NVLJ Netwerk april 2012

NVLJ LE A I EC E SP ITI D E

NETWERK Nieuwsbrief van de Nederlandse Vereniging voor Land- en Tuinbouwjournalistiek april 2012 nummer 274

Gouden Greep kijkt naar 2020 De voorzitter van LTO Nederland, Albert Jan Maat, reikt maandag 23 april De Gouden Greep uit. Kasteel De Vanenburg in Putten vormt die dag het decor voor hét netwerkevenement voor media en communicatie in de land- en tuinbouw.

In deze speciale editie, die geheel is gewijd aan de Gouden Greep 2011, kunt u alles lezen over de tien genomineerden, die meedingen naar de jaarprijs voor de land- en tuinbouwjournalistiek. De prijswinnaars in de vier verschillende categorieën ontvangen een oorkonde. De jury bestaat uit door de wol geverfde journalisten: Bert Westenbrink (juryvoorzitter), Piet van Asseldonk, Bert van Slooten en Bert de Lange. Akkerbouwer Joris Baecke completeert het geheel.

Staatssecretaris Henk Bleker van Landbouw reikte vorig jaar de prijs uit aan de winnaars van 2010, Judith Pennarts en Jane van Laar van Nova.

Foto: Cees van ’t Wout

Naast De Gouden Greep maakt de NVLJ ook de winnaar bekend van de Agrarische Persprijs. Dit is de prijs voor de meest opvallende (agrarische) mediapersoonlijkheid van 2011. Deze wordt gekozen uit een jury met daarin de journalisten Jacqueline Wijbenga (voorzitter), Wiebe Dijkstra, Bert

De tien genomineerden Tien van de ruim vijftig inzendingen zijn genomineerd voor de Gouden Greep. Dit zijn ze: Categorie Vakmanschap: • Melkvee Magazine Koe verkiezing, van Anne Hiemstra, gepubliceerd in Melkvee Magazine; • Engelsman houdt 1000 zeugen op 40 hectare, van Ruben van Boekel, gepubliceerd in Pig Business.

Categorie Economie: • Problemen uitvoeringsorganisatie Dienst Regelingen, van Martijn ter Horst, gepubliceerd in Boerderij; • Nieuwe cijfers onder de loep, van Florus Pellikaan, gepubliceerd in Veeteelt;

• De Sof van Saksen, van Jan Smit, gepubliceerd in Boerenbusiness; • Opschudding bij John Deere-dealers, van Henk Beunk, gepubliceerd in LandbouwMechanisatie.

Categorie Platteland: • Glossy De Boerin, een uitgave van CRV; • Mannenbroeders van Kootjebroek, een documentaire van Geertjan Lassche, uitgezonden door de Evangelische Omroep; • MKZ tien jaar later, van Jan Braakman en Mariska Vermaas, Agrarisch Dagblad.

Categorie Natuur • Staatsgeheim over natuurbeleid (deel 2), van Geesje Rotgers, gepubliceerd in V-focus.

Wagendorp en varkensvoorvrouw Annechien ten Have. Bovendien wordt de Alfred van Dijkprijs toegekend aan de productie die Nederland inzendt naar de internationale jong talent wedstrijd van de IFAJ, voor journalisten van 35 jaar en jonger.

Aalt Dijkhuizen Voorafgaand aan de prijsuitreikingen houdt Aalt Dijkhuizen (voorzitter van de Raad van Bestuur van de Wageningen Universiteit & Research Centre) een keynotespeech over het onderwerp ‘Agrarisch ondernemen in 2020: voedselproducent of boswachter’? Aansluitend debatteren Wilco de Jong (voorzitter NAJK), Ron Lodewijks (provincieredacteur bij het Brabants Dagblad) en Aalt Dijkhuizen verder over dit thema.

Discussieleider Aart van Cooten wil de zaal er zoveel mogelijk bij betrekken. Na de prijsuitreiking is er voldoende tijd om met elkaar te netwerken, met live muziek en een buffet.

De NVLJ-leden betalen een bijdrage van € 59,50 (incl. BTW). Graag aanmelden voor 16 april 2012. Zie voor aanmelding en verdere informatie: www.degoudengreep.nl.

2 NVLJ NETWERK

Nederlandse Vereniging voor Land- en Tuinbouwjournalistiek

Economie en onderzoek scoren Bijna vijftig producties zijn ingezonden voor de Gouden Greep. Daarvan heeft de jury er tien genomineerd.

