راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ دﻳﻦ اﺳﻼم
http://WWW.IslamTape.Com
ﻛﺴﺐ اﻃﻼﻋـﺎت ﺑﻴﺸـﺘﺮ درﺑـﺎره ي دﻳـﻦ،ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻞ ﻛﺘﺎب ﺑﺮ روي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ : ﻳﺎ ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺴﺨﻪ ي ﭼﺎﭘﻲ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ اﻳﻦ آدرس ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ،اﺳﻼم
.اﻳﻦ ﻛﺘﺎب از ﺳﺎﻳﺖ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻋﻘﻴﺪه داﻧﻠﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ www.aqeedeh.com book@aqeedeh.com
:آدرس اﻳﻤﻴﻞ
ﺳﺎﻳﺖﻫﺎى ﻣﻔﻴﺪ www.aqeedeh.com www.islamtxt.com www.ahlesonnat.com www.isl.org.uk www.islamtape.com www.blestfamily.com www.islamworldnews.com www.islamage.com www.islamwebpedia.com www.islampp.com www.videofarda.com
www.nourtv.net www.sadaislam.com www.islamhouse.com www.bidary.net www.tabesh.net www.farsi.sunnionline.us www.sunni-news.net www.mohtadeen.com www.ijtehadat.com www.islam٤١١.com
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻘﺪﻣﻪ 5 ......................................................................................................... ﺑﺨﺶ اول دﻻﻳﻠﻲ ﺑﺮ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ دﻳﻦ اﺳﻼم 9 .............................................. (1ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻠﻤﻲ در ﻗﺮآن 9 ............................................................................................. اﻟﻒ( ﻗﺮآن و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ رﺷﺪ روﻳﺎﻧﻲ اﻧﺴﺎن 10 .............................................................. ب( ﻗﺮآن و ﻛﻮه ﻫﺎ 17 ................................................................................................... ج( ﻗﺮآن و ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺟﻬﺎن 20 ......................................................................................... د( ﻗﺮآن و ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن 23 ................................................................................................ ﻫـ( ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ؛ درﻳﺎﭼﻪ ﻫﺎ و رودﻫﺎ 25 ......................................................................... و( ﻗﺮآن و اﻋﻤﺎق درﻳﺎﻫﺎ و ﻣﻮج ﻫﺎي ﻋﻤﻘﻲ28 ............................................................. ز( ﻗﺮآن و اﺑﺮﻫﺎ 30 ........................................................................................................ ح( دﻳﺪﮔﺎه داﻧﺸﻤﻨﺪان درﺑﺎره ي ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺮآن 37 .............................................. (2ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺰرگ؛ آوردن ﺳﻮره اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮره ﻫﺎي ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ43 ..................................... (3ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس درﺑﺎره ي ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ،ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ 45 .................................................................................................................... اﻟﻒ( ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻮﺳﻲ 46 ........................................................................................ ب( از ﺑﺮادران ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ 47 ....................................................................................... پ( ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻼﻣﺶ را ﺑﺮ زﺑﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﺟﺎري ﻧﻤﻮد 48 ................
2
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
(4آﻳﺎﺗﻲ از ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻛﻪ درﺑﺎره ي وﻗﺎﻳﻊ آﻳﻨﺪه ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮده و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﻧﺪ48 ..................................................................................................................... . (5ﻣﻌﺠﺰات اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ 49 ................................... (6زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺳﺎده ي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ 50 ............................................ رﺷﺪ ﺣﻴﺮت اﻧﮕﻴﺰ دﻳﻦ اﺳﻼم 54 .........................................................................................
ﺑﺨﺶ دوم ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺰاﻳﺎي دﻳﻦ اﺳﻼم 57 .................................................. (1راه ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ اﺑﺪي 57 ......................................................................................... (2رﺳﺘﮕﺎري از آﺗﺶ دوزخ 58 ........................................................................................... (3ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ و آراﻣﺶ دروﻧﻲ 59 .......................................................................... (4آﻣﺮزش ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﻨﺎﻫﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ 60 ....................................................................................
ﺑﺨﺶ ﺳﻮم اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ درﺑﺎرهي دﻳﻦ اﺳﻼم63 ..................... ...... اﺳﻼم ﭼﻴﺴﺖ؟ 63 ............................................................................................................... ﺑﻌﻀﻲ ﻋﻘﺎﻳﺪ اوﻟﻴﻪي دﻳﻦ اﺳﻼم 63 ..................................................................................... (1اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ 63 .................................................................................................. (2ﺑﺎور ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن 66 .................................................................................................. (3ﺑﺎورﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ 66 ................................................................................... (4ﺑﺎور ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و رﺳﻮﻻن ﺧﺪاوﻧﺪ 66 ...................................................................... (5ﺑﺎور ﺑﻪ روز ﺟﺰا 67 .................................................................................................. (6ﺑﺎور ﺑﻪ ﻗﻀﺎ و ﻗﺪر 67 ............................................................................................... آﻳﺎ ﻣﻨﺒﻊ اﻟﻬﻲ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺟﺰ ﻗﺮآن وﺟﻮد دارد؟ 67 .............................................................. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ 68 .................................... A Brief Illustrated Guide to Understanding Islam
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ
3
دﻳﻦ اﺳﻼم درﺑﺎره ي روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ؟ 69 ............................................................ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﻼم آورد؟ 72 ........................................................................................ در ﻗﺮآن ﭼﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ؟ 73 ................................................................................................ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻛﻪ ﺑﻮد؟ 74 ............................................................... ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮔﺴﺘﺮش دﻳﻦ اﺳﻼم ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد؟ 76 .............................................. ﻋﻘﻴﺪه ي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن درﺑﺎره ي ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ 77 ...................................................... اﺳﻼم درﺑﺎره ي ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ؟ 80 ....................................................................... ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﻋﺪاﻟﺖ در دﻳﻦ اﺳﻼم 82 ............................................................................... ﺟﺎﻳﮕﺎه زن در اﺳﻼم 84 ...................................................................................................... ﺧﺎﻧﻮاده در اﺳﻼم 85 ........................................................................................................... رﻓﺘﺎر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﺎن 85 ...................................................................................... ﭘﻨﺞ رﻛﻦ دﻳﻦ اﺳﻼم ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟ 86 ......................................................................................... (1ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﻪ اﻳﻤﺎن 86 ................................................................................................... (2ﻧﻤﺎز 87 ..................................................................................................................... (3ﭘﺮداﺧﺖ زﻛﺎت 87 .................................................................................................... (4روزه ي ﻣﺎه رﻣﻀﺎن 88 ............................................................................................. (5رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﺣﺞ 88 ................................................................................................ اﺳﻼم در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه 90 .................................................................................................. ﻣﻨﺎﺑﻊ 91 ........................................................................................................................... ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري اﺣﺎدﻳﺚ 94 ..............................................................................................
A Brief Illustrated Guide to Understanding Islam
96 ا ا 8ا 9 8 ﻣﻘﺪﻣﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮ و ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺮاي درك دﻳﻦ اﺳﻼم اﺳﺖ ،و ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ" ،دﻻﻳﻠﻲ ﺑﺮ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ دﻳﻦ اﺳﻼم "،ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﺳﺆاﻻت ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ اﻏﻠـﺐ از آن ﺳﺆال ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ دﻫﺪ: آﻳﺎ ﻗﺮآن ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑـﻮده اﺳﺖ؟ آﻳﺎ دﻳﻦ اﺳﻼم واﻗﻌﺎً دﻳﻨﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟ در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ،ﺷﺶ دﻟﻴﻞ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ: .1ﻣﻌﺠــﺰات ﻋﻠﻤــﻲ ﻗــﺮآن ﻛﺮﻳﻢ :اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻌﻀـﻲ از ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ ﺗـﺎزﮔﻲ ﻛﺸﻒ ﺷﺪه ،ﻛـﻪ در ﻗـﺮآن ﻣــﻮرد اﺷــﺎره ﻗــﺮار ﮔﺮﻓﺘــﻪ اﺳﺖ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﺼـﺎوﻳﺮ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ، ﻛﻪ در ﻃـﻮل اﻳـﻦ ﭼﻬـﺎرده ﻗﺮن آﺷﻜﺎر ﺷﺪه اﻧﺪ.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
6
.2ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﻃﻠﺒﻲ ﻗﺮآن ﺑﺮاي آوردن ﺳﻮره اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮره ﻫﺎي ﻗـﺮآن :در ﻗـﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ،ﺧﺪاوﻧﺪ اﺑﻨﺎء ﺑﺸﺮ را ﺑﺮاي آوردن ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺳﻮره ﻫﻤﭽﻮن ﺳﻮره ﻫﺎي ﻗـﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ. از ﭼﻬﺎرده ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ،ﻛﺴﻲ ﻳﺎراي ﺑﺮﺧﺎﺷﺘﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ،ﺣﺘﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺳﻮره ي ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ )ﺳﻮره ي (108ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ده واژه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. .3ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس درﺑﺎره ي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ، ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم :در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮﺧﻲ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻫﺎي ﻛﺘﺐ ﻣﻘﺪس درﺑـﺎره ي ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ. .4آﻳﺎﺗﻲ از ﻗﺮآن ﻛﻪ ﺑﻪ رخ دادن وﻗﺎﻳﻌﻲ در آﻳﻨﺪه اﺷﺎره ﻛﺮد ه و اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎده اﻧﺪ :ﻗﺮآن ﺧﺒﺮ از ﺣﻮادﺛﻲ در آﻳﻨﺪه داده اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺧﻮد واﻗﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ .ﺑـﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ،ﭘﻴﺮوزي روﻣﻲ ﻫﺎ ﺑﺮ اﻳﺮاﻧﻴﺎن. .5ﻣﻌﺠﺰاﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﻴﺪه اﻧﺪ: ﻣﻌﺠﺰات ﺑﺴﻴﺎري ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه اﻧـﺪ. اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰات در ﺣﻀﻮر ﺷﺎﻫﺪان ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ. .6زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺳﺎده ي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ:اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ وﺿﻮح ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي دروﻏـﻴﻦ ﻧﺒـﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ادﻋﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺛﺮوت ،ﻣﻘﺎم ﻳﺎ ﻗﺪرﺗﻲ را ﻛﺴﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ. از اﻳﻦ ﺷﺶ دﺳﺘﻪ دﻻﻳﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ: ﻗﺮآن ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ او ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ. دﻳﻦ اﺳﻼم درواﻗﻊ دﻳﻨﻲ اﺳﺖ از ﻃﺮف ﭘﺮوردﮔﺎر ﻋﺎﻟﻤﻴﺎن.
