraker door acht nieuwe. De capaciteit blijft gelijk. De nieuwe fornuizen worden vanaf 2022 in modules naar de locatie verscheept. Daar worden ze één voor één in elkaar gezet om gefaseerd de capaciteit van de oude fornuizen over te nemen.

Opdrachtgever: Teijin Aramid Waar: Emmen Investering: onbekend Afronding: 2022

Teijin Aramid breidt haar productiecapaciteit voor Twaron supervezels met meer dan 25 procent uit. De totale extra capaciteit zal volledig beschikbaar zijn in 2022. Diverse grote investeringen verhogen de productiecapaciteit, inclusief implementatie van de nieuwste technologie.

GROEN EN BIO Opdrachtgever: ArcelorMittal Waar: Gent Investering: 120 miljoen euro Afronding: 2022

ArcelorMittal investeert via dochteronderneming C-Shift 120 miljoen euro in het project Steelanol om tien procent van de afvalgassen van het staalbedrijf om te zetten in bioethanol. C-Shift maakt gebruik van een nieuwe technologie waarbij bacteriën CO-rijk gas vergisten tot ethanol en kan straks zo’n 80 miljoen liter bio-ethanol per jaar produceren.

Opdrachtgever: S4 GroNext Waar: Eemshaven Investering: onbekend Afronding: onbekend

S4 GroNext bouwt een fabriek in de Eemshaven waarin plastic afval dat niet recyclebaar is, wordt omgezet in gas. Dit kan vervolgens in de chemische industrie worden gebruikt als duurzame grondstof.

Opdrachtgever: Sabic en Plastic Energy Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: 2021

Sabic investeert in een project voor de chemische recycling van moeilijk verwerkbaar plastic afval in een grondstof voor stoomkrakers. Het bedrijf werkt hierbij samen met Plastic Energy. Voor de productie van Tacoil, een gepatenteerd product van Plastic Energy, bouwen ze op Chemelot een fabriek die naar verwachting in 2021 in bedrijf zal gaan.

PETROCHEM 6 - 2020 29

PET06 K Projecten.indd 29

23-09-20 09:34

PROJECTEN Opdrachtgever: SCW Systems/Gasunie Waar: Delfzijl Investering: 200 miljoen euro Afronding: 2023

SCW Systems gaat samen met partner Gasunie een fabriek in Delfzijl bouwen die jaarlijks 150 tot 200 miljoen kubieke meter groen gas produceert uit (natte) organische reststromen. Met de bouw van de fabriek is een investering gemoeid van 150 tot 200 miljoen euro. Naast groen gas wordt ook groene waterstof geproduceerd.

Opdrachtgever: SkyNRG, KLM, SHV en Schiphol Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: 2022

SkyNRG, KLM, SHV en Schiphol willen Europa’s eerste productiefaciliteit voor duurzame vliegtuigbrandstof bouwen in Delfzijl. Om aan voldoende waterstof te komen, bestuderen Nouryon en Gasunie een uitbreiding van een geplande groene waterstofeenheid ter plaatse. Groene waterstof zou worden gecombineerd met afval- en reststromen om 100.000 ton duurzame vliegtuigbrandstof en 15.000 ton bioLPG per jaar te produceren.

Opdrachtgever: Zitta Biogas Chemelot Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: onbekend

Zitta Biogas Chemelot bouwt een grootschalige biogasinstallatie op Chemelot. De installatie verwerkt 700.000 ton mest tot 60 miljoen kubieke meter biogas, en verder nog gedroogde mestkorrels en zuiver water. Het biogas wordt ingezet ter vervanging van aardgas voor de kunstmestproductie op Chemelot.

OLIE, GAS EN OFFSHORE Opdrachtgever: ONE-Dyas Waar: Noordzee Investering: onbekend Afronding: onbekend

ONE-Dyas wil gas winnen in veld N05-A in de Noordzee. Boven het veld komt een gaswinningsplatform in zee, ongeveer twintig kilometer uit de kust van Schiermonnikoog.

Vanaf deze locatie worden maximaal twaalf putten geboord, waarvan een deel naar veld N05-A en een deel naar een aantal naastgelegen velden die mogelijk gas bevatten.

Opdrachtgever: Petrogas E&P Waar: blokken A en B (Noordzee) Investering: onbekend Afronding: onbekend

Petrogas E&P Netherlands wil in de komende tien jaar circa vijf gasvelden in de blokken A en B van de Noordzee uitrusten met een gasproductieplatform. Het gas wordt per pijpleiding getransporteerd naar het platform A12. Daar wordt het verzameld, behandeld en gecomprimeerd voor transport via NOGAT-pijpleiding, die in Den Helder aan land komt.

Opdrachtgever: Vermilion Energy Waar: Heerenveen Investering: onbekend Afronding: onbekend

Vermilion Energy Netherlands wil vanuit de bestaande mijnbouwlocatie Nieuwehorne aardgas winnen uit twee gasvoorkomens. De verwachte productiecapaciteit is maximaal 470.000 kubieke meter aardgas per dag. Vermilion verwacht er aardgas te kunnen winnen tot 2029. Voor het transport van het gewonnen aardgas moet een transportleiding worden aangelegd naar de bestaande gasleiding in Mildan.

Opdrachtgever: Wintershall Noordzee Waar: blok D12 (Noordzee) Investering: onbekend Afronding: onbekend

Wintershall Noordzee wil in blok D12 van de Noordzee aardgas winnen. Een nieuw, onbemand productieplatform produceert 20-25 jaar naar verwachting drie miljoen kubieke meter aardgas per dag. Dat wordt met een nieuwe pijpleiding van twaalf kilometer getransporteerd naar productieplatform D15-A van operator Neptune Energy, om verder te worden verwerkt.

RAFFINAGE Opdrachtgever: Zeeland Refinery Waar: Vlissingen-Oost Investering: 40 miljoen euro Afronding: najaar 2020

Zeeland Refinery investeert 40 miljoen euro in haar hydrocracker. Het bedrijf zet in op een extra reactor van dertig meter hoog, die naast de twee bestaande reactoren wordt gebouwd. Tijdens de grote onderhoudsstop van de raffinaderij in 2020 wordt de nieuwe reactor verbonden met de bestaande installatie.

TANKOPSLAG Opdrachtgever: Alpha Terminals Waar: Vlissingen Investering: 450 miljoen Afronding: 2022

Alpha Terminals investeert 450 miljoen euro in een nieuwe terminal voor vloeibare bulk in het havengebied van Vlissingen. De tankterminal krijgt 59 tanks met een gezamenlijke opslagcapaciteit van 720.000 kubieke meter. Daarnaast komt er een steiger voor het lossen en laden van zee- en binnenvaartschepen.

PETROCHEM 6 - 2020 30

PET06 K Projecten.indd 30

23-09-20 09:35

PROJECTEN Opdrachtgever: HES International Waar: Maasvlakte 1 Investering: enkele honderden miljoenen euro’s Afronding: derde kwartaal 2021

HES International ontwikkelt op Maasvlakte 1 een tankterminal van 52 tanks met een totale capaciteit van circa 1,3 miljoen kubieke meter voor de op- en overslag van olieproducten en biobrandstoffen. De HES Hartel Tank Terminal wordt een onafhankelijke opslagterminal, maar BP heeft zich gecommitteerd aan het project, inclusief plannen voor pijpleidingverbindingen tussen hun raffinaderij en de terminal, die eind 2019 gereed is.

