10 0 % H A A R L E M In Haarlem valt zo veel te beleven; waar moet je beginnen? Natuurlijk wil je het oudste museum van Nederland bezoeken, binnenkijken in een van de Haarlemse hofjes, dwalen door de Vijfhoek en varen op het Spaarne. Ga zeker ook even lekker shoppen in de beste winkelstad van het land en proef Haarlems Jopenbier op een van de fijne terrassen van de ontelbare restaurants en cafĂŠs. Of pak de fiets en verken de prachtige omgeving met de duinen en het strand. Deze gids leidt je in no-time langs alles wat je gezien moet hebben. Sightseeing, shoppen, culinair genieten & avontuur. De overzichtelijke plattegrondjes wijzen je de weg.
1 0 0 % H A A R L E M , O N T D E K D E S TA D I N N O - T I M E !
2 - ALGEMEEN
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 2
16-11-10 09:43
Inhoud 100% OVERZICHTELIJK
4
HOTELS
8
VERVOER
14
WIJK 1: BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN
16
WIJK 2: SPAARNE, BAKENESSER- & BURGWALBUURT
36
WIJK 3: VIJFHOEK EN HAARLEMMERHOUT
56
OVERIGE BEZIENSWAARDIGHEDEN
76
UITGAAN
78
INDEX
82
ALGEMEEN - 3
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 3
16-11-10 09:43
100% overzichtelijk Om deze gids overzichtelijk te maken, hebben we Haarlem opgedeeld in drie wijken en die voorzien van een gedetailleerde plattegrond. Op de overzichtskaart voor in de gids kun je zien waar die wijken zich bevinden. Met de letters A t/m X staat aangegeven waar je de hotels, overige bezienswaardigheden en uitgaansgelegenheden kunt vinden die verderop in de gids worden beschreven. In de drie hoofdstukken die volgen, staat steeds uitgebreid beschreven wat er in de betreffende wijk allemaal te doen is, wat de belangrijkste bezienswaardigheden zijn en waar je lekker kunt eten en drinken, shoppen, luieren en leuke dingen kunt doen. Elk adres is voorzien van een nummer 1 dat terug te vinden is op de plattegrond achter in het hoofdstuk van de wijk. Aan de kleur van het nummer kun je zien om welk soort adres het gaat en dus waar je het adres terug kunt vinden bij de beschrijvingen:
bezienswaardigheden eten & drinken
shoppen leuk om te doen
DRIE WANDELINGEN Aan elk hoofdstuk is een wandeling toegevoegd die, zonder de genoemde adressen uitgebreid te bezoeken, ongeveer anderhalf à twee uur duurt. Op de plattegrond staat met een lijn aangegeven hoe de route loopt. De beschrijving van de wandeling vind je op de pagina ernaast en die voert je vanzelf langs de meest interessante plekken en leukste adresjes van de wijk, zodat je niets mist. Je komt dan niet alleen langs bezienswaardigheden, musea en parken, maar ook langs bijzondere winkeltjes, lekkere lunchadressen en goede restaurants voor ’s avonds. Wie geen zin heeft om de route te volgen, kan met de beschrijvingen en de plattegronden ook prima alles zelf ontdekken. PRIJSINDICATIE BIJ HOTELS EN RESTAURANTS Om je een idee te geven van de prijzen in hotels en restaurants, vind je bij hun adresgegevens steeds prijsindicaties. De bedragen die vermeld staan bij 4 - ALGEMEEN
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 4
16-11-10 09:43
de hotels zijn, tenzij anders vermeld, de prijzen voor een tweepersoonskamer per nacht. Het is de moeite waard om bij de duurdere hotels op hun website de prijs te bekijken, aangezien ze regelmatig van de officiĂŤle prijsindicatie afwijken. De bedragen bij de restaurants zijn, tenzij anders vermeld, een indicatie voor de gemiddelde prijs van een hoofdgerecht. OPENINGSTIJDEN WINKELS EN MARKTEN De meeste winkels zijn van maandagmiddag tot en met zaterdag open. Op zondag zijn de meeste winkels gesloten. Op donderdagavond is het koopavond. Een aantal kleinere winkels en speciaalzaken is ook op maandag gesloten en hebben geen koopavond. In Haarlem is het iedere eerste zondag van de maand koopzondag, de meeste winkels openen dan van 12.00 tot 17.00 uur. De weekmarkten zijn op de Grote Markt en op de Botermarkt. Op de Grote Markt op zaterdag van 8.30 tot 17.00 uur en op maandag van 8.30 tot 16.00 uur. Op de Botermarkt is er een tweedehands markt op maandag van 8.30 tot 16.00 uur, en een biologische markt op vrijdag en zaterdag, ook van 8.30 tot 16.00 uur. Een bijzondere markt vind je op het Schelpenpad aan de Dreef. Elke zaterdag is het hier afwisselend boekenmarkt of antiekmarkt van 9.00 tot 16.30 uur. HAARLEM HOFJESSTAD 22 Haarlemse hofjes liggen achter kleine deuren en verscholen toegangspoorten verstopt. De hofjes werden door de rijke burgers voor ouderen en bejaarde vrouwen gesticht. Ze bestaan uit kleine huisjes grenzend aan een mooie binnentuin (binnenhof). De meeste hofjes kun je bewonderen van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur. In het weekend genieten bewoners van hun rust, maar even gluren door de poort kan natuurlijk altijd! Je kunt ook speciale hofjesstadswandelingen lopen met een gids, en bij de VVV (Verwulft 11) is een hofjeswandelroute verkrijgbaar. www.haarlem.nl FESTIVALS EN EVENEMENTEN Haarlem Jazz Elk jaar in augustus verandert de stad in een groot openluchtpodium tijdens Haarlem Jazz. Op elke straathoek op en rond de Grote Markt vinden vijf dagen lang grotere en kleinere concerten plaats van de leukste jazzbands van het land. www.haarlemjazzstad.nl ALGEMEEN - 5
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 5
16-11-10 14:25
