1
méér over pleegzorg
April 2018 | jaargang 22
Themina gen t
ch Verwa
Doe-Praatgroep
Coraline over…
Dit ben ik!
Meer zelfvertrouwen
Vriendschap & sexting
Weerwolfboeken en Why Don’t We > 24
>4
>6
Binding | april 2018
1
Vroeger & nu
Gezond Gewicht
Thema: Verwachtingen
In deze nieuwe rubriek reageert
Met de Amsterdamse Aanpak
Weet u nog wat uw verwachtingen
Revelino op zijn uitspraken uit 1996.
Gezond Gewicht werken Spirit en
waren, toen u zich aanmeldde
‘Omdat ik vrij snel een volwaardig
de GGD samen om ook pleegouders
als pleegouder? En kwamen uw
gezinslid werd, heb ik mij altijd veilig
en pleegkinderen de helpende hand
verwachtingen overeen met de
gevoeld om te kunnen kiezen wat voor
toe te steken als een kind kampt
realiteit? Heeft u ze bijgesteld? Of
mij goed voelde.’
met overgewicht. Want een gezond
misschien zelfs losgelaten? Alles over
gewicht zorgt voor een blijer kind.
verwachtingen in de pleegzorg.
7
8
Verder in dit nummer Van de redactie
3
Doe-Praatgroep 4 Column Coraline
6
Vakantiepleegouders gezocht!
10
Bericht van de pleegouderraad
18
Column Joram 19 20
Wij zoeken pleegouders!
22
Dit ben ik: Amanda
24
Tweeëntwintigste jaargang, nummer 1, april 2018 ISSN 1386-2138
Met medewerking van Coraline, Katja Kreukels, Meike Bergwerff.
Binding, een blad over pleegzorg, is een uitgave van Spirit voor haar pleegouders en andere geïnteresseerden en verschijnt drie keer per jaar. De artikelen in dit blad vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van Spirit. Evenmin kunnen aan dit blad rechten worden ontleend.
Spirit Servicepunt Pleegzorg en Verblijf Fred. Roeskestraat 73 1076 EC Amsterdam 020 - 540 04 40 pleegzorg@spirit.nl, @SpiritPleegzorg
Overname artikelen Overname van artikelen uit Binding is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Ontwerp, opmaak en druk Ecodrukkers, Nieuwkoop Redactie Meie Geerlings (pleegouder), Helen Hupsel, Maaike Maas (hoofdredactie), Ilse van der Mierden (eindredactie), Ellen Schulze, Jennifer TjonEn-Fa, Sarah Zagt en Conny Zeilstra (hoofdredactie).
22
Binding | april 2018
Redactieadres Spirit, team communicatie 020 - 540 05 00 communicatie@spirit.nl Oplage 1.800 exemplaren Adreswijzigingen U kunt adreswijzigingen of onjuiste adressering doorgeven via pleegzorg@spirit.nl. Fotografie Hans van der Vliet (p. 7), Nancy Siesling (p. 5, 6 en 24), Nienke Laan (p. 13-16) Illustraties Studio Limon (22)
colofon
Diverse berichten
11
MAAIKE MAAS EN
CONNY ZEILSTRA Hoofdredactie Binding
Van de redactie Een rooster met verschillende vakken Wat ligt er weer een prachtige Binding voor ons. Elke keer worden wij
Pleegmoeder Renata deelt haar ervaringen uit de praktijk. Haar relati-
weer verrast, ontroerd en geïnspireerd door de verhalen van pleegkinde-
veringsvermogen en humor helpen haar om haar verwachtingen bij te
ren, pleegouders en andere betrokkenen. Onze verwachtingen zijn altijd
stellen. De plaatsing van haar pleegdochter is voor haar ‘geen les, maar
hooggespannen en we worden zelden teleurgesteld.
een heel lesrooster met allemaal verschillende vakken’, waarvan ‘je maar hoopt dat je ze haalt’.
Met het thema van dit nummer - verwachtingen - raken we bij veel pleegouders ongetwijfeld een gevoelige snaar. Want welke verwachtin-
Met deze Binding hopen we op herkenbaarheid voor u als pleegouder,
gen had u toen u besloot pleegouder te worden? Hoe reëel zijn of wa-
en inspiratie voor mensen die overwegen pleegouder te worden of mis-
ren deze verwachtingen en in hoeverre heeft u die bij moeten stellen?
schien middenin het proces zitten.
Wat kunnen de gevolgen van verwachtingen zijn? Wanneer zijn ver-
Wij wensen u veel leesplezier.
wachtingen helpend, en wanneer juist niet? Daarover leest u onder andere meer in het artikel ‘De kunst van het bijstellen’, waarin coach,
Hartelijke groeten,
organisatieadviseur en pleegouder Henrieke van Diermen geïnterviewd wordt over verwachtingsmanagement in de pleegzorg.
Conny Zeilstra en Maaike Maas
Binding | april 2018
3
Door Meije Geerlings
Doe-Praatgroep: herkenning voor pleegkinderen Doe-Praatgroepen voor kinderen van ouders met psychiatrische of verslavingsproblemen bestaan al een tijd en vinden plaats door het hele land. Pleegvader Tim de Jong nam het initiatief om zo’n groep speciaal voor pleegkinderen op te richten. Met succes. Max (12): ‘Mijn zelfvertrouwen is echt verbeterd.’
‘Bij onze eigen pleegkinderen zagen we dat de
Een groot succes, en Spirit besloot de pilot
bezoeken met hun ouders niet altijd doorgin-
voort te zetten.
gen, en dat riep vragen bij hen op,’ vertelt Tim. ‘Ik wist dat pleegkinderen zich, net als andere
Praatdokter
kinderen van ouders met psychiatrische of ver-
Isj-Sjah (9), is de pleegdochter van Tim, in-
slavingsproblemen, ook vaak afvragen of de
spiratiebron voor deze Doe-Praatgroep en
problematiek van hun ouders hun schuld is.
deelnemer. ‘In het begin was het wel span-
En ze vinden het soms ook lastig om met vra-
nend, Ik kende helemaal niemand en wist ook
gen van anderen over hun situatie om te gaan.
niet goed wat ik moest verwachten, maar de
Maar in een reguliere Doe-Praatgroep woont
tweede keer was het al veel gezelliger. Er was
het merendeel van de kinderen bij de eigen
een praatdokter waar we al onze vragen aan
ouders, dat is een hele andere situatie dan
mochten stellen en hij had ook op alles een
wanneer je in een pleeggezin woont.’
antwoord. Dat was fijn. We hebben veel spel-
‘Aan het einde kregen we een Pauwenveer’
letjes gedaan en dat was heel leuk. Het leukste spel vond ik toen we steeds een kaartje kregen waarop we een emotie moesten uitbeelden en dan moesten de andere kinderen raden welke emotie dat was. Dat is best wel lastig hoor!’
‘Voor onze pleegdochter vonden we het be-
Blozend voegt ze er aan toe: ‘Mijn favoriete
langrijk dat ze herkenning zou vinden bij ande-
emotie is verliefd.’
re pleegkinderen,’ vervolgt Tim. ‘Pleegkinderen hebben het nodig om te ervaren dat er ande-
Trots
ren zijn die met dezelfde vragen worstelen.’
Trots laat Isj-Sjah de map zien die ze tijdens
Zo ontstond het idee voor een Doe-Praatgroep
de bijeenkomsten heeft gekregen. Ze vertelt
voor pleegkinderen. Spirit omarmde dit en
dat de groep haar heeft geleerd om beter te
samen met Arkin ontwikkelde zij de Doe-
begrijpen waarom haar moeder soms haar af-
Praatgroep, voor pleegkinderen tussen acht en
spraken met haar vergeet en waarom ze nu bij
twaalf jaar. Tim: ‘Ik vond het positief om te er-
Tim en Mirjam woont. Ze mist haar moeder
varen dat een voorstel vanuit een pleegouder
nog wel heel vaak, maar begrijpt haar proble-
werd opgepakt.’ Afgelopen jaar vond de eerste
men nu beter. ‘Ik vind het ook veel minder ver-
pilot van deze groep plaats, met acht kinderen.
velend als mensen vragen waarom ik niet thuis Ish-jah en Tim de Jong
4
Binding | april 2018
woon. Ik heb zelfs een spreekbeurt in de klas
ervaringen gingen uitwisselen. Ze waarschuw-
gehouden over pleegzorg.’
den ook dat er wat drukke kinderen waren.
snel! Dan zal het wel leuk geweest zijn.’
Dat was heel fijn. Sommige kinderen waren in-
Superlekker
Ook Max (12) volgde afgelopen jaar de Doe-
derdaad druk, maar ik vind dat zij toch de kans
Max en Isj-Sjah vinden het heel goed dat de
Praatgroep. Hij heeft in zijn leven al heel wat
moeten krijgen om zich gelukkig te voelen.’
