Nowiny Żorskie nr 22 – 09/2022

Szymon Kamczyk Redaktor Naczelny Nowin Żorskich

Amerykański sen żorzanina

W tym numerze przedstawiłem Państwu trzecią i ostatnią już część cyklu artykułów o amerykańskiej przygodzie żorzanina Filipa Rajperta, którego wysiłki w polskiej szkole zostały docenione i zakwalifikował się do rocznego programu wymiany. Trafił do małego miasteczka w Nevadzie. Sam mówi, że to jakby u nas na Podlasie (tylko zamiast bimbrowników można było tam natrafić na polowe laboratoria narkotyków).

Ale tak na poważnie, jego historia pokazuje, że jeśli czegoś bardzo pragniemy, naszym uporem, motywacją i pracą, możemy to osiągnąć. Przed Filipem jeszcze sporo przygód i planów, ale on już to wie – nie ma rzeczy niemożliwych. Teraz opowiada o tym swoim kolegom w OSP, uczniom w Miarce i pewnie bliższej i dalszej rodzinie.

W tym numerze poruszamy dla Państwa także wiele innych ważnych tematów. Piszemy o wsparciu z województwa dla rodzin zmarłych w kwietniu górników, a także o kłopotach z dostępem do paliw oraz oszczędnościach, bo jak się okazuje, od października oszczędzać musi też administracja publiczna. W naszym dodatku „Eksperci rynku zdrowia” przygotowaliśmy ciekawe artykuły poradnikowe. Zrelacjonowaliśmy także ostatnie wydarzenia, jak dożynki, bo przecież w ostatnim miesiącu rolnicy dziękowali za tegoroczne plony. Dobrze, że ten rok był dla nich owocny. Wszystkich teraz czeka zaciskanie pasa.

odszukali pierwszy numer szkolnej gazetki. To skarbnica wiedzy

Uczniowie Zespołu Szkół

Ogólnokształcących im. Karola Miarki w Żorach wraz z nauczycielem historii Marcinem Wieczorkiem odnaleźli w archiwach pierwszy numer szkolnej gazety „Młodzieńczy Lot”. Znaleźli w nim sporo ciekawych informacji, m.in. o szkolnych organizacjach oraz wydarzeniach z lat 30. ubiegłego wieku. Pierwszy numer ukazał się w październiku 1933 roku.

Pierwszy numer gazetki szkolnej „Młodzieńczy Lot”, wydawanej przez Koło Literackie im. A. Mickiewicza zawiera sporo wiadomości o organizacjach szkolnych oraz wydarzeniach, którymi wówczas żyły Żory. Za dawnych czasów Miarki, na jej terenie istniało kilka organizacji uczniowskich. Każda z nich pracowała samodzielnie, co z czasem udowodniło, że nie zawsze dało się pogodzić odrębne interesy wszystkich organizacji. W marcu 1933 roku powstał Samorząd Ogólnoszkolny i wyznaczono jego obowiązki. Członkami byli wszyscy uczniowie, a władzami była Rada Delegatów i Rada Referentów. To główne oni rozdzielali zadania na dany okres, które dotyczyły m.in.: dbania o porządek na przerwach, zarządzania biblioteką i przygotowaniem uroczystości szkolnych itd. A nad tym wszystkim czuwał kurator Samorządu Ogólnoszkolnego. Ich pierwszym pomysłem było przejęcie szkolnego sklepiku i zmienienie go w spółdzielnię uczniowską. W tym celu musieli uzyskać konieczny kapitał, więc wypuścili udziały, które mogli wykupić uczniowie. Zabieg ten miał przyciągnąć uczniów do rozwijającego się wtedy ruchu spółdzielczego. Można więc powiedzieć, że organizacja życia szkoły była

dosyć podobna do tej, która panuje obecnie. W gazetce szkolnej znalazła się również sekcja o panującej, jak i przewidywanej pogodzie na przyszłe miesiące nauki, zapowiadana przez Szkolny Instytut Meteorologiczny. Dla czytelników przygotowywano także krótkie zagadki logiczne.

Kształcenie postaw uczniów

W kolejnych działach gazetki omawiane były powody, dla których warto oszczędzać. Oprócz korzyści materialnych (zabezpieczenia się na przyszłość), szły za tym także korzyści duchowe (autorzy uczyli rozważności i wykorzeniali u uczniów różne nałogi). Opisywane były też cele panującego wtedy samorządu. Za najważniejsze autorzy uznali uczenie się współpracy. Kierowali się mottem „Wszyscy razem i każdy z osobna”. Każdy – dobry i zły uczeń, miał pracować nad tym, do czego miał zamiłowanie. Mimo tego, że dzięki wspólnym obowiązkom uczniowie mieli okazję dobrze się poznać i zawrzeć nowe znajomości, to jednak poprzez pracę nad sobą i dla dobra ogółu nadto wyrabiano poczucie karności, obowiązkowości i bezinteresowności. Autor gazet-

Okładka pierwszego numeru gazetki „Młodzieńczy Lot” z października 1933 roku

ki wyraźnie podkreśla, iż młodość jest czasem przygotowania się do wykonania w przyszłości wielkiej pracy w różnych sferach życiowych. Zatem taka inicjatywa miała zniwelować problem bierności w społeczności Miarki, ospałości, a także niechęci do wykonywania najnudniejszych, ale koniecznych obowiązków.

Pionierki harcerstwa

Nauczyciel historii w I LO Marcin Wieczorek już kilka lat temu natrafił na fragmenty artykułów z 1933 roku. Teraz jednak wraz z uczniami odnalazł całe wydanie. – W gazecie znaleźć można także ciekawe informacje na temat żeńskiej drużyny harcerskiej, która liczyła 17 harcerek. Patronką była Emila Plater. Inicjatorkami powstania tej organizacji były (pisownia oryginalna): Ogiermanówna, Zawicka i Bałdykówna. Na koniec roku szkolnego urządzono 6-dniowy obóz w Kłokocinie. Powstała też

żyna składała się z jedWieczorek, historyk w I cjach drużynę objął dh

drużyna harcerzy im. Karola Miarki. Została założona z inicjatywy Józefa Burkota. Pierwszym drużynowym został druh Witta. Drużyna składała się z jednego zastępu o nazwie „Orły” – mówi Marcin Wieczorek, historyk w I LO. Drużyna im. Miarki powstała 13 stycznia 1931 roku. – Po wakacjach drużynę objął dh prof. Drobny i podzielono ją na dwa zastępy „Orłów” i „Sępów” – dodaje Marcin Wieczorek.

Straż Przednia i koło PCK

W gazecie przedstawiono też organizacje, które miały wpływ na życie szkoły. Jedną z nich była Straż Przednia, której celem było wychowanie młodzieży na odpowiedzialnych obywateli kraju, którzy wartości (dobro, honor i wolność kraju) cenili ponad wszystko. Uczestnicy mogli brać udział we wszystkich wydarzeniach szkolnych. Odprawy odbywały się co 2 tygodnie i każdy wybierał odcinek pracy do wykonania. Następną organizacją było Koło Młodzieży Polskiego Czerwonego Krzyża, które powstało 27 września 1932 roku. Zgromadzenie liczyło ponad 20 uczniów i wraz z drużyną harcerską zdążyło urządzić kurs sanitarny. Uczniowie prenumerowali też „Czyn Młodzieży” – miesięcznik PCK.

Historia i uroczystości

Koło historyczne im. Jana Długosza zostało założone 22 października 1931 roku z inicjatywy uczniów klasy VIII. Opiekunem był prof. Laskowski. Celem koła było samokształcenie poprzez pisanie referatów i urządzanie imprez. Zajmowano się urządzaniem akademii z okazji rocznic narodo-

wych. Koło to zakupiło 101 książek historycznych, które stworzyły podbudowę biblioteki. W roku szkolnym 1933/1934 planowali urządzenie poranków z okazji rocznic narodowych, wygłaszanie referatów i tłumaczenie kroniki miasta Augustyna Weltzla z języka niemieckiego na język polski. Koło historyczne zaplanowało stworzenie albumu kościołów parafialnych dekanatu żorskiego. W roku szkolnym 1931/1932 prezesem koła był Józef Ożana (nazwisko nieczytelne), w roku szkolnym 1932/1933 uczeń Wincenty Kurtok, a w roku szkolnym 1933/1934 Konstanty Pisarek. Celem koła była motywacja do poszerzenia horyzontów myślowych i zaszczepianie form towarzyskich wśród uczniów. Na zebraniach były wygłaszane deklaracje i referaty treści literackiej i ogólnokształcącej. W karnawale w 1932 roku koło literackie im. Adama Mickiewicza zorganizowało wspólnie z kołem historycznym spotkanie przy herbatce dla uczniów klas wyższych. Zorganizowali również majówkę, poranek ku czci Goethego i pożegnanie maturzystów. W roku szkolnym 1932/1933 urządzili poranek dla uczczenia 26. rocznicy śmierci Wyspiańskiego, w grudniu Wieczornicę Mickiewiczowską, a w lutym 1933 roku zabawę taneczną. Za pieniądze zebrane z dwóch ostatnich imprez kupiono całość dzieł Wyspiańskiego i pieczątkę dla koła. Wprowadzono kronikę „z kraju” i „ze świata”, w ramach których opisywano najważniejsze wydarzenia bieżące, jak np. kryzys ekonomiczny w Ameryce. M. Wieczorek, A.Skarupa, D.Bogaciński, E.Marecka red. (ska)

PO RAZ TRZECI SZACHOWĄ STOLICĄ POLSKI

Organizacji

szachowego świę ta podjął się Śląski Związek Szachowy we współpracy z Grupą MOKATE i jej Prezesem dr Adamem Mokryszem, Urzę dem Miasta Ustroń, Starostwem Powia towym w Cieszynie i FIDE. Swoją obecnością festiwal uświetnili m.in: Jakub Chełstowski - Marszałek Województwa Śląskiego, który objął patronat honorowy nad wydarzeniem, Łukasz Turlej - Wiceprezydent FIDE, Mieczysław Szczurek - Starosta Powiatu Cieszyńskiego, Przemysław Korcz - Bur mistrz Miasta Ustroń, dr Janusz Micha łek - Prezes Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. W Festiwalu wzięło udział aż 1071 uczest ników reprezentujących trzynaście fede racji szachowych z Polski, Ukrainy, Nie miec, Serbii, Luksemburga, Singapuru, Czech, Słowacji, Węgier, Indii, Szwecji, Japonii oraz Portugalii. Ufundowano dla nich atrakcyjne i cenne nagrody o war tości ponad stu tysięcy złotych! Imprezie towarzyszyło wiele dodatkowych atrakcji, m. in. takich jak konkurs plastyczny dla dzieci czy turniej przy kawie MOKATE. Gościem specjalnym festiwalu był Viswa nathan Anand. Ten wybitny indyjski

szachista był mistrzem świata FIDE w latach 2000-2002 i mistrzem świata w latach 2007-2013. Znany pod przydo mkiem „Tygrys z Madrasu” ma na swoim koncie wiele tytułów i zwycięskich tur niejów. Dał się poznać jako błyskotliwy szachista, którego wielkim atutem było niezwykle szybkie rozgrywanie partii.

Grupa MOKATE od lat aktywnie wspie ra Polski Związek Szachowy, prowadzi kilka programów popularyzujących sza chy, powołała też Akademię Szachową MOKATE. Wspomaga również projekt „Edukacja przez szachy w szkole”. Dr Adam Mokrysz jest wielkim miłośni kiem tej, jak podkreśla, królewskiej gry. Tak opowiada o początkach swojej pasji: „Ta wspaniała gra to nasza rodzinna tra dycja. Grał dziadek, grał tata, ja zacząłem grać w wieku 4 lat. Byłem pasjonatem szachów i zostałem również zawodnikiem, grałem w klubie. Przestałem na studiach z uwagi na inne obowiązki, ale wróciłem do gry po 10 latach i zacząłem populary zować ją w Polsce. Postawiłem sobie za oso bisty cel podzielenie się tą pasją z innymi, poprzez m.in. duże zaangażowanie naszej firmy w promocję szachów.”

Z pewnością umiejętność gry w sza chy pomaga w prowadzeniu biznesu

i w osiąganiu tak spektakularnych suk cesów, jakimi może się pochwalić Grupa MOKATE. Jest obecna na wszystkich kontynentach, w 73 krajach! Ponad 70 procent jej przychodów pocho dzi z eksportu! Te niezwykłe osiągnięcia to zasługa kolejnego pokolenia: dr Ada ma Mokrysza i dr Ka tarzyny Mokrysz, któ re sprawnie zarządza rodzinnym biznesem. Szczególny nacisk kła dzie na stworzenie na rynkach zagranicznych dobrze prosperujące go, długofalowego biz nesu, z jednoczesnym poznawaniem realiów rynkowych i uczeniem się współpracy z lokalnym zespołem o innej kulturze, mentalności, myśleniu. Takie wyjątkowe podejście do prowa dzenia biznesu okazuje się niezwykle skuteczne. Najlepszym na to dowodem jest popularność flagowych marek firmy: kawy Mokate i herbaty Loyd.

Szachy oparte są na analizie i strate gicznym planowaniu. Trzeba przewidy wać ruchy przeciwnika. Tak samo jest w biznesie. Należy obserwować rynek i działać z wyprzedzeniem. Zarówno w biznesie jak i szachach podstawą po dejmowania decyzji jest logika. Nie na leży kierować się emocjami. Nie wolno popaść w rutynę. Trzeba myśleć, myśleć, my śleć... - takiej rady udziela dr Adam Mokrysz.