Vier van de tien inzendingen zijn in de categorie economie. Eveneens vier inzendingen vallen in het genre onderzoeksjournalistiek. De genomineerden vertellen over hun inzendingen.

Tekst: Bianca Domhof en Harma Drenth (Boerentaal)

Boerin krijgt erkenning met glossy vakblad Wie: Leeftijd: Functie: Bij: Categorie:

Annelies Debergh 31 redacteur CRV Platteland

De Gouden Greep “De gehele redactie van De Boerin vindt het blad vernieuwend en vindt het uitbrengen daarvan een mooi initiatief. Daarom hebben wij als redacteuren het eerste nummer van 2011 ingezonden voor de Gouden Greep. Het idee voor het blad is ontstaan op de vrouwendag van CRV. Met De Boerin richten we ons tot de agrarische onderneemster. Zo willen we recht doen aan de unieke positie van boerinnen op het bedrijf, of ze nu buitenshuis werken of niet. We willen informatieve artikelen bieden en inspirerend werken.

Inmiddels is een tweede nummer versche-

Foto: Harrie van Leeuwen

nen. We krijgen veel reacties, vooral van boerinnen. Ze vinden het fijn om ook eens in de kijker te staan, om hun verhaal te doen. In andere vakbladen komen ze niet vaak aan bod. Vrouwen worden in de sector ondergesneeuwd, boerinnen worden niet

automatisch gezien als gesprekspartner.

Soms is de boerin het bedrijfshoofd, soms heeft ze een baan elders. Zelf behoor ik tot de laatste categorie. Maar ook de buitenshuis werkende boerin heeft nog haar rol op de boerderij, bleek in een artikel in het laatste nummer van De Boerin. Ze doet de administratie of onderhoudt het erf en is in elk geval een ambassadrice van de sector. Daarom richten we ons bewust op alle vrouwen. We schrijven voor De Boerin directer dan voor de andere bladen. Daardoor is de toon minder zakelijk.

De Boerin is een eerbetoon aan alle vrouwen in de sector. Het is een waardering voor het werk dat ze verrichten, vaak achter de schermen. En het is een erkenning voor de rol van de boerin. Haar inbreng, daar staat of valt een bedrijf soms mee.

‘Een goed wief is het halve bedrief ’, schreef iemand op een enquêteformulier bij een onderzoek van CRV onder agrarische ondernemers.”

Zoeken naar koe die iedere boer in stal wil Wie: Leeftijd: Functie: Bij: Categorie:

Anne Hiemstra 33 chefredacteur veehouderij Agrio Uitgeverij Vakmanschap

De Gouden Greep “No-nonsense koeien die de melkveehouder geld opleveren, dat is wat we zoeken bij de Koeverkiezing van Melkvee Magazine.

Duurzaamheid is daarbij een belangrijke factor. Bij de Koeverkiezing scoren de koeien die probleemloos ouder worden, nooit ziek zijn, vlot drachtig worden, goed produceren. Kortom, de economische koeien, waar de moderne fokkerij naar zoekt. Het zijn de koeien die iedere boer in zijn stal wil hebben. Dat spreekt mij als zoon van een veehouder ook aan. Dat type koe sluit ook

aan bij wat maatschappelijk wenselijk is.

Het unieke is dat alleen bij de Koeverkiezing naast uiterlijk allerlei andere zaken meewegen. Soms is er bij andere keuringen een productiegroep, maar ook bij die dieren telt uiteindelijk alleen het uiterlijk.

Om aan onze Koeverkiezing mee te doen, moeten de koeien minimaal drie lactaties hebben afgesloten. De jongste koe in de verkiezing is dus 5 jaar, de oudste soms wel 18. De categorie ‘jong’, dat zijn bij ons de koeien tot 8 jaar. Op een gewone keuring zijn deze dieren al oud. Juist daarom was het zo leuk dat we dit jaar de finale van de Koeverkiezing op een regionale, vrij grote fokveedag mochten houden.

We kregen zo’n zestig aanmeldingen binnen. Met een deskundige jury beoordelen we eerst de papieren en daarna de beste koeien zelf, op de bedrijven. Een selectie komt naar de finale. Ik schrijf over de

Koeverkiezing een serie artikelen; over de eerste, papieren beoordeling, over de bedrijfsbezoeken. Tot slot volgt een bedrijfsreportage bij de winnaar. Het organiseren van de Koeverkiezing is veel werk. Maar als je het mooi vindt, dan besteed je die tijd er aan.”

