Tientjes in Guatemala Door Ivonne Meeuwsen
Afgelopen juli gingen Erna en ik als afgevaardigden van Tientjes op uitnodiging van Cordaid naar Guatemala. Dat alles maakte deel uit van de prijs die we in februari van dit jaar wonnen (zie Tientjes Magazine van April). Eerst kregen we een veiligheidsbriefing bij Cordaid en ontmoetten Nico en José, de mensen die verantwoordelijk zijn voor de projecten die Cordaid in Guatemala ondersteunt. Rondreizen met de bus was niet aan te bevelen omdat er troepen bandieten zijn die het op bussen gemunt hebben waarbij ze het geweld niet schuwen. We kregen het advies om 100 dollar aan handgeld mee te nemen die, mochten we overvallen worden, we zo konden pakken zodat we het er verder ongedeerd van af zouden brengen. Voor onze reis was, om bovenstaande redenen gekozen voor een auto met chauffeur. Noé, onze chauffeur is een Maya die uit een van de armste gebieden rondom Quetzaltenango kwam. Hij is opgegroeid in San Martin de Sacatepecca, in Nuevo San Martin, een dorpje dat twee jaar terug door een storm is weggevaagd.
Noé Zijn zus, een lokale heldin heeft het voortouw genomen om te onderhandelen met de hulporganisaties over hoe ze graag geholpen wilden worden. Zo kwam er veel van de grond: met de materialen die de hulporganisaties leverden bouwden ze met het hele dorp 60 huizen, een gemeenschapscentrum en een school.
Het hele dorp was betrokken bij de beslissingen én bij de bouw, zelfs de kleine kinderen hielpen door spullen de heuvel op te dragen. Toen wij er waren hadden ze nét twee dagen eerder stromend water aangelegd. Alweer met gedoneerde materialen en met het hele dorp. Ze haalden water bij hun traditionele bron in de bergen. Want, zo redeneerden ze: ze konden de gemeente wel om hulp vragen, maar dan kregen ze de leidingen en moesten vervolgens voor het water gaan betalen. Nu gebruiken ze hun eigen water en kost het hen alleen onderhoud. Zo hebben ze ook een kleine tuin aangelegd en leren ze van een tuinman die eens in de week langskomt hoe je een moestuin moet onderhouden en hebben ze voor elke dorpeling drie avocadobomen geplant. Over drie jaar zijn die volwassen en gaan ze een oogst opleveren: voor eigen consumptie, maar ook genoeg voor de verkoop. Dit dorp is bezig te ontsnappen aan de abjecte armoede. De projecten die we bezocht hebben zijn allemaal sterk gericht op empowerment: de “Indigenos” de inheemse bevolking, de Maya's dus, zijn zo lang onderdrukt geweest, al sinds de bloedige Spaanse overheersers voet aan wal zetten, dat ze kwijt zijn geraakt dat ze zelf dingen mogen, dat ze zelf de moeite waard zijn. De lessen van Amuted en Zuster Miriam, de organisaties waar Cordaid ons mee in contact bracht, richten zich dan ook op het vergroten van het zelfbewustzijn en het kennis nemen van hun rechten als mens.