Argazkiak Fotografías Photographs Isabel Azkarate Testuak Textos Texts Odile Kruzeta Silvia Omedes Argazki-edizioa Edición fotográfica Photo editing Silvia Omedes Argitalpen-zuzendaritza Dirección editorial Publisher Leopoldo Blume Dokumentazioa Documentación Documentation Marta Saiz Elizondo Diseinu grafikoa Diseño gráfico Graphic Design Estudio Lanzagorta Digitalizazioa eta fotomekanika Digitalización y fotomecánica Reprographics La Troupe Itzulpenak Traducciones Translations
Isabel Azkaratek eskerrak eman nahi dizkie honako hauei: Marta nire bikotekidea. Nire lana nabarmentzeko halako ahalegina egiteagatik eta baldintzarik gabeko babesa emateagatik. Nire familia eta lagunak, hainbeste eta hainbeste laguntzeagatik beti. Bereziki, nire iloba Verónica, hark egin baitzidan lehen webgunea. Silvia Omedes, Cheli Lanzagortarekin batera liburu honetan halako maitasuna jartzeagatik; Ane Abalde eta Kutxa Fundazioko lantalde guztia; Susana Soto eta San Telmo Museoko lantaldea; Imma Cortés eta Photographic Social Vision Fundazioa; Odile Kruzeta; Frantxis López de Landatxe; Joxean Muñoz; Ingrid Knopf eta Xabier Loyola; Peru eta Rafa Saiz; Jaume Figueras; Rec Videoproduccions etxeko Oscar Moreno, Jordi Rovira eta Xavi Baig; Nire lankideak Silvia Omedesek beren sostengu eta inplikazioagatik eskerrak eman nahi dizkie Marina Balagué, Leopoldo Blume, Borja Casla, Imma Cortés, Enric Enrich, Jaume Figueras, Carlos G. Vela, Víctor Garrido, Alex Gasca, Cheli Lanzagorta, Ana de Quadras, Javier Rodero, Cristina Rodríguez Fischer, Marta Saiz, Eduard Virgili eta Marisol Zubillagari. Kutxa Fundazioak esker ona adierazi nahi die 2023ko abenduaren 1etik 2024ko otsailaren 25era Donostiako Kutxa Kultur Artegunea aretoan egindako Isabel Azkarate erakusketari laguntzen dion liburu honetan era batera edo bestera parte hartu eta lagundu duten pertsona eta entitate guztiei. Liburu hau eta erakusketa dira Kutxa Fundazioak Isabel Azkarate Funtsa hedatzeko antolatutako lehen bi ekimenak. Funtsa berriki sartu da Kutxa Fundazioaren Fototekan, eta erakunde hori arduratuko da funtsa zaintzeaz eta partekatzeaz, erabilgarri dituen bitarteko guztiak baliatuz. Isabel Azkarate muestra su agradecimiento: A Marta, mi compañera. Por insistir tanto en poner en valor mi trabajo y por su respaldo incondicional. A toda mi familia y amigos, que me han apoyado siempre tantísimo. En especial a mi sobrina Verónica que hizo mi primera web. Silvia Omedes que junto a Cheli Lanzagorta han puesto tanto cariño en este libro; Ane Abalde y todo el equipo de Kutxa Fundazioa; Susana Soto y el equipo de San Telmo Museoa; Imma Cortés y la Fundación Photographic Social Vision; Odile Kruzeta; Frantxis López de Landatxe; Joxean Muñoz; Ingrid Knopf y Xabier Loyola; Peru y Rafa Saiz; Jaume Figueras; Oscar Moreno, Jordi Rovira y Xavi Baig de Rec Videoproduccions; Mis colegas de profesión.
Rosetta T.z. [Kutxa Fundazioaren aurkezpena; Photographic Social Vision-eko sarrera; «Isabel Azkarate eta haren kamera, bat eta bera», argazki-oinak eta eskeronak]
Silvia Omedes quiere agradecer su apoyo e implicación a Marina Balagué, Leopoldo Blume, Borja Casla, Imma Cortés, Enric Enrich, Jaume Figueras, Carlos G. Vela, Víctor Garrido, Alex Gasca, Cheli Lanzagorta, Ana de Quadras, Javier Rodero, Cristina Rodríguez Fischer, Marta Saiz, Eduard Virgili y Marisol Zubillaga.
Angela Reynolds [Photographic Social Vision. Introduction; «One Life, Camera in Hand»; «Isabel Azkarate, She is her Camera»; Captions and Acknowledgements]
La Fundación Kutxa desea reflejar su agradecimiento a las personas y entidades que han participado y colaborado de alguna u otra manera en este libro que acompaña a la exposición Isabel Azkarate, celebrada en la sala Kutxa Kultur Artegunea de San Sebastián entre el 1 de diciembre de 2023 y el 25 de febrero de 2024. Libro y exposición son las dos primeras acciones que Kutxa Fundazioa ha promovido para la difusión del Fondo Isabel Azkarate, recién incorporado a Fototeka de Kutxa Fundazioa, que se encargará de custodiar y compartir con los medios a su alcance.