Foto: Ingrid Zieverink

NVLJ NETWERK

Nederlandse Vereniging voor Land- en Tuinbouwjournalistiek

3

Dienst Regelingen in actie door artikelen Wie: Leeftijd: Functie: Bij: Categorie:

Martijn ter Horst 34 agribusiness redacteur Boerderij Economie

ze nog niet eens de definitieve beoordeling hadden ontvangen van het jaar daarvoor.

Wie dan een onjuiste opgave indiende, kreeg te maken met een mogelijke korting op de bedrijfstoeslag. Vaak gaat het om een

De Gouden Greep “Twee onafhankelijke deskundigen hebben 74 verbeterpunten geformuleerd voor Dienst Regelingen (DR). Daarvan zijn er meteen enkele doorgevoerd in de Gecombineerde opgave, die de boeren dit jaar weer voor 16 mei moeten invullen. Boeren hadden al vaker het gevoel dat Dienst Regelingen maar wat aanrommelde. Ik volg de dienst al jaren op de voet. Daarom vond ik het in 2011 tijd om alles eens goed op een rijtje te zetten.

Natuurlijk doet Dienst Regelingen ook goede dingen. Het was niet mijn bedoeling om de dienst af te kraken, overal worden fouten gemaakt. Maar bij de dienst waren er wel veel misstanden en er waren veel boeren bij betrokken. Die misstanden wilde ik aan de orde stellen. Boeren moesten in de opgave percelen opgeven, terwijl

substantieel deel van het inkomen van de ondernemer.

Bij het invullen van de Gecombineerde opgave bijvoorbeeld liepen boeren tot vorig jaar tegen technische problemen en onduidelijkheden over de perceelsgrenzen aan. Tegelijkertijd dreigde DR wel een boer drie jaar lang 100 procent te korten op zijn bedrijfstoeslag als de boer mogelijk opzettelijk iets onjuist invulde. Een ongewoon zware sanctie, vond ook de politiek, die staatssecretaris Henk Bleker om opheldering vroeg. Uiteindelijk kwamen er twee deskundigen die de dienst onder de loep hebben genomen.

Mijn artikelenreeks springt er volgens mij uit omdat de boeren er echt veel profijt van hebben. Ruim 80.000 boeren doen elk jaar de Gecombineerde opgave en op het uitvoeringsniveau is echt iets veranderd. De publicaties hebben iets teweeg gebracht.”

Foto: Reed Business

Blijven zoeken tot je echt antwoord krijgt Wie: Leeftijd: Functie: Bij: Categorie:

Geesje Rotgers 45 hoofdredacteur veehouderij AgriMedia Natuur

De Gouden Greep “Het is taaie kost, die natuurwetgeving.

Dat realiseer ik me heel goed. Het is ook een ingewikkeld onderwerp. Een van de redenen is dat de regelgeving nogal wat gaten vertoont en daar vervolgens pleisters op zijn geplakt. Daardoor ben je als nietingevoerde het spoor snel bijster. Het zou eenvoudiger moeten zijn. Toch ben ik over natuur gaan schrijven voor V-focus. De lezers hebben namelijk nogal wat vragen over het natuurbeleid.

De genomineerde artikelen gaan over de tekortkomingen van AAgroStacks, het programma waarmee tot twee cijfers achter de komma wordt uitgerekend hoeveel ammoniak een veehouderijbedrijf uitstoot

op een natuurgebied en dus of het mag uitbreiden of niet. Terwijl we boven water wisten te halen dat de foutmarge van het programma 70 tot 100 procent is. ‘Dit is ons beste programma’, zegt het ministerie dan doodleuk. Dat is volgens mij iemand met een kluitje in het riet sturen. Voor mij is dat antwoord niet voldoende. Dan zoek ik verder.

De timing van het eerste artikel was mooi.

Er werden tegelijkertijd vragen gesteld in de Tweede Kamer, door een politicus met natuur in zijn pakket. Wij hebben via een WOB-procedure een rapport aangevraagd, dat nu op internet staat. Maar wat je met dit soort artikelen werkelijk bereikt, daar ben ik niet al te optimistisch over. Het programma wordt nog steeds gebruikt.

Dat graaf- en spitwerk, dat vind ik leuk.

