Newspaper "Municipality of Sheki" № 06 (201), Iyun 2021

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

оф

SHEKI

MUNICIPALITY

www.issuu.com/shekibelediyyesi

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

Шяки иля Бергама гардашлашды Гязетимизин ютян сайында хябяр вермишдик ки, Шяки Тцркийянин Бергама шящяри иля гардашлашыр. Артыг бу сайымызда щямин хябярин эерчякляшдийини бюйцк севинъ щисси иля охуъуларымызын диггятиня чатдырмаг истяйирик. Беля ки, бу гардашлашма Тцркийядя Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин башчысы Елхан Усубовла Берэама бялядиййя башканы Щакан Кошту арасында имзаланмыш сяняддя юз яксини тапмышдыр. Имзаланма мярасиминдя Шяки Бялядиййясинин сядри Майис Аллащвердийев вя Шяки Бялядиййяси сядринин биринъи мцавини Интигам Яширов да иштирак етмишляр. (Ятрафлы 8-9-ъу сящифялярдя)

***

Гардашлыг протоколу имзаландыгдан сонра чякилмиш хатиря фотосунда: Шяки бялядиййяси сядринин биринъи мцавини Интигам Яширов, Шяки Бялядиййясинин сядри Майис Аллащвердийев, Бергама Бялядиййясинин башканы Щакан Кошту, Шяки шящяр Иъра Щакимиййятинин башчысы Елхан Усубов, Бергама каймакамы Мащмут Кашыкчы вя Бергама Бялядиййясинин башкан йардымчысы Сцнейт Умутлу.

Шящяримиз УНЕСКО-нун сертификатыны алды

Иyulun 7-dя Шяki шяhяrindя Xan Sarayы ilя birgя Шяkinin tarixi mяrkяzinin UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil olunmasыna dair sertifikatыn tяqdimetmя mяrasimi keчirilib.

Tяqdimat mяrasimindя Dюvlяt Turizm Agentliyinin sяdri Fuad Naьыyev, KOBИAnыn Иdarя Heyяtinin sяdri Orxan Mяmmяdov, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov, UNESCO цzrя Azяrbaycan Respublikasыnыn Milli Komissiyasыnыn baш katibi Elnur Sultanov, Milli Mяclisin deputatlarы, Mяdяniyyяt Nazirliyinin nцmayяndяlяri vя digяr rяsmi шяxslяr iшtirak ediblяr. Тяdbir iшtirakчыlarы яvvяlcя "Yuxarы Baш" Dюvlяt Ta-

rix-Memarlыq Qoruьunun яrazisindя Шяki sяnяtkarlarыnыn яl iшlяrindяn ibarяt sяrgi ilя tanыш olublar.

Xan Sarayыnыn qarшыsыnda tяшkil edilяn mяrasimin яvvяlindя Azяrbaycanыn Dюvlяt Himni sяslяndirilib.

Tяdbiri Dюvlяt Turizm Agentliyinin sяdri Fuad Naьыyev aчaraq, iki il яvvяl, 2019-cu il iyulun 7-dя Bakыda keчirilяn UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Komitяsinin 43-cц sessiyasыnda Azяrbaycanыn "Xan Sarayы ilя

birgя Шяkinin tarixi mяrkяzi"nin UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil edildiyini vя bugцnkц tяqdimat mяrasiminin dя hяmin яlamяtdar hadisя ilя baьlы olduьunu diqqяtя чatdыrыb.

Bildirilib ki, bu, юlkяmizin tarixindя, elяcя dя Шяkinin mяdяni irsinin vя turizm potensialыnыn tanыdыlmasыnda чox mцhцm hadisяdir. Hazыrda Шяki шяhяrinin turistlяrin яn чox цz tutduqlarы tarixi, bяnzяrsiz mяkanlardan biri olduьunu vurьulayan agentliyin sяdri deyib: "Шяki шяhяri

memarlыьы, tarixi mяdяni irsi, sяnяtkarlыq nцmunяlяri, tяbiяti, mяtbяxi, qonaqpяrvяrliyi ilя hяr zaman seчilib. Шяkinin tarixi hissяsinin mцhafizяsi vя inkiшafы dюvlяtin daim diqqяtindяdir.

"Yuxarы Baш" Dюvlяt Tarix-Memarlыq Qoruьuna Milli Qoruq statusunun verilmяsi bu diqqяtin bariz nцmunяsidir. Bцtюvlцkdя, юlkяnin turizm potensialыnы hяrtяrяfli tanыtmaq vя regional turizmi inkiшaf etdirmяk яsas hяdяflяrimizdяndir". (Давамы 16-ъы сящифядя)

" De a" D e l tta штаммынын я lla a mя tl t lя r i n я l я r d i rr?? Хариъи юлкялярдян Azяrbaycana gяlmiш шяxslяrdяn gюtцrцlmцш nцmunяlяrin 31-dя koronavirusun B.1.617 (Delta) variantы aшkarlanыb. Саэламолун.Аз-ын вердийи мялумата эюря, Baш vя boьaz aьrыsы, burun axыntыsы, юskцrяk, eшitmя problemlяri kimi yeni simptomlara malik olan bu variant Tцrkiyя, Rusiya vя Иran kimi qonшu юlkяlяrdя dя aшkarlanыb. Bяzi юlkяlяrdя mutasiyanыn цrяkbulanma, iшtahsыzlыq kimi fяrqli simptomlarы da mцшahidя olunur. “Делта” шtammыn digяrlяrinя nяzяrяn daha sцrяtlя yoluxduьu mцяy-yяn edilib. Hцceyrяlяrя sцrяtlя nцfuz etmя юzяlliyi mutasiyanыn aь ciyяrlяrя daha asan yapышmasыna sяbяb olur ki, bu da юlцmcцl sayыlыr. Vaksinasiyadan keчяn шяxslяrin bu mutasiyaya daha az yoluxduьu bildirilir.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 2

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

Milli Qurtuluш Gцnц шяrяf tariximizdir Иyunun 14-dя Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzindя 15 iyun - Milli Qurtuluш Gцnцnя hяsр olunmuш tяdbir keчirilib.

Шяhяr Иcra Hakimiyyяti, Yeni Azяrbaycan Partiyasы Шяki Tяшkilatы vя Шяki шяhяr Heydяr Яliyev Mяrkяzinin birgя tяшkilatчыlыьы ilя keчirilяn tяdbirdя ictimaiyyяtin nцmayяndяlяri, partiyanыn veteranlarы vя gяnclяr iшtirak edib.

Pandemiya dюvrцnцn tяlяblяrinя uyьun olaraq keчirilяn tяdbirin iшtirakчыlarы яvvяlcя Ulu Юndяr Heydяr Яliyevin, eyni zamanda юlkяmizin яrazi bцtюvlцyц uьrunda canыndan keчяn vяtяn oьullarыnыn яziz xatirяsini bir dяqiqяlik sцkцtla yad ediliblяr.

Tяdbiri giriш sюzц ilя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin Иctimai-siyasi vя humanitar mяsяlяlяr шюbяsinin mцdir mцavini Sadiq Yusifov aчыb.

O bildirib ki, tяdbirin mяqsяdi Ulu юndяr Heydяr Яliyevin hяm 1969-1982-ci illяrdя, hяm dя mцstяqil respublikamыzda hakimiyyяtя qayыdышыndan sonra xalqыmыz vя dюvlяtimiz qarшыsыnda xidmяtlяrinя nяzяr salmaq, bu dahi шяxsiyyяtin Vяtяninя, elinя nя qяdяr baьlы olduьunu bir daha gюstяrmяkdir.

Sonra tяdbir iшtirakчыlarы Milli Qurtuluш gцnцnя hяsr olunmuш qыsa filmя tamaшa ediblяr.

Иyunun 15-dя Milli Qurtuluш gцnц mцnasibяtilя шяhяr rяhbяrliyi mцstяqil Azяrbaycanыn yaradыcыsы vя qurucusu, цmummilli lider Heydяr Яliyevin Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzinin qarшыsыndakы abidяsi юnцnя чiчяklяr dцzцb, Ulu Юndяrя hюrmяt vя ehtiramlarыnы nцmayiш etdiriblяr.

Tяdbirdя чыxыш edяn Yeni Azяrbaycan Partiyasы Шяki Tяшkilatыnыn sяdr mцavini, Шяki шяhяr Gяnclяr vя Иdman idarяsinin rяisi Daшqыn Mikayыlov, Yeni Azяrbaycan Partiyasы Шяki Tяшkilatыnыn яmяkdaшы, partiyanыn veteranы Kamil Mяmmяdov, Шяki шяhяr Heydяr Яliyev Mяrkяzinin яmяkdaшы Qorxmaz Mяhяrrяmov 15 iyun - Milli Qurtuluш Gцnцnцn Azяrbaycan xalqыnыn

tarixindя mцhцm яhяmiyyяtindяn danышыblar.

Bildirilib ki, aьыr dюvrdя xalqыn tяkidli tяlяbi ilя hakimiyyяtя gяlяn Ulu Юndяr Heydяr Яliyev юz xilaskarlыq missiyasы ilя юlkяmizin mцstяqilliyini qorudu, respublikada tцьyan edяn ictimai-siyasi bюhranы aradan qaldыrdы vя inkiшafыn tяmяlini qoydu. Чыxышlarda qeyd olunub ki, юtяn illяr яrzindя Azяrbaycan bюyцk inkiшaf yolu

keчib. Юlkяmizin inkiшaf strategiyasы mяhz Ulu Юndяr Heydяr Яliyev tяrяfindяn mцяyyяnlяшdirilib. Bu gцn Ulu Юndяr Heydяr Яliyev ideyalarыnыn Prezident Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam vя inkiшaf etdirildiyini bildirяn natiqlяr hяmin siyasяtin яn яhяmiyyяtli uьurlarыndan biri kimi Иkinci Qarabaь mцharibяsindя qazanыlan mюhtяшяm Qяlяbяni xatыrladыblar.

Шяkidя Dюvlяt Qulluqчularыnыn Peшя Bayramы gцnц qeyd olunub

Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubovун чыхышы Иyunun 23-dя Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzindя Dюvlяt Qulluqчularыnыn Peшя Bayramы gцnц mцnasibяtilя tяdbir keчirilib.

COVЫD-19 pandemiyasы sяbяbli tяdbirdя шяhяr icra hakimiyyяtinin aparatыnda vя nцmayяndяliklяrdя чalышan bir qrup dюvlяt qulluqчusu iшtirak edib.

Tяdbir iшtirakчыlarы яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri qoyub, xatirяsini ehtiramla anыblar.

Tяdbiri giriш sюzц ilя aчan Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov bildirib ki, юtяn ilin яn vacib hadisяsi torpaqlarыmыzыn iшьaldan azad olunmasы olub. 44 gцnlцk Vяtяn mцharibяsindя rяшadяtli Azяrbaycan Ordusu Ermяnis-

tan silahlы birlяшmяlяrini darmadaьыn etdi. Bu Qяlяbя Prezident cяnab Иlham Яliyevin siyasi iradяsi vя qяtiyyяti, diplomatik sahяdя яldя etdiyi uьurlar vя Ordumuzun gцcц, qцdrяti sayяsindя яldя olundu.

Bu gцn atrыq Qarabaьda uьurla bяrpa prosesi aparыlыr. Bu iшdя dя biz dюvlяt baшчыsыnыn яtrafыnda sыx birlяшib dяsяk olmalыyыq. Sonra o qeyd etdi ki, bцtцn dцnyada olduьu kimi, Azяrbaycanda da dюvlяt aparatыnыn sяmяrяliliyi dюvlяt qulluqчularыnыn яmяyi hesabыna tяmin olunur. Dюvlяt qulluqчularыnыn fяaliyyяtinin dюvlяt vя bцtюvlцkdя cяmiyyяt цчцn яhяmiyyяti onlarыn peшя qabiliyyяtlяri vя mяnяvi-psixoloji keyfiyyяtlяrinin yцksяk sяviyyяdя olmasыnы tяlяb edir. Dюvlяt qulluqчularы vяtяndaшla dюvlяtin bilavasitя tяmasыnы tяmin edяn zцmrяdir.

Azяrbaycan Respublikasы Prezidentinin 25 may 2006-cы il tarixli Sяrяncamы ilя hяr il iyun ayыnыn 23-nцn dюvlяt qulluqчularыnыn peшя bayramы gцnц kimi qeyd edildiyini bildirяn icra baшчыsы bayram mцnasibяtilя dюvlяt qulluqчularыnы tяbrik etdi, onlara uьurlar arzuladы.

Sonra чыxыш edяn Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt Xidmяtinin Шяki rayon шюbяsinin rяisi, polkovnik Yalчыn Sadыqlы Vяtяn Mцharibяsi dюvrцndя Шяkidя sяfяrbяrliklя baьlы gюrцlяn iш-

lяrdяn danышdы, bu sahяdя шяhяr rяhbяrliyinin, aparatыn iшчilяrinin vя kяnd icra namayяndяlяrinin bюyцk rolunun olduьunu qeyd etdi vя hяr kяsя tяшяkkцr etdi.

Tяdbirdя Dюvlяt Qulluqчularыnыn Peшя Bayramы Gцnц mцnasibяtilя dюvlяt qulluьunda sяmяrяli fяaliyyяtlяrinя gюrя bir qrup dюvlяt qulluqчusuna Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin Fяxri Fяrmanы, sяfяrbяrlik dюvrцndя xidmяtlяrinя gюrя bir qrup dюvlяt qulluqчusuna Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt

Xidmяtinin Fяxri Fяrmanы tяqdim olunub.

Tяdbirdя чыxыш edяn Dюvlяt Иdarяlяri vя Иctimai Xidmяt Ишчilяri Hяmkarlar Иttifaqы Шяki Шяhяr Komitяsinin sяdri Qцdrяt Babayev dюvlяt qulluqчularыnы peшя bayramы mцnasibяtilя tяbrik edib. Sonra Dюvlяt Иdarяlяri vя Иctimai Xidmяt Ишчilяri Hяmkarlar Иttifaqы adыndan шяhяr icra hakimiyyяtinin aparatыnda чalышan bцtцn dюvlяt qulluqчularыna qiymяtli hяdiyyяlяr tяqdim olunub.

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 3

Шяhid ailяlяrinя vя газиляря orden vя medallar tяqdim olunub Иyunun 26-da 44 gцnlцk Vяtяn Mцharibяsindя шяhid olmuш Шяki rayonundan olan hяrbi qulluqчularыn tяltiflяrinin onlarыn ailя цzvlяrinя tяqdim olunmasыna hяsr olunmuш tяdbir keчirilib.

Milli Mяclisin deputatы Vцqar Иskяndяrovун чыхышы Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzindя keчirilяn tяdbirdя rayon rяhbяrliyi, Sяfяrbяrlik vя Hяrbi Xidmяtя Чaьыrыш цzrя Dюvlяt Xidmяtinin (SHXЧDX) Шяki rayon шюbяsinin яmяkdaшlarы vя шяhid ailяlяrinin цzvlяri iшtirak edib. Tяdbirя Milli Mяclisin deputatы Vцqar Иskяndяrov da qatыlыb.

lяrindя uьurlar arzulayыb. O bildirib ki, bu gцn Azяrbaycan Ordusu dцnyanыn яn gцclц ordularы ilя bir cяrgяdя юz layiqli yerini tutub. Bunun nяticяsidir ki, Ermяnistan silahlы birlяшmяlяrinin tяxribatlarыna qarшы Mцzяffяr Ali Baш Komandanыn rяhbяrliyi altыnda яks-hцcum яmяliyyatlarы ilя baшlanan Vяtяn mцharibяsindя rяшadяtli Azяrbay-

SHXЧDX-nыn Шяki rayon шюbяsinin rяisi, polkovnik Yalчыn Sadыqlынын чыхышы Яvvяlcя, Azяrbaycan Respublikasыnыn Dюvlяt Himni sяslяndirilib, юlkяmizin яrazi bцtюvlцyц uьrunda canыndan keчяn vяtяn oьullarыnыn яziz xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edilib.

Tяdbirdя чыxыш edяn Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov bцtцn hяrbi qulluqчularы, яsgяr vя zabitlяri Silahlы Qцvvяlяr Gцnц mцnasibяtilя tяbrik edib, onlara чяtin vя шяrяfli iш-

can Ordusu dцшmяn iшьalы altыnda olan torpaqlarыmыzы azad edяrяk tarixi яdalяti bяrpa etdi. 44 gцnlцk mцharibяdя qazandыьыmыz Zяfяr xalqыmыzыn minlяrlя qяhrяman юvladыnыn canы-qanы bahasыna, яsgяr vя zabitlяrimizin, cяbhяyя kюnцllц yollanmыш vяtяnpяrvяr gяnclяrimizin igidliyi vя rяшadяti sayяsindя tariximizя yazыlmыш шanlы salnamяdir. Шяhidlяrimizin ailяlяrinя vя mцharibя iшtirakчыsы olmuш шяxslяrя dюvlяt qayьыsыndan danышan

icra baшчыsы Шяkidя dя bu kateqoriyadan olan insanlara diqqяt vя qayьы ilя yanaшыldыьыnы bildirib.

Sonra qeyd olunub ki, Azяrbaycan Respublikasы яrazilяrinin iшьaldan azad olunmasы uьrunda aparыlan hяrbi яmяliyyatlarda iшtirak edяrяk igidlik vя шцcaяt gюstяrmiш, vяzifя borcunu lяyaqяtlя vя vicdanla, dюyцш tapшыrыqlarыnы uьurla yerinя yetirmiш Silahlы Qцvvяlяrimizin hяrbi qulluqчularы Prezident, Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin sяrяncamlarы ilя mцxtяlif orden vя medallarla tяltif olunublar.

Vяtяn Mцharibяsindя torpaqlarыmыzыn iшьaldan azad edilmяsi uьrunda dюyцшlяrdя шяhid olmuш Шяki rayonundan olan hяrbi qulluqчularыn orden vя medallarы onlarыn ailя цzvlяrinя tяqdim olunub.

Tяdbirdя чыxыш edяn Milli Mяclisin deputatы Vцqar Иskяndяrov hяrbi qulluqчularыmыzы Silahlы Qцvvяlяr Gцnц mцnasibяtilя tяbrik edяrяk bildirib ki, qяhrяman Ordumuzun gюstяrdiyi шцcaяt, dюyцш meydanыnda hяyata keчirdiyi uьurlu taktiki яmяliyyatlar vя шяhidlяrimizin qanы-canы bahasыna biz tarixi Qяlяbяnin шahidi olduq. 44 gцnlцk Vяtяn mцharibяsindя Azяrbaycan Ordusu bцtцn dцnyaya gцclц olduьunu nцmayiш etdirdi. Xalqыmыz milli hяmrяylik gюstяrdi, Mцzяffяr Ali Baш Komandanыn яtrafыnda bir yumruq kimi birlяшяrяk яsgяr vя zabitlяrimizя dяstяk oldu.

Sonra tяdbirdя Vяtяn Mцharibяsinя hяsr olunmuш qыsa film nцmayiш olunub. Тядбирин сonунda чыxыш edяn, SHXЧDX-нин Шяki rayon шюbяsinin rяisi, polkovnik Yalчыn Sadыqlы Vяtяn Mцharibяsi dюvrцndя Шяkidя sяfяrbяrlik iшinin yцksяk sяviyyяdя tяшkil olunduьunu bildirib, bu iшdя onlara dяstяk olan qurumlarыn rяhbяrlяrinя vя яmяkdaшlarыna tяшяkkцr edib.

Qeyd edяk ki, щямин gцn Шяki rayonundan olan bir qrup Vяtяn mцharibяsi iшtirakчыsыna da orden vя medallar tяqdim olunub.

Шяkidя шяhid мayor Xяyal Mяmmяdovun xatirяsinя hяsr edilmiш futbol turniri кечирилиб 17 gцn davam edяn turnirin final matчыnda “Хяйал” командасы иля “Зяфяр” командасынын ойунунда азаркешляр 7 голун шащиди олублар.

Matчda шяhid ailяlяri vя qazilяr dя azarkeшlik edib. Сщекимедиа.аз-ын вердийи хябяря эюря, Шяki Gяnclяr vя Иdman idarяsinin tяшkilatчыlыьы ilя keчirilяn "Xяyal 2021" futbol turnirinin final matчыnda “Xяyal” komandasы ilя “Zяfяr” komandasы цz-цzя gяlib. Qarшыlыqlы hцcumlarla keчяn matч tamaшaчыlar цчцn яsl qol bayramыna чevrilib.

90 dяqiqянин sonunda “Xяyal” komandasы 5-2 hesabы ilя qяlяbя qazanыb. Финал матчындан sonra mцka-

fatlandыrma mяrasimi keчirilib.

3-cц yerin sahibi Шяkinin Aшaьы Gюynцk futbol komandasы, 2-ci yeri tutan “Zяfяr” komandasы vя turnirin qalibi “Xяyal” komandasы mцkafatlandыrыlыb. Qalib komandaya medallarla yanaшы, kubok da tяqdim edilib. “Xяyal” komandasыnыn цzvlяri isя kuboku qяlяbяnin rяmzi kimi шяhid Mayor Xяyal Mяmmяdovun ailяsinя tяqdim edib vя шяhid ailяsi ilя xatirя fotosu чяkdiriblяr.

Turnirdя fяrqlяnяn oyunчular vя turnirin tяшkilindя iшtirak edяn шяxslяrя dя diplom vя medallar verilib. Шяki Gяnclяr vя Иdman idarяsindяn bildirilib ki, bu cцr turnirlяrin davam etdirilmяsi nяzяrdя tutulur.

сящ. 4

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

"Ermяnistan ordusunun mяьlubedilmяzliyi" 44 эцня darmadaьыn олду hibi olduqlarыnы dюyцшdя sц- nikasыnы vя canlы qцvvяsini dar- dя xalqыmыza 2900 nяfяr шяhidlik buta yetirdilяr. madaьыn edяn pilotsuz uчuш zirvяsinя ucalmыш qяhrяman Prezident Иlham Яli- aparatlarы ilя ordumuzun tama- soydaшlarыmыzыn qanы bahasыna yev xalqa mцraciяtlяrinin bi- milя modernlяшdirilmяsi Azяr- vя minlяrlя qazimizыn qяhrяmanrindя deyib: "Dцшmяnin яlindя baycanda ordu quruculuьu lыьы hesabыna qismяt oldu. Vяtяn Вцгар Azяrbaycan Silahlы Qцvvяlяrinя istiqamяtindя gюrцlяn ciddi tяd- torpaqlarыnыn azad edilmяsindя ЩАЪЫЙЕВ, mяxsus olan bir dяnя dя hяrbi birlяrin kiчik bir hissяsidir. dюyцшlяrя qatыlmыш шяkililяrin dя texnika yoxdur... Dюyцшlяrin Шцbhяsiz ki, bцtцn bu uьurlar 61 nяfяri юz canыndan keчяряк, Шяki район прокурорунун obyektiv mцшahidя mяnzяrяsi dюvlяtimizin baшчыsыnыn hяyata Торпаг уьрунда шящид олду. Bu var vя istяnilяn hяrbi mцtяxяssis keчirdiyi mяqsяdyюnlц ordu qu- gцn xalqыmыz шяhidlяrimizi bюyцk мцавини, gюrя bilяr ki, bu gцn Azяrbaycan ruculuьu siyasяti sayяsindя ehtiramla yad edir vя onlarыn xaядлиййя Ordusu dюyцш meydanыnda mцmkцn olub. Яgяr belя ol- tirяsinin яbяdilяшdirilmяsi цчцn мцшавири qяlяbя яldя edibdir. Чцnki biz юz masaydы, ordumuz torpaqlarыmыzы bцtцn imkanlardan istifadя edir. torpaьыmыzda vuruшuruq, юz tor- iшьaldan azad etmяk цчцn BMT Hяr bir vяtяndaшыmыz, hяr bir paqlarыmыzы azad edirik. Er- Tяhlцkяsizlik Шurasыnыn kaьыz soydaшыmыz hяrbчilяrimizя, шяhid Milli Ordumuzun iш- mяnistanыn яsgяrlяri iшьalчыlar- цzяrindя qalan 4 qяtnamяsini ailяlяrinя, qazilяrimizя bacarьalчы Ermяnistanыn silahlы qцv- dыr. Dюyцш gedяn torpaq onlarыn tяkbaшыna reallaшdыra, dюyцш dыqlarы qяdяr arxa-dayaq olmaьa vяlяrinя qarшы юtяn il sent- torpaьы deyil". meydanыnda dцшmяnя qalib gяlя чalышыrlar. Шanlы tarix yazan bu yabrыn 27-dя baшladыьы яksOna gюrя dя dюyцш bilmяzdi. Mяhz elя buna gюrя dя qяhrяmanlarыmыz bюyцyяn yehцcum яmяliyyatыnda яldя яmяliyyatlarыnda ermяni яsgяri Azяrbaycan Silahlы Qцvvяlяrinin ni nяslin vяtяnpяrvяrlik ruetdiyi mюhtяшяm qяlяbяlяr юz qorxaqlыьыnы bцruzя verяrяk hazыrda dцnyanыn яn gцclц 50 hunda sosiallaшma prosesinhaqqыnda hяlя чox danышыla- mюvqelяrini qoyub qaчыr, Azяr- ordusundan biri olmasы da bu- dя bюyцk rol oynayacaqlar. caq, saysыz-hesabsыz mяqalя- baycan яsgяri isя юz doьma tor- nun bariz ifadяsidir.

44 gцnlцk mцharibяlяr dяrc olunacaq, cild-cild paьы uьrunda canыndan keчirdi.

