Psychology

MSc

faculteit gedragSwetenSchappen

PSYCHOLOGY STUDIEGIDS (prE-)maSTEroplEIDInG 2013/2014

Facullteit Gedrag G gswettensch happe en Studiiegids s 2013 3-2014 4 (Pre-))master Psy ycholo ogy

1

2

Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................................................. 7 Deel A:

De masteropleiding Psychology .......................................................................................................................... 9

1.

1.1.

1.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.4 1.4.1 1.4.2 1.4.3 1.4.4 1.4.5 1.4.6

De opleiding Psychologie, Universiteit Twente ................................................................................................ 11 Opleidingskenmerken ............................................................................................................................................ 11 Het vakgebied psychologie .................................................................................................................................... 11 Psychologie aan de Universiteit Twente ................................................................................................................ 12 De psychologische ontwerpaanpak ....................................................................................................................... 12 Kleinschalig onderwijs ........................................................................................................................................... 13 Interessante masterspecialisaties.......................................................................................................................... 14 Onderzoek binnen Psychologie ............................................................................................................................. 14 Vakgroep Cognitieve Psychologie en Ergonomie .................................................................................................. 15 Vakgroep Instructietechnologie ............................................................................................................................. 16 Vakgroep Onderzoeksmethodologie, Meetmethoden en Data-Analyse ................................................................ 16 Vakgroep Psychologie, Gezondheid en Technologie ............................................................................................ 17 Vakgroep Psychologie van Conflict, Risico & Veiligheid ........................................................................................ 18 Onderzoeksmogelijkheden voor studenten ........................................................................................................... 19 Onderzoeksmogelijkheden binnen de vakgroepen ................................................................................................ 19 Graduate School.................................................................................................................................................... 19

2.

2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.3 2.3.1 2.3.2 2.4 2.5 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.5.4 2.5.5 2.6

Masterprogramma Psychology (MPS) ............................................................................................................... 20 Hoofdstructuur ....................................................................................................................................................... 20 Masterspecialisaties .............................................................................................................................................. 20 Conflict Risico en Veiligheid (CRV) ....................................................................................................................... 20 Positieve Psychologie & Technologie (PPT) ......................................................................................................... 21 Gezondheidspsychologie (GP) .............................................................................................................................. 22 Human Factors & Engineering Psychology (HFE) ................................................................................................. 23 Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO) ................................................................................................................... 24 Masterthese Psychology ....................................................................................................................................... 25 De masterthese ..................................................................................................................................................... 25 Afstuderen in het buitenland .................................................................................................................................. 27 Eindtermen masteropleiding .................................................................................................................................. 27 Toetsingsinstrumenten en kwaliteitszorg ............................................................................................................... 28 Toetsingsinstrumenten binnen Psychologie .......................................................................................................... 28 Kwaliteitszorgsysteem ........................................................................................................................................... 28 Interne kwaliteitszorginstrumenten ........................................................................................................................ 29 Overleggremia ....................................................................................................................................................... 29 Externe kwaliteitsinstrumenten .............................................................................................................................. 29 Arbeidsmarktperspectieven ................................................................................................................................... 30

Deel B:

Instromen in de master Psychology .................................................................................................................. 33

3.

3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.2 3.2.1 3.2.2 3.3 3.4 3.5

Toelating en aanmelding voor de master Psychology ..................................................................................... 35 Instroom en aanmelding na het behalen van je hbo/wo diploma ........................................................................... 35 Instroom en aanmelding na je wo bachelor psychologie ....................................................................................... 35 Instroom en aanmelding na een andere WO bachelor of master .......................................................................... 35 Instroom en aanmelding na hbo-bacheloropleidingen ........................................................................................... 36 Instroom en aanmelding v贸贸r het behalen van je hbo/wo-diploma ........................................................................ 36 Instroom en aanmelding voor huidige UT studenten (niet Psychologie) ................................................................ 36 Instroom en aanmelding voor het behalen van je WO- of HBO-diploma (de doorstroomminor) ............................ 37 Gewenst wiskunde niveau ..................................................................................................................................... 37 Kosten van de opleiding ........................................................................................................................................ 37 Voorlichting / meer informatie ................................................................................................................................ 37

3

4.

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Het pre-masterprogramma Psychologie ........................................................................................................... 38 Het pre-masterprogramma Psychologie ................................................................................................................ 38 Het studieprogramma van de pre-master .............................................................................................................. 38 Vakken in de doorstroomminor (tijdens HBO opleiding) ........................................................................................ 39 Afronden van vakken en aantal tentamenmogelijkheden/kansen .......................................................................... 40 Bindend Studie Advies (BSA) pre-master & doorstroomminor Psychologie .......................................................... 40 Toelating tot de master Psychology....................................................................................................................... 41

Deel C:

Praktische informatie voor nieuwe (pre-)master studenten Psychology ....................................................... 43

5.

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13

Organisatie van het onderwijs............................................................................................................................ 45 Introductiedag ........................................................................................................................................................ 45 Inschrijving studie .................................................................................................................................................. 45 Collegekaart .......................................................................................................................................................... 45 Communicatie en informatie .................................................................................................................................. 46 Vakken volgen ....................................................................................................................................................... 47 Studiemateriaal...................................................................................................................................................... 47 Roosters ................................................................................................................................................................ 48 Colleges ................................................................................................................................................................ 48 Wegwijs op de campus .......................................................................................................................................... 50 Tentamens ............................................................................................................................................................ 52 PC-priveregeling en aanschaf pc/laptop/printer ..................................................................................................... 55 Studentenstatuut ................................................................................................................................................... 55 Herinschrijving studie ............................................................................................................................................ 55

6.

6.1 6.1.1 6.1.2 6.2

Studiebegeleiding en regelingen ....................................................................................................................... 56 Organisatie studiebegeleiding ............................................................................................................................... 56 Begeleiding tijdens het (pre-)masterjaar ................................................................................................................ 56 Medewerkers studiebegeleiding ............................................................................................................................ 56 Bijzondere regelingen voor studenten ................................................................................................................... 58

7.

7.1 7.2 7.3 7.4 7.5

Actief naast je studie........................................................................................................................................... 59 Waarom actief naast je studie? ............................................................................................................................. 59 Activisme mogelijkheden ....................................................................................................................................... 59 Regeling studentenactivisme ................................................................................................................................. 59 Ondersteuning bij ondernemerschap ..................................................................................................................... 60 Studentenactiviteiten en Campus .......................................................................................................................... 60

Bijlagen 1.

1.1 1.2 1.3

.............................................................................................................................................................................. 61 Faculteit Gedragswetenschappen ......................................................................................................................... 63 Vakgroepen ........................................................................................................................................................... 63 Opleidingen ........................................................................................................................................................... 64 Diensten ................................................................................................................................................................ 65

4

5

6

Voorwoo ord Welkom bij d de opleiding Pssychologie aan de Universitteit Twente!

Deze studieg gids bevat bela angrijke inform matie over de m y aan de Univversiteit Twentte. masteropleiding Psychology De masterop pleiding Psychology aan de Universiteit Tw wente kenmerrkt zich door haar h toegepasste karakter, ge ericht op het ontwe erpen van interrventies, die bijdragen b aan h het oplossen van v psycholog gische problem men uit de pra aktijk.

Hierbij is vee el aandacht vo oor het gebruik k van technolo ogie bij het onttwikkelen van interventies oof oplossingen n voor problemen. K Kenmerkend voor v de masteropleiding is d de scholing tott een onderzoe eker en ontweerper, die besc chikt over een ged degen kennis van v de psycho ologie in een tthemagebied naar n keuze.

De masterop pleiding Psychology richt zic ch op vijf maattschappelijk re elevante thema’s, die goed ppassen binnen n het profiel van de e Universiteit Twente.

T De vijjf thema’s zijn n: Conflict, Risico & Veilighe eid; Gezondheeidspsychologiie; Human Facto ors & Enginee ering Psycholo ogy; Instructie,, Leren & Ontw wikkeling; en Positieve P Psycchologie & Technologie. Het eerste de eel van deze studiegids s bevvat informatie over de opleid ding Psycholoogy aan de Universiteit T Twente. De ve erschillende masterspecialissaties, de opbo ouw van de masterprogram ma’s, de masterthese Psychology, het h kwaliteitsy ysteem en de a arbeidsmarktp perspectieven komen hierbijj aan bod.

De instroomm mogelijkheden n tot de master Psychology komen in het tweede deel aan a de orde. D Dit deel geeft ook o informatie ovver het pre-ma asterprogramm ma Psychologiie, dat toegang g verschaft tott de master Pssychology aan n de Universiteit T Twente. Veel studenten s in het pre-masterrprogramma sttuderen voor het h eerst aan dde Universiteiit Twente. Dat geldt ook voor sommige ma asterstudenten n. Voor deze nieuwe n studen nten hebben w we in het derde deel veel pra aktische inform matie over stud deren aan de u universiteit Tw wente bij elkaa ar gezet. Je leeest hier over de d organisatie vvan het onderw wijs, de studiebegeleiding en n de mogelijkh heden om actief te zijn tijdeens je studie.

Hierbij vind je e informatie ovver de studiev vereniging Dim mensie.

Al deze inform matie zorgt errvoor dat je go oed voorbereid d bent op onze e masteropleid ding Psycholoogy. Voor de komende tijd wens ik je ve eel succes, ma aar vooral ookk veel plezier. Hopelijk doe je e tijdens je maasterstudie ve eel wijsheid, inziccht en goede vriendschappen op. drs. Joleen d de Jong, studie eadviseur (pre e-)master Psycchologie dr. Henk Boe er, opleidingsd directeur Psychologie

7

8

Deel A: mastterop pleidiing Psyc cholo ogy De m

9

10

1. De opleiding Psychologie, Universiteit Twente 1.1. Opleidingskenmerken Opleidingsnaam

Psychology (afkorting: MPS)

Specialisaties

Conflict, Risico & Veiligheid (CRV) Gezondheidspsychologie (GP) Human Factors & Engineering Psychology (HFE) Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO) Positieve Psychologie & Technologie (PPT)

Registratie

Croho-code 66604, NVAO geaccrediteerd

Type

Regulier, MSc

Instroommomenten

1 februari en 1 september

Aanmelding

Aanmelding uiterlijk 8 weken voor studieaanvang via www.utwente.nl/master

Vorm

Full-time

# credits pre-master

45 EC + zelfstudie (met afsluitende toets) Gedeeltelijke vrijstelling mogelijk afhankelijk van vooropleiding

# credits master

60 EC (30 EC vakken en 30 EC afstuderen (m.u.v. de afstudeerspecialisatie PPT))

Numerus fixus

Geen

Meer informatie

http://www.utwente.nl/master/mps/

Taal onderwijs

Colleges en tentamens deels in het Nederlands en deels in het Engels (kan verschillen per specialisatie). Literatuur voornamelijk Engels

1.2 Het vakgebied psychologie In de wetenschappelijke studie psychologie bestudeer je menselijk gedrag. Het doel is om aan de hand van systematisch onderzoek kennis te verwerven over factoren die het gedrag veroorzaken of be誰nvloeden. Deze factoren kunnen in de persoon zelf zitten, maar kunnen ook uit de omgeving komen. Voorbeelden van onderwerpen uit de psychologie zijn pestgedrag op school, somberheidsklachten bij ouderen, overgewicht bij kinderen of het overmatig gebruik van cannabis. Als het gedrag beter wordt begrepen en dus verklaard en voorspeld kan worden, dan kan deze kennis ingezet worden om het gedrag positief te be誰nvloeden en situaties te veranderen, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, maar ook in het bedrijfsleven, de reclamewereld en in het onderwijs.

In de loop der tijd zijn er verschillende stromingen binnen de psychologie ontstaan. Hoe mensen zich in groepen gedragen, is bijvoorbeeld het object van studie bij de sociale psychologie. De persoonlijkheidsleer richt zich op de verschillen tussen mensen. De ontwikkeling die een mens doormaakt, van wieg tot graf, vormt het aandachtsgebied voor de ontwikkelingspsychologie. Hoe mensen waarnemen, leren, denken, spreken, onthouden en vergeten, wordt onderzocht in de cognitieve psychologie (of functieleer). Stoornissen in het gedrag, denken en beleven van mensen zijn object van de klinische psychologie. Deze opsomming is niet uitputtend, maar toont wel aan dat er veel verschillende aandachtsgebieden voor psychologisch wetenschappelijk onderzoek zijn.

Hoe kan gedrag worden verklaard?

Gedrag kan vanuit verschillende gezichtspunten worden beschouwd. Gedrag kan een (motorische) actie zijn (handelen). Gedrag kan ook een gevolg zijn van denken of gebruik van kennis (cognitie) of van interactie met anderen (sociaal gedrag). Mensen vertonen individuele verschillen in hun gedrag en het gedrag van het individu vertoont een ontwikkeling in de loop van het leven. Bij het in kaart brengen van gedragsdeterminanten kan

11

gebruik word den gemaakt van v een procesbenadering ((Hoe ontstaan n en verlopen handelingen h een cognities? Hoe H verloopt het p proces van de e invloed van gedragsdeterm g minanten?), de e sociale bena adering (Hoe bbe誰nvloedt de sociale omge eving het gedrrag?) en perso oonsbenaderin ng (Hoe ontwikkelt een indiv vidu zich? Hoee is het karaktter van invloed o op het gedrag? ? Hoe meet je e verschillen tu ussen mensen n?). De gezich htspunten en bbenaderingen kunnen aan e elkaar gerelate eerd worden en e geven een beeld van een viertal basisdisciplines vaan de psycholo ogie, zie het onderrstaande overzzicht.

Benadering g

Basisdis ciplines

Gezich htspunten

Procesbena adering

Functielee er

Handellen Cognitiee

Sociale ben nadering

Sociale pssychologie

Sociaall gedrag

Persoonsbe enadering

Ontwikke lingspsycholog gie Persoonlijijkheidsleer

Ontwikkkeling Individuuele verschillen

Naast deze vvier basisdisciplines is, in he et kader van h het verklaren van v gedrag, ke ennis uit de bioo- en neuropsycho ologie essentie eel. Bij de biolo ogische psych hologie gaat het om de biolo ogische basis van gedrag, zoals z de invloed va an hormonen op o gedrag. Ne europsycholog gie onderzoekt het (dis)func ctioneren van hhet brein en de relatie daarva an met gedrag g. ogie aan de Universiteit U Twente 1.3 Psycholo In Nederland d is er een groo ot aanbod van n opleidingen op het gebied d van psycholo ogie, zowel opp universitair als a op hbo-niveau. W Wat maakt de e opleiding Psy ychologie aan de Universite eit Twente unie ek? Kenmerkeend voor het profiel p van de opleid ding is de scho oling tot een onderzoeker o e en ontwerper, die d beschikt over gedegen bbasiskennis en aandacht hee eft voor de toe epassing van psychologie p in n vijf themagebieden: Confliict, Risico & V Veiligheid; Gezondheidsspsychologie; Human Facto ors & Engineerring Psycholog gy; Instructie, Leren & Ontw wikkeling; en Positieve Psyychologie & Te echnologie. De D opleiding Pssychologie aa an de Universitteit Twente is dus een toepassingsg gerichte opleid ding. Je leert hoe h je systema atisch kunt we erken aan effe ectieve oplossiingen voor alle erlei praktische pssychologische e problemen off vraagstukken n.

1.3.1 De psyychologische ontwerpaanpak o k Als student vvan de opleidin ng Psychologie aan de Univversiteit Twentte ben je na afronding van dde masterople eiding in staat een vverbinding te leggen tussen psychologiscch onderzoek en e het oplosse en van psychoologische problemen. D De Universiteitt Twente scho oolt psycholog en die enerzijds zelf in staa at zijn op wete nschappelijk verantwoorde e wijze psycho ologisch onderzoek te beoo ordelen en uit te t voeren (op het niveau vaan een beginne end onderzoeker)), en anderzijd ds in staat zijn bestaande w wetenschappelijke kennis bru uikbaar te ma ken en in te zetten e praktijk. Tijd voor het anallyseren en oplossen van pro oblemen uit de dens je studie leer je hoe eeen psychologis sch ontwerpproce es eruit kan zien en welke vormen v van to oegepast onde erzoek in de ve erschillende faasen van dat ontwerpproce es mogelijk zijjn. Denk daarb bij aan method den voor onde erzoek, metho oden om psychhologiemiddelen te testen of om de kwaliteit acchteraf te evalueren. Dit wo ordt de psycho ologische ontw werpaanpak geenoemd. De psycholoog a aan de UT leert dus de aanp pak en vaardig gheden om zo owel te kunnen n onderzoeke n als ontwerpen, met het oog o op zijn/haar to oekomstige rol van respectie evelijk onderz zoeker en profe essional (ontw werper van interventies, adviseur, bele eidsmaker).

12

Onderzoek In het wetenschappelijk onderzoek kan onderscheid worden gemaakt tussen fundamenteel onderzoek, toepassingsgericht onderzoek, toegepast onderzoek en ontwerpgericht onderzoek of ontwerpen. Deze typen van onderzoek kun je op een schaal plaatsen, lopend van zeer theoriegericht (kennis om de kennis) naar zeer praktijkgericht (kennis benutten om concrete gedragsproblemen op te lossen).

Fundamenteel onderzoek is theoriegericht en richt zich op het verklaren van verschijnselen. Dit type onderzoek vindt vooral onder laboratoriumomstandigheden plaats. Onderzoek kan ook toegepast zijn. In dat geval doet een verschijnsel zich voor in een praktijksituatie en is het doel een verklaring te vinden of verbanden te toetsen binnen de kaders van die specifieke praktische situatie. Indien het onderzoek plaatsvindt in de praktijk, maar het de ambitie is van de onderzoeker om de gevonden resultaten te veralgemeniseren naar andere praktische situaties en daarmee weer bij te dragen aan de theorievorming, wordt gesproken van toepassingsgericht onderzoek. Hierbij kan het ook gaan om een vertaling van onderzoeksresultaten die onder gecontroleerde omstandigheden in het laboratorium zijn gevonden naar de praktijk. Wanneer het primaire doel is om wetenschappelijke kennis te gebruiken om maatschappelijke problemen op te lossen, spreekt men van toegepast onderzoek. Voor het uitvoeren van fundamenteel, toepassingsgericht en toegepast onderzoek wordt de wetenschappelijke onderzoeksaanpak gehanteerd, ook wel aangeduid als de ‘empirische cyclus’. Om deze cyclus volgens wetenschappelijke normen te doorlopen, staan de psycholoog diverse methoden en technieken ter beschikking, zoals methoden en technieken voor het verzamelen en analyseren van data, en het gebruik van ICT-programma’s (zoals SPSS). Bij de opleiding Psychologie maak je kennis met zowel fundamenteel als toepassingsgericht en toegepast onderzoek en leer je zelf de wetenschappelijke onderzoeksaanpak toe te passen. Bij het verantwoorden van je onderzoek en de verslaglegging werk je volgens wetenschappelijke normen.

Ontwerpen Indien fundamenteel onderzoek het ene uiterste is, is het andere uiterste: het bruikbaar maken van kennis voor het oplossen van een praktisch probleem. De opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente onderscheidt zich van andere psychologie-opleidingen in Nederland door nadrukkelijk aandacht te besteden aan het toepassen van psychologische kennis bij het oplossen van een concreet probleem door middel van een systematische aanpak: het ontwerpen. Bij een psychologisch probleem gaat het om het verschil tussen een feitelijke en gewenste situatie, dat door gedragsverandering kan worden opgeheven. Onderzoek is noodzakelijk wanneer de reeds aanwezige kennis niet voldoende is om het gedrag te begrijpen en te kunnen beïnvloeden.

Gedrag wordt beïnvloed door mentale mechanismen, ook wel gedragsdeterminanten genoemd zoals kennis, houding, zelfvertrouwen. Deze gedragsdeterminanten staan centraal bij het oplossen van psychologische problemen. Bij psychologisch ontwerpen start je bij een goede analyse van het probleem, waarna via synthese de bepalende gedragsdeterminant(en) wordt (worden) vastgesteld en een passende interventie wordt gekozen.

Vervolgens onderzoek je of een determinant door gerichte interventie (een actie of gebeurtenis) kan worden beïnvloed, dat wil zeggen of de beoogde gedragsverandering optreedt (implementatie en evaluatie). Deze aanpak heet de ontwerpaanpak. Kernactiviteiten zijn: analyse, synthese, constructie en evaluatie. Voor ieder van deze kernactiviteiten kun je specifieke methoden en technieken toepassen. Bij het vinden van oplossingen zet je onderzoeksvaardigheden en psychologische wetenschappelijke kennis kritisch en strategisch in. Net als bij wetenschappelijk onderzoek, dient de professionele psycholoog in woord en schrift verantwoording te kunnen afleggen over een doorlopen ontwerpproces en de resultaten ervan. Daarnaast dient hij/zij te beschikken over goede communicatieve vaardigheden om behoeften, wensen en eisen van opdrachtgevers (dienstverleners, beleidsmakers) of cliënten te vertalen in een concrete probleemstelling en bij een geplande interventie, de opdrachtgever en betrokkenen goed te informeren en te adviseren over de oplossing.