7
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ،ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻋﻮاﻃﻒ ،اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻳﺎ آداب و ﺳﻨﺖ ﻫﺎﻳﻤﺎن ﺗﻜﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ .درﻋﻮض ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻘﻞ و ﻣﻨﻄﻖ ﺧﻮﻳﺶ رﺟـﻮع داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ .زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان را ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد ،آﻧﺎن را ﺑﺎ ﻣﻌﺠﺰات و دﻻﻳﻠﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ آﻧﺎن ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ آﻣﺪه اﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ،آﻧﭽﻪ آورده اﻧﺪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺤﺾ اﺳﺖ. ﺑﺨﺶ دوم" ،ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺰاﻳﺎي دﻳﻦ اﺳﻼم" ،ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ دﻳﻦ اﺳﻼم ﺑـﺮاي اﻓـﺮاد را ﺑـﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﻲ ﮔﺬارد ،ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ: (1دروازه اي ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ اﺑﺪي (2رﺳﺘﮕﺎري از آﺗﺶ دوزخ (3ﺳﻌﺎدت ﺣﻘﻴﻘﻲ و آراﻣﺶ دروﻧﻲ (4آﻣﺮزش ﺗﻤﺎم ﮔﻨﺎﻫﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ. ﺑﺨﺶ ﺳﻮم" ،اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ درﺑﺎره ي اﺳﻼم" ،اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺎﻣﻲ را درﺑـﺎﻫﺮ ي اﺳﻼم در اﺧﺘﻴﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻮءﺗﻔﺎﻫﻢ ﻫﺎ درﺑﺎره ي آن را ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻧﻤﻮده و ﺑـﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﺳﺆاﻻت راﻳﺞ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ دﻫﺪ ،ﺳﺆال ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ: اﺳﻼم در ﻣﻮرد ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ؟ ﺟﺎﻳﮕﺎه زن در اﺳﻼم ﭼﻴﺴﺖ؟ ***
ﺑﺨﺶ اول دﻻﻳﻠﻲ ﺑﺮ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ دﻳﻦ اﺳﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺎﺗﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﺶ ،ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ،را ﺑﺎ ﻣﻌﺠﺰات ﺑﺴﻴﺎر و دﻻﻳﻞ ﻛﺎﻓﻲ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ او واﻗﻌﺎً ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳـﺖ ،ﻫﻤﺮاﻫـﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺧﻮد از آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺘـﺎﺑﻲ ﻛـﻪ ﻓﺮوﻓﺮﺳـﺘﺎده اﺳـﺖ ﻣﺤﻔﺎﻇﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻛﺘﺎب ﻗﺮآن ،ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻌﺠﺰات ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺟﻮد در آن ،ﻛـﻪ ﻧﺸـﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ،از ﺟﺎﻧﺐ ذات اﻗﺪس اﻟﻬﻲ وﺣﻲ ﺷـﺪه و ﺗـﺄﻟﻴﻒ ﻫـﻴﭻ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ .اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺮﺧﻲ دﻻﻳﻞ ﻣﻲ ﭘﺮدازد. (1ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻠﻤﻲ در ﻗﺮآن
ﻗﺮآن ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﻓﺮﺷﺘﻪ اي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ .ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ آن را ازﺑﺮ ﻣﻲ ﻧﻤﻮد و ﺑﺮاي ﺻﺤﺎﺑﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ .آن ﻫﺎ ﻫـﻢ ﺑـﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺣﻔﻆ ﻛﺮده و ﻣﻲ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ،ﺳﭙﺲ ﻫﻤﺮاه ﭘﻴــﺎﻣﺒﺮ ﺻــﻠﻲ اﷲ ﻋﻠــﻲ وﺳــﻠﻢ آن را ﻣــﺮور ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤـﺪ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻜﺒﺎر و ،در آﺧـﺮﻳﻦ ﺳـﺎل زﻧﺪﮔﻴﺸﺎن ،دوﺑﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺣﻀﺮت ﺟﺒﺮﺋﻴـﻞ ﻣﺮور ﻣﺠﺪدي ﺑـﺮ آن اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ دادﻧـﺪ .از
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
10
زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﻧﺎزل ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ،ﺷﻤﺎر زﻳﺎدي از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻗﺮآن ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ .ﺣﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎري در دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﻫﻤﻪ ي ﻗﺮآن را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨـﺪ .ﺣﺘـﻲ ﻳﻚ ﺣﺮف از ﻗﺮآن ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻗﺮن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻗﺮآﻧﻲ ﻛﻪ ﭼﻬﺎرده ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﻧﺎزل ﺷﺪه ،ﺣﻘﺎﻳﻘﻲ را ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ و ﺑﻮاﺳﻄﻪ ي ﻓﻨﺎوري و ﻋﻠﻮم ﻣﺪرن ﻛﺸﻒ ﭘﺮده از آن ﻫﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ .اﻳـﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺛﺒﺎت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻗﺮآن ﺑﺪون ﺷﻚ ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ،ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﺎزل ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ،و ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ و ﻳﺎ ﻫﺮﻛﺲ دﻳﮕﺮ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲ دﻫـﺪ ﻛـﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺑﺮ ﺣﻖ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ. ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﺷﻮد ﻛﺴﻲ ﻫﺰار و ﭼﻬـﺎر ﺻـﺪ ﺳـﺎل ﭘـﻴﺶ ﺣﻘـﺎﻳﻖ و ﻛﺸﻔﻴﺎﺗﻲ را داﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ و ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ و ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ي ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﻒ و اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﻧﺪ .ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ در زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ:
اﻟﻒ( ﻗﺮآن و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ رﺷﺪ روﻳﺎﻧﻲ اﻧﺴﺎن در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ،ﺧﺪاوﻧﺪ درﻣﻮرد رﺷﺪ روﻳﺎﻧﻲ اﻧﺴﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ اﻧﺴﺎن را از ﻋﺼﺎرهاى از ﮔﻞ آﻓﺮﻳﺪﻳﻢ .ﺳﭙﺲ او را ]ﺑﻪ ﺻﻮرت[ ﻧﻄﻔـﻪاى در ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ اﺳﺘﻮار ﻗﺮار دادﻳﻢ .آﻧﮕﺎه ﻧﻄﻔﻪ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻠﻘـﻪ درآوردﻳـﻢ ﭘـﺲ آن ﻋﻠﻘﻪ را ]ﺑﻪ ﺻﻮرت[ ﻣﻀﻐﻪ ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ ) "...ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(14-12 :23 ،
ﻛﻠﻤﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ
از ﻧﻈﺮ ﻟﻐﻮي ،در زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺳﻪ ﻣﻌﻨﻲ دارد:
) (1زاﻟﻮ ) (2ﺷﻲء ﻣﻌﻠﻖ ) (3ﻟﺨﺘﻪ ي ﺧﻮن. در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ي زاﻟﻮ ﺑﺎ روﻳﺎن در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ ،ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﺷﻜﻞ ﻳـﻚ دﻳـﺪهﻣﻲ ﺷﻮد ،ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺒﻬﺎت ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻴﻦ آن دو ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ )ﻣﻮر و ﭘﺮﺳﻮد،
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
11
ﭼﺎپ ﭘﻨﺠﻢ ،ص .(.8 .در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ،روﻳﺎن از ﺧﻮن ﻣﺎدر ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ، ﺷﺒﻴﻪ زاﻟﻮ ﻛﻪ از ﺧﻮن دﻳﮕﺮان ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳـﺪHuman Development as ) .
،Described in the Qur’an and Sunnahﻣﻮر و دﻳﮕﺮان ،ص(.36 . دوﻣﻴﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻠﻤﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ" :ﺷﻴﺊ ﻣﻌﻠﻖ اﺳﺖ ".ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ ﻫـﺎي 3و 2دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ،روﻳﺎن در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ ،در رﺣﻢ ﻣﺎدر آوﻳـﺰان ﻣـﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺼﻮﻳﺮ :1ﺷﻜﻞ ﻫﺎي ﺗﺮﺳﻴﻤﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﻇﺎﻫﺮي ﻳﻚ زاﻟﻮ و ﻳﻚ روﻳﺎن اﻧﺴﺎن در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ) .ﺗﺼﻮﻳﺮ زاﻟﻮ از ﻛﺘﺎب Human Development as Described in the Qur’an and Sunnahﻣﻮر و دﻳﮕﺮان ،ص ،37 .ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ،Integrated Principles of Zoologyﻫﻴﻜﻤﻦ و دﻳﮕﺮان .ﺷﻜﻞ روﻳﺎن از ،The Developing Humanﻣﻮر و ﭘﺮﺳﻮد ص(.73 .
12
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺗﺼﻮﻳﺮ :2در اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﺗﻮان آوﻳﺨﺘﮕﻲ روﻳﺎن در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ رﺣﻢ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮد) .
The
،Developing Humanﻣﻮر و ﭘﺮﺳﻮد ،ﭼﺎپ ،5ص(.66 .
ﺗﺼﻮﻳﺮ :3در اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭙﻲ ،ﻣﻲ ﺗﻮان ﻋﻠﻘﻪ ي روﻳﺎﻧﻲ )ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮف Bﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ( را در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ )ﺣﺪود 15روزه( در رﺣﻢ ﻣﺎدر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮد .اﻧﺪازه ي واﻗﻌﻲ روﻳﺎن ﺣﺪود 0/6 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ) .ﻣﻮر ،ﭼﺎپ ،3ص 66 .ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻛﺘﺎب ، Histologyﻟﻴﺴﻮن و ﻟﻴﺴﻮن(
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
13
ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﻌﻨﺎي ﻋﻠﻘﻪ" ،ﻟﺨﺘﻪ ي ﺧﻮن" اﺳﺖ .ﻧﻤﺎي ﻇﺎﻫﺮي روﻳﺎن و ﻛﻴﺴـﻪ يآن در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﻟﺨﺘﻪ ي ﺧﻮن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺟﻮد ﻣﻘﺪار ﻧﺴﺒﺘﺎً زﻳﺎدي از ﺧﻮن در ﺟﻨﻴﻦ در ﻃﻮل ﻣﺮﺣﻠـﻪ ي اول ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ )ﺗﺼـﻮﻳﺮ ﺷـﻤﺎره Human Development as Described in the Qur’an and ) .(4
،Sunnahﺻﺺ(38-37 . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ،ﺧﻮن در درون ﺟﻨﻴﻦ ،ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻔﺘﻪ ﺳﻮم ،ﺑﻪ ﮔـﺮدش درﻧﻤﻲ آﻳﺪ ،The Developing Human) .ﭼﺎپ ،5ص (.65 .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﺟﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ
ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻟﺨﺘﻪ ي ﺧﻮن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺼﻮﻳﺮ :4ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ اوﻟﻴﻪ ي ﻳﻚ روﻳﺎن در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ .ﻧﻤﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ روﻳﺎن و ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي آن ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ ﻟﺨﺘﻪ ﺧﻮن اﺳﺖ .ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﻣﻘﺪار ﻣﻌﺘﻨﺎﺑﻪ ﺧﻮن در روﻳﺎن) .