Szachy uczą myślenia stra tegicznego, kształtują też charakter od najmłod szych lat. Festiwal „Szachy w Ustroniu łączą pokole nia” to impreza wartościowa i niezwykle potrzebna. Pokazuje też, że firmy, takie jak Grupa MOKATE, po ważnie podchodzą do budowania bizne su społecznie odpowiedzialnego. Dzia łają globalnie, ale też podejmują różne działania na rzecz lokalnej społeczności. Grupa MOKATE ma przecież siedzibę właśnie w Ustroniu.

dr Adam Mokrysz w trakcie rozgrywania symultany z Viswanathanem Anandem, dr Katarzyna Mokrysz

III Festiwal Szachowy w Ustroniu. W dniach 12-21 sierpnia Ustroń po raz trzeci zamienił się w światową stolicę szachową. W tym malowniczym beskidzkim kurorcie odbył się Festiwal Szachowy „Szachy w Ustroniu łączą pokolenia”, który przyciągnął tłumy miłośników tego wspaniałego sportu.

nasTolaTkowie napadli

na policjanta po zatrzymaniu kolegi

Dramatyczne doniesienia z żorskiej komendy policji, która informuje o pobiciu jednego z funkcjonariuszy. Nastolatkowie napadli na mundurowego w czasie zatrzymania podejrzanego o rozbój 19-latka. Policjant przebywa na zwolnieniu lekarskim. Doznał m.in. złamania nosa.

Rozbój z użyciem niebezpiecznego narzędzia Policjanci z Żor zostali wezwani w nocy z poniedziałku na wtorek (19/20

września) na ul. Górne Przedmieście po tym, jak 31-letni mężczyzna został zaatakowany. Kryminalni szybko ustalili, że sprawcą napaści z użyciem niebezpiecznego narzędzia jest 19-latek, poszukiwany listem gończym.

Funkcjonariusze namierzyli 19-letniego mieszkańca Jastrzębia w jednym z lokali przy ul. Boryńskiej. Lokal był obstawiony, śledczy przewidzieli bowiem, że mężczyzna będzie stawiał opór.

Zatrzymanie agresywnego

19-latka

Podejrzany o rozbój 19-latek, w czasie zatrzymania był agresywny, szarpał się i wyrywał. Aresztujący go policjant musiał użyć środ-

ków przymusu bezpośredniego. Kiedy obezwładniał mężczyznę, został zaatakowany przez jego znajomych. Nastolatkowie kopali policjanta w twarz i ciało.

Poszkodowany w czasie

akcji funkcjonariusz, który przebywa aktualnie na zwolnieniu lekarskim, ma złamany nos, doznał również ogólnych potłuczeń ciała. Jak przekazuje nam rzecznik żorskiej komendy asp. Marcin Leśniak, to po-

Nowe drogi oraz rondo ułatwią dojazd mieszkańcom Rogoźnej

licjant z doświadczeniem w służbie.

Kim są napastnicy? Dzień po ataku zatrzymano trzy osoby w wieku od 16 do 18 lat. Po nocy spędzonej w areszcie usłyszeli zarzuty napaści na policjanta, za co grozi do 10 lat więzienia. Najmłodszy, mieszkaniec powiatu pszczyńskiego, przekazany został do młodzieżowego ośrodka wychowawczego, o jego dalszym losie zadecyduje sąd rodzinny.

Wobec 17-letniego jastrzębianina i 18-letniej żorzanki prokurator zastosował dozór.

Zatrzymany 19-latek został umieszczony w areszcie śledczym, za rozbój grozi mu kara do 12 lat pozbawienia wolności. (sqx)

W dniu tym umarł nie tylko człowiek mi najbliższy, ale także powszechnie znany i ceniony w lokalnej społeczności adwokat. Osoba barwna, niezwykła, która w sercach rzeszy osób pozostawiła na zawsze pustkę.

Wobec faktu, iż „ostatnie pożegnanie” Ojca, arbitralną decyzją żony odbyło się w głębokiej tajemnicy, bez udziału rodziny, osób mu bliskich, przyjaciół i znajomych, pozostaję w poczuciu, że Tacie odebrano ostatnią godność przynależną człowiekowi i ze względu na to proszę wszystkich, którym los Ojca nie był obojętny, i którzy skrzyżowali z Nim swoje drogi o pamięć i modlitwę. Informuję także, iż prochy mojego Taty spoczęły w Żorach, w dzielnicy Rogoźna, na cmentarzu przy ul. Zbożowej, w jego prawej górnej części.

Rogoźna to jedna z dzielnic Żor, w których najszybciej przybywa mieszkańców. Powstały tam nowoczesne osiedla domków jednorodzinnych, które wciąż się rozbudowują. By ułatwić mieszkańcom dojazd do nich, jeszcze w tym roku rozpocznie się budowa nowych dróg oraz ronda, które połączy je z ulicą Wodzisławską.

Miasto Żory podpisało umowę z firmą HLS System Sp. z o.o., która zajmie się budową nowego ronda na styku ulic Wodzisławskiej i Rolniczej. Wraz z rondem wybudowane zostaną drogi łączące ul. Wodzisławską z ul. Wileńską, które ułatwią komunikację mieszkańcom Osiedla Europejskiego i okolicznych zabudowań.

– To ważna inwestycja, która przyniesie mieszkańcom Żor liczne korzyści. Dzięki niej będzie można łatwiej skręcić w kierunku Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 8 i północnej części dzielnicy Rogoźna, a także sprawnie i bezpiecznie dojechać do licznych domów znajdujących się w południowej części tej dzielnicy. Budowa nowej dro-

Nowe rondo ma powstać do grudnia 2023 roku

gi pozwoli też zmniejszyć ruch na ulicach Chopina, Wieniawskiego czy Drwali, co z pewnością jest dobrą informacją dla mieszkających tam osób – podkreśla Waldemar Socha, prezydent Miasta Żory. Wzdłuż drogi powstanie także ścieżka dla pieszych i rowerzystów. Inwestycja jest realizowana w ramach projektu dofinansowanego przez Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, a jej koszt wyniesie 10 524 758,57 zł. Zakończenie prac planowane jest na 25.12.2023 roku. AgaKa

konDolenCJe

12 września 2022 r. ujawniona została śmierć mojego Ojca Jerzego raJperta

19-latek trafił do aresztu, grozi mu 12 lat więzienia

Nosz

koncku

wele

minij

FELIETON NOWIN Jak dodatek węglowy zweryfikował obywatelską postawę społeczeństwa

JSW z nową instalacją. Będzie więcej węgla dla przemysłu

Artur MArcisz

Pełna luk i nierealnych założeń ustawa o tzw. dodatku węglo wym do cna obnażyła niechluj ność i naiwność ministerialnych urzędników odpowiedzialnych za jej przygotowanie. A społe czeństwo bez miłosierdzia chce wykorzystac okazję by zdobyć kilka dodatkowych tysięcy zło tych.

Skąd się wzięły problemy? Rząd zamierza przezna czyć na realizację dodatku 11,5 mld zł. Rychło może się okazać, że tych pienię dzy zabraknie. Bo ustawa daje spore pole inwencji. Po pierwsze dodatek nie jest przyznawany na zamiesz kałą nieruchomość, ale na gospodarstwo domowe. I co? Nagle okazuje się, że w domach jednorodzinnych, w których mieszka np. czte rosobowa rodzina, są... trzy gospodarstwa domowe. Bo mama z tatą tworzą jedno gospodarstwo, drugie tworzy 19-letni syn, a trzecie 21-let nia córka. Ustawodawca nie doprecyzował, co oznacza pojęcie gospodarstwa do mowego, a przede wszyst

Słyszałem jak jeden z urzędników Ministerstwa Środowiska i Klimatu, tłuma cząc kłopoty z wdrożeniem w życie dodatku węglowe go, przyznał, że liczył na „obywatelską postawę spo łeczeństwa”. Po czym dodał, że nieunikone będą uszczel nienia ustawy. A wszystko to w sytuacji kiedy tysiące Pola ków od 16 sierpnia dosłow nie zatkało miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej, w których z reguły przyjmo wane są wnioski o wypłatę dodatku.

kim kto ma to weryfikować. Szybko też się okazało, że nie do końca pisano prawdę w deklaracjach składanych do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Jak wieść niesie, dość masowo owe deklaracje są obecnie korygowane przez osoby, które je złożyły (obowią zek składanie deklaracji do CEEB minął 30 czerwca tego roku), a właściwie składane są na nowo. Bo nagle wielu właścicielom nieruchomości przypomniało się, że jednak nie ogrzewają domu głównie prądem a... kozą na węgiel. Albo swój piec zasilają jed nak nie drewnem, a węglem właśnie. Te korekty biorą się z tego, że dodatek węglowy wypłacany jest w przypadku kiedy kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia wę glowa albo piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane są wę glem kamiennym, brykietem

lub peletem zawierającymi co najmniej 85 proc. węgla kamiennego. Urzędnikom z ministerstwa środowisko i klimatu zrobiło sie więc gorąco. Bo owe 11,5 mld zł starczy na wypła tę dodatku węglowego dla około 3,8 mln gospodarstw domowych. Szybko może się okazać, że nagle tych „gospodarstw” uprawnio nych do otrzymania dodat ku jest znacznie więcej, może dwukrotnie, a może jeszcze więcej. A przecież wkrótce ma zostać wprowadzony tzw. dodatek energetyczny dla gospodarstw korzysta jących z biomasy, drewna, oleju opałowego i gazu. Stąd już pojawiły się zapowiedzi uszczelnienia ustawy. Usta wodawca najwyraźniej zwąt pił w obywatelską postawę społeczeństwa. A raczej po prostu przygotował bubel, który został przez społeczeń stwo ekspresowo zweryfiko wany.

200 procent podwyżki dla

mieszkańców osiedli?!

Dostaliście Państwo podwyżkę cen za ogrze wanie w tym roku? O ponad 60 procent? Czy wiecie, że to nie koniec? Rząd obiecał, że podwyżka za ogrzewanie nie przekroczy 42 proc. Róż nica miała zostać pokry ta z budżetu państwa, tak jak wszystkim pozosta łym ciepłowniom. Tym czasem nawet nie objął gwarancją ceny, miesz kańców Śląska. Skąd te drastyczne podwyżki?

2 września Sejm głosami posłów Prawa i Sprawie dliwości przyjął ustawę o udzieleniu wsparcia od biorcom ciepła. Wydawa łoby się, że w świetle prawa wszyscy zostaną potrakto wani sprawiedliwie. I tu taj zaskoczenie! Zamiast chronić, zapisy ustawy uderzają w mieszkańców osiedli, członków spół

dzielni mieszkaniowych! Ustawowe rozwiązania spo wodują podwyżki znacznie wyższe niż obiecane wcze śniej przez rząd. Okazuje się, że ustawa wyklucza dużą część Pola ków korzystających z ciepła systemowego wykorzystu jącego węgiel. Dotyczy to przede wszystkim miesz kańców Śląska. Bo przegło sowany ostatnio przez PiS projekt ustawy, który wpro wadza mechanizm dopłat do ciepłowni nie spowodu je obniżki cen za ogrzewa nie, w świetle obowiązujący taryf na Śląsku. Temat ten wielokrotnie podnosiłem na posiedzeniach Sejmu oraz podczas prac nad usta wą w komisjach. Jak alarmują i piszą pre zesi śląskich spółdzielni do premiera: „przedstawiony projekt ustawy w postaci regulacji i zamrożenia cen

REGION Jastrzębska Spółka Węglowa, któ ra jest największym producentem węgla koksowego w Europie oraz spółka Haldex wspierają polską energetykę.

W kopalni Knurów-Szczygłowice w Ruchu Szczygłowice uruchomiono 1 września insta lację do produkcji granulatu energetycznego, to druga tego typu instalacja działająca na potrzeby JSW. Dzięki nowej instalacji Spółka do końca roku wyprodukuje ponad 130 tysięcy granulatu energetycznego, który posłuży do zwiększenia ilości mieszanek węgla do celów energetycznych, który w całości zasili energety kę zawodową i cieplną. - Jesteśmy firmą, której głównym produktem jest węgiel koksowy. Ale w związku z ogromnym popytem na węgiel do celów energetycznych staramy się wyjść na przeciw oczekiwaniom i m.in. dlatego urucho miliśmy dziś instalację do produkcji granulatu energetycznego. To już druga instalacja, z któ rej korzysta Jastrzębska Spółka Węglowa – po wiedział Tomasz Cudny, prezes JSW. Instalacja w Ruchu Szczygłowice została wybudowana w zaledwie trzy tygodnie. Jej właścicielem jest spółka Haldex S.A z Katowic, która ma naj większe na polskim rynku doświadczenie w produkcji granulatu. Spółka Haldex dysponuje pięcioma takimi instalacjami. Jastrzębska Spół ka Węglowa dostarcza materiał do produkcji granulatu i jest jego właścicielem. Spółka Hal dex jest w tym przypadku usługodawcą. (ska)

ciepła, nie ma absolutnie nic wspólnego z ochroną gospodarstw domowych przed niekontrolowanym wzrostem cen. Zamiast ochrony, naszych miesz kańców czekają solidne podwyżki, tym razem w ustawowym majestacie pra wa, pozwalając Prezesowi Urzędu Regulacji Energe tyki na podniesienie cen do ustawowego poziomu.” Zgodnie z wyliczeniami za rządów spółdzielni zakres podwyżek może sięgnąć nawet 200 proc.! Mieszkań cy Śląska będę musieli całą podwyżkę zapłacić z wła snej kieszeni. Nie skorzy stają z pomocy państwa jak inni. Przecież od początku roku podwyżka za ogrze wanie sięgnęła już ponad 60 proc. Gdzie więc ta de klaracja minister Klimatu i Środowiska „podwyżka nie większa niż 42 proc.”? Byłem ogromnie zdziwio ny, że żaden z posłów Prawa i Sprawiedliwości z naszego regionu, nie znalazł w sobie na tyle odwagi, aby poruszyć ten problem. Ustawa trafiła do Senatu, który zgłosił sze reg poprawek, składanych

w Sejmie przez Platformę Obywatelską. Niestety po słowie PiS pozostali nie wzruszeni na argumenty i apele prezesów spółdzielni oraz mieszkańców bloków wielorodzinnych, przegło sowali ustawę bez uwzględ nienia tych poprawek.