Bюyцk Qяlяbя mцna- dяn sюhbяt aчanda hяm dя kitablar yazыlacaq, filmlяr чяkilяcяk. Hяmin qяlяbяlяrin, qяddar dцшmяnin mцqяddяs torpaqlarыmыzdan qovulmasыnыn яsas sяbяbi isя Azяrbaycan Prezidenti, Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin hяyata keчirdiyi gцclц dюvlяt, gцclц ordu strategiyasы, milli birlik vя dюyцшчцlяrimizin ruh yцksяkliyi idi.

Milli Ordumuzdan sюz dцшmцшkяn, bir mяqamы xцsusi vurьulamaq lazыmdыr - silahlы qцvvяlяrimiz dюyцшlяrdя hяrb tarixinя yenilik kimi dцшяn strategiyanыn tяtbiqi ilя яn mцasir silahlardan istifadяyя xцsusi юnяm verdi. Mяhz bunun nяticяsindя dюyцшчцlяrimiz hяm sцrяtlя irяlilяdi, iшьal olunmuш яrazilяrimizi ermяni faшistlяrindяn tяmizlяdi, hяm dя dцшmяnin bцtцn hяrbi texnikasыnы darmadaьыn etmяklя yanaшы, iшьalчыnыn canlы qцvvяsinя ciddi zяrbя vurdu.

Qeyd edяk ki, mцasir silahlar Milli Ordumiuzun gцc alяtlяrindяn yalnыz biri idi. Mцharibяnin taleyini mцяyyяnlяшТцркийянин вя Азярбайъанын дювлят башчылары “Шуша Бяйаннамяси”нин имзаланма мярасиминдя dirяn, baшda Ali Baш Komandanыmыz olmaqla, dюyцш meydanыnda яsl qяhrяmanlыq gюstяAli Baш Komandanыn sibяti ilя qardaш Tцrkiyяnin iftixarla deyя bilяrik ki, qanlы rяn Azяrbaycan яsgяri vя onun daha bir чыxыышnda dediklяrini xarici iшlяr naziri Mюvlud dюyцшlяrdяn qorxub qaчan bir cяsur komandirlяri idi. Mяhz yada salaq: "Ordu quruculuьu Чavuшoьlu dюvlяtimizin baш- nяfяr dя hяrbi qulluqчumuz onlarыn sяyi nяticяsindя iflic mяnim fяaliyyяtimdя hяmiшя bir- чыsыnы tяbrik edяrkяn, deyib: olmadы. Hяmin zaman kяsiyindя vяziyyяtя dцшяn Ermяnistan юz inci yerdяdir. Hяrbчilяr dя, "Sizin qяlяbяniz, bizim qяlяbя- bцtцn Azяrbaycan xalqы bir nяfяr ordusunda olan kюhnя vя Azяrbaycan xalqы da bunu bilir. mizdir, - bu bюyцk zяfяr mцnasi- kimi ayaьa qalxыb, yumruq kimi istismar mцddяti bitmiш silah sis- Hяmiшя demiшяm ki, ordumuz bяtilя tяbrik edirik. Ali Baш birlяшdi vя dцшmяnin Vяtяn tortemlяrini dя dюyцшя cяlb etmяyя цчцn nя lazыmdыrsa, biz onu da Komandan olaraq, Sizin rяhbяr- paqlarыndan qovulmasы цчцn mяcbur oldu vя nяticяdя tяslim edяcяyik. Biz gцclц, iradяli ordu liyinizlя qяhrяman Azяrbaycan яlindяn gяlяni яsirgяmяdi. olmaqdan baшqa яlacы qalmadы. yaratmышыq. Bizim bцtцn silahlы Ordusu nя edя bildiyini dosta, Bюyцk Qяlяbяmizdяn Belяliklя dя Azяrbaycan Ор- birlяшmяlяrimiz mцasir standart- dцшmяnя nцmayiш etdirdi, eyni sonra Vяtяnimizin шanlы tarixiдусу "Ermяnistan ordusunun lara cavab verir vя dюyцш tap- zamanda, tцrkцn gцcцnц dя nя daha bir gцn qыzыl hяrflяrlя mяьlubedilmяzliyi" mifini dar- шыrыьыnы шяrяflя, vicdanla, cяsa- gюstяrdi. Bu prosesdя Sizin rяh- hяkk olundu - 15 iyun 2021-ci madaьыn etdi vя Ali Baш Ko- rяtlя yerinя yetirir. Bu gцn яks- bяrliyinizlя qardaш Azяrbaycan il! Яslindя 15 iyun tarixi Azяrmandan Иlham Яliyevin rяh- hцcum яmяliyyatыnda bizim hяm dюyцш meydanыnda, hяm baycan mцstяqillik яldя etdikbяrliyi ilя sentyabrыn 27-dяn mцxtяlif silahlы birlяшmяlяrimiz dя masada mюvcudluьunu da dяn sonra 2-ci dяfя яlamяtdar baшlanan Vяtяn mцharibяsi iшtirak edir vя vahid komandanыn gюstяrdi. Dюyцш meydanыnda gцnlяrdяn birinя чevrildi - 1-ci шanlы qяlяbя ilя sona чatdы, 44 rяhbяrliyi altыnda яks-hцcum qяlяbяlяrinizя baxmayaraq, sцlh dяfя "Milli Qurtuluш Gцnц" gцn davam edяn hяrbi яmя- яmяliyyatы uьurla gedir." yolu ilя, atяшkяs yolu ilя dя bu kimi, 2-ci dяfя isя Qardaш liyyatlar чяrчivяsindя iшьalчы Belяliklя, dюyцшdя mцnaqiшяnin hяlli цчцn bюyцk Tцrkiyя ilя ilя Azяrbaycan arasыnda imzalanmыш "Шuшa BяErmяnistanыn 30 il яrzindя uduzan, mяьlub olan Ermя- bir liderlik gюstяrdiniz." qurduьu silahlы qцvvяlяri Vя- nistanыn юz mцqavimяtini daNя etmяk olar ki, heч yannamяsi Gцnц" kimi.

Belя ki, 2021-ci il iyutяn torpaqlarыmыzdan qovула- yandыrmaqdan, Azяrbaycanыn bir mцharibя qurbansыz юtцшmцr. раг чыхарылды. шяrtlяrini qeyd-шяrtsiz qяbul Tяbii ki, biz dя nankor qonшu- nun 15-dя tariximizdя ilk dяfя Azяrbaycanlыlar Bюyцk etmяkdяn baшqa яlacы qal- larыmыza, ermяni faшistlяrinя Azяrbaycanыn rяhbяri, Prezident Qяlяbяnin ilk addыm sяslяrini madы. Azяrbaycan, Rusiya pre- qarшы apardыьыmыz mцharibяdя Иlham Яliyev xarici dюvlяt baшnoyabrыn 8-dя Qarabaьыn incisi zidentlяrinin vя Ermяnistanыn Шяhidlяr verdik, yaralыlarыmыz чыsыnы, Tцrkiyя Respublikasыnыn hesab olunan Шuшa шяhяrinin baш nazirinin birgя imzaladыqlarы oldu. 30 ilя yaxыn hяsrяtindя ol- Prezidenti Rяcяb Tayyib Яriшьaldan azad edildiyi ilk saatlar- bяyanat da mяhz dцшmяn юlkя- duьumuz torpaqlarыmыz шяhidlя- doьanы Qarabaьda qarшыladы vя da eшitdi vя bu qяdim yurd yer- nin kapitulyasiyasыnыn ifadяsi idi. rimizin qanы vя canы bahasыna Шuшada iki qardaш юlkя arasыnda imizin xilasы ilя tam qяlяbяmizя Dюyцш meydanыnda mяьlubiyyя- iшьaldan azad olundu. Lakin mцttяfiqlik mцnasibяtlяri haqqыnyol aчыldы. Elя hяmin gцn dцш- tini dяrk edяn Ermяnistan Pre- dюyцш яmяliyyatы planlarыnыn yцk- da олан Bяyannamяnin imzalanmяnin aь bayraq qaldыrmaq vя zident Иlham Яliyevin mцnaqi- sяk peшяkarlыqla hazыrlanmasы, masы, sюzsцz ki, gяlяcяk dяrslikkapitulyasiya etmяkdяn baшqa шяnin ilk gцnlяrindяn bяyan yцksяk texnologiyalarыn tяtbiqi, lяrя yazыlacaq mцhцm tarixi yolu qalmadы. Dюyцшlяrdя bцtцn etdiyi шяrtlяri qяbul etdi vя kapi- mцxtяlif qoшun nюvlяrinin fяa- hadisя kimi yaddaшыmыza hяkk dцnya Azяrbaycan xalqыnыn tulyasiyaya razыlыьыnы verdi. Hal- liyyяtinin sяmяrяli яlaqяlяndi- olundu. Шuшa Bяyannamяsinin яzmini, Azяrbaycan Ordusunun buki Ermяnistan hakimiyyяti rilmяsi, havada mцtlяq цstцn- mяhz Azяrbaycan xalqыnыn Qurdюyцш qabiliyyяtini aydыn gюrdц. Azяrbaycanыn dяmir yumruьunu lцyцn яldя edilmяsi, ordumuzun tuluш gцnцnя vя Qarabaь, ZяnVяtяnpяrvяr xalqыmыzыn юz юz цzяrindя hiss etmяyяnя manevr qabiliyyяti vя digяr takti- gяzur цчцn чox vacib sayыlan Prezidentini necя dяstяklяdiyi, qяdяr torpaqlarы geri qaytar- ki vя strateji цstцnlцklяri шяxsi Qars mцqavilяsinin 100-cц ildюonun яtrafыnda sыx birlяшdiyi bir maqla razыlaшmыrды. heyяtin sыralarыnda itkilяrimizin nцmцnя tяsadцf etmяsinin xцdaha tяsdiqlяndi. "Ali Baш KoSon dяrяcя yцksяk яsaslы dяrяcяdя az olmasы ilя susi rяmzi mяnasы var.

Vя heч dя tяsadцfi mandanыn bircя яmrinя dяqiqliklя hяdяfi vuran vя qarшы- diqqяti чяkir. Amma yuxarыda mцntяzirik!" deyяn яsgяr vя sыalыnmaz zяrbя gцcцnя malik qeyd etdiyimiz kimi, mцharibя deyil ki, Шuшada qardaш Tцrzabitlяriмиз юz sюzlяrinin sa- silahlarla, dцшmяnin aьыr tex- itkisiz olmur - Tarixi Qяlяbяbiz kiyяnin lideri ilя Bяyannamя

imzalayarkяn Azяrbaycanыn dюvlяt baшчыsы hamыnыn yadыna Qars mцqavilяsini saldы: "Tarixi Qars mцqavilяsi dцz yцz il яvvяl imzalanыb. Bu da bюyцk rяmzi mяna daшыyыr. Yцz ildяn sonra azad edilmiш Шuшa шяhяrindя mцttяfiqlik haqqыnda imzalanmыш birgя bяyannamя bizim gяlяcяk iшbirliyimizin istiqamяtini gюstяrir. Bяyannamяdя bir чox юnяmli mяsяlяlяr юz яksini tapыr.

Beynяlxalq mцstяvidя birgя яmяkdaшlыq, fяaliyyяtimiz, siyasi яlaqяlяr, iqtisadi-ticarяt яlaqяlяri, mяdяniyyяt, tяhsil, idman, gяnclяr siyasяti, demяk olar ki, bцtцn sahяlяr яhatя olunur.

Cяnub Qaz Dяhlizinin Tцrkiyя, Azяrbaycan, dцnya цчцn юnяmi gюstяrilir. Hяr bir mяsяlя чox bюyцk юnяm daшыyыr".

Prezident Иlham Яliyev vя Prezident Rяcяb Tayyib Яrdoьan tяrяfindяn imzalanmыш Шuшa Bяyannamяsi bцtцn dцnyanыn barышmalы olduьu tarixi gerчяklikdir. Bяyannamя imzalanan gцndяn baшlayaraq Bakы vя Ankara hяrbi-siyasi, iqtisadi sahяlяrdя mцttяfiqliklяrini rяsmi шяkildя elan etdilяr. Bяyannamяdя diqqяti чяkяn яn vacib mяqamlardan biri hяrbi sahяdя яmяkdaшlыq vя mцttяfiqliklя baьlыdыr. Sяnяddя aчыq шяkildя qeyd edilir ki, iki dюvlяtin яrazi bцtюvlцyцnя, suverenliyinя цчцncц dюvlяt vя ya dюvlяtlяr tяrяfindяn tяhdid vя ya tяcavцz edildiyi tяqdirdя, birbirini qoruyacaqlar. Bяyannamяdя deyilir: "Tяrяflяrdяn hяr hansы birinin fikrincя, onun mцstяqilliyinя, suverenliyinя, яrazi bцtюvlцyцnя, beynяlxalq sяviyyяdя tanыnmыш sяrhяdlяrinin toxunulmazlыьыna vя ya tяhlцkяsizliyinя qarшы цчцncц dюvlяt vя ya dюvlяtlяr tяrяfindяn tяhdid vя ya tяcavцz edildiyi tяqdirdя, Tяrяflяr birgя mяslяhяtlяшmяlяr aparacaq vя bu tяhdid vя ya tяcavцzцn aradan qaldыrыlmasы mяqsяdilя BMT Nizamnamяsinin mяqsяd vя prinsiplяrinя mцvafiq tяшяbbцs hяyata keчirяcяk, bir-birinя BMT Nizamnamяsinя uyьun zяruri yardыm gюstяrяcяklяr. Bu yardыmыn hяcmi vя formasы tяxirя salыnmadan keчirilяn mцzakirяlяr yolu ilя mцяyyяn edilяrяk birgя tяdbirlяr gюrцlmяsi цчцn mцdafiя ehtiyaclarыnыn юdяnilmяsinя qяrar verilяcяk vя Silahlы Qцvvяlяrin gцc vя idarяetmя strukturlarыnыn яlaqяlяndirilmiш fяaliyyяti tяшkil olunacaqdыr".

Bu mцddяanыn sяnяddя yer almasы bu gцn Ermяnistandakы revanшist qцvvяlяrdяn tutmuш, digяr qonшu vя uzaq dюvlяtlяr цчцn чox mцhцm ismarыcdыr. Шuшa Bяyannamяsi ilя Tцrkiyя aчыq шяkildя Azяrbaycanыn яrazi bцtюvlцyцnцn pozulmasы, dюvlяt sяrhяdlяrinя mцdaxilя kimi hallarыn baш vermяsi zaman ordu ilя юlkяmizin yanыnda yer alacaьыnы beynяlxalq ictimaiyyяtin diqqяtinя чatdыrыr.

Bu gцn bizim qarшыlaшdыьыmыz mяnzяrя hяqiqяtяn dя qцrurvericidir. Иllяrdir xяyallarыnы qurduьumuz an gerчяklяшib, otuz illik hяsrяt artыq sona чatыb, Azяrbaycan xalqы юz doьma torpaqlarыna qovuшub. Юlkяmiz Tцrkiyя ilя daha da yaxыnlaшыb vя iki millяti biri-birinя baьlayan qardaшlыq яlaqяlяri getdikcя daha da mюhkяmlяnir. Bu mюhtяшяm gцnlяri bizlяrя yaшadan hяr kяsя, ilk nюvbяdя Ali Baш Komandanыn rяhbяrliyi altыnda xяyallarыmыzы reallыьa чevirяn шanlы Azяrbaycan Ordusuna eшq olsun! Yaшasыn Azяrbaycan! Qarabaь Azяrbaycandыr!

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 5

Низами Эянъявинин “ХЯМСЯ”синдя ядалят консепсийасы miшdir. Nizami Gяncяvi bu poemasыnda da яdalяtsizliyя gюz yummamыш, ondan yan keчmяmiш, zцlmя vя zalыma qarшы чыxmaqla onu ittiham Абдулла etmяkdяn, cяzalandыrmaqdan ЙУСИФОВ, belя чяkinmяmiшdir. Шяki Рegional Atasыnыn юlцmцndяn sonra hakimiyyяti яlя alan, Яdliyyя Иdarяsinin ряиси, nяzir-niyazla doьulan юvladыnы Xosrovu atasыnыn qoyduьu qaбаш ядлиййя nunlarы pozduьuna gюrя cяzaмцшавири landыran Hюrmцz яdalяti, qaydaqanunlarы hяr шeydяn yцksяkdя (Яввяли ютян сайымызда) tutur, xalqыn, юlkяnin xeyri цчцn son dяrяcя яdalяtli fяrmanlar Nizaminin шahыn dili verir. Atasыnыn qoyduьu qanunilя sюylяdiyi bu sюzlяr hяm dя larы, юzgя biri yox, taxt-tacыn шairin юz dюvrцnцn яdalяtsiz varisi pozur. Hюrmцz dя onu шahlarы цчцn чox ciddi bir itti- cяzalandыrыr. Яyanlarыn iшя qarышham nitqidir. Bu ittiham zцlmцn masы, gцnahыnы baшa dцшцb boyvя zalimin heч bir mяkanda vя nuna almasы Xosrovu aьыr zamanda yaшamaьa mяnяvi cяzadan xilas edir. Bu - яdalяtin haqlarы olmadыьыnы tяsdiqlяyir. zяfяr чalmasы yenя Nizami Lakin Nizami humanist romantik humanizminin яhatяsindя baш bir шair kimi qяhrяmanыnы islah verir. "Xosrov vя Шirin"dя bir edir. Nuшirяvan яdalяtli iшlяr gюr- sыra bцtцn zamanlarda aktual, mяyя baшlayыr, tarixdя adil bяшяri problemlяri iшыqlandыran, Nuшirяvan kimi юzцnц tяstiqlяyir yeni mцtяrяqqi ideyalar irяli vя tanыnыr. sцrяn Nizami eшqin, mяhяbbяtin "Sultan Sяncяr vя qa- dя яdalяt kяhkяшanыnda daha rы" hekayяsindя vяziyyяt dяyiшir, mюhtяшяm, daha ecazkar olduburada tюrяtdiyi яmяllяrя gюrя ьunu gюstяrmяyя nail olmuшdur. ittiham nitqini шah юzц yox, xal- Nяticяdя Xosrov sяhvlяrini dцqыn iчindяn чыxan, xalqыn nцma- zяldяrяk яdalяt mяrtяbяsindя yяndяsi olan zяif bir qarы sяs- istяyinя, arzularыna vя taxt-taca lяndirir. Шahыn яtяyindяn tutub qovuшur. saxlayan qarы onu bir cani kimi Zяmanяsinin nюqsanyaxalayыb mцttяhimlяr kцrsц- larыna vя яdalяtsizliklяrя qarшы sцndя oturdur, zцlmlяrini, bяd ayыq, tяnqidi mцnasibяt bir inяmяllяrini bir-bir цzцnя sюylяyir. tibah шairi kimi Nizaminin "Yeddi Sultan Sяncяr heч bir sюz de- Gюzяl" poemasыnda da humamяdяn qarыya sonadяk qulaq nist шairin яdalяtli шah surяti asыb sяhnяdяn чыxыrsa da, sonda yaratmaq, ideal hюkmdar (rяhxalqыn шikayяtlяrini saya alma- bяr) arzusunu gerчяklяшdirmяk maьыn cяzasыnы alыr. цчцn yazыlmыш яsяr olmayыb, yeni "Sirlяr xяzinяsi"ndя insan axtarышlarыnыn, yeni intibah zцlm vя яdalяt, hюkmdar vя xalq dюvrцnцn mцnasibяtlяrini яks mцnasibяtlяrinя geniш yer verяn etdirяn bir poemadыr. Яsяr boyu шair insanыn bюyцklцyцnя, aliliyi- baш qяhrяmanы Bяhramы юzцnцnя, mяsuliyyяtinя, azadlыqsevяr- dяrketmя prosesindя яks etdiliyinя vя яdalяtinя mane olan rяn шair, mюvcud gerчяkliyя qarhяr cцrя qцsurlara, mяhdudiy- шы чыxыr, onun qarшыsыna intibah yяtlяrя tяnqidi yanaшaraq, rяn- baxыmыndan mцhцm ictimai vяzgarяng obrazlar, bяnzяrsiz lюv- ifяlяr qoyur vя bu vяzifяlяr яdahяlяr yaradaraq, mяnяn yцk- lяtin bяrqяrar olduьu mяkanda sяkdя gюrmяk istяdiyini - яdalяti vя zamanda reallaшa bilir. izhar etmiшdir.

Azяrbaycan intibahыnыn qiymяtli bir abidяsi olan, insanlыьыn iшыqlы sabahыna inam, sadя insana mяhяbbяt aшыlayan, bяxш edяn "Sirlяr xяzinяsi" zяngin vя mцrяkkяb mяzmunu ilя yanaшы azadlыq vя яdalяtin tяmsilчisi vя tяbliьчisi kimi dя яn yaxшы sюzlяrlя юyцlmяyя layiq bir яsяrdir.

Aшiqanя-fяlsяfi roman silsilяsinin яn parlaq nцmunяsi kimi meydana чыxan "Xosrov vя Шirin" " X я m s я " yя daxil olan ikinci bюyцk яsяr kimi яsas mюvzu olan mяhяbbяti dюvrцn ictimai, siyasi, яxlaqi hadisяlяri ilя tяmasda, яlaqяdя gюstяrNizami bu poemasыnda da hяr шeyi insanla, insanlыqla юlчцr, zцlmц, яdalяtsizliyi, insanda insanlыьa xяlяl gяtirяn hяr шeyi rяdd edir. Иdealы ancaq ideal, шяri dя ancaq шяr olaraq gюstяrmяk Nizami yaradыcыlыьыna yaddыr. Шair xalq iчяrisindяn seчdiyi qяhrяmanlarы hяmiшя iшыqlы vя isti boyalarla vermiш, onlarыn mцdrikliyinя, cяsarяtinя, insaniliyinя vя яdalяtsevяrliyinя heyranlыьыnы "Yeddi gюzяl"dя dя bildirmiшdir. Шair чobanыn, Fitnяnin, mяhbuslarыn simasыnda юzцnцn insan idealы vя azadlыqlarыnы яks etdirяn tendensiya kimi qяlяmя almышdыr.

Gцnцnц eyш-iшrяtdя ke-

чirяn, "fil qulaьыnda yatan" baш qяhrяmanы - Bяhram шahы xalq nцmayяndяsi olan чobanla sюhbяtlяri qяflяt yuxusundan ayыldыr. Mяhbuslarы dinlяdikdяn sonra vяziri (юlkяnin idarя olunmasыnы hяvalя etdiyi) RastцRюvшяni edam etdirir. Bяhram yeddi gцnbяzli qяsrindяn яl чяkir. Юlkяni dцшdцyц aьыr vяziyyяtdяn qurtarыr, яdalяti bяrqяrar edir, bununla vяdlяrinя vя ideala uyьun шah olduьunu son яmяllяri ilя tяsdiqlяyir.

"Xяmsя"ni tamamlayan "Иskяndяrnamя"nin "Иqbalnamя" adlanan ikinci hissяsindя dahi шair ictimai, fяlsяfi dцшцn-cяlяrя daha geniш meydan verяrяk insan zяkasыnыn tяntя-nяsini, bяшяri dяyяrlяri яks et-dirmяyя, яdalяt vя gцc, hюkmdar (rяhbяr) vя cяmiyyяt, aьыl vя яxlaq, yaradыlыш vя dцnya, azad-lыq, xoшbяxtlik vя vardюvlяt vя s. mяsяlяlяrlя baьlы dюvrцnцn (elя-cя dя bцtцn dюvrlяrin) яn mцtя-rяqqi, яn qabaqcыl elmi gюrцшlяrini bяyan etmiшdir.

Onun bu bяшяri baxышlarыna tяn gяlяn dюvlяt quruluшunu vя idarячiliyini reallaшdыran ideal hюkmdar (яdalяtli rяhbяr!) Иskяndяrdir.

B я s Иskяndяr kimdir? Яlbяttя Nizami ideyalarыnыn da-шыyыcыsы, onun danышmanы, dilmancы, яn nяhayяtdя юzцnцn yaratdыьы

ideal vя adil hюkmdar (rяhbяr)!

Nizami dюvrцnцn яn zяkalы alimlяri: Яflatun (Platon), Яrяstu (Aristotel), Valis (Milefli Fales), Farfuriyus (Porfiri), Bяlinas (Plin), Sokrat, Hermes kimi tanыnmыш шяxsiyyяtlяrin dili ilя юz яdяbi qяhrяmanыna - Иskяndяrя dяrs keчir.

Alimlik mяrtяbяsinя yцksяlяn Иskяndяr filosof шairin dцшцncяlяri vя dili ilя bu yeddi bюyцk dцnya шюhrяtli alimlя fikir mцbahisяlяrinя dя чыxыr. Bцtцn bunlar isя яdяbi qяhrяman Иskяndяrin yox, humanist шair Nizaminin bюyцklцyцnя, цmumbяшяriliyinя, onun яdalяt konsepsiyasыnыn doьru-dцzgцnlцyцnя zяmanяt verir. Nizami Иskяndяri elmя, biliyя, hikmяtя vя sяnяtя baьlы olan ziyalы bir hюkmdar (rяhbяr) kimi formalaшdыrыr vя yetiшdirir: filosoflar, alimlяr vя яdiblяrdяn - Nizamidяn dяrs alan Иskяndяr xarakter, cяsarяt vя qяhrяmanlыьы ilя bяrabяr, alim, filosof vя tяdbirli bir insan kimi dя tanыnыr.

"Nizaminin tяqdimatыnda Иskяndяr цчцn ordu da, hяrb dя mяqsяd deyil, yalnыz bir vasitяdir. Hяrb цчцn hяrb prinsipini o, kюkцndяn rяdd edir".

(Professor. X.Yusifov).

