debata
Nowe kierunki dla budownictwa! Lata 2013-14 dla wielu przedsiębiorstw będą oznaczać – być albo nie być. Gdzie w takiej sytuacji firmy powinny szukać nowych możliwości? Obok rynku krajowego badamy perspektywiczność rynków zagranicznych, zamieszczamy wskazówki, ostrzegamy przed barierami.
Dariusz Osiak Kierownik Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Casablance
Maroko – nie tylko turystyka Oddanie do użytku w ostatnich latach największego w basenie Morza Śródziemnego portu Tanger-Med do obsługi masowców i kontenerowców, planowana budowa nowego portu handlowego w Safi i rozbudowa portu w El Jorf Lasfar dla statków o pojemności do 100 tys. ton, rozbudowa największej, konwencjonalnej elektrowni w El Jorf Lasfar (podwojenie mocy z uwagi na lawinowo rosnące zużycie energii), nowa szybka kolej TGV Tanger-Casablanca, budowa
44 Builder
kolejnych zbiorników retencyjnych, modernizacja linii energetycznych i sieci autostrad, wolne strefy przemysłowe – to przykłady olbrzymich inwestycji w kraju, który nie bez powodu określa się mianem wrót do kontynentu afrykańskiego. Jednym z ostatnich, realizowanych z szerokim rozmachem, rządowych planów jest likwidacja osiedli zamieszkałych przez najuboższą część społeczeństwa i budowa kilkuset tysięcy (!) łatwo dostępnych (kredyty) dla mniej zasobnej finansowo grupy obywateli tzw. mieszkań ekonomicznych. W realizację tego przedsięwzięcia zaangażowane są największe holdingi budowlane Maroka. Również sektor turystyki daje szerokie pole działania firmom z branży budowlanej. W najbliższych latach Królestwo ma ambitny plan przyciągnąć szeroki strumień turystów z niedalekiej Europy i z innych zakątków świata. Służyć temu mają nowo powstające liczne centra turystyczne, skierowane na średniozamożnego i bardziej wymagającego klien-
ta. Jednocześnie modernizowanych ma być 10 000 z istniejących już miejsc hotelowych. Jednak firmy lokalne raczej nie podołają temu zadaniu. Konieczny jest i będzie import materiałów, urządzeń i usług. Stwarza to realne warunki dla zaistnienia na tym rynku polskich dostawców półproduktów, wyrobów gotowych i usług z szeroko pojętego sektora budownictwa. Należy jednak pamiętać, że jest to rynek nieco odmienny, szczególnie jeśli chodzi o pewne zwyczaje kulturowe, również w zakresie biznesu. Wejście tutaj wymaga często dłuższych zabiegów i starań, ale zawsze się opłaca, a specyfika rynku nie przeszkadza funkcjonować na nim od wielu lat dostawcom z różnych stron świata. Wielomilionowe inwestycje państw Zatoki Perskiej, Francji, Hiszpanii, Włoch, Niemiec, Chin, czy w ostatnich latach wszechobecnej tutaj Turcji, o czymś świadczą. Należy mieć nadzieję, że polskie firmy dostrzegą potencjał drzemiący, na tym skrawku Afryki i śmielej zaczną prezentować swoją ofertę. W jednym z kolejnych wydań postaramy się Państwu przedstawić szczegółową analizę marokańskiego rynku budowlanego. Więcej na www.casablanca.trade. gov.pl oraz www.sib.ma. Pytania i sugestie prosimy kierować na adres: casablanca@trade.gov.pl lub bezpośrednio dariusz.osiak@trade.gov.pl
Andrzej Kozłowski Prezes Zarządu ULMA Construccion Polska SA
W Europie z nadzieją patrzymy na Pribaltikę, w tym roku założyliśmy spółkę na Litwie. Gromadzenie doświadczeń w zdobywaniu alternatywnych rynków geograficznych rozpoczęliśmy 11 lat temu od Ukrainy. Niestabilna sytuacja polityczna oraz brak sprzyjających warunków do podejmowania odważnych decyzji inwestycyjnych sprawiły, że, póki co, nie odnieśliśmy tam większego sukcesu. Dlatego analizując atrakcyjność kolejnych kierunków braliśmy pod uwagę nie tylko ich potencjał rozwojowy, ale także bezpieczeństwo rozwoju biznesu oraz dostępność źródeł finansowania lokalnych inwestycji. Gdy w 2005 podjęliśmy decyzję o rozpoczęciu działalności w Kazachstanie, rynek ten zdawał się idealnie spełniać wspomniane warunki. Jako kraj obfitujący w surowce energetyczne (i nie tylko), był stosunkowo odporny na wahania światowej koniunktury, charakteryzował listopad 2012