TOŻSAMOŚĆ HYBRYDY 26.01–4.03 Olsztyn, BWA Olsztyn, al. Marszałka J. Piłsudskiego 38 www.bwa.olsztyn.pl
FUTURE PERFECT do 15.01 Wrocław, Galeria Design, ul. Świdnicka 2-4 www.bwa.wroc.pl
Annę Baumgart charakteryzuje szczególna wrażliwość społeczna, otwarcie na to, co przemilczane, wyparte i nierozwiązane. To zainteresowanie jest widoczne już w jej pierwszych filmach wideo z początku lat 90., podejmujących tematykę gender oraz wątki feministyczne. W tych kręconych „z ręki” reportażach portretowała ona z bliska codzienność kobiet w polskich realiach lat 90. W następnej dekadzie w jej pracach wideo nastąpiła zauważalna zmiana formalna i wskazująca na rosnącą świadomość tego medium. Baumgart kontynuowała jednak krytyczną refleksję nad kondycją ludzką i społeczną, odwołując się przy tym coraz częściej do problemu pamięci historycznej i kulturowej. W tym duchu zrealizowała m.in. cykl rzeźb figuratywnych inspirowanych fotografią prasową, efemeryczną instalację w postaci wielokropka unoszącego się w miejscu kładki łączącej kiedyś dwie części warszawskiego getta, a także swoje najnowsze wideo Świeże wiśnie. Baumgart tematem swojej indywidualnej wystawy Tożsamość hybrydalna uczyniła zmienną tożsamość, o której Zygmunt Bauman pisze: „hybrydyzacja” oznacza zatem dążenie do tożsamości konsekwentnie „nieokreślonej” i w istocie „niemożliwej do określenia”. Nie bez znaczenia jest tu miejsce ekspozycji, Olsztyn – miasto, w którym artystka spędziła lata szkoły podstawowej, aby następnie wraz z rodziną podążyć w innym kierunku.
Projektowanie jest tą dyscypliną, która wiąże teraźniejszość z przyszłością. Każdy projekt jest tym samym wyzwaniem rzuconym zarówno chwili obecnej, jak i naszej przyszłej codzienności. Fantazja „idealnego jutra” towarzyszy projektantom od początków historii dizajnu. Krytyka modernizmu i etosu idealnego urządzenia rzeczywistości nie osłabiła aspiracji i intencji dizajnerów. W logikę dyscypliny wpisana jest krytyka status quo, jako sytuacji niezaprojektowanej bądź też sytuacji zaprojektowanej źle. Każdy projekt siłą rzeczy odnosi nas do czasu przyszłego, w jego wersji paradoksalnej – dokonanej. Wystawa Future Perfect jest przeglądem twórczości Magdaleny i Artura Frankowskich – projektów już zrealizowanych, jak również prac powstałych specjalnie z myślą o wrocławskiej ekspozycji. Pokaz zorganizowany jest wokół wybranych zagadnień projektowych, takich jak projektowanie liter, plakatów, działań z zakresu tzw. dizajn-artu. Studio Fontarte, założone w 2004 roku przez Artura i Magdalenę Frankowskich, specjalizuje się w typografii, projektowaniu systemów identyfikacji wizualnej i grafice wydawniczej. Współpracuje głównie z instytucjami kulturalnymi, m.in. z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Plakatu w Wilanowie, CSW Znaki Czasu w Toruniu, Instytutem Polskim w Brukseli. Magda i Artur są autorami ostatnio wydanej książki Henryk Berlewi o prekursorze współczesnej typografii i grafiki funkcjonalnej.
Anna Baumgart: Natascha Kampusch, 2007, żywica akrylowa
Fontarte: When Computers Became Curators, 2009, plakat
54
notes 73 / 12.2011–01.2012 / orientuj się
DZIELNIA 25.11–30.12 Warszawa, Galeria Fundacji Atelier, ul. Foksal 11 (1 piętro) www.atelier.org.pl Sielce – jedna z części warszawskiego Mokotowa – zostały uwiecznione na fotografiach Klary Naszarkowskiej. Tytułowa Dzielnia oznacza najbliższą przestrzeń zamieszkiwania, która określa poszczególnych mieszkańców miasta. Fotografie Naszarkowskiej wykonane zostały z perspektywy „osoby zakorzenionej”. – Podobnie jak funkcjonowanie „tutaj”, także fotografowanie okazało się czymś nieuniknionym, przed czym trudno uciec. Mimo że uwiecznianie jest mę-
czące. Nawet nie chodzi o ciągły przymus patrzenia, problemem staje się świat, który patrzy i każe się widzieć. Na szczęście mały aparat, gotowy do przyglądania się, można zawsze mieć pod ręką – pisze artystka. KLARA NASZARKOWSKA (1979) – fotografka, osoba lokalna z wyboru, zakorzeniona (czego nie zmieniły ani podróże, ani próba mieszkania w innym kraju). Fotografia się jej trzyma, bo to coś, przed czym trudno się obronić.
Klara Naszarkowska: z cyklu Dzielnia, fotografia
notes 73 / 12.2011–01.2012 / orientuj się
55