Opdrachtgever: JPB Logistics Waar: Delfzijl Investering: ruim 10 miljoen euro Afronding: 2020

JPB Logistics bouwt op Chemiepark Delfzijl gefaseerd 36.000 kubieke meter aan opslagcapaciteit bij. Als eerste zijn vijf RVS duplex tanks gebouwd (totale opslagcapaciteit 21.200 kubieke meter). Daarna volgen vier stalen tanks (elk 1.100 kubieke meter) in de tankpit voor licht ontvlambare producten. Als laatste worden drie RVS duplex tanks van elk 3.500 kubieke meter gebouwd, de diepzeesteiger uitgebreid en vier nieuwe laadarmen geplaatst.

Opdrachtgever: Katoen Natie Waar: Limburg Investering: 80 miljoen euro Afronding: uitgesteld (was medio 2020)

Katoen Natie investeert 80 miljoen euro in Limburg. Zo wordt er een nieuwe opslagterminal op Chemelot gebouwd, met 54.500 vierkante meter magazijnruimte en 207 silo’s.

Daarnaast krijgt de bestaande logistieke terminal in Nuth er 10.000 vierkante meter magazijnruimte en zestig silo’s bij.

Opdrachtgever: LBC Tank Terminals Waar: Botlek Rotterdam Investering: onbekend Afronding: derde kwartaal 2021

LBC Tank Terminals breidt haar terminal in de Botlek uit met 70.000 kubieke meter extra opslagcapaciteit voor chemicaliën. Daarmee komt de totale capaciteit van de terminal op 180.000 kubieke meter. Ook de nieuw gebouwde diepzeesteiger wordt uitgebreid met twee extra aanlegplaatsen. Het project is naar verwachting in het derde kwartaal van 2021 klaar.

Opdrachtgever: Maastank Waar: Botlek Rotterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

Maastank gaat in de Botlek zijn opslagcapaciteit uitbreiden. Op termijn wil het bedrijf de tankopslagactiviteiten in de Rotterdamse haven verdubbelen van 67.900 kubieke meter naar zo’n 140.000 kubieke meter.

Opdrachtgever: Oiltanking Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: eind 2021

Oiltanking Antwerp Gas Terminal wordt de logistieke partner van Borealis voor de handling van propeen en propaan. Daarom bouwt het bedrijf een nieuwe opslagtank met een capaciteit van 135.000 kubieke meter propaan.

Opdrachtgever: Rubis Terminal Waar: Rotterdam Investering: 120 miljoen euro Afronding: 2020

Rubis Terminal breidt haar terminal in Rotterdam in vijf fases uit. In totaal bestaat de uitbreiding uit 45 tanks met een totale capaciteit van bijna 150.000 kubieke meter, waarmee een totale investering van 120 miljoen euro is gemoeid. Fase 2 van de uitbreiding wordt in het tweede kwartaal van 2020 afgerond. Het gaat daarbij om negen tanks van 1.500 kubieke meter en zes tanks van 3.000 kubieke meter voor chemicaliën.

Opdrachtgever: Sea-Mol Waar: Antwerpen Investering: 300 à 400 miljoen euro Afronding: medio 2021

De Japanse groep MOL Chemical Tankers investeert samen met havengroep SEAInvest 300 à 400 miljoen euro in de bouw van een tankterminal voor vloeibare chemicaliën. Hiervoor wordt de joint venture Sea-Mol opgericht. De terminal wordt in fasen gebouwd en krijgt uiteindelijk een capaciteit van 500.000 kubieke meter.

Opdrachtgever: Sea-Tank Terminal Waar: Antwerpen Investering: 250 miljoen euro Afronding eerste fase: 2019

Sea-Tank Terminal bouwt in Antwerpen een dedicated tankterminal voor een wereldspeler uit de chemiesector. In eerste instantie krijgt de terminal een capaciteit van 750.000 kubieke meter. Naar verwachting duurt de bouw van de terminal twee jaar. De investering wordt geraamd op 250 miljoen euro.

PETROCHEM 6 - 2020 31

PET06 K Projecten.indd 31

23-09-20 09:35

FORUM GRONINGEN EN LIVESTREAM | 6 NOVEMBER

[Sa ve th

ed

ate ]

DE VITALITEIT VAN DE GRONINGER www.eemsdeltavisie.nl Advertentie Eemsdeltavisie 2020.indd 1

PET Advertenties.indd 32

22-09-20 12:30

22-09-20 16:24

PROJECTEN Opdrachtgever: Standic Waar: Antwerpen Investering: 200 miljoen euro Afronding: eerste kwartaal 2021

Tankopslagbedrijf Standic realiseert in Antwerpen een nieuwe opslagterminal voor de distributie van chemieproducten en chemische nichemarkten. De grootte van de tanks varieert van 500 tot 3.500 kubieke meter. De terminal krijgt een opslagcapaciteit van ongeveer 95.000 kubieke meter. De oplevering is gepland begin 2021. De investering is zo’n 200 miljoen euro.

Opdrachtgever: Vesta Terminals Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2022

Vesta Terminals breidt zijn terminal in Antwerpen uit met 150.000 kubieke meter. De extra capaciteit is bestemd voor vliegtuigbrandstoffen, gasolie en diesel. Het gaat om vijf nieuwe tanks van elk 30.000 kubieke meter.

Opdrachtgever: Vopak Waar: Botlek Rotterdam Investering: onbekend Afronding: 2020

Vopak bouwt in Rotterdam vijftien nieuwe roestvrijstalen opslagtanks voor styreen en andere chemicaliën. Het gaat om 63.000 kubieke meter extra opslagcapaciteit op de Botlek-terminal. De expansie moet in het tweede kwartaal van 2020 gereed zijn.

Opdrachtgever: Vopak Waar: Vlissingen Investering: onbekend Afronding: 2020

Vopak investeert in twee nieuwe gasbullets bij haar gasopslag in Vlissingen. In totaal wordt er 9.200 kubieke meter opslagcapaciteit bijgebouwd. De verwachting is dat deze uitbreiding in de loop van 2020 in gebruik kan worden genomen.

Opdrachtgever: Vopak Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: derde kwartaal 2021

Vopak breidt zijn terminal op de Linkeroever in Antwerpen uit met vijftigduizend kubieke meter. De extra capaciteit is volledig bestemd voor de opslag van chemicaliën. Het concern wil de nieuwe tanks in het derde kwartaal van 2021 in gebruik nemen.

UTILITIES Opdrachtgever: Air Liquide Waar: Antwerpen Investering: 80 miljoen euro Afronding: 2020

Air Liquide investeert tachtig miljoen euro in de bouw van een waterstoffabriek op de site van Covestro in Antwerpen. De eenheid gaat dankzij een nieuwe technologie energie-efficiënter waterstof produceren, zonder overtollige stoomproductie. Bijzonder is dat Covestro een deel van de CO2 die bij de productie vrijkomt, afvangt en gebruikt als grondstof in haar productieproces. De productie-unit wordt in 2020 in gebruik genomen.

Opdrachtgever: Air Liquide Waar: Moerdijk Investering: 125 miljoen euro Afronding: 2022

Air Liquide investeert 125 miljoen euro in een luchtscheidingseenheid voor de productie van zuurstof. In 2022 moet de fabriek in Moerdijk operationeel zijn. Bijzonder is dat het bedrijf de unit combineert met een energieopslagsysteem. De unit kan straks maximaal 2.200 ton zuurstof per dag maken.

