Jaarverslag De Bib Leuven 2014

Een belevenisbibliotheek

JAARVERSLAG 2014

A. OVERZICHT VAN DE BIBLIOTHEEKACCOMMODATIES Hoofdbibliotheek de Bib Leuven Rijschoolstraat 4/0101 - 3000 Leuven Tel 016 22 65 22 Fax 016 23 40 06 e-mail bibliotheek@leuven.be website www.leuven.be/bibliotheek blog en catalogus http://leuven.bibliotheek.be facebook www.facebook.com/debibleuven twitter http://twitter.com/debibleuven flickr www.flickr.com/debibleuven

Afdelingen: Afdeling Fictie Afdeling Non-Fictie

Afdeling Muziek en Film

Afdeling Young Adults Afdeling Jeugd

Afdeling Kranten en tijdschriften Digilab

Bibliotheekfilialen Filiaal Heverlee

Waversebaan 66 - 3001 Heverlee Filiaal Kessel-Lo

Stadionlaan 4 - 3010 Kessel-Lo Filiaal Wilsele

Aarschotsesteenweg 159 - 3012 Wilsele Bibliobus

Stadionlaan 4 - 3010 Kessel-Lo Spelotheek voor kinderen en volwassenen met een handicap of ontwikkelingsstoornis en langdurig zieken

Stadionlaan 4 - 3010 Kessel-Lo

B. BESTUUR Beleidsorgaan Beheersvorm De bestuurscommissie van de bibliotheek hield in 2013 op te bestaan. Vanaf 2014 is het beheer van zowel bibliotheek als cultuurcentrum geïntegreerd in één bestuursorgaan, namelijk de Raad van Bestuur van vzw 30CC, aangevuld met de vaste adviescommissie. De Algemene Vergadering bestaat uit vertegenwoordigers van de politieke fracties, vertegenwoordigers uit het middenveld en vijf deskundigen, waaronder twee deskundigen uit de bibliotheeksector: Jan Braeckman (directeur operationeel management Bibnet) en Geert Lievens (Streekgericht Bibliotheekbeleid Provincie Vlaams-Brabant).

Na een algemene kennismakingsronde met de werking van de bibliotheek en de te ondernemen acties in 2014, werd ook de begroting besproken.

C. PERSONEEL Invulling van de personeelsformatie op 31/12/2014* Afdelingshoofd en diensthoofden: A: 2,80 VTE Deskundigen: B: 13,25 VTE Administratieve medewerkers / technisch medewerkers / werkplanner: C: 18,88 VTE Projectmedewerkers C: 2,50 VTE Arbeiders aanbodbeheer: 2 VTE Hulparbeiders: bibliotheeklogistiekers: 4,5 VTE Activa: 3,5 VTE Startbanen totaal: 1 VTE Gesco totaal: 1VTE Jobstudenten totaal: 6 VTE Vrijwilligers totaal: 60 * De aangegeven aantallen staan voor voltijdse equivalenten en komen niet noodzakelijk overeen met de werkelijke bezetting.

D. WERKINGSRESULTATEN Situering Zoals elke bibliotheek in Vlaanderen brengt de Bib Leuven kennis, informatie en cultuur naar het brede publiek toe. Collecties gedrukte en audiovisuele materialen gaan daarbij hand in hand. Maar databanken vormen al lang een toegevoegde waarde en elektronische dragers zoals e-boeken hebben hun intrede gedaan. Verder eisen digitale en sociale media steeds nadrukkelijker een plaats op inzake content en communicatie.

De Bib Leuven kiest resoluut voor een actuele en frisse collectie, die via de catalogus en zelfuitleenbalies wordt ontsloten. De klant staat hierbij centraal. De Leuvense bibliotheek is een dynamische organisatie waarbij beleving, ontmoeting, verrassing en ontdekking sleutelwoorden zijn. Leuven gaat uitgesproken voor een belevenisbibliotheek. De Bib netwerkt steeds meer met talloze organisaties in Leuven en omgeving.

De samenwerking met 30CC en de stafdiensten van Directie Cultuur, waaronder het communicatieteam, zijn geĂŻntensifieerd. Met een keur van activiteiten, lezingen, wisselende themacollecties, brochures, enz. wordt de collectie van de Bib aan de man en vrouw gebracht. Ook de communicatie is gestroomlijnd en de grafische vormgeving oogt creatief en professioneel.

De digitalisering krijgt meer en meer vorm. De bibliotheek van Leuven is mee ingestapt in het verhaal van de nieuwe verrijkte catalogus, gecoĂśrdineerd door de Provincie Vlaams-Brabant. De Bib vult deze aan met een levendig blogportaal en werpt zich op als trekker van een Leuvens platform voor de Digitale week.

E-boeken, de internationale krantendatabank Pressreader en de digitale Fundels hebben ingang gevonden in 2014.

De Bib richt zich ook op doelgroepen die de weg naar de bibliotheek minder gemakkelijk vinden. Er wordt extra aandacht geschonken aan senioren, kansarmen, mensen uit het tweedekansonderwijs en personen met beperkte mogelijkheden. Vrijwilligers geven rondleidingen in de bib en ondersteunen bepaalde delen van de bibliotheekwerking. Ook wordt er verder ingezet op een frisse werking voor kinderen en jongeren.

De fysieke bibliotheek De uitleencollectie van de bibliotheek (hoofdbibliotheek, filialen en bibliobus) wordt inhoudelijk opgedeeld in informatieve en verhalende materialen, en dit zowel voor jeugdige als volwassen gebruikers. Dragers zijn gedrukte materialen: boeken (romans en informatieve boeken), audiovisuele materialen: cd’s, dvd’s, luisterboeken en games en digitale materialen (fundels, e-boeken informatief en verhalend, kranten en tijdschriften).

De fictie collectie omvat romans, poëzie, toneel, essay, anderstalige romans (Engels, Frans, Duits, Spaans en Italiaans), grote letterboeken, strips, zogenaamde ‘makkelijk lezen’-boeken, dwarsliggers, luisterboeken en daisy’s.

De non-fictie collectie omvat informatieve boeken over alle mogelijke onderwerpen, woordenboeken, naslagwerken, informatieve dvd’s, taalcursussen en hoorcolleges. Hoofdbib en filialen hebben verder zo’n 498 tijdschriftabonnementen lopen.

In 2014 werd er in de afdeling non-fictie een lokaal gerichte ‘Leuven’collectie samengesteld. Deze Leuvencollectie biedt permanent een 200-tal non-fictiematerialen aan. Ze wordt wekelijks aangevuld met een tijdelijke opstelling van romans, cd’s en dvd’s die aansluiten bij de (Leuvense) actualiteit. Hier horen ook materialen die verwijzen naar activiteiten georganiseerd door 30CC en naar andere partners zoals de Erfgoedcel, het archief, de dienst toerisme, het rijksarchief, museum M en K.U.Leuven. De collectie omvat werken die het bruisende, actuele Leuven oproepen en ook verwijzingen naar Leuvenaars die in de kijker lopen: kunstenaars, wetenschappers, schrijvers, … Voor Leuvens erfgoed kan de lezer terecht in het archief in Tweebronnen en het rijksarchief in de Vaartstraat.

De muziekcollectie omvat cd’s in alle genres: klassiek, populair, jazz, blues, chanson, country, wereldmuziek… en dvd’s met speelfilm, televisiereeksen, concerten, opera’s, musicals en cabaret.

De jeugdcollectie omvat: jeugdromans, weetboeken, anderstalige jeugdboeken, prentenboeken, voorleesboeken, strips, cd’s, dvd’s, ‘fundels’ (digitale prentenboeken), tijdschriften, …

Ook is er de in 2013 opgestarte subcollectie ‘Young Adults’ die een plaats vond in de afdeling Muziek en Film.

Tenslotte heeft vooral de hoofdbibliotheek een belangrijke raadpleegfunctie. Deze wordt traditioneel gewaarborgd door nationale en internationale kranten, tijdschriften en gedrukte naslagwerken.

Maar ook de digitale pijler krijgt steeds meer een vaste voet in de Bib (zie verder: De digitale bibliotheek).

Zes bibliotheekmedewerkers stellen de fysieke collectie samen en houden ze up-to-date, waarbij iedereen gespecialiseerd is in één of meerdere domeinen. Het doel van de collectievormers is om in dialoog met de gebruikers een kwaliteitsvolle, actuele, fris ogende en goed lopende collectie samen te stellen. Hierbij is het veelvuldig uitlenen van de materialen belangrijker dan een exhaustief aanbod. In 2014 werden er na een Europese aanbesteding nieuwe leveranciers aangeduid.

De collectie omvat zowel kwalitatief hoogstaande boeken als populaire materialen. Bibliotheekgebruikers kunnen aankoopsuggesties op verschillende manieren doorgeven: elektronisch, mondeling of op papier.

Verder kiest de Bib voor een aanbod dat zich leent tot ‘ontmoeting’ en het opdoen van culturele ervaringen (cfr. de samenwerking met 30CC), het stimuleren van leesbevordering, informatiegeletterdheid, mediawijsheid en cultuureducatie. Vanaf 2012 kreeg de klantgerichte benadering van collectievorming concreet vorm via een meer doorgedreven analyse van uitleencijfers, gebruikscoëfficiënten en veelgevraagde reservaties van de collectie filialen.

