też takie przypadki, gdy rodzina, dla której zaprojektowano dany dom, była w ścisłym kontakcie z architektem, współpracowała z nim. To jedno z kryterium. Kolejnym jest sytuacja, gdy dana willa jest interesująca z powodów czysto projektowych. Helena i Szymon Sykurs są przykładami architektów, którzy mnie interesują. Swego czasu byli bardzo aktywni na scenie kultury, publikowali magazyn „Praesens”. Oczywiście Bohdan Lachert jest kolejnym przykładem, tak samo jak Barbara i Stanisław Brukalscy. Następnym kryterium jest wnętrze willi. Doświadczenie tego wszystkiego nie jest proste. Potrzeba czasu, żeby poznać ludzi i móc ich odwiedzić. Oczywiście ważne jest także, w jaki sposób będzie można filmować. Chciałabym sfilmować dom od wewnątrz, na zewnątrz, jak również i samo ustawienie. Nie wiem jeszcze, czy ludzi biorący udział w ustawieniu znajdą się na wideo. Może pojawią się jedynie ich głosy.
— NIE INTERESUJĄ MNIE CZYJEŚ INTYMNE PRZEŻYCIA – JESTEM ZAINTERESOWANA SAMYM BUDYNKIEM, JEGO ZWIĄZKAMI Z LUDŹMI I JEGO POTENCJALNĄ ROLĄ W KULTURALNYM ŻYCIU NA PRZESTRZENI HISTORII —
Więc podstawowym zamierzeniem całego projektu jest odsłonięcie historii nieujawnionych?
Ustawienie jest metodą dostępu do historii, ale na bardzo subiektywnym poziomie. Ogromna część historii pozostaje zapomniana. Chodzi o odsłonięcie tego, co nieznane. Moje wideo zasugeruje jakąś interpretację tego, co niujawnione, ponieważ w wielu przypadkach nie ma dowodów na tak zwaną „prawdę”, a koniec końców moje działania są eksperymentami. Nie interesują mnie czyjeś intymne przeżycia – jestem zainteresowana samym budynkiem, jego związkami z ludźmi i jego potencjalną rolą w kulturalnym życiu na przestrzeni historii. Kiedy chcesz sfinalizować ten projekt?
Przed końcem listopada powinniśmy znaleźć odpowiedni dom. Chciałabym także filmować, kiedy już spadnie śnieg. Ale praca odbywa się jednocześnie na wielu poziomach – trwają rozmowy z operatorem na temat sposobu filmowania, mimo że nie znaleźliśmy jeszcze obiektu. W ten sposób kolejne etapy będą mogły przebiegać szybciej. Mam nadzieję skończyć projekt przed końcem roku. Liczę również, że uda się wydać publikację na ten temat. Wiem, że masz już plany na przyszłość, będziesz pracować przy kolejnym projekcie we Francji. Ale przyszłość w tym momencie wydaje się tak niepewna. W jaki sposób ją postrzegasz czy przeczuwasz? Jakie zmiany na lepsze lub gorsze może twoim zdaniem przynieść?
Ameryka nie jest już ekonomicznym mocarstwem numer jeden na świecie. Jednak sztuka w tym momencie jest postrzegana z perspektywy zachodnioeuropejskiej. Mam nadzieję, że w przyszłości inne kraje będą mogły uczestniczyć w dyskusji o sztuce, może to będzie dyskusja na bardziej wyrównanym 102
Susane Burner: Dissolve, wideo, DV, 17 min, loop, 2002, kadr z wideo
notes 73 / 12.2011–01.2012 / czytelnia
poziomie… A w kwestii tego, jakie obowiązki mają przed sobą teraz artyści, co powinni robić – nie mam innej odpowiedzi niż to, co się tyczy wszystkich: robić wszystko, co w ich mocy, by w polityczną i ekonomiczną dyskusję włączyć również tych ludzi, którzy do tej pory pozostawali pominięci.
SUSANNE BURNER artystka urodzona w Niemczech, mieszka i pracuje w Berlinie. Autorka licznych prac fotograficznych, wideo, jak i publikacji. Interesuje ją język obrazu. Skupia się na tym, co niedopowiedziane lub niewidoczne. Interesują ją formy manipulacji poprzez obraz, działające na głębokim podświadomym poziomie. Zrealizowala m.in. takie prace jak: Leaves (2009), Embodied Truth (2008), 50.000.000 Can’t Be Wrong (2006), Dissolve (2002) i wiele innych, które były prezentowane w Europie i poza jej granicami. Obecnie przebywa na rezydencji w CSW Zamek Ujazdowski, gdzie realizuje projekt badawczy poświęcony architekturze z wykorzystaniem metody „ustawienia systemowego”, stosowanej w terapii przez Berta Hellingera. http://artnews.org/susannebuerner http://csw.art.pl/index.php?action=air&s2=wydarzenia&s3=492&lang= http://susannebürner.de/
notes 73 / 12.2011–01.2012 / czytelnia
103