Opdrachtgever: Air Liquide Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: medio 2021

Air Liquide bouwt een nieuwe stikstofverwijderingseenheid op de site van BASF in Antwerpen. Deze kan het bedrijf van zeer zuiver gas voorzien om een efficiëntere productie van MDI mogelijk te maken. Naar verwachting is de nieuwe eenheid medio 2021 operationeel.

Opdrachtgever: Air Products Waar: Zuidbroek Investering: onbekend Afronding: oktober 2021

Air Products bouwt drie luchtscheidingsinstallaties voor een nieuwe stikstofinstallatie van Gasunie in Zuidbroek, Groningen. De stikstof maakt geïmporteerd aardgas geschikt voor gebruik in Nederland. Naar verwachting begint Air Products in het najaar van 2019 met de bouw. De fabrieken produceren 180.000 kubieke meter stikstof per uur zodra ze in oktober 2021 operationeel zijn.

PETROCHEM 6 - 2020 33

PET06 K Projecten.indd 33

23-09-20 09:35

3P Quality Services zoekt: 3P Quality Services B.V. is een onafhankelijk technisch inspectiebureau binnen de petrochemische industrie, process industrie, offshore en energiesector.

Wij bieden een breed scala aan support services, Onze sleutelwoorden zijn: Inspectie, Maintenance en Vendor inspectie activiteiten.

3P Quality Services B.V. bemiddelt vanuit een projectmatige aanpak en/of vanuit een vaste bemiddeling binnen de vakgebieden Engineering, Construction management, Shutdown management en Project management.

Voor diverse nationale en internationale functies op het gebied van inspectie en aanverwante diensten, zijn wij doorlopend op zoek naar:

QUALITY SERVICES

Werktuigbouwkundigen MBO/HBO niveau De ideale kandidaten beschikken minimaal over: • MBO/HBO werktuigbouwkunde • Opleiding IKT/SKK (II/III) – en/of MLT/EWT/IWT • Beheersing van Microsoft Office • Goede contactuele eigenschappen • Grote mate van zelfstandigheid 3P Quality Services biedt kansen en mogelijkheden ook voor 50 plussers en starters op de arbeidsmarkt. 3P Quality Services is gecertificeerd volgens ISO 9001/VCA. Een kwaliteitsgarantie gaat echter niet alleen om systemen en standaarden, maar vooral om mensen. Daarom investeren wij voortdurend in onze professionals door middel van opleidingen en coaching.

Voor meer informatie en vragen kunt u contact opnemen met Dhr. C.J. de Graaf of Dhr. K. van Oevelen T +31(0)161 438 500.

Bent u onze juiste kandidaat? Mail dan uw sollicitatie met CV naar 3pqs@3pgroup.com onder vermelding van 3P zoekt werktuigbouwkundigen en jong talent.

PET Advertenties.indd 34

3P zoekt ook jong talent 3P heeft in samenwerking met diverse klanten een overeenkomst om jonge talenten een kans te geven. 3P en onze klanten willen graag investeren voor nu en in de toekomst en 3P verzoekt kandidaten die als lasser of NDO-er reeds 5 jaar ervaring hebben en een MTS diploma hebben en/of dit willen behalen te solliciteren.

In overleg en in samenwerking met onze klanten zoekt 3P een geschikte werklocatie om op termijn door te groeien naar een volwaardige QC-er en/of inspecteur.

Voor een volledig overzicht van de vacatures bekijk het aanbod op: www.3pgroup.com

Continuïteit door deskundigheid.

22-09-20 16:24

PROJECTEN Opdrachtgever: BP Geel Waar: Geel Investering: onbekend Afronding: 2021

BP Geel gaat een nieuwe stoomketel bouwen die ervoor zorgt dat de site ook betrouwbaar van stoom wordt voorzien als een van de twee bestaande ketels in onderhoud is. De komende jaren worden de drie ketels op elkaar afgestemd om een optimale combinatie te maken. Zo zal een van de bestaande ketels op termijn een standby-ketel worden. Tegen 2021 moet dat proces rond zijn.

Opdrachtgever: Gasunie Transport Services Waar: Zuidbroek Investering: 500 miljoen Afronding: 2022

Gasunie Transport Services wil de stikstofinstallatie in Zuidbroek uitbreiden. Het project omvat ook een mengstation inclusief vier kilometer nieuwe leiding, en aansluitleidingen op bestaande gasleidingen en een stikstofleiding die is verbonden met de bestaande stikstofcaverne in Heiligerlee.

Opdrachtgever: LyondellBasell en Covestro Waar: Maasvlakte Rotterdam Investering: 150 miljoen euro Afronding: 2020

LyondellBasell en Covestro investeren 150 miljoen euro in een ‘bioplant’ en verbrandingsinstallatie op de Maasvlakte. Daarin wordt het afvalwater van de productie van propyleenoxide en styreenmonomeer behandeld en omgezet in stoom. De stoom wordt gebruikt als een energiebron in de bestaande productiefaciliteit op de locatie. Hierdoor ontstaat een circulair proces. Het project moet in 2020 klaar zijn.

Opdrachtgever: Nouryon Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: eind 2020

Nouryon neemt de warmtekracht-eenheid Delesto 2 weer in gebruik. De installatie op Chemiepark Delfzijl zal eind 2020 gaan fungeren als start-stopinstallatie voor de levering van elektriciteit aan het openbare net op piekmomenten. De eenheid werd in maart 2012 uit gebruik genomen.

Opdrachtgever: Stercore Waar: Emmen Investering: onbekend Afronding: 2022

Stercore heeft groen licht gekregen voor de bouw van een innovatieve mestvergassingsinstallatie in Emmen. De fabriek draait straks voornamelijk op duurzaam opgewekte elektrische energie en zet mest en digestaat uit co-vergisters om in groen gas en bio based carbon.

Opdrachtgever: o.a. Vattenfall Waar: Eemshaven Investering: onbekend Afronding: 2023

Vattenfall, Gasunie en het Noorse Equinor werken samen om waterstof in te zetten als brandstof voor de Magnum-centrale in de Groninger Eemshaven. Zij hebben een innovatieproject opgestart om vanaf 2023 een van de drie units van de centrale over te schakelen op waterstof.

NIEUW PROJECT Opdrachtgever: VoltH2 Waar: Vlissingen Investering: 35 miljoen euro Afronding: onbekend

VoltH2 wil een groene waterstoffabriek in Vlissingen bouwen. Het gaat om een 25 megawatt elektrolyse-eenheid die jaarlijks tot 3.600 ton groene waterstof gaat produceren.

Eventueel kan de fabriek later worden uitgebreid tot 100 megawatt met een potentiële productie van 14.400 ton groene waterstof per jaar.

PILOTS Opdrachtgever: ArcelorMittal en Dow Waar: Gent Investering: 20 miljoen euro Afronding: 2022

Staalproducent ArcelorMittal in België wil CO uit zijn afvalgassen leveren aan Dow Benelux in Terneuzen. Dow kan de CO met eigen overtollig waterstof combineren tot syngas. Allereerst worden twee proeffabrieken gebouwd in Gent. In 2022 wordt op basis van de pilots besloten of het businessplan economisch levensvatbaar is.

Opdrachtgever: Asbeter Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: 2022

Asbeter kan met hun proces asbestplaten veilig, betaalbaar en circulair vernietigen met behulp van zure industriële reststromen. Het bedrijf heeft een pilotinstallatie in Rotterdam.

