Municipality of Sheki, No 03 (210) Mart 2022

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper

№ 03 (210), Март 2022

оф

SHEKI

MUNICIPALITY

www.issuu.com/shekibelediyyesi

АДПУ Шяки филиалынын 30 йашы тамам олду

(Йазысы 6-ъы сящифядя)

Тцркийя сцлщ тяряфдарыдыр Мартын сонунда Иstanbulun Dolmabaxчa sarayыnda Rusiya vя Ukrayna nцmayяndя heyяtinin ики эцнлцк nюvbяti gюrцшц реаллашыб.

AZЯRTAC-ын вердийи мялумата эюря, эюrцш media цчцn qapalы шяraitdя keчiriliб. Эюрцшдян сонра, мартын 31-дя Tцrkiyя Prezidenti Rяcяb Tayyib Яrdoьan ilя Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski arasыnda telefon danышыьы olub.

Danышыq zamanы Rяcяb Tayyib Яrdoьan Volodimir Zelenski ilя Rusiya Prezidenti Vladimir Putini bir araya gяtirmяk vя bu gюrцшя Tцrkiyя olaraq ev sahibliyi etmяk tяklifini tяkrarlayыb.

Tцrkiyя Prezidenti Иstanbuldakы gюrцшцn nяticяlяrinin mцharibяnin dayandыrыlmasы vя sцlhцn bяrqяrar olmasы istiqamяtindя hяyata keчirilяn prosesя mяnalы tяkan verdiyini qeyd edib.

Volodimir Zelenski юz nюvbяsindя Ukrayna vя Rusiya nцmayяndя heyяtlяrinin Иstanbulda keчirilяn gюrцшцnя ev sahibliyi etdiyi цчцn Rяcяb Tayyib Яrdoьana tяшяkkцrцnц bildirib.

Сяййар гябуллара старт верилди Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubovун район сакинляри иля кечирдийи эюрцшляр вя сяййар гябуллар мялум коронавирус пандемийасы иля ялагядар тяхиря салынмышды. Бу илин март айындан ися иъра щакимиййятинин башчысы йенидян вятяндашларла яняняви эюрцшляр кечирмяйя башламышдыр. Илк олараг, беля эюрцшляр районумузун Баш Зяйзид, Гохмуг, Киш вя Орта Зяйзид кяндляриндя щяйата кечирилиб.

(Ятрафлы 4-ъц сящифядя)

30

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

Назирин гябулу Azяrbaycanын дювлят башчысы Иlham Яliyevin tapшыrыq vя tюvsiyяlяrinя яsasяn, mяrkяzi icra hakimiyyяti orqanlarыnыn rяhbяrlяri bюlgяlяrdя vяtяndaшlarыn qяbulunu keчirir, onlarыn mцxtяlif mяsяlяlяrlя baьlы mцraciяtlяrinin, яrizя vя шikayяtlяrinin mцsbяt hяll olunmasы цчцn tяdbirlяr gюrцrlяr.

Tяrtib edilяn qяbul cяdvяlinя mцvafiq olaraq Kяnd tяsяrrцfatы naziri Иnam Kяrimov martыn 11-dя Шяki Dюvlяt Aqrar Иnkiшaf Mяrkяzinin inzibati binasыnda Шяki, Qax vя digяr rayonlardan olan vяtяndaшlarы qяbul edib, onlarыn mцraciяtlяrini dinlяyib, яrizя vя шikayяtlяrinя baxыb. (Давамы 5-ъи сящифядя)

Шякидя “Америка эушяси” Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialыnda "Amerika guшяsi"nin aчыlыш мярасими олуб.

ABШ-nыn Azяrbaycandakы sяfirliyi martыn 15-dя Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin (ADPU) Шяki filialыnda yerlяшяn Шяki "Amerika guшяsi"ni aчmasыndan mяmnundur.

Aчыlыш mяrasimindя sяfir Ю р л L i t z e n b e r q e r iшtirak edяrяk yerli icma цчцn mцxtяlif tяhsil vя mяdяniyyяt imkanlarыnыn mяrkяzi olan "Amerika guшяsi"nin яhяmiyyяti barяdя qыsa mяlumat verib. (Ятрафлы 16-ъи сящифядя)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 2

№ 03 (210), Март 2022

“Сойгырымы: цмумбяшяри ъинайятляр контекстиндян йени бахыш” Xalqыmыza qarшы aparыlan soyqыrыmы siyasяtinя uzun mцddяt siyasi-hцquqi qiymяt verilmяdiyi цчцn tarixi faktlar hяmiшя ermяnilяr tяrяfindяn tяhrif olunub AZЯRTAC-ыn bюlgя mцxbiri xяbяr verir ki, 31 Mart - Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы Gцnцnя hяsr olunmuш konfrans iшtirakчыlarы яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin Quba шяhяrinin mяrkяzindя ucaldыlmыш abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri dцzцb, dahi rяhbяrin xatirяsini ehtiramla anыblar.

Quba Soyqыrыmы Memorial Kompleksini ziyarяt zamanы qonaqlar ermяnilяrin tюrяtdiklяri soyqыrыmы haqqыnda яtraflы mяlumatlandыrыlыblar.

Ziyarяtчilяr Quba Soyqыrыmы Memorial Kompleksinin xatirя kitabыna цrяk sюzlяrini yazыblar.

"Quba Palace Hotel"indя YAP Nяrimanov rayon tяшkilatыnыn sяdri Samir Vяliyevin moderatorluьu ilя keчirilяn tяdbirin яvvяlindя soyqыrыmы qurbanlarыnыn, hяmчinin torpaqlarыmыzыn azadlыьы vя suverenliyi uьrunda canыndan keчяn Vяtяn юvladlarыnыn xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edilib.

Martыn 30-da Qubada Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn (YAP) tяшkilatчыlыьы ilя "Soyqыrыm: цmumbяшяri cinayяtlяr kontekstindяn yeni baxыш" mюvzusunda elmi-praktiki konfrans keчirilib. Топлантынын сонунда konfrans iшtirakчыlarы adыndan bяyanat qяbul olunub.

Yekunda чыxыш edяn YAP Sяdrinin mцavini - Mяrkяzi Aparatыn rяhbяri Tahir Budaqov konfransda maraqlы mяruzяlяrin, faktlarыn tяqdim olunduьu bildirib. "Tarixdяn ibrяt dяrsi gюtцrцlmяli vя nяticя чыxarыlmalыdыr", - deyяn Tahir Budaqovun sюzlяrinя gюrя, gяlяcяkdя belя faciяlяrin bir daha yaшanmamasы цчцn keчmiшimizi unutmamalы vя daha gцclц olmalыyыq. Bunun цчцn isя Heydяr Яliyev yolunun mцzяffяr davamчыsы Prezident Иlham Яliyevin яtrafыnda hяr zaman sыx birlяшmяliyik.

***

Yeni Azяrbaycan Partiyasы (YAP) Sяdrinin mцavini Mяrkяzi Aparatыn rяhbяri Tahir Budaqov чыxыш edяrяk bildirib ki, Azяrbaycan xalqы son iki яsrdя ermяni vandalizmi vя terrorizminя mяruz qalmышdыr. Иstяr XX, istяrsя dя XXЫ yцzillikdя tяcavцzkar ermяni millяtчilяri xalqыmыza qarшы millietnik zяmindя kцtlяvi qяtliamlar tюrяtmiш, soyqыrыmы aktlarы hяyata keчirmiш, bяшяriyyяt яleyhinя qяddar vя amansыz cinayяtlяrя imza atmышlar. 31 Mart soyqыrыmы da tarixin vя xalqыmыzыn hafizяsinя яbяdi hяkk olunmuш qan yaddaшыdыr.

Birinci vitse-prezident, Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn Sяdrinin birinci mцavini Mehriban Яliyevanыn rяhbяrlik etdiyi Heydяr Яliyev Fondu da bu istiqamяtdя чox vacib iшlяr gюrцr mцhцm layihяlяr reallaшdыrыr.

Fondun dяstяyi ilя Quba Soyqыrыmы Memorial Kompleksinin yaradыlmasы isя bюyцk яhяmiyyяt daшыyыr. Fond tяrяfindяn keчmiш mцnaqiшя ilя яlaqяdar mцasir vя tяkmil internet resurslarыnыn yaradыlmasы, mцxtяlif dillяrdя "Qarabaь hяqiqяtlяri" adlы bukletlяrin hazыrlanmasы, geniш auditoriyaya paylanmasы vя digяr addыmlar dцnya ictimaiyyяtinя doьru - obyektiv mяlumatыn чatdыrыlmasыna imkan verib. Fondun vitse-prezidenti Leyla Яliyevanыn rяhbяrliyi ilя " X o c a - l ы y a я d a l я t ! " kampaniya-sыnыn uьurla davam etdiril-mяsi isя xцsusi qeyd olunmalыdыr. Сонра Quba Rayon Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Ziyяddin Яliyev "Soyqыrыmы Memorial Kompleksi: azяrbaycanlыlara qarшы tюrяdilmiш soyqыrыmlarыn qan yaddaшы kimi" adlы mяruzя иля, Azяrbaycan Respublikasыnыn Baш prokurorunun 1-ci mцavini Elчin Mяmmяdov "Azяrbaycanlыlara qarшы tюrяdilяn soyqыrыmы cinayяtlяri: istintaq vя nяticяlяri" адлы мярузя иля, Xarici iшlяr nazirinin

mцavini Elnur Mяmmяdov "Ermяni millяtчiliyi vя azяrbaycanlыlara qarшы etnik tяmizlяmя siyasяti" adlы mяruzя иля, Tцrkiyяnin Azяrbaycandakы sяfirinin mцavini Tuьba Sarыyюnlц "Ortaq kяdяr vя tarixi qardaшlыq" mюvzusunda mяruzя иля, Dini Qurumlarla Иш цzrя Dюvlяt Komitяsinin sяdr mцavini Gцndцz Иsmayыlov "Ermяnistanыn soyqыrыmы siyasяtinin dini aspektlяri" mюvzusunda мярузя иля, Mяdяni Иrsin Qorunmasы, Иnkiшafы vя Bяrpasы цzrя Dюvlяt Xidmяtinin rяisi Azad Cяfяrli "Ermяni vяhшiliyi tarixin yaddaшыnda: daьыdыlmыш vя yandыrыlmыш tarixi abidяlяr" mюvzusunda мярузя иля чыхыш едибляр.

***

Tяdbirin sonunda elmi-praktiki konfransыn iшtirakчыlarы adыndan bяyanat qяbul olunub.

Ermяnilяrin юz havadarlarыna arxalanaraq son 200 ildя soydaшlarыmыza qarшы mяqsяdyюnlц шяkildя hяyata keчirdiyi etnik tяmizlяmя, deportasiya vя soyqыrыmlarы barяdя reallыqlar, tяkzibedilmяz faktlar ulu юndяr Heydяr Яliyev tяrяfindяn яsasы qoyulmuш vя Azяr-baycan Respublikasыnыn Prezidenti, Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn Sяdri cяnab Иlham Яliyevin qяtiyyяtlя hяyata keчirdiyi siyasяt nяticяsindя daim beynяlxalq ictimaiyyяtя чatdыrыlыr.

Azяrbaycan Respublikasыnыn Birinci vitse-prezidenti, Heydяr Яliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanыm Яliyevanыn vя Heydяr Яliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla xanыm Яliyevanыn Azяrbaycan hяqiqяtlяrinin dцnyaya чatdыrыlmasы istiqamяtindя misilsiz xidmяtlяri dя aparыcы юlkяlяrdя, elяcя dя nцfuzlu beynяlxalq tяшkilatlarda ermяni uydurmalarыnы ifшa edir.

Mяhz bunun nяticяsidir ki, tarixi yalanlar цzяrindя qurulmuш mяkrli ermяni siyasяti, ermяni mifi darmadaьыn edilib, ermяnilяrin Azяrbaycan torpaqlarыna XЫX яsrin яvvяllяrindя mяqsяdli шяkildя kючцrцlmяsi, zaman-zaman tюrяdilmiш saysыz-hesabsыz cinayяtlяr, xцsusяn 19051906, 1918, 1948-1953, 1988-1993-cц illяrdя xalqыmыza qarшы hяyata keчirilяn etnik tяmizlяmя, iшьal, terror, deportasiya, soyqыrыmы aktlarы barяdя яsl hяqiqяtlяr dцnya ictimaiyyяtinя bяlli olub.

Aparыlan araшdыrmalar, tяkzibolunmaz arxiv sяnяdlяri, soyqыrыmlarыnы tяsdiqlяyяn чoxsaylы dяlil-sцbutlar, respublikamыzыn mцxtяlif bюlgяlяrindя aшkar olunan kцtlяvi mяzarlыqlar ermяni millяtчilяrinin hяyata keчirdiklяri qanlы aksiyalarыn coьrafiyasыnыn nя qяdяr geniш, faciя qurbanlarыnыn sayыnыn isя qat-qat чox olduьunu sцbut edir. Beynяlxalq icti-

Б ЯЙАНАТ maiyyяtя o da yaxшы mяlumdur ki, insanlыq яleyhinя xцsusi qяddarlыqla tюrяdilmiш bu cinayяtlяrin qurbanlarы azяrbaycanlыlarla yanaшы, юlkя яrazisindя yaшayan digяr xalqlarыn nцmayяndяlяri dя olublar.

Ermяnistanыn uzun illяr boyu hяyata keчirdiyi etnik tяmizlяmя siyasяti nяticяsindя azяrbaycanlыlarыn tarixяn yaшadыqlarы yer adlarыnыn ermяnilяшdirilmяsi, шяhяr vя kяndlяrin, tarixi-mяdяni abidяlяrin, mяscidlяrin, hяtta qяbiristanlыqlarыn daьыdыlmasы faktlarы da dцnyaya yaxшы bяllidir. 44 gцnlцk Vяtяn mцharibяsi zamanы bir neчя dяfя bюlgяlяrя sяfяr edяn xarici юlkяlяrin diplomatik korpusunun nцmayяndяlяri dя ermяni vяhшiliyinin canlы шahidi oldular. Lakin яksяr beynяlxalq qurumlar, aparыcы юlkяlяr bu cinayяtя adekvat reaksiya vermяk яvяzinя, Azяrbaycana tяzyiq gюstяrmяyя, mцharibяnin яsl mahiyyяtini tяhrif etmяyя, Ermяnistanы dцчar olduьu mяьlubiyyяtdяn qurtarmaьa чalышdыlar.

Mцzяffяr Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя qяhrяman Azяrbaycan Ordusu tarixi яdalяti bяrpa etdi, 200 il davam edяn iшьalчыlыq siyasяtinя son qoyaraq bizя qalib dюvlяt, qalib xalq adыnы vя tarixi Zяfяri qazandыrdы.

Azяrbaycan юz яrazi bцtюvlцyцnц bяrpa etmяklя yanaшы, hяm dя beynяlxalq tяшkilatlarыn uzun illяr kaьыz цzяrindя qalmыш qяrar vя qяtnamяlяrinin icrasыna nail oldu, Cяnubi Qafqaz regionunda yeni reallыqlar yaratdы. Xalqыmыzыn mцqяddяs amalыnыn gerчяklяшdirilmяsindя qardaш Tцrkiyя, Pakistan vя bir sыra dost юlkяlяrin mяnяvi dяstяyi qan yaddaшыmыzdan heч vaxt silinmяyяcяk.

Xalqыmыza qarшы aparыlan soyqыrыmы siyasяtinя uzun mцddяt siyasi-hцquqi qiymяt verilmяdiyi цчцn tarixi faktlar hяmiшя ermяnilяr tяrяfindяn tяhrif olunub. 1998-ci il martыn 26-da ulu юndяr Heydяr Яliyevin imzaladыьы "Azяrbaycanlыlarыn soyqыrыmы haqqыnda" Fяrmanda hяmin dяhшяtli hadisяlяrя ilk dяfя siyasi qiymяt verilib vя 31 mart "Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы Gцnц" elan edilib.

Cяzasыzlыq yeni cinayяtlяrя yol aчыr. Ermяni daшnaklar tяrяfindяn tюrяdilmiш soyqыrыmы aktlarы tяkcя xalqыmыza qarшы deyil, hяm dя insanlыq яleyhinя hяyata keчirilmiш цmumbяшяri cinayяtlяr olduьu цчцn beynяlxalq hцquqa яsaslanan adekvat yanaшma tяlяb edir. Иnanыrыq ki, cяnab Prezident, Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn Sяdri Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя bu istiqamяtdя hяyata keчirilяn чoxшaxяli tяdbirlяr bundan sonra da юz bяhrяsini verяcяk vя cinayяtkarlar layiqli cяzalarыnы alacaqlar.

Tam яminik ki, Azяrbaycan bundan sonra da mцasir чaьыrышlara, milli maraqlara vя ictimai-siyasi mцnasibяtlяrin mahiyyяtinя, xarakterinя tam adekvat olan strateji yola sadiq qalaraq tarixin bцtцn sыnaqlarыndan hяmiшя цzцaь чыxacaq, davamlы inkiшaf yolu ilя qяtiyyяtlя irяlilяyяcяkdir. Hakim Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn цzvlяri dя bu istiqamяtdя цzяrilяrinя dцшяn vяzifяlяri mяsuliyyяtlя vя шяrяflя yerinя yetirяcяk, milli tяrяqqiyя mцhцm tюhfяlяr verяcяklяr.

Bяyanat Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn tяшkilatчыlыьы ilя keчirilяn 31 Mart Azяrbaycanlыlarыn soyqыrыmыna hяsr olunmuш "Soyqыrыm: цmumbяшяri cinayяtlяr kontekstindяn yeni baxыш" mюvzusunda konfransda qяbul edilmiшdir.

Quba шяhяri, 30 mart 2022-ci il.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (210), Март 2022

сящ. 3

Март сойгырымы о дюврцн мятбуатында Нярминя ЯЗИЗОВА, Шяki Рegional Яdliyyя Иdarяsinin бюйцк mяslяhяtчisi Ermяnilяr Azяrbaycan xalqыndan tarix boyu nя istяdilяr?

Deyяrdim bu millяtin hяr шeyini, onun vяtяnini, qanыnы, canыnы almaq istяdilяr, qыrьыnlar tюrяtdilяr, vяhшiliklяrini dцnyaya sцbut etdilяr, amma milli qцrurunu vя varlыьыnы яlindяn ala bilmяdilяr. Чцnki qansыzdыrlar, vяtяnsizdirlяr vя nяhayяt insanlыqdan belя xяbяrlяri olmayan varlыqlardыr...

Mart ayы Azяrbaycan xalqы цчцn яn mцqяddяs aylardan, dюьma aylardan biridir. Bu ayda tяbiяt oyanыr, canlanыr, tяbiяtя hяyat qayыdыr. Mцsяlmanlarыn яn gюzяl milli bayramы "Novruz" da bu ayыn adы ilя baьlыdыr. Mart soyqыrыmlarы elя martыn bu gюzяl gцnlяrindя, martыn 17-18-dяn baшlayaraq hяyata keчirilmiшdir. Azяrbaycanlыlarы qыrmaq, юzlяrinя yeni vяtяn yaratmaq arzularыnы mart ayыnda reallaшdыran ermяnilяr Bakыda, Шamaxыda, Иrяvanda, Qubada, Lяnkяranda, Astarada, Sаlyanda, Neftчalada vя digяr bюlgяlяrdя kцtlяvi qыrьыnlar tюrяtdilяr. Bu qыrьыnlarыn baшыnda Daшnaksцtyun Rartiyasыnыn rяhbяri S.Шaumyan vя onun яn bюyцk havadarы Lenin-bolшevik partiyasы dururdu. Lenin dя mцsяlmanlarыn qatы dцшmяni idi, onun яsяrlяrindя tцrklяrя qarшы nifrяt vя

Xalqыmыzыn tarixindя elя dюврляр, elя hadisяlяr olub ki, bunu яsla unutmamalыyыq, XX яsrin 1918-ci ilin mart hadisяlяriни яlbяtтя ki, sюzsцz. Bu hadisяlяrdяn 104 il keчmяsinя baxmayaraq, onlar bir mцllяtin vя xalqыn qan yaddaшы, canlarыdыr.

5 min ядяд Quran kitabы yandыrыldы, mяn deyяrdim ki, ermяni vяhшiliyinin qurbanы oldu.

Mяtbuat informasiya mяnbяyi, ictimai maarifчilik institutu olmaqla bяrabяr hяm dя tarixi salnamяdir. Xalqыmыzыn azadlыq, istiqlaliyyяt mцcadilяsi dюvrцn чяtinliklяrinя qarшы mцbarizяsi, ictimai-siyasi mцhitdяn doьan problemlяr mяtbuatыmыzda kifayяt qяdяr faktlarla юz яksini tapыr. Azяrbaycan tarixшцnaslыьыnda ermяni-bolшevik birlяшmяlяrinin 1918-ci ilin 31 martыnda xalqыmыza qarшы tюrяtdiyi faciяlяr arxiv materiallarы, Qяrb alimlяrinin bu mюvzuda yazdыqlarы kitab vя elmi tяdqiqat яsяrlяri ilя tяdqiq olunub vя bu gцn dя araшdыrmalar davam edir. 1918ci il mart soyqыrыmыndan sonra Azяrbycanda anadilli mяtbuat orqanlarы da "soyqыrыma" mяruz qaldыlar. Ancaq hяmin vaxt Tiflisdя nяшr olunan anadilli mяtbu orqanlarыmыzы diqqяtdяn kяnarda saxlamamalы, onlarыn tяdqiqata cяlb olunmasыnы hяyata keчirmяliyik Чцnki Azяrbaycan tarixinin olduqca ziddiyyяtli vя hяmчinin qцrurla юyцndцyцmцz 1918-1920-ci illяr mяtbuatы bu dюvrцn tяdqiqi цчцn яvяzsiz mяnbяlяrdir.

Daшnaksуtyun Partiyasы tяrяfindяn 1917-ci ildя planlaшdыrыlan, bolшeviklяrlя birgя hяyata keчirilяn 31 mart qыrьыnы, Azяrbaycan xalqыnыn mяdяniyyяtinя vurulan bu

M.Я.Rяsulzadя tцrkчцlцk vя istiqlalчыlыq ideologiyasыnы tяtbiq etmяk цчцn 1915-ъи илдя йаратдыьы “Aзыq sюz” qяzetiniнин коллективи иля. nets", "Vesti Baku", menшeviklяrin "Nas qolos" qяzetinin nяшri dayandыrыldы, bяyanatlarыn, яhaliyя mцraciяtlяrin чapы qadaьan olundu. Tiflisdя nяшr olunan anadilli mяtbuat orqanlarыnы чыxmaq шяtrtilя Azяrbaycan milli demokratik mяtbuatы 1918-ci ilin martыndan sentyabrыn 15-iня, Bakыnыn iшьaldan azad olunduьu gцnя qяdяr юzцnцn iflic dюvrцnц yaшadы.

V.И.Lenin tяrяfindяn Qafqaza fюvqaladя komissar gюndяrilяn S.Шaumyanыn rяh-

" Kaspi " qяzetinin Nikolayevski kцчяsindя yerlяшяn binasы Mart hadisяlяrindя дашнак-болшевикляр тяряфиндян тюрядилмиш yanьыndan sonra. Бакы, 1918. qяzяbli чыxышlarы яsas yer alыrdы.

Onlar qarшыlarыna keчяn hяr шeyi mяhv edirdilяr. Hяmin dюvrцn Cцmhuriyyяt qяzetlяri olan "Aчыq sюz"цн vя "Kaspi"нин redaksiyalarы daьыdыldы, yandыrыldы. Orucov qardaшlarыnыn Almaniyadan gяtirdiklяri чap avadanlыqlarы ilя tяchiz olunmuш elektrik mяtbяsi йерля йексан олунду. "Kaspi" mяtbяsindя yenicя чапдан чыxmыш

aьыr yaralarы o dюvrцn qяlяm sahiblяri "mяdяni zяrbя" adlandыrыrdыlar. Bakы Sovetinin sяdri S.Шaumyanыn яmri vя mяtbuat bцrosunun qяrarы ilя "mart hadisяlяrinя dцzgцn qiymяt vermяdiklяrinя gюrя vя vahid sosialist cяbhяsindя da-yanmadыqlarыna" gюrя, hяtta rusdilli qяzetlяr belя baьlanыldы. "Kaspi", "Bakы", "Baki-

АЛЛАЩ РЯЩМЯТ ЕЛЯСИН Шяки Бялядиййясинин коллективи, Нярминя Щаъызякярйайевайа атасы вя Рювзят Щаъызякярйайевя гайынатасы

ОГТАЙ РЯШИД оьлу АЬАЙЕВИН

вяфатындан кядярляндийини билдирир вя дярин щцзнля баш саьлыьы вериб, Аллащдан сябр диляйир.

bяrliyi ilя hяlя 1918-ci ilin yanvar ayыndan baшlayaraq Azяrbaycan xalqыna qarшы terror vя qяtliamlar planlaшdыrыldыьыnы anlayan milli mяtbuat orqanlarы bu barяdя xalqы mяlumatlandыrыr onlara юzцnц mцdafiя hissi aшыlayыrdыlar. "Aчыq sюz", "Иttihad", "Иstiqlal" kimi qяzetlяrdя "Birlik tяlяb olunur", "Birlяшяlim", "Иttifaq edяlim", "Иttihad gяrяk" чaьыrышlarы qяzetin яsas sцtцnlarыnda dяrc olunurdu.

