Magazyn Rybnicki Nowiny.pl nr 62 - 2022-06-23 by NowinyPL

WYDANIE BEZPŁATNE

FOT. ŚLĄSKA.POLICJA.PL

23 czerwca 2022 • nr 62 • ISSN 2720-538X

Grupa oszustów spowodowała straty w PGG na kilkaset tysięcy złotych. Posługiwali się danymi byłych klientów oraz ich wpisami do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Policjanci ustalają i przesłuchują kolejne osoby, na których dane i bez ich wiedzy nieuczciwie zakupiono węgiel. Sprawcom grozi do 8 lat pozbawienia wolności.

I L A W I K U OSZ PRZY KUPNIE WĘGLA Z PGG

ć a t s y z r o k y w i l Mog ! e n a d E J O W T e ż tak

Czytaj więcej na stronie 2

TŁUMY NA DNIACH RYBNIKA

Maryla z energetycznym show ŻYCZENIA

STRONA 4

DODATEK SPECJALNY STR. 7 – 10

Rybnik zaoszczędzi na zwrocie podatku od wyrobisk 22 mln zł

STRONA 4

Koleje Śląskie z tańszymi biletami STRONA 3

Oszukiwali 2

www.nowiny.pl

23 czerwca 2022 r.

Nabyli co najmniej kilkaset ton węgla posługując się przy tym kradzionymi danymi i wyłudzonymi dokumentami. W sprawie zatrzymano cztery osoby, zarzuty usłyszały trzy z nich, w tym właściciel jednego ze składów węgla. Na trop podejrzanych policja trafiła po zgłoszeniu przez PGG informacji o budzących wątpliwości działaniach jednej z firm. Uwagę PGG zwróciła jedna z firm, która w krótkim czasie odebrała duże ilości opału dla klientów detalicznych. O niepokojącym spostrzeżeniu spółka poinformowała śląskich policjantów, którzy przyjrzeli się firmie – jednemu ze składów opału z Małopolski. Mundurowi z Wydziału do Walki z Przestępczością Gospodarczą szybko stwierdzili, że przy zakupie opału przez firmę doszło do licznych nieprawidłowości. Kiedy pracownik składu odbierał kolejną partię nieuczciwie zakupionego węgla z terenu jednej ze śląskich kopalni, policjanci zatrzymali właściciela firmy i kierowcę odbierającego węgiel, a w kolejnym dniu dwóch innych pracowników.

Oszuści posługiwali się danymi byłych klientów Podejrzani za każdym razem stosowali identyczny sposób działania. Śledczy zajmujący się zwalczaniem przestępczości gospodarczej przeszukali małopolską firmę, zabezpieczając dokumentację związaną z zakupem węgla i sprzęt komputerowy. Ustalili, że sprawcy kupowali węgiel w e-sklepie PGG S.A., posługując się danymi personalnymi byłych klientów składu opałowego bez ich wiedzy. Aby odebrać węgiel w przykopalnianym punkcie obsługi drobnicowej oszuści pokazywali pełnomocnictwa z podrobionymi podpisami byłych klientów. Ponadto pracownicy składu wyłudzali od

kondolencje

Wyrazy głębokiego współczucia oraz słowa wsparcia dla rodziny i bliskich z powodu śmierci naszego wieloletniego pracownika i kolegi

Wojciecha Koniecznego Składają Zarząd i Dyrekcja oraz koleżanki i koledzy ze Sport-Kliniki SCANMED SPORT UL. BANKOWA 2, 44-240 ŻORY

klientów deklaracje CEEB (Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków – dokument, który potwierdza, że nabywca ma w gospodarstwie domowym czynną instalację opalaną węglem, który kupuje na własne potrzeby do ogrzewania domu i wody użytkowej). Zebrany materiał dowodowy pozwolił na przedstawienie zarzutów trzem osobom – właścicielowi składu opału i dwóm pracownikom tej firmy. Mężczyźni przyznali się do wszystkiego, złożyli obszerne wyjaśnienia, objęto ich dozorem policyjnym oraz poręczeniami majątkowymi w wysokości 50 tys. zł. Grozi im do 8 lat więzienia – poinformował oficer prasowy Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Sprawą zajmuje się Prokuratura Rejonowa w Tychach. Podejrzani odpowiedzą za oszustwa oraz doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem PGG S.A. Straty górniczej spółki mogły wynieść co najmniej kilkaset tysięcy złotych. Śledczy z Wydziału do Walki z Przestępczością Gospodarczą nadal zajmują się sprawą, przy której współpracują z PGG. Policjanci ustalają i przereklama

SACHSE

AGENCJA PRACY TYMCZASOWEJ (CERTYFIKAT NR 5950)

POSZUKUJE DO PRACY w Austrii i Niemczech: hydraulików, elektryków, ślusarzy, spawaczy, mechaników, techników CNC, stolarzy, malarzy, dekarzy – blacharzy, tapicerów z językiem niemieckim

Kontakt: tel. +48 602 392 876 raciborz@sachse.pl | www.sachse.eu

fot. Śląska Policja

przy zakupie węgla z e-sklepu PGG

Podejrzani odpowiedzą za oszustwa oraz doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem PGG S.A.

słuchują kolejne osoby, na których dane i bez ich wiedzy nieuczciwie zakupiono węgiel. Straty PGG z tytułu nieuczciwego procederu mogły wynieść co najmniej kilkaset tysięcy złotych. E-sklep PGG jest narażony na ciągłe ataki Polska Grupa Górnicza S.A. ściśle współpracuje z organami ścigania, aby wyeliminować oszustwa oraz wszelkie działania, które utrudniają indywidualnym odbiorcom bezpośredni zakup węgla w e-sklepie. – Notujemy próby licznych włamań na serwery sprzedażowe w trakcie sesji, czy usiłowania automatycznych zakupów przy pomocy botów zakupowych. Wszystkie takie próby są skutecznie blokowane, ponieważ, przewidując komplikacje i skalę popytu, wdrożyliśmy wiele nowoczesnych zabezpie-

Redakcja: 47-400 Racibórz, ul. Kościuszki 32 A, tel. 32 455 68 66 Nakład: 15.000 egz.; http://nowiny.pl Redaktor naczelny: Szymon Kamczyk – s.kamczyk@nowiny.pl, 662 059 171 Współpraca: Agnieszka Kaźmierczak – koszmideragnieszka@gmail.com, Redakcja techniczna: Piotr Palik – p.palik@nowiny.pl

czeń informatycznych, w tym opartych na mechanizmach sztucznej inteligencji, aby wyłowić wszelkie podejrzane zachowania. Dlatego potrafimy odfiltrować i w porę zneutralizować ryzyka. Odpowiednie informacje i wnioski kierujemy do organów ścigania – mówi Tomasz Rogala, prezes PGG S.A., apelując o ostrożność i zachowanie większego spokoju w trakcie zakupów paliwa z państwowej spółki. – Przestrzegamy naszych klientów, by w żadnym wypadku nie udostępniali komukolwiek danych personalnych i bankowych, których używa się do sfinalizowania transakcji w e-sklepie! – mówią przedstawiciele PGG S.A., ostrzegając przed korzystaniem z oferty fałszywych „pośredników”, którzy próbują wyłudzać pieniądze w zamian za rzekome „ułatwienie zakupów”.

