Teksty
Co robi malarz dzisiaj?
Ciągła potrzeba porównań, rankingów, wartościujących przeglądów artystów i ich twórczości stała się domeną życia artystycznego w Polsce na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat. Szereg konkursów dedykowanych młodym twórcom ma za zadanie ustalić pewnego rodzaju status quo tego, w jakim kierunku będzie podążać myśl artystów w ciągu kilku najbliższych lat. Nie dziwi nas więc, że poszczególne nazwiska często powtarzają się wśród uczestników kolejnych edycji różnych konkursów – w ten sposób utwierdza się pewna struktura, która wskazuje na rodzące się i rozwijające tendencje. Konkurs Gepperta, organizowany od 1989 roku jest również jednym z trybów tej maszynerii. O tyle istotnym i elitarnym, że zasadzającym się na szeregu reguł, które sprawiają że uczestnictwo w nim jest dla artystów dużym wyróżnieniem.
Piotr Stasiowski
Oglądając różne wystawy konkursowe można zazwyczaj odnieść wrażenie, że ma się do czynienia z serią mini wystaw, które choć nie mają ze sobą wiele wspólnego złożą się w końcu na „jakiś“ całościowy efekt w postaci ekspozycji. Od kuratora konkursu zależy to, czy dane prace, sąsiadując ze sobą będą dla siebie konkurencją, będą się dopowiadały wzajemnie, czy wykluczały poprzez nieodpowiednie sąsiedztwo. Forma ekspozycji, w której bierze udział ponad dwudziestu artystów siłą rzeczy zawsze będzie nierówna, zawsze pozostawi miejsce na pomysły czy propozycje zmian. Konkurs Gepperta, dzięki swej strukturze jest w istocie dziełem kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu osób współpracujących ze sobą w różnym stopniu. Na pierwszym etapie kuratorzy tego konkursu wyłaniają radę ekspercką, której kompetencje i znajomość środowiska pozwolą wyszukać około pięćdziesięciu debiutujących artystów z całego kraju. Później, w ramach dwudniowego sympozjum, odbywającego się w murach wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych rada ta dokonuje selekcji dwudziestu pięciu, ich zdaniem najciekawszych, twórców. Kolejnym etapem prac nad konkursem są rozmowy kuratorów z gronem wyłonionych uczestników. To bardzo istotny moment w całej formule konkursu, ponieważ rozmowy te
174 ———
1O. KONKURSU GEPPERTA ——— CO ROBI MALARZ?
mają za zadanie wyłonić konkrente realizacje, które pojawią się na wystawie konkursowej i będą brane pod uwagę przez jurorów. Kuratorzy, którymi w tym roku są Patrycja Sikora i Wojtek Pukocz, pomagają artystom wybrać prace, które są w stanie najpełniej oddać charakter twórczości młodego artysty. W regulaminie konkursu znajduje się zastrzeżenie, że prace konkretnego twórcy mają stanowić pewną logiczną całość i stanowić jednolitą wypowiedź artystyczną. Zbiór takich prac tworzy wystawę. Teraz wystarczy tylko wybrać zwycięzców. Dokona tego specjalnie powołane jury, wśród którego zasiądą wybitni krytycy, kuratorzy i nauczyciele akademiccy. Pula tegorocznych nagród to 60 000 złotych, jest więc o co się starać. „Co robi malarz?“ - pytają retorycznie kuratorzy tegorocznej edycji w informacji o konkursie. Odpowiedź na to pytanie zostanie zawarta w wystawie. To trzeci przypadek w historii tej imprezy gdy oprócz oficjalnego tytułu dodany został jej podtytuł sugerujący konkretny problem, który ma zostać przepracowany w ramach wystawy. 8. edycję Konkursu Gepperta otwierało hasło „Malarstwo. Prąd zmienny“. W ramach tego zagadnienia, wraz z Patrycją Sikorą i Wojciechem Pukoczem chcieliśmy wskazać na różnorodność zainteresowań twórców, którzy swe doświadczenie wiążą z malarskim medium, jednocześnie nie dając się zaszufladkować do jakiejś określonej z góry tendencji. Przy tej wystawie został uwypuklony przez krytykę problem, z którym Konkurs Gepperta miał do czynienia od zarania swego istnienia – czym właściwie jest współczesne malarstwo i czy można je interpretować w oderwaniu od tradycyjnych technik nanoszenia farby na płótno nabite na blejtram. Problem okazał się na tyle żywotny, że chcąc podkreślić wielorakość i niejednoznaczność miejsc, w których można doszukać się malarskich inspiracji, jego kolejną, 9. edycję zatytułowaliśmy „Malarstwo. Bez ram“. Nawiązując do derridiańskiej koncepcji perergonu – ramy, która określa znaczenie dzieła sztuki, wskazaliśmy na nieograniczone możliwości malarskiego myślenia. Rzecz znamienna, że co
———
TEKSTY