The
Developing Humanﻣﻮر ،ﭼﺎپ ﭘﻨﺠﻢ ،ص(.65 .
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﻫﺎي ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ ﻋﻴﻨﺎً ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﻮﺻﻴﻔﺎت ﺟﻨـﻴﻦ در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ي ﻋﻠﻘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﺑﻌﺪ ﻛﻪ در آﻳﻪ آﻣﺪه ،ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻣﻀﻐﻪ اﺳﺖ .ﻛﻠﻤﻪ ي ﻋﺮﺑﻲ ﻣﻀـﻐﻪ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨﺎي؛ ﺷﻴﺊ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﮔﺮ ﺗﻜﻪ اي از آداﻣﺲ در دﻫﺎن ﺟﻮﻳـﺪه ﺷـﻮد و
14
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺟﻨﻴﻦ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻣﻀﻐﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺮدد ،ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺟﻨﻴﻦ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻣﻀﻐﻪ درﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﻴﺊ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻠﺖ آن وﺟﻮد ﺑﻨﺪﻫﺎﻳﻲ در ﭘﺸﺖ ﺟﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﺪي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي دﻧﺪان روي ﺷﻴﺊ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) .ﺷﻜﻞ ﻫﺎي 6و ، The Developing Human) (5ﻣﻮر و ﭘﺮﺳﻮد ،ﭼﺎپ ﭘﻨﺠﻢ ،ص.(.8 . ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤـﺪ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻳﻚ ﻫـﺰار و ﭼﻬـﺎر ﺻﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ درﺑﺎره ي ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ آﮔـﺎﻫﻲ ﭘﻴـﺪا ﻛﻨﺪ ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان اﺧﻴـﺮاً ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻣﻜﺎﻧـﺎت ﭘﻴﺸـﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮب ﻫﺎي ﻗﻮي ﻛـﻪ در آن زﻣﺎن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ آن ﻫﺎ را ﻛﺸﻒ ﻛﺮده اﻧﺪ. ﺗﺼﻮﻳﺮ :5ﻋﻜﺲ ﺳﻚ روﻳﺎن 28روزه در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻣﻀﻐﻪ .در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ،ﺟﻨﻴﻦ در ﻇﺎﻫﺮ ﺷـﺒﻴﻪ ﻳـﻚ ﺗﻜﻪ ﺷﻴﺊ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﭘﺸﺖ آن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺷﺒﻴﻪ ﺟﺎي دﻧﺪان ﻫـﺎ ﺑـﺮ روي ﻳـﻚ ﺷﻴﺊ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ .اﻧﺪازه ي واﻗﻌﻲ روﻳﺎن 4ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ،The Developing Human) . ﻣﻮر و ﭘﺮﺳﻮد ،ﭼﺎپ ،5ﻛﺎر ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻫﻴﺪو ﻫﻴﺸﻲ ﻣﺎرو ،داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻴﻮﺗﻮ ،در ﻛﻴﻮﺗﻮي ژاﭘﻦ(
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
15
ﺗﺼﻮﻳﺮ :6ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ي ﻳـﻚ روﻳـﺎن در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻣﻀﻐﻪ ﺑـﺎ ﻳـﻚ ﺗﻜـﻪ آداﻣـﺲ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﺪه ،ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻴـﺎن آن دو ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ. اﻟﻒ( ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻚ ﺟﻨـﻴﻦ در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ي ﻣﻀﻐﻪ .ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻨﺪﻫﺎﻳﻲ را ﺑـﺮ ﭘﺸـﺖ روﻳﺎن ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺟـﺎي دﻧـﺪان ﻣـﻲ ﺑﺎﺷــﻨﺪ،The Developing Human) . ﻣﻮر و ﭘﺮﺳﻮد ،ﭼﺎپ ،5ص (.79 ب( ﻋﻜﺲ ﻳـﻚ ﺗﻜـﻪ آداﻣـﺲ ﺟﻮﻳـﺪه ﺷﺪه.
ﻟﻴﻮوﻧﻬﻮك اوﻟﻴﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎل ) 1677ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﺰار ﺳـﺎل ﺑﻌـﺪ از ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ﺑﻪ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ي ﺳـﻠﻮل اﺳﭙﺮم اﻧﺴﺎن )اﺳﭙﺮﻣﺎﺗﻮز( ﭘﺮداﺧﺖ .آن ﻫﺎ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳـﻠﻮل اﺳـﭙﺮم ﭘﻴﺶ ﻃﺮح اوﻟﻴﻪ ي رﻳﺰ و ﻛﻮﭼﻜﻲ از اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ وارد ﺗﺨﻤﺪان ﺟﻨﺲ ﻣﺆﻧﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد رﺷﺪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،The Developing Human) .ﻣﻮر و ﭘﺮﺳﻮد ،ﭼﺎپ ،5ص (.9 ﭘﺮوﻓﺴﻮر اﻣﺮﺗﻮس ﻛﻴﺚ ال .ﻣﻮرو ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺟﻬﺎن در زﻣﻴﻨﻪ ي آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ و ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳـﻲ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ،او ﻛﺘـﺎﺑﻲ ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮان )(The Developing Human "رﺷﺪ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﺸﺮ" را ﺑﻪ رﺷﺘﻪ ي ﺗﺤﺮﻳﺮ درآورده ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻫﺸـﺖ زﺑـﺎن زﻧـﺪه ي دﻧﻴـﺎ
16
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻮده و اﻧﺠﻤﻦ وﻳﮋه در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه ي آﻣﺮﻳﻜﺎ آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ. دﻛﺘﺮ ﻛﻴﺚ ﻣﻮر اﺳﺘﺎد رﺷﺘﻪ ي آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ و زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻮرﻧﺘـﻮي ﻛﺎﻧـﺎدا اﺳﺖ .او در آن داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻌﺎون رﻳﺎﺳﺖ ﻋﻠﻮم ﭘﺎﻳﻪ در داﻧﺸﻜﺪه ي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻣـﺪت ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻤﻮده اﺳـﺖ .در ﺳـﺎل ،1984وي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎﻳﺰه ي ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﻴﻨﻪ ي آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ در ﻛﺎﻧﺎدا؛ ﺟﺎﻳﺰه ي ﺑـﺰرگ j.c.bاز اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎﻧﺎدا را درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮد .دﻛﺘـﺮ ﻣـﻮر ﭼﻨـﺪﻳﻦ اﻧﺠﻤـﻦ ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻲ را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ،از ﻗﺒﻴﻞ اﻧﺠﻤﻦ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻨﺎﺳﻲ آﻣﺮﻳﻜـﺎ و ﻛﺎﻧـﺎدا و ﻫﻴـﺄت اﺗﺤﺎدﻳـﻪ ي داﻧﺸﻤﻨﺪان زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ. در ﺳﺎل ،1981ﻃﻲ ﻫﻔﺘﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳـﻌﻮدي ،ﭘﺮوﻓﺴـﻮر ﻣـﻮر ﮔﻔﺖ" :اﻳﻦ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻦ ﺷﺪن آﻳﺎت ﻗﺮآﻧـﻲ در ﻣـﻮرد ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﺸﺮ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﻢ .ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﻣﻲ داﻧﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ آﻳﺎت از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑـﺮ ﺣﻀـﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ ،زﻳﺮا ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﻋﻠﻮم ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻗـﺮن ﻛﺸـﻒ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ .اﻳﻦ را ﻫﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﻓﺮﺳـﺘﺎده ي
ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ).ﻣﻨﺒﻊ اﻳﻦ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ) This is the Truthاﻳـﻦ ﺣﻘﻴﻘـﺖ اﺳﺖ( اﺳﺖ .ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﭙﻲ اﻳﻦ ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﻳﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ي وﻳﺪﺋﻮ ﻛﻠﻴﭗ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت آﻧﻼﻳـﻦ ﭘﺮوﻓﺴـﻮر ﻛﻴـﺚ ﻣـﻮر ،از اﻳـﻦ ﺳـﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/truthدﻳـﺪن ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ(. در ﭘﺎﻳﺎن از ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻣﻮر اﻳﻦ ﺳﺆاﻻت را ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ " :آﻳﺎ اﻳﻦ اﺑﺮاز ﻧﻈﺮ ﺷـﻤﺎ ﺑـﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻗﺮان ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟ وي در ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳـﺪ:
"ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ در ﭘﺬﻳﺮش آن ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻢ) .ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ( This is the Truth در ﻳﻚ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ،ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻣﻮرو ﺑﻴﺎن داﺷـﺖ" :ﻣﺮاﺣـﻞ رﺷـﺪ ﺟﻨـﻴﻦ اﻧﺴـﺎن ﺑﺴـﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ ،اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻃﻮل رﺷﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎد ﻣـﻲ
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
17
ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﺪﻳﺪي از ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﺮاﻳﻂ و ﻋﺒﺎرات ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪه در ﻗـﺮآن و ﺳﻨﺖ )ﺳﻨﺖ :آﻧﭽﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻪ ،اﻧﺠـﺎم داده ﻳـﺎ ﺗﺄﻳﻴـﺪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ( ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد .اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺳﺎده و ﻓﺮاﮔﻴـﺮ ﺑـﻮده و ﺑـﺎ ﻋﻠـﻮم ﺟﻨـﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻣﺮوزي ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺸﺮده ﺑﺮ روي ﻗﺮآن و ﺣﺪﻳﺚ ) داده ﻫﺎي ﻗﺎﺑـﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﮔﺰارش ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﺻـﺤﺎﺑﻪ آﻧﭽـﻪ ﻛـﻪ اﻳﺸـﺎن ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ ﻳﺎ آن را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮده اﻧﺪ( در اﻳﻦ ﭼﻬـﺎر ﺳـﺎل ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻤﻲ را ﺑﺮاي دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺟﻨﻴﻦ اﻧﺴﺎن آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺳﺎزد ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﺷﮕﻔﺖ آور اﺳﺖ ،ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺑﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻫﻔﺖ ﻗﺮن ﭘﺲ از ﻣﻴﻼد ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. اﮔﺮ ﭼﻪ ارﺳﻄﻮ ،ﻛﺎﺷﻒ ﻋﻠﻢ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ،ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪ ﺟﻨﻴﻦ ﺟﻮﺟﻪ در ﺗﺨﻢ را ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﺶ در ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد ،اﻣﺎ وي ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ را در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ي اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻴﺎن ﻧﻜﺮد. ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﺗﺎرﻳﺦ از ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻓﻬﻤﻴﺪ ،اﻃﻼع ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪﻛﻲ درﺑـﺎره ي ﻣﺮاﺣﻞ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي داﻧﺶ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻧﺴﺎن ﻃﻲ اﻳﻦ دوازده ﻗﺮن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳـﺖ. از اﻳﻦ رو ،ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻗﺮآن درﺑﺎره ي ﺟﻨﻴﻦ اﻧﺴﺎن ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮ ﭘﺎﻳـﻪ ي داﻧـﺶ ﻋﻠﻤـﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﻗﺮن ﻫﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ .ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ :اﻳـﻦ ﺗﻮﺿـﻴﺤﺎت از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ وﺣـﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ .او ﻧﻤـﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از اﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت اﻃﻼﻋﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،زﻳﺮا ﻳـﻚ ﻓـﺮد ﺑـﻲ ﺳـﻮاد ﺑـﺪون ﻫﺮﮔﻮﻧـﻪ آﻣﻮزش ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ) ".ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ " ، This is the Truthاﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ( ".
