Newspaper "Municipality of Sheki" № 03(198), Mart 2021

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper

№ 03 (198), Март 2021

оф

SHEKI

MUNICIPALITY

www.issuu.com/shekibelediyyesi

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

Президент вя биринъи 31 Март сойгырымы ханым Шушада бяшяри ъинайятдир Martыn 30-da Шяki Bяlяdiyyяsinдя 31 mart Azяrbaycanlыlarыn soyqыrыmы gцnцnя hяsr olunmuш tяdbir keчiriлиб.

1918-ci ilin 30 mart - 3 aprel tari-xindя Bakы шяhяrindя vя Bakы quber-niyasыnыn mцxtяlif bюlgяlяrindя, elяcя dя Шamaxы, Quba, Xaчmaz, Lяnkяran, Hacыqabul, Salyan, Zяngяzur, Qarabaь, Naxчыvan vя digяr яrazilяrdя Bakы Sovetinя daшnak ermяni silahlы dяstяlяri azяrbaycanlыlara qarшы soyqыrыm aktы tюrяdiblяr. Rяsmi mяnbяlяrя яsasяn soyqыrыmыn nяticяsindя 12 minя yaxыn azяrbaycanlы qяtlя yetirilib, on minlяrlя insan itkin dцшцb. (Ятрафлы 3-ъц сящифядя)

Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva vя qыzlarы Leyla Яliyeva martыn 16-da Шuшa шяhяrindя olublar.

(Ятрафлы 2-ъи сящифядя)

Су щяйатдыр, су дириликдир... ШЯКИЛИ ГЯЩРЯМАН

Xalqыmыz hяmiшя suya da, чюrяk kimi qяlbi ehtizaza gяtirяn hюrmяt vя ehtiram bяslяyir. Susuz яrazilяrя su чяkmяk, insanlara su vermяk savab iш hesab olunur.

Bu ilin Novruz bayramы яrяfяsindя deputat Cavanшir Feyziyev, Aшaьы Kцngцt kяndinin sakinlяrinя 30 tonluq su чяni alыb vermяklя daha bir bюlgяyя hяyat vermiш, daha bir xeyriyyя tяdbirinя imza atmыш oldu. Onu da qeyd edяk ki, bu, Cavanшir mцяllimin hяmin kяndя baьышladыьы 3-cц su qurьusudur. Bundan яvvяl isя deputat hяmin kяndin mяrkяzindя 150-yя yaxыn ailя цчцn bir artezian quyusu qazdыrmыш, baшqa bir яrazidя isя yenя 100-я yaxыn ailя цчцn 60 tonluq su чяni alыb vermiшdir.

Bяli, hяr bayram яrяfяsindя seчicilяr deputatdan hяr hansы bir hяdiyyя gюzlяmяyя adяt etmiшlяr. (Давамы 5-ъи сящифядя)

О, Шякинин Баш Зяйзид кяндиндя дцнйайа эюз ачан, 44 эцнлцк Вятян мцщарибясиндя 8 няфяр дюйцшчц йолдашыны юлцмдян гуртамаг цчцн юзцнц гумбаранын цстцня атан 23 йашлы ТЯРЛАН ЩЯСЯНОВДУР. ЩЯСЯНОВДУР Щямин щадисядян сонра ону дюйцшчц йолдашлары Гумбара Тярлан адландырыблар. Инди Азярбайъанда щамы Тярланы бу адла таныйыр. (Ятрафлы 8-ъи сящифядя)

сящ. 2

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (198), Март 2021

Prezident Иlham Яliyev vя birinci xanыm Mehriban Яliyeva Шuшa шяhяrindя olublar Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva vя qыzlarы Leyla Яliyeva martыn 16-da Шuшa шяhяrindя olublar.

AZЯRTACын бу сяфяр барядя йайдыьы мялуматы охуъуларымызын диггятиня чатдырырыг. dedi:

Prezident Иlham Яliyev

- Dцnяn Azыxdan чыxdыq Шuшaya gяldik. Yollar hяlя ki, чox bяrbad vяziyyяtdяdir, чцnki yol yoxdur, Zяfяr yolu ilя gяlmiшdik.

Hяlяlik ancaq torpaq yoludur, чцnki havalar soyuq keчir, asfalt dюшяmяk mцmkцn deyil. Palчыq idi vя gцclц duman var idi. Ona gюrя Azыxdan Шuшaya 1 saat 45 dяqiqяyя gяldik. Gecя Шuшada qaldыq. Sяhяr saat 9-da чыxmышыq vя gedirik, bir neчя tяdbir var.

Hava aчыqdыr, ancaq yenя dя buludlar шяhяrin цstцndяdir.

Keчяn dяfя yanvar ayыnda gяlmiшdik. Natяvanыn, Цzeyir Hacыbяylinin vя Bцlbцlцn bцstlяrini Шuшaya qaytardыq. Bu gцn bir daha Шuшaya gяlmяk insana bюyцk zюvq verir. Sol tяrяfdя Шuшanыn qarlы, dumanlы daьlarыdыr.

Vaqifin mяqbяrяsindя tezliklя bяrpa iшlяri baшlanacaq.

Mяqbяrяnin яvvяlki gюrkяmi bяrpa edilяcяk. Bu gцn bяrpa iшlяrinя start verilяcяk.

Mяscidlяrin bяrpasы ilя baьlы artыq mцvafiq gюstяriшlяr verildi. Иlkin araшdыrmalar baшlanыldы vя yaxыn gяlяcяkdя layihя tяqdim edilяcяk. Шuшa bцtцn mюvsцmlяrdя gюzяldir.

Bulaqlarы da bяrpa edяcяyik. Otuz il яrzindя ermяnilяr bцtцn bulaqlarыmыzы qurudublar.

Gюrцn, шяhяr nя gцndяdir, dцшmяn Шuшanы nя gцnя salыb.

Vaqifin mяqbяrяsinя yaxыnlaшыrыq. Artыq iшlяrя start verilib.

Layihяyя baxmышam. Bax, burada, fotoшяkillяr dя var. Ulu юndяr Heydяr Яliyev burada olarkяn hяm aчыlышda, hяm dя Vaqif poeziya gцnцndя iшtirak edib.

Tarixi bяrpa edirik. Bu layihяni Heydяr Яliyev Fondu юz vяsaiti hesabыna icra edяcяk, Heydяr Яliyev Fonduna xas olan zюvqlя, Mehriban xanыmыn rяhbяrliyi ilя.

Prezident Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva vя qыzlarы Leyla Яliyeva Шuшada Molla Pяnah Vaqifin muzeymяqbяrя kompleksinя gяldilяr.

Prezidentin kюmяkчisi Anar Яlяkbяrov dюvlяtimizin baшчыsыna vя birinci xanыma bu kompleksin bяrpasы layihяsi ilя baьlы mяlumat verdi. Bu layihя Heydяr Яliyev Fondu tяrяfindяn hяyata keчirilяcяk. Layihяnin icrasы zamanы mяqbяrяnin яvvяlki vяziyyяtinin bяrpasыna xцsusi diqqяt yetirilяcяk. 1992-ci ildя ermяnilяr Шuшanы iшьal edяrkяn bu abidяni dя vяhшicяsinя daьыdыblar.

Prezident Иlham Яliyev: Mяn bu шяkillяri arxivdяn tapmышdыm. Vaqif poeziya gцnlяri keчirilir, 1982-ci ilin yay ayыnda. Mяqbяrяnin юnцndя ulu юndяr Heydяr Яliyev. Иnsanlar da bax, burada, bu tяdbirdя iшtirak edirdilяr. Keчяn dяfя burada olarkяn bu yerя fikir verdim vя dedim ki, arxivdяn шяkillяr tapыlsыn, burada nя olub vя bu шяkil tapыldы. Gюrцrsцnцz, Vaqifin tяsviri bax, bu divarda olmuшdur.

Mяnfur dцшmяn bunu da sюkdц, bu mяrmяri dя sюkdц. Bu da qяbirin цstцndя sinя daшы idi.

Vandal ermяni bunu da sюkцb.

Bunu bяrpa edяcяyik. Ulu Юndяrin o vaxt Шuшaya sяfяri ilя яlaqяdar daha bir neчя шяkil tapmышam arxivdяn, mяn dя bura-

dayam. Bu da Cыdыr dцzцndя.

Bunu bir dяfя gюstяrmiшdim, Natяvan bulaьыnыn юnцndя. Bir шяkil dя var, onu da gюstяrmяliyяm. Burada Vaqifin bцstц dя var idi. Keчяn dяfя Шuшada olarkяn mяn gюstяrdim ki, ermяnilяr bцstц sюkцb dцkan tikiblяr.

Bax, budur. Vaqifin bцstц, Ulu Юndяr dя baxыr. Bu bцstц dя bяrpa edяcяyik.

Sonra dюvlяtimizin baшчыsы, birinci xanыm vя Leyla Яliyeva Pяnahяli xanыn sarayыnыn qalыqlarыna baxdыlar. Bu tikili Шuшa шяhяrinin tarixi mяrkяzindя yerlяшir vя Qarabaь xanlыьыnыn banisi Pяnahяli xanыn iqamяtgahы olmuш tarixi saray idi. Ermяni vandallarы iшьal zamanы bu tarixi binanы da daьыdыblar.

zamanы Шuшa шяhяrinin mяrkяzi meydanыnda yerlяшяn, XЫX яsrя aid Karvansaray tarix-memarlыq kompleksini dя daьыdыblar.

Prezident Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva vя qыzlarы Leyla Яliyeva Karvansara tarix-memarlыq kompleksinя baxdыlar.

Dюvlяtimizin baшчыsыna burada gюrцlяcяk iшlяrlя baьlы mяlumat verildi. Шяhяrdя ermяni vяhшiliyi ilя цz-цzя qalan tikililяrdяn biri dя Шuшa Dюvlяt Rяsm Qalereyasыnыn binasыdыr.

Qalereya 1982-ci ildя yaradыlыb vя iшьal dюvrцnяdяk 1992-ci ilяdяk fяaliyyяt gюstяrib.

Prezident Иlham Яliyev: Bura Шuшa шяhяrinin rяsm qale-

olmayыb vя heч vaxt olmayacaq.

Prezident Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva vя qыzlarы Leyla Яliyeva Шuшa Xalчa Muzeyindя dя oldular.

Qarabaь xalчaчыlыq sяnяti яnяnяlяrinin юyrяnilmяsi, qorunmasы vя yaшadыlmasы mяqsяdilя yaradыlan bu muzey dя iшьal zamanы ciddi ziyan gюrцb.

Dюvlяtimizin baшчыsы, birinci xanыm vя Leyla Яliyeva Шuшada Park otelin yerlяшяcяyi binaya da baxdыlar. Yenidяnqurmadan sonra otel qonaqlarыnы mцasir sяviyyяdя qarшыlaya bilяcяk.

Prezident Иlham Яliyev: Burada keчmiш sanatoriya korpusu olub. Ишьal dюvrцndя bura-

Prezident Иlham Яliyev: Bura Pяnahяli xanыn sarayы olub. Шuшanы quran, Шuшanы salan Pяnahяli xan юzц цчцn burada saray tikdirib. Иndi gюrцn, ermяnilяr nя gцnя salыblar bu sarayы. Tarixi abidя idi. Mяnfur dцшmяn gяlib bizim torpaьыmыzы zяbt edib, insanlarы qovub, tarixi abidяlяrimizi daьыdыb, sюkцb, vandallыq edib, barbarlыq edib.

Bцtцn beynяlxalq tяшkilatlar gяlsinlяr, gюrsцnlяr bunu. Ermяnilяri mцdafiя edяn, onlarы dяstяklяyяn, onlara hяmiшя arxa, dayaq olan dairяlяr gяlsinlяr, gюrsцnlяr bu vяhшilяr nя ediblяr.

Azad edilmiш torpaqlar ermяni vяhшiliyinin шahididir.

Dцnya tarixindя buna oxшar vяhшilik bяlkя dя olmamышdыr. Gяlяsяn, baшqasыnыn torpaьыnda yaшayasan, sonra fцrsяtdяn istifadя edib buradan yerli яhalini qovasan, юldцrяsяn, yandыrasan, soyqыrыmы tюrяdяsяn. Sonra da o xalq ki, sяnя qucaq aчыb, sяni qяbul edib, sяnя burada yaшamaьa imkan verib, onun tarixi abidяsini bax, bu gцnя qoyasan. Vяhшilik.

Mяn deyяndя ki, sanki vяhшi qяbilя keчib buradan, bax, bu mяnzяrяni nяzяrdя tuturam.

Sonra Prezident Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva vя qыzlarы Leyla Яliyeva Molla Pяnah Vaqifin bцstцnцn qoyulacaьы яraziyя gяldilяr.

Molla Pяnah Vaqifin bцstцnцn bяrpasы layihяsi dя Heydяr Яliyev Fondu tяrяfindяn icra olunacaq.

Prezident Иlham Яliyev: Bu, postamentin bцnюvrяsidir.

Ermяnilяr daьыdыblar, biz bяrpa edяcяyik.

Ermяni vandallarы iшьal

reyasы olub. Azяrbaycan hюkumяti burada qalereya tяшkil etmiшdi. Ишьal zamanы dцшmяnlяr buradan юz mяqsяdlяri цчцn istifadя etmiшlяr. Иndi tamamilя yenidяn bяrpa edilяcяk vя yenя dя rяsm qalereyasы kimi fяaliyyяt gюstяrяcяk.

Sonra Prezident Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva vя qыzlarы Leyla Яliyeva "Qarabaь" mehmanxanasыnda aparыlacaq tяmir-bяrpa iшlяri ilя tanыш oldular. Mehmanxana юtяn яsrin 80-ci illяrinin яvvяllяrindя inшa edilib. Bina baxыmsыzlыqdan tamamilя yararsыz vяziyyяtя dцшцb. Burada gюrцlяcяk iшlяr nяticяsindя mehmanxana mцasir sяviyyяyя чatdыrыlacaq vя Шuшa шяhяrinя sяfяr edяcяk qonaqlarыn rahatlыьы цчцn bцtцn шяrait yaradыlacaq.

Dюvlяtimizin baшчыsыna vя birinci xanыma Шuшa шяhяrindя tarixi-dini abidяlяrin bяrpasы ilя baьlы gюrцlяn iшlяr haqqыnda mяlumat verildi.

Prezident Иlham Яliyev: Otelin otaqlarы belя olacaq. Ишьal dюvrцndя oteli dя demяk olar ki, daьыdыblar, burada cяmi bir mяrtяbя iшlяyib. Pis vяziyyяtdя idi, qыsa mцddяt яrzindя шourum kimi hazыrlanыb. Otelin bцtцn otaqlarы bu stildя olacaq.

"Qarabaь" otelindя gedяn yenidяnqurma iшlяri ilя tanыш olduq. Ишьal dюvrцndя otel faktiki olaraq fяaliyyяt gюstяrmirdi, cяmi bir, ya iki mяrtяbя fяaliyyяt gюstяrirdi. Bu otel dя sovet dюvrцndя Azяrbaycanыn bцdcяsi hesabыna tikilmiшdir vя ona "Qarabaь" adы verilmiшdir. Sonra mяnfur dцшmяn otelin adыnы dяyiшdirib "Шuшi palace" qoyub. "Шuшi" adlы bir шяhяr yoxdur,

dan kiчik otel kimi istifadя etmiшlяr, amma чox primitiv qaydada. Чox biabыrчы bir шяrait var idi. Иndi yenidяn bяrpa edilir. Bu da шourumdur, otelin otaqlarы bax, belя olacaq vя bu il otel artыq istifadяyя verilяcяkdir.

Prezidentin Шuшa rayonunda xцsusi nцmayяndяsi Aydыn Kяrimov dюvlяtimizin baшчыsыna icra olunacaq layihяlяrlя baьlы mяruzя etdi.

Dюvlяtimizin baшчыsы Шuшada gюrцlяcяk iшlяrlя яlaqяdar tapшыrыq vя gюstяriшlяrini verdi.

Prezident Иlham Яliyev: Шuшa sanatoriyasыna da baxыш keчirdik. Orada da korpuslarыn bir чoxu ermяnilяr tяrяfindяn daьыdыlыb. Amma bяzi korpuslardan istifadя etmяk mцmkцn olacaq.

Burada da kiчik otellяrin yaradыlmasы nяzяrdя tutulur. Nяzяrя almalыyыq ki, Шuшaya чox bюyцk turist axыnы olacaq, ona gюrя burada "beш", "dюrd" vя "цч" ulduzlu otellяr olmalыdыr.

Buradan da шяhяrя, шяhяrin яtrafыnda yerlяшяn daьlara gюzяl mяnzяrя aчыlыr. Amma bir daha gюrцrцk, ermяnilяr burada demяk olar ki, bir dяnя dя bina tikmяyiblяr. Bяlkя bu binanы tikiblяr, bu da eybяcяr bir tikilidir.

Ancaq sovet vaxtыnda Azяrbaycan tяrяfindяn tikilmiш binalardan istifadя etmiшlяr, azяrbaycanlыlarыn evlяrindя yerlяшmiшlяr. Bцtцn bu evlяr sovet vaxtыndan qalan evlяrdir, "xruшшovka"lardыr.

Bunlar da юz mцddяtini чoxdan bitiriblяr. Bu binalarыn vяziyyяtinя indi diqqяt yetirilmяlidir. Шuшada iшьal dюvrцndя tяxminяn 2000 adam yaшayыrdы, onlarыn da bюyцk hissяsi hяrbчilяr vя onlarыn ailя цzvlяri idi. Ona gюrя dя bu binalarыn bюyцk

hissяsi boш qalmышdыr. Baxыn, burada bir dяnя normal vяziyyяtdя bina var, yoxsa yox?

Ermяnilяr Шuшanы ermяni шяhяri kimi qяlяmя vermяk istяyirlяr. Halbuki, Шuшanыn tяmяlini qoyan Pяnahяli xan olub vя hяmiшя burada azяrbaycanlыlar yaшayыb. Yaxшы, ermяni шяhяri idisя, niyя яl gяzdirmяmisiniz? Шuшa kimi mяnzяrяsi, tяbiяti olan шяhяri belя gцnя salmaq vяhшilikdir. Azяrbaycanlыlarыn evlяrini daьыdыblar vя hesab edirdilяr ki, bu iшьal яbяdi olacaq.

Biz iшьala son qoyduq.

Mяn demiшяm ki, Шuшa nяinki Azяrbaycanыn, dцnyanыn яn gюzяl шяhяrlяrindяn birinя чevrilяcяkdir vя buna nail olacaьыq, 100 faiz. Bu da Realnы mяktяbin daьыlmыш binasыdыr, gюrцn, ermяnilяr bu binanы nя gцnя salыblar. Sol tяrяfdя dя mяnя verilяn mяlumata gюrя, internat mяktяbi olub. Bunu da daьыdыblar, ancaq fasad hissяsi qalыb.

Biz artыq Шuшadan ayrыlыrыq, ancaq yenя dя ayrыlmaq istяmirik. Шuшa insanы юzцnя o qяdяr cяlb edir ki, buraya gяlяnlяr qayыtmaq, getmяk istяmirlяr. Ancaq indi biz Bakыya qayыtmalыyыq.

Yolцstц Daшaltы kяndindя dayanacaьыq. O, kяndя dя baxacaьыq.

Ondan sonra istiqamяt Bakы шяhяridir.

Birinci xanыm Mehriban Яliyeva: Hava gцnяшli, aчыq, mavi sяma.

Prezident Иlham Яliyev: Шuшaya "hяlяlik" deyirik. Шuшanыn giriшindя Azяrbaycan bayraьы dalьalanыr vя bundan sonra яbяdi dalьalanacaqdыr. Aшaьыda da Laчыn dяhlizidir. Hava da yenя bizimlя hяmrяydir. Gцnяш yolumuzu iшыqlandыrыr. Bura isя Шuшa yarыmstansiyasыnыn binasыdыr. Bu bina qыsa mцddяt яrzindя inшa edildi vя Шuшanы dayanыqlы enerji ilя tяchiz edяcяkdir. Keчяn dяfя dя yanvar ayыnda Шuшaya gяlяndя, Шuшaya yaxыnlaшanda hava aчыldы, Gцnяш bizi salamladы.

Buradan da Шuшanыn qayalarы gюzяl gюrцnцr. Чцnki biz haqq yolundayыq, iшimiz dя haqq iшidir. Tяbiяt dя bizi salamlayыr. Чцnki bu Azяrbaycan tяbiяtidir.

Bura isя Daшaltы kяndidir. Daшaltы kяndi ilя dя tanыш olacaьыq.

Prezident Иlham Яliyev, birinci xanыm Mehriban Яliyeva vя qыzlarы Leyla Яliyeva Шuшa rayonunun Daшaltы kяndinя gяldilяr.

Aydыn Kяrimov: O, Bюyцk Kirs daьыdыr. Шuшanыn su mяnbяlяrindяn biri onun яtяyindяn gяlir.

Birinci xanыm: Bu, yeni Daшaltы hesab olunur?

Aydыn Kяrimov: Bяli.

Birinci xanыm: O da kюhnя Daшaltы.

Prezident Иlham Яliyev: Bizim hяrbчilяr oradan gяliblяr.

Hяm saь tяrяfdя, hяm dя sol tяrяfdя Daшaltы kяndinin gюzяl mяnzяrяsidir. Daшaltы kяndi dя iшьalчыlardan azad edilib.

Mяhz bizim mцzяffяr Ordumuz Daшaltыdan qalxaraq, sыldыrыm qayalarы qяt edяrяk Шuшaya daxil oldu. Иrяlidя dя Bюyцk Kirs daьыdыr.

Azяrbaycanыn gюzяl tяbiяti gюzцmцzцn юnцndяdir. Hansы tяrяfя baxsan gюzяllik, yaшыllыq. Bura Azяrbaycan torpaьыdыr, Qarabaь torpaьыdыr. Bundan sonra Azяrbaycan xalqы burada яbяdi yaшayacaq. *** Ermяni qяsbkarlar tяrяfindяn 1992-ci ildя iшьal olunan Daшaltы kяndi dя hяrtяrяfli terrora mяruz qalыb. Prezident Иlham Яliyev kяndin bяrpasы ilя baьlы tapшыrыqlarыnы verdi.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (198), Март 2021 1918-ci ilin 30 mart - 3 aprel tarixindя Bakы шяhяrindя vя Bakы quberniyasыnыn mцxtяlif bюlgяlяrindя, elяcя dя Шamaxы, Quba, Xaчmaz, Lяnkяran, Hacыqabul, Salyan, Zяngяzur, Qarabaь, Naxчыvan vя digяr яrazilяrdя Bakы Sovetinя daшnak ermяni silahlы dяstяlяri azяrbaycanlыlara qarшы soyqыrыm aktы tюrяdiblяr. Rяsmi mяnbяlяrя яsasяn soyqыrыmыn nяticяsindя 12 minя yaxыn azяrbaycanlы qяtlя yetirilib, on minlяrlя insan itkin dцшцb.

31 Март сойгырымы бяшяри ъинайятдир

Martыn 30-da Шяki Bяlяdiyyяsinдя 31 mart Azяrbaycanlыlarыn soyqыrыmы gцnцnя hяsr olunmuш tяdbir keчiriлиб.

Soyqыrыmы qurbanlarыnыn яziz xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edildikdяn sonra tяdbiri giriш sюzц ilя Шяki Bяlяdiyyяsinin sяdri Mayis Allahverdiyev aчaraq, Vяtяnimizin tarixindя xoш gцnlяrlя yanaшы, aьrыlы-acыlы anlarыn da чox olduьunu diqqяtя чatdыrdы. O, яn xoш gцnlяrdяn biri kimi юtяn il mцzяffяr Azяrbaycan Ordusunun ermяni faшizmi цzяrindя чaldыьы qяlяbя mцnasibяti ilя Zяfяr Paradы keчirilmiш 10 noyabr tarixini xatыrlatdыqdan sonra , 1918-ci ilin 31 mart-4 aprel tarixlяrindя ermяni millяtчilяri tяrяfindяn tюrяdilяn qяtliamы xalqыmыzыn aьrыlы-acыlы gцnlяrindяn biri kimi qяlяmя verdi. Bяlяdiyyя sяdri 102 il bundan qabaq hяyata keчirilmiш soyqыrыmы barяdя mяlumat verяrяk, hяmin gцn on minlяrlя gцnahsыz azяrbaycanlыnыn yalnыz mцsяlman-tцrk olduьuna gюrя qяtlя yetirildiyini bildirdi. Mayis Allahverdiyev dedi: "1917-ci ildя Rusiyada baш vermiш oktyabr inqilabы nяticяsindя Stepan Шaumyanыn baшчыlыq etdiyi bolшevik Bakы Soveti Bakы Quberniyasыnda hakimiyyяti яlя keчirdikdяn sonra, milliyyяtcя ermяni olan vя Britaniya hюkumяtindяn milyon qыzыl rubl mяblяьindя ilkin yardыm alan Stepan Шaumyan Bakыda azяrbaycanlыlara qarшы bolшeviklяrlя ermяni milliyyяtчilяrinin яmяk-

сящ. 3

daшlыьыnы tяmin edib vя nяticяdя bu soyqыrыmы aktы tюrяdilib. Bu amansыz qяtliamlarыn яsas mяqsяdi azяrbaycanlыlarы milli etnos kimi yer цzцndяn silmяk, onlarыn tarixi torpaqlarыna yiyяlяnmяk olub. 1918-ci ilin mart-aprel aylarыnda ermяnilяr Bakы, Шamaxы, Quba, Muьan vя Lяnkяranda 30 mindяn чox azяrbaycanlыnы qяtlя yetirib, 10 minlяrlя insanы юz torpaqlarыndan qovublar".

Sonra bяlяdiyyя sяdrinin birinci mцavini Иntiqam Яшirov чыxыш edяrяk 31 mart soyqыrыmы mяsяlяsinя uzun mцddяt heч kimin reaksiya vermяdiyini, mяhz Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, ulu юndяr Heydяr Яliyevin 26 mart 1998-ci il tarixli Sяrяncamы ilя hяr il 31 mart Azяrbaycan-

lыlarыn Soyqыrыmы Gцnц kimi qeyd olunmasы ilя hцquqi-siyasi qiymяtin verildiyini qeyd etdi. Иntiqam Яшirov ermяnilяrin tцrk millяtinя qarшы tюrяtdiklяri soyqыrыmы aktlarыnыn tarixi faktlarda яksini tapdыьыnы sюylяyяrяk яlavя etdi ki, ermяnilяrin beynяlxalq mяhkяmяlяr tяrяfindяn cяzalandыrыlmasыnы tяlяb etmяk цчцn Azяrbaycanыn яlindя kifayяt qяdяr яsaslar var: "1905-ci ildяn baшlayaraq Azяrbaycanыn bцtцn bюlgяlяrindя azяrbaycanlыlara qarшы gizli-aшkar шяkildя soyqыrыmы, repressiyalar aparыlыb. Tяkcя 1918-1920-ci illяrin mart-aprel aylarыnda qanlы hadisяlяr. Цmumiyyяtlя, XX яsrin birinci yarыsыnda Zaqafqaziyada 1905-1907 vя 1918-1920-ci illяrdя baш vermiш iki qыrьыn zamanы 2 mil-

yona yaxыn azяrbaycanlы nankor qonшularыmыz tяrяfindяn qяtlя yetirilib, юz eveшiyindяn zorla qovulub".

Bяlяdiyyя sяdrinin mцavini Sяyyarя Musayeva юz чыxышыnda Ermяnistanыn tarix boyu tюrяtdiklяri qыrьыnlarыn, soyqыrыmlarыn яsas mяqsяdinin Azяrbaycan яrazisindя "bюyцk Ermяnistan dюvlяti" yaratmaq ideyasыndan irяli gяldiyini bildirib. Sяyyarя xanыm qeyd etdi ki, bu siyasяti hazыrda da Ermяnistan adlanan dюvlяt eyni qяddarlыq vя insanlыьa sыьmayan vяhшiliklя davam etdirmяk цчцn яlindяn gяlяni edir. Lakin artыq onlar bu arzularыnыn hяyata keчdiyini ancaq yuxuda gюrя bilяrlяr. Azяrbaycan Ordusu artыq ermяni faшistlяrinя юz gцcцnц gюstяrdi vя bir daha onlar Azяrbaycana qarшы silahlы hцcum etmяk fikrinя dцшsяlяr, yenя dя юz layiqli cavablarыnы alacaqlar.

Bяlяdiyyя sяdrinin mцavini Elшяn Nяsibov чыxышыnda Ermяnistanыn Azяrbaycana qarшы tюrяtdiyi silahlы basqыnlarыn hamыsыnda heч bir mцharibя qanunlarыna sыьmayan hяrяkяtlяrя yol verdiyini, gцnahsыz insanlarыn, xцsusяn qocalarыn, qadыnlarыn, uшaqlarыn kцtlяvi surяtdя mяhv edilmяsinin bяшяri bir cinayяt olduьunu bildirdi. E.Nяsibov bir яsrdя iki dяfя ermяnilяr tяrяfindяn Azяrbaycanlыlara qarшы tюrяdilяn soyqыrыmlarыn bu vaxta qяdяr beynяlxalq ictimaiyyяt tяrяfindяn dцzgцn qiymяtlяndirilmяmяsinя dя diqqяt чяkdi..

Toplantыda iшtirak edяn bяlяdiyyя цzvlяri dя чыxыш edяrяk 31 Mart soyqыrыmыndan sюhbяt aчdыlar.

Мурад НЯБИБЯЙОВ

Гaydalara riayяt etmясяк, эюz yaшlarыmыzы silmялийик Дашгын МИКАЙЫЛОВ Son gцnlяr bцtцn юlkяmizdя olduьu kimi Шяkidя dя Covid-19-a yoluxanlarыn sayыnda artыm mцшahidя olunmaqdadыr.

Sяbяblяrdяn biri kimi яhalinin qaydalara riayяt etmяmяsidirsя, digяr яsas sяbяb bu xяstяliyin mюvsцmi olmasы, xцsusilя martaprel aylarыnda daha sцrяtlя yayыlmasыdыr. Bu aylarda tяbii юlцm sayыnыn artmasыna paralel olaraq yas mяrasimlяrinыn dя чoxalmasы yoluxma riskini daha da artыran яsas sяbяblяrdяndir.

Eyni zamanda bayram mцnasibяti ilя istirahяt gцnlяrinin olmasы vя istяr paytaxtdan, istяrsя dя digяr rayonlardan Шяkiyя gяlяn yerlы turistlяrыn sayыnыn hяddяn artыq olmasы, hяmin vяtяndaшlarыn vыrus daшыyыcыsы olub-olmamasы barяdя mяlumatlarыn yoxluьu vя hazыrkы шяraitdя nяzarяtin mumkцnsцzlцyц dя yayыlmaya юz tяsirini gюstяrя bilяr.

Yaranmыш vяziyyяtlя яlaqяdar olaraq Шяki Шяhяr ИH yanыnda yaradыlan Operativ Qяrargah tяrяfindяn koronavirus pandemiyasы ilя mцbarizя чяrчivяsindя gюrцlяn tяdbirlяrin gцclяndirmяsi barяdя qяrar qяbul edilmiш, xяstяliyin yayыlmasыna imkan yaradan шяrait tяhlil edilяrяk aidiyyяti qurumlara mцvafiq tapшыrыqlar verilmiшdir.