In 2021 wil het starten met de bouw van een demoplant van 8.000 ton per jaar. Deze moet dan in 2022 operationeel zijn.

PETROCHEM 6 - 2020 35

PET06 K Projecten.indd 35

23-09-20 09:36

basis advertentie A4 NL contouren.indd 1 PET Advertenties.indd 36

26-08-20 10:30 22-09-20 16:24

PROJECTEN Opdrachtgever: bedrijven en overheden Zeeland en Vlaanderen Waar: Vlissingen-Oost Investering:100 miljoen euro Afronding: 2025

Zeeuwse en Vlaamse bedrijven en overheden willen in 2030 een grote groene waterstoffabriek in bedrijf hebben. De fabriek moet een capaciteit krijgen van één gigawatt. en komt waarschijnlijk in Vlissingen-Oost te staan. Eerste stap is echter de bouw van een proeffabriek met een investering van honderd miljoen euro. Die moet er in 2025 staan.

Opdrachtgever: CEA, Paul Wurth, Engie, Sunfire, Neste Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: begin 2023

Het project MULTIPLHY integreert een hoge-temperatuur elektrolyser met het bioraffinageproces van Neste in Rotterdam. De elektrolyser gaat groene waterstof produceren voor de productie van biobrandstoffen. Het gaat om ‘s werelds eerste multi-megawatt hoge-temperatuur elektrolyser voor waterstofproductie. De elektrolyser krijgt een nominaal vermogen van 2,6 megawatt en een waterstofproductiecapaciteit van 60 kilo per uur.

Het consortium denkt ook al aan een elektrolyser van 100 megawatt in een volgende fase.

Opdrachtgever: Coolbrook Waar: Geleen Investering: 12 miljoen euro Afronding: 2020

Het Finse Coolbrook investeert twaalf miljoen euro in een zogeheten RDR-eReactor. Dit is een elektrische oplossing voor het verwarmen van de ovens in naftakrakers. De testreactor wordt op de Brightlands Chemelot Campus gebouwd en moet met een capaciteit van vijfhonderd kilo grondstoffen per uur produceren.

Opdrachtgever: Deltalinqs, AVR en Tronox Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

Deltalinqs, AVR en Tronox onderzoeken de haalbaarheid van een 5 megawatt elektrolyser met verwaarding van de geproduceerde waterstof, restwarmte én zuurstof. Het project geeft ook een doorkijk naar opschaling richting 100 megawatt. Hierbij wordt rekening gehouden met mogelijkheden voor het verwerken van CO/CO2 uit restgas en mogelijk ook rookgas naar chemicaliën zoals methanol. Het onderzoek, e-THOR genoemd, wordt uitgevoerd door TNO. De resultaten worden in mei 2020 verwacht.

Opdrachtgever: Indaver Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: medio 2021

Afvalbeheerder Indaver bouwt een demo-installatie voor het recyclen van vijftienduizend ton end-of-life plastics per jaar. De installatie zet gemengde polyolefines om in basisproducten als nafta en wax. Polystyrenen worden afgebroken tot monomeren die opnieuw als grondstof zijn te gebruiken. De installatie krijgt een capaciteit van twee ton per uur.

Opdrachtgever: Ineos Oxide Waar: mogelijk Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2023

Ineos Oxide wil een nieuwe fabriek voor ethylideen norborneen (ENB) bouwen. Een beslissing over de locatie van de nieuwe fabriek is nog niet genomen. Een van de opties is om in Antwerpen een tweede productielijn te bouwen. Het concern heeft daar al een ENB-fabriek, waar momenteel via debottlenecking de capaciteit wordt vergroot.

Opdrachtgever: o.a. Inovyn Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: eind 2022

Een consortium van Engie, Fluxys, Indaver, Inovyn, Oiltanking, Port of Antwerp en de Vlaamse Milieuholding gaat duurzame methanol produceren in de haven van Antwerpen. Op de site van Inovyn komt een pilotinstallatie die afgevangen CO2 en waterstof, gemaakt met groene energie, gaat omzetten in methanol. Naar verwachting zal de demo-installatie eind 2022 operationeel zijn.

Opdrachtgever: North Sea Port Waar: Zeeland Investering: onbekend Afronding: onbekend

Het havengebied van North Sea Port onderzoekt de haalbaarheid, vormgeving en uitrol van een grootschalige buisleidinginfrastructuur voor transport van CO2, waterstof of restgassen. Het onderzoek loopt tot 30 juni 2019.

Opdrachtgever: Photanol en Nouryon Waar: Delfzijl Investering: acht miljoen euro Afronding: 2020

Photanol bouwt met Nouryon een demonstratiefabriek in Delfzijl, waarin bacteriën CO2 omzetten in organische zuren, zo’n 10.000 tot 15.000 kilo, die worden gebruikt in de MCA-fabriek van Nouryon. Een commerciële fabriek zou twintig tot dertig miljoen kilo produceren.

De bouw daarvan staat alvast gepland voor 2023.

PETROCHEM 6 - 2020 37

PET06 K Projecten.indd 37

23-09-20 09:36

Betrouwbare niveaumeting onder extremen OPTIFLEX 7200 – Nieuwe generatie geleide radar (TDR) niveautransmitter voor geavanceerde applicaties • Continue niveau- en interfacemeting van vloeistoffen in proces- en opslagapplicaties in de chemische-, energie- en olie en gasindustrie, ook voor zeer lage dielectrische constante (Ɛr ≥1.1) • Ontworpen voor tanks, reactoren en drukvaten met bijv. oplosmiddelen, zuur en alkalische media, condensaten, koolwaterstoffen, olefinen, CO2, schuimmiddelen, corrosieremmers, vloeibaar gas, koelwater • Keramische procesafdichting voor hoge veiligheidseisen voor gevaarlijke media • ATEX, IECEx, NEPSI, cOPSus, NAMUR compliant • Modulair ontwerp voor installatie in smalle ruimtes, procesomstandigheden tot 250°C en 100 bar

www.krohne.nl

products

PET Advertenties.indd 38

solutions

services

22-09-20 16:25

PROJECTEN Opdrachtgever: PolyStyreneLoop Waar: Terneuzen Investering: 6,5 miljoen euro Afronding: onbekend

PolyStyreneLoop wil naast chemiebedrijf ICL-IP in Terneuzen een demofabriek bouwen, die broomhoudend polystyreenafval gaat recyclen. De bouw start begin 2019. Het proces levert schone polystyreen op die direct kan worden hergebruikt. De demofabriek kan drieduizend ton gerecycled polystyreen per jaar produceren.

Opdrachtgever: o.a. Port of Antwerp Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: eind 2022

Een consortium van Engie, Fluxys, Indaver, Inovyn, Oiltanking, Port of Antwerp en de Vlaamse Milieuholding gaat duurzame methanol produceren in de haven van Antwerpen. Op de site van Inovyn komt een pilotinstallatie die afgevangen CO2 en waterstof, gemaakt met groene energie, omzet in methanol. Tegen het einde van 2022 is de pilotfabriek operationeel en produceert hij ongeveer achtduizend ton duurzame methanol per jaar.

Opdrachtgever: Stora Enso Waar: Gent Investering: 9 miljoen euro Afronding: eerste kwartaal 2021

Stora Enso investeert negen miljoen euro in een proeffabriek in de haven van Gent. De proeffabriek gaat in eerste instantie industrieel beschikbare fructose gebruiken om hoogwaardige chemicaliën en materialen te produceren voor het testen van toepassingen.