De hoofdbib startte in september 2013 in de afdeling non-fictie volwassenen met de omzetting van het SISO-systeem (Schema voor de Indeling van de Systematische catalogus in Openbare bibliotheken) naar het gebruiksvriendelijker en intuïtiever ordeningssysteem ZIZO (Zonder Inspanning ZOeken). Deze operatie werd afgerond in 2014. Ook de collectie van de filialen kwam aan de beurt. De omzetting gebeurde in navolging van de Open Vlacc die sinds oktober 2010 aan elke non-fictiebeschrijving een ZIZO rubriek toekent. ZIZO tracht de bibliotheekbezoeker trapsgewijs en op een intuïtieve manier bij het gezochte onderwerp te brengen, via gekleurde logo’s en een omschrijving van het domein. Na de omzetting kregen de rekken een aangepaste signalisatie.

In totaal werden zo’n 39.000 materialen omgezet terwijl de bib onafgebroken open bleef. Dankzij een enthousiast team van vrijwilligers achter de schermen werd het project vroeger dan voorzien afgewerkt.

In 2014 bereidde de Bib Leuven de afsplitsing en samenstelling van een systematisch geordende en aantrekkelijk gepresenteerde Taalpuntcollectie voor. Doel ervan is enerzijds ondersteuning van anderstaligen bij de Nederlandse taalverwerving, inburgering en zelfredzaamheid. En anderzijds ondersteuning voor laaggeletterden en personen die moeite hebben met lezen.

Het budget voor de aankoop van collecties in 2014 bedroeg 334.000 euro (waarvan 8.500 gesubsidieerd door de Vlaamse gemeenschap via het convenant met de gevangenis).

De digitale bibliotheek De digitale pijler wordt steeds meer een dragende kracht in de werking van de Bib Leuven. Enerzijds zijn er de digitale databanken zoals het Vlaamse krantendatabestand, aangeleverd door Gopress (en vanaf 2015 Gopresskiosk). Anderzijds biedt de Bib via blog en ‘Mijn bibliotheek’ steeds meer digitale en metacontent aan.

2014 gold pas echt als het startjaar van de digitale collectie in de Bib Leuven. Vanaf mei kon de bezoeker voor het eerst e-boeken (informatief en verhalend) lenen. Op die manier participeert de Bib in het pilootproject dat op Vlaams niveau door Bibnet wordt begeleid. Bibliotheekleden kunnen tegen betaling tijdelijk e-boeken downloaden en o.m. via hun tablet lezen.

Een groot deel van de Nederlandstalige e-boeken zit al verweven in de bibliotheekcatalogus, toegankelijk via ‘Mijn bibliotheek’. Met een klik op ‘digitale boeken’ kan de gebruiker een overzicht krijgen van het aanbod.

Dit zijn werken uit DBNL (Digitale Bibliotheek der Nederlandse Letteren) (http://www.dbnl.org), evenals die van het Project Gutenberg (http://www.gutenberg.org), waar het vooral om Engelstalige boeken gaat.

Een andere innovatie was Pressreader. Deze databank biedt toegang tot een 2000-tal internationale kranten en tijdschriften. Op die manier wordt een online krantenbeleving mogelijk. Er zijn verschillende functionaliteiten: bladeren door kranten, printen, via mail doorsturen en exporteren van artikels. Daarnaast is er een zoekfunctie op trefwoorden, een vertaal- en luisterfunctie en er is een administratieve module die gebruikersstatistieken genereert. Naast het raadplegen van de databank en het lezen van de artikels aan de pc in de bib, kunnen lezers de app Pressreader op hun tablet en smartphone installeren. Via die app kunnen ze de internationale kranten downloaden in de bib (via het draadloze internet in de hoofdbib en het filiaal Kessel-Lo) en niet alleen daar maar ook thuis of op de trein lezen. Door een licentie te nemen bedient de Bib Leuven een internationaal publiek. Tegelijkertijd kan ze voor secundaire scholen en avondscholen vreemdetalenonderwijs tegemoet komen aan de vraag naar een ruim aanbod aan actuele anderstalige teksten. Hiermee wordt eveneens ingezet op de Vlaamse beleidsprioriteit.

Ook de Fundels waren het voorwerp van een mobiele update. Het aanbod van prentenboeken werd digitaal uitgebreid. Vanaf 2014 kunnen gebruikers fundels eveneens downloaden via een speciale app, gekoppeld met Mijn bibliotheek.

Tijdens infosessies in het kader van de Digitale Week kreeg elke deelnemer een overzicht van de digitale databanken, boeken en kranten die via de bib digitaal ontleend kunnen worden. Daarnaast kon de geïnteresseerde enkele digitale leesapps uitproberen op een tablet.

Het budget voor de aankoop van digitale collecties in 2014 bedroeg 35.000 euro.

Digilab en internet In de hal van Tweebronnen is er een aparte internetruimte waar iedereen gratis gebruik kan maken van de aanwezige computerinfrastructuur. Op de tien pc’s kan men surfen op het internet, e-mailen, een cv opmaken, enz. Het bibliotheekpersoneel geeft op de meest courante computervragen een antwoord en verwijst voor andere zaken door. Reserveren voor een sessie van een uur is aangewezen, maar niet noodzakelijk en er is nog altijd het alternatief van de vier internetpc’s in de afdeling Fictie waar men voor 15’ terecht kan. Voorts kunnen kinderen in de Jeugdbib op een van de vier internetpc’s inloggen.

In de hoofbib en het filiaal van Kessel-Lo kan het publiek gratis en zonder het invoeren van een code draadloos op internet surfen.

OPAC’s en databanken In totaal zijn er 30 compacte OPAC’s beschikbaar, verdeeld over de hoofdbib en de filialen. Er werd gekozen om op deze PC’s surfen niet mogelijk te maken, maar enkel toegang te voorzien tot een aantal bibgerelateerde databanken:

- bibliotheekcatalogus Bib Leuven (collectie de Bib Leuven, leeszaal archief Leuven, en bij uitbreiding

alle andere bibliotheken in het Vlaams-Brabantse bibliotheeknetwerk)

- catalogus Open Vlacc (alle grote openbare bibliotheken in Vlaanderen, aangevuld met de

bibliotheken die aangesloten zijn bij een provinciaal bibliotheeksysteem)

- GoPress-databank (persdatabank met miljoenen artikels uit Vlaamse kranten en weekbladen)

- Biblion-databanken (literaire databanken met o.a. tienduizenden boekbesprekingen)

- Uit in Vlaanderen (workshops, evenementen, expo’s in de buurt)

De Aquabrowsersoftware, die op Vlaams niveau gebruikt wordt om de gegevens uit de Aleph-databank visueel aantrekkelijk voor te stellen aan het publiek, werd in april 2013 in een nieuw kleedje gestoken en vormt de zogenaamde Liquid-versie.

De Bib Leuven ging in 2013 van start met een blog, die als portaal van de catalogus ingesteld werd. De blog (leuven.bibliotheek.be) bevat info over activiteiten in de bibliotheek, over nieuwe aanwinsten, en andere nuttige info. Op de website van de stad (www.leuven.be/bibliotheek) vindt men de statische info over de bib (reglement, openingsuren, sluitingsdagen, …).

Het Vlaamse systeem ‘Mijn Bibliotheek’ maakt het mogelijk om uitleningen te beheren, werken te verlengen en reservaties te plaatsen. ‘Mijn Bibliotheek’ heeft heel wat voordelen t.o.v. de oude manier van werken in Aleph:

- betere look & feel, die aansluit bij de rest van de catalogus - mogelijkheid tot koppelen van meerdere bibliotheeklidmaatschappen (bijvoorbeeld lid van de Bib Leuven en bibliotheek Rotselaar, kaarten van ouders en kinderen samen beheren, …)

- toegang tot online bronnen (GoPress Archief, Fundels, e-boeken)

De persartikels van GoPress Archief zijn niet enkel in de bib opzoekbaar via de catalogus, maar kunnen ook via ‘Mijn Bibliotheek’ en het bibliotheeklidmaatschap van thuis uit gratis geraadpleegd worden. In 2014 werden er 12.199 opzoekingen gedaan naar persartikels, rechtstreeks in Gopress.

Bibliotheeknetwerk Het bibliotheeknetwerk omvat de hoofdbibliotheek, de filialen, de bibliobus, de spelotheek en de servicepunten. Het is mogelijk materialen overal binnen te brengen, ongeacht waar ze werden ontleend.

De gebruiker kan ook vanuit elke vestiging materialen opvragen en in dit in de zelfgekozen vestiging laten leveren.

Nieuw reglement Op 1 maart 2014 trad er voor heel het bibliotheeknetwerk van Leuven een vernieuwd reglement in werking.

De opvallendste aanpassing was het verhogen van het inschrijvingsgeld van 3 euro naar 6 euro. Boetes werden verhoogd van 0.10 tot 0.15 euro per materiaal per dag. Ook de tarieven van het reserveren (0.90 euro) en prints (2 euro voor 10 prints) werden lichtjes verhoogd. De uitleentermijn voor dvd speelfilms is niet langer 4 weken zoals voor de andere materialen en de tv-series, maar is teruggebracht tot 2 weken.