Fяslin dяyiшmяsi ilя яlaqяdar olaraq tяbii юlцm hallarыnыn artmasы vя hцzr yerlяrindя yoluxma riskinin daha чox olmasы Operativ Qяrargahыn diqqяt mяrkяzindя saxlanыlыr, istяr шяhяrdя, istяrsя dя kяnd vя qяsяbяlяrdя yas mяrasimlяrinin hazыrkы tяlяblяrя uyьun шяkildя keчirilmяsinя ciddi nяzarяt edilir. Яhali arasыnda yoluxma hallarыnыn qarшыsыnыn alыnmasы vя

яhalinin maariflяndirilmяsi mяqsяdi ilя Шяki шяhяr ИH tяrяfindяn yaradыlmыш mobil qruplarыn цzvlяri, gяnclяrdяn ibarяt kюnцllцlяr, AQTA Шяki regional bюlmяsi, GEM, Шяki шяhяr-rayon Polis шюbяsinin яmяkdaшlarы яhalinin sыx toplaшdыьы yerlяrdя, market vя maьazalarda, ictimai-iaшя obyektlяrindя, otel vя istirahяt mяrkяzlяrindя, mяrkяzi bazarda mцtяmadi reydlяr keчirir, sakinlяrdяn vя obyekt sahiblяrindяn qaydalara riayяt etmяlяri tяlяb olunur, pozuntular aшkar olunduqda cяrimяlяr tяtbiq olunur. Reydlяr zamanы vяtяndaшlara gigiyena qaydalarыna riayяt edilmяsinin, sosial mяsafяnin saxlanыlmasыnыn vacibliyi, ictimai yerlяrdя qoruyucu maskadan istifadя edilmяsinin mяcburiliyi izah olunur.

Xяstяliklя aktiv mцbarizя aparan tяшkilatlardan biri olan Шяki rayon Gigiyena vя Epidemiologiya Mяrkяzi (GEM) aшkar olunan hяr bir xяstя barяdя electron qaydada hяm Qяrargaha, hяm dя sяhiyyя nazirliyinя mяlumat verir. Sяhiyyя

qяlяri nяzarяtя gюtцrцlяrяk yoxlanыlыr vя onlarыn iш yerlяri mцяyyяnlяшdirilяk dяrhal dezinfeksiya iшlяri aparыlыr. Rayon яrazisindя bu xяstяlikdяn hяr hansы bir covid xяstяsi vяfat edяrsя, yas mяrasimindяn dяrhal sonra onun yaшadыьы mяnzil vя ya fяrdi yaшayыш evi dezinfeksiya edilir. Bцtцn bu tяdbirlяr Operativ Qяrargahыn rяhbяrliyi tяrяfindяn koordinasiya edilir, hяr hansы bir problem yarandыqda dяrhal yerindя hяll edilir.

Paralel olaraq шяhяrdя Mяnzil Иstismar Sahяsinin xцsusi tяlim keчmiш яmяkdaшlarы tяrяfindяn xяstяlik aшkar olunan яrazilяrdя yerlяшяn yaшayыш binalarыnыn girышlяri vя pillяkяn qяfяsяlяri, KTИB tяrяfindяn яsas kцчя vя prospektlяr, parklar dezinfeksiya edilir.

Rayon polis шюbяsi tяrяfindяn sяsgцclяndirici quraшdыrыlmыш maшыnlar vasitяsilя rayon яrazisindя tяbliьat aparыlыr, evdя mцalicя aparan CИVИD 19 xяstяlяrinя ciddi nяzarяt edilir, video чяkiliшlяr aparыlыr, hцzr yerlяri vя saat 00.00-dan

Nazirliyi xяtti ilя GEM-я gяtirilяn peyvяndlяr yerli TЯBИB-я verilir vя GEM яmяkdaшlarы tяrяfindяn hяm peyvяndlяrin saxlanmasыna, hяm dя tяlimata uyьun olaraq vurulmasыna nяzarяt edilir. Gцn яrzindя aшkar olunan xяstяlik ocaьlarы GEM-in яmяkdaшlarы tяrяfindяn dяrhal dezinfeksiya edilir, covid xяstяsi aшkar olunan шяxslяrin яla-

etbarяn ictimai-iaшя obyektlяri vя restoranlarыn baьlanmasы nяzarяtdя saxlanыlыr. Eyni zamanda, xцsusi karantin rejimi qaydalarыnы pozan obyektlяrin sahiblяri, hяmчinin vяtяndaшlar barяsindя qanunvericilikdя nяzяrdя tutulmuш qaydada inzibati tяdbirlяr gюrцlцr.

AQTA tяrяfindяn qanunvericiliyin tяlяblяrinя vя metodiki

gюstяriшlяrin icrasыna nяzarяt mяqsяdilя ИH, polos шюbяsinin яmяkdaшlarы ilя birlikdя ictimai iaшя obyektlяrindя mцtяmadi olaraq monitorinqlяr aparыlыr, aшkar olunmuш nюqsanlarla baьlы Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsinя uyьun olaraq mцvafiq tяdbirlяr gюrцlцr. Иctimai nяqliyyatыn iшlяmяmяsi sяbяbыndяn Mяrkяzi bazarda яvvяlki gцnlяrя nisbяtяn sыxlыq olmasa da, ИH, polis vя bazar rяhbяrliyi tяrяfindяn qaydalara riayяt olinmasы diqqяtdя saxlanыlыr, gцnorta saatlarыndan sonra bazar rяhbяrliyi tяrяfindяn яrazidя dezinfeksiya iшlяri hяyata keчirilir vя bazardakы vяziyyяt barяdя Qяrargaha gцndяlik mяlumat verilir. Юlkяmizdя hяyata keчirilяn vaksinasiya tяdbirlяri чяrчivяsindя яhalinin COVЫD-19 infeksiyasыna qarшы peyvяnd olunmasы prosesi davam etdirilir. Яhalinin peyvяndlяnmяsi Шяki Rayon Mяrkяzi Xяstяxanasыnыn binasыnda xцsusi olaraq ayrыlmыш vaksin otaqlarыnda hяyata keчirilir, nяticяlяr barяdя gцn яrzindя hяr saatdan bir Qяrargaha mяlumat verilir.

COVЫD-19 infeksiyasыnыn юtцrцlmя-yayыlma mexanizmi ilя baьlы araшdыrыlmalarda 3 юtцrцlmя yolunun daha чox diqqяtdя saxlanmasыnыn vacibliyi bildirilir: Ы. Virusgяzdiricilik (simptomsuz, "saьlam"). Koronavirusu yцngцl formada, yaxud simptomsuz keчirяnlяr, infeksiyanыn юtцrцl-

mя halqasыnda яn potensial tяhlцkяli qrupudur. Чox zaman mяhz bu qrup epidemioloji nяzarяtdяn kяnarda qalmыш olur. ЫЫ. Ailяdaxili юtцrцlmя yolu. Hazыrda bu yolla yayыlma юzцnц daha чox biruzя vermяkdяdir; ЫЫЫ. Xяstяxanadaxili (nozokomial) юtцrцlmя yolu.

Hяr birimiz bu amillяri nяzяrdяn qaчыrmamalы, bu aьыr xяstяliyя юzцmцzцn vя яtrafыmыzыn yoluxmanыn qarшыsыnы almaьa чalышmalыyыq. Юlkяmizin tanыnmыш hяkimlяrinin dя fikirlяrindя qeyd olunur ki, ilk nюvbяdя nяzяrя almaq lazыmdыr ki, bu infeksiya цчцn qыш-yaz mюvsцmiliyi sяciyyяvidir vя daha чox yoluxma mяhz mart-aprel aylarыna tяsadцf edir. Payыz-qыш aylarыnda isя, digяr kяskin respirator virus infeksiyasыnыn da ona qoшulma ehtimalы artdыьыndan yoluxma riski daha yцksяk olur. Hяkimlяrin fikrini яsas gюtцrsяk respublika цzrя yayыlma prosesi aprelin sonuna qяdяr daha da arta bilяr.

Ona gюrя dя, mюvcud шяraitdя hяr birimiz цчцn yalnыz 2 yol var: - Ya bu mцddяt яrzindя daha diqqяtli olmalы, юzцnцmцzц, ailяmizi vя yaxыnlarыmыzы qorumalы, - ya da ьюz yaшlarыmыzы silmяyя hazыr olmalыyыq!

Seчim юzцmцzdяn asыlыdыr!!!

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 4

№ 03 (198), Март 2021

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ 2020-ъи ИЛДЯ

2021-ъи ил йанварын 27-дя Шяки Бялядиййясиндя ютян илин бцдъясинин иърасына щяср едилмиш щесабат йыьынъаьы кечирилмишдир. Иclasda mяlumat verilmiшdir ki, Шяki Bяlяdiyyяsinin 2020-ci ilin bцdcяnin gяlir vя xяrclяr mаddяlяrinin yеrinя yеtirilmяsinin icrаsы tяhlil еdilmiш vя bu sаhяdя mцsbяt yюnlц tяdbirlяr gюrцlmцш, hяmчinin gюrцlяcяk iшlяr mцяyyяnlяшdirilmiшdir.

Bеlя ki, 2020-ci il яrzindя fiziki шяxslяrin tоrpаq vя яmlаk vеrgisi, tikinti аltыndа оlаn tоrpаqlаrыn icаrя hаqlаrы, аvtоmоbil dаyаnаcаьы xidmяtindяn, rеklаm vя mеhmаnxаnа xidmяtindяn, vяtяndашlаrыn mцlkiyyяtinя sаtыlmыш tоrpаq sаhяlяrinя gюrя vя sаir sаhяlяrdяn dаxil оlаn vяsаitlяrin uчоtunun qаnunvеricilikdя nяzяrdя tutulmuш qаydаdа mцhаsibаtlыqlа yаnашы vеrgi yыьыm шюbяsi tяrяfindяn dя аpаrыlmаsы tяmin еdilmiшdir. Mцddяt яrzindя 20670 яdяd tяdiйyя bildiriшinin vеrgi юdяyicilяrinin цnvаnыnа чаtdыrыlmаsы цчцn яrаzilяr цzrя xidmяt gюstяrяn vеrgi mцfяttiшlяrinя vеrilmiш vя 15822 яdяd tяdiyйя bildiriшi vеrgi юdяyicilяrinin цnvаnыnа чаtdыrыlmаsы tяmin еdilmiшdir. Цnvаnlаrа чаtdыrыlmыш 15822 яdяd tяdiyйя bildiriшinin 14906 яdяdi fяrdi yашаyыш еvlяrinя vя ictimаi binаlаrыnыn mяnzillяrinя, 916 яdяdi isя sаhibkаrlыq fяаliyyяti ilя mяшьul оlаn fiziki шяxslяrя аiddir. Vеrgi uчоtu kitаblаrыndа vеrgi юdяyicilяrinin 01.01.2020-ci il tаrixя оlаn bоrclаrы юz яksini tаpmыш vя bununlа yаnашы 2020-ci il цчцn vеrgilяrin hеsаblаnmаsы 01.01.2015-ci il tаrixdяn fiziki шяxslяrin яmlаk vя tоrpаq vеrgisinin hеsаblаnmаsы qаydаsыnа еdilmiш mяlum dяyiшikliklяr nяzяrя аlыnmаqlа аpаrыlmышdыr.

Hяmчinin vеrgi юdяyicilяrinin qеydiyyаtы цzrя dцrцstlяшdirmя vя vеrgilяrin yеni qаydаlаrа uyьun hеsаblаnmаsы istiqаmяtindя iшlяr dаvаmlы оlаrаq аpаrыlыr.

Bяlяdiyyя vеrgilяrinin hеsаblаnmаsы vя yыьыlmаsы vяziyyяti, hяmчinin bцdcяyя dаxil оlаn vяsаitlяrin (gяlirlяrin) tяhlili цzrя mяlumаtlаr: 1. Fiziki шяxslяrin tоrpаq vеrgisindяn dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: 2020-ci il яrzindя fiziki шяxslяrdяn tоrpаq vеrgisinя cяlb оlunаnlаrыn sаyы 17198 nяfяrdir ki, mцddяt яrzindя 15065 nяfяrя tяdiyя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmiш, 81 nяfяr gцzяшtlidir, 2052 nяfяrя isя tяdiyя bildiriшinin чаtdыrыlmаsы tяmin еdilmяmiшdir.

Mцddяt яrzindя fiziki шяxslяrdяn tоrpаq vеrgisinin yыьыlmаsы яvvяlki illяrdяn qаlаn bоrclа birlikdя 161176 mаnаt (qеyd: 01.01.2020ci ilя qаlыq bоrc 130794 mаnаt, 2020-ci il цzrя hеsаblаnаn vеrgi 30382 mаnаt, qаnunlа silinяn bоrc

1164 mаnаt tяшkil еdir) tяшkil еdir ki, fаktiki 11041 mаnаt vеrgi tоplаnmаsы tяmin еdilmiшdir.

01.01.2021-ci ilя qаlаn bоrc 148971 mаnаt tяшkil еdir. О cцmlяdяn, yuxаrыdа qеyd еdilяnlяrя аydыnlыq gяtirilяrяk bildiririk ki, 2020-ci il яrzindя fiziki шяxslяrdяn fяrdi yашаyыш еvlяri цzrя tоrpаq vеrgisinя cяlb оlunаnlаrыn sаyы 17198 nяfяrdir ki, mцddяt яrzindя 15065 nяfяrя tяdiйyя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmiш, 2133 nяfяrя isя tяdiyйя bildiriшinin чаtdыrыlmаsы tяmin еdilmяmiшdir. Mцddяt яrzindя fiziki шяxslяrdяn (яhаlidяn) tоrpаq vеrgisinin yыьыlmаsы яvvяlki illяrdяn qаlаn bоrclа birlikdя 161176 mаnаt, (qеyd: 01.01.2020-ci ilя qаlыq bоrc 130794 mаnаt, 2020-ci il цzrя hеsаblаnаn vеrgi 30382 mаnаt, qаnunlа silinяn bоrc 1164 mаnаt tяшkil еdir) tяшki еdir ki, fаktiki 11041 mаnаt vеrgi dаxil оlmuшdur.

01.01.2021-ci ilя qаlаn bоrc 148971 mаnаt tяшkil еdir.

Hяmчinin 2020-ci il яrzindя fiziki шяxslяrdяn qeyri-yaшayыш sahяsi (mаьаzа аltы tоrpаq vеrgisi) цzrя tоrpаq vеrgisinя cяlb оlunаnlаrыn sаyы 1125 nяfяrdir ki, mцddяt яrzindя 816 nяfяrя tяdiйyя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmiш, 309 nяfяrя isя tяdiyyя bildiriшinin vеrilmяsi tяmin еdilmяmiшdir. Mцddяt яrzindя fiziki шяxslяrdяn tоrpаq vеrgisinin yыьыlmаsы qаbаqkы illяrdяn qаlаn bоrclа birlikdя 102336 mаnаt, (qеyd: 01.01.2020-ci ilя qаlыq bоrc 60240 mаnаt, 2020-ci il цzrя hеsаblаnаn vеrgi 42126 mаnаt tяшkil еdir ki, fаktiki 3820 mаnаt vеrgi dаxil оlmuшdur. 01.01.2021-ci ilя qаlаn bоrc 98546 mаnаt tяшkil еdir.

2. Fiziki шяxslяrin яmlаk vеrgisindяn dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: Mяlumаt цчцn bildirilmiшdir ki, 01.01.2015-ci il tаrixdяn fiziki шяxslяrя яmlаk vеrgisinin hеsаblаnmаsы цzrя vеrgi mяcяllяsinin 198.1.1, 199.4.3, 200.1 vя 200.2-ci mаddяlяrinя еdilmiш dяyiшikliklяr nяzяrя аlыnmаqlа яmlаk vеrgisini binаlаrыn invеntаr dяyяrinя gюrя dеyil, yашаyыш sаhяsinin hяr kv.mеtrinя gюrя hеsаblаndыьыndаn bяlяdiyyяnin vеrgi mцfяttiшlяri tяrяfindяn яmlаk vеrgisinin hеsаblаnmаsыndа vя bildiriшlяrin vеrgi юdяyicilяrinin цnvаnыnа чаtdыrыlmаsыndа mцяyyяn чяtinliklяr оlsа dа bu iшlяrin vеrgi yыьыm шюbяsi tяrяfindяn tаm bаша чаtdыrыlmаsы цчцn sяylяr gюstяrilmiшdir. Шяki Bяlяdiyyяsi цzrя 2020-ci il яrzindя fiziki шяxslяrdяn яmlаk vеrgisinя cяlb оlunаnlаrыn sаyы 16014 nяfяrdir. Билдирилмишдир ki, vеrgi юdяyicilяrindяn 200 nяfяri gцzяшtlidir. Mцddяt яrzindя 15121

Ы. Bяlяdiyyя Bцdcяsinя dаxil оlаn vяsаitlяr (gяlirlяr) цzrя: 01.01.2020-ci ilя qаlыq vяsаit: Cяmi dаxil оlаn vяsаit:

2945,91 2277383,00

О cцmlяdяn: Tоrpаq vеrgisi цzrя (яhаlidяn) 11041,00 Яmlаk vеrgisi цzrя (яhаlidяn) 32235,00 Tоrpаq vеrgisi qeyri-yaшayыш sahяsi цzrя(mаьаzа аltы) 3820,00 Tоrpаq icаrяsi qeyri-yaшayыш sahяsi цzrя (mаьаzа аltы) 592,00 Яmlаk vеrgisi qeyri-yaшayыш sahяsi цzrя (mаьаzа) 2538,00 Tоrpаq sаtышыndаn 2206574,00 Mеhmаnxаnа rцsumu цzrя 613,00 Rеklаm xidmяtindяn Аvtоdаyаnаcаq xidmяtindяn 3720,00 H.Яliyеv аdыnа pаrkdаn dаxil оlаn gяlir Bяlяdiyyя qяzеtinя vеrilяn еlаnlаrdаn Dotаsiyа hеsаbыnа dаxil оlub 16000,00 Sair gяlir 250,00

nяfяrя tяdiйyя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmiш, 916 nяfяrя tяdiyйя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmяmiшdir. Mцddяt яrzindя fiziki шяxslяrdяn яmlаk vеrgisinin yыьыlmаsы яvvяlki illяrdяn qаlаn bоrclа birlikdя 349051 mаnаt, (qеyd: 01.01.2020-ci ilя qаlыq bоrc 240558 mаnаt, 2020-ci il цzrя hеsаblаnаn яmlаk vеrgisi цzrя 108443 mаnаt, qаnunlа silinяn bоrc 5794 mаnаt) tяшkil еdir ki, fаktiki 34627 mаnаt vеrgi dаxil оlmuшdur. 01.01.2021-ci ilя qаlаn bоrc 308631 mаnаt tяшkil еdir. О cцmlяdяn, 2020-ci il яrzindя fiziki шяxslяrdяn fяrdi yашаyыш еvlяri цzrя vя ictimai mяnzillяrdяn (яhаlidяn) яmlаk vеrgisinя cяlb оlunаnlаrыn sаyы 15450 nяfяrdir. Mцddяt яrzindя 15124 nяfяrя tяdiyйя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmiш, 359 nяfяrя tяdiyйя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmяmiшdir. Mцddяt яrzindя fiziki шяxslяrdяn яmlаk vеrgisinin yыьыlmаsы яvvяlki illяrdяn qаlаn bоrclа birlikdя 319411 mаnаt (qеyd: 01.01.2020-ci ilя qаlыq bоrc 224316 mаnаt, 2020-ci il цzrя hеsаblаnаn яmlаk vеrgisi 95096 mаnаt, qаnunlа silinяn bоrc 5794 mаnаt) tяшkil еdir ki, fаktiki 32234 mаnаt vеrgi tоplаnmышdыr. Mяlumаt цчцn bildirилмишдир ki, vеrgi юdяyicilяrindяn 200 nяfяr gцzяшtlidir. 01.01.2021-ci ilя qаlаn bоrc 281383 mаnаt tяшkil еdir.

2020-ci il яrzindя fiziki шяxslяrin mцlkiyyяtindя оlаn vя bяlяdiyyя яrаzisindя icаrя tоrpаqlаrыndа tikilяn mаьаzаlаrа gюrя яmlаk vеrgisinя cяlb оlunаnlаrыn sаyы mюvcud siyаhы ilя 534 nяfяrdir ki, mцddяt яrzindя 410 nяfяrя tяdiйyя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmiш, 119 nяfяrя tяdiйyя bildiriшlяrinin vеrilmяsi tяmin еdilmяmiшdir. 2020-ci il цzrя яmlаk vеrgisinin yыьыlmаsы яvvяlki illяrdяn qаlаn bоrclа birlikdя 27882 mаnаt (qеyd: 01.01.2020-ci ilя qаlыq bоrc 15210 mаnаt, 2020-ci il цzrя hеsаblаnаn vеrgi 12672 mаnаt tяшkil еdir) tяшki еdir ki, fаktiki 2392 mаnаt vеrgi dаxil оlmuшdur.

01.01.2021-ci ilя qаlаn bоrc 25490 mаnаt tяшkil еdir.

3. Tоrpаq sаtышыndаn dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: 2020-ci il яrzindя tоrpаq sаtышыndаn 460770 mаnаt vяsаitin dаxil оlmаsы nяzяrdя tutulduьu hаldа fаktiki 2206574 mаnаt vяsаit dаxil оlmuшdur ki, bu dа nяzяrdя tutulduьundаn 1745804 mаnаt чоxdur.

4. Tоrpаq vя maьaza icаrяsi hаqqыndаn dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: 2020-ci il яrzindя tоrpаq icаrя hаqqы 3500 mаnаt vяsаit nяzяrdя tutulduьu hаldа, fаktiki 592 mаnаt vяsаit dаxil оlmuшdur ki, bu dа nяzяrdя tutulduьundаn 2908 mаnаt аzdыr.

5. Rеklаm rцsumundаn dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: Аzяrbаycаn Rеspublikаsы Prеzidеntinin 20 iyun 2017-ci il tаrixli 1472 nюmrяli Fяrmаnыnа яsаsяn, юlkя яrаzisindя ачыq mяkаndа rеklаm dашыyыcыlаrыnыn yеrlяшdirilmяsi, оnlаr цzяrindяki rеklаmlаrыn hаzыrlаnmаsы vя yаyыmlаnmаsы sаhяsindя vаhid tяnzimlяmя vя nяzаrяt Аzяrbаycаn Rеspublikаsыnыn Dюvlяt Rеklаm Аgеntliyi tяrяfindяn hяyаtа kечirilir. Шяki Bяlяdiyyяsi ilя Аzяrbаycаn Rеspublikаsы Dюvlяt Rеklаm Аgеntliyi Шяki Rеgiоnаl Rеklаm Аgеntliyi ilя bu istiqаmяtdя iшlяr bаша чаtmаdыьыndаn 2020ci ilin yаrыm illiyindя bяlяdiyyяyя rеklаm rцsumundаn vяsаit dаxil оlmа-mышdыr.

6. Аvtоdаyаnаcаq rцsumundаn dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: 2020-ci il яrzindя аvtоdаyаnаcаq rцsumu цzrя 7000 mаnаtа qаrшы fаktiki 3720 mаnаt vяsаit dаxil оlmuшdur ki, bu dа 3280 mаnаt аzdыr.

Diqqяtя чatdыrыlmышdыr ki, 2020-ci il яrzindя aylыq gяlirlяr mаddяsindя nяzяrdя tutulmuш 587130 mаnаt vяsаitя qаrшы fаktiki оlаrаq 2277383 mаnаt vяsаit dаxil оlmuшdur ki, бu dа nяzяrdя tutulduьundаn 1690253 mаnаt чоxdur.

7. Mеhmаnxаnа rцsumundаn dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: 2020-ci il яrzindя mеhmаnxаnа rцsumu цzrя 15550 mаnаtа qаrшы fаktiki 613 mаnаt оlmаqlа nяzяrdя tutulduьundаn 14887 mаnаt az vяsаit dаxil оlmuшdur.

Bяlяdiyyя bцdcяsindяn xяrclяnmiш vяsаitlяr (xяrclяr) цzrя:

8. Dotаsiyа hеsаbыnа dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: 2020-ci il яrzindя 16000 manat dаtаsiyа цzrя vяsаit dаxil olmuшdur.

9. H.Яliyеv аdыnа pаrkdаn dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: 2020-ci il яrzindя H.Яliyеv аdыnа pаrkdаn 7500 mаnаt vяsаit dаxil оlmаsы nяzяrdя tutulса да, fаktiki vяsаit dаxil оlmаmышdыr. Беля ки, пark il яrzindя fяaliyyяt gюstяrmяmiшdir.

10. Digяr dаxil оlаn vяsаitlяr цzrя: 2020-ci il яrzindя digяr dаxilоlmаlаr цzrя 250 mаnаt bяlяdiyyяnin hеsаbыnа dаxil оlmuшdur.

2020-ci il яrzindя Шяki Bяlяdiyyя bцdcяsinin xяrclяr mаddяsindя nяzяrdя tutulmuш 587130 mаnаt vяsаitя qаrшы fаktiki оlаrаq 2071518 mаnаt vяsаit xяrclяnmiшdir. Иclasda qяrara alыnmышыdыr: - Шяki Bяlяdiyyяsi цzrя 2020ci il яrzindя bцdcя gяlirlяrinin vя xяrclяrinin icrаsыnыn yеrinя yеtirilmяsi vяziyяti hаqqыndа bяlяdiyyяnin maliyyя hesabatы tяsdiq edilsin.

- Шяki Bяlяdiyyяsinin 2020-ci ilin illik maliyyя hesabatыnыn "Шяki Bяlяdiyyяsi" qяzеtindя dяrc еdilmяsi tяmin еdilsin.

- Шяki Bяlяdiyyяsi цzrя 2020ci il яrzindя daxil olan 2277383 manat vяsait tяsdiq edilsin.

- Шяki Bяlяdiyyяsi цzrя 2020ci il яrzindя 2071518 mаnаt vяsаitin xяrclяnmяsi tяsdiq еdilsin. ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

ЫЫ. Bяlяdiyyя bцdcяsindяn xяrclяnmiш vяsаitlяr (xяrclяr) цzrя: Bяlяdiyyя аpаrаtыnыn sаxlаnmаsы xяrclяri : 303015,00 О cцmlяdяn: Яmяk hаqqы цzrя: 172438,00 Vergi юdяniшi: 0 Hяmkarlar tяшkilatыnыn цzvlцk haqqы: 3471,00 Aliment: 2985,00 YAP - цzvlцk haqqы : 992,00 Silahlы Qцvvяlяr : 1448,00 Qыzыl Aypara Cяmiyyяti: 253,00 Ишчilяrin kreditor borcu : 522,00 Ишsizlikdяn siьorta haqqы: (1%) 1622,00 DSMF-na : 48770,00 Birdяfяlik mцavinяt : 0 Цmumi tяsяrrцfat xяrclяri: 13456,00 Ezamiyyя xяrclяri : 4436,00 Yanacaq, sцrtgц materiallarы, ehtiyat hissяsi vя tяmir xяrclяri: 11172,00 Rabitя xidmяti haqqы : 5008,00 Elektrik enerjisi haqqы: 7596,00 Su-kanalizasiya haqqы : 598,00 Иnvеntаr vя аvаdаnlыq: transfarmator 14200,00 Sair xяrclяr: 14048,00 O cцmlяdяn: Bayram mцnasibяti ilя iшчilяrя юdяnilяn vяsait: 8700,00 Mцhafizя: 4800,00 Maшыnlarыn sыьorta xяrci : 217,00 Ишчilяrin яmяk haqqы kartы xяrci: Digяr xяrclяr: 331,00 Иmkansыz ailяlяrя maddi yardыm: 6790,00 Mяdяni Kцtlяvi tяdbirlяrя: 8789,00 Abadlыq iшlяrinя 328898,00 Bayraq Meydanыnda gюrцlmцш iшlяrin kreditor borcu юdяnilib 1126912,00 Bayraq Meydanыndakы muzeyя aksesuarlarыn alыnmasыna 107260,00 Azяrbayraq-bюyцk юlчцlц bayraьыn alыnmasыna 2242,00 Digяr tяyinatlы xяrclяr: 187611,00 O cцmlяdяn: Reyestr,katastr,hяrrac vя torpaq sahяlяrinin planlaшdыrыlmasы xяrci: 134831,00 Bank xidmяti vя nяьd alыnmыш vяsait цчцn 1%: 3606,00 Assosasiya : 1800,00 Auidit: 15000,00 Kreditor borclarыn юdяnilmяsinя: 31345,00 Digяr xяrclяr: 1029,00

№ 03 (198), Март 2021

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Шякидя... ...ш я hid a ilя lя r in я ba y r a m s ov qa t ы t я qdi m ed ilib Ermяnistan silahlы qцvvяlяrinin sentyabrыn 27-dя юlkяmizя qarшы baшladыьы nюvbяti tяxribatчыlыq яmяllяrinя cavab olaraq Mцzяffяr Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin rяhbяrliyi altыnda rяшadяtli Azяrbaycan Ordusunun hяyata keчirdiyi яks-hцcum яmяliyyatlarы nяticяsindя dцшmяn aьыr mяьlubiyyяtя uьradы. 44 gцn davam edяn Vяtяn mцharibяsi Azяrbaycan Ordusunun шanlы zяfяri ilя baшa чatdы, яzяli Qarabaь torpaqlarыmыz birdяfяlik ermяni faшizmindяn azad olundu. Яrazi bцtюvlцyцmцz uьrunda baшlanan savaшda Шяkinin qяhrяman oьullarы da rяшadяtlя vuruшub, шяhidlяr veriblяr.

Torpaqlarыmыzыn iшьaldan azad edilmяsi uьrunda canlarыndan keчяn шяhidlяrimizin яziz xatirяsi xalqыmыz tяrяfindяn daim uca tutulur.

Qarabaь uьrunda gedяn dюyцшlяrdя шяhidlik zirvяsinя ucalan qяhrяman Vяtяn oьullarыnыn яziz xatirяsi Шяki шяhяrindя dя hяr zaman ehtiramla anыlыr.

Novruz bayramы яrяfяsindя rayon rяhbяrliyi шяhid ailяlяrinin цzvlяri ilя gюrцшцb, onlarыn qayьы vя problemlяri ilя maraqlanыb, bayram mцnasibяtilя шяhid ailяlяrinя bayram sovqatы tяqdim edilib.

Qeyd edяk ki, Novruz bayramы mцnasibяtilя aztяminatlы ailяlяrя dя bayram sovqatы чatdыrыlыb.

...сinif otaqlarыna шяhidlяrin adы verilib Шяki шяhяr 14 nюmrяli tam orta mяktяbdя шagirdlяrя vяtяnpяrvяrlik ruhunun aшыlanmasы mяqsяdilя maraqlы addыm atыlыb.

Belя ki, mяktяbin bцtцn sinif otaqlarыna Azяrbaycanыn mцstяqilliyi vя яrazi bцtюvlцyц uьrunda canlarыndan keчmiш qяhrяman Vяtяn юvladlarыnыn шяhidlяrimizin adlarы verilib vя hяr sinifdя hяmin qяhrяmana aid sinif guшяsi yaradыlыbdыr.

Qeyd edяk ki, Шяki rayon цmumtяhsil mяktяblяrindя tяhsil alan mяktяblilяrin vяtяnpяrvяrlik ruhunda tяrbiyяsi vя шяhidlяrimizin xatirяsinin яbяdilяшdirilmяsi istiqamяtindя mяqsяdyюnlц iшlяr gюrцlцr.

dюvrцndя filialda ali mяktяb цчцn qaneedici elmi-pedaqoji kadr potensialы formalaшdыrыlыb. Filialыn bir sыra xarici юlkяlяrin elmi mцяssisяlяri dя sыx яmяkdaшlыq яlaqяlяri mюvcuddur. Nazirlяr Kabinetinin 2020-ci ilя dair hesabatыnda qeyd olunan mяsяlя nюvbяti hяftя Milli Mяclisin iclasыnda mцzakirяyя чыxarыlacaq.