Hяkim S.Иbrahim "Aчыq sюz" qяzetindя bolшeviklяrin vя Daшnaksцtyun Partiyasыnыn, Ermяni Milli Шurasыnыn silahlы hяrbi birlяшmяlяrinin xalqыmыza qarшы planlaшdыrdыьы faciяvi hadisяlяri "Milli fяlakяt" kimi dяyяrlяndirяrяk xalqы xяbяrdar edirdi "Mцsяlman partiyalarы da xalqы milli fяlakяtdяn xilas etmяk

xatirinя birlяшmяyя borcludurlar, Dящшяtli sяat gяliyor, birlяшяlim!" S.Иbrahimli bu xяbяri qяtliamdan 3 gцn яvvяl etmiшdir.

1918-ci ilin mart ayыnыn 15-dя S.Шaumyan Bakы Sovetinin iclasыnda "Bakы Sюveti Cяnubi Qafqazda vяtяndaш mцharibяsinin baшlыca istehkamыna чevrilmяlidir." Deyяrяk, яslindя azяrbaycanlыlarыn soyqыrыmыna gюstяriш verdi.

"Hцmmяt" partiyasыnыn sяdri, doktor Nяriman Nяrimanov xalqыmыzы bolшevik-daшnak birlяшmяlяrinin qыrьыnыndan qorumaq цчцn martыn 18-dя saat 12 radяlяrindя юz evindя toplantы keчirdi. Bakыda ictimai-siyasi, sosial-pisixoloji durumun partlayыш hяddinя чatdыьыnы gюrцb, S.Шaumyanыn qыrьыn planыndan чяkindirmяk цчцn onu Bakы aьsaqqalarы, "Hцmmяt" Partiyasыnыn цzvlяri vя Mцsяlman Milli Шurasы nцmayяndяlяri ilя gюrцшdцrdц. Doktor цzцnц S.Шaumyana tutub "Dikaya diviziya" яsgяrlяrinin silahlarыnыn qaytarыlmasыnы tяlяb etmiшdir.

Mцsяlmanlara qarшы hяrbi яmяliyyatlara hazыrlaшanlar martыn 18-dя axшam qanlы olaylarыn icrasыna baшladыlar.

Saat 5-dя mцsavatчыlar Иcraiyyя komitяsindя silahlarыn qaytarыlmasыnы gюzlяyirdilяr. Bu halda xяbяr gяlir ki, Шamaxы яrazisindя mцsяlmanlara hцcum edib onlarы юldцrцrlяr.

Qыrьыnlarы icra edяn isя Stopka Lalayevin ermяni dяstяsi idi. Hяmin gцn axшam saat 7-dя bir neчя azяrbaycanlы qяtlя yetirildi vя sonra qяtliamlar шяhяrin mцsяlmanlar yaшayan hissяsinя keчirildi, яhali Mars teatrыnыn damыnda yerlяшdirilяn pуlemyotlardan atяшя tutuldu. Artыq saat 10da mяlum oldu ki, mяrkяzi kцчяlяr iшьal edilib, шяhяrin aшaьы hissяsi ilя яlaqя kяsilib. Цч gцn яrzindя Bakы qan gюlцnя чevrildi. Uшaq, qoca, qadыn bilmяdяn, qarшыlarыna keчяnlяri qяtlя yetirяn bolшevik birlяшmяlяri bяzяn insanlarы diri-diri alovlanan evlяrin iчinя atыrdыlar. Kцчяlяr, evlяr parчalanmыш qadыn, qoca, uшaq cяsяdlяri ilя dolu idi. Qaчыb canыnы qurtarmaq istяyяnlяrin evlяri, varidatlarы talan edilirdi. Bakы яhalisinin 3 gцn aramsыz qяtlini gюzlяri ilя gюrцb bu barяdя kitab yazan Seyidaьa Axundzadя

qeyd edir ki, шяhяri bцrцyяn tцstцdяn qыrьыnыn miqyasыnы tяyin etmяk olardы: "Daшnaq firqяsi яllяrinя dцшяn mцsяlman юvrяt vя uшaqlarыndan heч bir zцlmц яsirgяmяyib, insanlara yaraшmayan bюylя qяbahяtlяrin icrasыna qяdяr varmышlar". Bu qanlы olaylarы юz sяhifяlяrиня kючцrяn milli mяtbuat orqanlarыmыz soyqыrыmыn tяfяrrцatыna vararaq yazыr: "Bцtцn vяhшят vя zalыmlыqlarы sayыb qurtarmaq olmaz. Bunu bilirяm ki, bolшeviklяrin юz hesabыna gюrя 8 min mцsяlman qыrыlmышdы. Bu yalandыr, чцnki onlar яtrafda, kяndlяrdя qыrыlanlarы hesaba daxil etmirdilяr." Nяvai kяndi bu qыrьыnlarda tamamilя mяhv edilib, yer цzцndяn silindiyi bildirilir.

Mart soyqыrыmы nяticяsindя Bakыda 15 min, bюlgяlяrdя isя 38 min azяrbaycanlы qяtlя yetirilmiшdir.

Bцtцn bu sюylяnilяn qocaman bir tarix olmaqla, ermяni vяhшiliyinin bir nцmunяsi, Azяrbaycan xalqыna vя dюvlяtчiliyinя qarшы tarix boyu edilmiш qяtliamvя zorakыlыьыn, soyqыrыmыn bir sяhifяsidir. Ermяnilяrin SSRИ imperiyasы dюvrцndя dя baшlayan soyqыrыmы 90-cы illяrin axыrlarыna qяdяr gяlib чыxmышdыr. Xocalы soyqыrыmы, Xocavяnddя Edilli soyqыrыmы, Aьdamda aшkar edilяn soyqыrыm qяbirlяri bir daha sцbцt edir ki, ermяni millяti xalqыmыzыn tarix boyu dцшmяni olmuш vя olmaqda da qalыr.

Hяlя 1919-1920-ci illяrdя martыn 31-i AXC tяrяfindяn umummilli matяm gцnц kimi qeyd edilmiшdir. Hяmin dюvrцn hadisяlяri bu iшin sona чatdыrыlmasыna imkan vermяdi.

Mart qыrьыnlarыnы Azяrbaycan xalqыna qarшы edilmiш soyqыrыm faktы kimi ulu юndяr Heydяr Яliyev 1998-ci ilin martыn 26-da 31 martыn Azяrbaycanlыlarыn soyqыrыmы gцnц kimi elan edilmяsi haqqыnda fяrman imzalamышdыr. Bu fяrman ermяni millяtчilяrinin hяrяkяtlяrinя verilяn ilk doьru vя hяrtяrяfli hцquqisiyasi qiymяt idi. Bu siyasят prezidentimiz Иlham Яliyev tяrяfindяn uьurla davam etdirilir.

Biz heч nяyi unutmadыq vя unutmayacaьыq.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 4

№ 03 (210), Март 2022

Шякидя сяййар гябуллара старт верилди Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubovун район сакинляри иля кечирдийи эюрцшляр вя сяййар гябуллар мялум коронавирус пандемийасы иля ялагядар тяхиря салынмышды. Бу илин март айындан ися иъра щакимиййятинин башчысы йенидян вятяндашларла яняняви эюрцшляр кечирмяйя башламышдыр. Илк олараг, беля эюрцшляр районумузун Баш Зяйзид, Гохмуг, Киш вя Орта Зяйзид кяндляриндя щяйата кечирилиб. Щямин эюрцшлярдя baшчыnыn mцavinlяri, иъра aparatыn шюbя mцdirlяri вя кянд сакинляри iшtirak ediбlяr. Сяййар гябулларда яввялъя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk son mцddяt юlkяmizdя hяyata keчirilяn mцhцm tяdbirlяrdяn sюz aчmыш, rayonумузda gюrцlmцш

iшlяr vя qarшыda duran vяzifяlяr haqqыnda mяlumat vermiшdir. Сонра тядбирдя иштирак едян кянд сакинляринин мювъуд проблемляри динлянилмиш, вятяндаш-

Баш Зяйзиддя кяндиндя

ларын шикайят вя тяклифляри ьцзакиря олунмушдур. Сонда иъра щакимиййятинин башчысы qaldыrыlmыш mяsяlяlяrlя baьlы мцвафиг тяшкилатлара tapшыrыq verib vя tюvsiyяlяrini bildirмишдир.

Гохмуг кяндиндя Мartыn 9-da Qoxmuqда кечирилян сяййар гябулда kяnd sakinlяri Musa Daшdяmirov, Zeynяb Mяmmяdova, Nцsrяt Cabbarov vя baшqalarы чыxыш edяrяk kяndin telefonlaшdыrыlmasы vя sцrяtli internetlя tяmin olunmasы, yeni yaшayыш massivindя tikilmiш fяrdi yaшayыш evlяrinя qaz xяttinin чяkilmяsi, Qoxmuq kяnd tam orta mяktяbinin qяrb hissяsindя olan yolun tяmir olunmasы vя sair mяsяlяlяri xahiш etmiшlяr.

Мartыn 3-dя Baш Zяyzidдя кечирилян gюrцшдя кяnd sakinlяri Ariz Яhmяdov, Pяrvanя Иsmayыlova, Яli Abdulsяmяdov vя baшqalarы чыxыш edяrяk kяnddя qazlaшdыrыlmayan evlя-

rin tяbii qazla tяmin edilmяsi, uшaq baьчasыnыn яsaslы tяmiri, EATS-я яlavя telefon nюmrяlяrinin verilmяsi vя sair mяsяlяlяri xahiш etmiшlяr.

Киш кяндиндя

Орта Зяйзид кяндиндя Мartыn 31-dя Orta Zяyzid kяndindя кечирилян sяyyar qяbulда яvvяlcя шяhidlяrin xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edilib. Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk bildirib ki, bu gцn biz 1918-ci ilin mart soyqыrыmlarы qurbanlarыnыn xatirяsini yad edirik. Biz tariximizdя baш verяn bu qanlы hadisяlяri unutmamalы vя tarixin dяrslяrindяn ibrяt gюtцrmяliyik. Cяnab Prezidentimizin яtra-

fыnda sыx birlяшяrяk dюvlяtimizin daha da qцvvяtlяnmяsi naminя bircя sяylя чalышmalыyыq. Сонра кяnd sakinlяri чыxыш edяrяk kяndin яrazisindяn keчяn чayыn yataьыnыn tяmizlяnmяsi, kюhnя elektrik dirяklяrinin, transformatorlarыn yenilяnmяsi vя яrazidя kabellяшmя iшlяrinin aparыlmasы, yeni yaшayыш massivindя EATS-in quraшdыrыlmasы, kяndin яrazisindя yeni subarezian quyularыnыn qazыlmasы vя sair mяsяlяlяri xahiш etmiшlяr.

Мartыn 17-dя Kiш kяndinдя кечирилян сяyyar qяbulda Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk kяnd sakinlяrini qarшыdan gяlяn Novruz bayramы mцnasibяtilя tяbrik etmiш, юlkяmizdя iqtisadi sahяdя яldя olunmuш uьurlardan danышmыш, iшьaldan azad olunmuш яrazilяrdя gюrцlяn iшlяrdяn bяhs etmiш, юlkя baшчыsыnыn Qaradaь Gцnяш Elektrik Stansiyasыnыn tяmяlqoyma mяrasimindя чыxышы zamanы sюylяdiyi fikirlяrя toxunmuшdur. Sonra icra baшчыsы rayonda gюrцlmцш iшlяr vя qarшыda duran vяzifяlяr haqqыnda mяlumat vermiшdir. Сонра Kяnd sakinlяri Gцldяmir Alыyev, Elшad Mяsimov, Bяhruz Davudov vя baшqalarы чыxыш edяrяk kяndin Duluzlar mяhяllяsinя marшrut avtobuslarыn ayrыlmasы, Kiш kяndinя gяlяn suyun mяnbяyindя hovuzlarыn tikilmяsinя kюmяklik gюstяrilmяsi, 4 saylы mяktяbin яsaslы tяmiri цчцn kюmяklik gюstяrilmяsi, sahibsiz itlяrin zяrяrsizlяшdirilmяsinя kюmяklik gюstяrilmяsi vя sair mяsяlяlяri xahiш etmiшlяr.

Хябярлярин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин интернет сящифясиндян истифадя олунуб.

№ 03 (210), Март 2022

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 5

Назир вятяндашларла эюрцшцб Kяnd Tяsяrrцfatы Nazirliyinin Иctimaiyyяtlя яlaqяlяr vя informasiya tяminatы шюbяsindяn Shekime-dia.az-a verilяn mяlumata gюrя, qяbuldan юncя nazir Иnam Kяrimov vя Шяki Rayon Иcra

Daha sonra nazir Иnam Kяrimov Шяki Dюvlяt Aqrar Иnkiшaf Mяrkяzinin inzibati binasыnda yaradыlan шя-

Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov шяhяrin mяrkяzindя ucaldыlan цmummilli lider Heydяr Яliyevin abidяsini ziyarяt edib, юnцnя tяr чiчяklяr qoyaraq xatirяsini ehtiramla yad ediblяr.

raitlя tanыш olub, fermerlяrя informasiya mяslяhяt xidmяtinin gюstяrilmяsindя iшtirak edяn Aqrar Иnkiшaf Kюnцllцlяrinin bir qrupu ilя gюrцшцb.

Nazirliyin idarя vя tabeli qurumlarыnыn rяhbяrlяrinin

Азярбайъан Республикасынын кянд тясяррцфаты нazirи Иnam Kяrimov Шяkidя vяtяndaшlarыn mцraciяtlяrini dinlяyib. iшtirakы ilя keчirilяn qяbulda 55 nяfяrin mцraciяtinя baxыlыb.

Qяbula gяlяn vяtяndaшlarыn mцraciяti яsasяn subsidiyalarыn юdяniшi, fermerlяrя gцzяшtli шяrtlяrlя kreditlяrin verilmяsi, kяnd tяsяrrцfatы texnikasы vя tяsяrrцfat suyu ilя tяminat, ixtisasa uyьun iшlя tяmin edilmя vя digяr mяsяlяlяrlя baьlы olub. Nazir Иnam Kяrimov hяr bir vяtяndaшыn mцraciяtini diqqяtlя dinlяyib, qaldыrыlan mяsяlяlяrin hяrtяrяfli юyrяnilmяsi vя qanunvericiliyin tяlяblяrinя uyьun qыsa mцddяtdя hяll edilmяsi цчцn mцvafiq tapшыrыqlar verib.

Vяtяndaшlarыn mцraciяtlяrinin bir qismi yerindяcя hяllini tapыb, qaldыrыlan bяzi mяsяlяlяr isя araшdыrыlmasы цчцn nяzarяtя gюtцrцlцb. Nazirliyin fяaliyyяt dairяsinя aid olmayan mцraciяtlяr mцvafiq qurumlara чatdыrыlmaq цчцn qeydiyyata alыnыb.

Nazir vяtяndaшlarla gюrцш zamanы dюvlяt baшчыsыnыn kяnd tяsяrrцfatыnыn inkiшafы ilя baьlы imzaladыьы sяrяncamlarыn kяnd tяsяrrцfatы istehsalчыlarы-

nыn rifah halыnыn yaxшыlaшdыrыlmasыna vя юlkяmizdя bu sahяnin inkiшafыna tяkan verяcяyini vurьulayыb. Qяbula gяlяn vяtяndaшlar gюstяrilяn diqqяt

vя qayьыya gюrя Prezident Иlham Яliyevя minnяtdarlыqlarыnы bildiriblяr. Шяki Dюvlяt Aqrar Иnkiшaf Mяrkяzinin binasыnda Aqrar Xidmяtlяr Agentliyinin Sяyyar Xidmяt Qrupu mexaniza-

torlar цчцn sяyyar xidmяt tяшkil edib. Xidmяt zamanы etibarlыlыq mцddяti bitяn traktor vя digяr mexaniki nяqliyyat vasitяlяrini idarя etmяk цчцn mexanizatorlarыn sцrцcцlцk vяsiqяlяri yenilяri ilя яvяz olunub.

"Sяyyar Xidmяt" qrupu юz

fяaliyyяtini gцn яrzindя davam etdirяcяk.

Nazir Иnam Kяrimov sяyyar xidmяtin tяшkili prosesi ilя maraqlanыb, mexanizatorlarыn mцraciяtlяrini dinlяyib, lazыmi tюvsiyяlяrini verib.

31 Март сойгырымы - ермяни вящшилийинин ич цзц Ermяnilяrin юz havadarlarыna arxalanaraq son 200 ildя soydaшlarыmыza qarшы mяqsяdyюnlц шяkildя hяyata keчirdiкляри etnik tяmizlяmя, deportasiya vя soyqыrыmlarы barяdя reallыqlar, tяkzibedilmяz faktlar Ulu Юndяr Heydяr Яliyev tяrяfindяn яsasы qoyulmuш vя Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn Sяdri cяnab Иlham Яliyevin qяtiyyяtlя hяyata keчirdiyi siyasяt nяticяsindя daim beynяlxalq ictimaiyyяtя чatdыrыlыr. Бу фикирляр мартын 31-дя Шяки Бялядиййясиндя, 31 Март - Азярбайъанлыларын сойгырымы эцнцня щяср едилмиш топлантыда сясляндирилмишдир.

Martыn 31-dя Шяki Bяlяdiyyяsinдя 31 mart Azяrbaycanlыlarыn soyqыrыmы gцnцnя hяsr olunmuш tяdbir keчiriлиб.

Soyqыrыmы qurbanlarыnыn яziz xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edildikdяn sonra tяdbiri giriш sюzц ilя Шяki Bяlяdiyyяsinin sяdri Mayis Allahverdiyev aчaraq, яввялъя иштиракчыларын диггятиня чатдырды ки, 1918-ci ilin 30 mart - 3 aprel tarixindя Bakы шяhяrindя vя Bakы quberniyasыnыn mцxtяlif bюlgяlяrindя, elяcя dя Шamaxы, Quba, Xaчmaz, Lяnkяran, Hacыqabul, Salyan, Zяngяzur, Qarabaь, Naxчыvan vя digяr яrazilяrdя Bakы Sovetinя daшnak ermяni silahlы dяstяlяri azяrbaycanlыlara qarшы soyqыrыm aktы tюrяdiblяr. Rяsmi mяnbяlяrя яsasяn soyqыrыmыn nяticяsindя 12 minя yaxыn azяrbaycanlы qяtlя yetirilib, on minlяrlя insan itkin dцшцb. Сядр ону да билдирди ки, Vяtяnimizin tarixindя аьрылы-аъылы gцnlяrlя yanaшы, хош anlar da чox олуб: “Яn xoш анларымыз ися 44 эцнлцк Вятян мцщарибясиндя мянфур дцшмян цзяриндя Гялябя газандыьымыз анлар олуб. Ян бюйцк севинъи ися Мцзяффяр Azяrbaycan Ordusunun ermяni faшizmi цzяrindя чaldыьы qяlяbя mцnasibяti ilя 2020-ъи ил нойабрын 10-да кечирилмиш Zяfяr Paradында йашадыг.” М.Аллащвердийев 1918ci ilin 31 mart - 4 aprel tarixlяrindя ermяni millяtчilяri tяrяfin-

dяn tюrяdilяn qяtliamы ися xalqыmыzыn aьrыlы-acыlы gцnlяrindяn biri олдуьуну сюйляди.

Bяlяdiyyя sяdri ону да гейд етди ки, 104 ил яввял баш вермиш бу ъинайятдя on minlяrlя gцnahsыz сойдашымыз yalnыz mцsяlman-tцrk olduьuna gюrя qяtlя yetirilибляр. Сонра бялядиййя сядринин биринъи мцавини Интигам Яширов чыхыш едяряк билдирди ки, 1917-ci ildя Rusiyada baш vermiш oktyabr inqilabы nяticяsindя тцрклярин гаты дцшмяни олан Stepan Шaumyanыn baшчыlыq etdiyi bolшevik Bakы Soveti Bakы Quberniyasыnda hakimiyyяti яlя keчirdikdяn sonra, milliyyяtcя ermяni olan vя Britaniya hюkumяtindяn milyon qыzыl rubl mяblяьindя ilkin yardыm alan Stepan Шaumyan Bakыda azяr-

baycanlыlara qarшы bolшeviklяrlя ermяni milliyyяtчilяrinin яmяkdaшlыьыnы tяmin edib vя nяticяdя сюзцэедян soyqыrыmы aktы tюrяdilib: “Bu amansыz qяtliamlarыn яsas mяqsяdi аzяrbaycanlыlarы milli etnos kimi yer цzцndяn silmяk, onlarыn tarixi torpaqlarыna yiyяlяnmяk olub.

1918-ci ilin mart-aprel aylarыnda ermяnilяr Bakы, Шa-maxы, Quba, Muьan vя Lяnkяranda 30 mindяn чox azяrbaycanlыnы qяtlя yetirib, 10 minlяrlя insanы юz torpaqlarыndan qovublar". Бялядиййя сядринин мцавини Сяййаря Мусайева юз чыхышына сойгырыма щцгугисийаси гиймят верилмяси мясяляси иля башлады: “Коммунист режими - совет дюврцндя 31 mart soyqыrыmы uzun mцddяt диггятдян кянарда галмыш, минлярля

инсанын юлцмцня сябяб олмуш бу ъинайятя щамы эюз йуммушду. Йалныз 1998-ъи ил мартын 26-да Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti, ulu юndяr Heydяr Яliyev hяr il март айынын 31-нин Azяrbaycanlыlarыn Soyqыrыmы Gцnц kimi qeyd olunmasы ilя баьлы Сярянъам имзалады вя бунунла да ганлы террор щадисяляриня илк щцгугисийаси гиймят вермиш олду.” Сяййаря ханым ону да ялавя етди ки, еrmяnilяrin юz havadarlarыna arxalanaraq son 200 ildя soydaшlarыmыza qarшы mяqsяdyюnlц шяkildя hяyata keчirdiкляри etnik tяmizlяmя, deportasiya vя soyqыrыmlarы barяdя reallыqlar, tяkzibedilmяz faktlar Ulu Юndяr Heydяr Яliyev tяrяfindяn яsasы qoyulmuш vя Azяrbaycan Respublika-

sыnыn Prezidenti, Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn Sяdri cяnab Иlham Яliyevin qяtiyyяtlя hяyata keчirdiyi siyasяt nяticяsindя daim beynяlxalq ictimaiyyяtя чatdыrыlыr. Бялядиййя сядринин мцавини Елшян Нясибов чыхыш едяряк, 1918-ъи ил март щадисяляриндя ермяни вящшилийинин ич цзцнцн тамамиля ачылдыьыны билдириб ялавя етди ки, чох тяяссцфляр олсун ки, минлярля сойдашымызын вящшиъясиня гятля йетирилдийи о ганлы щадисялярдян биз нятиъя чыхармадыг вя йеня дя о дашнак галыгларыны йахынымыза бурахдыг, сцфрямизин ятрафында онлара йер вердик: “Бундан истифадя едян, нанкорлугда тайыбярабяри олмайан ермяниляр ися даим дцшмян мювгейиндя олуб, бизя гаршы ъинайятляр тюрятмякдя давам етдиляр. Даща бир сойгырымы да коммунист режими чюкян кими Гарабаьымызда - Хоъалыда тюрятдиляр.”

E.Nяsibov, bir яsrdя iki dяfя ermяnilяr tяrяfindяn аzяrbaycanlыlara qarшы tюrяdilяn soyqыrыmlarыn bu vaxta qяdяr beynяlxalq ictimaiyyяt tяrяfindяn dцzgцn qiymяtlяndirilmяmяsinя dя diqqяt чяkdi. Иъласда чыхыш едян диэяр натигляр дя бир яср яввял азярбайъанлылара гаршы тюрядилмиш гятлиамын гурбанларындан, вящшиъясиня йандырылыб-даьыдылмыш тарихи биналарымыздан, мящв едилмиш мадди-мядяни сярвятимиздян сюз ачдылар.

Мурад НЯБИБЯЙОВ

сящ. 6

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

АДПУ-нун Шяки филиалы Martыn 10-da Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin (ADPU) Шяki filialыnыn 30 illik yubileyinя hяsr edilmiш tяntяnяli bayram tяdbiri keчirilib. Шяki шяhяr Heydяr Яliyev Mяrkяzindя tяшkil olunan tяdbirdя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov, ADPU-nun rektoru Cяfяr Cяfяrov, Milli Mяclisin deputatы Яli Mяsimli, elm adamlarы, ziyalыlar, filialыn яmяkdaшlarы, tяlяbяlяr, ictimaiyyяt nцmayяndяlяri iшtirak ediblяr. Шяhяr rяhbяrliyi vя tяdbirя dяvяt olunan qonaqlar яvvяlcя цmummilli lider Heydяr Яliyevin Mяrkяzin qarшыsыnda ucal-dыlan abidяsi юnцnя gцl dяstяlяri dцzцb, dahi rяhbяrin xatirяsini ehtiramla

Elxan Usubov, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы

Cяfяr Cяfяrov, Aзярбайъан Dювлят Pедагожи Uниверситетинин rektoru

Rafiq Rяsulov, ADPU-нун Шяки филиалынын диrektoru

Tяdbirdя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov чыxыш edяrяk, gюzяl tяbiяti, tarix vя mяdяniyyяti abidяlяri ilя tanыnan Шяkinin hяm dя, Azяrbaycanыn qяdim sяnяt, elm vя tяhsil mяrkяzlяrindяn biri olduьunu bildirib. Qeyd olunub ki, son illяr Шяkidя iqtisadiyyatыn bir чox sahяlяrinin inkiшafыna nail olunub, yeni infrastruktur layihяlяri icra edilib, abadlыq-quruculuq iшlяri hяyata keчirilib. Bu illяr шяhяrin mяdяni hяyatыnda baш verяn mцhцm hadisяlяrlя dя zяngin olub. Belя ki, Шяki шяhяri 2010-cu ildя "Azяrbaycanыn Sяnяtkarlыq Paytaxtы" seчilib, 2012-ci ildя "Tцrk dцnyasыnыn qeyri-maddi mяdяni irs paytaxtы", 2016-cы il цчцn "Tцrk dцnyasыnыn mяdяniyyяt paytaxtы" elan olunub, 2017-ci ildя isя UNESCO-nun Yaradыcы Шяhяrlяr Шяbяkяsinя daxil edilib.