Haarlem Culinair Op de Grote Markt vindt elk jaar in augustus vier dagen lang een groot culinair festijn plaats. Tijdens Haarlem Culinair laat de Haarlemse horeca zich van z’n beste kant zien en proef je overal kleine drinks & bites. Een echte aanrader om juist dan naar Haarlem te komen. Internationaal Orgelfestival In juli staat Haarlem in het teken van het Internationaal Orgelfestival, met dagelijks (gratis) concerten op de beroemde orgels van de Grote of St. Bavokerk en de Philharmonie. www.orgelfestivalhaarlem.nl Bevrijdingspop Bevrijdingspop, op 5 mei, is met optredens van landelijk bekende artiesten en 150.000 bezoekers een van de grootste bevrijdingsfestivals van Nederland en een van de publiekstrekkers van Haarlem. www.bevrijdingspop.nl Haarlemse Stripdagen Ben je een fan van strips? Dan kun je om de twee jaar je hart ophalen in Haarlem. Exposities, lezingen en alles wat je maar bedenken kunt rondom het thema strips, popcultuur en beeldende kunst. www.stripdagenhaarlem.nl Jopenfestival Haarlems Jopenbier heeft zelfs haar eigen jaarlijkse festival. Met historische kleding, Oudhollands vermaak en vertier, kramen met koopwaar, brocante, ambachten en Jopenbier. www.jopenfestival.nl Vaardagen Heel nautisch Nederland komt in september naar Haarlem voor de vaardagen. Op en om het Spaarne is het een kleurrijke botenboel. Ook zijn er markten en straatoptredens. www.vaardagen.nl Kerst in Haarlem Beleef de stad in kerstsfeer met extra koopavonden, koopzondagen en kerstmarkten op de Grote Markt en de Oude Groenmarkt en ga terug in de tijd met de Anton Pieck Parade in de Warmoesstraat. www.haarlem.nl & www.antonpieckparade.nl 6 - ALGEMEEN
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 6
16-11-10 14:26
HEB JE NOG TIPS? We hebben deze gids zo zorgvuldig mogelijk samengesteld. Het aanbod van winkels, eetgelegenheden, cafÊs en bars wisselt in Haarlem echter regelmatig. Mocht je onverhoopt een adres niet meer kunnen vinden of heb je andere opmerkingen of tips, laat het ons dan weten op www.100procenthaarlem.nl. Op deze site vind je tevens alle updates voor en aanvullingen op deze gids en de evenementen in de stad. Voor de goede orde moet worden vermeld dat geen van de geselecteerde adressen voor vermelding betaald heeft, niet voor de tekst en niet voor de foto’s. Alle teksten zijn geschreven door de onafhankelijke redactie.
ALGEMEEN - 7
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 7
16-11-10 09:43
Hotels In Haarlem kun je kiezen uit een aantal leuke logeeradressen. Van B&B tot stadsappartement en van hotel tot je ‘eigen’ huisje. De laatste jaren is er in Haarlem een aantal mooie suites en kleinschalige hotels bijgekomen. Hieronder vind je een aantal favorieten verdeeld over drie prijsklassen. Voor kleine en grote budgetten, van lekker luxe tot simpel en gezellig. In hartje Haarlem en voor de rustzoeker buiten het centrum of zelfs aan de rand van Nationaal Park Zuid-Kennemerland. De hotels zijn voorzien van een letter zodat je ze makkelijk kunt vinden op de overzichtskaart voor in deze gids. LAGERE PRIJSKLASSE A
Malts Hotel heeft de sfeer van een B&B. Het hotel is gevestigd op een toplocatie in de Zijlstraat, in een oud rijksmonument met veel originele elementen. De kamers zijn mooi basic en licht, en er zijn vier prijsklassen. Van klein en fijn tot groot en gezellig met uitzicht op een van de leukste winkelstraten van de stad. Alle kamers zijn anders ingericht en je vindt er digitale televisie en gratis draadloos internet. Een echte aanrader in hartje Haarlem. zijlstraat 56-58, www.maltshotel.nl, telefoon 023 551 23 85, prijs vanaf € 49, ontbijt € 9,50 p.p. Wie houdt van a room with a view reserveert direct een van de twee kamers in B&B At the River. Op de bovenste etage van de oude Drostefabriek ligt dit prachtige penthouse met een adembenemend uitzicht over de stad en het Spaarne. Je kunt lopend langs het Spaarne de stad in, en met een boot ben je er helemaal snel. f.blankers-koenplein 49, telefoon 06 2299 3199, prijs vanaf € 90 B
Kom je met je boot naar Haarlem of houd je gewoon van rust na een drukke dag in de stad? Dan is dit fijne appartement in een eigen huisje in de tuin aan het water precies wat je zoekt. Greetje aan de oever is prachtig ingericht en je kunt op de fiets naar Haarlem, of natuurlijk met de boot! De Lieoever staat namelijk in verbinding met het Spaarne. Vanaf je ligbed op het houten terras zie je de boten aan je voorbij varen. lieoever 48, www.greetjeaandeoever.nl, telefoon 023 533 74 42, prijs € 95 C
8 - HOTELS
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 8
16-11-10 09:43
M A LT S H OT E L
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 9
A
16-11-10 09:43
G
STEMPEL S
10 - HOTELS
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 10
16-11-10 09:43
MIDDENKLASSE Chantal Hoogeboom runt aan de rand van het centrum het perfecte bed and breakfast: Boom Suite Home. In het statige herenhuis, gebouwd in 1893, kun je kiezen uit twee mooi ingerichte gastensuites: een stadskamer en een tuinkamer. Hier kun je heerlijk ontbijten, relaxen in de stadstuin, lopend de stad in of wandelen in de Haarlemmerhout. kleine houtweg 34, telefoon 023 785 17 11, prijs vanaf € 109 D
Midden in Haarlem, centraler kan niet, liggen de appartementen van Joop, oftewel Joops Hotel. Hier ga je niet naartoe voor charme of een bijzonder interieur, maar voor de goede locatie; na een avond lang genieten van de stad rol je direct je bed in. Joops Hotel hoort bij het Ambassador City Centre Hotel, dat midden tussen de terrassen aan de Oude Groenmarkt ligt. Joops Hotel ligt om de hoek in de Lange Veerstraat, omringd door leuke restaurants. lange veerstraat 36, www.haarlem.com, telefoon 023 532 20 08, prijs studio € 115, appartement € 130 E
Soms zie je van die huisjes waar je meteen verliefd op wordt. Bieneke heeft er zo eentje. En ook nog eens op een fantastische locatie. Midden in de Vijfhoek staat Bieneke’s Vakantiehuis, dat je kunt huren voor een heerlijk weekend living like a local in Haarlem. Hier geniet je van je eigen knusse woonkamer, mooie keuken en badkamer. Je slaapt in een romantische slaapkamer met openslaande deuren naar het dakterras met potten en bloeiende planten. oude raamstraat 9, www.holidayhousehaarlem.com, telefoon 06 4131 2700, prijs € 120 F
Een heerlijk hotel in hartje Haarlem. Op de plek waar vroeger bankbiljetten werden gedrukt, slaap je nu bij Stempels in een Hästens bed in een van de zeventien mooi ingerichte kamers. Ontbijten doe je in de witte of de blauwe stijlkamer. Als je wilt badderen boek je een luxe kamer of een suite. Eten in de brasserie of het restaurant, een drankje in het café tussen de Haarlemmers die hier graag komen borrelen, alles is mogelijk. Stempels staat ook bekend om haar fijne grote terras, waar je ’s ochtends de stad ziet ontwaken onder het genot van een goed ontbijt met lekkere koffie. klokhuisplein 9, www.stempelsinhaarlem.nl, telefoon 023 512 39 10, prijs vanaf € 102,50 inclusief ontbijt G
