Bir Atıllık Göstergesi Olarak Kara Surları ve Çevresi

Kevser Özdemir

Stüdyo Yürütücüleri / Studio Instructors: Cem İlhan - Devrim Çimen

AURA İSTANBUL | BAHAR 2020

Bu çalışma; kent içindeki kullanılamayan, bir şekilde önemini kaybederek işlevsiz kalmış “atıl alanları” incelemek adına başlamıştır. Gelişmekte ve büyümekte olan kent mekânı, bir yandan şekillenirken beraberinde de parçalanmış, arada kalmış, çevresine hizmet edemeyen alanları da getirmiştir. Çalışmanın ana ekseni, çeşitli sebepler ile atıl kalmış alanların çözümlenmesi adına, bu alanların envanterinin çıkartılarak ortaya konulması çerçevesinde gelişmiştir. Bu bağlamda taşıdığı anlam bakımından çok köklü bir tarihe sahip olan İstanbul Kara Surları (II. Theodosius Surları) ve çevresi ele alınmıştır.

Haliç’ten Marmara Denizi’ne Uzanan Kara Surları Üzerinde Yer Alan Kapılar

Çizim: Özdemir K., 2020

Zamana karşı direnen, Tarihi Yarımada’nın sınırlarını oluşturan İstanbul Kara Surları günümüzde ciddi anlamda koruma ve yeniden değerlenme sorunları ile karşı karşıyadır. Çevresinde farklı doku ve kullanımlara sahip olmanın yanı sıra, bu alan birçok tanımsız alanları da barındırmaktadır.

Dünya Miras Alanı içerisinde bulunan, Haliç kıyısından Marmara Denizi’ne kadar uzanan İstanbul Kara Surları ve çevresi bir süreklilik içerisinde etüt edilmiştir. Sur yapısında ve çeperinde gözlemlenen atıl alanlar ortaya konulan parametreler doğrultusunda sınıflandırılarak tipolojileri oluşturulmuştur. Bu tipolojiler, verilen renk kodları ile harita üzerinde işlenmiştir. Yapılan bu çalışma ile sur yapısı ve çevresinde saptanan atıl alanların kent hayatına yeniden kazandırılması, plancı ve tasarımcılara yaratıcı yaklaşımlar getirmeleri açısından bir kaynak oluşturması amaçlanmıştır.

Atıl alan kavramı üzerine yapılan araştırmalar çerçevesinde, Kara Surları ve çevresinde saptanan sorunlara yönelik bir tipoloji çalışması yapılmıştır (Şekil 11). Tespit edilen bu sorunlar 10 başlık altında kategorize edilmiş ve tüm başlıkların açıklaması, yapılan çalışmada detaylı bir şekilde verilmiştir. Her bir atıl alan tipolojisi, kesişen ya da benzeşen sorunlar üzerinden bir araya getirilen problemleri içermektedir. Ayrıca verilen renk kodları ile atıl alanların gösterimini sağlamak amacıyla bir lejant oluşturulmuştur.

Tüm Bölgeleri İçeren Kara Surları Hattı Boyunca Gösterilen Atıl Alan Haritası

Çizim: Özdemir K., 2020

Ayvansaray Caddesi ile Eğrikapı Arasındaki Atıl Alanlar

Çizim: Özdemir K., 2020

Ayvansaray Caddesi ile Eğrikapı Arasındaki Kara Surları ve Çevre Dokusu

Fotoğraf: Özdemir K., 2020