1.3.2 Kleinschalig onderwijs Binnen de opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente is sprake van kleinschalig onderwijs. De opleiding Psychologie is dan ook ‘groot in kleinschaligheid’. Dankzij deze kleinschaligheid is intensief contact mogelijk met docenten, studieadviseurs en medestudenten. Naast hoorcolleges wordt gebruik gemaakt van onderwijsvormen zoals werkcolleges en practica. Tijdens deze bijeenkomsten wordt gewerkt in relatief kleine groepen wat eveneens ten goede komt aan de kwaliteit van het onderwijs.

In de pre-master heb je ook hoorcolleges samen met de reguliere bachelorstudenten waardoor de groep groter is, maar vergeleken met andere psychologie opleidingen is het aantal studenten relatief klein. In het masterjaar waar iedere student zijn eigen richting kiest, vindt het onderwijs vaak plaats in groepen van 15-40 studenten.

13

1.3.3 Interesssante mastersspecialisaties Als je aan “pssychologie” de enkt, denk je waarschijnlijk w niet direct aan n de specialisa aties die binneen de opleiding Psychologie aan de Universiteit Twente worden aang eboden, zoals s Conflict, Risiico & Veiligheiid; Gezondheidsspsychologie; Human Facto ors & Engineerring Psycholog gy; Instructie, Leren & Ontw wikkeling; en Positieve Psyychologie & Te echnologie. Dit D zijn andere specialisaties dan bij veel andere a universsiteiten zoals sociale- of kliinische psycho ologie. De ma asterspecialisa aties binnen de e opleiding Ps sychologie aann de Universitteit Twente hebb ben deze onde erwerpen in zic ch, maar zijn m meer toepassingsgericht. Dat D betekent daat binnen de specialisatiess aan de Unive ersiteit Twente e onderwerpe en als sociale en e klinische ps sychologie aaan de orde kom men maar dat dezze onderwerpe en worden gek koppeld aan e een praktisch psychologisch p h probleem. Zoo staat in de specialisatie Gezondheidspsychologie de d relatie tusse en psychologische processe en en de lichaamelijke gezondheid ccentraal. Hierb bij wordt stil ge estaan bij prakktische onderw werpen, zoals hoe gezond ggedrag bevord derd kan worden e en welke risico o’s op de psyc chische en lich hamelijke gezo ondheid mens sen lopen dooor ongezond gedrag te verrtonen. Voor alle a specialisatties geldt dat d de behandelde onderwerpe en goed aansluuiten bij onderwerpen n uit de praktijkk. Het grote vo oordeel hierva an is dat je, ee enmaal afgestudeerd, oplosssingsgericht kunt k werken aan p psychologisch he problemen en vraagstukkken. den in Hoofds Meer informa atie over de masterspecialis saties is te vind stuk 2.2. oek binnen Ps sychologie 1.4 Onderzo Vrijwel alle do ocenten die betrokken zijn bij b de opleidin ng Psychologie e verrichten na aast het onderrwijs ook onderzoek op p hun vakgebiied. Ze zijn we erkzaam als p romovendus, medewerker onderwijs, o uniiversitair docent (UD), universsitair hoofd do ocent (UHD) off hoogleraar b bij één van de vakgroepen van v de faculteiit Gedragswete enschappen.

Een vakgroep bestaat uit een e groep men nsen die deze elfde deskundiigheid bezitten n op een bepaaald onderzoeksth hema. Binnen de vakgroep wordt onderzo oek en onderw wijs uitgevoerd d onder leidingg van een hoogleraar. H Het onderwijs en onderzoek k op het gebied d van psychollogie is hoofdz zakelijk onderggebracht bij viijf vakgroepen: · Cognitieve e Psychologie e en Ergonomie (CPE) · Instructiettechnologie (IS ST) · Onderzoe eksmethodolog gie, Meetmeth hoden en Data a-analyse (OM MD) · Psycholog gie, Technolog gie en Veilighe eid (PGT) · Psycholog gie van Conflicct, Risico & Ve eiligheid (PCR RV)

14

1.4.1 Vakgroep Cognitieve Psychologie en Ergonomie De vakgroep Cognitieve Psychologie en Ergonomie (CPE) binnen de faculteit Gedragswetenschappen bestaat sinds 1 februari 2006 en wordt geleid door prof. dr. ing. Willem Verwey. De vakgroep CPE verzorgt onderwijs over, en voert onderzoek uit naar, de menselijke prestatie bij het gebruiken van technische systemen, en de aard van de daarbij toegepaste menselijke informatieverwerkingsprocessen. Er wordt gewerkt vanuit een cognitief (oftewel informatieverwerkings-) perspectief. De kracht van de CPE benadering ligt in de nauwe verstrengeling van het toegepaste (probleemoplossende) onderzoek en het fundamenteel (informatieverwerking) georiënteerde onderzoek. Deze verstrengeling betekent enerzijds dat toegepast onderzoek leidt tot verder onderzoek naar relevante fundamentele onderwerpen, en dat anderzijds fundamenteel onderzoek de kennis verschaft die noodzakelijk is voor kwalitatief hoogstaand toegepast onderzoek. CPE werkt samen met bedrijven zoals Philips, TNO, en het Roessingh revalidatiecentrum in Enschede.

Voorbeelden van onderzoek Veiligheid in de cockpit Technologie is uit het dagelijks leven niet meer weg te denken. Er worden functionele en/of aantrekkelijke apparaten ontworpen, die we regelmatig gebruiken. Denk aan een mobiele telefoon, een dvd-speler, een geldautomaat, een afstandsbediening, een kaartautomaat zoals bij de NS, de koffie- of snoepautomaat op de universiteit of andere gebruiksvoorwerpen uit het dagelijks leven.

Bij het ontwerp hiervan speelt ook psychologie een belangrijke rol. Deze apparaten moeten worden afgestemd op het (intuïtieve) gedrag van mensen om het gebruik ervan zo simpel mogelijk te maken. Veiligheid speelt daarbij vaak ook een rol.

Door verkeerde bediening kunnen er ongewenste situaties ontstaan. Dit is het vakgebied van de Human Factors, de psychologische ergonomie of ook mens-machine-interactie genoemd. Psychologische kennis over menselijke functies als leren, aandacht, geheugen, denken of motoriek worden toegepast om knoppen en LEDs af te stemmen op de behoeften van de gebruiker. Regelmatig horen we op het nieuws over vliegtuigongelukken, en wordt vervolgens maandenlang onderzoek gedaan naar de oorzaak van dit soort catastrofes. Wat het een menselijke fout? Heeft de piloot een waarschuwing van het systeem over het hoofd gezien? ‘Als psychologen doen we onderzoek om dit soort situaties te voorkomen. We geven advies over hoe een cockpit in elkaar moet zitten, zodat mensen zo min mogelijk fouten maken, geen waarschuwingslampjes over het hoofd zien en makkelijk begrijpen hoe alles werkt’, legt Matthijs Noordzij uit. Hij geeft als docent inleidende vakken over cognitieve ergonomie en cognitieve neurowetenschappen. ‘In mijn onderzoek richt ik me op de wijze waarop het menselijke brein communicatieve signalen produceert en begrijpt. Dat doen we niet alleen in een cockpit, maar ook bijvoorbeeld als we kijken hoe we hulpmiddelen voor visueel gehandicapten kunnen verbeteren.’

De belangrijkste elementen van een vliegtuigcockpit zijn nagebouwd en daarin wordt onderzoek gedaan met een flight simulator. Matthijs: ‘Als er een ongeluk gebeurd is, dan kunnen we met behulp van de simulator dezelfde situatie nog een keer nabootsen en achterhalen wat er mis is gegaan. Op die manier kan ervoor gezorgd worden, dat hetzelfde probleem niet nog een keer optreedt en ook dat achteraf de mogelijke oorzaak van een ongeluk vastgesteld kan worden.’

Bachelorstudenten kunnen bij bepaalde vakken dit jaar in projectvorm meewerken aan het cockpitonderzoek.

Voor meer informatie over de vakgroep kijk op: www.utwente.nl/gw/cpe 1.4.2 Instructietechnologie De vakgroep Instructietechnologie staat onder leiding van prof. dr. Ton de Jong. Het onderzoek en onderwijs van de vakgroep Instructietechnologie is vooral gericht op kennis(ontwikkeling). Hierbij is aandacht voor onder andere de psychologische processen voor het verwerven en gebruik van kennis, instructieve ondersteuning voor het verwerven van kennis, en kennismanagement.

Leerlingen (en dus ook lerende volwassenen) maken zich kennis actief eigen met behulp van verschillende leeromgevingen, zoals: computersimulaties, spelvormen, groepsopdrachten en klassikale lessen. Binnen de vakgroep wordt aandacht besteed aan de vormgeving van deze leeromgevingen: roepen deze de juiste leerprocessen op? Zijn ze motiverend, uitdagend en activerend? Hierbij besteedt de vakgroep vooral aandacht aan processen van ‘onderzoekend leren’ (dat wil zeggen leren door experimenteren) en worden er simulatie- en modelleertools ontwikkeld die dit proces ondersteunen. Met name wordt hier ook gekeken hoe deze vorm van leren voor jonge kinderen bereikbaar gemaakt kan worden. Daarnaast heeft het benutten en uitbreiden van kennis in werkomgevingen aandacht in het onderzoek. De vraag is hoe men zelfgestuurd leren op de werkplek kan vormgeven. Hoe kunnen bijvoorbeeld organisaties en bedrijven tools inzetten voor een effectiever gebruik en beheer van kennis, gecombineerd met ervaringen in gesimuleerde leeromgevingen?

15

Voorbeeld van onderzoek Onderzoeksvoorbeeld Instructietechnologie Maakt het voor de hoogte van leerprestaties bij ontdekkend leren iets uit welke leermaterialen worden gebruikt? Marjolein van Klink heeft, ter afronding van haar masterspecialisatie “Instructie, Leren & Ontwikkeling’, een afstudeeronderzoek gedaan naar deze vraag. Ze ontwierp twee natuurkunde leertaken: een balanstaak en een taak over opwaartse kracht. Beide taken bood ze aan in drie varianten: fysieke materialen waarbij leerlingen “de echte” proefjes zagen, een video-opname van de proefjes of een abstracte simulatie (in het onderwijs gaat de voorkeur meestal uit naar de fysieke materialen omdat ze een positieve invloed op motivatie zouden hebben). De helft van de leerlingen mocht de proefjes zelf uitvoeren, de andere helft gaf een proefleider instructie om de proefjes voor ze uit te voeren. De leerlingen gaven dan opdracht om bepaalde manipulaties met de leermaterialen te doen, maar ze mochten er niet zelf aankomen. Op deze manier kon zij zien of tactiele stimulatie (dus zelf met je handen aan materialen komen) iets uitmaakt voor leren (er wordt beweerd dat dit positieve effecten heeft). Ook interacties tussen leermaterialen en het zelf kunnen manipuleren of niet konden zo worden ontdekt (je zou je kunnen voorstellen dat het manipuleren van fysieke materialen andere effecten heeft dan het bedienen van de muis in een simulatie). Het onderzoek wees uit dat alle leerlingen leerden en wel in dezelfde mate! Interacties waren er ook niet. Het lijkt dus niet uit te maken of je nou via een simulatie, of met behulp van echte materialen leert. Het maakt zelfs niet uit of je er aan mag komen of niet! Waar het om lijkt te gaan is hoe de taak in elkaar zit en of je manipulaties in je hoofd kunt doen. Dit resultaat pleit voor de inzet van computersimulaties bij ontdekkend leren. Simulaties zijn net zo effectief en efficiënter dan het gebruik van fysieke materialen.

Voor meer informatie over de vakgroep kijk op: www.utwente.nl/gw/ist

1.4.3 Onderzoeksmethodologie, Meetmethoden en Data-Analyse De vakgroep OMD staat onder leiding van prof. dr. Cees Glas. De vakgroep verzorgt onderwijs, verricht onderzoek en geeft advies op het gebied van de methoden en technieken voor psychologisch meten, de dataanalyse, de opzet en planning van onderzoek en de formalisering en modelvorming/simulatie van psychologische kennis en verschijnselen.

Voorbeeld van onderzoek vakgroep OMD Computer traceert fraude bij faillissement Bernard Veldkamp is hoofddocent bij OMD. Zijn onderzoek richt zich voornamelijk op het gebruik van item response theorie en het toepassen van data mining binnen sociaal wetenschappelijke vraagstukken.

‘Een van de gebieden waarbinnen ik onderzoek doe is het detecteren van fraude. In Nederland wordt veel gefraudeerd. Bij faillissementen is zelfs in ongeveer één derde van de gevallen sprake van fraude. Vanwege de kredietcrisis is deze vorm van fraude weer bijzonder actueel. Een van de problemen waar het ministerie van Justitie tegenaan loopt is het gebrek aan capaciteit om fraudeurs te vervolgen. Tot twee jaar geleden was de kans dat je betrapt werd op faillissementsfraude kleiner dan 2%. Vanuit de vakgroep OMD hebben we meegewerkt aan het ontwikkelen van een systeem voor geautomatiseerde fraudedetectie. Door systematisch de databestanden van de Kamer van Koophandel, het ministerie van Justitie en het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties aan elkaar te koppelen en te analyseren, konden we hiervoor een model bouwen. Om de beschikbare opsporingscapaciteit van het ministerie van Justitie zo optimaal mogelijk te gebruiken, mocht het model geen faillissementen ten onrechte als frauduleus aanwijzen (geen fouten van de eerste soort). Met het uiteindelijke model kon 30% van de fraudeurs worden geïdentificeerd. Een hoger percentage was wel haalbaar, maar dat ging ten koste van het aantal ten onrechte als frauduleus aanwijzen van faillissementen’.

‘De afgelopen maanden ben ik betrokken geweest bij fraude onderzoek van de zorgverzekeraar CZ. Het vermoeden was dat bij 5% van de declaraties, die zorgverleners indienden, werd gefraudeerd. Dat is een schadepost van vele miljoenen euro’s. Bij deze vorm van fraude kun je denken aan het ’per ongeluk’ fout invullen van de declaratie in het voordeel van de zorgverlener, tot het declareren van 36 gewerkte uren in één dag. Binnen ons onderzoek zijn we op zoek gegaan naar determinanten van fraude bij fysiotherapeuten. Gegevens werden meegenomen over de maatschap, over de fysiotherapeut, over de patiënt en over de behandeling. Het toepassen van (gestructureerde) interviews en data mining resulteerde in een model dat in 85% van de gevallen, een juiste voorspelling deed m.b.t. fraude. Door dit model toe te passen kan de fraude-afdeling van zorgverzekeraar CZ veel doeltreffender haar mensen inzetten en de pakkans van fraudeurs verhogen. Heel opmerkelijk was dat vooral gegevens over de fysiotherapeut goede voorspellers bleken van fraude. Blijkbaar zijn het dus vooral persoonseigenschappen die de dief maken in plaats van de gelegenheid zoals het spreekwoord ons wil doen geloven’.

Voor meer informatie over de vakgroep kijk op: www.utwente.nl/gw/omd

16

1.4.4 Psychologie, Gezondheid en Technologie De vakgroep PGT staat onder leiding van prof. dr. Ernst Bohlmeijer en is de grootste vakgroep van de faculteit GW. Onderwijs en onderzoek binnen deze vakgroep zijn gericht op ‘Algemene gezondheidsbevordering en preventie (inclusief e-Health)’ en ‘Positieve Psychologie & Technologie’. De vakgroep werkt samen met andere disciplines, zoals de geneeskunde en technische wetenschappen, en met bedrijven/organisaties zoals het RIVM, Tactus verslavingszorg, het Roessingh, de GGD regio Twente, Dimence en Mediant.

Gezondheid Het onderzoek binnen dit thema richt zich gedeeltelijk op e-Health en op de psychologie van preventief gezondheidsgedrag. E-Health is de communicatie tussen professionals in de gezondheidszorg en de patiënt, die wordt ondersteund door ICT zoals email, internet en videoconferencing. Het doel van e-Health is om effectieve zorgverlening op afstand mogelijk te maken. Bij de psychologie van preventief gezondheidsgedrag kun je denken aan het ontwikkelen en evalueren van effectieve voorlichtingscampagnes om preventief gezondheidsgedrag te bevorderen. Preventie van ongewenst gedrag, zoals roken, drugsgebruik of obesitas bij kinderen, staat centraal. Naast preventie is er ook veel aandacht voor somatische patiënten, zoals de begeleiding van mensen met reuma. Onderzoek naar lotgenotencontact en ‘coping- strategieën’ zijn hier voorbeelden van.

Positieve Psychologie & Technologie Geestelijke gezondheid is meer dan de afwezigheid van psychopathologie (geestelijke ziektes). Het betreft ook emotioneel, psychologisch en sociaal welbevinden. Deze richting is sinds eind 2007 opgericht. Binnen dit onderzoeksthema staat preventie van psychische stoornissen centraal, en wordt gewerkt aan ontwikkeling en evaluatie van preventieve training voor mensen met psychische klachten. Onderwerpen als ‘narratieve’ psychologie, ‘life-review’ en ‘mindfulness’ spelen ook een grote rol.

Voorbeeld van onderzoek vakgroep PGT GettingBetter.nl: een virtuele coach De techniek is inmiddels onlosmakelijk gekoppeld aan de gezondheidswereld. Het elektronische patiëntendossier is hier een vaak bediscussieerd voorbeeld van. De website kiesbeter.nl is een internetportaal dat tracht, vragen van consumenten met betrekking tot de zorg te beantwoorden. En als we een vraag aan de huisarts willen stellen dan kan ook via internet.

Dit soort systemen worden niet alleen maar ontwikkeld om kosten te besparen. Maar uiteindelijk gaat het om de gezondheid van de mens. En die wordt door dit soort technische mogelijkheden bevorderd. Mensen met bepaalde aandoeningen durven met hun ziekte vaak niet op zoek te gaan naar hulp. De drempel bij een online consultatie is vaak veel lager. En als het echt werkt, dan bevordert dit dus de gezondheid van een groot aantal mensen.

Saskia Kelders is bezig met het GettingBetter.nl project van het RIVM, dat het onderzoek ook financiert. Saskia: “Dit project richt zich op “Consumer Health Informatics”. Dat is eigenlijk een tak van medische informatica, die de informatiebehoefte van consumenten analyseert, de methoden om informatie voor consumenten toegankelijk te maken bestudeert en de voorkeur van consumenten in medische informatiesystemen integreert.”

De centrale vraag in haar project is, of het mogelijk is om mensen met een chronische ziekte met behulp van een ICT toepassing te ondersteunen bij het omgaan met hun ziekte. “Het einddoel is de ontwikkeling van een virtuele coach, die voldoet aan de eisen en verwachtingen van de gebruikers”, aldus Saskia. Er zijn al vergelijkbare systemen, die zij in haar onderzoek betrekt en op effectiviteit test.

Voor meer informatie over de vakgroep PGT kijk op: www.utwente.nl/gw/pgt

17

1.4.5 Psychologie van Conflict, Risico & Veiligheid De jonge vakgroep PCRV staat onder leiding van prof. dr. Ellen Giebels. De vakgroep is te vinden op de vierde vloer van het gebouw Citadel. De vakgroep PCRV houdt zich vanuit een (sociaal-) psychologisch perspectief bezig met drie thema’s: risicoperceptie en –communicatie, conflict en crisismanagement en de antecedenten van risicovol, antisociaal en crimineel gedrag. De vakgroep werkt veelvuldig samen met collega’s van universiteiten en hogescholen in binnen en buitenland en met diverse praktijkpartners waaronder regionale politiekorpsen, het Korps Landelijke Politiediensten, het RIVM, het Ministerie van Justitie (landelijk parket, Raad voor de rechtsbijstand), het Nationaal Crisiscentrum, TNO, etc.

Veiligheid, Risico’s en Conflicthantering Risicoperceptie en -communicatie en met name de strategische aspecten van crisis- en risicocommunicatie worden vanuit een sociaal-psychologisch en communicatiewetenschappelijk perspectief benaderd. Thema’s die daarbij aan de orde komen zijn: externe veiligheid, biotechnologie en genomics, risico en watermanagement, het gebruik van ICT bij de crisis- en risicocommunicatie, de rol van corporate communicatie en corporate social responsibility bij crisiscommunicatie van organisaties.

Conflicthantering is een nieuw onderzoeksgebied binnen deze vakgroep. Daarbij hebben medewerkers van PCRV met name expertise rondom het thema conflictescalatie en conflictmanagement. Het onderzoek gaat in op het effect van conflict op de prestatie en het welzijn van de directe conflictpartijen, maar ook van de bredere sociale omgeving. Veel van dit onderzoek, training en advies vindt plaats binnen het politiewerkveld. Verder is er aandacht voor psychologische effecten van (potentieel) slachtofferschap. Conflicten binnen organisaties komen eveneens aan de orde.