Eveneens werd er een gedragscode opgesteld om het gebruik van de bibliotheek in goede banen te leiden.

Werkingsresultaten Aangroei van de collecties 2012

2013

2014

Nieuwe aanwinsten

21.319

24.389

22.369

gedrukte werken

18.033

18.866

16.879

audiovisuele materialen

3.286

5.523

5.490

2012

2013

2014

Afvoer

13.968

26.301

17.458

gedrukte werken

12.448

21.914

15.090

audiovisuele materialen

1.520

4.387

2.368

2012

2013

2014

Totaal bezit

269.716

264.709

269.620

gedrukte werken

210.654

205.018

206.807

audiovisuele materialen

59.062

59.691

62.813

De gebruiker heeft in de leesruimte ook nog de mogelijkheid om 428 tijdschriftenabonnementen en 25 kranten (binnen- en buitenland) te raadplegen. En er is het digitale aanbod met de databanken van Gopress en Pressreader.

Evolutie budget aankoop

2012

2013

2014

fysieke collectie

338.252 euro

338.500 euro

334.000 euro

digitale collectie

22.328 euro

35.000 euro

Totaal

360.828 euro

369.000 euro

2012

2013

2014

29.704

Ingeschreven leners Totaal aantal leners

28.732

25.489

leners in werkgebied (Groot- 17.835 Leuven)

17.614

16.170

leners buiten werkgebied

11.148

10.338

8.551

niet-individuele leners*

721 8.345 20.638

780 8.207 19.745

768 7.919 16.802

leners tot en met 18 jaar leners vanaf 19 jaar

* dit begrip heeft betrekking op leerkrachten, verenigingen en andere instanties die omwille van hun speciale statuut een lenerskaart krijgen die niet valt onder te brengen bij de gewone lenerskaarten die individueel zijn.

2012

2013

2014

Totaal aantal uitleningen

1.189.058

1.142.576

1.187.645

gedrukte werken

940.434

919.437

968.281

audiovisuele materialen

248.624

223.139

219.364

Elk bezoek wordt geregistreerd bij het binnenkomen en bij het buitengaan. Dit gebeurt aan drie beveiligde poorten. De ene poort leidt direct naar de onthaal- en ticketbalie, de tweede gaat richting zelfscanbalies.

De derde poort bevindt zich in de afdeling Fictie op de bovenverdieping en geeft uit op de trap naar de hal beneden. Migratiebewegingen van o.m. personeel en bezoekers via dienstingangen en -uitgangen verklaren het verschil tussen het aantal in- en uitgaande bezoeken.

Totaal aantal bezoekers hoofdbib

2012

2013

2014

189.023

167.822

145.491

ingang zelfscanbalies (gelijkvl.) 198.461

176.391

157.877

ingang afdeling Fictie

45.655

51.022

51.287

Totaal

433.139

395.235

354.655

Totaal aantal bezoekers hoofdbib

2012

2013

2014

63.604

Ingaand ingang onthaal (gelijkvl.)

Uitgaand 58.793

50.437

ingang zelfscanbalies (gelijkvl.) 297.784

250.420

216.079

ingang afdeling Fictie

62.096

74.884

73.103

Totaal

423.484

384.097

339.619

ingang onthaal (gelijkvl.)

Interbibliothecair leenverkeer Bepaalde werken die niet tot de collectie van de Bib Leuven behoren kunnen vanuit Vlaamse openbare bibliotheken en een aantal andere instellingen worden aangevraagd. Dit interbibliothecaire leenverkeer verloopt ook omgekeerd. Andere instellingen kunnen uit de collectie van de Bib Leuven putten om hun klanten aan een materiaal te helpen dat ze in de eigen organisatie niet vinden.

2012

2013

2014

Aangevraagde materialen

993

1.293

1.577

Gehonoreerde aanvragen

891

1.122

1.341

Ontvangen aanvragen

2.002

3.217

2.753

Geleverde aanvragen

1.352

1.952

1.621

Bibliobus De bibliobus is een rijdende bibliotheek waar iedereen terecht kan. Zowel kinderen als volwassenen kunnen er materialen ontlenen, reserveren en inleveren. De bus brengt boeken, strips, cd’s, dvd’s en tijdschriften voor de geïnteresseerde mee uit de Leuvense hoofdbib en de filialen.

Omdat de bus eveneens een scholenwerking ondersteunt en bij de wijkwerking voornamelijk kinderen bereikt, is het aanbod voor kinderen groter. Voor volwassenen bestaat de wisselende collectie hoofdzakelijk uit romans en voorts uit een beperkt aanbod van tijdschriften.

Op de bibliobus kan de Leuvense bibliotheekcatalogus online geraadpleegd worden om materialen te reserveren, zodat in principe elk bibliotheekmateriaal kan ontleend worden.

Om de wijkwerking van de bibliobus nog verder te optimaliseren werden de uitleentijden vanaf 1 september 2014 herzien. De openingstijden van enkele haltes werden aangepast om beter aan te sluiten bij de schooluren (doelpubliek: kinderen tot 12 jaar) en om tot een betere afstemming met de openingsuren van de andere bibliotheekfilialen te komen.

Ter gelegenheid van de Jeugdboekenweek werd de bibliobus gedecoreerd en kwamen de auteurs Ann De Bode en Annemie Berebrouckx voorlezen aan 324 kinderen uit 17 klassen. Tijdens het Wereldkampioenschap voetbal werd er een WK spel georganiseerd. In juni nam de bibliobus met een spel deel aan het buurtfeest Matadi (16 deelnemende kinderen).

Tijdens de verwendag werd er in Wijgmaal op de bus voorgelezen. De bus werkte op 12 oktober met het wijkbureau van Schorenshof samen voor de theatervoorstelling van Wortel: ‘De ridder die bang was in het donker’. Tijdens het Rode Hondfestival nam de bibliobus gedurende 4 dagen deel aan de festiviteiten in de Bruul, met o.a. het bibspel. Er waren 550 bezoekers en 102 kinderen namen deel aan het spel.

Eind november en eind december werd de rijdende bibliotheek in een sinterklaas- en kerstsfeertje ondergedompeld met een stand van themaboeken. Er waren regelmatig presentaties op flatscreen en ook via de eigen facebookpagina zette de bibliobus acties op touw.

2012

2013

2014

- Scholenwerking

50.884

52.298

44.440*

- St.Hadrianusstr. Wijgmaal

3.660

3.068

3.683

- Egenhoven Heverlee

2.625

2.551

1.712

- Terbank Heverlee

3.148

2.091

2.329

- Spaanse Kroon Korbeek-Lo 3.231

2.334

2.912

- Matadi Heverlee

2.446

2.348

2.589

- Schorenshof Wilsele

1.259

779

1.742

- Kesseldal Kessel-Lo

1.735

1.240

1.389

- Vredesplein Kessel-Lo

2.095

1.736

1.933

- Ymeria Wijgmaal

7.895

7.148

7.531

Totaal aantal uitleningen

78.978

75.593

70.080*

Aantal uitleningen

* De bibliobus is een aantal keren door omstandigheden niet kunnen uitrijden en een aantal geplande schoolbezoeken zijn niet kunnen doorgaan. Ook de procedure voor het verlengen van materialen werd aangepast. Dit kan voor 2014 een groot deel van de daling voor de wijk- en scholenwerking verklaren.

De scholenwerking bereikte 185 klassen van de lagere school en 89 kleuterklassen. In totaal een 20-tal scholen. Er werd ook nog eens aan 15 peutertuinen uitgeleend.

Vaste filialen De Bib Leuven omvat naast de uitgebreide werking op de Tweebronnen locatie ook een gedecentraliseerde bibliotheekwerking. Er zijn drie laagdrempelige en gemakkelijk te bereiken wijkbibliotheken. De bibliobus zorgt voor een uitgebreide scholen- en wijkwerking en er wordt samengewerkt met de Hulpgevangenis en Leuven Centraal om een kleine bibliotheek voor de gedetineerden te onderhouden.

Om zo doel- en wijkgericht mogelijk te kunnen inspelen op de behoeften werd er voor de filialen en de bibliobus een omgevingsanalyse opgemaakt. Iedere filiaalmedewerker nam het eigen werkgebied onder de loep. Er werden gegevens verzameld over bevolkingssamenstelling, diensten, scholen, culturele organisaties, … Dit leidde reeds in 2014 tot de aanpassing van halte-uren van de bibliobus, om zo beter aan te sluiten bij de schooluren in bepaalde wijken.

Het beter leren kennen van voorzieningen en partners uit het werkgebied zal tot meer samenwerking leiden en een meer doelgerichte benadering van het publiek. Aan de hand van de omgevingsanalyses werden actiepunten en prioriteiten geformuleerd.

Net als in de hoofdbib werd in de filialen de non-fictie collectie van SISO naar ZIZO omgezet. De signalisatie op de rekken werd aangepast.

De jeugd nam in elk filiaal deel aan de jaarlijkse bibliotheekweek (thema ‘iedereen bibliothecaris’) en aan het leesbevorderingsproject Bibliot. In het kader van het voorleesproject Alfapret kwam er overal op de verwendag iemand voorlezen. Vanaf oktober tot en met mei vertelt een senior één keer per maand op zaterdag aan kinderen van 3 tot 6 jaar. Voor volwassenen werd er in elk filiaal aan boeken de kans geboden om een tweede leven te gaan leiden. In Kessel-Lo werden er afgevoerde boeken en cd’s verkocht, in Heverlee was er een boekenruilbeurs en in Wilsele een stand met gratis door het publiek ter beschikking gestelde boeken.

