Vahida Ramujkic: Disputed Histories (Sporne Historie), dzięki uprzejmości artystki
Skłoniła mnie do zadawania pytań i ukazała wiele sprzeczności. Celem tego projektu jest otwarcie na kolektywne myślenie i wyjaśnienie tych sprzeczności. Z tego zbierania przez ciebie podręczników do historii zrobiła się pokaźna kolekcja. Ale zaczęły cię interesować także inne podręczniki.
Posiadam około 180 książek do historii z poziomu szkoły podstawowej i średniej, które były używane w różnych okresach historycznych. Wiele z nich pochodzi z czasów socjalizmu, ale w większości są to książki z lat 90. Poza historią zaczęłam interesować się innymi przedmiotami jak „Natura i społeczeństwo” — wprowadzenie do geografii i historii w klasach początkowych, a także geografią, językiem, literaturą i religią (wprowadzoną do szkół w latach 90.) Prezentując książki, dzielę je na kategorie związane z trzema okresami, dlatego podczas wystawy książki są prezentowane na trzech oddzielnych półkach, w kategoriach o nazwach: przed murem (>1989), między murem i wieżami (1989– 2001), i po wieżach (2001<). Ten podział powstał w wyniku spostrzeżenia, że te historyczne wydarzenia od 1989 do 2011 roku przyniosły pewną zmianę w percepcji historii nie tylko w byłej Jugosławii, ale w szerszym wymiarze. W skrócie, upadek muru berlińskiego był symbolem końca zimnej wojny, podziału na bloki, upadku komunizmu. Dla Europy oznaczało to jeszcze zjednoczenie Niemiec. Upadek wież, to wydarzenie, którego pełnego zrozumienia prawdopodobnie wciąż nie posiadamy, przyniosło zmiany w polityce światowej, doprowadzając do wzmożonej kontroli, wojny z terrorem itd. W warsztacie zorganizowanym w ramach October Salon wzięli udział mieszkańcy Kosowa i Serbii. Co robiliście, jak to wszystko wyglądało?
Wzięło w nich udział 12 uczniów z Kosowa i uczestnicy z Serbii. W sumie około 20 osób. Na początku doświadczyliśmy nieporozumienia dotyczącego określenia „Bitwa Kosowska”. Dla Serbów ten termin odnosił się do ogromnie zmitologizowanej średniowiecznej bitwy, która miała miejsce w 1938 roku (przyp. tłum.: w Polsce nazywana Bitwą na Kosowym Polu). Kosowscy Albańczycy odnosili go za to do ostatnich wydarzeń z 1999 roku, tzw. wojny w Kosowie. Zajęło nam chwilę, by zrozumieć, że rozmawiamy o różnych wydarzeniach. Kiedy No79 / czytelnia
158—159