Doe-Praatgroep doorgaat en hopen dat andere kinderen er net zoveel aan hebben als
hobbels moeten nemen, maar vond na vijf jaar in verschillende pleeggezinnen zijn plekje
Het spel met de bus is bij Max favoriet. ‘Bij dit
zij. Isj-Sjah: ‘Alle kinderen zijn daar aardig, je
bij zijn huidige pleegouders. ‘In mijn vorige
spel was ik de bestuurder van de bus en de an-
kunt goed met elkaar praten en je hoeft het
pleeggezinnen lukte het niet. Ik weet niet
dere kinderen waren de passagiers. Ik moest
niet uit te leggen als je je rot voelt.’ Max: ‘Mijn
goed waarom, maar ik mocht daar niet blij-
als bestuurder reageren op allemaal gekke si-
zelfvertrouwen is ook echt verbeterd. Aan het
ven. Ze wilde mij niet meer denk ik.’ Ook Max
tuaties in de bus. Een soort rollenspel dus om
eind kregen we een Pauwenveer. Omdat we
is enthousiast over de Doe-Praatgroep. ‘We
te leren hoe je kan reageren op verschillende
zo trots als een pauw op onszelf mogen zijn.
hadden eerst een gesprek bij de leiders. Daar
situaties. Iedereen mocht een keer de bus be-
Daar denk ik nog steeds wel eens aan als ik me
ging ik samen met mijn pleegouders heen. Ik
sturen om dat te oefenen.’ Max vertelt dat de
niet zo lekker voel.’ Isj-Sjah vindt dat al het lek-
vond dat wel spannend, maar de leiders waren
groep kinderen niet zo groot was. ‘Niet een
kers ook nog wel even genoemd mag worden.
echt heel aardig en daardoor vond ik het met-
klas vol ofzo. Ik weet al hun namen nog en dat
‘Want dat was er echt elke keer, en dat was
een niet meer spannend. Ze vertelden dat we
is bijzonder, want ik vergeet namen altijd heel
gewoon superlekker.‘ ■
Wat is de Doe-Praatgroep? Samen met Arkin Preventie Jeugd is Spirit een Doe-Praatgroep gestart speciaal voor pleegkinderen tussen de 8 en 12 jaar waarvan de ouder(s) psychische problemen of verslavingsproblemen hebben. De kinderen leren hier te verwerken dat zij pleegkind zijn en de problematiek van hun ouder(s) beter begrijpen. In 9 bijeenkomsten komen spelenderwijs verschillende thema’s aan bod. Ook is er een psychiater aanwezig waar de kinderen hun vragen aan kunnen stellen. De volgende Doe-Praatgroep start op donderdag 4 oktober 2018.
Meer informatie of aanmelden? Ga naar pleegzorgacademie.plusport.com Mail pleegzorg@spirit.nl of bel 020 - 540 04 40. Max: ‘Aan het einde kregen we een Pauwenveer. Omdat we zo trots als een pauw op onszelf mogen zijn.’
Binding | april 2018
5
column
Coraline is onze vaste columniste. Ze is 15 jaar en woont bij haar oma.
CORALINE Vriendschap is erg belangrijk voor onze ontwikkeling, we leren zo verdriet van een ander kennen en delen geluk met iemand waarvan je houdt. Voor mij moet vriendschap wederzijds zijn en elk moment van de dag, je kan niet midden in een gesprek ineens denken van: ja, nee, jou mag ik niet, of nu ben ik klaar met je. Ik heb zelf goede vrienden, het is maar hoe je ze behandelt. Natuurlijk heb ik slechte vrienden gehad en ik ben heel blij met ze geweest, want ik heb nu ook mezelf ontdekt over hoe ik ben. Sexting, misschien heb je er wel eens van gehoord. Sexting is het versturen van seksueel getinte berichten, foto’s en/of filmpjes. Vaak van een jongen naar een meisje en andersom. Sociale media worden hiervoor ingezet en met grote regelmaat is een bericht, foto en/of filmpje binnen enkele seconden verspreid. Door Coraline
Steeds vaker sturen jongeren zelfgemaakte (naakt)foto’s en blootfilmpjes via hun smartphone. Op een school van een vriend hebben 250 kinderen aangegeven zelf wel eens een seksueel getinte foto of filmpje te hebben verspreid. Terwijl het verspreiden van dit soort filmpjes strafbaar is. Veel jongeren zijn zich hier niet van bewust en laten zich ‘meeslepen’ in de
Vriendschap & sexting
waan van het moment. Uit gegevens die tot nu toe bekend zijn, blijken vooral jonge meiden in de leeftijd van veertien tot zeventien jaar het slachtoffer te zijn. Ik heb zelf wel ooit een doorgestuurde naaktfoto gekregen, maar heb hem verwijderd en er niet naar willen kijken. Ik vind dat je lichaam voor jezelf is en als hij of zij je lichaam wil zien, vind ik dat hij of zij gewoon moet komen, dan kan
‘Wat brood en water zijn voor het lichaam, is vriendschap voor de ziel.
er namelijk bijna niks fout gaan. Ik heb nooit een foto gestuurd naar mijn
Zonder vriendschap zou onze ziel opdrogen. Zonder vriendschap zou
vriendjes die ik toen had en ik stuur ze nu ook niet naar mijn vriendje die
onze ziel sterven. Het zal wel geen toeval zijn dat ik de laatste maanden
ik nu heb. We hebben samen besproken dat we dat ook niet gaan doen,
mensen veel hoor zeggen dat ze leven bij de gratie van vriendschap. We
want dat hoef ik niet van hem en hij ook niet van mij.
leven in een samenleving waarin vriendschap niet gewoon is. We zijn er kennelijk niet erg goed in om belangeloze vriendschappen te sluiten.’ Dit schrijft Rinus van Warven in zijn column over Vriendschap, op de website van de Hindoestaanse mediazender OHM.
6
Binding | april 2018
Conclusie
Vriendschap en sexting horen niet bij elkaar!
Door Meije Geerlings
Vroeger & nu Stadsverfraaier Revelino Heskes (37) woonde van zijn vierde tot zijn zeventiende in een pleeggezin. Op zijn zestiende werd hij in de allereerste Binding geïnterviewd over een tekenwedstijd die hij won. Eenentwintig jaar later reageert hij op de uitspraken van toen.
‘Ik wil nu anderen graag een podium bieden’ ‘Het is belangrijk dat mensen leuk vinden wat je maakt, niet dat je het zelf tof vindt.’ ‘Ik was mij er heel bewust van dat ik anders was. Als gekleurd kind in
Revelino in 1996
Revelino in 2017
een verder volledig wit gezin was dat ook nogal zichtbaar. En als kind wilde ik er vooral graag bij horen door niet afwijkend zijn. Ik wilde ook graag iets maken wat de jury mooi zou vinden. Ik weet nog dat er toen
gezin die zo creatief was. Mijn pleegouders hebben mij altijd evenveel
ansichtkaarten zijn gemaakt van mijn tekening. Dat voelde echt bijzonder.’
gegeven als hun biologische kinderen, ook in kansen en mogelijkheden. Ik heb de kunstacademie gedaan, kunst- en cultuurwetenschappen
‘Ik ben teleurgesteld dat de kikker uitgekozen is.’
en de docentenopleiding beeldende vorming. Omdat ik al vrij snel een
‘Ik wilde graag laten zien wat ik kon. Ik had niet voor niets vijf tekeningen
volwaardig gezinslid werd, heb ik mij altijd veilig gevoeld om te kunnen
gemaakt! Glad, ruw, verschillende details. Ik was echt teleurgesteld dat
kiezen wat voor mij goed voelde.’
de kikker was uitgekozen. Dat was de makkelijkste van allemaal. Ik had liever gezien dat hij de slak gekozen had. Die liet veel beter mijn skills
‘Ik wil nu anderen graag een podium bieden. Relevant zijn voor de
zien door de gladde huid en lichtinval. Maar nu begrijp ik het wel. Er
maatschappij door wijken mooier te maken. Daardoor vinden mensen
waren nog veertien andere winnaars. Daar moest het ook bij passen.’
het hopelijk fijner om er te wonen en blijven ze uit de problemen. Ik ben nu met twee gave projecten voor gevelverfraaiing in de stad bezig en ik
‘Ik vond het supertof dat ik de prijs gewonnen had.’
droom ervan om moeilijke wijken met kunst leefbaarder te maken en zo
‘Ik was via mijn voogd uitgenodigd om mee te doen aan de wedstrijd
mijn steentje bij te dragen aan een betere maatschappij. Als zestienjarige
omdat hij wist dat ik goed kon tekenen. Ik won een walkman. Dat was
was ik trouwens veel materialistischer. Ik wilde ook best advocaat
echt een big deal. Het motiveerde me enorm.’
worden, dat klonk zo chique. Maar ik ben toch de kunstzinnige kant op gegaan. Het moest gewoon zo zijn.’
‘Ik wil later wel iets met tekenen gaan doen, ontwerper ofzo.’ ‘Ik ben door mijn pleegouders altijd vrij gelaten en gestimuleerd om
Geïnteresseerd in de gevelkunst van Revelino Heskes? Kijk op citylab010.nl/
mijn creatieve kant te ontplooien, maar ik was wel de enige in het
plannen/stadsverfraaiingrotterdam-testcaseoudenoorden
Binding | april 2018
7
Spirit en GGD maken zich sterk voor een gezonde levensstijl Door Katja Kreukels
goede voorbereiding. Je ontwikkelt een an-
In 2013 luidde de gemeente de noodklok. 30.000 Amsterdamse kinderen van 2 tot en met 18 jaar waren te zwaar. Met de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht begint het tij langzaam te keren. Spirit en de gemeente werken nu samen om ook pleegouders en pleegkinderen te helpen. Want een gezond gewicht zorgt voor een blijer kind.
tenne en leert de juiste vragen te stellen. ‘Hoe zit een kind in zijn vel? Hoe gaat het om met eten en drinken? Hoeveel tijd zit hij achter een computerscherm? Hoe kunnen pleegouders en kinderen gemotiveerd worden om samen meer te bewegen? Het belangrijkste uitgangspunt is daarbij niet de weegschaal, maar de gezondheid van de kinderen en pleegouders zelf.’
