cedet | 01 | 2009
a na brackiej... tekst na podstawie rozmowy z Tomaszem Markiewiczem, mateusz skrzeczkowski
foto archiwum CDI
Tu zawsze jest tłumnie i gwarnie. To zasługa nie tylko znajdującego się pod adresem Bracka 20 kultowego lokalu Między Nami, ale także burzliwej historii tej kamienicy. Warto ją poznać. la mojego pokolenia tu właśnie biło serce miasta” – pisał o zbiegu ulic Brackiej, Chmielnej, Zgody i Szpitalnej, dziennikarz i varsavianista Jerzy Kasprzycki. Również i dziś te okolice stanowią towarzyskie, nieformalne centrum stolicy. Klimat tego miejsca tworzą liczne kawiarnie i restauracje, butiki z odzieżą, ale przede wszystkim piękne kamienice. To one urzekają warszawiaków i turystów swoją architekturą i kuszą urokiem podwórek. Kamienica Jaroszyńskiego przy Brackiej 20 znana jest przede wszystkim dzięki Między Nami – lokalowi, który mimo rosnącej konkurencji, od lat jest ulubionym miejscem warszawki.
D
Podczas wojny budynek ten zniszczono, ale dzięki niebywałemu przykładowi prywatnej odbudowy, kamienica Jaroszyńskiego niewiele się dziś różni od pierwotnego projektu Henryka Marconiego. Posesja ta od połowy XIX wieku należała do rodziny Brzozowskich. Niewiele osób wie, że tworzy ją kompleks aż pięciu budynków, które powstawały w różnym czasie. Jej punktem centralnym był neobarokowy pałac Belina-Brzozowskich, wybudowany w głębi podwórza w 1881 roku wg projektu Bronisława Brodzic-Żochowskiego. Został on opisany przez Jarosława Iwaszkiewicza w „Sławie i chwale” jako siedziba księżnej Bilińskiej. W rzeczywistości pałacyk oraz skrywająca go kamienica dochodowa były własnością hrabiego Karola Brzozowskiego. Do dziś zachowały się również kordegarda, czyli dawny budynek stróża i służby, oficyna pełniąca przed wojną rolę bursy dla studentów oraz budynek za pałacem. Pałac spłonął już w roku 1939 roku, natomiast kamienica Jaroszyńskiego została zniszczona w wyniku bombardowań – ocalał tylko parter. Po wojnie Brzozowscy odbudowali ją, dobudowując trzecie piętro oraz poddasze. Niestety, w latach 1948–1950 budynki zostały zabrane rodzinie Brzozowskich. Starsi mieszkańcy pamiętają jeszcze pana Brzozowskiego, który dostał najgorsze mieszkanie w tym kompleksie i widział, jak władza ludowa marnuje dobytek jego rodziny.