Sput Teenstra en de Teenstra Foundation

Van de tien oud-gouverneurs uit Nederland die de afgelopen honderd jaar als Director zitting hebben gehad in de Board van Rotary International, is er maar één RI-president geworden. Cornelis Pieter Hendrik Teenstra, lid van de RC Hilversum, vervulde de hoogste plek in de organisatie in het Rotaryjaar 1965-1966. Wie was Cornelis Teenstra en wat doet de Teenstra Foundation, die na zijn overlijden in het leven is geroepen?

In Rotarykringen leeft hij nog altijd voort als SPUT Teenstra. Hoe hij destijds aan die bijnaam kwam? De Nederlandse Rotarian G.J. Portielje, redacteur van het blad Rotary Nederland, wierp een vraag op: ‘Kunt u ‘CPHT’ (de initialen van Teenstra) uitspreken? Waarschijnlijk niet!’ Teenstra’s vroegere medestudenten bij Vindicat in Groningen ook niet, liet hij weten. Voor hen was het een reden om zijn initialen te verbasteren tot ‘Sput’ ter onderscheiding van zijn oudere broer Pieter E.M. Teenstra die als ‘Pem’ door het studentenleven ging.

Sput Teenstra studeerde medicijnen en na zijn afstuderen in 1930 begon hij als scheepsarts op de Java-China-Japan lijn. In die tijd leerde hij de Zweedse Ella Åhlin kennen, waarmee hij twee jaar later in het huwelijk trad. Het huwelijk zou kinderloos blijven. Hij werd korte tijd later aangenomen in de medische staf van het sanatorium Juliana-Oord in Laren (NH) waar patiënten revalideerden na been- en gewrichtstuberculose. In 1939 werd hij daar geneesheer-directeur. Dat is hij blijven doen tot zijn pensionering in januari 1965. Het echtpaar Teenstra woonde aan de Tafelbergweg in Blaricum. In 1940 werd Teenstra uitgenodigd om lid te worden van RC Hilversum. Kort daarna kwam het officiële clubleven stil te liggen, omdat de bezetter een samenkomstverbod uitvaardigde. In 1945 werd de draad weer opgepakt. Teenstra werd clubvoorzitter en daarna in 1949 districtsgouverneur. Vanaf 1953 is hij tot aan zijn overlijden als voorzitter actief geweest van de Europese commissie die de jeugduitwisseling behartigde. In de periode 1955-1957 maakt hij als Director deel uit van de Board van RI.

Zoals gebruikelijk besteedde het magazine The Rotarian van RI uitgebreid aandacht aan de nieuwe President. Het julinummer van 1965 kwam uit met een coverfoto van het geschilderde portret van de op dat moment aantredende voorman. Het is van de hand van Abel van Wyk, een Canadees uit Toronto die in Nederland is geboren en opgegroeid. Het schilderij is in 1965, bij de pensionering van Teenstra, komen te hangen in de lobby van ‘zijn’ Juliana-Oord. Het is tot nu toe helaas niet te achterhalen.

Teenstra was de 55ste RI President, de derde uit Europa. In The Rotarian deed hij een beroep op het verder ontwikkelen van de internationale jeugduitwisseling. Verder stelde hij: ‘Een organisatie die leeft, bouwt aan zijn toekomst’. Een

symbolische uitspraak die goed aansloot bij zijn jaarthema. Action, Consolidation and Continuity. In oktober 1965, aan het begin van zijn jaar als RI President, congresseerde Rotary International drie dagen in de RAI in Amsterdam. Eregasten waren Kroonprinses Beatrix en Prins Claus.

Aan het leven van Past RI President Sput Teenstra is enkele jaren na zijn presidentschap een abrupt einde gekomen. Vlak voor zijn 70ste verjaardag is hij dodelijk verongelukt met zijn motorfiets. Na het overlijden van Sput en later van zijn echtgenote Ella ontstond de Teenstra Foundation.

Het doel van de Foundation is om, met behulp van het kapitaal dat Sput en Ella Teenstra nalieten, te doen wat zij in hun testamenten hadden bepaald: Rotary- en Rotaractclubs in Nederland helpen bij het realiseren van hun projecten, met name voor groepen in de samenleving die een steuntje in de rug nodig hebben. De laatste jaren werden er onder meer subsidies verstrekt voor projecten zoals een zorgboerderij, reanimatiecursussen op scholen, een instrumentmaker in Senegal, een voedselbos in Kenia en machines voor een ziekenhuis in Oeganda. Al deze acties worden georganiseerd en gemonitord door Nederlandse Rotaryclubs. Een beperkt deel van het fonds is geoormerkt voor projecten voor jongeren, zoals het Vlielandkamp, speelplaatsen en gezond eten.

Voorzitter van de Teenstra Foundation is oud-gouverneur Anne Legeland. Samen met haar medebestuursleden beslist zij over de toekenning van bijdragen aan clubs of andere onderdelen van de Rotary-organisatie. ‘Gelukkig weten steeds meer Rotary- en Rotaractclubs ons te vinden via onze nieuwe website en dankzij Sput en Ella Teenstra verkeren wij in de positie dat we dit kunnen doen’, zegt Anne.

Clubs moeten een actieve rol spelen in de projecten waarvoor ze aanvragen. En de toe te kennen bijdrage is nooit hoger dan de eigen inzet van de club. ‘Wij moeten met de bijdrage van ‘de Teenstra’ wel het verschil maken. Daarom willen we zeker weten dat het geld goed terechtkomt. We checken alles en willen ook na afloop een rapportage en foto’s van het bewuste project ontvangen.’

De Teenstra Foundation heeft een kapitaal van ongeveer € 450.000. Van de opbrengst kan jaarlijks tussen de 20.000 en 50.000 euro worden uitgekeerd. Het fonds heeft de ANBIstatus en staat ook open voor giften en legaten van mensen die het fonds willen ondersteunen.

Zelf heeft Anne Rotarian Teenstra nooit ontmoet: ‘Jammer, maar ik heb veel over hem gelezen. Daaruit begrijp ik dat hij een ‘stubborn man’, een eigenwijze man was. Dat vinden we bij ‘de Teenstra’ wel leuk. Die weg zetten we graag voort, ook bij de beoordeling van projecten. We gaan niet alleen voor de gebaande paden, maar ook voor innovatieve programma’s, zowel nationaal als internationaal.’ Meer informatie is te vinden op www.teenstrafoundation.nl.

• Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 1973, jg117, nr 42 p1588-1589 In Memoriam • AO-reeks afl. 1082 15-10-1965 Rotary Congres 1965 • The Rotarian July 1965 Volume 107 • Rotaryclub Hilversum Lustrumbundel 1928-2003 75 jaar • Website www.teenstrafoundation.com