Ustawa ta gwarantu je jeszcze jedno kolejny sztuczny podział i sortowa nie Polaków na tych, któ rzy coś od rządu dostają, i na tych którzy zostają z niczym. Przecież to ci sami Polacy. Wielu z nich ma emeryturę w wysokości 1 tys. zł, żyje z dużymi kredy tami, z ogromną trudnością wiąże koniec z końcem. To również ci, których dopadło ubóstwo energetyczne!

Pan premier zapomniał, że jest posłem ze Śląska, wyrażając zgodę na tak niesprawiedliwą społecz nie ustawę. Czy mieszkań cy Śląska nie zasługują na szansę, aby ogrzać mieszka nia za uczciwe pieniądze? Czemu mają być pozbawie ni wsparcia, które otrzymu ją pozostali Polacy?

Krzysztof Gadowski,

TeksT sponsorowany

Koleje Śląskie zaprosiły na dzień otwarty SYMULATOR ZROBIŁ FURORĘ

W Katowicach odbył się dzień otwarty Kolei Śląskich. Pasjonaci pociągów mieli wyjątkową okazję, aby zobaczyć od środka pracę lokalnego przewoźnika, zajrzeć pod pociąg, wejść do kabiny pociągu Elf oraz odwiedzić jedyny w Polsce symulator dla maszynistów.

Dzień otwarty rozpoczął się na dworcu w Katowicach, gdzie po podróżnych podjechał specjalny skład.

Po weryfikacji (przed udziałem w dniu otwartym obowiązywały zapisy, bo liczba miejsc była ograniczona), uczestnicy przejechali do bazy Kolei Śląskich.

Tam w pierwszej kolejności spotkali się z maszynistą i kierownikiem pociągu, mając możliwość wejścia

do kabiny lokomotywy i wysłuchania ciekawostek o pracy w pociągach pasażerskich. Po zwiedzeniu składu od środka, uczestnicy wycieczki weszli do hali, ze względów bezpieczeństwa zakładając kamizelki odblaskowe i kaski.

Kolejnym punktem wydarzenia był symulator pociągu dla maszynistów. Na wielu właśnie ta wyjątkowa w skali kraju maszyna zrobiła największe wrażenie.

Uczestnicy nie tylko mogli obejrzeć symulator, ale także pokierować wirtualnym pociągiem. Instruktorzy nie szczędzili oczywiście wirtualnych przeszkód podczas takiej przejażdżki. Pojawiło się więc drzewo na torach, padający śnieg i łoś, który za nic w świecie nie chciał zejść z torów. Symulator szczególnie zapadł w pamięć najmłodszym uczestnikom dnia otwartego.

Zobaczyli dół pociągu Po emocjach związanych z kierowaniem pociągiem, kolejnym punktem wycieczki było zwiedzanie pociągu od spodu. Nie zabrakło wielu pytań technicznych, m.in. o hamulce i elektromagnesy. Dolna część pociągu zrobiła spore wrażenie na dorosłych uczestnikach wydarzenia. Ostatnim punktem było stanowisko bezpieczeństwa, na którym ekspert Kolei Śląskich szczegółowo opowiedział o zastosowanych w pociągach rozwiązaniach, zwiększających bezpieczeństwo podróżnych. Nie zabrakło nawiązań do głośnych katastrof kolejowych, po których wprowadzono wiele nowych rozwiązań, stosowanych obecnie w najbardziej zaawansowanym technolo-

gicznie taborze Kolei Śląskich.

Będą to długo wspominać Uczestnicy wycieczki nie kryli satysfakcji z możliwości zerknięcia „za kulisy” pracy Kolei Śląskich.

Każdy z podróżnych otrzymał na pamiątkę gadżety Kolei Śląskich.

– Koleje Śląskie świetnie przygotowały się do dnia otwartego. Było to dobrze zorganizowane, a największe wrażenie zrobił na nas symulator. Przejechanie łosia pociągiem zapada w pamięć,

ale na szczęście żaden łoś w tym nie ucierpiał. Mieliśmy też okazję dowiedzieć się, jak na co dzień wygląda dbałość o bezpieczeństwo. Jako pasażerowie tego nie widzimy, ale to wiele naczyń połączonych ze sobą, aby wszystko działało –

powiedział, już wracając z powrotem na katowicki dworzec Andrzej Pawłowski, który z rodziną przyjechał z Żor.

– Mnie bardzo podobały się zagadnienia związane z podwoziem. Żeby tam dotrzeć, albo trzeba się położyć na torach i ryzykować, czego nikomu nie polecam, albo przyjechać do Kolei Śląskich i zobaczyć to od tzw. kuchni – przyznał pan Florian z Tychów, który na dzień otwarty przyjechał z synem Krzysztofem i żoną Beatą.

Dzień otwarty dla uczestników zakończył się tam, gdzie się rozpoczął – na peronie 4. Dworca Kolejowego w Katowicach, ale w pamięci pozostanie na długo. (ska)

Spore wrażenie zrobiła możliwość obejrzenia pociągu „od dołu” Na stanowisku bezpieczeństwa można było dowiedzieć się wielu ciekawostek

Uczestnicy dnia otwartego Kolei Śląskich mieli okazję zobaczyć pracę kolejarzy „od kuchni”

Uczestnicy Dnia Otwartego przejechali do zajezdni Kolei Śląskich z dworca w Katowicach

FOT. S. KAMCZYK

Największą atrakcją był symulator szkoleniowy dla maszynistów

Zbierasz grzyby? Pamiętaj o zasadach panujących w lesie!

REGION Zbieranie grzybów wiąże się z wieloma atrakcjami. Czas spędzony w lesie zawsze jest pożyteczny i ma ogromny wpływ na organizm. Odpoczywamy psychicznie i fizycznie. Pamiętajmy jednak, że w lesie jesteśmy gośćmi i musimy dostosować się do tej rzeczywistości. Ponadto, łamiąc przepisy, narażamy się na odpowiedzialność karną.

Okazuje się bowiem, że często nie potrafimy zachowywać się w lesie odpowiednio, a nasza obecność powoduje straty i zniszczenia. Wyjaśnijmy zatem, jak powinno wyglądać nasze prawidłowe zachowanie i czego zabraniają przepisy.

Czy można wjechać do lasu pojazdami mechanicznymi?

Łamanie prawa w lesie można podzielić na dwie części. Jeżeli wartość szkód nie przekracza 500 zł to mówimy o wykroczeniu, jeżeli zaś przekracza powyższą kwotę wtedy dochodzi już do przestępstwa i kary są

znacznie większe i wiążą się przekazaniem sprawy do prokuratury.

O tym, że grzybiarze (oczywiście nie wszyscy) mogą zrobić wiele szkód, podkreślają sami strażnicy leśni. Zacznijmy jednak od podstawowej sprawy tj. wjeżdżania na tereny leśne pojazdami.

– Wjazd do lasu pojazdami mechanicznymi, jak np. samochód, quad czy motocykl już jest złamaniem prawa. Zgodnie z przepisami jest absolutny zakaz tego typu aktywności. Na obszarach lasów państwowych są wyznaczone specjalne miejsca parkingowe, na których można zostawić pojazd. Korzystajmy z tych rozwiązań pamiętając, że przyroda to nasze wspólne dobro, a zniszczenia mogą być nieodwracalne – mówi Kazimierz Szweda, komendant straży leśnej w Rybniku.

Jak wygląda sprawa związana z rowerami? Jak zaznaczają strażnicy, można poruszać się po drogach leśnych rowerem pod warunkiem, że nie niszczy się środowiska. Zdarzały się przypadki, że osoba trzymająca ręką rower chodziła po uprawach leśnych szukając grzybów i przy okazji niszcząc wszystko na swojej drodze, tłumacząc że ro-

wer jest zbyt wartościowy aby zostawić go na leśnym parkingu.

Wchodzenie do miejsc zabronionych

To zagadnienie reguluje ustawa o lasach (rozdział 5, art.26). – Niedopuszczalne jest również wchodzenie w ostoje zwierzyny czyli teren, na którym w dzień bytują jelenie, dziki, sarny. Jest to gęsty teren pod względem drzew, tak zwane młodniki. Zazwyczaj teren jest oznaczony i ciężko tam wejść, ale niestety grzybiarze nie przestrzegają zakazu. Wiąże się to z wypadkami na drogach. Zwierzyna spłoszona ucieka w szale i wpada pod koła samochodu albo sprzęt rolniczy – przekazuje Adam Kozik z rybnickiej straży leśnej.

Wchodzenie do upraw leśnych również jest zabronione. – Uprawy leśne to drzewa do 4 m wysokości na specjalnym terenie. Zabronione jest też zbieranie grzybów na tym terenie. Kolejnym błędem jest wchodzenie do stref grodzonych siatką leśną. Niektórzy specjalnie przedostają się w ten rejon, licząc na większe zbiory. Warto tu zaznaczyć, że za takie wykroczenie wartość mandatu jest do 500 zł – dodaje Kozik. Warto również w tym

momencie podkreślić, że zbieranie grzybów nie daje uprawnień do jakiegokolwiek niszczenia grzybów niejadalnych, drzew, krzewów czy innych roślin. Nie niszczmy też grzybni. Tego typu zachowanie jest szkodliwe i może się skończyć mandatem.

Kolejną sprawą są śmieci. Pamiętajmy, że w lesie jesteśmy gośćmi i wszelkiego rodzaju pozostałości po naszym bytowaniu należy zabrać ze sobą. To od nas zależy czy lasy będą czyste.

Jak się ubrać do lasu?

Na pewno trzeba rozróżnić ubiór plażowy od leśnego. Zdarzają się jednak grzybiarze w klapkach i spodenkach. Sytuacja ta może być bardzo groźna. Las stanowi również zagrożenie dla człowieka. Warto mieć stosowne buty, które uchronią nas przed ukąszeniem węży, długie spodnie i koszulę. Nakrycie głowy również jest bardzo ważne chroni nas przed kleszczami, komarami i zwyczajnie pomaga. Grzyby zaś należy zbierać do worków i pojemników, które nie są wykonane z plastiku. Najlepiej wykorzystać kosze wykonane z drewna lub worki szmaciane. Na dłuższą wyprawę zabierzmy też napoje i jedzenie. Fryderyk Kamczyk

Czy grzyby można sprawdzić w Sanepidzie?

W Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Wodzisławiu Śląskim można skorzystać z porad w zakresie kwalifikacji grzybów w godzinach pracy stacji tj. od 7.30-15.05. Jednakże w związku z tym, że jedna osoba posiada uprawnienia grzyboznawcy zaleca się wcześniejszy kontakt telefoniczny. Do identyfikacji należy przynosić wyłącznie grzyby świeże, wykręcone w całości z podłoża. Porady są dokonywane bezpłatnie. Nie wydaje się natomiast atestów (odpłatnych) na grzyby świeże i suszone przeznaczone do handlu. Sanepid przypomina o podstawowych zasadach bezpiecznego grzybobrania:

Nie należy zbierać:

• grzybów, których dobrze nie znamy,

• zbyt młodych owocników, u których jeszcze nie są widoczne cechy gatunkowe,

• grzybów zbyt starych i przejrzałych– mogą spowodować nieswoiste zatrucie pokarmowe,

• grzybów, które rosną w rowach, na skraju lasu czy w okolicach skupisk odpadów, ponieważ grzyby wchłaniają ze swojego otoczenia metale szkodliwe dla zdrowia i inne zanieczyszczenia.

Ponadto:

• Nie identyfikuj grzybów na podstawie smaku, zabarwienia po przecięciu, zabarwienia cebuli podczas gotowania.

• Zbierając tylko grzyby rurkowe zmniejszasz ryzyko zatrucia – wśród grzybów blaszkowych są śmiertelnie trujące.

• Zbieraj grzyby wyłącznie do wiklinowych koszy lub pojemników, które przepuszczają powietrze – w foliowych torbach grzyby się zaparzają, co przyspiesza ich psucie.

• Grzyby są ciężkostrawne, dlatego nie zaleca się podawania potraw z grzybów dzieciom, kobietom w ciąży i karmiącym, osobom starszym, osobom z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego.

• Kupując grzyby poproś o okazanie atestu.

Szymon Kamczyk. Jak poże gnali cię w Nevadzie?

Filip Rajpert. Zorganizowaliśmy małe spotkanie, gdzie było sporo emocji, uścisków, łez. To wszyst ko zbiegło się z zakończeniem roku szkolnego. W straży moja komendantka zorganizowała dla mnie i mojego kolegi imprezę po żegnalną. Ze szkoły podjęła mnie samochodem operacyjnym i na sy gnałach przyjechaliśmy do remizy.

Tam już czekała goszcząca mnie ro dzina ze sporą częścią jednostki i znajomych ze szkoły. Były lody. To typowo amerykańskie, aby razem z tortem podawać lody. Potem przed samym odjazdem zorganizowano mi odrębną imprezę pod nazwą „Filip w końcu wyjeżdża party”. Zebrała się cała jednostka. Był ko

Filip wrócił z ameryki

Przy pożegnaniu było sporo emocji

mendant dystryktu, który nie był w stanie powstrzymać łez. Przytu lił mnie i przeprosił, że się rozkleił. Jego zastępczyni przyniosła na stępnie mój hełm, który tam zdoby łem, kończąc akademię stanową. Powiedziano mi, że hełm jest dla mnie, a w remizie zawsze czekać będzie na mnie miejsce. Hełm ma mi przypominać, że jestem w sta nie osiągnąć wszystko.

