SAMENWERKING Steeds meer geld voor Defensie en veiligheid

STEEDS MEER GELD VOOR DEFENSIE EN VEILIGHEID

KANSEN VOOR NEDERLANDSE INDUSTRIE, MITS ER EUROPEES WORDT SAMENGEWERKT

Met het verschijnen van de Miljoenennota op 20 september werd definitief dat er komende jaren miljarden euro’s extra beschikbaar zijn voor de defensie- en veiligheidssector. Een belangrijk deel wordt besteed aan het wegwerken van achterstanden rond munitie, personeel en huisvesting. Maar de huidige mondiale ontwikkelingen vragen ook dat er flink wordt geïnvesteerd in technologie om de gereedheid, inzetbaarheid en wendbaarheid van de Nederlandse defensie te verbeteren. En in Europese samenwerking: ‘Als je iets wilt betekenen in de defensie- en veiligheidssector: denk Europees’, stelt NIDV-directeur Ron Nulkes.

DOOR MARJOLEIN DE WIT-BLOK

Decennialang bezuinigen op de Nederlandse krijgsmacht heeft logischerwijs zijn sporen nagelaten waar het gaat om inzetbaarheid in de breedste zin van het woord. Al voor de oorlog in Oekraïne veranderde het sentiment echter. Zo werd eind 2021 bij het behandelen van de begroting voor 2022 structureel 428 miljoen euro extra toegekend aan Defensie. In totaal had Defensie 12,9 miljard euro te besteden in 2022. In de Miljoenennota 2022 zet deze trend van budgetgroei door. Defensie krijgt er de komende twee jaar structureel 5 miljard euro bij, waarmee het defensiebudget in 2023 groeit naar 15 miljard euro en naar bijna 19 miljard euro in 2025. Hiermee gaan de defensie-uitgaven in 2024 en 2025 richting de 2 procent van het bbp; een norm binnen de NAVO waaraan Nederland structureel niet voldeed.

BESTEDING

Van de 428 miljoen euro investeert Defensie 60 miljoen euro in extra munitie voor opleiding en training. Daarnaast gaat er 20 miljoen euro naar zorg voor veteranen en wordt er 15 miljoen euro besteed aan het versterken van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Bovendien wordt er extra geld gereserveerd voor het aantrekken van nieuw personeel en het beter belonen van het bestaande personeelsbestand. Met het oog op de klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 is er voor verduurzaming van vastgoed op defensielocaties 92 miljoen euro beschikbaar. Hiervan is 71 miljoen euro bedoeld voor zonnepanelen, de rest voor verduurzaming van gebouwen in 2022-2024. Wat Defensie vervolgens aan stroomkosten bespaart, wordt geïnvesteerd in verdere CO2-reducerende maatregelen. Daarnaast moet Defensie investeren in technologie om invulling te geven aan de Defensievisie 2035 die in 2020 verscheen en waarin staat dat het ministerie in 2035 ‘een slimme, technologisch hoogwaardige organisatie’ moet zijn. ‘Een organisatie met een groot vermogen om zich aan te passen aan situaties (de adaptieve krijgsmacht) en die handelt op basis van de beste informatie zoals informatiegestuurd optreden (IGO) dit beoogt. Investeringen in technologie zijn derhalve onder meer nodig op het vlak van IT, cyber, communicatiemiddelen en de integratie ervan in de hele organisatie.’

SNELHEID GEBODEN

Ron Nulkes is directeur bij de NIDV, een stichting die zich inzet als strategisch partner voor intensieve samenwerking in de gouden driehoek van kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven. Hij geeft aan: ‘De eerste investeringen zijn bedoeld om de basis weer op orde te krijgen: personeel, goede arbeidsvoorwaarden, kleding, huisvesting en materieel. Om vervolgens de krijgsmacht naar een technologisch hoger niveau te tillen, zijn eveneens middelen nodig. Dat is niet eenvoudig. Ook Defensie moet zorgvuldig

omgaan met belastinggeld en de trajecten tot aan daadwerkelijke aanschaf zijn vaak lang. Terwijl in deze tijd juist snelheid geboden is. Alles in eigen huis ontwikkelen heeft Defensie daarom al langer geleden losgelaten; Defensie gaat de markt op en wil graag samenwerken met het bedrijfsleven om op een snellere – maar goede manier – invulling te kunnen geven aan zijn drie hoofdtaken.’