De negenjarige Melissa speelt veel buiten en is
weleens mee uit sporten. Met Melissa ging ik
Vingertje
helemaal niet geobsedeerd door snoep. Toch
bijvoorbeeld sprintjes trekken in het park. Bij
Met het vingertje zwaaien helpt vaak niet om
bleef ze tot verbazing van haar pleegouders
haar sloeg de vonk over.’
het thema gezondheid bespreekbaar te maken
maar aankomen. Na het uitvlooien van haar
Jennifer begrijpt best dat niet alle pleegzorg-
bij ouders, weet Madeline van Riemsdijk van de
voedingspatroon samen met pleegzorgbege-
begeleiders sprintjes gaan trekken in het park
GGD. Zij gaf vorig jaar twaalf Spirit-medewerkers
leider Jennifer Tjon-En-Fa van Spirit bleek dat
met pleegkinderen, maar ze kunnen er op hun
de training over gezonde levensstijl.
het niet ging om wat ze at, maar om wat ze
eigen manier wel aandacht aan besteden. ‘In
dronk. Een Fristi bij het ontbijt, twee pakjes
de gesprekken met pleegouders moet dit on-
‘Win als pleegzorgbegeleider vertrouwen en
vruchtensap mee naar school, thuis thee met
derwerp net zo vanzelfsprekend worden als
probeer te achterhalen wat de oorzaak van het
suiker en chocomelk ’s avonds na het eten.
school, vriendschap en seksualiteit. Gezondheid
overgewicht is’, vertelt Madeline. Benoem ook
Dagelijks kreeg ze bergen met suiker binnen.
heeft ook invloed op hoe je je voelt.’
de risico’s. ‘Kinderen met overgewicht hebben een vergrote kans op lichamelijke en psychi-
De koers werd op aanraden van Jennifer verlegd naar suikerarm. Melissa ging op atletiek,
Gewoontes
waar ze ook nog eens leuke vriendinnen vond.
Die extra aandacht is zo belangrijk, omdat
Ze verloor tot haar eigen vreugde gewicht en
pleegkinderen een risicogroep vormen als
won aan zelfvertrouwen.
het om overgewicht gaat, legt Jennifer uit.
‘Gezondheid heeft ook invloed op hoe je je voelt’
‘Pleegkinderen hebben bijna allemaal een trauma opgelopen. Op het moment dat ze naar een pleeggezin gaan, bestaat er het risico dat ze naar comfortfood grijpen of de ongezonde eetgewoontes meenemen uit hun vroegere ge-
Zo zou het moeten gaan, vindt Jennifer. Zelf
zin. Bij meisjes komt het ook wel voor dat ze
is de pleegzorgbegeleider een schoolvoorbeeld
stiekem ongezond eten als ze niet goed in hun
van een gezonde levensstijl. Ze sport dagelijks
vel zitten. Dan heb je daar als pleegouders niet
en haar lunchtrommel puilt uit met tomaten,
veel zicht op. Bovendien is het lastig om daar
vette makreel, eieren en avocado. ‘Ik probeer
iets van te zeggen.’
aan mijn gezinnen een blije energieke pleeg-
Extra ondersteuning voor pleegzorgbegelei-
zorgbegeleider te laten zien en vertel hoe leuk
ders is daarom zeer welkom, vindt Jennifer.
het is om te bewegen. Ik neem kinderen ook
De training van de GGD die zij volgde, is een
8
Binding | april 2018
sche klachten, kunnen gepest worden en zich
Beweeg mee met Jennifer en ontdek hoe leuk samen sporten kan zijn. Mail haar op J.tjon-en-fa@spirit.nl.
wandelen, fietsen of sporten. Benader het onderwerp positief en geef het kind complimenten. Dat werkt beter dan het onderwerp overgewicht heel direct te benoemen in een gesprek.’
Gepest Een pleegzorgbegeleider kan vervolgens meedenken over wat de beste aanpak is en contact leggen met Spirit actief, dé bemiddelaar met sportverenigingen. Projectleider Abdellah Ahrouch is erg blij met de hulp van de GGD. ‘Dit thema moet op het netvlies van de hulpverlener staan, zodra hij een gezin binnenkomt. Met de training van de GGD worden medewerkers zich bewust van wat er allemaal mogelijk is in de stad als het gaat om beweging en gezondheid. De volgende stap is uit te vinden waar een pleegkind op dat moment behoefte aan heeft. Een kind zomaar op een sportclub zetten zonder te weten of dat bij hem past, heeft geen zin.’ Abdellahs ambitie is om een pleegkind een langdurig sport-zorg-traject aan te bieden, een compleet pakket. Drie maanden lang, vier uur per week. ‘Een intensieve begeleiding samen met een diëtist waarin het niet alleen gaat om bewegen, maar ook om een gezonde levensstijl.’ En hij benadrukt: ‘Met aandacht voor de achterliggende problemen. Gaat het wel goed op school? Wordt een kind gepest? Heeft het hechte vriendschappen?’ Abdellah Ahrouch van Spirit en Madeline van Riemsdijk van de GGD.
De ambitie van de gemeente Amsterdam is om
onzeker voelen. Kortom: een gezonde manier
let ook op ongewoon eetgedrag. Stel dat kinde-
in 2033 op het landelijk gemiddelde te zitten.
van leven gaat over het welzijn van het kind.’
ren nooit wat lekkers mee naar school nemen,
Madeline: ‘Nu heeft 1 op de 5 kinderen last
maar wel zwaarder worden? Dan moet er een
van overgewicht. Wij willen dat terugbrengen
Waakzaam
belletje gaan rinkelen.’ De volgende stap is zelf
naar 1 op de 7 kinderen. Ook wil de gemeente
Wat kunnen pleegouders zelf doen? Jennifer:
het goede voorbeeld geven, vertelt Madeline.
geen vrijblijvendheid meer. Het uitgangspunt
‘Vang de signalen op. Het meest zichtbare sig-
‘Haal minder snoep in huis en meer fruit en rauw-
is dat overgewicht bij kinderen níet kan en we
naal is dat een pleegkind zwaarder wordt. Maar
kost. Ga samen vaker naar buiten om te spelen,
verwachten dat organisaties daar hun steentje aan gaan bijdragen.’ Aan Jennifer zal het niet
Wil je een van de eerste pleegouders zijn die meedoet aan het sportzorg-traject? Geef je nu op bij Spirit Actief via actief@spirit.nl Meer weten? www.amsterdam.nl/zoblijvenwijgezond
liggen. Binnen Spirit bijt ze alvast het spits af door met pleegkinderen samen te gaan sporten in een park. ‘Ik wil kinderen graag zelf laten ervaren hoe leuk het is om samen te bewegen.’ ■
Binding | april 2018
9
Kunt u een kind een f ijne zomer bieden?
Vakantiepleegouders gezocht!
Wanneer? Van 21 juli tot en met 2 september 2018 Voor wie? Voor kinderen van 5 tot en met 16 jaar
Trots!
Batavia
De pleegouders van Anton (10) gaan een weekje
Ireen (14) en Thomas (10) werden gebracht door hun pleegouders. We hebben
op vakantie, en daarom komt Anton bij ons loge-
twee heel gezellige weken met ze gehad. Een van de eerste avonden hebben
ren. De eerste dag stapt een vrolijk zelfverzekerd
we samen de film over Michiel de Ruyter bekeken. Zo kwamen we erop om met
jongetje onze kamer binnen. Zodra hij de tram-
z’n allen naar de Bataviawerf te gaan. Ondanks de kou en regen bekeken we
poline in de tuin ziet, zie ik zijn ogen glinsteren.
het hele schip. Thomas en Ireen wilden alles weten van de geschiedenis van het
‘Mag ik daarop?’ vraagt hij. Nog voordat ik kan
schip en het verhaal erachter. Van hun eigen zakgeld kochten ze een paar leuke
antwoorden, vertelt mijn zoon dat hij een klim-
souvenirs. Die werden zorgvuldig ingepakt en mee naar huis genomen. We zijn
muur in zijn kamer heeft. Ze sprinten naar boven.
ook met ze naar Sea Life in Scheveningen geweest en hebben daarna heerlijk
Na een half uur stuiven ze voorbij richting trampo-
uitgewaaid aan het strand.
line en springen tot ze niet meer kunnen.
Deze vakantieperiode was heel ontspannend voor de kinderen. We zagen ze opbloeien. Zij hebben genoten en wij hebben genoten. Dit is iets wat je ieder
Voordat Anton kwam logeren, hadden we ge-
kind gunt. Ireen is daarna ook nog een paar keer een aantal dagen alleen bij ons
hoord dat hij net had leren fietsen. Dus regelden
geweest. Soms bouw je dus in een korte periode een band op.
we vooraf een fiets voor hem. Met z’n allen gaan we op pad. In het park vliegt mijn zoon de weg
Marja en André
af en crost de heuvels op en af. Anton trapt op
Vakantiepleegouders
zijn rem en kijkt de kinderen ademloos aan. ‘Dat kan ik helemaal niet’, zegt hij een beetje angstig.
De namen van de pleegkinderen zijn vanwege de privacy gefingeerd.
Ik vertel dat de kinderen al vaak hebben geoefend en dat het helemaal niet erg is dat je dit nog niet kan. ‘Maar zou je het wel willen proberen?’ Hij
Wilt u een pleegkind opvangen in de vakantieperiode?
knikt. Ik hou hem vast terwijl hij de heuvel op en af en fietst. Al snel durft hij het zelf ook.