Można powiedzieć, że stałeś się ich maskotką?

Kiedy jeździłem karetką i miałem kontakt z pacjentami, wielu reago wało takim spokojem. Wbrew po zorom określenie „maskotka” ma więcej sensu niż by się wydawało. Potrafiłem zainteresować pacjen tów opowieściami o Europie. Była jedna pani z podejrzeniem zawa łu, a całkowicie uspokoiła się, kiedy powiedziałem skąd jestem. Zaczęła mi zadawać pytania i tak zleciała nam cała droga do szpitala, gdzie otrzymała pomoc i wszystko do brze się skończyło. Większość osób stamtąd nigdy nie była w Europie. Najczęstszym pytaniem, które za dawali, było to, czy ser u nas też jest żółty. (śmiech)

Czy po powrocie udało Ci się odnaleźć w starej rzeczywisto ści?

Nie liczyłem na to, że po powro cie taki zwrotny wstrząs kulturo wy będzie tak wyraźny. Niektóre rzeczy mnie dziwiły, np. jak blisko siebie ludzie stoją w kolejce w sklepie. W Stanach ludzie bardzo mocno cenią sobie przestrzeń oso bistą, dlatego nawet w kolejce sto ją w kilkumetrowych odstępach.

Jak przyjęli Cię w macierzystej jednostce, czyli OSP Żory?

Bardzo ciepło. Niestety, wszyst kie certyfikaty, które zdobyłem w Stanach, nie są u nas respektowa ne. Tam udało mi się ostatecznie podjąć pracę jako strażak stano wy. U nas zaczynam więc kurs podstawowy OSP, a tuż po moim przyjeździe zostałem skierowany na kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy, aby zostać ratownikiem. Dorobiłem się na powitanie nawet własnego piaskowego Nomexa (umundurowanie używane przez strażaków podczas akcji red.).

Jakie plany edukacyjne, bo skończyłeś już szkołę w Miarce

oraz w Stanach?

W tym roku już za późno, aby podjąć studia, ale wybieram się niebawem na Uniwersytet Ślą ski i Uniwersytet Jagielloński, aby przedstawić dokumenty i porozmawiać o możliwościach. Będę też pracować jako asystent lekarza, bo moim celem jest na uka medycyny. Mam plan, aby pracować w karetce jako lekarz, a docelowo chciałbym trafić do Lotniczego Pogotowia Ratunko wego.

Czyli nie obawiasz się najcięż szych przypadków…

Dokładnie. Ze Stanów pozosta ną mi w pamięci zdarzenia, do których jechaliśmy. Była to m.in. próba samobójcza, kiedy osoba strzeliła sobie w głowę ze strzelby. Fragmenty ciała były wszędzie. To było druzgocące.

A jakie masz odczucia, porównując służbę zdrowia w Stanach i u nas?

Zawsze czekanie u nas w kolej kach do specjalistów wydawa ło mi się śmieszne. W zasadzie nadal jest to dziwne, ale różnica

jest taka, że u nas po tych kilku miesiącach czy dwóch latach do kardiologa, wizyta się odbywa. W Stanach nie ma tego obowiąz kowego systemu zdrowotnego. Działa tam ścisły kapitalizm. Pro blem polega na tym, że osoby bez ubezpieczenia mogą otrzymać pomoc, ale potem zostają z dłu giem na całe życie. Dochodzi tam do sytuacji, że ludzie tracą domy, bo musieli przejść operację. Szpi tale są prywatne, pomoc me dyczna też. W Yerington pomoc medyczna należała do straży po żarnej. Nie zostawialiśmy nikogo na boku drogi po wypadku, bo nie mógł zapłacić, ale z tego co sły szałem, bywały takie przypadki z firmami prywatnymi. Dlatego, wbrew pozorom, nasz polski sys tem opierający się na socjalizmie, jest mimo wszystko lepszy. Daje duże poczucie bezpieczeństwa.

Życzę więc realizacji Twoich planów i dalszego spełniania marzeń.

Część już się spełniła, a do reszty mam zamiar dojść. Gdyby coś nie wyszło, zawsze jest plan B po wrót do Stanów.

Osierocone dzieci górników z Żor i Jastrzębia

otrzymają pieniądze z województwa

Sejmik województwa

śląskiego podjął decy zję o przeznaczeniu 420 tys. zł dla 42 dzieci, które straciły rodzica wskutek kwietniowych katastrof w kopalniach „Pniówek” i „Zofiówka”. Aż 14 dzieci z Żor i 12 z Jastrzębia-Zdro ju otrzyma pomoc pienięż ną.

Łącznie 420 tys. zł, czy li po 10 tys. zł dla każdego osieroconego dziecka, to wsparcie finansowe, o któ rym zdecydowali w ponie działek 26 września radni sejmiku województwa. Pieniądze z wojewódzkiego budżetu zostaną przekaza

ne w formie dotacji celowej do lokalnych samorządów, które rozdysponują środ ki poprzez swoje jednostki do poszczególnych rodzin.

W ten sposób do miasta Żory trafi 140 tys. zł. Do Jastrzębia-Zdroju 120 tys. zł, do Pszczyny 50 tys. zł, do gminy Stryszawa 30 tys. zł, po 20 tys. zł do Mszany, Zebrzydowic i Skoczowa, a także po 10 tys. zł do Stru mienia i Suszca.

Wypadki te spowodowa ły, że rodziny ofiar znalazły się w bardzo trudnej sy tuacji życiowej. Szczegól nie dotyczy to dzieci ofiar, dla których utrata rodzica

wiąże się z długofalowy mi negatywnymi skutkami natury emocjonalnej i ma terialnej czytamy w uza sadnieniu uchwały sejmiku.

Radni zdecydowali o przyznaniu zasiłku celo wego w wysokości 10 tys. zł na każde dziecko w ro dzinie (także w wieku 18 26 lat, jeżeli pozostawało na utrzymaniu/prowadzi ło wspólne gospodarstwo ze zmarłym i kontynuuje naukę). Opracowane zo staną zasady przyznawania wsparcia, które znajdą swo je odzwierciedlenie w umo wach zawartych pomiędzy Województwem Śląskim

a jednostkami samorządu terytorialnego, na terenie których mieszkają dzie ci ofiar wypadków w ww. kopalniach. Środki na ten cel zostaną zabezpieczone w budżecie Województwa Śląskiego na 2022 rok. Będą one przekazane na podsta wie umów zawartych po między Województwem Śląskim a jednostkami sa morządu terytorialnego.

Pomoc, w formie zasiłków celowych z tytułu zdarzenia losowego, zostanie wypła cona przez poszczególne ośrodki pomocy społecz nej. Zasiłki zostaną prze znaczone na sfinansowanie

wydatków mających na celu zaspokojenie niezbędnych potrzeb dzieci, bo jak zapi sano w uchwale, w wielu przypadkach śmierć rodzica wiązała się z utratą podsta wowego dochodu rodziny.

Katastrofa w kopalni „Pniówek” w Pawłowi cach, gdzie pod ziemią przez wybuchy metanu zginęło 5 górników i 7 ra towników oraz wstrząs w kopalni „Zofiówka”, gdzie utracono kontakt z 10 pra cownikami były najgor szym tygodniem w polskim górnictwie od lat. Niestety po kilkudniowej, trudnej i niebezpiecznej akcji ratow

niczej na poziomie 1000 m w kopalni „Pniówek” sztab kryzysowy podjął decyzję o przerwaniu akcji i zata mowaniu chodnika w naj bardziej niebezpiecznym rejonie. Tym samym szanse na ocalenie wszystkich po zostałych pod ziemią gór ników i ratowników zostały pogrzebane. Trzy dni po ka tastrofie w KWK „Pniówek” doszło do kolejnego tragicz nego zdarzenia. W kopalni „Borynia-Zofiówka” (Ruch Zofiówka) nastąpił wstrząs wysokoenergetyczny. W za grożonym rejonie na pozio mie 900 m utracono kontakt z 10 górnikami. (ska)

Zakończyła się roczna przygoda żorzanina Filipa Rajperta, który dzięki programowi FLEX miał okazję wyjechać do miasteczka Yerington w stanie Nevada, gdzie uczył się w miejscowej szkole i pracował na zasadzie wolontariatu w lokalnej jednostce straży pożarnej. Teraz, po powrocie, opowiada żorskim uczniom o tym, jak mogą pójść w jego ślady.

Filip Rajpert podczas zakończenia roku szkolnego w Yerington

Powstało jedyne w regionie Przedszkole Montessori

5 września w Korni cach rozpoczęły się zajęcia w Przedszkolu Montessori, które powstało z inicjaty wy Mateusza Kłoska, prezesa i właściciela firmy Eko-Okna S.A. W placówce docelowo powstanie 100 miejsc dla przedszkolaków i 30 w żłobku. Zajęcia prowadzone są meto dą Marii Montessori.

Placówka Montessori w Kornicach to kompleks 5 budynków połączonych korytarzami, a otoczenie zostało zaprojektowane w taki sposób, aby umożli wić dzieciom samodzielną pracę. – W naszym przed szkolu kierujemy się peda gogiką Marii Montessori. Nie jest to nowa metoda – jest znana od ponad 100 lat. Wdrażamy ją u siebie w pełni jako jedna z pierw szych placówek na Śląsku – mówi Natalia Majewska, dyrektorka przedszkola. Ideą przedszkola jest to, aby dzieci czuły się w nim jak w domu. – Dbamy o domową atmosferę – sta ramy się, aby w powietrzu unosił się zapach domowe go ciasta, a dzieci czuły się tutaj przede wszystkim bez piecznie – dodaje.

O co chodzi w Montessori?

Skąd wywodzi się meto da Montessori i kto ją wy myślił? Ponad 100 lat temu włoska lekarka w biednej dzielnicy Rzymu założyła szkołę. Tym samym Maria Montessori, o której mowa, będąc jedną z pierwszych kobiet lekarzy, stała się także pionierką nowej me tody wychowawczej. Przez ponad 50 lat pracowała z dziećmi bez względu na ich rasę, narodowość i ma jętność. Była pedagogiem i antropologiem. Stworzona przez nią pedagogika jest

oparta na dokładnej obser wacji dzieci oraz zindywi dualizowanym podejściu do każdego z nich.

Dzięki metodzie Mon tessori dzieci stają się: skoncentrowane na swo ich zadaniach, dążące do samodzielności, budujące wiarę w siebie i z ufnością patrzące na świat. Są odpo wiedzialne, współczujące i empatyczne, a także chętne do pomocy i wykazujące się dużą inicjatywą społeczną. Dzieci montessoriańskie to dzieci pełne cierpliwo ści i wytrwałości. To dzie ci, które wiedzą, czym jest szacunek i honor, i umieją ce to wyrazić wobec siebie i innych.

Metoda Montessori po lega na tym, że postrze gamy dzieci jako osoby samodzielne, sprawcze i samostanowiące o sobie. Im więcej wolności damy dzieciom, tym bardziej sa modzielne się staną. – Da jemy dzieciom swobodę – nie ograniczamy ich, czy li nie mówimy rzeczy typu: „Mama wytrze ci buzię” lub „Mama założy Ci buty”, ale dajemy dzieciom prze strzeń do samodzielnego działania, zauważania oraz doświadczania – opowiada Natalia Majewska.

Przełomowe zdanie, które Maria Montessori usłyszała kiedyś od pewnej dziew czynki brzmiało: „Pomóż mi zrobić to samodzielnie” – I tak naprawdę to jest kwin tesencja pedagogiki Mon tessori – dajemy dzieciom przestrzeń do rozwoju – tłu maczy Natalia Majewska.

Sala, gdzie odbywają się zajęcia, wygląda jak świat dorosłych ludzi widziany z lotu ptaka, czyli wielkością dostosowany do dzieci. –Mamy aneks kuchenny, do którego dzieci sięgają bez żadnych przeszkód, rów nież w łazienkach umywal ki są takiej wysokości, aby dzieci swobodnie mogły z nich korzystać – mówi. Dzieci mają czas na pracę własną, lekcje ciszy, do świadczenia, kontakt z na turą, sensorykę, rozwijają się muzycznie i sportowo.

Metoda Montessori za kłada, iż każdego dnia w ramach zajęć wychodzi się na zewnątrz, niezależnie od aury. – Wychodzimy na dwór niezależnie od pogo dy, dlatego poprosiliśmy rodziców, aby przygotowa li i zostawili w szafkach cie plejsze ubrania dla dzieci, kombinezony czy kalosze. Dookoła placówki mamy zabudowany plac zabaw, będzie też mini zoo i ogró dek warzywny, gdzie dzie ci będą sadzić rośliny i dbać o nie. Jest również ścieżka do jazdy na rowerkach bie gowych – tłumaczy Natalia Majewska.

Indywidualne podejście

W przedszkolu nie ma ogólnych planów rozwojo wych, do każdego dziecka podchodzi się indywidual nie. – Metoda Montessori to program, który bardzo służy również dzieciom z niepełnosprawnościami lub wadami rozwojowy mi – tłumaczy Natalia Ma

Eko-Okna z nową kampanią. Pracownicy na billboardach

jewska. Dodaje, że dzieci po całym dniu nie są prze bodźcowane, co nieraz ma miejsce w tradycyjnych przedszkolach. W życiu co dziennym dzieci są wysta wione na działanie dużej ilości bodźców. – W na szym przedszkolu szanuje my czas pracy i polaryzacji uwagi dzieci, zatem cisza oraz spokój panujący w placówce jest jednym z na szych priorytetów. – mówi Natalia. Jak tłumaczy, dla dzieci ważna jest rutyna. Dlatego plan dnia jest sta rannie ułożony i powtarzal ny.