Heverlee Tijdens de jaarlijkse zomersluiting (van 18 tot 29 augustus) kreeg het verouderde filiaal een grondige herinrichtingsbeurt, met de beperkte middelen die beschikbaar waren. Op 30 augustus verwelkomden de filiaalmedewerkers de bezoekers opnieuw in een opgefriste omgeving. Sindsdien kunnen kranten en tijdschriften in een aangename leeszaal ingekeken worden, in een gezellig zonnetje als het wil schijnen.

Of er kan worden voorgelezen in de stemmig vernieuwde voorleeshoek. Zo wil het filiaal Heverlee een aangename verblijf- en leesplek zijn voor de mensen in de buurt.

Het filiaal werkt samen met de scholen De Klare Bron, Sint-Lambertusschool en Woudlucht. In 2014 waren er 216 bezoeken door 22 klassen verdeeld over deze drie onderwijsinstellingen. Het filiaal stelde themakisten ter beschikking. Er werden ook twee klassen ontvangen naar aanleiding van hun project ‘beroepen’. De kinderen werden wegwijs gemaakt in de verschillende beroepen die nodig zijn voor het verkrijgen en uitlenen van een boek.

Er werd een Bibspel uitgewerkt rond het zoeken in de ZIZO jeugd en het opzoeken in de catalogus. Dit werd op 16 oktober gespeeld. Het filiaal gaf 5 introductiebezoeken voor 86 leerlingen aan het Heilig Hartinstituut (eerste leerjaar). Er waren 16 themastands voor de jeugd en 20 voor volwassenen.

De jeugd (5 klassen / 91 leerlingen) nam deel aan de jaarlijkse jeugdboekenweek (thema ‘Gevaar!’) en aan het leesbevorderingsproject Bibliot. Het voorleesproject Alfapret bereikte 51 kleuters bij de 9 voorleessessies.

Er werd voor het eerst ook op woensdag een knutsel/voorleesmiddag georganiseerd waaraan 16 kinderen deelnamen.

Het buurtfeest vond niet plaats in 2014, maar zal terugkeren in 2015. De bib organiseerde in samenwerking met buurtbewoners en studenten landbouwkring wel een kindertheatervoorstelling in de maand september en verwelkomde op deze activiteit een 50-tal kinderen.

Kessel-Lo Het filiaal onderhoudt contacten met plaatselijke verenigingen en dienstencentra. Maandelijks vertrekt een wisselcollectie van grote letterboeken, dvd’s en klassiekers naar het lokale dienstencentrum van Kessel-Lo. De Davidsfonds leesgroep komt één keer per maand, van september tot juni, samen in de lokalen van het filiaal. Aan de hand van boeken, verkregen via het reservatiecircuit van de bib, bespreken ze het werk van een auteur.

Tijdens de Digitale Week in april werd WiFi in het filiaal geïnstalleerd. Op 1 en 22 oktober kwamen klassen van ‘De Ark’ het spel ‘Stapel op Boeken’ spelen. Op 26 november werd er een voorleesnamiddag gehouden voor 3 klassen van de kleuterschool ‘De Zonnebloem’.

De meeste themastands bestonden uit een mix voor volwassenen en jeugd. Enkel voor de jeugd waren de stand van Bibliot, de Jeugdboekenweek en Zomer van de vlieg. Specifiek voor volwassenen was er het zomerrek ‘detectives en aanraders’. Voorts werd er een Cambio-collectie rond WOI gepresenteerd.

Wilsele In het kader van het project Brede School komen om de 2 weken klassen van de Krullevaar’t school op bezoek in het filiaal.

Vier keer per jaar leverde het filiaal boeken voor het lokaal dienstencentrum Ter Putkapelle en de bewoners van het rusthuis in Wilsele. Femma Wilsele-Putkapel maakte minstens 6 maal per jaar op donderdagavond gebruik van de bibliotheek. Het filiaal sloot waar mogelijk aan met de presentatie van een aantal boeken uit de collectie. Zo was er o.m. een Cambio-stand rond WOI en een opgemerkte expo van foto’s van het Wilsele uit vervlogen dagen (i.s.m. Erfgoedcel). Ook was er de fototentoonstelling Contreire, met zwart-wit foto’s rond het thema tegenstellingen, gemaakt door leerlingen van de 3de graad van de Krullevaar’t i.s.m.

Jonna vzw. Deze expo liep van 21 januari tot 19 april.

Voor de volwassenen waren er 12 thematafels, voor de jeugd 11 en voor de jongeren 1.

Tijdens de Bibliotheekweek was er een stand met weggeefboeken die veel schenkers en gegadigden trok.

E. BELEVENISBIBLIOTHEEK In 2010 zette de Leuvense openbare bibliotheek de eerste stappen om van een statische uitleenfabriek naar een belevenisbibliotheek te evolueren. Zelfuitleenbalies, een sorteerrobot en een betaalautomaat waarmee gebruikers hun eigen schuldsaldo beheren, zorgden ervoor dat er tijd vrij kwam voor andere diensten en initiatieven.

De loungeruimte met lange sofa’s en krantenhoek met teak tafels vormt een centraal aantrekkingspunt.

In de afdeling Non-fictie is er altijd plaats voor een tentoonstelling of een actuele thematafel. Ook in de afdeling Fictie op de bovenverdieping worden expo’s en toontafels aangeboden, en wordt een regelmatig wisselende collectie in de kijker gezet.

Aan een duidelijk herkenbare onthaal- en ticketbalie worden bibliotheekkaarten, advies en tickets voor 30CC verstrekt. De Bib werkt nauw samen met 30CC, zowel voor de ticketverkoop als voor het organiseren van evenementen en culturele activiteiten zoals Rode Hond, Inktvis en de Klimaatweek. Ook met vele andere partners in en rond Leuven worden vruchtbare samenwerkingsverbanden onderhouden zodat Tweebronnen een huis is geworden waar op kleinere en grotere schaal allerlei interessante dingen met cultuur worden gedaan.

In de deelgemeenten krijgt het concept van de belevenisbibliotheek eveneens gestalte, maar dan op maat van de filialen. De Bib gaat op zoek naar een betere wisselwerking met de onmiddellijke omgeving, wil een ankerplaats zijn in de lokale gemeenschap.

De bibliotheek in Tweebronnen is een stimulerende plek waar steeds iets nieuws te beleven valt. Er is ruimte voor ontmoeting en ontdekking en dat in een aangename omgeving.

Onthaal, tickets en infobemiddeling Onthaal- en ticketbalie Speciaal opgeleide medewerkers zorgen ervoor dat de bezoeker hier terecht kan voor vragen in verband met de bib, maar ook voor de ticketverkoop van het cultuurcentrum 30CC. Concreet gaat het om praktische wegwijsinformatie in de bib, over alles wat met ledenadministratie te maken heeft, klachtenbehandeling en vragen - inhoudelijk of praktisch - over de verkoop van 30CC tickets en tickets voor receptieve voorstellingen. Voor inhoudelijke vragen over een bibliotheekmateriaal wordt er doorverwezen naar een van de drie infopunten in de bibliotheek.

Infobalies In de afdelingen Fictie, Non-Fictie en Jeugd bevinden zich infobalies. De klant krijgt er professionele informatie en begeleiding. De informatiemedewerker zit niet vastgelijmd aan een bureau, maar doorkruist de afdeling en peilt actief naar potentiële vragen en wensen van de klant.

Rondleidingen De Bib biedt verschillende soorten van bibliotheekintroductie aan, met een programma op maat van de klant. Zo organiseert ze rondleidingen voor secundair onderwijs, hoger onderwijs, volwassenenonderwijs, tweedekansonderwijs, inburgeringtrajecten, senioren, personen met beperkte mogelijkheden, verenigingen en bibliotheken.

Vrijwilligers geven interactieve rondleidingen aan kortgeschoolden en anderstaligen.

Voorts zijn er introductiebezoeken aan secundaire scholen waarin enerzijds praktische informatie wordt verstrekt en anderzijds de jongeren wegwijs wordt gemaakt in de wereld van de media. Andere docenten komen ter plaatse met hun klas lesgeven of laten hun leerlingen eigen opdrachten in de bibliotheek uitvoeren. In 2014 werden er op verzoek 30 begeleide rondleidingen gegeven.

F. DOELGROEPEN Voor de doelgroepen allochtonen, senioren en kansarmen wordt er samengewerkt met het lokale wijkbureau Sint-Maartensdal. In de wijk rond de hoofdbibliotheek wonen grotendeels zeer kwetsbare groepen. Senioren lazen vanaf november 2013 tot Pasen 2014 wekelijks voor aan de buurtkinderen binnen het Alfapret-voorleesproject.

De Bib ontving de leesclub ‘Open School Leuven’. Deze club wil kandidaatlezers die minder makkelijk lezen ondersteunen. Tijdens de herfst kwamen ze elke dinsdag samen in de afdeling Fictie van de hoofdbib.

