De honger van wetenschapper Koçer

ERC-winnaar dr. Armağan Koçer: Heerlijk, dat er nog zo veel te leren valt!

Armağan Koçer, biochemicus aan de universiteit van Groningen, wist vorig jaar een prestigieuze Europese subsidie van 1,5 miljoen euro voor Nederland binnen te halen. “Studenten die een carrière in de wetenschap laten schieten, beseffen niet welke kansen ze missen.” DOOR MARIANNE WILSCHUT

Het gaat goed met Armağan Koçer. Vorig jaar wist de 38-jarige biochemicus uit Groningen zowel een NWO-VIDI subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) als van de Europese Unie binnen te slepen en dit jaar verwacht Koçer ook nog eens haar eerste kindje. “Ik ben erg gelukkig,” zegt ze dan ok.

Gelukkig was Koçer ook toen zij op 28 maart samen met de andere Nederlandse winnaars van de European Research Council (ERC) door minister Ronald Plasterk gehuldigd werd. Een feestje was wel op zijn plaats want het binnenslepen van deze subsidie die excellente jonge onderzoekers helpt bij het opzetten van een onderzoekslijn, is een hele prestatie. Vorig jaar werden meer dan tienduizend aanvragen voor deze ERC-grants ingediend. “Uiteindelijk wordt minder dan drie procent daarvan gehonoreerd, ongeveer tweehonderd over heel Europa,” vertelt Koçer. “Ik schatte mijn kansen dan ook niet al te hoog in, maar als ik er niet in had geloofd dat ik een kans maakte, dan had ik het niet geprobeerd. Nadat ik de eerste ronde overleefde, was ik al wat zekerder van mijn zaak, maar evengoed was het een geweldig moment toen ik de brief kreeg waarin stond dat ik die subsidie toegekend kreeg.”

met De 1,5 milJoeN euRo wil Koçer een eigen team mensen aan de universiteit van Groningen aan het werk zetten om haar te ondersteunen bij haar onderzoek naar de werking van onze zintuigen. “We gebruiken onze vijf zintuigen dagelijks, maar hoe die zintuigen precies werken is nog steeds niet helemaal duidelijk,” legt ze uit. “Vooral over ons gehoor en onze tastzin weten we nog niet alles. De belangrijkste pijlers van deze zintuigen zijn bepaalde proteïnen die ook in andere organen in ons lichaam zoals het hart, lever en nieren voorkomen. Als er iets mis is met deze proteïnen dan kunnen ernstige ziektes ontstaan. Ik werk aan een model om de werking van deze proteïnen aan te tonen. Als we weten hoe deze werken dan wordt het voor farmaceuten makkelijker om medicijnen te ontwikkelen.”

Koçer is geboren in Tunesië waar haar vader als diplomaat werkte. Zij groeide op in Ankara. Aan de Middle East Technical University van Ankara studeerde ze biochemie en haalde ze haar PhD. “In 2000, in het laatste jaar van mijn promotieonderzoek, ben ik naar Groningen gekomen omdat daar bepaalde instrumenten waren waarmee ik mijn onderzoek kon doen. Het Groningse biotechnologiebedrijf Biomade bood mij vervolgens een baan aan. In 2007 maakte ik de overstap naar de universiteit omdat ik graag mijn eigen onderzoek wilde doen.”

Het verschil tussen de Turkse en Nederlandse academische wereld is volgens Koçer groot. “Om te beginnen kan niet iedereen in Turkije zomaar gaan studeren. Voordat je wordt aangenomen moet je twee zware examens doen. Dan is het ook nog zo dat als je in Turkije klaar bent met je studie dat je kansen op de arbeidsmarkt nog niet heel groot zijn. Pas nadat je een masters hebt gedaan, of je PhD gehaald, kun je een goeie baan vinden. Dat is in Nederland wel anders.”

“Als Je iN NeDeRlAND hARD weRkt, kun je alles voor elkaar krijgen. Turkse universiteiten zijn vaak erg hiërarchisch waardoor het soms lastig is om door te stromen. Bovendien hebben ze weinig geld. Dit leidt ertoe dat wetenschappers bang zijn om hun kennis te delen. Vakgroepen met weinig geld zijn bang dat afdelingen die over meer geld beschikken, er met hun ideeën vandoor gaan. Ook moeten Turkse wetenschappers vaak zelf hun dure instrumenten aanschaffen. Omdat ze bang zijn dat er wat mee gebeurt, lenen ze die liever niet uit aan collega’s.”

Koçer vindt het jammer dat Nederlandse studenten uit migrantengezinnen nog maar weinig voor een universitaire opleiding kiezen. “Ze weten niet wat ze hier in handen hebben. Ik snap het wel, vaak zijn het studenten die uit een familie komen waarin het niet vanzelfsprekend is om te studeren. Niet iedereen is natuurlijk geschikt voor de wetenschap, maar het lijkt me goed als deze jongeren meer voorlichting krijgen over de wetenschap zodat ze zelf kunnen ontdekken of ze uit het juiste hout zijn gesneden voor een wetenschappelijke loopbaan. Als dat zo is dan kan ik die echt aanraden. Wat is er nou heerlijker dan elke dag nieuwe dingen leren en weten dat er nog zoveel te leren valt! Ik zou niet achter een bureau kunnen zitten om elke dag hetzelfde te doen. Ik wil nieuwe dingen leren.”