ب( ﻗﺮآن و ﻛﻮه ﻫﺎ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ،Earthﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﻣﺮﺟﻊ ﭘﺎﻳﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺳﺮاﺳـﺮ ﺟﻬـﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻳﻜﻲ از دو ﻧﻔﺮ ﻣﺆﻟﻒ آن ،ﭘﺮوﻓﺴﻮر اﻣﺮﺗﻮس ﻓﺮاﻧﻚ ﭘـﺮس اﺳـﺖ .وي ﻣﺸـﺎور ﻋﻠﻤﻲ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺳﺎﺑﻖ آﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﺟﻴﻤﻲ ﻛﺎرﺗﺮ ،ﺑﻮد و ﺑـﻪ ﻣـﺪت دوازده ﺳـﺎل رﻳﺎﺳـﺖ
18
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
آﻛﺎدﻣﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻋﻠﻮم در واﺷﻨﮕﺘﻦ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ .او در ﻛﺘﺎﺑﺶ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻛـﻮه
ﻫﺎ در زﻳﺮ ﺧﻮد رﻳﺸـﻪ ﻫـﺎﻳﻲ دارﻧـﺪ Earth, Press and Siever ) .ص . 435ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ Earth Science, Tarbuckand Lutgens,ص (.157 اﻳﻦ رﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻋﻤﻴﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ژرﻓﺎي زﻣﻴﻦ ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﻛـﻮه ﻫـﺎ ﺷﻜﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺦ دارﻧﺪ ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ 7،8،9در ﺻﻔﺤﻪ ي ﺑﻌﺪ( .اﻳـﻦ ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮآن درﺑﺎره ي ﻛﻮه ﻫﺎ ﺷﺮح داده اﺳﺖ. ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "آﻳﺎ زﻣﻴﻦ را ﮔﻬﻮارهاى ﻧﮕﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ؟ و ﻛﻮه ﻫﺎ را ]ﭼﻮن[ ﻣﻴﺦ ﻫـﺎﻳﻰ ]ﻧﮕﺬاﺷـﺘﻴﻢ[؟" )ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(7-6 :78 ،
ﺗﺼﻮﻳﺮ :7ﻛﻮه ﻫﺎ رﻳﺸﻪ ﻫﺎﻳﻲ در ﻋﻤﻖ زﻣﻴﻦ دارﻧﺪ Earth Press and Siever ) .ص (413
ﺗﺼﻮﻳﺮ :8ﻧﻤﺎي ﻛﻠﻲ ﻧﻴﻤﺮخ .ﻛﻮه ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﺦ ﻫﺎ ،رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻘﻲ در ژرﻓﺎي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ دارﻧﺪ. ) ،Anatomy of the Earth, Cailleuxص (.220
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
19
ﺗﺼﻮﻳﺮ :9ﺗﺼﻮﻳﺮ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻮه ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻘﺸﺎن ،ﺷﻜﻠﻲ ﻣﻴﺦ ﻣﺎﻧﻨﺪي دارﻧﺪ ،Earth Science, Tarbuck and Lutgens) .ص (.158
داﻧﺶ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻋﻠﻮم زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻮه ﻫﺎ در زﻳﺮ ﻻﻳﻪ ي ﺳﻄﺤﻲ زﻣﻴﻦ رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ دارﻧﺪ )ﺷﻜﻞ .(9اﻳﻦ رﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﻛﻮه ﻫﺎ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ،در زﻳﺮ ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻧﺪThe Geological Concept of Mountains ) .
in the Qur’anاﻧﺘﺸﺎرات ال ﻧﮕﺎر ،ص (5 ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﺮاي ﻛﻮه ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﻠﻤﻪ ي ﻣﻴﺦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭼﺮاﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻳﻚ ﻣﻴﺦ درﺳﺖ ﻓﺮورﻓﺘﻪ در زﻳﺮ ﺳﻄﺢ ﺟﺴﻢ ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد .ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ي اﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ ﻛﻮه ﻫﺎ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل 1865ﺗﻮﺳﻂ آﺳﺘﺮوﻧﻮﻣﺮ روﻳﺎل ،آﻗﺎي ﺟﻮرج آري ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ ،Earth, Press and Siever) .ص ،435ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪGeological : Concept of Mountains in the Qur’anص (5
ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،ﻛﻮه ﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﭘﺎﻳﺪار ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ ي زﻣﻴﻦ ﺑﺎزي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ) ،The Geological Concept of Mountains in the Qur’anﺻﺺ (45-44آن ﻫﺎ از ﻟﺮزش زﻣﻴﻦ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺧﺪاوﻧﺪ در اﻳﻦ ﺑﺎره در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و در ز آ ه ا ار ا را و روده و را ه ] ار داد[ را ) د را ( ا آ % ) ".ن ،" # (١٦:١٥
20
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺑﻌﻼوه ،ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﻳﻪ ي ﺟﺪﻳﺪ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي زﻣﻴﻨﻲ ﻧﻴﺰ اذﻋﺎن ﻣﻲ دارد ﻛﻪ ﻛﻮه ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﺎه دارﻧﺪه ي زﻣﻴﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .آﮔﺎﻫﻲ از ﻧﻘﺶ ﻛﻮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪه ي زﻣﻴﻦ و درﻧﺘﻴﺠﻪ ي داﻧﺶ ﺑﺸﺮ در ﻣﻮرد ﻻﻳﻪ ﻫﺎي زﻳﺮﻳﻦ زﻣﻴﻦ ،از اواﺧﺮ دﻫﻪ ي ﺷﺼﺖ ﺑﺮاي داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺴﺠﻞ ﺷﺪ. آﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺷﻜﻞ واﻗﻌﻲ ﻛﻮه ﻫﺎ را ﺑﺪاﻧﺪ؟ ﻛﺴﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺼﻮر ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻓﺸﺮده ي ﻛﻮﻫﻲ ﻛﻪ او ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ، ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ ي داﻧﺸﻤﻨﺪان در ﻋﻤﻖ زﻣﻴﻦ اداﻣﻪ دارد و داراي رﻳﺸﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺪرن آﻳﻪ ﻫﺎي ﻗﺮآن را در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ.
ج( ﻗﺮآن و ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺟﻬﺎن ﻋﻠﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ،ﺗﺠﺮﺑﻲ و ﻧﻈﺮي ،ﺑﻪ وﺿﻮح ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ،در ﻳـﻚ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ي زﻣﺎﻧﻲ ،ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن ﭼﻴﺰي ﺟﺰ اﺑﺮي از دود ﻧﺒﻮد) .ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﮔﺎزي داغ ﺑﺴـﻴﺎر ﻏﻠـﻴﻆ و ﻛﺪرThe First Three Minutes, a Modern View of the Origin of the Universe, .
Weinbergﺻﺺ.(105-94 .
اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از اﺻﻮل ﺑﻲ ﭼﻮن ﭼﺮاي ﻋﻠﻢ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳـﻲ ﻣـﺪرن اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ. داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺸـﻜﻴﻞ ﺳـﺘﺎره ﻫـﺎي ﺟﺪﻳـﺪ از ﺑﻘﺎﻳـﺎي اﻳـﻦ دود را
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
21
ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ) .ﺷﻜﻞ ﻫﺎي 11و .(10ﺳﺘﺎره ﻫﺎي درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ در ﺷﺐ ﻣﻲ ﺑﻴﻨـﻴﻢ ،و ﻛﻞ ﺟﻬﺎن ﻧﺎﺷﻲ از ﻫﻤﺎن ﻣﺎده ي دودي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "ﺳﭙﺲ آﻫﻨﮓ ]آﻓﺮﻳﻨﺶ[ آﺳﻤﺎن ﻛﺮد و آن ﺑﺨﺎرى ﺑﻮد ﭘﺲ ﺑﻪ آن و ﺑﻪ زﻣـﻴﻦ ﻓﺮﻣـﻮد ﺧﻮاه ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮاه ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ آن دو ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻓﺮﻣﺎنﭘﺬﻳﺮ آﻣﺪﻳﻢ ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(41:11 ، زﻳﺮا زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎن ﺑﺎﻻي آن )ﺳﺘﺎره ﻫﺎ ،ﻣﺎه ،ﺧﻮرﺷﻴﺪ ،ﺳﻴﺎره ﻫﺎ ،ﻛﻬﻜﺸﺎﻧﻬﺎ و ﻏﻴـﺮه( ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ از اﻳﻦ دود ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺖ ،ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد آن اﺳﺖ .ﺳﭙﺲ ﺧﺎرج از اﻳﻦ دود ﻫﺮ ﻛﺪام ﺷﻜﻞ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اي ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ .ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "آﻳﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﻔﺮ ورزﻳﺪﻧﺪ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻦ ﻫـﺮ دو ﺑـﻪ ﻫـﻢ ﭘﻴﻮﺳـﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺎ آن دو را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ و ﻫﺮ ﭼﻴﺰ زﻧﺪهاى را از آب ﭘﺪﻳـﺪ آوردﻳـﻢ آﻳﺎ ]ﺑﺎز ﻫﻢ[ اﻳﻤﺎن ﻧﻤﻰآورﻧﺪ(21:30) ". دﻛﺘﺮ آﻟﻔﺮد ﻛﺮوﻧﻞ ﻳﻜﻲ از زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺸﻬﻮر ،اﺳﺘﺎد زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ و رﺋﻴﺲ ﺑﺨـﺶ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ در ﻣﺆﺳﺴﻪ ي ﻋﻠﻮم زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ژوﻫﺎﻧﺲ ﮔﻮﺗﻦ ﺑﺮگ ،ﻣﻴﻨﺰ ،آﻟﻤﺎن اﺳﺖ .وي ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ دارد :وﻗﺘﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﻀـﺮت ﻣﺤﻤـﺪ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳﻠﻢ اﻫﻞ ﻛﺠﺎ ﺑﻮده ..ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ ﭼﻴـﺰي درﺑـﺎره ي ﻣﻨﺸـﺄ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎن ﺑﺪاﻧﺪ ،زﻳﺮا داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺗﻨﻬﺎ ﻇﺮف ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ،آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮﻳﻦ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي زﻣﺎن ،از آن ﺳﺮدر آورده اﻧﺪ.