Ook de samenwerking met het rusthuis Remy werd voortgezet. Op regelmatige tijdstippen brengt de Bib samengestelde wisselcollecties naar de instelling.

Maatschappelijk kwetsbare groepen kunnen een beroep doen op de cultuurbonnen die hen aangereikt worden. Met deze bonnen kan de gebruiker zijn lid- en/of leengeld betalen.

Kleuterwerking De Bib zette het voorleesproject Alfapret verder en deed een oproep naar nieuwe vrijwilligers. Deze oproep had zo’n succes dat de ploeg van 20 vrijwilligers meer dan verdubbelde.

Senioren lezen voor aan kleuters in de bibliotheek, het wijkbureau of een kleuterschool tijdens een vrij moment. Naar jaarlijkse gewoonte werd voorgelezen in de Sint-Janschool, Mater-Dei en De School Ter Beuke. En dankzij de nieuwe vrijwilligers kon een extra kleuterschool in het programma worden opgenomen, De Speelkriebel. Deze scholen hebben een gemengde leerlingenpopulatie.

Jeugdwerking Scholenwerking: concept en doelstellingen Algemene doelstelling: - verhogen van het gebruik van boek en bibliotheek in en door scholen Specifieke doelstelling: - samenwerking tussen school en bibliotheek bevorderen - gebruik van boeken in de klas stimuleren - zoekstrategieën bijbrengen zodatjeugdboekenweek kinderen informatie leren opzoeken en terugvinden, zowel digitaal als via gedrukte media - bevorderen van inzicht in doel, functie en werking van een openbare bibliotheek Structuur: De scholenwerking bestaat uit drie modules: - introductiebezoeken - uitleensessies - activiteiten Alle scholen die deelnemen aan de scholenwerking schrijven zich via de site www.schoolmetcultuur.be in voor één van deze modules. Via de site kan zowel het aanbod worden geraadpleegd als het scholenaanbod van 30CC en Museum M. Doelgroep: - peutertuinen, kleuterklassen en lagere school Scholenwerking: activiteiten Top Tien van Bibliotje Jaarlijks organiseert de bibliotheek een leesbevorderingsproject onder de naam ‘de Top Tien van Bibliot’. Het gaat over een kinderjury waaraan alle kinderen van de 2de en 3de graad lager onderwijs kunnen deelnemen. Dit jaar werden 37 klassen toegelaten.

Uit de kinderboekenproductie van het voorbije jaar stellen zij hun favoriete top tien samen. De kinderen lazen samen 5953 boeken.

779 leerlingen konden genieten van het slotfeest van Bibliot in de Minnepoort.

Jeugdboekenweek De nationaal georganiseerde Jeugdboekenweek wordt telkens in de scholenwerking ingepast. In 2014 was het thema ‘Gevaar!’. De bibliotheek ontving in totaal 74 klassen: 1140 leerlingen namen deel aan de activiteiten.

Auteurslezingen Dirk Nielandt en Aag Verneel lieten de beginnende lezers kennismaken met hun boeken en gaven een lezing voor de eerste graad. Bavo Dhooge dompelde de leerlingen van de tweede graad onder in de wereld van Don Kameleon. In het kader van Gedichtendag bracht Jan Van Coillie voor kinderen twee workshops ‘De keuken van de dichter’. Jef Aerts stelde zijn boeken voor aan de derde graad en Aline Sax introduceerde de Eerste Wereldoorlog aan de hand van haar boek ‘Het meisje en de soldaat’. Deze lezing was zowel leesbevorderend als informatief sterk.

Buitenschoolse activiteiten Rode Hond Dit is een cultureel festival voor gezinnen tijdens de herfstvakantie. Het wordt georganiseerd door de Bib, 30CC, Cinema Zed, Mooss en Artforum. Dit jaar was er een nauwe samenwerking met Museum M en werd er ingespeeld op de expo ‘Magnus is ziek’, met illustraties van Sebastiaan Van Doninck. Zowel Sebastiaan als schrijfster Kim Crabeels waren in de bib te gast. Lichaam en lichaamsbeweging vormden de rode draad doorheen het programma, met een knipoog naar Vesalius. Zo liet Fred Versonnen volkse doktersverhalen herleven, ging Jan De Kinder met Lien Drent op zoek naar de sterkste, tekende Sandrine Lambert tattoo’s op de armen van kleine stoere gasten en vertelde Jan Paul Schutten alles over ons bizarre brein. Jaap Robben en Benjamin Leroy zorgden ervoor dat ook de poëzie niet ontbrak. Siska Goeminne bracht een ongekuiste versie van de gelaarsde kat en Michael De Cock en Judith Vanistendael verkenden de verliefdheid bij Rosie en Moussa. Verder waren er nog kamishibaiverhalen, een vertelcaravan en een rariteitenkabinet dat groeide gedurende het festival. In totaal namen gedurende de hele week ongeveer 1000 kinderen en ouders deel aan de activiteiten.

Jeugdboekenweek: Gevaar!

Dit jaar was het de vierde editie van het literair familiefestival Inktvis. De Bib organiseerde dit feest samen met 30CC, Artforum en Jeugdcentrum Vleugel F. Schrijvers en illustratoren, acteurs en actrices riskeerden die dag even hun leven, maar konden gelukkig het gevaar bezweren! Enkele namen uit het programma: Siska Goeminne, Anke Rymenams, Laila Koubaa, Jef Aerts, minister Koen Geens, schepen Denise Vandevoort en Annelore Stubbe. Cirkus in Beweging testte in een workshop bewegingsmotoriek de zwaartekracht uit van kinderen en hun ouders. Voor de allerkleinsten waren er de Alfapret voorleessessies met kamishibaiverhalen. Kinderen van 4 tot 12 jaar en ook volwassenen kwamen aan hun trekken.

Alfapret De groep van senioren die aan kleuters voorlezen werd verdubbeld, van 20 tot 40. Dank zij deze grote groep vrijwilligers kan de Bib één keer per maand een voorleessessie aanbieden in de filialen Heverlee, Kessel-Lo en Wilsele en drie keer per maand in de hoofdbib, met uitzondering van de schoolvakanties.

Van november tot Pasen wordt het project uitgebreid naar het wijkbureau van Sint-Maartensdal. Elke dinsdag, na de huiswerkbegeleiding, kunnen de kinderen tussen 6 en 12 jaar komen genieten van een mooi verhaal. De Bib werkt ook samen met de Leuvense scholen Sint-Jan, Ter Beuke en De Speelkriebel. De vrijwilligers lezen daar wekelijks of om de veertien dagen voor aan kinderen van de tweede kleuterklas met een taalachterstand. Voor het eerst lazen de vrijwilligers ook voor in Museum M, tijdens Rode Hond.

Zomer van de vlieg Het thema dit jaar was architectuur. Er waren speurtochten zowel voor de kleuters als voor de kinderen van de lagere school. Speelpleinwerkingen werden uitgenodigd om mee te doen aan de speurtocht en om te komen luisteren naar een verhaal. De speelpleinwerkingen van Leuven, Heverlee en de Ketteket gingen hierop in. Zo werden kinderen vanaf 3 jaar aangespoord om mee te doen aan de speuracties van Vlieg.

Zowel in de kinderbib als in de filialen gingen de kleintjes op zoek naar de cijfercode om de schatkist van Vlieg te openen. Op die manier ontdekten 315 kinderen tijdens de zomervakantie op een speelse manier de hoofdbibliotheek of één van de filialen.

Jongerenwerking De boekencollectie Young Adults verhuisde in maart 2013 naar een nieuwe locatie die aansluit bij de afdeling Muziek en Film. De dvd’s voor de Young Adults werden geïntegreerd bij de volwassen collectie en de 12+ collectie. Zo werd er een jongerenhoek gecreëerd.

2014 vormde de aanzet voor het aantrekkelijker inkleden van deze ruimte voor de jongeren. De bekladde zeteltjes werden bekleed met breisels van de bibbezoekers, gemaakt binnen 2 workshops van ‘Urban Stitches’ en ‘Words’. Deze jongerenafdeling is in volle evolutie en zal ook in 2015 nog sterk veranderen.

Zo zijn er onder meer plannen om er een podium te plaatsen.

In mei werd in de bibliotheek een boekvoorstelling van Vera Van Renterghem gehouden, met daaraan gekoppeld een fotowedstrijd die doorheen de zomer liep. De meest originele foto’s met daarop de cover van haar nieuwste boek ‘Vrijdag is de hel minder heet’, wonnen een prijs en waren in september te bezichtigen in de Young Adultsafdeling.

Nog in mei vond het ‘Urban Woorden festival’ plaats, een avond in het teken van slam poetry, georganiseerd door Urban Woorden vzw in samenwerking met mijnLeuven.

Een 15-tal toontafels werden opgesteld in de Young Adultsafdeling: rond literatuurprijzen (Dioraphte Jongerenliteratuurprijs), overlijdens, populaire boeken, themagebonden tafels, activiteiten 30CC, Vera Van Renterghem, ...