Het kost heel veel tijd. Tijd is helaas vaak beperkend, maar dit zijn de leukere zaken om aan te werken. Mits je er een vinger achter kunt krijgen. Mijn motivatie haal ik ook uit de lezers, die allerlei dingen bij me aandragen.”

Foto: Nathalie Cirkel

4 NVLJ NETWERK

Nederlandse Vereniging voor Land- en Tuinbouwjournalistiek

Een beschouwende bedrijfsreportage Wie: Leeftijd: Functie:

Ruben van Boekel 27 redacteur intensieve veehouderij Bij: Agrio Uitgeverij Categorie: vakmanschap

De Gouden Greep “Mijn inzending voor de Gouden Greep is een bedrijfsreportage die is geplaatst in Pig Business, een ondernemersblad voor de varkenshouderij, met een fotoreportage op www.pigbusiness.nl. De reportage ging over een Engelse zeugenhouder die zijn zeugen buiten houdt. Het leverde een interessant verhaal op, omdat het een totaal ander houderijsysteem is dan in Nederland.

De Nederlandse varkenshouder is gefocust op de individuele zeug en haar prestaties.

Foto: Ingrid Zieverink

Deze Engelse varkenshouder kijkt algemener, hij kijkt naar de kudde als geheel. Dat verschil heb ik in het artikel duidelijk willen maken. Die benadering blijkt bijvoorbeeld uit hoe de Engelsman omgaat met zijn uitgaven; anders dan de Nederlandse varkenshouder rekent hij ze niet om naar kosten per zeug. Ik denk zelfs dat als er een

varken zou ontsnappen, hij het dier niet eens zou missen.

Ik heb ervoor gekozen om het verhaal te presenteren in de vorm van een bedrijfsreportage maar dan zonder citaten. Het was voor het eerst dat ik op zo’n manier een reportage heb uitgewerkt. Dit artikel leende zich daar uitstekend voor. Als ik in Nederland bij varkenshouders kom, dan produceert dat bedrijf volgens de Nederlandse normen. Dat is een basis waaraan het bedrijf voldoet. Als je in het buitenland komt en ook nog een andere manier van dierhouderij treft, dan valt die basis weg.

Juist dan is het mooi om een beschouwing te maken, om de lezer te vertellen hoe ik het heb gezien.

Toen ik in Nederland terugkwam, zat ik vol inspiratie. Daardoor stond het artikel snel op papier. De beste artikelen schrijf ik heel snel. Het doet me goed dat deze reportage in de categorie vakmanschap is genomineerd.”

‘Onze inzending is agendajournalistiek’ Wie:

Mariska Vermaas en Jan Braakman Leeftijd: 34 en 52 Functie: parlementair verslaggever en verslaggever binnen- en buitenland Bij: Boerderij Vandaag Categorie: Platteland

De Gouden Greep Mariska: “Wij hebben ons artikel voorgelegd bij de hoofdredactie, die het vervolgens heeft geselecteerd om in te zenden voor de Gouden Greep. Onze inzending is agendajournalistiek. Als je tien jaar na de MKZ-uitbraak over dat onderwerp wilt schrijven, moet je iets nieuws bedenken.

Een nieuwe draai aan het artikel geven.”

Jan: “21 Maart 2001 kan ik me nog goed herinneren. Die datum blijft me bij. Er was veel weerstand tegen de aanpak van de MKZ. Veel dingen waren niet duidelijk, de noodzaak van maatregelen werd soms niet begrepen. We wilden toen zo heel veel leren. Dus werd de insteek van ons artikel: ‘Wat hebben we ervan geleerd?’ Je wilt zo’n artikel eigenlijk wel eerder schrijven dan tien jaar na dato, maar de veranderingen vragen tijd.

Al in een vrij vroeg stadium zijn we met enkele mensen om tafel gegaan om de aanpak te bespreken. Ook met Boerderij, omdat we toen al samenwerkten. Zij brachten het boerenverhaal, wij keken naar de ontwikkelingen buiten het erf.”

Mariska: “Jan was tien jaar geleden als verslaggever nauw bij de MKZ betrokken.

Ik studeerde nog, werkte als bijbaantje een tijdje voor de MKZ-Infolijn in Den Haag.

Daardoor keek ik met andere ogen naar het onderwerp. Ik had minder kennis dan

Jan, kon bij interviews wat meer onbevangen vragen stellen. Dat kan leuke dingen opleveren.