...яhalinin sayы 189 мин няфяря чатыб 2020-ci ildя Шяkidя яhalinin sayы 900 nяfяr artaraq, bu il yanvarыn 1-i vяziyyяtinя 188 min 960 nяfяrя чatыb. Яhalinin 50 faizini kiшilяr, 50 faizini isя qadыnlar tяшkil edir. Rayon яhalisinin 36,2 faizi шяhяr, 63,8 faizi kяnd yerlяrindя mяskunlaшыb.

Bu barяdя AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbirinя Шяki Шяhяr Statistika Иdarяsinin rяisi Qяшяm Kяrimov mяlumat verib. Иdarя rяisi bildirib ki, юtяn ilin yanvar-dekabr aylarыnda Шяki rayonunda 2110 uшaq dцnyaya gяlib. Onlarыn 967 nяfяri шяhяr, 1143 nяfяri isя kяnd яhalisinin payыna dцшцr. Юtяn il rayonda 1325 юlцm halы qeydя alыnыb. 2020-ci ildя Qeydiyyat шюbяsi tяrяfindяn Шяkidя 569 nikah vя 190 boшanma halы rяsmilяшdirilib.

. ..ю tя n il 2 7 7 y en i iш y e r i a ч ы lы b Regionlarыn sosial-iqtisadi inkiшafыna dair dюrdцncц Dюvlяt Proqramыnda nяzяrdя tutulmuш tяdbirlяrin icrasы nяticяsindя 2020-ci ildя Шяki rayonunda 277 yeni vя daimi iш yeri aчыlыb. Иш yerlяrinin 47-si yeni aчыlan, 230-u isя mюvcud mцяssisя vя tяшkilatlarda yaradыlыb.

Bu barяdя Шяki Шяhяr Statistika Иdarяsinин mяlumatында бildiriliр ki, юtяn ilin yanvar-dekabr aylarыnda kяnd tяsяrrцfatы, meшя tяsяrrцfatы vя balыqчыlыq sahяsindя 45, emal sяnayesindя 26, tikinti sektorunda 56, ticarяtdя 20, яhaliyя sяhiyyя vя sosial xidmяtlяrin gюstяrilmяsi sahяsindя 118 yeni iш yeri aчыlыb. Bundan яlavя, mцddяt яrzindя informasiya vя rabitя, istirahяt, яylяncя vя digяr xidmяt sahяlяri цzrя 12 yeni iш yeri yaradыlыb.

...yaш barama istehsalыnыn 56 tona чatdыrыlmasы ...Dюvlяt Universiteti proqnozlaшdыrыlыr yaradыlаъагмы?

Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialыnыn bazasыnda Шяki Dюvlяt Universitetinin yaradыlmasы mяqsяdi ilя Nazirlяr Kabinetinя mцraciяt edilib. Ziyalыlar шяhяri olaraq da tanыnan Шяkidя mцstяqil Dюvlяt Universitetinin yaradыlmasы bюlgя цчцn hansы imkanlarы aчыr vя nяlяr vяd edir? “АРБ Шяки” бу мясяля иля баьлы ашаьыдакылары ачыглайыб: Шimal-Qяrb bюlgяsindя yerlяшяn, tarixi vя mяdяni mяrkяz kimi tanыnan Шяkidя fяaliyyяt gюstяrяn universitet bюlgяdя mяdяni hяyatыn inkiшafыnda mцstяsna яhяmiyyяti olan ali tяhsil ocaьыdыr. 1991-ci ildя Bakы Dюvlяt Universitetinin Шяki filialы adы ilя fяaliyyяtя baшlayan bu ali mяktяb daha sonra Mцяllimlяr Иnstitutunun filialы vя hazыrda Pedaqoji Universitetin filialы kimi fяaliyyяt gюstяrir. Ali tяhsil ocaьыnыn professor-mцяllim heyяti, eyni zamanda maddi-texniki imkanlarы onu demяyя яsas verir ki, mяktяb Dюvlяt Universiteti kimi mцstяqil fяaliyyяt gюstяrmяk qabiliyyяtindяdir. Шяki Dюvlяt Universitetinin yaradыlmasы Шяki vя цmumilikdя bюlgяnin inkiшafы baxыmыndan da яhяmiyyяt daшыyыr. Hazыrda ADPU-nun Шяki filialыnda 8 ixtisas цzrя kadr hazыrlыьы aparыlыr. Filialda 1000-я yaxыn tяlяbя tяhsil alыr. 30 illik fяaliyyяti

Builki mюvsцmdя Шяki rayonunda yaш barama istehsalыnыn artыrыlaraq 56 tona чatdыrыlmasы proqnozlaшdыrыlыr. Barama yetiшdirilmяsi ilя яlaqяdar bu gцnяdяk 293 kцmчц Elektron Kяnd Tяsяrrцfatы Иnformasiya Sistemindя qeydiyyatdan keчirilib vя hazыrda proses davam etdirilir.

Bu barяdя AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbirinя Шяki Dюvlяt Aqrar Иnkiшaf Mяrkяzinin bitkiчilik sektorunun mцdiri Sahib Abdulhяmidov mяlumat verib.

Qurum rяsmisi bildirib ki, rayonun kцmчцlяri mюvsцmя ciddi hazыrlaшыrlar. Hazыrda kцmxanalarda dezinfeksiya iшlяri aparыlыr. Шяki rayonu цzrя 67 kцmчц Aqrar Xidmяtlяr Agentliyi tяrяfindяn keчirilяn videotяlimlяrdя iшtirak edib.

Xatыrladaq ki, юtяn il barama yetiшdirmяk цчцn Шяki rayonunda 389 kцmчцyя 1590 qutu ipяkqurdu paylanыlыb. Шяkili kцmчцlяr keчяn mюvsцm 33 tondan чox yaш barama istehsal ediblяr.

...UMM-лярin шagirdlяri beynяlxalq mцsabiqяdя uьur qazanыblar Шяki шяhяr 4 nюmrяli Uшaq Musiqi Mяktяbinin шagirdlяri Qazaxыstanыn paytaxtы Nur-Sultan шяhя-

rindя keчirilяn "Иnternasional Music Astana" adlы Ы Beynяlxalq onlayn vokal-instrumental mцsabiqяdя uьurla чыxыш edяrяk, festivalыn Qran-prisinя vя laureat adыna layiq gюrцlцblяr.

Bu barяdя Шяki Regional Mяdяniyyяt Иdarяsindяn верилян mяlumatда бildiriliр ki, mцsabiqяdя iшtirak edяn musiqi mяktяbinin fortepiano ixtisasы цzrя шagirdi Nuray Яhmяdova 2ci dяrяcяli, xalq чalьы alяtlяri ixtisasы цzrя шagirdi Mяtin Mustafazadя 3-cц dяrяcяli laureat adыna, шagirdlяrdяn Elшad Pirimov vя Sabir Cabbarov isя zяrb alяtlяri nominasiyasы цzrя festivalыn Qran-prisinя layiq gюrцlцblяr. Шagirdlяri mцsabiqяyя hazыrlayan ixtisas mцяllimlяrinя tяшяkkцr mяktublarы gюndяrilib.

***

Шяki шяhяr 3 nюmrяli Uшaq Musiqi Mяktяbinin шagirdlяri ися Rusiyanыn Kazan шяhяrindя keчirilяn xalq чalьы alяtlяri ifaчыlarыnыn "Solofolk" Beynяlxalq onlayn mцsabiqяsindя uьurla чыxыш edяrяk, mцsabiqяnin diplomantы vя laureatы adыnы qazanыblar.

Bu barяdя Шяki Regional Mяdяniyyяt Иdarяsindяn бildirilib ki, onlayn formada keчirilяn beynяlxalq mцsabiqяnin yekun nяticяlяrinя яsasяn, musiqi mяktяbinin qarmon ixtisasы цzrя шagirdlяri Nicat Nuhov vя Rюyal Шыxяliyev mцsabiqяnin 1-ci dяrяcяli diplomantы, Elnur Чяrkяzov isя 3-cц dяrяcяli laureatы adlarыna layiq gюrцlцblяr. Шagirdlяri mцsabiqяyя hazыrlayan ixtisas mцяllimlяri Elbrus Mustafayev vя Toьrul Nяsibli tяшяkkцrnamяlяr, konsertmeysterlяr Ceyran Mяmmяdova vя Elшяn Qaffarov isя "Яn yaxшы konsertmeyster" diplomlarы ilя mцkafatlandыrыlыblar.

...h ey v a nda r lы q m я hs u lla r ы nы n i s te hs a lы а р ты б Юtяn il Шяki rayonunda bцtцn nюv heyvandarlыq mяhsullarы istehsalыnda dinamik artыm qeydя alыnыb.

Belя ki, юtяn il rayonda 11 min 726,8 ton diri чяkidя яt, 60 min 677,5 ton sцd, 28 milyon 114 min яdяd yumurta, 490 ton yun istehsal olunub. Яvvяlki illя mцqayisяdя яt istehsalы 394,3 ton, sцd istehsalы 1556,2 ton, yumurta istehsalы 686 min яdяd, yun istehsalы isя 8,7 ton artыb. Шяki Шяhяr Statistika Иdarяsindяn bildirilib ki, istehsal olunan diri чяkidя яtin 11 min 722,1 tonu, sцdцn isя 57 min 358,6 tonu ailя-kяndli, ev vя sahibkar tяsяrrцfatlarыnыn payыna dцшцr.

Rayonda fяaliyyяt gюstяrяn kяnd tяsяrrцfatы mцяssisяlяrindя isя юtяn il 4,7 ton яt, 3 min 318,9 ton sцd istehsal edilib.

Bu il yanvarыn 1-i vяziyyяtinя rayonun tяsяrrцfatlarыnda 69 min 292 baш iribuynuzlu mal-qara, o cцmlяdяn 34 min 914 baш inяk vя camыш, 302 min 281 baш qoyun vя keчi olub.

...юtяn il aqrar sahяdя mяhsul istehsalы 4,2 faiz artыb 2020-ci ildя Шяki rayonunda istehsalыn яsas sahяlяrindя faktiki qiymяtlяrlя 540 milyon 441,5 min manatlыq mяhsul istehsal edilib vя xidmяtlяr gюstяrilib.

Buraxыlmыш mяhsulun 9,2 faizi dюvlяt, 90,8 faizi isя qeyri-dюvlяt mцlkiyyяtinin payыna dцшцr. Adambaшыna faktiki qiymяtlяrlя 2859,4 manatlыq mяhsul buraxыlыb. Шяki Шяhяr Statistika Иdarяsindяn бildirilib ki, юtяn ilin yanvar-dekabr aylarыnda rayonda faktiki qiymяtlяrlя 36 milyon 462,5 min manatlыq sяnaye, 218 milyon 394,1 min manatlыq kяnd tяsяrrцfatы mяhsullarы istehsal edilib. Aqrar sahяdя mяhsul istehsalы яvvяlki illя mцqayisяdя 4,2 faiz artыb.

Hesabat dюvrцndя rayonda яsas kapitala 154 milyon 559,2 min manat investisiya yюnяldilib. Иnvestisiyanыn 136 milyon 965,6 min manatы vя ya 88,6 faizi tikinti iшlяrinя sяrf edilib.

сящ. 5

...цzцmчц fermerlяr цчцn tяlimlяr keчirлir Kяnd Tяsяrrцfatы Nazirliyinin Aqrar Elm vя Иnnovasiya Mяrkяzinin tabeliyindя fяaliyyяt gюstяrяn Шяki Regional Aqrar Elm vя Иnnovasiya Mяrkяzi цzцmчцlцklя mяшьul olan fermerlяr цчцn "Цzцm bitkisindя quru budama, aqrotexniki qulluq iшlяrinin optimal mцddяtdя yerinя yetirilmяsi, xяstяlik vя zяrяrvericilяrя qarшы mцbarizя tяdbirlяri vя tяhlцkяsizlik qaydalarыna яmяl olunmasы" mюvzusunda tяlimlяri davam etdirir.

Regional Mяrkяzdяn AZЯRTACыn bюlgя mцxbirinя bildirilib ki, Шяki rayonunun Шяkikяnd kяndindя keчirilяn tяlimdя mцtяxяssislяr цzцmчц fermerlяrя mяhsulun keyfiyyяt vя kяmiyyяtcя yцksяldilmяsindя, hяmчinin tяnяyin cavanlaшdыrыlmasыnda mцhцm яhяmiyyяti olan quru budamanыn aparыlmasыnы яyani шяkildя gюstяriblяr. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, tяnяklяrin quru budamasы adяtяn noyabrda, bitkinin yarpaqlarы tюkцldцkdяn, zoьlarda шirя axыnы dayandыqdan sonra baшlanыr vя fevralыn sonu martыn birinci ongцnlцyцndя baшa чatdыrыlыr. Tяlim iшtirakчыlarыna yцksяk vя keyfiyyяtli mяhsul яldя olunmasы цчцn budama vaxtы tяnяkdя saxlanыlan optimal gюz sayыnыn bitkinin qida sahяsindяn, sortdan, torpaq-iqlim шяraitindяn asыlы olaraq necя mцяyyяn olunmasы izah edilib. Bildirilib ki, gюzlяrin sayы bu amillяrdяn asыlы olaraq 70-80 vя ya 80100 arasыnda dяyiшя bilяr.

Fermerlяrя budama vя zoьlarыn kяsilmя qaydasы яyani olaraq gюstяrilib. Eyni zamanda, fermerlяrя payыzqыш vя yazqabaьы dюvrlяrdя цzцm baьlarыnda xяstяlik vя zяrяrvericilяrя qarшы aparыlan profilaktiki tяdbirlяr, qida balansыnыn vя su rejiminin tяnzimlяnmяsi barяdя яtraflы mяlumat verilib.

Tяlim prosesindя mяrkяzin mцtяxяssislяri tяrяfindяn fermerlяri maraqlandыran suallar cavablandыrыlыb.

...Nizami Gяncяvi ilinя hяsr olunmuш videokonfrans keчirilib Шяki шяhяr Mяrkяzi kitabxanasыnda ZOOM proqramы vasitяsilя Nizami Gяncяvi ilinя hяsr olunmuш videokonfrans keчirilib.

Videokonfransы MKS-nin direktoru Seyid Vahabov aчaraq bildirib ki, Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin 5 yanvar 2021-ci il tarixli Sяrяncamы ilя яlaqяdar olaraq Шяki MKS-dя geniш hяcmli tяdbirlяr planы hazlrlanmышdыr.

Mяrkяzi kitabxananыn Metodika vя biblioqrafiya шюbяsi tяrяfindяn "Qяdim Gяncяdяn dцnyaya yayыlan sюz sяnяti incilяri" adlы metodik tюvsiyя hazыrlanmыш, elяcя dя mяrkяzi kitabxananыn metodistlяri tяrяfindяn kitabxanaчыlara onlayn metodik mяslяhяtlяr verilmiшdir. Pandemiya ilя яlaqяdar olaraq kцtlяvi tяdbirlяr keчirilmяsя dя onlayn hazыrlanmыш tяdbirlяrlя bu bюшluьu doldurmaьa чalышыlmышdыr. Plana яsasяn kitabxana filiallarыnda dцnya яdяbiyyatыnыn gюrkяmli nцmayяndяsi, Azяrbaycanыn dahi шairi vя mцtяfяkkiri Nizami Gяncяviyя hяsr olunmuш "Nizami Gяncяvi ili - 2021", "Nizami Gяncяvi - 880" baшlыqlы яnяnяvi vя virtual sяrgilяr tяшkil olunmuшdur. Шairin hяyatы vя yaradыcыlыьы haqqыnda mцxtяlif formatda videoчarxlar hazыlanmыш, onlayn mцhazirяlяr, poeziya dяqiqяlяri tяшkil olunmuшdur. Bu mюvzuda silsilя tяdbirlяrin ilin sonuna qяdяr davam etdirilmяsi nяzяrdя tutulub.

Sonra sюz AMИ-nin Шяki filialыnыn mцяllimi, Шяki Regional Elmi Mяrkяzin elmi iшчisi, Filologiya цzrя fяlsяfя doktoru Kamil Adышirinov "Nizami Gяncяvi mцhiti, шяxsiyyяti, яdяbi irsi" mюvzusunda чыxыш edib. Чыxышda шairin яsяrlяrindя zamanыmыz цчцn aktual olan mяsяlяlяrin чoxluьu, шairin яdяbi mцhiti, hяyatыnыn яn maraqlы vя mцbahisяli mяqamlarы, Xяmsяyя daxil olan poemalarыn hяr birinin mюvzu vя ideya istiqamяtlяri ilя baьlы iшtirakчыlara maraqlы mяlumatlar verilib.

Daha sonra tяdbirin iшtirakчыsы olan digяr kitabxana яmяkdaшlarыnыn dahi шair haqqыnda чыxышlarы dinlяnilib.

сящ. 6

ЙЕНИ КИТАБ

“Ябяди йашайанлар” Martыn 17-dя Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt Xidmяtinin (SHXЧDX) Шяki rayon шюbяsindя Azяrbaycan Yazычыlar Birliyinin цzvц Rяfiqя Sadыqovanыn Vяtяn mцharibяsi шяhidlяrinin xatirяsinя hяsr olunmuш "Яbяdi yaшayanlar - Шяki шяhidlяri" kitabыnыn tяqdimatы olub.

Tяqdimat mяrasimindя шanlы zяfяrlя baшa чatan Vяtяn mцharibяsindя canlarыndan keчяn шяkili шяhidlяrin ailя цzvlяri, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin, SHXЧDX-nin Шяki rayon шюbяsinin rяsmilяri iшtirak ediblяr.

AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbiri xяbяr verir ki, Vяtяn mцharibяsi шяhidlяrinin xatirяsinin яbяdilяшdirilmяsi mяqsяdi ilя yazыlan " Я b я d i y a ш a y a n l a r - Ш я k i ш я h i d l я r i " kitabы Azяrbaycan Prezidenti, Mцzяffяr Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin "Bu mцharibя bizim tariximizdя яbяdi yaшayacaq. Bu mцharibяni biz шяhidlяrimizin canы, qanы bahasыna, hяrbчilяrimizin шцcaяti hesabыna qazanmышыq" sюzlяri ilя baшlayыr.

Kitabda Vяtяn mцharibяsindя шяhidlik zirvяsinя yцksяlяn Шяkinin 56 qяhrяman юvladыnыn hяyat salnamяsi, dюyцшlяrdя gюstяrdiklяri igidliklяr, valideynlяrin, dюyцш dostlarыnыn qяhrяmanlarыmыz barяdя sюylяdiklяri fikirlяr яksini tapыb.

Китабын тяqdimat mяrasimindя iшtirak edяn шяhid valideynlяri AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbiri Мустафа Дадашова вердикляри mцsahibя-lяrindя qanlы dюyцшlяrdя qяhrяmancasыna шяhid olan юvladlarы, яzizlяri barяdя yazыlan bu kitabыn onlar цчцn bir tяsяlli olduьunu vurьulayыb, kitabыn mцяllifinя, nяшrinя kюmяk edяn qurumlara minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr.

Rayonun Babaratma kяndindяn olan шяhid Ramin Mяmmяdovun atasы Aydыn Mяmmяdov deyib: "Bir ata kimi oьlum Ramindяn hяmiшя razы qalmышam. Oьlum GoranboyAьdяrя istiqamяtindя gedяn dюyцшlяrdя iшtirak edib. Oktyabrыn 15-dя hяmin dюyцшlяrdя qяhrяmancasыna шяhid olub. Юlцmцndяn sonra dюyцшlяrdя gюstяrdiyi шцcaяtя gюrя Prezidentimizin Sяrяncamы ilя "Vяtяn uьrunda" vя "Suqovuшanыn azad olunmasыna gюrя" medallarы ilя tяltif edilib. Oьlum torpaqlarыmыzыn iшьaldan azad edilmяsi uьrunda gedяn dюyцшlяrdя шяhid olub. Mяn bundan qцrur hissi keчirirяm. Vяtяn saь olsun!". Шяhid Asif Яhmяdovun anasы Mahirя xanыm deyib: "Xalqыmыz юz qяhrяman юvladlarыnы yaxыndan tanыmalы, heч zaman unutmamalыdыr. Torpaqlarыmыz mяhz belя oьullarыn qanы, canы bahasыna dцшmяndяn azad edilib. Шяhid ailяlяrinя gюstяrilяn diqqяt vя qayьыya gюrя Mцzяffяr Ali Baш Komandan Иlham Яliyevя vя Birinci vitse-prezident Mehriban xanыm Яliyevaya minnяtdarlыьыmы bildirirяm".

Rayonun Иnчя-Zunud kяndindяn olan шяhid Elmir Umudlunun babasы Nяriman mцяllim dя nяvяsi ilя fяxr etdiyini bildirib: "Nяvяm Fцzulinin, Cяbrayыlыn azad edilmяsi uьrunda gedяn dюyцшlяrdя iшtirak edib. Hяmin dюyцшlяrdя yaralanmasыna baxmayaraq, yenidяn Xocavяnd rayonunda gedяn dюyцшlяrя qatыlыb vя oktyabrыn 28-dя шяhidlik zirvяsinя yцksяlib.

Nяvяm uшaqlыqdan hamыdan bir addыm юndя gedяrdi. Daim tяlяsirdi, tez bюyцmяk, bцtцn arzularыna tez чatmaq istяyirdi. Sanki bilirdi шяhid olacaьыnы. Иstяyirdi ki, bцtцn istяklяrini o qыsa юmцrя yerlяшdirsin".

Mяrasimdя iшtirak edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin Иctimai-siyasi vя humanitar mяsяlяlяr шюbяsinin mцdir mцavini Sadiq Yusifov шяhidlяrin яziz xatirяsinin daim uca tutulacaьыnы, hяr zaman ehtiramla yad edilяcяyini bildirib.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (198), Март 2021

Су щяйатдыр, су дириликдир... Акиф САЛАМ (Яввяли 1-ъи сящифядя) Dцz, 10 il яvvяlin sюhbяtidir: deputat, Novruz bayramы яrяfяsindя Шяkinin ucqar Baш Kяldяk kяndindя seчicilяri ilя bayramlaшыrdы.

Aьsaqqallar gюrцш zamanы kяndя su чяkmяk цчцn 1000 metr uzunluьunda metal boru alыnыb verilmяsini xahiш etdilяr. Bu gюrцшdяn heч bir hяftя keчmяmiш, Cavanшir mцяllim deyilяn qяdяr yцzlцk metal boru alaraq, Bakыdan kяndя gюndяrmiш, magistral su kяmяri tяzяlяnmiш, sonra adamlar bu kяmяrdяn yararlanaraq юz evlяrinя, hяyяtlяrinя su xяtti чяkmiшdilяr. Иndi, Bюyцk Qafqaz sыra daьlarыnыn qoynunda чaьlayan buz bulaqlarыn suyu birbaшa Baш Kяldяk sakinlяrinin evlяrinя vя hяyяtlяrinя axыr ki, bu da onlarыn hяyatыnda, mяiшяtindя bюyцk bir hadisяyя чevrilmiшdir. Bяli, шяhяrdя suyun qiymяtinin qalxdыьы bir vaxtda, bu kяndin sakinlяri 10 ildяn artыqdыr ki, havayы olaraq bulaq suyundan istifadя edirlяr.

Amma xalqыmыz qяdirbilяndir. Heч zaman olunan yaxшыlыq unudulmur, meridianlarda izimiz qalыr. Baшkяldяklilяr minnяtdarlыq яlamяti olaraq, kяnddя чaьlayan buz bulaqlara "Deputat Cavanшir bulaьы" deyirlяr.

Bu, Cavanшir mцяllimin xeyriyyячideputat kimi hяmin istiqamяtdя gюrdцyц iшlяrin hamыsы deyil. Шяki шяhяrinin Qышlaq hissяsi bu bюlgяdя яhalinin hяm sыx yaшadыьы, hяm dя bir sыra problemlяri olan яrazilяrdяndir. Шяhяrin Bюyцk Qafqazыn cяnub яtяklяrindя yerlяшmяsinя, qoynundan bol sulu чaylarыn axmasыna baxmayaraq, rayonun Aran zonasыnda olduьu kimi, burada da daimi iчmяli su qыtlыьы hюkm sцrцr, artezian sularыndan istifadя olunur.

Artezian quyularы isя, mяlum olduьu kimi, mцntяzяm olaraq onlara xцsusi texniki xidmяt gюstяrilmяsini tяlяb edir. Belя xidmяt olmayanda isя quyular tez-tez xarab olub sыradan чыxыr vя insanlar susuz qalaraq яziyyяt чяkirlяr.

Bir neчя il яvvяl dя belя olmuш, Шяhяrin Qышlaq-Daьdibi hissяsindя 100-dяn artыq ailяni iчmяli su ilя tяmin edяn artezian quyularыndan birinin suyu azalaraq minimuma enmiшdi. Mяlum oldu ki, su quyusunu iшlяdяn motor sыradan чыxmaq цzrяdir.

Buna gюrя dя, hяmin яrazidя yaшayan яhalinin bir qrupu deputatыn Шяkidяki ofisinя gяlяrяk, artezian quyusunun tяmiri цчцn deputatdan kюmяk istяdilяr. Mяsяlя deputata mяruzя olunan kimi, o, dяrhal Bakыdan Шяkiyя 1200 AZN dяyяrindя olan gцclц bir motor alыb gюndяrdi vя mяsяlя hяll olundu. Яrazi sakinlяri kюmяkчisinя zяng edяrяk, deputatla gюrцшmяk, ona minnяtdarlыq etmяk istяdiklяrini bildirdilяr.

Xoшbяxtlikdяn bu hadisя dя bayram gцnlяrinя, deputatыn Шяkidя olduьu vaxta tяsadцf etmiшdi. Cavanшir mцяllim sakinlяrin arzusuna яmяl edяrяk, elя sюzцgedяn artezian quyusunun yanыndaca adamlarla gюrцшцb bayramlaшdы.

Sakinlяr hяm Cavanшir mцяllimi, hяm dя onunla birlikdя gюrцшя gяlяn ailя цzvlяrini юzlяrinin doьmalarы, яzizlяri kimi mehribanlыqla qarшыlayaraq minnяtdarlыqlarыnы bildirdilяr. Deputatla, onun юvladlarы ilя xatirя шяkillяri чяkdirdilяr vя юz evlяrinя dяvяt etdilяr.

Tяbii ki, fцrsяtdяn istifadя edяrяk deputata yaшadыqlarы яrazinin problemlяri ilя baьlы xahiшlяr dя oldu. Яlbяttя, depuatat gяlяcяk fяaliyyяtindя bu xahiшlяrя яmяl edяcяyini bildirdi.

Belяliklя, bu, шяhяrin Qышlaq hissяsindя 5-ci inzibati яrazi vahidi (kvartal) idi ki, Cavanшir mцяllim orada su problemini hяll edirdi.

Qышlaqda isя deputatыn tяmsil etdiyi 115 saylы dairяyя daxil olan 9 kvartal var. Иndi bamяzя Qыzlaq camaatы yarы zarafat, yarы gerчяk deyirlяr ki, bizim яrazinin yarыsы Cavanшir mцяllimin hesabыna iчmяli su ilя tяmin olunur.

Yenя bir neчя il яvvяlя qayыdaq. Шяkidя Yaponiya hюkцmяtinin "Ot kюklяri vя insan tяhlцkяsizliyi" Qrant yardыmы proqramы чяrчivяsindя Bolludяrя vя Qaratorpaq kяndlяrindя kюhnя su sisteminin yenidяn qurulmasы layihяsinя start verilmiшdi. Bu iшin dя sяbяbkarы deputat idi. Шяkinin bu ucqar kяndlяrindя keчirilяn gюrцш zamanы seчicilяr deputatdan camaatыn su tяlяbini aidiyyatы tяшkilatlar qarшыsыnda qaldыrmaьы xahiш etmiшdilяr. Чцnki, iчmяli su bu kяndlяrя maшыnlarla daшыnыr, suyun 1 bidonu 1 manata satыlыrdы.

Gюrцndцyц kimi, indi hяmin mяsяlя gцndяmя gяlmiш, layihяnin tяqdimatы zamanы problemin hяllinя deputat da, юz kюmяyini tяklif etmiшdi. Ишin qыzьыn чaьыnda mяlum oldu ki, sюzцgedяn kяnd bяlяdiyyяlяri qrant mцqavilя-

sindя onlarыn цzяrinя dцшяn юhdяliyя яmяl edя bilmяdiklяri цчцn iшin dayandыrыlmasы qorxusu yaranыr. Mяhz bu zaman deputat hяmin kяndlяrя gedяrяk tikintiyя baxыш keчirib, inшaatчыlara maliyyя dяstяyi gюstяrilmяsinя nail oldu.

Su qurьusunun aчыlышы tяntяnя ilя qeyd olundu. Hяm inшaatчыlar, hяm dя яrazi sakinlяri aчыlыш zamanы Yaponiyanыn юlkяmizdяki sяfiri ilя yanaшы, deputatыn da яllяrini sыxaraq minnяtdarlыqlarыnы bildirdilяr.

Cavanшir mцяllim bu elin, bu obanыn юvladы olduьu цчцn, bu yerlяrin problemlяrini yaxшы bilir. O, yaxшы bilir ki, Sovet dюnяmindя bu bюlgяyя aьыr miras qalыb: bu su problemidir. Ona gюrя dя, su mяsяlяsi ilя baьlы deputata цnvanlanan heч bir kollektiv mцraciяt cavabsыz qalmыr.

2016-cы ilin sюhbяtidir: Turan qяsя-bяsi vя Чayqaraqoyunlu kяndlяrinin sakinlяri iчmяli su problemi ilя baьlы Шяki Шяhяr Иcra

Hakimiyyяtinя yazdыqlarы mяktubun bir surяtini dя deputata gюndяrmiшdilяr. Cavanшir mцяllim dяrhal hяmin mяsяlяyя mцnasibяt bildirяrяk, seчicilяrinя яlindяn gяlяn kюmяyi gюstяrmiш,

layihяnin birinci hissяsi kimi qяsяbяyя 60 km mяsafяdяn gяlяn su kяmяri bяrpa olunmuш, Чayqaraqoyunlu kяndinя isя 5.5 km mяsafяdяn su kяmяri чяkilяrяk yeni su anbarы

inшa olunmuш, 350 ailяnin iчmяli su problemi mяrhяlяli шяkildя hяll olmuшdur.

Cavanшir mцяllim bir qayda olaraq, Yeni il, Novruz, Qurban, Ramazan bayramlarыnda Шяkiyя gяlяrяk, юzцnцn boya-baшa чatdыьы Bюyцk Dяhnя kяndinя gedir, adamlarыn arzu vя istяkяrini юyrяnir.

Mяhz deputatыn tяшяbbцsц ilя bu

Сярхан ЧИНЭИЗ kяndin su problemini hяll etmяk цчцn yeni su mяnbяlяri tapыlaraq, 6 yerdя 70-80-90-100 tonluq su anbarlarы inшa olunmuш, 2 yeni artezian quyusu qazыlmыш, baxыmsыz qalmыш artezian quyularы tяmir olunaraq yenidяn dяhnяlilяrin ixtiyarыna verilmiшdir. Иndi sюhbяt ondan gedir ki,

sayьac qoyularaq, чяnlяrdяn vя artezianlardan evlяrя vя hяyяtlяrя su xяtti чяkilsin.

Bu deyilяnlяrdяn яlavя deputatыn tяшяbbцsц vя maliyyя yardыmы ilя rayonun Aшaьы Daшaьыl, Kцdцrlц, Kюbяr Zяyzid kяndlяrindя, шяhяrin Soyuqbulaq, Qышlaq hissяsindя dя artezianlar qazыlmыш vя sakinlяrin sяrяncamыna verilmiшdir. Rayonun Qozlubulaq, Cяyirli, Шяki, Aran kяndlяri sakinlяrinin яrizя vя шikayяtlяri яsasыnda Nazirlяr Kabinetinя mцraciяtlяr olunmuш, 100 hektarlarla яrazini suvaracaq Яyridяrя su anbarыnыn tikintisi baшa чatdыrыlmышdыr.