HOTELS - 11
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 11
16-11-10 09:43
HOGERE PRIJSKLASSE Op de bovenste verdieping in het prachtige pand van Restaurant & Brasserie Lambermon’s ligt Suites Lambermon’s. Zes stijlvolle suites waar je blij van wordt, om over je ontbijt de volgende ochtend nog maar niet te spreken. Hier logeer je in een grote suite, prachtig ingericht met een balzaal van een badkamer en een adembenemend uitzicht. Lekker lang uit eten bij een van Haarlems beste restaurants en dan naar boven de torenkamer in. Kan het romantischer? korte veerstraat 1, www.lambermons.nl, telefoon 023 542 78 04, prijs vanaf € 195 H
Lekker luxe logeren in je eigen kingsize appartement in een monumentaal pand midden in de stad met een mooi uitzicht. Dat kan in Nobel Suite; ook favoriet voor de huwelijksnacht. Vanuit de woonkamer, maar vooral vanuit het bad heb je een geweldig uitzicht over het Spaarne en op de Waag door de grote ramen tot op de grond. Je krijgt je ontbijt geserveerd in je suite, zodat je lekker lang kunt sluimeren in het boxspringbed. Maar je kunt voor een uitgebreid ontbijt ook terecht in het naastgelegen restaurant Nobel, waar je ’s avonds ook nog een drankje kunt doen aan de bar. spaarne 32, www.nobelsuite.com, telefoon 06 2428 0252, prijs € 195 I
Slapen in een kasteel kan op landgoed Duin en Kruidberg. Een heerlijke plek buiten Haarlem waar je volop kunt wandelen in Nationaal Park ZuidKennemerland of door de Engelse tuinen van het landgoed. In de hippe brasserie DenK wordt je ontbijt geserveerd. Dineren op niveau doe je in restaurant De Vrienden Van Jacob om daarna heerlijk te blijven slapen in het hotel. Let wel even op bij het boeken en reserveer een kamer of suite in het landhuis, die zijn het leukst. Ze zijn allemaal anders ingericht met mooie stoffen, meubels en authentieke stijlelementen. duin en kruidbergerweg 60, santpoort, www.duin-kruidberg.nl, telefoon 023 512 18 00, prijs vanaf € 155 J
12 - HOTELS
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 12
16-11-10 09:43
ST E MP E L S
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 13
G
16-11-10 09:43
Vervoer Haarlem is per trein prima bereikbaar via de twee stations Haarlem Centraal en Haarlem Spaarnwoude. Op Haarlem Spaarnwoude is een transferium waar je gratis kunt parkeren. In een paar minuten ben je dan op Haarlem Centraal. Het centrum is met de auto goed bereikbaar. Parkeren kan in verschillende parkeergarages in de stad. De openbare zijn 24 uur per dag geopend. Volg de 'P-route' naar deze parkeergarages. Parkeren kost in de garages Houtplein, De Kamp, Raaks en Station € 1,00 per 30 minuten en in garage De Appelaar € 1,50 per 40 minuten. Betaald parkeren op straat kan ook, let wel op de borden voor vergunninghouders. Parkeergarage Cronjé heeft altijd plek. Je wandelt in een kwartier langs de singel de stad in. Parkeren kost hier € 0,50 per 30 minuten en iedere zaterdag rijdt er een gratis pendelbus naar het centrum. www.haarlem.nl/bereikbaar Bussen stoppen op Haarlem Centraal en ook bijna allemaal in het centrum bij Verwulft. Voor het traject Schiphol-Haarlem-Amsterdam Zuidoost neem je snelbus de Zuidtangent. Je kunt een taxi pakken om je binnen de stad te verplaatsen, maar eigenlijk is Haarlem zo compact dat je alles kunt lopen. Taxistandplaatsen vind je bij het station en rond de Grote Markt. Een taxi reserveren kan bij Taxi Adriaan (telefoon 023 540 04 00, www.taxiadriaan.nl) en bij Taxicentrale Haarlem (telefoon 023 540 06 00). Ontdek Haarlem en de omgeving per fiets. Een aanrader is Rondje Haarlem, een fietsroute rond Haarlem door omliggende dorpen en langs duinen en strand. Kijk voor de route op www.rondjehaarlem.nl. Daarnaast kun je ook gemakkelijk je eigen route uitstippelen met het knooppuntensysteem. Een knooppuntenkaart kun je vinden op www.fietsersbond.net. Bij Rijwielshop Haarlem (Stationsplein 7, telefoon 023 231 70 66) huur je een fiets met een OV-fietspas of NS-kaart. Ophalen en terugbrengen kan 24 uur per dag en aanmelden doe je via de site www.ov-fiets.nl.
14 - VERVOER
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 14
16-11-10 09:43
Een meidenfiets, een bakfiets of een ouder-&kindtandem huur je bij Rent a Bike (www.rentabikehaarlem.nl), vanaf â‚Ź 10 per dag. Stadswandelingen met gids kun je reserveren via het VVV Haarlem en bij het Gilde. www.haarlem.nl & www.vwc-haarlem.nl/gilde Huur een bootje bij Bootjesverhuur Haarlem, of maak een rondvaart in een open sloep bij Haarlem Canal Tours. www.huureenschip.nl & www.haarlemcanaltours.com
VERVOER - 15
Haarlem_2010_Voorwerk.indd 15
16-11-10 14:27
Bolwerken, Centrum & Heiliglanden
Historische winkelstad De Bolwerken, grenzend aan het centrum, herken je aan de statige panden en parken. In de jaren 60 en 70 van de 19e eeuw kwamen de villa’s aan het Kenaupark en het Ripperdapark en op de Bolwerken tot stand. Het ontwerp van deze villaparken is van de hand van de Haarlemse (tuin)architect Louis Paul Zocher. Hier ervaar je de rust van de parken en vind je de Schotersingel met het Dolhuys waar je heerlijk wandelt langs het water. Onder Haarlemmers is dit een geliefde plek om te wonen. Het historisch centrum van Haarlem is de perfecte mix van beroemde monumenten, bezienswaardigheden, oude straatjes en veel leuke restaurants, cafÊs en winkels. In het hart van de binnenstad ligt de Grote Markt met bijzondere historische gebouwen als het stadhuis, de Vleeshal en de Grote of St. Bavokerk. Vanaf de Grote Markt lopen in drie richtingen winkelstraten: de Grote Houtstraat, de Barteljorisstraat en de Zijlstraat. De rivier het Spaarne scheidt de binnenstad in twee delen.