2019-cu ildя Azяrbaycanыn, elяcя dя Шяki шяhяrinin hяyatыnda чox яlamяtdar hadisя baш verib - "Xan Sarayы ilя birgя Шяkinin tarixi mяrkяzi" UNESCO-nun Цmumdцnya Иrs Siyahыsыna яlavя olunub.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, qяdim tarixi olan Шяkidя elmя, tяhsilя hяmiшя bюyцk maraq olub. Bu шяhяr Azяrbaycan tяhsilinin, elminin, pedaqoji fikir tarixinin formalaшmasыnda yaxыndan iшtirak edib. XЫX яsrin 30-cu illяrindя Zaqafqaziyada ilk qяza mяktяblяrindяn biri mяhz Шяkidя fяaliyyяtя baшlayыb. Bildirilib ki, Шяki, hяmчinin Azяrbaycan vя dцnya elminя, яdяbiyyatыna, tяhsilinя bюyцk tюhfяlяr vermiш gюrkяm-

anыblar.

Sonra tяdbir iшtirakчыlarы Mяrkяzin foyesindя ADPU-nun Шяki filialыnыn 30 illik fяaliyyяtini яks etdirяn sяrgi ilя tanыш olublar.

Yubiley tяdbirinin яvvяlindя Azяrbaycanыn Dюvlяt Himni sяslяndirilib, Vяtя-nimizin azadlыьы, suverenliyi vя яrazi bц-tюvlцyц uьrunda шяhid olan hяmvяtяnlяri-mizin xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edilib.

ADPU-nun Шяki filialыnыn fяaliyyяtindяn bяhs edяn film nцmayiш olunub.

li insanlarыn vяtяnidir. Mirzя Fяtяli Axundzadя, Rяшid bяy Яfяndiyev, Salman Mцmtaz, Яbdцlяzяl Dяmirчizadя, Bяxtiyar Vahabzadя vя baшqalarы Шяki torpaьыnыn yetirmяlяridirlяr.

Qeyd edilib ki, юlkяnin, cяmiyyяtin inkiшafы bu vя ya digяr dяrяcяdя elm vя tяhsilin inkiшafы ilя baьlыdыr. Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin yaranmasы xalqыmыzыn milli fikir vя mяdяniyyяtinin formalaшmasыnda, inkiшaf etmяsindя mцhцm rol oynayыb. Yubileyi qeyd olunan ADPU-nun Шяki filialы Шяki-Zaqatala iqtisadi zonasыnda elm vя tяhsilin

inkiшafыnda bюyцk xidmяtlяr gюstяrib, etimada layiq elmistruktur kimi юzцnц tяsdiqlяyя bilib. Юtяn dюvr яrzindя filialda ayrы-ayrы ixtisaslar цzrя 5 mindяn чox yцksяkixtisaslы pedaqoji kadr hazыrlanыb. Onlar юlkяmizin mцxtяlif elm, tяhsil mцяssisяlяrindя, mцhцm dюvlяt qurumlarыnda fяaliyyяt gюstяrir, dюvlяtчiliyimizin mюhkяmlяndirilmяsi, tяhsilimizin inkiшafы naminя sяylя чalышыrlar.

Sonra Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin baшчыsы Elxan Usubov Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin rektoru Cяfяr Cяfяrova vя universitetin Шяki filialы-

nыn direktoru Rafiq Rяsulova xatirя hяdiyyяlяri tяqdim edib. Ейни заманда, ADPU Шяki filialыnыn bir qrup яmяkdaшы шяhяr icra hakimiyyяti baшчыsыnыn mцvafiq sяrяncamы ilя fяxri fяrmanla tяltif olunub. Сонра ADPU-нун rektoru, professor Cяfяr Cяfяrov чыxыш edяrяk, filialыn яmяkdaшlarыnы яlamяtdar yubiley mцnasibяtilя tяbrik edib.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, 2021-ci ildя юlkяmizdя pedaqoji kadrlar hazыrlayan ilk ali tяhsil mцяssisяsinin - Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin yaradыlmasыnыn 100, bu tяhsil ocaьыnыn Шяki, Шamaxы vя Quba filiallarыnыn isя 30 ili tamam olub. Bцtюv bir яsr яrzindя bюyцk inkiшaf yolu keчmiш, bu gцn юlkяmizdя ali pedaqoji tяhsilin bayraqdarы hesab edilяn universitet pedaqoji elmin beшiyi rolunu oyna-

№ 03 (210), Март 2022

30

yыb, digяr elmlяrin, xцsusilя dя dilчilik vя riyaziyyatыn inkiшafыnda mцstяsna xidmяtlяr gюstяrib. 100 il яrzindя ADPU 160 mindяn чox ixtisaslы mцяllim kadrlarы yetiшdirib, gюrkяmli alimlяr яrsяyя gяtirib, fяaliyyяti яrzindя, hяm dя elmi mяrkяz kimi formalaшaraq inkiшaf edib. Burada yцzlяrlя tanыnmыш alim, yaradыcы ziyalы, ictimai vя dюvlяt xadimi tяhsil alыb.

Qeyd olunub ki, hazыrda universitet pedaqoji kadr hazыrlыьы ilя mяшьul olan vahid ixtisaslaшmыш ali tяhsil mцяssisяsinя чevrilib. ADPU-da hяr il 4 mindяn чox mяzun юz tяhsilini baшa vurur. Юlkяnin 5 rayonunda universitetin filiallarы, Bakыda 4 tяdris korpusu, 1 kolleci vя 1 baza mяktяbi fяaliyyяt gюstяrir.

Tяdbirdя ADPU-nun Шяki filialыnыn direktoru, riyaziyyat цzrя elmlяr doktoru, dosent Rafiq Rяsulov чыxыш edяrяk, filialыn 30 illik fяaliyyяti barяdя geniш mяlumat verib.

Bildirilib ki, 30 yaшlы bu tяhsil ocaьыnыn tarixindя 2015-ci ildяn sonra xцsusi mяrhяlя baшlayыb. Prezident Иlham Яliyevin

2015-ci il 26 noyabr tarixli Sяrяncamыna яsasяn, Azяrbaycan Mцяllimlяr Иnstitutu Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin tяrkibinя daxil olub, filiallarы isя ADPU-nun filiallarы hesab edilib. Regionda mюvcud olan bir filialыn 100 yaшlы qocaman ali tяhsil mцяssisяsinin tabeliyindя fяaliyyяt gюstяrmяsi bu elm ocaьыnыn qazandыьы zяngin tяcrцbяdяn bяhrяlяnmяk цчцn geniш imkanlar aчыb.

Diqqяtя чatdыrыlыb ki, 30 il яrzindя filialda 5 mindяn чox ali tяhsilli pedaqoji kadr hazыrlanыb, 6 mindяn чox mцяllimin ixtisasыnыn artыrыlmasы vя tяkmillяшdirilmяsi hяyata keчirilib. Hazыrda filialda 2 fakцltяdя 9 ixtisas цzrя 900-dяn чox tяlяbя tяhsil alыr. Filialыn 86 яmяkdaшыndan 3 nяfяri elmlяr doktoru, 15 nяfяr isя fяlsяfя doktorudur.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (210), Март 2022

Шякидя... ... полис Шящидляр Хийабаныны зийарят едиб Мартын 31-дя - Азярбайъанлыларын Сойгырымы Эцнц Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin (ШРПШ) ямякдашлары Шякидяки Шящидляр Хийабаныны зийарят едибляр.

Шяки ШРПШ-дян алдыьымыз мялуматда билдирилир ки, 1918-ci il 30 mart vя 3 aprel tarixlяri arasыnda Bakы шяhяrindя vя Bakы quberniyasыnыn mцxtяlif bюlgяlяrindя, Bakы Soveti vя daшnaq ermяni silahlы dяstяlяrinin azяrbaycanlыlara qarшы tюrяtdiklяri qыrьыn unudulmayacaq.

Ейни заманда, 1992-ci il fevralыn 25-dяn 26-na keчяn ge-cя ermяni hяrbi birlяшmяlяri tяrяfindяn Ru-siyanыn 366-cы motoatыcы alayыnыn iшtirakы ilя Xocalы шяhяrini iшьal edяrkяn, etnik azяrbaycanlыlara qarшы baш vermiш Xocalы Soyqыrыmы da heч vaxt unudulmayacaq.

... ганунсуз фяалиййят эюстярян щейван кясими мянтягяси ашкар едилиб Qida Tяhlцkяsizliyi Agentliyi юlkяdя heyvan kяsiminin mцasir tяlяblяrя uyьunlaшdыrыlmasы, mцasir kяsim mяntяqяlяrinin tяшkil olunmasы vя qanunsuz heyvan kяsimi fяaliyyяtinin qarшыsыnыn alыnmasы sahяsindя nяzarяt tяdbirlяrini davam etdirir.

Agentliyin Иnformasiya tяminatы vя innovativ hяllяr шюbяsindяn АЗЯРТАЪ-а verilяn mяlumata gюrя, keчirilяn reyd zamanы Шяki rayonunun Cяfяrabad kяndindя fiziki шяxs Mustafayev Eldar Qasыm oьluna mяxsus mяntяqяdя baytarlыq-sanitariya ekspertizasыndan keчmяdяn, sanitargigiyenik qaydalara яmяl edilmяdяn qanunsuz olaraq heyvan kяsiminin vя яt satышыnыn hяyata keчirildiyi aшkarlanыb.

Faktla яlaqяdar fiziki шяxs barяsindя inzibati protokol tяrtib edilib.

сящ. 7

... “Бейнялхалг Даун Эцнц” гейд олунуб ШяkИ шяhяr Uшaq Иncяsяnяt mяktяbИndя "Beynяlxalq Daun SИndromu gцnц" Иlя яlaqяdar tяdbИr keчИrИlИb.

Elvиn QАРАЙЕВ Tяdbиrdя Шяkи Regиonal Mяdяnиyyяt ИdarяsИnИn Rяиs яvяzи Tяrlan Nяsиbov, мяdяnиyyяt ишчиlяrи, ШяkИ vя Qax rayon цzrя qeydиyyatda olan daun sиndromlu uшaqlar vя bюyцklяr ишtИrak edИblяr. Яvvяlcя Azяrbaycan Respublиkasыnыn azadlыьы, suverenlиyи, яrazи bцtюvlцyц uьrunda шяhиd olmuш hяmvяtяnlяrиmиzиn xatиrяsи bиr dяqиqяlиk sцkutla yad olunub. Daha sonra mяktяbиn dиrektoru Eldar Rяcяbov чыxыш edяrяk bиldИrиb kи, Daun sиndromu xяstяlиk deyиl, fяrqlиlиkdиr.

Onlar sadяcя fяrqlиdиrlяr. Daun sиndromlu uшaqlarы daha da sevиmlи edяn yюnlяrи vardыr: оnlar hяssasdыrlar, sяlиqяlиdиrlяr, pиntиlиyи sevmяzlяr, qaydalara rиayяt edяrlяr, шяn vя pozиtиvdиrlяr, иncяsяnяtя xцsusи qabиlиyyяtlяrи vardыr, yalan deyя bиlmяzlяr, eqoиst deyиllяr, kиn saxlamazlar vя bиr dя иnsanlarы чox sevяrlяr.

Tяdbиr bиr-bиrиndяn maraqlы musиqи nюmrяlяrи иlя davam edиb. Mяktяbиn qяdиm alяtlяrdяn иbarяt "Dastan" folklor

ansamblы, Xoreoqrafиya шюbяsи, mцяllиmlяrdяn иbarяt xor kollektиvи vя baшda Eldar mцяllиm olmaqla mяktяb mцяllиmlяrИ юz solo чыxышlarы иlя yцksяk peшяkarlыqla чыxыш edиblяr.

Tяdbиrиn яn maraqlы qonaqlarы Kosa, Keчяl vя Bahar qыzы tяdbиrя rяng qataraq Daun sиndromlu uшaqlarla bиrgя rяqs edяrяk яylяnиblяr.

Daha sonra ШяkИ Regиonal Mяdяnиyyяt Иdarяsиnиn ряиs яvяzи Tяrlan NяsИbov чыxыш edяrяk qeyd edиb kи, 21 mart Dцnya Daun sиndromlular gцnцdцr.

Daun sиndromu иlя яlaqяdar gцn иlk dяfя 2006-cы иldя qeyd edиlиb. Palmada de Mayorkada keчиrиlяn Daun sиndromu цzrя VЫ Beynяlxalq Sиmpozиumda Avropa vя Цmumdцnya assosиasиyalarыnыn tяшяbbцsц иlя martыn 21-И Beynяlxalq Daun Sиndromu Gцnц elan olunub.

Sonda иsя Uшaqlara hяdиyyяlяr tяqdиm edиlиb.

... маьазалардан оьурлуг едянляр сахланылыб

... йашайыш евляри йаныб Бир йanьыn Шяki шяhяri Cяfяr Cabbarlы kцчяsindя 6 ailяnin yaшadыьы, цmumi sahяsi 400 kv/m olan 12 otaq vя 6 mяtbяxdяn ibarяt yaшayыш binasыnda qeydя alыnыb.

Yanьыnыn sюndцrцlmяsi цчцn яraziyя Fюvqяladя Hallar Nazirliyinin (FHN) Шяki Rayon Dюvlяt Yanьыndan

Mцhafizя Hissяsinin texnikalarы vя шяxsi heyяtlяri cяlb edilib.

Yanьыn nяticяsindя binanыn yanar konstruksiyalarы vя ev яшyalarы yanыb. Yanьыnыn yaxыnlыqdakы tikililяrя keчmяsinin qarшыsы alыnыb. Щадися zamanы xяsarяt alan olmayыb.

*** Диэяр йanьыn щадисяси rayonun Яlyar kяndindя 1970-ci il tяvяllцdlц Arif Nurяddin oьlu Яhmяdova mяxsus, цmumi sahяsi 132 kvadratmetr olan birmяrtяbяli 4 otaqdan ibarяt yaшayыш evindя baш verib.

Yanьыnыn sюndцrцlmяsi цчцn яraziyя Fюvqaladя Hallar Nazirliyinin (FHN) Шяki Rayon Dюvlяt Yanьыndan Mцhafizя Hissяsinin iki yanьыnsюndцrяn maшыnы vя шяxsi heyяti cяlb edilib.

Yanьыn nяticяsindя evin yanar konstruksiyalarы ev яшyalarы ilя birlikdя yanыb.

Evя bitiшik tikilmiш цmumi sahяsi 168 kvadratmetr olan yardыmчы tikili yanьыndan mцhafizя olunub.

Yanьыn zamanы xяsarяt alan olmayыb. Щяр ики фaktla baьlы araшdыrma aparыlыr.

ШяkИ rayonu Bюyцk Dяhnя kяndИndя yerlяшяn цч maьazadan цmumИ dяyяrИ 2000 manata yaxыn olan mцxtяlИf mяИшяt яшyalar, geyИmlяr vя kompцterИn oьurlanmasы barяdя PolИs ШюbяsИnя mцracИяtlяr daxИl olub.

DИN-Иn mяtbuat xИdmяtИnИn ШяkИ regИonal qrupundan verИlяn mяlumata gюrя, keчИrИlmИш яmяlИyyat-axtarыш tяdbИrlяrИ nяtИcяsИndя cИnayяt яmяllяrИnИ tюrяtmяkdя шцbhяlИ bИlИnяn MИngячevИr шяhяr sakИnlяrИ - яvvяllяr mяhkum olunmuш ИlkИn ЯlИyev, Mяdяt Abbasov vя Aьca Cabbarova saxla-

nыlыb.

Onlarыn oьurladыqlarы яшyalar ИlkИn ЯlИyevИn yaшadыьы цnvandan maddИ sцbut kИmИ gюtцrцlяrяk ИstИntaqa tяqdИm olunub. Saxlanыlan шяxslяr яmяllяrИnИ etИraf edИblяr

vя hadИsяlяrИ narkotИk vasИtяnИn tяsИrИ altыnda tюrяtdИklяrИnИ bИldИrИblяr.

Faktla baьlы ШяkИ Шяhяr Rayon PolИs ШюbяsИndя cИnayяt ИшИ baшlanыlыb,яmяlИyyat-ИstИntaq tяdbИrlяrИ davam etdИrИlИr.

... “Плайстатион” ойун залында оьурлуг олуб Шяki шяhяrindя yerlяшяn "Playstation" oyun zalыndan oьurluq edilib. Polis Шюbяsinя mцraciяt edяn zяrяrчяkяn шяxs obyektdяn 700 manat dяyяrindя televizorun oьurlandыьыnы bildirib.

Daxili Ишlяr Nazirliyinin mяtbuat xidmяtinin Шяki regional qrupundan verilяn mяlumata gюrя, keчirilmiш яmяliyyat-axtarыш tяdbirlяri nяticяsindя cinayяt яmяlini tюrяtmяkdя шцbhяli bilinяn шяhяr sakini, яvvяllяr dя mяh-

kum olunmuш Иlyas Nцybяrov saxlanыlыb.

Aparыlan ilkin araшdыrmalar zamanы onun daha iki evdяn televizor vя tяmir-tikinti alяtlяri, elяcя dя tanышы ilя birgя Шяki шяhяri яrazisindя yerlяшяn шirniyyat maьazasыndan pul oьurladыьы da mцяyyяn edilib. Onun oьurladыьы televizorlardan biri, elяcя dя cinayяtdя istifadя etdiyi alяtlяr vя maska maddi sцbut kimi gюtцrцlяrяk istintaqa tяqdim olunub.

Faktla baьlы cina-

yяt iшi baшlanыlыb vя mяhkяmяnin qяrarы ilя И.Nцybяrov barяsindя hяbs qяtimkan tяdbiri seчilib.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 8

№ 03 (210), Март 2022

ШЯЩИДЛЯР ЮЛМЯЗ, ВЯТЯН БЮЛЦНМЯЗ! Заур ИЛЩАМОЬЛУ, Шяки шящяр 3 сайлы орта мяктябин мцяллими, шаир "Amal uьrunda юlmяk - яbяdi yaшamaqdыr." Шeyx Mяhяmmяd Xiyabani

Amal uьrunda юlmяk...

Hяr insanыn bacara bilmяdiyi bir юlцm, hяr insanыn keчя bilmяyяcяyi bir yol. Bu юlцm шirin, bu yol шяrяfli vя mцqяddяsdir. Xцsusяn dя bu amal vяtяn uьrundadыrsa, onda bunu sюz ilя ifadя etmяk, dяyяrini vя qiymяtini bildirmяk mцmkцnsцzdцr.

Vяtяn цчцn doьulmaq, vяtяn цчцn yaшamaq vя vяtяn цчцn юlmяk. Bu цч cяhяti юzцndя яks etdirяn insan яsl vяtяndaш, яsl vяtяn юvladы, яsl vяtяn fяdaisidir. Belя insanlarыn hяyatda tяk bir amalы, mяqsяdi var Vяtяn! Baшqa heч nя onlara vяtяndяn юnяmli, gяrяkli ola bilmяz.

Belя vяtяn fяdailяrindяn biri dя юz qяhrяmanlыьы, yцksяldiyi шяhidlik zirvяsi ilя цrяklяri fяth elяmiш cяsur oьullarыmыzdan biri E l n u r И s g я n d я r o v d u r (01.06.1989 02.04.2016).

1989-cu il iyunun 1-dя Azяrbaycanыn qяdim шяhяrlяrindяn biri olan, Azяrbaycanыn qяhrяmanlыq tarixinя misilsiz tюhfяlяr vermiш, Fransanыn Milli Qяhrяmanы Яhmяdiyyя Cяbrayыlovu, Azяrbaycanыn Milli Qяhrяmanlarы Mikayыl Cяbrayыlov vя Elшad Yяhyayev kimi igidlяri yetiшdirmiш, saysыz-hesabsыz cяsur oьullar bюyцtmцш Шяki шяhяrindя dцnyaya gюz aчыb. Шяki шяhяr 11 nюmrяli tam orta mяktяbi bitirdikdяn sonra H.Яliyev adыna Azяrbaycan Ali Hяrbi Mяktяbindя tяhsil alaraq leytenant rцtbяsinя yiyяlяnяn bu vяtяn fяdaisi Bakыda "N" saylы hяrbi hissяdя xцsusi tяyinatlыlar bюlmяsindя hяrbi xidmяtя baшlayыr. Vяtяn цчцn canыndan keчmяyя hazыr olan vяtяn юvladlarы kimi Elnur da 2016-cы ildя mяnfur qonшumuz, iшьalчы vя tяcavцzkar ermяnilяrin aprel ayыnda tюrяtdiyi tяxribat - torpaqlarыmыza nюvbяti hцcum etmяk cяhdinin qarшыsыnы almaq цчцn dюyцшя atыldы. Bяli, digяr vяtяn oьullarы kimi o da iчindя gяzdirdiyi vяtяn sevgisini, kюksцndя dюyцnяn цrяyin vяtяn

Елнур зирвяси Гардаш Тцркийянин трт.нет.тр интернет сайтында дяръ олунмуш бу йазыны редаксийамыза шящид баш лейтенант Е л н у р И с э я н д я р о в у н ибтидаи синиф мцяллимяси Х у р а м а н х а н ы м М я м м я д о в а тягдим едиб. eшqilя dюyцndцyцnц sцbuta yetirmяk цчцn dюyцшя atыldы. Bunu sцbut etdi dя. Mяhz юz юlцmцylя - vяtяn цчцn шirin canыndan keчmяklя yцksяldiyi яn ali zirvя шяhidlik zirvяsi ilя bunu sцbut etdi.

Elnur Иsgяndяrov isbat etdi ki, Vяtяn - bu vяtяn цчцn doьulan, bu vяtяn цчцn yaшayan

Onlar susdurulan haqqы dindirяr, Qaraca torpaьы qiymяtlяndirяr, Donan vicdanlarы qeyrяtlяndirяr, Axы, el qeyrяti чяkdi шяhidlяr.

Elin qeyrяtini, xalqыnыn

Xoшbяxt o kяsdir ki, юmцr yцkцnц Sonadяk fяxrlя daшыya bilir.

Xoшbяxt o kяsdir ki, юlяndяn sonra, Чoxunun qяlbindя yaшaya bilir.

Елнур, оьлу Елманла vя bu vяtяn цчцn юlяnlяrindir.

Ata-anasыnы, ailяsini, azyaшlы kюrpяsini Elnursuz buraxan Elnur vяtяnini yad яllяrя buraxmadы, vermяdi. O, zirvя fяth elяdi. Шяhidlik zirvяsi. Dцnyanыn яn uca zirvяsini, hяr яsgяrin hяsrяtindя olduьu, lakin hяr яsgяrin fяth edя bilmяdiyi bir zirvяni fяth elяdi. Elя bir zirvя ki, onun baшыna mяlяklяr dolanar, o zirvя daima gцnяш nuruna qяrq olar. Uca Allaha yaxыn olan, Allah mяkanыndan baxdыьыn da ilk gюrdцyц zirvяdir шяhidlik zirvяsi. Шяhid olmaq чяtindir. Чяtin olduьu qяdяr dя шяrяflidir. Bюyцk Turan Tцrk шairi Bяхтийар Vahabzadяnin sюzlяrilя desяk:

Elnur da digяr шяhidlяrimiz kimi bu xoшbяxtliyi qazandы, sevildi, яbяdiyaшar oldu, unudulmaz oldu. Bяlkя dя onun gяlяcяklя baьlы gюzяl xяyallarы, xoш arzularы var idi. Amma o, bцtцn bunlarыn цstцndяn xяtt чяkdi.

Bяlkя onun o xяyallarы, o arzularы hяyata keчirmяyя imkanы da var idi. Amma o, bu imkanыn da цstцndяn xяtt чяkdi. Niyя, nя sяbяbя? Vяtяni цчцn, xalqы цчцn, millяti цчцn.

Bunu hяr insan bacarmaz.

Gяlяcяkdя yaшaya bilяcяk gюzяl hяyatыndan, gюzяl gцnlяrindяn vaz keчя bilяcяk tяk insan var - Ш я h i d . Elnur vя digяr шяhidlяrimiz bunu bacara bildilяr. Onlarыn arzularы yarыmчыq qalsa da, цmidlяri solsa da yeni bir hяyat qazandыlar. Torpaq цstцndя yaшanan hяyatdan da daha gюzяl bir hяyat - qяlblяrdя, цrяklяrdя yaшanan hяyat qazandыlar. "Yaшamaq" шeirimdя dediyim kimi:

namusunu qoruyan Elnur da digяr шяhidlяrimiz kimi bu vяzifяnin юhdяsindяn layiqincя gяldi. Шяhidlяr xoшbяxt insanlardыr. Niyя xoшbяxt insanlardыr dedim? Birincisi, onlar bцtюv vяtяnin sevgisini qazana bildilяr. Иkincisi dя ona gюrя xoшbяxtdirlяr ki, onlar vяtяnя borclarыnы layiqincя юdяyя bildilяr. Amerika yazычыsы Josef Fletчer deyib: "Vяtяnя borcunu юdяmяdяn юlяn insan bяdbяxtdir". Hяqiqяtяn dя bюyцyцb boya-baшa чatdыьыn, suyunu iчdiyin, чюrяyini yediyin doьma vяtяninя borcunu юdяyя bilmirsяnsя, demяk bяdbяxt insansan. Bu mяnada шяhidlяr xoшbяxt insanlardыr.