Baш Kцngцt, Baш Kяldяk, Oraban gюrцшlяri zamanы sakinlяr onu da deyirdilяr ki, bu yaшayыш mяntяqяlяri ciddi sel tяhlцkяsi qarшыsыndadыr. Hяr il yaz aylarы gяlяndя Baш Kцngцt чayы mяcrasыndan чыxaraq яtrafdakы yaшayыш mяntяqяlяrinя ciddi ziyan vurur. Buna gюrя dя, чayыn yataьы tяmizlяnяrяk, яtrafыna istinad divarы чяkilmяlidir. Deputat dяrhal hяmin mяsяlя ilя яlaqяdar Nazirlяr Kabinetinя mцraciяt etmiш, sюzцgцdяn kяndlяrin яtrafыna istinad divarlarы чяkilmiшdir ki, bu da hяmin яrazilяr цчцn hяyati яhяmiyyяt kяsb edir.

Hяyat davam edir. Bu mяnada qazanыlan nailiyyяtlяr arxayыnчыlыq yaratmыr, daim irяli baxmaьы, tяшяbbцskar olmaьы tяlяb edir. Юlkя baшчыsы Иlham Яliyev demiшdir: "Bizim siyasяtimiz boш-boш vяdlяr, шцarlar, reallыьы яks etdirmяyяn bяyanatlar deyil, bizim siyasяtimiz konkret iшlяrdir. Hяr bir insanыn qayьыsыna diqqяt yetirmяk, hяr bir insanыn problemini чalышыb hяll etmяkdir". Яminliklя deyя bilяrik ki, юlkяmizdя

hяyata keчirilяn dцшцnцlmцш sosial-iqtisadi siyasяtin nяticяsi olaraq problemlяr юz hяllini tapacaq, юz seчki platformasыnda "Mяqsяdimiz xalqa xidmяt, amalыmыz gцclц Azяrbaycandыr!" шцarыna sadiq qalan deputat Cavanшir Feyziyevin шяxsindя, onun tяmsil etdiyi dairяdя Azяrbaycan dюvlяtчiliyinя, onun Milli Mяclisinя, Vяtяnimizin sabahыna olan inam hissi daha da artacaqdыr.

№ 03 (197), Март 2021

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 7

QARABAЬ GЦNDЯLИYИ Рамиз ОРСЯР

"NOOLDU PAШИNYAN?!"

Sona mцяllimя tяkcя taleyindяn kцsmяmiшdi. O, radiodan, televizordan, qяzet vя jurnallardan, beynяlxalq tяшkilatlardan, habelя hяqiqяti gюrmяyяn, haqqы eшitmяyяn kar, kor dцnyanыn юzцndяn dя kцsmцшdц.

Mяktяbdя dяrsini deyib evя gяlir, iш-gцcцnц gюrцr, kitablarla dostluq edirdi. Hяm dя daha чox tarixi яsяrlяri oxuyurdu.

Nahaq meydangirlik etmяyindя, tяnbяl piшik isti peчin altыnda mяsti-xumar yatdыьы kimi ermяnilяr dя "qorxma, gяldim" deyяnlяrinin, havadarlarыnыn vя tяrsmяzhяb dцnyanыn qucaьыnda xumarlanmaьыnda idi.

Sona mцяllimяnin цmidlяri dя tцkяnmiшdi. Ичindя Шuшanы, Xocalыnы... bir daha gюrmяmяk qorxusu dцymя-dцymя bюyцyцrdц. Яtrafdakы laqeydlik dя biganяlik fышqыrыrdы.

Pandemiya da bir yandan. Hamыnы evinя doldurmuш, gediш-gяliшi dя qayчыlamышdы.

Barmaьы incitmirdi onu, yaralarы saьalmышdы, zoqqultularы kяsilmiшdi. Ancaq o, sol яlini hяmiшя hamыdan gizlяdirdi. Aьrыlarыnы hяlя dя юz iчindя чяkirdi.

Buna юyrяшmiшdi dя. Barmaьыnыn kяsilmяsini dя kimsяyя danышmazdы. Sonrasы da kimin nя vecinя idi. Hяr kяsin baшы юz dяrdsяrinя qarышmышdы. Hяrяnin dяrdi bir kюynяk юzцnя yaxыndы axы. Bir dя ki, kimsя ondan kяsilяn barmaьы haqqыnda soruшanda, цrяyi yenidяn parчalanыr, kяsilmiш barmaьыndan dяhшяtli bir aьrы (barmaьы kяsilяndя чяkdiyi aьrы) tutur, kяsilmiш barmaьыnыn ucu gюyцm-gюyцm gюynяyir, цrяk kimi dюyцnцr, zoqqum-zoqqum zoqquldayыrdы. Bu aьrы onu Xocalыdan qaчdыqlarы, ermяnilяrя яsir dцшdцklяri, onlar tяrяfindяn vяhшi iшgяncяlяrя mяruz edildiklяri cяhяnnяm gцnlяrinя qaytarыrdы. Иndi dя яsir dцшdцklяri gцn kino lenti kimi gюzlяrinin юnцndяn keчdi. ...Ermяnilяr qadыn, uшaq, qoca, cavan - fяrqinя varmadan bцtцn яsirlяri sыraya dцzцb яllяrindя nяlяri var idisя hamыsыnы aldыlar. Яsirlяrin ciblяrindяki xыrda pullarыnы belя aldыlar. Qыzgяlinlяrin boьazlarыndakы boyunbaьыlarы, qulaqlarыndakы sыrьalarы dartыb чыxartdыlar. Qulaqlarы cыrыlmыш, bir чoxunun цz-gюzцnц qan bцrцmцшdц. Qыz-gяlinlяr aьrыdan, uшaqlar isя qorxudan hычqыrыb aьlayыrdыlar. Bu amansыz mяnzяrяdяn feyziyab olan ermяnilяr, bir az da quduzlaшыrdыlar.

Ancaq nя edяsяn ki, bu ara яsir kiшilяrin, ahыl qocalarыn чar-naчar ayaqlarы altыndakы torpaьa baxmaqdan baшqa яllяrindяn bir iш gяlmirdi. Onlarыn цzgюzцndяn qяzяb vя mяyusluq yaьыrdы. Иki hяyasыz ermяni яsgяri Sona mцяllimяnin qabaьыnda dayandы. Яsgяrlяrdяn biri hяyasыzcasыna onun яlindяki чantasыnы dartыb aldы, boьazыna vя qulaqlarыna baxdы. Onun boьazыnda vя qulaqlarыnda heч nя yox idi. Иkinci ermяni яsgяri isя yarы rus, yarы azяrbaycan dilindя donquldandы: - Bednыy uчitel! Barmaьыndakы цzцyц чыxart.

Deyяsяn, ikinci ermяni яsgяri Sona mцяllimяni tanыmышdы. Яsgяrin dя sifяti Sona mцяllimяyя tanыш gяldi, ancaq xatыrlaya bilmяdi. O, tanыш sяsin цzцnя baxmadan dillяndi: - Цzцk barmaьыmdan чыxmыr.

Ermяni яsgяri hяyasыzcasыna qышqыrdы: - Niчeqo. Mяn sяnя kюmяk edяrяm.

O, Sona mцяllimяnin sol qolundan yapышыb niшan цzцyцnц onun barmaьыndan чыxarmaьa чalышdы.

Sona mцяllimя цzцnц yana чevirdi. Ermяni яsgяrindяn spirt qoxusu gяlirdi.

Ermяni яsgяrinin hяrяkяtlяri barmaьыnы aьrыdыrdы, ancaq Sona mцяllimя bu dяhшяtli aьrыnы (hяm fiziki, hяm dя mяnяvi aьrыsыnы) kimsяyя bildirmяk istяmirdi. Dodaqlarыnы чeynяyяn diшlяri aralandы: - Deyirяm ki, цzцk barmaьыmdan чыxmыr. Onu yalnыz ora taxan чыxara bilir.

Ermяni яsgяr yenя hяyasыzcasыna qышqыrdы: - Seyчas, mяn necя onu чыxardaram, gюrяrsяn ki, ermяni analarы necя oьullar doьur. Яsgяr цzцnц yaxыnlыqda dayanmыш yцk maшыnыna tяrяf tutdu vя dedi: - Ara, axbercan, oturacaьыn altыnda dяmirkяsяn qayчы var, bura gяtir onu. Яsirlяrin arasыndan bir uьultu keчdi. Uшaqlar aьlaшыrdыlar.

Sona mцяllimяnin dalaьы sancdы, elя bil цrяyi barmaьыnыn ucunda dюyцndц, ancaq юzцnц яlя aldы, tox tutdu.

Ermяni яsgяrlяrdяn biri Sona mцяllimяnin sol qolunu юzцnя tяrяf чяkdi. Иkinci яsgяr isя яlindяki dяmirkяsяnlя цzцk olan barmaьыnы gюz qыrpыmыnda, шaqqыltыyla kяsdi. Sona mцяllimяnin barmaьыndan qan fышqыrdы, ancaq sяsi чыxmadы, iчindя aьladы, huшunu itirdi, yerя yыxыldы.

Ermяni яsgяri isя kяsilmiш qanlы barmaqdan цzцyц чыxartdы, barmaьы bir kяnara atdы, цzцyцn vя яlinin qanыnы яsirlяrin цstцnя sildikdяn sonra цzцyц dюш cibinя atdы vя hяyasыzcasыna, aьzы kюpцklяnя-kюpцklяnя dillяndi.

- Bu цzцk Anahidя mяnim sevgimi bяyan edяcяk...

Sona mцяllimя яsirlikdяn azad edilяndя dя цrяyi elя bil kяsilmiш barmaьыnыn ucunda dюyцnцr, barmaьы gюyцm-gюyцm gюynяyir, zoqqum-zoqqum zoqquldayыrdы. Ишя baшlayanda barmaьыnыn aьrыlarы sяngimiшdi, yaralarы qaysaqlanmышdы.

Elя o vaxtdan da sol яlini hяmiшя hamыdan gizlяdяr, bu dяhшяtlяr haqqыnda kimsяyя bir шey danышmaz, dяrd-sяrini dя kimsя ilя bюlцшmяzdi.

Bilirdi ki, hamыnыn dяrdi bir kюynяk юzцnя yaxыndыr.

Dцnyanыn da gюzц kor, qulaqlarы kar.

Minsk qrupunun hяmsяdrlяri dя vaxtaшыrы gah o, gah da bu tяrяfя "qastrol sяfяrlяrinя" чыxыr, yeyib-iчib daьыlышыrlar.

Mяшhur tцrk mяsяlindя deyildiyi kimi "Gяrяkdir ki, hяr kяs kяndi kюbяyini kяndi kяsя".

Sяhяr чюrяk almaьa gedяndя qonшulardan eшitdi ki, яsgяrlяrimiz "яks-hяmlя" яmяliyyatыna baшlayыblar. Bir anlыq yerindяcя donub qaldы. Heч bir sюz deyя bilmяdi. Sona mцяllimяyя elя gяldi ki, onu bu gцnцndяn qoparыb iyirmi yeddi il яvvяlя apardыlar. O da digяr hяmyerlilяri kimi odun-atяшin

altыnda Xocalыdan qaчыr. Чюlцn dцzцndя шaxtanыn qыlыnc kimi kяsdiyi bir vaxtda ermяnilяr onlarы - Xocalы sakinlяri olan azяrbaycanlыlarы яsir gюtцrцrlяr.

Ermяni яsgяrlяri yenя dя яsirlяrя insan aьlыna gяlmяyяn iшgяncяlяr verirlяr.

Elя bu ara onun kяsilmiш barmaьыnыn ucundan aьrы tutdu. Elя bil цrяyi kяsilmiш barmaьыnыn ucunda dюyцnmяyя baшladы.

Bu aьrы ona чox tanыш idi, hяm dя ona чox yaxыn idi. Bu aьrы doьuш юncяsi qadыnlardan keчяn aьrыya bяnzяyirdi. Bяli, o, bu aьrыnы yaшamышdы. Barmaьыnыn ucundakы aьrыnыn doьuш sancыlarыndan elя bir fяrqi yox idi. Bu aьrы onu aьuшuna alыb geri - evя qaytardы. Чюrяk almaьa da getmяdi.

Evя чatan kimi uzun illяr boyu hяmiшя vя hamыdan gizlяtdiyi sol яlini цzцnя tutdu.

Kяsilmiш barmaьыnыn ucu aьrыyыr, gюyцm-gюyцm gюynяyir, zoqqum-zoqqum zoqquldayыrdы. Hяr il fevral ayы gяlяndя necя aьrыyыrdыsa, indi dя elяcя aьrыyыrdы.

Sona mцяllimя bir dя yяqin etdi ki, barmaьыnыn ucundakы aьrыlarla doьuш юncяsi aьrыlarыn, sancыlarыn elя dя bir ciddi fяrqi yoxdur.

Sol яlini gizlяtmяyя чalышdы.

Ancaq barmaьыnыn aьrыsы onu hяr шeyя niшan verirdi.

Sona mцяllimя kцsdцyц, indi isя qarшыsыnda dayandыьы televizoru iшя saldы. Stul чяkib oturdu. Bu evdя onun hяmsюhbяti kitablar olardы. Яrini birinci Qarabaь mцharibяsi aparmышdы.

Gюzцnцn aьы-qarasы bircя oьlu isя Bakыda yaшayыr vя iшlяyirdi.

Televizor iшыqlananda aparыcыlar qonaqlarы ilя "Яkshяmlя" яmяliyyatlarыnыn baшlanmasыnы mцzakirя edirdilяr. Ekranыn bir kцncцndя isя Xocalы faciяsindяn fraqmentlяr nцmayiш etdirilirdi.

Barmaьыnыn aьrыsы, zoqqultusu anidяn шiddяtlяndi. Sol яlini цrяyinin baшыna qoydu. O, цrяyinin dюyцntцsцnц kяsilmiш

gюynяyir, zoqqum-zoqqum zoqquldayыrdы.

Ali Baш Komandan Шuшa шяhяrinin iшьaldan azad edildiyini bюyцk fяxarяtlя elan etdi.

Bцtцn Azяrbaycan xalqы kimi Sona mцяllimя dя bu xяbяrdяn sevindi. Durub tяr halvasы biшirdi, шяhidlяrin adыna halvaya duz saldы.

Kяsilmiш barmaьыnыn aьrыsы isя onu sakit qoymurdu.

Bu boysuz barmaьыnыn ucu цrяk

barmaьыnыn ucunda indi daha aydыn hiss etdi. Saь яlini gяtirib sol яlinin цstцnя qoydu. Bununla da sol яlini gizlяtmяk vя barmaьыnыn aьrыlarыnы azaltmaq istяdi.

Birdяn yadыna яn чox sevdiyi шair - Hцseyn Cavid dцшdц. Xяyalяn чox-чox uzaqlara getdi. Dodaqlarы tяrpяndi. O, pычыltы ilя Caviddяn deyirdi. Sanki onunla цz-цzя dayanыb, gюzgюzя sюhbяt edirdi:

kimi dюyцnцr, qяfяsdяki quш kimi чыrpыnыrdы.

Bu da atяшkяs, bu da qяlяbя. Bяli, bu hяqiqяtdir, bu reallыqdыr. Bunu Ali Baш Komandan elan etdi. Bu sяs heч zaman onun qulaqlarыndan getmяyяcяk, heч vaxt yaddaшыndan silinmяyяcяk.

- Nooldu Paшinyan?!

Hanы bяs, yol чяkdirirdin Cяbrayыla? Шuшada rяqs edirdin!

Nooldu status?!

Yoxdu status!

Cяhяnnяmя getdi status!

Gora getdi status!

Gorbagor oldu status!

Yoxdur status vя olmayacaq!

Mяhяbbяtsiz bцtцn mяnayi xilqяt шцbhяsiz heчdir, Mяhяbbяtdir, яvяt mяqsяd шu pцr яfsanя xilqяtdяn. Юzц dя bilmяdi ki, bu misralar hardan, mяhz indi vя niyя yadыna dцшdц...

Bцtцn gцnц televizorun qarшыsыndan aralana bilmirdi. Kanallarы dяyiшяrяk elя hey cяbhя xяbяrlяrini, dюyцш bюlgяlяrindяn gяlяn xяbяrlяri dinlяyirdi. Иndi televizora inanmaьa baшlamышdы.

Ona gюrя dя, gцnlяrdi ki, ondan aralana bilmirdi.

Barmaьыnыn aьrыlarы ilя birgя xяbяrlяri dinlяyir, aьrыlarыyla birgя yatыr, birgя dя dururdu.

Sevinc xяbяrli gцnlяr bir-birini яvяzlяyirdi, ancaq kяsilmiш barmaьыnыn aьrыlarы sяngimirdi. Gяlяn Шяhid xяbяrlяri dя onu varыndan yox edirdi. Ичindяki qorxu, tяlaш onu rahat buraxmыrdы. Televizorda dюyцш sяhnяlяrini izlяdikcя kяsilmiш barmaьыnыn ucundakы aьrыlar da шiddяtlяnirdi vя hяrdяn ona elя gяlirdi ki, yenя barmaьыndan qan gяlir.

Tez-tez dя kяsilmiш, boysuz barmaьыna baxыrdы. Qan yox idi, ancaq barmaьы gюyцm-gюyцm

Sona mцяllimяnin gюzlяrindяn yaш axыrdы. Bu sevinc yaшlarы idi. Mцharibя baшa чatmышdы. Daha evlяrin qapыlarыnы шяhid xяbяrlяri dюymяyяcяk.

Sona mцяllimяnin kяsilmiш, boysuz barmaьыnыn aьrыlarы dayanmышdы. Barmaьыnыn ucu da rahat-rahat nяfяs alыrdы...

Mцharibя dayanmышdы...

Bu Vяtяn mцharibяsi idi...

Kim deyя bilяr, kim zяmanяt verя bilяr ki, Sona mцяllimяnin kяsilmiш, boysuz barmaьыnыn aьrыlarыna mяlhяm olan "Nooldu Paшinyan?!" sualыndan sonra qoyduьum цч nюqtя xяyal qыrыqlыьыna uьrayan, gюzlяri yol чяkяn, aьlamaqdan qыsыrlaшan, gюzlяmяkdяn dюrd olan analarыn gюzlяri ilя aьlamayacaq?

- Nooldu Paшinyan...

(Арды вар)

сящ. 8

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (198), Март 2021

ШЯКИЛИ ГЯЩРЯМАН О, Шякинин Баш Зяйзид кяндиндя дцнйайа эюз ачан, 44 эцнлцк Вятян мцщарибясиндя 8 няфяр дюйцшчц йолдашыны юлцмдян гуртамаг цчцн юзцнц гумбаранын цстцня атан 23 йашлы Т Я Р Л А Н Щ Я С Я Н О В Д У Р . Щямин щадисядян сонра ону дюйцшчц йолдашлары Гумбара Тярлан адландырыблар. Инди Азярбайъанда щамы Тярланы бу адла таныйыр. Мурад НЯБИБЯЙОВ Tцrk millяti yaranышыndan юz qяhrяmanlыq sяlnamяlяri ilя bцtцn dцnyanы heyrяtя gяtirmiш, yцz illяrlя azadlыq vя torpaq uьrunda apardыьы mцharibяlяrdя юz igidlяri ilя digяr millяtlяrя nцmunя olmuшdur. Azяrbaycan xalqыnыn da qatы dцшmяnя qarшы apardыьы 44 gцnlцk mцharibя bir daha sцbut etdi ki, tцrkц mяьlub etmяk olmaz. 44 gцn dюyцш meydanыnda Azяrbaycan яsgяrinin gюstяrdiyi qяhrяmanlыqlarы, шцcaяti sayыb qurtarmaq mцmkцn deyil. Tяkcя Vяtяnimizin dilbяr guшяsi Шuшanыn alыnmasы bцtцn dцnyaya sцbut etdi ki, Azяrbaycan яsgяrinin keчя bilmяdiyi sяdd yoxdur.

“Азярбайъан Республикасына хидмят едирям!”

Bu yazыda haqqыnda sюhbяt aчacaьыmыz яsgяrimizin gюstяrdiyi qяhrяmanlыq isя artыq dastana, реаллыьа чеврилмиш bir яfsanяyя бянзяйир.

Hяqiqяtяn atalarыn “Хalqыn qяhrяmanы olmaq цчцn mцtlяq яldя qыlыnc olmasы vacib deyil.” - deyimi юzцnц чox hallarda sцbut etmiшdir. Чox юlkяlяrin taleyindя юz zяkasы, dюnmяzliyi, hяlledici anlarda qяti qяrar qяbul etmяsi ilя adы qяhrяmanlar sыrasыna yazыlanlar az olmamышdыr. Azяrbaycan xalqыnыn da taleyindя mцxtяlif dюvrlяrdя dцшmяnя qarшы mцbarizяdя ad чыxarmыш tarixi qяhrяmanlarыmыz

Dюyцш meydanыnda can versя insan Xoшdur, namяrdliklя qoyub qaчmaqdan.

Sяdi Шirazi var vя xalqыmыz hяr zaman onlarla qцrur duyur. Belя qяhrяmanlardan biri dя 44 gцnlцk mцharibяdя юzцнцн бир hяrяkяti ilя qяhrяmanlыq zirvяsinя ucalan 23 yaшlы hяmyerlimiz, artыq bцtцn Azяrbaycanda " Q u m b a r a T я r l a n " kimi tanыnan T я r lan Rafiq oьlu Hяsяnovdur.

Tяrlan, olduqlarы yerя dцшmцш vя partlamasыna bir-neчя saniyя qalmыш qumbaranы gюrdцkdя, bir anda orada olanlarыn hamыsыnыn hяlak olacaьыnы dцшцnцb, 8 nяfяr dюyцш yoldaшыnыn saь qalmasы цчцn юzцnцn юlцmцnя qяrar verяrяk qumbaranыn цstцnя atыlmышdыr. Бунунла о, dahi yazычы-dramaturq Mяmmяd Sяid Ordubadiнин “Иnsan qыlыncыnыn kяskinliyi ilя qяhrяman ola bilmяz, aьlыn kяskin olmasы lazыmdыr.” фикрини тясдиглямишдир. Tяrlanыn bu hяrяkяti 8 яsgяr yoldaшыnы юlцmdяn хилас етмякля, 8 ailяni юvlad acы-sыndan, цzцcц matяmdяn qurtarmышdыr. Vя чox sevindirici haldыr ki, qumbara partladыqdan sonрa Tяrlan юzц dя saь qalmыш, yцngцl xяsarяtlя юlцmцn caynaьыndan чыхмышдыр.

Qяhrяmanыmыz haqqыnda internet saytlarыnda чox mяlumatlara rast gяlсяк дя, onun юzцnц gюrцб, юzц ilя sюhbяtдян сонра yazы hazыrlamaq istяyirdik. Lakin Тярланла gюrцшя bilmяsяk dя telefonla danышmaq qismяt oldu bizя. Martыn 23-dя telefon sюhbяti zamanы Tяrlan dedi ki, doьma kяndinя 10 gцnlцk mяzuniyyяtя gяlib. Eyni zamanda, Tяrtяr Hяrbi Prokurorluьu tяrяfindяn mцkafatlandыrыldыьыnы da яlavя etdi.

Tяrlan Rafiq oьlu Hяsяnov 16 iyul 1997-ci ildя Шяkinin Baш Zяyzid kяndindя dцnyaya gюz aчыb. Orta tяhsilini doьma kяndindя aldыqdan sonra, 2014-cц ildя Azяrbaycan Texniki Universitetinin proseslяrin avtomatlaшdыrыlmasы mцhяndisliyi fakцltяsinя daxil olub vя 2018-ci ildя ali tяhsilini baшa vurub.

2019-cu ildя hяqiqi hяrbi xidmяtя чaьыrыlan qяhrяmanыmыzыn яsgяrliyini qurtarmaьa sayыlы gцnlяr qalanda Vяtяn Mцharibяsi baшlayыр vя o, dцшmяnя qarшы vu-ruшmaq, nankor qonшularыmыzы torpaqlarыmыzdan qovmaq цчцn cяbhяyя gediр.

Tяrlanыn hяrbi xidmяtя getmяyini dя яsil vяtяnpяrvяrlik nцmunяsi hesab etmяk olar. Belя ki, ali tяhsil aldыqdan sonra яsgяrliyя getmяk istяsя dя, чяkisinin az vя gюzlяrinin zяif gюrmяsi sяbяbдян onu hяrbi xidmяtя aparmaq istяmяyiblяr. La-kin Vяtяnя xidmяt etmяk arzusu Tяrlanda o qяdяr gцclц olub ki, o, israr edяrяk яsgяrлiyя getmяyя nail olub.

Tяrlanыn sюylяdiklяri: "Hadisя "Talыш" yцksяkliyindя baш vermiшdi. O vaxt biz hцcum vяziyyяtindя idik. Yцksяklidя olan postu dцшmяndяn xilas etmяk istяyirdik. Yanыmda komandir heyяti dя, яsgяr yoldaшlarыm da var idi. Yaxыnlыqdakы sяngяrdя dцшmяn var idi vя ordan bizя bizя яl

qumbaralarы atыrdыlar. Biz dя qumbaralardan yayыnmaq цчцn daьa sыьыna-sыьыna dцшmяn postuna tяrяf hяrяkяt edirdik. Bu vaxt qumbaralardan biri mяnim vя яsgяr yoldaшlarыmыn yanыma dцшdц. Onda mяnim яynimdя zirehli gюdяkcя, цstцmdя isя rabitя aparatы vя dюrd яdяd gцllя daraьы vardы. Qumbaranы gюrяn kimi, gюzцmцn юnцndяn яsgяr analarыnыn gюz yaшы, шяhidlяrimiz gюzцmцn юnцndяn keчdi. O anda qяti qяrara gяldim ki, юzцmц atыm qumbaranыn цstцnя, tяkcя mяn юlцm. Heч olmazsa, yanыmda olan dюyцш yoldaшlarыm saь qalsыnlar. Vя elя dя etdim, uzandыm qumbaranыn цstцnя. Qumbara partlayanda isя шoka dцшdцm. Bir

“Гарда да, човьунда да Вятянимизин кешийиндяйям!” mцddяt sonra, шokdan ayыlыb, baшыmыn цstцndя hяkimi gюrяndя anladыm ki, saь qalmышam. Sonra yenя dя bir-neчя gцn шok vяziyyяtindя oldum."

Sinяsinin altыnda qumbara partladыqdan sonra sаatlarla huшsuz qalan Tяrlanыn dostlarы da onun шяhid olduьunu dцшцnцblяr. Lakin Tяrlanы яynindяki zirehli jilet vя цстцндяки (синясиндяки) radio-rabitя cihazы xilas edib. Юzц ilя bяrabяr 8 nяfяr яsgяrin dя hяyatыnы xilas edяn Tяrlanыn adыnы dюyцшчц dostlarы o gцndяn " Q u m b a r a T я r l a n " qoyublar.

Тярлан Щясянов Hadisяdяn sonra igid яsgяrimiz komandanlыq tяrяfindяn "Fяxri Fяrman" vя 5 gцnlцk mяzuniyyяtlя mцkafatlandыrыlыb.

Bir-iki kяlmя dя Tяrlanыn anasы, Vяtяnimiz, xalqыmыz цчцn беля гящряман юvlad bюyцtmцш Nigar xanыmыn modern.az saytыna sюylяdiklяrindяn: "Biz Tяrlanы чox яziyyяtlя bюyцdцb, oxutmuшuq. Bir gцn ac qalmышыq, bir gцn tox, amma istяmiшik ki, o oxusun, юzцnя gюzяl bir hяyat qursun. Bir oьlumuz var, hяr zaman ona arxa dayaq olmaьa чalышmышыq. Hяr zaman, hяr yerdя hяtta яsgяrlikdя dя onun fяxr edilяsi hяrяkяtlяrini, xяbяrlяrini eшitmiшik. Яsgяrlikdя gюstяrdiyi qяhrяmanlыьa gюrя 5 gцnlцk icazя verdilяr ki, evя gяlsin. Orada baшыna gяlяnlяrdяn danышdы.

Qumbaranыn цzяrinя юzцnц necя atdыьыndan... Tяrlan mцharibяdя rabitячidir. Bu hadisя baшыna gяlяn zaman Tяrlanыn цstцndя "bronjilet" vя rabitя aparatы olub.

Sяngяrdя чox яsgяr olublar. Яl qumbarasы atыlan vaxt Tяrlan юzцnц qumbaranыn цstцnя atыb, deyib ki, шяhid olsam, tяk mяn olum, uшaqlar salamat qalsыnlar. O юzцnц qumbaranыn цstцnя atanda komandir gюrцb, Oьlum deyir bir onu hiss elяdim ki, elя bil mяni gюydяn yerя чыrpdыlar. Neчя saat юzцnя gяlя bilmяyib, huшunu itirib. Иynя vurublar, mцayinя ediblяr, sonra ayыlыb. Яynindяki hяr шey yanыbmыш. Baшыnda qяlpя izi qalыb. Alnыndan чыxarыlan qumbara qяlpяsini indi cibindя saxlayыr...

5 gцnlцk evя gяldiyi vaxt bir gцn gecя getdim yanыna dedim ki, Tяrlan yerini hazыrlamышam, dur rahat yat, sonra danышmaq istяdim. O sakitcя чarpayыya sюykяnib oturmuшdu, gюzlяrini baьlamышdы, amma gюzlяrindяn yaш axыrdы. Mяnя dedi ki, ana mяnя heч nя sual vermя, danышdыrma.

Mяnim orada yaшadыqlarыmы bir bilsяn. Шяhid olan яsgяr yoldaшlarы var imiш. Onlara gюrя чox pis olmuшdu. Demяk olar, hяr axшam onlarы xatыrlayыb, gюz yaшы tюkцrdц. Deyirdi ki, ana tяsяvvцr elя, kimisя vururlar gюzцmцzцn qabaьыnda, bцtцn orqanlarы bizim цstцmцzя tюkцlяn яsgяr yoldaшlarыmыz olub.

Dillя deyilяsidirmi bu, dюzmяk olarmы?!"

Hяqiqяtяn hяr gцn bir yerdя olduьun, dяrdini-sяrini bюlцшdцyцn яsgяr yoldaшыn юlцmцnя dюzmяk чox чяtindir.

Amma mцharibяnin amansыq qanunlarы dюzmяyi vя ruhdan dцшmяmяyi, Vяtяni vя millяtini qorumaьы юyrяdir insanа. Tяrlan da hяm Vяtяnini, hяm dя xalqыnы qorumaqda hamыya bir юrnяk oldu. Иnanыrыq ki, o, hяrbi xidmяtini baшa vurub qayыtdыqdan sonra da чalышdыьы sahяdя hamыya nцmu-nя olacaq.

Тярлан Щясянов дюйцш йолдашлары иля

№ 03 (198), Март 2021

Martыn 2-dя "Sabahыn alimlяri" X respublika mцsabiqяsinin onlayn baьlanыш mяrasimi keчirilib.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

"Сабащын алимляри"

Tяdbirdя Азярбайъан Республикасынын tяhsil naziri Emin Яmrullayev, Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasыnыn vitse-prezidenti Иradя Hцseynova, gяnclяr vя idman nazirinin mцavini Fяrhad Hacыyev, Azяrbaycan Respublikasы Gяnclяr vя Иdman Nazirliyinin шюbя mцdiri Иndira Hacыyeva, Azяrbaycan Tяhsil Ишчilяri Azad Hяmkarlar Иttifaqы Komitяsi sяdrinin mцavini Mirzя Cяfяrzadя, Naxчыvan Muxtar Respublikasыnыn tяhsil naziri Rяhman Mяmmяdov vя mцsabiqяnin qaliblяri iшtirak ediblяr.