Bel of mail met Astrid Sjawalludin via 06 - 46 36 87 27 /
De dagen daarna komt Anton iedere ochtend in
020 - 540 0440 of a.sjawalludin@spirit.nl.
z’n pyjamaatje naar beneden. Vanaf de trap roept
Astrid: ‘Al zo’n vijf jaar regel ik de vakantiepleegzorg voor
hij al: ‘Edwin, gaan we mountainbiken?’ Na een
verschillende kinderen. Voor heel veel kinderen is het ont-
paar dagen kan hij net zo snel over de heuvels als
zettend fijn een paar ontspannen weken te hebben. Ook al
onze kinderen. Hij is zo trots!
betekent dit dat ze tijdelijk op een ander adres verblijven.’
Edwin en Marleen
Na uw aanmelding neemt Astrid ook altijd contact op met uw pleegzorgbe-
Vakantiepleegouders
geleider. Een pleegkind mag uiteraard mee op vakantie met u, als dit maar in Nederland is.
10
Binding | april 2018
a: Theachm tingen Verw
Het waait
Mijn jongen en ik zitten naast elkaar onder Het waait, de regen komt met bakken uit de hemel. Wüst haar geweldige 3 kilometer rijdt het oude afdak van de eretribune en kijken hoe Ireen koffie of zo? Want dan haal ik het even,’ tijdens het WK in het Olympisch Stadion. ‘Wil je door een interview heen en stuitert de zegt hij. ‘Graag, ik zie je zo.’Hij springt op, loopt dwars terug? Je weet nooit wat hij uithaalt. Voor krochten van het stadion in. Ik lach. Waarmee komt hij verrassing: een vrouw, tien flessen cola, hetzelfde geld komt hij over een uur terug met een grote Never a dull moment. Volwassen is hij een doos apennootjes, een nieuwe jas, een ouwe fiets… familie. inmiddels. De pleeg voorbij, een vaste waarde in de een pleegkind. Wat denken jullie ervan?’ Jaren terug gooiden we het in de groep: ‘We willen wel in mijn bed, niet…’ Verrassende oppositie ‘Maar,’ klonk het in koor, ‘niet in mijn kamer, niet niet tegenop kon. We besloten even te waar volwassen en sociaal verantwoorde argumentatie paar jaar later was het dan toch zo ver, en wachten, het is immers niet niks – eentje erbij. Een geheimen gedeeld. Niks ja maar, niks hoe. Kamers werden leeggeruimd, bedden opgeofferd, jaloezie of afgunst. ‘Kom erbij, mi casa es su casa.’ volwassen. Altijd is hij er bij, verjaardagen, En nu, jaren later, de kinderen de deur uit, en onze jongen ie… ‘Geen koffie, wel warme chocomel feesten, verdrietige dagen, hij hoort erbij. Ah, daar komtde bar. Haar dienst zit erop.’ met slagroom. En oh ja, dit is Francien, zij stond achter Sander Hartog Pleegouder en lid van de Pleegouderraad van Spirit
Inhoud De kunst van het bijstellen Verwachtingsmanagement in de pleegzorg valt of staat met een goede voorbereiding. Maar hoe bereid je je voor op een kind dat je niet kent? En helpt het om verwachtingen te hebben? > 12
OMG, dit is hoe ze eruit ziet! Twee tienermeiden in één gezin, wat kun je daarvan verwachten? > 14 Verwachtingen Columniste Meie Geerlings over verwachtingen > 17
Binding | april 2018
11
Door Ilse van der Mierden
Thema Verwachtingen
De kunst van het bijstellen Weet u nog wat uw verwachtingen waren, toen u zich aanmeldde als pleegouder? En kwamen uw verwachtingen overeen met de realiteit? Heeft u ze bijgesteld? Of misschien zelfs losgelaten?
‘Heb geen verwachtingen. Het loopt altijd an-
weer, maar dat kun je niet beïnvloeden. Als je
verhouden? Kan ik ontspannen blijven als het
ders.’ Deze tip gaf pleegouder Irma in de vo-
je echter voorstelt dat je, wat voor weer het
moeilijk wordt? Of wordt er iets geraakt wat in
rige Binding aan potentiële pleegouders. En
ook is, gaat wandelen, en dat je hiervan gaat
de weg gaat staan? Het luisteren naar verhalen
dat zeggen meer pleegouders. Toch leeft geen
genieten, dan creëer je een verwachting over
en het doen van zelfonderzoek helpen om je
mens zonder verwachtingen. Want iedere ver-
iets waar je zelf invloed op hebt.’
verwachtingen bij te stellen.’
tot de komst van een pleegkind - brengt in
In de pleegzorg is veel aandacht voor verwach-
En op een dag klopt de realiteit aan, dat mo-
meer of mindere mate verwachtingen met zich
tingen. Dat begint al bij de voorlichting en
ment waarop het eerste pleegkind over de
mee: de hoop of soms zelf aanname dat een
werving, waar verwachtingsmanagement een
drempel stapt, en waarop verwachtingen uit-
gebeurtenis of gevoel ook werkelijk plaats gaat
lastig balanceren is. Creëer je lage verwach-
komen. Of juist niet. Henrieke: ‘Wij zien ons-
vinden. Verwachtingen zorgen zo voor hoop,
tingen over het pleegouderschap, dan worden
zelf als een heel rustig gezin. Dus bedachten
vertrouwen en een blik vooruit. Ze geven rich-
mensen te huiverig om zich aan te melden.
we: als er een kind komt dat heel druk is, dan
ting en activeren. De verwachting dat je dat
Maar zijn de verwachtingen van potentiële
worden wij gek. Het klinkt banaal, maar ik
ene kind een veilige plek kan bieden, de ver-
pleegouders hoog, dan is er een grotere kans
dacht: bij een kind dat teruggetrokken en ver-
wachting dat je er zelf voldoening uit haalt, of
op een breakdown. De pijnlijke gevolgen voor
legen is, kunnen we aansluiten, en dan gaat
misschien wel de verwachting dat je eigen kin-
allereerst het pleegkind, maar ook voor pleeg-
zich dat geduldig openen. Dat past. En dat ga-
deren leren dat je iets kunt betekenen in het
ouders wil je voorkomen.
ven we aan bij Spirit.
andering - van een vakantie, een nieuwe baan
Onze dochter, toen een jaar of acht, wilde
leven van een ander? Zonder deze verwachtin-
Reflecteren
graag dat er een meisje kwam. Dat konden ze
Het is dus zaak om realistische verwachtingen te
natuurlijk niet beloven. En uiteindelijk kwam er
Beïnvloeden
scheppen. Maar hoe kom je in de buurt van een
zes jaar geleden een zevenjarig jongetje bin-
Maar wat kunnen de gevolgen van verwach-
realistische verwachting, over de zorg voor een
nen, dat de eerste periode erg druk was. Maar
tingen zijn? Wanneer zijn verwachtingen hel-
kind dat je nog niet kent? Henrieke: ‘Door de
hij was ook heel grappig, waar we meteen een
pend, en wanneer juist niet? ‘Ik geloof dat
ervaringen van andere pleegouders en inzicht in
soort ontroering bij hadden. Dat zorgde ervoor
iedereen van betekenis wil zijn, en iets wil
de geschiedenis van kinderen werd voor mij wel
dat onze verwachting meteen werd bijgesteld.
bereiken. En daar heb je verwachtingen over,’
duidelijk hoe heftig sommige situaties zijn.
En achteraf denk je dan: je kunt daar zo weinig
gen zou bijna niemand pleegouder worden.
vertelt Henrieke van Diermen, naast organisatieadviseur en coach bij Spirit ook zelfstandig counselor en pleegouder. ‘Maar de grootste beïnvloedende factor in het creëren en realiseren van verwachtingen ben je zelf. Het is
over zeggen. De omgeving is zo bepalend voor
‘Kan ik ontspannen blijven als het moeilijk wordt?’
hoe een kind zich gedraagt.’
Niet helpend Henrieke werd verteld dat het gezin van haar pleegkind waarschijnlijk altijd in de hulpver-
daarom helpend om vooral verwachtingen te hebben van jezelf in de relatie tot anderen en
En door te reflecteren op mijn eigen levensver-
lening zal blijven. Wellicht een realistische
je omgeving. Als je bijvoorbeeld op vakantie
haal als onderdeel van de training, kon ik ant-
verwachting, maar toch was Henrieke ver-
gaat, kun je verwachtingen hebben over het
woord geven op de vraag: kan ik me daartoe
baasd en zelfs enigszins verbolgen over deze
12
Binding | april 2018
Coach, organisatieadviseur en pleegouder Henrieke van Diermen: ‘Verwachtingen geven wel houvast en richting én ze bepalen ons gedrag.’
uitspraak. ‘Van wie is deze verwachting? En
dat de verwachting uitkomt. Een valkuil als de
vinden in de realiteit die, hoe je het ook wendt
hoe helpend is die? Ik zie iedere keer weer dat
verwachting is dat een gezin of pleegkind voor
of keert, omhuld is met verlangens en ver-
de moeder echt niet in de hulpverlening wil
altijd in de hulpverlening blijft, maar misschien
wachtingen. Henrieke: ‘Het is een universeel
blijven. De vraag is of haar dat lukt. Maar als
juist een kans als je de verwachting hebt dat
verlangen om iets voor een ander te beteke-
het systeem eromheen al het beeld heeft dat
het gezin of pleegkind uiteindelijk zonder for-
nen, maar het is wel het verlangen van jouzelf.
het haar niet gaat lukken, dan richt hulp zich
mele hulp door het leven gaat. Pleit dit voor
Als een ander zegt: jij kunt me dat niet bieden,
van daaruit op die verwachting. Het sluit niet
het positieve effect van het hebben van hoge
of ik wil het graag bij iemand anders halen,
aan op het verlangen van het gezin en helpt
verwachtingen? Henrieke: ‘Ik spreek liever niet
dan zul je dat moeten accepteren. Er zijn mini-
hen dus niet, ondanks alle hulp. Het gaat ook
over hoge of lage verwachtingen, maar over
maal twee partijen nodig om interactie te laten
in tegen waar Spirit zich voor inzet: zo kort
het bewustzijn dat verwachtingen van onszelf
slagen. Flexibel zijn betekent iedere keer weer
mogelijke hulpverlening, en streven naar het
zijn en niets zeggen over de werkelijkheid.
opnieuw in het moment oprecht nieuwsgierig
overbodig maken van onze hulp.’
