Inicjatywa Edukacyjna eMSA Wrocław, 15 sierpnia 2010 r.
Warsztaty „KULTURKA PODWÓRKA” czyli “dzieci, zaprojektujcie Wasze podwórka!”
PODSUMOWANIE opracowanie: eMSA
Inicjatywa Edukacyjna eMSA oraz Łokietka 5 – Infopunkt Nadodrze zbliŜają się do końca cyklu podwórkowych warsztatów badawczo-edukacyjnych dla dzieci i młodzieŜy z osiedla Nadodrze. Warsztaty są prowadzone charytatywnie przez eMSA w ramach projektu „eMSA-Podwórza” z zakresu badań antropologicznych i edukacji antropologiczno-architektonicznej. W poniedziałek 16 sierpnia odbędą się ostatnie dwa warsztaty: 1) publiczne w parku na placu Św. Macieja (Nadodrze) oraz dodatkowo 2) półpubliczne na podwórku przy ul. Oleśnickiej (Ołbin). CZY OSIĄGNĘLIŚMY CEL? Tak: 1) zrealizowaliśmy wywiady terenowe z mieszkańcami trzech nadodrzańskich podwórzy nt. ich wiedzy, oczekiwań i potrzeb w stosunku do przestrzeni kwartałowych wnętrz międzyblokowych, 2) powiększyliśmy wiedzę kilkudziesięciu osób nt. sposobów myślenia o przestrzeni i projektowania jej pod kątem róŜnych potrzeb oraz relacji kulturowych i społecznych w danym obszarze, 3) dowiedzieliśmy się duŜo o lokalnych problemach mieszkańców, bez względu na ich wiek, 4) poznaliśmy kilkunastu dorosłych osiedlowych macherów i szmucerów (p: R. Putnam, “Samotna gra w kręgle”), gotowych do działania lecz potrzebujących organizacyjnego wsparcia i pomocy fizycznej, 5) poznaliśmy kilkanaścioro niedocenionych dzieci w wieku szkoły podstawowej i gimnazjum (oprócz wielu, wielu przedszkolaków) zaangaŜowanych w lokalne sprawy swojego kwartału, chętnych do pracy, nauki, współdziałania, aktywności i zabawy, 6) udowodniliśmy brak dominacji postaw ignorancji wśród mieszkańców sprzecznych z ogólnym wizerunkiem Nadodrza, lecz głębokich postaw integracji społecznej, zaangaŜowania i wysokiego poczucia toŜsamości lokalnej, 7) usłyszeliśmy wiele narzekań i skarg na niemoc lub ignorancję policji i władz miejskich w doraźnych sytuacjach konfliktowych oraz na co dzień, 8) wzmocniliśmy budowę struktury relacji między podmiotami i osobami związanymi z kulturowymi, przestrzennymi i społecznymi zagadnieniami wnętrz międzyblokowych. Wydaje się, Ŝe powyŜsze wnioski wystarczą, byśmy czuli zadowolenie z realizacji warsztatów, jednak po całkowitym zakończeniu warsztatów przejdziemy do II-go etapu projektu, tj. do stworzenia spójnej koncepcji podwórek w oparciu o oczekiwania i potrzeby mieszkańców (sprecyzowane na makietach i w wywiadach terenowych), a następnie do etapu III-go, tj. stworzenia opracowania będącego przekładem oczekiwań mieszkańców na realne i bieŜące moŜliwości terenu i ludzi. JAKIE MAMY WNIOSKI? Podstawowy i nadrzędny wniosek, to potrzeba operowania kwartałem urbanistycznym, jako jednostką władną w rozwiązywaniu lokalnych problemów kwartału, tj. zespołu kamienic, tym samym określonej i raczej stałej grupy osób. Jednostka ta istnieje głęboko w świadomości lokalnej, działa w sensie wirtualnym jako zespół osób skupionych wokół konkretnych i raczej stałych zagadnień, jednak nie ma zupełnie odzwierciedlenia w strukturze administracyjnej zarządu miastem i jego jednostkami mieszkalnymi. eMSA Inicjatywa Edukacyjna – edukacja antropologiczna i architektoniczna EDUKACJA DLA RELACJI – RELACJE DLA EDUKACJI Anna Rumińska / etnolog i architekt emsa.relacje@gmail.com tel: 071-348-23-40, 660-968-363 www.emsarelacje.pl
1
Inicjatywa Edukacyjna eMSA
1) istnieje pilna potrzeba niesienia wsparcia mieszkańców w rozwiązywaniu przestrzennych i społecznych problemów ich podwórzy, jak równieŜ wykorzystania ich zaangaŜowania i zapału – bez względu na wiek – w celu poprawy sytuacji na ich podwórzach, 2) naleŜy przełamywać negatywne stereotypy ciąŜące na młodzieŜy, angaŜując uczniów podstawówek i gimnazjów do działań na rzecz realizacji równieŜ ich potrzeb, co moŜe dać gwarancje dobrej współpracy i zaangaŜowania 3) naleŜy wzmóc współpracę słuŜb porządkowych w celu rozwiązania konfliktów generowanych przez obecność obcych na podwórzach oraz parkowania tam obcych aut (nienaleŜących do mieszkańców lub ewentualnie kwartałowych podmiotów gospodarczych) 4) naleŜy bezwzględnie kontynuować działania warsztatowe i zrealizować w terenie (w podwórzach) warianty minimalne urządzeń rekreacyjnych, aby dorastające dzieci widziały ciągłość działań zarówno naszych, jak i swoich i swoich dorosłych opiekunów, 5) w tym celu naleŜy stale pozyskiwać fundusze publiczne i prywatne na zrealizowanie ww. pomysłów, 6) naleŜy promować stylistykę i technologie “slow-tech” dla podwórzy, jako niskobudŜetowych, ekologicznych, kreatywnych, edukacyjnych i angaŜujących lokalną społeczność kwartału, łącznie z jednostkami negatywnie lub z dystansem reagującymi na wszelkie inicjatywy, równieŜ jako alternatywę dla kosztownych i wysoce wyspecjalizowanych technologii podwórzowych urządzeń rekreacyjnych, na które w konkretnych lokalizacjach nie ma szans realizacji w najbliŜszym dziesięcioleciu; podwórza w stylu „slow” dają szansę zaangaŜowania społeczności lokalnej, powrotu do rękodzieła i majsterkowania, jako alternatywy sposobów spędzania czasu wolnego, 7) naleŜy zbudować strukturę podmiotów – partnerów, wolontariuszy, sponsorów, współdziałaczy – mogących wspólnie kreować i realizować dobre, kreatywne i tanie podwórza w stylu „slow”. METODA eMSA przygotowuje i prowadzi zajęcia warsztatowe metodą makieciarską, równolegle z terenowymi badaniami antropologicznymi, urbanistyczno-architektonicznymi, psychologicznymi, pedagogicznymi i andragogicznymi. Rezultatem twardym warsztatów są więc wywiady terenowe oraz makiety – projekty podwórek, ich modernizacji, zmian, uzupełnień lub korekt. Po warsztatach dzieci zabierają makiety do domów, a my pozostajemy z archiwalną dokumentacją fotograficzną i filmową. Makiety są narzędziem badawczym (diagnostycznym) i projektowym. Materiały makieciarskie stanowią surowce wtórne – to zasada działań eMSA. HARMONOGRAM Cykl warsztatów obejmował dwie warsztatowe sesje wnętrzowe i 4 sesje plenerowe (podwórzowe). Zrealizowaliśmy następujące zajęcia: 28.07. dzieci ze świetlicy środowiskowej z ul. Niemcewicza w Infopunkcie Nadodrze, 02.08. dzieci z przedszkola przy ul. Krętej w Infopunkcie Nadodrze, 06.08. dzieci z podwórka m.ul. Probusa, Jedn.Nar. i Pl.Św. Macieja, 09.08. dzieci z podwórka m.ul.Łokietka, Drobnera, Jedn.Nar., Probusa i Pl.Św. Macieja, 13.08. dzieci z podwórka m.ul. Myśliwską, Trzebnicką, Jagiellończyka i PoboŜnego. 16 sierpnia kończymy dwoma ostatnimi (w tej edycji) warsztatami: 16.08. dzieci na placu Św. Macieja 16.08. dzieci z podwórka m.ul. Oleśnicką, Poniatowskiego, Prusa i śeromskiego
Podwórka wytypowano na podstawie wizji lokalnych przeprowadzonych przez Partnerów i wolontariuszy współpracujących z Ł5, a takŜe w oparciu o plan podwórek objętych rewitalizacją (te nie będą objęte działaniami projektu). Projekt “Kulturka Podwórka” starał się dotrzeć do tych podwórek, które nie zostały objęte Ŝadnymi działaniami Miasta lub innych organizacji pozarządowych, mającymi rezultaty w przestrzeni fizycznej. W wyniku warsztatów oraz projektu “Rozrusznik podwórek” okazało się, Ŝe pozory mogą mylić – tam, gdzie nie są widoczne Ŝadne działania w przestrzeni, prowadzi się wciąŜ rozmowy między Miastem a innymi podmiotami zaangaŜowanymi w poprawę stanu podwórzy. Wszystko wskazuje zatem, Ŝe na rezultaty musimy poczekać, realizując eMSA Inicjatywa Edukacyjna – edukacja antropologiczna i architektoniczna EDUKACJA DLA RELACJI – RELACJE DLA EDUKACJI Anna Rumińska / etnolog i architekt emsa.relacje@gmail.com tel: 071-348-23-40, 660-968-363 www.emsarelacje.pl