Елнур Исэяндяров orta mяktяbdя tяhsil alan yadigarы Elman balamыz da inanыrыq ki, atasыna, vяtяninя layiqli bir oьul olacaq: E l m a n E l n u r oьlu Иsgяndяrov.

Ruhun шad olsun, igid!

Rahat uyu mяzarыnda. Nя qяdяr ki, Azяrbaycan var, nя qяdяr ki, sяni sevяn insanlar var, sяn hяr zaman цrяklяrdя, qяlblяrdя yaшayacaqsan. Bu torpaq vяtяn цчцn dюyцшяnlяri, canыndan keчяnlяri heч zaman unutmadы.

Sяn dя unudulmayacaqsan. Hяr zaman xatыrlanacaq vя yad edilяcяksяn. Шir kimi atыlыb qanlы dюyцшя, Yaьы dцшmяnindяn юc alan igid. Шirin hяyatыnы qurban etmяklя Vяtяnin gюzцndя ucalan igid.

Bяdbяxtlik o deyil hansыsa yaшda Яcяl tamam ola, юmцr qalmaya.

Bяdbяxtlik odur ki, qяbrinin цstя Sяni yad edяsi adam olmaya.

Шяhidlik zirvяsi fяth elяmisяn, Sяn indi hяr kяsdяn yцksяk yerdяsяn, Sяn indi kюnцllяr gяzяn adamsan, Sяn indi bцsbцtцn цrяklяrdяsяn.

Elnur hяr zaman qяlblяrdя yaшayacaq, hяr zaman yad edilяcяk, hяr zaman sevilяcяk. Doьulduьu doьma Шяkisinin girяcяyindя bir " E l n u r z i r v я s i " ucalыr. Vяtяnimizin шanlы bayraьыnыn dalьalandыьы vя Elnurun adыnы daшыdыьы hяmin zirvяyя Шяkiyя gяlяn hяr kяs fяxarяt hissi ilя baxыr. Elnurun hazыrda Шяki шяhяr 8 nюmrяli tam

Hяr kяsdяn чox sevdin юz torpaьыnы, Hяr kяsdяn чox sevdin doьma vяtяni.

Bu qяdяr sevgiylя sevdiyin Vяtяn, Иllяr keчsя belя unutmaz sяni.

Allah bцtцn шяhidlяrimizя rяhmяt etsin.

Вятян мцщарибясиндя Шякинин илк шящиди Дoьmalarыnыn xatirяsindя шяn, hazыrcavab, vяtяnpяrvяr, xeyirxah вя hяmiшя 18 yaшlы gяnc kimi qalan E l ш я n И б р а щ и м о в щямишя Qarabaьы alacaьыnы sюylяyirmiш. Лакин о, 44 эцнлцк савашын 7-ъи эцнцндя Тяртяр истигамятиндя эедян шиддятли дюйцшляр заманы гящряманъасына шящид олур. Гарабаьы ися Елшян шящидлик зирвясиня йцксялдикдян 37 эцн сонра Мцзяффяр Азярбайъан Ордусу азад едир. Вя икинъи илдир ки, доьмалары, еляъя дя Шяки ъамааты Елшянин доьум эцнцн Елшянсиз гейд едирляр.

Елшян Ибращимов Март айынын 27-дя Вятян mцharibяsindя Шяkimizin ilk шяhidi olan Elшяn Иbrahimovun ad gцnц олду.

Elшяn Cahangir oьlu Иbrahimov 2002-ci мартын 27-дя Шяkidя anadan olub. 2008-ci ildя Шяki шяhяr 11 saylы tam orta mяktяbin 1-ci sinfinя gedib, 2019-cu ildя hяmin mяktяbin 11-ci sinfini bitirib vя Bakы sosial iqtisad kollecindя bank iшi ixtisasыna qяbul olub. Hяmin ilin ikinci yarыmilindя isя kollecini dяyiшяrяk Azяrbaycan Dюvlяt Иqtisad Universitetinin nяzdindя Sosial-Иqtisadi Kollecя daxil olub.

2020-ci il may ayыnыn 4-dя Azяrbaycan Respublikasы Silahlы Qцvvяlяrindя

hяqiqi hяrbi xidmяtя baшlayыb. Hяrbi xidmяti dюvrцndя Tяrtяrdя yerlяшяn "N" saylы hяrbi hissяdя xidmяt keчib.

Azяrbaycan Ordusunun яsgяri olan Elшяn Иbrahimov 2020-ci il sentyabrыn 27-dя Azяrbaycan Silahlы Qцvvяlяri tяrяfindяn Ermяnistan iшьalы altыnda olan яrazilяrin azad edilmяsi цчцn baшlanan Vяtяn mцharibяsi zamanы Tяrtяr istiqamяtindя gedяn dюyцшlяrin fяal iшtirakчыsы olub.

Oktyabrыn 4-dя Tяrtяr istiqamя-

tindя gedяn aьыr dюyцшlяrin birindя qяhrяmancasыna шяhidlik zirvяsinя yцksяlян Elшяn Иbrahimov Шяkinin "Qышlaq" qяbiristanlыьыnda - Шящидляр Хийабанында dяfn olunub.

Allah rяhmяt elяsin! Юlцmцndяn sonra Елшян Ибращимов, Respublika Prezidentinin Сяrяncamы ilя dюyцшdя gюstяrdiyi шцcaяtя gюrя "Vяtяn uьrunda" vя "Laчыnыn azad olunmasыna gюrя" medallarы ilя tяltif edilib.

№ 03 (210), Март 2022

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Шящид Хяйал Мяммядовун хатирясиня булаг Бцлаьын ачылышында Милли Мяълисин депутаты Вцгар Искяндяров да иштирак едиб. Шяkidя шяhid mayor Xяyal Mяmmяdovun adыna инша едилмиш xatirя bulaьыnыn aчыlышы olub. Aчыlыш mяrasimindя rayon rяsmilяri вя ictimaiyyяt нцмайяндяляри иля yanaшы Milli Mяclisin deputatы Vцqar Иskяndяrov da iшtirak edib. Чыxыш edяnlяr qяhrяman шяhidin keчdiyi dюyцш yoluna nяzяr salыb vя onun цrяklяrdя яbяdi bir yer qazandыьыnы diqqяtя чatdыrыblar.

Deputat Vцqar Иskяndяrov bildirib ki, шяhid ailяlяri, qazilяrя diqqяt vя qayьы яn yцksяk sяviyyяdяdir vя belя dя olmalыdыr. О, гeyd edib ki, aчыlышы

olan bulaq шяhidin xatirяsini яbяdilяшdirmяklя yanaшы, gяnc nяsillяrя dя юrnяk olacaq qяhrяmanlarыn tanыdыlmasы istiqamяtindя vacib bir amildir.

сящ. 9

ЙАП Шяки район тяшкилатынын иъласы 2022-ci il мартын 16-да Шяki bяlяdiyyяsindя Yени Азярбайъан Партийасы Шяki rayon tяшkilatыnыn яrazi partiya tяшkilatыnыn iclasы keчirilmiшdir. Иclasda яrazi partiya tяшkilatыnыn цzvlяri vя YAP Шяki rayon tяшkilatыnыn sяdri Daшqыn Mikayыlov iшtirak etmiшdir. Иъласда яvvяlcя YAP-nыn qurucusu, ulu Юndяr Heydяr Яliyevin vя Vяtяn mцharibяsindя qяhrяmancasыna canыndan keчяn шяhidlяrimizin яziz xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edilmiшdir. Иclasda яrazi partiya tяшkilatыna yeni sяdr vя sяdr mцavini seчilmiшdir.

Xяyal Mяmmяdov masы цчцn юnяmli vasitяlяrdяn biri olduьunu qeyd ediblяr.

Qeyd edяk ki, шяhid mayor Xяyal Mяmmяdov юlцmцndяn sonra "Vяtяn uьrunda" medalы, 3-cц dяrяcяli "Vяtяnя xidmяtя gюrя" ordeni, "Cяbrayыlыn

Иъласда э ц n d я l i k elan olunдугдан сонра, Yени Aзярбайъан Pартийасыnыn VЫ Qurultayыndan sonrakы dюvr яrzindя яrazi partiya tяшkilatыnыn fяaliyyяti mцzakirя edilmiшdir. Шяki Бяlяdiyyяsinin sяdri Mayis Allahverdiyev чыxыш edяrяk партийанын son illяrdяki fяaliyyяtindяn danышmышdыr. Иclas iшtirakчыlarыndan Cabbar Musayev яrazi

partiya tяшkilatыnыn sяdri vяzifяsinя Иlham Xяlilovun, sяdr mцavini vяzifяsinя isя Hafiz Яfяndizadяnin namizяdliyini tяklif etmiшdir. Башга щеч кимин намизядлийи иряли сцрцлмядийиндян, Ъ.Мусайевин тяklifи sяsя qoyulmuш vя yekdilliklя qяbul edilmiшdir.

Yekunda чыxыш edяn, Yени Aзярбайъан Pартийасы Шяki rayon tяшkilatыnыn sяdri Daшqыn Mikayыlov партийаnыn VЫЫ Qurultayыndan sonra

partiyada olan dяyiшikliklяr, yeni Nizamnamя barяdя danышaraq yeni цzvlяrin qяbulu vя цzvlцk haqqlarыnыn yыьыlmasы qaydalarы barяdя mяlumat vermiш, яrazi partiya tяшkilatыnыn йени сечилян sяdri И.Хялилову вя yeni seчilяn sяdr mцavini Щ.Яфяндизадяни tяbrik edяrяk gяlяcяk fяaliyyяtlяrindя uьurlar arzulamыш, mцvafiq tapшыrыq vя tюvsiyяlяrini vermiшdir.

М.НЯБИБЯЙОВ

“Елм Эцнц”ня щяср едилмиш конфранс Мартын 29-да AMEAnыn Шяki Regional Elmi Mяrkяzi tяrяfindяn ADPU-nun Шяki filalы ilя birgя "ELM" gцnцnя hяsr edilmiш elmi-praktiki konfrans tяшkil edilib.

Digяr чыxыш едянляр дя belя xatirя abidяlяrinin inшa olunmasыnы qяhrяmanlarыmыzыn adlarыnыn яbяdilяшdirilmяsi vя onlarыn cяmiyyяtdя tяbliь olun-

azad olunmasыna gюrя", "Qubadlыnыn azad olunmasыna gюrя", "Fцzulinin azad olunmasыna gюrя" medallarы ilя tяltif olunmuшdur.

Konfransы giriш sюzц ilя aчan Шяki REM-in direktoru fiz.ц.f.d., dosent Yusif Шцkцrlц Azяrbaycan Respublikasы Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin 27 mart tarixinin "ELM GЦNЦ" kimi qeyd olunmasы haqqыnda 9 aprel 2018-ci il tarixli Sяrяncamы vя Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasы Rяyasяt Heyяtinin 11 mart 2022-ci il tarixli 7/1№-li Qяrarыnыn mahiyyяtindяn bяhs edib. Elm gцnцnцn tяsis edilmяsinin Azяrbaycan Respublikasы Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin elmя gюstяrdiyi mцstяsna qayьыnыn vя alimя verdiyi yцksяk dяyяrin tяzahцrц kimi qiymяtlяndirib. Daha sonra Yusif Шцkцrlц Шяki Regional Elmi Mяrkяzdя aparыlan elmitяdqiqatlarыn istiqamяtlяri barяdя mяlumat verib, elmin inkiшafыnda Azяrbaycan Milli Elmlяr Akademiyasыnыn Шяki Regional Elmi Mяrkяzinin цzяrinя dцшяn mцhцm vяzifяlяrdяn sюz aчыb, elmin inkiшafы, onun dцnya elminя inteqrasiyasы, elmlя tяhsilin vяhdяtinin yaradыlmasы, elmin populyarlыьыnыn artыrыlmasы vя istedadlы gяnclяrin elmя cяlb olunmasы yolunda iшlяr gюrцldцyцnц vя mцяyyяn nailiyyяtlяr яldя olunduьunu konfrans iшti-

rakчыlarыыn diqqяtinя чatdыrыb.

ADPU-nun Шяki filalыnыn direktoru, riyaziyyat elmlяri doktoru Rafiq Rяsulov чыxыш edяrяk dцnyanыn bir sыra юlkяlяrindя Elm gцnцnцn qeyd olunmasыndan, Azяrbaycan alimlяrinin юlkя vя dцnya elminя verdiyi tюhfяlяrindяn bяhs edib.

Konfransda: "Иnsan beyninin mюcцzяlяri vя sцni intellekt modellяri" (N.Z.Чяlяbiyev, ADPU-nun elmi iшlяr цzrя direktor mцavini, pedaqogika цzrя fяlsяfя doktoru, dosent ), "Шяki REM яmяkdaшlarыnыn elm tutumlu nяticяlяri vя dцnya elminя inteqrasiyasыnda onlarыn rolu" (E.V.Abdurahmanov, Шяki REM-in Elmi katibi, AMEA Arxeologiya vя Etnoqrafiya Иnstitutunun dissertantы), "Иnformasiya bolluьu, onun sistemlяшdirilmяsi vя elm haqqыnda qeyrisяlis dцшцncяlяr" (G.A.Abdullayeva, ADPU-nun Шяki fil-

ialыnыn tяdris iшlяri цzrя direktor mцavini, fil.цzrя fяlsяfя doktoru, dosent), "Azяrbaycan elminin inkiшafыnda AMEA-nыn Шяki REM-in rolu" (U.B.Mцrшцdova, ADPU-nun Шяki filialыnыn Filologiya fakцltяsinin dekanы, AMEA Шяki REM-in aparыcы elmi iшчisi, fil.цzrя fяlsяfя doktoru, dosent), "XVЫЫЫ-XЫX яsr Balakяnli elm xadimlяri" (A.A.Mяmmяdli, Шяki REM-in "Tarixi irs vя etnoqrafiya" шюbяsinin aparыcы elmi iшчisi, tarix цzrя fяlsяfя doktoru), "Qlobal iqlim dяyiшkяnliyi vя onun doьura bilяcяyi ekoloji fяlakяtlяr" (S.T.Feyzullayeva, ADPU-nun Tяbiяt fяnlяri vя onlarыn tяdrisi texnologiyalarы kafedrasыnыn baш mцяllimi), "XЫX-XX яsrin яvvяllяrindя Azяrbaycan ictimai-fяlsяfi fikrinin inkiшafыnda Zaqatala alimlяrinin rolu" (Я.O.Sultanov, Шяki REM-in "Tarixi irs vя etnoqrafiya" шюbяsinin elmi iшчisi, fяlsяfя цzrя fяlsяfя doktoru), "Azяrbaycan dюvlяtinin gяnclяr siyasяti vя gяnc alimlяrin elmin inkiшafыnda rolu" (T.K.Adышirinov, Шяki REM-in Gяnc Alim vя Mцtяxяssislяr Шurasыnыn sяdri) mюvzularыnda mяruzяlяr dinlяnilib. Sonra mяruzяlяr яtrafыnda fikir mцbadilяsi aparыlыb.

Tяdbirin sonunda elmi, elmi-pedaqoji vя elmi-tяшkilatы fяaliyyяtindя fяrqlяnяn Шяki REM-in vя ADPU-nun Шяki filialыnыn bir qrup яmяkdaшlarыna fяxri fяrmanlar tяqdim edilib.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 10

№ 03 (210), Март 2022

Шяки статистиканын эюзц иля Районда сянайенин вязиййяти da 2020-ci ilin gюstяricisindяn 26342,8 min manat чoxdur. Иqtisadi fяaliyyяt nюvlяrinin tяsnifatыna uyьun olaraq sяnayenin emal bюlmяsindя 30274,0 min manatlыq, elektrik enerjisi, qaz vя buxar Alqayыt QУЛИЙЕВ, istehsalы vя bюlцшdцrцlmяsi vя tяchizatы bюlmяsindя 29266,3 min manatlыq, su tяchizatы, tullanШяки Statistika Иdarяsinin tыlarыn tяmizlяnmяsi vя emalы bюlmяsindя 2812,3 баш mяslяhяtчisi min manatlыq sяnaye mяhsulu istehsal edilmiшdir.

2021-ci ildя toxuculuq sяnayesi sahяAzяrbaycan Respublikasыnыn dюvlяt sindя 3065,3 min manatlыq toxuculuq mяhsullarы siyasяti iqtisadiyyatыn hяrtяrяfli inkiшafыnыn tяmin istehsal edilmiшdir ki, bu da 2020-ci ilin gюstяriedilmяsini, o cцmlяdяn yцksяk texnologiyalar cisindяn 302,1 min manat чoxdur.

Su tяchizatы, tullantыlarыn tяmizlяnmяsi vя яsasыnda sяnayenin dinamik inkiшafыnы vя шaxяlяndirilmяsini nяzяrdя tutur. Uьurla hяyata emalы bюlmяsi цzrя istehlaka verilяn suyun gюstяrikeчirilяn bu siyasяtin nяticяsi olaraq son illяrdя cisi 2021-ci ildя 2,0 milyon kubmetr tяшkil etmiшdir Azяrbaycan Respublikasы regionlarыnыn sosial-iqti- ki, bu da юtяn ilin gюstяricisindяn 0,1 milyon kubsadi inkiшafыna dair dюvlяt proqramlarы чяrчivяsindя metr чoxdur. Цmumilikdя 2021-ci ildя 14939,2 min mцxtяlif tяyinatlы yцzlяrlя sяnaye mцяssisяsi tikilib istifadяyя verilmiш, minlяrlя yeni iш yeri yara- manatlыq elektrik enerjisi istehsal edilmiшdir ki, bu dыlmышdыr. Pandemiyanыn юlkя iqtisadiyyatыna mяnfi da яvvяlki ilin gюstяricisindяn 857,9 min manat tяsirlяrinin azaldыlmasы son dюvrlяrdя яsas mяq- чoxdur.

2021-ci ildя rayonun qazla 2021-ci ildя sяnaye sahяsindя mяh- tяchizatыnda 9102,3 min manatlыq sul istehsalы (min manatla) xidmяt gюstяrilmiшdir ki, bu da яvvяlki ilin gюstяricisindяn 5657,6 min manat чoxdur.

Hesabat dюvrцnцn sonuna rayonun sяnaye mцяssisяlяrinin anbarlarыnda 4909,7 min manatlыq hazыr mяhsul qalыьы olmuшdur ki, bu da 2020-ci ilin gюstяricisindяn 2299,0 min manat azdыr.

2021-ci ildя sяnaye sahяsindя чalышan iшчilяrin orta sayы 1230 nяfяr, sяnaye sahяsindя чalышan iшчilяrя hesablanmыш яmяkhaqqы fondu isя 6297,1 min sяdlяrdяn hesab olunur. Sяnayenin inkiшafы bu manat olmuшdur ki, bu da 2020-ci ildя hesablanmыш яmяkhaqqы fondundan 101,9 min manat чoxbaxыmdan mцhцm яhяmiyyяt kяsb edir.

Rayonun sяnayesi яsasяn toxuculuq dur.

2021-ci ildя bir iшчiyя dцшяn orta aylыq sяnayesi, elektrik enerjisinin istehsalы vя bюlцшdцrцlmяsi, elяcя dя qazыn bюlцшdцrцlmяsi vя яmяkhaqqы 477,1 manat olmuшdur ki, bu da 2020suyun yыьыlmasы, tяmizlяnmяsi vя paylanmasы, kяr- ci ilin orta aylыq яmяkhaqqыndan 31,9 manat чoxpic istehsalы, qida istehsalы, siqaret istehsalы, шяrab dur. istehsalы, un istehsalы, heyvan yemi istehsalы kimi Pandemiya dюvrцndя qeyri-neft sektorusahяlяrlя tяmsil olunmuшdur. nun, xцsusilя sяnayenin inkiшafыnыn vacibliyi bir da2021-ci ildя sяnaye sahяsindя mяhsul istehsalы (min manatla)

Hazыrda rayonda 16 sяnaye mцяssisяsi fяaliyyяt gюstяrir ki, bunlarыn da 1-i iri, 7-si orta, 5i kiчik, 3-ц mikro sahibkarlardыr.

2021-ci il яrzindя sяnaye sahяsindя ilkin mяlumatlara яsasяn 62352,6 min manatlыq mяhsul istehsal edilmiш vя xidmяtlяr gюstяrilmiшdir ki, bu

Селъан ГАФФАРЛЫ, Шяки Statistika Иdarяsinin баш мяслящятчиси Azяrbaycan Respublikasыnda aparыlan sosial-iqtisadi inkiшaf strategiyasы юlkяmizdя iqtisadi sabitlik, tяhlцkяsizlik vя яmin-amanlыqla yanaшы sosial sahяnin vяziyyяtinin dя davamlы olaraq yaxшыlaшmasыnы nяzяrdя tutur. Иqtisadiyyatыn sцrяtli inkiшafы ixtisaslы kadrlara olan tяlяbatы ildяn-ilя artыrыr.

Bu sяbяbdяndir ki, son illяr respublikamыzda tяhsilin zamanыn tяlяblяrinя uyьun tяkmillяшdirilmяsi istiqamяtindя mяqsяdyюnlц tяdbirlяr hяyata keчirilir. Azяrbaycan Respublikasыnda tяhsil dцnyяvi vя fasilяsiz xarakter daшыmaqla, vяtяndaшыn, cяmiyyяtin vя dюvlяtin maraqlarыnы яks etdirяn strateji яhяmiyyяtli prioritet fяaliyyяt sahяsidir.

2021-2022-ci dяrs ilinin яvvяlinя rayonda fяaliyyяt gюstяrяn 98 dюvlяt gцndцz цmumtяhsil mяktяblяrindя 28075 nяfяr шagird tяhsil almыш vя юtяn dяrs ili ilя mцqayisяdя onlarыn sayы 356 nяfяr artmышdыr. Tяhsil alan шagirdlяrdяn 11296 nяfяri шяhяr mяktяblяrindя, 16779 nя-

ha юzцnц bariz шяkildя gюstяrdi. 2021-ci ildя sяnayenin statistikasыnы tяhlil edяrkяn sяnaye sahяsinin яhalinin mяшьulluьunun tяmin olunmasыnda, rayon iqtisadiyyatыnыn inkiшafыnda rolunu mцhцm яhяmiyyяt kяsb etdiyi gюrцlцr.

Нураня ЯЩМЯДЗАДЯ, Шяки Statistika Иdarяsinin апарыъы мяслящятчиси Son illяr Azяrbaycanda hяyata keчirilяn islahatlar iqtisadiyyatыn inkiшafыna, makroiqtisadi gюstяricilяrin davamlы artыmыna sяbяb olur. Bu nailiyyяtlяrin яldя edilmяsindя turizm sяnayesinin dя mцяyyяn payы vardыr. Azяrbaycanыn coьrafi mюvqeyi, tяbiяti, tarixi, iqlimi, abidяlяri, mяtbяxi, xalqыmыzыn zяngin mяdяniyyяti vя digяr amillяr turistlяrin Azяrbaycana sяfяr etmяsinя yol aчmышdыr.

Bu reallыqlarыn nяticяsidir ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyevin mяlum Sяrяncamы яsasыnda 2011-ci il "Turizm ili" elan olunmuшdur. Bu sяnяd юlkяmizin юnяmli sahяlяrdяn biri olan tur-

ya 4,8 faizi xarici юlkя vяtяndaшlarыdыr.

Gecяlяmяlяrin sayы 2020-ci ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя 3308 adam-gecя vя ya 80,3 faiz ar-taraq 7430 adamgecя tяшkil etmiш-dir ki, bununda 7006 gecяlяmя vя ya 94,3 faizi Azяrbaycan vяtяndaшlarыnыn, 424 vя ya 5,7 faizi isя xarici юlkя vяtяndaшlarыnыn payыna dцшцr.

2021-ci il яrzindя mehmanxana vя mehmanxana tipli mцяssisяlяrdя 205 nяfяr xarici юlkя vяtяndaшы yerlяшdirilmiшdir. Onlarыn 1 nяfяri Tцrkiyя, 3 Rusiya Federasiyasы, 2 nяfяri Almaniya, 199 nяfяri isя digяr юlkяlяrin vяtяndaшlarы

Xarici vяtяndaшlar цzrя bюlgц aшaьыdakы cяdvяldяki kimidir

izmя diqqяtin daha da artmasыna gяtirib чыxarmышdыr. Dюvlяt rяhbяri tяrяfindяn bu addыmыn atыlmasы turizm sektoru цчцn bir avans kimi qiymяtlяndirilib.

Turizm sahяsindя atыlan addыmlar hяm Dюvlяt Proqramыnыn icrasыna, hяm dя turizm sяnayesinin inkiшafыna юz mцsbяt tяsirini gюstяrir. Шяki Azяrbaycanыn qяdim tarixi abidяlяri vя gюzяl tяbiяti ilя turistlяri cяlb edяn bюlgяlяrdяn biridir. Bunun nяticяsidir ki, bura gяlяn turistlяrin sayы ilbяil artmaqdadыr. Шяkiyя gяlяn turistlяrin rahatlыьы цчцn hяr cцr шяrait yaradыlыr, onlar rahat mehmanxanalarda yerlяшdirilir.