)از ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ) (This is the Truthﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از اﻳﻦ ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﻳـﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ي وﻳﺪﻳﻮﻛﻠﻴﭗﻫﺎي ﻧﻈﺮﻳﺎت ﭘﺮوﻓﺴﻮر آﻟﻔﺮد ﻛﺮوﻧﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻧﻼﻳﻦ ﺑـﻪ ﺳـﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/truthﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ(.
22
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺗﺼﻮﻳﺮ :10ﺗﻮﻟﺪ ﻳﻚ ﺳﺘﺎره ي ﺟﺪﻳﺪ از ﻣﻴﺎن ﺳﺤﺎﺑﻲ ﮔﺎز و ﻏﺒﺎر ،ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ي "دود"ي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎده ي اوﻟﻴﻪ ي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ، The Space Atlas) .ﻫﻴﺘﺮ و ﻫﻨﺒﺴﺖ ،ص(50 .
ﺗﺼﻮﻳﺮ :11ﺳﺤﺎﺑﻲ ﻣﺮداب ،اﺑﺮي از ﮔﺎز و ﻏﺒﺎر ﺑﺎ ﻗﻄﺮي ﺣﺪود 60ﺳﺎل ﻧﻮري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ از ﺗﺸﻌﺸﻊ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻣﺎوراءﺑﻨﻔﺶ ﺳﺎﻃﻊ ﺷﺪه از ﺳﺘﺎره ﻫﺎي داغ ﺗﺎزه ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه در ﻣﻴﺎن ﺗﻮده ي ﻏﺒﺎر اﺳﺖ. ) ،Horizons, Exploring the Universe, Seeds,ﻛﺎري از اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ، ص(9 .
23
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
او ﭼﻨﻴﻦ اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ :ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺣﺪود ﻫـﺰار و ﭼﻬـﺎر ﺻـﺪ ﺳـﺎل ﭘـﻴﺶ ﭼﻴﺰي در ﻣﻮرد ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻫﺴﺘﻪ اي ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺘﻪ ،ﻗﺎدر ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻣﻌﻠﻮﻣـﺎت ﺧﻮد درﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ،ﻣﺜﻼً ،ﻣﻨﺸﺄ زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎن ﻳﻜﻲ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ) .ﻧـﻮار وﻳـﺪﻳﻮﻳﻲ This is the
(Truth
د( ﻗﺮآن و ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ درﻣﻮرد ﻳﻜﻲ از ﻛﺎﻓﺮان ﺑﺪﻃﻴﻨﺖ ﻛﻪ از ﻧﻤﺎزﮔﺰاردن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ در ﻛﻌﺒﻪ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد ،ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: " زﻧﻬﺎر! اﮔﺮ ﺑﺎز ﻧﺎﻳﺴﺘﺪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻰ ]او[ را ﺳﺨﺖ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ] .ﻫﻤﺎن[ ﭘﻴﺸﺎﻧﻰ دروﻏﺰن ﮔﻨﺎهﭘﻴﺸﻪ را!" )ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(16-15 :96 ، ﭼﺮا ﻗﺮآن ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ را ﺑﺮاي دروغ ﮔﻮﻳﻲ و ﮔﻨﺎه ﻛﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده اﺳﺖ؟ ﭼﺮا ﻗﺮآن ﺧﻮد آن ﺷﺨﺺ را ﺑﻪ دروغ ﮔﻮﻳﻲ و ﮔﻨﺎه ﻛﺎر ﺑﻮدن وﺻﻒ ﻧﻨﻤﻮده اﺳﺖ؟ ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ،ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اﻧﺴﺎن و دروغ ﮔﻮﻳﻲ و ﺧﻄﺎﻛﺎري وﺟﻮد دارد؟ اﮔﺮ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺟﻠﻮﻳﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻳﻢ ،ﭘﻴﺶ ﻣﻐﺰ ﻣﺦ ﭘﻴﺸﻴﻦ را ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻳﺎﻓﺖ).ﺷﻜﻞ .(12 ﻋﻠﻢ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي درﺑﺎره ي ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ؟ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ) Essentials of Anatomy & Physiologyاﺻﻮل آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي(
در ﺑﺎره ي اﻳﻦ
ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ" :اﻧﮕﻴﺰه و دوراﻧﺪﻳﺸﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻧﻮآوري ﺣﺮﻛﺎت در ﺑﺨﺶ ﺟﻠﻮﻳﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻻب ﻫﺎي ﭘﻴﺸﺸﻴﻦ ﻣﻐﺰ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد .اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻮرﺗﻜﺲ ﻣﻐﺰ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،Essentials of Anatomy&Physiology) .ﺳﻴﻠﻲ و دﻳﮕﺮان ،ص 211 .و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،The Human Nervous Systemﻧﻮﺑﻚ و دﻳﮕﺮان ،ﺻﺺ. (411-410
24
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
در ﻛﺘﺎب ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ" :در ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰش و ﺗﺤﺮﻳﻚ ﭘﺬﻳﺮي ﻧﻴﺰ ﮔﻤﺎن ﻣﻲ رود ﭘﻴﺶ ﻣﻐﺰ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﺑﺎﺷﺪ"Essentials of Anatomy & ) .
، Physiologyﺳﻴﻠﻲ و دﻳﮕﺮان ،ص (211 ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﭘﻴﺶ ﻣﻐﺰ ﻋﻬﺪه دار ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ،اﻧﮕﻴﺰش و آﻏﺎز رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﻮب و ﺧﻄﺎ ﺑﻮده و ﻋﻬﺪه دار دروغ ﮔﻮﻳﻲ و راﺳﺘﮕﻮﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ را ،زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻓﺮدي دروغ ﮔﻔﺘﻪ ﻳﺎ ﺧﻄﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ دروغ ﮔﻮﻳﻲ و ﺧﻄﺎﻛﺎر ﺑﻮدن ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد .ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ] ..." :ﻫﻤﺎن[ ﭘﻴﺸﺎﻧﻰ دروﻏﺰن ﮔﻨﺎهﭘﻴﺸﻪ را!"
ﺗﺼﻮﻳﺮ :12ﻧﻮاﺣﻲ ﻋﺎﻣﻞ در ﻧﻴﻤﻜﺮه ي ﭼﭗ ﻗﺸﺮ ﻣﻐﺰي .ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﭘﻴﺶ ﻣﻐﺰ در ﺑﺨﺶ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻗﺸﺮ ﻣﻐﺰي ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ، Essentials of Anatomy & Physiology) .ﺳﻴﻠﻲ و دﻳﮕﺮان ،ص(210 .
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
25
ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ ي ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻛﻴﺚ ال ﻣﻮر داﻧﺸﻤﻨﺪان در ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺼﺖ ﺳﺎل اﺧﻴﺮ وﻇﻴﻔﻪ ي ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﺟﻠﻮي ﻣﻐﺰي را ﻛﺸﻒ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ) .اﻻﻋﺠﺎز اﻟﻌﻠﻤﻲ ﻓﻲ اﻟﻨﺎﺻﻴﺔ " Scientific ،"Miracles in the Front of the Head),ﻣﻮر و دﻳﮕﺮان ،ص(41 .
ﻫـ( ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ؛ درﻳﺎﭼﻪ ﻫﺎ و رودﻫﺎ ﻋﻠﻢ ﺟﺪﻳﺪ آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺳﺎزد ﻛﻪ ﻫﺮﺟﺎ دو درﻳﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮارﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ،ﺣﺎﺋﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ دﻳﻮار ﺑﻴﻦ آن ﻫﺎ وﺟﻮد دارد .اﻳﻦ دﻳﻮار ﺣﺎﺋﻞ دو درﻳﺎ را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲ ﺳﺎزد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام دﻣﺎ ،ﺷﻮري و ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮدﺷﺎن را دارﻧﺪPrinciples of ) .
، Oceanographyدوﻳﺲ ،ﺻﺺ(93-92 . ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ،آب درﻳﺎي ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ آب اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ ،ﮔﺮم ،ﺷﻮر و ﻛﻢ ﭼﮕﺎل اﺳﺖ .وﻗﺘﻲ ﻛﻪ آب درﻳﺎي ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ در ﺑﺎﻻي ﺗﻨﮕﻪ ي ﺟﺒﻞ اﻟﻄﺎرق وارد اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﮔﺮﻣﻲ و ﺷﻮري و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻛﻢ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺧﻮدش ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ درون اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ و در ﻋﻤﻖ ﺣﺪود ﻫﺰار ﻣﺘﺮي آن ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. آب ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ در اﻳﻦ ﻋﻤﻖ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد ) .ﺷﻜﻞ (13
ﺗﺼﻮﻳﺮ :13آب درﻳﺎي ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﮔﺮﻣﺎ ،ﺷﻮري و ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻧﺪك ﺑﻪ اﻗﻴﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻨﮕﻪ ي ﺟﺒﻞ اﻟﻄﺎرق وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻴﻦ دو آب ﻣﺬﻛﻮر آن ﻫﺎ را از
26
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﻫﻢ ﺟﺪا ﻧﮕﺎه ﻣﻲ دارد .دﻣﺎﻫﺎي ﺑﻴﺎن ﺷـﺪه ﺑﺮاﺳـﺎس درﺟـﻪ ي ﺳﻠﺴـﻴﻮس ) (°Cﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ.
) Marine
، Geologyﻛﻮﻧﻦ ،ص(43 .
اﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ درﻳﺎﻫﺎ داراي ﻣﻮج ﻫﺎي ﺑﺰرگ ،ﺟﺮﻳﺎن ﻗﻮي و ﺟﺰر و ﻣﺪ دارﻧﺪ ،ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد آب ﻫﺎي آن دو ﺑﺎﻫﻢ ﻧﻤﻲ آﻣﻴﺰد. در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﺋﻠﻲ ﻣﻴﺎن درﻳﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و آن ﻫﺎ ﺑﺎﻫﻢ درﻧﻤﻲ آﻣﻴﺰﻧﺪ. ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "دو درﻳﺎ را ]ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاى[ روان ﻛﺮد ]ﻛﻪ[ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﻨﺪ .ﻣﻴﺎن آن دو ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻠﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ(20-19 :55) ". اﻣﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺮآن درﺑﺎره ي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻴﺎن آب درﻳﺎﻫﺎي ﺷﻮر و ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، از وﺟﻮد "ﺑﺨﺶ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ" ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ي دﻳﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺤﺚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و اوﺳﺖ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ دو درﻳﺎ را ﻣﻮجزﻧﺎن ﺑﻪ ﺳﻮى ﻫﻢ روان ﻛﺮد اﻳﻦ ﻳﻜﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ ]و[ ﮔﻮارا و آن ﻳﻜﻰ ﺷﻮر ]و[ ﺗﻠﺦ اﺳﺖ و ﻣﻴﺎن آن دو ﻣﺎﻧﻊ و ﺣﺮﻳﻤﻰ اﺳﺘﻮار ﻗﺮار داد". )(53 :25 ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد ،ﭼﺮا ﻗﺮآن ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺣﺎﺋﻞ ﺑﻴﻦ آب ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﺷﻮر ﺑﺤﺚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ و ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺤﺚ از دو درﻳﺎ آن را ذﻛﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﻋﻠﻢ ﻧﻮﻳﻦ اذﻋﺎن ﻣﻲ دارد ﻛﻪ در ﻣﺼﺐ رودﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ آب ﺷﻮر و ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ ،وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻴﺎن دو درﻳﺎ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎﺣﺪودي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪه آﻧﭽﻪ آب ﺷﻴﺮﻳﻦ )آزاد( و ﺷﻮر را در دﻫﺎﻧﻪ ي رودﺧﺎﻧﻪ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻧﮕﺎه ﻣﻲ دارد ،ﻳﻚ "ﻣﻨﻄﻘﻪ ي ﭼﮕﺎل ،ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ و ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﻪ" اﺳﺖ ﻛﻪ دو ﻻﻳﻊ را
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم ازﻫﻢ ﺟﺪاﻣﻲ دارد ،Oceanography) .ﮔﺮاس ،ص .242ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
27 Introductory
،Oceanographyﺗﺮوﻣﻦ ،ﺻﺺ (301-300اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﺟﺪاﺳﺎز( ﻣﻴﺰان ﺷﻮري ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ آب ﺷﻴﺮﻳﻦ و آب ﺷﻮر دارد) .ﺷﻜﻞ ،Oceanography) (14ﮔﺮاس ،ص. .244و ،Introductory Oceanographyﺗﺮوﻣﻦ ،ﺻﺺ(301-300 .
ﺗﺼﻮﻳﺮ :14ﺑﺮش ﻋﺮﺿﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻣﻴﺰان ﺷﻮري )ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﺑﺎ درﻫﺰار ‰ﻣﺸﺨﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ( در دﻫﺎﻧﻪ ي رودﺧﺎﻧﻪ .اﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﺟﺪاﻳﻲ( ﺑﻴﻦ آب ﻫﺎي ﺷﻮر و ﺷﻴﺮﻳﻦ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد. ) ،Introductory Oceanographyﺗﺮوﻣﻦ ،ص 300ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﺼﺮف(
اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ و ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﺗﺠﻬﻴﺰاﺗﻲ ﻣﺪرﻧﻲ ﻛﻪ دﻣﺎ ،ﺷﻮري، ﭼﮕﺎﻟﻲ ،ﻣﻴﺰان دﻗﻴﻖ اﻛﺴﻴﮋن و ﻏﻴﺮه را اﻧﺪازه ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﻛﺸﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﭼﺸﻤﺎن آدﻣﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ دﻳﺪن ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻣﻴﺎن دو درﻳﺎي ﺗﻼﻗﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ درﻳﺎﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ درﻳﺎي ﻫﻤﮕﻦ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﻪ ﻋﻼوه ،ﭼﺸﻤﺎن آدﻣﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻪ ﻧﻮع ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي آب در دﻫﺎﻧﻪ ي رود را ﺑﺒﻴﻨﺪ :آب ﺷﻴﺮﻳﻦ ،آب ﺷﻮر ،و ﺣﺎﺋﻞ ﺑﻴﻦ آن ﻫﺎ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﺟﺪا ﻛﻨﻨﺪه(.
28
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
و( ﻗﺮآن و اﻋﻤﺎق درﻳﺎﻫﺎ و ﻣﻮج ﻫﺎي ﻋﻤﻘﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "ﻳﺎ ]ﺣﺎﻟﺖ آن ﻛﺎﻓﺮان[ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در درﻳﺎﻳﻰ ژرف اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻰ آن را ﻣﻰﭘﻮﺷﺎﻧﺪ ]و[ روى آن ﻣﻮﺟﻰ ]دﻳﮕﺮ[ اﺳﺖ ]و[ ﺑﺎﻻى آن اﺑﺮى اﺳﺖ ﺗﺎرﻳﻜﻴﻬﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺑﺮ روى ﺑﻌﻀﻰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻫﺮ ﮔﺎه ]ﻏﺮﻗﻪ[ دﺳﺘﺶ را ﺑﻴﺮون آورد ﺑﻪ زﺣﻤﺖ آن را ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ ) "...ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(24:40 ، اﻳﻦ آﻳﻪ از ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻫﺎي اﻋﻤﺎق درﻳﺎﻫﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ،ﺟﺎﻳﻲ ﻛـﻪ اﮔـﺮ ﻛﺴـﻲ دﺳﺘﺶ را ﺑﻴﺮون ﺑﻜﺸﺪ ،ﻗﺎدر ﺑﻪ دﻳﺪﻧﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .ﺗﺎرﻳﻜﻲ اﻋﻤﺎق درﻳﺎﻫـﺎ و اﻗﻴـﺎﻧﻮس ﻫﺎ در ﻋﻤﻘﻲ ﺣﺪود 200ﻣﺘﺮ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد .در اﻳﻦ ﻋﻤﻖ ،ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻ ﻧﻮري و روﺷﻨﺎﻳﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد) .ﺷﻜﻞ (15زﻳﺮ ﻋﻤﻖ 1000ﻣﺘﺮ اﺻﻼً ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ روﺷـﻨﺎﻳﻲ وﺟـﻮد ﻧﺪارد ،Oceans) .اﻟﺪر و ﭘﺮﻧﺘﺎ ،ص(27 .
ﺗﺼﻮﻳﺮ :15ﺑﻴﻦ 3ﺗﺎ 30درﺻﺪ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ درﻳﺎ ﺑﺎزﺗﺎﺑﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺳﭙﺲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻫﻔﺖ رﻧﮓ ﻃﻴﻒ ﻧﻮر ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ،ﺑﻪ ﺟﺰ ﻧﻮر ﻣﺎوراء ﺑﻨﻔﺶ ،در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ 200ﻣﺘﺮ ﻋﻤﻖ درﻳﺎ ﺟﺬب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ، Oceans) .اﻟﺪر و ﭘﺮﻧﺘﺎ ،ص(27 .
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
29
اﻧﺴﺎن ﺑﺪون ﻛﻤﻚ زﻳﺮ درﻳﺎﻳﻲ و ﻳﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺶ از ﭼﻬﻞ ﻣﺘﺮ زﻳﺮ درﻳﺎ ﻏﻮاﺻﻲ ﻛﻨﺪ .اﻧﺴﺎن ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در اﻋﻤﺎق ﺗﺎرﻳﻚ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻫﺎ ،ازﺟﻤﻠﻪ ﻋﻤـﻖ 200 ﻣﺘﺮ زﻳﺮ آب زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ. داﻧﺸﻤﻨﺪان اﺧﻴﺮاً ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺨﺼﻮص و زﻳﺮدرﻳـﺎﻳﻲ ﻫـﺎ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻏﻮاﺻﻲ در ﺟﺎﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻫﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺎرﻳـﻚ را ﻛﺸـﻒ ﻧﻤـﻮده اﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺟﻤﻠﻪ ي ﺑﻌﺪي آﻳﻪ ي ﭘﻴﺸﻴﻦ ..." :در درﻳﺎﻳﻰ ژرف ،ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻰ آن را ﻣﻰﭘﻮﺷﺎﻧﺪ ]و[ روى آن ﻣﻮﺟﻰ ]دﻳﮕﺮ[ اﺳﺖ ]و[ ﺑﺎﻻى آن اﺑﺮى اﺳﺖ "..اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻧﻤﻮد ﻛﻪ آب ﻫﺎي ﻋﻤﻖ درﻳﺎﻫﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﻣﻮج ﻫـﺎ ﭘﻮﺷـﻴﺪه ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ. ﻣﺒﺮﻫﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮج ﻫﺎي دوم ﻫﻤﺎن اﻣﻮاج ﺳﻄﺤﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﺮ درﻳﺎﻫـﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ، ﭼﺮاﻛﻪ آﻳﻪ ي ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻴﺎن ﻣﻲ دارد ﻛﻪ ﺑﺮﺑﺎﻻي اﻣﻮاج دوم اﺑﺮﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ .وﻟﻲ اﻣﻮاج اول ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ درﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﻣﻮاج دروﻧﻲ وﺟﻮد دارﻧـﺪ ﻛـﻪ "در ﻣﺤـﻞ ﺗﻼﻗﻲ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻴﻦ دو ﻻﻳﻪ ي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺪﻳﺪ ﻣـﻲ آﻳﻨـﺪ، Oceanography) . ﮔﺮاس ،ص ) .(205 .ﺷﻜﻞ (16
30
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺗﺼﻮﻳﺮ :16اﻣﻮاج داﺧﻠﻲ در ﺗﻼﻗﻲ دو ﻻﻳﻪ ي آب ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت .ﻳﻜﻲ از آن ﻫﺎ ﻏﻠﻴﻆ )ﻻﻳﻪ ي زﻳﺮﻳﻦ( ،و دﻳﮕﺮي ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻛﻢ ﺗﺮ )ﻻﻳﻪ ي روﻳﻲ( ،Oceanography) .ﮔﺮاس ،ص(204 .
