αντί × λόγου
βιβλίο
γράφει η Άννα Νιαράκη
Το Πυρίμαχον σκεύος, αποτελεί την πρώτη πεζογραφική απόπειρα του Αλέξη Γκλαβά. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται δεκατέσσερις ιστορίες. Δεκατέσσερις ιστορίες με πρωταγωνιστές απλούς ανθρώπους. Ανθρώπους της διπλανής πόρτας, ανώνυμους μες στο πλήθος, μα επώνυμους στο μικρό τους σύμπαν. Οικείους μες στην απλότητά τους. Αυτό που τους καθιστά πρωταγωνιστές στις ιστορίες τους δεν είναι κάποιο σημαντικό επίτευγμα, κάποια τρανταχτή επιτυχία, κάποιο θανάσιμο μυστικό, μα το γεγονός ότι ζουν τη ζωή τους, βιώνουν την καθημερινότητά τους, συγκρούονται με τους γύρω, με τον εαυτό τους, παλεύουν, αγωνίζονται, εγκαταλείπουν. Ερωτεύονται, χωρίζουν, σμίγουν. Ζουν και πεθαίνουν. Άλλοτε βγαίνουν νικητές, άλλοτε ηττούνται κατά κράτος. Ο συγγραφέας μας εισάγει στο σύμπαν τους με έναν τρόπο απαλό, ανεπαίσθητο, μας καθιστά παρατηρητές και καμιά φορά ηδονοβλεψίες. Σαν να σκύβουμε να δούμε μέσα από την τραβηγμένη κουρτίνα του γείτονα. Κάποιες ιστορίες αφορούν στη μνήμη. Σε αυτά που κλειδώσαμε σε κουτάκια και πετάξαμε, μόνο και μόνο για να τα συναντήσουμε αναπάντεχα κάποια στιγμή της ζωής μας, όταν έχουμε πειστεί πως τίποτα πια δεν υπάρχει στο παρελθόν να μας αφορά. Έρχονται τυλιγμένα σε βελούδο γκρενά, προσφερόμενα από χέρι αγαπημένο, για να ταράξουν την καθημερινότητα μας. Άλλες πάλι φορές, στο χείλος του γκρεμού, αυτός που μας σώζει, από το φόβο, τη μοναξιά, τον πανικό είναι ο φίλος, ακόμα κι αν έχει τέσσερα πόδια, όπως ο Μοράβας. Ιστορίες για φυγάδες, ανθρώπους που οι αποφάσεις τους έφεραν ντροπή και βάρος στους ώμους των άλλων, που ξαναγυρίζουν χρόνια αργότερα στον τόπο του εγκλήματος για να ζητήσουν άφεση. Από τον εαυτό που άφησαν πίσω. Ιστορίες για ηθοποιούς, που ταλαντεύονται ανάμεσα στο μάταιο και το αναγκαίο προς επιβίωση. Για δικηγόρους που θα έπρεπε να έχουν γίνει μουσικοί. Για αιρετικούς κωδωνοκρούστες, που εν τέλει παραδίδονται ανυπεράσπιστοι στα χέρια του παπά. Για θύματα που γίνονται θύτες. Ιστορίες για ανθρώπους που έμειναν πίσω, αλλά και για κάποιους που απέδρασαν. Ο Γκλαβάς αφηγείται γλαφυρά, χρησιμοποιώντας πολλές φορές πρώτο πρόσωπο, βάζοντας και τον εαυτό του στις ιστορίες. Δημιουργεί με τον τρόπο αυτό μια αίσθηση οικειότητας, σαν να σου εξομολογείται ένας φίλος. Χρησιμοποιεί μεγάλες προτάσεις που φτάνουν σχεδόν ολόκληρη παράγραφο σε έκταση, χωρίς όμως να κουράζουν ή να μπερδεύουν τον αναγνώστη. Ο τρόπος αυτός μοιάζει πολύ με τον προφορικό τρόπο απόδοσης μιας ιστορίας, λόγος χειμαρρώδης και παρορμητικός. Ο Γκλαβάς συχνά χρησιμοποιεί ιδιωματισμούς, μεταφέροντας την ατμόσφαιρα της επαρχίας, αλλά και την παλιομοδίτικη αύρα που υπάρχει σε κάποιες ιστορίες του. Η γλώσσα είναι όμορφη, αληθινή, χωρίς κλισέ και εξτραβαγκάντζες. Σε κάποιες ιστορίες, η ανατροπή είναι κρυμμένη στην κατακλείδα, σε άλλες πάλι παραμένει ένας ευσεβής πόθος.
12