Haarlem_2010_01.indd 16
16-11-10 09:45
1 In de zijstraten rond de Grote Markt kun je goed shoppen. Haarlem is niet voor niets meerdere keren uitgeroepen tot beste winkelstad van Nederland. Het centrum is compact en je vindt er veel leuke, bijzondere winkels. De wijk wordt in het oosten begrensd door het Spaarne, in het westen door de Kinderhuissingel, in het noorden door de Bolwerken en in het zuiden door de Gedempte Oude Gracht. Het centrum behoort met zo’n 21.000 inwoners tot een van de grootste wijken van de stad. Jong en oud, hip en traditioneel, bewoners en bezoekers, alles komt hier samen. Haarlem is geen universiteitsstad, maar er wonen, mede door de aanwezigheid van Hogeschool InHolland, veel studenten. De Heiliglanden is het museumkwartier van Haarlem, met verscholen steegjes, een stadstuin, musea en galeries, en de Gasthuishuisjes, unieke monumentale woningen. Het was vroeger geen rijkeluisbuurt, er woonden ambachtslieden en dagloners en er waren veel kerken, kloosters en hofjes. De meeste woningen in de Heiliglanden van nu zijn in de 19e eeuw gebouwd. Nu is het een buurt met een mix van jonge gezinnen, yuppen en tweeverdieners. BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 17
Haarlem_2010_01.indd 17
16-11-10 09:45
6x zeker doen volgens de locals!
Anne&Max
Drink de lekkerste latte macchiato.
Jacobus Pieck
Lunchen in een Haarlemse binnentuin.
Bezienswaardigheden Shoppen
Haarlem_2010_01.indd 18
Grote of St. Bavokerk Het orgel bekijken waar Mozart nog op heeft gespeeld.
Viqh
Ottomania
Snuffelen in Ottomaanse sferen.
Juffie’s Warehouse
Stylish wijnproeven.
Hebbedingetjes uitzoeken waar je blij van wordt.
Eten & drinken Leuk om te doen
16-11-10 09:45
Bezienswaardigheden Mooie musea te over in Haarlem. Heel bijzonder is Het Dolhuys, het nationaal museum van de psychiatrie. Het is gevestigd in het voormalige leprozen-, pest- en dolhuys uit 1320, een onderkomen voor ‘dollen’ (krankzinnigen) en lijders aan besmettelijke ziekten. Je kunt er de oorspronkelijke dolcellen (uit de 16e eeuw) bekijken, die nog volledig intact zijn. De collectie van het museum wordt gevormd door het historisch erfgoed van de deelnemende GGZ-instellingen en er zijn veel wisselende exposities. Uniek in Nederland is de Bovenkamer, een permanente tentoonstelling over het puberende brein (door de week alleen geopend voor groepen, op zondag voor iedereen toegankelijk). schotersingel 2, www.hetdolhuys.nl, telefoon 023 541 06 70, open di-vr 10.00-17.00, za-zo 12.00-17.00, entree € 7,50, tot 18 jaar/studenten/65+/ haarlempas/cjp € 5, tot 12 jaar & museumkaart gratis 2
De graaf van Holland schonk de Latijnse school, zoals het Stedelijk Gymnasium vroeger heette, in 1389 aan het Haarlems stadsbestuur. De school lag toen vlak bij de Grote Kerk. In 1883 verhuisde het Stedelijk Gymnasium naar Prinsenhof, met de tuin als een oase in de stad. In de Hortus Medicus worden al sinds 1721 verschillende kruiden en planten gekweekt. prinsenhof 3 12
Waar nu het stadhuis van Haarlem staat, stond eerst een jachtslot van de Graven van Holland, gebouwd in 1250. Toen het slot in 1351 werd verwoest door een grote stadsbrand, bouwden de Haarlemmers er een stadhuis. Een groot rechthoekig gebouw met kantelen, waar halverwege de 15e eeuw een toren bij kwam. Die is weer afgebroken en in 1913 opnieuw gebouwd. Lieven de Key ontwierp als stadsbouwmeester een hele vleugel in Hollandse renaissancestijl, die later werd vernieuwd in classicistische stijl. Het deel aan de Koningsstraat is in 1939 ontworpen door architect J. van der Steur. Het stadhuis is een populaire trouwlocatie. grote markt 2, www.haarlem.nl, telefoon 023 511 43 69 15
BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 19
Haarlem_2010_01.indd 19
16-11-10 14:29
De Vleeshal, ontworpen door Lieven de Key in de 17e eeuw, herken je meteen aan de trapgevel met opvallende ornamenten van schapen- en ossenkoppen in Hollandse renaissancestijl. Hij gebruikte voor dit pand natuursteen uit het buitenland. In de 19e eeuw sloot de Vleeshal als slagersonderkomen en in 1950 werd het onderdeel van het Frans Hals Museum. Samen met de Verweyhal is de Vleeshal nu een expositieruimte voor moderne kunst onder de naam ‘De Hallen Haarlem’. grote markt 16, www.haarlem.nl, telefoon 023 511 57 75, open di-za 11.00-17.00, zo 12.00-17.00, entree € 5, 19-24 jaar/cjp € 2,50, tot 18 jaar/ museumkaart/vereniging van vrienden/vereniging rembrandt gratis 17
Vroeger werd aan de schaduwkant van de Grote Kerk vis verkocht. De schaduw van de kerk hield de vis zo lang mogelijk vers. In 1603 kreeg de vis een eigen hal. In 1796 werd de huidige Vishal gebouwd, dicht tegen de kerk aan. Nu bewonder je hier gratis de leukste exposities van hedendaagse (beeldende) kunst. grote markt 20, www.devishal.nl, telefoon 023 532 68 56, open di-za 11.00-17.00, zo 13.00-17.00, gratis 18
Haarlems grootste kerk werd tussen 1370 en 1520 gebouwd op de plaats van een in de 14e eeuw afgebrande kleinere kerk. Vroeger was hij versierd met beelden, maar die zijn tijdens de Beeldenstorm verloren gegaan. De Grote of St. Bavokerk wordt ook wel ‘Jan met de hoge schouders’ genoemd; de toren is namelijk aan de kleine kant in verhouding tot de rest van het gebouw. In de kerk kun je de grafstenen van Frans Hals en Pieter Teyler bezichtigen. Ook zie je hier het beroemde Christian Müllerorgel, waar Mozart als kind nog op speelde. Met een beetje geluk kom je langs als er gespeeld wordt en anders zijn er regelmatig orgelconcerten. Bijzonder zijn de kleine huisjes die tegen de kerk zijn aangebouwd. grote markt 22, www.bavo.nl, open ma-za 10.00-17.00, entree € 2,50, 12-16 jaar € 1,25, tot 12 jaar gratis 19