De Bib op school Het project ‘De Bib op school’ brengt de Bib naar de secundaire school. De (digitale) bib gaat waar leerlingen zich bevinden en dat zijn in deze context de elektronische leerplatformen. In deze omgeving wordt er een widget geïmporteerd zodat de bibliotheekcatalogus samen met heel wat andere digitale informatie kan doorzocht worden. Voor de scholen is dit een interessant aanbod: kwaliteitsvolle bronnen zijn gratis beschikbaar in de school- en thuisomgeving. De Bib op school sluit ook aan bij het plan mediawijsheid / geletterdheid binnen het onderwijs. Om jongeren te begeleiden en wegwijs te maken werden in 2014 extra vrijwilligers aangeworven en opgeleid.

In het kader van ‘De Bib op school’ werd er een boekenlijst op maat van de school gemaakt en in overleg aangepast. Leerkrachten kregen tips en info over het gebruik van de digitale bib.

De bibliotheek ontving het VTI op 20 en 21 januari in het kader van hun project ‘100 jaar popmuziek’.

Tijdens deze voorstelling schetste Axl Peleman in één lesuur de geschiedenis van een eeuw populaire muziek en de invloed ervan op de tieners. De klassen van het eerste jaar kwamen in aanloop van deze voorstelling naar de bib, ze leerden een bericht zoeken in de catalogus en in de digitale databanken. Er werd een mooie thematafel samengesteld voor de lezing.

De bib koppelde aan het project ook een mediawijs project: tijdens drie ‘Mediawijze dagen’ kregen de klassen uit het 5e jaar workshops rond ‘zoeken op het internet’, ‘privacy en sociale media’. En er was een creatief luik met het maken van stop-motion filmpjes rond cyberpesten.

Op Gedichtendag 2014 namen leerlingen van het VTI opnieuw deel aan de workshop ‘Rhythm en Poetry’.

Muzette Ook in 2014 namen een groot aantal Leuvense scholen deel aan Muzette, een kunsteducatief festival voor leerlingen van het eerste jaar secundair onderwijs. Muzette is het resultaat van een samenwerking tussen Artforum, 30CC, Museum M, de Bib en Groep T. Muzette kon ook afgelopen editie weer rekenen op een heleboel enthousiaste jongeren, die de bib leerden kennen op een andere manier.

Spelotheek De spelotheek is er voor iedereen die omwille van handicap, ziekte of een ander ontwikkelingsprobleem deugd of behoefte heeft aan extra spelondersteuning. De drempel is laag: ook met leerstoornissen kan men bij de spelotheek terecht. Begeleiders van hoger genoemde doelgroepen zijn eveneens welkom.

De werking wordt gedragen door een 20-tal vrijwillige medewerkers i.s.m. met een personeelslid van de Bib. In 2014 werden er 5.928 stukken uitgeleend aan 245 actieve leden.

Leerkrachten uit het pedagogisch onderwijs krijgen regelmatig informatie over het gebruik en belang van spelmateriaal voor het aanleren van bepaalde vaardigheden. Nieuwe leden komen voor hun eerste bezoek vaak met hun thuisbegeleider.

Naast zaterdagvoormiddag is de spelotheek ook op de eerste donderdag van de maand open. Dit biedt vooral mogelijkheden om groepen als ‘Balanske’, ‘Roerhuis’, ‘Open therapeuticum’ e.a. te ontvangen. Ook andere leden zijn die donderdag welkom.

Aantal uitleningen 2014 Januari

491

Juli

410

Februari

486

Augustus

500

Maart

662

September

430

April

522

Oktober

462

Mei

502

November

605

Juni

405

December

443

Totaal aantal uitleningen

5.928

Servicepunt in de gevangenissen van Leuven De samenwerking tussen De Bib en de twee Leuvense gevangenisbibliotheken wordt financieel ondersteund door de Vlaamse Overheid via een convenant tussen gemeente, provincie, bibliotheek en gevangenisdirecties. De betoelaging bedraagt ¤ 45.000 per jaar en heeft een looptijd tot en met 2019.

In de gevangenissen zorgen penitentiair beambten en / of gedetineerden voor de publiekswerking en de aankoop en verzorging van de collectie. Ze worden hierbij geadviseerd door de Bib en ontvangen een gezamenlijk budget van ¤ 8.500. Daarnaast bezorgt de Bib wekelijks de gereserveerde materialen (ongeveer 130 voor de twee gevangenissen), maandelijks wisselcollecties met films (50 per gevangenis), muziek (enkel voor de Centrale Gevangenis), non-fictie (enkel voor de Hulpgevangenis) en van tijd tot tijd ook themacollecties op aanvraag.

De Centrale gevangenis kreeg een nieuwe directrice, die een reeks veranderingen doorvoerde, met ook gevolgen voor de gevangenisbib. De bibliothecaris werd vervangen door een andere gedetineerde en de openingsuren werden begrensd per vleugel. De openbare bibliotheek heeft zich nog meer geëngageerd in de culturele werking van de gevangenis door deel te nemen aan de nieuw opgerichte ‘werkgroep Cultuur’.

Vanuit deze positie vergemakkelijkt de Bib Leuven de contacten tussen andere Leuvense culturele actoren en de gevangenis en zorgen ze mee voor een ruim en verscheiden cultuuraanbod binnen de muren.

De bibliotheek van de Centrale Gevangenis telt ongeveer 250 leden, waaronder 25 personeelsleden. Zij verzorgt nog een extra bibliotheekservice voor Vleugel B, een apart gevangenisgedeelte met een 50-tal buitenlandse kortgestraften.

De leesclub wordt nog steeds begeleid door een vrijwilliger van boekhandel Boekarest en ondersteund door de openbare bib. Een uitschieter was de deelname van auteur Herman Koch aan de bespreking van zijn boek ‘Het diner’.

Ook de Hulpgevangenis kreeg een nieuwe directrice en een nieuwe gevangenisbibliothecaris (een penitentiair beambte). Om de bibwerking, ondanks de personeelsbesparing, op peil te houden, werd gezocht naar bekwame vrijwilligers om de publiekswerking op zich te nemen. Gedurende 2014 werden verschillende kandidaten opgeleid en momenteel verzorgt een team van vrijwilligers vier van de vijf openingsmomenten.

De bibliotheek van de Hulpgevangenis telt ongeveer 190 gedetineerden en 15 personeelsleden in haar ledenbestand.

Vanaf 2014 organiseert de Bib Leuven zelf de verkoop van haar afgevoerde boeken. Nog een laatste keer werd samengewerkt met de Hulpgevangenis, op 26 april. 20% van de opbrengst zal naar een leesbevorderingsproject in de gevangenis gaan.

De Bib neemt actief deel aan de Overleggroep van Gevangenisbibliothecarissen en bezocht in het najaar van 2014 de gevangenis van Mechelen. Tijdens het bezoek werden de gezamelijke moeilijkheden inzake internetverbindingen besproken.

G. ACTIVITEITEN Communicatie activiteiten De communicatie van de Bib Leuven wordt verzorgd door het team cultuurcommunicatie van directie cultuur van de stad Leuven. Dit team voert in opdracht van bibliotheekmedewerkers de activiteitencommunicatie uit en verzorgt de vormgeving van de zogeheten circulatiecommunicatie.

In 2013 ging de communicatie over projecten als Inktvis, Digitale Week en Bibliotheekweek, aangevuld met vooral binnenhuiscommunicatie over tentoonstellingen, thematafels, lezingen en andere activiteiten georganiseerd door de Bib. De communicatie vormt meestal een mix van affiches, flyers, programmaboekjes en online communicatie op leuven.be, blog en facebook. Ook artikels in InfoLeuven en UiT in Leuven behoren tot de opdracht, evenals perswerking. Dit alles afhankelijk van de noden van het project.

De cel cultuurcommunicatie beschikt niet over een eigen budget. De uitgegeven bedragen zitten vervat in de budgetten van de Bib Leuven.

Bibliotheekweek Elk jaar in oktober organiseert de Bib Leuven, net als de andere bibliotheken in Vlaanderen, de Bibliotheekweek. De slogan in 2014 luidde ‘Iedereen bibliothecaris’. De uitgangsidee was dat er naast de klassieke kennis in boeken en databanken ook heel wat info en vaardigheden in de medewerkers van de bib, hun bezoekers en hun partnerorganisaties verscholen zit. En dat het verrijkend zou zijn deze met iedereen te delen.

Op zaterdag 11 oktober was het weer verwendag. Iedereen die wilde kon bibliothecaris voor een dag worden. In Tweebronnen werd de beschikbare ‘mensenkennis’ ontsloten en gedeeld tijdens een ruilbeurs.

DJ Wontime draaide plaatjes en deelde eveneens zijn kennis mee. Aan de hand van An-Sofie Maes en prentenboeken werd er per prent lustig op los gedanst. Striptekenares Mila Van Goethem deelde slimme tricks en tips om je eigen tekeningen een fikse upgrade te geven. Er was een workshop ‘Haal meer uit je Android tablet’. Quizzers konden hun antwoorden kwijt bij een door medewerkers van de Bib en Archief georganiseerde Bib Leuven quiz. Ook dit jaar was er een nieuw artistiek kruiswoordraadsel. Een 100-tal puzzelaars vulden het kruiswoordraadsel correct in. De Alfapret-oma’s en opa’s vertelden spannende, grappige en ontroerende verhalen. Bij de stand van Jeannine stond er traditiegetrouw een drankje klaar.

