Tatyana Petrovna, hoofd patholoog in het Sukhum Primaten Centrum, het oudste laboratorium ter wereld waar onderzoek naar primaten wordt gedaan.
Timoer Jikirba, directeur van Dranda, de enige gevangenis van Abchazië.
Abchazië, het gedroomde e, door God gegeven land Foto’s Rob Hornstra et gebeurde een paar jaar geleden dat president Bagapsh van Abchazië kennismaakte met twee Nederlanders. U heeft nog nooit van hem gehoord? Dat kan. Bagapsh is de baas van een land (volgens sommigen een staat) dat wordt begrensd door de Zwarte Zee en het Kaukasusgebergte en waar iedereen en niemand – de Russen, de Georgiërs, de Abchaziërs zelf – iets over te zeggen lijkt te hebben. Bagapsh wordt in de rest van de wereld niet erkend als president. Niettemin. Stel dat zo’n niet-erkende, feitelijk onbelangrijke man jou wil ontvangen op zijn kantoor, dan trek je iets behoorlijks aan. Een president blijft een president. En ja, dat was ook de bedoeling geweest van Rob Hornstra en Arnold van Bruggen, fotograaf en journalist. Ze waren alleen maar naar het Departement van Staat in de hoofdstad Soechoemi gekomen om heel misschien een afspraak met de president te kunnen maken. Dat zij de man meteen mochten spreken, had-
H
Hoofdcommissaris Gennadi Kemalovich Ladaria in zijn kantoor in Sukhum, de hoofdstad van Abchazië.
den ze niet verwacht. Vandaar dat Arnold van Bruggen en Rob Hornstra vijftien minuten later hun staatsbezoek afleggen in spijkerbroek Dit staat beschreven in hun boek Empty Land, Promised Land, Forbidden Land. Het maakt deel uit van The Sochi Project, een documentairewerk dat bestaat uit fotografie, film en reportage over het gebied rond Sochi, een stad aan de Zwarte Zee in Rusland, waar in 2014 de Olympische Winterspelen zullen worden gehouden. The Sochi Project is een schoolvoorbeeld van slow journalism, een langzame vorm van journalistiek waarin onderwerpen gedurende maanden of jaren worden uitgediept. Het is tevens het ultieme jongensboek. Tot aan 2014 bezoeken Hornstra en Van Bruggen het gebied jaarlijks minimaal twee keer een maand. Tenminste, als alles financieel goed verloopt. The Sochi Project maakt gebruik van crowdfunding, wat inhoudt dat iedereen die het be-
lang inziet van deze vorm van onafhankelijke journalistiek als donateur zijn steentje kan bijdragen. In het midden van het boek zit dan ook een registratiekaart verstopt, waarop in chocoladeletters staat: ‘Give Us Your Money.’ Dit is, samen met het spijkerbroekenincident, exemplarisch voor de branie van Arnold van Bruggen en Rob Hornstra. Geen opschepbranie, eerder een onverzettelijke en onverstoorbare soort, zoals Kuifje die heeft. Iemand moet de klus klaren, en dat zijn zij. Dat ze die klus zelf bedachten en dat niemand erop zat te wachten, bedenk je als lezer en kijker niet eens meer wanneer je door het nieuwste boek bladert. Natuurlijk moest Abchazië in beeld worden gebracht en in woorden gevat. Idioot dat we daar zelf niet op waren gekomen. In teksten die lezen als gedetailleerde parabels en foto’s die parallelle verhalen vertellen, roepen Van Bruggen en Hornstra een beeld op van Abchazië dat volgens henzelf ‘geen encyclopedische geschiedenis’ is. Evenmin geven zij een ‘analyse’ van de bloederige burgeroorlog tussen de Abchaziërs en de Georgiërs
aan het begin van de jaren negentig. In plaats daarvan is Empty Land, Promised Land, Forbidden Land ‘een ode aan de Kaukasus en zijn trotse inwoners’. Ode. Trots. Het zijn woorden waar de fotografie van Rob Hornstra goed bij past. Zijn klassieke beelden tonen wel de armoede en het verval van de stedelijke omgeving, maar nooit wanhoop of boosheid bij de bewoners. Integendeel. Zelfbewust blikken de Abchaziërs zijn camera in. Abchazië is voor de meesten nog steeds het gedroomde, door God toegewezen land. Zouden ze beseffen dat hun portretten zich nu bevinden in de huiskamers van regenachtig Nederland, waar alles goed is maar waar toch iedereen voortdurend klaagt? Voor dat Nederland is het in elk geval goed dat dit boek er is. Het verlicht een gebied waarvan je nooit had bedacht dat het zo interessant zou zijn. Merel Bem Rob Hornstra en Arnold van Bruggen: The Sochi Project: Empty land, Promised land, Forbidden land. € 49 via www.thesochiproject.org
Sergey Dzhonua, gouverneur van de Kodori Vallei, een streek die Abchazië in 2008 op Georgië veroverde.