Reklama: Mateusz Szynol – m.szynol@nowiny.pl, 662 051 302, Barbara Frydryk – b.frydryk@nowiny.pl, 668 191 013 Portal nowiny.pl: Paweł Okulowski, portal@nowiny.pl Wydawca: Wydawnictwo Nowiny Sp. z o.o. Dyrektor Wydawnictwa Prasowego: Katarzyna Gruchot

Izba Wydawców Prasy

Kłopoty z dostępnością Platforma zakupowa PGG S.A. musi radzić sobie z ogromnym ruchem internetowym. W godzinach udostępniania węgla do sprzedaży notuje się ponad 100 tys. prób połączenia z serwisem sklepu w ciągu jednej sekundy. Tak duże natężenie odwiedzin występuje już po odfiltrowaniu wejść z zagranicy oraz po zablokowaniu ataków typu DDoS, których celem jest sparaliżowanie serwisów internetowych PGG S.A. Przy każdej nieprawidłowości, która może świadczyć o zamiarze popełnienia przestępstwa spółka zawiadamia organy ścigania. Klienci e-sklepu otrzymali informacje na temat stosowanych przez PGG procedur bezpieczeństwa, dzięki którym już ujawniono nielegalne działania kilku osób. (sqx) Druk: Drukarnia Polskapresse Sp. z o.o., Sosnowiec

www.nowiny.pl

23 czerwca 2022 r.

Priorytetem Kolei Śląskich bezpieczeństwo i komfort komfort podróży podróży ryfikacja strategicznej dokumentacji, ocena stopnia jej wdrożenia i sprawdzenie aktualności procedur pod kątem standardów obowiązujących w kolejnictwie. W jakim celu? To dobra metoda na szybkie poznanie firmy i przygotowanie ewentualnych rekomendacji dla Zarządu. Drugim obszarem – wskazanym przez Prezesa KŚ – jest kontrola stanu faktycznego w zakresie eksploatacji i właściwego wykorzystania zasobów ludzkich. Następnym obszarem, który należy do zakresu mojej pracy, jest dalsze usprawnianie procesu przewozowego – według strategii przyjętej przez Zarząd. Spółka bardzo szybko rozpoczęła tegoroczne zmiany, ale też czas jest szczególny. Branża nie tylko gwałtownie zmie-

Red. – Jaki jest zakres Pana zadań w Kolejach Śląskich? Wojciech Balczun – Od lat jestem związany z branżą kolejową w Polsce i za granicą. Dzięki temu dysponuję odpowiednią wiedzą teoretyczną i praktyczną niezbędną do zarządzania i wspierania podmiotów z branży. Z Kolejami Śląskimi jestem związany w charakterze konsultanta i mam nadzieję, że moja aktywność przyczyni się do poprawy efektywności spółki, która ma przecież ogromny potencjał. Zgodnie z wytycznymi Zarządu zaczynam pracę od sprawdzenia dwóch obszarów KŚ. Pierwszym z nich jest kontrola taboru. Przede mną m.in. przegląd i we-

Nowy doradca zarządu KŚ zapowiada m.in. audyt procedur i procesów dotyczących bezpieczeństwa transportu

Fot. Koleje ŚląsKie

W wyniku ostatnich zmian organizacyjnych w Kolejach Śląskich, spółka podjęła współpracę z Wojciechem Balczunem, który będzie pełnił funkcję Konsultanta Zarządu ds. Strategii i Rozwoju.

niła się po pandemii i jej kolejnych – osłabiających popyt – falach, ale jednocześnie cały czas mierzy się ze skutkami wojny w Ukrainie, szczególnie z destabilizacją gospodarczą. A przecież makrotrendy oddziaływają także na mniejsze fragmenty rynku, też te dotyczące transportu zbiorowego. Moją rolą – w ramach przeprowadzanych obecnie zmian – jest podsumowanie wcześniejszych działań KŚ i przygotowanie propozycji nowych kierunków rozwoju dla najwyższego kierownictwa, zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i z szerszym

wieloletnim spojrzeniem na przyszłość spółki, szczególnie w zakresie techniki i technologii kolejowej.

– Co jest największym wyzwaniem? – Może nie tyle wyzwaniem, co sednem działań. Przytoczę słowa Prezesa Świrskiego z naszych pierwszych spotkań: w Kolejach Śląskich ma zawsze obowiązywać reguła, że najważniejszy jest człowiek. Każde działanie, czy to rozbudowa i modernizacja taboru, czy planowanie siatki połączeń, rozkładu jazdy i taryfy, musi być podporządkowane tej zasadzie. I – jednocześnie – każda osoba zatrudniona w spółce ma pełne prawo czuć się ważna w zapewnianiu potrzeb pasażerów. By realizować te założenia, moim zadaniem jest zwiększanie efektywności dot. zarządzania taborem oraz jeszcze lepsze dopasowanie kwestii technicznych – z myślą o podróżujących i pracujących w firmie. KŚ to duże przedsiębiorstwo, a zgodnie z zasadami kaizen, doskonalenie nigdy się nie kończy. Przypomnę, że nie jestem członkiem zarządu, a wykonuję zadania

konsultanta. Mam zatem możliwość spojrzenia „z boku” na każdy proces w firmie i możliwość dzielenia się swoimi obserwacjami z Zarządem.