Nizamiyя gюrя Иskяndяr fitnяkarlыqla heч bir mцharibя aparmamышdыr. Onun apardыьы

mцharibяlяr isя haqqыn vя яdalяtin yanыnda olduьunu sяrgilяyir. Daraya qarшы etmiш olduьu mцharibя sыrf mцdafiя xarakteri daшыmыш, bundan baшqa iki mцhцm dюyцшц: biri misirlilяrin xahiшi ilя zяngibarlы basqыnчыlara, digяri isя qafqazlыlarыn xahiшi ilя soyьunчu ruslara qarшы olmuшdur. Haqq edяrяk dя deyя bilяrik ki, Nizami яdяbi qяhrяmanыna юz яllяri ilя "haqqяdalяt шineli" biчmiш vя geyindirmiшdir.

Bцtцn yaradыcыlыьы boyu onu daim narahat etmiш vя dцшцndцrmцш ictimai hяyat hadisяlяrini filosof шair insan vя cяmiyyяt mцnasibяtlяrini юz fяl-

sяfi gюrцшlяri яsasыnda qяlяmя almыш, bu ictimai problemlяri doьuran sяbяblяri, hяm dя onlardan xilas yollarыnы tapmaq istяmiшdir.

Dюvlяtin ictimai bяrabяrlik tяmin etmяyя, bilik vя mяhяbbяtlя idarя etmяyя borclu olan bir яdalяt orqanы olduьunu yяqin edяn Nizami mцasirlяrimizin can atdыqlarы tяzadsыz vя sцni чяkiшmяlяr bilmяyяn, amirlik vя istismara yol vermяyяn bяrabяrчi bir dюvlяt idealыnыn mцjdяsini "Иskяndяrnamя"dя vermiшdir. "Иqbalnamя"dя Nizami utopiyasыnыn zirvяsi olan xoшbяxtlяr diyarыnda haqqяdalяt hakimi-mцtlяqdir: baьlar чяpяrsizdir, sцrцlяr чobansыz otlayыr, hяr yerdя vя hяr iшdя bяrabяrlik hюkm sцrцr, zяngin dцkanlar qыfыl "tanыmыr", nя oьurluq edяn var, nя dя oьruya imkan. Bцtцn bunlarыn цzяrindя nяzarяtя ИNSAN vя ЯDALЯT bяrabяrhцquqlu cavabdehlяrdir. Hяr шeyi tяrяzidя bяrabяr saxlayan da яdalяtdir.

Nizaminin "Xяmsя"dя bяyan etdiyi, gюstяrdiyi яdalяt konsepsiyasы юzц bir mяktяbdir, яsil hяyat akademiyasыdыr. Bu akademiyanыn mяzunlarы яdalяtsiz ola bilmяzlяr.

"Sabir чюrяksiz yaшar, amma Nizamisiz yox". Haqq vя яdalяtsevяr Sabirin bu mцdrik kяlamы gцnцmцzцn hяr bir Nizami pяrяstiшkarыnыn, Nizami sevяrinin dilindя яbяdiyaшar шairя яvяzsiz vя sonsuz ehtiramы bildirяn яn yaxшы mяhяbbяt simvolu kimi - sevgi simfoniyasы kimi юz яtrini hцdudsuz zamana vя mяkana yaymaqdadыr.

Doqquz яsrя yaxыndыr ki, Nizami irsi, Nizami dцhasы Azяrbaycanda mяdяni-mяnяvi gerчяkliyin цzvi tяrkib hissяsinя, цmumxalq mяnяviyyatыnыn bir parчasыna чevrilmiш Nizami dцhasы, onun sehrli qяlяmindяn boy alыb boy verяn irsi tяkcя шяrqin yox, eyni zamanda qяrbin

dя sюz-sяnяt xяzinяsini zяnginlяшdirmяkdя, fikir vя dцшцncяlяri zinяtlяndirmяkdяdir. Юlmяz Nizami irsi bu doqquz яsrlik zaman hцdudunu aшaraq bцtцnlцkdя Azяrbaycan - tцrk dцnyasыnыn - bцtюvlцkdя Шяrqin яdяbi-mяdяni sяrvяtlяrini dцnya orbiti ilя birlяшdirmяkdя davam edir. Иndiki чaьыmыzda - yeni tяfяkkцrцn, dцnyagюrцшцn vя яxlaqыn, яqli-mяnяvi inkiшafыn, milli, milli olduьu qяdяr dя цmumbяшяri dяyяr vя beynяlmilяl elmi sяrvяt axtarышlarыnыn mцasir mяrhяlяsindя Nizami "Xяmsя"sindяki utopiya яsil bir gerчяklik, hяqiqяt vя яmяl gцzgцsцndя iчindя yaшadыьыmыz dцnyanыn яxlaq kodeksinя vя яdalяt юlчцsцnя чevrilmяkdяdir.

Nizami Gяncяvinin "Xяmsя"sindяki sosial-siyasi gюrцшlяrinin miqyasы, onun mяzmunu, insana, insanыn vяtяndaш cяmiyyяtindя mюvqeyinя, roluna, humanist mahiyyяtinя verdiyi qiymяti, яqli-яxlaqi-sosial inkiшafы ilя XXЫ яsrin dя ideoloji cяbhяsindя dayanaraq humanizm vя irtica mцbahisяlяrinя юz sяsini qataraq bяшяr юvladlarыnы yeni humanist vя яdalяtli cяmiyyяtя, dцnya dцzяninя, dюvlяtчilik modelinя sяslяyir. Яyri dolanmaqla yoxdur iшimiz, Dцzlцkdяn baшqa yol tanыmыrыq biz. Яyrilik yoluna чяkmiшik hasar, Dцzlцklя olmuшuq яzabdan kяnar.

Yalan gяtirmяrik biz dilimizя, Яyri yuxular da gюrцnmяz bizя.

Acizin dяrdinя edяrik чara, Xilas eylяyяrik dцшяrsя dara.

Bizim aramыzda bilsяk ki, яgяr, Birinя bir iшdя yetiшib zяrяr, Biz юz kisяmizdяn onu юdяrik, Verib mayasыnы tяsin edяrik.

Bizdя bяrabяrdir hamыnыn varы, Bяrabяr bюlяrik bцtцn mallarы.

Bizdя artыq deyil heч kяsdяn heч kяs.

Bizdя aьlayana heч kimsя gцlmяz.

Oьrudan qorxmarыq, biz nя шяhяrdя, Keшikчi qoymarыq, nя dя чюllяrdя.

Oьurluq elяmяz bizdя bir nяfяr, Oьurlaya bilmяz bizdяn юzgяlяr.

Nя zяncir, nя qыfыl gюrяr qapыlar, Gюzяtчisiz otlar bizim mal-davar.

Utopist Nizaminin dя bu gцnkц dцnyanыn da gяlib чatmaq, haqq etmяk, qovuшmaq istяdiyi cяmiyyяt budur.

Onun da mayakы - yolgюstяrяni Nizaminin ideyalarы, Nizaminin яdalяt konsepsiyasыdыr.

сящ. 6

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

103 йашлы Азярбайъан Ордусу Нярминя ЯЗИЗОВА, Шяki Рegional Яdliyyя Иdarяsinin mяslяhяtчisi Bяшяr tarixindя 2 cцr dюvlяt vя iki cцr ordu tipi mюvcuddur, irticaчы vя hцmanist.

Dюvlяtlяrin qarшыsыna qoyduqlarы mяqsяd yцrцtdцklяri siyasяtdя юz яksini tapыr. Bu sяbяbdяn mяqsяd vя niyyяt hяmin siyasяtin hяyata keчirilmяsinя yюnяlir.

Tarix boyu bu siyasяtя irticaчы dюvlяtlяr mцxtяlif don geydirmяyя чalышmышlar, amma mяqsяd axыrda bir olmuшdur. Чar imperiyasыnыn da yцrцtdцyц siyasяt "parчala vя hюkm sцr" prinsipinя яsaslanыr. Tarix hяr zaman tяkrarlanыr, bяшяriyyяt tarixinin яn dяhшяtli vя яn qanlы hяrbi-feodal mцstяmlяkя rejimi olan Чar Rusiyasы da Azяrbaycan Xalqыnыn dюvlяtчilik яnяnяlяrini mяhv edя bilmяdi. Rus imperiyasыnыn qяddar siyasяtinin son mяqsяdi Cяnubi Qafqazы Azяrbaycanыn tцrkmцsяlman яhalisindяn "tяmizlяmяk", bundan sonra Иran vя Tцrkiyяni aradan qaldыrыb rahatca isti dяnizlяrя чыxmaq, bununla da Rusiyanыn tarixi arzusuna - Hindistana yetiшmяk niyyяtinя nail olmaq idi. Mяhz bu mяqsяdlя dя bir tяrяfdяn imperiyanыn ayrыayrы yerlяrindяn Azяrbaycan яrazisinя mцxtяlif mяnшяli xristiyan яhali "ermяnilяr" kючцrцlцb gяtirilir, digяr tяrяfdяndя yerli яhalinin xiristiyanlaшdыrыlmasы vя ruslaшdыrыlmasы siyasяti yeridilirdi. Daha dяшшяtlisi bu idi ki, hяmin qanlы siyasяti daha uьurla hяyata keчirmяk цчцn ermяni-mцsяlman qыrьыnlarы tюrяdilirdi. Юlkяnin шimal-qяrb hцdudlarыnda isя Azяrbaycan vя gцrcц xalqlarы arasыna nifaq salmaq siyasяti yeridilirdi. Bir sюzlя, Azяrbaycan Чar Rusiyasыnыn millimцstяmlяkячilik siyasяtinin яn dяhшяtli sыnaq meydanыna чevrilmiшdi. Иdarя olunmaьa deyil idarя etmяyя vяrdiш etmiш Azяrbaycan xalqы юzцnцn qabaqcыl ziyalыlarыnыn baшчыlыьы altыnda bцtцn Rusiyanыn tцrkmцsяlman xalqlarыnыn milli azadlыq hяrяkatыnыn юnцnя keчdi. Mцddяt яrzindя Rusiyanыn ictimai-siyasi vя dюvlяtчilik sahяsindя gedяn proseslяrdя yaxыndan iшtirak edяn Azяrbaycanlы ziyalыlarы bюyцk dюvlяtчilik tяcrцbяsi qazanmышdыlar. 1917-ci ilin fevralыnda Rusiyada Romanovlar mцtlяqiyyяti devrilmiшdi. Monarxiya rejimi aradan qaldыrыldыqdan sonra hakimiyyяtя gяlяn mцvяqqяti hюkumяt Cяnubi Qafqazыn idarячiliyi цzrя Xцsusi Komitя yaratdы. Lakin mцvяqqяti hюkumяt uzun mцddяt hakimiyyяtdя qala bilmяdi. 1917ci ilin hakimiyyяt чevriliшi nяticяsindя Cяnubi Qafqazdan Rusiyanыn Mцяssisяlяr Mяclisinя seчilяn deputatlar Petroqrada vя Moskvaya gedя bilmяdilяr. Onlar 1918-ci il fevralыn 14-dя Tibilisidя Zaqafqaziyanыn Ali hakimiyyяt orqanы olan Zaqafqaziya Seymini, baшqa sюzlя Zaqafqaziya Parlamentini yaratdыlar.

Zaqafqaziya Seymindя Mцsяlman fraksiyasыnыn Mцяssisяlяr Mяclisinя seчkilяr zamanы Azяrbaycanыn, habelя bцtцn Cяnubi Qafqazыn bir milyondan чox tцrk-mцsяlman seчicisini 44 deputat tяmsil edirdi.

Zaqafqaziya Seyminin Mцsяlman Fraksiyasы, faktiki olaraq, Zaqafqaziya Mцsяlman Шurasы, daha doьrusu, Zaqafqaziya Mцsяlman Parlamenti

funksiyasыnы yerinя yetirirdi.

Maraqlы vя eyni zamanda qanunauyьun hal idi ki, Dюvlяt Dumalarыnda olduьu kimi, Zaqafqaziya Seyminin dя яn габагcыl цzvlяri Azяrbaycan nцmayяndяlяri idilяr. Mяhz onlarыn tяlяbi ilя 1918-ci il aprelin 9da Zaqafqaziya Seymi Zaqafqaziyanыn mцstяqilliyini elan etdi vя Birlяшmiш Zaqafqaziya Cцmhuriyyяti yaradыldы. Lakin daxili vя xarici siyasяt sahяsindя kяskin milli mяnafe ziddiyyяtlяrinin olmasы Zaqafqaziya Seymi vя Birlяшmiш Zaqafqaziya Cumhuriyyяti hюkumяtinin konkret addыmlar atmasыna imkan vermяdi. Nяticяdя 1918-ci il mayыn 25-dя gцrcц nцmayяndяlяr Seymdяn чыxdыlar vя ertяsi gцn - mayыn 26-da Gцrcцstanыn mцstяqilliyini elan etdilяr.

Azяrbaycan mayыn 27dя Seymin Mцsяlman Fraksiyasыnыn, yяni Zaqafqaziya Mцsяlman Шurasыnыn (faktiki olaraq Zaqafqaziya Mцsяlman Parlamentinin) цzvцlяri dя ayrыca iclaslarыnы keчirdilяr vя Azяrbaycanыn mцstяqilliyini elan etmяk qяrarыna gяldilяr. Bu mяqsяdlя Zaqafqaziya mцsяlman Шurasы юzцnц Azяrbaycan Milli Шurasы, daha doьrusu, Azяrbaycan Parlamentini elan etdi.

Mayыn 28-dя Hяsяn bяy Aьayevin sяdrliyi ilя Azяrbaycan Milli Шurasыnыn tarixi iclasы keчirildi. Hяmin iclasda Azяrbaycan Xalq Cumhuriyyяtinin Иstiqlal Bяyannamяsini qяbul etdi. Azяrbaycan Xalq Cumhuriyyяti elan olunandan sonra bir sыra ilklяrя imza atdы. Bu ilklяrdяn biri dя Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin Ordusunun yaradыlmasыdыr. Yenicя istiqlaliyyяt qazanmыш Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin mцdafiяsi яn mцhцm юndя duran mяsяlяlяrdяn biri idi.

1918-ci il iyunun 17-dя hakimiyyяtя gяlяn Фятяли хан Xoyskinin baшчыlыq etdiyi Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti hюkumяti чox aьыr bir beynяlxalq vя daxili шяraitdя, faktiki olaraq soyqыrыm taleyi yaшayan Аzяrbaycan xalqыnы tarixin яn aьыr qanlы burulьanыndan чыxarmaq mяsu-liyyяtini юz цzяrinя gюtцrmяli ol-du. Hюkumяt yaranmыш vяziyyяtdяn чыxmaq цчцn iИk gцnlяrdяcя qяti tяdbirlяrя яl atdы. Иyunun 19-da bцtцn Azяrbaycan яrazisindя hяrbi vяziyyяt elan olundu. Иyunun 24-dя qыrmыzы parчa цzяrindя Aь aypara vя aь sяkkizguшяli ulduz tяsvir olunan bayraq azad Azяrbaycanыn dюvlяt rяmzlяrin-dяn biri kimi qяbul olundu. Иyunun 26-da Mцsяlman hяrbi korpusu ayrыca Azяrbaycan Kor-pusuna чevrildi vя hяmin korpusun komandirinя general rцtbяsi verildi. Diviziya koman-diri sяlahiyyяtlяrinя malik olan Azяrbaycan Korpusunun komandiri hюkumяtin xцsusi tapшыrыьыnы yerinя yetirmяyя baшladы ki, bu da faktiki olaraq Azяrbaycan Silahlы Qцvvяlяrinin yaradыlmasы demяk idi. Иyunun 27-dя Azяrbaycantцrk dilli dюvlяt elan olundu.

Dюvlяt quruculuьu daha da geniшlяndirildi.

Sovet Rusiyasыnыn beynяlxalq hцquq normalarыnы tapdalayan 1920-ci ilin 27 Apreldя hяrbi mцdaxilяsi vя XЫ-ci Qыrmыzы Ordu hissяsinin qanlы dюyцш яmяliyyatlarы nяticяsindя Azяrbaycan yenidяn Rusiya tяrkibinя qatыlsa, da Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti xalqыmыzыn azadlыq hяrakatы tarixindя dяrin iz qoydu. Azяrbaycan xalqыnыn tarixindя ilk Ordu quran Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяti, eyni zamanda bцtцn Шяrqdя, о cцmlяdяn

tцrk-islam dцnyasыnda ilk demokratik, hцquqi vя dцnyяvi dюvlяt nцmunяsi idi. Azяrbaycan Xalqы heч vaxt bu tarixi hadisяni yaddaшlardan silmяdi, юz azadlыьы vя mцstяqilliyi uьrunda mцbarizяsini Sovet dюvrцndя dя davam etdirdi. Stalin represiyasi Azяrbaycanыn "dцшцnяn beyinlяrini" Sibir чюllяrindя, "katorqa" rejimi ilя mяhv etmяyя чalышsa da, xalqыn genetik iradяsini mяhv edя bilmяdi. Xalq iчяrisindяn чыxan, 1969-cu ilin iyun ayыnыn 15-dя hakimiyyяtя gяlяn Heydяr Яliyev Azяrbaycan xalqыnыn yarыmчыq qalmыш azadlыq ideyalarыnыn bяrpa olunmasы, millяt vя xalq olaraq inkiшaf etmяsindя bюyцk rol oynadы, bu il tarixя "qaydыш ili" kimi hяkk olundu.

Ulu Юndяri Heydяr Яliyevin hakimiyyяtя gяldiyi ilk gцnlяrdя hцquqi vя demokratik dюvlяt quruculuьu sahяsindя silsilя tяdbirlяr hяyata keчirdi. Юlkяdя яhalinin mariflяndirilmяsi, hцquq sis-

milli zяmindя daim buyruq qulu olan ermяnilяri silahlandыraraq Qarabaьda qяtliyamlar, soyqыrыmlar tюrяtmяklя Azяrbaycanыn яzяli vя яbяdi torpaqlarыnыn xeyli hissяsini ermяni vandallarыnыn яsarяti altыna verdi. Bu illяrdя Azяrbaycan xalqыnы qorxutmaq, onun azadlыq ideyalarыnы yerindяcя boьmaq mяqsяdilя Bakыda Qanlы Yanvar hadisяsini, bюlgяlяrdя qыrьыnlar, ardыnca isя Kяlbяcяrdя vя Xocalыda soyqыrыmlarы tюrяdildi.

Azadlыьы tanklar altыnda яzilsяdя xalq яyilmяdi. Daьlыq Qarabaь adlы яrazidяn minlяrcя tцrk-mцsяlman evlяrindяn-eшiklяrindяn sцrgцn edildi. Sovet imperiyasы isя buna sadяcя seyrici mюvqeyindя qalmaqla torpaqlarыmыzы ermяni vandallarы tяrяfindяn iшьalыna aчыq-aydыn dяstяk verdi.

Heydяr Яliyev tяrяfindяn bцtцn bu planlы tюrяdilmiш soyqыrыmlara siyasi hцquqi qiymяt verildi. Яliyev bцtцn bu hцcumlarыn aьrы vя acыsыnы hяlя Sovet Иttifaqы

teminin inkiшafы, ordu quruculuьu sahяsindя bюyцk tarixi ilklяrя imza atыldы. 1978-ci ildя Azяrbaycan Respublikasыnыn Konistitusiyasыnыn qяbulu zamanы Heydяr Яliyevin bюyцk iradяsi nяticяsindя Konistitusiyaya Azяrbaycanda dюvlяt dili "Azяrbaycan dili" olmasы qeyd edilmiшdir. Dюvlяt idarячiliyindя rus dili ilя yanaшы Azяrbaycan dili dя dюvlяt dili kimi iшlяnmяyя baшladы. Heydяr Яliyev bilirdi ki, Azяrbaycan SSRИ tяrkibindя mцstяqil dюvlяtdirsя, onun bu sahяdя milli kadrlarы olmalыdыr.

Ordu quruculuьu sahяsindя milli kadrlarыn hazыrlanmasы цчцn Bakыda 1971-ci ildя Cцmшцd Naxчыvanski adыna hяrbi mяktяbin tяmяlini qoydu. Onun bu uzaq gюrяnliyi sayяsindя Azяrbaycanda hяrbi sahяdя mцtяшшяkkil hяrbi kadrlar hazыrlandы vя bu mяktяbdя hяrbi tяhsil almaq arzusunda olan mцdavimlяrin sayы ildяn -ilя artmaьa baшladы.

Sovet imperiyasыnыn bir nюmrяli ideyasы olan "parчala vя hюkm sцr" prinsipi, total-idarячilik sistemindя baш verяn laxlamalar, milli azadlыq hяrakatыnыn gцclяnmяsi 80-cы illяrin axыrlarыnda юlkяdя milli zяmin nяticяsindя toqquшmalarыn baшlanmasы xalqыn azadlыq meyllяrinin gцclяnmяsinя sяbяb oldu. Юlkяni milli azadlыqlar hяbsxanasыna чevirяn Sovet imperiyasы idarя edilmяyя deyil, idarя etmяk iqtidarыnda olan Azяrbaycan xalqыnыn юz azadlыьы цьrunda, mцstяqilliyi uьrunda mцbarizяyя qaldыrdы. Lakin 80-cы vя 90-cы illяrin hadisяlяri oxu yayыndan чыxarmышdыr, Чar imperiyasы яnяnяlяrinя sadiq qalan Sovet imperiyasы gцc hesabыna bu azadlыq mцcadilяsini yatdыrmaq iqtidarыnda deyildi. Bunun цчцn

Kommunist Partiyasы Mяrkяzi Komitяsindя olarkяn belя his etmiшdi. Чцnki onun bir tцrk-mцsяlman olaraq Sovet hюkumяti Nazirlяr Komitяsindя yцksяk vяzifя tutmasы imperiya цчцn bir qorxu idi. Иclaslarda, yыьыncaqlarda rus dilindя sяrbяst mяntiqli vя savadlы чыxышlarы ilя яtrafыndakыlarы qorxuya salmышdы. Qorxuya dцшяn imperiya hiss edirdi ki, "Tцrk adamы" bu iradяsi ilя Sovet hakimiyyяtindя yцksяk vяzifя tutarsa, nяlяr baш verяcяyini yaxшы anlayыrdыlar. Qыsqanclыq, tцrkmцsяlman qorxusu цstяlik islamafobiya reyimin beynini qorxuya salmышdы. Ona qarшы haqsыz rяqabяt, quruplaшma, tяzйiqlяr mцsяlman dцnyasыnыn artыq oyanmasыna qarшы qabaqlayыcы tяdbirlяrin яsas baьlanьыcы idi. Sсenari artыq iшlяnmiш, daimа buyruq vя nюkяrчilik misiyasыnы yerinя yetirяn ermяni daшnaklarы цчцn yaшыl iшыq mяrkяzdяn yanыrdы. Иmperiya azяrbaycanlыlarыn vяtяn vя xalq цчцn necя mяrdliklя dюyш qabiliyyяtinя malik olmasыnы hяlя formalaшmaqda olan Cцmhuriyyяt ordusundan dadmышdыlar. Tяk qыlыncla цstцnя yцrцyяn bolшevik ermяni millяtчilяrini yerя sяrяn Cцmhuriyyяt ordusunun qяhrяmanlыьы tarixя hoparaq yaddan чыxmamышdы.

Elя buna gюrя dя яvvяlcяdяn 80-90-cы illяrdя hazыrlanmыш plana яsasяn yerli яhalidя olan bцtцn silah-sursat yыьыldы, buna etiraz edяn mяrd oьullar tяqiblяrя mяruz qaldыlar. Nяhayяt Sovet imperiyasы himayяdarlыьы altыnda ermяni vandallarы Azяrbaycan torpaqlarыnы, Qarabaь deyilяn яrazini iшьal etdilяr. Tarix daim tяkrarlanыr. 1918-1920-ci illяrdя olduьu kimi yenя azяrbay-

cаn torpaqlarы parчalanaraq zяbt edildi. Lakin bu hяlя son deyildi. Юlkяdя gцclяnяn milli azadlыq hяrakatы xalqыn юz mцqяddяratыnыn tяmin edilmяsi nяticяsindя 1991-ci ilin oktyabrыn 18-dя ikinci dяfя Azяrbaycan юz mцstяqilliyini bяrpa etdi. Dцшmяn qarшыsыnda sipяr olan Ulu Юndяr Heydяr Яliyev bu чяtin gцndя Azяrbaycan xalqыnыn yanыnda oldu.

1993-cц ilin 3 iyunda xalqыn dяstяyilя Azяrbaycana qayыdan Heydяr Яliyev iyunун 15-дя Azяrbaycan Ali Sovetinin sяdri vяzifяsinя gяlmяklя вя xalqы юz ardыnca aparmaqla ikinci dяfя azadlыьы xalqa bяxш etdi. Xalqы яtrafыna topladы, mяsяlяnin hяll yollunu yalnыz inkiшafda, maariflяnmяkdя, qazanыlan azadlыьы qorunub saxlanыlmasы цчцn ordu quruculuьunun mюhkяmlяndirilmяsindя gюrdц.

15 iyun Azяrbaycan tarixinя yenidяn "qurtuluш ili" kimi dцшdц. Sual oluna bilяr biz nяdяn qurtulduq? Яlbяtтя, Sovet imperiyasыnыn buxovundan, xaosdan, parчalanmaqdan, iqtidarsыzlыqdan - hяr cцr milli iqtsadi-siyasi gerilikdяn qurtulduq. ХХ яsr Azяrbaycan Xalqы цчцn iki яn bюyцk яlamяtdar hadisяnin baш vermяsi ilя yadda qaldы.

Azяrbaycan ХХ яsrin яvvяlindя 1918-ci ilin mayыn 28-dя Шяrqdя ilk dяfя Mцstяqil dюvlяt qurdu, ikinci dяfя 20-ci яsrin sonunda 1991-ci ildя bu azadlыьыna qovuшdu. ХХЫ яsrin яvvяllяrindя isя юz яzяli vя яbяdi torpaqlarы olan Qarabaь torpaьыnы ermяni vandallarыndan 44 gцnlцk savaшla geri aldы.

