Słowo na warsztacie
działanie warsztatowe skierowane do młodzieży Zajęcia koncentrowały uwagę uczestników / uczestniczek na mechanizmach rządzących praktyką tworzenia podpisów w szeroko pojętej publicystyce. Warsztaty opierały się na wnikliwej analizie konkretnych przykładów, zaczerpniętych zarówno z prasy papierowej, jak i sieciowej. Nauka świadomego i krytycznego czytania informacji medialnych miała na celu podniesienie świadomości posiadania wpływu na otaczającą rzeczywistość, minimalizując tym samym poczucie bezsilności, uwikłania i bierności. Techniki: wykład multimedialny, spotkanie ze specjalistą / artystą, kolaż scenariusz warsztatów: Malina Barcikowska grupa docelowa: młodzież licealna ilość uczestników: max. 25 osób czas trwania: 2 h metody: dyskusja, zajęcia praktyczne pomoce dydaktyczne i materiały: kartki papieru, materiały piśmiennicze, wybór różnych zdjęć
1. Wstęp: – czytane w Internecie gazety, portale, blogi – co kieruje wyborami uczestników / uczestniczek warsztatów? – próba wymienienia rożnych typów gazet, przede wszystkim dotyczących hobby i zainteresowań; – czy tytuł ma wpływ na wybór artykułu, który decydujemy się przeczytać? Jaki?
2. Ćwiczenie: Każdy z uczestników / uczestniczek ma za zadanie napisać artykuł, np. w formie kilkuzdaniowego telegramu, będący relacją z podróży. Tekst nie może mieć tytułu. Następnie uczestnicy / uczestniczki wymieniają się kartkami, zapoznają się z artykułem napisanym przez drugą osobę i nadają mu tytuł, zgodnie z własną inwencją. Osoba nadająca tytuł odczytuje go głośno, a prowadzący i grupa starają się odgadnąć na tej podstawie treść tekstu. Następnie autor / autorka tytułu odczytuje tekst, a autor / autorka artykułu określa, czy jego / jej zdaniem pasuje on do napisanego przez niego / nią tekstu i czy jest zgodny z intencją piszącego.
3. Dyskusja: Jaką rolę odgrywa tytuł w rozumieniu tekstu? Czy może być on nadawany przez inną osobę niż piszący? Dlaczego jest ważny? Jak ukierunkowuje czytającego? Czym jest odpowiedzialność za tekst? Czy tekst może rozczarować czytelnika, jeśli tytuł nie odpowiada jego założeniom? Czym jest etyka dziennikarska? Jak powinna ona kształtować warsztat dziennikarski?
4. Typologia Clive’a Scotta: – podpis jako docelowe wyjaśnianie: objaśnia i syntezuje obraz; – podpis jako punkt wyjścia: daje dyskretny sygnał ukierunkowujący odbiorcę; – podpis jako paralelny, ale oderwany od zawartości zdjęcia komentarz. W ramach wszystkich tych strategii może dochodzić do nadużyć i manipulacji, także na poziomie publikacji prasowych.
5. Część warsztatowa: Uczestnicy otrzymują do kilku do kilkunastu wydruków zdjęć, które nie łączą się ze sobą tematycznie w sposób bezpośredni, ale można ewentualnie widzieć je jako pewien cykl obrazów, podporządkowanych wspólnej narracji (np.: lampka w czerwonym kolorze, czerwony magnes, czerwony samochód, zdjęcie nieba, czerwona sukienka, niebieski samochód, zdjęcie pofarbowanych na czerwono włosów; przykładowe narracje: kolor czerwony, dizajn i moda, przedmioty, technika). Każdy z uczestników ma za zadanie ułożyć własny cykl, korzystając z dowolnej ilości fotografii, oraz nadać mu nazwę.
6. Dyskusja: Czy słowo ma związek z obrazem, a jeśli tak, to jaki? Czy słowo ukierunkowuje i podsuwa skojarzenia czytającemu? Jakie są możliwości wykorzystania słowa jako podpisu pod zdjęciem lub nazwy cyklu zdjęć w prasie, a jakie na wystawie sztuki? Która z dziedzin wydaje się wymagać do słowa większej odpowiedzialności i dlaczego?