Verwachtingen geven wel houvast en richting
bekijken: wat tref ik aan? Wie wil ik hier nu
én ze bepalen ons gedrag.’
zijn? Wie kan ik voor de ander zijn? Welk ap-
Henrieke doelt op het fenomeen selffulfilling
pèl doet hij of zij op mij? En wat vraagt dat van
prophecy: door een bepaalde verwachting te
Wisselwerking
mij? In die wisselwerking kunnen handelen, en
hebben, ga je je - vaak onbewust - gedragen
Goed kijken, nieuwsgierig en flexibel blijven lij-
je eigen verwachtingen snel kunnen bijstellen,
naar deze verwachting, en zo zorg je ervoor
ken sleutelwoorden om het juiste evenwicht te
zit de crux.’ ■
Binding | april 2018
13
Thema Verwachtingen
Door Meike Bergwerff
‘Oh my god, dit is hoe ze eruit ziet’ Ruim vijf jaar geleden kwam Livia in het gezin van moeder Renata en dochter Tamilia. Livia was acht en Tamilia was negen. Tamilia was vooral nieuwsgierig naar Livia, en Livia hoopte dat ze dit keer langer in een gezin zou kunnen blijven. De eerste jaren vochten ze elkaar de tent uit. Maar mochten ze elkaar nu uit het oog verliezen, dan gaat Livia Tamilia meteen zoeken via All you need is love. ‘Ik weet nog dat mijn moeder me vroeg of ik het leuk zou vinden als er iemand bij zou komen in huis’, vertelt Tamilia (14). ‘Ik ben enig kind dus het idee om een broertje of zusje te krijgen vond ik wel leuk. Maar ook spannend.’ Toen de komst van Livia werd aangekondigd groeide het enthousiasme. ‘Ik wist haar naam al en weet nog dat ik die op een briefje had geschreven. Op de dag dat ze kwam moest ik naar school. Ik weet nog dat ik haar in de auto voorbij zag rijden.’ Op school vertelde Tamilia de juf dat ze haar nieuwe zusje gezien had. ‘Toen ik thuiskwam stond ze daar en dacht ik: oh my god, dit is hoe ze eruit ziet!’
‘Ik dacht: dit is mijn moeder, ga jij maar ergens anders knuffels zoeken’ Voordat Livia (13) in Purmerend arriveerde, woonde ze in verschillende pleeggezinnen. ‘Ik wist dat het deze keer voor langere tijd was’, vertelt ze. ‘Ik weet niet meer precies wat ik toen dacht, maar ik vond het heel spannend. Vooral omdat je niet weet wat voor mensen het zijn.’ Elke keer als Livia een nieuwe tijdelijke plek kreeg, moest ze opnieuw wennen. ‘Ik vond het weggaan ook altijd moeilijk. Soms was ik daar net gewend en werd ik weer weggetrokken, terwijl ik graag op één plaats wilde blijven. Daarom Tamilia kreeg een pleegzus: ‘Het idee om een broertje of zusje te krijgen vond ik wel spannend.’
14
Binding | april 2018
vind ik het fijn dat ik hier al vijf jaar ben.’
Tamilia herinnert zich de eerste dagen nog
Is het dan een kwestie van testen? ‘Ja’, zegt
goed. ‘Ik bleef bij haar slapen, want ze vond
Tamilia. ‘Kijken hoe de ander erop reageert.
het eng. Dan maakte ze me al om zeven uur
Dat deden we wel in het begin.’ Livia: ‘Soms
wakker en daar was ik niet blij mee. Veel te
sloeg ik haar en dan zeiden we daarna tegen
vroeg. Ik was een uitslaper. Dan zei ze: Tamilia
elkaar dat we dat niet moeten doen.’ ‘En dan
ik ben al wakker, wat moet ik doen? Me laten
moest ik naar boven, hè!’ voegt Tamilia toe.
slapen, dacht ik dan. Maar dan gingen we be-
‘Als het zo is om een zusje te hebben, dan
neden zitten en wat tv kijken.’
hoeft het niet meer, dacht ik dan. Ik deed niets
Om te wennen aan de nieuwe situatie keken
en ik moest naar boven!’ nu wel minder. ‘Ik deed ook altijd mijn moeders
ze The Voice Of Holland. Livia: ‘Ik weet nog dat we naar de Vomar moesten om bakken ijs te
Bergafwaarts
haar en opeens ging Livia dat ook doen.’ Livia
halen.’ ‘De hele familie kwam langs, echt een
Daarna ging het volgens de twee bergafwaarts.
beaamt dat delen wel lastig kan zijn, maar dat
beestenboel’, voegt Tamilia toe. Dat was wel
‘We hebben zo vaak ruzie gehad’, zegt Tamilia.
ze daar al wel redelijk aan gewend was. ‘Vooral
gezellig, beamen beiden.
‘Er werd met eten gegooid. Dat zie je nog
wat betreft eten vind ik het lastig. Soms zou ik
steeds een beetje op de muur. Spullen van het
iets wel kunnen delen, maar doe ik het niet.’
‘Ik word ouder, zij wordt ouder. We leren steeds beter wat wel en niet kan.’
balkon gooien, slaan, uitschelden, gemene dingen zeggen. Die ruzie op de bank was niets.’ Zo’n twee jaar geleden, toen ze beiden rond de elf jaar waren, sloeg het om. Tamilia: ‘Ik word ouder, zij wordt ouder. We leren steeds beter wat wel en niet kan. Daar hebben we ook gesprekken over gehad. Mijn moeder zei toen:
‘De ene dag zijn we meer vrienden en de andere dag meer zussen’
Het bleek niet zo makkelijk om de twee leef-
‘Jullie doen elkaar pijn en dat moet je niet doen.
tijdsgenoten bij elkaar in huis te zetten. ‘In
Je moet elkaar zien als zusjes en niet als staats
Inmiddels is Livia dertien en Tamilia veertien en
het begin, lang geleden, toen vochten we wel
vijanden.’ Vanaf dat momenten zijn we er bo-
gaan ze naar verschillende scholen. Ze bespre-
vaak’, aldus Livia. ‘Maar nu doen we dat niet
venop gekomen en is het goed gegaan. Gisteren
ken dan ook volop wat er op school gebeurt.
meer. Zussen mogen niet vechten. Al wil ik het
hadden we nog een discussie ergens over, maar
Tamilia: ‘Ik zit op een school met veel jongens,
soms wel.’
dan loopt het niet uit de hand.’ Het hoort er vol-
er gebeuren wel dingen die ik dan graag aan
gens Livia ook een beetje bij. ‘Daarom maken
haar wil laten zien of vertellen, omdat het dan
we het daarna ook wel weer goed.’
echt iets voor haar is.’ Zijn ze wat dat betreft
Tamilia bevestigt dat ze dat niet meer doen. ‘Vroeger keken we altijd televisie voordat we
meer vriendinnen, of zussen? Volgens Livia ver-
naar school gingen. Ik was een keer al bene-
Delen
schilt het. ‘De ene dag zijn we meer vrienden
den tv aan het kijken en ondertussen aan het
Op de vraag wat het moeilijkst was aan de
en de andere dag meer zussen.’ Denken ze dat
aankleden en zij wilde dat ook. Toen pakte ze
nieuwe situatie, inmiddels vijf jaar geleden,
ze elkaar blijven spreken, ook als ze ouder zijn?
de afstandsbediening af en werd ze boos. Ze
roept Renata vanuit de keuken: ‘delen!’ Daar
Tamilia denkt van wel. ‘Tenzij er echt iets zou
sloeg me keihard. Mijn moeder hoorde dat
zijn de twee het mee eens. ‘Dat was voor mij
gebeuren waardoor ik haar niet meer wil zien.
ook. Sindsdien mogen we geen tv meer kij-
wel wennen’, zegt Tamilia. ‘Ik dacht: dit is mijn
Dan neem ik afscheid.’ Livia: ‘En anders ga ik
ken voor schooltijd. Dat was onze eerste echte
moeder, ga jij maar ergens anders knuffels zoe-
haar zoeken via All You Need is Love.’ ■
ruzie. Ergens vind ik het nog wel lullig dat we
ken. Ik werd daar wel boos om. Dan gingen zij
nog steeds geen tv mogen kijken voor school.’
klef doen en dacht ik, laat maar zitten.’ Dat is
De naam Livia is vanwege privacy gefingeerd.
Binding | april 2018
15
Door Meike Bergwerff
Thema Verwachtingen
‘De pindasaus vloog door het huis’ Twee tieners in huis: een eigen dochter en een pleegdochter. Dat dat hard werken is, kan pleegmoeder Renata Oehlers beamen. ‘Het pleegouderschap is niet één les, het is een heel rooster met allemaal verschillende vakken. En dan maar hopen dat je ze haalt.’