In de toekomst moeten dat suikers uit hout en andere non-food biomassa worden. De fabriek is naar verwachting klaar in het eerste kwartaal van 2021.

Opdrachtgever: o.a. Twence Waar: Hengelo Investering: onbekend Afronding: 2020

Twence, Coval Energy, TNO en de TU Delft bouwen een pilot-installatie voor de productie van mierenzuur. De installatie wordt in eerste instantie gevoed met CO2 uit de bestaande natriumbicarbonaatinstallatie. Coval Energy ontwikkelt technologie. Mierenzuur heeft de potentie om als groene grondstof fossiele grondstoffen te vervangen.

Opdrachtgever: Vijf waterschappen, HVC en Paques Waar: Dordrecht Investering: onbekend Afronding: 2021

In het pilot-project PHARIO maakten bacteriën uit afvalwater het bioplastic PHA, een natuurlijk polyester van hoge kwaliteit. Een demo-installatie gaat nu voldoende materiaal voor de kunststofindustrie maken om de verwerking en de toepassing te testen. De demo-installatie wordt gebouwd bij de slibverbranding van HVC naast de rioolwaterzuivering Dordrecht

Opdrachtgever: VITO Waar: Antwerpen Investering: 4,3 miljoen euro Afronding: eerste kwartaal 2021

Vlaamse onderzoeksorganisatie VITO bouwt met Jacobs Belgium en VMH een pilot-installatie voor de productie van bio-aromaten uit lignine/hout. De installatie krijgt een capaciteit van ongeveer tweehonderd kilo per dag. Het LignoValue Pilot project kost 4,3 miljoen euro en moet tegen het eerste kwartaal van 2021 resulteren in een werkende installatie.

PLANNEN NIEUW PLAN Opdrachtgever: Antwerp@C Waar: Antwerpen Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Antwerp@C, een consortium van Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, Ineos, Fluxys, Port of Antwerp en Total, onderzoekt de haalbaarheid van een CO2-infrastructuur in Antwerpen. Het gaat om een centrale pijpleiding op zowel de linker- als de rechteroever en verschillende gemeenschappelijke behandelingsunits. Ook een gemeenschappelijke installatie voor het vloeibaar maken van CO2 en de tussentijdse opslag van CO2 zijn onderdeel van de infrastructuur.

Opdrachtgever: Avantium Waar: Delfzijl Investering: 150 miljoen euro Beslissing: 2023

Avantium wil zijn eerste commerciële fabriek met een capaciteit van vijf kiloton in Delfzijl bouwen. De fabriek gaat industriële suikers omzetten in FDCA, een grondstof voor groene plastics. Een definitief investeringsbesluit volgt nog dit jaar, waarna de eerste productie in 2023 moet volgen. De bouw van de fabriek vergt een investering van 150 miljoen euro.

Opdrachtgever: o.a. Avantium Waar: Chemie Park Delfzijl Investering: 100 miljoen euro Beslissing: onbekend

Avantium, Nouryon en RWE willen een bioraffinaderij bouwen op Chemie Park Delfzijl, waarin uit houtsnippers zuivere suikers worden gemaakt die kunnen dienen als grondstof voor verven en lakken. De fabriek krijgt een capaciteit van 130 kiloton houtsnippers per jaar, maar kan worden opgeschaald naar 350 kiloton. De fabriek is mogelijk in 2022 operationeel.

PETROCHEM 6 - 2020 39

PET06 K Projecten.indd 39

23-09-20 09:37

Assetmanagement op de kaart DE KRACHT VAN LO C AT IE DOWNLOAD Ontdek hoe de kracht van locatie u helpt bij assetmanagement.

Leg nieuwe verbanden tussen assets en krijg een andere kijk op vergunningen, condities en de huidige situatie op uw site.

Vergroot de kennis van uw medewerkers met de kracht van locatie. Met deze aanpak draagt u bij aan een veiligere en efficiëntere site.

het e-book gratis op: ontdek.esri.nl/assetmanagement

esri.nl

Petrochem

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de chemische industrie Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten Multimediale bedrijfspresentaties Wekelijkse nieuwsbrief Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase

Petrochem-abonnees krijgen meer • De nieuwste Petrochem staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • U kunt naar aanleiding van uw abonnement ook besluiten om bedrijfslid van het Petrochem platform te worden. Hierbij krijgt u onder andere voor twee personen toegang tot het jaarcongres Deltavisie. Meer weten? Kijk op www.petrochem.nl/bedrijfslidmaatschap

Ga direct naar petrochem.nl/abonneren en blijf iedereen voor PET_half_liggend.indd 1 PET Advertenties.indd 40

13-12-17 12:46 22-09-20 16:25

PROJECTEN Opdrachtgever: BioBTX Waar: onbekend Investering: onbekend Beslissing: onbekend

BioBTX wil een fabriek bouwen die op grote schaal chemicaliën produceert uit reststromen zoals plastic afval. De fabriek moet in 2023 klaar zijn. Op dit moment werkt het bedrijf nog aan het optimaliseren van de processen, technieken en producten in de demofabriek op het Zernikepark in Groningen.

Opdrachtgever: Black Bear Carbon Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Black Bear Carbon wil in de haven van Rotterdam een fabriek bouwen die granulaat van oude banden omzet in carbon black, pyrolyse-olie en -gas. Het bedrijf werkt samen met Havenbedrijf Rotterdam de technische en financiële details uit en overlegt met regionale en nationale partners over de financieringsstructuur van de op te zetten onderneming.

Opdrachtgever: Borealis Waar: Beringen Investering: onbekend Beslissing: uitgesteld

Borealis heeft de front end engineering and design fase voor de uitbreiding van zijn polypropeenfabriek in Beringen goedgekeurd en het EPC-contract toegekend aan Tecnimont. De definitieve investeringsbeslissing over deze uitbreiding van 250 tot 300 kiloton wordt eind 2019 genomen en de opstart wordt medio 2022 verwacht.

Opdrachtgever: BP Waar: Rotterdam-Europoort Investering: 1 miljard euro Beslissing: onbekend

BP overweegt zijn raffinaderij in Rotterdam uit te breiden met een hydrocracker om producten als laagzwavelige diesel en kerosine te produceren. Daarnaast kan BP met dit proces basisolie produceren voor de productie van smeermiddelen. Met de bestaande hoeveelheid grondstoffen kunnen straks meer hoogwaardige producten worden geproduceerd.

Opdrachtgever: BP, Nouryon, Havenbedrijf Rotterdam Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2022

BP, Nouryon en Havenbedrijf Rotterdam onderzoeken samen de haalbaarheid van een waterelektrolyse-installatie van 250 megawatt. Daarmee zou maximaal 45.000 ton groene waterstof per jaar kunnen worden geproduceerd voor de raffinaderij van BP in Rotterdam.

De partners willen in 2022 een definitieve investeringsbeslissing over het project nemen.

Opdrachtgever: Corbion Waar: onbekend Investering: 150 miljoen euro Beslissing: onbekend

Corbion heeft plannen voor de bouw van een nieuwe melkzuurfabriek. De kans is groot dat de fabriek in Europa komt en Nederland zou dan een goeie kanshebber zijn als locatie.

De fabriek krijgt een capaciteit van meer dan 100.000 ton per jaar.

