MASZYNA WYOBRAŹNI od 6.09 Warszawa, róg Krakowskiego Przedmieścia i Karowej www.uwaganakulture.pl Pawilon artystyczny Your Imaginery Machine autorstwa duńskiego architekta Olafura Eliassona łamie konwencjonalne postrzeganie otoczenia, w którym się znajduje, będąc jednocześnie łatwym do zapamiętania znakiem przestrzennym, zmysłowym i rzeźbiarskim w formie. Pod koniec ubiegłego roku Narodowy Instytut Audiowizualny i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie ogłosiły zamknięty konkurs na projekt pawilonu artystycznego. Wzięło w nim udział 7 pracowni architektonicznych i artystów. Laureatem został projekt Eliassona. Jury uznało, że pawilon Eliassona „pobudza wyobraźnię”, „tworząc przyjazną dla użytkowników przestrzeń” oraz najlepiej uosabia myśl przewodnią konkursu, wyrażoną przez Mirosława Bałkę na jednym z posiedzeń komisji: „Forma pawilonu ma być przede wszystkim źródłem przyjemności”. Duński artysta znany jest ze swojego interdyscyplinarnego podejścia do tworzonych projektów. Jego studio zatrudnia fizyków, optyków, architektów, meteorologów, a nawet dwóch kucharzy. To dzięki ich skumulowanej wiedzy możliwe były tak z pozoru karkołomne realizacje jak wodospad spływający do rzeki Hudson z mostu East River czy sztuczny zachód słońca w Hali Turbin londyńskiej Tate Modern. Eliasson rozszczepia światło, tworzy pryzmaty, w pracy artystycznej wykorzystuje wiatr, wodę, lód… Tworzy równoległe przestrzenie za pomocą sekwencji lustrzanych odbić. Jest też zaciekłym wrogiem elitarnego podejścia do sztuki, czego dowodem jest również forma warszawskiego pawilonu: ogromna, ale jednocześnie lekka konstrukcja czerwono-białego projektu zapraszająca do uczestnictwa w kulturze i życiu społecznym.
60
SOBOTA 7.09–30.10 Kraków, Muzeum Sztuki Współczesnej, ul. Lipowa 4 www.mocak.pl Prace Anny Okrasko zgromadzone na wystawie Sobota współtworzą projekt artystyczny, dla którego punkt odniesienia i tło narracji stanowi Rotterdam oraz jego mieszkańcy, w tym także imigranci z Polski. Artystka odwołuje się do przestrzeni miejskiej Rotterdamu nieprzypadkowo. W tym mieście studiowała i mieszka do dzisiaj, ale o jej wyborze zdecydował przede wszystkim sam charakter metropolii. To wielokulturowa aglomeracja posiadająca największy port w Europie, a co za tym idzie – będąca dużym centrum biznesowym. Prawie połowa jej mieszkańców nie pochodzi z Holandii (są to przybysze z Surinamu, Turcji, Maroka, Aruby, a także krajów Unii Europejskiej), a trzynaście procent populacji stanowią muzułmanie. Realizacje Anny Okrasko tworzą portret tego miasta, obserwowanego nie z punktu widzenia zakorzenionego obywatela, który w nim dorastał, wychowywał się, ale osoby z zewnątrz, która staje się częścią innej kultury i odmiennego sposobu myślenia.
OSŁODŹ SOBIE KULTURĘ! 08.09–11.09 Wrocław, wrocławskie cukiernie www.culturecongress.eu
Anna Okrasko (ur. 1981) – w 2004 roku została absolwentką warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, rok później – studiów podyplomowych z dziedziny mediów na krakowskiej ASP. W lipcu tego roku ukończyła dwuletnie studia magisterskie w Piet Zwart Institute w Rotterdamie. Jej prace prezentowane były na wystawach indywidualnych i grupowych, między innymi w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki czy podczas EASTInternational 2009 w Norwich.
Czy sztuka jest lub może być dla wszystkich? Odwagi wymagałaby zarówno odpowiedź: tak..., jak i: nie. Zapytajmy inaczej – czy sztuka jest/może być demokratyczna, tzn. czy każdy może mieć do niej nieograniczony dostęp? Piotr Łakomy, Karol Radziszewski, Agnieszka Grodzińska, Jakub Czyszczoń, którzy biorą udział w projekcie Osłodź sobie kulturę, pokazują, w jaki sposób ze sztuką dotrzeć do wszystkich. Nie zapraszają nas na dyskusje, wykłady, wystawy, panele,
Anna Okrasko: Sobota / Zaterdag / Saturday, 2011, wideo
Agnieszka Grodzińska, kolaż na stronie magazynu „Ameryka”, 2011
notes 70 / 09–10.2011 / orientuj się
notes 70 / 09–10.2011 / orientuj się
prelekcje, w których liczba uczestników jest skończona. Podczas czterech dni trwania Europejskiego Kongresu Kultury artyści zachęcają do czynności mało intelektualnej, za to bardzo zmysłowej: jedzenia ciastek z wrocławskich cukierni, które podczas Kongresu będą pakowane w specjalnie zaprojektowany papier. – W ten sposób chcielibyśmy, żeby sztuka trafiała do świadomych i nieświadomych odbiorców w sposób naturalny i przypadkowy – tłumaczą artyści.
61