Nu gaat haar pleegdochter elk weekend naar haar oma als ze dat wil. Daar zijn ook tantes, nichtjes en neefjes en haar moeder. Inmiddels regelen ze onderling wanneer ze bij familie langsgaat. ‘We doen het nu met twee families.’
Verandering ‘De verandering in je leven is enorm’, benadrukt Renata. ‘Je moet kunnen praten en luisteren, ontdekken hoe je pleegkind in elkaar zit, haar leren wat goed is en wat niet. Het pleegouderschap is niet één les, het is een heel rooster met allemaal verschillende vakken. En dan maar hopen dat je ze haalt.’ Als ze het even niet ziet zitten, praat Renata
Renata Oehlers: ‘We doen het nu met twee families.’
met de jeugdmaatschappelijk werker, die dan Pleegkinderen zijn altijd al onderdeel van het
ze lachend. Voor haar pleegdochter was het
meedenkt. ‘Ik heb geen partner, dus zij is mijn
leven van Renata Oehlers geweest; zelf heeft
het zoveelste pleeggezin. ‘Ik was niet goed
wederhelft als ik even vastloop.’
ze een oudere en jongere pleegzus. De defi-
voorbereid op wat die eerdere ervaringen voor
nitieve beslissing om ook pleegmoeder te
invloed op haar hadden. Ik moest zelf uitzoe-
worden, maakte ze toen ze werkte op een cri-
ken wat voor kind het was en had in het begin
sisopvang, waar ook jonge moeders woonden.
niemand waarop ik terug kon vallen.’ De twee
‘Op een dag kwamen er drie brandweerman-
meiden, die net zo oud zijn, konden het niet
nen binnen met twee kletsnatte jonge kinde-
meteen goed met elkaar vinden. ‘De pindasaus
ren die zonder ouders waren gevonden in een
vloog hier door het huis!’
‘Ik dacht, wat heb ik mezelf aangedaan!’ Renata heeft veel hoop voor de toekomst. ‘Dat ze de juiste mensen uitkiest, dat ze zich niet
huis. Toen dacht ik, als ik ooit alles heb, dan
Twee families
laat meeslepen in situaties waarin ze niet thuis-
Ook de moeder van haar pleegdochter moest
hoort. Ik zeg altijd: als je een diploma hebt,
Na de benodigde cursus, papieren en huisbe-
aan de situatie wennen. ‘Ik wilde een goede
dan heb je een pinpas, een eigen leven en ben
zoeken, kwam in december 2012 de 8-jarige
band met haar opbouwen. Zij wilde eerst haar
je onafhankelijk. Dan kan je doen wat je wil en
Livia in huis. De eerste periode kan Renata zich
kind terug, maar na lange tijd vond ze het toch
staan waar je wil. Ik hoop dat ze alles wat ik
nog goed herinneren. ‘Oh verschrikkelijk! Ik
een goed plan als ze bij mij zou blijven. Maar
haar probeer te leren ook echt meeneemt in
dacht, wat heb ik mezelf aangedaan!’, zegt
daar hebben we hard aan moeten werken.’
haar verdere leven.’ ■
wil ik wel zo’n kind opvangen.’
16
Binding | april 2018
Door Meie Geerlings
column
Meie is moeder van Otto (12) en Elin (10) en getrouwd met Frank. Samen zijn ze crisispleegouder.
zich verloren. Ook de pleegkinderen na hem hadden onze sturing en voorwaarden nodig. We pasten ons aan en hielden onze verwachting over het opvoeden als een toekomstdroom vast. Onze kinderen werden ouder en kregen zelf verwachtingen van de pleegbroertjes en –zusjes die een tijdje bij ons kwamen wonen. Ze verwachtten een leeftijdsgenootje, een vriendje om mee te spelen. Vaak werden zij teleurgesteld. De pleegkinderen droegen zware lasten en wilden niet gezellig spelen, waren niet op zoek naar een vriendje, maar naar hun eigen thuis. Onze kinderen pasten zich aan en hielden hun verwachting vast voor toekomstige tijdelijke broertjes en zusjes.
Verwachtingen
We hebben net afscheid genomen van onze pleegdochter. Ze heeft bijna vier maanden bij ons gewoond. In die vier maanden zagen we haar opbloeien van een stil en teruggetrokken meisje naar een meisje
Zes jaar geleden zaten de onderzoekers van Spirit bij ons aan tafel. Ik
dat actief bevestiging zocht dat ze er mocht zijn. Al snel was duidelijk
weet nog goed het moment dat zij vroegen wat wij belangrijk vonden
dat naar huis gaan er voorlopig niet in zat. Samen werkten we naar
in de opvoeding van onze kinderen. We vielen stil. Daar moesten we
de mogelijkheid om haar bij familie te laten opgroeien. Het was voor
even over nadenken. We hadden eigenlijk nooit uitgesproken wat wij
haar een droom die werkelijkheid werd. Al jaren had ze op dit moment
belangrijk vonden. We luisterden naar ons gevoel en probeerden onze
gewacht. Het moment dat ze voor het eerst weer mocht logeren bij haar
kinderen zo goed mogelijk te helpen bij het groot worden. Nu moesten
familie. Haar verwachtingen waren torenhoog, maar bij terugkomst
we op papier zetten wat wij belangrijke waarden vonden. Ik herinner
was haar conclusie spot-on: ‘Ik wilde zo graag naar hen toe, ik denk
me als de dag van gisteren hoe spannend ik dit vond. Door onze manier
omdat ik zoveel beters verwacht had, maar ik weet eigenlijk al dat ze
van opvoeden op papier te zetten en terug te lezen hadden we een
mijn verwachtingen niet gaan waarmaken. Het is niet erg, want het is
verwachting gecreëerd. Een verwachting naar onszelf en naar anderen.
familie. Het maakte me in ieder geval enthousiast genoeg om dit nu ook te kunnen accepteren.’
We vinden het belangrijk dat kinderen zichzelf kunnen zijn, zelf kunnen ontdekken wie zij zijn en wie zij willen zijn. Dat ze vallen en weer
Ik bent trots. Trots op onze kinderen die teleurstellingen zo goed een
opstaan en vertrouwen krijgen in zichzelf.
plaatsje geven, trots op onze pleegkinderen die hun verwachtingen zo mooi inzetten. En ik omarm onze eigen verwachtingen. Ze zorgen ervoor
Bij onze eerste pleegzoon werden wij direct op de proef gesteld. Hij
dat we spannende stappen durven zetten en dat we teleurstellingen
wist niet wie hij was of wie hij wilde zijn. Hij wilde gewoon voldoen
kunnen dragen. Het laat ons dromen over de mooie dingen die nog
aan door ons gestelde voorwaarden. Zonder voorwaarden voelde hij
kunnen komen. ■
Binding | april 2018
17
Bericht van de pleegouderraad Door Alexandra van Ouwerkerk
spirit.nl/pleegouderraad Eind januari vond de pleegouderavond plaats,
Tijdens de volgende pleegouderavond op 17 april vertelt psychiater
een avond over de driehoeksverhouding bin-
en hoogleraar innovatie in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ)
nen de pleegzorg. Verwachtingen zijn daarin
Floor Scheepers, tevens lid van de raad van toezicht, hoe zij aan-
belangrijk; hoe staan pleegouders en ouders ten
kijkt tegen goede zorg. Meer persoonsgericht, meer gericht op het
opzichte van elkaar en de plaatsing? Is voor alle
netwerk en op samenwerking. Daarnaast is de avond gericht op het
betrokkenen bespreekbaar wat het effect van
delen van ervaringen en leren van elkaar.
bepaald gedrag is? En dat er bijvoorbeeld teleurstellingen zijn?
Verder nodigde de Pleegouderraad de bestuurder van Jeugd bescherming Regio Amsterdam (JBRA) uit voor haar overleg op
Wanneer gevoelens en wensen niet geuit mogen worden gaat het
6 maart met Spirit. We spraken onder meer over de informatievoor-
wringen, ontstaan weerstand en loyaliteitsconflicten, dit levert een
ziening bij plaatsing, de taakverdeling en samenwerking tussen Spirit
risico op voor de plaatsing. De Pleegouderraad adviseert Spirit daar-
en JBRA en de transparantie daarover. Een uitkomst was het voor-
om niet alleen meer en specifiek aandacht te besteden aan dit on-
nemen om pleegouders bij het uitvoerdersoverleg te betrekken, het
derwerp in de voorbereiding, maar juist ook gedurende de plaatsing.
overleg tussen het gezin en alle betrokken partijen, onder regie van
Bijvoorbeeld door naast individuele ondersteuning ook in te zetten
JBRA. Een mooi resultaat!
op het bevorderen van de onderlinge relaties, en daarbij deskundige bemiddeling te bieden.
35 mensen melden zich aan voor het pleegouderschap: een toename van van 40% ten opzichte van het eerste kwartaal van 2017! Potentiële pleegouders zijn dus goed te bereiken via Facebook en hun interesse is ook gewekt. We gaan nu doorpakken met een vervolg om meer mensen naar de informatiebijeenkomsten.
Wist u dat… Vorig jaar zijn we gestart met de wervingscampagne ‘De teller moet naar 0’,
• De commercial ‘teller naar 0’ en het portret van pleegouders Noortje
om meer mensen te interesseren voor het pleegouderschap. De cam-
en Martin het meest bekeken en het hoogst gewaardeerd zijn?
pagne is vooral via Facebook gevoerd en heeft goed gewerkt!