Opdrachtgever: Dow Benelux en Tata Steel Nederland Waar: IJmuiden Investering: 1 miljard euro Afronding: 2025-2027

Dow Benelux en Tata Steel Nederland overwegen in IJmuiden een fabriek te bouwen, die rookgassen van Tata’s hoogovens afvangt en het koolmonoxide omzet in synthetisch gas.

Dow kan daar in Terneuzen plastics van maken. De bouw hangt af van het succes van twee proefprojecten die eind 2018 en 2019 van start gaan. Twee testinstallaties bij ArcelorMittal in Gent worden daarvoor verplaatst naar IJmuiden, om bij Tata Steel het proces te testen.

Opdrachtgever: Fluxys/Parkwind/Eoly Waar: Zeebrugge Investering: 35 miljoen euro Beslissing: 2023

Fluxys, Parkwind en Eoly willen een elektrolyser van 25 megawatt in Zeebrugge realiseren. De haalbaarheidsstudie voor het project – Hyoffwind genoemd – is positief uitgevallen. De partners nemen na de zomer een definitieve investeringsbeslissing. Als het project groen licht krijgt wil het consortium tegen midden 2021 beginnen met de bouw van de installatie. De eerste productie is gepland voor begin 2023.

Opdrachtgever: Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2021

Als het project van Shell voor de bouw van een waterstoffabriek op de Tweede Maasvlakte doorgaat, is er ook een pijpleiding nodig. Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam willen die samen aanleggen en exploiteren. De pijpleiding loopt dan langs de A15, van de fabriek op de Tweede Maasvlakte naar de raffinaderij van Shell in Pernis. Het definitieve besluit voor de aanleg is gepland in de eerste helft van 2021. Het project kan dan in 2023 worden afgerond.

PETROCHEM 6 - 2020 41

PET06 K Projecten.indd 41

23-09-20 09:37

MAGAZINE

ONLINE NIEUWS

BEREIK NETWERK EVENEMENTEN KENNIS DELEN BRANDED CONTENT Nr. 5 - 2019

www.petrochem.nl • losse verkoopprijs € 23,-

Het managementblad voor de olie- en chemische industrie in de Rijn/Schelde-delta

‘Oliebedrijven hebben gebrek aan voorstellingsvermogen’ • Finalisten Plant Manager of the Year 2019 bekend • Thema: Engineering & Contracting

Het Petrochem platform is een zelfstandig en onafhankelijk kennisnetwerk, gericht op asset owners en toeleveranciers in de hele keten van olie-, gas- en chemische industrie Het Petrochem platform deelt binnen de industrie kennis via haar netwerk, magazines, websites, events en verkiezingen.

Het Petrochem platform versterkt uw netwerk.

Het Petrochem platform kent experts, leden en partners.

Meer weten: Janet Robben +31(0)20 31 22 085 janet@industrielinqs.nl

Het Petrochem platform biedt partners en leden een optimale mix van zichtbaarheid, bereik, netwerk en kennis.

www.petrochem.nl petrochem platformadv nieuw-1.indd 1 PET Advertenties.indd 42

12-07-19 16:25 10:24 22-09-20

PROJECTEN Opdrachtgever: Gasunie en Havenbedrijf Amsterdam Waar: Amsterdam IJmuiden Investering: onbekend Beslissing: 2020

Gasunie en Havenbedrijf Amsterdam willen binnen vijf jaar een waterstofleiding tussen Amsterdam en IJmuiden realiseren. De regionale leiding moet uiteindelijk onderdeel worden van de landelijke waterstofbackbone die Gasunie wil realiseren. Een haalbaarheidsstudie moet eind 2020 zijn afgerond.

Opdrachtgever: o.a. Gasunie Waar: Den Helder Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Gasunie, NAM, GasTerra, Port of Den Helder, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, gemeente Den Helder, provincie Noord-Holland en New Energy Coalition onderzoeken de haalbaarheid van een waterstoffabriek in Den Helder. Het gaat om een fabriek die waterstof maakt uit aardgas en de CO2 die bij het proces vrijkomt, afvangt voor opslag.

Opdrachtgever: Groningen Seaports, Gasunie en Shell Waar: Eemshaven Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Groningen Seaports, Gasunie en Shell slaan de handen ineen voor het ambitieuze project NortH2. Kern van het plan is de bouw van ’s werelds grootste windpark in de Noordzee met een vermogen van tien gigawatt. En de bouw van een waterstoffabriek in de Eemshaven, waar de windenergie wordt omgezet in groen waterstof. De partners verwachten zo’n 800.000 ton groen waterstof per jaar te kunnen produceren in 2040.

Opdrachtgever: Haven Oostende, DEME en PMV Waar: Oostende Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Haven Oostende, baggerbedrijf DEME Concessions en investeringsmaatschappij PMV willen een fabriek bouwen die groene waterstof produceert. De fabriek gaat de pieken bij de productie van groene stroom afvangen en moet in 2025 klaar zijn. In een eerste fase wordt de haalbaarheid verder onderzocht waarna demonstratieprojecten volgen. De fabriek krijgt de naam Hyport en een productiecapaciteit van 50.000 ton waterstof per jaar.

Opdrachtgever: o.a. Havenbedrijf Rotterdam Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2021

Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en Energie Beheer Nederland hebben het CCS-project Porthos gelanceerd. Het gaat om een verzamelleiding door het havengebied in Rotterdam waaraan verschillende bedrijven door hen afgevangen CO2 kunnen leveren.

Jaarlijks moet zo’n twee tot vijf miljoen ton CO2 worden opgeslagen, oplopend tot dertig miljoen ton in 2030. De partijen nemen in 2021 een investeringsbeslissing. In 2024 moet het systeem dan operationeel zijn.

Opdrachtgever: Lyondell Waar: Botlek Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Lyondell overweegt zijn SMPO-fabriek in de Botlek uit te breiden door een debottlenecking. De capaciteit zou kunnen worden verhoogd van 325 naar 375 kiloton propyleenoxide en van 725 naar 850 kiloton styreenmonomeer per jaar. Het project wordt nog onderzocht op financiële en technische haalbaarheid.

Opdrachtgever: NAM Waar: Emmen Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Op de NAM-locatie van de voormalige gaszuiveringsinstallatie in Emmen komt mogelijk een groene waterstoffabriek. Eigenaar NAM gaat deze optie met verschillende partners nader onderzoeken. Groen waterstof kan de fabrieken op het Emmtec-terrein van onder andere DSM en Teijin Aramid onafhankelijk maken van het Groningengas.

Opdrachtgever: Neste Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Neste overweegt een fabriek voor duurzame kerosine op de Eerste Maasvlakte in Rotterdam te bouwen. Het bedrijf heeft daar al een raffinaderij voor duurzame diesel. De tweede fabriek zou een investering van ruim honderd miljoen euro vergen. De fabriek kan echter ook worden gebouwd in Finland, waar het bedrijf eveneens een raffinaderij heeft.

Opdrachtgever: Nouryon en Gasunie Waar: Chemie Park Delfzijl Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Nouryon en Gasunie New Energy onderzoeken een grootschalige power-to-gas-installatie op het Chemie Park Delfzijl. De bedrijven willen met een twintig megawatt waterelektrolyse-unit elektriciteit omzetten in drie kiloton groene waterstof per jaar. BioMCN gaat de waterstof combineren met CO2 uit andere processen voor de productie van biomethanol, een grondstof voor biobrandstoffen en de chemische industrie. In verband met een geplande kerosinefabriek in Delfzijl onderzoeken de partijen een scale-up van twintig naar zestig megawatt.