– Jakich możemy spodziewać się zmian? – KŚ to dojrzała organizacja, po burzliwej historii i licznych testach. Usunięto błędy młodości, nie zmarnowano też dekady funkcjonowania na rynku kolejowym. Przedsiębiorstwo nie potrzebuje teraz rewolucji czy drastycznych przeobrażeń, dlatego zarząd spółki stopniowo wprowadza kolejne zmiany, ale tylko te, których celem jest zwiększanie przewagi konkurencyjnej i realna odpowiedź na głosy podróżnych i pracowników. To najważniejsi klienci Kolei Śląskich i na takim podejściu – zgodnie ze strategią zarządu – musi bazować nowa inwestycja czy innowacja, w której będę współuczestniczył. – Jakie są Pana priorytety? Priorytety wprost wskazał Prezes Świrski. Bezpieczeństwo i komfort podróży. Wszyscy pasaże-

rowie kursują wyłącznie bezpiecznymi składami, z obsługą najwyższej jakości oraz z pewnością, że wybrali przewoźnika, dla którego klient jest zawsze priorytetem. I to nigdy nie może ulec żadnej zmianie. Dodam, że Koleje Śląskie dysponują środkami publicznymi, a to bezwarunkowo zobowiązuje spółkę do podejmowania decyzji, które są jak najbardziej korzystne dla mieszkańców. Moją rolą jest doradzanie przy podejmowaniu tych decyzji tak, by były zgodne z najlepszymi praktykami zarządzania i modernizowania taboru. Podsumowując: obecne działania koncentruję na audycie procesów i procedur, które zapewniają bezpieczny i komfortowy przewóz podróżnych. Moja współpraca z Zarządem ma na celu dalsze usprawnianie, zmienianie czy upraszczanie każdego elementu, który współtworzy markę „Koleje Śląskie sp. z o.o.”. Wszystkie nasze działania są podporządkowane głównemu celowi: końcowy efekt tych prac ma przynieść jak najwięcej korzyści jednako podróżnemu i pracownikowi.

Koleje Śląskie obniżają ceny biletów do Rybnika i Chałupek REGION Szanowni Podróżni, zgodnie z Państwa głosami, po zakończonej optymalizacji w KŚ, informujemy o obniżkach biletów na niektórych trasach – przekazuje spółka Koleje Śląskie.

Korekta cennika Kolei Śląskich od 12 czerwca obowiązuje na trasach:

• Mysłowice – Oświęcim, cena biletu jednorazowego to 7 zł, biletu miesięcznego to 180 zł. • Katowice – Lubliniec, cena biletu jednorazowego to 15 zł, biletu miesięcznego to 310 zł. • Katowice – Tychy Lodowisko, cena biletu jednorazowego to 5,50 zł, biletu miesięcznego to 142 zł.

• Rybnik – Racibórz, cena biletu jednorazowego to 10 zł, biletu miesięcznego to 210 zł. • Racibórz – Chałupki, cena biletu jednorazowego to 7 zł, biletu miesięcznego to 165 zł. Przypominamy, że pasażerowie mogą stale korzystać w pociągach z oferty Kołem po Śląsku. Zgodnie z regulaminem akcji Kołem

po Śląsku, rowery możemy przewozić bezpłatnie od piątku do niedzieli (piątek od godz. 15.00, niedziela do godz. 24.00). Hulajnogi natomiast 7 dni w tygodniu. Z raportów KŚ wynika, że w terminie od 6 maja do 10 czerwca przewieziono w ramach oferty KpŚ łącznie 1839 hulajnóg oraz 9338 rowerów. (ska)

Z Raciborza do Chałupek bilet jednorazowy od 12 czerwca kosztuje 7 zł

WWW.NOWINY.PL

23 czerwca 2022 r.

Tłumy na koncercie De Mono i Maryli W piątek 17 czerwca na rybnickim Kampusie odbył się koncert Maryli Rodowicz i zespołu De Mono w ramach Dni Rybnika 2022. Wydarzenie spotkało się z ogromnym zainteresowaniem rybniczan.

Jednym z najważniejszych punktów tegorocznych Dni Rybnika jest celebrowanie twórczości

Agnieszki Osieckiej – polskiej poetki, autorki tekstów piosenek, reżyserki teatralnej oraz dziennikarki. Wie-

Prócz niej, 17 czerwca wystąpi znany i lubiany, pop -rockowy zespół De Mono. W swojej najnowszej twórczości zespół również sięga do dorobku Agnieszki Osieckiej. Wydany w 2021

lu artystów od lat, aż do dziś występuje na scenie prezentując jej teksty w utworach muzycznych. Jedną z najbardziej znanych artystek, która znana jest z „przerabiania” poezji Osieckiej na utwory muzyczne jest Maryla Rodowicz.

roku album „Osiecky” znalazł się wśród 5 nominowanych do tegorocznych „Fryderyków”. Zarówno Maryla Rodowicz, jak i zespół De Mono rozgrzali publikę do czerwoności. (NM)

Andrzej Krzywy na scenie Dni Rybnika 2022

FOT. NIKOLA MYSZKOWSKA

Rybnik zaoszczędzi 22 MILIONY

Publiczność jak zwykle dopisała i przestrzeń Kampusu wypełniła się słuchaczami REKLAMA

Rybnik zaoszczędzi około 22 mln zł z tytułu tzw. podatku od wyrobisk górniczych. 44 mln zł miasto wpłaciło w ostatnich latach do depozytu sądowego, aby uchronić się przed jednorazową spłatą ogromnej sumy. Od wielu lat część gmin górniczych – w tym Rybnik – mierzy się z problemem konieczności zwrotu płaconego przez kopalnie tzw. podatku od wyrobisk górniczych. Konieczność zwrotu przez gminy tego podatku to wynik niejasnych przepisów dotyczących kwestii opodatkowania podatkiem od nieruchomości tzw. wyrobisk górniczych. Dla gminnych budżetów to znaczne kwoty. W Rybniku kwota podatku zapłaconego przez podmioty górnicze w latach 2003 – 2011 sięga ponad 43 mln zł. Tymczasem kolejne wyroki i rozstrzygnięcia sądowe związane ze sprawami podatkowy-