2021-ci il яrzindя Шяki шя-hяrindя яhaliyя vя turistlяrя 15 mehmanxana vя mehmanxana tipli mцяssisя xidmяt gюstяrmiшdir. 2021-ci ilin яrzindя mehmanxana vя mehmanxana tipli mцяssisяlяrdя yerlяшdirilmiш шяxslяrin sayы яvvяlki ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя 950 nяfяr vя ya 28,6 faiz artaraq 4274 nяfяr olmuшdur ki, onlarыn da 4069 nяfяri vя ya 95,2 faiz Azяrbaycan, 205 nяfяri vя

Соsial-игтисади инкишаф fяri isя kяnd mяktяblяrindя tяhsil almыш-dыr.

2021-ci ildя цmumtяhsil tam orta mяktяblяrini 1723 nяfяr bitirmiш, onlardan 713 nяfяri tam orta tяhsil haqqыnda attestat almышlar.

2021-2022-ci tяdris ilindя dяrs ilinin яvvяlinя 3 orta ixtisas tяhsil mцяssisяlяrindя 1939 nяfяr tяhsil almышdыr.

Qяbul olunan tяlяbяlяrin sayы 617 nяfяr, buraxыlmыш mцtяxяssislяrin sayы isя 497 nяfяr olmuшdur.

2021-2022-ci tяdris ilindя 912 nяfяr tяlяbяnin tяhsil aldыьы 1 dюvlяt ali mяktяbi - Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin Шяki filialы fяaliyyяt gюstяrmiшdir. Qяbul olunan tяlяbяlяrin sayы 242 nяfяr, buraxыlmыш mцtяxяssislяrin sayы isя 216 nяfяr olmuшdur. Cari dяrs ilinin яvvяlinя dюvlяt ali mяktяb tяlяbяlяrinin 75,9 faizi tяhsil xяrclяrinin tam юdяnilmяsi шяrtilя tяhsil almышdыr. Юlkяmizdя baш verяn davamlы iqtisadi inkiшaf sosial sahяnin digяr qollarыnыn, o cцmlяdяn sяhiyyяnin inkiшafыna da bюyцk tяkan verir. Son vaxtlarda mцasir dцnya

Мещманхана вя мещманхана типли мцяссисялярин фяалиййяти

standartlarыna uyьun inkiшaf yolu tutmuш Azяrbaycan sяhiyyяsinin nцfuzu gцnbяgцn artыr. Azяrbaycanыn sяhiyyя sistemindя aparыlan uьurlu islahatlarыn, tibb mцяssisяlяrindя maddi-texniki bazanыn tяkmillяшdirilmяsinin, tяchizat vя kadr hazыrlыьы ilя baьlы gюrцlmцш iшlяrin bяhrяsini bu gцn hяr birimiz aчыq-aшkar hiss edirik. Яhalinin saьlamlыьыnы, sosial rifahыnы yaxшыlaшdыrmaq цчцn rayonda bir чox sosial tяyinatlы obyektlяr fяaliyyяt gюstяrir. Rayonun sяhiyyя sistemindя 3 xяstяxana, 18 ambulator-poliklinika fяaliyyяt gюstяrmiшdir. Xяstяxanalarda чarpayыlarыn sayы 560 olmuшdur. Sяhiyyя mцяssisяlяrindя яhalinin hяr 10000 nяfяrinя dцшяn чarpayыlarыn sayы 29,5 olmuшdur. Иlkin hesablamalara яsasяn 2021-ci il яrzindя sяhiyyя sahяsindя 261 hяkim vя 1142 orta tibb iшчisi чalышmышdыr. Belяliklя, rayon яhalisinin hяr 10000 nяfяrinя 14 hяkim, 60 orta tibb iшчisi dцшцr.

Azяrbaycan dюvlяtinin uьurlu mяdяniyyяt siyasяti nяticяsindя son illяr юlkяmizin mяnяvi hяyatыnыn inkiшafы baxы-

olmuшdur.

2020-ci ilin яrzindя mehmanxana vя mehmanxana tipli mцяssisяlяrin яldя etdiyi gяlir 795,8 min manat, xяrclяri isя 619,3 min manat olmuшdur. Gяlirin 421,5 min manatы nюmrяlяrin satышыndan, 184,5 min manatы iaшя xidmяtlяrinin satышыndan, 189,9 min manatы isя digяr xidmяtlяrin gюstяrilmяsindяn яldя edilmiшdir.

Cari ildя mehmanxana vя mehmanxana tipli mцяssisяlяrdя чalышan iшчilяrin orta siyahы sayы 1003 nяfяr, tяшkil etmiшdir.

2020-ci il яrzindя iшчilяrin яmяk haqqы fondu 269,2 min manat tяшkil etmiшdir. Bir iшчiyя dцшяn orta aylыq яmяk haqqыnыn mяblяьi isя 268,4 manat olmuшdur.

Dюvlяt dяstяyi vя iш adamlarыnыn Шяkidя turizm inkiшafыna yюnяltdiklяri investisiyalar bюlgяdя mehmanxana vя mehmanxana tipli yeni obyektlяrin tikilmяsi vя istifadяyя verilmяsi цчцn geniш шяrait yaradыr.

Gюstяrilяnlяr onu demяyя яsas verir ki, Шяki yaxыn gяlяcяkdя Qafqazыn turizm mяrkяzlяrindяn birinя чevirilяcяkdir.

mыndan da yeni nailiyyяtlяr яldя edilib.

Xalqыmыzыn tarixi-mяdяni, яdяbibяdii vя elmi-fяlsяfi irsinin toplanыb saxlanmasы, gяlяcяk nяsillяrя юtцrцlmяsi vя biliklяrin yayыlmasыnda hяr bir xalqыn milli sяrvяti olan kitabxanalarыn rolu яvяzsizdir. Kitabxanalarыn fяaliyyяtinin yaxшыlaшdыrыlmasы, onlarыn maddi texniki bazasыnыn mюkяmlяndirilmяsi, mцasir tяlяblяrя cavab verяn texnologiya vя proqram tяminatlarы ilя tяmini istiqamяtindя kompleks tяdbirlяr gюrцlmяkdяdir.

Mцddяt яrzindя 1 teatr, 8 muzey, 2 qoruq, 53 klub, 61 kцtlяvi kitabxana fяaliyyяt gюstяrmiшdir, kitabxanalarda 544,2 min kitab fondu mюvcud olmuшdur. Юtяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя kitab fondu 1,7 min kitab artmышdыr. Kitabxanalara gяlяn oxucularыn sayы 2021-ci ilin yanvar-dekabr aylarыnda 39,5 min nяfяr olmuшdur. Oxucularыn sayы яvvяlki ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя 3,1 min nяfяr artmышdыr.

Hazыrda юlkяmizdя sosial sahяnin davamlы inkiшafыnы tяmin etmяk цчцn bцtцn zяrurri amillяr mюvcuddur vя dцnyada gedяn sosial-iqtisadi proseslяr bu sahяnin idarя edilmяsinin daha da tяkmillяшdirilmяsi vяzifяsini ortaya qoyur.

Щябибулла МАНАФЛЫ, АДПУ Шяki filialыnыn баш mцяllimi, тарихчи

90 ил ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (210), Март 2022

сящ. 11

Шяki цсйаны

(Яввяли ютян сайларымызда)

Qaчaq hяrяkatы Цsyan yatыrыldыqdan sonra чarpышmalardan saь-salamat чыxmыш hяrяkat iшtirakчыlarы daьlara, meшяlяrя чяkilяrяk bolшevik rejiminя qarшы mцbarizяnin qaчaqчыlыq mяrhяlяsinя, partizan mцbarizяsinя baшladыlar. Doьrudur, цsyandan яvvяl dя Шяkidя qaчaqlar var idi. Ancaq onlarыn sayы barmaqla sayыlacaq qяdяr az olmuшdur. Qaчaqlardan birisi Abbas, digяri Xudu Abdulla oьlu Иbrahimov, цчцncцsц Vartaшenin (Oьuz) Muxas kяndinin sakini Tapdыq, dюrdцncцsц Bideyiz kяndindяn olan Cяfяr vя nяhayяt цsyan яrяfяsindя DSИ-nin Шяki шюbяsinin mцvяkkili Qasыmovun hяdяqorxusundan sonra qaчaq dцшmцш Baш Gюynцk kяndinin sakinlяri Yunus vя Kяrim idilяr. Цsyan hяrяkatыnыn mяьlubiyyяtindяn sonra qaчaqlarыn sayы mцqayisяyя gяlmяz sяviyyяdя artmыш, fяaliyyяtlяri isя daha чox siyasi mяzmun kяsb etmiшdir.

Sovet xцsusi xidmяt orqanlarыnыn tяrtib etdiklяri sяnяdlяrdя tez-tez iшlяdilяn "siyasi quldur" ifadяsi dя bunu sцbut edir.

Lавренти Beriyanыn Tiflisdяn teleqraf vasitяsilя M.C.Baьыrova verdiyi gюstяriшlяr hakimiyyяt yetkililяrinin keчirdiyi tяшviш hissini tяsdiq edir. O, bildirirdi: "Gяlяn mяlumatlardan bяlli olur ki, Zaqatala-Nuxa dairяsindя цsyanчыlar partizan hяrяkatыna keчяrяk hяrяkяt edяn hяrbi hissяlяrin arxasыnda шяhяr vя kяndlяri яlя keчirirlяr. Цsyanчыlarыn partizan hяrяkatы formasыn da fяaliyyяt ona gюrя mцmkцn olur ki, onlardan geri alыnan kяndlяr mюhkяmlяndirilmir vя ordu getdikdяn sonra mцdafiяsiz qalыr.

Hesab edirяm ki, цsyanчыlar dan tяmizlяnmiш rayonlarda yerli kommunarlardan, aшaьы Sovet aktivlяrindяn ibarяt dюyцшя qabil dяstяlяr yaradыlmalыdыr. Onlar цsyanчыlardan alыnaн vя яhalidяn mцsadirя edilяn silahlarla tяchiz edilmяlidirlяr."

Hюkumяt tяrяfindяn yaradыlan Fюvqяladя цчlцyцn apardыьы araшdыrmalara gюrя цsyan yatыrыlarkяn 5000 nяfяr silahsыz vя 600-700 nяfяr silahlы adam qaчыb gizlяnmiшdir. Яlbяttя, bu insanlarыn яhяmiyyяtli hissяsi daьlara, meшяlяrя чяkilяrяk mцbarizяni qaчaqчыlыq formasыnda davam etdirmяk niyyяtinя dцшяnlяr idi.

Baш Daшaьыl kяndi яtrafыnda bolшevik rejiminя mцqavimяt gюstяrяn qцvvяyя Bяhram bяy Nяbibяyov vя Paшa bяy rяhbяrlik edirdilяr. Шяxsяn Bяhram bяyin rяhbяrliyi altыnda 60 nяfяr qaчaq var idi. Sonra bu dяstяyя Vartaшenin (Oьuz) Muxas vя Filfilli kяndlяrindяn daha 20 sцvari qoшuldu. Onun dяstяsindяki qaчaqlarыn sayы az sonra 180 nяfяrя чatdы.

1930-cu il mayыn 14-dя Bяhram bяyin vя Иsmayыl Яfяndinin dяstяlяri Xaчmaz vя Filfilli kяndindя 3 hissяyя ayrыldыlar. DSИ-nin яlindя olan mяlumata gюrя, onlarыn rяhbяrliyi altыnda 250 silahlы цsyanчы var idi ki, bunun da 70 nяfяri sцvari olmuшdur. Qaчaqlar Qutqaшenlя (Qяbяlя) Nic arasыnda яlaqяni kяsdi. Gюyчayda qяrar tutmuш XЫV alayыn daha 50 яsgяri яlavя qцvvя kimi bura yeridildi.

Birlяшmiш hяrbi qцvvя Qutqaшeni (Qяbяlя) vя Nic kяndini nяzarяt altыna aldы.

1930-cu il mayыn 14-dя zirehli maшыnlarla tяchiz edilmiш hюkumяt qoшunu Tveretinovun komandanlыьы altыnda Xaчmaz kяndinя doьru yцrцшя baшladы.

May ayыnыn 15-dя Qutqaшenin (Qяbяlя) 5 km cяnubunda yerlяшяn Tikanlы vя Mыxlыca kяndlяrindя цsyanчыlarla Tveretinovun baшчыlыq etdiyi hяrbi hissя цz-цzя gяldilяr. Qaчaqlar 5 nяfяr itki verяrяk Xaчmaz kяndinя doьru geri чяkildilяr.

Baш verяn vuruшmalarda Bяhram bяy ayaьыndan yaralandы. Qaчaqlar Mыxlыqovaq kяnd sovetinin nцmayяndяsini яsir gюtцrdцlяr.

Muxas kяndindя mюvqe tutmuш

Йени тапылмыш фактлар ялавя едилмишдир.

hяrbi hissя Kapalkovun komandanlыьы altыnda Bяhram bяyin rяhbяrlik etdiyi qaчaq dяstяsinin цzяrinя yeridildi. Hцcum edяn hяrbi hissяnin tяrkibindя 12 sцvaridяn ibarяt milis dяstяsi dя var idi. Иki saat davam edяn uьursuz dюyцшdяn sonra hюkumяt qцvvяsi Muxas kяndinя toplanыш mяntяqяsinя qayыtmaьa mяcbur oldu.

Rяsmi sяnяd dя vяzifя sahibi olan bir milis iшчisinin sцvari milislяri yanlыш yola istiqamяtlяndirmяsi hюkumяt qцvvяsinin mяьlubiyyяtini шяrtlяndirяn baшlыca sяbяb kimi gюstяrilir. Sцvari milis dяstяsinin aqibяti bяlli olmadы. Bяhram bяy bu dяstяnin baшыnda duran Fяrzяliyevi яsir gюtцrsя dя sonradan onu azad etdi.

Алексей Агрба Fяrzяliyevin verdiyi mяlumata gюrя hяmin qaчaq dяstяsindя tяxminяn 350 цsyanчы var idi. Bяhram bяyin sяyi hesabыna dяstяdя hяrbi hissяyя xas olan nizam-intizam mюvcud olmuшdur. Яsasяn rus vя tцrk istehsalы olan tцfяnglяrlя silahlanmыш bu qцvvя Bakыya qяdяr yцrцш etmяk niyyяtindя idi. Yяqin ki, Bяhram bяy yцrцш zamanы yol boyu narazы qцvvяlяri dя mцqavimяt hяrяkatыna cяlb etmяyi dцшцnцrmцш. Lakin Bяhram bяy Bideyiz kяndi yaxыnlыьыnda Buxdur daьы deyilяn yerdя baш verяn dюyцшdя hяlak olduqdan sonra bu dяstя daьыldы. Иsmayыl Яfяndinin baшчыlыq etdiyi qaчaq dяstяsi dя zяhmli bir qцvvяyя чevrilmiшdi. Bu dяstяdя 260-300 цsyanчы birlяшmiшdi.

1930-cu il mayыn 22-dя Иsmayыl Яfяndi 60 qaчaqla Vartaшenin (Oьuz) Qarabaldыr kяndini nяzarяt altыna aldы. Иsmayыl Яfяndi burada kяndlilяrя 3000 pud buьda payladы. Mяhz bu cцr яmяllяrinя gюrя xalq onu sevir vя dяstяklяyirdi. Иsmayыl Яfяndinin dяstяsini mяhv etmяk цчцn VЫЫЫ alayыn 100 sцvarisini Qreчkinin rяhbяrliyi altыnda onun цzяrinя yeritdilяr. Bu hяrbi hissяnin яsgяrlяri fяrdi silahlarыndan baшqa 5 pulemyotla tяchiz edilmiшdi. Dюyцш zamanы 2 яsgяr, bu hяrbi hissяyя qoшulmuш 2 kюnцllц vя tяhlцkяsizlik xidmяtinin 1 nцmayяndяsi юldцrцldц. Иsmayыl Яfяndinin dяstяsi Daьыstana чяkildi.

1930-cu ilin aprel vя may aylarыnda Яhmяd Zigzitskinin 100, Molla Mustafanыn 150-200, Kor Umarыn 80 цsyanчыdan ibarяt qaчaq dяstяlяri partizan taktikasыna uyьun vasitяlяrlя mцbarizяni davam etdirirdilяr.

1930-cu ilin mayыn 14-dя Arinin komandanlыq etdiyi hяrbi hissя Molla Mustafa Шeyxzadяnin baшчыlыq etdiyi qaчaq dяstяsini mяhv etmяk цчцn yenidяn Gюynцk kяndinin яrazisinя daxil olsa da qaчaqlar kяndi tяrk edib daьlara

чяkildiklяrindяn o, mяqsяdinя чata bilmяdi.

Bundan bir gцn яvvяl, mayыn 13dя XЫV alayыn яsgяrlяrindяn vя Moskvadan gяtirilmiш hяrbi hissяdяn ibarяt birlяшmiш qoшun Tveretinovun baшчыlыьы altыnda Bideyiz kяndinя soxulsa da partizan dяstяsini mяhv edя bilmяdi.

Baш Gюynцk kяndinя hюkumяt qцvvяlяrinin ilk hцcumu 1930-cu il aprelin 16-sыndan 17-sinя keчяn gecя baш vermiшdi. Шяkiyя gяlяn Azяrbaycan Mяrkяzi Иcraiyyя Komitяsinin sяdri Qяzяnfяr Musabяyov Baш Gюynцk цsyanчыlarыndan silahlarыnы tяhvil verib tяslim olmaьы tяlяb etsя dя buna mяhяl qoyulmadы. Яsgяrlяr kяndi xarabazarlыьa чevirdilяr. Цsyanчыlar daьlara, meшяlяrя чяkildilяr.

Aprelin 21-dя sцbh чaьы 66-cы Qafqaz alayыnыn яsgяrlяri zirehli maшыnlarla Иbrahimkяnd vя Bideyiz kяndlяrinя hцcum etdilяr. Tveritinovun komandanlыьы altыnda olan bu hяrbi hissяyя цsyanчыlarы mяhv etmяk tapшыrыьы verilmiшdi. Lakin цsyanчыlar qoшunun hцcumu яrяfяsindя hяmin kяndlяri tяrk edib daьlara чяkilmiшdilяr.

Kяndlяrя soxulmuш bolшevik hяrbi qцvvяlяrinin azьыnlыьыnыn hяddihцdudu yox idi. Onlarыn tюrяtdiyi vяhшiliklяr, hяtta цsyan hяrяkatыnыn yatыrыlmasыna rяhbяrlik edяn шяxslяrin dя narazыlыьыna sяbяb olmuшdu.

Azяrbaycan Dюvlяt Siyasi Иdarяsinin (DИS) sяdr mцavini Алексей Aqrba vя SSRИ Dюvlяt Siyasi Иdarяsinin hяrbi qцvvяlяrinin komandanы Михаил Frinovski 1930-cu il iyulun 27-dя bircя yazdыqlarы raportda bildirirdilяr ki, hяrbiчilяr юz hяrяkяtlяrindя heч bir mяhdudiyyяt tanыmыrlar. Onlar evlяrя girяn kimi yandыrыr, pulemyotlardan atяшя tutur, hяr шeyя od vururdular. Qaчaqlar isя xalqы qorumaq цчцn юzlяriylя aparыrdыlar.

Tiflisdяn gяtirilяn hяrbi hissя яhaliyя qarшы daha amansыz rяftarы ilя fяrqlяnirdi. 1930-cu ilin aprelin ortalarыnda 250 яsgяrdяn ibarяt olan bu hяrbi qцvvя яvvяl Balakяnя daha sonra Шяkiyя yeridilmiшdi. Чoxsaylы pulemyotlarla silahlanmыш Tiflis cяza dяstяsinя Lordkipanidze, Sumbatov vя Lepindяn ibarяt цчlцk rяhbяrlik edirdilяr.

Qыsa mцddяtя yenidяn цsyanчыlarыn nяzarяti altыna keчяn yaшayыш mяntяqяlяrindяn biri dя Dяhnя kяndi idi. Ora daxil olan dяstя qaчaqlardan ibarяt olmuшdur. Qonaьы aчыq qabaqla, gцlяr цzlя qarшыlamaьы adяt etmiш kiшilяr Qaчaq Abbasы, Samuxlu Mяmmяdqasыmы, Harunu, Hidayяti, Яшrяfi, Иsmayыlы, Sarы Laчыnы, Xudu Иbrahimi vя digяrlяrini xalq adяt-яnяnяlяrinя uyьun шяkildя qяbul etdilяr.

Az sonra kяndя gяlяn cяza dяstяsi qaчaqlara xoш цz gюstяrmiш bu kiшilяri amansыzcasыna cяzalandыrdы.

1930-cu il aprelin 17-dя Molla Sцbhan Yusif oьlu, Hacы Mяhяmmяd Sadiq oьlu, Hяbibullah Mustafa oьlu, Hacы Hцmmяt Hacы Qasыm oьlu, Mяmmяdhяsяn Cяlil oьlu, Hacы Иbrahim, Mustafa Salman oьlu vя Osman Cяlil oьlu elя kяnddяcя gцllяlяndilяr. Onlarыn gorgahы яvvяldяn qazыlmыш bir чala oldu. Bu qardaшlыq qяbri az sonra ziyarяtgaha чevrildi. Canы aьrыyan, dяrdlя цzlяшяn, fяlakяtя tuш gяlяn bu ziyarяtgaha pяnah gяtirirdi.

Dяhnя kяndinin 23 nяfяr sakini isя hяbs edilяrяk gedяr-gяlmяz sцrgцnlяrя gюndяrildi. Budur o kiшilяrin adlarы: Mяhяmmяd Mikayыl oьlu, Zцlqяdяr Musa oьlu, Яli Hacы Qasыm oьlu, Hцseyn Sцleyman oьlu, Zяkяriyyя Kazыm oьlu, Иsgяndяr Kazыm oьlu, Hacы Quzu Sadiq oьlu, Mahmud Hacы Quzu oьlu, Mяhяmmяd Musa oьlu, Abdurahman Abdulla oьlu, Qafar Lюyman oьlu, Иsaq Lюyman oьlu, Muxtar Mяhяmmяd oьlu, Yusif Mяmmяd oьlu, Яliяшrяf Иbadulla oьlu, Camal Иbadullah oьlu, Яyri Иbadulla oьlu, Ziyad Cяlal oьlu, Hacы Yusif Kцmчц-

В ФЯСИЛ

zadя, Hamil Cяmalяddin oьlu, Nяs-rullah Mяmmяd oьlu, Maqsud Qяdir oьlu, Яziz Cяmil oьlu.

O zamandan etibarяn daim nяzarяtdя saxlanыlan Mяmmяd Mцtяllim oьlu, Aьasяf Иbadullah oьlu, Hяbibullah Musa oьlu, Musa Hяbibullah oьlu vя Иsmayыl Mяmmяdhasil oьlu bюyцk repressiya dюvrцndя - 1937-ci ildя hяbs edildilяr.

Bяli, qaчaqla hяr hansы tяmas hakimiyyяt orqanlarыnыn xяbяr tutduьu tяqdirdя qeyd-шяrtsiz юlцm vя ya яn yaxшы halda dюzцlmяz hяbsxana hяyatы demяk idi.

Bюyцk шairimiz Bяxtiyar Vahabzadя "Шяnbя gecяsinя gedяn yol" kitabыnda bu mяtlяbdяn bяhs

Mихаил Фриновски edяrяk yazыrdы: "Цsyan yatыrыldы, цsyanчыlarыn bir hissяsi hяbs edilib dяrhal gцllяlяndi, bir hissяsi isя daьlara чяkilib qaчaq oldular."

Bizim evimiz шяhяrin "Yuxarы baш" mяhяllяsindя, daьыn dюшцndя, meшяnin iчindя yerlяшdiyindяn, qaчaqlar gecяlяr qapыmыzы dюyцr, bizя vя yaxud qonшularыmыza pяnah gяtirirdilяr. Sяhяr aчыlana qяdяr xurcunlarы яrzaqla doldurub yenidяn daьlara, meшяlяrя чяkilirdilяr.

Qaчaqlara yardыm edяn dцшmяn elan edilib dяrhal cяzalandыrыlыrdы.

O zaman Шяkidя milis rяisi Zahidov soyadlы bir qan iчяn idi. Onun hяr шeyя sяlahiyyяti чatыrdы. Qaчaьa чюrяk verdiyinя gюrя, Zahidov neчя-neчя kяndlini sцbutsuz, mяhkяmяsiz gцllяlяmiшdir. Onlardan ikisi atamыn yaxыn dostlarы idi. Qaчaьa yardыm gюstяrmяk цstцndя gцllяlяnяnlяrdяn biri dя шяhяrin яn hюrmяtli aьsaqqallarыndan Hacы Yusif Яfяndi idi. Atam onun haqqыnda danышыrdы ki, цzцnя gцllяlяnmя oxuyanda o, Zahidovdan bir rцkяt namaz qыlmaьa icazя istяmiшdir. Torpaqla dяstяmaz alыb цzцnц Zahidova tutmuшdur: - Bir xahiшim var, мяni sinяmdяn vurun. - Dediyi kimi elяyirlяr.

Qaчaьa yardыm bяhanяsiylя hяbs olunanlardan biri dя atam Mahmуdaьa oldu".

BDU-nun professoru, istiqlal tariximizn yorulmaz araшdыrыcыsы, mяrhum Шirmяmmяd Hцseynovun 1999-cu ilin dekabrыnda "Yeni Mцsavat" qяzetinin яmяkdaшы Sяadяt Akif qыzыna verdiyi mцsahibяnin Шяki цsyanы ilя baьlы hissяsinя diqqяt yetirяk. O, jurnalistя bir шяkil gюstяrяrяk deyir: "Bax bu шяkil 1933-cц ildя Шяkidя чяkilib".