Wspieranie naturalnego rozwoju W przedszkolu Montes sori nie ma zabawek, do jakich jesteśmy przyzwy czajeni. – Dziecko nie znaj dzie u nas plastikowych, grających czy popularnych zabawek. U nas przedmio ty służące do pracy dzieci nazywamy materiałami rozwojowymi – tłumaczy Natalia Majewska.

Materiałów rozwojowych jest w przedszkolu ponad 500 i są podzielone na 5 działów: życie codzienne, kosmos (ten dział to m.in. nauki przyrodnicze), ma tematyka, sensoryka, ję zyk. Każdy dział ma za zadanie rozwijać dziecko w określonym obszarze. – Dla przykładu, w dziale życia codziennego dzieci uczą się przelewać, prze sypywać. Te materiały są indywidualnie prezento wane wcześniej przez na uczyciela. Przedszkolak ma prezentację zazwyczaj raz, ale jeśli nauczyciel za obserwuje, że dziecko uży wa materiału niezgodnie z przeznaczeniem, dokonuje prezentacji ponownie – tłu maczy Natalia Majewska. Materiały rozwojowe mają za zadanie m.in. przygoto wać dzieci do nauki pisania i czytania, ale to także tre ning koncentracji. Z dzieć mi dużo rozmawia się także na temat emocji i oswaja je z nimi.

Agata Paszek

W regionie pojawiły się billboardy zachęcające do pracy w Eko-Okna S.A. Widać na nich pracow ników prezentujących konkretne korzyści, jakie daje im pracodawca.

Na banerach można zo baczyć osoby pracujące w firmie, które postanowiły wesprzeć swojego pra codawcę w zachęceniu mieszkańców regionu do podjęcia pracy w kornic kiej fabryce stolarki. – To miłe, kiedy jadę do pracy i widzę siebie na banerach, a znajomi, którzy też je widzieli, wysyłają mi po zytywne wiadomości –mówi Bartłomiej Mielnik,

koordynator działu stan daryzacji wizerunku.

Kampania wymienia benefity, m.in darmowe dojazdy, bony urodzino we, becikowe i wyprawki dla dzieci, przyzakładowe przedszkole, różne dodat ki finansowe i stołówki.

Firma dopłaca do zakupu paliwa, karty MultiSport, czy nawet posiłków. – W naszej firmie działa 8 sto łówek, a dania są przy gotowywane na miejscu. W bogatym menu każdy znajdzie coś dla siebie –mówi Joanna Chryczyk, kierownik gastronomii w Eko-Okna S.A.

Miłosz Szostak

Eko-Okna budują osiedle

Ruszyła budowa osiedla niedaleko fabryki Eko -Okna S.A. w Kornicach. Zostanie oddane do użyt ku w czerwcu 2023 r.

Powstaje tam 28 dwupo ziomowych budynków w zabudowie szeregowej i bliź niaczej, których powierzch nia użytkowa wyniesie 115,80 m2. Każda rodzina

będzie miała do dyspozycji podjazd, taras i prywatny ogród. Domy będą ogrze wane pompą ciepła, a osie dle będzie posiadało własną oczyszczalnię ścieków. Budynki staną tuż obok otwartego niedawno przed szkola – innej inwestycji fir my Eko-Okna S.A.

Adam Wita

n Przedszkole Montessori w Kornicach to kompleks 5 budynków. Dzieci mają również do dyspozycji plac zabaw, miejsce do jazdy rowerkami biegowymi, mini zoo i ogródek warzywny.

n Dobór osób na billboardy nie był przypadkowy. Darmowy transport promuje Ewa Wolniak, kierowczyni firmowego autobusu.

n Dogodna lokalizacja osiedla umożliwia sprawny dojazd do Raciborza (10 km). Więcej informacji na www.eko-invest.pl

Renata Reszka z Fundacji Nasze Dzieci: Czasem wsparcie emocjonalne jest o wiele ważniejsze niż finansowe

– Adam Wita: Z jakimi problemami najczęściej zgłaszają się do Ciebie lu dzie?

– Renata Reszka: Problemy najczęściej dotyczą niepeł nosprawności. Kiedy rodzi się dziecko niepełnospraw ne, ja podpowiadam, w jaki sposób można załatwić, np. orzeczenie o niepełno sprawności lub dofinanso wanie na zakup sprzętu. W wielu przypadkach jest to pomoc w przygotowaniu dokumentów.

– A.W.: Jakie jeszcze pi sma pomagasz pisać?

– R.R.: Różnego rodzaju po dania i wnioski do sądu, np. o podział majątku po zmar łym czy o alimenty. Dla wie lu osób są to trudne rzeczy, bo nie mają na co dzień do czynienia z pisaniem takich pism. Mi jest zdecydowanie łatwiej, bo „siedzę” w tych tematach. Nie zawsze więc trzeba od razu kierować się do prawnika i płacić za sporządzenie takich doku mentów.

– A.W.: Od orzeczenia o niepełnosprawności po sprawy spadkowe. To bardzo szeroki zakres te

matów.

– R.R.: Moje działania są bardzo elastyczne. W zależ ności od potrzeby pomagam w rozwiązywaniu bardzo różnych problemów. Takie jest życie, przynosi nam co dziennie inne wyzwania. W wielu przypadkach okazu je się, że ktoś zgłasza się po konkretną pomoc finanso wą, a tak naprawdę potrze buje porozmawiać z drugim człowiekiem.

– A.W.: Czyli musisz być też po trochę psycholo giem?

– R.R: Tak, często przepro wadzam takie rozmowy.

Zdarza się, że ktoś chce np. żeby mu pomóc w wy pełnieniu wniosku o zasi łek lub dofinansowanie do rehabilitacji, a kończymy na rozmowie wspierającej i kieruję taką osobę na ko lejne rozmowy do psycho loga. Czasami ktoś o wiele bardziej potrzebuje wspar cia emocjonalnego niż fi nansowego. Jeżeli sama nie potrafię w czymś pomóc, to kieruję do innych osób, któ re udzielają wsparcia.

– A.W.: Do kogo jeszcze możesz skierować tych,

którzy się do Ciebie zwró cą?

– R.R.: Często kieruję do specjalistów, pomagam w kontakcie z lekarzem. Kie dy kompletuję dokumen tację i weryfikuję wniosek np. o dofinansowanie na podnośnik czy wózek dla niepełnosprawnych, to rozmawiamy i zastanawia my się w jaki sposób jeszcze można pomóc. Podpowia dam, że można starać się o dodatkowe dofinansowa nie np. z PFRON czy NFZ. Rozwiązujemy problem całościowo, korzystając z różnych sposobów.

– A.W.: Czy zawód pra

cownika socjalnego jest w jakiś sposób uregulowany prawnie?

– R.R.: Tak, jest to opisane w przepisach ustawy o pomo cy społecznej. Najważniej szym zadaniem pracownika socjalnego jest zapewnienie podopiecznym podstawo wych warunków do życia, czyli zorganizowanie po mocy finansowej, rzeczowej oraz psychologicznej. Poza tym, staram się być dys pozycyjna, mogę jechać w środowisko, jeżeli jest taka potrzeba.

– A.W.: Czy zdarzają Ci się nieprzewidziane sytuacje, kiedy musisz nagle jechać

Poruszające świadectwo Grzegorza, który wygrał walkę z nałogiem

– Zanim sięgniesz po butelkę, chciałbym żebyś mnie posłuchał – takimi słowami zaczyna się na granie, które Fundacja Nasze Dzieci umieściła na swoim profilu na Facebo oku.

To przejmujące świadec two nagrane przez Grze gorza, pracownika firmy Eko-Okna S.A., który dzięki wsparciu fundacji, najbliż szych i znajomych z pracy po latach życia w nałogu, pokonał alkoholizm.

Rok temu podjął nawet

nieudaną próbę samobój czą. – Kolejnego dnia za dzwonili z firmy Eko-Okna, że mam się zgłosić. Bałem się, że mnie zwolnią i zo stanę bez pracy, ale dali mi szansę. Załatwili mi odwyk, po którym dałem się „za szyć” i od roku już nie piję –mówi Grzegorz. Twierdzi, że odniósł sukces dzięki Bogu i zaznacza, że kluczowa była wiara ludzi z fundacji, najbliższych i znajomych z pracy.

Bohater nagrania zwraca uwagę, że sięganie po alko

hol nie tylko nie pomaga w rozwiązywaniu problemów, ale pogarsza sytuację. – Za nim złapiesz za kieliszek, po myśl o bliskich Ci osobach.

„w teren”?

– R.R.: Zdarza się. Była taka sytuacja, kiedy zmarł jeden z pracowników firmy Eko -Okna. Jak tylko się o tym dowiedziałam, od razu za dzwoniłam do jego matki i mimo traumy, chciała się ze mną spotkać. Pojechałam do niej i razem płakałyśmy. Potrafię sobie wyobrazić, czym jest dla matki utrata dziecka. Chociaż nasz pra cownik zmarł, staramy się w takiej sytuacji nie zosta wiać jego najbliższych bez wsparcia. Czasami to nie wynika wprost z obowiąz ków, ale często z wewnętrz nej potrzeby pomocy. Dziś z kolei byłam u starszej Pani, która potrzebuje wsparcia.

– A.W.: Co się stało?

– R.R.: Jeden z pracowni ków poprosił mnie o po moc w sprawie starszej kobiety. Pojechaliśmy do jej domu, zobaczyć w jakiej jest sytuacji. Okazało się, że 90-latka żyje w takich wa runkach, że trudno je sobie wyobrazić w XXI wieku, a pieniądze z emerytury bio rą jej dzieci i wnuki. Będę kontaktować się z Ośrod kiem Pomocy Społecznej, żeby się nią zajęli.

– A.W.: Takie historie zna my z interwencyjnych programów telewizyj nych, a dla Ciebie to co dzienność?

– R.R.: Tak, czasami nawet nie zdajemy sobie sprawy, jakie dramaty dzieją się nie daleko nas, za płotem czy za ścianą. Ta kobieta prze żyła Sybir, a dziś mieszka w rozwalającym się domu zamykanym na kłódkę. Nie wyobrażam sobie, żeby nie pomóc w takiej sytuacji. Nie zamykam się tylko na po trzeby pracowników firmy.

– A.W.: Jak trafiają do Cie bie potrzebujący pomo cy? Jak znajdują kontakt?

– R.R.: Często trafiają do mnie od psychologa, ale najwięcej ludzi kontaktuje się z polecenia innych osób, którym już wcześniej pomo głam. Jestem pod ogrom nym wrażeniem, jak bardzo pracownicy firmy Eko-Okna są wrażliwi i wyczuleni na potrzeby innych. Zgłaszają się nie tylko z prośbą o po moc dla samych siebie, ale też dla innych. To bardzo budujące i dające nadzieję, której wszyscy potrzebuje my.

Powstaje grupa wsparcia dla potrzebujących

W Fundacji Nasze Dzieci powstaje grupa wsparcia dla wszystkich osób, któ re znalazły się w trudnej sytuacji. Poprowadzą ją doświadczeni terapeuci.

Czy ich tym nie ranisz? Ja przez kieliszek zrujnowa łem wszystko, co kochałem. Więc proszę Cię, nie pij! –dodaje.

Adam Wita

Życie naznaczają mo menty kryzysowe np. utra ta pracy, akty przemocy, choroba, czy strata bliskiej osoby. – Nie musicie być sami ze swoimi problema mi. Tworzymy miejsce, do którego możecie przyjść i spotkać osoby, które Was wysłuchają, nie osądzą i nie skrytykują – mówi Iwo na Muszyńska, sekretarz

Fundacji. Kiedy zawodzą sposoby radzenia sobie z problema mi na własną rękę, warto poszukać siły i bezpieczeń stwa w grupie wsparcia. – Będziemy rozmawiać o trudnościach i sposobach radzenia sobie z nimi. Wy mienimy się doświadcze niami z podobnych sytuacji, a wszystko to w przyjaznej atmosferze – dodaje Mu szyńska.

Pomóż sobie i innym! Do łącz do grupy wsparcia. Za dzwoń pod nr 539 014 209.

Adam Wita

n Renata Reszka, pracownik socjalny Fundacji Nasze Dzieci z Kornic, często pracuje w terenie i odwiedza osoby potrzebujące wsparcia

– W wielu przypadkach okazuje się, że ktoś zgłasza się po konkretną pomoc finansową, a tak naprawdę potrzebuje porozmawiać z drugim człowiekiem – mówi Renata Reszka, pracownik socjalny Fundacji Nasze Dzieci z Kornic.

wydajemy, lokalność cenimy

62% Polaków twierdzi, że obecna sytuacja gospo darcza w kraju wpłynęła na zmianę ich zachowań zakupowych. W porów naniu do zeszłego roku uważniej przyglądamy się naszym wydatkom, porównujemy ceny w róż nych sklepach, rzadziej ulegamy zakupowym za chciankom i kupujemy mniej. Ważna przy tym jest dla nas jakość, świe żość i walory zdrowotne produktów, które wkła damy do koszyka. Nie zaskakuje więc, że 32% Polaków deklaruje, że czę ściej niż wcześniej kupuje

zdrowsze. O tych i innych aktualnych trendach zakupowych Polaków informuje badanie prze prowadzone w ramach inicjatywy „Wybieram lo kalne” PSH Lewiatan. Jak dziś kupują Polacy? I cze mu wciąż cenią lokalność na stole?