Bцtцn bunlar Azяrbaycan xalqыnыn юz torpaьыnы sevmяsi, ona sonsuz mяhяbbяti vя Ulu Юndяrin uzaqgюrяnliyi nяticяsindя юlkя iqtisadiyyatыnыn gцclяndirilmяsi, maariflяndirilmяsi vя nяhayяt Ordu quruculuьu sayяsindя apardыьы ardыcыl mяqsяdli mцbarizяsi oldu. Heydяr Яliyev bilirdi ki, gцclц dюvlяt, gцclц ordu dюvlяt quruculuьunda яsas meyarlardan biridir. Hяrb tarixinя qыzыl hяrflяrlя yazыlmыш 8 Noyabr, 44 gцnlцk Zяfяr onun bu ideyalarыnыn Ali Baш Komandanыmыz Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilяn siyasi kursunun qяlяbяsi idi. Birincisi Ordunun yeni silahlarla tяchiz edilmяsi, ikinci-pualarla hяrbi obyektlяrin peyk vasitяsi ilя mцяyyяnlяшmяklя daьыdыlmasы, цчцncц - orduda vяtяnpяrvяrlik hisslяrinin gцclяndirilmяsi, xalq iqtidar birliyi, dяmir yumruq siyasяti vя яn nяhayяt - gцclц siyasi iradя ordumuza tarixi Zяfяr qazandыrdы.

Dцnya hяrb siyasяtinя yeni kurs kimi daxil olan 44 gцnlцk "8 Noyabr Zяfяr" qяlяbяsi bu birliyin, Heydяr Яliyev kursunun bюyцk tяntяnяsidir. Hяrb sahяsindя "Kapitulyasiya Aktыnыn" imzalanmasы, bir gцllя belя atmadan, Aьdam, Laчыn vя Kяlbяcяrin qalib tяrяfя tяslim edilmяsi bюyцk siyasi qяlяbяnin nяticяsidir. Odur ki, Cцmhuriyyяt шairi Cяfяr Cabbarlыnыn Bakыnыn azad edilmяsi barяdя yazdыьы "Bakы mцharibяsi" pyesindяn olan bir шeri ilя tamamlamaq yerinя dцшяrdi: Tцrk saь ikяn yurduna яl vurulmaz, Юlsя dя, zяncir daшыmaz, qul olmaz, Юlkя mяnim, Vяtяn mяnim, yurd mяnim Иkяn arш irяli, arш irяli, яsgяrim.

Gedяrяm яsgяr olub Yurduma xidmяt edяrяm mяn, Qurban ollam Vяtяnя Onu candan sevяrяm...

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 7

QARABAЬ GЦNDЯLИYИ Рамиз ОРСЯР (Яввяли ютян сайымызда) Televizorda xяbяrlяrя baxыrdыm. Qarabaьdan, mцharibяdяn danышыrdыlar. Sonra da Gяncяni gюstяrdilяr. Nяnяmin dili-aьzы, sюzц-sюhbяti, bir dя onlara yardыm gяtirяn, ucaboylu, чatmaqaшlы azяri tцrkцnцn doьulduьu Gяncяni. Ermяnilяr gecя saat ikiyя iшlяmiш bцtцn шяhяr yuxuda ikяn dinc яhalini Yerevandan raket atяшinя tutmuшlar. Yaшayыш mяhяllяlяri xarabazarlыьa чevrilmiш, dinc яhali - qoca, cavan, arvad, uшaq daьыntыlar altыnda qalmышdы. Xilasedicilяr o gecяnin qaranlыьыnda, qorxu vя dяhшяtin iчindяn bu amansыz vяhшяtin vя insanlыьa xяyanяtin iчindяn talelяri qara gяtirmiш insanlarы axtarыrdыlar. Иlahi, itlяr dя daьыntыlar altыndan raket bombalarыnыn "qucaqladыьы" adamlarы axtarыrdыlar. Bax, torpaqlarыn altыndan bir yaralы tapыb чыxartdыlar, sevinirlяr. Bir uшaq da tapdыlar, yox, bu юlцb. Bu da yaralы, bu da yaralы... bir юlц, iki юlц, цч юlц, dюrd юlц... Adamlar dayanmыr, qaranlыq gecяnin baьrыnы sюkя-sюkя яcяlin qucaьыndakыlara юz qucaqlarыnы aчmaьa чalышыrdыlar...

Yer-gюy baшыma fыrlandы. Bu, nя insanlыq, bu, nя dяhшяt, bu, nя vяhшяt!

Dцnya susur. Gяncя qan aьlayыr, Azяrbaycan qan aьlayыr.

Hara gedirяmsя o ucaboylu, чatmaqaшlы Gяncяli balasы gяlib dururdu gюzlяrimin юnцndя. Qorxurdum, yaman qorxurdum, birdяn o da... Dilim, aьzыm nя danышыr, o kimdir, azяri tцrkц, mяn kimяm? Hяr yerdя, hяr yanda bu suala cavab axtarыram. Ишdя, iшlя ev arasыnda heч yerdя duruш gяtirя bilmirяm. Elя bilirяm hamы mяnя nя isя demяk istяyir, ancaq яhяmiyyяt vermяyib yanыmdan sяssizcя юtцb gedirlяr. Bцtцn bunlar bir az da mяni sыxыr.

Bir hяftя keчmяmiш ermяnilяr Yerevandan Gяncяyя ikinci dяfя raket zяrbяsi endirdilяr. Yenя dinc яhaliyя, yenя gecя vaxtы, yenя eyni amansыzlыqla! Yenя юlяnlяr, yenя yaralananlar! Gяncя qan aьlayыr, eyni zamanda zяncir чeynяyir. Azяrbaycan od iчindя. Yerevandan isя чal-чaьыr gюstяrirlяr, adamlar kef mяclislяri qururlar, юldцrdцklяrinя sevinirlяr.

Nяnяm dil boьaza qoymur. Oturub-durub sюyцr.

Hamыnы sюyцr. Юzц dя xяstяlяnib. Elя xяstя-xяstя dя sюyцr.

Televiziya kanallarы isя dюyцш sяhnяlяrini gюstяrir, raketlяrin, bombalarыn, gцllяlяrin necя can aldыьыnы - necя qan tюkdцyцnц gюstяrir.

Ermяnilяr mцsяlman qяbristanlыьыna raket zяrbяlяri endiriblяr. Beш nяfяr юlцb, yaralananlar var, qяbristanlыq yerlя-yeksan olub. Ermяni televiziya kanallarы bunu da bюyцk qяlяbя kimi xalqa sыrыyыrlar.

Ermяnilяr sanki toy-bayram yayыnlayыrlar, юzlяrinя sыьmыr, daшыb tюkцlцrlяr.

Bu nяdir? Bяrdя шяhяrini gюstяrirlяr. Gцnцn gцnorta чaьы, insanlarыn яn чox

iшlяk yeri. Yenя Yerevandan raket zяrbяlяri endiriblяr. Bяrdяnin kцчяlяrindяn sel яvяzinя qan axыr. Dцnяn dя Bяrdяnin kяndini raket atяшinя tutmuшdular. Gцnahsыz qыzcыьaz vandallыьыn qurbanы olmuшdu. Bu gцn dя belя - onlarla юlяn, yцzlяrlя yaralanan, dцnyanыn gюzц kor, qulaqlarы kar... Иnsanlыq mяhшяrdя, юmцr-gцn dar aьacыnda...

Bezdim televizordan, nяnяmin xяstяlяnmяsi dя bir yandan. Ишdяn icazя istяdim, dedilяr яrizя yaz, юz hesabыna mяzuniyyяt gюtцr.

Mяn isя яrizя yazыb iшdяn чыxdыm. Evdя oturub nяnяmя baxdыm. Nяnяmin tez saьalыb ayaьa qalxmaьыnы istяyirdim. Юzgя heч nя.

Evdяn yalnыz чюrяk almaq цчцn чыxыrdыm. Bir gцn dя

eшiklяri, mяktяblяri, xяstяxanalarы, uшaq baьчalarыnы yandыran da, яsgяr kazarmalarыnы, kюrpцlяri partladan da, evlяri talayan da, mal-qaranы gцllяlяyяn dя, unitazы qucaqlayыb daшыyan da, gюz yaшы axыdыb юzцnц yazыq gюstяrяn dя, tцrkя шяr-bюhtan yaьdыran da, bцtцn dцnyaya юz yalanlarыnы, шяrbюhtanlarыnы dцnyanыn gюzцnцn iчinя baxыb hяqiqяt kimi sыrыyanlar da,... ermяnidir, mяn dя ermяni. Onlarla mяnim fяrqim nяdir?

Hя, deyяn indi-indi Z.N.Tolstoyu, A.S.Puшk i n i dяrk etmяyя baшlayыram. Иyirmi yeddi ildя юyrяnя bilmяdiyimi 2020-nin oktyabr-noyabr aylarы юyrяtdi mяnя. Mяnim kimliyimi tanыtdы mяnя. Иkicя ayda tanыdыm юzцmц. Anladыm ki, ermяnilik

dя coьrafi vяziyyяtinя gюrя qяdimdяn ikiцzlц vя riyakardыr.

Bunlar daimi romalыlara nifrяtdяn, partiyalыlara isя hяsяddяn az qala partlayыrlar".

Bu gediшlя ermяnilяrin tцrkя olan nifrяtlяri onlarыn axы-rыna чыxacaq, bir xalq kimi sonunu gяtirяcяk.

Bunu da mяn yazыram, mяn Arminda. Иcveч sяyyahы A d a m M e t s i dя baшa dцшdцm: "Dяrisi aь qullarыn яn pisi ermяnilяrdir. Abыr-hяyalarы yoxdur, oьurluqlarы olduqca mяшhurdur. Onlar yalnыz dяyяnяk vя qorxu altыnda yaxшы iшlяyirlяr".

Hansы birini xatыrlayыm, hansы birini yazыm. Utanыram, utanыram da dцnyanыn цzцnя baxmaьa. Gцnяш шяfяqlяri altыnda suya dюnцb axan buz kimi яriyirяm daha.

Эянъя вя Бярдя ермяни фашистляринин вурдуьу ракет зярбяляриндян сонра чюrяk alыb evя qayыdanda gюrdцm nяnяm televizorun qabaьыnda oturub. Mяni gюrяn kimi baшladы: - Gяl, gяl bax. Mцharibя dayanыb. Ermяnilяr Yerevana kючцrlяr. Vяssalam, indi hяrя юz yerini tanыyacaq. Cavanlar hayыf oldu, gюr neчя gяlin dul qaldы, neчя qыzыn, neчя oьlanыn toyu чalыnmayacaq. Tir boyunlarыn mяddяsi faьыr-fуьaranыn baшыnda чatladы. Чюrяyi stolun цstцnя qoyub, nяnяmin yanыnda divanda oturub ARB-24 kanalыna baxdыm. Ermяnilяrin Kяlbяcяrdяn kючцnц gюstяrirdilяr. Biri evin damыnы sюkцr, biri malqaranы gцllяlяyir, biri aьaclarы kяsir, biri mяktяbi yandыrыr, biri dя unitazы qucaqlayыb onu kюч maшыnыna qaldыrыrdы. Цrяyim caьь elяdi. Elя bil nяsя qыrыlыb iчimя tюkцldц.

Ekranыn bir yarыsыnda azяri tцrklяrinin Kяlbяcяrdяn kючцnц gюstяrirdilяr. Qышыn qarы, adamlar baшыaчыq, ayaqlarы yalыn, qorxu vя tяlaш iчindя. Иki kюч, iki millяt! Иlahi bu nя dяhшяt, bu nя vяhшяt! Bu nя zillяt! Baxmaq da olmur.

Deyяsяn mяn kimliyimin cavabыnы tapmышam.

Yatmыш шяhяrя geчя yuxuda ikяn bomba atan da, qяbиrstanlыьa fosforlu raket tullayan da, qяbirlяri sюkцb юlцlяri talayan da, dinc яhalini gцllяbaran edяn dя, top atяшinя, mяrmi yaьышыna tutan da, aьaclarы kяsib tяbiяtя яl qaldыran da, su kяhrizlяrini zяhяrlяyяn dя, hяr tяrяfi minalayan da, ev-

nяdir. Anladыm ki, Fransыz yazычыsы vя sяyyahы A l e k s a n d r D ц m a : "Ermяnilяr hяmiшя baшqa dinя qulluq edяn hюkmdarlarыn hakimiyyяti altыnda olmuшlar. Nяticяdя юz fikir vя duyьularыnы gizli saxlayan hiylяgяr vя kяlяkbaz adamlara чevrilmiшlяr". - дцз демишдир.

Fransыz sяyyahы Qraf de Шoleni dя anladыm. "Ermяnilяrin yoxsulluq vя яzabяziyyяt чяkmяsi mяndя onlara bюyцk rяhm oyatmasыna baxmayaraq, onlarыn haramzadalыьы, kяlяkbazlыьы o dяrяcяdя biabыrчы, o qяdяr hiddяtlяndirici idi ki, mяn heч vaxt onlara baьlana bilmяzdim". Иngilis K a r l M a r k s ы da baшa dцшдцm: "Ermяnilяr saь qalmaq цчцn юz qadыnlarыnы digяr xalqlara satan ilk xalqdыr." Ermяnilяr tцrk dronlarы ilя dюyцшя юz qadыn vя qыzlarыna "xeyir-dua verib" gюndяrirdilяr.

XЫX яsr ermяni yazarы Ovanes Tumanyan: "Biz dцnyada яn bяdbяxt tayfayыq. Чцnki siyasi cяhяtdяn heч vaxt mцstяqil ola bilmяdik. Юzцmцzdяn vasitя, qadыnlarыmыzdan fahiшя kimi istifadя ediblяr hяmiшя" - Niyя belя deyib. Varlыьыm qяdяr Ovanes Tumanyana inanыram. O, nя deyibsя, dцz deyib. Adam юzцnя niyя шяr atsыn, qara yaxsыn ki! Nя var olanы deyib, gюrdцyцnц dя yazыb. Tцrklяr belя dя deyiblяr: "Gюrцnяn daьa nя bяlяdчi?!"

Tatsit niyя belя yazыb, onu da baшa dцшdцm: "Bu xalq (ermяni) xasiyyяtinя, istяrsя

Serqi Sadcayan ыn: "Ermяnilяr aslan deyil, юzlяrindяn daha gцclц olan millяtlяrя xidmяt edяn чaqqallardы" - qяnaяti niyя yadыma dцшdц?! Bunu qoyuram bir kяnara. Tцrk hюkmdarы Я m i r T e y m u r un: "Ermяnilяri bir millяt kimi yer цzцndяn silmяdiyim цчцn gяlяcяkdя ya mяni alqышlayacaq, ya da lяnяtlяyяcяklяr". - iddiasы цrяyimя qor doldurdu. Bu gцn kimsя dilinя gяtirib ermяniчiliyin цzцnя bir sюz demяsя dя, цrяklяrindя Яmir Teymuru lяnяtlяyяnlяr чoxluq tяшkil edir.

Mяn bunu dцnyanыn gюzцndяn, yazыlmыш qalaqqalaq kitablarыn sяtirlяrindяn oxuyuram. "Ermяnilяrin eybi: bяd fel, kцndя bяdяn, oьru, gюzцgюtцrmяyяn, bir ayaьы qaчmaqda olan, яmrя baxmayan, yersiz hay-kцy salan, vяfasыz, riyakar, sюyцшsюyяn, цrяyi xыrtlы, aьasыna dцшmяnчilikdir". ("Qabusnamя") Yox, daha bяsdir, heч nяyi yada salmaq, xatыrlamaq istяmirяm. Qapыmыza yardыm gяtirяn ucaboylu, чatmaqaшlы Gяncяli balasыnы da birdяfяlik yaddaшыmdan silmяk istяyirяm.

Hя, heч bilirsiz onunla qarшыlaшanda mяn цzцmц niyя yana чevirirdim? Чцnki, onun baxышlarыndan цzцmя, gюzцmя nur yaьыrdы, gцnяш nuru. Mяn dя o gцnяш iшыьыnda яrimяyim deyя цrяyimя qarшы чыxыr vя цzцmц yana чevirirdim. Baxышlarыmыzыn toqquшmasыndan da qorxurdum.

Daha qorxularыmdan

яsяr-яlamяt qalmayыb. O, Gяncяyя qayыdыb, Allah bilir, indi haradadыr? Bяlkя heч mяni xatыrlamыr da. Ermяnilяrя qarшы, yox, yox ermяniчiliyя qarшы sяngяrdя yer alыb.

Mяn isя qяrarыmы vermiшяm: ulu ruhlarыn yanыna getmяk! Daha buralar mяnlik deyil, gюrяk oralarda din-iman qalыbmы?

Bяli, юzцmя qыyacaьam, mяn шяrяfsizliklя yaшamaq istяmirяm. Nя olsun ki, ermяniyяm. Ucaboylu, чatmaqaшlы Gяncяli balasыnыn dediyi kimi: "millяtin nя dяxli? Яsas adam olmaqdыr".

Yenя bu hardan yadыma dцшdц, dinc buraxmыr mяni, yaddaшыmы qanada-qanada durur. Ona gюrя dя bu dцnyadan чыxыb gedяcяyяm. Яn яsasы isя ermяniчilik mяngяnя kimi sыxыr mяni, havam чatmыr, getdiyim yerlяrdя qяhяr boьur mяni. Bu ermяniчilik цrяyimя daь basыr, ayaqlarыmы qor kimi yandыrыr.

Yeriyяndя elя bil kюsюv цstцndя yeriyirяm.

Daha uzunчuluq elяmirяm. Bu mяktubu da ona gюrя gяlяcяyя yazdыm ki, mяnim qяrarыmda kimsяnin tяsiri yox, ermяniчilikdяn baшqa. Юzцnцzц ermяniчilik pandemiyasыndan qoruyun. Qoy Allah юzц yer цzцnц ermяniчilik pandemiyasыndan qorusun. Bu pandemiyanыn vaksini mяnim getdiyim yoldur.

Nяnяm dя yaxшыlaшыb, daha zamana yцk olmaьыna dяymяz.

Yazdыьыm mяktubu da nяnяmя saxlamыram. Ona gюrя ki, o, mяnim nяnяmdir, яziz Susanna nяnяm. Mяktubumu itirя bilяr. Юzцmlя gюtцrяcяyяm, чantamdan tapыlsыn, arzularыma чata bilmяsяm dя, heч olmasa bu mяktubum gяlяcяyя чatsыn. Bяli, gяlяcяyя mяktub!

Arminda qяlяmi stolun цstцnя qoydu, dяrindяn nяfяs aldы. Elя bil kцrяyindяn aьыr bir yцk gюtцrцldц. Kaьыzы qatlayыb чantasыna qoydu. Gяlib pяncяrяnin qabaьыnda dayandы, gюzdolusu evin pяncяrяsindяn uzaqlara baxdы. Sonra qayыdыb nяnяsinin yatdыьы otaьa keчdi.

O, шirin-шirin yuxudaydы. Bircя anlыq onu seyr etdi. Dilindяn bircя kяlmя sюz dцшdц: - Yazыq nяnяm!

Tez-tяlяsik яl чantasыnы gюtцrцb evin giriш qapыsыna tяrяf getdi. Arminda sanki harasa tяlяsirdi. Giriш qapыsыnыn yanыnda qoyulmuш bяdяnnцma gцzgцyя baxdы, saчыnы yыьышdыrыb, qapыnы aчdы. Bir anlыq ona elя gяldi ki, ucaboylu, чatmaqaшlы Gяncяli balasы qapыnыn kandarыnda onun qabaьыnы kяsib. Arminda sanki onun yanыndan siviшib keчdi. Bu, sadяcя Armindaya belя gяldi. Ucaboylu, чatmaqaшlы Gяncяli balasы bu ara Murov daьыnыn zirvяsindя sяngяrdя idi.

Arminda "Akademiчeskaya" metrostansiyasыna girdi. Eskalator onu qucaьыna alыb yerin tяkinя aparыrdы. Arzusu isя цrяyi ilя birgя dюyцnцrdц: юzцnц qatarыn altыna atmaq, bu yolla ermяniчilikdяn qurtarmaq!

Arminda giriшdя, perronun lap kяnarыnda dayandы, baшыnы qaldыrыb saata baxdы.

Saat 10-30-u gюstяrirdi. Qatarыn gяlmяsinя hяlя 30 saniyя vaxt vardы. (Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 8

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

Шяки иля Бергама Зяминя РЯСУЛОВА, “Йухары баш” Милли Тарих Мемарлыг Горуьунун бялядчиси Bir ananыn iki oьlu, Bir aьacыn iki qolu, O da ulu, bu da ulu Azяrbaycan-Tцrkiyя.

B.Vahabzadя.

Qardaш olmaq sadяcя bir ananыn-atanыn юvladы olmaq deyil. Qardaш olmaq mяnяn yoldaш olmaq, sirdaш olmaqdыr. Иnsanlar bir-birilяri ilя sцd qardaшы, qan qardaшы, din qardaшы olurlar. Шяhяrlяr isя birbirindяn uzaq olsalar da mяdяni, iqtisadi vя ticari qardaшlыqlar qururlar.

Belя qardaшlыqlardan biri dя бизим Шяki vя гардаш Тцркийянин Bergama шяhяri arasыnda yaranmышdыr. Bu qardaшlыьa doьru atыlan ilk addыm Qafqazdan Egeyя: tarix, ticarяt, mяdяniyyяt vя turizm mцnasibяtlяri "UNESCO Dцnya Mirasы Шяki vя Bergama qardaш Шяhяr Projesi" nцmunяsi adlы onlayn konfrans olub. Onlayn konfransыn moderatoru vя tяшkilatчыsы "Azяrbaycan Mяdяniyyяti" Sosial Platformasыnыn Tяшkilati iшlяr цzrя rяhbяri Цmidя Kяngяrli gюrцш haqqыnda mяlumat verяrяk tяdbiri aчыq elan edib.

Gюrцшdя Millяt vяkili Vцqar Иskяndяrov, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov, Bergama Bяlяdiyя Baшkanы Hakan Koшtu, Berga-

Qardaш юlkяlяrin qardaш шяhяrlяri ma Bяlяdiyяsi Spor Ишlяri Mцdiri Muhammed Шahin, Nяrimanov Rayon Gяnclяr vя Иdman Иdarяsinin rяisi Nяcяf Novruzov, Bergama Bяlяdiyяsi Kцltцr Mцdiri Yыldыray Kanat, Bergama Belediyesi UNESCO Birimi Eren Gцneш vя baшqalarы iшtirak ediblяr. Bu ilk gюrцшdя Tцrkiyя Azяrbaycan qardaшlыьы vя dostluьundan, Vяtяn Mцharibяsi zamanы Tцrkiyяnin Azяrbaycana mяnяvi dяstяyindяn bяhs edilib.

31 may 2021 ci il tarixindя isя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov vя Bergama Bяlяdiyя Baшkanы Hakan Koшtu iki шяhяrin qardaшlaшmasыna dair onlayn protokol imzalayыblar.

Mяlum pandemiya шяraiti bu qardaшlыьыn canlы olaraq mюhkяmlяndirilmяsinя maneяlяr yaratsa da onlayn gюrцшlяrя sяdd qoya bilmir. 6 iyul 2021 ci ildя qardaш шяhяrin nцmayяndяlяri arasыnda "Bergama vя Шяki шяhяrlяrinin memarlыq, sяnяt, tarix vя mяdяni baьlarы" adlы nюvbяti onlayn gюrцш tяшkil olunmuшdur. Gюrцшdя Bergama Bяlяdiyyя Baшkan Yardыmcыsы Cцneyt Umutlu, millяt vяkili Vцгар Иskяndяrovun kюmяkчilяri Anar Naьыyev вя Aysel Tahirova, Bergama Bяlяdiyyяsi UNESCO Birimi Sanat Tarixчisi Hatice Юzdemir, фiloloq Eren Gцneш, Юzel Kalem Mцdцrц Шenol Чakы, Mяdяniyyяt vя Sosyal Ишler Mцdirц Yыldыray Kanat, Karabцk Цniversitetindяn Dos. Dr. Anar Azizsoy, Bayburt Цniversitetindяn Yrd. Dos. Dr. Ramin Sadыqov ve Tцrkiyя qяzeti yazarы Tцrkoloq Meryem Aybike Si-

nan iшtirak etmiшdir. Gюrцшdя Qardaш шяhяrlяr Bergama vя Шяkinin ortaq dяyяrlяri, UNESCO Dцnya Mirasы olmalarы, hяr iki шяhяrin dяrin tarixi kюklяrя, fяrqli dinlяrя aid tikililяrя, tarixi vя tяbii gюzяlliklяrя, яnяnяvi xalq sяnяtkarlыьыna sahib olmalarы, tarixi Иpяk yolu цzяrindя yerlяшmяlяri, hяr iki шяhяrdя "Qala mяhяllяsinin" olmasы, yemяk mяdяniyyяtindя oxшarlыq (Ramazan Halvasы, Шяki halvasы) haqqыnda danышыlmыш, Шяkinin 2016 cы ildя

Fazыl vя Doxun nekropollarы, Qafqaz Albaniyasы dюvrцnя aid mяbяdlяr, Kiш kяndindя Qafqazыn ilk xristian mяbяdi, xanlыqlar dюnяminin yadigarы olan Xan sarayы, Шяkixanovlarыn evi, karvansaralar, mцxtяlif mяscid vя hamamlar, Чar Rusiyasы zamanыndan qalma mцlklяr, evlяr vя fabriklяr onu dцnyaya tanыdan memarlыq vя mяdяniyyяt nцmunяlяridir. Bergamada Akropol, Asklepion, Bazillika, Allianoi, mцxtяlif camilяr, hanlar (karvansar-

vol olaraq seчir. Hazыrda Asklepiondan gюtцrцlmцш mяrmяr sцtun цzяrindя olan ilan fiquru Bergama muzeyindя sяrgilяnir.