mi, dotyczącymi podziemnych wyrobisk górniczych spowodowały, że kwota ta generuje dodatkowe, znaczne zobowiązania z tytułu oprocentowania. Biorąc pod uwagę aktualną sytuację na rynku ﬁnansowym (rosnące stopy procentowe) w marcu tego roku, prezydent Rybnika Piotr Kuczera podjął rozmowy mające na celu wypracowanie wspólnie z podatnikiem rozwiązania sporu w oparciu o obowiązujące przepisy i linię orzeczniczą w zakresie oprocentowania. W efekcie podpisana została 27 maja ugoda w sprawie wypłaty oprocentowania nadpłaty z tytułu podatku od nieruchomości za lata 2003 – 2011, dotyczącego budowli zlokalizowanych w podziemnych wyrobiskach górniczych, w zakresie którego gminy górnicze toczą spór z ich właścicielami od prawie 20 lat. Nadpłata podatku z tego tytułu wynosi po-

nad 43 mln zł. W wyniku przyjętego rozwiązania co do oprocentowania miasto zaoszczędziło około 22 mln zł. Większa część kwoty zwrotu (44 mln zł) znajduje się już w depozycie sądowym, do którego miasto od kilku lat wpłacało ją w ratach. Konieczność zwrotu tzw. podatku od wyrobisk górniczych i wypłaty oprocentowania jest konsekwencją uchwały podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny w lutym 2018 roku. Warto również zwrócić uwagę, że przepis deﬁniujący przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości w odniesieniu do spornych budowli,pomimo podejmowania wielu prób jego doprecyzowania nie został zmieniony. Spory trwają nadal, a zawarta przez miasto ugoda pozwoliła zminimalizować skutki ﬁnansowe nieprecyzyjnych przepisów (NM) prawa.

REKLAMA

GHS INFERNO Żory, ul. Rybnicka 69 ghsinferno@gmail.com

OFERTA – MONTAŻ i SERWIS: • instalacji CO • pomp ciepła powietrze-woda, glikol-woda • oraz instalacji ogrzewania podłogowego

734 693 713, 602 235 239 www.ghs-inferno.eu

• modernizacje kotłowni • instalacja wod.-kan.

Jesteśmy

orem t la a st in m y n a w o z y autor Kaisai, EcoForest Samsung,

23 czerwca 2022 r.

reklama

roweron 2022

23 czerwca 2022 r.

KRĘCI SIĘ NA CAŁEGO

i jest największym eventem rowerowym w regionie!

WYSTARTOWALIŚMY Ruszajcie na trasy – powodzenia! PAMIĘTAJ pakiety startowe m ożesz odeb rać do 30 czer wca w wyb ranym przez Cieb ie punkcie.

ZOBACZ trasy RowerON 2022 na grupie RowerON na FB oraz na stronie www.roweron.pl

REGULAMIN NA

www.roweron.pl S P O N S O R Z Y G Ł ÓW N I

PA RT N E R G ŁÓW N Y

PA RT N E R Z Y

GMINA KUŹNIA RACIBORSKA

PAT RO N H O N O ROW Y

PAT R O N I M E D I A L N I

GMINA PIETROWICE WIELKIE

P OMYS Ł I R E A L I Z AC J A

Już teraz dołącz do nas na Facebooku!

specjalny dodatek | 23 czerwca 2022 roku

O NASZE PUPILE

Pupil nie poleci tanimi liniami lotniczymi Najbardziej popularne tanie linie lotnicze Ryanair i Wizzair nie oferują przewozu zwierząt (z wyjątkiem psów przewodników i asystujących). Inaczej jest w przypadku Polskich Linii Lotniczych LOT. Polski przewoźnik umożliwia transport zwierząt na trzy sposoby: • na pokładzie samolotu w transporterze (do 8 kg), • w luku bagażowym (powyżej 8 kg), • w luku bagażowym (jako cargo, inne gatunki zwierząt). Miejsce przewozu zwierzęcia jest uzależnione od jego wagi, wielkości i rodzaju. Oczywiście transport zwierzęcia jest dodatkową usługą, za którą trzeba zapłacić. Transporter musi być odpowiedniej wielkości, tak aby zapewnić zwierzęciu możliwe najlepszy komfort podróży. Potrzebna jest również książeczka szczepień i aktualnego zaświadczenia weterynaryjnego o stanie zdrowia zwierzęta. Trzeba również uwzględnić przepisy obowiązujące w kraju przylotu. W zależności od miejsca przewozu zwierzęcia oraz celu podróży, PLL LOT nalicza inne opłaty. Przewóz zwierzęcia na pokładzie kosztuje 190 zł (loty krajowe),

PRZEWÓZ ZWIERZĄT w autobusach, samolotach i pociągach 280 zł (UE, Europejski Obszar Gospodarczy) lub 465 zł (Ameryka Północna i Azja). Transport w luku bagażowym kosztuje odpowiednio 280 zł (kraj), 600 zł (Europa, Bliski Wschód), 1200 zł (Ameryka Północna, Azja). Pupil w pociągu? Tak i to za małe pieniądze Transport zwierząt jest również możliwy w przypadku połączeń kolejowych. PKP Intercity przypomina o zapewnieniu zwierzęciu transportera na czas przewozu, tak aby czuło się ono bezpiecznie. Należy go umieścić w miejscu przeznaczonym na bagaż podręczny lub trzymać na kolanach. Przewóz małych zwierząt domowych (również psów) jest w PKP Intercity bezpłatny. Warunek jest jeden – zwierzę musi znajdować się w transporterze. Jeśli jest inaczej, wówczas należy kupić bilet na przewóz psa. Koszt to 15,20 zł. W takim przypadku zwierzę musi mieć kaganiec i być trzymane na smyczy przez cały czas podróży. Jedna dorosła osoba może przewozić jedno zwierzę, które nie znajduje się w transporterze. Wymagane jest też zaświadczenie o szczepieniu psa przeciwko wściekliźnie. Podobnie wyglądają zasady przewozu zwierząt w pociągach Polregio (przewozy regionalne), przy czym opłata za przewóz zwierzęcia, które nie znajduje się w transporterze, wynosi 4,50 zł.

FOT. FREEPIK

Sprawdziliśmy jak wygląda polityka przewozu zwierząt u najpopularniejszych przewoźników kolejowych i lotniczych. Okazuje się, że wakacje z pupilem są możliwe, ale nie zawsze i pod pewnymi warunkami.

Najłatwiej przewieźć pupila w pociągu. Jeśli zwierzę będzie znajdować się w transporterze, przewoźnicy nie naliczą dodatkowych opłat.

