18 Zin
nrc·next
●
Maandag 22 augustus 2011
Zin ● 19
nrc·next Maandag 22 augustus 2011
©
Snert met smaak
Het hele kamp is weer spic en span Kinderkamp Orljonok was één van de paradepaardjes van het oude Sovjet-regime.
et goed eten wil ik men‘M sen het gevoel geven bemind te worden”, aldus de ama-
teurkok Julie, de winnaar van Masterchef Australia, enkele dagen geleden op de Hollandse televisie. Het is vast dé reden waarom we massaal naar eet- en kookprogramma’s kijken: om ons bemind te voelen. Want, zoals Julie zegt, dat doet eten met ons. Eten troost. Het heelt en bindt. Eten doet je een ander kennen zodat de eerste barrières wegvallen. Zodoende brengt eten je nader tot elkaar. Het brengt vrede. Eten Zelfs wereldvretroost. de. Eten doet Laat ik een voorbeeldgeje een recht geven, passend in de ramaander dantijd die het kennen nog altijd is en hulde brengend aan een gerecht van moslims dat wereldvrede brengt. Het heet haleem. Haleem? In Nederland hebben we daar niet of nauwelijks van gehoord. Van harira misschien wel, wat de Noord-Afrikanen eten. En misschien ook van de Turkse keshkek. Beide – harira en keshkek – zijn varianten op de haleem. Het is hét gerecht dat moslims in heel de Koranbelt eten zodra ze na zonsondergang het vasten breken, uiteraard na de drie dadels die ze allereerst nuttigen, naar het voorbeeld van de profeet Mohammed. Haleem stamt uit de Oudheid en is oorspronkelijk Arabisch of Perzisch. Het is een dikke soep, meestal hartig, soms zoet, van tarwe, linzen en vlees. Soms wordt hij ook met vruchten, noten en wat niet meer bereid. De soep lijkt een beetje op snert, maar dan geler en kruidiger; en onbetwist smakelijker. Verrukkelijke verhalen doen de ronde over haleem. Zo zou de Pro-
©
Aleksandra Berilko (17), groepsleidster.
Na de val van het communisme verloederde het. Maar toen kwam Poetin. ©
Door Arnold van Bruggen „Ik huil als ik zie wat er van ons erfgoed is geworden”, zei toenmalig president Poetin toen hij in 2003 het grote kinderkamp Orljonok bezocht. Het ligt aan de Zwarte Zee, 120 kilometer boven Sochi, en was een van de paradepaardjes van de voormalige Sovjet-Unie. Een reusachtig complex waar de best presterende kindjes uit de Sovjet-Unie en een paar speciale gasten uit andere landen hun zomervakantie mochten verblijven. Zoals al deze centraal georganiseerde en gefinancierde Sovjetvoorzieningen heeft het flinke klappen te verduren gehad in Ruslands arme en chaotische jaren 90. Maar de komst van president Poetin en de hoge olieen gasprijzen hebben alles veranderd. „Toen de president in 2003 ons kamp bezocht, was het merendeel van de voorzieningen vervallen”, geeft Irina Kalishuk toe. Ze is hoofd van de pr-afdeling van Orljonok en probeert gedurende ons hele verblijf een zo positief mogelijk verhaal over te brengen. „Onze directeur liet het slechtste zien, zodat Moskou weer ging investeren in ons kamp.” Dat hebben ze geweten in Orljonok. Poetin en na hem Medvedev hebben het kinderkamp persoonlijk onder hun hoede genomen. Alles staat er weer spic en span bij. Orljonok was misschien wel het eerste project aan de Zwarte Zee dat Poetin onder handen liet nemen in zijn veldtocht om Rusland weer de glans van weleer te geven. Nog geen vier jaar later vierde hij zijn grootste triomf, toen de nabijgelegen kuststad Sochi de eer ten deel viel de Olympische Winterspelen van 2014 te organiseren. De afgelopen vier jaar werd in Sochi bijna elke steen omgekeerd, om vliegveld, haven, stadions, spoorlijnen en snelwegen aan te leggen rond een oude staatsboerderij aan de kust. Ook het Wereldkampioenschap voetbal 2018 en de Formule 1-races gaan zich hier afspelen. Orljonok heeft niet te klagen over een gebrek aan aandacht. Sinds de komst van Poetin wordt de deur hier weer platgelopen door astronauten, legercommandanten, de presidentsvrouw, orthodoxe geestelijken en zelfs buitenlandse delegaties. Als wij aankomen, wacht ons een uitgebreid veiligheidsapparaat dat ons meteen verbiedt te fotograferen. De volgende dag bestaat Orljonok 51 jaar. Het wordt gevierd met een vlaggenparade, trompetgeschal en een gedicht door een klein, brutaal joch met de intonatie van een Sovjetpropagandafilm. Na afloop stromen de tranen rijkelijk – het is tevens de laatste kampdag van deze lichting – als de begeleiders de kinderen decoreren met een vaantje en er zacht kampliedjes worden gezongen. In ‘The Sochi Project’ documenteren fotograaf Rob Hornstra (36) en schrijver/filmmaker Arnold van Bruggen (32) vijf jaar lang de veranderingen in Sochi en omgeving in de aanloop naar de Olympische Spelen. Zie: thesochiproject.org
naema
Afscheidsavond in het kinderkamp.