Dцnyanыn Yaradыcы шяhяrlяri siyahыsыnda yer alan Шяki шяbяkя, tяkalduz, papaqчыlыq, sandыqчыlыq, misgяrlik kimi xalq sяnяtlяrini yaшatdыьы kimi Bergama da Beynяlxalq Bergama Kermesi (Yarmarkasы), Cehiz vя Cehiz sяrmяsi, Sцnnяt yataьы, Dabbaqlыq, Sяbяt toxuma, Tel qыrma (sim ilя parчa цzяrindя

Tцrk Dцnyasыnыn Mяdяniyyяt Paytaxtы olmasы, шяhяrlяrin Beynяlxalq festivallara ev sahibliyi etmяsi vurьulanmыш, tяcrцbя vя fikir mцbadilяsi aparыlmышdыr.

Onlayn gюrцш 7 iyul 2021-ci il tarixindя Tцrkiyя qяzeti yazarы Meryem Aybike Sinan tяrяfindяn ictimaiyyяtя чatdыrыlmыш, "Шeki, her шeyden юnce цnlц шair Bahtiyar Vahapzade'nin doьduьu шehirdir" deyя tяqdim olunmuшdur (йазынын

alar) vя hamamlar шяhяrя turist axыnыnыn yaranmasыna sяbяb olmaqdadыr.

Akropol Bergamanыn яn qяdim memarlыq nцmunяlяrindяn biridir. Яrazinin relyefinя uyьun olaraq amfiteatr шяklindя inшaa edilmiш Akropol яrazisindя яn qяdim tikilinin tarixi e.я. VЫЫ-VЫ яsrlяrя aid edilir. Bergamanыn яn hцndцr yerindя, tяpя цzяrindя yer alan Akropol яrazisindя saray, mяbяd, kitabxana, antik teatr vя baшqa binalarыn qalыqlarыnы gюrmяk mцmkцndцr. Asiyanыn ilk kitabxanasы mяhz Bergamada aчыlыb. O, Misir Иskяndяriyyя kitabxanasыndan sonra ikinci kitabxana idi vя 200 min cildlik zяngin bir arxivi vardы.

Allianoi vя Asklepion saьlamlыq mяrkяzlяri olaraq bilinirlяr. Asklepionun saьlamlыq mцalicя mяrkяzi olaraq e.я. ЫV яsrdя qurulduьu gцman edilir.

Asklepionun mяbяdi, 3500 nяfяrlik teatrы, kitabxanasы vя s. olmuшdur. Иlk tibb vя яczaчыlыq simvolu olan ilan mяhz Bergama Asklepionda qяbul edilmiшdir.

Belя ki, яfsanяyя gюrя dяrdinя dяrman axtaran bir шяxs Asklepiona gяlir. Ancaq onun dяrdinin dяrmansыz olduьunu deyib mяrkяzя almыrlar. Xяstя gюrцr ki, iki ilan bir daш oyuьun iчindяn sцd iчir, sonra isя sцdц zяhяrlя qarышdыrыb geri tюkцr. Belяcя яli hяr yerdяn цzцlяn xяstя юlmяk mяqsяdi ilя hяmin sцdц iчir vя saьalыr. Иlan zяhяrinin шяfa verici xцsusiyyяti цzя чыxыr. Belяcя Asklepionun mяшhur hяkimi Bergamalы Qalen iki ilanы sim-

iшlяmя), Klarnet чalma adяtlяri ilя UNESCO nun qeyri-maddi mяdяni irs siyahыsыnda da yer almaqdadыr. Шяki mяtbяxinin pitisi, halvasы mяшhur olduьu kimi Bergamanыn da badыmcan cыьыrtmasы, balqabaq чiчяyi dolmasы, mixяkli lяblяbisi, qara tut suyu vя yalnыzca Ramazan ayыnda hazыrlanan Zцlbiyя шirniyyatы mяшhurdur.

Bяli, qardaшlaшdыьыmыz шяhяr zяngin maddi vя mяdяni irsя sahibdir. Яn яsasы isя bu irsя layiqincя sahib чыxыb. Hяm tarixi чevrяni, hяm tarixi-memarlыq abidяlяrini, hяm dя qeyrimaddi mяdяni irsi UNESCO kriteriyalarыna uyьun шяkildя qorumaq sahяsindя bizdяn daha чox tяcrцbяyя malikdir. Цmid edirik ki, bu qardaшlыq hяr iki шяhяr цчцn uьurlu vя faydalы olacaq.

Tцrkiyя vя Azяrbaycan dюvlяt olaraq tяk millяt, iki dюvlяtdir. Шяhяrlяrin qardaшlaшmasы isя bu baьыn daha da mюhkяmlяnmяsidir. Qardaшlыьыmыz mцbarяk!

там мятнини 9-ъу сящифядя охуйа билярсиниз. - Ред.)

Bergama dцnyanыn iyirmiyя yaxыn, Шяki isя ondan чox шяhяri ilя qardaшdыr. Bяs Bergama ilя Шяkini yaxыnlaшdыran, qardaш edяn nяdir? Яvvяlcя hяr iki шяhяrin UNESCO-nun Dцnya Mяdяni Иrs siyahыsыna daxil edildiyi qeyd olunmalыdыr. Bergama шяhяri UNESCO-nun 38-ci, Шяki isя 43-cц sessiyasыnda Dцnya Mяdяni Иrs siyahыsыna daxil edilmiшdir. Bergama UNESCO Dцnya Mяdяni Иrs Siyahыsыna (i), (ii), (iii), (iv), (vi), Шяki isя (ii) vя (v) kriteriyalara uyьun gяldiyinя gюrя salыnmышdыr.

Hяr iki шяhяr юzцndя mцxtяlif tarixi dюnяmlяrin yadigarlarыnы yaшatmaqdadыr. Шяkidя antik dюvr, Qafqaz Albaniyasы, Xanlыqlar dюnяmi vя Чar Rusiyasы dюvrцnя aid tarixi binalar qorunub saxlanыlыr. Bergamada isя antik dюvr, Roma dюvrц vя Tцrk hakimiyyяti dюvrцnя aid memarlыq nцmunяlяri шяhяrin tarixini gюz юnцnя чяrmяkdяdir. Шяkidя antik dюvrя aid

*** Фотоларда: Берэама бялядиййя башканы Щакан Кошту Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин башчысы Елхан Усубов, Шяки Бялядиййясинин сядри Майис Аллащвердийев вя Шяки Бялядиййяси сядринин биринъи мцавини Интигам Яширов Бергама Акрополунда вя Улу Ъамидя.

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

гардаш шящярляр олду Еэе’ден Кафказлара...

"Kardeш olmak!"

Sanыrыm yeryцzцnцn en gцzel ifadelerinden birisi bu olsa gerek. Birkaч aydыr bir kardeшlik hikаyesinin tanыьыyыm. Bugцn sizlere bu gцzel ve anlamlы hikаyeyi anlatacaьыm... Иzmir шehrimizin чok gцzel ilчelerinden olan Bergama, mimarisiyle, sanat, tarih ve kцltцrel baьlarыyla

UNESKO Dцnya Mirasы listesinde olan dюrt dюrtlцk beldelerimizden birisi. Чeшme, Foчa gibi ilчeler kadar gцndelik hayatta adыnы duymasak da Ege bюlgesinin aslыnda denize sahili olan, en gюrцlesi, gezilesi gцzel ilчelerinden biridir. Ишte bu gцzel ve tarihи ilчemiz Azerbaycan'ыn "Шeki" iliyle kardeш oldu. Шeki, Azerbaycan'ыn kuzeyinde, baшkent Bakц'nцn 370 km kuzeybatыsыnda Bцyцk Kafkas Sыradaьlarы eteьinde yer alan Azerbaycan'ыn kadim шehirlerinden biri ve turistik yюnleriyle юne чыkan bir kent. Tarihи юzelliklere

Tцrkiye эазетесинин kюшя yazarы M e r y e m A y b i k e S i n a n xanыm ийулун 7-дя Тцркийеэазетеси.ъом.тр сайтында Шeki-Bergama qardaшlыьыna dair “Еэейдян Гафгаза” адлы мягаля йазыб. Щямин йазыны олдуьу кими охуъуларымызын диггятиня чатдырырыг.

Мерйем Айбике СИНАН, Тцркийе эазетесинин кюшя йазары

haiz 84 anыt arasыnda kendine has mimari цslubuyla Шeki Han Sarayы юne чыksa da aslыnda шehir baшtan baшa destansы bir hцviyete sahiptir.

TЦRKSOY tarafыndan 2016 Yыlы Tцrk Dцnyasы Kцltцr Baшkenti seчilen Azer-

Шeki, her шeyden юnce цnlц шair Bahtiyar Vahapzade'nin doьduьu шehirdir.

Bergama Belediyesi ve Шeki kenti geчtiьimiz gцnlerde "Kardeш Шehir" oldular.

Bu iki шehri bюyle kardeшlik hukukuyla birbirine baьla-

olmasы;

yaklaшыm deьil elbette. Bir kardeшlik kюprцsц kurulur kurulmaz, kцltцr, eьitim, ticaret diplomasisi ayaklarы kurulmalы ve karшыlыklы, geniш kesimleri iчine alan programlara yer verilerek, halkыn bu baьы duymasы ve hissetmesi saьlanmalыdыr.

baycan'ыn Шeki шehri, tarihi ve doьal gцzellikleri bir arada barыndыrыyor. Kafkasya daьlarыnыn eteьinde bir masal шehrini andыran Шeki'de, tarihi yцzyыllara dayanan чok sayыda cami, kervansaray, kale, hamam ve diьer anыtlar bulunuyor. Шeki'de Cuma Camii ve Юmer Efendi Camii, kentin yakыn чevresinde bulunan; yeшilliklerin ortasыndaki kaplыca merkezi Markhal, Gel ve Gюr Kalesi, Kafkas Daьlarы'nыn 1300 metre yцkseьindeki ormanlarыn kucaьыndaki Bash Kungut Kюyц, tarihle iч iчe "Fazыl Kюy" gibi daha gюrцlecek чok yer var...

yan unsurlarы Bergama Belediyesi шюyle aчыklыyor: - Unesco Kenti olmalarы; - Geчmiшlerinin 3 bin yыla yakыn olmasы; - Tarihi ve doьal gцzellikleri bir arada barыndыrmalarы; - Tarihи Иpek Yolu цzerinde bulunmalarы; - Her iki kentte de aynы adla anыlan ve benzer юzellikli 'Kale Mahallesi' bulunmasы; - Yemek kцltцrlerinin benzerlik gюstermesi (Ramazan Helvasы, sura nohut yemeьi vb.); - Шeki'nin 2016 yыlы Tцrk Dцnyasы Kцltцr Baшkenti

ata topraьыna olan ilgisi, sevgisi ve muhabbetidir.

Hiчbir шekilde benzemeseler, ne olur ki? Burada юnemli olan tarihe, kцltцre, ortak geчmiшe olan vurgudur.

Keшke bцtцn Anadolu, ata yurduna bюyle kapыlar aralasa, gelinip gidilse, geliшler ve gidiшler sыklaшsa ve araya yыkыlmaz kюprцler inшa edilse.

Buhara, Semerkant, Taшkent, Tцrkistan, Almatы, Gence, Aшkabat, Kokant, Semey, Kazan, Akmescit, Цskцp, Kosova gibi daha nice шehir var araya taш kюprцler kurulasы…

Bu akitleшme bazen kаьыt цzerinde kalabiliyor. "Olmuш desinler" mantыьы doьru bir

Dolayыsыyla, bu kabil чalышmalarda verim alыnmadыьы takdirde, sadece kаьыt цzerinde kalan, kimsenin haberdar olmadыьы "Dostlar alышveriшte gюrsцn" gibi hiч hoш olmayan bir sonuч doьurabilir…

Bergama Belediye Baшkanы Hakan Koшtu Beyefendiyi kutluyorum. Шeki Valisi Elxan Usubov ile Bergama Belediye Baшkanы Hakan Koшtu arasыnda imzalanan bu kardeшlik akdinin hayыrlы uьurlu olmasыnы diliyorum.

Hаsыlы niyet hayыr idi akыbet de hayr ola inшallah...

- Шeki'nin Иpek Yolu Mцzik Festivali ve Bergama'nыn Kermes Festivali...

Bu benzerliklerin olmasы aslыnda hiч юnemli deьil. Bu akitleшmede юnemli olan шey, bir Ege шehrinin

Тцркийеэазетеси.ъом.тр

Йухарыдакы фотоларда (солдан саьа): Берэама бялядиййя башканы Щакан Кошту Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин башчысы Елхан Усубовла, Шяки Бялядиййясинин сядри Майис Аллащвердийевля вя Шяки Бялядиййяси сядринин биринъи мцавини Интигам Яшировла. Ашаьыдакы фотоларда: Шякилиляр Бергама халчачылары иля.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 10

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

Ocaьы ilя kinomuzu isidяn, hяyatыmыzыn rяsmini чяkяn Rasim Ocaqov Вцгар ИСКЯНДЯРОВ, миллят вякили Azяrbaycanыn mяdяniyyяt ocaьы, hяr daшыnda, divarыnda tarix yatan, demяk olar bцtцn sahяlяrdя gюrkяmli шяxsiyyяtlяr yetiшdirяn Шяki Rasim Ocaqov kimi bir dahini dя Azяrbaycan kinematoqrafiyasыna bяxш edib.

Dahi ona gюrя deyirяm ki, onun Azяrbaycan kinosunda rolu tяkcя hansыsa bir ixtisasla, peшя ilя hцdudlanmayыb.

70-cы illяrdяn bu yana kinomuzun hяr bir sahяsindя яn kiчik vяzifяdяn tutmuш, baш rol, baш rejissor vя s. vяzifяlяrя kimi hяr addыmda Ocaqov izlяrini gюrmяk mцmkцndцr.

Rasim Ocaqov hяqiqяtяn kinomuz цчцn bir yanar ocaq oldu. Kimisi onun istisinя sыьыndы, kimisi onun alovundan юzцnц mцdafiя kimi istifadя etdi. Kimisi onun kюzцndяn юz yaradыcыlыьыna qatdы. Nяticяdя hяlя dя heyranlыqla vя bюyцk maraqla izlяdiyimiz Azяrbaycan filmlяri meydana чыxdы.

Яvvяlcя yaradыcыlыьыna kinooperator olaraq baшlayan Rasim Ocaqov daha sonra rejissorluq tяhsili almaqla шedevr яsяrlяrini yaratmыш oldu.

Onun filmlяri яn nцfuzlu Azяrbaycan, цmumittifaq vя beynяlxalq mцkafatlarы qazanыb vя яn яsasы, onun filmlяri nюvbяti onilliklяr цчцn Azяrbaycan kinematoqrafiyasыnыn simasыnы mцяyyяn edib.

Rасим Ocaqovun filmlяri olmadan hяmin dюvrцn kinematoqrafiyasы gюvdяsiz budaqlar kimi, цmumi qayяsi olmayan ayrы-ayrы kinolentlяrя parчalanыr. O, dцnya kino яnяnяlяrindяn mяharяtlя yararlanan kinematoqrafiya nцmayяndяlяrindяn olub. R.Ocaqovun filmlяrinin цslubu digяrlяrindяn hяmiшя fяrqlяnib: kadrыn dяqiq kompozisiyasы, dramatik epizodlarda gюrцntцnцn dяqiq qrafik cilalanmasы vя lirik epizodlarda tяsirli яlvan effektlяr. Onun rejissorluq iшindя operator Ocaqovun yeniliklяri ilя qanunauyьun яlaqя gюrцnцr.

Rasim Ocaqovun "Tцtяk sяsi", "Ad gцnц", "Baьlы qapы", "Юzgя юmцr", "Park", "Юlsяm baьышla", "Hяm ziyarяt, hяm ticarяt", "Иstintaq" kimi filmlяri kino sяnяtimizя yenilik gяtirdi.

Onun haqqыnda yazыlanlarы, deyilяnlяri eшitdikdя bir шяkili olaraq fяxr edirik. Чцnki Rasim Oca-qov Azяrbaycan kinosu-

nun problemlяrini юz чiyinlяri цstя gюtцrmяyя qadir olub vя bu mяsuliyyяti юzцndя gюrцb. Чцnki bir rejissor olaraq Ocaqov tяkcя filmlяr чяkmяyib. Mяdяniyyяtimizя bir чox gюrkяmli aktyorlar bяxш edib.

Bцtцn bunlar яlbяttя onun kinonu sevmяsi vя Azяrbaycan kinosunun inkiшafы цчцn gecя gцndцz чalышmasыnыn nяticяsidir.

Onun yaradыclыьыna nяzяr saldыqda gюrцrцk ki, Rasim Ocaqov paytaxtda yaшasa da doьma vяtяn Шяkiyя olan baьlыlыьыnы da davam etdirib. Чцnki onun bir neчя filmindя Шяkidяn epizod salmasы, "Hяm Ziyarяt hяm ticarяt" filminin Шяkidя чяkilmяsi, bu шяhяrя olan baьlыlыqdan qaynaqlanыr.

Bu gцn isя ustad sяnяtkarыn dцnyasыnы dяyiшdiyi gцndцr. Юlцmцndяn 15 il keчmяsinя baxmayaraq hяlя dя onun ocaьыnыn kцllяri Azяrbaycan kinosunda sayrышыr. Bu gцn biz korifey adlandыrdыьыmыz bir чox sяnяtkar demяk olar ki onun yetirmяsi yaxud da onun kяшfidir. Ona gюrя dя Rasim Ocaqovun Azяrbaycan kinosu цчцn misligюrцnmяz xidmяtlяri adыnы kino tariximizя qыzыl hяrflяrlя yazыb.

Ruhun шad olsun, bюyцk sяnяtkar... Мусават.ъом

11 ийул 2021

Шякили мусигичиляр Балакяндя щесабат консерти вериб Шяki 2 nюmrяli Uшaq Musiqi Mяktяbinin kollektivi Balakяndя hesabat konserti verib. mяktяbinin direktoru Arifя Taьыyeva чыxыш edяrяk, юlkяmizdя uшaq vя gяnclяrin hяrtяrяfli inkiшafыna gюstяrilяn yцksяk dюvlяt qayьыsыndan bяhs edib, mяdяniyyяt mцяssisяlяrinin, musiqi vя incяsяnяt mяktяblяrinin maddi-texniki bazasыnыn mюhkяmlяndirilmяsi istiqamяtindя gюrцlяn iшlяrя gюrя юlkя rяhbяrliyinя minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr.

Шяki Regional Mяdяniyyяt Иdarяsinin яhatя etdiyi rayonlarda fяaliyyяt gюstяrяn Uшaq musiqi vя incяsяnяt mяktяblяri arasыnda чoxillik яnяnяlяrя sюykяnяn яmяkdaшlыq vя dostluq яlaqяlяri mюvcuddur.

Mяktяblяrin kollektivlяri vaxtaшыrы olaraq bir-birinя qonaq gedir, tяcrцbя mцbadilяsi aparыr, konsert proqramlarы ilя чыxыш edirlяr.

ShekiMedia.az-a Regional Иdarяdяn verilяn mяlumata gюrя, bu gцnlяrdя Шяki шяhяr 2 nюmrяli Uшaq Musiqi Mяktяbinin kollektivi Balakяn Uшaq Иncяsяnяt Mяktяbinin qonaьы olub. Иncяsяnяt Mяktяbinin юtяn il istifadяyя verilmiш 320 шagird yerlik yeni binasыnda tяшkil olunan konsert proqramыndan яvvяl Regional Иdarяnin rяisi Mirvari Zeynalova vя Balakяn

Sonra 2 nюmrяli Шяki Uшaq Musiqi Mяktяbinin kollektivi, hяmчinin "Buta" folklor ansamblы rяngarяng konsert proqramы ilя чыxыш edib.

Konsertdяn sonra Шяki mяktяbinin direktoru Tяrlan Mяmmяdov чыxыш edяrяk, konsertin tяшkilinя gюstяrdiyi dяstяyя gюrя ev sahibinя vя musiqiчilяrя tяшяkkцrцnц bildirib.

90 ил

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

Щябибулла МАНАФЛЫ, АДПУ Шяki filialыnыn баш mцяllimi, тарихчи (Яввяли ютян сайларымызда) Poчt binasыnыn яtrafыnda da dramatik hadisяlяr baш verirdi. Шяhяr rabitя шяbяkяsinin rяisi Иvan Чudov, rayon partiya komitяsinin birinci katibi Riza Babayev, "Nuxa fяhlяsi" qяzetinin redaktoru Mяmmяdsani Mяmmяdov, raykomun tяbliьat-tяшviqat шюbяsinin mцdiri Nurmяhяmmяd Quliyev vя digяr bir neчя fяal kommunist Leskovun baшчыlыьы altыnda teleqraf xяttinin mцhafizяsi цчцn Yevlaxdan gюndяrilяn bir qrup яsgяrin himayяsinя sыьыnaraq mцavimяt gюstяrmяkdя davam edirdilяr. Hяmin яsgяrlяr Шяkiyя varid olarkяn шяhяrin цsyanчыlarыn яlindя olmasыndan bixяbяr idilяr. Ona gюrя dя maшыnы birbaшa Иcraiyyя Komitяsinin binasыna doьru sцrцrlяr. Bu bina artыq цsyanчыlarыn qяrяrgahыna чevrilmiшdi.

Burada цsyanчыlarla яsgяrlяr arasыnda gцclц atышma olur. Яsgяrlяrdяn Bяшirov vя Varlamov dюyцшdя юldцrцlцrlяr.

Dяstяnin qalan цzvlяri isя avtomobillя mцhasirяni yarыb oradan чыxa bilirlяr. Hяmin anda цsyanчыlarыn яlindя яsir olan, toxucularыn hяmkarlar tяшkilatыnыn sяdri Allahyar qaчыb яsgяrlяrя sыьыnыr. O, hяrbiчilяrя bяlяdчilik edяrяk onlarы poчt binasыna gяtirir.

Riza Babayevin gюstяriшiylя bir neчя bolшevik, yuxarыda bяhs olunan mцraciяtlяri шяhяrя yayaraq, yenidяn geri dюnцrlяr. Ora daxil olmaq цчцn mцяyyяn edilяn parol: "Bяhram bяy шяhяrdяdir", cavabы isя "Bяhram bяyя юlцm" idi.

1918-ci ildя nяшr olunmuш sяnяdlяrdяn, oчerklяrdяn vя hekayяlяrdяn ibarяt "Чекисты Азербайджана" kitabыnda getmiш M.Andireyevin " Н е с г и б а е м ы й к а к го р ы " ("Daьlar kimi яyilmяz") adlы oчerkindя Nурмяммяд Quliyev Azяrbaycan Kommunist Partiyasыnыn Dairя Komitяsinin iшlяr mцdiri kimi tяqdim edilir.

Hяmin kitabdan Шяki цsyanы zamanы fяaliyyяtindяn bяhs edяn bir epizodun doьma dilimizя tяrcцmяsini dяyяrli oxucularыn diqqяtinя чatdыrыram:

Poчtun mцdiri (Чudov - xalqыmыza yad olan bir rus чinovniki. H.M.) mцdafiячilяrя цz tutaraq deyir: - Baшlыcasы budur ki, boш yerя gцllя atmayыn. Bizim цчцn indi son dяrяcя qiymяtli olan hяr bir gцllя sяrrast surяtdя dцшmяni dяlib keчmяlidir. Nurmяmmяddяn юrnяk gюtцrцn.

- Onun sюzlяri dя gцllя kimidir - deyя sol tяrяfdя dюyцш mюvqeyi tutmuш qonшu dillяndi: Иndi bu яclaflarla dюyцшяn bizim Nurmяmmяd neчя-neчя gяnc komsomolчunun, kommunistin himayячisi olub. Sonra kяdяrli bir ahяnglя яlavя etdi: - Bu rяzillяr dцnяn bizim Cabirin baшыnы kяsiblяr.

Nurmяmmяd baшыnы qaldыrыb asta sяslя, lakin inamla dedi: - Bizim qяlяbяmiz ona abidя olacaqdыr.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 11

Шяki цсйаны Йени тапылмыш фактлар ялавя едилмишдир.

Bu epizodla baьlы heч bir шяrh vermяdяn bir onu bildirirяm ki, 1930-cu illяrdя gцllяlяnяrяk mяhv edilяn 27458 nяfяr soydaшыmыzыn qanы bizя mяlяk kimi tяqdim olunan чekistlяrin tяmsil etdiklяri NKVD-nin цzяrindяdir.

Hяrbi яmяliyyatlara rяhbяrlik edяn Bяhram bяy lцzumsuz qan tюkцlmяsinя vя gюzяl memarlыq цslubunda tikilmiш poчt binasыnыn daьыdыlmasыna yol vermяmяk цчцn telefonla Riza Babayevя tяslim olmaьы tяklif etmiш, hяm dя onun vя silahdaшlarыnыn tяhlцkяsizliyi цчцn tяminat da vermiшdir. Lakin ona rяdd cavabы verildi.

Eyni zamanda Bakыdan Ruhulla Axundov Riza Babayevlя telefon яlaqяsinя girяrяk nяyin bahasыna olursaolsun, mцqavimяt gюstяrmяyi tяlяb etmiш vя tezliklя kюmяk gюndяrilяcяyini bildirmiшdir.

1930-cu il aprelin 14dя, ya da 15-dя цsyanчыlar iki dяfя poчt binasыna цmumi hцcum etdilяr. Lakin pulemyot vя qumbaralarla silahlanmыш mцdafiячilяr bu hцcumlarы dяf edя bildilяr. Hяr iki tяrяfdяn юlяn vя yaralananlar var idi. Bяhram bяyin tяklifiylя razыlaшdыrыlmыш qыsa mцddяtli atяшkяs zamanы kommunistlяrя яrzaq, su, dava-dяrman чatdыrыlmasыna vя hяkim yardыmы gюstяrilmяsinя imkan verilir. Яvяzindя isя hцcum zamanы yaralanыb mцdafiячilяrin яlinя keчmiш цsyanчыlar vя artыq юlmцш adamlarыn cяsяdlяri яks tяrяfя qaytarыlыr.

Deyilяnlяrя gюrя rabitя шяbяkяsinin цsyanчыlarыn яlinя keчяcяyi tяqdirdя, цsyan yatыrыldыqdan sonra bцtцn Шяki яhalisinin doьma шяhяrdяn sцrgцn edilяcяyi labцd olacaqdы. Шяkinin цsyanчыlarыn яlindя olduьu gцnlяrdя qeyriadi hadisяlяrin biri digяrini яvяz etmiшdir. Sovet-kommunist rejiminя asi чыxanlar yerli kommunistlяri bolшevizmin tюrяtdiyi rяzalяtlяrя cavabdeh шяxslяr kimi hяdяfя almышdыlar.

Bu amil lцzumsuz qan axыldыlmasыna rяvac vermiшdir. Юldцrяn dя, юlяn dя bir elin, bir yurdun юvladlarы idilяr. Yuxarыda qeyd olunduьu kimi цsyanчыlar шяhяri tutduqdan sonra 21 nяfяr kommunisti, 3 nяfяr komsomolчunu vя 16 nяfяr sovet iшчisini gцllяlяmiшdilяr.

Belя acыnacaqlы aqibяtdяn yaxa qutarmaq цчцn ipяk fabrikindя tяchizat mцdiri vяzifяsindя iшlяmiш Mustafa Иmamverdiyev, Qышlaq kolxozunun ilk partiya tяшkilatыnыn katibi Paшa, fяal kommunistlяrdяn Яbdцrrяhman vя Шяmi Topqaraьac mяhяllяsinin sakini Cяlil kiшinin evindя gizlяnmяk istяyirlяr. Cяlil kiшi onlarыn yalvarыш qarышыq xahiшlяri mцqabilindя gюzlяrinin iчinя baxaraq "siz vяzifя kцrsцsцnцn sяfasыnda xumarlanarkяn bizi adam yerinя qoymurdunuz" deyя kommunistlяri evindя saxlamaqdan imtina edir. Onlara Иlyas Hacы Mustafa oьlu yiyя durub evinя aparыr. Шцbhяli nяzяrlяrdяn yayыnmaq цчцn bu bolшeviklяr ev sahibinin tapыb

gяtirdiyi papaqlarы da daim baшlarыnda gяzdirirdilяr. Papaq bolшevizmя nifrяt rяmzlяrindяn birinя чevrilmiшdi. Sovet hюkumяtinin o dюvrdя hяyata keчirdiyi kаmpaniyalardan biri dя "papaьa qarшы mцbarizя" adlanыrdы. Konspirasiya qaydalarы nя qяdяr sяylя gюzlяnilsя dя kommunistlяrin daldalandыьы ev цsyanчыlara bяlli

neчя-neчя insan hяbsxana kцncцnя atыlmышdы.

Qala adlanan Шяki hяbsxanasыnda da belяlяri az deyildi. Bu qяbildяn olan mяhbuslardan vaxtы ilя fabrik direktoru iшlяmiш Mяmmяd kiшi vя Hяsяn Иdris oьlu qeyri-adi hadisяlяrlя цzlяшmяli oldular. Цsyanчыlar qalaya hцcum edяrkяn bir чoxlarы kimi onlarы

Нурмяммяд Гулийев olur. Onlarы hяbs etmяk Qaчaq Abbasa hяvalя edilir. Onun niyyяtindяn xяbяrdar olan Иlyas Hacы Mustafa oьlu Qaчaq Abbasa xяbяr gюndяrir ki, "o, юz mяqsяdinя yalnыz onun cяsяdi цzяrindяn keчяrяk nail ola bilяr". Bu xяbяrdarlыqdan sonra цsyan qяhrяmanlarыndan olan Abbas Zяyzidli fikrindяn daшыnыr. Gюrцnцr qonaьы nяyin bahasыna olursa-olsun qorumaq kimi xalq adяt-яnяnяsinя Иlyas Mustafa oьlunun sяdaqяti, mяrdanя hяrяkяti onun цrяyincя olmuшdur. Цsyan yatыrыlанdan sonra kцtlяvi hяbslяr zamanы Иlyas Hacы Mustafa oьlu da cяza dяstяsinin яlinя keчir. Яsgяrlяrin nяzarяti altыnda aparыlan Иlyas kiшini gюrяn Mustafa Иmamverdiyev onun haqqыnda hяqiqяtlяri hakimiyyяt nцmayяndяlяrinя bildirmяklя azadlыьa qovuшmasыna nail olur.

Bяhs olunan dюvrdя bцtцn Sovet mяkanыnda olduьu kimi Azяrbaycanda, o cцmlяdяn Шяkidя cяmiyyяtin hяyat tяrzinin fяrqlяndirici xцsusiyyяti avantцrist xarakterli bolшevik ideyalarы naminя insan taleyinя qarшы etinasыz mцnasibяtin mюvcud olmasы idi. Cяmiyyяtin bir hissяsi "inqilabi sayыqlыq" xяsяtliyinя mцbtяla olmuшdu. Bu mяrяzin viruslarыnы daшыyan sovet fяallarыnыn чuьulluьu nяticяsindя

da azad etdilяr. Lakin bu azadlыq Mяmmяdя vя Hяsяnя sevinc deyil, qayьы vя tяшviш gяtirmiш, mцяmmalы gяlяcяk sarыdan keчirdiklяri nigaranчыlыq qяlblяrinя vahimя toxumu sяpmiшdi. Mяhz цsyanчыlar tяrяfindяn hяbsdяn azad olunmalarы onlarыn antisovet яmяldя ittiham edilmяlяrinя sяbяb ola bilяrdi.

Baшlarыnы itirяrяk nя edяcяklяrini bilmяyяn bu biчarяlяr meшяdя gizlяnirlяr. Цsyan yatыrыldыqdan bir qяdяr sonra onlarыn yeri komsomol fяallarы tяrяfindяn aшkarlanыr.

Tanrы bu adamlara Qafar kiшinin timsalыnda xilaskar yetirir.

Bюyцk nцfuz sahibi olan Qafar uzun mцddяt mяhkяmя hakimi iшlяdiyindяn "Sud Qafar" lяqяbilя tanыnыrdы. Onun sяrt xяbяrdarlыьы чuьulчularы юz bяd niyyяtlяrindяn daшыndыrыr. Mяmmяd vя Hяsяn o dюvr цчцn istisna hallardan biri kimi izah edilяcяk bir aqibяtя qovuшurlar. Яllяrinя silah almadыqlarыna vя qaчaqlara qoшulmadыqlarыna gюrя bяraяt alыrlar. Шяkidя mцdrik шяxs kimi tanыnan dabbaq Hacы Hяbibullahыn taleyi daha faciяli olur. O, insanpяrvяrlik

gюstяrяrяk 4 milis iшчisini evinin чardaьыnda gizlяdib saxlayыr. Oradan sыьыnacaq tapan шяxslяrdяn biri milis - baшчыsы Yaqub чavuш, ikincisi milis

ЫЫ-ЫЫЫ ФЯСИЛ

iшчisi Mцrsяl Xяlilov,digяrlяri isя onun qardaшlarы idi. Hяmin gцnlяrdяn birindя Hacы Hяbibullah evinin darvazasы yaxыnlыьыnda цsyan rяhbяrlяrindяn Bяhram bяy Nяbibяyovun baшчыlыьы ilя kцчяdяn keчяn bir dяstя цsyanчы ilя цz-цzя gяlir.

Bяhram bяyin evi dя yaxыnlыqda idi. Hacы Hяbibullahla Bяhram bяyin arasыnda qarшыlыqlы hюrmяtя яsaslanan qonшuluq mцnasibяtlяri var idi. Цsyanчыlarыn яzgin gюrkяmlяrindяn onlarыn yorьun vя ac olduqlarыnы hiss edяn aьsaqqal чardaqdakы milis nяfяrlяrinin mцшahidяsi altыnda olmasыna baxmayaraq onlarы evя dяvяt edir. Bяhram bяy Hacы Hяbibullahы tяhlцkя altыna salmamaq цчцn bu dяvяtdяn imtina edir. Lakin onun tяkid etdiyini gюrdцkdя naяlac qalыb razыlaшыr. Hacы Hяbibullah onlarы doyunca yedirib, xeyir-dua verяrяk yola salыr. Цsyan yatыrыldыqdan bir neчя gцn sonra onu цsyanчыlara yardыm gюstяrmяkdя ittiham edяrяk hяbsxana kцncцnя atыrlar. Bir hяftя hяbsxanada saxladыqdan sonra 75 yaшlы Hacы Hяbibullahы gecя ikяn Xoчih qяbristanlыьыnыn яrazisinя aparыb orada gцllяlяyirlяr.

AK(b)P Zaqatala-Nuxa Dairя Komitяsinin vяziyyяti юz xeyrinя dяyiшmяk cяhdlяri, heч olmasa цsyanыn qonшu rayonlara yayыlmasыna yol vermяmяk цчцn gюstяrdiyi sяylяr nяticяsiz qalыr. Шяkidяn sonra Qaxda, aprelin 15-dя Tala, aprelin 16-da Katex kяndlяrindя dя цsyanlar baшlanыr.

Azяrbaycanыn mяrkяzi vя yerli hakimiyyяt orqanlarы malik olduqlarы qцvvяlяr hesabыna Zaqatala-Nuxa dairяsindя baш verяn цsyanlarы yatыrmaьa nail ola bilmяdikdя tяkidlя hakimiyyяtin daha yцksяk dairяlяrindяn kюmяk tяlяb etmяyя baшladыlar. Ruhulla Axundov vя Nevernovun ZK(b)P MK (Zaqafqaziya kommunist (bolшeviklяr) Partiyasы Mяrkяzi Komitяsinin) katibi Nazaretyana цnvanladыqlarы mцraciяt bunu tяsdiq edir. Hяmin mцraciяtin bir nцsxяsi Azяrbaycan DSИnin (Dюvlяt Siyasi Иdarяsi) sяdri M.C.Baьыrova, digяri isя Zaqafqaziya DSИ-nin sяdri L.Beriyaya gюndяrilmiшdi. Mцraciяtdя deyilirdi ki, ZaqatalaNuxa dairяsindя yaranmыш aьыr шяraitя яsaslanaraq bildiririk ki, hяrяkatыn oradan Шirvana vя Qubaya yayыlmasы istisna edilmir. Yenя dя israr edirik ki, dairяyя hяrbi hissяlяrin gюndяrilmяsi zяruridir. Шяkidяn Azяrbaycanыn 7 rayonuna yayыlan цsyan nяinki Zaqafqaziya partiya vя hюkumяt rяhbяrliyini, hяtta Moskvadakы ali hakimiyyяt dairяlяrini dя tяшviшя salmышdы. Цsyanы yatыrmaq цчцn sяfяrbяr olunan hяrbi hissяlяrin miqyasы bunu tяsdiq edir.

Xeyli hяrbi qцvvяnin цsyanыn yatыrыlmasы цчцn cяlb edildiyini sцbut edяn, uzun mцddяt "tamamilя mяxfidir" qrifi altыnda qыfыlda saxlanыlan sяnяd дя bunu tяsdiqlяyir. (Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 12

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

Азярбайъан полиси - 103 Mцstяqil dюvlяtчiliyimizin qorunmasыnda, юlkяmizdя sabitliyin tяmin olunmasыnda, cinayяtkarlыьa qarшы mцbarizяdя Azяrbaycan polisinin mцstяsna xidmяtlяri olmuшdur.

Bu gцn Prezident cяnab Иlham Яliyevin diqqяt vя qayьыsы sayяsindя daxili iшlяr orqanlarы юlkяdя ictimai asayiшin vя qanunun keшiyindя ayыqsayыq dayanmaq kimi шяrяfli missiyanы lяyaqяtlя yerinя yetirir.

Bu fikirlяr Шяkidя polis iшчilяrinin peшя bayramы mцnasibяtilя keчirilяn tяdbirdя sяslяndirilib.

Tяdbir iшtirakчыlarы яvvяlcя Шяki шяhяrindяki Heydяr Яliyev Mяrkяzinin qarшыsыnda ucaldыlan Ulu юndяr Heydяr Яliyevin abidяsi юnцnя tяr gцl-чiчяk dяstяlяri dцzцb, dahi rяhbяrin xatirяsinя ehtiramlarыnы bildiriblяr.

Mяrkяzin qarшыsыnda keчirilяn tяdbirdя чыxыш edяnlяr polis iшчilяrini peшя bayramы mцnasibяtilя tяbrik edib, Azяrbaycan polisinin keчdiyi yoldan, юlkяdя ictimai-siyasi sabitliyin, яminamanlыьыn, dincliyin tяmin edilmяsindя polisin fяaliyyяtindяn, dюvlяtin hцquqmцhafizя orqanlarы iшчilяrinя gюstяrdiyi diqqяt vя qayьыdan sюz aчыblar.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, daxili iшlяr orqanlarы birinci Qarabaь mцharibяsindя olduьu kimi, Vяtяn savaшыnda da ilk gцndяn mцzяffяr Ali Baш Komandanыn mцbariz яsgяrlяrinя чevrildilяr. Daxili iшlяr orqanlarы

Ийулун 2-дя Азярбайъан полисинин йаранмасындан 103 ил кечди

юtяn ildяn etibarяn cinayяtkarlыьa qarшы mцbarizя vя Vяtяn savaшыndan яlavя, цчцncц cяbhяdя dя lяyaqяtlя dюyцшцb. Bu, bцtцn dцnyanы bцrцmцш qlobal pandemiyaya qarшы mцbarizяdir.

Bu sahяdя hяyata keчi-rilяn dюvlяt siyasяtinin reallaшmasы цчцn Azяrbaycan polisi ilk gцndяn bюyцk mяsuliyyяtlя xidmяti fяaliyyяtя baшlayыb.

ДЙП Dюvlяt Peшя Tяhsil Mяrkяzindя маарифляндириъи тядбир кечириб Шяki Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi tяrяfindяn yeniyetmя vя gяnclяrin iшtirakы ilя baш verяn yol-nяqliyyat hadisяlяrinin qarшыsыnыn alыnmasы mяqsяdilя tяhsil mцяssisяlяrindя "Yol hяrяkяtinin tяhlцkяsizliyindя piyadalarыn rolu" mюvzusunda maariflяndirici tяdbirlяr davam etdirilir.

Tяdbirin sonunda iшindя fяrqlяnяn bir qrup polis яmяkdaшыna Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы tяrяfindяn fяxri fяrman vя hяdiyyяlяr tяqdim olunub.

Tural NИФТАЛЫЙЕВ,

Шяki ШRPШ-nin ДYP бюlmяsinin тяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, polis baш leytenantы

direktor mцavini Rizvan Lяtifov, mяrkяzin psixoloqu Ziyafяt Ramazanova, mцяllimlяr vя mяrkяzin tяlяbяlяri iшtirak ediblяr.

Tяdbir diskusiya шяklindя keчirilib, tяlяbяlяri maraqlandыran suallar cavablandыrыlыb.

Tяhsil mцяssisяlяrindя bu istiqamяtdя tяdbirlяrin davam etdirilяcяyi qeyd olunub.

Tяdbirin yekununda, Шяki Dюvlяt Peшя Tяhsil Mяrkяzinin tяsяrrцfat iшlяri цzrя direktor mцavini Rizvan Lяtifov, mяrkяzin direktoru Шahin Шirinzadяnin vя kollektivin adыndan bu cцr maariflяndirici tяdbirin keчirilmяsinя gюrя, Tural Niftalыyevя minnяtdarlыq bildirib.

Nюvbяti tяdbir, 07 iyun 2021-ci il tarixdя Шяki Dюvlяt Peшя Tяhsil Mяrkяzindя, юlkяdя tяtbiq edilяn xцsusi karantin rejiminin qaydalarыna uyьun olaraq aчыq hava шяraitindя vя sosial mяsafя gюzlяnilmяklя keчirilib.

Tяdbirdя, Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polisi Bюlmяsinin tяbliьat vя tяшviqat цzrя inspektoru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev, mяrkяzin tяsяrrцfat iшlяri цzrя

Тящлцкясизлик тядбирляри эцъляндирилиб "Daxili iшlяr orqanlarы tяrяfindяn cяmiyyяtdя geniш yayыlan vя insanlarda narazыlыq doьuran hцquqpozmalarыn qarшыsыnыn alыnmasы, elяcя dя hяrяkяt iшtirakчыlarыnыn yol hяrяkяti qaydalarыna riayяt etmяlяri barяdя maariflяndirilmяsi mяqsяdilя nяzarяt-profilaktiki tяdbirlяrin tяшkili nяzяrdя tutulub.

Gюrцlяn bu tяdbirlяr insanlarыn hяyat vя saьlamlыьыnыn qorunmasыna xidmяt edir.

Bu ilin aprel ayыndan baшlayaraq ilin sonunadяk юlkя яrazisindя mцtяmadi olaraq hяyata keчirilmяsi planlaшdыrыlan tяdbirlяr, яsasяn sцrцcцlяr tяrяfindяn dayanma-durma vя parklanma, tяhlцkяsizlik kяmяrlяrin-

dяn, iшыq cihazlarыndan vя sяs siqnallarыndan istifadя qaydalarыnыn pozulmasы, sцrцcцlяr tяrяfindяn piyadalara yol verilmяmяsi, habelя piyadalar, motosiklet, moped vя velosiped sцrцcцlяri tяrяfindяn qaydalara яmяl edilmяmяsi, nяqliyyat vasitяsinin sцrцcцlцk hцququ olmadan vя yaxud sяrxoш vяziyyяtdя idarя olunmasы, яtraf mцhitin nяqliyyatdan atыlan zяhяrli qazlarla чirklяndirilmяsi hallarыnыn vя uшaq travmatizminin qarшыsыnыn alыnmasы, hяmчinin dя xцsusi karantin rejimi mцddяtinin sonunadяk epidemiya яleyhinя rejimin, sanitariya-gigiyena vя karantin rejimlяrinin, o cцmlяdяn fяrdi qoruyucu vasitяlяrdяn istifadя ilя baьlы tяlяblяrin pozulmasыnыn qarшыsыnыn alыnmasыnы яhatя edяcяk.

Шяki Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi tяrяfindяn son 3 ay яrzindя (aprel-iyun) keчirilяn tяdbirlяr zamanы цmцmulikdя 2300 yol hяrяkяti qayda pozuntusu aшkar edilib. Onlardan 2-si avtoxuliqan, 27-si nяqliyyat vasitяsinin sяrxoш vяziyyяtdя, 36-sы sцrцcцlцk hцququ olmadan idarя edilmяsi, 24-ц sцrцcц tяrяfindяn piyadaya yol verilmяmяsi, 101-i piyadalar tяrяfindяn yol hяrяkяti qaydalarыnыn pozulmasы, 2110-u isя digяr qayda pozuntularы olmuшdur. Шяki Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi, bir daha hяrяkяt iшtirakчыlarыna mцraciяt edяrяk, onlarы yol hяrяkяti qaydalarыna яmяl etmяyя, bu sahяdя hцquqpozmalarыn qarшыsыnыn alыnmasы ilя yanaшы vяtяndaш mяmnunluьunun, ictimai maraqlarыn tяmin

edilmяsi, elяcя dя kцtlяvi informasiya vasitяlяrinin iшtirakы ilя yol hяrяkяti mяdяniyyяtinin tяbliьi vя maariflяndirmя iшinя tюhfя verяcяk preventiv tяdbirlяrdя

aktiv iшtirakчыlыьa dяvяt edir.

Zяnn edirik ki, keчirilяn bu tяdbirlяr yol qяzalarыnыn sayыnыn azaldыlmasыnda яhяmiyyяtli rol oynayacaq.

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 13

T Tц цr rk k x xa al lq ql la ar rы ы я яd dя яb bi iy yy ya at tы ы Mцhazirяlяr

(ЯЛАВЯЛЯР)

bir чadыr kurdurur ve kendi yюnц olan saь tarafa kыrk kulaч yцksekliьinde bir direk ve onun tepesine de altыn bir tavuk oturtur.

Pelliot'a gюre Gцnhan, Gцneшi karшыlar ve Gцneш hanы anlamыna gelir. Altыn hakanlara ait bir semboldцr ve gцneш altыnыn alegorisidir.

(Яввяли ютян сайларымызда) 13. Ayыzыt'ыn Kыzы. Ayыzыt'ыn sarayыnыn kapыsыnda ellerinde gцmцш bakraчlar olan yasakчыlarы vardыr. Yazыn шamanlar ak elbise, kышыn kara elbise giyerek Ayzыt bayramыnы kutlarlar. Eliade'ya gюre yasakчыlarыn ellerinde gцmцш kamчыlarы vardыr ve kюtц insanlarы iчeri almazlar.

21. Ay Xan. Oьuz Xaqanыn Gюy mяnшяli xanыmыmndan olan ikinci oьludur.

Ongunu kartal'dыr. Tцrklerde kartal sцrekli olarak hцkцmdarlыk ongun'u olmuшtur. Altay Tцrklerine gюre, Ay-ata gюьцn altыncы katыnda oturur ve Ay ile sembolize edilir.

23. Цrцng Ayыg Toyon. Yakut Tцrklerine gюre ilk insanы o yaratmышtыr. Eski Tцrkчede цrцng-beyaz, ayыg-yaratan, toyontanrы, efendi demektir. Yakut Tцrklerinde beyaz yaratыcы diьer yaratыcы ruhlarыn en bцyцьцdцr. Kainatы o yaratmышtыr. Dцnyayы idare eden de odur. Иnsanlara yaratыcы gцcц ve чocuklarы o verir. Yerin ve topraьыn verimli olmasыnы o saьlar. Hayvanlarыn чoьalmasы ve bolluk onun sayesinde olur. Eliade aynы tanrыya ata bey de dendiьini sюyler. Иnsana kut veren odur. Bцyцk efsane kahramanlarыnы yeniden hayata dюndцrerek юlцmden kurtarыr. Bu yaratыcыya canlы beyaz at kurban edilir. Цrцng Ayыg Toyon, чok saygы gюsterilen, kutlu, nur yцzlц ve ulu bir varlыktыr.

24. Su Иyesi (Su Pяrisi). Su iyelerinin hepsi sularda yaшar. Иnsanlara zarar vermezler. Onlarыn yaшadыklarы sarayыn giriшi, nehirlerin derinliklerinde bir taшыn altыn-

Oьuzun oьullarыndan olan Daьhan'ыn ongunu цч kuшtur.

1 9 . D я n i z H a n . Oьuz Xaqanыn Yer mяnшяli xanыmыndan olan цчцncц oьludur. Oьuzun oьullarыndan biridir ve ongunu чakыr (чaьrы) kuшudur. Чakыr, mavi gюzlц, "mavi-deniz" ve "beyaz-mavi-deniz" tцrцnden bir kuшtur. Uygur sanatыnda Basaman isimli alp-tanrы, kuzey yюnц, Merkцr (su yыldыzы), su unsuru ile alakalы gюrцlцr ve bu 14. Oьuz Kaan. (O), eski tцrklerde biri ata kurt, diьeri de ata boьa цzerine kurulu "ikili kюkeni" yansыtan farklы iki gelenek olduьunu sюylemiшtir. Oьuz'a adыnы veren ata da bir boьadыr. Oьuz kaьan destanыnda Ay, Oьuz'u doьuran tanrы olarak sunulur.

Orta чaь minyatцrlerinde Oьuz Kaьan ve oьullarы boynuzlu olarak tasvir edilir.

Campbell'a gюre, Boьa, "Kutsal Ay Boьasы" olarak bilinir. Boynuzlarы Ay'ыn alegorisidir ve Tanrыnыn sembolцdцr. (Bax.V mцhazirя.)

22. Uldыz Han. Oьuz Xaqanыn Gюy mяnшяli xanыmыmndan olan цчцncц oьludur. Ongunu tavшancыldыr. Tцrklerde yыldыz bilgisi, чok юnemlidir. Geceleri zamanы юьrenmek iчin yыldыz bilgisi, tek yol ve

dadыr. Su sahiplerine Kazaklar "su perisi", Tцrkmenler "suv adamы", Юzbekler "su alvastisi" derler.Pыnarlarda yaшayan peri kыzlarы, beyaz giyimlidirler ve cisimsiz varlыklardыr. Kuш ve yыlan kыlыьыna girebilirler.

15. Oьuz Xaqanыn Yer mяnшяli xanыmы. (Bax. V mцhazirя.)

16. Oьuz Xaqanыn Gюy mяnшяli xanыmы. (Bax.V mцhazirя.)

Altay 25. Kцbey Xatыn.

Tцrklerine gюre, aьaч ulu ananыn yaшadыьы ve kahramanlara memesinden sцt verdiьi yerdir. Yakut Tцrklerine gюre Doьum tanrычasы Kцbey-hatundu ve aьacыn iчindeydi.

Kюkцnden hayat suyu akыyordu.

Er Sogotoh destanыnda mitolojik bir aьaч tasviri шюyledir. "Yarы beline kadar

17. Gюy Xan. Gюy Xan Oьuz Xaqanыn Yer mяnшяli xanыmыndan olan birinci oьludur. Ongunu sungurdur. Tцrklerde kartal hцkцmdarlыk sembolц olurken, sungur, sыklыkla tigin unvanlarыnda kullanыlыr.

Kaшgari'nin bцyцk bir yыrtыcы kuш olarak tanыmladыьы sungur, maviye чalan beyaz kuшlar Alp-tanrыnыn tuьu yыrtыcы hayvan kuyruklarыndan oluшmuш olarak resmedilirdi. Elinde tuttuьu kargы ise цч dilimlidir.

20. Gцn Xan. Gцn Han Oьuz Xaqanыn Gюy mяnшяli xanыmыmndan olan birinci oьludur. Ongunu шahindir. Oьuz Kaьan sembolik olarak bulduьu altыn yayы Gцnhan, Ayhan ve Yыldыzhan arasыnda pay eder ve kendisinden sonra hakanlыk tahtыnы Gцnhan'a bыrakыr. Gцnhan kendisi iчin altыn

arasыndadыr. Pelliot Чin'de su kuшlarыnы avlamakta kullanыlan sungurun, "deniz mavisi" tцrцnden olduьunu sюyler. Moьollar aynы kuшa "mavi yыrtыcы kuш" derler.

18. Daь Han. Oьuz Xaqanыn Yer mяnшяli xanыmыdan olan ikinci oьludur.

чaredir. Tцrklerin gюьцn ilk ve ana yыldыzlarы olarak gюrdцkleri gezegenler ilk tanrыsal arketiplerdir. Yaradыlышыn baшlangыcы ve temelidir.

чыplak, alt tarafы aьaч kюkleri gibi,Orta yaшlы ciddi bakышlы bir kadыn kabaran gюьцslerinden sцt verir." Mitlerde чoьunlukla aьaч, ышыk temasыyla iliшkilendirilir. Шaman dualarыnda aьaч, altыn yapraklы, yetmiш yapraklы mцbarek kayыn olarak anыlыr. Kцbey hatun yani doьum tanrычasы da bu kayыn aьacыnыn iчinde yaшa

(Арды вар)

сящ. 14

Шякидя... ...эцclц leysan yaшayыш mяntяqяlяrinя ciddi ziyan vurub Иyunun 6-da axшam saatlarыnda Шяki rayonu яrazisindя baш vermiш tяbii fяlakяt - kцlяk vя dolu ilя mцшayiяt olunan gцclц leysan rayon яrazisindяn axan daь чayla-rыnda daшqыna sяbяb olub, bяzi yaшayыш mяntяqяlяrinя sel gяlib, nяticяdя vяtяndaшlarыn шяxsi tяsяrrцfatlarыna, yollara, elektrik vя tяbii qaz xяtlяrinя ciddi ziyan dяyib.

Tяbii fяlakяt nяticяsindя rayonun 13 yaшayыш mяntяqяsinin elektrik enerjisi vя 2 yaшayыш mяntяqяsinin tяbii qazla tяchizatыnda fasilя yaranыb, 4 yaшayыш mяntяqяsindя 5 яdяd keчid kюrpцsц yararsыz vяziyyяtя dцшцb. Bundan яlavя, Baш Gюynцk vя Baш Шabalыd kяndlяrini birlяшdirяn, 11 min nяfяr яhaliyя xidmяt gюstяrяn kюrpцnц su aparыb, 100-dяn чox vяtяndaшa mяxsus ev vя yardыmчы binalarыn цst юrtцyц zяdяlяnib, шяxsi tяsяrrцfatlara ciddi ziyan dяyib.

Tяbii fяlakяt nяticяsindя Kiш kяndinin яrazisindяki Qurcana чayыnы keчяrkяn kяnd sakini, 1996-cы il tяvяllцdlц Яhmяdov Шamil Azяr oьlu seldя boьulub.

Baш vermiш tяbii fяlakяtin nяticяlяrinin aradan qaldыrыlmasы mяqsяdilя rayon fюvqяladя hallar komissiyasы tяrяfindяn tяcili olaraq zяruri tяdbirlяrin hяyata keчirilmяsinя baшlanыlыb. Шяhяr icra hakimiyyяti baшчыsыnыn sяrяncamы ilя iшчi qrupu yaradыlыb. Hazыrda aidiyyяti qurumlar tяrяfindяn yaшayыш mяntяqяlяrinin elektrik enerjisi, tяbii qazla tяchizatыnыn bяrpasы vя digяr istiqamяtlяrdя iшlяr aparыlыr. Dяymiш zяrяrlяrin dяqiqlяшdirilmяsi цчцn araшdыrmalar davam edir.

..."Nizami Gяncяvi ili" ilя яlaqяdar sяrgi aчыlыb Dahi Azяrbaycan шairi vя mцtяfяkkiri Nizami Gяncяvinin 880 illik yubileyi mцnasibяtilя Шяki шяhяr Heydяr Яliyev Mяrkяzindя kitab vя miniatцr rяsm яsяrlяrindяn ibarяt sяrgi aчыlыb.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ Шяki Mяrkяzi kitabxananыn bюlmя mцdiri Dilbяr Yaqubova, gяnc aktrisa Tцrkan Abdullayeva, шяhяr 10 saylы tam orta mяktяbin яdяbiyyat mцяllimi Шяfяq Xяlilova шairin qяzяllяrindяn nцmunяlяr sяslяndiriblяr.

Sonra Шяki Dюvlяt Dram Teatrыnыn gяnc aktyorlarыnыn iшtirakы ilя hazыrlanmыш kompozisiya nцmayiш olunub.

Sяrginin tяшkilindя mяqsяd Nizaminin sюz dцnyasыnы ziyarяtчilяrя nяfis koloritli miniatцr vя digяr яsяrlяrlя чatdыrmaqdыr. Sяrginin цmumi qayяsi Nizami Gяncяvi yaradыcыlыьыnыn gюzяllik, яdalяt, igidlik, insanlыq, xoшbяxtlik uьrunda юlmяz mцbarizя яzmini tamaшaчыlara tяqdim etmяkdir.

Sяrgi iyulun 10-dяk davam eтмишдир.

...buraxыlыш imtahanlarы 11 mяrkяzdя aparыlыb Dюvlяt Иmtahan Mяrkяzi iyunun 2-dя Шяkidя цmumi (9 illik) orta tяhsil sяviyyяsi цzrя buraxыlыш imtahanы keчirib. Иmtahanlarыn keчirilmяsi цчцn Шяkidя 11 mяrkяz ayrыlыb. Buraxыlыш imtahanlarы Шяki шяhяrindяki 5, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 17 vя 20 saylы tam orta, fizika-riyaziyyat vя humanitar tяmayцllц lisey vя Qoxmuq kяnd tam orta mяktяbindя tяшkil olunub.

Pandemiya dюvrцnцn tяlяblяrinя uyьun olaraq imtahan mяrkяzlяrindя яvvяlcяdяn zяruri profilaktik tяdbirlяr gюrцlцb, binalar-

da vя zallarda dezinfeksiya iшlяri aparыlыb. Иmtahana baшlamazdan яvvяl binaya daxil olan iшtirakчыlarыn mяsafяdяn юlчяn elektron termometrlя hяrarяtlяri yoxlanыlыb. Ишtirakчыlar bцtцn proses boyu tibbi maskadan istifadя ediblяr. Иmtahan otaqlarыnda iшtirakчыlarыn sayы sosial mяsafя prinsiplяrinя uyьun шяkildя tяnzimlяnib, imtahan heyяti mцvafiq qoruyucu vasitяlяrlя tяmin olunub.

Dюvlяt Иmtahan Mяrkяzinin Шяki regional bюlmяsindяn verilяn mяlumata gюrя, цmumilikdя, 2225 nяfяrin iшtirakыnыn nяzяrdя tutulduьu imtahanlarыn idarя olunmasыna 27 imtahan rяhbяri vя 216 nяzarяtчi-mцяllim cяlb olunub. Иmtahanlarыn keчirilmяsi цчцn 178 otaq ayrыlыb. Иmtahan saat 11:00-da baшlanыb vя 3 saat davam edib.

Regional bюlmяnin mцdiri Sяbuhi Hцseynov AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbirinя bildirib ki, bцtцn imtahan mяrkяzlяrindя цmumi (9 illik) orta tяhsil sяviyyяsi цzrя buraxыlыш imtahanlarы mюvcud tяlimata vя karantin dюvrцnцn tяlяblяrinя uyьun шяkildя aparыlыb vя heч bir qanun pozuntusuna yol verilmяyib.

...taxыl biчininя 136 яdяd kombayn cяlb edilяcяk "Nizami Gяncяvi ili" чяrчivяsindя tяшkil olunan sяrgidя шairin яsяrlяrindяn ibarяt kitablar, Nizaminin yaradыcыlыьыnыn шah яsяri "Xяmsя"yя daxil olan "Sirlяr xяzinяsi", "Xosrov vя Шirin", "Leyli vя Mяcnun", "Yeddi gюzяl" vя "Иsgяndяrnamя" poemalarыndan tяsvirlяr, hяmчinin Heydяr Яliyev Fondu tяrяfindяn Mяrkяzя hяdiyyя edilяn rus, ingilis vя fransыz dillяrindя чap olunmuш nяшrlяr nцmayiш etdirilir.

Sяrginin aчыlыш mяrasimindя Mяrkяzin яmяkdaшы Rцfanя Hяsяnova чыxыш edяrяk, Nizami Gяncяvinin hяyat vя yaradыcыlыьыndan, dцnya яdяbiyyatы xяzinяsinя verdiyi sanballы tюhfяlяrdяn яtraflы sюz aчыb.

Respublikamыzыn яn iri taxыlчыlыq rayonlarыndan olan Шяkidя cari mюvsцmdя 66 min 104 hektar taxыl sahяsinin mяhsulunun biчilmяsi nяzяrdя tutulur.

Taxыl яkinlяrinin 36 min 180,3 hektarыnы buьda, 29 min 923,7 hektarыnы dяn цчцn arpa sahяlяri tяшkil edir. Hazыrda tяsяrrцfatlarda taxыl biчininя hazыrlыq iшlяri yekunlaшmaq цzrяdir. Biчin kampaniyasыna hazыrlыqla яlaqяdar Шяki Dюvlяt Aqrar Иnkiшaf Mяrkяzindя xцsusi qяrargah yaradыlыb, tяdbirlяr planы tяsdiq olunub. Шяki taxыlчыlarы bu mяsul kampaniyaya чox ciddi hazыrlaшыrlar.

Taxыl anbarlarы, xыrmanlar tяmir vя dezinfeksiya olunur, kombayn vя digяr texnikalar saz vяziyyяtя gяtir-

ilir. Цmumilikdя, biчin kampaniyasыna 136 яdяd taxыlbiчяn kombayn cяlb edilяcяk. Onlardan 90 яdяdi son illяrdя alыnan tяzя, qalanlarы isя яvvяlki illяrdя alыnan vя istifadяyя yararlы vяziyyяtdя olan kюhnя kombaynlardыr. Ehtiyac yaranarsa, biчini baшa чatdыrmыш rayonlardan яlavя kombaynlar da gяtirilяcяk. Biчin kampaniyasыna, eyni zamanda, 96 яdяd kцlяшpreslяyяn aqreqat, 257 яdяd шum traktoru, 360-dяk yцk maшыnы, traktor vя qoшqu, hяmчinin yanьыnsюndцrяn vя su maшыnlarы cяlb olunacaq.

Tяsяrrцfatlarda taxыl biчininя iyunun яvvяllяrindя baшlanыlmasы nяzяrdя tutulur.

Xatыrladaq ki, шяkili fermerlяr юtяnilki mюvsцmdя 66 min 48 hektar taxыl sahяsindяn 199 min 915 ton mяhsul yыьыblar. Hяr hektardan orta mяhsuldarlыq 30,3 sentner tяшkil edib.

...tцtцn шitillяrinin sahяlяrя kючцrцlmяsi prosesi davam edir Шяki rayonunun tяsяrrцfatlarыnda tцtцn шitillяrinin sahяlяrя kючцrцlmяsi prosesi davam edir. Bu gцnяdяk rayonda 960 hektar sahяdя tцtцn яkilib. Шяki Dюvlяt Aqrar Иnkiшaf Mяrkяzindяn bildirilib ki, cari mюvsцmdя rayonda 1210 hektarda tцtцn яkilmяsi proqnozlaшdыrыlыr. Шяkili fermerlяr cari mюvsцmdя 400 hektarda "Virciniya botaniki" nюvlц, 810 hektarda isя yerli tцtцn sortlarы yetiшdirяcяklяr. Tцtцn шitillяrinin yetiшdirilmяsi цчцn istehsalчыlar tяrяfindяn 58 min kvadratmetr sahяdя sadя istixanalar hazыrlanыb. Fermerlяr indiyяdяk 325 hektar sahяyя "Virciniya botaniki", 635 hektara isя digяr nюv tцtцn шitillяri kючцrцblяr.

Xatыrladaq ki, юtяnilki mюvsцmdя шяkili fermerlяr 1108 hektar sahяdяn 3835 ton quru tцtцn яldя ediblяr. Tцtцn istehsalы яvvяlki illя mцqayisяdя 193 ton artыb.

Hazыrda rayonun ailя tяsяrrцfatlarыnda ipяkqurdlarыnыn yemlяnmяsi prosesi dя davam etdirilir.

Barama istehsal etmяk цчцn шяkili kцmчцlяrя 1250 qutu, yяni 23 kiloqram 750 qram ipяkqurdu paylanыlыb. Builki mюvsцmdя rayonda yaш barama istehsalыnыn 50 tona чatdыrыlmasы qarшыya hяdяf qoyulub.

Yaxыn gцnlяrdя istehsalчыlardan yaш barama tяdarцkцnя baшlanыlacaq.

...ийулун 13-дяк vяtяndaшlara 68 min dozaya yaxыn vaksin vurulub Шяki rayonunda яhalinin COVЫD-19 infeksiyasыna qarшы peyvяnd olunmasы prosesi davam edir.

Яhalinin peyvяndlяnmяsi Шяki Rayon Mяrkяzi Xяstяxanasыnыn binasыnda xцsusi olaraq ayrыlmыш vaksin otaqlarыnda hяyata keчirilir. Prosesя baшlandыьы gцndяn indiyяdяk Шяki rayonu цzrя vяtяndaшlara 67 min 901 doza vaksin vurulub. Шяhяr Шящяр Иcra Щakimiyyяtindя yaradыlan qяrargahdan ShekiMedia.az-a bildirilib ki, indiyяdяk birinci mяrhяlя цzrя peyvяnd olunan шяxslяrin цmumi sayы 41 min 569 nяfяr, ikinci mяrhяlя цzrя peyvяnd olunanlarыn sayы isя 26 min 332 nяfяrdir.

Yaш qruplarы цzrя indiyяdяk Шяki rayonunda 65 yaшdan yuxarы vяtяndaшlara 7 min 179 doza, 50-65 yaш arasыnda vяtяndaшlara 24 min 978 doza, 50 yaшadяk vяtяndaшlara isя 35 min 744 doza vaksin vurulub.

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

Бяхтийар Ващабзадя вурьуну Дилбяр ЙАГУБОВА,

Шяki Мяркязи Китабхананын Охуъулара хидмят шюбясинин мцдири Шяkinin юzц qяdяr qяdim vя gюzяl kяndlяrindяn biri olan Qoxmuq kяndindя 1961-ci ildя dцnyaya bir uшaq gюz aчdы.

Bюyцyцb kim olacaьыnы heч kim bilmirdi o vaxt. Bюyцyцb Вяtяn aшiqi, яdяbiyyat vurьunu olan bu adamы sizlяrя tяqdim edirяm.

Elшяn Vahid oьlu Zяkяrийyяbяyli 1 Иyul 1961-ci ildя anadan olmuшduр. Uшaqlыqdan яdяbiyyat mцяllimi olmaq arzusu onu dюvrцnцn яsas mяtbuat orqanы olan "Azяrbaycan" jurnalыnda, "Gяnclik" jurnalыnda, "Azяrbaycan gяnclяri", "Xalq", "Odlar yurdu" qяzetiляриndя mцxtяlif sяpkili yazыlarla чыxыш etmяsinя sяbяb olmuшdu.

"Mцstяqil Respublika" qяzetindя fяaliyyяt gюstяrmiш vя hяmin mцddяtdя "Vяtяni qцrbяtdя yaшadanlar" adlы silsilя yazыlarы чap edilmiшdi. Diasporlarla geniш яlaqяlяr quran Elшяn Zяkяrийyяbяylini, шair Sюhrab Tahir "Dцnya Azяrbaycanlыlarыnыn Mяdяniyyяt Mяrkяzinя" (DAMM) dяvяt etmiшdi. Цч il radionun "Bulaq" verliшi ilя яmяkdaшlыq eдян Е.Зякяриййябяйли, beш ildяn artыq "Region media" qяzetindя, altы ildяn artыq ися "Mцstяqil Respublika" qяzetindя iшlяmiшdiр.

1991-ci ildя dцnya xяritяsindя iynя ucu boyda yer tutan, Elшяn Zяkяrийyяbяyli цчцn isя bir dцnya olan Qoxmuq kяndindя

Елшян Зякяриййябяйли "Poeziya evi" yaratdы. Min bir яziyyяtlя yaradыlan bu mцqяddяs ocaьa hюrmяtli шairimiz Bяxtiyar Vahabzadя gяliшlяrinin birindя "Ziyalыlar evi" adыnы verир. Bu mцhцm vя яhяmiyyяtli яziyyяtiнin bяhrяsini Prezident mцkafatыna layiq gюrцlmяklя aldы Elшяn Zяkяryяbяyli. Hяmin mцkafata layiq gюrцlmцш Elшяn mцяllimi ilk tяbrik edяnlяrdяn biri xalq шairi Bяxtiyar Vahabzadя oldu. Burada uzun mцddяt iшlяyяn Elшяn mцяllim xarici юlkяlяrlя яlaqя qurdu vя чoxlu sayda Fяxri Fяrmanlara layiq gюrцldц vя tяшяkkцr, minnяtdarlыq mяktublarы aldы. Юmrцnя yazыlmыш bir sяhifя dя onun Шяkidя yaranan Kanal S, hazыrda isя ARB Шяki televiziyasыna dяvяt almasы oldu.

Elшяn mцяllim 2009-2016-cы illяr яrzindя tariximizi, tarixi шяxsiyyяtlяrimizi, adяt-яnяnяlяrimizi tanыdan "Qala" verliшi vя яdяbiyyatыmыzы, шair vя yazычыlarыmыzы tanыdan "Mяclisi-шцara" veriliшi, toponimlяr, шяxsiyyяtlяr rubrikalalarы vя bir neчя verliш "Axшam цstц" verliшlяrinin toplayыcыsы vя tяqdimatчыsы kimi fяaliyyяt gюstяrmiшdiр.

Hяr il Altay Ellяrindяn baшlayыb Tяbrizя qяdяr bu ellяrin coьrafiyasыnы tяbliь edяn Elшяn Zяkяryяbяylinin яziyyяti danыlmazdыр. Юzцnц xalqыna, elinя, tarixinя, яdяbiyyatыna verdiyi tюhfяlяrя vя gюstяrdiyi tяшяbbцsя gюrя xoшbяxt hesab edяn Elшяn mцяllimin xoшbяxtliyinя xoшbяxtlik qatan bir hadisя dя юmrцnцn unudulmaz vя яvяzsiz gцnlяrindяn biri oldu. О, 2017-ci ildя, вурьуну олдуьу шairin doьulduьu vя 9 yaшыna qяdяr yaшadыьы evя Bяxtiyar Vahabzadяnin ev muzeyinя direktor tяyin edildi. Elшяn Zяkяrийyяbяylinin sayяsindя Шяkiyя gяlяn qonaqlarыn vя yerli turistlяrin Bяxtiyar Vahabzadя qonaqpяrvяrliyi, qarшыlanmasы nцmunяsi ilя qarшыlaшan insanlar bu muzeyя, Bяxtiyar Vahabzadя irsinя vя Elшяn Zяkяrийyяbяyli qonaqpяrvяrliyinя gюrя gяlirdilяr. Юzцnцn sюzц ilя desяk, Elшяn mцяllim bu gцn 60-ы haqlamыш, daьdan enяn, zirvяyя hяsrяtlя baxan чaьlarыnы yaшayыr.

Sяn demя юtяn gцnlяri heч nя ilя geri qaytarmaq mцmkцn deyilmiш, эяlяn gцnlяri bir-birinя calasan belя. Kaш ki, demяmяkчцn mяnalы yaшamaq hяr adama nяsib olmur. Hяyatыnы bir чox iшlяrя sяrf edяn Elшяn mцяllim belя "edя bilmяdiklяrim mяni yandыrыr" deyir.

Vя bunu yaxыn dostu Musa Yaqubun misralarы ilя belя izah edir: Payыzыn zяmisi heч imiш demя, Dяryanыn gяmisi kюч imiш demя.

Heчimi, kючцmц indi bilmiшяm, Иndi bilmяyim dя gec imiш demя.

Lakin Bяxtiyar Vahabzadянин misralarы иля Elшяn mцяllimя cavab olaraq deyirik ki: Sяn hardan bilяsяn, nя чяkirяm mяn.

Payыzam, ay юmrцn ilk baharlыsы.

Sяn hardan bilяsяn, nяdяn bilяsяn, Yoxdur bu dцnyada sяndяn varlыsы! Юmrц Allah verir. Elшяn mцяllim bu Allah verяn юmrц иля evinя, ailяsinя, xalqыna, cяmiyyяtinя чox maraqlы bir irs, bir яnяnя qoydu . Bu яnяnя sadiqlik, qonaqpяrvяrlik vя ulularыmыzыn яmanяtinя sahiblik edib, onu gяlяcяk nяsillяrя olduьundan daha gюzяl vя inkiшaf etmiш formada чatdыrmaq kimi bir nцmunя oldu. Hяlя юmцr davam edir 60 yaш nяdir ki, 100 ил yaшayыn, saьlam vя faydalы yaшayыn, Elшяn Zяkяrийyяbяyli.

№ 06 (201), Ийун (ийул) 2021

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 15

ЩЦГУГ МЯСЛЯЩЯТИ Тярлан ГАФФАРОВ,

Шяki Рegional Яdliyyя Иdarяsinin mяslяhяtчisi (игтисадчысы) Bu яmяllя яlaqяdar, Cinayяt Mяcяllяsinin 314-1-ci maddяsi юzцndя aшaьыdakы 3 dispozisiyanы ehtiva edir: Vяzifяli шяxs tяrяfindяn dюvlяtin mцstяsna mцlkiyyяtindя olan torpaq sahяlяrinin bяlяdiyyяlяrin, fiziki vя hцquqi шяxslяrin mцlkiyyяtinя, istifadяsinя vя ya onlara icarяyя verilmяsi haqqыnda qanunsuz qяrar qяbuletmя, цч ilяdяk mцddяtя mцяyyяn vяzifя tutma vя ya mцяyyяn fяaliyyяtlя mяшьul olma hцququndan mяhrum edilmяklя, iki ildяn beш ilяdяk mцddяtя azadlыqdan mяhrum etmя ilя cяzalandыrыlыr.

Vяzifяli шяxs tяrяfindяn dюvlяtin mцstяsna mцlkiyyяtindя olan vя юzgяninkilяшdirilmяsi qanunla qadaьan edilяn torpaq sahяlяrinin bяlяdiyyя mцlkiyyяtinя vя ya xцsusi mцlkiyyяtя verilmяsi haqqыnda qяrar qяbul etmя, цч ilяdяk mцddяtя mцяyyяn vяzifя tutma vя ya mцяyyяn fяaliyyяtlя mяшьul olma hцququndan mяhrum edilmяklя, beш ildяn sяkkiz ilяdяk mцddяtя azadlыqdan mяhrum etmя ilя cяzalandыrыlыr.

Mяcяllяnin 314-1.1-ci vя 314-1.2ci maddяlяrindя nяzяrdя tutulmuш яmяllяr Xяzяr dяnizinin Azяrbaycan Respublikasыna mяnsub olan bюlmяsinin sahilboyu 20-50 metrlik zolaьыnыn altыnda olan torpaqlara mцnasibяtdя tюrяdildikdя, цч ilяdяk mцddяtя mцяyyяn vяzifя tutma vя ya mцяyyяn fяaliyyяtlя mяшьul olma hцququndan mяhrum edilmяklя, yeddi ildяn on ilяdяk mцddяtя azadlыqdan mяhrum etmя ilя cяzalandыrыlыr.