Тящсил назири E m i n Я m r u l l a y e v ин фаъебоок сящифясиндян: “Bu gцn “Sabahыn alimlяri” X respublika mцsabiqяsinin baрlanыш mяrasimindя iшtirak etdim. Цmumilikdя юlkя цzrя 48 qalib layihяdяn riyaziyyat, fizika vя biologiya, tяbiяt vя kompцter elmlяri, mцhяndislik, tibb vя saьlamlыq sahяlяrinя dair 7 layihя Intel ISEF – Beynяlxalq Elm vя Mцhяndislik Sяrgisindя юlkяmizi tяmsil etmяk imkanы qazandы.

Mцsabiqяdя iшtirak edяn vя qalib olan bцtцn шagirdlяrimizi tяbrik edirяm.”

Aшaьыda adlarыnы qeyd etdiyim шagirdlяr юlkяmizi Ыntel ЫSEF - Beynяlxalq Elm vя Mцhяndislik Sяrgisindя tяmsil edяcяklяr: 1. Abbaslы Mяhяmmяd; 2. Яkbяrzadя Яli; 3. Hяbibullayev Rяfsan; 4. Xяlifяyev Emin; 5. Kяrimli Banuчiчяk; 6. Qasыmov Faiq; 7. Qasыmov Rafiq; 8. Mяmmяdzadя Murad; 9. Sяmяdov Иlkin; 10. Sцleymanova Tamila.

Akademiyasы, Gяnclяr vя Иdman Nazirliyi, Heydяr Яliyev Mяrkяzi, Azяrbaycan Tяhsil Ишчilяri Azad Hяmkarlar Иttifaqы Respublika Komitяsinin tяшkilatчыlыьы ilя keчirilir.

***

Е м и н Я м р у л л а й е в , Azяrbaycan Республикасынын tяhsil naziri Мцсабигянин баьланыш мяrasimинdя чыxыш edяn tяhsil naziri Emin Яmrullayev яввялъя bцtцn qaliblяri tяbrik edib, онларын hяr birinя fяaliyyяtlяrindя uьurlar arzulayыb.

Nazir "Sabahыn alimlяri" mцsabiqяsinin яhяmiyyяtindяn sюz aчaraq mцsabiqяnin шagirdlяrin gяlяcяk inkiшaf vя karyerasыna mцsbяt tяsir gюstяrdiyini qeyd edib.

Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasыnыn vitse-prezidenti Иradя Hцseynova, gяnclяr vя idman nazirinin mцavini Fяrhad Hacыyev, Azяrbaycan Tяhsil Ишчilяri Azad Hяmkarlar Иttifaqы Komitяsi sяdrinin mцavini Mirzя Cяfяrzadя dя юz nюvbяsindя qalib шagirdlяri tяbrik edяrяk, onlara gяlяcяk iшlяrindя uьurlar arzulayыblar. Онлайн тядбирдя бildirilib ki, cari ildя 14 шяhяr vя rayonun цmumtяhsil mяktяbindя tяhsil alan 208 шagird 123 elmi layihя ilя Elmi Ekspertiza Komissiyasыnыn qяrarы-

Зяминя РЯСУЛОВА,

Шяki “Йухары Баш” Тарих Мемарлыг горуьунун екскурсийачысы

Dцnya яhяmiyyяtli tarix memarlыq abidяsi olan Шяki xan sarayы ilя yanaшы Шяkidя Шяkixanovlarыn evi dя xanlыqlar dюvrцnцn yadigarы olaraq qorunub saxlanыlыb. Bu tikili Шяki xan sarayыndan bir qяdяr aralыda, Otaq eшiyi mяhяllяsindя inшa edilib. Bura шяhяrin qяdim mяhяllяlяrindяn biri hesab edilir. Шяkixanovlarыn yerlяшdiyi kцчя dя daxil olmaqla yaшayыш binalarыnыn яhatяsindя beш kцчяnin qovuшduьu meydanы яhatя edяn Otaq eшiyi kцчяsinin adы mяhz bu cяhяtinя gюrя bяzi шяxslяr tяrяfindяn "ortaq eшiyi" kimi dя yozulur.

"Azяrbaycan Sovet Ensiklopediyasы"nda da, tarixi

na яsasяn, mцsabiqяdя iшtirak etmяk hцququ qazanыb. Bu layihяlяrdяn 37-сi fяrdi, 86-сы isя kollektiv iшlяnilmiш layihя olub.

Mцsabiqяyя buraxыlan layihяlяrlя Bakы шяhяri цzrя 55 фаиз, Sumqayыt шяhяri цzrя 18 faiz, Шirvan шяhяri цzrя 10 faiz, hяmчinin Naxчыvan Muxtar Respublikasы vя 10 rayon цmumtяhsil mяktяbinin ЫX-XЫ sinif шagirdlяri iшtirak edib. Шagirdlяr mцsabiqяyя riyaziyyat - 14, fizika, astronomiya -16, kimya - 8, biologiya 16, tibb vя saьlamlыq - 12, ekologiya, яtraf mцhitin idarяolunmasы - 20, kompцter elmlяri 10, mцhяndislik - 17 layihя ilя qatыlыb.

Layihяlяrin qiymяtlяndirilmяsini hяyata keчirmяk mяqsяdi ilя alimlяrdяn ibarяt Mцnsiflяr heyяti yaradыlыb.

Mцnsiflяr heyяtinin qяrarыna gюrя, mцxtяlif kateqoriyalar цzrя Ы, ЫЫ vя ЫЫЫ yerlяrя 48 layihя цzrя 81 шagird, o cцmlяdяn Ы yerя 8 layihя цzrя 13 шagird, ЫЫ

yerя 16 layihя цzrя 27 шagird, ЫЫЫ yerя 24 layihя цzrя 41 шagird layiq gюrцlцb.

Qaliblяr sыrasыndan ИSEF-Mцhяndislik Sяrgisindя юlkяmizi tяmsil etmяk цчцn isя 7 layihя seчilib.

"Sabahыn alimlяri" respublika mцsabiqяsinin iшtirakчыlarыna hяr il olduьu kimi bu il dя ABШ-ыn mцxtяlif beynяlxalq fondlar, assosiasiyalar vя cяmiyyяtlяrinin Xцsusi Mцkafatlarы verilib. Bu mцkafatlar seчilmiш istiqamяtlяr цzrя 11 layihяyя (17 шagirdя) tяqdim olunub.

Qaliblяrя mцsabiqяnin tяшkilatчыlarы adыndan diplom, medal vя hяdiyyяlяr tяqdim edilяcяk, yer tutmayan finalчыlara isя mцsabiqяnin sertifikatlarы verilяcяk.

Qeyd edяk ki, Tяhsil Nazirliyinin яsas tяшkilatчыlыьы ilя 2012-ci ildяn etibarяn keчirilяn mцsabiqяyя юlkя miqyasыnda maraq ildяn-ilя artыr. Mцsabiqя Tяhsil Nazirliyi, Azяrbaycan Milli Elmlяr

П.С. Гейд едяк ки, бу йахында Азярбайъан Республикасы Тящсил Наирлийинин интернет сайтында гаршымыза чыхан бу мягалядяки галиб шаэирдлярин арасында щямйерлимиз Ряфсан Щябибуллайевин адына раст эялдиймиздян, гярара алдыг ки, йазыны бцтювлцкдя гязетимиздя дяръ едяк. Арайыш: Ряфсан Щябибуллайев 2005-ъи илдя Шякидя щярбчи аилясиндя анадан олуб. 2011-ъи илдя Шяки шящяр 8 сайлы орта мяктябдя 1-ъи синфя эетмишдир. 2012-ъи илдя аиляси иля Бакыйа кючмцш вя орта тящсилини бурада давам етдирмишдир.

2015-ъи илдя Ряфсан, йцксяк балла Азярбайъан Дювлят Университетинин няздиндя улу юндяр Щейдяр Ялийевин тяшяббцсц иля йарадылмыш “Эянъ истедадлар” лисейиня гябул олунмушдур.

2019-ъу илдя о, 16 йашлы мяктяблиляр арасында тябият елмляри цзря дцнйанын 60 юлкясиндян 400 няфярдян чох мяктяблинин иштирак етдийи, Гятярин пайтахты Доща шящяриндя кечирилян Дцнйа Елм Олимпиада-

Ряфсан Щябибуллайев сында республикамызы тямсил едян 5 няфяр шаэирддян бири олмуш вя 3-ъц йеря лайиг эюрцляряк юлкямизя бцрцнъ медал газандырмышдыр. Елми рящбяри, АМЕАнын мцхбир цзвц, Азярбайъан Тибб Университетинин тибби биолоэийа вя эенетика кафедрасынын профессору Илщам Шащмурадовун рящбярлийи иля щазырладыьы лайищя иля мягалядя щаггында сющбят эедян “Сабащын алимляри” Х Республика мцсабигясиндя ися галиб олан Ряфсан Щябибуллайев АБШ-да кечириля-ъяк Ыntel ЫSEF - Beynяlxalq Elm vя Mцhяndislik Sяrgisindя республикамызы тямсил етмяк щцгугу газанмышдыр.

Мурад НЯБИБЯЙОВ Редаксийадан: Шяки Бялядиййясинин коллективи, шякилиляр адындан бцтцн галибляри, о ъцмлядян Ряфсан Щябибуллайеви индийядяк газандыглары йцксяк нятиъяляря эюря тябрик едир вя онлара эяляъяк елми фяалмййятляриндя даща бюйцк уьурлар арзулайыр.

Шякихановларын еви ...бялядчинин дилиндян

abidяnin pasportunda da bu binanыn Шяki xanlarыnыn qohumlarыna aid yaшayыш binasы olduьu qeyd olunur. Hяr nя qяdяr geniш elmi tяdqiqat iшi aparыlmasa da, mяlumat яldя edilя bilяcяk mяnbяlяr yox dяrяcяsindя olsa da binanыn mяhz yaшayыш mяqsяdi ilя istifadя olunduьu qяtiyyяtlя tяsdiq olunur. Шяkixanovlarыn dцzbucaqlы formalы hяyяtyanы sahяsinя giriш яslindя binanыn шяrq tяrяfindяn olub. Цmumiyyяtlя qяdimdя islam adяtlяrindяn irяli gяlяn tяlяblяrя gюrя evlяrin pяncяrяlяri qapы vя ya kцчяyя baxmыrdы ki, yadлар ev яhlini gюrmяsin.

Tяqribяn 1985-1986-cы illяrdя evin cяnub tяrяfdяn istinad divarы sюkцlяrяk kяrpicdяn taь formasыnda qapы-portal inшa edilib vя hяmin hissяdя hяyяt kцчяdяn bir qяdяr yuxarыda yerlяшir.

Tяqribяn 1765-1766 cы illяrdя Mяhяmmяdhцseyn xan zamanыnda (Иradя Rюvшяn, "Tarix

Qarшыsыnda Mяsuliyяt". "Шяki Bяlяdiyyяsi" qяzeti. 2013-ъц ил) inшa

olunmuш Шяkixanovlarыn evi yerli inшaat materiallarы olan чay daшы vя чiy kяrpicdяn tikilib. Binanыn цmumi uzunluьu tяqribяn 25, eni 5, hцndцrlцyц isя 8 metrdir. Шяkixanovlarыn evinin bцnюvrяsi чay daшыndandыr vя dяrinliyi 40 sm-dir.

Mяnbяlяrdя Шяkixanovlarыn evinin Иlusu Sultanlarыndan olan bir шяxs tяrяfindяn XЫX яsrdя Tяbrizdя tяhsil almыш bir ustaya restavrasiya etdirildiyi bildirilir. (Azizov A. "Sivil Mimarinin

Azerbaycan Hanlыklarы Devrinden Юnemli Юrneьi: Шekihanovlar Evi (Mimari ve Resim Цslubu Цzerine Bazы Gюrцшler). Ankara, 2013, s 3).

Burada maraqlы bir nцans araшdыrmaчыlarыn diqqяtindяn yayыnыb. Sual verя bilяrlяr: Niyя Иlisu sultanlarыndan bir шяxs?

Bu sualыn cavabыnы A.Dцmanыn "Qafqaz sяfяri"

яsяrindя tapmaq olar: "Иndi isя qulaq asыn,sizя deyim bu Mяhяmmяd xan kimdir. Hяr шeydяn яvvяl,bu adam Nuxanыn axыrыncы xanыnыn nяvяsidir. Ишdir,яgяr bu шяhяr vя bцtцn яyalяt ruslarыn olmasaydы, onunku olmalы idi. Ona ayrыca mцlk verilmiшdir. O, mayordur...

Bu rцtbяni юz lяyaqяti ilя almышdыr. Bu, mяшhur Daniyel bяyin bacыsы oьludur."

Demяli Шяkixanovlarыn evi Шяki xanыnыn nяvяsi, Иlisu sultanыnыn isя bacыsы oьlu olan

Mяhяmmяd xana mцlk olaraq verilib, o da bu binanы bяrpa elяtdirib. Yoxsa Иlisu sulatnlarыndan olan hяr hansыsa bir шяxsin Шяkidя bir mцlkц bяrpa etdirmяkdя nя maraьы ola bilяrdi ki?!

Binaya mяhz ona gюrя "Шяkixanovlarыn evi" deyilib ki, Ruslar Шяki xanlarыnыn nяslindяn olanlara bu soyadы vermiшdilяr. Sяnяdlяrdя dя xanыn nяslindяn olanlar "Шяkixanovlar" olaraq qeyd olunurdular.

(Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 10

№ 03 (198), Март 2021

ВЯТЯНИМИЗИН ШАНЛЫ ТАРИХИ Bir daha Вяtяn mцharibяsindя яldя etdiyiмиз zяfяrin sяbяb vя nяticяlяri haqqыnda Hяbibulla МАНАФЛЫ, edir. Xalqыmыz Qarabaь ADPU Шяki filialыnыn Humanitar elmlяr kafedrasыnыn baш mцяllimi Mцharibяnin qяbilяlяr, tayfalar, camaatlar, xalqlar, millяtlяr arasыnda yaranan ziddiyyяtlяrin чюzцm vasitяsi kimi mяqbul hesab edildiyi andan etibarяn, tarix яrzindя hansы etnosa mяnsub olmasыndan asыlы olmayaraq bцtцn insanlar vяtяn torpaqlarыnыn, doьma yurd yerlяrinin yadellilяrin tapdaьы altыna dцшmяsinin яn qorxunc ictimai bяla, яn dяhшяtli milli fяlakяt kimi qяbul etmiшlяr.

Hяlя 2500 il bundan юncя Яhяmяni hюkmdarlarыndan biri Bisituna "Ey ulu Hюrmцz.

Sяn mяnim юlkяmi iшьaldan qoru!" sюzlяri ilя ifadя etdiyi dilяyini hяkk etdirmiшdir.

Biz bir xalq olaraq 30 ilя yaxыn mцddяt яrzindя bu ictimai fяlakяtin gяtirdiyi bцtцn aьrы acыlarы yaшamalы olduq. Юz doьma юlkяsindя zorla qaчqыna чevrilmiш 100 minlяrlя soydqaшыmыzыn чяkdiyi iztirablar bir yana qalsыn, vяtяn torpaqlarыnыn 10 illяrlя dцшmяn tapdaьы altыnda qalmasыndan irяli gяlяn milli xяcalяt duyьusu mяnяviyyatыmыzы daim alt-цst etmяkdя idi. Biz юzцmцzюzцmцzц, шairin tяbirincя desяk "Milli qeyrяti yцk hesab etmяkdя, cismi ruhdan цstцn tutmaqda, mяdяdяn yuxarы qalxa bilmяmяkdя, qяfяsdяki toxluьu azadlыqdan цstцn tutmaqda, torpaq itirmяk vяrdiшinя tяslim olmaqda" ittiham etmяkdя idik.

Bu milli natamamlыq, milli яskiklik kompleksinin simptomlarы idi. Шцkцrlяr olsun Allaha ki, mцzяffяr ordumuza ki, mюhtяшяm zяfяri sayяsindя biz bir xalq olaraq bu яzici, sыxыcы ovqatdan xilas olduq.

Min illяr boyu яcdadlarыmыzыn yurd yeri olmuш Qarabaьыn tяbii coьrafi юzяlliklяri ilя xalqыmыzыn ruhi alяmi arasыnda bir ahяngin, uzlaшmanыn olduьuna dair qяnaяt dяrk olunmuш gerчяklikdir. Qarabaьda yaranan intibah tipli mяdяniyyяt bu diyarыn tяbii coьrafi xцsusiyyяtlяrinin qavrayышы ilя шяrtlяnmiш vя xalqыmыz цчцn юzцnцn ifadя vasitяsinя чevrilmiшdir.

Bюyцk шairimiz Bяxtiyar Vahabzadя demiшkяn "Qarabaьdakы muьam pычыltayan bulaqlar, dяrin dяrяlяrin daшqыn sellяri, qяlbi daьlar, Sarы qayadakы bцlbцl nяvasы, cыdыr dцzцndяn яsяn яtirli meh, Daшaltы чayыnыn daш dяlяn sяsi, Qяdirin "Sona bцlbцllяri"ndяki ilahi ahяng toplum halыnda bu diyarыn tяbii coьrafi vя mяnяvi panoramыnы tяшkil

tяbiяtinя mяxsus bu cяhяtlяridя vяtяnlяшdirib. Цmumiyyяtlя tяbiяti vяtяn kimi dяyяrlяndirmяk tцrk etnosunun xarakterinя, mяnяvi alяminя xas olan юzяlliklяrdяn biridir.

Qarabaьda intibah tipli mяdяniyyяtin formalaшmasыnda tяbii coьrafi шяraitlя yanaшы bюyцk bir tarixi dюnяmin mяhsulu kimi yaranan, tяшяkkцl tapan mяdяni mцhit dя юnяmli rol oynamышdыr. Xalqыmыzыn bяшяr mяdяniyyяti bяxш etdiyi dahi bяstяkar Цzeyr Hacыbяyli musiqi istedanыn cilalanmasыnda Шuшadakы mяdяni mцhitin tяsirindяn bяhs edяrяk yazыrdы: "Иlk musiqi tяhsilimi Шuшada mahir xanяndя vя tarzяnlяrin arasыnda almышam.

Mяnim sяsim onlara чox xoш gяlirdi. Onlar mяnя muьam vя tяsniflяri ifa etmяk sяnяti юyrяtmiшlяr.

Tarixin daim fяaliyyяtdя olan bir mizanы, yяni dяyяr юlчцsц var: milli tяrяqqinin tяmin edilmяsinя yюnяlяn яmяllяrя imza atan шяxsiyyяtlяr xalqыn yaddaшыnda yaшamaq hцququ яldя edirlяr.

Mяhz Qarabaьa mяxsus tяbii coьrafi шяraitlя mяdяni mцhitin vяhdяti sayяsindя burada yetяrincя adыnы xalqыmыzыn yaddaшыna, tariximizin zяhniyyяtinя hяkk etmiш шяxsiyyяtlяr yetiшmiшdir.

Qarabaьыn Azяrbaycanыn mяdяniyyяt tarixinя xeyli sayda intibah tipli yaradыcы шяxsiyyяtlяr bяxш etmяsi tяsdiq edir ki, bu qяdim yurd yerinin tяbii coьrafi xцsusiyyяtlяriylя xalqыmыzыn ruhi imkanlarы arasыnda ilahi bir ahяngdarlыq var.

Ermяnilяr barяdя isя bunu sюylяmяk яsla mцmkцn deyil. Qarabaьыn tяbii coьrafi юzяlliklяri onlarda ruhi assosiasiyalar doьurmur. Orada yaшayan ermяnilяrin яsil incяsяnяt meyarlarыna cavab verяn diqqяtяlayiq sяnяt яsяrlяri ortaya чixara bilmяmяlяri bunu sцbut edir.

Qяhrяman ordumuz Иsgяndяrin qыlыncы tяk юndя Ermяnistanыn яsas himayячisi olmaqla beynяlxalq gцc mяrkяzlяrinin Qarabaьыn timsalыnda yaratdыqlarы yeni Qordi dцyцnцnц bяrpasы mцmkцn olmayacaq dяrяcяdя zяdяlяyib hяr an qыrыla bilяcяk kюvrяk bir hala saldы. Иkinci Qarabaь savaшыnda Azяrbaycanы qяlяbяyя aparan yol bir-birini tamamlayn mцxtяlif amillяrdяn keчdi. Adяtяn biz hяtta чяtin, aьыr vяziyyяtlя цzlяшdikdя belя, xalq kimi birlяшib vahid qцvvя halыnda чыxыш edя bilmirdik. Lakin vяtяn mцharibяsinin baш verdiyi dюnяmdя bu xoшa gяlmяz яnяnяyя son qoyuldu.

Xalqыn bцtцn tяbяqяlяri vяtяn torpaqlarыnы ermяni

nasistlяrinin яsarяtindяn qurtarmaq arzusuna qovuшmaq naminя birlяшdi. Xalq, dюvlяt vя ordu birliyi qяlяbяnin rяhminя чevrildi.

Hяlя mцharibяdяn xeyli яvvяl Azяrbaycan cяmiyyяti iшьala mяruz qalmыш torpaqlarыn danышыqlar yolu ilя azad olunacaьы illцziyasыnыn orbitindяn чыxaraq mяnяvipsixoloji baxыmdan savaш ovqatы ilя yцklяnmiшdi.

Xeyli mцddяt idi ki, Azяrbaycan hakimiyyяti, dюvlяt strukturlarы siyasi, iqtisadi vя hяrbi sahяlяrdя fяaliyyяtlяrini mцharibяyя hazыrlыqla baьlы tяlяblяrin юdяnilmяsinя yюnяltmiш, ordu quruculuьunu, ordunu яn mцasir silahlarla tяchiz etmяyi prioritet sahя kimi

10 min kvadrat kilometr vяtяn torpaqlarы azad olundu. Mяhz bu mцnbit torpaqlarыn vя oradakы faydalы qazыntыlarыn hesabыna юlkяmizin iqtisadiyyatыnы inkiшaf etdirmяk vя яhalinin hяyat sяviyyяsini yцksяltmяk mцmkцn olacaqdыr. Иkincisi, Шuшaya mяxsus tяbii coьrafi шяraitя, tarixяn formalaшan mяdяni mцhitя yenidяn sahib чixmaqla tamamilя orjinal, dяrindяn dяrin xяlqi sяciyyя daшiyan mяdяniyyяti yenidяn dirчяltmяk imkanы яldя olundu. Цчцncцsц, Azяrbaycan silahlы qцvvяlяrinin Ermяnistan ordusuna vurduьu sarsыdыcы zяrbя

seчmiшdilяr.

Mцharibяdяn xeyli юncя, xцsusяn 2016-cы il aprel dюyцшlяrindяn sonra Qarabaь probleminя mцnasibяtdя Azяrbaycan cяmiyyяtindя юzцnя inama яsaslanan mяnяvi чevriliш baш vermiшdi. Cяmiyyяtimizя aydыn olmuшdur ki, hazыrda dцnyada yaranmыш vяziyyяt kiчikliyindяn, bюyцklцyцndяn aslы olmayaraq bцtцn юlkяlяrя tяsir edir. Son nяticяdя yalnыz юzцnя gцvяnяn, юzцnя inamы olar xalqlar bu tяsir юnцndя duruш gяtirя bilяcяkdir. Иctimai rяyin nяticя etibarы ilя gяldiyi цmumi qяnaяt bu idi ki, biz ermяni tяcavцzцnцn nяticяlяrini aradan qaldыrmaq istяyimizя, arzumuza mяnяvi psixoloji, hяrbi vя iqtisadi sahяlяrdя potensialыmыzы intensiv surяtdя artыrmaq hesabыna gцc яldя etmяklя vя bu gцcц vяhdяt halыnda birlяшdirmяklя mяqsяdimizя чata bilяrik. Vяtяn mцharibяsindя яldя olunan qяlяbя чaьdaш Azяrbaycan tarixinin яn diqqяtя layiq hadisяlяrindяndir. Bu savaшda dцшmяn цzяrindя чaldыьыmыz zяfяrin юlkяmiz цчцn tarixi яhяmiyyяti son dяrяcя яhatяlidir. Яvvяla Azяrbaycan яrazisinin ermяni iшьalыna mяruz qalmыш xeyli hissяsi, dяqiq ifadя etsяk

nяticяsindя bu ordu darmadaьыn oldu. Tяkcя hяrbi texnika sarыdan itkinin pulla ifadя edilяn dяyяri 3 milyard dollardan artыqdыr.

Canlы qцvvя sarыdan isя dцшmяnin itkisi 7 min civarыnda яsgяr vя zabitdяn ibarяtdir. Bu ordunu yenidяn qurmaq цчцn illяr lazыm gяlяcяkdir.

Dюrdцncцsц, bцtцn iqtisadi layihяlяrdяn kяnarda qalan Ermяnistanыn siyasi rяhbяrliyi vя "dяnizdяn dяnizя uzanan Ermяnistan" xцlyasыna qapыlan xяstя cяmiyyяti anladы ki, юlkяni iqtisadi iflas hяddinя gяtirib чыxaran, яhalinin yoxsullaшmasыna sяbяb olan, dilяnчi vяziyyяtinя dцшmяsinя rяvac verяn hяrbi ekspansiya siyasяti bihцdя imiш.

Beшincisi, etnik mяnшяyi mяlum olmayan "qяdim ermяni hюkmdarlarы" цzяrindя qurulan saxta tarixя, ermяni xalqыnыn mцstяsnalыьыna, qonшu юlkяlяrя qarшы irяli sцrцlяn яrazi iddialarыna, qondarma ermяni soyqыrыmыna яsaslanan milli ideologiyanыn puчluьu, mяnasыzlыьы baшqalarы bir yana qalsыn, elя ermяnilяrin юzlяrinяdя tam surяtdя aydыn oldu.

Bцtцn bunlar Azяrbaycan xalqыnыn vяtяn mцharibяsindя яldя etdiyi qяlяbяnin ilkin nяticяlяri kimi tarixin yaddaшыna hяkk oldu.

Мц М ц щщаа рриибб я - З я фя ф яр й у мр у г к им и мии б ир ля я н Х а лг л я шшя лг Tahir MЯЩЯРРЯМОВ,

ADPU-nun Шяki filialыnыn Humanitar fяnlяr kafedrasыnыn baш mцяllimi

Mцharibя! Bu sюzц eшidяn, duyan hяr bir humanist insanыn damarlarыnda qan donur, dяhшяtя gяlir. Чцnki mцharibя юzц ilя юlцm qan, aclыq, epidemiyalar... daha nяlяr gяtirir. Иnsanlыq yaranandan bяri bяшяr tarixindя minя yaxыn mцharibя olub. Hamыsы da dяhшяtli, юlцm saчan. Ancaq bu mцharibяlяrdяn ikisi - Ы vя ЫЫ dцnya mцharibяlяri daha bюyцk miqyaslы vя daha fяlakяtli olub. Ы-dя 38, ЫЫ-dя 61 dюvlяt iшtirak edib, Ыdя 10 milyon, ЫЫ-dя 50 milyondan чox insan hяlak olub. Hяlя шikяst olan, qalan юmrцnц яzab-яziy-

yяtli yaшayanlarы demirяm.

Bizim indiki nяsillяr юtяn яsrin 40-cы illяrinin яvvяllяrindяki mцharibяni gюrmяmiшlяr. Bюyцklяrimiz deyirdilяr ki, Allah sizя mцharibя gюstяrmяsin. Ancaq gюrdцk - юzц dя dцz 2 dяfя.

Ona bizi mяnfur qonшularыmыz, vяtяni olmayan, ordan-burdan torpaq dilяnib sonradan-sonraya dюvlяt yaradan, hansы юlkяdя yaшasalar, orada torpaq iddiasы qaldыran ermяnilяr gяtirdilяr.

Onlar iddia ilя torpaqlarыmыzыn 20%-ni iшьal etdilяr, qondarma dюvlяt yaratmaq istяdilяr.

Dяnizdяn-dяnizя "Bюyцk Ermяnistan dюvlяti" xцlyasыna dцшdцlяr.

Qяhrяman Azяrbaycan xalqы bцtцn bunlara etiraz etdi, sяsini ucaltdы, silaha sarыldы, lakыn mцsbяt nяticя яldя edilmяdi. Nя BMT-nыn qяrarlarыna baxan oldu, nя dя ATЯT-in "fяaliyyяti" sяmяrя verdi...

Yalnыz Цmummilli Lidermiz Heydяr Яliyev hakimiyyяtя gяlяndяn sonra sяmяrяli fяaliyyяt gюstяrdi, atяшkяs rejiminя nail oldu.

Ancaq vяhшi ermяni faшistlяri sцlh tяшяbbцslяrinя, atяшkяs rejiminя mяhяl qoymadы, 30 ilя yaxыn bir mцddяt яrzindя torpaqlarыmыzы iшьal altыnda saxladы, sяrvяtlяrimizi talan etdi, meшяlяrimizi qыrdы, yandыrdы, sularыmыzы zяhяrlяdilяr. Vяhшidяn bundan artыq nя gюzlяmяk olar ki?

Atalar sюzц var, "Hяr qaranlыq gecяnin bir iшiqlы sabahы var!" Bяli, mцdriklяrimiz sяhv etmяmiшlяr.

O iшыqlы sabah nяhayяt gяldi. Danышыqlara gяlmяyяn, sцlh istяmяyяn ermяni faшistlяrinin baшыna gцclц yurmuq vurmaьы bacaran, ermяni hяyasыzlыqlarыndan sяbri tцkяnяn xalq oьlu,

qorxmaz, cяsarяtli rяhbяr, Ali Baш Komandan Иlham Яliyev torpaqlarыmыzыn azad edilmяsi, Azяrbaycanыn яrazi bцtюvlцyцnцn tяmin olunmasы цчцn mцharibя yolunu seчdi, qan tюkmяk istяmяyя-istяmяyя. Axы dюvlяtimiz sцlhsevяr dюvlяtdir. Ancaq baшqa чixiш yolumuz yox idi.

"27 sentyabr - 8 noyabr tarixlяrindя - 44 gцn davam edяn qalibiyyяtli, xalqыmыzыn tarixinя qыzыl hяrflяrlя yazыlmыш, zяfяr dolu bu mцharibя Azяrbaycanыmыza qцrur, fяrяh, sevinc gяtirdi. Bяli, bu bir hяqiqяtdir.

Mцzяffяr Ali Baш Komandan bu qяlяbя yцrцшцnя bюyцk sяriшtя, bacarыq, taktiki yeniliklяr tяtbiq etmяklя, hяm юn cяbhяyя, hяm arxa cяbhяyя diqqяt, qayьы, humanizmlя rяhbяrlik etdi.

Xalqыmыz юz sevimli oьlunun rяhbяrinin яtrafыnda bir yumruq kimi birlяшdi, ona inandы, gцvяndi.

Tяkcя azяrbaycanlыlar yox, юlkяmizi юzцnя vяtяn seчяn digяr millяtlяr, xalqlar, etnik qruplar, azsaylы xalqlar da bu mцharibяdя azяrbaycanlыlarla bir oldular, onlar da hяr iki cяbhяdя qanlarы, canlarы ilя цrяkdяn iшtirak etdilяr.

Bцtцn bunlar vя яlbяttя ki, mцzяffяr ordumuzun igid яsgяr vя zabitlяrinin qяhrяmanlыьы parlaq qяlbяmizin rяhni oldu. Чoxlu шяhid verdik. Allah bцtцn шяhidlяrimizя rяhmяt elяsin.