Ongetwijfeld hebben we toen iets geleerd, maar het is de vraag hoe dat uitpakt als MKZ de kop opsteekt. De dreiging van MKZ is er nog steeds. In Europees verband is afgesproken dat vlees van gevaccineerde dieren mag worden afgezet, maar als slagers en supermarkten het niet willen verkopen, wat dan?”

Foto: Lex Aalders

Foto: Herma Olthof

NVLJ NETWERK

Nederlandse Vereniging voor Land- en Tuinbouwjournalistiek

5

Emotioneel beladen artikel in stoer blad Wie: Leeftijd: Functie: Bij: Categorie:

Henk Beunk 58 redacteur AgriMedia Economie

besluiten te nemen waaraan ze nog niet toe waren. Toen besloot ik om alle dealers te bellen. Het werd een artikel met een hoge emotionele lading, zeker voor Landbouwmechanisatie. Voor mij is het een bijzondere productie, echte onderzoeksjournalistiek. Ik heb er meer dan een week aan gewerkt. Vooral het bellen kostte veel tijd.

Als beeld hadden we drie foto’s die de verschillende opties voor de dealers weergaven. Op de eerste foto werd een bord met het logo van John Deere vastgeschroefd: de nieuwe dealer. Op de tweede werd hij weggedragen, dat stond voor de dealer in beweging. De derde foto was van een bord op de oudijzerhoop. Die laatste foto heeft pijn gedaan, zei de nieuwe directeur in Nederland me later. Maar hij kon geen gat schieten in het verhaal. Het klopte gewoon.’’

De Gouden Greep “Efficiëntieslagen in dealernetwerken, dat is niets nieuws onder de zon. Dat is geen groot artikel waard. Maar bij John Deere gebeurde iets opvallends. John Deere meldde al in 2008 dat het in Nederland naar zo’n elf dealers toe wilde. Op dat moment waren er nog veel meer dealers.

De efficiëntieslag via importeur Louis Nagel verliep moeizaam. Uiteindelijk werd de samenwerking tussen John Deere en de importeur vooral om financiële redenen beëindigd. John Deere wilde toen contracten sluiten, rechtstreeks, met acht tot tien hoofddealers. De bestaande dealers moesten kiezen uit drie opties: meedingen naar het dealerschap en daarvoor een plan indienen, samenwerken met andere bestaande dealers of stoppen.

Foto: Gertjan Zevenbergen

De spagaat waar de dealers in kwamen, was de aanleiding voor dit artikel. Ik belde enkele dealers en kreeg serieuze mannen aan de telefoon die bijna zaten te huilen.

Ze voelden zich deels gedwongen om

De ‘moeilijke’ mythe van Kootwijkerbroek Wie: Leeftijd: Functie: Bij: Categorie:

Geertjan Lassche 35 regisseur EO / IDTV Platteland

De Gouden Greep “De EO heeft deze documentaire ingezonden naar aanleiding van een tip van een landbouwjournalist. Ik kende de prijs niet. Maar ik ben vereerd met de nominatie. Omdat het een moeilijk verhaal is.

Een moeilijk en tegelijkertijd intrigerend verhaal.

Wat het zo complex maakt is dat het aan de ene kant rationeel is en aan de andere kant irrationeel. Religie ademt overal doorheen. Het is een vorm van onderzoeksjournalistiek én geschiedschrijving. Ik ben er ongelofelijk trots op dat het gelukt is. In het verhaal staan twee partijen centraal die niet dichter bij elkaar komen: de gemeen-

schap in Kootwijkerbroek en de overheid.

Met aan beide kanten oud zeer.

Aan de kant van de overheid hebben de rellen er enorm ingehakt en aan de kant van de inwoners van Kootwijkerbroek heeft het feit dat de overheid met ‘’zevenmijlslaarzen’’ door de kerk is gestapt veel blijvende schade aangericht. Het heeft veel inspanning en tijd gekost om de juiste mensen voor de camera te krijgen. Ik wilde het verhaal horen van de echte Kootwijkerbroekers en niet van de buitenring.

Het was in mijn voordeel dat ik zelf uit zo’n dorp kom, Staphorst. Waarom? Deze mensen hebben de afgelopen jaren een mediagolf over zich heen gehad, ze hebben vaak zelf geen tv in huis en ze zijn er ook moe van. Waarom zouden ze het nog een keer vertellen? Ik ben ook blij dat het goed is afgesloten. Het is een eerlijk verhaal geworden. Overigens was Bleker destijds zelf bij de voorvertoning aanwezig, een unicum. Hij was namelijk de eerste bewindspersoon die na tien jaar weer in Kootwijkerbroek kwam.’’