Saralmыш шяkildя iyirmiyя yaxыn uшaq bir-birinя sыxыlmыш, mehribancasыna oturmuшdu. Шirmяmmяd mцяllim Шяki lяhcяsiylя шirin-шirin dedi:

(Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 12

Ушагларын инкишафында йарадыъы ойунларын ролу Bяzяn deyirlяr ki, oyun uшaьы real alяmdяn uzaqlaшdыrыr. Bu sяhv fikirdir. Яksinя, "oyun uшaьы gяlяcяkdя yaшayacaьы vя dяyiшdirяcяyi alяmя aparan yoldur."

Mаксим Qorki

Yaradыcы oyunlar nяdir vя onun pedaqoji яhяmiyyяti nяdяn ibarяdir?.. Ряна НЕМЯТОВА, педагогпсихолог Uшaьыn hяrtяrяfli yetiшmяsindя onun яsas fяaliyyяti olan oyunlarыn bюyцk яhяmiyyяti vardыr. Oyun uшaьыn шяxsiyyяtinin formalaшmasы, maraьыnыn yюnяlmяsi, hяyatы юyrяnmяsi цчцn geniш vasitяdir. Uшaq oyunlarыnы 2 bюyцk qrupa bюlsяk, bunlardan biri hazыr mяzmunlu, formasы dяyiшmяyяn qaydalы oyunlardыr, o biri isя uшaqlar tяrяfindяn dцшцnцlmцш, yaradыcы oyunlardыr. O, hяyatыn birinci ilindя meydana чыxыr, юzцnцn geniш inkiшafыna isя mяktяbяqяdяr yaшda nail olur. O, hяtta kiчik yaшlы mяktяblilяri dя яhatя edir.

Mяlum olduьu kimi, hяyat uшaьы maraqlandыrыr vя onu cяlb edir.

Buna gюrя dя uшaqlar yaшlыlarыn mцrяkkяb hяyat alяminя fяal surяtdя oyun vasitяsi ilя daxil olmaьы arzu edirlяr.

Uшinski uшaьыn bu fяaliyyяtini belя izah edir: "Яsl hяyatda uшaq heч bir mцstяqilliyя malik olmasa da oyunda o, yetiшяn adam olub, юzцnцn quraшdыrdыьы шeylяr цzяrindя mцstяqil olaraq hakimlik edir."

Uшaq oyun zamanы юz arzularыnы, xяyallarыnы hяyata keчirяrяrk, onun nяticяsindяn hяzz alыr, oyuna aludя olur. Belя oyunlar yaradыcы oyunlar adlanыr. Adыndan da mяlum olduьu kimi bu oyun uшaqlar tяrяfindяn yaradыlыr. Bu isя uшaьыn tяxяyyцlц vя iш gюrmяk tяlяbatы ilя baьlыdыr.

Uшaqlar bu yaшda bюyцklяrin iшini tяqlid etmяyя meyl gюstяrirlяr. Lakin buna onlarыn imkanы olmur. Onda яшyalar onlarыn kюmяyinя gяlir. Lakin яшyalardan konkret olaraq nяdяn istifadя edilяcяyi planlaшdыrыlmыr vя onun gediшini яvvяlcяdяn tяxяyyцlцndя canlandыrmыr. Sadяcя olaraq oyun prosesindя яшyalar nяyя isя bяnzяdilir. Uшaq ata minmяk istяyir, lakin hяlяlik bu iшi bacarmыr. Bu halda qarьы at kюmяyя gяlir.

Uшaq bilir ki, bu aьacdыr, o at ola bilmяz.

Lakin oyun prosesindя яшya uшaq цчцn mяhz at mяnasыnы kяsb edir. Uшaьыn tяlяbatы юdяnilir vя yeni tяlяbatlar yaranыr.

Bюyцk vя mяktяbя hazыrlыq qruplarыnda uшaqlar sujetli-rollu oyunlar qurur vя birgя fяaliyyяt gюstяrirlяr. Bu zaman onlar юz mцшahidяlяrinя vя aldыqlarы biliklяrя яsaslanыr, bюyцklяrin яmяyini, ailя mцnasibяtlяrini , ictimai hяyat hadisяlяrini oyunlarыnda яks etdirirlяr vя юz fikirlяrini, xяyallarыnы "hяyata tяdqiq" edяrkяn onun nяticяsindяn bюyцk zюvq alыrlar.

Bюyцk pedaqoq N.K.Krupskaya uшaqlarыn oyununa qiymяt verяrяk demiшdir: "Oyunun mяktяbяqяdяr yaшlы uшaqlar цчцn mцstяsna dяrяcяdя яhяmiyyяti vardыr. Oyun onlar цчцn tяlimdir, oyun onlar цчцn яmяkdir, oyun onlar цчцn tяrbiyяnin ciddi bir шяklidir. Oyun bюyцmяkdя olan orqanizmin tяlяbidir."

Oyunun pedaqoji keyfiyyяtlяri uшaq baьчasыnda hяyata keчirilяn bцtцn tяrbiyя nюvlяrinя юz tяsirini gюstяrir.

Oyun uшaьыn fiziki tяrbiyяsindя яsas vasitяdir. Oyundan sonra uшaqlar юzlяrini шяn vя gцmrah hiss edirlяr. Az oynayan uшaqlar hяtta, yaxшы qidalandыqda belя яzgin olur, hяyat fяaliyyяtlяri aшaьы dцшцr inkiшafы zяiflяyir.

Bundan baшqa oyun uшaьыn яqli inkiшafыna da tяsir gюstяrir. Uшaьыn psixi proseslяri - duyьusu, qavrayышы, hafizяsi, tяxяyyцlц, tяsяvцrц, tяfяkkцrц inkiшaf edir. O, юzцnцn gюrdцklяrini, tяяssцratlarыnы ona oxunan vя naьыl edilяnlяrlя birlяшdirir.

N.K.Krupskaya yaradыcы, sujetli-rollu oyunlarыn bюyцmяkdя olan

uшaqlarыn яqli tяrbiyяsinя яhяmiyyяtindяn bяhs edяrяk yazыrdы: "Bu elя oyunlardыr ki, burada uшaqlar oyunun mяqsяdini юzlяri mцяyyяnlяшdirlяr, bu mяqsяdя чatmaьыn yollarыnы fikirlяшirlяr, bu isя onlarыn tяfяkkцrцnцn formalaшmasыna sяbяb olur." Ev tikmяk, ayыnы юldцrmяk vя s. Qoy onlarыn evi talaшadan, qatarlы stullardan ibarяt olsun. Иш bunda deyil: Uшaьыn tяxяyyцlц gerчяkliyi tamamlayыr. Bu prosesin юzц maraqlыdыr.

Bundan baшqa oyun fяaliyyяtindя uшaьыn nitqi dя formalaшыr. Lцьяti yeni sюzlяrlя zяnginlяшir. Uшaq oyunda cцrbяcцr hisslяr keчirir. O, dцшmяn цzяrindя qяlяbя чalarkяn mяьrur olur. "Ana" rolunu oynayarkяn sяmimi, qayьыkeш vя mehriban olur. Oynayarkяn onlar bir-biri ilя qarшыlыqlы цnsiyyяtdя olurlar, шяnlяnirlяr vя юz oyunlarыndan bюyцk zюvq alыrlar.

Oyun uшaqlarыn яmяk tяrbiyяsinя dя юz tяsirini gюstяrir. Onlar oyunun gediшindя mцяyyяn iш gюrцrlяr. Яшyalarы, oyuncaqlarы яldя etmяyя sяy gюstяrirlяr. Qarьыdan юzцnя "at" kaьыzdan "яsgяr papaьы" vя.s dцzяldirlяr.

Uшaq eyni zamanda юz oyunlarыnda insanlarыn яmяyini tяrяnnцm edir. Bir sюzlя, oyun mцxtяlif tяrbiyя sistemindя baшlыca yerlяrdяn birini tutur.

Mцшahidяlяr gюstяrir ki, mцx-

tяlif yaш dюvrlяrindя oyunun mяzmunu, xarakteri dя mцxtяlif olur. Иlk uшaq oyunlarы: Lap kiчik yaшlarыndan uшaqlar юzlяri oynayыrlar. Onlar artыq юz яllяri vя ayaqlarы ilя, sonra mцxtяlif яшyalarla oynayыrlar. Иdrak xarakterli ilk uшaq oyunlarы yaшыn 2-ci yarыsыnda, yяni uшaьыn шeylяrlя oynamaьa baшladыьы zamanlarda aшkara чыxыr. Onlar oyuncaьы gюtцrцb bir tяrяfdяn baшqa tяrяfя atыr vя onun sяsindяn hяzz alыrlar. O, otaqda bцtцn яшyalara яlini vurmaqla onu яllяшdirmяyя чalышыr. Topu tullayыb ona doьru imяklяyir. Uшaq onu cяlb edяn oyuncaqlardan hяzz alыr. Oyunlar get-gedя daha yaxшы dяrk edilmяli olur. 3 yaшa qяdяr uшaqlarыn oyunu яvvяllяr fяrdi xarakter daшыsa da, sonralar iki-iki, цчцч qruplar шяkilindя hяyata keчirilir.

Uшaqlar arasыnda цnsiyyяt vя яlaqяnin яlamяtlяri nяzяrя чarpыr.

Oyun zamanы uшaqlar чoxlu gяzir, qaчыr, dыrmaшыrlar.

3 yaш iчяrisindя olan uшaqlar oyun zamanы mцstяqil olsalar da tяrbiyячi onlarыn oyununa nяzarяt edir vя mцяyyяn istiqamяt verir. Onlarыn hяlя sadя olan oyunlarыnы mцrяkkяblяшdirmяyя doьru inkiшaf etdirir. Tяrbiyячi mцxtяlif fяaliyyяt vaxlarыnda da oyunun xarakterinя fikir verir. Oyunda uшaьыn шяnlяnmяsinя imkan yaradыr.

Artыq 3 yaшыnda uшaqlar sujetli-rollu oyunlara keчirlяr. Belя ki, kuklanы yedizdirir, "uшaьы yatыzdыrыr" vя baшqa rollarы ifa edirlяr. Nяhayяt, uшaq hяyatыnыn 4-cц ilindя mцшahidя vя tяqlidetmя inkiшaf etdikcя sujetli-rollu oyunlar mцrяkkяblяшir. Fяrdi oyunlar qalsa da tяrbiyячinin tяшяbbцsц ilя (dюrddюrd) kollektiv oyunlar yaradыlыr.

Bюyцk, mяktяbяqяdяr yaшda olan uшaq oyunlarыnыn mяzmunu daha mцrяkkяblяшir. Onlar oyuna bal-

acalar kimi rolun tяyinindяn deyil, mюvzunun seчilmяsindяn baшlayыr. Tяrbiyячi bu zaman oyunun daha mяzmunlu keчmяsi цчцn uшaqlarla "valideynlяrin peшяsi", "iш yerlяri vя iшlяrinin яhяmiyyяti" barяdя fяrdi sюhbяtlяr aparыr.

Tяrbiyячi sюhbяt zamanы elя mюvzular seчmяlidir ki, uшaqlar ondan oyun prosesindя istifadя edя bilsinlяr.

Mяktяbяqяdяr kiчik yaшlы uшaqlarыn mцstяqil oyunlarыnыn inkiшafыnda oyuncaqlarыn da bюyцk яhяmiyyяti vardыr. Aydыn bir hяqiqяtdir ki, uшaq xarici alяmi oyuncaqlar vasitяsi ilя dяrk edir. Oyuncaq uшaqlara oyun hяrяkяtlяrini yerinя yetirmяyя kюmяk edir. Onlarы sadя sujetlяrdя birlяшdirir.

Oyuncaqlar uшaqlarыn artan tяlяbinя cavab vermяli, hяm dя yцksяk чeшidli olmalыdыr. Иstehsal olunan oyuncaqlar qiymяtli gяlinciklяrdяn, uzun tцklц oyuncaqlardan ibarяtdir ki, onlar nя sanitariya-gigiyena, nя dя estetik tяlяblяrя cavab vermir. Bяzi oyuncaqlarыn zahiri gюrkяmi adamda ikrah hissi oyadыr, uшaьы qorxudur.

Uшaqlarыn яqli inkiшafы цчцn didaktik oyuncaqlarыn olmasы vacibdir. Azяrbaycan xalq naьыllarыnыn motivlяri цzrя oyuncaqlar buraxыlmыr. Habelя, doьma diyarыmыzыn gюzяlliklяrini, heyvanlar vя quшlar alяmini яks etdirяn didaktik stolцstц oyuncaqlar yox dяrяcяsindяdir. Bu sahяdя uшaq baьчalarы da чяtinliklяr qarшыsыnda qalыr. Uшaq oyuncaqlarыnыn keyfiyyяtini yaxшыlaшdыrmaq, чeшidini artыrmaq lazыmdыr vя uшaq baьчalarыnыn tяlяbatыna cavab verяn oyuncaqlar istehsal olunmalыdыr.

Yaradыcы oyunlarыn mяzmunu hяyatы tяяssцratlardan alыndыьы цчцn mцшahidяlяr, naьыllar, bяdii qиraяt, kukla teatrы, diafilmlяr, gяzintilяr vя s. yaradыcы oyunlarыn mяzmununu zяnginlяшdirir. Odur ki, bu kimi vasitяlяrdяn tяrbiyячilяr vя valideynlяr tez-tez istifadя etmяlidirlяr.

Oyun zamanы uшaqlarda яtraf alяmi dяrk etmяk meyli yaranыr, maraqlarы gцclяnir vя onlar чoxlu suallar verirlяr. Axы uшaqlar hяr шeyi юyrяnmяyя can atыrlar. Odur ki, onlarыn hяr bir sualыna vя maraьыna qayьы ilя yanaшыlmalыdыr. Bunun цчцn tяrbiyячilяr юzlяri gяrяk oyunun mahiyyяtini vя яhяmiyyяtini dяrindяn anlasыnlar vя uшaq oyunlarna dцzgцn rяhbяrlik etsinlяr.

Uшaqlarыn tяrbiyяsindя mцhцm yer tutan oyunlar tяkcя baьчada deyil, ailяdя dя davam etdirmяlidirlяr. Baьчadan fяrqli olaraq evdя uшaqlar daha mцstяqil olurlar. Bu isя onlarыn sяrbяst fяaliyyяt gюstяrmяlяrinя шяrait yaradыr. Bu zaman bюyцklяr uшaqlarыn evdя oynamalarыnы qadaьan etmяmяli, яksinя onlara rяhbяrlik etmяli, hяtta uшaqlarla oynamaьы bacarmalыdыrlar.

Y.A.Kamenski mяшhуr "Ana qucaьы" adlы яsяrindя valideynlяrin uшaqlarla birgя oynamasыna xцsusi яhяmiyyяt verяrяk belя bir misalla fikrini ifadя etmiшdir: "Belя nяql edirlяr ki, mяшhur yunan sяrkяrdяsi Femistoklun юz uшaqlarы ilя qum topalarы olan meydanчada at-at oynamasы yoldan keчяn gяncin heyrяtinя sяbяb olur. - Necя?

Bюyцk sяrkяrdя at-at oynayыr?

Femistokl bunu hiss edir vя hяmin gяncя yaxыnlaшыb belя deyir: - Ata olana kimi bu gюrdцklяrini heч kimя demя." (Y.A.Kamenski, Mat шkola. Uчnedqiz, 1947, Sяh. 68.)

Valideynlяrin evdя uшaqlarыn oynamalarыnы tяшkil etmяlяri vя oyunun яhяmiyyяtini dяrk etmяlяri цчцn tяrbiyячilяr onlarla яlaqя saxlamalы, bu mюvzuda pedaqoji яhяmiyyяtli sюhbяtlяr aparmalыdыrlar. Uшaq baьчasыnыn bu sahяdя vяzifяlяri hяyata keчirmяsi yalnыz ailя ilя birgя iш шяraitindя daha mцvяffяqiyyяtli vя sяmяrяli nяticяni verя bilяr.

№ 03 (210), Март 2022

Тикинти-гурашдырма ишляриня 51 милйон манат инвестисийа гойулуб Alqayыt QУЛИЙЕВ, Шяки Statistika Иdarяsinin баш mяslяhяtчisi Bцtцn dцnya юlkяlяrinin iqtisadiyyatыna tяsir edяn pandemiyanыn mяnfi tяsirlяri юlkяmizdя dя юzцnц gюstяrmiшdir. Lakin buna baxmayaraq dюvlяtin dяstяyi nяticяsindя tikinti-quraшdыrma iшlяri plana uyьun davam etdirilir. Яvvяlki illяrdя olduьu kimi, 2021-ci ildя dя istehsal vя qeyri istehsal sahяlяrin inkiшafыna bцtцn maliyyя mяnbяlяri hesabыna kifayяt qяdяr investisiyalar yюnяldilmiшdir.

2021-ci ildя bцtцn maliyyя mяnbяlяri hesabыna iqtisadiyyatыn inkiшafыna yюnяldilяn яsas kapitala investisiyanыn hяcmi ilkin mяlumatlara яsasяn 63939,8 min manat olmuшdur ki, bu da яvvяlki il ilя mцqayisяdя 42,4 faiz tяшkil edir. Иstifadя edilmiш investisiyanыn 49589,9 min manatы vя ya 77,6 faizi dюvlяt mцlkiyyяtinin, 14349,9 min manatы vя ya 22,4 faizi qeyri-dюvlяt mцlkiyyяtinin payыna dцшцr. 2021-ci

Яsas kapitala investisiya qoyuluшu: (min manatla)

ildя яsas kapitala yюnяldilmiш investisiyanыn 80,2 faizi vя ya 51257,6 min manatы tikinti-quraшdыrma iшlяrinя sяrf edilmiшdir ki, bu da яvvяlki il ilя mцqayisяdя 37,8 faiz tяшkil edir.

2021-ci ildя ilkin mяlumatlara яsasяn 35874,8 min manat dяyяrindя яsas fondlar istifadяyя verilmiшdir. Иstifadяyя verilmiш яsas fondlarыn 21524,9 min manatы vя ya 60,0 faizi dюvlяt mцlkiyyяtinin, 14349,9 min manatы vя ya 40,0 faizi qeyri-dюvlяt mцlkiyyяtinin payыna dцшцr. 2021-ci

Tikinti mцяssisяlяrinin 2021-ci ildя юz gцclяri ilя gюrdцklяri iшin яvvяlki il ilя mцqayisяsi aшaьыdakы cяdvяldя gюstяrilmiшdir: (fiziki шяxslяr nяzяrя alыnmaqla), (min manat)

ildя цmumi sahяsi 27328,2 kvadrat metr, dяyяri 11632,1 min manatlыq 208 яdяd yaшayыш evlяri tikilmiшdir ki, bunun da 105 яdяdi шяhяr, 103 яdяdi kяnd яrazisindя tikilmiшdir.

Cяdvяldяn gюrцndцyц kimi cari ildя 2020-ci ilя nisbяtяn faktiki qiymяtlяrlя tikinti tяшkilatlarы tяrяfindяn юz gцclяri ilя gюrцlmцш tikinti tяmir iшlяrinin hяcmi 48,5 faiz tяшkil etmiшdir.

Gюrцlmцш iшlяrin 13016,9 min manatы tikinti, yenidяnqurma, geniшlяndirmя, texniki avadanlыqlar vя cihazlarla yenidяn tяchiz edilmя, 3023,4 min manatы яsaslы tяmir, 2262,9 min manatы cari tяmir, 2478,5 min manatы sair iшlяrin payыna dцшmцшdцr.

2021-ci ildя tikinti tяшkilatlarыnda чalышan iшчilяrin orta siyahы sayы 505 nяfяr, onlara hesablanan aylыq яmяkhaqqы 540,3 manat olmuшdur ki, bu da яvvяlki ilin mцvafiq dюvrцnцn orta aylыq яmяkhaqqыndan 69,7 manat чoxdur. Hesabat dюvrцnцn яvvяlinя siyahы tяrkibindя olan iшчilяrin sayы 694 nяfяr, iшя qяbul edilmiш iшчilяrin sayы 278 nяfяr, iшdяn azad edilmiш iшчilяrin sayы isя 457 nяfяr olmuшdur. Цmumilikdя rayon цzrя tikinti tяшkilatlarыnda hesabat dюvrцnцn axыrыna siyahы tяrkibindя olan iшчilяrin sayы 515 nяfяr olmuшdur.

№ 03 (210), Март 2022

Вагиф АСЛАН,

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi (Яввяли ютян сайымызда) Mюvlana яsяrlяrindя Шяmslя baьlы fikirlяrini, onun uzaqlыьыndan doьan hяsrяtini ifadя edirdi. Шяms Mюvlananыn sevgisini belя bildirirdi: "Mяn birisini arayыrdыm юzцm kimi, qцvvяm olsun, юzцmdяn yorulmuшam". Mюvlana Шяms kimi birisiydi.

Hцsamяddinin tяsiri Шяmsdяn az deyildi.

Mяшhur filosoflar Mюvlananы yaxшы anlayыrdыlar bu fikirlя - "lampalar yalnыz ayrыdыr, iшыqsa eynidir".

Bu tяdbirdя яn юnяmli hadisя Hцsamяddin Чяlяbinin 21-ci nяvяsi Esme Чяlяbinin iшtirakыydы. Tцrkiyяdяn tяшrif buyuran xanыm Чяlяbi цzцndя nur, dilindя soykюkцnцn sюz чяlяngini gяtirmiшdi. Иnsana yalnыz mцsbяt enerji bяxш edяn bu xanыm sяhnяdяki чыxышыyla bir nur parчasыnы xatыr-

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Заман вя дилеммасы

ядябиййат гаршысында

(Яdяbi-nяzяri, elmi-publisistik mяqalяlяr toplusu) tinя dяvяt olunduq. AMEA-nыn Яdяbiyyat Иnstitutunun aparыcы elmi iшчisi, fяlsяfя doktoru Xяdicя Иsgяndяrli "Rumi vя Nяbati poetikasыnda mцшtяrяk xцsusiyyяtlяr" mюvzusundakы чыxышыnda sюz aчaraq bildirdi: "Mюvlana Rumi Sяnai vя Яttar yaradыcыlыьыnda formalaшan farsdilli sufi lirikasыnы kamillik hяddinя чatdыrmыш, Nяbati isя Nяsimi vя Fцzulidяn gяlяn Azяrbaycan irfani poeziyasыna yekun vurmuшdur".

Fasilя zamanы Xяdicя Иsgяndяrli vя Leyli Яliyeva yerli televiziyaya mцsahibя vermяyя dяvяt olundular.

Tяdbirin yekununda Azяrbaycanы tяmsil edяn шair Vaqif Aslanыn юz ifasыndakы шeirlяri gurultulu alqыш sяdalarыyla qarшыlandы.

Bцtцn iшtirakчыlar Urmiya Universitetinin rяhbяrliyi altыnda daьыn яtяyindя yerlяшяn "Bяnd" adlы gюzяl mяkana dяvяt olundu. Hяr birimizя "xoш gяldiniz" deyirdilяr. Burada aшыqlarы gюrяndя sevinc

Urmiya Universitetinin mяscidi юnцndя, 8 may 2011. Soldan: Urmiyalы tяlяbя Fatimя Cяlilpur, Vaqif Aslan, Asif Rцstяmli, Tцrkiyяdяn olan 2 nяfяr, "Xalq" qяzetinin mцxbiri Aida Шцkцrlц, Nцшabя Araslы, Leyli Яliyeva. ladыrdы. Hяr iki dюvlяti, gяlяn qonaqlarы salamlayaraq ulu babasыnыn adыnыn anыldыьы bu tяdbirя gюrя юz tяшяkkцrцnц bildirdi. Чыxышlar arasыnda яn чox diqqяtimi чяkяn Tцrkiyя Cцmhuriyyяti Urmiya Baш Konsulu Яrdoьan Odabaшыn nitqindяn bяzi mяqamlarы tяqdim etmяk istяyirяm: "Hz. Mюvlananыn юncя Шяms Tяbriziylя qarшыlaшmasы, onda юzцnц tapmasы, bundan sonra da Urmiyadan Anadoluya kюч edяn Шeyx soyundan bir ailяnin юvladы olan Hцsamяddin Чяlяbini юz mцridi tяyin etmяsi, юlцmцndяn sonra isя ilk xяlifяsi elan etmяsi tяsadцfi deyil. Hz.Mюvlananыn Шяms Tяbrizinin yerini, onun юlцmцndяn bir qяdяr sonra urmiyalы Hцsamяddin Чяlяbi ilя doldurmasы, Mяsnяvinin yazыlыш fikrini Hz. Mюvlanaya verяni Hцsamяddin Чяlяbi olmasы bir tяsadцf deyil. Hяr цчцnцn dя tяmяl fikirlяri din, dil, irq, rяng, qadыn, erkяk, zяngin, yoxsul, bцtцn insanlыьы Allah sevgisi altыnda bir arada toplamaq цzяrindя qurulmuшdur.

Bundan gюzяl, bundan daha birlяшdirici bir fяlsяfi dцшцncя ola bilяrmi? Bu gцn Hz. Mюvlana, Шяms Tяbrizi vя Hцsamяddin Чяlяbinin dцшцncяlяri insanlыq tяrяfindяn mяnimsяnilsя, dцnyada savaшlar qalmaz.

Allahыn yaratdыьы hяr bir varlыq hцzur vя gцvяnc iчindя bir-birlяrinя qarшы sevgi vя sayьы tяmяlindя xoшbяxt yaшam sцrяrdilяr.

