Dar en Plintenfabriek over verduurzaming

Duurzaam ondernemen betekent volgens Bart de Bruin, directeur van Dar en voorzitter van de Circulaire Raad Rijk van Nijmegen, dat het bedrijfsleven zich niet alleen moet focussen op milieuvriendelijke maatregelen als zonnepanelen en LED-verlichting. Een kritische blik op de ontwerpfase van producten en het recyclen van grondstoffen zijn daarbij zeker zo belangrijk. Hij ging daarover in gesprek met Roland Verhagen, directeur van De Plintenfabriek uit Ravenstein.

“Als het om afvalscheiding gaat”, vertelt Bart, “sluit de landelijke regelgeving niet goed aan op wat bedrijven kunnen doen. Gemeenten krijgen bijvoorbeeld van kunststof producenten geld om het plastic gescheiden in te zamelen. Die financiële tegemoetkoming is er niet voor bedrijven.” Roland geeft aan dat ondernemers veelal doen wat ze kunnen. “Zelf vangen we verfafval apart op en storten we restmaterialen in containers. Ook gaan we nu afval versnipperen; dat scheelt veel in ruimte en dus in afvaltransport. Het zit natuurlijk wel in het DNA van de ondernemer of die maatschappelijk verantwoord en duurzaam wil ondernemen. Voor alles is er voor hen ook de economische component.” Bart geeft aan dat duurzaamheid vaak verward wordt met milieuvriendelijk (planet). “Dat klopt niet. Bij een duurzame oplossing geldt ook dat het economische wiel (profit) moet blijven draaien en dat ook de menskant (people) goed georganiseerd is. Als één van die drie hapert is het geen duurzame oplossing.”

Roland Verhagen (l) en Bart de Bruin (r) (1)

Bart vervolgt: “Op dit moment hebben we drie grote uitdagingen die we moeten oplossen: De energietransitie, het klimaatprobleem en het grondstoffenprobleem. Het verhaal is simpel: op deze wereld hebben we een bepaalde voorraad aan (niet hernieuwbare) grondstoffen. Op het moment dat we die vernietigen, dan zijn die op een gegeven moment op. Hoe schaarser die grondstoffen, hoe hoger de prijs gaat worden.” Voor Bart is het daarom voor bedrijven belangrijk om ook te kijken naar de ontwerpkant en de inkoopwaarde van de grondstoffen. “Het is immers goed om te weten voor hoeveel je weggooit”. Sterker nog, wellicht is het raadzaam om na te denken of je het product niet terug wil als je klant het wegdoet. Jij weet als ondernemer namelijk precies welke grondstoffen daarvoor zijn gebruikt. En daardoor word je minder afhankelijk van je grondstofleveranciers..” Uiteindelijk moet er met ‘minder’ een balans worden bereikt.” Roland vindt dat dat ook moet gebeuren met betrekking tot het verpakken. “Ondernemers kopen verpakte producten, pakken die uit en vervolgens pakken ze hun eindproduct weer in. Dat is ook iets waar je naar zou moeten kijken.”

Roland ziet de wegwerpcultuur als onderdeel als cyclus in het consumentisme. “De toenemende welvaart zorgt ervoor dat de vraag en wensen van de consument toenemen. Ondernemers maken vervolgens wat de markt vraagt. Daardoor komt de consument nu in een fase van keuzestress. Die zal uiteindelijk leiden tot een behoefte aan ‘minder’. We zitten nu in een overgangsfase, van een sterk materialisme naar bewustwording. Paradoxaal daarbij is dat de consument veel wil, maar weinig wil betalen.”

Begin vorig jaar is de Circulaire Raad Rijk van Nijmegen in het leven geroepen, een netwerk waarin overheid, onderwijs en bedrijfsleven plaats hebben genomen. Zij hebben als doel concrete projecten in een verbindend regionaal circulair programma uit te voeren. Bart: “De Circulaire Raad vervult een vliegwielfunctie voor het op gang brengen van circulaire initiatieven. Inmiddels is er een kenniscentrum voor circulaire bouw opgezet en Road2Work@Dar, dat bedrijfsmatige leer- en werkplekken biedt op het terrein van recycling van elektronica-afval. Daarnaast zijn er nu initiatieven in voorbereiding om onderwijs en bedrijfsleven binnen de bouwwereld aan elkaar te verbinden om de kennis over circulair bouwen te laten groeien en zijn we ook bezig met een voedselketentraject, om de bewustwording over voedselverspilling te stimuleren en de regionale voedselproducenten te koppelen aan de regionale vraag.”

Bart en Roland geloven dat de tijd in het bedrijfsleven rijp is om de volgende stap in verduurzaming te zetten, door een benadering van duurzaamheid in de keten, nationale en internationale opschaling van de communicatie daarover en het kweken van bewustwording over de noodzaak van nú handelen. Dat kan niet door het bedrijfsleven alleen, maar zal in de hele economische keten moeten plaatsvinden. Want uiteindelijk zal in elk onderdeel van de productketen ook het economisch wiel moeten draaien.