Foto: EO

6 NVLJ NETWERK

Nederlandse Vereniging voor Land- en Tuinbouwjournalistiek

‘Hoofdredacteuren moeten selectie maken’ Wie: Leeftijd: Functie: Bij: Categorie:

Florus Pellikaan 28 redacteur CRV Uitgeverij Economie

De Gouden Greep “De boodschap van de bron zo goed mogelijk vertalen naar de lezer, dat is mijn doel.

Ik blijf kritisch naar mezelf kijken en zoek constant hoe ik het zo goed mogelijk kan doen. Een nominatie betekent voor mij waardering en is ook erkenning dat ik mijn werk goed uitoefen. Daar ben ik oprecht blij mee.

Mijn inzending is geselecteerd door onze hoofdredacteur. Ik kan alle hoofdredacteuren aanraden om dat voor hun medewerkers te doen. Het is enorm motiverend.

Ik was zelf ook wel het meest trots op dit artikel. Het is een onderdeel van het project Melkweg 2020 van CRV, Veeteelt

en Accon avm. Doel is om melkveehouders te laten nadenken over de keuzes die ze moeten maken door het verdwijnen van het melkquotum.

Het unieke van dit artikel is dat de deelnemende boeren enorm open zijn geweest over hun financiële resultaten. Soms krijg je bij een melkveehouder de krachtvoerkosten per 100 kilo melk nog niet boven tafel. In dit artikel staan alle boekhoudcijfers en zelfs de privé-uitgaven blijven niet privé. Accountants analyseren de cijfers en de melkveehouders reageren zelf ook.

Bijzonder is de eerlijkheid van de boeren.

Dat iemand bijvoorbeeld toegeeft dat hij is ingeteerd op het eigen vermogen, dat is uniek. Ze stellen zich kwetsbaar op door zo open en eerlijk te zijn. Het verdient lof en respect.

Lezers hebben weinig gelegenheid om op dit niveau hun cijfers met die van collega’s te vergelijken. Ik heb gehoord dat sommigen hun eigen boekhouding erbij hebben gepakt, de cijfers hebben vergeleken en

de motivaties hebben gelezen en besproken. Dat je mensen op zo’n manier kunt aanspreken met je artikel, daar doe je het voor.”

Foto: Harrie van Leeuwen

‘Wat een luxe huisjes, daar in Saksen’ Wie: Leeftijd: Functie:

Jan Smit 49 freelance journalist (onder meer Boerenbusiness) Bij: Zinrijk Categorie: Economie

De Gouden Greep “Ik heb er zelf een keer een weekje gezeten en toen dacht ik wat een luxe huisjes en wat is het hier rustig. Toen ik vervolgens ergens las dat het park in financiële problemen zat en er ook een van m’n familieleden bleek te hebben geïnvesteerd in de Hof van Saksen, was mijn interesse helemaal gewekt. Ik was net begonnen als freelancer en met schrijven voor Boerenbusiness nadat ik acht jaar als economieredacteur voor HP De Tijd had gewerkt. Het is een bijzonder verhaal door de rol van LTO Noord, die leden adviseerde om te investeren. En door de intrigerende en volgens mij zeer gratuite belofte van een rendement van 8 procent.

Ik vind het wel jammer dat ik geen enkele reactie kreeg van parkeigenaar Phanos op mijn pogingen om hoor en wederhoor toe

te passen waar ik altijd zeer aan hecht. Er is niet gereageerd op mijn verzoeken voor een reactie. Uiteindelijk is het merendeel van de gedupeerde beleggers akkoord gegaan met vergoeding van 15 procent van hun inleg. Ongeveer 50 beleggers gaan wel door, zij willen LTO Noord aanpakken vanwege de rol die deze organisatie heeft gespeeld.

Ik wist helemaal niet dat Eric de Lijster, hoofdredacteur van Boerenbusiness, het verhaal had ingestuurd. Toen ik hoorde

van de nominatie dacht ik eerst dat één van mijn vrienden een grap met mij uithaalde. Dus ik geloofde het niet. Ik had overigens ook een heel ander beeld van land- en tuinbouwjournalistiek. Eigenlijk geen beeld. Hoewel ik ook nog agrarische wortels heb, mijn opa was boer. Ik vind het wel een boeiende sector. Met mensen die met beide benen op de grond staan en vrij informeel qua sfeer. Leuk om over te schrijven, en natuurlijk een van de kurken van de economie.’’