Cena

Zmiany naszych konsu menckich zachowań doty czą przede wszystkim tego, jak kupujemy. A kupujemy z większym namysłem: 17% respondentów naby wa mniej niż rok wcześniej, 31% wybiera raczej tylko

unikać nieprzemyślanych wydatków. Również 32% ankietowanych częściej porównuje ceny w różnych sklepach, szukając tych naj niższych, a 38% responden tów wybiera produkty w cenach promocyjnych.

Jakość

Jednak nie tylko na cenę zwracamy uwagę. Co jesz cze ma znaczenie? Jakość. Ta cecha jest kluczowa łącznie dla 37% badanych Polaków. Następne to po chodzenie produktu 32% procent ankietowanych wskazało, że częściej niż rok temu wybiera produk

że często wybiera produkty polskich marek. Ważna jest też prozdrowotność 29% ankietowanych przy doko nywaniu zakupów kieruje się myślą o zdrowiu swoim i swojej rodziny.

Lokalność

Od lat można obserwo wać upodobanie Polaków do produktów lokalnych. Konsumenci widzą szereg zalet zakupów u regional nych producentów. Zda niem 61% respondentów produkty lokalne są śwież sze, a 44% smaczniejsze. To ważne, bo obecnie 28% respondentów deklaruje,

warzywa. Niemal połowa ocenia też produkty lokalne jako zdrowsze 48% wska zań, a 30% wybiera je ze względu na mniejszą ilość konserwantów. Wybór pro duktów od lokalnych pro ducentów i dostawców ma u Polaków również podłoże patriotyczne aż połowa ankietowanych wśród naj większych zalet kupowania od regionalnych wytwór ców wymienia wspieranie rozwoju miejscowej gospo darki (51%).

Tradycja

Obecnie dla konsumen tów produkt jest czymś wię

jest historia, jaka mu towa rzyszy metody wytwa rzania, rodzinność firmy producenta, czy pochodze nie ze znanej, pobliskiej plantacji. Wybór produk tów lokalnych to także wybór wartości idących za nim. A wspólnota wartości konsumenta i sprzedające go to dziś coraz istotniejsze kryterium w wyborach za kupowych klientów. Dla tego zależy nam na tym, by konsumenci mieli w na szych sklepach łatwy dostęp do takich produktów i mogli cieszyć się ich walorami mówi Marcin Poniatowski, członek zarządu Lewiatan

jak miasto Żory może oszczędzać energię?

jak miasto Żory może oszczędzać energię?

Będzie mniej dekoracji i iluminacji budynków

Zgodnie z zaleceniami premiera, samorządy od października mają wprowadzać oszczędności energetyczne. Mieszkańcy Żor mogą je odczuć, chociażby obserwując miejskie budynki, do tej pory ozdobione pięknymi iluminacjami. Teraz mogą one zostać wyłączone.

Według założeń „Tarczy solidarnościowej”, przedstawionych przez premiera Mateusza Morawieckiego, od 1 października samorządy są zobowiązane do zmniejszenia zużycia prądu o 10 proc. Czy to realne do wykonania założenie? W Żorach już przygotowują się do oszczędzania.

Do tej pory temperatura w budynkach urzędu miasta była dostosowana do potrzeb użytkowników pomieszczenia. – W innych jednostkach organizacyjnych oraz placówkach oświatowych kształtowana była indywidualnie

przez zarządzającego budynkiem. W rozpoczynającym się właśnie sezonie grzewczym planujemy utrzymywanie w budynkach miejskich temperatury 19 stopni C. Rozważamy całkowite wyłączenie lub czasowe ograniczenie podświetlenia budynków miejskich, w tym biblioteki, Muzeum Ognia itp. Ilość dekoracji świetlnych w okresie świątecznym zostanie ograniczona, w porównaniu do lat ubiegłych – informuje Adrian Lubszczyk, naczelnik wydziału promocji, kultury i sportu Urzędu Miasta Żory.

– Należy zaznaczyć, że nasza gmina jeszcze do końca roku płaci za energię elektryczną stosunkowo niską kwotę w porównaniu z innymi miastami – 300 zł za MWh. W najbliższym czasie przekażemy jednostkom miejskim informację dotyczącą planu oszczędzania energii elektrycznej i ciepła, tak aby zmniejszyć zużycie o co najmniej 10%. Jesteśmy w trakcie opracowania planu wymiany opraw oświetleniowych na ulicach, tych które nie zostały do tej pory wymienione – dodaje Adrian Lubszczyk. (ska)

Być może iluminacja żorskiej biblioteki zostanie wyłączona dla oszczędności

Fot. UM ŻoRY/MARtA RAPAcz-MAhMoUD

Proces pojednania polsko-niemieckiego – głos

Episkopatu w sprawie reparacji

KRAJ W dyskusji na temat reparacji wojennych głos zabierają głównie politycy, którzy w swoich komenta rzach często starają się nie tylko przedstawić pogląd na temat problemu odszkodowań ale czasem ma to związek z kreowanie wizerunku czy też realizacją linii partyjnej. Do głosu dołączył również polski Episkopat. Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki w specjalnym oświadczeniu zwró cił uwagę na fakt, że poruszane w Raporcie o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w latach 1939 – 1945 kwestie należy roz patrywać w kontekście wieloletniego procesu polskoniemieckiego pojednania.

Oświadczenie Przewod niczącego Episkopatu skła da się z dwóch części. W pierwszej zwraca się uwagę na wieloletni proces pojed nania polsko-niemieckie go, które zapoczątkowane zostało w 1965 roku.

– Jego początkiem był list polskich biskupów do bi skupów niemieckich (Orę dzie biskupów polskich do ich niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim, 18 listopada 1965). Tamtego roku bi

skupi polscy pisali: „W tym, jak najbardziej chrześcijań skim, ale i bardzo ludzkim duchu, wyciągamy do Was (…) nasze ręce oraz udzie lamy wybaczenia i prosi my o nie”. List ten szybko uznano za jeden z najważ niejszych dokumentów po kojowych tamtych czasów – czytamy w liście przewod niczącego KEP.

Warto dodać, że ówcze sny list polskich biskupów do biskupów niemieckich został opracowany w okre

sie komunistycznym. List został wystosowany pod czas obrad Soboru Waty kańskiego II. Inicjatorem i autorem był kard. Bole sław Kominek, pochodzący z Radlina. Władze komuni styczne z Gomułką na cze le, zareagowały atakiem na Kościół, stwierdzając m.in.: że dokument fałszuje hi storię, a jego sygnatariusze dopuścili się zdrady. – Po latach możemy stwierdzić, że tamten dokument oka zał się proroczy. Rozpoczął proces pojednania między Polakami i Niemcami, bez lekceważenia dokonanych zbrodni, bez zapominania o ofiarach i bez zamykania się w poczuciu doznanych krzywd – dodaje abp. Gą decki.

Jan Paweł II orędnownikiem pojednania

W drugiej części listu przewodniczy wskazuje na

postawę Jana Pawał II. –Trwający wiele dziesięcio leci polsko-niemiecki dialog pojednania prowadzony był w duchu, który św. Jan Paweł II przedstawił w na stępujący sposób: „Przeba czenie nie sprzeciwia się bynajmniej poszukiwaniu prawdy, ale wręcz domaga się prawdy. Dokonane zło musi zostać rozpoznane i w miarę możliwości napra wione” – przytacza słowa Jana Pawła II abp Gądecki. – Miłosierdziu i przebacze niu – zwłaszcza w życiu po litycznym – muszą jednak towarzyszyć roztropność i sprawiedliwość. „Nie istnie je (…) żadna sprzeczność między przebaczeniem, a sprawiedliwością. Przeba czenie bowiem nie usuwa, ani nie umniejsza koniecz ności naprawienia zła, będącej nakazem sprawie dliwości” – czytamy dalej w dokumencie przewodniczą cego KEP.

Beata Kopczyńs K a

Mam 50 lat życia, staż pracy ogółem 20 lat i 6 miesięcy. Kiedy mogę przejść na emeryturę górniczą? W sumie mam 14 lat pracy w kopalni, dniówki 1,8 – 3200, 3 lata na przeróbce mechanicz nej węgla, powierzchnia, 3 lata i 6 miesięcy jako pracownik ochrony. W jakim wieku mogę przejść na emeryturę górniczą? Praca na stanowisku pra cownika ochrony oraz na przeróbce mechanicznej węgla nie ma wpływu na przyznanie górniczej eme rytury. Prawo do niej uzyska Pan po udokumentowaniu 25 lat pracy górniczej wraz z okresami zaliczanymi w wymiarze półtorakrotnym przy założeniu, że aktualne

przepisy prawa będą nadal obowiązywały.

Urodziłam się w maju 1970 r. Mam pytanie od nośnie wieku w jakim mogę przejść na nauczy cielskie świadczenie kom pensacyjne. Z jaką datą będę spełniała warunek wieku do przejścia na to świadczenie?

Nauczycielskie świad czenie kompensacyjne przysługuje kobiecie, jeśli spełni łącznie następujące warunki:

• ma co najmniej 30 lat sta żu, czyli okresów składko wych i nieskładkowych, w tym co najmniej 20 lat pracy nauczycielskiej w wymiarze przynajmniej 1/2 obowiązkowego wy

miaru zajęć,

• rozwiąże na swój wniosek stosunek pracy lub wyga śnie on w określonych okolicznościach,

• ukończy określony wiek, czyli:

• co najmniej 55 lat – do końca 2024 r.,

• co najmniej 56 lat – w la tach 2025 – 2026,

• co najmniej 57 lat – w la tach 2027 – 2028,

• co najmniej 58 lat – w la tach 2029 – 2030,

• co najmniej 59 lat – w la tach 2031 – 2032, Prawo do nauczyciel skiego świadczenia kom pensacyjnego przysługuje, jeśli nauczyciel – po roz wiązaniu stosunku pracy w charakterze nauczycie la, a przed przejściem na

to świadczenie – nie wyko nuje żadnej innej pracy ani nie prowadzi działalności gospodarczej. Ostatnią ak tywnością zarobkową musi być stosunek pracy w cha rakterze nauczyciela, w jed nostkach wymienionych w ustawie.

Jeśli urodziła się Pani w maju 1970 r., to warunek wymaganego wieku spełni Pani w 2026 roku, w dniu swoich 56 urodzin. Jeśli z chwilą ukończenia wyma ganego wieku spełni Pani pozostałe wymienione po wyżej warunki, to uzyska Pani wówczas prawo do na uczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Pracuję na umowę zlece nie, nie płacę sobie ubez

Dwa narody mają kierować wzrok ku lepszej przyszłości

Na końcu oświadczenia abp Gądecki mówi o roli ko ścioła Kościoła w tym zakre sie. – Zadaniem Kościoła jest przypominanie o wartości nawrócenia, przebaczenia i pojednania. Do decydowa nia o praktycznych formach przywrócenia sprawiedli wości powołane są instytu cje państwowe. Niech więc naszym wspólnym pragnie niem będzie, aby dwa pojed nane ze sobą narody, polski i niemiecki, kierowały swój wzrok ku lepszej przyszłości – dodaje abp. Gądecki.

Treść listu wskazuje wy raźnie, że Kościół odcina się od awantury politycznej i wskazuje uwagę na długo letni proces pojednania po między dwoma narodami, które mają bardzo trudną historię. Tekst jest wywa żony i dyplomatyczny.

Fryderyk Kamczyk

„Aktywny senior” – zgłoś kandydata do nagrody

REGION Wojewoda Śląski ogłosił kolejną edycję kon kursu na najaktywniejsze go seniora w województwie śląskim. Zgłoszenia konkur sowe przyjmowane będą do końca września.

Konkurs odbywa się w dwóch kategoriach, przy znane zostaną w sumie dwie nagrody – dla „Aktywnej se niorki” i „Aktywnego senio ra”. Kandydaci powinni mieć ukończone 60 lat i wyróżniać się swoim działaniem na rzecz środowiska osób starszych oraz integracji międzypoko leniowej.

Konkurs adresowany jest do osób fizycznych (grup osób), organizacji pozarządowych, podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działal ności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz instytucji publicznych z terenu woje wództwa śląskiego.

Regulamin konkursu i for mularze zgłoszeniowe można znaleźć na stronie interne towej Śląskiego Urzędu Wo jewódzkiego w Katowicach. Organizatorem konkursu jest działająca przy Wojewodzie Śląskim Rada ds. Rodziny. W zeszłorocznej edycji konkursu nagrodzono Agnieszkę Rusok z Pstrążnej w gminie Lyski i Jana Szymę z Częstochowy. (sqx)

pieczenia chorobowego, zleceniodawca odpro wadza tylko te składki co musi, czy w sytuacji wy padku przy pracy mam prawo do „chorobowego” i po jakim czasie?

O świadczenie z ZUS w związku z wypadkiem przy pracy czy chorobie zawodo wej może ubiegać się każda osoba, która podlega ubez pieczeniu wypadkowemu. Jest ono obowiązkowe dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, umowę zle cenie, agencyjną, czy uak tywniającą, a także dla osób prowadzących własną dzia łalność gospodarczą. Ubez pieczeniu wypadkowemu nie podlegamy z tytułu umowy o dzieło. W przy padku wypadku przy pracy

ze świadczeń z ubezpiecze nia wypadkowego możemy skorzystać już od pierwsze go dnia podlegania. Z tego funduszu wypłacanych jest kilka rodzajów świadczeń, w tym zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyj ne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowa nie, renta z tytułu niezdol ności do pracy, w tym renta szkoleniowa, renta rodzin na, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzin nej – dla sieroty zupełnej, pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.

regionalny rzecznik prasowy zUs w województwie śl.