PETROCHEM 6 - 2020 43

PET06 K Projecten.indd 43

23-09-20 09:37

MARKET REVIEW DEMONTAGE

DDM Demontage B.V.

Industriële verhuizingen Demontage – Sloopwerken Transport – Asbestsanering Offshore Postbus 253 3454 ZM DE MEERN Tel: +31 (0)30- 666 97 80 Fax: +31 (0)30- 245 91 27 E-mail: info@ddm.eu Website: www.ddm.eu

MANUFACTURING EXECUTION SYSTEMS (MES)

PIPE SUPPORTS

Dutramex B.V.

Energieweg 19 4143 HK LEERDAM Tel: +31(0)345 - 61 40 11 E-mail: sales@dutramex.com Website: www.dutramex.com Veerhangers & -supports Hydraulische Schokdempers Trillingsdempers Bewegingsbegrenzers Pijpophangingen Pijpondersteuningen Klemsystemen Glijplaten Isolatiepakketten Counter Weight Systemen Staalconstructies

PROCESS CONTROL

MAGION Process Control Engineering B.V. Wolga 5 2491 BK DEN HAAG Tel: +31 (0)70- 444 27 70 Fax: +31 (0)70- 444 20 82 E-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

MAGION Process Control Engineering B.V. Wolga 5 2491 BK DEN HAAG Tel: +31 (0)70- 444 27 70 Fax: +31 (0)70- 444 20 82 E-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

STUDBOLTS

WARMTEBEHANDELING

BC Basco MANUFACTURER OF HIGH INTEGRITY BOLTING

Vierschaarstraat 7A 9160 LOKEREN Tel: +32 9 348 21 35 Gsm: +32 472 73 10 56 E-mail: sales@basco.be Website: www.bc-basco.com Contactpersonen : Vanessa Schelfhout en Jon Cockram

Indien u ook vermeld wilt worden in de Market Review van Petrochem, neemt u dan contact op met Jetvertising, Arthur Middendorp, tel. 070 399 0000.

Elektrisch voorwarmen en gloeien / Inductie verwarmen / Stationaire en mobiele gloeiovens / Uitdrogen beton en coatings

Delta Heat Services B.V.

Scheelhoekweg 2 3251 LZ STELLENDAM Postbus 52 3250 AB STELLENDAM Tel: +31 (0)187- 49 69 40 Fax: +31 (0)187- 49 68 40 E-mail: info@delta-heat-services.nl Website: www.delta-heat-services.nl

SMIT Heat Treatment PO Box 117 5430 AC Cuijk

Locatie Rotterdam: Scheepsbouwweg 45, Rotterdam +31 78 699 96 90 rotterdam@smit-industrial.com Locatie Cuijk: Havenlaan 16, Katwijk NB cuijk@smit-industrial.com www.smit-industrial.com

TURBOMACHINERY SERVICES Puntegaalstraat 85 3024 EB Rotterdam

De industrie specialisten in ondersteuning bij onderhoud en revisie van Turbomachinery.

De flexibele schil van uw onderhoudsorganisatie.

Field Service Engineers | Rotating Technicians | Werkvoorbereiders | Projectleiders | E&I Specialisten | Reliability Engineers

010-3510012 info@humanindustries.nl www.humanindustries.nl

ADVERTENTIE-INDEX 3P Quality Services.......................................................... 34

Human Industries............................................................ 44

Abonnees......................................................................... 40

Krohne Nederland........................................................... 38

Aerzen Nederland............................................................ 48

Mainnovation................................................................... 36

Brandwacht Huren............................................................. 2

Market review.................................................................. 44

Eemsdeltavisie 6 november 2020................................... 32

OMV Gas Marketing Trading & Finance......................... 12

Endress+Hauser............................................................... 22

Petrochem platform............................................. 24, 25, 42

Esri Nederland................................................................. 40

Sinus Jevi Electric Heating............................................. 32

Hi-Force Nederland............................................................ 4

SIS GmbH......................................................................... 47

PET09_MartketReview-liggend2020.indd 50 PET Advertenties.indd 44

11-08-20 16:26 14:23 22-09-20

PROJECTEN Opdrachtgever: o.a. Nouryon Waar: IJmuiden Investering: onbekend Beslissing: 2021

Nouryon, Tata Steel en Port of Amsterdam onderzoeken de haalbaarheid van een honderd megawatt waterelektrolysefabriek voor de productie van maximaal vijftienduizend ton waterstof per jaar, plus zuurstof, op het terrein van Tata Steel in IJmuiden. Een definitief besluit wordt verwacht in 2021. De bouw zou rond 2023-2024 klaar kunnen zijn.

Opdrachtgever: RWE en Innogy Waar: Eemshaven Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Energiebedrijven RWE en Innogy onderzoeken de haalbaarheid van een groene waterstoffabriek met een capaciteit tot 100 megawatt. De installatie is gepland op het terrein van de Eemshavencentrale van RWE. Het nabijgelegen windpark Westereems van Innogy levert de stroom voor de fabriek.

Opdrachtgever: o.a. Shell Waar: Tweede Maasvlakte Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2023

Samen met partners wil Shell een waterstoffabriek bouwen op de Tweede Maasvlakte in Rotterdam. Groene stroom uit windenergie moet daarbij water splitsen in waterstof en zuurstof. De fabriek krijgt een vermogen van rond de tweehonderd megawatt. De productie moet in 2023 starten met zo’n vijftig- tot zestigduizend kilo waterstof per dag. Het definitieve investeringsbesluit voor de waterstoffabriek is nog niet genomen.

Opdrachtgever: Teijin en BioBTX Waar: Emmen en Delfzijl Investering: onbekend Afronding: onbekend

Teijin en BioBTX hebben grote investeringsplannen om de Twaron-vezels van Teijin te verduurzamen. Teijin is al zo ver dat de engineering wordt voorbereid. BioBTX heeft nu een demofabriek in Groningen en denkt aan een fabriek – mogelijk in Delfzijl – van enige tientallen miljoenen euro’s. De investering van Teijin zou een veelvoud daarvan bedragen.

Opdrachtgever: W2C Waar: Rotterdam Investering: 200 miljoen euro Beslissing: onbekend

Een samenwerkingsverband van Nouryon, Shell, Air Liquide, Enerkem en Havenbedrijf Rotterdam wil een waste-to-chemicals-fabriek in Rotterdam realiseren. De installatie gaat uit ongeveer 360.000 ton huishoudelijk en bedrijfsafval synthesegas en vervolgens zo’n 220.000 ton methanol produceren.

Opdrachtgever: Wintershall Waar: Blok F17 Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Wintershall wil ongeveer 120 kilometer ten noorden van Den Helder olie en gas winnen (blok F17). De verwachte productie zou maximaal 20.000 vaten olie en 500.000 kubieke meter gas per dag zijn. Het gas wordt per pijpleiding getransporteerd. De olie wordt in een onderwateropslagtank opgeslagen die wekelijks wordt geleegd.

PETROCHEM 6 - 2020 45

PET06 K Projecten.indd 45

23-09-20 09:38

COLUMN

‘Eind jaren negentig liet ik mensen nog versteld staan door vanaf een podium met mijn laptop live de procescondities te bekijken in een fabriek die ver weg stond.’