Azяrbaycan xalqы qяhrяman xalqdыr. Яsrlяr boyu talanlara, iшьallara mяruz qalsa da, юz dinini, dilini, milli-mяnяvi dяyяrlяrini qoruyub indiki nяsillяrя чatdыrыb, hяmiшя юlkяmizdя yaшayan xalq, millяt, milli azlыq, etnik qruplara humanistcvяsinя, mяhяbbяtlя hюrmяtlя yanaшыlыb, dюvlяtimiz onlara qayьы vя diqqяt gюstяrib. Azяrbaycan multikultural, tolerant dюvlяtdir. Cяnab preszdentimiz Иlham Яliyevin xцsusi fяrmanы ilя 2016-ci il Azяrbaycanda multikulturalizm ili elan edilmiшdir.

Qцrur hissi duyduьumuz o qяdяr cяhяtlяrimiz var ki, sayыb qurtarmaq olmur. Bir daha mцharibя gцnlяrinя qayыdaq.

Dцnyanыn mцxtяlif юlkяlяrinin qяzet, jurnal vя telekanallarыnыn jurnalistlяrinя hяmin aьыr gцnlяrdя cяnab prezdentimiz mцsahibяlяr verdi. Юzц dя necя - hяrяsi ilя onlarыn юz dilindя - rus, tцrk, ingilis vя s. dillяrdя tяmkinli, sяbrli, hюrmяtlя, yerli-yerindя, dцшцnцlmцш, elmi cяhяtdяn яsaslandыrыlmыш, faktlara, dяlillяrя istinad edяn cavablarla. Onlarыn bяzilяri чaшdыrыcы, fitnя-fяsadlarla dolu suallarla mцraciяt etdilяr vя pяrt oldular. Nя qяdяr qцrur duyulan cяhяtdir. Noyabrыn 8-dя Шuшa - qяhrяmanlыq, mяdяniyyяt, incяsяnяt шяhяri alыndы xain dцшmяnin яlindяn. Bu шad xяbяri xalqa чatdыran cяnab prezdentimizin sяsindяki kюvrяkliyi, hяdsiz sevinci, qцruru hiss etmяmяk olardыmы? Яlbяttя, yox!

Bяli, dюvlяtimiz, xalqыmыz, mяdяniyyяtimiz qяdimdir. Юlkяmizdя sabitlik, vяtяndaш hяmrяyliyi mюvcuddur. Dюvlяtimiz, ordumuz gцclцdцr. Milli problemimiz yoxdur. Bir problemimiz vardы, o da hяll edildi. Иnkiшaf edirik, irяliyя gedirik. Gяlяcяyя, sabaha bюyцk цmidimiz, dюvlяt baшчыmыza inamыmыz vardыr. Яn baшlыcasы isя - Qarabaь Azяrbaycandыr!

Yaшasыn qяdim Azяrbaycan!

Qяhrяman xaqlqыmыza, onun яziz Prezdenti, Ali Baш Komandanы Иlham Яliyevя eшq olsun!

№ 03 (198), Март 2021

Щябибулла МАНАФЛЫ, АДПУ Шяki filialыnыn баш mцяllimi, тарихчи (Яввяли ютян сайларымызда) Bir dяfя hяrbi komissarlarыn Шяkidя bюlgя mцшavirяsi keчirilirdi. Mцшavirя iшtirakчыlarы шяhяr mehmanxanasыnыn restoranыnda шam yemяyinя яylяшяrkяn Hцseyn bяy hюkumяt tяrяfindяn tяqib olunmasыna baxmayaraq qardaшы ilя gюrцшmяk цчцn restorana gяlir. Onlarыn arasыnda yenя dя яnяnяvi sюhbяt olur. Яlibala Hцseyni Sovet hюkumяtinin qayda-qanunlarы чяrчivяsindя yaшamaьa dяvяt edir. Cavabыnda isя Hцseyn bяy bildirir ki, mayasыnda allahsыzlыq olan Lenin bayraьы altыnda yalnыz satqыnlar yaшaya bilяr, mяn yox. Цsyan yatыrыldыqdaн sonra Hцseyn bяy bir mцddяt qaчaq hяyatы yaшayыr. Axtarышlar vaxtы o, Иnчя kяndindя Bяxtiyar kiшinin evindя xяstя vяziyyяtdя yatыrmыш. Danosчular vasitяsiylя onun yerini юyrяnяn milis iшчilяri evi mцhasirяyя alыrlar. Bяxtiyar kiшinin qorxudan canыna titrяmя dцшцr. Lakin evя soxulan enkevedечilяr oranы яlяkvяlяk etsяlяr dя Hцseyn bяy tapыlmыr. Hяtta onun yatdыьы чarpayы sяliqя-sяhmanla yыьышdыrыlmыш vяziyyяtdя olur.

Sяn demя, Hцseyn Яsяdulla oьlu ev mцhasirяyя alыndыьыna baxmayaraq юzцnц itirmяmiш, tez yatdыьы чarpayыnы yыьышdыrыb чardaьa qalxmыш, oradan isя arxa tяrяfdяki qonшunun hяyяtindя olan ot tayasыnыn iчinя atыlmышdыr. Ara sakitlяшяndяn sonra o, Bяxtiyar kiшi ilя gюrцшцb ona юz minnяtdarlыьыnы bildirir. Sonra o, aьsaqqala цz tutaraq "rяva gюrmяrяm ki, sяni mяnя gюrя incitsinlяr" - deyir vя onunla xudahafizlяшяrяk oradan uzaqlaшыr.

Hцseyn bяyin чox inandыьы dostlarыndan biri xяyanяt чirkabыna bulaшaraq onu tяslim edяcяyi barяdя hakimiyyяt orqanlarыna sюz verir. O, Hцseyn Яsяdulla oьlunu tяlяyя salmaq mяqяsdiylя evinя qonaq чaьыrыr. Evin ikinci mяrtяbяsindя guya qonaqlыq цчцn nяzяrdя tutlan otaqda milis iшчilяr яvvяlcяdяn mюvqe tuturlar. Dostuna inandыьыndan heч nяdяn шцbhяlяnmяyяn Hцseyn bяy dяvяti qяbul edib xяyяnatkarыn evinя gяlir. Lakin hяmin otaьыn qapыsы aчыlarkяn Hцseyn bяy dostunun юvrяtinin baшы цstцnя qaldыrdыьы чыraьыn iшыьыnda iчяridя olan milislяri gюrцr. Dяrhal gцllя ilя чыraьы vurub sюndцrцr vя eyvandan atыn belinя atыlaraq bu xяyanяt yuvasыnы tяrk etmяyя mцvяffяq olur.

Adamlarыn insanlыqdan чыxdыьыnы, dostun xяyяnatkara чevrildiyini, kiшiliyin, mяrdliyin kцncя sыxышdыrыldыьыnы gюrяn Hцseyn bяy vяtяni tяrk etmяk qяrarыna gяlir.

Molla Mustafanыn Gюynцk kяndi hяndяvяrindя fяaliyyяt gюstяrяn qaчaq dяstяsindя olan Hцseyn bяy ona Tцrkiyяyя getmяk niyyяtindя olduьunu bildirir. Mustafa Шeyxzadяnin mц-

90 ил ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 11

Шяki цсйаны Йени тапылмыш фактлар ялавя едилмишдир.

barizяni davam etdirmяk чaьыrышыna cavab olaraq deyir ki, daha qan tюkmяk istяmir. Bu cavabdan qяzяblяnяn dяstя baшчыsыnыn onu qяfildяn vuracaьыndan ehtiyatlanaraq tяvяqqe edir ki, яgяr belя bir niyyяti varsa sinяsindяn vursun. Molla Mustafa ona qыymыr.

Hцseyn Яsяdulla oьlu Tцrkiyяyя pяnah aparыr vя юmrцnцn sonuna kimi Aьrы шяhяrindя yaшayыr. Шяki цsyanыnыn diqqяti cяlb edяn fяal iшtirakчыlarыndan biri dя 1901-ci ildяn Hacы Zeynalabdin Taьыyevin yanыnda qulluq etmiш Яsяdulla Sadыxov idi. Цsyan яrяfяsindя o, Gюynцk kooperativindя mцhasib iшlяyirdi. Я.Sadыxov rus dilindя orta tяhsil almыш, sonra tцrk kommersiya mяktяbini bitirmiшdir. Tцrk, fars vя rus dillяrini mцkяmmяl bilirdi. Onun haqqыnda hяbsxanada tяrtib olunmuш sяnяdlяrdяn mяlum olur ki, цsyan hazыrlayan gizli tяшkilatыn цzvц olub vя bu qurumun tяrkibindя 14 ay fяaliyyяt gюstяrib. Tяшkilatыn sonuncu iclasы 1930-cu il aprelin 8-dя, ya da 9-da olub. Hяmin iclasda qяbul olunan qяrara gюrя цsyan Azяrbaycanda Sovet hюkumяtinin qurulmasыnыn 10 illiyi qeyd olunan gцn, yяni aprelin 28-dя baшlamalы idi. Lakin Шяkidя qala adlanan hяbsxanada baш verяn чaxnaшma vя Zaqatala ilя яlaqяnin olmamasы nяticяsindя orada kooperativlяrя edilяn hцcum onlarы цsyana tez baшlamaьa mяcbur etdi. Bu tяшkilatыn qяbul etdiyi qяrarыn bir bяndindя qadыnlarыn da цsyanda iшtirak edяcяklяri bildirilirdi. Я.Sadыxov mяnsub olдuьu tяшkilatыn tapшыrыьыna яsasяn цsyana hazыrlaшan qцvvяni Sovet hюkumяtinin qяbul etdiyi qяrarlar vя mюvcud vяziyyяt haqqыnda mяlumatlarla tяmin etmяli idi.

O, Шяki qяzasыnda baramaчыlыq tяsяrrцfatыnыn bюhranы, Roma papasыnыn dцnya dюvlяtlяrini SSRИ-yя qarшы sяlib yцrцшцnя чaьыrmasы, ЦИK(b)P MKnin elliklя kollektivlяшmя zяminindя qolчomaqlarы bir sыnыf kimi lяьv etmяk haqqыnda qяbul etdiyi qяrarыn Gюynцk kяndinin sakini Яlimяmmяdin evindя mцzakirя edilmяsi barяdя mяlumatlarы tяшkilata vermiшdi.

1930-cu ilin ilk aylarыnda цsyana hazыrlыq prosesinin geniшlяnmяsinя vя intensiv xarakter almasыna tяkan verяn baшlыca amillяrdяn biri dя yanvar ayыnыn 5-dя ЦИK(b)P MK-nin qяbul etdiyi hяmin qяrar olmuшdur. Bu qяrara gюrя 1932-ci ilin yayыna kimi kцtlяvi kollektivlяшmя hяyata keчirilmяli vя bu zяmindя qolчomaqlar bir zцmrя kimi lяьv edilmяli idi. Sюhbяt, azad яkinчiliklя baьlы yцz illяr яrzindя formalaшmыш iqtisadi mцnasibяtlяrя son qoyulmasыndan, qolчomaq adlandыrыlan on minlяrlя insanыn bцtцn hцquqlardan mяhrum olmasыndan vя nяhayяt fiziki cяhяtdяn mяhv edilmяsindяn gedirdi.

Demяli, kяndllinin fяrdi torpaq sahяsinя malik olmaq

vя юz яmяyinin nяticяlяri цzяrindя sяrяncam vermяk hцququnun цstцndяn birdяfяlik xяtt чяkilirdi. Kommunist bolшeviklяr partiyasыnыn hяmin qяrarы ilя 1930-cu ildя Azяrbaycanыn mцxtяlif bюlgяlяrindя baш verяn mцqavimяt hяrяkatы vя bu hяrяkatыn яn yцksяk mяrhяlяsi olan Шяki цsyanы arasыnda sяbяb-nяticя яlaqяlяri baxыmыndan mяntiqi baьlыlыq mяhz bu amildяn ibarяt olmuшdur.

Kolxoz quruluшunun tюrяdяcяyi fяsadlar haqqыnda kяndlilяr arasыnda шayiяlяr baш alыb gedirdi. Hяtta kollektiv tя-

"bax, buna inanыrыq, bu sizin яlinizdяn gяlяr" - deyя onu daha da qяzяblяndirirlяr.

“Baш Gюynцk sakinlяrinin ev avadanlыьы da birlяш-dirilяcяkmi?” sualыna Qasыmovun verdiyi hяtяrяn-pяtяrяn cavab чaшqыnlыьыn daha da artmasыna sяbяb olur.

Bu yыьыncaqdan sonra Qasыmovun hяdя-qorxusundan ehtiyat edяn Yunus vя Kяrim qaчaq dцшdцlяr.

1930-cu ilin aprelin 4dя Шяki шяhяrindя, Molla Sцleyman Hacы Bilal Яfяndi oьlunun evindя din xadimlяrinin

Молла Мустафа Шейхзадянин Байыл щябсханасында чякилмиш рясми (шякил Молла Мустафанын гыз нявяси Мащир Гядимли тяряфиндян спутник.аз сайтына тягдим олунуб) sяrrцfatыn цstцn cяhяtlяrindяn aьыzdolusu danышan hakimiyyяt nцmayяndяlяrinin dя bu sistem haqqыnda tяsяvvцrlяri bяsit idi.

Bu hal onlarыn kяndlilяr arasыnda apardыqlarы tяbliьat iшindя dя юzцnц biruzя verirdi.

AK(b)P Zaqatala-Nuxa Dairя Komitяsinin hesabatlarыndakы bir etiraf да bunu tяsdiq edir. Orada deyilir "Цsyan hяrяkatыna yoxsullarыn cяlb olunmasы, aшaьы partiya vя hakimiyyяt orqanlarыnыn onlar arasыnda apardыqlarы tяbliьat iшinin zяif olmasы ilя izah etmяk olar". Шяkinin Baш Gюynцk kяndindя olmuш gerчяk bir яhvalat hяmin problemin ciddi olduьundan xяbяr verirdi.

Siyasi idarяnin Шяki шюbяsinin rяisi Qasыmov kollektivlяшmя ilя яlaqяdar tяhkim olunduьu hяmin kяnddя kolxoz quruluшunun цstцn cяhяtlяriнdяn bяhs edirdi. Torpaqlarыn, яkin alяtlяrinin, mal-qaranыn birlяшdirilmяsi nяticяsindя яldя olunacaq mяhsul bolluьu, gцzaranыn xeyli yaxшыlaшacaьы, hamыnыn bяrabяr olacaьы barяdя fikirlяr onun чыxышыnыn mяьzini tяшkil edirdi. Чыxыш яrzindя gюynцklцlяr yerdяn dяfяlяrlя "inanmыrыq" - deyя replika atыrdыlar.

Bu reprikalara gюrя яsяblяшяn Qasыmov onlarы hяdяlяyяrяk: "inanmayanlarы hяbs edяyяcяyik" - deyir. Kяndlilяr cavabыnda

gizli yыьыncaьы keчirildi. Toplantыda ev sahibi ilя yanaшы aшaьыda adlarы sadalanan шяxslяr iшtirak etmiшdilяr: 1. Molla Яhmяd Molla Яbdцlkяrim oьlu. 2. Molla Tacяddin Hacы Abdulla oьlu.

3. Molla Иsmayыl Яfяndi oьlu.

4. Molla Hacы Heydяr Hacы Яbdцrrяhim oьlu. 5. Molla Hцseyn Mustafa oьlu. 6. Molla Abdulmabud Hacы Яhmяd Яfяndi oьlu. 7. Molla Mustafa Hacы Mяhяmmяd oьlu. 8. Molla Mяhяmmяd Hacы Abdulla Яfяndi oьlu. 9. Molla Hacы Mahmud Hacы Иsmayыl Яfяndi oьlu. 10. Molla Яsяdulla Molla Abdulla oьlu. 11. Molla Иbrahim Musa Яfяndi oьlu. 12.

Molla Abdulvahab Hacы Mяhяmmяd oьlu. 13. Qazы Hцseyn Яfяndi. 14. Molla Nurяddin Molla Hacы Camal oьlu.

Yыьыncaqda mцzakirя mцstяvisinя bu mяsяlяlяr чыxarыlmышdы: 1. Gюzlяnilяn hadisяlяrlя яlaqяdar tяшkilatы iшlяr haqqыnda: a) Vяsait яldя etmяk; b) Tцrk qoшununu qarшыlamaq цчцn nцmayяndя heyяtinin tяrkibini mцяyyяn etmяk; v) Дini maraqlarыn, mцsяlmanlыьыn keшikчisi Tцrkiyя hюkumяtinя, habelя Иngiltяrя dюvlяt rяhbяrliyinя vя Roma papasыna tяntяnяli mяktublar

hazыrlamaq.

2. Шяriяt qanunlarыnыn bяrpasыnы tяmin etmяk цчцn mцvяqqяti qazы tяyin etmяk vя Azяrbaycan ali dini idarяsinя namizяd irяli sцrmяk haqqыnda.

3. Hakimiyyyяti яlя aldыqdan sonra dюvlяt aparatыnda iшlяmяli olacaq шяxslяri mцяyyяn etmяk haqqыnda.

4. Яhali arasыnda yayыlacaq чaьыrыш vя mцraciяtlяrin hazыrlanmasы haqqыnda.

Mцzakirяlяr nяticяsindя яvvяllяr dя qazы funksiyasыnы yerinя yetirmiш Hцseyn Яfяndi mцvяqqяti olaraq yenidяn qazы tяyin edildi.

Yeni yaranacaq hюkumяtin tяrkibinin aшaьыda adlarы sadalanan шяxslяrdяn ibarяt olmasы razыlaшdыrыldы: 1) Mustafa Шeyxzadя; 2) Bяhram bяy Nяbibяyov; 3) Rяsul Hacы Abdulla oьlu; 4) Юmяr Hacы Hцmmяt oьlu; 5) Manaf Yцzbaшы; 6) Kяrbalayы Cabbar Dadanov; 7) Abbas Zяyzidli; 8) Qяssab Hцseyn; 9) Molla Hacы Heydяr Mяhяmmяd Яfяndi oьlu; 10) Molla Иsmayыl Hacы Cяlil Яfяndi oьlu.

Qяrarа alыndы ki, hяrbi iшlяrя rяhbяrlik etmяk Bяhram bяy Nяbibяyova, яrzaqla tяminat mяsяlяlяri Rяsul Abdulla oьluna, шяhяrin idarя edilmяsi Kяrbяlayы Cabbar Dadanova, hюkumяtя sяdrlik isя Molla Mustafa Шeyxzadяyя tapшыrыlsыn. Яhaliyя цnvanlanacaq чaьыrыш xarakterli mцraciяtlяrin layihяlяшdirilmяsi vя tяrtib edilmяsi Molla Tacяddin Иmamzadяyя, Molla Abdulmabud Hacы Яfяndi oьluna vя Sцleyman Яfяndiyя hяvalя edildi.

Molla Sцleyman Яfяndizadяnin evindя keчirilяn gizli yыьыncaqda qяbul edilяn qяrara uyьun olaraq цч mцraciяt tяrtib olundu. Hяmin mцraciяtlяrdяn biri Шяkinin kяndlяrindя yaшayan din xadimlяrinя цnvanlanmышdы. Orada deyilirdi: "Oyanыn, dinimiz юlцm ayaьыndadыr. Dinin, imanыn vя шяriяt qanunlarыnыn mцdafiяsi цчцn hamыnыn ayaьa qalxmasы bu gцnцn яsas шцarыdыr".

"Bunu sizя izah etmяyя ehtiyac yoxdur. Bu gцn dцnyanыn bцtцn юlkяlяri sovet hюkumяtinin zцlm vя istibdadыndan xilas olmaqda bizя kюmяk edяcяklяrini юhdяlяrinя gюtцrцrlяr."

"Sovet hakimiyyяti artыq devrilmiшdir, mюvcud olan bяzi qalыqlarы da чюkmя яrяfяsindяdir." "Иndiki шяraitdя hяm bizim, hяm dя sizin цmumi vяzifяmiz Allah naminя din vя шяriяt qanunlarыnы bяrpa etmяk vя mцdafiяsinя nail olmaqdыr, vяziyyяti dindarlara baшa salыb bu mцqяddяs iш uьrunda onlarы mцbarizяyя qaldыrmaqdыr. Bюyцklяr dя, kiчiklяr dя чoxdan gюzlяnilяn anda dodaqlarыnda dualar mцbarizяyя qalxmalы, uzun mцddяt davam edяn yuxudan oyanmalыdыrlar..." (Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 12

"Dаща уъа зирвяляря, даща да инамла!" Намиг ЪАББАРЗАДЯ Hяr hansы bir dюvlяtin bayraьы iki halda qaldыrыlыr vя himni sяslяndirilir: Hяmin dюvlяtin baшчыsы hansыsa baшqa bir юlkяyя rяsmi sяfяrя gedяndя, bir dя idmanчыlarы beynяlxalq yarышlarda fяxri kцrsцnцn birinci pillяsinя qalxanda. Иstяr sovet dюnяmindя, istяrsя dя mцstяqilliyimiz illяrindя шяrяfinя bayraьымыз qaldыrыlan vя himnimiz sяslяndirилян idmanчыlar arasыnda шяkili idmanчыlar da аз дейил. Stolцstц tennisчilяrimizin, gяnc шahmatчыlarыmыzыn vя яlbяttя ki, gцlяшчilяrimizin nailiyyяtlяri buna bariz nцmunяdir. Юz parlaq qяlяbяlяri ilя hяmyerlilяrini sevindirяn vя sяsi-soraьы bцtцn юlkяyя yayыlan onlarla idmanчыmыz vardыr ki, bunlardan da biri dяfяlяrlя шяhяr чempionatlarыnыn, Respublika birinciliklяrinin vя Beynяlxalq turnirlяrin qalibi - Qoyчu-Ryu-Kontak Karate idman nюvц цzrя Birinci Dan "Qara Kяmяr" sahibi Rюvшяn Яli oьlu Hяsяnov dur.

1983-cц il августун 27-dя Шяki шяhяrindя ziyalы ailяsindя doьulan Rюvшяn Hяsяnov 1990-cы ildя шяhяr 4 saylы tam orta mяktяbin birinci sinfinя get-

idmandan ayrыlmыr. Dяfяlяrlя hissяdaxili keчirilяn yarышlarda mцkafata layiq yerlяr tutur.

Ordudan tяrxis olunan Rюvшяn 2004-2006ъы иллярдя Шяki Texniki Peшя Mяktяbinдя тurizm аgenti ixtisasы цzrя tяhsil alыr. Peшя Mяktяbini bitirдикдян сонра ися AHИK Mяdяniyyяt Ишчilяri Mцstяqil Hяmkarlar Иttifaqыnыn Mяdяniyyяt

Рювшян Щясянов

Ишчilяri Evinin nяzdindя fяaliyyяt gюstяrяn jurnalistika kursuna daxil olur vя 2007-ci ildя oranы bitirir.

2013-cц ildяn mяшqчi Habil Dadaшovun rяhbяrliyi altыnda "Qafqaz" idman klubunda peшяkar шяkildя mяшьul olmaьa baшlaйан Рювшян bir sыra turnirlяrdя parlaq qяlяbяlяr qazanыr: - 2013-ъц ил ав-

Habil Dadaшov - "Qafqaz" idman klubunун рящбяри, Дашгын Микайылов - Шяки шящяр Эянъляр вя идман идарясинин ряиси вя Рювшян Щясянов. miшdir. Hяlя lap kiчik yaшlarыndan idmana olan bюyцk sevgisi onu "Mяhsul Kяnd Kюnцllц Иdman Cяmiyyяti"nя gяtirib чыxarыr. Burada o, mяшqчi Tahir mцяllimin rяhbяrliyi altыnda ШotakanKarate-Do dюyцш nюvцnцn sirlяrini юyrяnmяyя baшlayыr. Dяfяlяrlя шяhяr birinciliklяrinin, mцxtяlif turnirlяrin qalibi vя mцkafatчыsы olan gяnc idmanчы 2000-ci ildя orta mяktяbi baшa vurur.

2001-2003-cц illяrдя ordu sыralarыnda xidmяt edir.

Hяrbi xidmяt dюvrцndя dя

густун 29-да Azяrbaycanыn Milli Qяhrяmanы Чingiz Mustafayevin 53 illiyinя hяsr edilmiш vя Шяkidя keчirilяn turnirdя 85 kq чяki dяrяcяsindя yarышыn qalibi olur; - 10 may 2014-cц ildя Цmummilli lider Heydяr Яliyevin anadan olmasыnыn 91 illiyinя hяsr edilmiш Kontakt-Ka-rate dюyцш nюvц цzrя шяhяr чempionatыnын qalibи олур; - Azяrbaycan Budo Dюyцш Nюvlяri Federasiyasы tяrяfindяn 2017-ci ildя Иmiшli rayonunda keчi-

rilmiш Budo nюvlяri MMA Kontakt sistemi цzrя Respublika бirinciliyindя 95 kq чяki dяrяcяsindя fяxri kцrsцnцn яn yцksяn pillяsinя qalxыr; - 2019-cu ilin dekabr ayыnda Шяki Olimpiya Kompleksindя keчirilяn Цmumilli lider Heydяr Яliyev adыna Beynяlxalq Turnirdя 95+ чяki dяrяcяsindя йеня дя birinci yeri tutur. Бу йахынларда Р.Щясянов Azяrbaycan Respublikasы Gяnclяr vя Ыdman Nazirliyi yanыnda Шяki Gяnclяr vя Иdman Иdarяsi tяrяfindяn birinci dяrяcя vя ustalыьa namizяd kimi tяltif olunub.

Peшяkar idmanчы hal-hazыrda Чox Mцbarizяli Dюyцш Nюvlяri "Qafqaz" idman klubunun idarя heyяtinin цzvцdцr vя ekspert vяzifяsindя чalышыr.

Biz ona шяxsi hяyatыnda xoшbяxtlik, idman karyerasыnda isя daha bюyцk mцvяffяqiyyяtlяr arzulayыrыq.

- Qoy sяsin-soraьыn hяmiшя uca zirvяlяrdяn gяlsin, Rюvшяn!

P.S. Yazыnыn sonunda dяyяrli oxucularыmыza maraqlы olar deyя, bir haшiyя чыxmaq istяyirяm.

Belя ki, Rюvшяn Hяsяnov XЫX яsrin tanыnmыш maarifчi шяxslяrindяn biri Molla Kazыmыn oьlu Baxшяli Axundovun qыz nяticяsidir. Yaшlы nяslin nцmayяndяlяri Baxшяli Axundovu yaxшы xatыrlayыrlar.

Baxшяli Kazыm oьlu Axundov Шяkinin tanыnmыш ziyalыlarыndan idi vя шяhяrimizdя ilk Milli Dram Teatrыnыn yaradыcыlarыndan biri olub. Иndiki Чingiz Mustafayev adыna klubun yerindя yaratdыьы teatrda hяm direktor, hяm dя mцxtяlif rollarыn ifaчыsы olub. O, bir чox mяsul vяzifяlяrdя iшlяyib. Шяki Pedaqoji Mяktяbinin direktoru, Шяki Musiqi Texnikumunun mцdiri olub. Шяki Diyarшцnaslыq Muzeyinin tяшkilindя bюyцk яmяyi olub vя oranыn rяhbяri kimi muzey eksponatlarыnыn zяnginlяшdirilmяsindя яlindяn gяlяni яsirgяmяyib.

Hamыnыn hюrmяtlя Baxшяli яfяndi deyя mцraciяt elяdiyi bu insanыn qцdrяtli sяnяtkar, SSRИ Xalq artisti, hяmyerlimiz Иsmayыl Osmanlыnыn yetiшmяsindя bюyцk яmяyi olmuшdur. O, dramaturq Cяfяr Cabbarlы ilя dя чox yaxыn olmuшdur. Baxшяli Axundov 3 oьul vя 3 qыz atasы olub.

Qыzы Dilяfruz Axundova 1942-ci ildя Шяki Pedaqoji Texnikumunu qurtarыb vя 1945-1988-ci illяr яrzindя шяhяrin mцxtяlif mяktяblяrindя mцяllim iшlяyib. Fяaliyyяtinin bюyцk hissяsi tяhsil aldыьы Шяки шяhяr 5 nюmrяli orta mяktяblя baьlы olan Diляfruz xanыm Azяrbaycanыn "Яmяkdar mцяllimi" fяxri adыna layiq gюrцlцb. Иdman uьurlarыna цrяkdяn sevindiyimiz Rюvшяn Яli oьlu Hяsяnov belя bir nяslin nцmayяndяsi vя davamчыsыdыr.

№ 03 (198), Март 2021

Унудулмаз тарзян Ящмядбяй Тащиров Яhmяdbяy Mahmud oьlu Tahirov 1887-ci ildя Шяkidя anadan olmuшdur.

Abdullayev folklor nцmunяlяri toplamaq mяqsяdilя Шяkiyя gяlirlяr. Onlar istedadlы musiqi bilicisi, xalq musiqisi folklorunun tяbliьatчыsы Яhmяdbяylя tanыш olurlar. Elя hяmin vaxt Sяid Rцstяmovun tяklifi ilя Яhmяdbяyin ifasыnda "Segah", "Orta Mahur", "Чaharcah" muьanlarы,

луьун фяхри ишчиси, Ядлиййя Назирлийи Ядлиййя Академийасынын проректору вязифясиндян тягацдя чыхмыш Илщам Аббасовун бабасы щаггында дедикляри иля битирмяк истяйирям: “Babam, nяnяm Шюvkяt xanыm dцnyasыnы 1955-ci ildя dяyiшяndяn sonra Bakыya kючцb,

Hяlя uшaq yaшlarыndan musiqiyя бюйцк hяvяs gюstяrян Ящмядбяй, тarыn бцтцн ecaskar sirlяrinя yiyяlяnmiшdir. Оnun ilk mцяllimi dюvrцnцn ustad sяnяtkarlarыndan biri Samavar oьlu Чяlяbi olmuшdur. Яhmяdbяy hяlя gяnc yaшlarыnda gюrkяmli xanяndяlяr Яlяsgяr Abdullayevi, Cabbar Qaryaьdыoьlunu, Seyid Шuшinskini el шяnliklяrindя mцшaiяt etmiшdir. Яhmяdbяy eyni zamanda bir чox rяqslяr, tяnsiflяr, rяnglяr bяstяlяmiшdir.

Mяlum olduьu kimi 1932-ci ildяn baшlayaraq Azяrbaycan musiqi folklorunun bюlgяlяr цzrя toplanmasы iшinя baшlanmышdыr. 1937-ci ildя elmi ekspedisiyanыn tяrkibinя daxil olan bяstяkarlar Qara Qarayev vя Cюvdяt Hacыyev Шяkiyя ezam olunurlar.

Onlar Hяbibullah Cяfяrovun rяhbяrlik etdiyi zurnaчыlar dяstяsinin ifalarыna, Oxud kяndindя Alxasovlar Ailя rягs kollektivlяrinin чыxышlarыna maraqla tamaшa etmiшlяr. Eyni zamanda Яhmяdbяy Tahirovla yaxыndan tanыш olmuш, onun bяstяlяdiyi tяsnif, mahnы vя rягslяri xцsusi olaraq dяyяrlяndirmiшlяr.