RYNKU RYNKU ZDROWIA ZDROWIA

OBJAWY CHOROBY

choroba dobrobytu

Charakterystycznym objawem cukrzycy jest wzmożone pragnienie, które towarzyszy choremu i w dzień, i w nocy. Typowym symptomem jest także duże zmęczenie i senność, szczególnie po spożyciu posiłków bogatych w cukry. Zdarzają się również epizody tzw. wilczego głodu oraz zwiększone pragnienie, nieustanne uczucie suchości w ustach czy spadek masy ciała. U osób zmagających się z cukrzycą obserwowane są trudności w gojeniu się ran oraz często nawracające infekcje układu moczowo-płciowego. Na początku cukrzyca nie boli, ale jak już dojdzie do powikłań, są one nieodwracalne. Cukrzyca uszkadza przede wszystkim naczynia od drobniutkich w oczach, nerwach i nerkach, po te większe w sercu i kończynach. Pacjenci ślepną, mają dokuczliwe bóle kończyn dolnych, a ich nerki przestają działać. Mają częste zawały serca, udary mózgu i amputacje kończyn. Konsekwencją zaburzenia czynności nerek może być białkomocz, nadciśnienie tętnicze, wzrost kreatyniny i mocznika we krwi oraz obrzęki i ogólne osłabienie organizmu, a także szaroziemisty kolor skóry.

BADANIA POTWIERDZAJĄCE

CUKRZYCĘ

Prawidłowy poziom cukru we krwi po posiłku powinien być mniejszy niż 140 mg/dl. Badanie poziomu cukru we krwi po posiłku należy wykonać 2 godziny od momentu rozpoczęcia posiłku. Jeśli wykonamy badanie poziomu cukru we krwi o dowolnej porze dnia, niezależnie od pory spożytego posiłku i wynik nie będzie w granicach normy, to nie musi świadczyć to o cukrzycy. W takiej sytuacji należy zrobić powtórne badanie na czczo i test obciążenia glukozą w laboratorium. Te wyniki będą wiarygodne i to one wykonane powtórnie dwa razy, będą podstawą do postawienia właściwej diagnozy.

METODY LECZENIA

Glukometr

Cukrzyca typu 2 jest najbardziej rozpowszechnioną odmianą cukrzycy, zaliczaną do grupy chorób cywilizacyjnych, ponieważ do jej rozwoju przyczyniają się czynniki środowiskowe, takie jak nieprawidłowe odżywianie oraz zbyt mała aktywność fizyczna. U podstaw tego schorzenia leży tzw. insulinooporność, czyli zmniejszona wrażliwość organizmu na działanie insuliny. Wynika ona z otyłości, braku aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia, nic więc dziwnego, że cukrzycę typu 2 określa się często „chorobą dobrobytu”. Kiedyś dotykała głównie ludzi starszych, dziś pojawia się również u dzieci i młodzieży.

Najlepszym sposobem wykrycia choroby jest wykonanie badań, szczególnie wówczas, gdy mamy nadwagę, prowadzimy mało aktywny tryb życia lub wtedy, gdy zauważymy występowanie któregokolwiek z objawów: łatwego męczenia się, osłabienia lub senności, znacznie zwiększonego pragnienia, zaburzenia ostrości wzroku, częstego oddawania moczu, zasychania w ustach, a także rozdrażnienia. Na czczo prawidłowy poziom cukru we krwi powinien zawierać się w granicach 70 – 99 mg/dl. Badanie poziomu cukru we krwi w laboratorium powinno być wykonane co najmniej w odstępie ośmiu godzinach od ostatniego posiłku. Przed pobraniem krwi można ewentualnie napić się wody.

Ważnym składnikiem leczenia cukrzycy typu 2 jest zachowywanie odpowiedniej diety i regularny wysiłek fizyczny, korzystne jest także zmniejszenie masy ciała, jeśli występuje nadwaga. Wszystko to poprawia wykorzystanie glukozy i wrażliwość tkanek na insulinę. Dodatkowo przyjmuje się leki doustne – przede wszystkim metforminę, która pomaga obniżyć poziom cukru na wiele sposobów: m.in. zmniejsza jej wchłanianie w jelicie, zmniejsza produkcję glukozy w wątrobie, zmniejsza insulinooporność. Cukrzyca jest chorobą postępującą, dlatego z czasem konieczne jest włączenie dodatkowych leków obniżających poziom glukozy. Kiedy i one przestają wystarczać, lekarz może też przepisać insulinę, której zmęczona trzustka już nie nadąża wytwarzać. W leczeniu cukrzycy najważniejsza jest systematyczność i ścisłe stosowanie się do zaleceń lekarza. Istotna jest także edukacja – trzeba się nauczyć właściwego sposobu odżywiania (warto poszukać pomocy dietetyka), zrozumieć, dlaczego ważne jest regularne przyjmowanie leków i samodzielne mierzenie poziomu glukozy, a także regularna aktywność fizyczna. Właściwe leczenie pomaga spowolnić postęp choroby, utrzymać poziom cukru na właściwym poziomie i uniknąć poważnych powikłań cukrzycowych.

NOWOCZESNA

Szpital w Rybniku i AWF w Katowicach poruszą pacjentów. Dla ich własnego dobra

Katowicach prof. dr hab. Grzegorz Juras.

Zajęcia ruchowe... również w przestrzeni wirtualnej

W zdrowym ciele zdrowy duch

31 sierpnia rektor Akade mii Wychowania Fizycznego prof. dr hab. Grzegorz Juras oraz dyrektor Państwowego Szpitala dla Nerwowo i Psy chicznie Chorych w Rybniku prof. nadz. dr hab. inż. Jo achim Foltys podpisali umo wę, na mocy której powołany został oddział kiniczny fizjo terapii dla osób nerwowo i psychicznie chorych. Jakie znaczenie ma fizjote rapia dla pacjenta geriatrycz nego czy psychiatrycznego?

Olbrzymie. Jest cała część terapii związana z ruchem. Ruch może być kapitalnym uzupełnieniem procesu le czenia. Niekiedy lekarstwa, które zażywają nasi pacjenci,

powodują perturbacje zwią zane z masą ciała. Ruch jest odpowiedzią na tę sytuację mówi Nowinom prof. nadzw. dr hab. inż. Joachim Foltys, dyrektor Państwowego Szpi tala dla Nerwowo i Psychicz nie Chorych w Rybniku.

– Każde postępowanie lecznicze jeśli będzie wspomagane rehabilitacją, fizjoterapią, odpowiednią dawką mądrze dobranego ruchu przyniesie korzyści. Włączając do tego odpowied nią dietę, otrzymujemy holi styczne podejście do całego procesu leczenia. To jest coś, co chcemy razem z dyrekcją szpitala wprowadzać, mając na uwadze dobro pacjentów dodaje rektor Akademii Wychowania Fizycznego w

Zajęcia ruchowe nie są no wością w przypadku rybnic kiego szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych. Jednak teraz specjaliści z katowickiej AWF podpowiedzą, jakie ćwiczenia będą optymalne dla konkretnego pacjenta.

Procedury muszą być do

O projekcie

stosowane do zaburzeń czy kondycji pacjenta dodaje dyrektor J. Foltys. Rektor Grzegorz Juras podkreśla, że fizjoterapia na Akademii Wychowania w Katowicach jest najlepszym tego typu kierunkiem w Pol sce. W tym miesiącu uzy skaliśmy najwyższą w Polsce kategorię naukową A+. To duża radość i zobowiązanie dodaje prof. Juras. Co ciekawe, w zajęciach ruchowych prowadzonych

Głównym założeniem nawiązanej współpracy jest umożliwienie studentom praktycznej nauki zawodu, kontaktu z pacjentem i jego otoczeniem. Podczas zajęć teoretycznych studenci poznają zagadnienia z zakre su psychiatrii i geriatrii, a w części praktycznej pra cują indywidualnie z pacjentami przebywającymi w oddziałach oraz uczą się pracy grupowej, prowadząc fizjoterapię z zastosowaniem wirtualnej rzeczywisto ści i wykorzystaniem szpitalnej sali treningowej. Poza realizacją dydaktyki, powstanie Oddziału Klinicznego Fizjoterapii dla osób nerwowo i psychicznie chorych znacząco rozwinie możliwości pracy badawczej. (źródło: Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku, oprac. ż)

w rybnickim szpitalu wy korzystywana jest również przestrzeń wirtualna.

Mamy siedem stanowisk do symulacji w środowisku wir tualnym. Wykorzystujemy je do różnego rodzaju ćwi czeń. Wspólnie z AWF-em będziemy realizować pro jekt badawczy, jak tego typu urządzenia wykorzystywać optymalnie pod kątem le czenia naszych pacjentów wyjaśnia dyrektor szpitala.

Dzięki realizacji programu badawczego będziemy mo gli tworzyć lepsze programy i na bieżąco weryfikować skuteczność tych już prowa

dzonych uzupełnia rektor AWF w Katowicach.

Projekt na czas po pandemii

– Przed okresem pandemii mówiło się, że symptomy de presji mogą występować u co czwartego dorosłego Polaka. Obecnie, gdy zmagamy się ze skutkami ostatnich dwóch lat, to jest rzeczywiste wy zwanie. Ten temat nie może być przemilczany. To jest bar dzo trudny obszar, ale pozy cja, którą ma uczelnia, do czegoś zobowiązuje mówi Nowinom rektor AWF w Ka towicach. (żet)

Ruch jest kapitalnym uzupełnieniem pro cesu leczenia. Właśnie dlatego Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku oraz Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach zdecydowały się nawiązać współpracę.

Rektor AWF w Katowicach Grzegorz Juras i dyrektor Państwowego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Joachim Foltys tuż po podpisaniu umowy, na mocy której powołany został oddział kliniczny fizjoterapii dla osób nerwowo i psychicznie chorych

Trzeba obloć nasze zbiory, jedne wielki drugi małe, lepsze taki niżli wcale

4 września żorska dzielnica Rój bawiła się na tegorocznym święcie plonów. Na „Rajskie Lato” przybyły tłumy. Wszystko rozpoczęło się mszą świętą i barwnym korowodem.

Tegoroczne obchody święta plonów rozpoczęły się od mszy świętej, któ ra miała miejsce o godz. 11.00. Krótko po 15.00 z boiska LKS Rój wyjechał barwny, dożynkowy ko rowód, który wzbudzał wielkie zainteresowanie wśród mieszkańców. Oso by biorące udział w prze jeździe sypały napotkanym na trasie dzieciom słodko ści. Przejazd ulicami Roju trwał około godziny. Po po wrocie na boisko rozpoczę ły się występy artystyczne. Jako pierwsze wystąpiły

Małe Rojanki, później gru pa Sari. Gwiazdą wieczoru był zespół Carrantuohill, grający muzykę celtycką. Wielkim zainteresowa niem cieszyła się także loteria fantowa, do której ustawiała się ogromna ko lejka.

Dzieci mogły bawić się w dmuchanych zamkach, były też balony z helem, kiełbasa z grilla, piwo, gra rzut do celu, słodkości w postaci waty cukrowej czy popcorny i lody oraz sto iska z zabawkami. (AgaKa)

Traktory małe i duże przejechały w korowodzie dożynkowym

Uroczystości dożynkowe otworzyli wiceprezydent Żor Daniel Wawrzyczek i przewodniczący rady miasta Piotr Kosztyła

Były występy dzieci z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 11 w Żorach-Roju

Mieszkańcy zadbali o piękne przystrojenie trasy korowodu Zaproszeni goście przejechali w korowodzie bryczkami

Jeden z transparentów na wozach dożynkowych

Mieszkańcy na ulicach Roju chętnie oglądali paradę

Chcesz ogrzewać dom drewnem? to najtańsze paliwo, ale jego pozyskanie i użycie nie jest takie proste

Gaz, węgiel, pellet, a może pompa ciepła? Lu dzie, którzy stoją właśnie przed koniecznością wy boru rodzaju ogrzewania, mają mocny ból głowy. Bo na co w obecnej sytuacji kryzysu energetycznego postawić? Co będzie do stępne i przez co nie zban krutujemy? Głowią się również ci, którzy doszli do wniosku, że konieczny jest montaż alternatyw nego źródła ciepła. Coraz częściej słychać głosy, że obecnie najbezpieczniej szym rozwiązaniem (choć wcale nie najłatwiejszym i najprostszym) jest bio masa. Nie ta w postaci pelletu, a drewna kawał kowanego. Bo choć ceny drewna wzrosły o ponad 100%, to i tak jest to naj tańszy dziś opał.

Drewno: emisyjne czy nie?

Zacznijmy od tego, że wbrew czarnemu PR-owi drewno, obok pomp cie pła, jest jedynym niesko emisyjnym i neutralnym klimatycznie źródłem cie pła dostępnym u nas zimą. O ile stosowane jest w ko tłach spełniających odpo wiednie normy (najlepiej kotłach zgazowujących drewno) z dołączonym buforem ciepła. Spalanie drewna oczywiście oznacza emisję dwutlenku węgla do atmosfery, podobnie jak w przypadku innych paliw kopalnych. Tyle, że należy rozróżnić emisję z paliw kopalnych od emisji z pa liwa odnawialnego, jakim jest drewno. Jak tłumaczy portal Czysteogrzewanie. pl, węgiel z paliw kopal nych pochodzi spod ziemi, gdzie był uwięziony przez miliony lat, a spalając pa liwa kopalne zwiększamy ilość węgla w atmosferze. Z kolei węgiel z biomasy po chodzi z atmosfery i do niej wraca – został z niej pobra ny na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat (szyb ki cykl węglowy) – jego powrót do atmosfery nie zwiększa ogólnej ilości wę

gla, który jest „w obrocie”. Jeśli ktoś jest bardziej zain teresowany tym tematem, to po szczegóły odsyłamy do wspomnianego portalu Czystepowietrze.pl

Kocioł na drewno nie taki tani

Czy jednak ogrzewanie drewnem jest w ogóle moż liwe? Dla wielu osób temat jest zamknięty. Po wymia nie źródeł ciepła, nie mają możliwości korzystania z drewna kawałkowanego. Taką możliwość mają jedy nie osoby posiadające jesz cze starsze kotły zasypowe, nowe kotły bez automa tycznych podajników (np. wspomniane zgazowujące drewno), posiadacze ko minków i kóz. Ewentual nie ci, którzy noszą się z zamiarem wymiany źródła ciepła i rozpatrują np. kotły na drewno. Te ostatnie nie stety bardzo zdrożały. Za stosunkowo proste urzą dzenie spełniające odpo wiednie normy zapłacimy dziś w przedziale 7-10 tys. zł, a czasem nawet więcej. Do tego trzeba będzie do liczyć koszt zakupu bufo ru, bez którego taki kocioł nie osiągnie zakładanych parametrów niskoemisyj ności. Kocioł zgazowujący drewno (taki kocioł sam z dostarczonego do komory drewna „produkuje” gaz drzewny, który następnie jest w nim spalany) będzie jeszcze droższy. Jego cena będzie się wahać w prze dziale 15 – 20 tys. zł (kotły polskich producentów) a najlepsze urządzenia mogą kosztować nawet 30 tys. zł i więcej (np. czeskiej firmy Blaze Harmony).