Peter Sotirakis [Prologue of Kutxa Fundazioa] Inprimaketa eta koadernaketa Impresión y encuadernación Printing and binding Tallers Gràfics Soler, Esplugues de Llobregat (Barcelona) Koordinazioa Coordinación Coordination Cristina Rodríguez Fischer Silvia Omedes Kutxa Fundazioa © 2023 Naturart, S.A. Argitaratzailea / Editado por / Published by: Blume Carrer de les Alberes, 52, 2 Vallvidrera 08017 Barcelona Tel. 93 205 40 00 Email: info@blume.net www.blume.net © 2023 Kutxa Fundazioa © 2023 Photographic Social Vision ISBN: 978-84-10048-00-3 Lege-gordailua / Depósito legal / Legal Deposit: B. 17371-2023 Laguntzailea / Colaborador / Collaborator
Isabel Azkarate would like to thank: Marta, my life partner. For insisting so much on highlighting the importance of my work and for her unconditional support. All my family and friends, who have always had my back. In particular, my niece Verónica who created my first website. Silvia Omedes who, with Cheli Lanzagorta, have put so much love into this book; Ane Abalde and the team at Kutxa Fundazioa; Susana Soto and the team in San Telmo Museoa; Imma Cortés and the Photographic Social Vision Foundation; Odile Kruzeta; Frantxis López de Landatxe; Joxean Muñoz; Ingrid Knopf and Xabier Loyola; Peru and Rafa Saiz; Jaume Figueras; Oscar Moreno, Jordi Rovira and Xavi Baig from Rec Videoproduccions; my professional colleagues. Silvia Omedes is grateful for the support and involvement of Marina Balagué, Leopoldo Blume, Borja Casla, Imma Cortés, Enric Enrich, Jaume Figueras, Carlos G. Vela, Víctor Garrido, Alex Gasca, Cheli Lanzagorta, Ana de Quadras, Javier Rodero, Cristina Rodríguez Fischer, Marta Saiz, Eduard Virgili and Marisol Zubillaga. Kutxa Fundazioa would like to acknowledge the people and organisations who have participated and cooperated one way or another in this book accompanying the exhibition Isabel Azkarate, held from 1st December 2023 to 25th February 2024. This book and the exhbition are the first two activities undertaken by Kutxa Fundazioa to promote the Isabel Azkarate Archive, recently integrated into the Fototeka of Kutxa Fundazioa, which will be responsible for its safe-keeping and diffusion through the means available.
Isabel Azkarateren autorretratuen sorta hautatu batekin egindako muntaia; haren negatiboen muturretatik atera dira irudiak, eta kronologikoki antolatu, liburu honetarako (1980-2000)
Montaje realizado con una selección de autorretratos de Isabel Azkarate extraídos de las colas de sus negativos y secuenciados cronológicamente para este libro (1980-2000)
Isabel Azkarate
22
Isabel Azkarate eta haren kamera, bat eta bera Silvia Omedes, komisarioa
Autorretratua, dentista baten erakusleihoan. Marrakex, 1994 Autorretrato en el escaparate de un dentista. Marrakech, 1994
Isabel Azkarate Euskadiko lehen emakume fotokazetaritzat hartua da. Haren artxiboa ezin hobeki kontserbatu da, eta hartan bilduta daude argazkilariaren hastapenetatik —hirurogeiko hamarkadaren amaieratik— gaur egunera bitarteko argazkiak. Azkarate bera arduratu da artxiboa digitalizatzeaz eta sailkatzeaz alfabetoaren arabera ordenatutako 200 karpeta baino gehiagotan. Karpeta horiek etiketa zein baino zein bitxiagoak dituzte: Abokatuak, Istripuak, Antzezleak, Etxeko Andreak, Animaliak, Zuhaitzak, Artistak, Atentatuak, Atrakoa, Autorretratuak, Dantzak, Komunak eta Dutxak, Itsasontziak, Zaborrak, Bizikletak, Ezkontzak, Suhiltzaileak, Hazitarako idia, Kaldereroak, Inauteriak, Errepideak, Baserritarrak edo Zalditeria militarra (Yeguada Militar, gaztelaniazko ordenaren arabera, azken karpeta). Isabelek behin jubilatuta heldu dio lan eskerga horri, bere ibilbidean osatutako lan zabalari zentzua, baliagarritasuna eta koherentzia emateko xedez, eta zeregin horrek berez definitzen du, nolabait, egilea. Argazkiak ateratzeko bulkada gertaera geldiezina da Isabelengan. Eta kamera lepotik zintzilik duela bizitzea, bere nortasunaren ezaugarri bereizgarria. Enkargu profesionalak eta bere intereseko proiektu tematiko batzuk garatzetik haratago, dena erregistratzea izan da haren kameraren leitmotiva, eta hala erregistratu ditu bizitza, familia, lagunak, esperientziak eta harremanak. Isabelek milaka pertsona eta ehunka gertakari betikotu ditu. Betiere, modu zuzenean, iragazkirik gabe, aurreiritzirik gabe, errealitatea islatuz, erabateko errespetua baitie gertaeren bilakaerari eta pertsonen aniztasun eta izaerari. Urterik zailenetan, kazetari grafiko gisa xeheki jaso zuen euskal gatazka, gatazkan nahastutako alderdi guztiei arreta emanez eta albistetik haratago joz, irudien protagonistekin bat egiten laguntzen digun sakontasun berezi batez atxiki baitzituen mina eta amorrua. Jarrera hori eta bestearekin bat egiteko inplikazioa presente daude, gainera, haren ibilbide profesional guztian zehar. Berrogei urtetik gora, argazkiaren bitartez biziz.
23
John Lennon gogoratuz, New York, 1980 En recuerdo de John Lennon, Nueva York, 1980
Central Parkeko eserlekuetan eserita. New York, 1981 Personas sentadas en los bancos de Central Park. Nueva York, 1981
81
Auto bat iraulita, greba orokor batean. Donostia, 1984 Coche volcado durante una huelga general. San Sebastián, 1984
138
Elkarretaratzea, San Joan Bataiatzaile parrokiaren inguruan, greba orokor batean. Hernani, Gipuzkoa, 1984 Concentración en los alrededores de la parroquia de San Juan Bautista con motivo de una huelga general. Hernani, Gipuzkoa, 1984
139