اﻣﻮاج داﺧﻠﻲ آب ﻫﺎي ﻋﻤﻘﻲ درﻳﺎﻫﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻫـﺎ را ﻣـﻲ ﭘﻮﺷـﺎﻧﺪ زﻳـﺮا آب ﻫـﺎي ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آب ﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﻴﺶ ﺗـﺮي دارﻧـﺪ .اﻣـﻮاج داﺧﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﻣﻮاج ﺳﻄﺤﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .آن ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ اﻣﻮاج ﺳﻄﺤﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ درﻫـﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ .اﻣﻮاج داﺧﻠﻲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ي ﭼﺸﻢ ﻫﺎي اﻧﺴﺎن ﻗﺎﺑﻞ رؤﻳﺖ ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ ،وﻟـﻲ ﻣـﻲ ﺗﻮان آن ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ دﻣﺎ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺷﻮري آب در ﻣﻜﺎن ﻫﺎي ﻣﻌﻴﻦ ﻣﺸـﺨﺺ ﻧﻤـﻮد. ) ،Oceanographyﮔﺮاس ،ص(205 .
ز( ﻗﺮآن و اﺑﺮﻫﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺷﻜﻞ اﺑﺮﻫﺎ را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داده اﻧﺪ و ﻓﻬﻤﻴﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎي ﺑﺎراﻧﻲ ﺑﺮﻃﺒﻖ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ي ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي اﻧﻮاع ﺑﺎدﻫﺎ و اﺑﺮﻫﺎ اداﻣﻪ دارد.
31
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﻳﻚ ﻧﻮع اﺑﺮ ﺑﺎراﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻮﻣﻮﻟﻮﻧﻴﻤﺒﻮس وﺟﻮد دارد .ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺑﺮ ﻛﻮﻣﻮﻟﻮﻧﻴﻤﺒﻮس ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﭼﮕﻮﻧﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎران ،ﺗﮕﺮگ ،ﺻﺎﻋﻘﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ آﻧﻬﺎ درﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎي ﻛﻮﻣﻮﻟﻮﻧﻴﻤﺒﻮس ﻣﺮاﺣﻞ زﻳﺮ را ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑـﺎران ﻃـﻲ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨﺪ: .1ﻫﺪاﻳﺖ اﺑﺮﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﺑﺎد :اﺑﺮﻫﺎي ﻛﻮﻣﻮﻟﻮﻧﻴﻤﺒﻮس زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎد ﺗﻌﺪادي ﺗﻜﻪ اﺑﺮﻫﺎ ي ﻛﻮﭼﻚ )اﺑﺮﻫﺎي ﻛﻮﻣﻮﻟﻮس( را ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎ در آن ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻫﻞ دﻫﺪ) .ﺷﻜﻞ ﻫﺎي 18و.(17
ﺗﺼﻮﻳﺮ :17ﻋﻜﺲ ﻣﺎﻫﻮاره اي ،ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ي اﺑﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﻮﺷﺶ دادن ﻧﻘﺎط C ، Bو Dدر ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﭘﻴﻜﺎن ﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻣﺴﻴﺮ وزش ﺑﺎد ﻫﺴﺘﻨﺪ) .
The Use of Satellite Pictures in
،Weather Analysis and Forecastingاﻧﺪرﺳﻦ و دﻳﮕﺮان ،ص(188 .
32
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺗﺼﻮﻳﺮ :18ﺗﻜﻪ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ اﺑﺮ )اﺑﺮﻫﺎي ﻛﻮﻣﻮﻟﻮس( در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﺎﺣﻴﻪ اي در ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﻓﻖ ،ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ اﺑﺮ ﻛﻤﻮﻟﻮﻧﻴﻤﺒﻮس ﺑﺰرگ در آن دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ،Clouds and Storms ) .ﻟﻮدﻟﻢ ،ص. (7.4
.2ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ :ﺳﭙﺲ اﺑﺮﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻠﺤﻖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ اﺑﺮﻫـﺎي ﺑـﺰرگ ﺗـﺮي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷـﻮﻧﺪ ) .ﺷـﻜﻞ ﻫـﺎي 19و ، The Atmosphere) (18آﺗﻨـﺰ و دﻳﮕـﺮان، ﺻﺺ 269-268 .و ،Elements of Meteorologyص(141 .
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
33
ﺗﺼﻮﻳﺮ (A) :19ﺗﻜﻪ اﺑﺮ ﻛﻮﭼﻚ ﺟﺪا ﺷﺪه )اﺑﺮ ﻛﻤﻮﻟﻮس( (B) .وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ ،ﻓﺸﺎر زﻳﺮي در ﺑﻴﻦ اﺑﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺗﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و اﺑﺮ روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻗﻄﺮات آب ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﻧﺪ ،The Atmosphere) .آﺗﻨﺰ و دﻳﮕﺮان ،ص(269 .
.3اﻧﺒﺎﺷﺘﻦ :زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ ،ﻓﺸﺎر زﻳﺮﻳﻦ در ﻣﻴﺎن اﺑﺮﻫـﺎي ﺑﺰگ ﺗﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﻓﺸﺎر زﻳﺮﻳﻦ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ اﺑﺮﻫﺎ ﻗﻮي ﺗﺮ از ﻛﻨﺎره ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.. اﻳﻦ ﻓﺸﺎرﻫﺎي زﻳﺮﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ارﺗﻔﺎع ﺑﺪﻧﻪ ي اﺑﺮﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ،ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ اﺑﺮ روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ و ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد) .ﺷﻜﻞ ﻫﺎي 21و.(20،1 اﻳﻦ رﺷﺪ ارﺗﻔﺎع اﺑﺮﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺪﻧﻪ ي اﺑﺮﻫﺎ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ي ﺳﺮدﺗﺮ اﺗﻤﺴـﻔﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد ،ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﻄﺮات آب و ﺗﮕﺮك ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه و ﺑﺰرگ و ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ. وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻗﻄﺮه ﻫﺎي آب و ﺗﮕﺮگ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ از آن ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر زﻳﺮﻳﻦ ﺑﺘﻮاﻧﺪ آن ﻫـﺎ را ﻧﮕﺎه دارد ،از ﻣﻴﺎن اﺑﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﺎران و ﺗﮕﺮگ و ﻏﻴﺮه ﺑﺎرﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ) .رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑـﻪ ،The Atmosphereآﺗﻨـﺰ و دﻳﮕـﺮان ،ص 269و ،Elements of Meteorologyﻣﻴﻠـﺮ و ﺗﺎﻣﭙﺴﻮن ،ﺻﺺ(142-141 .
34
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺗﺼﻮﻳﺮ :20ﻳﻚ اﺑﺮ ﻛﻤﻮﻟﻮﻧﻴﻤﺒﻮس .ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ اﺑﺮ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ و ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﮔﺸﺖ ،ﺑﺎران از ﻣﻴﺎن آن ﻓﺮو ﻣﻲ ﺑﺎرد ،Weather and Climate ) .ﺑﻮدﻳﻦ ،ص(123 .
ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "آﻳﺎ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪاى ﻛﻪ ﺧﺪا]ﺳﺖ ﻛﻪ[ اﺑﺮ را ﺑﻪ آراﻣﻰ ﻣﻰراﻧﺪ ﺳﭙﺲ ﻣﻴﺎن ]اﺟـﺰاء[ آن ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻰدﻫﺪ آﻧﮕﺎه آن را ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻰﺳﺎزد ﭘﺲ داﻧﻪﻫﺎى ﺑﺎران را ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ ﻛﻪ از ﺧﻼل آن ﺑﻴﺮون ﻣﻰآﻳﺪ ) "...ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(43 :24 ،
ﺗﺼﻮﻳﺮ :21ﻳﻚ اﺑﺮ ﻛﻤﻮﻟﻮﻧﻴﻤﺒﻮس ،A Colour Guide to Clouds) .ﺳﻜﻮرر و وﻛﺴﻠﺮ ،ص(23 .
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
35
ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﺎن ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎزﮔﻲ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ،ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻋﻤﻠﻜـﺮد اﺑﺮﻫـﺎ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﻟﻮازم ﭘﻴﺸـﺮﻓﺘﻪ اي ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻫﻮاﭘﻴﻤـﺎ ،ﻣـﺎﻫﻮاره ،راﻳﺎﻧـﻪ ،ﺑـﺎﻟﻮن ﻫـﺎ و دﻳﮕـﺮ ﺗﺠﻬﻴﺰات ،دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﺑﺮﻫﺎ و ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻫﺎ ،ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮات آن و ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻄﺢ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﺟﻮ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗـﺮار دﻫﻨـﺪ) .رﺟـﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ اﻋﺠﺎز اﻟﻘﺮآن اﻟﻜﺮﻳﻢ ﻓﻲ وﺻﻒ اﻧﻮاع اﻟﺮﻳﺎح اﻟﺴﺤﻮب و اﻟﻤﻄﺮ ،ﻣﻜﻲ و دﻳﮕـﺮان، ص(55 . آﻳﻪ ي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻌﺪ از اﺷﺎره ﺑﻪ اﺑﺮ و ﺑﺎران ،درﺑﺎره ي ﺗﮕﺮگ وﺻﺎﻋﻘﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ: " ...و ]ﺧﺪاﺳﺖ ﻛﻪ[ از آﺳﻤﺎن از ﻛﻮه ﻫﺎﻳﻰ ]از اﺑـﺮ ﻳـﺦزده[ ﻛـﻪ در آﻧﺠﺎﺳـﺖ ﺗﮕﺮﮔﻰ ﻓﺮو ﻣﻰرﻳﺰد و ﻫﺮ ﻛﻪ را ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺪان ﮔﺰﻧﺪ ﻣـﻰرﺳـﺎﻧﺪ و آن را از ﻫـﺮ ﻛـﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺎز ﻣﻰدارد ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ روﺷﻨﻰ ﺑﺮﻗﺶ ﭼﺸـﻤﻬﺎ را ﺑﺒـﺮد) ".ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ، (24:43 ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﺎن درﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎي ﻛﻮﻟﻮﻣﻮﻧﻴﻤﺒﻮس ﻛﻪ ﺗﮕﺮگ ﻣﻲ ﺑﺎراﻧﻨﺪ ،ارﺗﻔﺎع ﺷـﺎن ﺑﻪ اﻧـﺪازه ي ﻛـﻮه ﻫـﺎ و ﺣـﺪود 25000ﺗـﺎ 30000ﭘـﺎ ) 4/5ﺗـﺎ 5/7ﻣﺎﻳـﻞ( ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ. ) ،Elements of Meteorologyﻣﻴﻠﺮ و ﺗﺎﻣﭙﺴﻮن ،ص(141 . ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﻗﺮآن آﻣﺪه اﺳﺖ ... " :و ]ﺧﺪاﺳﺖ ﻛﻪ[ از آﺳﻤﺎن از ﻛﻮه ﻫﺎﻳﻰ ]از اﺑﺮ ﻳﺦزده[ ﻛﻪ در آﻧﺠﺎﺳﺖ ﺗﮕﺮﮔﻰ ﻓﺮو ﻣﻰرﻳﺰد) "...ﺷﻜﻞ (21 ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺆاﻟﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ آﻳﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ .ﭼﺮا در اﻳﻦ آﻳﻪ در اﺷﺎره ﺑﻪ ﺗﮕﺮگ آﻣﺪه اﺳﺖ" :رو 1 2ق %ن"...؟ آﻳﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﮕﺮگ ﻣﻬـﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪه ي ﺻﺎﻋﻘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟ اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮان " "MeteorologyToday saysﺑﻴﺎﻧﺪازﻳﻢ.