Cinayяt Mяcяllяsinin 314-2-ci maddяsinя яsasяn, яrazilяrin zonalaшdыrыlmasы, tikintinin nюvц vя miqyasы ilя baьlы mцfяssяl qaydalarы vя yaшayыш mяntяqяlяrindя, yanaшы sahяlяrdя tikinti aparыlmasыnыn яsas шяrtlяrini pozmaqla vяzifяli шяxs tяrяfindяn tikinti vя ya quraшdыrma iшlяrinin aparыlmasыna icazя vermя, yaxud barяsindя mяlumatlandыrma icraatы tяtbiq edilяn tikililяrlя baьlы irad tяqdim etmяmя, bir ilяdяk mцddяtя islah iшlяri vя ya цч ilяdяk mцddяtя mцяyyяn vяzifя tutma vя ya mцяyyяn fяaliyyяtlя mяшьul olma hцququndan mяhrum edilmяklя vя ya edilmяmяklя цч ilяdяk mцddяtя azadlыqdan mяhrum etmя ilя cяzalandыrыlыr. Яrazilяrin zonalaшdыrыlmasы, tikintinin nюvц vя miqyasы ilя baьlы mцfяssяl qaydalarы vя yaшayыш mяntяqяlяrindя, yanaшы sahяlяrdя tikinti aparыlmasыnыn яsas шяrtlяrini pozmaqla vяzifяli шяxs tяrяfindяn magistral boru kяmяrlяrinin, gяrginliyi 1000 voltdan чox olan elektrik шяbяkяlяrinin, metropolitenin, dяmir yolu qurьularыnыn, mцdafiя obyektlяrinin, su tяchizatы vя kanalizasiya sistemlяrinin, texniki qurьularыnыn, neft buruqlarыnыn, avtomobil yollarыnыn vя ya sularыn mцhafizя zonalarыnda torpaq sahяlяri vя ya kяnd tяsяrrцfatы tяyinatlы torpaq sahяlяrini ayыrma, yaxud tikinti vя ya quraшdыrma iшlяrinin aparыlmasыna icazя vermя, yaxud barяsindя mяlumatlandыrma icraatы tяtbiq edilяn tikililяrlя baьlы irad tяqdim etmяmя, iki ilяdяk mцddяtя islah iшlяri vя ya цч ilяdяk mцddяtя mцяyyяn vяzifя tutma vя ya mцяyyяn fяaliyyяtlя mяшьul olma hцququndan mяhrum edilmяklя iki ildяn dюrd ilяdяk mцddяtя azadlыqdan mяhrum etmя ilя cяzalandыrыlыr. Bu Mяcяllяnin 314-2.1 vя 314-2.2-ci maddяlяri ilя nяzяrdя tutulmuш яmяllяr aьыr nяticяlяrя sяbяb olduqda, цч ilяdяk mцddяtя mцяyyяn vяzifя tutma vя ya mцяyyяn fяaliyyяtlя mяшьul olma hцququndan mяhrum edilmяklя dюrd ildяn sяkkiz ilяdяk mцddяtя azadlыqdan mяhrum etmя ilя cяzalandыrыlыr.

Torpaq цzяrindя mцlkiyyяt, istifadя vя ya icarя hцququnu pozma яmяlindя zяrяrчяkmiш mцlkiyyяtчi, istifadячi vя ya icarячi olduьu цчцn, birinci nюvbяdя cinayяtin predmeti olan torpaq sahяsinin hцquqi rejiminя dair sцbut яldя edilmяmiшdir. Torpaq dюvlяt mцlkiyyяtindя olduqda, fakt barяdя material toplanarkяn, torpaq sahяsinin dюvlяt яmla-

Qanunla mцяyyяn olunmuш qaydalarы pozmaqla torpaq sahяlяri ayыrma, yaxud tikinti vя ya quraшdыrma iшlяrinin aparыlmasыna icazя vermя kыnыn Reyеstrinя daxil edilib-edilmяdiyi yoxlanыlmalы, mцsbяt halda hяmin torpaq sahяsinя dair Reyеstrindяn чыxa-rышыn яldя edilmяsi zяruridir. Torpaqla яlaqяdar qanunsuz яqdlяrin qeydiyyatы яmяli yalnыz vяzifяli шяxslяr tяrяfindяn tюrяdilя bilяr. Belя fakt цzrя material toplanarkяn, vяzifяli шяxsin яqdi qeydiyyata alan qяrarы vя hяmin qяrarыn qanunsuz olmasыna dair sяnяdlяr vя sцbutlar toplanmalыdыr. Torpaqlarы korlanma cinayяt яmяlindя, digяr sцbutlardan baшqa torpaqlarыn yararsыz hala salыnmasыnыn sяbяbindяn asыlы olaraq, mцvafiq olaraq kimyяvi vя ya bioloji sahяdя mцtяxяssis rяyi vя ya ekspert arayышыnыn яldя edilmяsi zяruridir.

Dюvlяtin mцstяsna mцlkiyyяtindя olan vя юzgяninkilяшdirilmяsi qadaьan edilяn torpaq sahяlяrinя dair qanunsuz qяrar qяbul etmя яmяlindя cinayяtin predmeti olan torpaьыn, dюvlяtin mцstяsna mцlkiyyяtindя olmasы vя юzgяninkilяшdirilmяsi qanunla qadaьan edilяn torpaqlara aid olmasы zяruridir. Qanunvericiliklя mцяyyяn olunmuш qaydalarы pozmaqla torpaq sahяlяri ayыrma, tikinti vя ya quraшdыr-

vяzifяli шяxsin soyadы, adы, atasыnыn adы, яrizячinin xidmяti цnvanы, onun cinayяtя mцnasibяti, mяlumat aldыьы mяnbя, elяcя dя mяktuba яlavя edilяn sяnяdlяr haqqыnda mяlumatlar qeyd edilmяlidir. Tюrяdilmiш vя ya hazыrlanan cinayяt haqqыnda imzalanmamыш vя ya saxta imza ilя imzalanmыш, yaxud uydurma hцquqi шяxs adыndan yazыlmыш яrizяvя ya digяr anonim mяlumat cinayяt iшinin baшlanmasы цчцn sяbяb ola bilmяz

ma iшlяrinin aparыlmasыna icazя vermя яmяli vяzifя cinayяtlяrinя aiddir. Burda vяzifяli шяxs tяrяfindяn qanunvericiliyin pozulmasы ilя tikintiyя icazя verilmяsi vя ya mцdafiя obyektlяrinin, habelя qanunvericiliklя mцhafizя zolaьы mцяyyяn edilmiш digяr kommunikasiya xяtlяrinin mцhafizя zolaьыna aid olan torpaq sahяlяrinin ayrыlmasы, hяmin torpaq sahяlяrindя tikinti vя quraшdыrma iшlяrinin aparыlmasыna icazя verilmяsinя dair qяrar qяbul edilmяsi nяticяsindя cinayяt mяsuliyyяti yaranыr. Bцtцn aktlar barяdя monitorinq aktы tяrtib edilяnяdяk, torpaq цzяrindя mцlkiyyяt hцququnu pozmuш, qanunsuz яqdi qeydiyyata almыш, torpaьы korlamыш, torpaq sahяsini ayыrmыш vя ya tikinti vя quraшdыrma iшlяrinя icazя vermiш шяxs barяdя, hяmin шяxsin hansы яmяlinin torpaq qanunvericiliyinin pozulmasы ilя mцшahidя edilmяsi aktda mцtlяq gюstяrilmяli, faktlarы tяsdiq edяn sцbutlar, o cцmlяdяn qяrarlar, яqdlяr, mяktublar, izahatlar, яrizяlяr, habelя fotoшяkillяr materiala яlavя edilmяlidir.

Komitяnin struktur bюlmяlяri tяrяfindяn toplanmыш yuxarыda gюstяrilяn materiallar, toplandыqdan sonra Komitяnin Aparatыnыn Hцquq шюbяsinя gюndяrilir. Hцquq шюbяsindя materiallarыn aidiyyяti hцquq mцhafizя orqanыna gюndяrilmяsinя dair mцsbяt rяy verildikdяn sonra, materiallar aidiyyяti цzrя gюndяrilir.

Azяrbaycan Respublikasы Cinayяt Prosessual Mяcяllяsinin 46.2-ci maddяsinя gюrя cinayяt iшinin baшlanmasы цчцn sяbяb kimi tюrяdilmiш vя ya hazыrlanan cinayяt haqqыnda hцquqi шяxsin mяlumatlarы da ola bilяr. CPM-nin 205-ci maddяsinя яsasяn tюrяdilmiш vя ya hazыrlanan cinayяt haqqыnda cinayяt iшinin baшlanmasы цчцn sяbяb hesab edilяn hцquqi шяxsin mяlumatlarы mяktub, yaxud tяsdiq edilmiш teleqram, telefonoqram vя ya digяr qяbul edilmiш mцraciяt formasыnda olmalыdыr.

Tюrяdilmiш vя ya hazыrlanan cinayяt haqqыnda hцquqi шяxsin mяktubuna cinayяtin tюrяdilmяsini tяsdiq edяn sяnяdlяr яlavя edilmяlidir. Tюrяdilmiш vя ya hazыrlanan cinayяt haqqыnda hцquqi шяxsin mяktubunda hцquqi шяxsin tam adы, yaxud

edilmяsinin dюvlяt tяnzimlяnmяsi чяrчivяsindя tяшkilati tяdbirlяr iчяrisindя yerquruluшu iшlяri xцsusi яhяmiyyяt kяsb edir. Yerquruluшunun vяzifяlяri, tяyinatы ''Dюvlяt torpaq kadastrы, torpaqlarыn monitorinqi vя yerquruluшu haqqыnda'' Azяrbaycan Respublikasыnыn Qanunu ilя tяnzimlяnir.

Mцlkiyyяt formasыndan asыlы olmayaraq bцtцn kateqoriyalardan olan torpaqlarыn mцhafizяsinя vя sяmяrяli istifadяsinin tяшkilinя dair dюvlяt siyasяtinin яsaslandыrыlmasы vя hяyata keчirilmяsi, torpaq mцnasibяtlяrinin tяnzimlяnmяsi vя torpaqlarыn bюlgцsц nяticяlяrinin elmi cяhяtdяn яsaslandыrыlmasы vя proqnozlaшdыrыlmasы, torpaqdan istifadяnin mяqsяdyюnlцlцyцnцn tяmin edilmяsi, aqrar islahatda qiymяtli torpaqlarыn qorunub saxlanmasы, ekoloji vя iqtisadi cяhяtdяn яsaslandыrыlmыш, sahяsinя vя landшaft xцsusiyyяtlяrinя gюrя torpaqdan istifadяnin tяшkili, kяnd tяsяrrцfatы tяyinatlы torpaqlarыn yaxшыlaшdыrыlmasыna, mцnbitliyinin artыrыlmasыna, landшaftda tarazlыьыn tяmin edilmяsinя dair kompleks tяdbirlяrin hazыrlanmasы, aqrar istehsalatыn vя iqtisadiyyatыn digяr sahяlяrinin sяmяrяli fяaliyyяtlяri цчцn mцvafiq яrazi шяraitlяrinin yaradыlmasы, яrazinin tяшkilindя mюvcud infrastrukturlarыn qorunub saxlanыlmasы, ekolojitяsяrrцfat vя aqroekoloji xцsusiyyяtlяrin nяzяrя alыnmasы, torpaq qanunvericiliyi ilя mцяyyяn edilmiш digяr vяzifяlяrin hяyata keчirilmяsi yerquruluшunun vяzifяlяridir.

Yerquruluшu torpaqlarыn elmipraktiki cяhяtdяn яsaslandыrыlmыш sяmяrяli istifadяsinin tяшkilinя, torpaq mцnasibяtlяrinin tяnzimlяnmяsinя, яlveriшli ekoloji mцhitin qorunub saxlanmasыna, tяbii vя antropogen landшaftlarыn yaxшыlaшdыrыlmasыna vя sabitliyinin tяmin edilmяsinя, elяcя dя torpaqlarыn mцhafizяsinя yюnяldilir.

Yerquruluшu aшaьыdakы iшlяri nяzяrdя tutur: Kompleks vя tяsяrrцfatdaxili yerquruluшu layihяlяrinin hazыrlanmasы; Torpaqlarin istifadяsi vя mцhafizяsi ilя яlaqяdar layihяlяrin vя digяr yerquruluшu sяnяdlяrinin rяsmilяшdirilmяsi; Xцsusi tяbiяti mцhafizя, istirahяt

Torpaq ehtiyatlarыnыn idarя edilmяsinin dюvlяt tяnzimlяnmяsi kompleks tяdbirlяr sistemi olub, юzцndя aшaьыdakыlarы cяmlяшdirir: Azяrbaycan Respublikasыnыn torpaq ehtiyatlarыnыn idarя edilmяsindя tяшkilati tяdbirlяr; Azяrbaycan Respublikasыnda torpaq ehtiyatlarыnыn idarя edilmяsinin iqtisadi tяminatы; Azяrbaycan Respublikasыnыn torpaq ehtiyatlarыnыn idarя edilmяsinin hцquqi tяminatы.

Torpaq ehtiyatlarыnыn idarя

vя qoruq rejimlяri olan яrazilяrin ayrыlmasыnыn vя sяrhяdlяrinin mцяyyяn edilmяsinin яsaslandыrыlmasы; Шяhяr, qяsяbя vя kяnd yaшayыш mяntяqяlяri hцdudlarыnыn mцяyyяn edilmяsi vя dяyiшdirilmяsinя dair sяnяdlяrin hazыrlanmasы; Mцlkiyyяt formasыndan asыlы olmayaraq torpaqlarыn sяmяrяli istifadяsinin vя mцhafizяsinin planlaшdыrыlmasыnыn tяшkili; Яrazilяrin шяhяrsalma, ekoloji, iqtisadi vя digяr xцsusiyyяtlяrini nяzяrя almaqla torpaqlarыn mцnbitliyinin artыrыlmasы, onlarыn mцhafizяsi цzrя respublika vя regional proqramlarыnыn vя proqnozlarыnыn, habelя yerquruluшu sxemlяrinin hazыrlanmasы; Torpaqlarыn istifadяsindя mюvcud uyьunsuzluqlarыn vя чatышmazlыqlarыn aradan qaldыrыlmasы mяqsяdilя torpaq sahяlяrinin dяqiqlяшdirilmяsi vя qaydaya salыnmasы layihяlяrinin tяrtib edilmяsi, yerdя ayrыlmasы, qanunvericiliklя mцяyyяn edilmiш formada sяnяdlяrin hazыrlanmasы; Xцsusi tяyinatlы geodeziya, topoqrafiya vя kartoqrafiya iшlяrinin, torpaq, geobotanika, digяr tяdqiqatlarыn vя axtarышlarыn aparыlmasы; Torpaqlarыn inventarlaшdыrыlmasыnыn aparыlmasы, istifadяsiz, habelя sяmяrяli vя ya mяqsяdli tяyinatыna gюrя istifadя olunmayan torpaq sahяlяrinin mцntяzяm olaraq aшkar edilmяsi; Torpaqlarыn vяziyyяti vя istifadяsi цzrя xяritя vя atlaslarыn tяrtib edilmяsi; Torpaqlarыn qiymяtlяndirilmяsi цzrя mцvafiq iqtisadi vя texniki tяdbirlяrin aparыlmasы; Tяbii vя antropogen proseslяr nяticяsindя korlanmыш torpaqlarыn rekultivasiyasыna dair iшчi layihяlяrinin hazыrlanmasы; Torpaq mцnasibяtlяrinin nizama salыnmasы vя torpaqlarыn sяmяrяli istifadяsi vя mцhafizяsi цzrя digяr tяdbirlяr.

Yerquruluшu tяyinatыndan asыlы olaraq kompleks vя tяsяrrцfatdaxili yerquruluшu iшlяrindяn ibarяtdir.

Kompleks yerquruluшu inzibatiяrazi vahidlяri цzrя torpaqlarыn iqtisadiyyatыn ayrы-ayrы sahяlяri цzrя vя mцlkiyyяtчilяr, istifadячilяr vя icarячilяr arasыnda bюlцшdцrцlmяsini vя bu iшlяrin sяnяdlяшdirilmяsini nяzяrdя tutur.

Tяsяrrцfatdaxili yerquruluшu torpaq mцlkiyyяtчisinin, istifadячisinin vя ya icarячisinin konkret torpaq sahяsindя istehsalatыn яrazi цzrя dцzgцn yerlяшdirilmяsinя vя istehsal vasitяlяrindяn sяmяrяli istifadяyя dair hazыrlanmыш tяdbirlяr sistemindяn ibarяtdir. Kompleks vя tяsяrrцfatdaxili yerquruluшu iшlяri yerquruluшu layihяlяri яsasыnda hяyata keчirilir. Kompleks yerquruluшu iшlяri dюvlяt yerquruluшu xidmяti, tяsяrrцfatdaxili yerquruluшu iшlяri isя ixtisaslaшdыrыlmыш layihя-axtarыш vя elmitяdqiqat mцяssisяlяri tяrяfindяn hяyata keчirilir.

Yerquruluшu iшlяri mцvafiq icra hakimiyyяti orqanlarыnыn qяrarы, bяlяdiyyяlяrin tяшяbbцsц vя ya torpaq mцlkiyyяtчilяrinin, istifadячilяrinin vя icarячilяrinin sifariшi ilя aparыlыr. Dюvlяt vя bяlяdiyyя mцlkiyyяtindя olan torpaqlarыn kompleks yerquruluшu layihяlяri mцvafiq icra hakimiyyяti orqanы vя bяlяdiyyяlяr, xцsusi mцlkiyyяtdя olan torpaqlarыn tяsяrrцfatdaxili yerquruluшu layihяlяri isя mцlkiyyяtчilяr tяrяfindяn tяsdiq edilir. Tяsdiq edilmiш yerquruluшu layihяlяri yerя (naturaya) keчirilir, dюvlяt torpaq kadastrыnda qeydiyyata alыnыr, sяnяdlяшdirilir vя hцquqi qцvvяyя malik olur. Yerquruluшu iшlяrinin aparыlmasы qaydalarы mцvafiq icra hakimiyyяti orqanы tяrяfindяn tяsdiq edilmiш яsasnamя ilя mцяyyяn edilir.

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки шящяри, 18-ъи район, Вагиф кцчяси, ев 12А цнванда йашайан Идрисова Майа Сабир гызына мяхсус ГАЗ 3102 маркалы, 90 БР 497 дювлят нюмря нишанлы автомобилин Техники паспорту итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 06 (201), Ийун (ийул) 2021

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua http://belediyye.sheki.name h t t p : / / m u n i c i p a l i t y. s h e k i . i n f o http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

Шяки УНЕСКО-нун сертификатыны алды Xan Sarayы ilя birlikdя Шяkinin tarixi mяrkяzinin UNESKO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil olunmasы ilя baьlы sertifikatыn tяqdimolunma mяrasimi keчirilib

АЗЯРТАЪ-ын вердийи мялумата эюря, Fuad Naьыyev Dюvlяt Turizm Agentliyinin tabeliyindя olan qoruqlarыn hяr birinin яrazisindя aktiv vя kompleks iшlяrin aparыldыьыnы, яsas mяqsяdin mяdяni-tarixi irsimizi qoruyaraq, onlarы daha maraqlы vя cяlbedici etmяk olduьunu vurьulayыb.

Agentlik sяdri UNESCO ekspertlяri ilя sыx яmяkdaшlыq iшlяrinin davam etdirildiyini, Шяkidяn baшqa "Xыnalыq" qoruьunun da tяшkilatыn namizяd irs nцmunяlяrinin ilkin siyahыsыna salыndыьыnы diqqяtя чatdыrыb. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk, яlamяtdar gцn mцnasibяtilя шяhяr ictimaiyyяtini tяbrik edib. Diqqяtя чatdыrыlыb ki, Шяki шяhяri 2010-cu ildя "Azяrbaycanыn Sяnяtkarlыq Paytaxtы" seчilib, 2012-ci ildя "Тцrk dцnyasыnыn qeyri-maddi mяdяni irs paytaxtы", 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan olunub, 2017-ci ildя UNESCO-nun Yaradыcы Шяhяrlяr Шяbяkяsinя daxil edilib. Шяki, eyni zamanda, Dцnya Tarixi Шяhяrlяr Liqasыnыn цzvцdцr.

fяrdяn чox sяnяtkarыn mяшьul olduьunu diqqяtя чatdыrыb. Bildirilib ki, Шяki Azяrbaycanda festivallar шяhяri kimi dя tanыnыr. Hяr il bu шяhяrdя keчirilяn "Иpяk Yolu" Beynяlxalq musiqi, шirniyyat vя teatr festivallarы шяhяrin qeyri-maddi irsinin qorunub saxlanmasыna imkan yaradыb, eyni zamanda, turizm potensialыnыn geniшlяndirilmяsi vя beynяlxalq sяviyyяdя tanыdыlmasыnda mцhцm rol oynayыb.

Bildirilib ki, юlkяmizdя mяdяni irsin qorunub saxlanыlmasыna, xalqыmыzыn zяngin mяdяniyyяtinin tяbliьinя dюvlяt sяviyyяsindя bюyцk diqqяt yetirilir. Шяkinin beynяlxalq turizm vя mяdяniyyяt mяrkяzi kimi yenidяn qurulmasы ilя яlaqяdar Prezident Иlham Яliyevin verdiyi tapшыrыqlar, qыsa mцddяt яrzindя Шяki шяhяrinin inkiшafы ilя baьlы imzalanan чoxsaylы sяrяncamlar nяticяsindя bu gцn шяhяr milli memarlыq цslubunu qoruyub saxlamaq шяrti ilя mцasirlяшir, turizm potensialы daha da artыr. Шяkinin zяngin tariximяdяni irsinin qorunmasыna gюstяrdiyi yцksяk diqqяt vя qayьыya gюrя шяkililяr adыndan Prezident Иlham Яliyevя vя Birinci vitseprezident Mehriban Яliyevaya

Шяkinin sяnяtkarlыьыn yцksяk sяviyyяdя inkiшaf etdiyi яrazilяrdяn biri olduьunu vurьulayan icra hakimiyyяtinin baшчыsы hazыrda bu шяhяrdя xalq tяtbiqi sяnяtinin 18 nюvц цzrя 200 nя-

dяrin minnяtdarlыьыnы bildirяn Elxan Usubov чыxышыnыn sonunda hяr il iyulun 7-nin Шяkidя "Шяhяr gцnц" kimi qeyd olunmasыnы tяklif edib.

Tяdbirdя чыxыш edяn

(Яввяли 1-ъи сящифядя)

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АЗЯРТАЪ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

KOBИA-nыn Иdarя Heyяtinin sяdri Orxan Mяmmяdov bildirib ki, iki il яvvяl Azяrbaycanыn яn qяdim шяhяrlяrindяn Шяkinin Xan Sarayы ilя birgя tarixi mяrkяzinin UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna salыnmasы юlkяmizin цmumbяшяr mяdяniyyяtinя verdiyi tюhfяnin beynяlxalq miqyasda tanыnmasы kimi qiymяtlяndirilir. "Bu, o demяkdir ki, Шяki Xan Sarayы, tarixi abidяlяr, sяnяtkarlыq emalatxanalarы vя yaшayыш evlяri tяkcя xalqыmыzыn deyil, hяm dя bяшяriyyяtin mяdяni irsi hesab olunur. Шяkinin tarixi яhяmiyyяtini gюstяrяn bu mцhцm hadisя, юz nюvbяsindя region цчцn bir sыra iqtisadi imkanlar yaradыr. Иqtisadi imkanlar bu diyarыn turizm potensialыnыn reallaшdыrыlmasы demяkdir", deyя KOBИA-nыn rяsmisi vurьulayыb.

Mяdяniyyяt Nazirliyinin Aparat rяhbяri Vasif Eyvazzadя Шяkinin Xan Sarayы ilя birgя tarixi mяrkяzinin UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna dцшmяsinin uzun vя чяtin yol nяticяsindя baш verdiyini bildirяrяk, Шяkinin tяkcя maddi-mяdяni irs цzrя deyil, hяm dя yaradыcыlыq kontekstindя mцhцm rol oyna-

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 00 51 +(994 24) 244 28 02 Е-маил: sheki.belediyye@gmail.com

www.municipality.ñhaki.info

dыьыnы qeyd edib.

Milli Mяclisin deputatы Vцqar Иskяndяrov чыxышыnda юlkяmizdя mяdяni irsin qorunmasыna gюstяrilяn yцksяk dюvlяt qayьыsыndan bяhs edib.

Tяdbirdя чыxыш edяn UNESCO цzrя Azяrbaycan Respublikasыnыn Milli Komissiyasыnыn baш katibi Elnur Sultanov deyib:

"Bugцnkц tяdbirin iyulun 7-dя gюzяl Шяki шяhяrindя, tarixi Xan Sarayыnыn qarшыsыnda tяшkil edilmяsi bюyцk rяmzi mяna daшыyыr.

Belя ki, iki il яvvяl юlkяmiz UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Komitяsinin 43-cц sessiyasыna uьurla ev sahibliyi edib. Bu sessiyada Azяrbaycan tяrяfindяn Цmumdцnya Иrs Mяrkяzinя tяqdim olunan "Xan Sarayы ilя birgя Шяkinin tarixi mяrkяzi" faylы mяhz 7 iyulda UNESCO tяrяfindяn Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil edilib. Bu, Azяrbaycan mяdяniyyяtinin, onun qяdim tarixinin zяnginliyini ifadя edir. Bu, hяm dя Xan Sarayыnыn, qяdim Шяkinin tarixi abidяlяrinin bцtцn bяшяriyyяtin mяdяni sяrvяti olaraq qяbul edilmяsi anlamыna gяlir. "Xan Sarayы ilя birgя Шяkinin tarixi mяrkяzi"nin UNESCOnun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil edilmяsi ilя baьlы tяшkilatыn baш direktoru tяrяfindяn imzalanan sertifikat mяdяni irsimizi qoruduьumuza, tяшviq etdiyimizя vя gяlяcяk nяsillяrя юtцrdцyцmцzя gюrя xalqыmыza tяqdim olunan rяmzi bir tяшяkkцrnamяdir".

Sonra Elnur Sultanov Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna daxil olma ilя baьlы UNESCO sertifikatыnы Fuad Naьыyevя vя Elxan Usubova tяqdim edib.

Tяdbir чяrчivяsindя, hяmчinin Шяkidя tarixi-mяdяni irsin qorunub saxlanmasы vя xalq tяtbiqi sяnяtinin inkiшafыnda xidmяtlяrinя, keчirilяn mяdяni-kцtlяvi tяdbirlяrdя fяal iшtirakыna gюrя bir qrup шяxs tяltif olunub.

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Дяръ олунмуш йазылара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 16 ийул 2021-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.

www.belediyye.ñheki.íàìå