Voorbeeld van onderzoek vakgroep PCRV Onderzoek naar verdachtenverhoren bij de politie Iedereen heeft in het dagelijks leven wel eens te maken met conflicten en crisissituaties, niet alleen op het werk. Binnen de veiligheid- en risicotak van PCRV worden twee invalshoeken bij het conflictonderzoek onderscheiden. Ten eerste wordt gekeken naar de reactie van mensen in crisis- en conflictsituaties: bijvoorbeeld bij een dijkbreuk, bij milieuproblemen of andere mogelijk bedrijgende situaties zoals het gebruik van gen-gemanipuleerd voedsel. Vaak bepaald de overheid de regels, en moeten de burgers deze naleven. Maar wat vinden wij als burgers hier eigenlijk van? Hoe beleven we bepaalde bedreigende situaties? De risicoperceptie staat hier centraal.

De tweede invalshoek richt zich op bestaande risicovolle en/of conflictsituaties. Dit kan gaan om conflictsituaties op het werk, maar ook om bijvoorbeeld terroristische dreiging of de interactie tussen politie en burgers. Welk gedrag vertonen mensen in deze situaties en welke (sociaal) psychologische processen liggen hieraan ten grondslag? Dit onderzoek draagt onder andere in belangrijke mate bij aan de ontwikkeling van specifieke interventies voor (geëscaleerde) conflictsituaties.

Karlijn Beune is promovendus en docent bij de opleiding Psychologie en Communicatiewetenschap. Zij geeft (gast) colleges op het gebied van organisatiepsychologie en conflictmanagement. Haar onderzoek richt zich op verhoorstrategieën die de politie gebruikt bij verhoren van verdachten met verschillende culturele achtergrond. Daarmee zit zij op het snijvlak tussen organisatiepsychologie en sociale psychologie. Dit project past goed in de sociaalpsychologische invalshoek van de vakgroep PCRV. Karlijn: “Mijn onderzoek is specifiek gericht op de effectiviteit van sociale beïnvloedingstechnieken, die tijdens verhoren door de politie gebruikt worden. Hier zit erg veel Psychologie in.” Verder loopt de ‘cultuur’ als rode draad door het project, omdat het effect van beïnvloeding nogal verschilt per cultuur. Karlijn: “Wij doen het onderzoek niet alleen in gesimuleerde verhoorsettings, maar gebruiken ook reële situaties, die we analyseren.” Verschillende manieren van waarheidsvinding worden geëxploreerd om een beter beeld te krijgen over de effectiviteit van verdachtenverhoren. Uitgangspunt van dit onderzoek is dat het belangrijk is om het beïnvloedingsgedrag van rechercheurs te onderscheiden van manipulatief gedrag en/ of het uitoefenen van ongeoorloofde druk, zodat een verdachte op vrijwillige basis kan verklaren en dus altijd een zekere mate van keuzevrijheid heeft.

Voor meer informatie over de vakgroep PCRV kijk op: www.utwente.nl/gw/pcrv

18

1.4.6 Onderzoeksmogelijkheden voor studenten Onderzoeksmogelijkheden binnen de vakgroepen Er zijn veel mogelijkheden om af te studeren bij een vakgroep en aan te sluiten bij het onderzoek van de vakgroep. Het afstudeerweb (www.utwente.nl/psy/afstudeerweb) biedt een actueel overzicht. Regelmatig zijn afstudeeronderzoeken aanleiding tot het publiceren van een wetenschappelijk artikel waarbij studenten vaak coauteurs zijn.

Graduate School De nieuw opgerichte Graduate School biedt getalenteerde studenten mogelijkheden om zich te ontwikkelen als wetenschappelijk onderzoeker. Hier krijg je specifieke vakken gericht op het doen van promotieonderzoek. De scriptieruimte in je master gebruik je voor de eerste stappen in het promotieonderzoek.

Heb je interesse? Ga dan naar de website www.utwente.nl/tgs voor meer informatie.

19

2. Masterprogramma Psychology (MPS) 2.1 Hoofdstructuur Alle masterspecialisaties hebben een omvang van 60 EC. Binnen de masterspecialisaties Conflict, Risico & Veiligheid (CRV); Gezondheidspsychologie (GP); Human Factors & Engineering Psychology (HFE); en Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO) bestaat het masterjaar uit het volgen van vakken van de gekozen specialisatie (30EC) en het schrijven van een masterthese (30EC).

Bij de specialisatie Positieve Psychologie & Technologie (PPT) vormt een stage (eventueel) een onderdeel van het masterprogramma. Binnen deze specialisatie bestaat het masterjaar (60EC) uit het volgen van vakken van de gekozen specialisatie (30EC), een stage (20EC) en een masterthese (10EC).

De masterthese is een zelfstandig wetenschappelijk onderzoek dat je verricht op het gebied van de door jou gekozen specialisatie. Dit kan zijn: - meedraaien in een onderzoeksproject van de specialisatie - een externe opdracht (voor een organisatie), waarvan het onderwerp gerelateerd is aan onderzoek dat binnen de specialisatie wordt uitgevoerd Het is eventueel mogelijk extra vakken te volgen naast je reguliere programma, mits je voldoet aan de voorkenniseisen van deze vakken. Indien je extra vakken wilt volgen, is het raadzaam om Osiris te raadplegen.

In Osiris kun je als student veel informatie vinden waaronder de onderwijscatalogus met daarin cursusinformatie zoals vakbeschrijvingen, voorkenniseisen, studiemateriaal en collegevormen (zie Hoofdstuk 5).

Kijk in het STAPPENPLAN EN REGELS START MASTER op www.utwente.nl/psy voor informatie over hoe je je kunt voorbereiden op het starten met de masteropleiding Psychology.

2.2 Masterspecialisaties In de volgende paragrafen vind je informatie over de vijf masterspecialisaties die worden aangeboden binnen de masteropleiding Psychology: Conflict, Risico & Veiligheid (CRV); Gezondheidspsychologie (GP); Human Factors & Engineering Psychology (HFE); Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO); en Positieve Psychologie & Technologie (PPT). In Osiris kun je terecht voor specifieke informatie over de vakken (zoals vakbeschrijvingen, studiemateriaal, docenten, voorkenniseisen etc.). Je kunt deze informatie in Osiris via https://osiris.utwente.nl/student/OnderwijsCatalogus.do bekijken.

2.2.1 Conflict, Risico & Veiligheid (CRV) Welke beïnvloedingsstrategieën sorteren effect in politieverhoren? Hoe kan de overheid het beste communiceren over risico’s zoals overstromingsgevaar of terrorisme? Waarom escaleren maatschappelijke conflicten zo gemakkelijk en welke interventies werken dan? Hoe reageren mensen op bedreigingen vanuit hun omgeving, zoals de ondergrondse opslag van CO2? Hoe kan de omgeving aanzetten tot crimineel of antisociaal gedrag? Deze masterspecialisatie houdt zich bezig met de talloze manieren waarop individuen en groepen direct of indirect te maken krijgen met kwesties die raken aan onze psychologische en fysieke veiligheid.

Thema’s die aan bod komen hebben betrekking op risicoperceptie en communicatie, conflict en crisis management en de voorgeschiedenis van antisociaal en crimineel gedrag. Je krijgt vakken zoals forensische psychologie, ethiek en leiderschap en risico’s in een maatschappelijke context. Daarbij is deze specialisatie bij uitstek toepassings- en interventiegericht, met aandacht voor nieuwe technologieën, en benaderen we de problematiek vanuit een breed, multicultureel perspectief.

Vakkenaanbod Conflict, Risico & Veiligheid (CRV) De masterspecialisatie CRV bestaat in het studiejaar 2013-2014 uit 30EC verplichte vakken en een 30EC masterthese.

20

Het programma ziet er als volgt uit: Semester 1 2013-2014 Blok 1A Blok 1B

201000145

Empirisch risico- en Conflictonderzoek*

Semester 2 2013-2014 Blok 2A Blok 2B 5EC

201000145

5EC

Empirisch risico- en Conflictonderzoek*

5EC 5EC Risico’s in een maatLeiderschap en ethiek Forensische schappelijke context psychologie 201100016 201100015 201000143 5EC Groepsdynamiek en -interventie 201100014

5EC

Risico- en veiligheidsbeleving 201000144

5EC

30EC

Masterthese CRV

* Dit vak wordt twee keer per studiejaar aangeboden, dus ook in blok 2A en 2B. Studenten die in september starten met de masterspecialisatie CRV moeten het vak in het eerste semester volgen en studenten die in februari starten met de masterspecialisatie CRV moeten het vak in het tweede semester volgen.

2.2.2 Positieve Psychologie & Technologie (PPT) Er komen steeds meer aanwijzingen dat geestelijke gezondheid meer is dan de afwezigheid van psychische stoornissen. Positieve geestelijke gezondheid omvat ook ons subjectief, psychologisch en sociaal welbevinden.

Eenvoudig gezegd is het ook van belang dat we ons goed voelen, dat we mogelijkheden ervaren om ons te ontplooien en dat we ons verbonden voelen met de samenleving. In een snel veranderende samenleving bepaalt juist onze positieve geestelijke gezondheid de mate waarin we om kunnen gaan met deze veranderingen. Naast de behandeling van psychische stoornissen zal de geestelijke gezondheidszorg zich in toenemende mate richten op bevordering van positieve geestelijke gezondheid. In deze master wordt zowel aandacht besteed aan behandeling van psychische stoornissen en psychische problemen bij mensen met lichamelijke aandoeningen als aan het bevorderen van positieve geestelijke gezondheid. Je verdiept je in psychopathologie en de klinische gezondheidspsychologie en oefent met therapeutische vaardigheden zoals cognitieve gedragstherapie. Daarnaast krijg je inzicht in positieve psychologie en maakt kennis met interventies die de positieve geestelijke gezondheid bevorderen.

Vakkenaanbod Positieve Psychologie & Technologie (PPT) De masterspecialisatie PPT bestaat in het studiejaar 2013-2014 uit 30EC verplichte vakken, 10EC masterthese en 20EC stage (of eventueel 30EC vakken en 30EC masterthese). Alle vakken, de stage en de these worden twee keer per studiejaar aangeboden. Studenten die per september instromen in de masterspecialisatie PPT volgen de vakken in het eerste semester. Studenten die per februari instromen in de masterspecialisatie PPT volgen de vakken in het tweede semester.

21

Het programma ziet er als volgt uit: Semester 1 2013-2014 Blok 1A Blok 1B 5EC Verdieping psychopathologie*

5EC

20EC

eMental Health* 201000092

201000093

5EC Counseling en gespreksvaardigheden*

201000091

Semester 2 2013-2014 Blok 2A Blok 2B

5EC

Geestelijke gezondheidsbevordering*

Cognitieve en gedragstherapie*

5EC

Stage PPT2

201000094

5EC Toegepaste positieve psychologie*

10EC Masterthese PPT

1

201000090 201300032 * Alle vakken worden twee keer per studiejaar aangeboden. Dat wil zeggen dat de vakken aangeboden in blok 1A ook worden aangeboden in blok 2A en de vakken aangeboden in blok 1B ook worden ook aangeboden in blok 2B. 1 Wanneer een student binnen de masterspecialisatie PPT een stage van 20EC volgt behelst de masterthese 10EC. Wanneer een student geen stage van 20EC volgt kan de student de master afronden door middel van een 30EC masterthese PPT. 2 Als verplichte voorkennis voor het volgen van de stage geldt: de student heeft de vakken ‘Counseling en gespreksvaardigheden’ en ‘Verdieping psychopathologie’ behaald en de student heeft het vak ‘Cognitieve en gedragstherapie’ gevolgd (dat wil zeggen deelgenomen aan de verplichte – en examenonderdelen van het vak).

2.2.3 Gezondheidspsychologie (GP) Hoe kunnen we voorkomen dat jongeren zich ‘in coma’ drinken? Kunnen ‘serious games’ kinderen helpen bij het leren zelf ‘managen’ van hun diabetes? Met welke problemen krijgen mantelzorgers van kankerpatiënten te maken? Hoe kunnen we de arts-patiënt communicatie verbeteren, of hoe kunnen we patiënten helpen bij het maken van beslissingen over hun behandeling? En welke impact hebben technologische innovaties zoals het elektronisch patiëntendossier, e-consult en de opkomst van social media hierbij?

Gezondheidspsychologie houdt zich bezig met de relatie tussen lichamelijke gezondheid en psychologische processen. Gezondheidspsychologie richt zich enerzijds op het bevorderen van gezond gedrag en op het voorkómen van ziektes bij gezonde mensen, en anderzijds op het bestuderen van de wisselwerking tussen de psyche en lichamelijke gezondheid bij mensen die te maken hebben met een (chronische) ziekte of aandoening.

In deze masterspecialisatie ga je je verder verdiepen in theorieën over gezondheidsgedrag, gedragsbeïnvloeding, arts-patiëntcommunicatie en omgaan met chronische ziekte. De ontwikkeling van (groeps)interventies, gericht op preventie, herstel of adaptatie aan ziektes staat centraal. Je wordt in deze masterspecialisatie niet opgeleid tot individuele hulpverlener. In je toekomstige werkveld speel je een initiërende en coördinerende rol bij de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van gezondheidsbevorderende interventies voor het publiek, patiënten of zorgverleners.

Binnen de masterspecialisatie Gezondheidspsychologie ga je je, aan de hand van recente literatuur uit gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften, verder verdiepen in theorieën over o.a. (determinanten van) gezondheidsgedrag, adaptatie aan chronische ziekte, en strategieën voor gedragsbeïnvloeding. Ook zul je je gaan verdiepen in (de achtergronden van) een aantal bestaande interventies voor publiek en patiënten. Ten slotte zul je je gaan bekwamen in een aantal belangrijke vaardigheden, zoals het uitvoeren van een needsassessment onder de doelgroep, het vertalen van theoretische concepten en methodieken naar concrete interventies of interventie-onderdelen, het uitvoeren van een formatieve evaluatie en het schrijven van een implementatieplan. Daarnaast speelt technologie binnen deze masterspecialisatie een belangrijke rol. Niet alleen bestuderen we de psychologische consequenties voor patiënten van allerlei medisch-technologische innovaties (zoals domotica, gentechnologie) maar ook bestuderen we hoe diverse e-Health toepassingen (zoals e-consult, electronisch patiëntendossier, online zelftests, online lotgenotencontact) van invloed zijn op gevoelens van ‘empowerment’ van het publiek, de patiënt en op de arts-patiënt relatie.

22

Vakkenaanbod Gezondheidspsychologie (GP) De masterspecialisatie GP bestaat uit 20EC verplichte vakken (waarvan twee vakken tweemaal per studiejaar worden aangeboden), 10EC keuzevakken (uit een aanbod van 20EC GP vakken) en een 30EC masterthese.

Semester 1 2013-2014 Semester 2 2013-2014 Blok 1A Blok 1B Blok 2A Blok 2B 5EC Public Health Psychology 201000136

5EC eHealth*

5EC Behavioural Medicine

eHealth*

201200121 201000137 5EC 5EC Capita Selecta Health Entertainment Research Methods in Psychology Health Psychology* Education 201000138 201000141 201000141 201000142 5EC 5EC Professional Skills for Health Psychology in Life Health Psychologists Span Perspective 201000139 201200132 5EC Research Methods in Health Psychology*

201000137

5EC

5EC

30EC Masterthese GP1 1

Als verplichte voorkennis voor het starten met de Masterthese Gezondheidspsychologie geldt dat de student minimaal 10EC mastervakken GP moet hebben behaald.

2.2.4 Human Factors & Engineering Psychology Lijkt het je leuk om mee te werken aan het ontwerpen van nieuwe mensvriendelijke robots? Zou je mee willen helpen om medische missers in een ziekenhuis te voorkomen? Dan is de afstudeerrichting HFE iets voor jou. In de masterspecialisatie Human Factors & Engineering Psychology staat de interactie tussen mens en techniek centraal. Je leert hoe je met kennis over de cognitieve psychologie technologische toepassingen kunt ontwerpen of verbeteren. Wij leren je vaardigheden en theorieën aan waarmee je in staat bent om als psycholoog een belangrijke bijdrage te leveren in multidisciplinaire teams die bijvoorbeeld gebruiksvriendelijke gadgets en electronica ontwerpen. Voor je afstudeeronderzoek kun je je ook specialiseren in de meer technische kant van de psychologie. Je zou bijvoorbeeld met (neuro)fysiologische maten (EEG, huidgeleiding) de werkbelasting kunnen meten van iemand die leert autorijden. Of je modelleert gedrag en programmeert een robot zodat deze dit gedrag vertoont. Kortom, HFE is een masterspecialisatie voor psychologie studenten die houden van een technische uitdaging en gefascineerd zijn door de invloeden van nieuwe media op de mens.

Vakkenaanbod Human Factors & Engineering Psychology (HFE) De masterspecialisatie HFE bestaat in het studiejaar 2013-2014 uit een 10EC verplicht vak (Research methods in HFE), en 20EC aanvullende (keuze) vakken, waarbij sprake is van keuze 3 of 4 uit 4 vakken, en keuze 0 of 1 uit 2 vakken). De student heeft voor de 20EC invulling twee mogelijkheden: 1. De student kiest vier van de vier vakken: Human Computer Interaction, Resilience Engineering, Traffic Psychology en Intelligent Systems.

2. De student kiest drie van de vier vakken (Human Computer Interaction, Resilience Engineering, Traffic Psychology en Intelligent Systems) en kiest daarbij één van de twee overige vakken, de vakken Mediatechnology en Conversational Agents.

In totaal volgt de student altijd het 10EC verplichte vak en 20EC aanvullende (keuze)vakken.

23

Het programma ziet er als volgt uit: Semester 1 2013-2014 Blok 1A Blok 1B 10EC

Semester 2 2013-2014 Blok 2A Blok 2B 5EC

Resilience Engineering Research Methods in HFE

201300034

5EC

Mediatechnologie* 201300033

192165201

5EC Human Computer Interaction 201100126

5EC Traffic Psychology 201100125

5EC Intelligent Systems 201200123

5EC Conversational agents (PSY)* 201200131 30EC Masterthese HFE

* Deze vakken worden aangeboden vanuit de UT master Human Media Interaction (HMI)

2.2.5 Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO) We leven in een kenniseconomie. Maar hoe leren mensen eigenlijk? Hoe wordt kennis ontwikkeld en overgedragen? Welke hulpmiddelen kunnen daarbij worden ingezet? Vroeger moesten kinderen op school allemaal rijtjes uit hun hoofd leren, tegenwoordig bepalen kinderen zelf wat ze willen leren. Leren kinderen nu meer of minder? Of leren ze misschien anders? Hoe werkt het geheugen? Sommige dingen onthouden we heel goed, andere juist heel slecht. Waarom? Waarom zijn kinderen vaak beter in Memory dan volwassenen? Kun je leren door online te gamen? En welke rol speelt de ontwikkeling van onze hersenen eigenlijk bij leren?

Deze en andere vragen komen aan bod in de masterspecialisatie Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO). Het vakgebied staat internationaal bekend onder de naam Learning Sciences en heeft een multidisciplinair karakter waarin cognitieve psychologie, ontwikkelingspsychologie, neuropsychologie, onderwijskunde en informatica tot uitdrukking komen.

De ILO psycholoog is een specialist op het gebied van leren. Mensen leren individueel en met anderen, gedurende hun hele leven, op school, in een opleiding, in hun werk en daarbuiten. De ILO psycholoog beschrijft en verklaart leerprocessen vanuit de cognitieve, ontwikkelings- en de neuropsychologie. De ILO psycholoog observeert, analyseert, modelleert en evalueert leer- en ontwikkelingsprocessen en is op basis hiervan in staat om gerichte instructie te ontwerpen of hierover adviezen te geven. Drie kernpunten staan daarbij centraal: 路 onderzoekt leerprocessen van kinderen, adolescenten, volwassenen en ouderen 路 adviseert over de inrichting van leersituaties en leertrajecten 路 ontwerpt leerarrangementen Vakkenaanbod Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO) De specialisatie ILO bestaat in het studiejaar 2013-2014 uit zes verplichte vakken van 5EC en een 30EC masterthese.

24

Het programm ma ziet er als volgt uit: Semester 1 2013-2014 Blo ok 1A Blo ok 1B 5EC 5EC C Learning with games and d Learning witth Multimedia ulations simu 191970350

5EC

191970320

Leren en n instructie 192914040

Semesterr 2 2013-2014 Blo ok 2A Blo ok 2B 5EC C Learning with w individual diffe erences 201300037

5EC C

5EC C

Leren bij vvolwassenen 1929140700

Diagnostiek en nties in het interven ond derwijs 201100128 8

C 30EC Masterrthese ILO

2.3 Masterth hese Psychology 2.3.1 De massterthese De masterthe ese is een zelffstandig weten nschappelijk o onderzoek datt de student ve erricht op het ggebied van de e gekozen specialisatie. De masterthese vormt v een bela angrijke individuele afsluitin ng van de massteropleiding Psychology. Studenten krijjgen de mogelijkheid om zicch te verdiepe en in een psychologische vraaagstelling.

Studenten vo olbrengen de opdracht o tot het schrijven va an dit afsluiten nd werkstuk op zelfstandigee wijze en mett een sterk verantw woordelijkheidssgevoel.

Kenmerken m masterthese Aan de maste programma wo ordt bij de mee este specialisa aties in totaal 30 EC toegek kend. erthese in hett psychologiep De master is zo opgebouw wd dat je gedurende het geh hele collegejaa ar ongeveer drie dagen per week aan de masterthese werkt. Het oriĂŤnteren op je afstuderen be egint in de reg gel dan ook vo oor aanvang vaan je masteropleid ding. Om te mo ogen beginnen n met de Mastter(these) dien je de pre-ma aster of bacheelor Psycholog gie volledig afgerond te hebbe en.

25

Masterthese criteria De Masterthese is een individueel product Omvang: (bij) 30 EC=840u (dit zou 4,7 maanden fulltime zijn) Standaard begeleidingstijd: 40u (te verdelen over de twee commissieleden 80/20: 30 + 10) Doel: bij voorkeur een publicatie van student en begeleider(s). Hierbij wordt de volgorde van de auteurs bepaald door de bijdrage in de hypothesevorming en interpretatie van de resultaten van de student en de begeleider. Het verdient aanbeveling bij indiening bij een tijdschrift dat de begeleider met de student en een eventuele opdrachtgever overleg heeft over de volgorde van auteurs.

Vorm: publicatie volgens APA normen, in het Engels of Nederlands. Rapportage aan een opdrachtgever kan in een andere taal (bv. Duits) maar deze rapportage wordt niet als these beoordeeld.

Leiding: student is trekker, bedenkt vraagstelling en methode in overleg met begeleider(s) Inhoud: experiment, survey onderzoek, kwalitatief onderzoek (interviews), observatie-onderzoek, systematic review, secundaire data-analyse of een ontwerpopdracht. In geval van een ontwerpopdracht dient er bij de master these ook sprake te zijn van een kwantitatieve of diepgaande kwalitatieve evaluatie. De inleiding van de these toont een behoorlijke kennis van de relevante literatuur, hypotheses dienen logischerwijze te volgen uit de vraagstelling en literatuur. (Het verschil met de bachelor these ligt in de diepgang, omvang, het niveau van de analyses, en de zelfstandigheid van de student).

Het kiezen van een opdracht Afhankelijk van het thema dat je hebt gekozen kun je een afstudeeropdracht kiezen uit een lijst met onderwerpen die je kunt vinden op het afstudeerweb. Als je een ander onderzoek wilt uitvoeren dan ga je zelf in overleg met de betreffende themacoördinator een onderzoeksopdracht formuleren. Zie voor een overzicht van de themacoördinatoren per afstudeerspecialisatie het afstudeerweb op: www.utwente.nl/psy/afstudeerweb/ Begeleiding en uitvoering De afstudeercommissie bestaat uit twee leden, een dagelijkse (eerste) begeleider en een tweede begeleider, die beide in dienst zijn van de UT. Een externe, derde begeleider kan als adviseur aan de afstudeercommissie verbonden zijn.

Het afstudeerproject wordt afgesloten door een presentatie en verdediging. Alle begeleiders dienen aanwezig te zijn bij de afsluitende presentatie. Eén goedgekeurd exemplaar van de these wordt samen met het beoordelingsformulier gearchiveerd door de opleiding.

Er zijn minstens drie formele contactmomenten waarbij overeenstemming dient te zijn tussen de student en de begeleiders: (1) vastlegging van het globale plan in het thesecontract dat de student binnen 6 weken na de start van de masterthese moet inleveren bij BOZ (2) voor de start van de dataverzameling op basis van een gedetailleerd onderzoekvoorstel (3) bespreking van de (bijna afgeronde) these.

De student dient deze contactmomenten te organiseren. In de praktijk zal het aantal bijeenkomsten met de eerste begeleider hoger liggen. De afstudeerder dient de volledige these slechts tweemaal in bij de afstudeercommissie. Het commentaar op de eerste versie wordt verwerkt en de beoordeling vindt plaats op grond van de aangepaste, tweede, versie met behulp van het daartoe bedoelde formulier. Dit voorkomt een voortdurend aanpassen van de these om tot een hoog cijfer te komen. Dit laat onverlet dat de dagelijkse begeleider eerdere versies, of delen daarvan, kan becommentariëren.

Kijk op het afstudeerweb www.utwente.nl/psy/afstudeerweb voor meer informatie over de masterthese.

26

2.3.2 Afstuderen in het buitenland Bij de diverse opleidingen binnen GW bestaan al contacten met buitenlandse universiteiten, instellingen en bedrijven. Soms is het voor een student mogelijk om in het kader van een dergelijk contact delen van de opleiding daar uit te voeren. Houd er dan wel rekening mee dat de voorbereiding voor het afstuderen in het buitenland ongeveer een jaar in beslag neemt. Je moet dan ook een jaar voor je vertrek de studieadviseur en/of themacoördinator informeren over je voornemens. Deze lange voorbereidingstijd is noodzakelijk omdat het vaak niet meevalt de voorwaarden te realiseren voor een goed resultaat. Het heeft de voorkeur om met een goedgekeurd onderzoeksvoorstel c.q. plan van aanpak naar het buitenland te vertrekken.

2.4 Eindtermen masteropleiding De masteropleiding Psychology bestaat uit vijf specialisatiegebieden waarvan de student (minimaal) één specialisatie kiest. De vijf specialisatiegebieden zijn: Conflict, Risico & Veiligheid (CRV) Gezondheidspsychologie (GP) Human Factors & Engineering Psychology (HFE) Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO) Positieve Psychologie & Technologie (PPT) De masteropleiding bouwt voort op de eindkwalificaties van de bachelor Psychologie. De masteropleiding veronderstelt dat de daarbij behorende competenties op bachelor niveau worden beheerst. Deze competenties worden in de master verder ontwikkeld op een gevorderd niveau.

De opleiding beoogt de studenten voldoende bagage te geven voor zelfstandige beroepsuitoefening en voor een vervolgopleiding tot wetenschappelijk onderzoeker. Specifiek voor de masterspecialisatie Positieve Psychologie & Technologie wordt beoogd dat de afgestudeerde de Basisaantekening Psychodiagnostiek behaalt en in aanmerking komt voor instroom in de postacademische opleiding tot Gezondheidszorgpsycholoog.

1. De afgestudeerde beschikt over disciplinaire en specialistische bagage op een gevorderd niveau De afgestudeerde van de masteropleiding Psychology aan de Universiteit Twente beschikt over: 1.1 specialistische en verdiepende kennis van (actuele) theorieën, onderzoeksmethoden, technologieën en instrumentarium op het gebied van de gekozen specialisatie; en is in staat 1.2 de kennis en inzichten vanuit een kritische en analyserende invalshoek te beoordelen; 1.3 de theorieën, onderzoeksmethoden, technologieën en instrumenten toe te passen voor vraagstukken in het gekozen specialisatiegebied.

1.4 De afgestudeerde heeft (mede hierdoor) een beeld van het werk- en beroepenveld van de gekozen specialisatie.

Specifiek geldend voor de masterspecialisatie Positieve Psychologie & Technologie: 1.5 de afgestudeerde beheerst basis beroepsvaardigheden op het gebied van diagnostiek en behandeling van psychische stoornissen en is aantoonbaar in staat deze vaardigheden toe te passen in praktijksituaties.

2. De afgestudeerde beschikt over onderzoek/ontwerpcompetenties op gevorderd niveau De afgestudeerden van de masteropleiding Psychologie aan de Universiteit Twente zijn in staat opgedane (specialistische) kennis, inzicht en vaardigheden, onderzoeks- en ontwerpcompetenties, adequaat in te zetten om in grote mate van zelfstandigheid een complexe onderzoeks- of ontwerpopdracht binnen het kader van hun specialisatiegebied uit te voeren waarbij geldt dat zij: 2.1 psychologische problemen zodanig kunnen analyseren dat zij een onderzoekbare vraagstelling of werkbare probleemstelling kunnen formuleren; 2.2 voor psychologische problemen interventies of instrumenten kunnen ontwerpen en/of evalueren, gebruik makend van een systematische aanpak; 2.3 gegevens kunnen verzamelen en analyseren gebruikmakend van (een verantwoorde keuze uit), de voor de gekozen specialisatie, gangbare wetenschappelijke methoden en instrumenten. Voor de masterspecialisatie Positieve Psychologie & Technologie geldt hierbij dat er veelal sprake is van secundaire analyse van reeds verzamelde gegevens; 2.4 de onderzoeksresultaten kritisch kunnen beoordelen en interpreteren, ook indien er sprake is van onvolledige en beperkte informatie, daarbij, waar relevant, rekening houdend met sociaal-maatschappelijke context en ethische aspecten;

27

2.5 nieuwe kkennis en idee eĂŤn ontwikkele en om bij te drragen aan theorievorming, modelvorming m g en/of instrumentvo orming; 2.6 de resulttaten van onderzoek, alsme ede de kennis , overweginge en, methoden en onderzoekkstechnische aspecten die hieraan ten grondslag g ligge en, op helderre en eenduidige wijze (schrriftelijk en monndeling) kunne en presenteren e en bediscussiĂŤren voor een n doelgroep be estaande uit specialisten s en n niet-specialissten, daarbij rekening hou udend met de geldende wetenschappelijkke normen.

3. De afgestu udeerde besch hikt over academische vaarrdigheden en een e profession nele leer- en w werkhouding De voor de b bachelor gelde ende algemene e academisch he vaardighede en en aspecte en van professsioneel gedrag g, gelden evenzzeer en veelal op een gevorrderd niveau vvoor de maste er. In het bijzon ndere geldt alss accent voor de masterafgesttudeerden datt de afgestude eerden in staatt zijn: 3.1 het eigen n leer- en werrkproces te ma anagen en te rreflecteren op p, initiatieven te nemen in enn verantwoorde elijkheid te dra agen voor het eigen leer- en n werkproces.

2.5 Toetsing gsinstrumente en en kwalite eitszorg 2.5.1 Toetsin ngsinstrumente en binnen Psy ychologie Tijdens de op pleiding word je j op verschillende maniere en getoetst. Hiervoor gebruiken we verschhillende vorme en van examinering. Elk vak wordt w afgesloten met een scchriftelijk tenta amen en/of ee en schriftelijke toetsing in de e vorm van een n of meer schriftelijke opdra achten. Bij tenttamens wordtt vaak op zowe el inzicht als oop kennis geto oetst. eitszorgsysteem m 2.5.2 Kwalite De faculteit G Gedragsweten nschappen en de opleiding P Psychologie besteden b veel aandacht aann de kwaliteit van v haar onderwiijs. Onze erva aring is dat studenten het on nderwijs goed waarderen en n tegelijkertijd ook kritisch zijn over bepaald de aspecten. De D opleiding is s hier gevoelig g voor en doett haar best de kwaliteit te veerbeteren. Voo or goed onderw wijs is een grotte betrokkenhe eid van docen nten en studen nten nodig en een goede onnderlinge communicatie e. De kern van het interne kwaliteitszorgs k systeem wordt gevormd doo or de systemaatische vakevaluatiess die jaarlijks worden w uitgev voerd. De kwa aliteitscyclus bestaat uit de hieronder h bescchreven kwaliteitsinstrumenten.

28

2.5.3 Interne kwaliteitszorginstrumenten Systematische vakevaluaties Elk vak wordt jaarlijks geëvalueerd. Na afloop van een vak word je gevraagd je mening te geven over het vak in een anonieme enquête. Jouw bijdrage als student is essentieel en daarom is deelname aan evaluaties de norm.

De docent en diens verantwoordelijke hoogleraar ontvangen de resultaten. In de opleidingscommissie worden de resultaten van de vakevaluaties besproken. Indien nodig worden er verbetermaatregelen vastgelegd die worden teruggekoppeld naar de betreffende docenten.

Studenttevredenheidsonderzoek Elk jaar onderzoekt de faculteit in een studenttevredenheidsonderzoek (STO) de waardering van de student voor allerlei onderwijszaken zoals de inhoud van het curriculum, de kwaliteit van de docenten, de kwaliteit van het lesmateriaal, communicatie tussen opleiding en student, relatie met arbeidsmarkt, keuzeruimte in het curriculum. Het onderzoek is een belangrijke informatiebron voor het management van de faculteit en kan aanleiding zijn voor het verbeteren van het onderwijsprogramma. Uiteindelijk wil de faculteit een voldoende scoren in de waardering van de student op alle punten. De resultaten van het onderzoek worden in de opleidingscommissie en zonodig in de examencommissie besproken.

Zelfevaluatie Voorafgaand aan de onderwijsvisitatie schrijft de opleiding een zelfevaluatie van de bachelor Psychologie en de master Psychology. De facetten die worden geëvalueerd zijn: doelstellingen van de opleiding, programma, inzet van personeel, voorzieningen, interne kwaliteitszorg en de resultaten.

2.5.4 Overleggremia Examencommissie De examencommissie houdt zich bezig met de goede gang van zaken tijdens de tentamens, stelt de regels vast en kan de examinatoren richtlijnen en aanwijzingen geven. De examencommissie houdt zich ook bezig met de toelating van studenten tot de opleiding die niet voldoen aan de wettelijke toelatingseisen, het toelaten van studenten tot de major-minor fase wanneer zij de propedeuse nog niet gehaald hebben, en de beoordeling van voorstellen voor een vrij programma, de beoordeling van verzoeken voor vrijstelling van examenonderdelen (tentamens, practica en dergelijke). De Examencommissie PSY/MPS bestaat uit een aantal docenten. De opleidingsdirecteur, de studieadviseurs en de onderwijscoördinator zijn adviseur van de commissie.

Opleidingscommissie De Opleidingscommissie houdt zich bezig met alle zaken die direct te maken hebben met de inrichting en de kwaliteit van het onderwijs. Zij bespreekt bijvoorbeeld de vakevaluaties van de vakken en adviseert waar nodig tot het wijzigen van vakken. De commissie bestaat uit docenten en studenten. De opleidingsdirecteur en de onderwijscoördinator zijn adviseur van de opleidingcommissie.

2.5.5 Externe kwaliteitsinstrumenten NVAO Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie De NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie) verleent met een accreditatie een keurmerk dat aangeeft dat aan de gestelde eisen is voldaan. In verband hiermee worden alle opleidingen in Nederland en Vlaanderen eens in de zes jaar door de NVAO beoordeeld. In Nederland en Vlaanderen is accreditatie een voorwaarde voor bekostiging/financiering van een bachelor- of masteropleiding door de overheid en voor het recht om erkende diploma's af te geven en in Nederland.

De bacheloropleiding Psychologie en de masteropleiding Psychology zijn voor het laatst gevisiteerd in 2012, het visitatierapport verscheen in 2013 op basis waarvan accreditatie werd verleend. Geconcludeerd werd dat beide opleidingen voldoen aan de criteria voor basiskwaliteit.

29

2.6 Arbeidsmarktperspectieven Overal in de maatschappij zijn mensen actief, en daar kun jij als expert van menselijk gedrag een bijdrage aan leveren. Waar en in welke sector je terecht komt is mede afhankelijk van de door jou gekozen specialisatie. De psycholoog in de gezondheidszorg is misschien wel het meest bekend, maar ook bij de overheid, in het bedrijfsleven, het onderwijs en de industrie bewijzen psychologen hun waarde. Uiteraard kan je er na je master ook voor kiezen om je verder te verdiepen door middel van een functie in het wetenschappelijk onderzoek.

Hieronder wordt per specialisatie kort beschreven waar je als psycholoog terecht kunt komen.

PROJECTLEIDER BIJ DE OVERHEID (CRV) Als psycholoog, gespecialiseerd in CRV, heb je inzicht in beïnvloedingsstrategieën, communiceren over risico’s door de overheid en (maatschappelijke) conflicten. Je kunt na de master bijvoorbeeld als projectleider gaan werken bij de overheid, of bij een organisatie die adviseert over conflict-, risico- of veiligheidsvraagstukken. Je bent in staat om maatschappelijke problemen, zoals geweld in buurten of conflicten op de werkvloer, systematisch te analyseren en een passende interventie te ontwikkelen om het probleem op te lossen. Daarbij ben je in staat om gebruik te maken van de nieuwste technologieën.

COORDINATOR GEZONDHEIDSBEVORDERENDE INTERVENTIES (GP) Als gezondheidspsycholoog bestudeer je psychische, lichamelijke en sociale factoren bij zowel de geestelijke als lichamelijke gezondheid. Hoe help je mensen die net bericht gekregen hebben dat zij ernstig ziek zijn? En hoe kun je on-gezond gedrag voorkomen? Bij bijvoorbeeld ziekenhuizen, de GGD of in de verslavingszorg worden psychologen ge-zocht die hierop een antwoord kunnen geven. Als psycholoog speel je dan een initiërende en coördinerende rol bij de ontwikkeling, im-plementatie en evaluatie van gezondheidsbevorderende interventies voor het publiek, patiënten of zorgverleners. Mogelijke werkplekken zijn o.a. GGD-en, afdelingen patiënten-communicatie of kwaliteitszorg in ziekenhuizen, Gezondheidsbevorderende Instanties (GBI-s, zoals voedingscentrum, NISB, Hartstichting, Rutgers Nisso,) koepelorganisaties en kennisinstituten in de zorg (Nivel, RIVM, Trimbos Instituut, NIGZ, CBO) of commerciële bedrijven die zich bezighouden met innovaties in de zorg (bv Focuscura, MedicInfo).

PSYCHOLOOG IN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (PPT) Na afronding van de (bachelor- en) masteropleiding Psychologie met als specialisatie PPT kun je ervoor kiezen om als hulpverlener aan de slag te gaan in de gezondheidszorg, maar ook om een postacademische opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog (GZ psycholoog) te volgen. De GZ-psycholoog werkt in instellingen zoals (G)GZ-instellingen, verpleeghuizen, revalidatie-instellingen, instellingen voor gehandicaptenzorg, instellingen voor kinder- en jeugdhulpverlening en forensische instellingen. Ook werken veel gezondheidszorgpsychologen in een zelfstandige praktijk. Hier behandel je zelfstandig mensen met psychische stoornissen, problemen in de levenssfeer en psychische aspecten die samengaan met lichamelijke ziekte, invaliditeit en handicaps. Om te voldoen aan de vooropleidingseisen voor de postacademische opleiding tot GZ psycholoog dien je in de bachelor/pre-master- en masterfase bepaalde (keuze)studieonderdelen af te ronden. Meer informatie over de af te ronden studieonderdelen vind je op www.utwente.nl/psy/stageweb.

ERGONOMISCH PSYCHOLOOG (HFE) Als psycholoog, gespecialiseerd in HFE, heb je geleerd hoe mensen informatie verwerken en hoe je met die kennis bijvoorbeeld apparaten kunt ontwikkelen die eenvoudig te gebruiken zijn en hoe je (reclame-) bood-schappen helder kunt presenteren. Je bent na je master werkzaam als onderzoeker of ontwerper. Je kunt bijvoorbeeld als ‘usability’ expert terecht bij bedrijven en organisaties, zoals Philips, die apparaten ontwikkelen voor menselijk gebruik. Als psycholoog doe je dan bijvoorbeeld gebruikersonderzoek om apparaten te ontwikkelen en verbeteren.

ADVISEUR ONDERWIJS EN LEREN (ILO) Als psycholoog, gespecialiseerd in ILO, ben je werkzaam als onderzoeker, ontwerper of adviseur. Je kunt terecht bij bedrijven en organisaties die zich richten op leren, zoals TNO, onderwijsondersteunende organisaties, scholen, opleidingsinstituten zoals de politieacademie, Human Resource Development afdelingen van organisaties, en consultancy bedrijven die adviseren op het gebied van leren en ontwikkeling. Als adviseur bij TNO kun je bijvoorbeeld onderzoek doen naar en adviseren over het gebruik van electronische leeromgevingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Je doet dan niet alleen onderzoek maar vertaalt het onderzoek ook naar een bruikbaar advies voor de opdrachtgever. In de onderwijssector kan een ILO psycholoog terecht bij onderwijsondersteunende organisaties of als vormgever van onderwijsbeleid en –methoden bij de scholen,

30

universiteiten en opleidingsinstituten. Tot slot kan de ILO psycholoog zich verder verdiepen door middel van een functie in het wetenschappelijk onderzoek.

Tijs van den Broek, junior onderzoeker / adviseur bij TNO ‘Als afgestudeerd Psycholoog en Technisch bedrijfskundige ben ik sinds 1 juli 2008 aan de slag bij TNO ICT op de afdeling Strategie, Beleid en Innovatie. De afdeling houdt zich met name bezig met de impact die ICT heeft op onze samenleving. Hierbij kan je denken aan hoe ICT bijdraagt aan zorg, onderwijs, overheidsdiensten en sociale cohesie. Als junior onderzoeker werk ik mee in interessante Europese en Nationale onderzoeksprojecten, die voornamelijk als input dienen voor strategie en beleid. De kennis en vaardigheden die ik op heb gedaan binnen de masterspecialisatie Instructie, Leren & Ontwikkeling komen goed van pas. Zo werk ik op het moment mee met een project waarbij we de effectiviteit van Elektronische leeromgevingen in het middelbaar beroepsonderwijs onder de loep nemen. Daarbij doen we niet alleen onderzoek bij de ROC’s zelf, maar vertalen we het onderzoek ook naar een bruikbaar advies voor de opdrachtgever’ Tijs van den Broek, afgestudeerd in de specialisatie Instructie, Leren & Ontwikkeling

31

32

Deel B: Instrrome en in n de mastter Psyc chology

33

34

3. Toelating en aanmelding voor de master Psychology 3.1 Instroom en aanmelding na het behalen van je hbo/wo diploma In dit hoofdstuk lees je meer over de instroommogelijkheden in de (pre-)masteropleiding Psychology en de bijbehorende aanmeldingsprocedures. De onderstaande paragrafen zijn opgesplitst per doelgroep op basis van vooropleiding. Lees meer in de voor jou relevante paragraaf om te zien welke toelatingseisen op jou van toepassing zijn.

3.1.1 Instroom en aanmelding na je wo bachelor Psychologie Bachelor Psychologie aan de Universiteit Twente behaald Heb je een afgeronde WO bachelor Psychologie behaald aan de Universiteit Twente dan kun je in september of februari rechtstreeks instromen in een van de masterspecialisaties Psychology.

Uitzondering: voor de masterspecialisatie Positieve Psychologie & Technologie dien je in de keuzeruimte B3 de vakken ‘Inleiding Psychopathologie’ en ‘Psychodiagnostiek’ te hebben behaald.

Je meldt je voor de door jou gekozen masterspecialisatie aan via een mail aan BOZ en/of studieadviseur. In de eerste collegeweek vindt er per masterspecialisatie een verplichte startbijeenkomst plaats. Deze is te vinden in het rooster.

Ook schrijf je je in voor de opleiding via de jaarlijkse (her)inschrijvings informatie van de Centrale Studentenadministratie (CSA). CSA informeert alle UT studenten jaarlijks over herinschrijving. Wanneer je je bachelor hebt afgerond, wordt je inschrijving door CSA omgezet naar de master Psychology.

Studenten met een WO bachelor Psychologie behaald aan de UT melden zich aan via een e-mail aan BOZ/studieadviseur van de (pre-)master Psychologie Bachelordiploma Psychologie elders behaald Heb je een WO bachelor Psychologie afgerond aan een andere universiteit, dan kun je in sommige gevallen rechtstreeks instromen in de masteropleiding Psychology. In andere gevallen dien je eerst enkele pre-master vakken af te ronden. Dit hangt af van de vakken/richting die je in jouw bachelor hebt gevolgd en de richting die je in de master Psychology aan de UT wil volgen. Neem hiervoor contact op met de opleiding (studieadviseurmps@utwente.nl) zodat de Toelatingscommissie kan bekijken welke richting je in de bachelor hebt gevolgd en of deze voldoende aansluit bij de masterspecialisatie die je zou willen volgen.

Je kunt je aanmelden voor de master Psychology via het online inschrijfformulier op www.utwente.nl/master.

Ben je toelaatbaar, dan ontvang je na jouw aanmelding van de Centrale Studentenadministratie (CSA) van de Universiteit Twente een inschrijvingspakket dat je ingevuld dient terug te sturen naar CSA. Je staat dan, zodra je je collegegeld betaald hebt, officieel geregistreerd als student aan de UT. In de eerste collegeweek vindt er per masterspecialisatie een verplichte startbijeenkomst plaats. Deze is te vinden in het rooster.

Studenten met een WO bachelor Psychologie (elders behaald) melden zich aan via het online inschrijfformulier op www.utwente.nl/master 3.1.2 Instroom en aanmelding na een andere WO bachelor of master WO bachelor of master aan de Universiteit Twente behaald Heb je een WO bachelor of master afgerond aan de UT? Dan kun je instromen in de pre-master Psychologie (MPS) met als doel om door te stromen naar de masterspecialisaties Conflict, Risico & Veiligheid (CRV) / Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO) / Human Factors & Engineering Psychology (HFE) / Gezondheidspsychologie (GP). Let op: de masterspecialisatie Positieve Psychologie & Technologie (PPT) is (via de pre-master) niet toegankelijk voor studenten met een WO bachelor of master anders dan Psychologie.

De opleiding gaat ervan uit dat je Engels en wiskunde beheerst op VWO niveau.

Wanneer je je wilt aanmelden voor de pre-master neem je allereerst contact op met de studieadviseur van de (pre-)master Psychologie (studieadviseur-mps@utwente.nl). Bij aanmelding zal de Toelatingscommissie Psychologie de inhoud en omvang van jouw individuele pre-master programma bepalen. Wanneer je als student

35

gedurende jouw (bachelor) vooropleiding relevante verworven competenties hebt opgedaan, kan de toelatingscommissie besluiten je vrij te stellen van bepaalde onderdelen uit het pre-master programma.

UT Studenten met een afgerond WO bachelor- of masterdiploma melden zich aan door contact op te nemen met de studieadviseur van de (pre-)master Psychologie (studieadviseur-mps@utwente.nl) WO bachelor of master elders behaald Heb je een WO bachelor of WO master anders dan Psychologie afgerond aan een andere universiteit, dan kun je instromen in de pre-master Psychologie (MPS) met als doel om door te stromen naar de masterspecialisaties Conflict, Risico & Veiligheid (CRV) / Instructie, Leren & Ontwikkeling (ILO) / Human Factors & Engineering Psychology (HFE) / Gezondheidspsychologie (GP). Let op: de masterspecialisatie Positieve Psychologie & Technologie (PPT) is (via de pre-master) niet toegankelijk voor studenten met een WO bachelor of master anders dan Psychologie.

De opleiding gaat ervan uit dat je Engels en wiskunde beheerst op VWO niveau.

Je kunt je aanmelden voor de (pre-)master Psychology via het online inschrijfformulier op www.utwente.nl/master.

Wanneer je je hebt aangemeld voor de pre-master Psychologie zal de Toelatingscommissie Psychologie de inhoud en omvang van jouw individuele pre-master programma bepalen. Wanneer je als student gedurende jouw (bachelor) vooropleiding relevante verworven competenties hebt opgedaan, kan de toelatingscommissie besluiten je vrij te stellen van bepaalde onderdelen uit het pre-master programma.

Ben je toelaatbaar, dan ontvang je na jouw aanmelding van de Centrale Studentenadministratie (CSA) van de Universiteit Twente een inschrijvingspakket, dat je ingevuld dient terug te sturen naar CSA. Je staat dan, zodra je je collegegeld betaald hebt, officieel geregistreerd als student aan de UT. Studenten met een afgerond WO bachelor- of masterdiploma (elders behaald) melden zich aan via www.utwente.nl/master 3.1.3 Instroom en aanmelding na hbo-bacheloropleidingen Studenten met een HBO bacheloropleiding vinden meer informatie over mogelijkheden voor toelating tot de (pre-)master op de website www.utwente.nl/master. In sommige gevallen is het mogelijk om met een aanverwante HBO bachelor in te stromen in de master Psychology via het pre-masterprogramma. Of je in aanmerking komt voor de pre-master hangt af van de vooropleiding die je hebt afgerond en jouw keuze voor de masterspecialisatie binnen de masteropleiding Psychology.

3.2 Instroom en aanmelding vóór het behalen van je hbo/wo-diploma 3.2.1 Instroom en aanmelding voor huidige UT studenten (niet Psychologie) Als je na je bachelor of masteropleiding op de UT wilt doorstromen in de master Psychology, dan is het veelal mogelijk om tijdens je opleiding in het derde jaar de minorruimte in te vullen met vakken van de opleiding Psychologie. In het derde jaar van de bacheloropleiding hebben studenten de keuze om een minor te volgen.

UT-studenten kunnen vakken van het pre-master Psychologie programma volgen tijdens deze minor. Indien je je minorruimte wilt opvullen met pre-mastervakken dien je een ‘vrije minor’ aan te vragen. Op deze wijze kun je bijvoorbeeld 20EC aan vakken uit het pre-master programma Psychologie opnemen in je curriculum waardoor je sneller kunt doorstromen. Zie voor meer informatie hierover de minorbrochure op de opleidingswebsite www.utwente.nl/psy en de Major Minor website op www.utwente.nl/majorminor.

UT-studenten melden zich aan door contact op te nemen met de studieadviseur van de (pre-)master Psychology (studieadviseur-mps@utwente.nl) 3.2.2 Instroom en aanmelding vóór het behalen van je HBO-diploma (de doorstroomminor) Tijdens je HBO-studie kun je in sommige gevallen je minorruimte invullen met vakken uit de pre-master Psychologie. Meer informatie over de mogelijkheden vind je op de website www.utwente.nl/psy (doorstroomminor psychologie) of http://www.utwente.nl/psy/bachelor_psy/hbodoorstroom.doc/index.html

36

3.3 Gewenst wiskunde niveau Voor zowel het pre-master- als het masterprogramma is een degelijk wiskundeniveau onontbeerlijk. Het is belangrijk dat je wiskunde A beheerst op VWO niveau of wiskunde B op de HAVO met een voldoende hebt afgerond. Mocht dit niet zo zijn dan raden we je sterk aan een wiskundecursus te volgen. Hetzelfde geldt voor studenten die VWO wiskunde C hebben gekozen. Mocht je niet voldoen aan deze wiskunde norm, dan kun je deelnemen aan de wiskunde cursus die door de Faculteit Gedragswetenschappen wordt georganiseerd.

We kunnen wettelijk gezien geen wiskunde-eis stellen, maar we raden iedereen ten zeerste aan om deze (of een vergelijkbare) wiskundecursus te volgen als je niet voldoet aan het aanbevolen niveau, om zo te voorkomen dat je bij de onderzoeksmethodologische vakken in de problemen komt.

Meer informatie: Op www.utwente.nl/gw/onderwijs/wiskundecursusinfo.doc vind je uitgebreide informatie over cursusdata, tijden, aanmelding en benodigde boeken.

Voor specifieke vragen over deze cursus kun je hier terecht: Mw. C. van Dijken Telefoon: (053) 489 2964 E-mail: wiskundecursus@gw.utwente.nl 3.4 Kosten van de opleiding De kosten van de opleiding bestaan uit collegegeld en de aanschaf van boeken / leermiddelen. Meer informatie over (collegegeld) tarieven voor de pre-master vind je bij Student Services, zie www.utwente.nl/so/studentservices Als je lid wordt van Dimensie, de studievereniging van de opleiding Psychologie, krijg je korting op de studieboeken. De studievereniging Dimensie kan, als je dat wilt, de boeken die je nodig hebt voor je bestellen.

Dit kan echter alleen wanneer je tijdig het aanmeldingsformulier opstuurt. Voor meer informatie over de studievereniging zie de website van Dimensie: www.dimensie.utwente.nl.

3.5 Voorlichting / meer informatie Minimaal twee keer per jaar organiseert de Universiteit Twente een mastervoorlichting. De data worden enkele maanden van tevoren via de website (www.utwente.nl/master) bekend gemaakt. Mocht je na het lezen van deze handleiding nog andere vragen hebben, neem dan contact op met de studievoorlichter, e-mail: studievoorlichtermps@utwente.nl.

37

4. Het pre e-masterp programma a Psychollogie masterprogra amma Psycho ologie 4.1 Het pre-m Het pre-mastterprogramma a Psychologie is bedoeld vo oor studenten die d al een (aanverwante) H BO of WO bachelor heb bben afgerond en willen insttromen in de m master Psycho ologie. Of je to oelaatbaar bennt tot de premaster hangtt af van je voo oropleiding en de specialisattie die je wilt volgen. v Meer informatie oveer toelating vin nd je op de website e www.utwentte.nl/master onder het kopje e toelating/aan nmelding.

Wanneer je m met jouw voorropleiding niet wordt toegela aten tot de pre e-master Psychologie, kun jee mogelijk instromen in de bachelorop pleiding Psych hologie. Het affronden van het h pre-masterrprogramma ggeeft geen toelatingsreccht tot het bach helorexamen. Een afgerond d pre-masterprogramma gee eft toegang toot de masteropleid ding Psycholog gy aan de Univ versiteit Twen nte.

Er wordt bij e een masteropleiding van je verwacht v dat jje aan het eind d in staat bentt om met succces een these (de zgn. afstudee eropdracht) te e schrijven waa aruit blijkt dat jje zelfstandig een toegepas st-wetenschapppelijk psychologiscch onderzoek hebt h uitgevoerrd. Dit beteken nt dat de vraa agstelling van je j onderzoek zzowel relevan nt moet zijn voo or de praktijk als a voor de we etenschap. In h het pre-maste erprogramma zijn z dan ook vvakken opgeno omen die een inleid ding in de psycchologische th heorieĂŤn biede en, alsmede een e basis om sociaal s wetensschappelijk onderzoek te e doen. a van de pre-master 4.2 Het studieprogramma mber 2013 is een e vernieuwd d pre-master p programma ing gevoerd. Het pre-master pro rogramma Vanaf septem Psychologie bestaat uit ee en generiek /ac cademisch de eel (30 EC), ee en deel ter voo orbereiding opp de masterspecia alisatie (15 EC C) (afhankelijk van voorople iding) en een zelfstudiepakket (circa 5EC C, met toets) in n de zomer(vakan ntie).

38

Generiek / academisch deel (30 EC) (vanaf studiejaar 2013-2014) Het generieke deel bestaat uit methoden- en statistiekvakken, onderzoeks- en ontwerpvakken en een oriëntatie op de wetenschapsgebieden van de Psychologie. Dit generieke deel dat tweemaal per studiejaar wordt aangeboden is het eerste deel van de pre-master. Studenten starten met dit deel op 1 september of op 1 februari. Het generieke deel ziet er als volgt uit: Semester 1 (september – februari) Blok 1A Blok 1B 5 EC 5 EC Research Methodology and Inferential statistics Descriptive Statistics 201300063 201300064 5EC 5EC Ontwerpmethodologie voor Inleiding psychologie psychologie 192983030 192901050 5EC 5EC Academisch schrijven Pre-master onderzoekspracticum 201200093 201300078

Semester 2 (februari - augustus) Blok 2A Blok 2B 5 EC 5 EC Research Methodology and Inferential statistics Descriptive Statistics 201300063 201300064 5EC 5EC Ontwerpmethodologie voor Inleiding psychologie psychologie 192983030 192901050 5EC 5EC Academisch schrijven Pre-master onderzoekspracticum 201200093 201300078

Module ter voorbereiding op de masterspecialisatie (15 EC) (vanaf studiejaar 2014-2015) Het tweede gedeelte van de pre-master bestaat uit de voorbereiding op de (gekozen) master(specialisatie).

Studenten volgen een 15EC module (uit het bachelorprogramma). Of een student toelaatbaar is tot een bepaalde keuzemodule (en daarmee de bijbehorende specialisatie) is afhankelijk van de HBO/WO vooropleiding van de student.

Dit (keuze)deel wordt slechts eenmaal per studiejaar aangeboden: alleen in semester 1 (sept-febr) Zelfstudie (4 à 5 EC) (vanaf zomer 2014) Voorafgaand aan de 15EC (keuze)module dient een student in de zomer(vakantie) een zelfstudie pakket te voltooien, afgesloten met een verplichte toets die succesvol afgerond dient te zijn voor toegang tot de 15EC (keuze)module van de pre-master. Deze zelfstudie heeft het karakter van kennisvergaring rond één van de basisgebieden van de psychologie, die relevant is voor de betreffende masterspecialisatie. Een deel van de studenten vergaart bijvoorbeeld kennis op het gebied van de sociale psychologie, en andere studenten vergaren bijvoorbeeld kennis op het gebied van de cognitieve psychologie.

Overzicht pre-master programma In schema ziet het volledige pre-master programma er als volgt uit.

Sem 1 2013/14 Sem 2 2013/14 Zomer 2014 of …

Start september Generiek 30 EC Zelfstudie Start februari Generiek 30 EC Zelfstudie Let op: bovenstaande volgorde van onderdelen is verplicht.

Sem 1 2014/15 of …

Keuzemodule 15 EC Keuzemodule 15 EC

4.3 Vakken in de doorstroomminor (tijdens hbo-opleiding) Aan hbo-studenten (die daarvoor in aanmerking komen) wordt de mogelijkheid aangeboden tijdens hun hbobachelor in het kader van hun 30 EC minor de doorstroomminor Psychologie aan de UT te volgen. Meer informatie over de doorstroomminor is te vinden op: http://www.utwente.nl/psy/bachelor_psy/minor/hbo.doc/ Het is raadzaam om de invulling van je hbo minorruimte samen met je huidige studiebegeleider en de studieadviseur van Psychologie aan de UT (studieadviseur-mps@utwente.nl) te bespreken.

De vakken in de doorstroomminor komen overeen met het generieke / academische deel (30 EC) van het premaster programma Psychologie. Het generieke deel bestaat uit methoden- en statistiekvakken, onderzoeks- en ontwerpvakken en een oriëntatie op de wetenschapsgebieden van de Psychologie.

39

Schema 4.3: Schematisch overzicht vakken doorstroomminor van het studiejaar 2013-2014 Doorstroomminor start september 2013 Doorstroomminor start februari 2014 Semester 1 (september – februari) Semester 2 (februari - augustus) Blok 1A Blok 1B Blok 2A Blok 2B 5 EC 5 EC 5 EC 5 EC Research Methodology and Inferential statistics Research Methodology and Inferential statistics Descriptive Statistics Descriptive Statistics 201300063 201300064 201300063 201300064 5EC 5EC 5EC 5EC Ontwerpmethodologie voor Inleiding psychologie Ontwerpmethodologie voor Inleiding psychologie psychologie psychologie 192983030 192901050 192983030 192901050 5EC 5EC 5EC 5EC Academisch schrijven Pre-master Academisch schrijven Pre-master onderzoekspracticum onderzoekspracticum 201200093 201300078 201200093 201300078

4.4 Afronden van vakken en aantal tentamenmogelijkheden/kansen Elk vak/onderdeel wordt afgesloten met een tentamen en/of een opdracht. Voor elk vak bestaan in principe minimaal twee tentamenmogelijkheden per collegejaar (1e kans en herkansing). Een aantal vakken in de premaster wordt twee keer per collegejaar aangeboden waardoor er meer dan 2 tentamenmogelijkheden zijn. Met betrekking tot het afronden van de pre-master, en het maximum aantal tentamenkansen, gelden echter bindende regels, een zogenaamd bindend studieadvies (BSA) (zie Hoofdstuk 4.5).

4.5 Bindend Studie Advies (BSA) pre-master & doorstroomminor Psychologie Het pre-master kent een Bindend Studie Advies. Dat willen zeggen dat er regels gelden waar je als student aan moet voldoen. Als je niet aan de regels voldoet moet je stoppen met de pre-master.

Let op: onderstaande regels gelden voor studenten die met de pre-master starten per 1 september 2013.

Studenten die VOOR 1 september 2013 zijn gestart met de pre-master vinden de voor hun geldende regels (en het voor hun geldende studieprogramma op de website www.utwente.nl/psy Regels BSA pre-master Psychologie Binnen een periode van twee blokken (één semester) dient de student minimaal 15 EC te hebben behaald. Eventueel toegekende vrijstellingen worden niet meegeteld bij de te behalen EC’s. Indien de student niet aan deze eis voldoet wordt de student uitgesloten van het verder volgen van vakken (waarmee de pre-master wordt beëindigd).

De pre-master student mag per pre-mastervak maximaal drie keer deelnemen aan een tentamen / opdracht. De student die na de derde tentamenpoging één pre-mastervak niet heeft behaald wordt uitgesloten van het verder volgen van vakken (waarmee de pre-master wordt beëindigd).

Binnen een periode van vier blokken (het eerste studiejaar) dient de student het volledige generieke / academische deel van de pre-master (30 EC) te hebben behaald. Indien de student niet aan deze eis voldoet wordt de student uitgesloten van het verder volgen van vakken (waarmee de pre-master wordt beëindigd).

Om te mogen starten met het vak ‘Pre-master onderzoekspracticum’ dient voor de vakken ‘Academisch schrijven’ en ‘Research Methodology and Descriptive Statistics’ minimaal het cijfer 5 te zijn behaald.

Om te mogen starten met de module ter voorbereiding op de masterspecialisatie geldt dat de student: 1. De zelfstudie in de zomer succesvol moet hebben afgerond. Een herkansing van de zelfstudietoets (in de zomer) is alleen mogelijk als is deelgenomen aan de eerste kans en in de eerste kans minimaal het cijfer 4,0 is behaald.

2. Het volledige generieke / academische deel van de pre-master (30 EC) moet hebben behaald.

De module ter voorbereiding op de masterspecialisatie dient in één keer te worden behaald. Onder vooraf vastgestelde voorwaarden is reparatie van een gedeelte van de module mogelijk.

De student die niet voldoet aan één van deze eisen wordt uitgesloten van het verder volgen van vakken (waarmee de pre-master wordt beëindigd) en is dan niet langer bevoegd om zich in te schrijven voor de premaster en master Psychology aan de Universiteit Twente.

40

-

Let op: Bovenstaande regels zijn op zowel voltijdstudenten als deeltijdstudenten van toepassing.

Let op: Bovenstaande regels gelden ook voor studenten die de doorstroomminor volgen. Let dus goed op de inschrijftermijn van de doorstroomminor. Indien je bijvoorbeeld per 1 september 2013 begint met het volgen van vakken, moet je je met ingang van 1 maart 2014 uitschrijven voor de doorstroomminor (neem hiervoor contact op met Student Services). Doe je dit niet of volg je vakken in het tweede semester, dan telt ook het tweede semester mee.

4.6 Toelating tot de master Psychology De volledige pre-master dient te zijn afgerond voordat gestart kan worden met de master. Dit betekent dat zowel het generieke deel (30EC), de zelfstudie toets, en de mastervoorbereidende module (15EC) moeten zijn behaald.

Voorbeeld: wanneer je start met het generieke deel (30EC) per 1 febr (2014), en daarna de zelfstudie en de module (15EC) volgt, dan start je (als je alle onderdelen van de pre-master hebt behaald) met de master per 1 febr (2015), ĂŠĂŠn jaar later.

Afgerond pre-master programma Wanneer je het pre-master programma hebt afgerond ben je toelaatbaar tot de master Psychology. Een afgerond pre-masterprogramma staat niet gelijk aan een bacheloropleiding Psychologie. Wanneer het premasterprogramma wordt afgerond, wordt in principe van voldoende kennis en vaardigheden uitgegaan om de masteropleiding te kunnen volgen. Echter, aangezien de masteropleiding primair is afgestemd op de driejarige bacheloropleiding Psychologie, kan gedurende de opleiding blijken dat bepaalde kennis nog ontbreekt. Wij verwachten dan dat je deze kennis via zelfstudie op zal doen.

41

42

Deel C: ktische in nform matie e voo or nie euwe e Prak (pre-)ma aster stud dente en chology Psyc

43

44

5. Organisatie van het onderwijs 5.1 Introductiedag Voorafgaand aan je eerste collegedag organiseert de opleiding een verplichte introductiedag, waar organisatorische zaken worden uitgelegd en je kennis kunt maken met de opleiding en je nieuwe medestudenten. Hiervoor ontvang je automatisch een uitnodiging, als je je aangemeld hebt voor de (pre-) master. Heb je de uitnodiging twee weken voor het studiebegin nog niet ontvangen, dan kun je contact opnemen met de studieadviseur van de (pre-) master Psychologie.

5.2 Inschrijving studie In hoofdstuk 3 is opgenomen hoe de inschrijfprocedure verloopt met jouw vooropleiding. Als je je voor het eerst inschrijft op de UT, dan dien je uiteraard de procedure te volgen zoals omschreven in hoofdstuk 3.

Op UT-niveau bestaan er diverse serviceverlenende instanties (balies) voor studenten, bijeengebracht in het Student en Onderwijs Service Centrum. De belangrijkste studentenbalies zijn: Balie Student Services Bij de Balie Student Services kun je terecht voor verschillende facilitaire zaken: van het maken van een digitale pasfoto voor je collegekaart tot inschrijving, van aanmelding tot uitschrijving. De Balie Student Services vind je in de Vrijhof, kamer 239 B (tegenover de Universiteits Bibliotheek).

Zie ook: http://www.utwente.nl/so/studentservices/ Balie Studentenbegeleiding De Balie Studentenbegeleiding (de “Rode balie”) is belast met de individuele en collectieve zorg voor en de begeleiding van UT-studenten op overkoepelend niveau (naast de zorg van de opleiding voor de 'eigen' studenten). Je kunt daarbij denken aan een studentenpsycholoog, diverse cursussen (‘zelfmanagement’, afstuderen, solliciteren) en de studentendecaan.

De Balie Studentenbegeleiding vind je in de Vrijhof, op vloer drie (kamer 317). Kijk voor meer informatie op: www.utwente.nl/studentenbalie.

5.3 Collegekaart De collegekaart van de Universiteit Twente is een geldig legitimatiebewijs binnen de UT en is tevens een bewijs van inschrijving. Na afhandeling van je inschrijving, de betaling van je collegegeld en het uploaden van jouw foto in OSIRIS (voor diegenen die zich voor het eerst inschrijven aan de UT) ontvang je per post je collegekaart.

Deze kaart dien je op verzoek te tonen bij gebruikmaking van universitaire voorzieningen, zoals het volgen van colleges, het afleggen van tentamens, het bezoeken van de bibliotheek, etc.

Meer informatie over de collegekaart vind je op: http://www.utwente.nl/so/studentservices/ Toepassingen van de collegekaart Collegekaart

De kaart is geldig als bewijs van inschrijving voor één studiejaar.

Bibliotheekkaart

De kaart is voorzien van een streepjescode waardoor hij eveneens fungeert als lenerspas.

Unionkaart

Iedere student wordt na inschrijving automatisch lid van de Student Union.

Student Union Activity Card

Indien je bij je inschrijving hebt aangegeven gebruik te willen maken van de campusfaciliteiten (sport en cultuur), dan fungeert de kaart eveneens als Student Union Activity Card (ook wel Xtracard genoemd). Zie: http://www.studentunion.utwente.nl/

45

Wat te doen bij…

Nog geen collegekaart?

Indien je inschrijving nog niet volledig is afgerond, wordt er ook nog geen collegekaart aangemaakt. Daarnaast moet je een foto uploaden in OSIRIS. LET OP: Je ontvangt de collegekaart samen met de verklaring van inschrijving per post. Zorg dus dat je adresgegevens bij CSA juist zijn.

Diefstal/verlies Collegekaart: In geval van diefstal of verlies van de kaart kun je tegen betaling van administratiekosten een nieuwe collegekaart aanvragen. Neem hiervoor contact op met de Balie Student Services.

5.4 Communicatie en informatie Wanneer je aan de Universiteit Twente wilt gaan studeren, kom je al direct in aanraking met verschillende communicatiemiddelen waarmee de universiteit, de faculteit en je opleiding direct of indirect met je communiceren. Het begint eigenlijk al op het moment van je vooraanmelding voor de Universiteit Twente. Als vooraanmelder van de UT krijg je een eigen e-mailadres, gebruikersnaam en wachtwoord en eigen schrijfruimte, waarop je je documenten en eventueel je eigen homepage kunt plaatsen. Internet is veruit het belangrijkste communicatiemiddel van de opleiding Psychologie en de universiteit.

Wanneer je geen username en wachtwoord hebt gekregen of je wachtwoord vergeten bent, dan kun je terecht bij de ICT Servicecentrum (ICTS) helpdesk (http://www.utwente.nl/icts/ of telefoon: 053 4892311) met je collegekaart.

UT-Portal: http://my.utwente.nl MyUniversity is het startportaal voor studenten. Op http://my.utwente.nl kunnen studenten eenvoudig inloggen op alle systemen van de Universiteit Twente. Klik hiervoor wel even op het tabblad rechts bovenin ‘voor jou’. Via dezelfde portal kun je allerlei informatie vinden en inloggen op je studentmail, Blackboard en Osiris.

Tip: gebruik de studentenportal als je persoonlijke startpagina. Zo ben je altijd op de hoogte van de laatste belangrijke onderwijsmededelingen, evenementen en nieuws. Ook heb je direct toegang tot alle belangrijke webapplicaties als Blackboard en OSIRIS en je kunt zelf makkelijk gadgets toevoegen. Denk bijvoorbeeld aan tentamenroosters, vacatures, maar ook buienradar. Alle voor jou interessante informatie heb je dan overzichtelijk bij elkaar. Inloggen kan met je studentnummer en bijbehorend wachtwoord.

E-mail Wanneer de opleiding wil communiceren met een individuele student of een klein groepje studenten gebeurt dit meestal via e-mail. E-mail is één van de belangrijkste communicatiemiddelen van de opleiding Psychologie. De opleiding gaat er vanuit dat je alle informatie, die naar je studentmail verstuurd wordt, daadwerkelijk leest. Lees mails van de opleiding dan ook meteen.

Studenten op de UT hebben over het algemeen als e-mailadres: <studentnaam>@student.utwente.nl Voor <studentnaam> vul je de voorletters en de achternaam van een persoon in, bijvoorbeeld h.j.pieters@student.utwente.nl. Er zijn uitzonderingen, vooral als meerdere UT-studenten dezelfde voorletters en achternaam hebben. E-mailadressen van UT-studenten en medewerkers kun je vinden op de webpagina’s van de UT. Ga daarvoor naar www.utwente.nl/, klik op telefoongids (of rechtstreeks via www.utwente.nl/telefoongids.

Vul in het zoekveld vervolgens de achternaam van de medewerker of student in.

Blackboard Blackboard is de digitale leeromgeving van de Universiteit Twente, te vinden via de UT-Portal of via http://blackboard.utwente.nl Het is een eenvoudig programma waarmee studenten en docenten kunnen communiceren. Na het inloggen op Blackboard kun je je aanmelden voor alle cursussen die je het komende blok gaat volgen. Per vak/cursus kun je via Blackboard informatie vinden over de inhoud van het vak, de tentamenstof enz. Tevens communiceren docenten collegesheets en mededelingen rondom het vak via Blackboard en is er vaak een forum waarop je vragen kunt stellen en kunt discussiëren met andere studenten.

Voor sommige vakken zijn er meerdere werkgroepen. Inschrijven voor een van deze werkgroepen gebeurt via Blackboard.

46

Osiris In Osiris kun je als student veel informatie raadplegen: adresgegevens, je behaalde cijfers, de onderwijscatalogus met daarin bijvoorbeeld cursusinformatie en minorinformatie, en informatie over je studiebegeleider. Daarnaast moet je je via Osiris inschrijven voor vakken en tentamens.

Opleidingswebsites De website van de faculteit GW is www.utwente.nl/gw. Daarnaast heeft elke opleiding zijn eigen website. De website van de opleiding psychologie is te vinden op: www.utwente.nl/psy Op de website van psychologie vind je de meest recente informatie over de opzet van het onderwijs, bijvoorbeeld het onderwijsprogramma, de regels, vakbeschrijvingen en overgangsregelingen, handleidingen en roosters. Nieuwe informatie die geen betrekking heeft op het onderwijs- en tentamenrooster maar wel voor jou interessant kan zijn wordt geplaatst onder het kopje ‘Nieuws’. Bijvoorbeeld wanneer er een nieuw keuzevak wordt aangeboden of als er een interessante lezingencyclus of congres op komst is. Het is belangrijk dat je regelmatig dit deel van de opleidingssite bekijkt.

5.5 Vakken volgen Een studiejaar bestaat uit twee semesters, en elk semester bestaat uit twee blokken. Elk blok volg je een aantal vakken. Sommige vakken duren langer dan één blok. Het meest recente studieprogramma vind je altijd via de website www.utwente.nl/psy Opvragen van vakinformatie In de onderwijscatalogus in Osiris kun je terecht voor allerlei algemene informatie over de vakken: inhoud, docent(en), literatuur, etc. In Osiris kun je deze onderwijscatalogus bekijken maar hij is ook bereikbaar via: https://osiris.utwente.nl/student/OnderwijsCatalogus.do Inschrijving voor vakken via OSIRIS en Blackboard Om deel te kunnen nemen aan het onderwijs moet je je voor voor de start van elk vak inschrijven via OSIRIS en Blackboard. Om toegang te krijgen tot deze systemen en de vakken, heb je een account nodig. Als nieuwe student ontvang je een username en wachtwoord. Het wachtwoord is hetzelfde als het oorspronkelijke wachtwoord dat je hebt gekregen om in te loggen op het UTnetwerk.

Na het inloggen kun je je gaan inschrijven voor alle vakken die je dat blok gaat volgen. Je zoekt het vak op in OSIRIS en schrijft je in voor het vak. Je dient je voor de start van het vak in te schrijven voor het vak in OSIRIS. Met inschrijving voor het vak in OSIRIS ben je (wanneer van toepassing) ook automatisch ingeschreven voor het bij het vak horende tentamen.

Na inschrijving in OSIRIS zoek je in Blackboard elk vak op en klikt per vak vervolgens op het knopje ‘Enroll’ (dat achter het vak staat). Als je daarop klikt heb je toegang tot dit vak op Blackboard. Per vak/cursus kun je via Blackboard informatie vinden over de inhoud van het vak, de tentamenstof, het rooster enz. Tevens communiceren docenten collegesheets en mededelingen rondom het vak via Blackboard. Voor sommige vakken zijn er meerdere werkgroepen. Inschrijven voor een van deze werkgroepen gebeurt ook via Blackboard.

NB: Wanneer je je via Blackboard aanmeldt voor een vak of onderwijseenheid, ontvang je een standaard mededeling om je te wijzen op je rechten en plichten: 5.6 Studiemateriaal Voor vrijwel alle vakken heb je boeken en/of dictaten/readers/syllabi nodig. Hiervoor kun je terecht bij studievereniging Dimensie en de UnionShop.

Studieboeken aanschaffen Studieboeken kun je zelf via de boekhandel bestellen, maar handiger en vaak goedkoper is het om dat via de studievereniging Dimensie te doen: je krijgt dan vaak korting en je kunt in het eerste semester van het premaster jaar je boeken tijdens de introductie of de eerste collegeweek kopen. Na die tijd krijg je steeds een

47

reminder van de studievereniging over de periode waarin je online je boeken kunt bestellen. In sommige gevallen kun je boeken ook tweedehands kopen via www.studieboekentwente.nl (let er dan wel op dat je de juiste druk koopt!). Deze site biedt ook de mogelijkheid je boeken weer te verkopen.

Dictaten, readers en syllabi aanschaffen De dictaten, readers en syllabi worden vanaf het begin van elk semester verkocht bij de UnionShop. Via de website kun je kijken of ze op voorraad zijn: www.studentunion.utwente.nl/unionshop. Daarnaast kun je bij de UnionShop terecht voor UT-gifts, UT-kledij en een kopieerservice. In het zelfbedieningsgedeelte kan niet alleen gekopieerd worden, maar er kunnen ook verslagen worden ingebonden, flyers worden gesneden, enz. De UnionShop is gevestigd op de begane grond van de Bastille en is elke werkdag geopend van 10.00 - 17.00.

5.7 Roosters Binnen de opleiding wordt gewerkt met een semestersysteem. Dat betekent dat het studiejaar in twee semesters is ingedeeld. Elk semester bestaat uit twee blokken. Een blok bestaat uit 10 weken. De meeste tentamens worden ingepland in de laatste twee weken van een blok. De roosters vind je in het systeem dat ook wel My Timetable wordt genoemd. Zie voor de roosters de website https://rooster.utwente.nl Je kunt de roosterpagina ook vinden via de onderwijspagina van Psychologie: www.utwente.nl/psy. Via de roosterpagina kun je zoeken op een vak, of vaak nog handiger, op een studieprogramma. Zo vind je bijvoorbeeld het volledige rooster van de pre-master Psychologie (per week), met daarin alle vakken opgenomen.

5.8 Colleges Overzicht collegeuren Hieronder een overzicht van de collegetijden. Het 5e uur, van 12.45 uur tot 13.30 uur, is het lunchpauze en worden er (in principe) geen colleges ingeroosterd.

1e uur:

08:45 - 09:30 uur

2e uur:

09:45 - 10:30 uur

3e uur:

10:45 - 11:30 uur

4e uur:

11:45 - 12:30 uur

5e uur = lunchpauze:

12:45 - 13:30 uur

6e uur:

13:45 - 14:30 uur

7e uur:

14:45 - 15:30 uur

8e uur:

15:45 - 16:30 uur

9e uur:

16:45 - 17:30 uur

Collegevormen In het rooster staat per college van een vak de collegevorm vermeld. (NB: In de officiële regelgeving noemen we een vak ‘Onderwijseenheid’. Deze term wordt ook in de wet op het hoger onderwijs – de WHW – gebruikt en in Osiris kom je deze term ook tegen). Er zijn vier collegevormen die veel voorkomen: hoorcolleges (HC), werkcolleges (WC), hoor/werkcolleges (HC/WC of KOL) en practica (PR). Tijdens een hoorcollege geeft een docent plenair een toelichting en/of aanvulling op de leerstof. Doorgaans duren deze colleges twee college-uren van 45 minuten met tussendoor een korte pauze. Werkcolleges duren doorgaans even lang, maar zijn meer interactief van aard en er wordt in groepjes gewerkt aan opdrachten ter verwerking van de leerstof. Practica vinden meestal plaats in de PC-zalen. Er wordt dan groepsgewijs of individueel aan een bepaald project of met een specifiek computerprogramma gewerkt. De aanwezigheid bij practica en werkcolleges is vaak verplicht. De aanwezigheid bij hoorcolleges is meestal niet verplicht, tenzij de docent dit aangeeft. Ook werk je regelmatig in een projectgroep en maak je je de leerstof eigen via zelfstudie.

48

Onderwijsvorm

Omschrijving

Hoorcollege

De docent geeft plenair een toelichting en/of aanvulling op de leerstof.

Werkcollege

Er wordt in groepjes gewerkt aan opdrachten ter verwerking van de leerstof. De werkcolleges zijn meer interactief van aard.

Practicum

Er wordt groepsgewijs of individueel aan een bepaald project of met een specifiek computerprogramma gewerkt.

Besprekingen / werkoverleg binnen projectgroepen

Binnen de verschillende vakken krijg je veel opdrachten die je uitvoert in een projectgroep bestaande uit medestudenten. Buiten de college-uren zul je regelmatig afspreken voor een werkbespreking of samenwerking. Hierdoor leer je professioneel samenwerken, taken verdelen en rapporteren.

Zelfstudie

Via zelfstandig studeren maak je je de leerstof eigen.

In de afzonderlijke vakken zijn de werkvormen zoveel mogelijk afgestemd op de doelen van het vak: in vakken die voornamelijk gericht zijn op het verwerven van kennis en inzicht, bestaan de contactmomenten grotendeels uit hoor- en eventueel werkcolleges. Voor vakken die gericht zijn op het verwerven van specifieke vaardigheden of het oefenen van competenties (combinatie van kennis, vaardigheden en houding) wordt er gebruik gemaakt van practica, werkcolleges en wat uitgebreidere groeps- of individuele opdrachten. Vaak is er sprake van groepsopdrachten waarbij het ontwikkelen van samenwerkingsvaardigheden en ander projectvaardigheden een rol speelt.

Inleiding psychologie De belangrijkste werkvorm van dit vak vormt zelfstudie. Tijdens 8 hoorcolleges van 2 uur wordt ondersteuning geboden bij de te leren stof. Dit gebeurt door middel van voorbeelden en door in te gaan op de bestudeerde stof, relevante theorieën, en aanvullingen op wat het boek behandelt.

Ontwerpmethodologie voor de psychologie Deze cursus bestaat uit zowel hoor/gastcolleges als werkcolleges.In werkcolleges werken de studenten in groepjes van maximaal 5 studenten aan opdrachten die te maken hebben met het ontwerpen en ontwikkelen van een interventie voor een psychologisch probleem. Iedere groep wordt begeleid door een werkcollegebegeleider, die het werk van feedback voorziet en met de groepjes overlegt.

Research Methodology & Descriptive Statistics Tijdens 8 hoorcolleges van 2 uur wordt een overzicht gegeven van de theorie en verbanden daarin. In de werkcolleges en practica van 2 uur, krijg je de tijd om in te gaan op de specifieke methoden, door de stof toe te passen in oefeningen, onder begeleiding van studentassistenten.

Voertaal In de pre-master wordt een deel van de colleges in het Nederlands gegeven. De vakken op het gebied van bijvoorbeeld ‘Methoden en Technieken’ worden in het Engels aangeboden, omdat deze vakken worden aangeboden voor meerdere opleidingen tegelijk. Een groot deel van het studiemateriaal is in de Engelse taal.

49

Uitreiking van de onderwijsprijs Psychologie Ieder jaar wordt bij alle opleidingen aan de UT een onderwijsprijs uitgereikt. Studenten stemmen op hun favoriete docent. Van de opleiding Psychologie wordt dan de beste docent van het jaar gekozen, die vervolgens wordt voorgedragen aan de centrale onderwijsprijscommissie. Zij kiezen vervolgens de beste UT-docent van het jaar.

De jury vertelt: ‘Er zijn heel wat stemmen binnen gekomen die redelijk verdeeld waren over wie nou die ‘docent’ is. Uiteindelijk was er een top 2 voor psychologie. Er is een kort interview geweest met de docenten waarin we hebben gekeken naar het thema, wat er goed is aan het onderwijs, de X-factor en wat er beter kan. Verrassende antwoorden kwamen naar voren en hebben de commissie geïmponeerd.’Willem Verwey, is net voor Stans Drossaert op de eerste plek bij de opleiding Psychologie geëindigd. De jury over Willem Verwey: De X-factor is het enthousiasme, geloof in je vak en het kiezen wat je vertelt. Een van de moeilijkste dingen vindt hij het kiezen wat je niet vertelt in plaats van wat je wel vertelt. De commissie heeft gesignaleerd dat de collegesheets de student begeleiden en moeilijke dingen extra goed uitlePPTen. Het is naar ons idee belangrijk dat de moeilijke dingen extra goed ondersteund worden zodat de student het vak makkelijker kan studeren’.

5.9 Wegwijs op de campus Onderwijslocaties Het onderwijs binnen de faculteit Gedragswetenschappen wordt verzorgd in zalen van gebouwen verspreid over de campus. Deze zalen hebben afkortingen, die opgebouwd zijn uit lettercodes van het gebouw, gevolgd door het nummer van de zaal, bijv. SP1 of WA2.

Afkortingen van de gebouwen: · Capitool: CA · Carre: CR · Spiegel: SP · Ravelijn: RA · Cubicus: CU · Sportcentrum: SC · Hogekamp: HO · Vrijhof: VR · Horstring: HR · Zuidhorst: ZH · Horsttoren: HT · Westhorst: WH · Waaier: WA · Langezijds: LA · Zilverling: ZI

50

De Universiteit Twente beschikt over de volgende voorzieningen voor het onderwijs.

Collegezalen De Universiteit beschikt over collegezalen die worden toegewezen op basis van het aantal studenten. Het type collegezaal wordt afgestemd op de wensen van de docent: bijvoorbeeld ‘los meubilair’ voor werkcolleges, en bijvoorbeeld een video-uitrusting om voordrachten van studenten op te nemen.

Computerzalen In de onderwijsgebouwen van de UT bevinden zich verschillende computerzalen. Voor psychologie studenten zijn in Cubicus twee PC-zalen. Cubicus is elke werkdag geopend van 8:00 tot 18:00 uur. Voor toegang buiten deze tijden dien je speciaal toestemming te vragen (aanvraagformulieren te verkrijgen bij de portier). Je kunt dan ’s avonds en in het weekend met een chipkaart het gebouw in en uit. De computers in Cubicus zijn verdeeld over de volgende drie zalen: B205C: PC-zaal 1

(ook wel Studielandschap genoemd)

B205D: PC-zaal 2

(een PC-zaal die meer gericht is op klassikaal onderwijs met behulp van de computer).

Voor afstudeerders, die niet beschikken over een werkplek bij de vakgroep waar zij afstuderen, zijn er extra studieplekken gecreëerd die alleen door hen gereserveerd kunnen worden. Daarnaast zijn er een aantal observatieruimtes beschikbaar voor onderzoek. De computers in het Studielandschap zijn, als ze niet worden gebruikt voor verroosterd onderwijs, beschikbaar voor zelfstudie. De computers zijn voorzien van alle voor het onderwijs benodigde software. Voor studenten, die daar vooraf toestemming voor hebben gevraagd, zijn ze ook in de weekeinden en in de avonduren beschikbaar.

Bibliotheek De Universiteitsbibliotheek is gehuisvest in de Vrijhof. Hier bevindt zich de collectie boeken en tijdschriften, specifiek gericht op de deelgebieden van de psychologie. Ook zijn daar de afstudeerverslagen in te zien. In de vestiging in de Vrijhof bevinden zich bovendien de meer algemene collecties boeken en tijdschriften en een computerzaal met ruime openingstijden voor zelfstudie. In toenemende mate is een groot deel van de collectie tijdschriften elektronisch beschikbaar. Je kunt via Interbibliothecair leenverkeer (IBL) boeken uit andere bibliotheken aanvragen. Meer informatie (zoals de openingstijden) vind je op: www.utwente.nl/ub.

Kantines In een aantal gebouwen van de UT zijn kantines. In de kantine staan ook snoep-, drank- en lunchautomaten.

Betalen bij de kassa of de automaten doe je met je chipkaart, die je kunt opwaarderen bij de opwaardeerpunten (bijvoorbeeld in de hal van Cubicus). In de Waaier bevindt zich een grote kantine, waar in de middag en in de avond ook warme maaltijden te verkrijgen zijn voor een lage prijs.

5.10 Tentamens Inroostering van tentamens De onderwijsroosters, inclusief de tentamens, zijn te vinden via de website https://rooster.utwente.nl Eventuele wijzigingen, zoals bijvoorbeeld tentamendata, worden aangepast in het digitale rooster, en eventueel kenbaar gemaakt via de UT-Portal (onderwijsmededelingen) en/of de Blackboard sites van de betreffende vakken.

Verplichte aanmelding voor tentamens (Osiris) Je dient je als student, voor aanvang van het vak/blok, via Osiris in te schrijven voor elk vak (in OSIRIS cursus genoemd). Daarmee ben je automatisch ingeschreven voor het bij het vak horende tentamen. Indien je je voor het tentamen wilt uitschrijven dan kan dat via OSIRIS tot een dag voor aanvang van het tentamen.

Let op: wanneer je een herkansingstentamen moet maken, dien je je apart via OSIRIS voor dat tentamen in te schrijven. Je bent dus niet automatisch ingeschreven voor een herkansing! Meer informatie over de termijnen voor inschrijving die gelden voor tentamen(herkansings)inschrijvingen vind je via de website: http://www.utwente.nl/so/studentservices/osiris/

52

Let op: inschrijven voor een tentamen is verplicht! Na de sluiting van de inschrijfperiode kan niet meer worden ingeschreven.

Wacht dus niet tot het allerlaatste moment met het inschrijven voor een vak/tentamen. Als je niet bent ingeschreven voor een tentamen dan ben je niet gerechtigd om deel te nemen

Algemene regels* Je schrijft je tijdig in voor een vak/tentamen via de daartoe ingerichte systemen als je hieraan wilt deelnemen.

Je schrijft je tijdig uit als je onverhoopt niet kunt deelnemen.

Je neemt altijd je collegekaart mee naar een tentamen.

Je neemt bij tentamens, opdrachten, werkstukken, scripties en andere vormen van toetsing geen werk of ideeën van anderen over zonder daarbij de bron te vermelden (fraude).

Je bent je er van bewust dat bij overtreding van deze gedragsregel door de examencommissie strenge sancties worden getroffen.

Cijfers worden binnen 20 werkdagen na afname van het tentamen via OSIRIS gepubliceerd.

Regels tijdens de zitting* Aanvang zitting

Een schriftelijk tentamen heeft een duur van ten hoogste 4 klokuren en begint stipt op de aangegeven tijd.

Te laat komen

Bij te laat komen geldt dat eventueel nog aan het tentamen kan worden deelgenomen wanneer nog geen enkele andere kandidaat de tentamenzaal in de tussentijd heeft verlaten. Dit geldt tot een half uur na de aanvang van het tentamen. Daarna kan niet meer worden deelgenomen.

Hulpmiddelen

Op tafel bevinden zich alleen attributen die absoluut noodzakelijk zijn om het tentamen te kunnen maken.

Je mag dus niet je eigen laptop gebruiken tijdens een tentamen.

Surveillant aanwezig

Tijdens de zitting zijn minimaal twee surveillanten aanwezig. De surveillant is meestal een docent van het vak. Desgevraagd dien je je te kunnen legitimeren met een collegekaart. Bij inlevering van het werk dient elk ingeleverd vel papier duidelijk leesbaar voorzien te zijn van je naam met voorletters en je studentnummer.

Toiletbezoek

Alleen na toestemming van de surveillant mag je naar het toilet. In beginsel kan dit verlof slechts aan één persoon gelijktijdig worden gegeven. Het is zowel binnen als buiten de zaal niet toegestaan direct of indirect met anderen in contact te treden gedurende de tijd dat het examen wordt afgenomen.

53

Regels na de zitting* Nakijktermijn tentamen

De uitslag van het tentamen wordt, behoudens overmacht, uiterlijk twintig werkdagen na het afleggen van het tentamen bekend gemaakt.

Inzage tentamen

Gedurende een termijn van 20 werkdagen, die begint op de dag nadat de uitslag is bekend gemaakt, kun je op verzoek inzage krijgen in je eigen beoordeelde werk. Indien de aard van het werk dit toelaat, naar het oordeel van de examinator, kun je kopieën maken van het beoordeelde werk.

Bewaartermijn tentamen

De examinator draagt er zorg voor dat schriftelijk tentamenwerk gedurende tenminste twee jaar na de tentamendatum wordt bewaard.

*Aan deze regels kunnen geen rechten worden ontleend. De regels over onderwijs en tentamens staan altijd in de Onderwijs- en Examenregeling (OER). Elk jaar is er een nieuwe OER. De meeste recente OER is altijd te vinden op www.utwente.nl/psy .

Mondelinge tentamens In sommige gevallen kan er door de examinator en/of de examencommissie voor gekozen worden een tentamen mondeling af te nemen. Het tijdstip hiervoor wordt in onderling overleg afgesproken, maar in ieder geval binnen één maand na afloop van het onderwijs in het vak (de vakantiemaanden niet meegerekend). Een mondeling tentamen mag hoogstens 2 klokuren duren. De examinator kan meer dan één persoon tegelijk mondeling tentamineren, indien geen van de betrokken studenten daartegen bezwaar heeft. Het mondeling afnemen van een examenonderdeel is openbaar, tenzij de examencommissie of examinator in bijzondere gevallen anders heeft bepaald, of de student bezwaar heeft gemaakt tegen openbaarheid.

De uitslag van het tentamen Je vindt de uitslag van een tentamen/vak in OSIRIS. Herkansing tentamens Voor het afleggen van ieder tentamen bestaat jaarlijks één mogelijkheid in de onderwijsperiode van het vak en één herkansing in de tentamenperiode van het aansluitende blok. Voor onderdelen in het laatste blok van het collegejaar biedt de opleiding één herkansing aan in de zomer periode. Als je een vak vervolgens nog niet met een voldoende afgerond hebt kun je eventueel het vak het studiejaar erna herkansen (als je tenminste voldoet aan de gestelde regels in de pre-master).

Geldigheidsduur resultaten examenonderdelen De geldigheidsduur van de resultaten van afgelegde examenonderdelen varieert: examenonderdelen uit de masteropleiding kennen een geldigheidsduur van 5 jaar. Bij examenonderdelen die in gedeelten worden beoordeeld en waarvoor deelcijfers worden gegeven, hebben de deelcijfers een geldigheidsduur tot het einde van het daarop volgende academisch jaar, gerekend vanaf het moment van aanvang van het examenonderdeel.

Deze geldigheidsduur geldt ook voor de beoordelingen van opdrachten of werkstukken. NB: De volledige premaster dient binnen een periode van twee jaar te zijn afgerond.

Cijferoverzichten In Osiris kun je overzichten opvragen van bijvoorbeeld al je tentamencijfers of alle cijfers uit een bepaald studiejaar. Als een tentamen is nagekeken en door BOZ is verwerkt, dan worden de resultaten zo snel mogelijk aan je bekend gemaakt.

Overgangsregelingen Wanneer vakken ingrijpend worden gewijzigd of komen te vervallen, word je aan het begin van het studiejaar schriftelijk op de hoogte gesteld van de consequenties die dit tot gevolg heeft. Indien een vak verdwijnt, mag je het komende collegejaar vaak nog twee maal in de oude vorm tentamen doen, als je al aan een examenonderdeel van dit vak hebt deelgenomen.

54

5.11 PC-priveregeling en aanschaf pc/laptop/printer Je hebt als student de mogelijkheid gebruik te maken van een speciale PC privé-regeling van de UT. Een regeling, waarbij je de mogelijkheid hebt om voor de financiering van een pc/laptop/printer (kortweg te noemen PC) gebruik te maken van een renteloze lening van de UT. Alle aan de UT regulier ingeschreven voltijdse studenten kunnen op de volgende wijze gebruik maken van de PC privé-regeling. Op deze website vind je hierover meer informatie: http://www.utwente.nl/icts/nsc

5.12 Studentenstatuut Zoals alle instellingen voor hoger onderwijs beschikt ook de Universiteit Twente over een Studentenstatuut. Het Studentenstatuut vindt zijn wettelijke grondslag in art. 7.59 van de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW). Het document is rechtscheppend. Dat wil zeggen dat je je in geval van problemen of conflicten kunt beroepen op de inhoud van dit Studentenstatuut. Het Studentenstatuut bevat een opleidingsspecifiek deel (het OSS) en een instellingsspecifiek deel. Het instellingsspecifieke deel van het Statuut is steeds actueel beschikbaar via: http://www.utwente.nl/so/studentenbegeleiding/regelingen/studentenstatuut/ Mocht je willen beschikken over een geprinte versie van het Statuut dan is dat op verzoek verkrijgbaar bij de Rode balie: Studentenbegeleiding. Het opleidingsspecifieke deel van het studentenstatuut (OSS), met daarin de Onderwijs- en Examenregeling (OER), omvat een algemeen deel dat geldt voor alle bacheloropleidingen van GW en daarnaast een deel met bijlagen, die voor elke opleiding afzonderlijk zijn opgesteld. Het huidige OSS geldt voor studenten die in september 2013 zijn begonnen aan hun opleiding. Voor ouderejaars geldt in principe dezelfde regeling met als toevoeging dat daar waar voor hen eerdere afwijkende bepalingen worden gehandhaafd, deze in een bijlage zijn opgenomen. Het OSS is voor iedereen te bekijken via de webpagina van je opleiding (www.utwente.nl/psy).

5.13 Herinschrijving studie Als je staat ingeschreven op de UT, dien je je voor het daarop volgende collegejaar opnieuw in te schrijven bij de Universiteit Twente. Bijvoorbeeld als je het eerste jaar van de pre-master hebt afgerond, en je je wilt inschrijven voor het masterjaar. Deze inschrijving is geënt op de bepalingen in de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) en dient vóór 1 september te worden geregeld. Wil je er zeker van zijn dat je vanaf 1 september staat ingeschreven dan dien je tijdig - liefst vóór 1 augustus- aan al je inschrijvingsverplichtingen te hebben voldaan.

Informatie over hoe je je kunt herinschrijven (via studielink) vind je op de pagina van Student Services (CSA): http://www.utwente.nl/so/studentservices/inschrijven/ De Centrale Studentenadministratie (CSA) is een onmisbare afdeling voor onze Universiteit. CSA verzorgt de inschrijving voor een opleiding aan de UT. CSA verstrekt informatie over verschillende mogelijkheden van inschrijving. Verder kun je hier terecht voor onder andere bijzondere toelatingen, verandering van opleiding, beëindiging inschrijving en restitutie van het collegegeld, verklaringen en adreswijzigingen.

55

6. Studieb begeleidin ng en rege elingen atie studiebeg geleiding 6.1 Organisa Tijdens de op pleiding kun je e rekenen op adequate a stud diebegeleiding g. Zo krijg je tijdens je studiee te maken me et de studieadviseu ur, medewerkers Bureau Onderwijszaken n (BOZ) en de e onderwijscoรถ รถrdinator. Indieen gewenst, kun k je een beroep d doen op het Bureau Studenttenpsychologe en (BSP) en de d Studentdec canen op de U UT. Tijdens de voorlichtingso ochtend van het h introductieprogramma krrijg je informattie over de opzet van de stuudiebegeleidin ng en de studie.

6.1.1 Begeleiiding tijdens het h (pre-)maste erjaar De studieadvviseur volgt de e studievoortga ang van alle p pre-master en masterstuden nten aan de haand van adviseur welk cijferoverzich hten. Op basiss daarvan bepaalt de studiea ke studenten zij eventueel uiitnodigt voor een e gesprek. Zelff kun je uiteraa ard ook altijd contact c opnem men wanneer je j vragen of problemen hebbt. Het is belan ngrijk dat je zelf tijd dig contact opn neemt met de studieadviseu ur wanneer je (meerdere) vakken uit de ppre-master nie et behaald/moe et herkansen, ook o vanwege de geldende rregels in de pre-master. De e studieadvise ur kan dan bijvoorbeeld met een studieplanning ma aken. Ook wan nneer sprake is van persoon nlijke/bijzondeere omstandighe eden die jouw studie (mogelijk) beinvloede en dan raden we je aan om daarover tijdiig met de studieadviseu ur contact op te nemen.

In de loop va an de opleiding g wordt er een n aantal inform matiebijeenkom msten voor je georganiseerd g d: o De verplicchte introductie edag bij aanva ang van de pre e-master o Een intern ne mastermarkkt, waarin alle UT masters zzich presenteren o Een zogen naamde thema avoorlichting over o de maste erspecialisatie es Psychology en het afstudderen in de masterffase (twee kee er per studieja aar) o Bij aanvan ng van de masster(specialisa atie) een introd ductiebijeenko omst in de eerste collegeweeek Opleidingswe ebsite Psycho ologie Op de opleidingswebsite (w www.utwente..nl/psy) staan diverse regeliingen en informatie.

6.1.2 Medew werkers studieb begeleiding Studieadvise eur Joleen de Jong-Veneberg is de studiead dviseur van de e (pre-)masterropleiding Psy ychology. Zij addviseert over studiegerelatteerde problem men en licht sttudenten voorr over praktisc che zaken rond dom hun studiie, zoals examenregellingen en rech htspositie. Je kunt k bij de stu dieadviseur te erecht bij indiv viduele problem men over de opleiding en studeren in he et algemeen of o om je ervari ngen te besprreken over de studie, klachtten, studiekeu uze, planning, -ve ertraging, afstu udeersteun, vrrijstellingen en n onderwijs- en n examenrege elingen. Waar nodig kan de studieadviseu ur doorverwijzzen naar ande ere ondersteun nende instanties binnen of buiten b de unive versiteit.

Contactinformatie Joleen de d Jong-Veneb berg Telefoon n: 053 489 562 24 Kamer: Cubicus C C114 4 E-mail: studieadviseur s r-mps@utwentte.nl

56

Bureau Onde erwijszaken Anneke Laarrhuis is BOZ medewerkster m voor de opleid dingen PSY/M MPS. Zij is vera antwoordelijk vvoor de informatievoo orziening richtting studenten en alle admin nistratieve taken die betrekk king hebben oop het PSY en MPS onderw wijs. BOZ is elkke werkdag tijd dens kantooru uren geopend.. In collegevrije periodes geelden soms beperkte ope eningstijden.

Contacttinformatie Anneke Laarhuis Telefoon: 053 489 25 70 Kamer: Cubicus C101 1, E-mail: boz-gw@so.u utwente.nl

Onderwijscoö ördinator De Onderwijsscoördinator van v de opleidin ng Psychologiie is Laura Ho olsbeeke. Zij draagt zorg vooor de beleidsonderrsteuning van de opleidingsdirecteur en iss verantwoord delijk voor de organisatorisc o che, procedure ele en inhoudelijke ccoördinatie en n afstemming van v het Psych hologie-onderw wijs. Wanneerr je klachten hhebt over de opleiding, bepaalde vakken of je onheus s bejegend vo elt, kun je in de d eerste insta antie bij haar te terecht.

Co ontactinformatiie: La aura Holsbeeke e, MSc. Te elefoon: 053-48 89 3999 Ka amer: Cubicus C113a, Em mail: l.holsbeekke@utwente.n nl

Balie Studen ntenbegeleiding De Balie Stud dentenbegeleiding (de “Rod de balie”) is be elast met de in ndividuele en collectieve zo rg voor en de begeleiding vvan UT-studen nten op overko oepelend nive eau (naast de zorg die de op pleiding voor dde 'eigen' studenten he eeft). Je kunt daarbij d denken n aan een stud dentenpsycholoog, diverse cursussen (‘zeelfmanagement’, afstuderen, ssolliciteren) en n de studenten ndecaan.

Bij de studen ntenpsycholoo og kun je terec cht als je beho oefte hebt aan een gesprek, bijvoorbeeld aals je persoon nlijke problemen errvaart zoals ee en probleem in de relatie m met ouders, vrie enden, vriendinnen of medeestudenten. Voor V aanmelding is geen verwijzzing naar het bureau nodig:: je kunt zelf een e afspraak maken. m Het Buureau Studentenpsyychologen stre eeft ernaar da at de student b binnen een we eek na aanmelding terecht kkan voor het eerste gespre ek.

Bij de studen ntendecaan ku un je terecht met m vragen ove er onder ande ere de studiefin nanciering, finnanciële ondersteunin ng door de UT, verandering van studierich hting, overstap pproblematiek k HBO/WO, peersoonlijke problemen, b beroepsproced dures, buitenla andse studere enden, handica ap en studie, en toelatingseexamens (colloquium d doctum). Gesp prekken vinden plaats na te elefonische afs spraak via het secretariaat. Studenten nemen zelf het initiattief voor een gesprek g met de studentdeca aan.