Bu cцr simpoziumlarыn vя buna bяnzяrlяrin bundan sonra dцzяnlяnmяsinя, dцnya barышы yolunda insanlыьa mesaj verilmяyя davam edilmяsinя цmid edirяm" …Azяrbaycan alimlяri adыndan professor Nцшabя Araslыya sюz verildi. Yeri gяlmiшkяn, N.Araslыnыn Иranda yetяrincя tanыnaraq bюyцk hюrmяtlя qarшыlanmasы, atasы - mяrhum akademik Hяmid Araslыnыn adыnыn ehtiramla, qяdirbilяnliklя чяkilmяsi qяlbimizdя fяxarяt hissi doьurdu. Professor "Mюvlana Cяlalяddin vя klassik tцrk mяsnяvilяri" mюvzusundakы чыxышыnda Mюvlana Cяlalяddinin tцrk xalqlarы яdяbiyyatlarыna qцvvяtli tяsirindяn, ilk tцrk mяsnяvilяrinin yaranmasы vя dini tяsяvvцfц чalarlarla zяnginlяшmяsindя mцhцm rolundan danышdы.

Simpoziumun birinci gцnц Azяrbaycandan gяlmiш heyяt цzvlяrindяn Asif Rцstяmli, Nцшabя Araslы, ikinci gцnц isя Qцrbяt Mirzяzadя vя mяn mцnsiflяr heyя-

сящ. 13

hissi keчirdik. Tцrkiyяli qonaqlar "Gizir oьlu Mustafa bяy"i, bяy" biz isя "Шirvan gюzяlgюzяllяmяsi"ni ifa etmяyi xahiш etdik. Шam lяmяsi" sцfrяsi baшa чatdыqdan sonra цniversitetin rektoru Hяsяn Sidqi vя mцяllim heyяtinin цzvlяri azяrbaycanlы qonaqlarla fikir mцbadilяsi apardыlar.

Ertяsi gцn qonaqlar Urmiya Шяhяr Bяlяdiyyяsinin tяшkilatчыlыьыyla daьlar qoynunda yerlяшяn gюzяl bir mяkana, axшam sцfrяsinя dяvяt olundular. Dostluq, sяmimiyyяt, qarшыlыqlы hюrmяt vя ehtiram шяraitindя keчяn hяmin gцnlяr hяyatыmыzыn яn xoш xatirяsi kimi yaddaшыmыzda qalacaq. Яn baшlыcasы isя Tцrkiyя, Azяrbaycan adlarы gяlяndя цzlяrdяki sevinc vя mяhяbbяt heч vaxt unudulmayacaq.

Aida ШЦKЦRLЦ, Xalq qяzeti. 2011. 5 iyun. Sящ: 7.

ЫЫЫ. Яdяbiyyatыmыzыn Yunus Иmrя problemlяri.

1 Yunus Иmrяnin qяbri Harada bir qяbristanlыq vardыrsa, onun цzяrindя belя bir yazы vardыr: Ey яslini, nяslini, kюkцnц axtaran kяs!

Burda ehtiyatla gяz!

Bura - qяbristan yeri.

Qяbristan - bostan yeri.

Soyuq olsan, gюyяrmяz bura яkilяn toxum.

Yer цstя olan - varыn. yer altda qalan - yoxun...

Yox olmasa, var olmaz.

Bir aьac min bir budaq, hяr budaqda bar olmaz.

Ey яslini, nяslini, kюkцnц axtaran kяs!

Bura яkilяn toxum imisti gюz yaшыyla sulanmasa, gюyяrmяz!

(Vaqif Aslan, "Ruhlarla sюhbяt" poemasыndan)

Ruhu ilя gюylяrя, cismi ilя yerя яmanяt edilяn insanыn цz tutub цstцnя gedя bilяcяyi gцvяnc yerlяrindяn biri dя яcdad qяbirlяridir. Torpaqdan, daшdan, kцpdяn, taxtadan olmasыndan asыlы olmayaraq, qяbirlяrin daьыdыlmasы, gorun (qorun), kurqanыn (qorqanыn), kombanыn (kюmmяnin), katakombanыn (qat-qat kюmmяnin), qяbrin (qцburun - aчыlmamыш gцllяrin цstцnц юrtяn yaшыl yarpaьa da "qцbur", vя ya "qubur" deyirlяr.), mяzarыn kotan aьzыna verilmяsi irs vя varisliyin, hansыsa bir dюvrя aid yazыnыn vя yazыlarыn, adяtin, mяrasimin, яnяnяnin pozulmasыdыr. Bununla belя eyni цnvanlы qяbirlяrin чoxluьu vя чox yerlяrя sяpяlяnmяsi qюvmlяr arasыnda xatirяsi яziz tutulan шяxslяrя mцnasibяtin coьrafiyasыnы vя чevrяsini mцяyyяn etsя dя, onlarыn dяfn yerlяrinin dцrцstlяшdirilib dяqiqlяшdirilmяsindя чяtinliklяr yaradыr. Dяdя Qorqud qяbirlяrinin чoxluьu buna яyani misaldыr. Цmumtцrk tarixindяn bizя bяlli olan Sarы Saltuk, Bayezidi Bistami, Шяms Tяbrizi, o cцmlяdяn Y u n u s И m r я qяbirlяrinin чoxluьu da bu sыradandыr. 12391321-ci illяrdя юmцr sцrdцyц qяbul edilяn, sяksяn iki illik юmrцnцn 61 ili XЫЫЫ, 21 ili isя XЫV яsrя dцшяn Y u n u s И m r я n i n 1. Eskiшehrin Mihalыччыk ilчesine baьlы Sarыkюy”de, 2. Шeyhi Taptukla beraber Karaman”da, 3.

Bursa”da, 4. Kula ile Salihli arasы Emre Sultan kюyцnde, 5. Erzurumun Duzчu kюyцnde, 6. Иsparta”nыn Keчiborlu (Gюnen) kasabasы yakыnыnda, 7. Aksaray”ыn Ortakюy kasabasыnda, 8. Afyonun Sandыklы”sыnda, 9. Ordunun Цnye” ilчesinde, 10. Sivas yakыnыnda bir yol цstцnde (Bax. Ahmet Kabaklы. "Tцrk edebiyatы". Иstanbul, 1997.Sяh. 315.) dяfn edildiyi gюstяrilir. Bu da azmыш kimi hяlя 1. Tokat”ыn Niksar ilчяsindя, 2. Limni adasыnda da onun mяzarlarыnыn olduьunu qeyd edirlяr.

Azяrbaycan яdяbiyyatыnda yer almasa da, Anadolu tцrk яdяbiyyatыnda daim yer alan Yunis Иmrя 1239-1321 vя ya 1240/41-1320/21-ci illяrdя юmцr sцrmцшdцr. Yunus Иmrя tяrcцmeyi-halыnыn bir чox mцbahisяli mяqamlarы (Яtraflы mяlumat цчцn bax. Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫ cilt. Иstanbul-1997. Sяh. 315. ; Vaqif Aslan. Yunus Иmrяnin XЫ qяbri. "Elimiz. Gцnцmцz" qяzetinin 2011-ci il mart, aprel, iyun, iyul vя avqust saylarы.

Azяrbaycan Mцяllimlяr Иnstitutunun "Xяbяrlяr"i 2011-ci il, № 2,sяh.39-43.; №3,sяh. 35-42.) vardыr.

nan Mюvlanя, dяrisi soyulmaqla asыlacaьы mяqamda belя sinяlяrini qabaьa verib Nяsimi olduqlarыnы iddia edяn fяdakar шagirdlяr (mцridlяr) haqqыnda dцшцnцrяm. Bu da bir tarixi hяqiqяtdir ki, mцridlяrin vя шagirdlяrin bir чoxu юz шeyxlяrinin adы ilя yaшamaьы, fяaliyyяt gюstяrmяyi, tanыnmaьы vя dяfn olunmaьы цstцn tutmuшlar. Bu da юz nюvbяsindя mцxtяlif zamanlarda vя mцxtяlif yerlяrdя Шeyx Tapdыqlarыn, Yunus Иmrяlяrin zцhur etmяsinя vя onlara aid qяbirlяrin bir neчя yerdя meydana gяlmяsinя sяbяb olmuшdur. Davamчыlarы tяrяfindяn vaxtaшыrы olaraq qяbirlяrinin цstц gюtцrцlmяklя tяriqяt baшчыlarыna baшdaшы qoyulmasы faktlarы da istяnilяn qяdяrdir. B.Vahabzadя demiшkяn: Hяr gцn gazыlыr чцnki kюnцllяrdя mяzarы, Otlarda, чiчяklяrdя vя gцllяrdя mяzarы. Яfsanяmi, gerчяkmi bu insan, necя insan?

Varlыq sяsidir, qopmuш o tцrkцn qopuzundan.

Йунус Имря Azяrbaycan mцhitindя isя Mяmmяd Aslan hяlя 1982-ci ildя Yunus Иmrяni qismяn Anadolu lяhcяsindяn Azяrbaycan lяhcяsinя чevirsя dя,bundan sяkkiz il sonra anadan olmasыnыn 750 illiyi mцnasibяtilя YUNESKO tяrяfindяn 1990-cы il "Yunus Иmrя ili" elan edildiyindяn mяhz bu tarixi hadisя ilя baьlы olaraq Sevgi-Ayvaz Gюydяmirin hazыrladыьы vя Ankarada nяшr etdirdiyi "Gцldяstя" kitabы bцtюvlцkdя Azяrbaycan dilinя чevrilib 1992-ci ildя iшыq цzц gюrsя dя, orada Yunus Иmrяnin Azяrbay-

Tцrkiyя Cцmhuriyyяti coьrafiyasыnda onun 10-12 yerdя qяbrinin olmasы bu qяbildяn olan mцbahisяlяri daha da qыzышdыrыr. Ancaq mяsяlя bununla da bitmir. Yunus Иmrяnin daha bir qяbri dя vardыr. Bu qяbir onun torpaьыna baш qoyub axirяt yuxusuyla yatыb-yatыb dincяldiyi Qax rayonunun Oncallы kяnd Oьuz qяbristanlыьыndadыr. O burada mцrшidinя gedяn yolun цstцndя dяfn edilmiшdir.

Yunus Иmrяnin Anadoludakы qяbirlяrinin doьru olub-olmadыьы mцbahisяli olsa da, Qax rayonu Oncallы kяnd Oьuz qяbristanlыьыndakы qяbrinin doьruluьu mяsяlяsindя mцbahisяli yer qalmыr. Чцnki Azяrbaycanыn heч bir yerindя heч bir kimsяnin iki qяbri yoxdur. Tцrkiyяdя isя Yunis Иmrяnin hяqiqi qяbrinin hяqiqяtяn harada olmasы barяdя Karaman vя Яskiшяhяr arasыnda gedяn mцbarizя hяlя dя davam edir.

Qaxыn Oncallы kяndindяki Hacы Tapdыq vя Шeyx Yunus Яskiшяhяrin Sarikюy qя- ziyarяtgahыnda Yunus Иmrяyя aid olduьu iddia edilяn mяzar sяbяsindя tцrbяsi vя adыna muzey olsa da,1949-cu il 6 mayda canla baьlыlыьы haqqыnda heч bir sюz deyilSarыkюydя qяbri цzяrindя tяntяnяli mяrasim keчirilsя dя, 1970-ci ilin яvvяllяrindя Sarы- mяmiшdir. Lakin 2004-cц ildя iшыq цzц gюrяn kюydяki mяzarыna gюrя ora Yunis Иmrя adы nяшrdя isя "...Yunusun Anadoluda on ayverilsя dя, Karamanda 1350-ci ildя tikilmiш rы yerdя mяzarы olduьu sюylяnir. Belя ziolan Yunus Иmrя mяscidini яsas gюtцrяrяk yarяt yerlяrindяn biri dя Azяrbaycanыn 1980-ci illяrdяn oradakы qяbrini onun doьru Qax bюlgяsindя gюstяrilir" (Bax. Yunus qяbri hesab edirlяr. Salihlidя Tapdыq Иmrя Яmrя. Яsяrlяri. Bakы, "Шяrq-Qяrb" nяшriyyatы, tцrbяsinin hяyяtindяki qяbrini onun doь- 2004. sяh. 4.) шяklindя qeyd vardыr. Чox tяяsru qяbri hesab edяnlяr dя az deyildir. Axы, sцflяr olsun ki, elя bu cцmlяnin юzцndя dя hesab etmяk fяrziyyяdir. Fяrziyyя isя hяqi- qяtilik vя яminlik yoxdur. Halbuki qяti bir qяt deyildir. Юvliyalarыn eyni zamanda bir fikir sюylяmяk цчцn Bakыdan durub Qaxa neчя yerdя gюrцnmяsinя, hяtta, onlarыn bir gяlmяk vя Yunus Иmrяnin qяbrini ziyarяt neчя yerdя qяbrinin olmasыna inananlar da etmяk lazыm idi. vardыr. Mяn isя mцrшid vя mцrid mцnasibяtlяri haqqыnda fikirlяшir, mцяllimi Шяms (Арды вар) Tяbrizinin юlцmцndяn tam xяbяrsiz saxla-

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 14

Акиф САЛАМОЬЛУ Шыдырьы йаьыш ара вермишди, щаванын цзц эцлцрдц, амма сойуглуьу щяля кечмямишди. Мартын яввяли иди, мяктяб ушаглары байрам яряфясиндя аналарына щядиййя етмяк цчцн даьа бюнювшя йыьмаьа эедирдиляр. Сонунъу синифдя охуйан Не*мятин дя ъанында даьа галхмаг щявяси олдуьундан забитяли атасындан иъазя алмаг цчцн фцрсят ахтарырды. Абдулязиз киши гарадинмяз вя гарагабаг адам иди, суал вермясян, мцраъият етмясян данышмазды. Щцндцрбой, щям дя зящмли бир адам олан бу кишийя щяр кяс цряк едиб йанашмазды, щятта нявяляри бир баба кими ону севсяляр дя, онун аъыглы эюзлярини эюряндя ъясарят едиб Абдулязиз кишинин отаьына эирмяздиляр. Бир дяфя кичик нявяси Чинэизи гуъаьына эютцрян, бу сойугганлы бабайа бцтцн аиля цзвляри щейрятля бахмышдылар. Бу мюъцзя щамыны тяяъъцбляндирмиш вя чашдырмышды. Немят Муса ямиси иля атасыны мцгайися едяндя чох фярг эюрцрдц. Ямиси мещрибан вя ушагсевян, атасы ися гуру вя бядмяъаз иди. Лакин чох ядалятли вя гайьыкеш инсанды, защирян дямир кими сойуг эюрцнян бу инсан батилдя щамынын, бцтцн гощум-яграбанын дярдини чякяр, бярк айагда онлара дайаг дурарды. Нящайят ки, Немят ъцрят едиб атасына йахынлашды: - Ата, изин вер аь гайайа бянювшя йыьмаьа эедим, анама щядиййя етмяк истяйирям. Абдулязиз киши чяпяки нязярлярля оьлуна бахыб: - Эет, амма аь гайайа чох да дырманма, сылдырым гайадыр, чохуну бядбяхт едиб, ещтийатлы ол, еля йанындакы йасты даьдан дярсян бясдир - деди. Сонра даща ъидди эюркям алараг ялавя етди: - Тяляс нащара кими гайыт, нащардан сонра эедяъяйимиз йер вар.

- Баш цстя - дейя Немят вахты итирмямяк цчцн айаггабыларыны эейинмяйя башлады. Вядиня хилаф чыхмамаг цчцн еля даь ятяйиндянъя ики дястя бянювшя йыьыб эери гайыдан Немят атасынын ейв а н д а вар-эял

йан Абдулязиз киши Абдулланы евин зирзямисиня салыб о ки вар кютякляди. Гардашы оьлу щейва чубуьунун йаньысындан баьырырды, амма ямисиня мцгавимят эюстярмирди. Лятафят тягсиркар адамлар кими бойнубцкцк галмышды. Абдулланын анасы, оьлунун инилтисиня щеч бир реаксийа вермирди. Немят бу эялишин сябябини щеч ъцр анлайа билмяди. Тяк ону билирди ки, Рза ямиси али мяктяби гуртарыб йахын районларын бириня тяйинат алараг мцяллим ишлямиш, аз мцддятдян сонра Лятафятя евляняряк щямин района апармыш, щеч бир ил кечмямиш ону мцщарибяйя апардыгларындан, Лятафят гайыдыб онун ата мцлкцндя йашайараг Рзаны эюзлямишдир. Бир нечя айдан сонра ондан гара каьыз эялмясиня бахмайараг Лятафят йеня цмидини цзмядян, исрарла ярини эюзлямишдир. Цстцндян нечя ил кечся дя Лятафят Рзаны эюзлямякдян йорулмамыш, ня Абдулязиз кишинин, ня дя юз атасынын тяклифляриня мящял гоймадан яр евиндян чыхмамыш вя она эялян елчиляря рядд ъавабы вермишди. Адына сюз чыхмасын дейя щюкцмят ишиня дя эетмямиш, еля бюйцк кцлфятин ев ишляриндя чалышмышды. Бцтцн гощум-гоншулар щеч олмаса йадиэар бир ювлады олмайан бу гадынын беля дюнмяз олмасына мяяттял галмышдылар. Инсафян галан гардашлар, мярщум гардашынын дул гадынына миннят гоймадан бахырдылар. Абдулязиз киши эялдийи кими дя эери гайытды. Немят ишин мащиййятини ахшам анасындан юйрянди. Сян демя бюйцк ямисинин арвады Абдулязиз кишинин йанына шикайятя эялибмиш. Биринъи наразылыг ондан олуб ки, Абдулла яввяла сон вахтлар спиртли ичкиляри чох ичирмиш, икинъи дя ичиб сайыглайырмыш. Сонунъу сайыгламасы да беля олубмуш ки, щамы бир йеря шам сцфрясиня йыьыланда о, юз арвадына аъыгланараг щансы ишися вахтында эюрмядийиндян она "мцфтяйейян" дейиб, сонра да ялавя едиб ки, мяним ишлямякдян ъаным чыхыр, сизся евдя кеф едирсиниз. Бу сюзц юзцня эютцрян Лятафят сящяря гядяр аьлайыб вя сящяр дя атасы евиня бирдяфялик эетмяк истяйиб. Абдулязиз кишинин гятиййятли щярякяти Лятафятин щирсини бир аз сойутмушду, лакин он илдян артыг ляйагятля яр йолуну эюзляйян Лятафят бу тящгиря чох дюзмяди, йыьышыб эетди атасы евиня. Сонралар Немят ешитмишди ки, о, фабрикдя ишя дцзялиб. Бир вахт да сяс чыхды ки яря эедиб. Бу вахтлар институтда охуйан Немят йай тятилиня эялмишди. Гапылары дюйцлдц, бир няфяр намялум адам атасыны сорушду. Гапыйа эедиб гайыдан Абдулязиз кишинин ял-айаьы ясирди, Немят щеч вахт атасыны бу вязиййятдя эюрмямишди. Намялум адам хябяр эятирмишди ки, гардашын Рза гайыдыб, дямир йол ваьзалынын чайчысында отуруб сизи эюзляйир, дейир эялиб мяни апарсынлар. Района еля бил топ атылды, бир саатдан сонра, он илдян артыг мцддятдя юлмцш сайылан, инди ися саь-саламат гайыдан Рзанын бцтцн евлярдя сющбяти эедирди. Узун илляр дюзцб эюзляйян, щеч бир ай олмаз ки, яря эедян Лятафятя дя бу хябяр чатмамыш дейилди. Абдулязиз киши щяйятдя мяълис гурулмасыны галан гощумлара щяваля едяряк йеня допу Ибращимля дямир йол ваьзалына йола дцшдцляр. Ваьзал райондан чох аралы иди, Немят вя муштулуг цчцн эялян намялум адам да машында иди. Машындан дцшцб чайханайа эирдиляр, ямиси Немятин лап аз йадында иди, амма Абдулязиз киши дя гардашыны эюзляри иля арайыб отуранлар арасында тапмырды. Намялум адам бир кишинин йанында дайаныб, дяфиня тапан адамлар кими гышгырды: - Бу да сянин гардашын! Отуран киши мат-мат Абдулязизин цзцня бахырды. Хцлася айдын олду ки, иткин дцшцб гайыдан кишинин дя ады Рзадыр, амма о башга Абдулязизин гардашыдыр. Абдулязиз кишинин эюзцндяки севинъ гыьылъымлары юлэцнляшмиш, бойу да еля бил кичилмишди, санки онун гардашы Рза еля бу дягигя юлмцшдц. Атасынын забитяли, зящмли эюркяминдян йорулмуш Немят ону бу эюркямдя дя эюрмяйи арзу етмязди. Амма киши юзцнц тез яля алды: - Нейняк тяки шад хябяр олсун, машын тутуб эялмишик, евдя дя щазырлыг эюрцлцб, эял отур машына сяни апараг бизя, адашыма да хябяр верярик эяляр. О эеъя сящяря гядяр Абдулязиз кишинин щяйятиндя шадйаналыг олду, сящяря йахын йатмаьа щазырлашырдылар ки, йеня дарваза дюйцлдц. Эялян адам Лятафятин гощуму иди. О, хябяр эятирмишди ки, Рзанын эялдийини билян Лятафят сюнмяйян мящяббятини сцбут етмяк цчцн юзцнц аь гайадан атмышды. Юлцм мящяббятин тясдиги, аь гайа ися онун мющцрц олду.

н и т я б б я щ я М

елядийини эюрцб севинди ки, вахтында эялиб. Хинэял биширян юнлцклц анасыны цстц унлу-унлу гуъаглайыб тябрик етди, бянювшя дястясинин бирини она, о бирини баъысына узатды вя тялясик икинъи мяртябяйя атасынын йанына галхды.

- Ата, наращат адама охшайырсан, хейир ола? - дейя хябяр алды.

- Эет, гоншу допу Ибращимя де машынла йарым саатдан сонра бурда олсун, сян дя эял тез хюряйини йе, эетмяли йеримиз вар. Допу Ибращим балаъабой адам иди дейя ону допуйа охшадараг бу лягяби вермишдиляр, амма чох фярасятли киши иди, районда "Волга" автомобилини биринъи о алмышды, бу Бюйцк Вятян мцщарибясиндян сонра касыб дцшян ящали цчцн ряшадят сайылырды. Бцтцн шящяр ящли бу эюй рянэли, никел чякилмиш ъейранлы машына тамашайа эялмишдиляр. Абдулязиз киши машыны йухары мящялляйя - мярщум гардашыэиля сцрдцрдц. Бура онун ата йурду иди, юзц имканлы олдуьу цчцн ев алыб чыхмыш, галан ики гардашын ушаглары, щямчинин юзцндян кичик гардашы Рзанын дул арвады Лятафят бу мцлкдя йашайырды. Сцрцъцйя онлары эюзлямяйи тапшырыб щяйятя кечдиляр. Бу бюйцк щяйятдя бцтцн мейвя аьаъларындан варды, бурайа щяйят йох, лап баь да демяк оларды. Гапыдан эирян кими ев адамлары ону щюрмятля гаршылайыб "ями эялди" дейяряк севиндиляр. Тякъя бюйцк гардашынын оьлу Абдулла, ямисинин гязябли сифятини эюряндя севинмяди. Абдулязиз киши ясяби щалда Абдуллайа вя Немятя ямр верди: - Щяряниз беш дяня щейва чубуьу кясин верин мяня, юзц дя тез. Щейва чубугларыны ялиндя топарла-

ЕТИБАРСЫЗ ЩЕСАБ ЕДИЛИР Шяки району, Ъумай кянд сакини Аббасова Самиря Баба гызынын адына АДПУ Шяки филиалы тяряфиндян верилмиш Тялябя билети (АТ00105475) итдийи цчцн етибарсыз сайылыр.

ц р ц щ ю м

№ 03 (210), Март 2022

Даьылмыш, бошанмыш аиляляр вя “алимент фонду” Нярминя ЯЗИЗОВА, Шяki Рegional Яdliyyя Иdarяsinin бюйцк mяslяhяtчisi Statistikanыn verdiyi mяlumata gюrя юlkяmizdя 2021-ci ildя 14778 nikah baьlanmыш, 5423 boшanma halы qeydя alыnmышdыr. Яlbяtтя bu bюyцk rяqяmdir. Hяr ilin sonunda boшanmalarыn sayы getdikcя artыr. Ailяlяr daьыlыr, uшaqlar atыlыr, uшaqlar ailяdяn kяnarda qalmaqla iqtisadi vя sosial problemlяrlя qarшыlaшыrlar. Юlkяdя alimentin alыnmasы vя verilmяsi цzrя problemlяr gцndяmdя qalmaqda davam edir. Hяlя 2013cц ildя Azяrbaycan Respublikasы Cinayяt Mяcяllяsinя mяhkяmяlяr tяrяfindяn alimentin юdяnilmяsi ilя яlaqяdar mяhkяmя qяrarlarыnыn icra edilmяmяsi ilя baьlы 306-cы maddя яlavя edildi. Lakin alimentin юdяnilmяsi sahяsindя mюvcud olan obyektiv vя subyektiv amillяrin aradan qaldыrыlmasы mяsяlяsi dя hяll edilmяdi. Hяmin maddяnin qяbulundan sonra чox sayda problemlяr ortaya чыxdы ki, bu amillяr hяlя dя davam etmяkdяdir. Bяzяn valideynlяrin imkansыzlыьы nяticяsindя alimenti юdяyя billmяmяsi sяbяbindяn ailяlяr arasыnda yazышmalarыn, yeni narazыlыqlarыn icra sahяsindя yeni problemlяrin olduьunu ortaya qoydu.