‘DEFENSIE GAAT DE MARKT OP EN WIL GRAAG SAMENWERKEN MET HET BEDRIJFSLEVEN’

Ron Nulkes adviseert ondernemers met ideeën voor de defensiesector een afspraak te maken met de NIDV. ‘We kunnen ondersteunen bij het vaststellen van de kansen en wat er nodig is om deze te verzilveren.’ Foto: Sven van der Vlugt

EUROPESE SAMENWERKING

Om de duurzame positionering van de Nederlandse defensie- en veiligheidssector, (overheids)opdrachten en leveranciersketens te ondersteunen (zowel nationaal als internationaal), gaat NIDV dit najaar om tafel met vertegenwoordigers van de vier operationele commando’s (landmacht, luchtmacht, marine en marechaussee) en hun deelnemers. Hier wordt kennis en informatie uitgewisseld over de ideeën van Defensie ten aanzien van investeringen en wat het Nederlandse bedrijfsleven op dit moment te bieden heeft met betrekking tot materieel, toegepaste diensten of kennis. ‘Het liefst hebben we natuurlijk dat Defensie inkoopt bij Nederlandse bedrijven. Maar het ministerie heeft nu eenmaal ook te maken met Europese aanbestedingsregels, waarbij Nederlandse bedrijven dus moeten meedingen naar de opdracht op een internationale markt’, zegt Nulkes. ‘De trend gaat überhaupt richting Europese samenwerking. Dat zie je onder andere aan het Europees Defensiefonds (EDF) dat in 2017 werd opgericht.’

ELK TECHNOLOGISCH DOMEIN

beter te laten samenwerken op militair gebied. Ook gaat het om stimulering van de defensieindustrie door enerzijds onderzoeken en ontwikkelingsprojecten te subsidiëren en daarnaast samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en universiteiten te bevorderen. De bijbehorende vraagstukken hebben betrekking op vrijwel elk denkbaar technologisch domein en moeten gericht zijn op behoeften van Defensie. Nulkes: ‘De samenwerking tussen landen wordt onder meer gestimuleerd door subsidies toe te kennen wanneer aan een onderzoeksproject minimaal drie verschillende lidstaten meedoen. Als je als Nederlands bedrijf dus iets wilt betekenen in de defensie- en veiligheidssector: denk Europees.’

ROL MKB NOG ONDUIDELIJK

De eerste resultaten van het EDF zijn gunstig voor Nederland en Nulkes ziet zeker het nut van een dergelijk fonds. ‘Gezamenlijke Europese aanschaf van materieel is in principe nuttig voor de sector: het verlaagt hopelijk de regeldruk en vergroot standaardisering, specialisatie en kwaliteit. De voorstellen voor ‘common procurement’ van de Europese Commissie in de afgelopen maanden laten echter nog veel onduidelijkheid bestaan over de rol van het Nederlandse mkb hierin. Europese samenwerking kan en moet kunnen blijven samengaan met trans-Atlantische samenwerking, waaraan veel mkb uit kleinere lidstaten – en zeker uit Nederland – essentiële diensten en onderdelen leveren. Denk aan de toeleveringen voor de Amerikaanse JSF.’ Daarnaast ziet Nulkes op nationaal niveau ook enkele verbeterpunten. ‘Effectiever werken behoort tot het laaghangend fruit, waarbij het een uitdaging is om voor het mkb toegang te creëren tot het EDF. De grootste incoherentie op de Europese markt betreft het exportbeleid: in principe geharmoniseerd, maar onevenwichtig uitgevoerd. Zonder toegang tot de wereldmarkt kan de Europese De trend van budgetgroei zet de komende jaren door bij Defensie. defensie- en veiligheidssector, Foto: Mediacentrum Defensie ook de Nederlandse, niet de noodzakelijke topkwaliteit leveren tegen betaal- meer vraag zijn naar kennis en producten op het bare prijzen voor Europese defensieministeries. vlak van defensie en veiligheid.’ Onduidelijkheid over exportvergunningen Wanneer een ondernemer ideeën heeft die voor beperkt bijvoorbeeld het vertrouwen tussen de defensiesector belangrijk kunnen zijn, maar bedrijven over de grenzen.’ moeite heeft om binnen te komen: maak een afspraak met de NIDV, is het advies van Nulkes. KANSEN NEDERLANDS BEDRIJFSLEVEN ‘We kunnen ondersteunen bij het vaststellen van Voor Nederlandse bedrijven ziet Nulkes uiteraard de kansen en wat er nodig is om deze te verzilveeen rol weggelegd. ‘We hebben in ons land veel ren. Wij zijn immers niet alleen betrokken bij de kennis en innovatieve bedrijven die waarde heb- Nederlandse defensie, maar spelen ook een rol op ben voor Defensie. Zowel de kleinere start-ups als internationaal vlak en kennen bovendien de weg.’ de grote multinationals. De laatste hebben vaak Samen met EZK werkt de NIDV op dit moment voor de defensie- en veiligheidssector een aparte aan programma’s in Maleisië, Zuid-Korea en afdeling, waardoor ze hun risico’s spreiden. Een Griekenland, en met SpaceNed om het belang slimme zet, die bijdraagt aan de continuïteit van van ruimtevaart in het defensie- en veiligheidshun onderneming. Gaat het goed in een land, domein uit te dragen. ‘Geef het zeker een kans!’ dan draait de civiele industriële tak ook goed. En in tijden van oorlog en onzekerheid zal er • www.nidv.nl

247TAILORSTEEL.COM Op maat gesneden metalen platen, buizen en kantdelen online

Topkwaliteit voor een eerlijke prijs

Betrouwbare levering binnen 48 uur 24/7 online bestellen via uw assistent: Sophia®

Flexibele aantallen vanaf 1 stuk

Registreer snel en bespaar kosten en tijd!

WWW.247TAILORSTEEL.COM

FLINK bericht over de wereld van starters en hun innovaties, financieringsproblemen en andere uitdagingen. De naam, FLINK, haakt natuurlijk aan bij die van dit magazine, maar duidt bovenal op een wezenlijke karaktereigenschap van elke startende hightech ondernemer waar de interesse van (formal) investors naar uitgaat – meer nog dan naar de innovatie in kwestie: heeft de starter doorzettingsvermogen, weet hij mensen voor zich te winnen met zijn overtuigingskracht, durft hij beslissingen te nemen?

51 Lichtchip Mantispectra maakt dure spectrometers overbodig

53 Winnaar Wijdeveld wil met Tarnoc ingeslapen verwarmingsmarkt wakker schudden

Mattijs Slee en Fokko Mulder voor een Battolyser-pilotsysteem. Foto: Battolyser

EERSTE COMMERCIËLE BATTOLYSER GAAT DE MARKT OP

HOGE PRIJZEN EN CRISIS MAKEN INNOVATIEVE ELEKTROLYSER EXTRA AANTREKKELIJK

De Battolyser, een innovatief systeem dat groene elektriciteit opslaat en omzet in waterstof, is klaar voor de markt. En die markt is gunstig op dit moment vanwege de hoge en volatiele energieprijzen en doordat de politiek – gedreven door de energiecrisis – razendsnel de operationele elektrolysecapaciteit wil opschalen.

DOOR MARTIN VAN ZAALEN

Na een opleiding aan de TU Delft en een carrière van engineer tot manager stond Mattijs Slee op het punt Shell te verlaten omdat hij er de omslag van fossiel naar hernieuwbaar niet snel genoeg vond gaan. Maar toen kon hij de functie van investment director gaan bekleden binnen de tak New

Energies (nu Renewables & Energy Solutions). aan de knoppen draaien, zelf duurzame energietechnologie naar de markt brengen?’ Het antwoord op die vragen bleek Battolyser Systems in Schiedam te zijn.