20 - BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN
Haarlem_2010_01.indd 20
16-11-10 09:46
19
30
BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 21
Haarlem_2010_01.indd 21
16-11-10 16:20
17
VL EESHAL
Haarlem_2010_01.indd 22
16-11-10 09:46
Liefhebbers van fotografie, mode en vormgeving mogen dit adres niet missen. Galerie 37PK is een platform voor beeldcultuur met hedendaagse kunst, mode, vormgeving en hedendaagse fotografie. Maar ook voor de liefhebber van historische foto’s is deze galerie een must, met foto’s uit de collectie van Spaarnestad Photo. groot heiligland 37 & 47, www.37pk.nl, telefoon 023 551 84 32/023 518 51 50, open do-zo 12.00-17.00, spaarnestad photo alleen op afspraak, gratis 30
Frans Hals is de beroemdste Haarlemse schilder uit de Gouden Eeuw. In het naar hem genoemde museum is een selectie van zijn mooiste schilderijen te zien. Ook maak je in het Frans Hals Museum kennis met andere Haarlemse kunstenaars uit de 16e en 17e eeuw. Tip: voor museumbezoekers is er de gratis Frans Hals-wandeling, een routebeschrijving met elke maand een ander onderwerp. Deze wordt elke zondag toegelicht met een Frans Hals-rondleiding om 13.30 uur. Elke eerste zondag van de maand kun je brunchen in het museumcafé met aansluitend een rondleiding. groot heiligland 62, www.franshalsmuseum.nl, telefoon 023 511 57 75, open di-za 11.00-17.00 uur, zo 12.00-17.00, entree € 7,50, groepen € 5,25, 19-24 jaar/ cjp € 3,75, tot 18 jaar/museumkaart/vereniging rembrandt/vrienden frans hals museum/de hallen haarlem gratis 31
In het museumkwartier van Haarlem zie je een bijzondere reeks proveniershuisjes. Het is een wooncomplex waar bewoners zich voor een eenmalig bedrag inkochten en vervolgens levenslang ‘gratis’ kost en inwoning genoten. Deze huisjes hoorden bij het vroeger erachter gelegen St. Elisabeths gasthuis. Oorspronkelijk waren het er twintig, gebouwd in 1610. Begin 1900 maakten ze plaats voor het ziekenhuis. Zeventien gasthuishuisjes werden gerestaureerd. groot heiligland nrs 63 t/m 85 32
Galerie Het Filiaal heeft steeds wisselende exposities met beelden, bronzen, keramiek en glas. Je ziet hier altijd wel iets moois of opvallends als je door de grote etalage naar binnen tuurt. Ook zijn er exposities met schilderijen van ‘De Galerie’, waarin Haarlem zelf vaak het onderwerp is. gedempte oude gracht 122a, www.galeriehetfiliaal.nl, telefoon 023 576 27 76, open do-za 12.00-17.00, gratis 35
BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 23
Haarlem_2010_01.indd 23
16-11-10 14:30
Eten & drinken Het Friethoes is de eerste bio-snackbar van Nederland, waar frietchef-kok Joost Hoes Nederland laat proeven hoe friet ook kan smaken. De aardappelen worden allemaal biologisch geteeld en ambachtelijk verwerkt en gebakken. Onthouden dus, dit verantwoorde snackadres! kruisweg 43, www.friethoes.nl, telefoon 06 2153 5607, open dagelijks 12.0010.00, prijs vanaf € 2 3
Victors espresso koffiebonen komen hier elke week vers geroosterd binnen. Pittig en met een volle smaak zijn ze de perfecte basis voor je cappuccino of koffie verkeerd, ook voor onderweg. In Victor’s Coffee to Go kunnen ze je alles vertellen over welke maling past bij welke wijze van koffiezetten. Ook koop je er allerlei lekkers en leuks wat met koffie te maken heeft, zoals muffins, cakes, bekers en mokken. kruisstraat 35, www.coffeetogo.nl, telefoon 023 531 66 16, open ma-vr 8.0017.30, za 9.00-17.00, koopzondag 11.00-17.00, prijs € 2 8
Anne&Max serveren je latte macchiato met een hartje, alleen al daarom kom je hier. Maar er zijn nog duizend andere redenen: de beste worteltaart van Haarlem bijvoorbeeld, met twee lagen roomkaas, of de energieshake en de veggie clubsandwich. Kijk op het bord boven de bar voor de maandsappen en lekkere lunchhappen. Op donderdag en zondag is er livemuziek. zijlstraat 68 zw, www.annemax.nl, open ma-wo & vr-za 8.00-18.00, do 8.00-22.00, zo 10.00-18.00, prijs lunch € 6,50 11
Viqh wijnbar zit in een van de mooiste oude panden aan de Grote Markt. In het hippe interieur proef je wijnen van over de hele wereld. Kom je hier met een date, dan kies je op advies van Vincent voor First Date of Crispy White, een wijnproeverijtje van drie glazen wit. Wijn smaakt het best in combinatie met een bite, en daarom staan hier ook kleine tapas op de kaart. Peccorinokaas met truffelhoning bijvoorbeeld, te combineren met een glas peccorinowijn! In het naastgelegen MagniViqh kun je meedoen aan wijnproeverijen. grote markt 4, www.viqh.nl, telefoon 023 542 42 58, open ma-di 16.00-0.00, wo 15.00-0.00, do 15.00-1.00, vrij 15.00-2.00, za 14.00-2.00, prijs wijn vanaf € 3,50, wijnproeverij € 5,50, peccorinokaas € 6,50 13
24 - BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN
Haarlem_2010_01.indd 24
16-11-10 09:46
A N N E & MA X
11
Verstopt in de smalle Paarlaarsteeg zit De Overkant. Deze good old lunchtent heeft de lekkerste broodjes en de beste uitsmijters van Haarlem. Bestel een ‘Thelma & Louise’, een ‘Bonny & Clyde’ of een ‘Sugar Baby van de grill’ en je hele dag is goed! paarlaarsteeg 10, telefoon 023 531 16 99, open ma-za 8.00-17.30, zo 9.00-17.30, prijs lunch € 5,25 14
BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 25
Haarlem_2010_01.indd 25
16-11-10 09:46
8
VICTOR ’S C O FFEE TO G O
Haarlem_2010_01.indd 26
16-11-10 09:46
Goed eten in een trendy zaak, met gerechten uit de Franse keuken en een leuk terras in de mooiste straat van Haarlem waar je de hele middag van de zon kunt genieten. In de winter brandt bij Metzo de open haard. De kaart wisselt elke drie maanden. Voor de lunch is de ‘Italian Burger’ van 100% rundvlees met mozzarella, tomaat, ui, pancetta en tomatenpesto-mayonaise een echte aanrader. warmoesstraat 21, www.metzo.nl, telefoon 023 532 23 98, open ma-za 11.30-22.30, zo 15.30-22.30, prijs italian burger € 8, hoofdgerecht € 20 22
Bij Jacobus Pieck lunch je tussen de Haarlemmers. Met een beetje geluk reserveer je hier een plekje in de fijne binnentuin. Pieck heeft een geweldige lunchkaart met broodjes en salades waar je voor terugkomt. ’s Avonds geniet je van een wisselende dagschotel. En er zijn van die toppers die nooit van de kaart verdwijnen, zoals het broodje ‘Central Park’ en twee onweerstaanbare salades, ‘Oriental Peak’ en ‘Popeye Blues’. warmoesstraat 18, www.jacobuspieck.nl, telefoon 023 532 61 44, open ma 11.00-16.00, di-za 11.00-16.00 & 17.30-22.00, prijs lunch € 6,25, dagschotel € 11,50 23
Een toprestaurant op een prachtige plek, dat is ML. Hier reserveer je een tafel in de stadstuin en geniet je van een eindeloze culinaire avond uit. In dit rijksmonument uit de 17e eeuw werken Mark en Liane met liefde én met superverse producten; dat proef je terug in de gerechten. kleine houtstraat 70, www.restaurant-ml.nl, telefoon 023 534 53 43, open lunch wo-vr vanaf 12.00, diner di-za vanaf 18.00, prijs driegangen lunchmenu € 38,50, viergangen tasting menu € 54,50 34
Wilma & Albert’s is al jarenlang een begrip in Haarlem. Je eet er the best steak in town. Of je nu gaat voor de lady tournedos of de chateaubriand, het is gewoon echt goed. Op de voorgerechtenkaart vind je veel klassieke Franse bistrogerechten als carpaccio en toast met gerookte zalm. Vele beroemdheden gingen je voor in deze knusse bistro. oude groenmarkt 6, www.wilma-alberts.nl, telefoon 023 532 12 56, open dagelijks 17.30-0.00, prijs € 25 37
BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 27
Haarlem_2010_01.indd 27
16-11-10 09:46
Shoppen Stap even binnen bij Broekhof Lindehoff authentieke slagerij en je komt weer naar buiten met veel meer dan je nodig had. Hier verkopen ze seizoensspecifieke heerlijkheden en puur biologisch vlees. In de vitrine vind je charcuterie, patés en twintig soorten saucijzen uit de ambachtelijke worstenmakerij. En uit de eigen rokerij: rookworsten, hammen en rookvlees. kruisstraat 4, www.slagerij-broekhof.nl, telefoon 023 532 09 31, open di 10.00-18.00, wo-do 10.00-19.00, vr 9.00-19.00, za 8.00-17.00 5
Volgens het uithangbord is Anders nog iets Haarlems kleinste winkeltje voor originele en betaalbare cadeaus; en dat klopt! Hier vind je op een paar vierkante meter de leukste spullen voor thuis en tuin, verrassende sfeermakers, tafelaankleding en leuke cadeautjes. kruisstraat 4, www.anders-nog-iets.nl, telefoon 06 2809 4622, open do-za 10.00-18.00 6
Jutka & Riska verkopen geweldige designervintage. Veel jurken, rokjes, tassen, sieraden en zonnebrillen uit de jaren 70 en 80, maar ook nieuwe kleding uit hun eigen collectie én van andere jonge designers. kruisstraat 15, telefoon 06 4661 5460, open di-vr 10.00-18.00, za 10.00-17.00 7
Jurkjes, jurkjes en nog meer jurkjes shop je bij Place du Soleil. Hier vind je ook een grote collectie tassen en accessoires. Mooie kleding van Franse merken (Antik Batik) en de eigen Place du Soleilcollectie, ontworpen door eigenaresse Andrea Faber. Je kunt haar ook inhuren voor persoonlijke shoppingtips. Van een goed en eerlijk kledingadvies ben je hier dus verzekerd. zijlstraat 93, www.placedusoleil.nl, telefoon 023 551 11 00, open ma 13.00-18.00, di, wo & vr 10.00-18.00, do 10.00-21.00, za 10.00-17.00 9
Juffie’s Warehouse is zo’n winkel waar je van alles wilt kopen. In de rekken liggen kaarten, cadeaus en de leukste hebbedingen van Mix Mamas, House Doctor, Kers op de Kaart en PIP-studio. Maar ook tassen, boeken, flamencoschoentjes en doe-het-zelf-dingen; Juffie heeft er een neus voor! zijlstraat 78-80, www.juffrouwzonderzorgen.nl, telefoon 023 531 18 81, open ma-za 10.00-18.00 10
28 - BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN
Haarlem_2010_01.indd 28
16-11-10 09:46
6
24
Nog niet zo lang in Haarlem en nu al een aanwinst: Moise. Een kledingwinkel met mooie merken als Humanoid, Lala Berlin en Stella Nova. Hier shop je veel Deense merken en fijne vrouwelijke basics. warmoesstraat 12, www.moise-store.nl, telefoon 023 531 57 94, open ma 13.00-18.00, di-vr 10.00-18.00, za 10.00-17.30 20
Alle designermerken van de stad vind je bij elkaar in een winkel: Players. Ze hebben hier alles van feestelijk tot casual. Voor haar (DKNY, Patrizia Pepe), maar vooral ook voor hem een aanrader, met merken als Etro, Jacob Cohen, Holland Esquire en Vintage 55. warmoesstraat 8, www.playerscollections.nl, telefoon 023 534 02 11, open ma 13.00-18.00, di-vr 10.00-18.00, za 10.00-17.00 21
BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 29