De lekkerbekken konden door de medewerkers van de bib zelfgebakken koekjes proeven en een fiche met een favoriet recept mee naar huis nemen. In de filialen gingen boeken en cd’s van de ene in de andere hand. In Kessel-Lo werden er afgevoerde boeken en cd’s verkocht, in Heverlee was er een boekenruilbeurs en in Wilsele een stand met gratis boeken. Tijdens de verwendag registreerde de hoofdbib alleen al 2302 passages aan de beveiligingspoorten.

Digitale Week Van 19 april tot en met 27 april werden tijdens de Digitale week jong en oud ondergedompeld in de wereld van multimedia, met activiteiten in heel België georganiseerd. De Bib Leuven wil in de eigen stad een voortrekkersrol spelen op het vlak van e-inclusie. Met een achttal partners werd een uitgebreid programma van activiteiten samengesteld. Een handige brochure en de website http://leuvendigitaal.blogspot.com gaven een overzicht.

De Bib Leuven organiseerde een aantal infosessies en lezingen en opende een tabletcafé in Tweebronnen.

-

infosessie ‘Digitaal met vakantie’ (23 april in de hoofdbib) infosessie ‘De bib gaat (nog meer) digitaal’ (24 april in de hoofdbib) lezing ‘De jeugd is tegenwoordig’ door Pedro De Bruyckere (24 april in de hoofdbib) infosessie ‘Ontdek Skype’ (26 april in hoofdbib)

De Bib sloot op 26 april de Digitale Week in Leuven af met een tabletcafé. De geïnteresseerde kon er terecht met vragen over tablets, e-readers en smartphones. Zij of hij kon er eens eentje uitproberen, of met een leuke app aan de slag gaan. De experten van iFixers en Vormingplus stonden klaar met raad en daad en gaven meer uitleg over het uitlenen van e-boeken en kranten via de bib.

Leuven Jazz In 2013 ging Leuven Jazz voor de eerste maal solo. De Bib zorgde i.s.m. Radio Scorpio voor een eigen invulling van dit festival: er waren tal van concerten en optredens, cursussen en filmvoorstellingen.

- JazzClassSeries: het hoe en wat van de jazz – een cursus van Jelly tot Jef (wekelijks van 16 januari tot 27 februari). Een bondig maar compleet overzicht van de reeds honderdjarige geschiedenis van de jazz.

- Jazz in kunst, kunst in Jazz (4 sessies van 20 februari tot 20 maart). Een zoektocht naar de raakpunten tussen jazz en andere kunst.

- Radio Scorpio on stage: vier dagen lang live optredens, jazzmuziek samengesteld door de muziekredactie, interviews met artiesten, kenners, organisatoren en prominenten.

- Jazz on Film: jazzfilms uit de unieke verzameling van Steve Wante, van Duke Ellington tot Louis Armstrong.

Pop-up Bib De Bib Leuven was ook in 2014 op diverse evenementen te gast met de pop-up bib, een mobiele bib met aangepaste materialen en uitleenfaciliteiten. De pop-up bib was present tijdens Picknick in het Park, op een avond van de Beleuvenissen (Hogeschoolplein) en tijdens Leuven in Scène in het park van Keizersberg.

H. LEZINGEN, LEESKRINGEN, EXPO’S EN PRESENTATIES 1. Lezingen, optredens, workshops Afdeling Muziek en Film Luisterlezingen: Bekende componisten / muziekstijlen De Bib richtte i.s.m. Vormingplus Oost-Brabant luisterlezingen in die een voorbereiding zijn op concerten die 30CC organiseert.

Schubert + Concert ‘Der Tod und das Mädchen’ (15 januari - concert 19 januari) Franz Schubert (1797-1828) wordt terecht beschouwd als een van de grootste liedcomponisten uit de muziekgeschiedenis. Tijdens deze 2 avonden werd gegrasduind in Schuberts leven en werd als introductie op het concert zijn heerlijke muziek beluisterd.

Dvorák + Symfonie ‘Uit de Nieuwe Wereld van Dvorák’ (15 mei - concert 21 mei) De Tsjechische componist Antonín Dvorák (1841-1904) wist als geen ander de volksmuziek van zijn geboortestreek te verbinden met de toenmalige klassieke muziek. In de 9de symfonie ‘Uit de Nieuwe Wereld’ en zijn celloconcerto verklankt Dvorák de indrukken van zijn jaren in Amerika. Tijdens de luisterlezing werden de mooiste en meest fascinerende fragmenten van dit meesterwerk besproken en beluisterd. Dit als ideale voorbeschouwing voor een live uitvoering van Dvoráks prachtconcerto een week later.

‘Liederen van Mahler, Debussy en Berg’ (8 oktober - concert 14 oktober) Virtuoze zanglijnen, parelende pianopassages, ingetogen passie en expressieve uitbarstingen van de grootste meesters uit het toenmalige Wenen en Parijs. Romantische gestes, impressionistische sferen en bevreemdende verten. In een liedrecital met composities uit ca. 1900 passeerden ze allemaal de revue.

Deze inleidende luisterlezing ging vooral over de geniale verstrengeling van poëzie en muziek.

Gluck’s ‘Orfeo en Euridice’ (12 november) De première van C.W. von Glucks ‘Orfeo ed Euridice’ (Wenen, 1762) veroorzaakte een ware aardverschuiving in de wereld van de opera. Gluck maakte definitief komaf met (te) complexe verhaallijnen en de muzikale tirannie van virtuoze solozangers. Mozart zou later gretig profiteren van deze (r)evolutie. In deze luisterlezing werd dieper ingegaan op Orfeo en Euridice en de ontstaansgeschiedenis ervan. Daarnaast werden enkele hoogtepunten besproken en beluisterd.

‘De tango en zijn geschiedenis’ (23 november) In Buenos Aeres dansen ze het in de straten. Tango is er verweven met het leven. In deze muzikale lezing werd in vogelvlucht de ontwikkeling van de tango en zijn belangrijkste stijlen behandeld. Het ontstaan van de orquesta típicas, het tango canción, het belang van Carlos Gardel en Astor Piazzolla voor de tangogeschiedenis. Tot het tangoleven nu.

Busking in de BIB – Showcases met Leuvense artiesten Busking in de BIB, een organisatie van de Bib en Mijn Leuven, wil extra speelkansen bieden aan Leuvense muzikanten, Leuvense releases onder de aandacht brengen en jong Leuvens talent in de kijker stellen. In 2014 werden volgende showcases georganiseerd:

-

Showcase Showcase Showcase Showcase

Stoomboot (15 februari) Pilod (8 maart) Putty (11 april) Roselien Tobbackx (24 mei) Ciné Emigré Op 5 en 26 november en 4 en 12 december vertoonde de Bib Leuven i.s.m. de Dienst Diversiteit van de stad Leuven een aantal films passend bij het thema migratie, uitgekozen door prominente Leuvenaars met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond. Aan Fatma Taspinar, Ihsane Chioua Lehki, Saddie Choua en Mustafa Kör werd gevraagd welke film met als thema migratie zij speciaal wilden aanbevelen. Ze gaven telkens een korte inleiding op de film: het waarom van de filmkeuze en welke herinnering 50 jaar migratie bij elk van hen oproept.

Afdeling Non-fictie ‘Waarom? Daarom! Opvoeden een uitdaging’ Dit zijn lezingen aangeboden door de Provincie Vlaams-Brabant. De dienst Jeugdbeleid van de Provincie, de Opvoedingswinkel Leuven, de jeugd- en volwassenenafdeling (non-fictie) van de hoofdbib en de Spelotheek in Kessel-Lo werken samen. Ze verwijzen mensen door naar elkaars collectie, spelen elkaar informatie door over nuttige initiatieven en organiseren lezingen / workshops rond opvoeding.

In 2014 vonden in de hoofdbibliotheek vier Waarom? Daarom! lezingen plaats: - ‘Spel en speelgoed voor kinderen’ (27 maart) - ‘De jeugd is tegenwoordig’ (in het kader van de Digitale Week) (24 april) - ‘Ik vind het zo spannend’ (22 mei) - ‘Straffen en belonen’ (9 september)

Voorts was er: - Lezing Econoshock 2.0 op 29 april door Michael Van Droogenbroeck - Wervingsactie Rode Kruis op 29 november (in het kader van Vesalius) - Workshop chocolade door Bib en Oxfam, Kamishibai rond Fairtrade (promostand Oxfam) op 4 oktober Afdeling Fictie - Schrijven voor kinderen (i.s.m. Vormingplus Oost-Brabant): 6 avonden (november - december) door jeugdschrijver Stefan Boonen. 12 cursisten (volzet) - Boekpresentatie: Het catastrofale. Essay over de eindigheid. Dirk De Schutter (8 november) - Vertelnamiddag ‘Winterverhalen voor volwassenen’ op 27 november (door Veerle Ernalsteen) - 35 aanwezigen - Tolkiendag (6 december) zie onder bij ‘Expo’s en toontafels’ - Slow Book Festival op woensdag 19 november, i.s.m. 30CC. Er werden recente romans besproken in kleinere groepen en dit onder leiding van de betrokken auteurs (9 Vlaamse, o.a. Els Beerten, Luc De Vos, Peter Terrin, Charles Ducal, …). Er werd gebruik gemaakt van een aantal opengestelde huiskamers van gastvrije Leuvenaars. Een laatste groep kwam samen in de bib. Een miniconcert van de betreurde Luc De Vos sloot het festival af.