Slee bleef nog een aantal jaar aan om te investeren in start-ups met technologieën om bijvoorbeeld bio-lng te produceren en van afvalplastic nieuw plastic te maken. In een paar jaar tijd groeide Shell New Energies van een handjevol mensen uit tot een bedrijf met een paar duizend personeelsleden. ‘Mijn filosofie is altijd geweest: waar kan ik persoonlijk de meeste impact op de energietransitie maken? Waar ben ik geen schakel in een groot investeringsvehikel, maar kan ik zelf

INVESTERING KOOLEN

Deze spin-off van de TU Delft is opgericht door professor Fokko Mulder, uitvinder van de technologie die Battolyser op de markt brengt. Met een investering van Koolen Industries, die in 2020 een aanzienlijk belang in de onderneming nam, kreeg het bedrijf meer financiële slagkracht. Mattijs Slee werd aangesteld als ceo en een eerste industrieel pilotsysteem kon worden afgebouwd met een capaciteit/vermogen van 15 kW(h).

VERVOLG VAN PAGINA 49

Het apparaat slaat groene elektriciteit op in een ‘robuuste batterij’ voorzien van elektroden van ijzer en nikkel, materialen die goedkoop en ruim voorhanden zijn. Zodra deze batterij vol zit – en er wordt doorgeladen – ontstaat een elektrolysereactie: dezelfde elektroden splitsen water in zuurstof en waterstof, dat meteen onder druk wordt opgeslagen.

GEBAAT BIJ VOLATILITEIT

Dat laden van de Battolyser en het produceren van waterstof gebeurt als er een overschot is aan duurzame wind- en zonne-energie. Als de stroomprijs hoog is, kan de Battolyser net als een batterij ontladen worden. Het businessmodel van Battolyser is dus gebaat bij volatiliteit van de stroomprijs, vertelt Slee. ‘Dus de huidige markt, met snel variërende en ook hoge prijzen, maakt ons systeem aantrekkelijk voor elektriciteitsbedrijven als Vattenfall. Daarmee kunnen ze via hun handelsplatform op de goedkope stroomprijsmomenten, bij veel wind en zon, elektriciteit opslaan en waterstof produceren. De elektriciteit wordt op de duurdere momenten op de markt gebracht. De waterstof wordt dan verkocht aan industriële klanten voor de productie van bijvoorbeeld ammoniak of voor mobiliteit.’

POLITIEK

Ook de huidige politieke wind blaast in de zeilen van Battolyser Systems. ‘Door alle onzekerheid op de energiemarkt is de behoefte om snel om te schakelen van gas naar duurzame energie enorm toegenomen. Op dit moment is er in Nederland voor 1,4 MW aan water-elektrolyse operationeel. In het Klimaatakkoord wordt nog gesproken van 500 MW aan capaciteit in 2024 en 3 tot 4 GW in 2030. De VVD wil dat nu verhogen naar 8 GW in 2030. En daar gaan onze systemen een steeds grotere rol in spelen’, verwacht hij.

BUSINESSMODEL

Inmiddels is het eerste commerciële systeem met een vermogen van 2 MW(h) verkocht. ‘Commerciële demonstratiesystemen brengen we in de tweede helft van 2023 op de markt en dan kunnen we skids plug & play aanleveren.’ Vanaf 2024 wil Battolyser samen met partners grotere systemen naar de markt brengen. ‘Daarbij willen wij