Również Koleje Śląskie nie pobierają opłaty za przewóz zwierzęcia w transporterze (tak jak w przypadku PKP Intercity oraz Polregio, w KŚ transporter ze zwierzęciem traktowany jest jako bagaż podręczny). W przypadku przewozu psa bez transportera konieczny jest zakup specjalnego biletu w cenie 2 zł. Wszyscy przewoźnicy kolejowi nie pobierają opłat za przewóz psów przewodników i asystujących.

Pupil w autobusie? Raczej nie... Przewoźników autobusowych jest bardzo wielu, dlatego siłą rzeczy trudno jest sporządzić kompletny katalog tych, którzy zezwalają na transport zwierząt. W popularnym Flixbusie transport zwierząt co do zasady nie jest możliwy (wyjątek stanowią psy przewodniki i asystujące). Sindbad umożliwia transport niewielkich zwierząt (pies lub kot do 4 kg) wyłącznie na pisemny

wniosek. Zgoda wydawana jest na piśmie. Przewożone zwierzę musi posiadać paszport, wszczepiony mikroczip oraz aktualne badania weterynaryjne wymagane przy wjeździe do kraju docelowego i krajów tranzytowych. Transport musi odbywać się w transporterze lub też zwierzę musi być na smyczy i w kagańcu. Przewóz pupila kosztuje tyle samo co bilet dla osoby dorosłej na danej trasie. (żet)

dbajmy o nasze pupile

23 czerwca 2022 r.

To, jak bardzo przez okres pandemii COVID-19 brakowało w powiecie raciborskim imprez konnych, pokazują ostatnie tygodnie. Choć tego typu wydarzeń jest wiele, wszystkie cieszą się sporym zainteresowaniem, a może nawet większym niż przed koronawirusem. Pierwszymi większymi imprezami, które powróciły w pełnej krasie były Wielkanocne Procesje Konne. To wydarzenia charakterystyczne dla naszego regionu mające wymiar dziękczynno-błagalny. Łączą kilkusetletnią religijną tradycję modlitwy o urodzaj i dobre plony z formą zabawy i prezentacją lokalnego folkloru. Spotkania zawsze odbywają się w drugi dzień świąt – w

Poniedziałek Wielkanocny. W tym roku przypadły na 18 kwietnia. W efekcie przez powiat raciborski przewinęło się setki koniarzy, którzy uczestniczyli w jednej z czterech procesji – w Raciborzu Sudole, Pietrowicach Wielkich, Bieńkowicach i Zawadzie Książęcej. Ta ostatnia była o tyle szczególna, że w korowodzie pojechały nawet… traktory. To pokazuje, jak takie wydarzenia spajają społeczności. Przy okazji pietrowickiej procesji rozmawialiśmy z wójtem Rudnika Piotrem Rybką, prywatnie hodowcą koni, który wraz z przejęciem najważniejszego urzędu w gminie zainicjował tam tego typu spotkania. Wówczas zapowiadał, że w Łubowicach zorganizowana zostanie procesja ku czci św. Urbana. Odbyła się 28 maja, uczestniczyło w niej prawie 60 koni. – Cieszę się, że znów tak licznie przybyliście do Łubowic. Jest nam niezmiernie miło. To na pewno nas

Fot. DawiD Machecki / Roksana Paź

Raciborszczyzna imprezami konnymi stoi

Dominika na Sajmonie i Dagmara na Arnice na pogrzebieńską procesję przybyły ze stajni w Ligocie Książęcej

Liga jednorożca w Siedliskach zgromadziła sporo dzieci. Na zdjęciu Ewa Szopa oraz niektórzy zawodnicy – Franciszek, Ignacy, Paweł, Nina, Emilia i Antoni

motywuje do organizowania kolejnych edycji – nie kryła swojego zadowolenia Sylwia Kitel, prezes Terenowego Koła Hodowców Koni w Raciborzu. Spotkaniu tradycyjnie towarzyszyły zawody konne, które odbyły się po raz trzeci, więc od drugiej edycji łubowickiej procesji. Kiedy zorganizowano je trzy lata temu po raz pierwszy, wówczas przypominano, że to powrót tego typu imprezy w to miejsce po 21 latach. Choć Rudnik to nie

obrażalnych zniszczeń. W tym roku w wydarzeniu uczestniczyło 40 koni, a prawie 100 osób szło w procesji pieszo. Klub jazdy konnej Ekoaura z Siedlisk postawił z kolei na spotkanie konne dla najmłodszych. W ramach festynu na Dzień Dziecka, imprezy cieszącej się sporym zainteresowaniem, chociażby w zeszłym roku, kiedy otwarto tam tężnię solankową przy miejscowym placu rekreacji, zainaugurowano zawody

jedyna gmina, w której z okazji św. Urbana przez miejscowości przechodzą procesje konne. Te odbywają się także w: Kobyli i Raciborzu Brzeziu. Przed wspomnieniem św. Urbana była jeszcze duża impreza konna w Pogrzebieniu, gdzie rokrocznie 4 maja, odbywa się procesja ku czci patrona strażaków, św. Floriana. Tradycja kultywowana jest na pamiątkę gradobicia z 1877 r., które nawiedziło wieś i dokonało niewy-

z cyklu ligi jednorożca. – Dlaczego liga jednorożca? Jednorożec to też kucyk. Sama nazwa wydaje się bardziej przemawiać do dzieci – mówiła Nowinom Ewa Szopa. To wydarzenie, któremu patronowała Anna Krupka, wiceminister sportu i turystyki. W ramach spotkania zorganizowano także zawody „koniki na patyku”, a w zabawach uczestniczyły nawet 3-letnie dzieci. (mad)

Pieskie życie Jak wygląda życie ze szczeniętami w pierwszych tygodniach odkąd się pojawią? Nowi członkowie psiej rodziny są po paru tygodniach bardzo aktywni i równie wymagający. Suczka Sarsa (rocznik 2019, maj) – nieduży kundelek rodem z Krzanowic – wydała swoje pierwsze potomstwo w ostatnią, kwietniową noc. Pierwszomajowym rankiem poznaliśmy cztery szczenięta przypominające wielkością myszki. Od początku zapamiętale ssały swoją mamę, dającą im odżywczy pokarm. Suka gotowa była ugryźć, kiedy chciało się obejrzeć któreś z jej maleństw. Na świat przyszły dwie suczki i dwa pieski. Co ciekawe, natura

