1.N ederland beleeft wereldprimeur met nieuwe generatie elektronenmicroscopie Universiteit Leiden is de gastheer van twee
hun eigen schaduw heen door zich te verenigen
cryotransmissie elektronenmicroscopen,
in het Nederlands Centrum voor Elektronen
uitgerust volgens de state of the art op
Nanoscopie (NeCEN). Abrahams: “In plaats van
technisch gebied. Hiermee kun je niet alleen
dat wij voor bepaalde onderzoeksprojecten naar
meer details zien dan met de huidige Neder-
het buitenland moeten, komt het buitenland
landse microscopen, ze kunnen dankzij de
straks naar ons toe.”
automatisering ook ‘zelfstandig’ opereren en welke plaats in Nederland of vanuit welk we-
Meerwaarde nieuwe generatie microscoop
relddeel dan ook. “We staan”, aldus Jan Pie-
Het nieuwste type elektronenmicroscoop is
ter Abrahams, Leids hoogleraar in de chemie,
speciaal ontwikkeld om de complexe structuren
“dankzij deze techniek aan de vooravond van
in de cel te onderzoeken op een tot dusver
een reeks baanbrekende wetenschappelijke
onhaalbaar gedacht detaillistisch niveau en –
publicaties. Naast de toenemende wereld-
zelfs belangrijker – onder een vrijwel natuurlijke
wijde aandacht hebben we straks ook nog
omstandigheid. Zo komen we te weten wat
de toenemende bedrijvigheid als spin off.” Hij
zich precies binnen levende cellen afspeelt.
spreekt over een miljoenenproject waaraan
En dat zijn net biochemische fabriekjes, die
ook Kansen voor West substantieel bijdraagt.
in complexiteit de installaties van Europoort-
bovendien op afstand worden bediend. Vanuit
Botlek naar de kroon steken. “We kunnen straks Het jaar 2011 is er een van opbouw en
opnames van preparaten maken onder cryogene
testen, waarna de twee krachtpatsers in 2012
(extreem koude, red.) omstandigheden.
operationeel zijn. Nederland kan met recht
Daardoor wordt in zeer hoge resolutie de
trots zijn op de realisatie van hét nationaal
structuur van geïsoleerde eiwitten zichtbaar en
onderzoeksinstituut voor hoge resolutie cryo-
levert het twee- en driedimensionale overzichten
transmissie elektronenmicroscopie. Geen enkele
op van cellen”, aldus Abrahams. Hij benadrukt
Nederlandse organisatie had genoeg geld, kennis
dat dit de wetenschap weer een flinke stap
en ervaring om deze kostbare faciliteit alleen
verder zal brengen in de kennis over afwijkingen
op te zetten. Daarom stapten tien Nederlandse
in bloedcellen, bij hart- en vaatziekten, de
universiteiten en onderzoeksinstellingen over
werking van infecties, moleculaire processen 43