WELKE DUURZAME NICIAS-TRUCK ‘DAKAR’ OOK RIJDT, KEES KOOLEN STUURT

Het is nog niet helemaal zeker met welke Nicias-truck aan de Dakar 2023 zal worden deelgenomen. Het kan dezelfde Versie 0 zijn die begin dit jaar een 13e plek heeft behaald in de categorie Trucks. Maar mooier zou zijn als het de volledig elektrische Versie 1 is, aldus Ynte de Vries. ‘Aan deze racetruck wordt nog gebouwd en we zijn er nog niet 100 procent zeker van dat die in januari optimaal zal presteren onder de zwaarst denkbare omstandigheden. Net zoals bij onze producten voor klanten nemen we hier geen risico’s op het vlak van veiligheid en betrouwbaarheid. Het batterijpakket is wel al door de strengste veiligheidstests van de FIA gekomen, een zeer belangrijke mijlpaal en een heel mooie teamprestatie van de ingenieurs van ons batterijbedrijf Super B uit Hengelo.’ De V0 is een dieselaangedreven truck die begin dit jaar een klein batterijpakket heeft meegetorst, volgehangen met sensoren, om na te gaan in hoeverre deze accu’s van Super B bestand zijn tegen de hitte, het stof, en de trillingen en schokken die rijden door de woestijn met zich meebrengen. De resultaten waren dusdanig bevredigend dat de V1 is uitgerust met deze Super B-lithiumijzerfosfaat batterijen. ‘Dit zijn veilige batterijen, zonder conflictmineraal, met een hoge energiedichtheid. Met dus een hoog aantal kWh per kilo. Maar momenteel nog niet voldoende om een Dakar-etappe mee uit te kunnen rijden. Daarvoor is typisch een equivalent van 800 liter diesel nodig. Bij de huidige stand van de technologie zou dat een batterij met een gewicht van 20 ton vergen. Dus is de V1 ook uitgerust met een speciale range extender, een systeem van Dutch Energy Solutions uit Helmond dat mierenzuur, een vloeibare verbinding van CO2 en waterstof, met een brandstofcel kan omzetten in elektriciteit. Die extender is nog niet helemaal gereed. Komt die niet bijtijds rond, dan kunnen we gebruikmaken van een aggregaat op biodiesel’, duidt De Vries. De twee bedrijven die hij noemt – Super B en Dutch Energy Solutions - behoren tot de 27 start-up en scaleup bedrijven die ressorteren onder Koolen Industries

Het werk aan de Nicias Versie 1 is nog in volle gang. Foto: Project 2030

Holding, waarvan De Vries de coo is. Deze holding is het investeringsvehikel van Kees Koolen en gericht op het versnellen van de energietransitie. Dit door de ondernemers te helpen met het uitbouwen van hun bedrijf en door de duurzame energietechnologieën van al die bedrijven met elkaar te verbinden tot custom-made totaaloplossingen. Met als een van de uithangborden de Niciastrucks waaraan gewerkt wordt binnen het Project 2030. Doel daarvan is in 2030 of eerder een truck aan ‘Dakar’ te laten deelnemen die volledig zero-emissie is. Voordat dat mogelijk is, zal dus met name de opslagcapaciteit per kilo accu omhoog moeten. ‘Elektrisch aandrijven is in principe een stuk energie-efficiënter dan werken met een brandstofmotor. Immers een elektromotor produceert veel minder warmte, leent zich goed voor het gebruiken van remenergie en laat zich veel beter aansturen op het meest optimale toerental met de meeste koppel. Om dat efficiencyvoordeel te kunnen benutten in een volledige etappe moet de energiedichtheid van de accu nog wel fors omhoog.’ Kortom, welke Nicias-truck met welke aandrijftechnologie aan boord aan Dakar 2023 (van 31 december tot en met 15 januari in Saoedi-Arabië) zal deelnemen is nog niet zeker. Vast staat wel dat Kees Koolen zelf achter het stuur kruipt, met naast zich een technicus en navigator. Koolen is zeer ervaren, hij heeft veel vaker aan de race deelgenomen en dat met alle typen voertuigen waarmee die gereden wordt. De bouw van de truck zelf is ook in ervaren handen bij het Tsjechische MM Technology van Martin Macík en het Canadese KHAP Technology.

•www.koolenindustries.com • www.project2030.com/nicias

bij onze leest blijven.’ Battolyser, inmiddels een onderneming van zo’n veertig mensen, produceert de stacks, de cellen met ijzer- en nikkelelektrodes – ‘het hart van de Battolyser-technologie’ –en levert het ontwerp voor het complete proces. De klant, een EPC (Engineering Procurement Construction)-contractor of een energiemaatschappij, die het gewend is grote constructieprojecten uit te voeren, bouwt de waterstoffabriek op basis van het Battolyser-ontwerp en met de aangeleverde stacks. ‘Dit businessmodel geeft ons de ruimte te focussen op waar we goed in zijn: het doorontwikkelen van het systeem dat bij een steeds groter vermogen een steeds hoger rendement behaalt tegen lagere kosten.’