1938-ci ildя Яhmяdbяy Tahirov unudulmaz el sяnяtkarlarыndan biri olan Иbad Rяhmяtullayevlя birlikdя uшaq musiqi mяktяbini тяшkil edirlяr. Uшaq musiqi mяktяbindя tar sinfi aчan vя uzun illяr tarыn ecaskar sirlяrini шagirdlяrя юyrяdяn ustadыn, Иbad Salmanov, Mяhяrrяm Иsmayыlov, Fяrrux Abdurяhimov, Abdurяшid Seyidov, Neymяt Mяmmяdov kimi sяnяtkarlarыn yetiшmяsindя яvяzsiz xidmяti olmuшdur. Mцяllimlik fяaliyyяtinя gюrя Яhmяdbяyя 1943-cц ildя яmяkdar mцяllim fяxri adы verilmiшdir. Яhmяdbяy Nurяddin Bяdяlov, Fяrrux Mяcidov kimi ustad kamanчa ifaчыlarы ilя birlikdя el шяnliklяrindя vя kцtlяvi tяdbirlяrdя Yunis Qarabaьlы, Иsmayыl Mustafayev, Шяmsяddin Abdullayev, Иsabala Mustafayev, Яlяsgяr Sadыqov, Lцtvяli Mяmmяdov kimi xanяndяlяri mцшaiяt etmiшdir.

1956 cы ildя Respublikanыn xalq artistlяri Soltan Hacыbяyov, Sяid Rцstяmov vя baletmeystr Яlibaba

elяcя dя "Цч barmaq", "Mцшcц", "Шяki" rягslяri, mahnыlar vя rяnglяr lentя alыnыr. Яhmяdbяy 1934-49-cц illяrdя Шяkidя fяaliyyяt gюstяrяn Dюvlяr Dram Teatrыnыn Xalq шalьы alяtlяri orkestrindя тar ifaчыsы olmuшdur. Teatrda tamaшaya qoyulan Ц.Hacыbяyовун "Leyli vя Mяcnun", "Arшыn Mal alan", "Mяшяdi Иbad", Z.Hacыbяyovun "Aшыq Qяrib", M.Иbrahimovun "Toy", C.Cabbarlыnыn "Solьun чiчяklяr", S.Vurьunun "Vaqif", S.Rцstяmovun "Durna", A.Mяшяdibяyovun "Toy kimindir" яsяrlяrindя Yusif Vяliyev, Kamil Qubuшov, Mяmmяd Burcяliyev, Sяdayя Mustafayeva, Mяmяdkяbir Hacы oьlu, Bilqeys Яlяsgяrova, Mustafa Яhmяdzadя kimi aktyorlarы solo tarda mцшaiйяt etmiшdir. Яhmяdbяy uzun illяr Шяki pedaqoji mяktяbindя musiqi mцяllimi iшlяmiш, 1958-ci ildя юmrцnцn 71 ci ilindя vяfat etmiшdir. Эялян 2022-ъи илдя Ящмядбяй Тащировун анадан олмасынын 135-ъи илдюнцмц олаъаг. Йазыны, Ящмядбяйин нявяси, щцгуг цзря фялсяфя доктору, баш ядлиййя мцшавири, прокурор-

tяxminяn, iki il orada yaшadы. 1956-cы ildя artыq Bakыda televiziya studiyasы fяaliyyяt gюstяrirdi. Babamы Qurban Pirimov vя Яhsяn Dadaшov kimi mяшhur tarzяnlяr шяxsяn tanыyыrdыlar. Bюyцklяrin sюhbяtinя gюrя hяmin vaxtlar Qurban Pirimov babamы televiziya veriliшindя чalmaьa dяvяt edir. Lakin babam bu dяvяtdяn imtina edir.

Yaxшы yadыmdadыr ki, anam, xalalarыm bunun sяbяbini soruшanda babam deyяrdi: - Yox, artыq qocalmышam, barmaqlarыm sюzцmя baxmыr, mяn televiziyaya чыxыb юzцmц biabыr edя bilmяrяm.

O da yadыmdadыr ki, nяnяm Шюvkяt xanыm dцnyasыnы dяyiшяndяn sonra hяrdяn axшamlar babam tarыnы яlinя gюtцrяr vя цzц pяncяrяyя sarы oturub, tarda, yadыmda deyil, hansыsa muьamatы чalardы. Lakin o, bir az чalыb tarы yerinя qoyardы vя deyяrdi: - Artыq яvvяlki hяvяslя tarы чala bilmirяm, qocalmышam, Шюvkяtsiz dя tar чalmaq mяnя lяzzяt vermir.

Babam Яhmяdbяy щям дя яksяr шяkililяr kimi tяbiяtcя bamяzя, zarafatcыl vя hazыrcavab adam idi...”

Vaqif KЯРИМОВ,

Azяrbaycan Respublikasыnыn Яmяkdar Mяdяniyyяt iшчisi

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (198), Март 2021

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi (Яввяли ютян сайларымызда)

Кярим ШЦКЦРОВ,

Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasыnыn А.А.Бакыханов ад. Тарих Институтунун баш директору, тарих цзря елмляр доктору, профессор, Азярбайъан Республикасы Дювлят Мцкафаты лауреаты

Akademik Bartoldun sяhvi vя Stalin mifi,

yaxud Azяrbaycan vя azяrbaycanlыlar haqqыnda (иxtisarla)

1. Dцnya ictimaiyyяtшцnaslыьыnda anti-Azяrbaycan cяrяyanы vя яsas iddialarыna dair Qloballaшma dцnya elmi hяyatыnы, o cцmlяdяn ictimai elmlяri dя яhatя etmiш, onlarыn inteqrasiyasыna sяbяb olmuшdur. Nяticяdя dцnya ictimaiyyяtшцnaslыьы шяbяkяsinin formalaшmasы fakta чevrilmiшdir. Tяяssцf ki, bu sahяdя mцsbяt tendensiyalarla birlikdя, neqativ meyllяr dя юzцnц gюstяrmяkdяdir. Bu neqativ meyllяrin biri kimi anti-Azяrbaycan cяrяyanыnы qeyd etmяk olar. ...Bu sыrada A.Шaginyan, Q.Asatryan, T.Vardanyan, V.Tunyan, R.Qaliчyan, L.Mяlikшahnazaryan (19582015) vя b. яsas yer tutur. Onlarыn ideolojilяшmяsi o dяrяcяdя юzцnц gюstяrir ki, hяtta hяmin mцяlliflяrin яsяrlяrinя mцsbяt resenziyalar yazan mцtяxяssislяr dя onun цzяrindяn keчя bilmir. Bunu Q.Asatryanыn "Иranыn etnik kompozisiyasы. "Ari mяkanыndan" Azяrbaycan mifinяdяk" adlы kitabыna resenziya yazan Y.V.Baxrevski dя qeyd etmяli olmuшdur. O resenziyasыnda yazыr ki, mцяllifin Azяrbaycan mяsяlяsinя xцsusi mцnasibяti aydыndыr, lakin etiraf etmяk lazыmdыr ki, bu mяsяlяni nяzяrdяn keчirяrkяn o, hяddindяn artыq qяrяz nцmayiш etdirir, polemika цslubu elmilikdяn demяk olar ki, ideolojiyя чevrilir. Иran ictimaiyyяtшцnaslыьыnыn anti-Azяrbaycan sahяsindя yetiшmiш mцtяxяssislяrinin (яslяn azяrbaycanlы olan S.Я.Kяsrяvi (1890-1946)) яnяnяsi dя sonrakы nцmayяndяlяri tяrяfindяn (Rza Enayяtolla (19202010) vя b.) inadla davam etdirilib.

Bяzi Rusiya alimlяri (V.A.Шnirelman, V.A.Zaxarov, G.Y.Trapeznikov, M.И.Meltyuxov, O.Tarasov vя b.) dя burada xцsusi fяallыq gюstяrirlяr. ...Avropa vя Amerikanыn bяzi alimlяri dя bu cяrяyanda xцsusi yer tutur. Diqqяti чяkяn mяsяlяlяrdяn biri dя ondan ibarяtdir ki, яslяn ermяni olan bir sыra tarixчilяr чalышdыqlarы юlkяlяrin mцtяxяssislяri kimi tяqdim olunur. A.Y.Sarkisyans (Rusiya), Corc Burnutyan (ABШ) vя b. bu qяbildяndir. Onlarыn bu adla tяqdim edilmяsi ermяni yanaшmasыnы nяinki dяyiшmir, hяtta bu ad altыnda daha чox saxtakarlыq edirlяr.

Yerli etnik millяtчilяr dя fцrsяtdяn yararlanaraq, anti-Azяrbaycan cяrяyana qoшulmaqdadыr. Bu rяngarяng qцvvяlяr yaxшы koordinasiya olunur, bir-birinin яsяrlяrini ingilis, rus vя s. dillяrя tяrcцmя etmяklя oxucu dairяsini geniшlяndirmяyя чalышыr, konfrans vя simpoziumlar vasitяsilя fяaliyyяtlяrini tяnzimlяyirlяr.

Tяяssцf ki, Azяrbaycan tarixinin fundamental problemlяrini qeyri-peшяkar vя populist diskussiyalarыn mцzakirяsinя чevirib, boшboьazlыqla mяшьul olan bяzi azяrbaycanlы mцяlliflяr dя subyektiv fikirlяri ilя onlara dяstяk vermяkdяdir.

сящ. 13

T Tц цr rk k x xa al lq ql la ar rы ы я яd dя яb bi iy yy ya at tы ы Mцhazirяlяr

"Azяrbaycan" vя "azяrbaycanlы" adыna dair konsepsiyalara etibar qazandыrmaq цчцn hiylяgяr bir цsula яl atыlыr. Gюrkяmli шяrqшцnas, akademik V.V.Bartoldun (1869-1930) vaxtilя Bakыda "Azяrbaycan" adы haqqыnda sяslяndirdiyi bir fikri tяhlil etmяdяn tutuquшu aьlы vя inadkarlыьы ilя tяkrar edib, "azяrbaycanlы" adы haqqыnda И.Stalinin (18781953) fikirlяrini dя miflяшdirmiшlяr ...Son dюvrlяrdя mяslяkini Azяrbaycan tarixinin saxtalaшdыrыlmasыna hяsr edяn шяrqшцnas-tarixчilяrin ilk sыrasыnda yer alan Sankt-Peterburq Univesitetinin MDB юlkяlяri xalqlarыnыn tarixi kafedrasыnыn professoru, tarix elmlяri doktoru A.Ш.Шaginyan 1918-ci ilяdяk Юn Asiyanыn xяritяsindя yalnыz Иran (Persiya) hцdudla-

tasiyalar, monoqrafiyalar, tarixilяr vя яdяbiyyat tarixlяri Bartolddan gяtirilяn sitatlarla dolu olmasы da bir yandan... - V.As.) ...Stalinin azяrbaycanlы adыnы harada, nя vaxt vя necя iшlяtmяsini mцяyyяn etmяk zяrurяti ortaya чыxыr. Burada daha fяal olan ermяni mцяlliflяr bu mяqsяdlя Kommunist Partiyasыnыn milli mцnasibяtlяr sahяsindя яsas nяzяriyyячilяrindяn hesab olunan, totalitar rejimi yaradan vя onun baшыnda duran Stalinin 1913-cц ildя yazdыьы "Marksizm vя milli mяsяlя" яsяrinя, onun partiyanыn X vя XЫЫ qurultaylarыndakы чыxышlarыna vя s. яsяrlяrinя mцraciяt edяrяk sitatlar toplayыr vя bu яsasda юzlяrinя sяrfяli olan konsepsiya formalaшdыrmaьa чalышыrlar. Belя yazыlardan birinin baшlыьыnda iddia olunur ki, Stalin ilk dяfя 1929-cu ildя azяrbaycanlыlar haqqыnda xatыrlatmышdыr. Digяr bir yazыda isя qeyd edilir ki, Stalinin iradi qяrarы ilя 1936-cы ildя Azяrbaycanыn tцrk qяbilяlяri azяrbaycanlы adlandыrыlыr vя bundan sonra respublikanыn qeyri-tцrk xalqlarыnыn assimilyasiyasы xцsusilя kцtlяvi xarakter alыr.

Azяrbaycan tarixчisi isя "Azяrbaycan tцrklяri" vя ya "tцrk" adыnыn dяyiшdirilmяsi barяdя Stalinin 1936-cы ildя fяrmanы olduьunu bildirir. ...Belяliklя, Bartoldun Azяrbaycan, Stalinin azяrbaycanlы adы haqqыnda fikirlяrinin elmi-tяnqidi tяhlilinя ehtiyac vardыr.

Vasili Vladimiroviч Bartold

Иосиф Виссарионович Сталин

rыnda yerlяшяn bir Azяrbaycanыn olmasы haqqыnda fikrini яsaslandыrmaq цчцn Brokqauz-Yefron ensiklopedik lцьяtinя, Britanikaya vя V.F.Minorskinin (1877-1966) Azяrbaycan Respublikasыnыn adыnыn Иranыn qonшu vilayяtinin toponimiyasыndan qяsb edilmяsi haqqыnda fikirlяrinя yer verяn Иslam Ensiklopediyasыna, xцsusilя Bartolda geniш yer ayыrыr.

Bartold kimi dцшцnяnlяrdяn biri dя aьqvardiyaчы generallardan olan A.Denikin (1872-1947) olmuшdur. Ona gюrя dя Bartoldun baxышыna konseptual xarakter vermяk цчцn яn чox iqtibas edilяnlяrdяn biridir. O, beш cildlik kitabыnыn 1925-ci ilin sentyabrыnda чapdan чыxan ЫV cildindя Azяrbaycandan bяhs edяrkяn burada onun adыndan baшlayaraq hяr шeyin sцni olmasыnы vя s. iddia etmiшdir. ...Digяr bir ermяni шяrqшцnas professor Q.Asatryan isя obyektivlik юlчцsцnц o dяrяcяdя itirmiшdir ki, юzцnцn anti-Azяrbaycan яsяrlяri ilя kifayяtlяnmяyяrяk, bu sahяdя canfяшanlыq etmiш Иran alimlяrinin яsяrlяrini rus dilinя tяrcцmя edib nяшr etmяklя dя mяшьul olmaьa vaxt tapmышdыr. ...(O,) S.Я.Kяsrяvi-Tяbrizidяn iqtibaslar verir. (Orada) Ш.M.Xiyabaninin 1920-ci il hяrяkatы zamanы Azяrbaycan adыnыn Azadistan ilя dяyiшdirilmяsini шimalda Azяrbaycan adыnыn qяbul edilmяsinя etirazы kimi verilir.

Yeri gяlmiшkяn, onu da qeyd edim ki, Azяrbaycanda da bяzяn Bartolda istinad edilir vя bu da hяmin fikri qяbul edяn qeyri-azяrbaycanlыlar tяrяfindяn guya onun tяsdiqi kimi qяlяmя verilir. (Sovet dюnяmindя kor-koranя yazыlan disser-

3. Bartoldun sяhvi vя sяhvin cavabы.

...2013-cц ilin yanvarыnda Иrяvanda R.Enayяtollaya hяsr edilmiш "Шirvan, Arran vя Azяrbaycan: tarixi-mяdяni retrospektiv baxыш" adlы konfransыn mяqsяdi kimi "Azяrbaycan Respublikasыnыn яsasыnыn aydыnlaшdыrыlmasы" elan edilmiшdir. Hяmin konfransda iшtirak edяn Bюyцk Britaniyadan olan Яli Qranheym demiшdir ki, Azяrbaycan vя azяrbaycanlы adlanan xalq XX яsrяdяk tarixlя tanыш olmamышdыr. Onlarыn tarixi saxtalaшdыrыlmышdыr: bunlar kюhnя tцrklяr, yerli mцsяlmanlar olub, Иranыn шimalыnda yaшayыrlar vя s.

2. Nя цчцn Bartold vя Stalin?

V.V.Bartold 1924-cц ilin noyabr vя dekabr aylarыnda Azяrbaycan Dюvlяt Universitetinin Шяrq fakцltяsindя Xяzяrsahili vilayяtlяrin mцsяlman dцnyasы tarixindя yerinя dair mцhazirяlяr oxumuшdur. Bundan яlavя, Azяrbaycan tarixinin qыsa icmalыna dair bir mцhazirя dя dekabrыn 12-dя Azяrbaycan Tяdqiq vя Tяtяbbю Cяmiyyяtinin (Azяrbaycanы Tяdqiq edяn vя Юyrяnяn Cяmiyyяt 1923-1929) Tarix-etnoqrafiya bюlmяsinin aчыq iclasыnda olmuшdur. Mцhazirя mяtnlяri nюvbяti il nяшr edilmiшdir. ...Hяr biri iki hissяdяn ibarяt olan on mцhazirя xronoloji baxыmdan qяdim dюvrlяrdяn baшlayaraq XЫX яsrin sonlarыnadяk davam edir. X mцhazirяyяdяk hadisяlяr xronoloji ardыcыllыqla шяrh edilir. Sonuncu, X mцhazirя isя mяnbя vя яdяbiyyata hяsr edilir. ...Gюrkяmli alimlяrin mцhazirяlяrinin tяcrцbяsindяn yaxшы mяlumdur ki, mцhazirяnin яn vacib mяrasimlяrindяn biri sonda baш tutan sual-cavabla baьlы olur. Bartoldun Bakы mцhazirяsi dя sual-cavabla mцшayiяt olunmuшdur vя яslindя elя mцhazirяlяrin яn diqqяtяlayiq hissяsi kimi чыxыш etmiшdir. Belя sual-cavablar Ы mцhazirяdяn, hяmчinin V , VЫ vя VЫЫЫ mцhazirяlяrin birinci hissяsindяn sonra olmuшdur. Bu suallara verilяn cavablar da mцhazirяnin tяrkib hissяsi kim qяbul edilmяlidir. ...Burada Bartoldun Azяrbaycan adы haqqыnda geniш tяbliь edilяn fikri dя mяhz sual-cavab mяrasimi ilя baьlыdыr. Bu sual-cavab

(ЯЛАВЯЛЯР)

V mцhazirяnin birinci hissяsindяn sonra olmuшdur. Mцhazirяdя XЫЫ-XЫЫЫ яsrlяrin hadisяlяrindяn - Xarяzmшahlar dюvlяti vя Чingiz xanыn hakimiyyяtя gяlmяsi ilя яlaqяdar hadisяlяrdяn bяhs edildiyi halda, mцhazirя ilя heч bir яlaqяsi olmadan Bartolda belя bir sual verilir: - Azяrbaycan adы altыnda tez-tez Arazыn o tayы, baш шяhяri Tяbriz olan Иran Azяrbaycanы nяzяrdя tutulur. Bu sяbяbdяn bizim haqqыmыz varmы юzцmцzц Azяrbaycan adlandыraq, biz Azяrbaycan olmuшuq, yoxsa bu Шirvandыr? ...Bartold bu suala demяk olar ki, birnяfяsя, cяmi цч cцmlяdя, amma 18 sяtri (!) яhatя edяn цч cцmlяdя cavab verir. Cavabыn strukturunun tam aydыn olmasы цчцn onun tяrcцmяsini tяrkib hissяlяrinя bюlяrяk tяqdim edirяm: - Шirvan heч bir zaman hazыrkы Azяrbaycan Respublikasы яrazisini яhatя etmяsi mяnasыnda iшlяnmяmiшdir. Шirvan - bu baш шяhяri Шamaxы ilя bюyцk olmayan hissяdir, Gяncя vя b. bu kimi шяhяrlяr heч vaxt Шirvanыn tяrkibinя daxil olmayыb; - vя яgяr hazыrda Azяrbaycan Respublikasыnы birlяшdirяn bцtцn vilayяtlяr цчцn termin fikirlяшmяk lazыm idisя, daha чox Arran adыnы qяbul etmяk olardы; - lakin Azяrbaycan termini ona gюrя seчilmiшdir ki, Azяrbaycanda respublika qurulan zaman dцшцnцlцrdц ki, Иrandakы vя bu Azяrbaycan vahid bцtюv tяшkil edяcяk, belя ki, яhalinin tяrkibinя gюrя onlar bюyцk oxшarlыьa malikdir. Bu яsasa gюrя Azяrbaycan adы qяbul edildi; - lakin яlbяttя ki, indi Azяrbaycan sюzц Иran Azяr-baycanы vя xцsusi respublika kimi iki mяnada istifadя olunur, dolaшыqlыq yaranыr vя soruшmaq lazыm gяlir ki, hansы Azяrbaycan nяzяrdя tutulur: Иran Azяrbaycanы vя ya bu Azяrbaycan; - onlarыn цmumi taleyi orta яsrlяrdя, xцsusilя monqollar gяlяn zaman tяшяkkцl tapmышdыr ki, Иran Azяrbaycanы vя bu [Azяrbaycan] vahid vя eyni tцrk hakimiyyяti altыnda olmuшdur.

Sualыn kim tяrяfindяn verildiyini, яvvяlcяdяn hazыrlanыb-hazыrlanmadыьыnы vя ya intriqa xarakteri daшыyыb-daшыmadыьыnы indi mцяyyяn etmяk чяtindir. Яksinя, bundan fяrqli olaraq, cavaba яsasяn Bartoldun baшdan belя bir suala hazыr olduьunu dцшцnmяk mцmkцndцr. Bartold nяinki suala cavab verir, hяtta oxuduьu mцhazirяlяr zamanы bяzi suallara cavablarыndan fяrqli olaraq, burada xцsusi tяfяrrцatlarla dediklяrini qяbul etdirmяyя чalышыr. ...Bartoldun cavabыnы hяrtяrяfli tяhlil etmяk цчцn onu mцhazirячinin mяntiqinя uyьun olaraq eyni ardыcыllыqla nяzяrdяn keчirmяk istяyirяm. O, sualыn cavabыna sondan, Шirvandan baшlayыr vя bu haqda deyilяnlяr elmi baxыmdan mцbahisя yaratmыr. Яsas dolaшыqlыq ikinci hissяdяn baшlayыr. O, yazыr: "...vя яgяr hazыrda Azяrbaycan Respublikasыnы (o zaman Azяrbaycan SSR idi - K.Ш.) birlяшdirяn bцtцn vilayяtlяr цчцn termin fikirlяшmяk lazыm idisя, daha чox Arran adыnы qяbul etmяk olardы..."

Hяtta mцhakimя шяklindя dя belя bir yanaшma yanlыш gюrцnцr, чцnki Azяrbaycanыn respublika adы kimi qяbul edilmяsi Azяrbaycan SSR-я deyil, Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinя (1918-1920) aiddir. Azяrbaycan Cцmhuriyyяti dюvrцndя dюvlяtin яrazisi Azяrbaycan SSRdя olandan daha geniш idi. ...Arran/Aran adыna gяldikdя isя, dюvlяtin adы цчцn bu tamamilя sяhv fikir idi. Яvvяla, яrяblяr tяrяfindяn tяtbiq edilяn bu anlayыш birmяnalы шяkildя vя davamlы olaraq юlkяni ifadя etmirdi. Belя ki, Aran anlayышы mцяyyяn dюvrdя Albaniya яrazisini ifadя etsя dя, яsasяn, Albaniyanыn bir hissяsinя (Kцr vя Araz чaylarы arasыna) шamil olunurdu.

Кярим Шцкцров Яslindя, bu da sabit olmamышdыr.

Bartoldun юzцnцn yazdыьы kimi, monqol dюvrцnцn яvvяllяrindяn Aranыn cяnubu tцrk adы Qarabaьla ifadя edilirdi. Onu da qeyd etmяk istяyirяm ki, hazыrda Azяrbaycan Respublikasыnыn iqtisadi rayonlaшdыrыlmasыnda ayrыlan Aran iqtisadi regionu cяmi 18 rayon vя шяhяri (Gюyчay, Beylяqan, Aьcabяdi, Bяrdя, Neftчala, Bilяsuvar, Salyan, Yevlax, Mingячevir, Aьdaш, Ucar, Zяrdab, Kцrdяmir, Иmiшli, Saatlы, Sabirabad, Hacыqabul, Шirvan) яhatя edir. Иkinci, yenя dя Bartoldun юzцnцn dя bildirdiyi kimi, Aran adы mцяyyяn mцddяt keчdikdяn sonra, monqol dюvrцnцn яvvяllяrindяn yalnыz яdяbiyyat яnяnяsindя saxlanыlmышdы. Цчцncц, Aran sюzц Azяrbaycan dilindя semantik dяyiшikliyя uьrayaraq юlkя adыndan daha чox iqlimi vя relyefi bildirяn (isti vя dцzяnlik yerlяr) mяna kяsb etmiшdi. Azяrbaycan dilinin izahlы lцьяti indi dя bu sюzц "yaylaq yerlяrя nisbяtяn alчaq vя isti olan yerlяr" kimi шяrh edir. Bцtцn bunlara gюrя tяxminяn yeddi yцz ildяn sonra Aran adыnыn yenidяn dirчяldilib, dюvlяt adы kimi qяbul edilmяsi absurd olardы.

Bartold Aran barяdя kobud sяhvin ardыnca, Azяrbaycan adыnыn qяbul edilmяsi haqqыnda versiyasыnы irяli sцrцr: "...lakin Azяrbaycan termini ona gюrя seчilmiшdir ki, Azяrbaycanda respublika qurulan zaman dцшцnцlцrdц ki, Иrandakы vя bu Azяrbaycan vahid bцtov tяшkil edяcяk, belя ki, яhalinin tяrkibinя gюrя onlar bюyцk oxшarlыьa malikdir. Bu яsasa gюrя Azяrbaycan adы qяbul edildi..."

Buradan aydыn olur ki, Bartold Azяrbaycan adыnыn qяbul edilmяsini tяbii-tarixi proses kimi qяbul etmяyяrяk, mяsяlяni siyasi mцstяviyя keчirir. Burada bir incя mяqam da ondan ibarяtdir ki, "Иrandakы vя bu Azяrbaycanыn vahid bцtюv" tяшkil etmяsindя baшlыca mяsяlя kimi xalqыn deyil, mяhz яhalinin tяrkibinin oxшarlыьыna diqqяt yюnяldilir. Halbuki Yefron vя Brokqauzun ensiklopediyasыnda Иran vя Qafqaz azяrbaycanlыlarы eyni qrupda birlяшdirilir. M.Я.Rяsulzadя (1884-1955) dя bu barяdя yazыrdы: "Azяrbaycan der-kяn, qяsdimiz Шimali Azяrbaycan vя yaxud Qafqasiya Azяrbaycanыdыr ki, яski Aran ilя Шirvan vя Muьanы ehtiva edяr. Azяrbaycan ismi isя coьrafi bir istilah olmaqdan ziyadя qюvmi bir mяna ilя iшlяnmiшdir. Biz kяndimizi Azяrbaycan dili ilя (ki, tцrkcяnin bir nюvцdцr) mцtяkяllim mяxsus bir qюvm яdd edяriz. Bu qюvmцn ismi nя Aran, nя Шirvan, nя dя Muьandыr.

Yalnыz Azяrbaycandыr". ...Bartold cavabыnda Azяrbaycan adыnыn qяbul edilmяsi haqqыnda versiyasыndan sonra problemi daha da dramatiklяшdirmяyя чalышaraq qeyd edir ki, "...lakin яlbяttя ki, indi "Azяrbaycan" sюzц Иran Azяrbaycanы vя xцsusi respublika kimi iki mяnada istifadя olunur, dolaшыqlыq yaranыr vя soruшmaq lazыm gяlir ki, hansы Azяrbaycan nяzяrdя tutulur: Иran Azяrbaycanы vя ya bu Azяrbaycan..."

(Арды вар)

сящ. 14

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (198), Март 2021

ЩЦГУГ МЯСЛЯЩЯТИ

Borclunun Иъра нцмайяндяликляриня верилмиш яmlakыna hяbs нотариат сялащиййятляри qoyulmasы Нярминя ЯЗИЗОВА, Шяki Рegional Яdliyyя Иdarяsinin mяslяhяtчisi

Azяrbaycan Respublikasыnda notariat dedikdя bu Qanunla nяzяrdя tutulmuш hцquqi hяrяkяtlяri (bundan sonra notariat hяrяkяtlяri) aparmaьa mцvяkkil edilmiш шяxslяr birlikdя baшa dцшцlцr.

Azяrbaycan Respublikasыnda rяsmi vя doьru sяnяdlяrin tяrtibi цчцn hцquqlarыn, hцquqi яhяmiyyяtli faktlarыn tяsdiqi vя digяr notariat hяrяkяtlяrinin aparыlmasы notariat fяaliyyяtinя vя belя fяaliyyяt yalnыz bu Qanunla mцяyyяn edilmiш qaydada vя nяzяrdя tutulmuш шяxslяr tяrяfindяn hяyata keчirilя bilяr. Notaрiat hяrяkяtlяri aparыlmasы zamanы Azяrbaycan Respublikasыnыn Konstitusiyasы, bu Qanun, Azяrbaycan Respublikasыnыn digяr qanunlarы, habelя bu Qanuna zidd olmayan mцvafiq icra hakimiyyяti orqanlarыnыn юz sяlahiyyяtlяri daxilindя qяbul etdiklяri normativ aktlar rяhbяr tutulur.

Qanunvericiliyin tяlяblяrindяn gюrцndцyц kimi notariat hяrяkяtlяri bir qayda olaraq dюvlяt notariuslarы vя xцsusi notariuslar tяrяfindяn bяzi notarial hяrяkяtlяr isя notarius kontorlarы vя ofislяri olmayan yerlяrdя icra nцmayяndяliklяri tяrяfindяn aparыlыr. Sual olunur ki, rayon, шяhяr, шяhяr rayonu icra hakimiyyяti nцmayяndяliklяri hansы notariat hяrяkяtlяri aparmaq sяlahiyyяtinя malikdirlяr? "Notariat haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasы Qanununun 18-ci maddяsindя deyilir ki, notariat hяrяkяtlяrini apararkяn, "Azяrbaycan Respublikasыnda notariat hяrяkяtlяrinin aparыlmasы qaydalarы haqqыnda" Tяlimatыn mцvafiq mцddяalarыnы rяhbяr tuturlar. "Notariat haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasы Qanununun 18-ci maddяsindя deyilir ki, notariat ofislяri olmayan yaшayыш mяntяqяlяrindя mцvafiq icra hakimiyyяti orqanlarы aшaьыdakы notariat hяrяkяtlяrini aparыrlar: 1) Miras яmlakыn mцhafizяsi цчцn tяdbirlяr gюrцrlяr; 2) Vяsiyyяtnamяlяri tяsdiq edirlяr; 3) яmlakdan istifadя edilmяsi vя ona sяrяncam verilmяsi barяdя, avtomaшыnlarыn mцddяtli istifadяyя verilmяsinя dair etibarnamяlяr istisna olmaqla etibarnamяlяri tяsdiq edirlяr.

4) sяnяdlяrdяn surяt vя чыxarышlarыn dцzgцnlцyцnц tяsdiq edirlяr.

5) sяnяdlяrdяki imzanыn hяqiqiliyini tяsdiq edirlяr.

6) sahяsi beш hektardan чox tяшkil etmяyяn kяnd tяsяrrцfatы tяyinatlы torpaq sahяlяrinin bir ildяn artыq olmayan mцddяtя icarяyя vя istifadяyя verilmяsi barяdя mцqavilяlяri, habelя xцsusi mцlkiyyяtdя olan hяmin torpaq sahяlяrinin iki ildяn artыq olmayan mцddяtя icarяyя vя istifadяyя verilmяsinя dair etibarnamяlяri tяsdiq edirlяr.

Qanunun bu tяlяbindяn gюrцndцyц kimi яhatя dairяsi tяrяflяr чoxluьu olan mцbahisяlяrdя hцquqlarыn tяminatы mяsяlяlяrindя sяnяdlяrin notarial qaydada tяsdiqi mцhцm яhяmiyyяt kяsb edir. "Notariat haqqыnda" Qanunun 18-1-ci maddяsindя deyilir ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Mцlki Mяcяllяsinin 362ci maddяsindя nяzяrdя tutulan

шяxslяr etibarnamяlяri, 118-ci maddяsindя isя nяzяrdя tutulan шяxslяr vяsiyyяtnamяlяri tяsdiq edirlяr.

