wszystkie zmysły. Jeśli równocześnie sprawdzasz pocztę, wysyłasz SMS, blogujesz, zaglądasz na Twittera i Facebooka, powstaje kompletnie afunkcjonalny melanż. Trzeba łączyć rewolucyjne, niebywałe i zawrotne możliwości, jakie daje choćby możliwość prowadzenia darmowej rozmowy głosowej za pomocą Skype’a, ze świadomie wybieraną prostotą. Czasami myślę, że artystom i aktywistom dorastającym w świecie ponowoczesnych nadmiarów trudno w pełni zrozumieć to, jaką jazdę człowiek miewał na wolnym łączu. Nie chodzi o mały transfer, raczej o modernistyczną klarowność i precesję techniczną. Im bardziej technologia wpisuje się w życie codzienne, tym bardziej pragniemy, by działała niejako w tle. Dzisiejsze utyskiwania na przeciążenie informacyjne minie, zastąpi je znacznie spokojniejszy, bardziej rozluźniony networking z ominięciem monopolistów. Da się porównać przejście od link do like ze zmianami, jakie w gospodarce globalnej i kulturze konsumeryzmu spowodował kryzys?
Linkowanie w sieciach dystrybuowanych jest techniką przekierowywania pod wybrany adres URL. Lajki to już usługa scentralizowana, oznaczmy w ten sposób, że coś lub kogoś lubimy. Może zestarzeje się, wyjdzie z użycia, a może będzie ewoluować. Nie umiałbym uogólnić tego zjawiska i nie znajduję dla niego analogii. Można oczywiście mówić o czymś takim jak outsourcing odpowiedzialności, ale nie należę do szkoły interpasywności uprawianej przez Žižka, Pfallera, Mladena, w Holandii przez Oosterlinga i van Oenena. Czy nie przekazujemy Facebookowi prawa do podejmowania decyzji, bo jesteśmy zmęczeni aktualizowaniem statusu? Status ma mówić o naszej aktywności, nie o zmęczeniu. Czy społeczeństwa nie wytrzymują już napięcia interaktywnego? Mówienie o mediach społecznościowych w kategoriach ładunku oporowego współbrzmi z dyskursem przeciążenia informacyjnego, co kojarzę ze starszym pokoleniem, dla którego nowego media są raczej kłopotem niż ułatwieniem, modą, która przeminie. Teorie interpasywności głoszą odmowę współpracy (Dziękuję, postoję), ale sądzę, że ten romantyzm wyłączonych (offline) ani nie gwarantuje lepszego wglądu w ekonomię polityczną sieci, ani nie proponuje żadnych alternatyw, ani też nie ma żadnych argumentów przeciwko kulturze partycypacji à la Henry Jenkins. Oczywiście każdy z nas musi od czasu do czasu odetchnąć. Związki zawodowe zaczynały swoją walkę od żądania ośmiogodzinnego dnia pracy. Dzisiaj pytamy o to, jak będzie wyglądało reprodukowanie cyfrowej siły roboczej. Co znaczy urlop w sieci pracującej 24/7? Czy wyłączenie komputera ma jakieś znaczenie? Jean Baudrillard miał rację, mówiąc, że milczenie mas doprowadzi do implozji systemu. Masowy konformizm w ostatnich dekadach dał się odczuć wszędzie, również w Polsce, ale to żaden projekt polityczny. Zmierzamy w stronę prawicowego populizmu, rasizmu, antyislamizmu i antysemityzmu. W dobie kryzysu interpasywizm przyczynia się tylko do wzrostu biedy, przemocy. Nazywanie naszego uzależnienia od mediów technoniewolnictwem też nic nie załatwia. Miło jest wyłączyć się i nie odpowiadać, to uzasadniona reakcja, ale upolitycznijmy ją, zamieńmy w świadomy gest, zatamujmy fale korporacyjnego feedbacku, ogłośmy strajk. Zamiast Power to the people!, powiedzmy sobie Pause to the people!
GEERT LOVINK (1959) — profesor prowadzący badania [Research Professor] na Wydziale Mediów Interaktywnych w Hogeschool van Amsterdam (HvA), profesor teorii mediów w European Graduate School i profesor nadzwyczajny na Wydziale Nowych Mediów na Uniwersytecie Amsterdamskim (UvA). Założyciel i dyrektor Institute of Network Cultures, instytucji zajmującej się badaniem, dokumentowaniem i wzmacnianiem potencjału społeczno-ekonomicznych zmian obszaru nowych mediów poprzez imprezy, publikacje oraz otwarty dialog. Jako teoretyk, aktywista i krytyk sieciowy, Lovink starał się przyczynić do kształtowania
rozwoju sieci. Był jednym z kluczowych teoretyków, którzy przyczynili się do powstania koncepcji mediów taktycznych [tactical media] — zakładającej wykorzystanie technologii medialnych jako narzędzia rozpowszechniania idei, które przeciwstawiają się jakiemuś problemowi wbrew rożnym szczeblom administracji rządowej. Jest autorem wielu książek, m.in. My First Recession (2003), Tactical Media, the Second Decade (2005), Zero Comments: Blogging and Critical Internet Culture (2007), i projektów: Critical Point of View (CPoV): Wikipedia Research Initiative, Urban Screens: The City as Interface, The Art and Politics of Netporn, A Decade of Webdesign.
Przełożyła z angielskiego: Ewa Mikina Wywiad jest fragmentem tekstu, który w całości ukazał się w książce: Alternativa. Antologia: Praca i wypoczynek, red. Krzysztof Gutfrański, IS Wyspa: Alternativa Editions, Gdańsk 201
No76 / czytelnia
140—141