RENDEMENT

De eerste generatie behaalde een rendement van 80 à 90 procent: het percentage van de ingaande energie die wordt omgezet in waterstof. ‘Dit is zo’n 20 procent hoger dan de huidige elektrolysers. In combinatie met de mogelijkheid om stroom te verhandelen, verwachten we dat onze klanten de goedkoopste groene waterstof kunnen maken.’

•www.battolysersystems.com

LICHTCHIP MANTISPECTRA MAAKT DURE SPECTROMETERS OVERBODIG

Controleren of een tomaat rijp is zonder die te plukken, het eiwitgehalte in verse melk in de stal meten, drugs testen op de crimescene... Het kan met de Spectrapod van het Eindhovense fotonicabedrijf Mantispectra. Een chip op basis van lichtsignalen ter grootte van 1,5 bij 1,5 millimeter maakt laboratoria overbodig. Het meten en beoordelen van bijvoorbeeld voeding en medicijnen wordt zo goedkoper, sneller en nauwkeuriger. Mantispectra is één van vele organisaties in en om Brainport die werken aan geïntegreerde fotonica, microchips die gebruik maken van lichtsignalen in plaats van elektronen. ‘De mogelijkheden van geïntegreerde fotonica en dan specifiek onze chip die de basis vormt voor de Spectrapod, zijn eindeloos’, aldus directeur Lars Benesch. ‘Je gebruikt spectroscopie om stoffen te meten en te kwalificeren. Spectrometers in laboratoria zijn groot en duur. Met onze lichtchip en bijbehorende software in de Spectrapod kun je nu ter plekke van alles meten. Dit terwijl je de steekproef, een vrucht bijvoorbeeld, niet vernietigt.’ De gebruikers van de Spectrapod zijn in eerste instantie bedrijven: ‘We werken met hen aan een proof of concept. Daar verwacht ik op relatief korte termijn de resultaten van. In een later stadium denk ik dat onze chip ook kan worden geïntegreerd in apparaten die consumenten gebruiken. Smartphones en smartwatches bijvoorbeeld die je waarschuwen wanneer je aan het uitdrogen bent en je een seintje geven dat je even wat extra moet drinken.’ De ontwikkelingen in de fotonica worden ondersteund door PhotonDelta. Het samenwerkingsverband heeft als doel om Nederland koploper te maken in de ontwikkeling van de volgende generatie chips. Vanuit Regio Deal Brainport Eindhoven worden deze ontwikkelingen financieel ondersteund. Benesch: ‘Vijftig jaar geleden was wat we nu hebben bereikt eigenlijk nog magie. We waren nooit zover gekomen zonder samenwerking tussen overheid, industrie en kennisinstellingen. Het is uitermate belangrijk dat de overheid kijkt met welke technologie we Nederland op de kaart zetten en daarin investeert. Dit soort ontwikkelingen kun je niet aan de markt overlaten.’

•www.mantispectra.com

Cables and connectors Embedded computing Fibre optics Frequency control IoT and Wireless Magnetics Photonics and Imaging Power RF Semiconductors Sensors Test and Measurement

Consult. Design. Integrate.

Contact: Tel: +31(0)40 – 2507400 | Email: sales-nl@acalbfi.nl www.acalbfi.com/nl

NEDINSCO GROEIT MET HOOGWAARDIGE ZICHTSYSTEMEN VOOR UITEENLOPENDE TOEPASSINGEN

SUCCESVOL MET CO-DESIGN EN EIGEN PRODUCTEN

Nedinsco is met zijn hoogwaardige, betrouwbare zichtsystemen groot geworden in de defensiemarkt. Tevens werkt het bedrijf al decennialang voor de halfgeleiderindustrie en is dit vandaag de dag een belangrijke afzetmarkt. Om verder te diversifiëren, ontwerpt het als co-designer samen met klanten ook opto-mechatronische oplossingen voor andere markten. In sommige gevallen werkt Nedinsco die uit tot een eigen product. Een goed voorbeeld is het 360°-camerasysteem voor ‘mobile mapping’, dat samen met softwarepartner SmartDelta is ontwikkeld.