2. Leeskringen In juni 2012 werd een eigen leeskring voor volwassenen opgestart via een oproep in Info Leuven en de website van de stad Leuven. Ondertussen staan er een 90-tal geïnteresseerden op de mailinglist en een 35-tal van hen vormen een zeer trouwe lezerskern.

Een externe moderator leidt 5 sessies in een werkjaar (van september tot mei). Er werden in 2014 nog 3 sessies gehouden voor het werkjaar 2013 - 2014 (januari, maart, mei) en 2 van het werkjaar 2014 - 2015 (september en november). Alle sessies waren volzet. Het aantal deelnemers werd ten opzichte van het vorige werkjaar opgetrokken van 16 naar 20, om tegemoet te komen aan de grote vraag.

De leessessies draaien enerzijds rond titels die gelinkt zijn aan de literaire programmatie van 30CC, maar voor een aantal ontmoetingen worden de boeken ook vrij door de deelnemers van de leeskring, bibliotheek en moderator gekozen. In geval van een link met 30CC krijgen de deelnemers af en toe een extraatje.

Zo konden er na een leesontmoeting 4 tickets voor een thematisch gelinkte theatervoorstelling verloot worden.

Daarnaast werd de samenwerking met en ondersteuning van de leesclub Davidsfonds in Kessel-Lo voortgezet.

3. Expo’s en toontafels Tentoonstellingen leggen verbanden met materialen uit de collectie en doen dit vaak op een bijzondere manier. Er zijn zowel grotere expo’s als kleinere toontafels rond literatuur en non-fictie, als rond muziek en beeld. Vaak is er een link met evenementen en concerten van 30CC en wordt er speciaal een affiche voor ontworpen.

Afdeling Fictie Expo’s: Beeldgedichten (14 januari tot 8 februari): Bram Vaassen en Tom Swaak, allebei student aan de K.U.Leuven, vonden elkaar in hun artistieke ambities. Bram Vaassen schrijft gedichten en kan onder meer een mooie overwinning in Brabantgedicht 2011 - een Vlaanderen-Nederland voor jong poëzietalent - voorleggen. Tom Swaak schildert. Vaassen en Swaak combineren in hun werk telkens woord en beeld, gedicht en schilderij.

De wondere wereld van Tolkien (28 november 2014 t.e.m. 3 januari 2015): n.a.v. de release van de derde en laatste Hobbit-film in december 2014, sloegen de Bib Leuven en het Vlaams Fantasygenootschap Elanor de handen in elkaar voor een mooie expo met collector’s items en fraaie Tolkienitems. Boeken, juwelen, beeldjes, bustes en spellen vormden een aantrekkelijk geheel in de tentoonstellingskasten. Levensgrote figuren van o.a. een Nazgûl en een Orc eisten een prominente plaats op in de fictieafdeling. Pronkstuk en absolute aantrekkingspool was een haast levensechte draakfiguur Smaug. Tegelijkertijd werd de Tolkiencollectie van de bib zelf in de kijker gezet.

Op zaterdag 6 december ging er in de bib een Tolkiendag door, met voorleesmomenten, een Tolkienlezing, het maken van elfenvlechten, info over de elfentalen, een Tolkienquiz en ‘Lord of The Rings’- en Hobbitfiguren in character overal in de bib.

25-tal toontafels: overlijdens (Gabriel Garcia Marquez, Nadine Gordimer, …), literaire prijzen (Nobelprijs Patrick Modiano), longlists (AKO, Libris, Gouden Boekenuil, Europese Literatuurprijs, …), verjaardagen (450 jaar Shakespeare), verkiezingsmomenten (Cobra’s Boekentop 50, Beste Belgische Strip), themagebonden tafels (ludieke tafel met bibliotheekitems van roodharigen op de cover, n.a.v. de Internationale Roodharigendagen in september; een tafel ‘Doktersromans, een vergeten genre’ en een tafel geïnspireerd op het boek De boekenapotheek, dat op een ludieke manier romans als therapie aanbeveelt bij kwaaltjes allerhande – beide in het kader van het stadsbrede project Vesalius 1514 - 2014). Promotietafels voor Poëzieweek, voor 30CC-realisaties zoals het Slow Book Festival en Saint-Amour, …

Afdeling Non-fictie

Expo’s: - Europalia India (9 januari - 1 februari) - Opvoeden samen aanpakken (i.s.m. Huis van het Kind) (8 januari - 27 januari) - Fototentoonstelling Mandela (12 mei - 9 juni) - Ten Oorlog (19 mei - 28 juni) extra bij Cambio over WO I - Uraniumwapens (1 september - 4 oktober) - Koffie (door Oxfam) (1 oktober - 8 oktober) - HistarUZ: voorwerpen uit het historisch archief van U.Z.Leuven (in het kader van stadsbreed project Vesalius) Toontafels: rond activiteiten van 30CC, Erfgoedmeubel rond Wijgmaal en rond 5de Straathistories (Nieuw Kwartier), Erfgoeddag, Digitale week, Docville, Mandela, Bioweek, Digipunt, Open Monumentendag, Vesalius, Rode Kruis, Holebi Filmfestival, Leuven in Scène, Leuven autovrij, Koken op Kot, Week van de Smaak, Week van de Fairtrade, …

Afdeling Muziek en Film Expo’s: - ‘De Leuvense undergroundscène’: een wereld van gitaren, verhalen, ontdekkingen en engagement (13 december 2013 - 13 januari 2014) Een bruisende geschiedenis aan de hand van posters, flyers, oude inkomtickets, foto’s, releases van Leuvense bands, ‘zines’ en een interactieve tijdslijn. De tentoonstelling was als een underground affiche uit de jaren ’80, knip en plakwerk met foto’s en platen, met kanttekeningen en bedenkingen en zoomde vooral in op de muziek die Leuven heeft doen bruisen en nog zal doen bruisen.

- ‘De Chouas’ (17 februari - 28 februari) Precies 50 jaar geleden, op 17 februari 1964, ondertekende België met Marokko een akkoord over arbeidsmigratie. Deze verjaardag werd gevierd met de vertoning van een 25 minuten durend stukje film uit ‘De Chouas’ van filmmaakster Saddie Choua, een multiscreen film / performance op basis van een familiefoto met haar vader en zijn vier broers. Drie van de broers kwamen naar België, eentje keerde terug en de anderen bleven in Marokko. Saddie wou nagaan wie van de broers er het best van af heeft gebracht: zij die migreerden of zij die in Marokko bleven.

- Pierre Fannes – Drawing Jazz (1 maart - 30 april) Sinds enkele jaren volgt illustrator Pieter Fannes de jazzfestivals in België met schetsboek en penseel in de aanslag. Hij is gefascineerd door muzikanten (hun expressie, hun bewegingen, hun concentratie), door de sfeer die een goed optreden uitstraalt, door de invloed van de muziek op zijn lijnen. En hij probeert de muziek op papier te vatten.

- The finest Jazz – Pierre Mommens (1 maart - 30 april) Een tentoonstelling met pareltjes uit de platenhoezencollectie en foto’s van Pierre Mommens.

Toon- en promotietafels: Er werden tal van toontafels gemaakt n.a.v. vieringen, herdenkingen, overlijdens, …

Voor activiteiten georganiseerd door 30CC werden heel wat promotietafels gemaakt. O.m. 50 jaar Turkse en Marokkaanse migratie, Dvorák, Leuven Jazz, 200ste verjaardag van Adolphe Sax, M-idzomer, De Hype rond country, Shakespeare: films naar …, Mozaïekfilms, de tango en zijn geschiedenis, Biopics.

4. Wisselende collecties De Bib zet regelmatig gedurende een drietal maanden een deel van de collectie in de kijker. Dit onder de vlag van Cambio (Spaans voor ‘wisselen’). Cambio-collecties fictie gaan hand in hand met in huis ontworpen affichemateriaal en gratis boekjes met keuzelijsten.

Afdeling Fictie, Non-fictie, Muziek en film en Jongeren Cambio ‘14 – 18: 100 jaar Wereldoorlog I’ (maart - juni 2014) Uitzonderlijke gebeurtenissen vragen om uitzonderlijke actie: voor de herdenking van Wereldoorlog I sloegen alle afdelingen van de bib de handen in elkaar om een grote thematische collectie samen te stellen.

Romans, poëzie, films, non-fictieboeken, documentaires, jeugdboeken… kwamen voor enkele maanden in een brede themaopstelling rond WO I terecht. Een grote wandvullende zwart-witfoto van een verwoeste Tiensestraat gecombineerd met een collectie van ‘poppies’ in keramiek maakten er een visueel sterke opstelling van. Meer dan 250 exemplaren van het bijbehorende Cambio-collectieboekje werden door geïnteresseerde leners mee naar huis genomen.

‘Zomercollectie’: geen Cambio-collectie, wel een lossere, sterk vakantiegerichte selectie in de kijker.

Een Vlaming in je valies? Of een Kees in je koffer? Een selectie van Vlaamse en Nederlandse thrillerauteurs (titel met een respectvolle knipoog naar de noorderburen).

Ivo Dekoning, januari - maart 2015