Holandia

Holandia

Holandia stopniowo rozbudowuje projekty miejskie, które rozpoczęły się od oddolnych działań kulturalnych w przestrzeniach postindustrialnych, a po latach stają się hybrydą kulturowo-mieszkaniową. Świadoma procesów gentryfikacji, często wdraża w projekty rewitalizacji mieszkalnictwo komunalne i utrzymuje oddolne przestrzenie kulturalne. Tak stało się też w przypadku projektu dzielnicy północnej w Amsterdamie: NDSM Werf. Od lat 20. do 80. XX wieku stocznia NDSM była jedną z największych stoczni na świecie. Około roku 2010 tereny postoczniowe na północy Amsterdamu przerodziły się w nową, tętniącą życiem dzielnicę kultury, pierwotnie akomodując przede wszystkim pracownie, galerie, teatr, bary i ogromne przestrzenie na wynajem dla działalności kulturalnej (wynajmującym jest miasto Amsterdam). Dzielnicę charakteryzuje szczególna wolność ze względu na puste wybetonowane obszary, bliskość wody i niewielką liczbę mieszkańców, a jej program kulturalny zachęca mieszkańców miasta oraz turystów z całego świata. Aktualnie na terenie oraz w sąsiedztwie NDSM wznoszą się nowe budynki wertykalne, które wspólnie stworzą nowy masterplan dzielnicy, nakierowany na zrównoważony rozwój i mieszkalnictwo socjalne. Większość budynków NDSM ma pozostać nienaruszoną8. Postoczniowa dzielnica, do której z centrum można się dostać w ciągu 8. Om Kødbyen. Baggrundsviden, historie, piętnastu minut miejską taksówką wodną, stała się miejscem tworzącym nowy charakter politik og fredning, Kodbyen, [online], https:// kodbyen.kk.dk/om-koedbyen-0, [dostęp: 02.12.2021]. Amsterdamu, z dala od wąskich ulic i fal tu- 9. NDSM, [online], https://www.ndsm.nl/, rystów. Umożliwiając eksperymentalne dzia- [dostęp: 02.12.2021]. łania w kulturze, zachęciła jednocześnie do 10. Green, Inclusive, Growing city by waodwiedzania nieznanej części miasta i budowania jego odmiennej tożsamości. Czas poter. Perspectives on Urban development in Hamburg, Hamburg.de, [online], https://www. hamburg.de/contentblob/4357518/9ac1179 każe, jaka przyszłość czeka samą przestrzeń 2edd8de17e3119e1396474718/data/broprojektu NDSM: czy nie jest ona zbyt nie- schuere-perspektiven-englisch).pdf, [dostęp: uporządkowana, co często zarzuca się takim strukturom, czy może przeciwnie – rezonuje 02.12.2021]. 11. Nomadisch Grün gemeinnützige GmbH, OpenBerlin, [online], https://www.openberlin. z projektem mieszkań socjalnych dla młodych org/users/nomadisch-gr%C3%BCn, osób w nowych budynkach wertykalnych. [dostęp: 02.12.2021]. Tworzenie mieszkań dla osób w przedziale 18–28 lat może też pomóc w uniknięciu konfliktu interesów w kwestii obecności żywej tkanki kulturalnej, takiej jak regularne koncerty czy festiwale.