Azяrbaycan Respublikasы Cinayяt Mяcяllяsinin 306.1-ci maddяsindя deyilir ki, qanuni qцvvяyя minmiш mяhkяmя qяtnamяsini, hюkmцnц, qяrardadыnы, qяrarыnы vя ya яmrini qяrяzli olaraq icra etmяmя vя ya hяmin mяhkяmя aktlarыnыn icrasыna maneчilik tюrяtmя; iki min manatdan dюrd min manatadяk miqdarыnda cяrimя vя ya цч yцz iyirmi saatdan sяksяn saatadяk ictimai iшlяr vя ya iki ilяdяk mцddяtdя islah iшlяri vя ya цч ilяdяk mцddяtя azadlыьыn mяhdudlaшdыrыlmasы, sяksяn saatadяk ictimai iшlяr vя ya iki ilяdяk mцddяtя islah iшlяri vя ya цч ilяdяk mцddяtя azadlыqdan mяhrum etmя ilя cяzalandыrыlыr. Maddяnin tяlяblяri anlaшыlandыr, amma boшanan hяr iki tяrяf uшaьыn saxlanыlmasыna gюrя mяsuliyyяt daшыyыr. Яgяr atanыn daimi iш yeri yoxdursa, юhdяsindя vя mцlkiyyяtindя heч bir яmlak yoxdursa, vя ya dюvlяt tяrяfindяn heч bir yardыm vя mцavinяt almыrsa, onda hяmin шяxs цчцn aylыq mцяyyяn edilmiш 200 vя 300 manatыn юdяnilmяsindя problemlяr yaranacaqdыr.

Bu problemlяri, яlbяtтя sadalamaqla qurtarmaq mцmkцn deyildir.

Ailя ictimai sosial bir qurum olduьundan onun yaratdыьы sosial vя iqtisadi problemlяr bяzяn alimentin юdяnilmяsi sahяsindя qarшыya yeni problemlяrin yaranmasыna sяbяb olur. Яgяr aliment юdяmяli шяxsin iш yeri varsa, mцяyyяn imtiyazlara vя iqtisadi-sosial imkanlara malikdirsя, onda hяmin шяxs цчцn alimentin юdяnilmяsindя problem olmayacaqdыr. Sosial durum ailяlяri цz-цzя qoya bilir. Bяzяn bu sяbяbdяn alimentin юdяnilmяsindя uzunuzadы problemlяrin icra iшi sahяsindя, vяtяndaшlarla dюvlяt orqanlarы arasыnda yazышmalarыn yaranmasыna sяbяb olur. Belя ailяdяki uшaqlar alimentdяn vя maddi yardыmlardan bu sяbяbdяn uzaqda qalmыш olurlar. Yяni qanunun qяbul edilmяsi heч dя sosial problemlяrin hяll edilmяsi demяk deyildir. Qanun sadяcя valideyn mяsuliyyяtinin artыrыlmasыna, valideyn hцquqlarыnыn vя vяzifяlяrinin bir daha izah edilmяsi anlamыnы daшыyыr. Юlkяdя mюvcud olan problemlяrin hяlli sahяsindя ciddi irяlilяyiшlяrin olmasы mяqsяdilя "Aliment Fondu"nun Fondu" yaradыlmasы sahяsindя addыmlarыn atыlmasы planlaшdыrыlыr. Яlbяtтя ki, bu yeni tяklif deyildir. Иnsan hцquqlarы цzrя mцvяkkilin (Ombudsmanыn) 2021-ci il цzrя mяruzяsindя Aliment Fondunun yaradыlmasы ilя baьlы tяklifin yenidяn irяli sцrцlmяsi uzun illяrdяn bяri hяllini tapmayan problemin чюzцlmяsinя sяbяb ola bilяr. Belя ki, ailяlяr boшandыqdan sonra uшaьыn saxlanыlmasы цчцn mяhkяmя tяrяfindяn tяyin edilяn alimentin dюvlяt tяrяfindяn юdяnilmяsini vя sonradan borcludan mяcburi qaydada alыnmasыnы nяzяrdя tutur. Alimentin юdяnilmяmяsi ilя baьlы mюvcud problem-

lяrin чoxluьu vя hяllinin mцшkцлlцyц heч kяsя sirr deyil. Aliment tяlяbinя dair mяhkяmя qяrarlarыnыln icrasы zamanы icra mяmurunun qanuni tяlяblяrinin yerinя yetirilmяmяsinя gюrя inzibati mяsuliyyяtin ayrыca maddяdя gюstяrilmяsi, hяmin pozuntuya gюrя cяrimя cяzasы vя pozuntunu tюrяdяn шяxsin maddi durumu nяzяrя alыnmaqla mюvcud problemlяrin hяlli istiqamяtindя addыmlar nяzяrdя tutulur. Belя bir sual olunur: Aliment Fondu mюvcud problemlяri hяll edя bilяcяkmi? Иctimaiyyяt nцmayяndяlяri vя millяt vяkillяri mяsяlяnin kifayяt qяdяr aktual olduьunu bildirirlяr. Bu tяklif Ombudsmanыn яvvяlki hesabatlarыnda da yer almышdыr. Amma yenя dя bu sahяdя dя mцяyyяn boшluqluqlar vardыr.

Hazыrda ailяlяrdя boшanma tendensiyasы mцшahidя olunmaqdadыr. Hяmчinin erkяn nikahlarda cяmiyyяti narahat edяn mяsяlяlяrdir. Boшanma faktы ilя цz-цzя qalan ailяlяrdя aliment problemi yaшanыr. Bir sыra hallarda aliment юdяmяli olan tяrяf cцrbяcцr bяhanяlяrlя alimenti юdяmяk istяmir.

Bunun цчцn obyektiv vя subyektiv sяbяblяr tapыrlar. Bu mяsяlяdя ziyan чяkяn tяrяf ana vя юvladы olur. Bu baxыmdan problemin hяllindя dюvlяtin mцdaxilяsinя ehtiyac var. Dцшцnцlцr ki, Aliment Fondu boшandыqdan sonra tяk qalan analara kюmяk olur.

Aliment Fondunun yaradыlmasы uzun illяrdir Ailя Qadыn vя Uшaq Problemlяri цzrя Dюvlяt Komitяsi, hяmчinin vяtяndaш cяmiyyяti qurumlarы tяrяfindяn dя fondun yaradыlmasыnыn zяruriliyini qeyd edir. Vяtяndaш cяmiyyяtini narahat edяn mяsяlя-

lяrdяn biri dя ondan ibarяtdir ki, mяhkяmя qяrarlarыnыn olmasыna baxmayaraq, bir чox шяxslяr aliment vermяkldяn yayыnыr vя ya imtina edirlяr. Bяzilяri цmumiyyяtlя zamanыnda юlkя яrazisini tяrk edib gedirlяr vя onlarы tapmaq mцmkцn deyil. Aliment verilmяsindя mяшьulluqla baьlы mяsяlяlяr юz hяllini tapmalыdыr. Bir чox шяxslяr iш tapa bilmir. Belя bir vяziyyяtdя onlar tяbii ki, aliment юdяmяk iqtidarыnda deyillяr. Amma bununla bяrabяr uшaqlar da bюyцmяlidir, onlara diqqяt olmalыdыr. Dцzdцr, uшaqlara dюvlяt tяrяfindяn diqqяt ayrыlыr, mцяyyяn цnvanlы sosial yardыm vя digяr vasitяlяrdяn istifadя etmяklя yoxsulluq hяddinin azaldыlmasы istiqamяtindя iшlяr hяyata keчirilir.

Ailя Mяcяllяsinя gюrя valideynlяrin яsas vяzifяlяrindяn biri uшa-ьыn qayьыsыna qalmaq, onun mяnяvi tяrbiyяsindя iшtirak etmяk, sosial-iqtisadi dяstяk gюstяrmяkdir. Bu baxыmdan mяhkяmяlяrin чыxardыьы qяrarlar icra olunmalыdыr. Чцnki hazыrda юlkяmizdя aliment ala bilmяyяn uшaqlar чoxdur. Dюvlяtin bu quruma vяsait ayыrmasы aliment юdяnmяli uшaqlarыn daha yaxшы tяmin edilmяsinя gяtirib чыxara bilяr.

Aliment fondu alimentin verilmяsindя fasilяsizliyi tяmin edя, eyni zamanda uшaqlarыn normal bюyцmяsi mяqsяdilя maliyyя mяnbяlяrindяn biri ola bilяr. Sonradan aliment юdяmяli olan шяxslяri iшlя tяmin etmяklя vя ya digяr formada pulun alыnmasы hяyata keчirilя bilяr. Hazыrki vяziyyяtdя isя alimentin verilmяmяsi ailяlяri daha cяtin vяziyyяtя salыr, uшaьыn bюyцmяsi, tяhsili, sosial mцdafiяsinin tяmin edilmяsindя чяtinliklяr meydana чыxыr. Hяr bir шeydяn яvvяl bu bцdcяyя aid olan mяsяlяdir.

Azяrbaycanыn iqtisadi imkanlarы az deyil.

Digяr tяrяfdяn, sosial paketlя baьlы bir чox yцklяr artmaqdadыr. Ишьaldan azad edilяn яrazilяrin bяrpasы, bцtцn bunlar bюyцk vяsait tяlяb edir. Bu fonda tяkcя dюvlяt deyil ayrы-ayrы qurumlar da dяstяk verя bilяr. Цmцd edilir ki, vяtяndaш cяmiyyяti vя digяr durumlar tяrяfindяn irяli sцrцlяn bu tяklif юz reallыьыnы tapacaqdыr.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 03 (210), Март 2022

сящ. 15

Д ДЙ ЙП П э эу уш шя яс си и Tural NИФТАЛЫЙЕВ,

Шяki ШRPШ-nin ДYP Бюlmяsinin тяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, polis baш leytenantы

Nюvbяti tяdbir, 2022-ci ilin mart ayыnыn 17-dя Шяki шяhяri, 5 saylы tam orta mяktяbin ЫV sinif шagirdlяri ilя keчirilib.

Tяdbir, mюvcud pandemiya qaydalarыna uyьun olaraq, tibbi maskadan istifadя etmяklя vя sosial mяsafя gюzlяnilmяklя keчirilib.

Tяdbir zamanы, Шяki Шяhяr-Rayon Polis Шюbяsinin Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsinin tяbliьat vя tяшviqat цzrя inspektoru, polis baш leytenantы Tural Niftalыyev, шagirdlяrя яyani vasitяlяrdяn istifadя etmяklя avtomobil, piyada, kцчя, yol, sяki, svetofor, piyada keчidi vя digяr anlayышlar barяdя яtraflы mяlumatlar

Маарифляндирмя тядбирляри давам едир Uшaq travmatizminin qarшыsыnыn alыnmasы istiqamяtindя profilaktiki tяdbirlяrin gцclяndirilmяsi, habelя цmumtяhsil mяktяblяrindя шagirdlяrя tяhlцkяsiz davranыш vяrdiшlяrinin aшыlanmasы vя tяdris prosesinin effektliyinin yцksяldilmяsinя Дюvlяt Йol Пolisinin (ДЙП) kюmяyinin artыrыlmasы mяqsяdi ilя Шяki DYP tяrяfindяn tяhsil mцяssisяlяrindя maariflяndirmя tяdbirlяri davam etdirilir. verib. Qeyd olunub ki, aшaьы sinif шagirdlяri (Ы-V sinif шagirdlяri), mяktяblяrя ancaq valideynlяr tяrяfindяn aparыlmalы, valideynlяr юzlяri dя qaydalara яmяl etmяlidirlяr. Belя ki, uшaьы aparan valideyn uшaьыn яlindяn tutmalы, sяkilяrlя hяrяkяt etmяli, sяki yoxdursa kцчяnin tam kяnarы ilя, yollarda isя ehtiyat hissя ilя hяrяkяt etmяlidir. Uшaqlar, valideynlяrin nяqliyyat axыnы olmayan tяrяfdя olmaqla яlindяn tutmalыdыrlar. Valideynlяr yaxыnlaшan nяqliyyatыn hяrяkяtinя qarшы diqqяtli olmalыdыrlar. Polis baш leytenantы Tural Niftalыyev onu da xцsusi qeyd edib ki, юtяn il respublika цzrя qeydя alыnmыш qяzalarыn 43.7%-i (721-i) piyada-

Тящлцкясизлик тядбирляри эцъляндирилиб Daxili iшlяr orqanlarы tяrяfindяn cяmiyyяtdя geniш yayыlan vя insanlarda narazыlыq doьuran hцquqpozmalarыn qarшыsыnыn alыnmasы, elяcя dя hяrяkяt iшtirakчыlarыnыn yol hяrяkяti qaydalarыna riayяt etmяlяri barяdя maariflяndirilmяsi mяqsяdilя nяzarяt-profilaktiki tяdbirlяrin tяшkili nяzяrdя tutulub.

Gюrцlяn bu tяdbirlяr insanlarыn hяyat vя saьlamlыьыnыn qorunmasыna xidmяt edir. Юtяn ilin aprel ayыndan baшlayaraq юlkя яrazisindя mцtяmadi olaraq hяyata keчirilmяsi planlaшdыrыlan tяdbirlяr, яsasяn sцrцcцlяr tяrяfindяn dayanma-durma vя parklanma, tяhlцkяsizlik kяmяrlяrindяn, iшыq cihazlarыndan vя sяs siqnallarыndan istifadя qaydalarыnыn pozulmasы, sцrцcцlяr tяrяfindяn piyadalara yol verilmяmяsi, habelя piyadalar, motosiklet, moped vя velosiped sцrцcцlяri tяrяfindяn qaydalara яmяl edilmяmяsi, nяqliyyat vasitяsinin sцrцcцlцk hцququ olmadan vя yaxud sяrxoш vяziyyяtdя idarя olunmasы, яtraf mцhitin nяqliyyatdan atыlan zяhяrli qazlarla чirklяndirilmяsi hallarыnыn vя uшaq travmatizminin qarшыsыnыn alыnmasы, hяmчinin dя xцsusi karantin rejimi mцddяtinin sonunadяk epidemiya яleyhinя rejimin, sanitariya-gigiyena vя karantin rejimlяrinin, o cцmlяdяn fяrdi qoruyucu vasitяlяrdяn istifadя ilя

baьlы tяlяblяrin pozulmasыnыn qarшыsыnыn alыnmasыnы яhatя edяcяk. Шяki DYP Bюlmяsinin яmяkdaшlarы tяrяfindяn 2022-ci ilin 3 ayы яrzindя (mart ayыnыn 22-dяk) keчirilяn tяdbirlяr zamanы цmцmulikdя 1998 yol hяrяkяti qayda pozuntusu aшkar edilib.

Onlardan 39-u nяqliyyat vasitяsinin sяrxoш vяziyyяtdя, 43-ц sцrцcцlцk hцququ olmadan idarя edilmяsi, 1-i sцrцcц tяrяfindяn piyadaya yol verilmяmяsi, 19-u piyadalar tяrяfindяn yol hяrяkяti qaydalarыnыn pozulmasы, 22-si яtraf mцhitin nяqliyyatdan atыlan zяhяrli qazlarla чirklяndirilmяsi, 858-i dayanmadurma qaydasыnыn pozulmasы, 1016-sы isя digяr qayda pozuntularы olmuшdur. Шяki DYP Bюlmяsi, bir daha hяrяkяt iшtirakчыlarыna mцraciяt edяrяk, onlarы yol hяrяkяti qaydalarыna яmяl etmяyя, bu sahяdя hцquqpozmalarыn qarшыsыnыn alыnmasы ilя yanaшы vяtяndaш mяmnunluьunun, ictimai maraqlarыn tяmin edilmяsi, elяcя dя kцtlяvi informasiya vasitяlяrinin iшtirakы ilя yol hяrяkяti mяdяniyyяtinin tяbliьi vя maariflяndirmя iшinя tюhfя verяcяk preventiv tяdbirlяrdя aktiv iшtirakчыlыьa dяvяt edir.

Zяnn edirik ki, keчirilяn bu tяdbirlяr yol qяzalarыnыn sayыnыn azaldыlmasыnda яhяmiyyяtli rol oynayacaq.

larыn vurulmasы ilя baьlы olmuшdur ki, nяticяdя 322 nяfяr hяlak olub, 429 nяfяr xяsarяt alыb. Eyni zamanda, piyadalar tяrяfindяn yol-hяrяkяti qaydalarыnыn pozulmasы nяticяsindя 37 (2.2%) yol-nяqliyyat hadisяsi baш verib. Respublika цzrя qeydя alыnmыш yol-nяqliyyat hadisяlяri nяticяsindя 49 uшaq vя yeniyetmя hяlak olub, 152 nяfяr xяsarяt alыb. Шяki Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsi tяrяfindяn aparыlmыш profilaktiki tяdbirlяr mцsbяt nяticя verib, юtяn il, xidmяti яrazidя baш verяn yol-nяqliyyat hadisяlяrinin 33.3%-i (9-u) piyadanыn vurulmasы ilя nяticяlяnsя dя, hяmin hadisяlяrin heч biri piyadanыn yol hяrяkяti qaydasыnы pozmasы sяbяbindяn baш vermяyib.

Tяdbir zamanы, шagirdlяrя kцчя hяrяkяti qaydalarы barяdя яtraflы mяlumat verilib, onlarы maraqlandыran suallar cavablandыrыlыb. Шagirdlяr suallarыn cavablandыrыlmasыnda чox bюyцk fяallыq gюstяriblяr. Hяtta, tяdbirdя iшtirak edяn шagirdlяrin hяr biri yol hяrяkяti qaydalarыna aid шeirlяr sяslяndiriblяr. O cцmlяdяn, шagirdlяrin yol hяrяkяti qaydalarыna aid rяsm яsяrlяri vя яl iшlяri nцmayiш olunub. Яn yaxшы шeir sюylяyяn mяktяbin ЫV si-

nif шagirdi Abdullayev Rasif Elnur oьlu, Tural Niftalыyev tяrяfindяn yol hяrяkяti qaydalarыnыn daha rahat vя asan шяkildя mяnimsяnilmяsi цчцn hazыrlanmыш vяsaitlя mцkafatlandыrыlыb.

Mяktяbin direktoru Filyar Иbrahimova, bu cцr tяdbirlяrin keчirilmяsinin bюyцk яhяmiyyяt kяsb etdiyini qeyd edяrяk, polis baш leytenantы Tural Niftalыyevя minnяtdarlыьыnы bildirib.

Шяки ДЙП-дян сцрцъцляря ХЯБЯРДАРЛЫГ Nяqliyyat vasitяlяrinin duracaqda qalmasыna gюrя qanunvericiliklя mцяyyяn edilmiш mяblяьdя haqq юdяnilяcяk. Шяki DYP Bюlmяsinin mцvяqqяti saxlama цчцn mцhafizя olunan duracaьы, "Siqnal" Иxtisaslaшdыrыlmыш LayihяИstehsalat Иdarяsinin balansыna verilяcяk vя юdяniш terminallarы ilя tяchiz olunacaqdыr.

DYP Bюlmяsi sцrцcцlяrя mцraciяt edяrяk bildirir ki, mцxtяlif sяbяblяrdяn (yol-nяqliyyat hadisяlяri vя s.) istismara yararsыz vяziyyяtя dцшmцш nяqliyyat vasitяlяrinin DYP Bюlmяsinin mцvяqqяti saxlama цчцn mцhafizя olunan duracaьыndan gюtцrцlmяsi zяruridir. Яgяr sцrцcцlяr avtomobillяrini vaxtыnda DYP Bюlmяsinin duracaьыndan gюtцrmяzlяrsя, nяqliyyat vasitяlяrinin duracaqda qalmasыna gюrя qanunvericiliklя mцяyyяn edilmiш mяblяьdя haqq юdяmяli olacaqlar.

Yolda mцяyyяn edilmiш hяrяkяt sцrяti hяddini aшmayыn!

Daxili Ишlяr Nazirliyinin fяaliyyяtinin яsas istiqamяtlяrindяn olan yol hяrяkяti tяhlцkяsizliyinin tяmini sahяsindя DYPnin xidmяti fяaliyyяtinin tяkmillяшdirilmяsi istiqamяtindя юnяmli addыmlar atыlmыш, mцasir dцnya tяcrцbяsinя uyьun informasiyakommunikasiya texnologiyalarы tяtbiq edilmяklя texniki vasitяlяrlя yol hяrяkяtinя nяzarяt

sahяsi daha da geniшlяndirilib.

2021-ci il яrzindя respublika яrazisindя yol hяrяkяtinя nяzarяt prosesindя mцяyyяn olunmuш sцrяt hяddinin aшыlmasы цzrя 1 . 7 5 7 . 9 7 2 fakt aшkar edilib. Шяki шяhяri яrazisindя isя юtяn il яrzindя E-Patrul vasitяsi ilя mцяyyяn olunmuш sцrяt hяddinin aшыlmasы цzrя 1 0 7 0 fakt aшkar edilib. Bundan яlavя, юtяn il Шяki шяhяri яrazisindя 3 nюqtяdя, xяbяrdarlыqla yanaшы tяhlцkяsizlik qaydalarыna riayяt edilmяsini tяbliь edяn tablolar quraшdыrыlыb. Hяmin tablolardan biri, sцrяt mяhdudiyyяtinя яmяl edilmяsini tяbliь edяn tablo, Шяki-Qax yolu ilя H.Яliyev prospekti, S.Mцmtaz vя B.Vahabzadя kцчяlяrinin kяsiшmяsindя quraшdыrыlыb.

Gюrцlяn bu vя ya digяr tяdbirlяrя baxmayaraq, юtяn il respublika цzrя qeydя alыnmыш yol-nяqliyyat hadisяlяrinin 38.8%-i (640), Шяки DYP Bюlmяsinin xidmя-

ti яrazisindя isя 33.3%-i (9) nяqliyyat vasitяlяrinin yцksяk sцrяtlя idarя olunmasы sяbяbindяn baш verib.

Sцrцcцlяrя mцraciяt edirik ki, юzlяrinin vя digяr hяrяkяt iшtirakчыlarыnыn hяyat vя saьlamlыqlarыnы tяhlцkя altыna atmamaq цчцn yolda mцяyyяn edilmiш hяrяkяt sцrяti hяddinя яmяl etsinlяr.

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 03 (210), Март 2022

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://municipality.shaki.info http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

Шякидя “Америка эушяси” Martыn 15-dя Azяrbaycan Dюvlяt Pedaqoji Universitetinin (ADPU) Шяki filialыnda "Amerika guшяsi"nin aчыlыш мярасими олуб.

Tяdbirdя ABШ-ыn юlkяmizdяki sяfiri Юrl Litzenberqer, Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяti baшчыsыnыn mцavini Zяrinя Cavadova, ADPU-nun prorektoru Eldar Aslanov, rektorun mцшaviri Цmid Mehdiyev, ADPU-nun Шяki filialы-nыn direktoru Rafiq Rяsulov, filialыn mцяllim vя tяlяbяlяri iшtirak ediblяr. vя yaxшыlaшdыrыlmыш mяшьulluq perspektivlяrinя kюrpцdцr.

Dцnyanыn daha чox hissяsi шяhяrinizin tяbii gюzяlliyi vя inanыlmaz mяdяni irsi haqqыnda юyrяndikcя, turistlяrin sayы artacaq. Biz yerli яhaliyя turizm biznesinin geniшlяnmяsindяn faydalanmaьa vя onun idarя etmяsinя kюmяk etmяk mяqsяdi ilя Шяki gяnclяrinя mяktяbdяnkяnar ingilis dili tяlimini tяklif edirik".

Sяfir bu il Azяrbaycan vя ABШ arasыnda diplomatik яlaqяlяrin qurulmasыnыn 30 illiyinin tamam olduьunu qeyd edяrяk, юtяn illяr яrzindя юlkяlяrimizin qarшыlыqlы яmяkdaшlыьыndan mяmnunluьunu bildirib.

Guшяnin aчыlышыnы bildirяn lent kяsildikdяn sonra mяrasim iшtirakчыlarы yaradыlan шяraitlя yaxыndan tanыш olublar.

Тяdbirdя ADPU-nun prorektoru Eldar Aslanov vя шяhяr icra hakimiyyяti baшчыsыnыn mцavini Zяrinя Cavadova чыxыш edяrяk, шящяримизин али мяктябиндя “Америка эушяси”нин aчыlmasыnыn filialыn hяyatыnda яlamяtdar hadisя olduьunu bildirib, яmяkdaшlara gяlяcяk fяaliyyяtlяrindя uьurlar arzulayыblar.

Mяrasimdя чыxыш edяn sяfir Юrl Litzenberqer deyib: "Amerika guшяlяri vя xalqlarыmыz arasыnda яlaqяlяrimiz Azяrbaycan vяtяndaшlarы ilя mцnasibяtlяrimizin tяmяl daшыdыr. Burada gюrяcяyimiz iш - ingilis dili proqramlarы, gяnclяrin cяlb edilmяsi, iш vя tяcrцbя artыrыlmasы цzrя kurslar insanlarыn hяyatыnda mцsbяt fяrq yaradacaq. Иngilis dili dцnyaya, daha zяngin hяyata

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АЗЯРТАЪ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя

Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Тел: +(994 24) 244 00 51 +(994 24) 244 28 02 Е-маил: s h a k i b a l a d i y y a s i @ m a i l . r u sheki.belediyye@gmail.com

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Дяръ олунмуш йазылара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 5 апрел 2022-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.

www.sites.google.com/site/sekibelediyyesi