Haarlem_2010_01.indd 29
16-11-10 09:46
7
J UTKA & RISKA
Welkom in de wereld van Duizend-en-een-nacht! Met prachtig badlinnen, beddengoed, hammamdoeken, kussens, kleden, geurige zepen en kleurige serviezen als uit een sprookje van het voormalige Ottomaanse Rijk is het moeilijk kiezen bij Ottomania. warmoesstraat 22, www.ottomania.nl, telefoon 023 542 03 26, open ma 13.00-17.30, di-vr 10.30-17.30, za 10.30-17.00 24
Bij ID vind je in een huiskamerachtige setting de leukste oude en nieuwe kleding, tasjes en accessoires. Een uniek vintage leren jasje bijvoorbeeld, of aparte schoenen van United Nude. Maar ook hebbedingen, Lomo camera’s en bijzondere boeken koop je hier. schagchelstraat 7, www.idimagestyling.nl, open di-vr 10.00-18.00, za 10.00-17.00 25
30 - BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN
Haarlem_2010_01.indd 30
16-11-10 09:46
Bij Xarcuteria Jamón Jamón verkopen ze heerlijke hammen, olijven, tapenades, brood en Spaanse wijnen. Deze Spaanse delicatessenwinkel is vernoemd naar de gelijknamige film met Penelope Cruz en is een en al verleiding. Proef vooral even de serrano uit Barillas, zo flinterdun gesneden dat hij smelt op je tong. schagchelstraat 14a zw, www.jamon-jamon.eu, telefoon 023 820 03 06, open di-vr 10.00-18.00, za 10.00-17.00 26
Zusjes in sieraden. Binh en Mai maken bij Ma Perle de mooiste dingen met edelstenen, kralen en… parels! De stenen hebben allemaal een betekenis en als je ernaar vraagt, krijg je deze helemaal uitgelegd. schagchelstraat 11, www.maperle.nl, telefoon 023 551 41 44, open di-vr 10.00-18.00, za 10.00-17.00 27
Bij La Rose Bleue stap je even binnen als je houdt van brocante en spiritualiteit. In de winkel vind je brocante van theekopjes tot babybedjes. En ook Digouin en Sarreguemines servies, kristal, kandelaars, kroonluchters van kristal en metaal met bloemen, heiligenbeelden, stoeltjes en nog veel meer. schagchelstraat 27 zw, www.larosebleue.nl, telefoon 023 531 20 26, open wo-za 12.00-17.00 28
De meubels van Arp herken je aan eenvoud en functionaliteit met allure. Het merk Arp Woondesign is vooral bekend door de Longlegs, een ovale tafel met lange kruisvormige poten in het midden. Je ziet hier niet alleen meubels die al in productie zijn, maar je kunt er ook prototypes bewonderen. schagchelstraat 37, www.meubelontwerp.nl, telefoon 023 844 45 32, open do & vr 12.00-18.00, za 12.00-17.00 29
Een winkel voor coole kids van de wieg tot aan high school. Kinderen hebben bij High School Café ook echt wat te spelen terwijl ouders onder het genot van een koffie een hippe outfit uitzoeken voor hun oogappels. anegang 48, www.highschoolcafe.nl, open di-vr 10-18, za 10-17 36
BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 31
Haarlem_2010_01.indd 31
16-11-10 09:46
16
GROTE MAR KT
Haarlem_2010_01.indd 32
16-11-10 09:46
Leuk om te doen Loop voor de Kennemerbrug even de trap omhoog voor een mooi uitzicht op de Schotersingel en voor een voorproefje van het oude pand waarin museum Het Dolhuys gevestigd is. schotersingel, ingang stationsplein 1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37
Schotersingel Het Dolhuys Friethoes Kenaupark Broekhof Lindehoff slagerij Anders nog iets Jutka & Riska Victor’s Coffee to Go Place du Soleil Juffie’s Warehouse Anne&Max Stedelijk Gymnasium/Prinsenhof Viqh/MagniViqh De Overkant stadhuis Grote Markt Vleeshal Vishal Grote of St. Bavokerk Moise Players Metzo Jacobus Pieck Ottomania ID Xarcuteria Jamón Jamón Ma Perle La Rose Bleue Arp Galerie 37PK Frans Hals Museum Gasthuishuisjes Egelantiertuin ML Galerie Het Filiaal High School Café Wilma & Albert’s
Haarlem_2010_MAP_01.indd 36
Spaarne, Bakenesser& Burgwalbuurt
In het rustige Kenaupark loop je een rondje of kun je even lekker luieren en genieten van statige panden en (kantoor)villa’s. In het midden zie je het standbeeld van Hannie Schaft, de beroemde Haarlemse verzetsvrouw. kenaupark 4
In het hart van Haarlem ligt de Grote Markt. Hier vind je veel terrassen, de Grote of St. Bavokerk en het beeld van Laurens Janszoon Coster, uitvinder van de boekdrukkunst. Loop ook even langs bij de Hoofdwacht (op nr. 17), waarschijnlijk was dit monumentale pand het oude stadhuis van Haarlem. Het is rond de 13e eeuw gebouwd en daarmee een van de oudste gebouwen van de stad. Hier zat de schutterij op wacht. Op de Grote Markt kun je elke zaterdag en maandag struinen over de markt. grote markt, markt za 8.30-17.00 & ma 8.30-16.00 16
Terrasjes aan het water, bruggen, boten en wandelen langs de grachten Een klein Haarlems geheim is de Egelantiertuin. Loop er lekker rond, houd een kleine picknick of luier er wat om daarna je wandeling weer te vervolgen. ingang zonnesteeg, open dagelijks 10.00-17.00 33
Haarlem wordt niet voor niets de Spaarnestad genoemd. De strategische ligging aan de rivier het Spaarne is belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de stad. Het leven speelt zich af op en om het water, met terrassen, bruggen en heel veel boten. Dus doe als de Haarlemmers, huur een boot en ga te water! Ook zijn er musea en bezienswaardigheden in overvloed in dit deel van de stad. Het oudste museum van Nederland bijvoorbeeld, het Teylers Museum. En De Waag, waar je nu een galerie en een taverne vindt. Verderop langs het Spaarne zoek je een plekje op het terras bij Zuidam om onder molen de Adriaan te genieten van Haarlems Adriaanbier uit de Jopenbrouwerij. Op het Spaarne glijden de zeilboten, sloepen, jachten en binnenvaartschepen aan je voorbij. De Bakenesserbuurt is een oude wijk in het centrum van Haarlem, begrensd door het Spaarne. Hier wandel je heerlijk langs de Bakenessergracht met mooie huizen. Kijk binnen bij het oudste en bekendste hofje van Haarlem en