Nedinsco is gespecialiseerd in de ontwikkeling en fabricage van opto-mechatronische systemen. Het bedrijf in Venlo levert al ruim 100 jaar hoogwaardige producten zoals camerasystemen, dag- en nachtzicht- oplossingen, 360°-camera’s, sensorplatformen en periscopen. Daarvoor beschikt het over een eigen R&D-afdeling (17 fte) en productie-, montage- en cleanroomfaciliteiten van wereldklasse. Nedinsco heeft alle disciplines in eigen huis – mechanica, optica, elektronica, software – en werkt conform de relevante certificeringen, waaronder AS 9100.

BREDER DAN DEFENSIE EN SEMICON

Het aandeel van defensie in de omzet van Nedinsco ligt rond de 70-75 procent en dat is al tijden zo, vertelt Michiel Vossen, salesmanager Semicon & Industrial bij Nedinsco. ‘Minimaal een kwart van onze omzet willen we buiten defensie behalen. Door de huidige onrust in de wereld zien we echter onze orderinname voor defensie stijgen. Dat betekent dat we ook in andere markten moeten groeien om daar 25 procent te blijven halen. We willen daarvoor niet alleen leunen op de semicon, waar we dankzij klanten als ASML al sterk zijn gegroeid. Daarom kijken we ook naar andere markten waarin we onze expertise kunnen toepassen, zoals die voor industriële (zicht)systemen in brede zin.’

BETROUWBARE LANGETERMIJNPARTNER

Voor de industrieën buiten defensie voert Nedinsco geen eigen producten, maar richt het zich op de beste totaaloplossing voor het probleem van de klant. ‘Vanuit onze eigen R&D-afdeling bedenken we, in nauwe samenwerking met de klant, de ideale oplossing en brengen we naast onze expertise in mechanica en optica ook kennis van elektronica en software in. Het doel is om middels engineering tot seriefabricage te komen, waarvoor we intern productie, montage en kwalificatie verzorgen. We positioneren ons zodoende als een betrouwbare partner voor klanten die zelf niet de specifieke kennis en faciliteiten in huis hebben om een opto-mechatronisch systeem te ontwerpen en vervolgens in serie te bouwen. Daarbij gaan we altijd voor langetermijnrelaties.’

UITBREIDING PORTFOLIO

Om de balans tussen defensie- en niet-defensiegerelateerde omzet te behouden, zet Nedinsco in op de uitbreiding van het portfolio. Als een totaaloplossing van het bedrijf succesvol blijkt, gaat Nedinsco voor de ontwikkeling van een eigen product. Met succes, getuige de recente aankondiging van een 360°-camerasysteem, dat in samenwerking met het Groningse SmartDelta is ontwikkeld. ‘Dit is een applicatie voor mobile mapping, waarmee we al eerder ervaring hebben opgedaan, als co-designer en leverancier van een reeks systemen voor een klant.’ Bij mobile mapping wordt een 360°-camera op een voer- of vaartuig gezet om de omgeving 360° in kaart te brengen.

Michiel Vossen, salesmanager Semicon & Industrial bij Nedinsco: ‘Wij hebben het ontwerp van SmartDelta geïndustrialiseerd vanuit onze ervaring in veeleisende markten als defensie en semicon.’

ACTUELE MOBIELE DATA

Naast de ‘Google Streetviews’ van deze wereld zijn er voor actuele mobiele data nog veel meer toepassingen, vertelt Vossen. ‘Zoals de zelfrijdende auto, die continu up-to-date data nodig heeft, Het 360°-camerasysteem dat Nedinsco in samenwerking met softwarepartner SmartDelta bijvoorbeeld van wegafzettingen die er eerder heeft ontwikkeld. nog niet waren. Een heel andere toepassing is er bijvoorbeeld bij bouwprojecten, waar een aannemer of projectontwikkelaar voor aanvang van een project een scan van de omgeving maakt. Als in een later stadium claims worden ingediend voor schade die naar verluidt is veroorzaakt door de bouw, kan worden teruggekeken om te zien of deze schade vóór of na aanvang van het project is ontstaan.’ Bijvoorbeeld gemeenten of spoorwegorganisaties kunnen dit systeem ook inzetten, voor detectie van overhangende takken bij hoogspanningskabels, controle van de staat van wegen, of detectie van zwerfafval.