©
feet het de ‘meester van alle gerechten’ hebben genoemd. Moghul-keizer Shah Jahan, de bouwer van de Taj Mahal, kreeg dit gerecht en een variant zonder tarwe, daal geheten, dagelijks geserveerd toen hij gevangen zat, en toch at hij elke dag een jaar lang wat anders, omdat je eindeloos kunt variëren met de linzencombinaties. In Pakistan en India worden haleemwedstrijden gehouden, à la Masterchef. Bijna elk jaar wint de haleem die gemaakt wordt in Hyderabad, India. Elk jaar mag deze stad op massale media-aandacht rekenen wanneer mensen van heinde en verre komen voor de haleem. Wat ontroert zijn de hindoes die zij aan zij met de moslims in de rij wachten en van de soep smullen. En de religieuze verschillen? Die zijn geen hinder, zeggen ze. Net zoals de Israëliërs die deze verschillen ook vergaten toen ze tijdens de intifada de beste hummus bij de Palestijnen gingen halen. Religie is voor de duur van een maaltijd geen splijtzwam. Bekijk het zelf maar op YouTube: Haleem at the Legendary Shah Ghouse, Hyderabad. En kijk de volle vier minuten om de smaak te pakken te krijgen. Overigens wordt deze haleem met de snelkoerier overal ter wereld bezorgd. Bestellen maar!
naema tahir
per ongeluk expres
De kinderen bij vertrek na drie weken vakantie.
Wie salami eet, eet vaak ook een beetje luis: de rode kleurstof E120 komt van een Mexicaans insect.
In deze rubriek schrijft NRC-kunstredacteur Bianca Stigter over voorwerpen die niet als kunst bedoeld zijn, maar die je wel als kunst kunt bekijken. De illustratie is van Viola Lindner.
©
Dimitri bij de 51ste verjaardag van het kinderkamp Orljonok, die werd gevierd met een vlaggenparade. Foto's Rob Hornstra/INSTITUTE
Afscheidsfeest voor de oudere kinderen.
ik@nrc.nl We zaten in een eersteklascoupé van de trein, een vriendelijke oude dame en ik. Toen de conducteur haar kaartje vroeg, begon een vergeefse zoektocht door de vele tassen en koffers die ze de trein had ingezeuld. Na een minuut of tien vond de conducteur dat ze genoeg haar best had gedaan. Glimlachend liep hij door. In Leeuwarden hielp ik haar met uitladen. Ik vroeg me af waar zij naar op weg was. Een zoon, een kleinkind?
Het duurde tot de lunch voordat ik erachter kwam. Daar zat ze op de grond, bij de ingang van het winkelcentrum. Omringd door alles wat ze bezat. Opnieuw die verontschuldigende glimlach. Gelukkig had ik wat kleingeld bij me.
Menno Zandbergen een ikje maken? Stuur v Ook maximaal 120 woorden ©
naar ik@nrc.nl