Foto: Rita Kamphuis

NVLJ NETWERK

Nederlandse Vereniging voor Land- en Tuinbouwjournalistiek

7

Alfred van Dijk: autoriteit van schrijfkunst De Gouden Greep is de prijs voor de beste journalistieke productie van het jaar. Oorspronkelijk heette het de Alfred van Dijk-prijs, vernoemd naar de meest gelauwerde landbouwjournalist van de twintigste eeuw.

Alfred van Dijk is zonder twijfel de meeste gelauwerde landbouwjournalist van de twintigste eeuw. Van Dijk ontving de Glaxo Wetenschapsprijs in 1974 en de Persprijs van het Wagenings Landbouwhogeschoolfonds in 1978. Bij zijn afscheid, in 1998, kreeg hij een boek vol lovende artikelen van collega’s en vrienden. Kort daarna werd de prijs voor de beste landbouwjournalistieke productie naar hem vernoemd.

Van Dijk ontleende zijn autoriteit aan zijn schrijfkunst. In een sector waarin fraai geformuleerde zinswendingen veelal als overdreven worden beschouwd, viel zijn schrijfstijl op. Hij blonk uit in heldere en begrijpelijk omschrijvingen, poëtische observaties en verrassende metaforen.

Niet het harde nieuws, maar de werkelijkheid erachter wist hij scherp in beeld te brengen.

Stadskind Hij is een stadskind (Schiedam, 1933) dat met de landbouw kennis maakte in zijn tijd bij de Gorcumse editie van het Vrije Volk. Hij doorkruiste de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden om dagelijks een pagina vullen. Hij werd voorlichter bij het Landbouwschap, waar hij “weinig bevrediging” vond in het schrijven van persberichten (Poging tot het opstellen van een Curriculum Vitae, 1998). Een uitlaatklep vormden columns voor Zuivelzicht (K(r) anttekeningen) en bijdragen aan Landbouw Nu, de voorloper van 19NU. In maandelijkse afleveringen van 19NU stonden meestal meerdere artikelen van zijn hand, ondertekend met zijn eigen naam of met een van zijn pseudoniemen (Iris Stuyvesant, Steven Walraven). Hij beschreef de agrarische sector ook in

Alfred van Dijk reikte op het Gouden Greep-evenement in 2011 de naar hem vernoemde prijs uit aan Sjoerd Hofstee van Nieuwe Oogst. Van Dijk zijn naam is nu verbonden aan de productie die Nederland inzendt naar de internationale jong talent wedstrijd van de IFAJ.

boeken, zoals Het Nederlandse Condensboek (1978), De boer, de koe en onze zuivelindustrie (1983) en de geschiedenis van de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen (keizerlijk cadeau, 1992). Tegelijkertijd schreef hij columns, behalve voor Zuivelzicht voor onder meer Boerderij (als Buitenstaander) en Oogst. In die columns was hij geen harde commentator maar een milde beschouwer van het agrarische leven, ‘een toeschouwer’, zoals hij zelf zei (Nieuwsbrief NVLJ, maart 1998).

Heer van stand Tientallen jaren was hij bestuurslid en 14 jaar lang voorzitter (1978-1992) van de Nederlandse Vereniging van Landbouw-

journalisten. Als ‘heer van stand’ was die functie hem op het lijf geschreven. Behalve een vaardig hanteerder van de pen (zoals hij het zelf zou hebben geformuleerd) was hij hoffelijk, toegankelijk en vriendelijk.

Hij had ook veel humor. Zo zei hij over het schrijven van columns: “…je kunt lekker met jezelf ouwehoeren. Ik weet van tevoren niet altijd waar de column op uitkomt.

Het gebeurt wel dat ik denk ergens op tegen te zijn, waarna ik uitkom op voor…”

En terugkijkend op zijn carrière sprak hij: “Ach, ’t kon minder”. (Nieuwsbrief NVLJ, 1998).

Aad Vernooij (uit de jubileumuitgave van de NVLJ: Van clubblad tot vakblad)

8 NVLJ NETWERK

Nederlandse Vereniging voor Land- en Tuinbouwjournalistiek

Greep voor kwaliteit

De Gouden Greep, voorheen de Alfred van Dijk-prijs, wordt sinds 1998 jaarlijks uitgereikt. Dit is de eregalerij.