• Bij de FAQ’s het vaakst geklikt is op ‘Heb je nog wel tijd voor jezelf als je een pleegkind in huis hebt?’ en op ‘Wat is de beste samen-
17.276 mensen klikten op de link om een informatiepakket aan te vragen.
stelling voor een gezin om pleegouder te kunnen zijn?’
Van dat aantal vroegen 480 mensen daadwerkelijk een informatiepakket aan en gaven 211 mensen zich op voor een informatieavond.
18
Binding | april 2018
De campagne is te zien op spirit.nl/pleegouders
column
Joram is samen met zijn man pleegvader van Aron (6). Hij neemt het stokje over van columnist Frank Bouma die vanaf deze plek vier jaar lang zijn belevenissen in en rond zijn pleeggezin met ons deelde. Grappige, aangrijpende en ontroerende momenten. Daar zijn we hem dankbaar voor.
Als we lief voor hem waren, duwde hij ons weg. Iets leuks wist hij al snel vakkundig om te buigen tot iets vervelends. Maar wij hadden voor hem gekozen en hielden vol, wij hadden de langste adem. Wij voldeden niet aan de verwachtingen van onze pleegzoon. Wij waren in staat om hem liefde te blijven geven, zijn vertrouwen te winnen en hem niet teleur te stellen. Wij zien hem, zijn er voor hem en voorzien hem, met dat wat hij nodig heeft. Zijn verwachtingen kwamen niet uit. Zijn hoop wel. Op liefde, aandacht en veiligheid.
Hoop, verwachting & liefde
Zijn verwachtingen kwamen niet uit In het weekend proberen we een beetje uit te slapen, tenminste voor zover dat mogelijk is met een zesjarige in huis. Vast onderdeel van het
Als kind droomde ik van een carrière als beroemdheid: acteur,
begin van de dag is dat we met zijn drieën uitgebreid ontbijten. Ik sta
presentator, zanger of schrijver. Diep verzonken in mijn gedachten
altijd wat eerder op om samen met de kleine man het ontbijt te maken.
probeerde ik mij een voorstelling te maken van hoe mijn leven als
We dekken samen de tafel en tijdens dit vaste ritueel praat hij non-stop
volwassene eruit zou zien. Het voelde heerlijk om te dromen. Ik had een
over van alles en nog wat. Hij is vrolijk. De aandacht zuigt hij op.
beeld hoe het zou zijn, een verwachting. Blij kijk ik dan naar dit lieve jongetje, blij om wat we hem kunnen bieden. Het leven zit vol verwachtingen, iedereen heeft ze. Jij ook. Verwachting
Niet een volle ontbijttafel met krokodillenvlokken en jus d’orange, maar
is de hoop dat iets gaat gebeuren. Het kan een droom zijn, maar
onvoorwaardelijke liefde, veiligheid, aandacht. We laten hem weten dat
ook realiteit. Als je iets hoopt en het loopt anders dan kan het een
hij wordt gezien. Hij neemt het allemaal aan, hij ontvangt het.
teleurstelling zijn. Soms geeft het onzekerheid of angst. Als ik onze pleegzoon ‘s avonds naar bed breng, hem voorlees en zie Twee jaar geleden kwam onze pleegzoon bij ons wonen. Ook hij had
hoe hij geniet, veilig in zijn bed ligt, dan ben ik gelukkig. Intens gelukkig.
wellicht verwachtingen. Wij als onbekende mannen zouden hem mis-
Een beroemdheid ben ik niet geworden, maar mijn droom is wel uit-
schien ook wel teleur gaan stellen. Niet van hem houden en hem weer
gekomen. Ik heb het geluk om samen met mijn man te mogen zorgen
wegsturen. In zijn leven was hij gewend dat het niet goed met hem ging.
voor het mooiste kind van de wereld. ■
Binding | april 2018
19
Diverse BERICHTEN Pleeggrootouders onder elkaar Ilja is al 12 jaar pleegoma van haar kleindochter (15). Zij wil graag eens met andere pleeggrootouders van Spirit om te tafel zitten om kennis en ervaringen uit te wisselen. Bent u pleegoma of pleegopa en wilt u ook uw ervaringen delen? Stuur dan een mailtje naar pleegzorg@spirit.nl of bel 020 – 540 04 40. Wij geven uw contactgegevens dan door aan Ilja zodat zij een datum en tijdstip kan plannen. De bijeenkomst vindt plaats in een ruimte van Spirit aan de Fred. Roeskestraat 73 in Amsterdam.
Hoe tevreden zijn onze pleegouders? Waar zijn pleegouders tevreden over? • De voorbereiding en selectie van pleegouders krijgt een hoge
Iedere 3 jaar voert Spirit een pleegouder tevredenheidsonderzoek uit onder alle pleegouders. Eind 2017 deden 264 pleegouders aan dit onderzoek mee.
waardering. Vooral over de onderzoeksgesprekken thuis zijn pleegouders tevreden. • In de matchingsprocedure wordt het contact met de pleegzorgconsulent over het verloop van de matching (of het uitblijven
Qua informatievoorziening vanuit Spirit gebruiken pleegouders
ervan) het hoogst gewaardeerd.
vooral de mailings en de Binding. Pleegouders willen de Binding het
• Pleegouders zijn tevreden over de ondersteuning die zij krijgen
liefst nog op papier blijven ontvangen in plaats van digitaal. Over de
bij de plaatsing van hun pleegkind en over het contact met de
Binding zijn pleegouders dan ook erg tevreden, slechts 3% procent
pleegzorgwerker. Pleegouders vinden de pleegzorgwerker vooral
gaf aan hier ontevreden over te zijn. De tevredenheid over de Spirit-
`respectvol`. Bestandspleegouders zijn iets minder tevreden dan
website is toegenomen ten opzichte van 2014.
netwerkpleegouders. Pleegouders voelen zich serieus genomen door de pleegzorgwerker van Spirit. Dat vindt Spirit belangrijk,
Rapportcijfer 7,4
omdat we hier landelijk nog wel eens andere geluiden over horen.
De pleegzorg van Spirit kreeg gemiddeld een 7.4, hetzelfde cijfer als in 2011 en 2014. Maar liefst 43% gaf een 8. Het overgrote deel van
Wat kan beter?
de pleegouders (86%) raadt het anderen aan om ook pleegouder te
• Blijvend aandachtspunt is de informatievoorziening aan pleegou-
worden. Dit percentage is vergelijkbaar met 2014 (87%). Als reden
ders bij de start van de plaatsing. Alhoewel hier zeker aandacht
werd genoemd: ‘Ik word gerespecteerd en men begrijpt dat ik 24/7
voor is, vinden meerdere pleegouders dat zij niet alle informatie
zorg. Er wordt door Spirit ook goed voor mij gezorgd.’
ontvingen die zij nodig hadden voor de opvoeding en verzorging van hun pleegkind.
Een reden om pleegzorg niet aan te raden was: ‘Helaas veel wis-
• Verschillende pleegouders zijn ontevreden over het aantal wisselin-
selingen. Medewerkers met weinig ervaring. En zeer lange perioden
gen van pleegzorgwerker en de (informatie)overdracht die daarbij
zonder begeleiding terwijl […] die wel gewenst was. Individuele me-
komt kijken. De tevredenheid hierover is wel hoger dan in 2014.
dewerkers doen echt wel hun best, maar lijken ook over te lopen, of
• Er is meer ondersteuning nodig bij het afscheid nemen van het pleegkind door de pleegouder.
20
Binding | april 2018
missen de benodigde ervaring. Lijnen zijn dan lang.’
Diverse BERICHTEN Pleegouders blij met trauma-training De training ‘Zorgen voor Getraumatiseerde Kinderen’ is door pleegouders positief beoordeeld. De pleegouders krijgen essentiële informatie over wat trauma is en welke gevolgen dit kan hebben voor kinderen en houden die nieuwe kennis ook goed vast. Dat blijkt uit onderzoek onder tachtig pleegouders die de training volgden. Ook is nagegaan of de training de sensitiviteit van pleegouders vergroot. Dat blijkt niet het geval: de gemiddelde pleegouder is al heel sensitief, de training vergroot dit niet. Wel blijkt dat pleegouders - mits zij langdurig voor hetzelfde kind zorgen - positiever over het kind worden. De erkenning, waardering en het begrip voor de worsteling van het kind met zijn of haar verleden groeit. Bovendien weten de pleegouders door de training kinderen beter te motiveren om behandeling voor hun trauma’s aan te gaan. Daar zijn we blij mee, omdat er veel effectieve behandelingen voorhanden zijn. De training ‘Zorgen voor Getraumatiseerde Kinderen’ is nu vast onderdeel in het trainingsaanbod. Kijk voor startdata op de website van Pleegzorgacademie: pleegzorgacademie.plusport.com
Spirit Pleegzorgacademie online De Spirit Pleegzorgacademie is live! Voortaan wordt alles rondom inschrijven, plannen en afronden van trainingen, e-learningmodules en bijeenkomsten voor pleegouders via deze academie geregeld. Alle pleegouders hebben een mail of brief ontvangen met inloggegevens voor hun persoonlijke account. Inschrijfbevestigingen en herinneringen voor trainingen ontvangen pleegouders voortaan per mail. Heeft u problemen met inloggen of andere vragen, neem dan contact op met het Servicepunt via 020 - 540 04 40, of mail naar pleegzorgacademie@spirit.nl. pleegzorgacademie.plusport.com
Binding | april 2018
21
Wij zoeken pleegouders! Chef (4) en Sam (2)
LANGDURIGE PLEEGZORG
…hebben Surinaamse roots en wonen bij een crisispleeggezin. Chef
Dyan (7) en Jesse (5)
is een levendige, gezellige jongen die zijn best doet om aardig ge-
… zijn zus en broertje.
vonden te worden. Hij vindt het leuk om allerlei klusjes voor een an-
Dyan en Jesse doen het
der te doen. Chef is ook gevoelig. Als iemand boos op hem wordt,
goed op school en heb-
klapt hij dicht. Met geduld en aandacht bereik je veel. Hij is leer-
ben vriendjes en vrien-
gierig en doet moeite om woorden na te zeggen. Sam is een heel
dinnetjes. Dyan houdt
blij, gezellig en ondeugend mannetje. Hij zit graag bij mensen. Hij is daarin wat
van tv kijken en beiden
ongeremd, maar laat zich prima corrigeren. Zijn motoriek gaat steeds beter vooruit. Sam draait prima mee op het kinderdagverblijf. Op taalgebied loopt hij wat achter.
LANGDURIGE PLEEGZORG
spelen ze graag met auto’s. Ze zijn dol op hun moeder, de relatie tussen hen drieën is liefdevol.
Voor deze fijne knulletjes zoekt Spirit met spoed een pleeggezin
Door omstandigheden kan hun moeder niet
dat hen voor langere tijd wil opvangen. Mogelijk tot hun zelfstandigheid. Het is heel fijn als de broertjes bij elkaar kunnen blijven.
voor hen zorgen. Dyan en Jesse hebben al heel wat meegemaakt en maken zich zorgen om hun moeder. Op dit moment verblijven zij in
Elroy (13)
LANGDURIGE PLEEGZORG
… is een vriendelijke en behulpzame jongen. Hij heeft tot zijn achtste met zijn jongste zusje en moeder in Nederland gewoond. Hierna is hij met zijn moeder naar Aruba gegaan. Elroys vader woont in Suriname. Vorig jaar is Elroy door zijn moeder zonder uitleg naar Nederland gestuurd. Zijn oudere zus, die al in Nederland verbleef, werd onverwacht met de opvang belast. Het jongste zusje van Elroy is hetzelfde overkomen. Zij verblijft bij een andere zus. Elroy’s zus wil graag voor haar broertje zorgen maar zij heeft aangegeven op te zijn en de zorg niet langer aan te kunnen. Elroy wil graag op voetbal en dansen. Op school heeft hij weinig contacten. Hij is wel populair in de klas, heeft veel humor en vindt het lastig om serieus te zijn. Voor Elroy zoeken we een liefdevol gezin dat hem een stabiele opvoedsituatie kan bieden en hem tot zijn zelfstandigheid wil opvangen. Bij voorkeur een pleeggezin in Amsterdam of omgeving zodat hij op zijn school kan blijven.
22
Binding | april 2018
hun netwerk, maar hier kunnen zij niet blijven. Dyan kan nachtmerries hebben. Beide kinderen zijn verdrietig om de situatie en hebben concentratieproblemen op school. Om dit te verwerken hebben zij hulp nodig, die pas ingezet kan worden als zij een stabiele plek hebben. Voor Dyan en Jesse zoeken we daarom met spoed een pleeggezin dat hen beiden wil opvangen, in ieder geval voor een jaar, maar mogelijk langer.
LANGDURIGE Tomasz (8) en Raimon (10) PLEEGZORG
LANGDURIGE Priscilla (8) en Geoffrey (6) PLEEGZORG .. zijn zusje en broertje. Hun moeder komt uit
…zijn broertjes. Tomasz is een vrolijke en
Somalië en heeft een traumatisch verleden,
extraverte jongen. Hij houdt van spelletjes
waardoor ze perioden niet goed voor haar
doen en knutselen. Hij wil graag op
kinderen kan zorgen.
voetbal. Op school gaat het goed, met vriendschappen is hij nog wat terughoudend,
Priscilla is een zachtaardig meisje. Ze is rustig,
hoewel hij makkelijk contact legt. Tomasz
luistert goed, en kan ook goed verwoorden wat ze meemaakt.
heeft veel fantasie en kan de grootste verhalen vertellen.
Ze gaat graag naar school. Het is opvallend dat ze zo haar best
Zijn emoties uit hij steeds beter. Hij volgt hiervoor samen met
doet om het ieder naar de zin te maken. Priscilla maakt makkelijk
Raimon therapie bij de Bascule.
contact. Ze is sociaal, knutselt graag, en houdt van buitenspelen. Ze is heel bang voor honden. Ze heeft soms pufjes nodig voor
Raimon is dol op dieren, die geven hem rust en troost. Hij houdt
haar astma en huisstofmijtallergie. Ook heeft ze sikkelcelanemie
van Lego, knutselen en speelt het liefst binnen. Raimon is erg
(bloedarmoede), maar hiervoor gebruikt ze geen medicatie
slim en zelfredzaam. Hij kan goed met leeftijdgenootjes omgaan,
omdat ze erg geen last van lijkt te hebben.
maar heeft moeite met vriendschappen, hij lijkt onzeker te zijn over zichzelf. Hij is graag op zichzelf.
Geoffrey is een rustig, keurig en beleefd jongetje. Hij doet het goed op school, en
Raimon en Tomasz hebben een Poolse moeder en een Hindoe
maakt prima contact met leeftijdgenootjes.
staanse vader. De kinderen zijn allemaal uit huis geplaatst, omdat
Ook met de andere kinderen in het pleeggezin heeft hij lol.
er grote zorgen waren. Voor Priscilla en Geoffrey zoeken we een liefdevol pleeggezin, Voor Raimon en Tomasz zoeken we
waar ze samen voor een langere periode mogen blijven, wellicht
een langdurig pleeggezin dat de kinde-
langdurig. Een pleeggezin dat enige kennis heeft van trauma, of
ren liefdevol opvangt, ze structuur biedt
bereid is hiervoor een training te volgen. Een pleeggezin met veel
en grenzen aangeeft.
kinderen is niet wenselijk.
LANGDURIGE PLEEGZORG
Camille (2) …is het zusje van Priscilla en Geoffrey en is een vrolijke peuter. Ze
De duidelijkheid en structuur in het crisisge-
kan goed spelen en heeft graag mensen om haar heen. Ze kent veel
zin hebben haar heel goed gedaan.
liedjes, zingt en danst graag en ook de bibliotheek en boekjes lezen vindt ze geweldig. Camille kan goed met leeftijdgenootjes spelen.
Voor Camille zoeken we een liefdevol pleeggezin waar ze voor langere periode kan blijven, wellicht langdurig. Een pleeggezin dat eni-
Toen ze net in het crisisgezin was, heeft ze veel gehuild en liet ze zich
ge kennis heeft van trauma, of bereid is hiervoor een training in te
niet makkelijk troosten. Inmiddels zit ze heel goed in haar vel.
volgen.
De namen van deze kinderen zijn vanwege privacy gefingeerd.
Heeft u ruimte in uw hart en huis voor deze kinderen?
Kijk op spirit.nl/pleegoudersgezocht, mail pleegzorg@spirit.nl of bel het Servicepunt Pleegzorg en Verblijf op 020 – 540 04 40.
Binding | april 2018
23
Een kamer vol idolen De kamer van Amanda (16) hangt vol met foto’s van haar idolen: Lukas Rieger, Mike Singer en de vijf heren van Why Don’t We. Op het nachtkastje staat een lamp met het hoofd van Mike erop. Amanda laat zien wat erin zit. ‘Neptatoeages, zijn laatste cd en een boekje dat ook een reuzenposter is. Maar die ga ik niet ophangen, want er staan ook songteksten op en die ken ik nog niet allemaal uit m’n hoofd.’ Mike is een Duitse artiest. ‘Ik kan best wel goed Duits praten, ook met vriendinnen, maar het mag wel wat beter.’ Ze kent die vriendinnen via internet. ‘Zij wonen in Duitsland. Een vriendin heeft Lukas al zo vaak ontmoet’, vertelt ze terwijl ze een beetje jaloers kijkt. ‘Ze zag hem toen ik net weg was!’, en ze slaakt een zucht. In juni gaat ze naar het concert van de Amerikaanse groep Why Don’t We. ‘Ik ga met een vriendin. Samen zitten we een Amerikaanse internetvriendin gek te maken dat wij ze gaan zien.’ De hele kamerdeur hangt vol met uitgeknipte Instagram-notificaties. Likes van vrienden en idolen. ‘Ik zat soms wel acht uur per dag op Instagram. Maar ik zit bijna in m’n examenjaar dus daar moet ik wel mijn best voor gaan doen.’ Ze vertelt dat ze nu vaak leest na school. ‘Ik hou erg van weerwolfboeken.’ Ze heeft een leeslijst op haar telefoon. ‘Er staan 101 boeken op, ik heb er al meer dan tachtig gelezen. En dan heb ik ook
Door Meike Bergwerff
nog een lijst met weerwolfboeken.’ Ze begint weer over het concert van Why Don’t We en showt een foto van de jongens. Dan opent ze een app waarin ze bijhoudt wanneer ze de groep live gaat zien. Verrukt: ‘over 99 dagen, 4 uur, 3 minuten en 37 seconden ga ik naar het concert!’
Dit ben
ik
In deze rubriek vertellen pleegkinderen iets over zichzelf. Uw pleegkind op de achterzijde? En een mooie foto ontvangen? Mail naar communicatie@spirit.nl. 24 Binding | april 2018