Dlaczego drewno musi być suche?

A co z samym dostępem drewna? Tu temat jest nie mniej skomplikowany. W najlepszej sytuacji są po siadacze własnych lasów. Po uzyskaniu zgody na wycinkę, mogą w zasadzie samodzielnie pozyskiwać drewno. O ile oczywiście mają odpowiednie umie

jętności, siły, chęci i czas, bo samodzielne pozyski wanie drewna, to proces skomplikowany. Zaczyna się od ścięcie drzewa, jego podzielenia na części zdat ne do transportu, samego transportu, następnie po kawałkowania na szczapy mieszczące się w kotle. To sporo roboty. Do tego po trzebny jest czas na sezo nowanie, bo drewno musi wyschnąć, tj. jego wilgot ność musi spaść do pozio mu 20%. Sezonowanie zajmie od roku do dwóch lat (w zależności od rodza ju drewna), w sprzyjających warunkach, przy miękkim drewnie, być może nieco krócej.

Dlaczego akurat wilgot ność drewna nie może przekraczać 20%? Wartość ta z jednej strony wynika z zapisu uchwały antysmo gowej, a z drugiej strony ze zdrowego rozsądku. Po pro stu czym wyższa wilgotność drewna, tym więcej energii w kotle zużyjemy do jej od parowania, co oznacza, że zostanie jej mniej do same go ogrzewania. Poza tym wilgotne drewno emituje zwiększoną ilość spalin i niszczy urządzenie grzew cze.

Gdzie jeszcze po drewno?

nich w artykule „O co cho dzi z tym chrustem. Czy można zbierać gałęzie?” https://www.nowiny.pl/ informacje/193348-o-co -chodzi-z-tym-chrustem -czy-mozna-zbierac-gale zie.html

Jeśli ktoś potrzebuje drewna opałowego, a nie ma własnego lasu (ba, mało kto ma), ale ma siły i chęci na tzw. samowyrób, to może udać się do leśniczego po... „Chrust plus”. To hasło stało się popularne za spra wą propozycji rządowych, by Polacy, którzy mają pro blem z dostępem do węgla, poprawili swoją sytuację tzw. gałęziówką. Choć na przełomie wiosny i lata wo kół tej propozycji było sporo zamieszania, to nie jest ona niczym nowym. Tzw. samo wyrób drewna jest możliwy w Lasach Państwowych od lat. Co nie znaczy, że spra wa jest prosta. Po pierw sze na samowyrób musimy uzyskać zgodę leśnicze go, który wskaże nam też obszar, na którym można prowadzić zbiórkę drewna (zazwyczaj odpadów po zostawionych po ścinkach dla przemysłu, ewentualnie drewna po tzw. trzebieżach – nie ma opcji samodziel nej ścinki w lesie!). Jak już otrzymamy zgodę leśnicze go, możemy przystąpić do zbierania drewna, które trzeba poukładać na odpo wiednich stosach, po to by leśniczy mógł je pomierzyć, tj. oszacować ile tego drew na zebraliśmy i ile musimy za nie zapłacić. Ceny nie są wygórowane. Pisaliśmy o

Podkreślmy raz jeszcze –samodzielna wycinka oraz samowyrób drewna nie są propozycjami dla każde go. Prostszym rozwiąza niem jest zakup gotowego już drewna w nadleśnic twie, ale też nie będzie to drewno pokawałkowane, a jedynie przygotowane do transportu, który musimy zorganizować we własnym zakresie. Najprostszym rozwiązaniem jest zakup drewna w składzie opału. Tu dostaniemy drewno już w kawałkach, a jeśli kupimy go większą ilość, to zostanie również dowiezione. Za ta kie drewno naturalnie za płacimy też najdrożej.

Ceny w górę o ponad 100 procent Przejdźmy zatem do cen. Drewno, podobnie jak inne rodzaje opału podrożało i to dramatycznie. Szacuje się, że w składach drewna i lasach prywatnych ceny po szły w górę o 100% i więcej. Jak sprawdziliśmy na tere nie jednego ze składów na terenie powiatu wodzisław skiego, ceny wahają się od 650 do 750 zł za metr sze ścienny (olcha, brzoza, dąb, grab, buk, jesion). 450 zł zapłacimy za świerk i so snę, które jednak nadają się tylko do palenisk zamknię tych. Trzeba się zapisywać z szansą na dostawę pod koniec października, może ciut szybciej. – Pracujemy już po 12 godzin, żeby na dążyć za popytem – mówi właściciel składu.

Cennik łaskawy, ale drewna nie ma

Za to w Lasach Państwo wych (np. Nadleśnictwo Rybnik) ceny drewna opa łowego (klasy S4) pozostały bez zmian. Metr sześcienny drzew iglastych kupimy za 135 zł. Drewno z drzew li

ściastych kształtuje się na poziomie 172 do 184 zł. Problem w tym, że drew na... nie ma. Ilość drewna przeznaczona przez Lasy Państwowe na sprzedaż klientom indywidualnym to ledwie kilka procent ogółu pozyskiwanego przez Lasy drewna. Większość trafia do przemysłu. Tymczasem, jak słyszymy od leśniczych, do których dzwoniliśmy w nadleśnictwach Ryb nik i Rudy Raciborskie, za interesowanie w tym roku drewnem opałowym jest ogromne. Efekt jest taki, że w niektórych leśnictwach drewna albo nie ma i nie bę dzie, bo plany gospodarcze na ten rok zostały już zre alizowane, albo – jeśli trwa jeszcze produkcja drewna i trafia ono do magazynów –schodzi na pniu i po prostu trzeba mieć szczęście, żeby na jakieś dostępne drewno opałowe trafić. – Ludzie po prostu ciągle dzwonią i py tają o drewno – słyszymy jednego z leśniczych.

Ile potrzeba drewna do ogrzania domu? Cena to jedno, ale ile zu żyjemy drewna na ogrzanie domu w sezonie grzew czym? Wszystko zależy od powierzchni domu i od tego jaki to dom: czy i jak ocieplony. Autor portalu Czysteogrzewanie.pl przy jął, że na ogrzanie 100 m2 dobrze ocieplonego domu potrzeba 3,5 m3 (albo 5 m przestrzennych) dobrego drewna opałowego. Dom nieco gorzej ocieplony (5 cm izolacji ścian, nowe okna) potrzebował będzie 5,5 metra sześciennego drewna (albo 8 m prze strzennych) na każde 100 m powierzchni. Stary i nie ocieplony dom potrzebował będzie aż 12 m3 (lub 17 m przestrzennych) drewna. Jak więc widać, zmiennych jest wiele, a i tak sporo za leżeć będzie od tego, jaki komfort termiczny odpo wiada mieszkańcom ogrze wanego drewnem domu.

Drewno na opał jest stosunkowo tanie, ale zakup odpowiedniego pieca to spory wydatek. Zdjęcie ilustracyjne (fot. Freepik).

humor

sts

Ciemna noc, amerykański bombo wiec leci na akcję. Cel: zrzucić spa dochroniarzy na wyznaczony obszar na terytorium wroga. Samolot zatoczył krąg, zapala się czerwona lampka, następnie zielona, grupa komando sów wyskoczyła nad celem.

Z wyjątkiem jednego... Dowódca:

Skacz...

Jąkający się komandos: Nnnie...

Dowódca: Dlaczego nie?

Komandos: Bbbo jja nie chhhhcę...

Dowódca: Skacz, bo pójdę po pilota!

Komandos: Ttto idź...

Po chwili dowódca wraca z pilotem, a ciemno jest kompletnie.

– Skacz – mówi pilot – bo cię wyrzu cimy siłą... Komandos nadal odma wia opuszczenia samolotu: – Nnnie, nnnie skkkoczczę...

W ciemności słychać kotłowaninę, w końcu udaje im się wypchnąć go z samolotu.

Zdyszani siedzą w ciemnym wnę trzu:

– Silny był – mówi dowódca.

– Nnno, chhhyba ccoś tttrenowaał sts

Na sklep napada złodziej. Wchodzi, widzi tam starą kobiecinę i mówi:

– Dawaj kasę!

– Spokojnie. Jaką? Grycaną czy

horoSKoP

BA r AN 21.03 – 20.04

Tydzień, w którym powinnaś/powinieneś podjąć decyzje na temat swojego dalszego życia. Czy chcesz ciągnąć dłużej coś, co nie ma sensu, czy może ułożyć sobie życie z nowym partnerem? Zastanów się!

BYK 21.04 – 20.05

Masz teraz magnes w sobie. Bardzo szybko uda Ci się przyciągnąć nową osobę. Możesz wybierać i przebierać. Niejedna osoba marzy by umówić się z Tobą na randkę.

BLIŹNIĘTA 21.05 – 21.06

W tym tygodniu spotkasz osobę z przeszłości, która odegrała znaczącą rolę w Twoim życiu. Będziecie mieli bardzo duże szanse na powrót do siebie. Trudno będzie Ci się zmobilizować i wziąć za zadania, które zostały Ci przydzielone.

r AK 22.06 – 22.07

Możesz cieszyć się odwzajemnionymi uczuciami swojego partnera. Ten tydzień przyniesie Ci piękne wyznania a także nowe zobowiązania w istniejącym już związku. To dobry tydzień na zmianę pracy. Sprzyja podpisaniu korzystnych umów.

LEW 23.07 – 22.08

W tym tygodniu czeka Cię wiele nieprzyjemnych kłótni z partnerem. Trzymaj lepiej język za zębami jeśli nie chcesz doprowadzić do cichych dni. Twój szef nie jest zadowolony z Twojej pracy. Zastanów się czy nie na zbyt wiele pozwalasz sobie w pracy.

PANNA 23.08 – 22.09

Możesz cieszyć się istną sielanką w swoim związku. Wszystko będzie się układało jak najlepiej. Razem z partnerem postanowicie pojechać na wycieczkę za miasto. Dostaniesz awans Twoje starania zostały w końcu docenione.

WAGA 23.09 – 22.10

Wybór pomiędzy obecnym partnerem a nowym może się okazać o wiele trudniejszy niż wydawał Ci się na początku. Nie przeciągaj go w czasie, bo zostaniesz z niczym. Twoja pozycja jest na tyle stabilna, że nie musisz obawiać się nawet najmniejszych komplikacji.

SKor PIoN 23.10 – 21.11

Twój związek dobiega końca. Na tę chwile wydaję Ci się, że to koniec świata. Jednak z czasem zmienisz zdanie. W tym tygodniu podpiszesz umowę, która da Ci szansę na awans. Wysiłek zostanie doceniony.

STr ZELEC 22.11 – 21.12

Twoja druga połowa zaczyna się nudzić a Ty w jednej chwili postanowisz zabrać ją w daleką podróż, która o wiele bardziej Was do siebie zbliży. Weźmiesz tydzień wolnego, by spełnić swoje marzenia.

KoZIoroŻEC 22.12 – 19.01

Za bardzo decydujesz sam za partnera. Nie dajesz mu dojść do słowa a potem dziwisz się, że się kłócicie. Zastanów się nad swoim postępowaniem. Powinieneś bardziej przykładać się do powierzonych Ci zadań.

WoDNIK 20.01 – 18.02

Twój partner zaczyna czuć się samotny. Zrób coś z tym, bo jeśli nie zmienisz swojego postępowania, niedługo nie będzie już czego ratować. Tydzień, który nie będzie wymagał zbyt dużego poświecenia w pracy. Uważaj na problemy z krążeniem.

rYBY 19.02 – 20.03

Jeśli nie zmienisz się, Twój partner nie będzie dłużej czekał na cud i odejdzie. Osoby samotne mają szansę na poznanie kogoś na imprezie. Za dużo pracujesz, przez co zaczynasz popełniać błędy. Dostaniesz premię, która Cię ucieszy.

jęcmienną? sts

Do sklepu wbiega kobieta i krzyczy od progu:

– Proszę pułapkę na myszy, tylko szybko, bo chcę złapać autobus...

– Szanowna pani, aż tak dużej pu łapki my nie mamy... sts

Do sklepu zoologicznego wchodzi klient.

– Chciałbym kupić psa obronnego.

Opracowała Noma • www.wrozbyonline.pl

– Proszę bardzo, mam właśnie ostatniego...

– Przecież to jamnik. Jaki z jamnika pies obronny?

Sprzedawca złapał jamnika za ogon, podnosi do góry.

– No podejdź pan teraz... sts

– Synku, chciałbyś mieć braciszka?

– Tak, tato!

– To śpij już.. sts