SAMEN DE MARKT OP

Het nieuwe 360°-camerasysteem is voor Nedinsco een eigen product, of een ‘co-product’, zoals Vossen het omschrijft. ‘SmartDelta is specialist in de software voor mobile mapping en onze kennis van opto-mechatronische systemen past daar goed bij. Wij hebben, in nauwe samenwerking met SmartDelta, het bestaande ontwerp geïndustrialiseerd vanuit onze ervaring in veeleisende markten als defensie en semicon.’ Hij verwijst daarmee naar het bijzondere specialisme van zijn bedrijf: ‘ruggedizen’, oftewel het ontwerpen en bouwen van robuuste, ‘ruggedized’ systemen, die onder meer schokbestendig zijn en bestand tegen weer en wind. ‘We zijn voor het 360°-camerasysteem nu demonstrators aan het bouwen, waarmee we de komende maanden samen met onze partner SmartDelta de markt op kunnen.’

Nedinsco Jan van Riebeeckweg 5 5928 LG Venlo T +31 (0)77 355 87 77 E info@nedinsco.com I www.nedinsco.com

WINNAAR WIJDEVELD WIL MET TARNOC INGESLAPEN VERWARMINGSMARKT WAKKER SCHUDDEN

Vincent Wijdeveld is vorige maand met Tarnoc uitgeroepen tot beste jonge ondernemer van het jaar. Moovd, LICA Drinks en Flip the City werden de runners-up van de ‘25 onder de 25’ van MT/Sprout. De Delftse start-up Tarnoc wil de ‘Tesla’ van de warmtepompen worden. Te oordelen naar de pitch die medeoprichter Vincent Wijdeveld afleverde op het hoofdkwartier van MT/Sprout lijkt dat alvast geen gekke gedachte. De 24-jarige Wijdeveld overtuigde de jury van de 25 onder de 25-finale met een messcherp en vakkundig optreden. Hun kritische vragen beantwoordde hij met de rust van een ervaren ondernemer. ‘Vincent lost met Tarnoc een urgent probleem op’, zegt juryvoorzitter en MT/Sprout-redacteur Philip Bueters: ‘Het gasloos maken van woningen.’ Wijdeveld richtte het onder de vleugels van Yes!Delft opererende Tarnoc op met businesspartner Tijmen de Jong. Wijdeveld is trots op de titel die hij heeft binnengesleept. ‘We zijn continu in gesprek met klanten en partners over de meest geschikte doelgroep en toepassing voor dit product. Dan is het heel fijn om ook van “de andere kant” te horen dat je goed bezig bent.’ Warmtepompen lijden onder een slecht imago, ziet Tarnoc, en mensen hikken aan tegen de hoge kosten. ‘Met onze oplossing kunnen we woningen voor een veel redelijkere prijs verduurzamen.’ Tarnoc wil daarbij een plek veroveren in een conservatieve markt. ‘De makers van verwarmingsapparatuur, airco’s en cv-ketels zijn zo’n beetje de saaiste bedrijven die er zijn. Dat zijn zeg maar de oude reuzen. Wij willen als jong bedrijf echt impact maken en moderne technologie naar die wereld brengen. Als we snel naar de markt hadden gewild, hadden we het anders aangepakt. Ook als we zo veel mogelijk aandacht hadden willen trekken, was ons product anders geweest. Het gaat ons er echt om een heel groot probleem op te lossen.’ We moeten van het gas af, benadrukt Wijdeveld. De disruptieve turbineketel van Tarnoc maakt de ombouw tot all-electric huizen vele malen goedkoper, vergeleken met gangbare oplossingen. Het apparaat kan in tegenstelling tot reguliere warmtepompen zonder hak- of breekwerk

Vincent Wijdeveld bij de Turbineketel van Tarnoc. Foto: Sam Rentmeester geïnstalleerd worden en heeft geen buitenunit nodig. Wijdeveld neemt het stokje over van Michael Musandu en Ugnius Rimsa, die afgelopen jaar de 25 onder de 25-bokaal wonnen met hun start-up Lalaland. Hiermee leveren ze online AI-modellen aan kledingsites. www.tarnoc.nl www.mtsprout.nl