2
Inicjatywa Edukacyjna eMSA
część działań w ramach kontynuacji projektu “Kulturka Podwórka”. CO DALEJ? Od września Partnerzy projektu zamierzają kontynuować zajęcia według nowego harmonogramu. Staramy się pozyskać na ten cel fundusze z dotacji publicznych. Po zakończeniu letniej edycji warsztatów oraz stworzeniu wypadkowych opracowań projektowych, rozpoczniemy z pomocą naszych wolontariuszy starania realizacji podwórek w stylu „slow”. Wobec pustki i śmietnika na własnym podwórku potrzeby dzieci i młodzieŜy są podobne, bez względu na lokalizację. Wszystkie marzą o prostych sprzętach i urządzeniach dającym im moŜliwość kreatywnego i prospołecznego (tj. zespołowego i interaktywnego) RUCHU, tj. biegania, skakania, wiszenia, wspinania, czołgania, zabawy w dom lub bazę (w zaleŜności od płci) oraz uprawiania sportów (głównie piłka noŜna, koszykówka, tenis stołowy, siatkówka). Mit piaskownicy odchodzi w zapomnienie – nie jest to juŜ najwaŜniejsza rzecz, za jaką tęsknią mali i dorośli mieszkańcy, poniewaŜ dostrzegają oni wszyscy zalety innych urządzeń. Wszystkie grupy wiekowe najwyŜej cenią te urządzenia, które dają okazję do aktywnego i prospołecznego spędzania czasu, w tym do RUCHU. ZróŜnicowane są sposoby wyraŜania swoich oczekiwań i potrzeb: o ile dorośli mówią najczęściej o problemach, a starsze dzieci i młodzieŜ o oczekiwaniach („chciałbym to, chciałbym tamto”), o tyle przedszkolaki mówią o potrzebach – wyliczają czasowniki oznaczające aktywności. Starsze dzieci nie operują czasownikami, lecz nazywają sprzęty zgodnie z ogólną nomenklaturą, którą znają z innych miejsc. Wniosek prosty: słuchanie przedszkolaków przynosi najcenniejsze rezultaty, poniewaŜ prowadzi do odczytania potrzeb, a nie oczekiwań i roszczeń. Oczekiwania dorosłych wychodzą poza zakres urządzeń do zabawy i sportu oraz skupiają się na urządzeniach rekreacji wyciszonej, tj. ogródków i rabat, a takŜe typowych sprzętach prospołecznych, tj. ławkach i stołach umoŜliwiających spotkania w gronie rodzin i najbliŜszych znajomych. Dorośli, dzieci i młodzieŜ widzą potrzebę utrzymania miejsc parkingowych oraz miejsc na odpadki stałe, jednak postulują ich zdecydowane uporządkowanie i ograniczenie przestrzenne. Po zakończeniu sierpniowej edycji warsztatów, planujemy zorganizować w Infopunkcie prezentację finałową i spotkanie dzieci i młodzieŜy z władzami Wrocławia, w trakcie którego zaprezentujemy wypadkowy projekt, będący efektem zebrania wszystkich propozycji projektowych, a takŜe opracowanie stanowiące przekład oczekiwań mieszkańców na rozwiązania moŜliwe w terenie. organizacja: eMSA Inicjatywa Edukacyjna, Anna Rumińska, etnoloŜka, architektka, www.emsarelacje.pl emsa.relacje@gmail.com, tel. 660-968-363 partnerzy: Inicjatywa Edukacyjna eMSA + Łokietka 5 – Infopunkt Nadodrze koordynatorzy: Anna Rumińska (eMSA), Maja Zabokrzycka (Łokietka 5 – Infopunkt Nadodrze) miejsce: Infopunkt Nadodrze, ul. Łokietka 5, Wrocław oraz nadodrzańskie podwórka szczegółowe informacje i materiał multimedialny: www.lokietka5.pl www.emsarelacje.pl www.issuu.com/emsa.relacje www.youtube.com/watch?v=gBEAWShKSMM http://www.youtube.com/watch?v=Ls2hUF1400g http://www.youtube.com/watch?v=9zaxcQdXAQU http://picasaweb.google.pl/home?tab=mq
eMSA Inicjatywa Edukacyjna – edukacja antropologiczna i architektoniczna EDUKACJA DLA RELACJI – RELACJE DLA EDUKACJI Anna Rumińska / etnolog i architekt emsa.relacje@gmail.com tel: 071-348-23-40, 660-968-363 www.emsarelacje.pl
3