36
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﻛﺘﺎب ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ در ﻧﺎﺣﻴﻪ اي از اﺑﺮ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮد و داراي ﺗﻜﻪ ﻫﺎي رﻳﺰ ﻳﺦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﺑـﺮ ﺑﺎر اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد .وﻗﺘـﻲ ﻗﻄـﺮه ﻫﺎي آب ﺑﺎ داﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﮕـﺮگ ﺑﺮﺧـﻮرد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﮔﺮﻣﺎي دروﻧـﻲ ﺷـﺎن را رﻫـﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻳﺦ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ .اﻳﻦ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﻲ ﺷﻮد ﺳﻄﺢ داﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﮕﺮگ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل ﻫﺎي ﻳﺦ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺷﺎن ﮔﺮم ﺗﺮ ﻫﺴــﺘﻨﺪ .وﻗﺘــﻲ ﻛــﻪ داﻧــﻪ ﺗﮕــﺮگ ﺑــﺎ ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل ﻫﺎي ﻳﺦ ﺑﺮﺧـﻮرد ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ، ﻳﻚ ﭘﺪﻳـﺪه ي ﻣﻬـﻢ اﺗﻔـﺎق ﻣـﻲ اﻓﺘـﺪ: اﻟﻜﺘﺮون ﻫﺎ از ﺟﺴﻢ ﺳﺮدﺗﺮ ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﺟﺴﻢ ﮔﺮم ﺗﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ .ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ،داﻧﻪ ي ﺗﮕـﺮگ ﺑـﺎر اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد .ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﻪ ﻗﻄﺮه ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺳـﺮد ﺑـﺎ داﻧـﻪ ﻫﺎي ﺗﮕﺮگ و ذرات رﻳﺰ و ﺧﺮد ﺷﺪه ي ﻳﺦ ﻛﻪ ﺑﺎر ﻣﺜﺒﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ،ﺑﺮﺧـﻮرد ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ. اﻳﻦ اﺟﺰاء ﺳﺒﻚ ﺗﺮ داراي ﺑﺎر ﻣﺜﺒﺖ رﻳﺰﺗﺮ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ي ﻓﺸﺎرزﻳﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺑﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .ﺗﮕﺮگ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ي داراي ﺑﺎر ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﭘـﺎﻳﻴﻦ اﺑـﺮ رﻳـﺰش ﻣـﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺨﺶ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺑﺮ ﺑﺎر ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد .اﻳﻦ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺻـﺎﻋﻘﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد ،Meteorology Today) .آﻫﺮﻧﺲ ،ص(437 . ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﮕﺮگ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮوز ﺻﺎﻋﻘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻃﻼﻋﺎت ذﻛﺮ ﺷﺪه در زﻣﻴﻨﻪ ي ﺻـﺎﻋﻘﻪ اﺧﻴـﺮاً ﻛﺸـﻒ ﺷـﺪه اﻧـﺪ .ﺗـﺎ دﻫـﻪ ي 1600 ﻣﻴﻼدي ،ﻧﻈﺮﻳﻪ ي ارﺳﻄﻮ ﺑﺮ ﻋﻠﻢ ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ،او ﻣـﻲ ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
37
اﺗﻤﺴﻔﺮ داراي دو ﻧﻮع ﺑﺨﺎر ﺧﺸﻚ و ﻧﻤﻨﺎك اﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛـﻪ ﺻـﺪاي ﺗﻨـﺪر ﺻﺪاي ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺨﺎرﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﺑﺎ اﺑﺮﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،و ﺻﺎﻋﻘﻪ ﺳـﻮﺧﺘﻦ و ﺷـﻌﻠﻪ ور ﺷﺪن ﺑﺨﺎرﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﺑﺎ آﺗﺸﻲ ﺑﺎرﻳﻚ و و ﻣﻼﻳﻢ اﺳـﺖ،The Works of Aristotle) . ﺗﺮﺟﻤﻪ ي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ،Meteorologica :ﺟﻠﺪ ﺳﻮم ،راس و دﻳﮕﺮان ،ﺻﺺ-369 . 369ب ( اﻳﻦ ﻫﺎ ﺗﻌﺪادي از ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺎﻛﻢ در ﻫﺰار و ﭼﻬﺎر ﺻـﺪ ﺳـﺎل ﭘـﻴﺶ ،ﻛـﻪ ﻗﺮآن ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ ،ﺑﻮدﻧﺪ.
ح( دﻳﺪﮔﺎه داﻧﺸﻤﻨﺪان درﺑﺎره ي ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺮآن آﻧﭽﻪ در زﻳﺮ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﺪ ﻧﻈﺮات داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺨﺘﻠﻒ درﺑﺎره ي ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻈﺮﻳﺎت زﻳـﺮ در ﻳـﻚ ﻧـﻮار وﻳـﺪﻳﻮﺋﻲ ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮان ""This is the Truth ﮔﺮدآوري ﺷﺪه اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﺋﻲ ،ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺒﻴﻨﻴـﺪ و ﺑﺸـﻨﻮﻳﺪ ﻛـﻪ داﻧﺸـﻤﻨﺪان ﻧﻈﺮﻳﺎت آﺗﻲ را اﺑﺮاز ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ) .ﻟﻄﻔﺎً ﺑﻪ ﺳـﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/truthﺑـﺮاي ذﺧﻴﺮه ي اﻳﻦ ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﺋﻲ ﻳﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ي آن ﺑﺮ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ،ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ(. (1دﻛﺘﺮ ﺗﻲ .وي .ان .ﭘﺮﺳﻮد اﺳﺘﺎد ﻋﻠﻢ آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ اﺳـﺖ .ﭘﺮوﻓﺴـﻮر ﻃـﺐ و ﺳـﻼﻣﺘﻲ ﻛﻮدﻛﺎن ،و ﭘﺮﻓﺴﻮر ﻋﻠﻢ ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ ،داﻧﺶ اﻣﺮاض زﻧﺎﻧﻪ ،و دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ از داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻨﻴﺘﻮﺑﺎ در ﻛﺎﻧﺎدا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در آن ﺟﺎ وي ﺑﻪ ﻣﺪت ﺷـﺎﻧﺰده ﺳـﺎل رﺋـﻴﺲ ﻗﺴـﻤﺖ آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ ﺑﻮد .وي ﺷـﻬﺮت زﻳـﺎدي در رﺷـﺘﻪ ي ﺧـﻮﻳﺶ دارد .اﻳﺸـﺎن ﻣﺆﻟـﻒ ﻳـﺎ وﻳﺮاﺳﺘﺎر 22ﻛﺘﺎب درﺳﻲ و ﺑﻴﺶ از 181ﻣﻘﺎﻟﻪ ي ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳـﺖ .در ﺳﺎل ،1991ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎﻳﺰه ي رﺷﺘﻪ ي آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ در ﻛﺎﻧﺎدا ،ﺟﺎﻳﺰه ي ﺑـﺰرگ ﺟﻲ .ﺳﻲ .ﺑﻲ .از اﻧﺠﻤﻦ آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ ﻛﺎﻧﺎدا را درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮد. ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از وي درﺑﺎره ي ﻣﻌﺠﺰات ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺮآن ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴـﻖ اﻳﺸـﺎن ﺑـﻮد، ﭘﺮﺳﺶ ﺷﺪ ،اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد:
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
38
"ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ،ﻣﺤﻤﺪ ﻳﻚ ﻓﺮد ﻛـﺎﻣﻼً ﻋـﺎدي ﺑـﻮد؛ و ﻧﻤـﻲ ﺗﻮاﻧﺴـﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ .در واﻗﻊ ،او ﻳﻚ ﻓﺮد درس ﻧﺨﻮاﻧﺪه و ﺑﻲ ﺳﻮاد ﺑﻮد .ﺑﻪ ﻋـﻼوه، دارﻳﻢ درﺑﺎره ي ﻫﺰار و دوﻳﺴﺖ )اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ( ﺳﺎل ﭘـﻴﺶ ﺣـﺮف ﻣـﻲ زﻧﻴﻢ .اﻳﻦ ﺟﺎ ﺷﺨﺺ ﺑﻲ ﺳﻮادي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﻳﺎت و ﺑﻴﺎﻧـﺎت ﻋﻤﻴﻘـﻲ اراﺋـﻪ داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﺷﮕﻔﺖ آوري از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻋﻠﻤﻲ دﻗﻴﻖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ اﻳﻦ درﺳﺘﻲ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﺎت را ﺻﺮﻓﺎً ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺪاﻧﻢ .ﺗﻌﺪاد ﺣﻘﺎﻳﻖ و ﻧﻈﺮﻳﺎت ﺻﺤﻴﺢ و دﻗﻴﻖ ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻛﺘﺮ ﻣﻮر ،در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺳﺨﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎور ﻛﻨﻢ اﻟﻬﺎﻣﺎت ﻳﺎ وﺣﻲ اﻟﻬﻲ ﻣﻨﺸﺄ ﺑﻴـﺎن اﻳـﻦ ﮔﻔﺘـﻪ ﻫـﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ". ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﭘﺮﺳﻮد ﺑﺮﺧﻲ آﻳﺎت ﻗﺮآﻧﻲ و اﺣﺎدﻳﺚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ را در ﺗﻌﺪادي از ﻛﺘﺎب ﻫـﺎﻳﺶ ذﻛـﺮ ﻧﻤـﻮده اﺳـﺖ .ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ وي اﻳـﻦ آﻳـﺎت و اﺣﺎدﻳﺚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻋﻈﻢ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ را در ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﻛﻨﻔـﺮاﻧﺲ اراﺋـﻪ ﻛـﺮده اﺳﺖ. (2دﻛﺘﺮ ