СРЕЌНИ НОВОГОДИШНИ И БОЖИЌНИ ПРАЗНИЦИ
УНАСМ Билтен
Полноправна членка на:
Етичко управување во македонските компании
Во Скопје се одржа форумот на тема „Етичко управување во претпријатијата“, како еден аспект на општествената одговорност на претпријатијата. На форумот зборуваа Миле Бошков, извршен претседател на Бизнис конфедерацијата на Македонија; Сашо Клековски, регионален сениор раководител и аналитичар; Софка Пејовска Дојчиновска, претседател на Државната комисија за спречување корупција; Митко Алексов, извршен директор на Сојузот на стопански комори на Македонија; Кирил Нејков, раководител на Меѓународната финансиска корпорација. „Саморегулираните или ко-регулираните процеси се ефективна алатка во процесот на обезбедување одговорно однесување на микро и малите претпријатија, а претпријатијата во ЕУ често партиципираат во тие процеси кои ЕУ ги признава како дел од напорите за подобрено регулирање на активностите“, рече во својата презентација Сашо Клековски. Тој на компаниите им сугерираше повеќе активности кои можат да промовираат етичко однесување како што се: идентификување на главните вредности и принципи; развивање управни структури кои промовираат етичко однесување, примена на стандарди за етичко однесување, превенција или разрешување судири на интерес кои можат да водат до неетичко однесување итн. „Моделот на ООП е модел на вредности и релации“, истакна Клековски. Според него, вредностите и довербата во Македонија не се, додека јавниот дух, како трет елемент на ООП е овозможувачки фактор. Водејќи се од ова, Клековски смета дека во Македонија се можни три модели на ООП: локален, заради силните
хоризонтални врски со заедницата, меѓународен, посебно во секторите со висок репутациски ризик и пионерски, кој би се засновал на посветено лидерство.-Митко Алексов зборуваше за меѓународниот стандард за управување со квалитет ИСО 9001:2008 имплементиран во Сојузот на стопански комори. „Нашите мотиви беа да го зголемиме квалитетот на работењето, да го зголемиме задоволството и довербата кај членките и да добиеме меѓународна гаранција и потврда за квалитетно работење“, рече тој. Зборувајќи за придобивките, Алексов рече дека благодарение на целиот процес олеснето е планирањето и имаат подобра организираност на работата; зголемена е ефективноста и ефикасноста, полесно се следи и потранспарентно е работењето; зголемена е мотивацијата и подобрена е вертикалната и хоризонталната комуникација; зголемена е професионалноста и етиката во деловните односи итн. На присутните им беа претставени неколку бизниси кои успешно ја практикуваат оваа димензија на општествената одговорност: Дониа, Фени, Раде Кончар ТЕП и Фармахем. Целта на форумот беше да се анализира општествената одговорност на претпријатијата во Република Македонија во однос на етичкото управување, оценувајќи ги постоечката законска рамка, домашните и европските практики. Форумот беше организиран во соработка со Бизнис конфедерацијата на Македонија. На форумот учество зеде и Унијата на независни автономни синдикати.
Електронски информатор Година 2012, бр.10 Октомври-Декември
Содржина Инфо УНАСМ
2-3
Инфо Стат
4
Минимална плата во 5 Словенечките синдикати против Јанша
5
Привлекување на 4 жени со врвен талент
Инфо УНАСМ На 29 ноември 2012 година, во хотел Арка, Скопје се одржа работилница на тема: „Колективно договорање поврзано со политика на плати и механизми за надзор на МОТ“. На работилницата се зборуваше за слободата на здружување и механизми за надзор на примената на меѓународните стандарди на трудот преку статус на колективно договорање и политика на платите во Република Македонија.
Претставници на УНАСМ беа г-дин Слободан Антовски и г-ѓа Дивна Змејковска, а гостин надвор од Македонија беше г-дин Овидиу Журка.
Презентација на г-дин Антовски пред присутните
Учесници зедоа претставници од
УНАСМ,
КСС
и
ССМ.
Охриѓани заинтересирани за курсевите по Англиски јазик Регионалната
организација
УНАСМ
Охрид ги спроведува активностите од ПМЕ Програмата која е поддржана од страна
на
Холандија.
CNV
Internationaal
Членовите
од
од оваа
канцеларија ги спроведуваат курсевите за Англиски јазик и Култура на работното место во угостителството и туризмот. Во овие активности се вклучени 25 учесници кои го посетуваат курсот по Англиски јазик и со нивно успешно завршување се стекнуваат со Сертификат за успешен завршен курс. Додека, 20 учесници го посетуват курсот за Бон тон однесување на работно место. За секој курс се обезбедени материјали за непречено спроведување на активностите.
Одбележани деновите за борба против трговија со луѓе борба против трговија со луѓе
работниците
организира јавна трибина на
експлоатација
тема: „Стоп на трговијата со
текстилната индустрија како и во
луѓе
угостителскиот сектор. Присутните
со
цел
експлоатација“,
трудова која
се
исктакнаа
дека
од во
трудова
градежната
злоупотребата
и
на
одржа на ден четврток, 06
трудот на работните места постои,
декември
2012
година.
посебно во текстилната индустрија.
УНАСМ
На оваа трибина присуство зедоа
Струга, Розе Лазареска пред
претставници од институциите на
на
присутните ја образложи програмата
локално ниво како и работниците од
УНАСМ Струга, по повод деновите за
на УНАСМ во делот на заштитата на
горенаведените дејности.
Претставничката Регионалната
Стр.2
организација
на
УНАСМ Билтен
Соработка и поддршка на жртвите од екстремна трудова експлоатација Регионалните организациии на
експолатирани.
УНАСМ Скопје и Прилеп во
2009
соработка
граѓанската
намалување на овој
организација Отворена Порта,
тренд кој изнесува 28
ги
проценти, а во 2010
со
организираа
првите
информативни денови дел од
екстремно
права“
година
има
потполно
отсуствува.
на
податоците на МВР
кој се
идентификувани се и
прекршување
работничките
година
од
„Превенција
проектот
Во
Според
одржа на 05 и 08 декември
случаеви
2012 година. Главната цел на
жртви на трговија со
овој проект е да се зајакне
луѓе,
системот
експолатација.
за
превенција,
на
со
мажи
цел
на
трудова
Имено,
во
помош во случај на потреба. Примарниот фокус е ставен на
идентификација и упатување
октомври 2009 година јавноста
работниците
на жртви на принудна работа и
беше алармирана за случајот
сектори
трговија со луѓе во Македонија
на
текстилната
преку соработка и заедничка
регионот
акција
работниците
со
невладиниот
синдикалниот
сектор
и
преку
градежни
работници
вклучувајќи
каде
од
ги
од и
Македонија
беа
трудово
инфо
цел
експлоатација
проектот
присутна
формирањата
трудова
најчесто
е
во
активности
на
јавуваат
и
се на
мобилните
индустрија, и
угостителството.
Како
главни
се
земјоделството
тимови. Трговијата со луѓе со
мобилни
што
градежништвото,
предвидува
на
различни
како
експлоатирани во Азербејџан.
вклучување
од
и
Проектот отворање
центри
за
на
пред-
вработување во две регионални организации
на
за
услугите
на
угостителските објекти и е во
тимови кои ќе се вклучат во
промоција
комбинација
сексуалната
различни едукации и обуки од
синдикатот и други достпани
експлоатација. Овој тренд е
четири градови од Македонија.
услуги
застапен
-Формирањето
застапување
на
правата
на
работниците
и
жртвите
на
со
особено
во
2008
година кога 58 проценти од
тимови
идентификуваните
жртви
соработката
трудово
сексуално
и
се
Порта,
е
на од
мобилните значење
со
каде
на
на
УНАСМ
како
и
јавно
Отворена
принудна работа и трговија со
преку
луѓе. Со проектот ќе бидат
што
опфатени
директна комуникација работниците информираат
ќе
повеќе
од
400
со
работници на територија на
се
Република
за
Проектот
Македонија. е
поддржан
од
своите права и ќе се
Националната федерација на
обезбедат со инфо
христијанските синдикати CNV
материјали
Internationaal од Холандија.
и
контакти каде што ќе можат
Година 2012, бр.10
да
побараат
Стр.3
Инфо СТАТ Државниот завод за статистика на
социјалните трансфери, тогаш сиромашни се 30,5 проценти од
Македонија
ги
домаќинствата. Најранливи се домаќинствата на двајца возрасни со
пресмета и објави меѓународно
три и повеќе издржувани деца. Сиромашни се 36,5 проценти од
споредливите
за
лицата кои живеат во такви домаќинства. Дури 40 проценти од
сиромаштијата за 2010 година,
населението не може да ги плаќа обврските, 29 проценти од
по
Лаекен
населението не се во состојба да го загреваат својот дом. Вкупно 55,4
индикатори за сиромаштија. Тие
проценти од населението не може да дозволи на својата трпеза месо
се
за
или риба два пати во неделата. Стапката на сиромашни невработени
приходи и услови за живеење
лица изнесува 50,6 проценти, додека стапката на сиромашни
која
според
вработени лица е 9,9 проценти. Сериозно материјално обесправени
препораките на Европската унија
лица или процент на население кое не може да си дозволи барем 4
и
за
од 9 потреби, по возраст се 36,5 проценти од децата од 0 до 17
населението.
години, 34,4 проценти од населението на возраст од 18 до 64 години
за
првпат податоци
таканаречените базирани се
на
Анкетата
спроведува
даваат
реална
состојбата
на
слика
Според овие податоци во 2010
и 35,8 проценти од лицата постари од 65 години.
година, стапката на сиромашни
24,3 проценти од жените и 22,1 процент од мажите на возраст 18-59
лица во Република Македонија
години
изнесува 27,3 проценти, но во
домаќинства
вкупните
интензитет на економска
приходи
домаќинствата ситe
се
социјални
на
пресметани трансфери
и
кои
активност. лица
од
живеат со
вкупно
1.000
приходи
сиримаштија.
домаќинствата
се
низок 557,9
живеат
на
во
Дури
пензиите. Доколку во вкупните
под
Сиромашни се
прагот
на
исклучат приходите од пензиите, тогаш
стапката
на
сиромашни
лица е 42,8 проценти, доколку, пак,
се
исклучат
само
Расте бројката на невработени во Хрватска Само во изминатите две недели во Хрватска без работа останаа 2.000 луѓе и доколку продолжи тоа темпо, државата ќе влезе во 2013 година со најмалку 350.000 невработени. Моментната бројка е 347.859, додека бројот на слободни работни места е 3.421
Да промовираме пристојно работно време Во почетокот на месец Декември се одржа семинар на тема „Промовирање на пристојно работно време“ кој се одржа во Република Бугарија во организација на МОТ. Главна активност беше усогласување на потребите на работниците со интерес од страна на работодавачите. Од Република Македонија учество на овој семинар зедоа претставниците од трите социјални партнери кои учествуваат во социјалниот дијалог. Од името на УНАСМ, на овој семинар беше Благоја Иваноски, Претседател на секторот индустрија.
Стр.4
г-дин Благоја Иваноски со претставниците на МОТ
УНАСМ Билтен
Минималната плата во Македонија испадна промашена инвестиција Законот за минимална плата не ги даде очекуваните резултати, оти не ја подобри финасиската состојба на работниците за кои се однесуваше и не го подобри нивниот живот и затоа треба да се проемни начинот на кој се пресметува, констатираа учесниците во јавната дискусија „Дали минималната плата овозможува пристоен живот?“ која ја организира Прогрес-институтот за социјална демократија, Олоф Палме. Само 7 проценти од вработените во државава имаат корист од Законот за минимална плата, но само 3,7 проценти од нив моментално земаат плата еднаква на законскиот минимум од 8.050 денари, преостанатите ќе ја добијат за период од три години, за колку што треба да се усогласат текстилната и кожарската индустрија. Сега во овие индустрии работат 40.000 луѓе кои земаат плата од 6.236 денари – истакна, доцентот на Економскиот факултет, Драган Тевдовски. Според мислењето пак на 1000 граѓани кои биле опфатени во анкетата спроведена од Прогрес институтот, сегашниот износ на минимална плата не е во ред за 67 проценти од нив. Вкупно 43 проценти од анкетираните пак се изјасниле дека минималната треба да изнесува над 15.000 денари. Вкупно 67 проценти од анкетираните се изјасниле дека Законот не е во интерес на оставрување на правата на работниците. Вкупно 18 проценти сметаат дека законот за минимална плата е во интерес на работниците, а 15 проценти се изјасниле дека немаат мислење за тоа.
Словенечките синдикати се против предлогот на примиерот Јанша новинари во рамките на самитот на
прерасне во проблем за целата
ЕУ во Брисел.
еврозона,
средата
Синдикатите во
истакнувајќи дека ако буџетот не
2.500 потписи до Парламентот.
може да биде прифатен, државата
Ова е прва фаза од постапката за
нема
распишување референдум со цел
никаков
да
на
инвестиција. Економската состојба
Јанез
буџетот за 2013 година, што беше
дополнително ќе се влоши, што ќе
Јанша ги обвини синдикатите во
неодамна одобрен од парламентот.
ја принуди Словенија да побара
јавниот сектор, дека ја саботираат
Согласно законот претседателот на
европска
ид нин ат а
со
Парламентот треба да даде рок од
Синдикатите се противат на една
по с т а пк а
за
30 дена на синдикатите, во кој
од мерките во буџетот за 2013
прифаќање
на
треба да соберат 40.000 потписи,
година
неопходни
намалување од пет проценти на
Словенечкиот
премиер
на
С ло в е ниј а
з а по чн ув а ње то референдум буџетот
за
за
2013
година.
спречи
за
петиција
Јанша,
со
се
поднесоа
изјави
прифаќањето
организирање
на
може
да
европски
со
финансира проект
финансиска
која
предвидува
саботажа, што може да нанесе
референдумот биде спроведен и
службеници. Синдикатите најавија
штета на развојот и на животот,
гласачите
штрајк
како
тогаш Парламентот нема да може
идните
така
генерации,
премиерот
пред
Година 2012, бр.10
и
на
изјави
словенечки
да
гласа
го по
отфрлат тоа
законот,
прашање
на
23
за
помош.
референдум.
сегашните,
трошоците
се
или
Иницијативата за референдум е
на
Доколку
да
државните
јануари,
против
владините мерки за штедење.
во
следните 12 месеци. - Ова може да Стр.5
Привлекување и задржување на жени со врвен талент
Во рамки на иницијативата на Европа 2020 – Еднаквоста се исплати, на 30-ти Октомври се одржа работилница во ЕУ ИнфоЦентар Скопје. Социјални партнери кои учествуваа во организација на оваа иницијатива од Македонија покрај Бизнис Конфедерација на Македонија (БКМ) се и Занаетчиска Комора на Македонија (ЗКРМ) и Унија на Автономни и Независни Синдикати на Македонија (УНАСМ). На работилницата присуствуваа 47 претставнички на големи, мали и средни компании како и жени претриемачи кои успешно водат свои бизниси во нашата држава. Еднаквоста се исплати е иницијатива на Европската Унија а спроведувачи на оваа иницијатива се Роланд Бергер од Германија кои истата ќе ја спроведваат во 34 држави низ Европа и 40000 бизниси. Работилницата ја отвори г-ѓа Оливија Тасич извршен ди р е к то р на З ан ае тч и ск а Комора на Македонија а ја спроведе Др. Миланка Плавец. Темата на работилницата беше корпоративна стратегија во која родовата еднаквост е примарен елемент со посебен акцент на привлекување на врвните таленти независно од родот, зајакнување на балансот меѓу работата и животот, п р о м о в и р а њ е н а
Година 2012, бр.10
професионално унапредување, евалвирање на системот на плати од родова перспектива, подигање на свеста кај матурантите и мотивирање за сиот спектар на образовни профили. Општата стапка на учество на ж е н и т е н а македонскиот пазар на труд изнесува 35,3% и е далеку под просекот на ЕУ – 58,5%. Стапка на жени во Македонија кои работат со скратено работно време (6,7%) е далеку под просекот на ЕУ (31,6%). Високото образование на жените во Македонија изнесува 15% наспроти ЕУ (2 4 ,8 % ) . Проблемот со хоризонталната сегрегација се забележува и во Македонија но и во ЕУ-27 и со самото тоа се потенцира потребата од мотивација на матурантите за влез во сектори и професии кои не се типични за нивниот пол. Додека во делот на вертикална сегрегација се забележува дека ситуацијата во Македонија е слична како и во ЕУ-27 односно пропорцијата на жени во надзорните одбори е 15% за разлика од ЕУ каде е 14% како и жените на менаџерски позиции к а де с и т уа циј а та е 2 9 % наспроти 33%. Покрај едукативниот карактер на работилницата и пренесувањето на добри практики, работилницата беше и добра можност за разменување на информации меѓу присутните како и можност за добивање на д и р e к т н и информации од
тимот на Еднаквоста се исплати. Во рамките на оваа иницијатива се подготвува и електронски весник во кој ќе се даде осврт на работилниците во сите земји членки на Европската Унија (27) но и во 7 земји кои не се членки на ЕУ. Од присуството и интересот за работилницата можеме да заклучиме дека во Македонија постои интерес по ова прашање но, она што загрижува е фактот што мажитеменаџери не одговорија на поканата за активно учество на работилницата, што говори за фактот дека ова прашање можеби не е доволно актуелно и бара поголема вклученост од сите фактори во државата. Сепак работилницата беше еден чекор понапред кон креирање на стратегија за еднаков родов пристап и кон креирање на стратегија за подобрување на условите за работа на жените во Македонија.
Стр.6
WWW.UNASMPP.WEEBLY.COM WWW.OZUNASM.WEEBLY.COM WWW.MSO-UNASM.MK
РЕГИОНАЛНА ОРГАНИЗАЦИЈА УНАСМ ПРИЛЕП Ул: „СОТКА ЃОРЃИОСКИ“ ББ (х.Скопје) 7500 ПРИЛЕП, РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Координатор: Гоце БЛАЖЕСКИ Тел: +38948410999 Email: unasmpp@gmail.com РЕГИОНАЛНА ОРГАНИЗАЦИЈА УНАСМ СТРУГА
УНИЈА НА НЕЗАВИСНИ АВТОНОМНИ СИНДИКАТИ НА МАКЕДОНИЈА
ГРАДСКИ ПАЗАР ББ (на спрат) 6330 СТРУГА, РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Координатор: Драгица ПОПОСКА Тел: +38946784495
ул: „Васил Ѓоргов“ бр.39, 1000 Скопје, Република Македонија Тел: +38923230307 Email: info@unasm.org.mk за издавачот: Слободан АНТОВСКИ издавач:
УНАСМ
уредува:
Рубинчо АРИЗАНКОСКИ
Email: unasmstruga@yahoo.com РЕГИОНАЛНА ОРГАНИЗАЦИЈА УНАСМ ДЕЛЧЕВО СВЕТОЗАР МАРКОВИЌ ББ 92000 ДЕЛЧЕВО, РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Координатор: Димитар МОМЧИЛОВ Тел: +38933410281 Email: unasmdelcevo@yahoo.com РЕГИОНАЛНА ОРГАНИЗАЦИЈА УНАСМ ОХРИД
Електронски информатор УНАСМ Билтен Email: unasmbilten@gmail.com
БУЛЕВАР ТУРИСТИЧКА ЗГР. РЕМИС 2 – ЛОКАЛ 3 6000 ОХРИД, РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Координатор: Благоја ИВАНОСКИ Тел: +38946251077 Email: unasm_ohrid@yahoo.com