BOLWERKEN, CENTRUM & HEILIGLANDEN - 33
Haarlem_2010_02.indd 36
16-11-10 09:47
Haarlem_2010_01.indd 33
16-11-10 16-11-10 09:46 14:44
Bolwerken, Centrum & Heiliglanden W A N D E L I N G
1
Start bij het Kennemerplein met je rug naar het station, steek over en ga links de trap op het park in 1 , rechts het pad weer af, loop de Kennemerbrug over en ga links bij de Schotersingel. Loop langs het Dolhuys 2 . Ga verder langs het water, parallel aan de Schotersingel. Links de Noorderbrug over en linksaf naar Staten Bolwerk. Ga rechts de Kruisweg in, onder de spoorbrug door. Onthoud dit biologisch verantwoorde snackadresje 3 . Ga rechts de Kenaustraat in, en luier wat in het Kenaupark 4 . Dan over de Nassaubrug linksaf de Nieuwe Gracht op. Rechtsaf de Kruisweg op, die overgaat in de Kruisstraat. Zin in shoppen 5 6 7 en koffie 8 ? Ook in de Barteljorisstraat zitten veel bekende winkels, en in de Zijlstraat shop je voor jurkjes en cadeautjes 9 10 . Proef voor je de Nobelstraat in gaat de lekkerste worteltaart van Haarlem 11 . Wandel door de tuinen van het Stedelijk Gymnasium 12 voor je gaat zitten voor een lunch, met of zonder wijntje 13 14 . Volg de flauwe bocht naar rechts en loop via het stadhuis 15 de Grote Markt 16 op. Dan is het tijd voor een bezoekje aan de Vleeshal 17 en kunst kijken in de oude vishal 18 . Bezoek de Grote of St. Bavokerk 19 en ga dan op weg naar de Warmoesstraat. Dit is een van de leukste straatjes van Haarlem met veel winkels 20 21 24 en lekkere eet- en drinkadressen 22 23 . Ook in de Schagchelstraat 25 26 27 28 29 raak je niet uitgewinkeld. Steek nu rechtdoor de Gedempte Oude Gracht over naar Groot Heiligland. Sla rechtsaf bij Omvalspoort, wandel door deze sprookjessteeg en sla aan het einde linksaf bij Klein Heiligland. Ga linksaf bij Nieuw Heiligland naar Groot Heiligland. Na je bezoek aan de galerie voor hedendaagse kunst en historische foto’s 30 , het Frans Hals Museum 31 en een rij monumentale huisjes 32 loop je terug en sla je rechtsaf bij de Zonnesteeg. Luier lekker in een verborgen stadstuin 33 . Ga aan het einde rechtsaf naar de Gortestraat en linksaf bij de Kleine Houtstraat voor een toprestaurant 34 en om nog wat kunst te kijken 35 . Steek de Gedempte Oude Gracht over en shop met je kinderen op de Kleine Houtstraat 36 , die overgaat in de Lange Veerstraat. Loop helemaal rechtdoor naar de Oude Groenmarkt waar je een heerlijke steak kunt eten 37 .
= = = =
bezienswaardigheden eten & drinken shoppen leuk om te doen
34 - BOLWERKEN, CENTR UM & HEILIGLANDEN
Haarlem_2010_MAP_01.indd 34
16-11-10 10:46
Bolwerken, Centrum & Heiliglanden W A N D E L I N G
1
Start bij het Kennemerplein met je rug naar het station, steek over en ga links de trap op het park in 1 , rechts het pad weer af, loop de Kennemerbrug over en ga links bij de Schotersingel. Loop langs het Dolhuys 2 . Ga verder langs het water, parallel aan de Schotersingel. Links de Noorderbrug over en linksaf naar Staten Bolwerk. Ga rechts de Kruisweg in, onder de spoorbrug door. Onthoud dit biologisch verantwoorde snackadresje 3 . Ga rechts de Kenaustraat in, en luier wat in het Kenaupark 4 . Dan over de Nassaubrug linksaf de Nieuwe Gracht op. Rechtsaf de Kruisweg op, die overgaat in de Kruisstraat. Zin in shoppen 5 6 7 en koffie 8 ? Ook in de Barteljorisstraat zitten veel bekende winkels, en in de Zijlstraat shop je voor jurkjes en cadeautjes 9 10 . Proef voor je de Nobelstraat in gaat de lekkerste worteltaart van Haarlem 11 . Wandel door de tuinen van het Stedelijk Gymnasium 12 voor je gaat zitten voor een lunch, met of zonder wijntje 13 14 . Volg de flauwe bocht naar rechts en loop via het stadhuis 15 de Grote Markt 16 op. Dan is het tijd voor een bezoekje aan de Vleeshal 17 en kunst kijken in de oude vishal 18 . Bezoek de Grote of St. Bavokerk 19 en ga dan op weg naar de Warmoesstraat. Dit is een van de leukste straatjes van Haarlem met veel winkels 20 21 24 en lekkere eet- en drinkadressen 22 23 . Ook in de Schagchelstraat 25 26 27 28 29 raak je niet uitgewinkeld. Steek nu rechtdoor de Gedempte Oude Gracht over naar Groot Heiligland. Sla rechtsaf bij Omvalspoort, wandel door deze sprookjessteeg en sla aan het einde linksaf bij Klein Heiligland. Ga linksaf bij Nieuw Heiligland naar Groot Heiligland. Na je bezoek aan de galerie voor hedendaagse kunst en historische foto’s 30 , het Frans Hals Museum 31 en een rij monumentale huisjes 32 loop je terug en sla je rechtsaf bij de Zonnesteeg. Luier lekker in een verborgen stadstuin 33 . Ga aan het einde rechtsaf naar de Gortestraat en linksaf bij de Kleine Houtstraat voor een toprestaurant 34 en om nog wat kunst te kijken 35 . Steek de Gedempte Oude Gracht over en shop met je kinderen op de Kleine Houtstraat 36 , die overgaat in de Lange Veerstraat. Loop helemaal rechtdoor naar de Oude Groenmarkt waar je een heerlijke steak kunt eten 37 .
= = = =
bezienswaardigheden eten & drinken shoppen leuk om te doen
34 - BOLWERKEN, CENTR UM & HEILIGLANDEN
Haarlem_2010_MAP_01.indd 34
16-11-10 10:46