2011: Judith Pennarts en Jane van Laar, NOVA 2010: Marianne Vogelaar, Agrarisch Dagblad 2009: Guus ten Hove, Boerderij 2008: Clarisse van der Woude, Carrière+ 2007: Jaap van der Knaap, Veeteelt 2006: Robert Bodde, Boerderij 2005: Margriet Paarlberg, Oogst 2004: Redactie Groenten en Fruit 2003: Aart van Cooten, Agrarisch Dagblad 2002: geen prijs 2001: E llis Langen/Jacomien Voorhorst/Harry Tielman, Oogst 2000: R edactie Agrarisch Dagblad, Agrarisch Dagblad 1999: E ric de Lijster en Edwin Timmer, Oogst 1998: Wichert Koopman, Veeteelt

Column voorzitter Hoe staat het met de kwaliteit van de Nederlandse land- en tuinbouwjournalistiek gesteld? De jaarlijkse uitreiking van de Gouden Greep is daar een uitstekende graadmeter voor. Als lid van de NVLJ nodig ik je dan ook uit om het agrarische journalistiek niveau te komen peilen op maandag 23 april in Kasteel Vanenburg in Putten.

Een kleine vijftig journalistieke producties zijn door de vakkundige en onafhankelijke jury gewikt en gewogen. Dit heeft geresulteerd in tien nominaties voor de Gouden Greep: een boeiend scala aan artikelen, een vakblad en een tv-documentaire. Een hartelijke felicitatie waard voor de makers van deze kwaliteitsproducties, die hun noeste arbeid beloond zien met een welverdiende nominatie.

Programma 15.00 uur: Ontvangst gasten 15.30 uur Start programma door dagvoorzitter Esther Rozeboom 15.35 uur Welkom door NVLJ voorzitter Eric de Lijster 15.40 uur: Keynote speech: Aalt Dijkhuizen 16.05 uur Debat onder leiding van Aart van Cooten. Aan tafel nemen plaats Ron Lodewijks, Wilco de Jong en Aalt Dijkhuizen 16.50 uur Uitreiking Agrarische Persprijs 2011 door juryvoorzitter Jacqueline Wijbenga 17.00 uur Pauze 17.45 uur Gasten verzoeken terug naar zaal te gaan (Marga/ Esther) 17.50 uur Prijsuitreikingen ‘De Gouden Greep’ 18.50 uur Afscheid, Borrel 19.00 uur Buffet geopend door Esther Rozeboom Live piano muziek door Stella Shakhverdian en Suzanne Jansen 21.00 uur Einde bijeenkomst

En een aansporing voor journalistieke talenten en ervaren rotten die dit jaar niet meedingen om een stapje extra te zetten in kwaliteit, creativiteit en originaliteit bij het maken van hun producties. Want daar is het de NVLJ met de Gouden Greep uiteindelijk allemaal om te doen.

De hoogste onderscheiding in agrarisch journalistiek Nederland is niet alleen een erkenning voor het leveren van een bijzondere prestatie, maar vooral ook een aansporing tot het bevorderen van de agrarische journalistieke kwaliteit.

Als je daar zelf in wilt investeren, is je komst op de uitreiking van de Gouden Greep een must. Met een stevige discussie over de maatschappelijke rol van de agrarische ondernemer, de uitreiking van de Gouden, Zilveren of Bronzen Greep én de Alfred van Dijkprijs inclusief een journalistieke beschouwing met het juryrapport en uitgebreid napraten en discussiëren met collegae en relaties.

Als lid van onze vereniging moet je daar gewoon bij zijn.

Daarom raad ik je aan je spoedig aan te melden via het invulformulier op www. degoudengreep.nl. Op onze website kan je ook de genomineerde producties zelf lezen en bekijken en een oordeel vellen.

Goed om te kijken of jouw visie overeenkomt met die van de jury. Tot maandag 23 april in Putten!

Eric de Lijster Voorzitter NVLJ

COLOFON

Eregalerij Greep

Redactie Jelle Feenstra p/a Nieuwe Oogst Postbus 240 8000 AE Zwolle E: jfeenstra@ltonoord.nl T: 088 - 8886611 M: 06 - 53165018 Bestuur Eric de Lijster (voorzitter) M: 06 - 20 03 99 86 E: elijster@dca-markt.nl Eindredactie en vormgeving Nieuwe Oogst E: redactie@nieuweoogst.nl T: 088 - 888 66 11