obdarzyła suczki długimi ogonkami, natomiast u ich braci ogonki były ledwie widoczne. Zawsze razem Psia mama nie odstępowała swych dzieci ani na krok. Trzeba było sprytnych zabiegów, by skłonić ją do wyjścia za potrzebą. Trzeba przyznać, że pierwsze dni ze szczeniakami nie były zbyt absorbujące. Po przygotowaniu im posłania czworonogi spały, piły mleko matki i znowu spały. Opieka nad psią familią sprowadzała się do utrzymywania ich posłania w czystości. Suka wracała powoli do formy, chętniej opuszczała potomstwo, żeby pobiegać. Nie były to jednak długie chwile rozbratu z maleństwami. Niezdarne i nieporadne Z czasem, ślepe dotychczas małe pieski otworzyły oczy i zaczęły niezdarnie się przemieszczać. Rosły jak na drożdżach i ich

ruchy stawały się z każdym dniem coraz bardziej zaawansowane, by nie powiedzieć – przemyślane. Wchodzą właśnie (koniec czerwca) w 8 tydzień swojego życia i coraz mniej potrzebują pokarmu swej mamy. Zakosztowały w moczonej, ale suchej karmie. Próbują z powodzeniem różnych psich smakołyków, bawią się pierwszymi kośćmi. Suka nie jest wobec nich już tak nadopiekuńcza i szuka dla siebie chwil wolnych od opieki nad potomstwem. Czekają na właściciela Rodzeństwo cały czas trzyma się razem. Kiedy śpi, to jest złączone, zazwyczaj w swoistym kręgu, ogrzewając się nawzajem. Wcześniej pieski lgnęły do matki, z nią zasypiały i budziły się. Teraz jej obecność nie jest im już tak niezbędna. Na razie ta psia rodzina mieszka razem, bo maluchów nikt nie chce przygarnąć. W końcu to tyl-

Oto szczenięta, które szukają nowego domu

ko niepozorne kundelki, którymi nie sposób pochwalić się tak, jak ktoś chwali się drogim ciuchem czy błyskotką. Owszem, dzieci zakochują się w szczeniętach, tak jak i kiedyś to robiły, ale dziś chcą mieć np. modną rasę z Chin, albo uczesanego yorka, zamiast inwestować uczucia w byle mie-

szańca. Może jednak wśród czytających ten tekst znajdzie się przyszły właściciel członka tego sympatycznego miotu? Pieski są do wzięcia od początku lipca, bez jakichkolwiek opłat. Informacje na ich temat można uzyskać pod (m) telefonem 600 082 304.

DBAJMY oO nasze NASZEpupile PUPILE dbajmy

nowiny.pl czer 23 czerwca| 23 2022 r. wca 202 2 r. • N O W I N Y J A S T R Z Ę B S K I E

9 15

ZAPYTAJ PRAWNIKA: Obowiązki człowieka względem zwierząt

Zgodnie z tematyką przewodnią tego numeru dzisiaj będzie o zwierzętach. A zacząć trzeba od frazesu, a mianowicie od tego, że zwierzę jest istotą żywą i zdolną do odczuwania. Nie jest rzeczą. I nie jest to takie sobie zwykłe ubieranie materii i myśli w słowa, ale zapis wynikający wprost z ustawy o ochronie zwierząt. Co więcej, już w pierwszym artykule tej ustawy pada zdanie, że człowiek jest zwierzęciu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Z przepisu tego wynika, że każde zwierzę ma prawo oczekiwać od ludzi należnego zrozumienia, zgodnego z normami obyczajowymi traktowania, a nawet szacunku. Wszelkie środki prawne, podejmowane w stosunku do zwierząt powinny mieć na względzie ich dobro, a przede wszystkim prawo do istnienia. Co więcej, istnieją instrumenty prawne, aby to wyegzekwować. I tak np., jeśli właściciel znęca się nad zwierzęciem może być ono czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Takie zwierzę może być przekazane schronisku dla zwierząt lub gospodarstwu rolnemu wskazanemu przez wójta, jeśli jest to zwierze gospodarskie lub ogrodowi zoologicznemu. Decyzja ta jest natychmiast wykonalna. Obowiązki właścicieli zwierząt Każdy kto utrzymuje zwierzę domowe, ma obowiązek zapewnić mu pomieszczenie chroniące je przed zimnem, upałami i

rzęta wpisane do rejestru mogą być dziedziczone. Zapobieganie bezdomności zwierząt i zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom to zadanie własne gminy. Każdego roku do 31 marca rada gminy w drodze uchwały określa program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. Dbałość o zwierzęta to

nasz wspólny obowiązek ale i uprawnienie. Bo czym byłby dla wielu osób świat bez ukochanego pupila, psa lub kota? Traktowane często jak kolejny domownik stają się częścią rodziny. I nikt nie pomyśli w takiej sytuacji, że zwierzę mogłoby być rzeczą. Nie, nie mogłoby, a na straży tego stwierdzenia stoi polski system prawny i... zwykła ludzka poprawność i uczciwość.

REKLAMA

MIEJSKI OŚRODEK

OJU

ĘBIU-ZDR KULTURY W JASTRZ ZAPRASZA

2 K R Y C ILUZJONISTA

IECI ANIMACJE DLA DZ

05.07 SZEROKA A 12.07 MOSZCZENIC 19.07 BZIE 26.07 OWN GODZ. WIATA PRZY OSP

WIATA PRZY OSP

PLAC PRZY OSP

KIEGO 2

UL. KAZIMIERZA WIEL

, WOLNY! WSTEP

zaprasza na

pod Chmurką

. ZONGLERZY

SZCZUDLARZE

RODZINNE Miejski Ośrodek Ku ltur y w Jastrzębiu -Zdroju

ZABAWY

ALE

Sankcje karne Ustawa penalizuje również niektóre czyny wobec zwierząt, zwłaszcza te najgorsze i najcięższe gatunkowo. I tak np. za zabicie czy uśmiercenie zwierzęcia można podlegać karze pozbawienia wolności do lat trzech, chyba że czynów tych dokonano ze szczególnym okrucieństwem, wtedy górna granica kary wzrasta do 5 lat i nie może być niższa niż trzy miesiące pozbawienia wolności. Sąd orzeknie przepadek zwierzęcia, a w niektórych przypadkach nawet zakaz posiadania wszelkich zwierząt albo poszczególnej kategorii zwierząt. Obowiązek rejestracji Dotyczy również tak popularnego zwierzęcia jakim jest żółw stepowy. Każdy posiadacz takiego zwierzęcia (ustawa wymienia nieliczne wyjątki) powinien zgłosić fakt posiadania wymienionego zwierzęcia u starosty właściwego ze względu na miejsce przetrzymywania zwierzęcia w ciągu 14 dni od chwili wejścia w jego posiadanie lub sprowadzenia do Polski. W takim samym terminie

posiadaczy zwierząt gatunków podlegających ograniczeniom starosta potwierdza wydaniem zaświadczenia. Zwierzęta objęte obowiązkiem rejestracji, wpisane do rejestru starosty, można legalnie posiadać. Z wyjątkiem nielicznych okazów, które nie zostały urodzone i wyhodowane w niewoli, można je także swobodnie przekazać w formie darowizny. Zwie-

16:00

MUZYCE

przy

radca prawny, mediator

(14-dniowym liczonym od utraty, śmierci, wywozu za granicę lub zmiany danych wpisanych do rejestru) jest zobowiązany do zgłoszenia do rejestru utraty, śmierci, wywozu za granicę lub zmiany danych wpisanych do rejestru. Należy wówczas zgłosić wniosek o wykreślenie z rejestru lub uaktualnienie wpisanych danych. Wpisanie do rejestru

15 i 29.07.2022

Godz. 15.30 - 18.00

Park Zdrojowy

Plac zielony obok Kawiarenki Letnie j

WSTĘP WOLNY!

Graﬁki: freepik.com

JASTRZĘBSKIE

LATO

Wakacyjne

Koncerty

Muzyki

MUZYCZNE 2022

LIPIEC

PARK ZDROJOWY GODZINA 17:00 3.07 - NIVEL

folk, jazz, muzyka rozrywk owa

10.07 - ARKADIA BAND

śląskie granie oraz muzyka

regionalna

17.07 - ADAM SNOPEK STAND-UP PRZY FORTEPI współczesna muzyka rozrywkANIE owa w niecodziennym wydaniu

24.07 - „TEATRALNE TWARZE DARIUS ZA

LIPIEC GODZINA 17:00 Wstęp Wolny

RYNIA 7.07 BO Domu Sołeckim Plac przy

14.07 PARK ZDROJOWY 21.07 JAR POŁUDNIOWY 28.07 RUPTAWA

Wiata przy Domu Sołeckim

KORDKA”

piosenka aktorska i musicalo wa

Graﬁka: freepik.com

NATALIA LEWANDOWSKA-FAC

opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody. Każdy właściciel czworonoga powinien pamiętać również o obowiązkowych szczepieniach ochronnych. Zabronione jest trzymanie zwierząt domowych na uwięzi w sposób stały dłużej niż 12 godzin w ciągu doby lub powodujący u nich uszkodzenie ciała lub cierpienie oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu. Przepisy określają również długość uwięzi, która nie może być krótsza niż 3 m. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy o ochronie zwierząt sprawuje Inspekcja Weterynaryjna, z którą mogą współdziałać organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.

31.07 - ACCO-DUO

muzyka rozrywkowa na dwa

akordeony

WSTĘP WOLNY

Graﬁka: freepik.com

10 16

DBAJMY dbajmyOoNASZE naszePUPILE pupile

N OW I N Y J A ST R Z Ę BS K I E • 23 czer wca 23 2022 r. | nowiny.pl czerwca 2022 r.

Kleszcze. Jak chronić siebie i zwierzęta? Pomimo dostępności szerokiej gamy środków do walki z tymi małymi, ale jakże groźnymi pasożytami ludzi i zwierząt, ich liczebność rośnie. Dlaczego tak się dzieje i co możemy zrobić, aby wyeliminować zagrożenie płynące z kontaktu z kleszczem, wyjaśnia lekarz weterynarii Paweł Staniczek. O kleszczach słów kilka Sezon kleszczowy rozpoczyna się z początkiem marca i trwa do późnej jesieni (póki jest ciepło te zewnętrzne pasożyty wykazują swoją aktywność). Są bardzo małe i bardzo ruchliwe, więc łatwo można je przeoczyć. Należą do tej samej grupy co nasze domowe roztocza czy pająki. Kontakt z kleszczem może być bardzo groźny ponieważ niektóre z nich są nosicielami drobnoustrojów, które wywołują choroby, a taką najbardziej znaną jest borelioza. Są drugimi po komarach, wektorami chorób zakaźnych u ludzi i pierwszymi u zwierząt hodowlanych. Podobnie jak komary, żywią się krwią. Chemiczne środki ochrony – dobre, czy nie? Na rynku dostępnych jest mnóstwo chemicznych środków ochrony osobistej, które mają chronić zarówno nas jak i naszych pupili przed atakiem kleszczy. Niestety dochodzimy do momentu, w którym te środki przestają być skuteczne ze względu na ich nadmierne używanie. – Jako lekarz weterynarii uważam, że problem leży w naszym zachowaniu – zbyt często stosujemy jeden preparat na kleszcze pozwalając im na „dostosowanie się”, nabycie oporności na daną substancję chemiczną w kolejnych pokoleniach tego pasożyta. Należałoby tutaj także zwrócić uwagę

na to, że często nieświadomie także ludzie narażają się na oddziaływanie tych chemicznych substancji, zakładając jakąś długodziałającą obrożę swojemu pupilowi, po czym wpuszczamy go do naszego łóżka – a jak się okazuje często po latach, jak było ze słynnym preparatem na chwasty (Roundup), środki te mogą być dla nas niebezpieczne i wywołać potencjalną chorobę. W mojej ocenie „najbezpieczniejsze” jest aplikowanie psom czy kotom preparatów do wylewania na skórę. Preparat ten wchłania się do podskórza i działa ok 4 – 5 tygodni. Chemia jednak pozostaje chemią i aplikowanie jej w moim odczuciu powinno być już wyjściem ostatecznym – mówi doktor Staniczek. – Jeśli mamy kota wychodzącego na podwórko, czego generalnie nie polecam ze względu na jego bezpieczeństwo (samochody, kontakt z dzikimi zwierzętami), także lepsze będą środki do wylania na skórę, bo często zdarza się przy obrożach, że kot przechodząc nad lub pod płotem, zahacza się i dochodzi do jego uduszenia. Tabletki, chociaż skuteczne bo stosunkowo niedawno pojawiły się na rynku, w mojej ocenie są najniebezpieczniejsze – proszę sobie wyobrazić tabletkę która wchłania się z przewodu pokarmowego i działa kilka miesięcy. To naprawdę nie są witaminy i powinniśmy ograniczyć ich stosowanie