Yerdяki mцvafiq icra hakimiyyяti orqanы (kяnd nцmayяndяliklяri) mirasыn aчыldыьы andan bu barяdя notariat kontoruna mяlumat verir, notariat kontoru zяrurяt olarsa, mirasыn qorunmasы mяqsяdilя tяdbirlяr gюrцr. Bu qayda vяrяsяnin mяlum olmadыьы vя ya onun mirasы qяbul edib-etmяmяsinin bilinmяdiyi hala da шamil edilir. Mirasыn qorunmasы mцxtяlif hяrяkяtlяrin hяyata keчirilmяsindяn ibarяt ola bilяr.

Bunlar notraiat orqanlarы ilя kяnd icra nцmayяndяliyi ilя birlikdя mirasыn siyahыya alыnmasы, mirasыn aчыldыьы yerdя olmayan vяrяsяlяrin axtarыlmasы цчцn tяdbirlяrin gюrцlmяsi, яmlak idarячisinin tяyin edilmяsindяn ibarяt ola bilяr. Miras яmlakыn qorunmasы barяdя zяruri tяdbirlяrя bir qayda olaraq, яmlakыn aшkar edilmяsi, onun siyahыya alыnmasы vя saxlanыlmaq цчцn vяrяsяyя, yaxud baшqa шяxsя (юlяnin qohumlarыna, qonшularыna vя s.) verilmяsi, mirasыn aчыldыьы yerdя olmayan vяrяsяlяrin axtarыlmasы ilя яlaqяdar tяdbirlяrin gюrцlmяsi, habelя яmlakы idarя etmяyя ehtiyac yarandыqda, yaxud vяrяsяnin kreditorlarы iddia irяli sцrdцkdя яmlak idarячisinin tяyin edilmяsi daxildir. Notariat orqanы kяnd nцmayяndяsinin sяlahiyyяtli шяxsi ilя birlikdя ilk nюvbяdя юlяnin яmlakыnыn siyahыya alыnmasыnы hяyata keчirmяlidir. Miras яmlak onun siyahыya alыnmasыnda iшtirak etmяk arzusunda olan maraqlы шяxslяrinvяrяsяlяrin, vяsiyyяtnamя icraчыsыnыn. яmlak idarячisinin vя azы iki шahidin iшtirakы ilя siyahыya alыna bilяr. Siyahыya alma aktыnda mirasыn aчыlmasы, yaxud miras яmlkaыn qorunmasы цчцn tяdbirlяr gюrцlmяsi barяdя яrizяnin (mяlumatыn) daxil olduьu tarix, siyahыya almanыn aparыldыьы tarix, siyahыya almada iшtirak edяn шяxslяrin soyadы, adы, atasыnыn adы, onun юldцyц tarix vя siyahыya alыnan яmlakыn olduьu yer, notarius gяlяnяdяk mяnzilin binanыn mюhцrlяnib- mюhцrlяnmяdiyi, яgяr mюhцrlяnmiшdirsя, kim tяrяfindяn mюhцrlяndiyi, plomb vя ya mюhцrцn qыrыlыbqыrыlmadыьы, яшyalarыn hяr birinin qiymяti vя kюhnяlmя faizi gюstяrilmяlidir. Siyahыya alыnmыш яшyalar pяrakяndя qiymяtlяr цzrя (kюhnяlmяsi nяzяrя alыnmaqla) pяrakяndя qiymяtlяri olmayan яшyalar isя sяriшtяli шяxslяrin rяyinя яsasяn qiymяtlяndirilir. Daшыnmaz яmlak vя nяqliyyat vasitяlяri bazar qiymяtlяri vя ya inventar qiymяti цzrя, torpaq sahяlяri isя bazar qiymяtlяri яsasыnda, lakin torpaьыn normativ qiymяtindяn az olmamaq шяrtilя qiymяtlяndirilir.

Vяrяsяlяr qoyulmuш qiymяtlя razыlaшmadыqda qiymяtlяndirici-mцtяxяssis dяvяt edilir.

Siyahыya alma aktыna юlяnin mяnzilindяki (evindяki) bцtцn яmlak daxil edilir. Ayrы-ayrы яшyalarыn onlara mяxsus olmasы haqqыnda qonшularыn vя digяr шяxslяrin mяlumatы siyahыya alma aktыnda qeyd edilmяli, maraqlы шяxslяrя isя hяmin яmlakыn siyahыdan чыxarыlmasы haqqыnda iddia ilя mяhkяmяyя mцraciяt etmяk qaydasы izah olunmalыdыr.

Aktыn sonunda яmlakыn qorunmaq цчцn verildiyi шяxsin soyadы, adы, atasыnыn adы, anadan olduьu il onun шяxsiyyяtini tяsdiq edяn sяnяdin adы, яmlak idarячisinin yaшadыьы yer gюstяrilmяlidir. Siyahыya alma aktы azы цч nцsxяdяn ibarяt tяrtib olunmalы, bunlardan biri яmlak idarячisinя (vяsiyyяtnamя icraчыsы-

na) digяri mirasыn aчыldыьы yer цzrя notariat orqanыna verilmяli, цчцncцsц isя aktы tяrtib etmiш notariusda saxlanыlmalыdыr. Siyahыya alma aktы notarius, maraqlы шяxslяr, hal шahidlяri vя яmlak idarячisi vя ya vяsiyyяtnamя icraчыsы tяrяfindяn imzalanmalыdыr.

"Notariat haqqыnda" Qanunun 18-ci maddяsinin 2-ci bяndindя deyilir ki, icra nцmayяndяliklяri vяsiyyяtnamяlяri tяsdiq etmяlidirlяr. Иlk юncя bilmяliyik ki, vяsiyyяtnamя dedikdя nя baшa dцшцldцyцnц aydыnlaшdыraq. Vяrяsяlik-юlmцш шяxsin (miras qoyanыn) юldцyц mяqamяdяk malik olduьu яmlak hцquqlarыnыn (miras aktivi) vя vяzifяlяrinin (miras passivi) habelя bяzi-qeyri-яmlak hцquqlarыnыn baшqa шяxslяrя (vяrяsяlяrя) qanun цzrя vя ya vяsiyyяt цzrя vя ya hяr iki яsasla birlikdя keчmяsidir. Azяrbaycan Respublikasы Mцlki Mяcяllяsinin 1179.1-ci mаddяsindя deyilir ki, vяsiyyяtnamя yazыlы formada tяrtib edilmяlidir. Vяsiyyяtnamяnin notariat formasы tяlяb edir ki, vяsiyyяtnamяni vяsiyyяt edяn tяrtib etsin vя imzalasыn, notarius notariusun olmadыьы yerlяrdя isя mцvafiq icra hakimiyyяti orqanlarы tяsdiqlяsin. Vяsiyyяtnamяnin tяrtib edildiyi mяqamda юz hяrяkяtlяri barяsindя шцurlu mцhakimя yцrцdя bilяn vя юz iradяsini aydыn ifadя edя bilяn yetkinlik yaшыna чatmыш fяaliyyяt qabiliyyяtli шяxs vяsiyyяt edя bilяr. Vяsiyyяtnamяdя bir miras qoyanыn sяrяncamы olmalыdыr.

Vяsiyyяtnamяnin iki vя ya daha чox шяxs tяrяfindяn birgя tяrtibinя yol verilmir. Vяsiyyяtnamя, tяrtib edildiyi yer vя vaxt gюstяrilmяklя, yazыlы шяkildя tяrtib edilmяli vя vяsiyyяt edяn tяrяfindяn шяxsяn imzalanmalыdыr.

Vяsiyyяtnamяni шяxsяn vяsiyyяt edяn шяxs tяrtib etmяlidir. Vяsiyyяtnamяnin nцmayяndя vasitяsilя tяrtibinя yol verilmir.

"Notariat haqqыnda" Qanunun 18-ci maddяsinin 3-cц bяndindя deyilir ki, avtomaшыnlarыn mцddяtli istifadяyя verilmяsi istisna olaraq, яmlakdan istifadя edilmяsi vя onun barяdя sяrяncam verilmяsinя dair etibarnamяlяri tяsdiq edя bilяr. Etibarnamя istяnilяn mцddяtя verilя bilяr. Яgяr etibarnamяdя mцddяt gюstяrilmяyibsя, o, verildiyi gцndяn bir il mцddяtindя qцvvяdя olur.

Verilmя tarixi gюstяrilmяyяn etibarnamя etibarsыzdыr. Etibarnamяnin qцvvяdя olma mцddяti sюzlя yazыlыr.

4-cц maddяdя gюstяrilir ki, icra nцmayяndяliklяri sяnяdlяrdяn surяt vя чыxarышlarыn dцzgцnlцyцnц tяsdiq edirlяr. Nцmayяndяliklяr tяsdik edilяn sяnяdin surяtini kseroks vя yaxud чap vя яlyazma цsulu ilя tяrtib edildikdя onu tяsdiq edirlяr. Sяnяddя gюzlя gюrцnяn pozuntu, qaralama, tяsdiq edilmяmiш dцzяliшlяr olduqda, bir neчя sяhifяdяn ibarяt sяnяd tikilib, qaytanlanmadыqda hяmin sяnяdin surяti tяsdiq olunmasы цчцn qяbul edilя bilmяz.

5-ci maddяyя яsasяn sяnяdlяrdяki imzanыn hяqiqiliyini dя tяsdiq edя bilirlяr. Nцmayяndяlik imzanыn hяqiqiliyini tяsdiq edяrkяn sяnяddя шяrh olunmuш faktlarы deyil, yalnыz mцяyyяn шяxsin etdiyi imzanы tяsdiq edir.

Nцmayяndяliklяr 5 hektardan чox tяшkil etmяyяn kяnd tяsяrrцfatы tяyinatlы torpaq sahяlяrinin bir ildяn artыq olmayan icarяyя, istifadяyя verilmяsinя dair etibarnamяlяri tяsdiq edя bilirlяr.

Елшад КЯРИМОВ, Шяki Рegional Яdliyyя Иdarяsinin mяslяhяtчisi Ы dяrяcяli яdliyyя qulluqчusu Иcra sяnяdi цzrя tяlяbin icrasыnыn tяmin edilmяsi mяqsяdilя aшkar edilmiш borclunun яmlakы цzяrinя hяbs qoymaq vя onu satmaq yolu ilя tяlяbin яmlaka yюnяldilmяsi "Иcra haqqыnda" Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanununa яsasяn tяnzimlяnir. Иcra sяnяdi Иcra vя probasiya шюbяsinin icraatыna daxil olduqdan sonra borcluya verilmiш kюnцllц mцddяt яrzindя icra edilmяdikdя icra mяmuru tяrяfindяn borclu barяsindя mяcburi icra tяdbirlяrinя baшlanыlыr. Mяcburi icra tяdbirlяrindяn birincisi borclunun яmlakыnыn vя gяlirlяrinin araшdыrыlmasы ilя baьlыdыr. Araшdыrma zamanы borclunun adыna яmlak vя ya gяlir aшkar edilяrsя qanunvericiliklя nяzяrdя tutulmuш qaydada icra mяmuru tяrяfindяn icra tяdbirlяri hяyata keчirilir. Bu tяdbirlяrdяn ilkin olanы borclunun яmlakы цzяrinя hяbs qoymaq vя onu satmaq yolu ilя tяlяbin яmlaka yюnяldilmяsi ilя baьlыdыr. Tяlяbin borclunun яmlakыna yюnяldilmяsi bu яmlakыn цzяrinя hяbs qoyulmasыndan, gюtцrцlmяsindяn vя satыlmasыnda ibarяtdir. Иcra sяnяdi icraya yюnяldilяnя qяdяr borclunun яmlakыna hяbs qoyulmayыbsa vя ya icra sяnяdinin icrasы zamanы tяlяbin borclunun яmlakыna yюnяldilmяsi hallarыnda яmlak цzяrinя hяbs, bir qayda olaraq, icra mяmurunun яsaslandыrыlmыш tяqdimatыna яsasяn mяhkяmяnin qяrardadы ilя qoyulur. Tяxirяsalыnmaz hallarda borclu tяrяfindяn яmlakыn mяhv edilmяsini, zяdяlяnmяsini, korlanmasыnы, gizlяdilmяsini vя ya юzgяninkilяшdirilmяsini gцman etmяyя яsas verяn dяqiq mяlumat olduqda, icra mяmuru mяhkяmяnin qяrarы olmadan da яmlakыn цzяrinя hяbs qoya bilяr. Иcra mяmuru 24 saat яrzindя bu barяdя icra цzrя nяzarяti hяyata keчirяn mяhkяmяyя mяlumat vermяlidir. Tяlяbin borclunun яmlakыna yюnяldilmяsi zamanы qяbul olunmuш qяrar (яmlakыn цzяrinя hяbs qoyulmasы vя s.) barяdя icra mяmuru tяrяfindяn 1 iш gцnцndяn gec olmayaraq qarшыlыqlы inteqrasiya olunmuш elektron sistem vasitяsilя "Elektron hюkumяt" portalыnda mцvafiq qeyd aparыlыr.

Qanunvericiliklя borclunun яmlakыnыn цzяrinя hяbs qoyulmasыnыn 2 halы mцяyyяn edilmiшdir.

Birincisi, tяlяbkara verilmяsi vя ya satыlmasы nяzяrdя tutulan яmlakыn mцhafizяsini tяmin etmяk цчцn vя ikincisi borclunun яmlakыnыn mцsadirяsi haqqыnda mяhkяmя qяrarыnыn icrasыnы tяmin etmяk цчцn. Borclunun яmlakыna hяbs qoyulmasы halшahidlяrinin iшtirakы ilя aparыlmalыdыr. Borclunun яmlakыna baxыш keчirilmяsi, onun яmlakыnыn hяbsi, mцsadirяsi vя yaxud baшqasыna verilmяsi, habelя borclunun vя ya baшqa шяxslяrin tutduьu yaxud borcluya vя ya baшqa шяxslяrя mяxsus yaшayыш vя ya qeyri-yaшayыш sahяlяrinin, obyektlяrin aчыlmasы ilя baьlы hяyata keчirilяn icra hяrяkяtlяrindя hal шahidlяrinin iшtirakы mяcburidir. Qanunda tяlяbin yюnяldildiyi яmlakыn borcluya vя baшqa шяxslяrя mяxsus olmasы (mяnsubiyyяti) ilя baьlы mцbahisя yarandыqda, maraqlы fiziki vя hцquqi шяxslяr яmlakыn hяbsdяn azad olunmasы vя ya onun siyahыdan чыxarыlmasы barяdя iddia ilя mяhkяmяyя mцraciяt etmяk hцququna malikdirlяr. Иcra sяnяdi цzrя tяlяbin yюnяldildiyi яmlakыn hяbsdяn azad olunmasы barяdя mяhkяmяyя iddia verildikdя icra sяnяdi цzrя icraat dayandыrыlыr. Цmumiyyяtlя aшkar edilmiш яmlaklarыn цzяrinя hяbs qoyulmasы vя ya hяbsin gюtцrцlmяsi mяhkяmя tяrяfindяn bu barяdя qяbul edilяn mцvafiq qяrardadlarla mцmkцndцr. Tяlяbin yюnяldildiyi яmlakыn borcluya vя baшqa шяxslяrя mяxsus olmasы (mяnsubiyyяti) ilя baьlы mцbahisя yarandыqda, maraqlы fiziki vя hцquqi шяxslяr яmlakыn hяbsdяn azad olunmasы vя ya onun siyahыdan чыxarыlmasы barяdя iddia ilя mяhkяmяyя mцraciяt etmяk hцququna malikdirlяr.

Borclunun яmlakы цzяrindя sяrяncam vermяk hцququna vя ya borclunun яmlakыndan istifadя etmяk hцququna icra mяmuru tяrяfindяn qoyulmuш mяhdudiyyяtlяrя яmяl olunmamasы Azяrbaycan Respublikasыnыn qanunvericiliyi ilя nяzяrdя tutulmuш mяsuliyyяtя sяbяb olur.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (198), Март 2021

сящ. 15

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и

Шяки DYP-дян нцмуняви аддым Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin mцvafiq Sяrяncamы ilя tяsdiq edilmiш "Azяrbaycan Respublikasыnda yol hяrяkяtinin tяhlцkяsizliyinя dair 2019-2023-cц illяr цчцn Dюvlяt Proqramы"nыn hяyata keчirilmяsi цzrя, Daxili Ишlяr Nazirliyi tяrяfindяn tяsdiq edilmiш tяdbirlяr planыna uyьun olaraq Шяki Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi tяrяfindяn Шяki шяhяr Иcra Hakimiyyяti ilя razыlaшdыrыlmыш шяkildя, шяhяr bяlяdiyyяsinin

kюmяkliyi ilя 3 nюqtяdя, xяbяrdarlыqla yanaшы tяhlцkяsizlik qaydalarыna riayяt edilmяsini tяbliь edяn tablolar quraшdыrlmышdыr. Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsinin tяbliьat vя tяшviqat цzrя inspektoru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev "ARB-Шяki" televiziya kanalыna verdiyi mцsahibяsindя bildirib ki, aparыlmыш tяhlillяrlя mцяyyяn edilib ki, respublika цzrя qeydя alыnmыш yol-nяqliyyat hadisя-

Маарифляндириъи тядбирляр давам едир 2021-ъи ил мартын 5-дя Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin tяшяbbцsц, Шяki Шяhяr Tяhsil Шюbяsinin tяшkilatчыlыьы ilя "Narkomaniyaya yox deyяk vя onun tюrяtdiyi bяlalar" vя "Yol hяrяkяtinin tяhlцkяsizliyindя piyadalarыn rolu" mюvzularыnda virtual tяdbir keчirilib.

Tяdbirdя, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti, Tяhsil Шюbяsi, Polis Шюbяsi, Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi, Rayon Mяrkяzi Xяstяxanasыnыn яmяkdaшlarы vя шяhяr цmumtяhsil mцяssisяlяrinin direktorlarы, mцяllimlяr vя yuxarы sinif шagirdlяri iшtirak ediblяr. Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsinin tяbliьat vя tяшviqat цzrя inspektoru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev чыxыш edяrяк, 2020-ci il яrzindя Respublika цzrя qeydя alыnmыш qяzalarыn 41.8%-nin (1587 hadisяdяn 664-ц) piyadalarыn vurulmasы tяшkil etdiyini, nяticяdя 306 nяfяrin hяlak olduьunu, 389 nяfяrin isя xяsarяt aldыьыnы, eyni zamanda, piyadalar tяrяfindяn yol hяrяkяti qaydalarыnыn pozulmasы nяticяsindя 42 yol-nяqliyyat hadisяsinin baш verdiyini bildirib. O cцmlяdяn, Respublika цzrя qeydя alыnmыш yol-nяqliyyat hadisяlяri nяticяsindя 35 uшaq vя yeniyetmяnin hяlak olduьunu, 133 nяfяrin isя xяsarяt aldыьыnы

qeyd edяn Tural Niftalыyev, bunun Daxili Ишlяr Nazirliyindя ciddi narahatчыlыq doьurduьunu, bu sяbяbdяn dя, tяhsil mцяssisяlяrindя maariflяndirmя tяdbirlяrinin aparыlmasыna zяrurяt yarandыьыnы bildirib. Tural Niftalыyev onuda qeyd edib ki, Шяki Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi tяrяfindяn aparыlan profilaktiki tяdbirlяr mцsbяt nяticя verib, xidmяti яrazidя, 2020-ci il яrzindя, цmumi yol-nяqliyyat hadisяlяrindяn 4-ц (40%) piyadanыn vurulmasы ilя nяticяlяnsя dя, hяmin hadisяlяrin heч biri piyadanыn tяqsirindяn baш vermяyib. Яldя olunmuш bu mцsbяt nяticяnin cari ildя dя qorunub saxlanыlmasы цчцn tяhsil mцяssisяlяrindя profilaktiki tяdbirlяr davam etdirilmяlidir. Koronavirus pandemiyasы ilя яlaqяdar, юlkя яrazisindя tяtbiq edilяn karantin rejimi dюvrцndя bu tяdbirlяrin virtual keчirilmяsi nяzяrdя tutulub.

Tяbdirdя, mяktяblilяrin dя iшtirak etmяsini nяzяrя alaraq, Tural Niftalыyev, "Piyadanыn vяzifяlяri" barяdя mяlumat verib vя onlarы maraqlandыran suallarы cavablandыrыb. Sonda, Tural Niftalыyev, tяhsil mцяssisяlяri ilя bu istiqamяtdя tяdbirlяrin keчirilmяsinя tяшkilatчыlыq edяrяk шяrait yaradыldыьы цчцn, Шяki Шяhяr Tяhsil Шюbяsinin rяhbяrliyinя юz minnяtdarlыьыnы bildirib.

lяri xцsusilя sцrцcцlяr tяrяfindяn sцrяt mяhdudiyyяtinin aшыlmasы nяticяsindя baш verir. Nяqliyyat vasitяlяrini idarя edяrkяn, sцrцcцlяr tяrяfindяn tяhlцkяsizlik kяmяrindяn istifadя edilmяmяsi isя, baш verяn qяzalarda aьыrlыq dяrяcяsinin yцksяlmяsinя sяbяb olur. Tяbliьat-tяшviqat xarakterli mяlumat tablolarыnыn quraшdыrыlmasыnda mяqsяd, sцrцcцlяri yol hяrяkяti tяhlцkяsizliyinin tяbliьinя tяшviq etmяkdir. Gяlяcяkdя

Tural NИФТАЛЫЙЕВ,

Шяki ШRPШ-nin ДYP бюlmяsinin тяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, polis baш leytenantы

daha da tяkmillяшdirilmяsi, шяhяr яrazisindя elektron tablolarыn quraшdыrыlmasы nяzяrdя tutulub.

Мопед вя мотосиклет истифадячиляриня хябярдарлыг Шяки ДЙПБ автомобил йолларында мопед вя мотосиклетляри идаря едян шяхслярин Йол Щярякяти Гайдаларына риайят етмяляриня нязаряти эцъляндириб.. Сon zamanlar, xцsusяn dя pandemiya dюvrцndя onlayn qida sifariшlяrinin vя digяr xidmяtlяrin gюstяrilmяsi mяqsяdilя юlkя яrazisindя, o cцmlяdяn Шяki шяhяrindя mopedlяrя vя bu kimi digяr mexaniki nяqliyyat vasitяlяrinя tяlabat artmышdыr.

Lakin, mюvcud qanunvericilikdя belя nяqliyyat vasitяlяrinin idarя edilmяsi цчцn sцrцcцlцk vяsiqяsinin olmasы nяzяrdя tutulmadыьыndan, bir sыra fяrdi sahibkarlar onlarы idarя etmяk цчцn yol hяrяkяti sahяsindя zяruri bilik vя tяcrцbяyя malik olmayan шяxslяrя hяvalя edirlяr. Hяmin шяxslяr isя sюzцgedяn nяqliyyat vasitяlяri ilя yollarda bilяrяkdяn svetoforun qadaьanedici siqnalыnыn, yol niшanlarыnыn vя niшanlanma xяtlяrinin tяlяblяrinя riayяt etmяyяrяk tez-tez yol hяrяkяti qaydalarыnы kobud шя-kildя pozurlar ki, bu da ciddi narahatчыlыq doьurur.

Eyni zamanda mцшahidяlяr gюstяrir ki, respublika яhяmiyyяtli avtomobil yollarыnda texniki cяhяtdяn nasaz vяziyyяtdя olan lazыmi tяchizata malik olmayan motosikletlяrlя qanunvericiliyin tяlяblяrinя zidd olaraq yцk vя ya sяrniшin da-

шыnmasы hallarыna da rast gяlinir.

Qeyd olunanlar hяrяkяtin digяr iшtirakчыlarыnыn yollarda rahat vя fasilяsiz hяrяkяtinя ciddi maneя yaratmaqla aьыr yol qяzalarыnыn baш vermяsinя gяtirib чыxarыr.

Bunun nяticяsidir ki, sюzцgedяn nяqliyyat vasitяlяrinin iшtirakы ilя 2020-ci ildя vя cari ilin bu-gцnяdяk olan (15.03.2021) dюvrц яrzindя baш vermiш 40 yol-nяqliyyat hadisяsindя 16 nяfяr hяlak omuш vя 28 nяfяr xяsarяt almышdыr. Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi tяrяfindяn mopedlяrlя kцчя-yol шяbяkяsindя svetofo-

run qadaьanedici siqnalыnыn, yol niшanlarыnыn vя niшanlanma xяtlяrinin tяlяblяrinя riayяt etmяyяn, юtmя, manevretmя vя digяr yol hяrяkяti qaydalarыnы pozan шяxslяr barяsindя Azяrbaycan Respublikasыnыn Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsinin 338.4-cц maddяsinя uyьun olaraq inzibati tяnbeh tяdbirlяri gюrцlяcяkdir. Шяki Dюvlяt Yol Polisi rayon sakinlяrinя mцraciяt edir ki, юzlяrinin vя digяr hяrяkяt iшtirakчыlarыnыn hяyat vя saьlamlыьыnы tяhlцkяyя atmamaq цчцn, yol hяrяkяti sahяsindя zяruri bilik vя tяcrцbяyя malik olmayan шяxslяr mopedlяri idarя etmяsinlяr.

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки району, Орта Зяйзид кянд сакини Яййубов Ялясэяр Исрафил оьлунун адына верилмиш А№204259 сайлы "Торпаг сащясинин планы вя юлчцсц" итдийи цчцн етибарсыз сайылыр. Шяки шящяри, 21 ъи район, М.Я.Рясулзадя прос. далан 14, ев 14 цнванда йашайан Исмайылов Фамил Шащвяляд оьлунун Шяхсиййят вясигяси итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 03 (198), Март 2021

Эянъ мусигичиляр шяhid Xudayar Yusifzadяni йад edibляр Шяki шяhяr 2 nюmrяli Uшaq Musiqi Mяktяbinin mцяllim vя шagirdlяri torpaqlarыmыzыn ermяni iшьalыndan azad olunmasы uьrunda baшlanan vя 44 gцn davam edяn Vяtяn mцharibяsindя шяhidlik zirvяsinя ucalan gizir Xudayar Yusifzadяnin mяzarыnы ziyarяt etmяk цчцn Bяrdя rayonuna sяfяr ediblяr. Шяki vя Bяrdя Regional Mяdяniyyяt idarяlяrinin dяstяyi ilя reallaшan sяfяr zamanы mяktяbin kollektivi oxuduьu "Vяtяn yaxшыdыr" mahnыsы ilя dastana dюnяn шяhid Xudayarыn xatirяsinя yaradыlmыш ev-muzeyindя dя olub, onun ailя цzvlяri ilя gюrцшцblяr. Бу мялуматы AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbirinя Шяki Regional Mяdяniyyяt Иdarяsindяn veriбляр.

Bяrdя шяhяr 1 nюmrяli Uшaq Иncяsяnяt Mяktяbindя keчirilяn tяdbirdя шяhidin nяnяsi Tovuz Mяmmяdova vя qardaшы Mяhяmmяd Yusifzadя Xudayarыn uшaqlыq

vя gяnclik illяri ilя baьlы xatirяlяrindяn, onun Fцzuli, Zяngilan, Kяlbяcяr, Qubadlы uьrunda gedяn dюyцшlяrdя iшtirakыndan danышыblar. Bildirilib ki, Xudayar Yusifzadя okt-

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua http://belediyye.sheki.name h t t p : / / m u n i c i p a l i t y. s h e k i . i n f o http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

ЙЕНИ КИТАБ “Шякидя ермяни тяхрибатлары” Бу йахынларда нанкор гоншуларымызын бизя гаршы торятдикляри чохясрлик вя чохсайлы ъинайятляря щяср едилмиш “ Ш я к и д я е р м я н и т я х р и б а т л а р ы ” адлы йени китаб ишыг цзц эюрмцшдцр. АМЕА Шяки Реэионал Елми Мяркязинин “Тарихи ирс вя етнографийа” шюбясинин мцдири, Азярбайъан, Тцркийя, Украйна, Эцръцстан вя Русийанын бейнялхалг индексли журналларында дяръ едилмиш 50-дян чох елми мягалянин мцяллифи Ращим Щясянов апардыьы тядгигатлар ясасында йаздыьы китабда вятянимизин тарихинин олдугъа мцряккяб, аьыр мясяляляриндян биринъиси олан ермяни тяхрибатларындан бящс едилир.

yabrыn 23-dя Zяngilanыn Aьbяnd qяsяbяsi яtrafыnda gedяn dюyцшlяrdя aьыr yaralanыb vя шяhadяtя yцksяlib. Vurьulanыb ki, indi Xudayardan geriyя qalan Zяngilanda oxuduьu "Vяtяn yaxшыdыr" mahnыsыdыr. Sosial шяbя-

kяlяrdя яn чox izlяnяn bu video hяm dя ailяsinin tяsяlli yeridir. O, Шuшanы gюrmяsя dя, Шuшa azad olundu. Шяki шяhяr 2 nюmrяli Uшaq Musiqi Mяktяbinin direktoru Tяrlan

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АЗЯРТАЪ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

Китабда Азярбайъанын гядим тарихя малик бюлэяляриндян бири олан Шякидя ермянилярин тяхрибатчы фяалиййяти комплекс шякилдя арашдырылмышдыр. Зянэин архив сянядляриня истинад едян мцяллиф, ермянилярин ХЫХ ясрдян етибарян Шякидя щяйата кечирдикляри тяхрибатчы сийасят, йерли тцркмцсялман ящалинин сыхышдырылмасы, мадди мядяниййят абидяляри, ясасян дя Албан мябядляринин мянимсянилмяси иля баьлы эениш тядгигат апармышдыр. Профессорлар т.е.д. Щавва Мяммядова вя т.е.д. Гасым Щаъыйев, досентляр - т.ц.ф.д. Янвяр Мяммядов вя т.ц.ф.д. Камран Исмайылов, тарих цзря ф.д.лары Ряшад Мустафа вя Акиф Мяммядлинин ряй вердикляри монографийа 4 фясилдян ибарятдир.

Mяmmяdov xalqыmыza belя qяhrяman юvlad bяxш etdiklяrinя gюrя ailяyя minnяtdarlыьыnы bildirib.

Tяdbirdя mяktяbin mцяllim vя шagirdlяrinin ifasыnda musiqilяr sяslяndirilib, mahnыlar ifa olunub.

Шяki шяhяr 2 nюmrяli Uшaq Musiqi Mяktяbinin mцяllim vя шagirdlяri sяfяr zamanы Xudayar Yusifzadяnin mяzarыnы da ziyarяt ediblяr.

Ы фясил ермянилярин Азярбайъан торпагларында мяскунлашмасы вя тяхрибатчы фяалиййятляриня; ЫЫ фясил ермянилярин Шяки яйалятиндя мяскунлашмасына вя мянфур сийасятин башланьыъына; Григорйан рущанилярин Нуха гязасында фяалиййятиня; ХЫХ ясрин икнъи йарысы, ХХ ясрин яввялляриндя ермяни рущани, кариталист вя сийасятчиляринин бирэя фяалиййятинин Нуха гязасына тясириня; ЫЫЫ фясил 1917-1920-ъи иллярдя Шяки гязасында ермяни гулдур дястяляринин активляшмясиня; ЫВ фясил ися совет щакимиййятинин илк илляриндя Шяки гязасында ермяни тяхрибатларына вя Шяки бюлэясиндя болшевин щюкумятиня гаршы мцгавимят щярякатына щяср едилмишдир. Китабын елми редактору т.ц.ф.д. досент Емин Ариф (Шыхялийев), техники редактору Рейщан Мяняфова, дизайнери Айнур Мустафайева, ряссамы Асим Аббасовдур.

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 00 51 +(994 24) 244 28 02 Е-маил: sheki.belediyye@gmail.com

www.municipality.ñhaki.info

Н.МУРАД

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Дяръ олунмуш йазылара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 2 апрел 2021-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.

www.belediyye.ñheki.íàìå