Paylaşımın Mimarisi: Konut Mekânları Üzerinden Ortak Yaşam Okuması

Mustafa Enes Çetin

Stüdyo Yürütücüleri / Studio Instructors: Cem İlhan - Devrim Çimen

AURA-İSTANBUL | BAHAR 2020

Müşterek mekânlar ve bu pratikler, insanlar arasında yeni ilişkiler üretir, ortak yaşamın vücuda gelmesini mümkün kılar, karşılaşmalara ve müzakerelere teşvik eder. Araştırma sürecinde geçmişten günümüze özellikle son asırda yapılmış olan projelerden seçilmiş örnekler mercek altına alınmıştır. Bu örnekler üzerinden ortak mekânların sosyal ilişkiler üzerindeki etkisi, tarihsel süreçteki değişimleri, plan ve kesit düzlemindeki tipolojileri incelenmiştir ve ortak mekan kavramı tartışılmıştır. Yaşanan değişimlerin, dönemin şartlarının ve ideolojisinin, mimarların tasarımlarının müşterek mekânlar üzerinde doğrudan veya dolaylı biçimde etkili olduğu gözlemlenmiştir.

Bu kapsamda bunun tarihsel süreç içerisindeki okuması da çalışmanın ana omurgasını oluşturmaktadır. Paylaşım mekânlarının konut yapılarındaki varlığının öneminin vurgulanması ve mekânsal organizasyonlarının görünür kılınması amaçlanmıştır.

Gökyüzündeki Sokaklar, Yaya Sirkülasyonları, Yapıların Diyaloğu

Çizim: Çetin, E., 2020

Ortak Mekanların Organizasyon Şeması

Çizim: Çetin E., 2020

Ortak mekânların toplumsal yaşam üzerindeki etkisi son derece önemlidir. Bu alanlar gündelik hayatı anlamlı kılmada birer araçtır. Hayatımızın büyük bir kısmını kapalı mekânlarda geçirmekteyiz. Bu bağlamda konut yapıları ve barındırdıkları ortak mekânlar büyük önem taşımaktadır. Ortak mekânlar komşuluk ilişkilerini kuvvetlendirir ve etkileşimi artırır. Sosyal ve kültürel yönden toplumsal yaşamda ve kültürde önemli birer araçtırlar. Bu mekânlara verilen önemin artması gerekmektedir ve planlama ilkelerinde bu konu göz ardı edilmemelidir.

Bu çalışmada, ortak yaşama teşvik eden projelerin bunu hangi araçlar üzerinden yaptığı, bu mekânların zaman içerisinde amacından uzaklaşıp uzaklaşmadığı, mekân tipolojilerinin ve program içeriklerinin neler olduğu gibi sorular tarihsel süreçteki örnekler üzerinden incelenmiştir. Bu sayede ortak mekân kurgularının projeler özelinde ne şekilde yorumlandığını anlamak ve okumak, geleceğe yönelik yeni yaklaşımlara zemin oluşturmak için yardımcı bir araç olacaktır.

Potansiyel Atıllıkların Kullanılması ve Öneriler

Çizim: Çetin E., 2020