Voorstellingsvermogen De engineeringsafdeling waar ik werkte, had ook licentieactiviteiten. Veel licentiemedewerkers zaten voor langere tijd in het buitenland om de opstart van een fabriek te begeleiden.

Tegen kerstmis kwam iedereen naar huis en was er een gemeenschappelijke bijeenkomst om elkaar te ontmoeten. Een externe spreker werd dan uitgenodigd om een perspectief op een bepaald thema te geven. Zo was er een marketing manager die vertelde over zaken doen in China en een bisschop die vertelde over communicatie.

In 1997 leek het de manager engineering een goed idee om eens een keer niet iemand van buiten te vragen, maar om de managers van onze eigen vakgebieden een perspectief te laten geven over de toekomst. Dat was voor mij een mooie uitdaging: procesbesturing in 2020. Ik zag toen al de toepassingen van online besturing en onderhoud, evenals mogelijkheden voor virtual reality. Dat laatste is weliswaar met Google Glass even aan de orde geweest, maar bleek toch niet te beklijven.

Online toepassingen wel. Eind jaren negentig liet ik mensen nog versteld staan door vanaf een podium met mijn laptop, die toen nog met een draadje was verbonden met mijn mobiele telefoon, live de procescondities te bekijken in een fabriek die ver weg stond. Het was een verhaal dat in de smaak viel, want ik heb het vele malen mogen presenteren in vele landen tot in de VS aan toe. Van daaruit in een fabriek aan de andere kant van de oceaan kijken? Voor de meesten was dat ongekend.

Mensen herinneren zich misschien daarom dit verhaal, want zo nu en dan spreken ze mij daar nog op aan.

Grote verrassing Het is nu 2020. Het meest opvallende is dat online inmiddels volledig vanzelfsprekend is. Dat was het toen zeker niet. Technisch kon het ook amper en de beveiliging was, terecht, een zorg. Het was maar de vraag of standaard ICT-technieken in een chemische plant wel konden. We zeiden toen dat er een groot verschil was tussen de control-alt-delete wereld en de wereld van real time control. Toch zijn deze werelden nu aardig geïntegreerd. Zo bestaat een deel van de communicatie in een plant uit standaard ethernet in plaats van dedicated fieldbusprotocollen, zoals toen de verwachting was.

De ontwikkeling is overigens nog sneller gegaan dan ik dacht.

Recent heb ik een nogal domme aansturing van het ventilatiesysteem in mijn kantoorhuis slimmer gemaakt door het toepassen van timers, het kunnen bedienen vanaf meerdere plekken in plaats van met één schakelaar en het automatisch, na enige tijd, schakelen naar een hogere ventilatiestand als de lamp in de kleinste ruimte aan gaat en vervolgens weer getrapt omlaag na het uitgaan van die lamp. Dit heb ik gedaan met wat een programmeerbaar relais heet, maar feitelijk een PLC is. Om die te programmeren kun je de bekende ladderlogica gebruiken, maar ook functieblokken zijn mogelijk. Een echte PLC dus, die te configureren is via software op je computer.

Toen kwam voor mij de grote verrassing, want een webserver is standaard ingebouwd. Je kunt je systeem bekijken en bedienen van waar je ook bent. En dan de nog grotere verrassing: dat allemaal voor iets meer dan honderd euro. Google maar eens op Siemens Logo of Eaton Easy. Wat in de jaren negentig nagenoeg onmogelijk en verbazingwekkend was en vooral heel duur, is nu standaard en vanzelfsprekend. En ook nog eens gebruikersvriendelijk zonder diepgaande kennis te programmeren, inclusief webtoegang.

Beperkende factor Sommige van mijn voorspellingen zijn uitgekomen, andere niet. Maar één constatering van toen is wat mij betreft recht overeind gebleven. Leonardo da Vinci had een geniaal brein voor ongekende toepassingen, maar hij had niet de technische mogelijkheden om ze te realiseren. Nu is ons menselijk voorstellingsvermogen de bottleneck, niet de technische mogelijkheden. Ons denkraam is nog steeds de beperkende factor, zou Olivier B. Bommel zeggen.

Henk Leegwater is onafhankelijk consultant. henk.leegwater@lexxin.com

PETROCHEM 6 - 2020 46

PET I Column.indd 46

23-09-20 09:40

MOBILE MOBILE DEGASSING, DEGASSING, GUARANTEED GUARANTEED CONTINUITY CONTINUITY

YOUR YOURSITE. SITE.AABETTER BETTERPLACE. PLACE.

MOBILE MOBILE ® ® COMBUSTOR COMBUSTOR

FLYING FLYING ® ® COMBUSTOR COMBUSTOR

ZONE ZONE - 0- 0 LANGE LANGE TERMIJN TERMIJN VENTILATOREN VENTILATOREN OPLOSSINGEN OPLOSSINGEN

SIS,SIS, marktleider marktleider in mobiele in mobiele verbrandingssystemen verbrandingssystemen en Zone en Zone – 0– 0 ventilatoren. ventilatoren.

Onze Onze services services en technologieën en technologieën vormen vormen de de sleutel sleutel omom (VOC) (VOC) emissies emissies en geur en geur te reduceren, te reduceren, onder onder controle controle te houden te houden en en te voldoen te voldoen aanaan de de meest meest stringente stringente milieuwetten milieuwetten en regels. en regels.

WijWij zorgen zorgen voor voor uwuw continuïteit. continuïteit.

TANKTANK TERMINAL TERMINAL

BACK-UP BACK-UP EN EN RAFFINADERIJEN/ RAFFINADERIJEN/PIJPLEIDINGEN PIJPLEIDINGEN VERSCHEPEN VERSCHEPEN VERVANGING VERVANGING CHEMISCHE CHEMISCHE VRU VRU PLANTS PLANTS

BOL TANKS BOL TANKS

SIS SIS GmbH GmbH  

+49+49 (0) 4132 (0) 4132 654654 9100 9100

  +31+31 (0)6(0)6 1559 1559 7982 7982 @S-I-S.COM @S-I-S.COM   INFO INFO

  WWW.S-I-S.COM WWW.S-I-S.COM

SISG19-24270 SISG19-24270 CorporateADV_Petrochem_210x297_V4.indd CorporateADV_Petrochem_210x297_V4.indd 1 1 PET6 omslag los.indd 47

17-09-19 17-09-19 10:3910:39 23-09-20 23-09-20 09:47 23-09-20 09:5609:47

Hoe EFFICIËNT zijn uw blowErs op dit moment?

Petrochem Nr. 6 - 2020

lET’s Talk ben van Maanen, sales Engineer +31 683 077866 ben.van.maanen@aerzen.nl

echte efficiëntie betekent vandaag de dag dat de keuze van de blowertechnologie precies moet worden aangepast aan de belastingsprofielen in waterzuiveringsinstallaties. omdat de belasting bij elk biologisch zuiveringsproces sterk fluctueert, ligt hier het grootste energiebesparingspotentieel. met onze performance³-productportfolio, bestaande uit Blower, Hybrid en turbo, vinden we altijd de meest efficiënte en geschikte oplossing voor u. met de nieuwe generatie G5plus blowers en turbo’s kunt u nu nog efficiënter werken. profiteer van tot 30% energiebesparing! Let’S tALK! we zullen u graag adviseren! www.aerzen.nl

Abwasser_NL-4.indd 2 PET6 los.indd 48 PET Aomslag Voorplaat.indd 1

22.01.19 16:20 23-09-20 09:56