do minimum – dodaje. Ekologiczne rozwiązania Na przestrzeni lat ataki kleszczy są coraz częstsze. W dużej mierze człowiek jest winny sam sobie, bo swoim działaniem zaburza ekosystem. – Można wspierać naturalne metody chronienia się przed kleszczami, np. pozostawiając dłuższą trawę. Co ma trawa do kleszczy? Otóż, w wysokiej trawie, a w szczególności na łące kwietnej schronienie znajdują naturalni wrogowie kleszczy (np. mrówki, chrząszcze czy inne pajęczaki). Wysoka trawa stanowi też schronienie dla ptaków, tzw. podlotów, które nie potraﬁą jeszcze fruwać i znajdują w niej schronienie przed drapieżnikami. Musimy zaufać matce naturze i nie ingerować tak bardzo, słowem klucz jest bioróżnorodność, im większa ona będzie tym mniejsze będziemy mieli kłopoty z kleszczami. Każda roślina, nawet pokrzywa czy oset powszechnie uważane za chwasty i tępione są nam potrzebne. Musimy zadbać o przyrodę, a wtedy przyroda zadba o nas, to bardzo ważne. Pomoc w walce z kleszczami idzie także „z powietrza”. Ptakami, które żywią się kleszczami są sikorki. Sikorka Bogatka potraﬁ wyzbierać z naszego ogródka tyle samo pasożytów ile sama waży, a 18 gramów kleszczy to bardzo dużo.

ER YL SK T. FO

S EL EX /P G IN EW

Warto więc zaangażować się w działania ekologiczne mające na celu wspieranie rozwoju sikorek, poprzez chociażby wieszanie budek lęgowych – mówi doktor Staniczek. Po spacerze By zminimalizować ryzyko ukąszenia przez

Kleszcze bytują m.in. w trawach, ale nie spadają z drzew. To mit. Można się na nie natknąć do wysokości 1m

kleszcza, wybierając się na spacer powinniśmy zadbać o nakrycie głowy (kleszcze czasem spadają z gałęzi) oraz wysokie skarpetki lub buty. Po spacerze należy bardzo dokładnie się przejrzeć i wziąć prysznic. Należy także bardzo dokładnie przejrzeć naszego pupila. – Szybka reakcja może zaowocować tym, że znajdziemy kleszcza, który jeszcze nie wbił się w skórę, a dopiero krąży po ciele szukając dla siebie odpowiedniego miejsca – mówi nasz gość. A co, gdy kleszcz już się wbił? Cóż, przede wszystkim nie należy panikować. Kleszcza trzeba jak najszybciej usunąć. – Jeśli znajdziemy kleszcza na naszym psie czy kocie, można przyjść do gabinetu weterynaryjnego, ponieważ nie tylko go usuniemy, ale jesteśmy w stanie sprawdzić czy nie był nosicielem groźnej choroby. Jeśli usuwamy kleszcza własnoręcznie nie zapominajmy zdezynfekować

miejsca ukąszenia ogólnodostępnymi środkami do odkażania skóry (Rivanol, Borasol, Octanisept). W przypadku nie usunięcia kompletnego kleszcza, to też nie koniec świata. Wystarczy przemywać to miejsce wspomnianymi środkami – wytworzy się stan zapalny, a pozostałość kleszcza ulegnie wykruszeniu – mówi mój rozmówca. Kleszcze pasożytują na ciele swojego dawcy kilka dni, aż napęcznieją, później same się odczepiają. Krew potrzebna jest im jako pożywka dla kolejnych pokoleń kleszczy. – A z jednego może zrodzić się masa nowych, dlatego walka z nimi jest tak trudna – dodaje doktor Staniczek. Z ciekawostek Jednym z najbardziej popularnych stwierdzeń jest, że kleszcze atakują tylko osoby o określonej grupie

krwi. – To mit. Kleszcze są obdarzone receptorami wyczuwającymi drgania podłoża i receptorami cieplnymi, więc kleszcz tak naprawdę może przytraﬁć się każdemu – mówi doktor. – Z naturalnych środków ochrony przeciw kleszczom można wymienić olejki eteryczne, np. kokosowy czy lawendowy. Więc jak najbardziej warto ich używać nacierając się nimi podczas wycieczki do lasu. Sprawdzonym sposobem jest także czosnek. Substancje w nim zawarte również mają dla kleszcza odstraszające właściwości. Sposób ten często stosowany jest wśród grzybiarzy. Nie należy kleszcza smarować masłem ani olejem – to duży błąd – dodaje. Mitem jest także to, że kleszcz wbija się w najbardziej potliwe miejsce. – To mogą być przeróżne miejsca. U psów zdarza się, że kleszcz zagnieździ się w jamie ustnej, w dziąśle, na powiece czy w uchu – mówi doktor Staniczek. Agnieszka Kaźmierczak

WARTE ZAPAMIĘTANIA W WALCE Z KLESZCZAMI:

• Działania ekologiczne mające na celu zwiększenie populacji zwierząt żywiących się kleszczami • Dokładne przeglądanie siebie i naszych pupili po powrocie ze spaceru • Odzież zabezpieczająca (np. czapka i wysokie skarpety) • Ograniczenie używania środków chemicznych

REKLAMA

23 czerwca 2022 r.

w o � b o r y w t n e c u Prod ! h c y n j y r e � z a m r ga l p . a k z s a d r o j . w ww KONTAKT Z PRODUKCJĄ + 48 690 141 390 produkcja@jordaszka.pl

Stawiamy na wszystko, co EKO i BIO. Stawiamy na naturalny smak. Jednym słowem stawiamy na zdrowie! róJwesnteieśżmnya

Nasze produkty kupicie w punktach ﬁrmowych w Wodzisławiu Śl. na oś. 26 Marca oraz w JastrzębiuZdroju przy ul. Marusarzówny

wodzisławskim Ekobazarku

Ale rybka poleca codziennie świeże dania i ryby

Aktualne promocje: SKLEP, SMAŻALNIA: Wodzisław Śląski, ul. Średnia 1 tel. 32 453 98 17, czynne pn-pt 8.30-17.00, sob. 8.30-13.00

alerybka

SKLEP: Rybnik, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 1b tel. 730 696 963, czynne od wt-pt 8.00-16.00 sob. 8.00-13.00

kampania informacyjna

23 czerwca 2022 r.