De Balie Stud dentenbegeleiding vind je in n de Bastille, o op vloer twee (de eerste verdieping). Kijkk voor meer informatie op p: www.utwentte.nl/so/studen ntenbegeleidin ng.

57

6.2 Bijzondere regelingen voor studenten Op UT-niveau bestaat er een aantal speciale regelingen die te maken hebben met overstappen naar een andere opleiding, overstappen van hbo naar wo, topsport en voorzieningen in verband met studievertragingen die om allerlei redenen kunnen optreden. Hieronder vind je in het kort die regelingen beschreven. Voor precieze informatie verwijzen we je naar de UTwebpagina http://www.utwente.nl/so/studentenbegeleiding. Het betreft hier o.a. het Studentenstatuut van de UT waarin veel informatie is opgenomen over verschillende rechten en plichten van de student en andere algemene informatie. Denk je in aanmerking te komen voor een van onderstaande regelingen dan kun je ook altijd je studieadviseur raadplegen.

Regeling afstudeersteun Studenten van de UT met bepaalde bijzondere persoonlijke omstandigheden kunnen gebruik maken van de regeling afstudeersteun. Studenten kunnen een beroep op deze regeling doen wanneer zij gedurende de periode van gemengde studiefinanciering (door de IBG verstrekte studiefinanciering gedurende de cursusduur welke bestaat uit de basisbeurs en eventueel aanvullende beurs en lening) door erkende bijzondere omstandigheden studievertraging hebben opgelopen. De gemengde studiefinanciering betreft de periode waarover de studiefinanciering gedeeltelijk kan worden omgezet in een gift; met andere woorden de periode waarin recht bestaat op de basisbeurs. Voor het aanvragen van afstudeersteun kun je het beste contact opnemen met een studentendecaan. Zie ook: www.utwente.nl/so/studentenbegeleiding Studeren met een handicap Wanneer je een handicap hebt en je wilt een opleiding volgen, dan is dat niet altijd gemakkelijk. De UT zet zich echter in om studeren met een handicap zoveel mogelijk te faciliteren. Zo kent GW een â&#x20AC;&#x2DC;Regeling aanpassing wijze van tentamineren in verband met handicapâ&#x20AC;&#x2122; (behorende bij artikel 4.1 van het OSS). Aan lichamelijk of zintuiglijk gehandicapte studenten of studenten met dyslexie wordt de gelegenheid geboden de examenonderdelen op een zoveel mogelijk aan hun individuele handicap aangepaste wijze af te leggen.

Studenten die onder deze regeling vallen zijn schriftelijk door de studieadviseur onder de aandacht gebracht van het BOZ (nadat de student zich zelf bij de studieadviseur heeft gemeld) en de betrokken docenten binnen GW. Deze kandidaten melden zich, conform de reguliere termijn die er staat voor aanmelding voor tentamens, zelf bij het BOZ met een verzoek om het tentamen in aangepaste vorm te kunnen maken. Meer informatie op: www.utwente.nl/so/studentenbegeleiding/omstandigheden/. Ook op www.handicap-studie.nl kun je meer informatie vinden over de verschillende mogelijkheden die er zijn om te studeren met een handicap.

58

7. Actief naast je studie 7.1 Waarom actief naast je studie?

Het organiseren van verschillende activiteiten vergt kwaliteiten en vaardigheden die de rest van je leven in je voordeel kunnen werken. Actief zijn bij een vereniging (commissie- of bestuurswerk) is dan ook altijd goed voor je CV. In het beroepsveld wordt zeker uitgekeken naar studenten die meer hebben gedaan dan alleen studeren.

Echter, een mooi CV is niet het enige wat activisme oplevert. Actief zijn zorgt ervoor dat je in contact komt met mensen die je anders misschien nooit had leren kennen. Leden van commissies hebben meestal ook een bepaalde functie, bijvoorbeeld voorzitter, secretaris of penningmeester. Door dit soort functies leer je agenda’s op te stellen, vergaderingen te leiden, notulen te maken of een begroting op te stellen. Ook die specifieke kwaliteiten kunnen nuttig zijn voor de rest van je studietijd en carrière.

7.2 Activisme mogelijkheden Er zijn commissies waar je fulltime mee bezig bent en die heel intensief zijn. Een bestuursfunctie is een dagtaak en gaat lastig naast voltijd studeren. Maar er zijn ook commissies die enkele uren tijd per week vragen zodat je dit prima kunt combineren met studeren. Enkele voorbeelden van activismemogelijkheden:…

Activismemogelijkheden binnen de opleiding Psychologie Er zijn binnen de opleiding Psychologie ook vele mogelijkheden om actief te worden. Enkele mogelijkheden: - Bestuurslid of commissielid van de studievereniging Dimensie.

- Studentassistent: In deze functie assisteer je de docenten bij de voorbereiding en/of uitvoering van een vak.

Je voert bijvoorbeeld voorbereidende werkzaamheden uit en/of je bent het aanspreekpunt voor studenten met vragen over de lesstof tijdens een werkcollege. Je kunt ook een studentassistentschap doen bij een van de vakgroepen binnen Psychologie.

- Studentlid van een van de kwaliteitscommissies van Psychologie.

Studievereniging Dimensie Dimensie is de studievereniging van de studies Psychologie, Onderwijskunde en Educational Science and Technology. Als vereniging organiseert Dimensie in- en ontspannende activiteiten voor haar leden zoals lezingen en excursies, symposia, feesten, borrels, enzovoort. Ook kun je bij Dimensie terecht voor de aanschaf van je studieboeken (met korting). Op deze manier biedt Dimensie een interessante aanvulling op de opleiding. Kijk voor meer informatie op: www.dimensie.utwente.nl

UT-brede activismemogelijkheden Natuurlijk kun je ook lid worden van diverse commissies van één van de sport-, cultuur of gezelligheidsstudieverenigingen. De mogelijkheden zijn talloos. Iedere vereniging kent haar eigen commissies.

Hierin kun je kortere of lange periodes actief zijn. Organiseer bijvoorbeeld zelf het volgende (internationale) volleybaltoernooi of neem de PR voor een voorstelling van de toneelvereniging voor je rekening. Het levert waardevolle werkervaring op en je kunt direct je kennis uit de opleiding toepassen. Bovendien is het gezellig en kun je je netwerk verbreden.

7.3 Regeling studentenactivisme In het kader van het stimuleren van studentactivisme is er een speciale regeling voor actieve studenten. Het gaat hierbij om individuele aanpassing van de onderwijsverplichtingen voor actieve studenten, zodat zij flexibeler kunnen studeren en minder vertraging oplopen door hun activisme. Wil je weten of je in aanmerking komt voor deze regeling, of wil je meer informatie hebben? De details rond deze regeling staan vermeld in het studentenstatuut op: www.utwente.nl/so/studentenbegeleiding/regelingen

59

7.4 Ondersteuning bij ondernemerschap De Universiteit Twente (UT) stelt jaarlijks een beperkt aantal Tijdelijke Ondernemers Plaatsen (TOP) beschikbaar voor startende ondernemers met innovatieve ideeĂŤn, om het eerste, meestal moeilijke, jaar van de nieuwe onderneming te overbruggen.

De TOP-regeling staat open voor UT-afgestudeerden en gepromoveerden, afgestudeerden van Universiteiten en Hogescholen van elders en ondernemende personen die met behulp van de UT een productidee willen ontwikkelen.

De TOP-regeling biedt: - gebruik van het relatienetwerk en het imago van de UT; - een renteloze persoonlijke lening; - een jaar gratis Technologie Kring Twente-lidmaatschap; - mogelijkheid om opdrachten te verkrijgen via de KennisLijn van de TKT; - ondersteuning bij het verder ontwikkelen van het bedrijfsplan door middel van de cursus â&#x20AC;&#x2DC;Ondernemer worden; - gebruik van UT-faciliteiten; - huisvesting en enige kantoorfaciliteiten op de UT; - ondersteuning door vakgroepdeskundigen; - bedrijfskundige ondersteuning en praktische begeleiding door een ervaren; ondernemer/mentor.

7.5 Studentenactiviteiten en Campus Je kunt natuurlijk ook lid worden van een cultuur of sportvereniging van de UT zonder actief te worden in een commissie en/of bestuur. Je hebt de keuze uit 20 cultuurverenigingen en 38 sportverenigingen. Voor ieder wat wils! De UT stelt de faciliteiten en instructeurs/docenten beschikbaar en onderzoekt de mogelijkheden van nieuw aanbod en nieuwe faciliteiten.

Vrijhof Cultuurcentrum Alles op het gebied van voorstellingen, culturele cursussen, exposities, kunstuitleen en culturele studentenverenigingen vind je in de Vrijhof: Kijk voor meer informatie op: www.cultuur.utwente.nl Sportcentrum Alles op het gebied van sporten aan de UT; info over de 38 verschillende sportverenigingen, faciliteiten, cursussen, trainingen, en sportevenementen vind je in het sportcentrum aan de boulevard. Kijk hiervoor op www.sport.utwente.nl

60

Bijlagen

61

62

Bijlage 1 1. Faculteit Gedragswetenschappen De faculteit Gedragswetenschappen streeft met haar 300 medewerkers en 1800 studenten naar een toonaangevende positie in onderwijs en onderzoek op het gebied van onderwijskunde, communicatiewetenschap, psychologie, wijsbegeerte en eerstegraads lerarenopleidingen.

Naast onderwijs wordt door de vakgroepen fundamenteel en toegepast onderzoek verricht binnen uiteenlopende branches, zoals de gezondheidszorg, het onderwijs, de overheid en de zakelijke dienstverlening. Dit onderzoek is grotendeels ondergebracht bij de universitaire onderzoeksinstituten. Het onderwijs voor de opleidingen op het gebied van de onderwijskunde, communicatiewetenschap en de psychologie wordt voornamelijk verzorgd door de vakgroepen van de faculteit Gedragswetenschappen.

Decaan De decaan van de faculteit Gedragswetenschappen is prof. dr. Karen van Oudenhoven. Zij is de uiteindelijke verantwoordelijke voor het onderwijs van alle opleidingen binnen de faculteit.

Faculteitsraad GW De Faculteitsraad GW is een medezegenschapsorgaan van de faculteit. De raad bestaat uit vijf studenten en vijf personeelsleden. De studenten worden jaarlijks gekozen, de personeelsleden hebben een tweejarige termijn.

Kandidaatstelling voor de raad vindt plaats in april en de verkiezingen zijn in juni. De raadsperiode loopt gelijk met het academisch jaar.

De Faculteitsraad heeft, afhankelijk van het onderwerp dat voorligt, advies- of instemmingsrecht over voorgenomen beslissingen van de decaan van de faculteit. Wanneer de decaan besluiten wil nemen over de hoofdlijnen van het personeelsbeleid, regelingen op het gebied van arbeidsvoorwaarden en ARBO-beleid, wijziging van de onderwijs- en examenregeling of beleid op het gebied van studentenvoorzieningen heeft de decaan vooraf instemming nodig van de Faculteitsraad. Daarnaast heeft de Faculteitsraad adviesrecht bij veel onderwerpen die betrekking hebben op de inrichting en uitvoering van het GW-onderwijs.

Informatie van de faculteitsraad vind je op het intranet van de faculteit: www.utwente.nl/gw/intra/.

Kamer van Hoogleraren De Kamer van Hoogleraren bestaat uit alle hoogleraren en opleidingsdirecteuren van de faculteit. De opleidingsdirecteuren die geen hoogleraar zijn nemen indien gewenst of op verzoek van de decaan deel aan de beraadslagingen. De Kamer van Hoogleraren vergadert ten minste drie keer per jaar en bespreekt met de decaan strategische onderwerpen die door de deelnemers aan de vergadering ter agendering aan de decaan kunnen worden voorgelegd.

1.1 Vakgroepen De faculteit Gedragswetenschappen kent de volgende vakgroepen: Naam vakgroep

Vakgroepvoorzitter

Cognitieve Psychologie en Ergonomie (CPE)

prof. dr. ing. Willem Verwey

Communicatiewetenschap â&#x20AC;&#x201C; Corporate & Marketingcommunicatie (CW-

prof. dr. Menno de Jong

CMC) Instructietechnologie (IST)

prof. dr. Ton de Jong

Media, Communicatie en Organisatie (MCO)

prof. dr. Jan van Dijk

Onderwijskunde (OWK)

prof. dr. Peter Sleegers

Onderzoeksmethodologie, Meetmethoden en Data-analyse (OMD)

prof. dr. Cees Glas

Psychologie, Gezondheid en Technologie (PGT)

prof. dr. Ernst Bohlmeijer

Psychologie van Conflict, Risico & Veiligheid (PCRV)

prof. dr. Ellen Giebels

Wijsbegeerte (WIJSB)

prof. dr. Philip Brey

Instituut ELAN

dr. Pieter Boerman

63

1.2 Opleidingen De faculteit kent de volgende opleidingen - drie driejarige bacheloropleidingen: Onderwijskunde (OWK), Communicatiewetenschap (CW) en Psychologie ..

(PSY) - drie eenjarige masteropleidingen: Educational Science & Technology (EST), Communication Studies (CS) en Psychology (MPS) - drie tweejarige masteropleidingen: Philosophy of Science, Technology and Society (PSTS), Science Education and Communication (SEC), Leraar VHO Maatschappijleer (LVHOM) Aan het hoofd van een opleiding staat een opleidingsdirecteur. Voor de bacheloropleiding Psychologie en de masteropleiding Psychology is dat dr. Henk Boer. Hij geeft de contouren aan van de opleiding en is verantwoordelijk voor de invulling van het onderwijsprogramma en de vakken daarbinnen. Hij wordt daarbij ondersteund door het opleidingsoverleg. Hierbij zijn de studieadviseurs, onderwijscoördinator, communicatiemedewerker en de onderwijscommissaris (student) van studievereniging Dimensie aanwezig.

Eens in de zes weken is er overleg tussen de decaan en de opleidingsdirecteuren in het opleidingsberaad en wordt op facultair niveau de afstemming waar noodzakelijk en gewenst gerealiseerd.

Opleidingscommissie Alle opleidingen hebben een eigen opleidingscommissie, geldend voor de bachelor- en masteropleiding. De opleidingscommissie houdt zich bezig met alle zaken die direct te maken hebben met de inrichting en de kwaliteit van het onderwijs. Zij bespreekt bijvoorbeeld de evaluaties van de vakken en adviseert waar nodig tot het wijzigen van vakken. De opleidingsdirecteur en de onderwijscoördinator zijn als adviseur betrokken. De opleidingscommissie bestaat conform de wet uit studenten en medewerkers. De leden van de opleidingscommissie en van de (kamers van de) examencommissie worden door de decaan benoemd. De opleidingscommissie adviseert de opleidingsdirecteur en de decaan, de laatste vooral over onderwijszaken die in de Faculteitsraad worden behandeld zoals de onderwijs- en examenregeling (OER).

Examencommissie De Examencommissie houdt zich bezig met alle aspecten van de toetsing in het onderwijs. Bijvoorbeeld met de gang van zaken tijdens tentamens, de kwaliteit van de tentamens en de regels waaraan studenten en docenten zich moeten houden. De Examencommissie beslist ook de beoordeling van aanvragen voor een vrij programma en de beoordeling van verzoeken voor vrijstelling van examenonderdelen (tentamens, practica en dergelijke). Er is één examencommissie voor de bachelor- en de masteropleiding. De Examencommissie bestaat uit vijf docenten en wordt ondersteund door een griffier. De opleidingsdirecteur, de studieadviseurs en de onderwijscoördinator zijn adviseurs van de commissie.

Studievereniging Elke opleiding heeft een studievereniging. Voor Psychologie / Psychology is dat de studievereniging Dimensie.

Binnen Dimensie bestaan er verschillende commissies. Zij organiseren allerlei studiegerelateerde activiteiten, zoals lezingen excursies en symposia. Er worden ook ontspannende activiteiten georganiseerd zoals borrels en feesten. Daarnaast verzorgt Dimensie bijvoorbeeld de boekenverkoop, geeft een verenigingsblad uit en maakt ieder jaar een almanak. Voor meer informatie kijk je op hun website: www.dimensie.utwente.nl.

Alumnivereniging Amygdala Amygdala is de alumnivereniging van de opleiding Psychologie van de Universiteit Twente waar kennis, vaardigheden en ervaringen op een ongedwongen wijze kunnen worden uitgewisseld. De alumnivereniging wil onder andere alumni de mogelijkheden bieden om zich verder te professionaliseren door kennis en ervaringen uit te wisselen en je op de hoogte te houden van je vakgebied na je afstuderen. Kijk voor meer informatie op de website www.utwente.nl/amygdala.

64

1.3 Diensten De faculteit heeft een aantal GW-brede diensten en functionarissen die onder leiding staan van de directeur bedrijfsvoering.

Arbo en Milieu Bij de UT wordt veel aandacht aan Arbo- en milieuzaken besteed. De faculteit Gedragswetenschappen heeft een eigen coördinator Arbo & Milieu. Hij houdt zich bezig met de arbeidsomstandigheden, d.w.z. gezondheid, welzijn en veiligheid van zowel medewerkers als studenten en met milieuaspecten die binnen de faculteit spelen.

Communicatie & Media Binnen de faculteit GW is de afdeling Communicatie & Media verantwoordelijk voor onder meer de werving en voorlichting voor de verschillende bachelor- en masteropleidingen. Voor werving en voorlichting bestaan de werkzaamheden onder andere uit het organiseren van voorlichtingsdagen, meeloopdagen, voorlichting geven op scholen en studiebeurzen, en het verzorgen van voorlichtingsmateriaal (bijvoorbeeld brochures, flyers, website).

Daarnaast heeft de afdeling als aandachtsgebieden de interne communicatie richting studenten en medewerkers en de wetenschapscommunicatie (informeren over het onderzoek dat aan deze faculteit wordt uitgevoerd).

Financiële Administratie De afdeling Financiële Administratie (FA/GW) verricht haar werkzaamheden voor de faculteit Gedragswetenschappen en het instituut IBR. De afdeling heeft een eigen verantwoordelijkheid op basis van richtlijnen van de centrale dienst Financiën en Economische Zaken (FEZ). De Financiële Administratie is verantwoordelijk voor: - de financiële administratie van alle geldstromen; - het opstellen van de jaarrekeningen en begrotingen; - het opstellen van kostencalculaties; - periodieke (budget)rapportages; - financieel economische managementinformatie.

Onderwijs Service Centrum Onderwijsondersteuning wordt geleverd door de gezamenlijke inspanning van het universitaire Student- & Onderwijsservicecentrum (S&O) en het Onderwijs Service Centrum (OSC) van de faculteit. Het zwaartepunt van het S&O zijn de onderwijsadministratie (Bureaus Onderwijszaken, BOZ); dat van het OSC is onderwijscoördinatie en studieadvisering. Het OSC is verantwoordelijk voor de organisatorische, procedurele en inhoudelijke coördinatie van het onderwijs. Het OSC treedt dienstverlenend op richting studenten, docenten en aankomend-studenten. Daarnaast ondersteunt het OSC de opleidingsdirecteuren bij het uitvoeren van hun taken. Het OSC ondersteunt tevens de kwaliteitszorg van de opleiding, de studiebegeleiding, het mentoraat, de inzet van informatie- en communicatietechnologie in het onderwijs, de internationalisering en het relatiemanagement. Alle administratieve zaken met betrekking tot het onderwijs worden verzorgd door het OSC, zoals studiegids, studentenstatuut, onderwijsmededelingen, tentamen- en examengegevens en roosters. Ook de secretariaten van de opleidingscommissies en de examencommissies worden ondersteund door het OSC. ICT Servicecentrum Het ICT-Servicecentrum (ICTS) valt niet onder de faculteit, maar is een ICT-dienst op UT-niveau; het ICTS biedt advies en ondersteuning bij alle vragen of problemen op ICT-gebied en is er voor alle studenten en medewerkers van de Universiteit Twente. Bijvoorbeeld bij het gebruik van het ICT account, onderwijsapplicaties, netwerk of software.

Alle studenten en medewerkers kunnen met problemen en vragen op ICT gebied terecht in de Horst. De ICTS servicedesk is open van 8:30 uur tot 17:00 uur en bereikbaar onder telefoonnummer 5577. De servicedesk is te vinden in Horstring W122.

65

Colofon Redactie: Onderwijs Service Centrum Faculteit Gedragswetenschappen Vormgeving: Strategie & Communicatie Oplage: 300

Omdat de gegevens voor deze brochure in een vroeg stadium moeten worden aangeleverd, zijn de gegevens gebaseerd op de informatie van dat moment in combinatie met de verwachtingen voor het komende studiejaar. Deze brochure is met grote zorgvuldigheid samengesteld, doch de redactie kan niet instaan voor volledigheid en/of eventuele onjuistheden. De lezer kan daarom geen rechten ontlenen aan de inhoud van deze studiegids. De formele regelgeving zoals vastgelegd in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) is leidend.

66

T +31 (0)53 489 2570 I www.utwente.nl/psy

VERSIE NUMMER 0813

STUDENT & ONDERWIJS SERVICECENTRUM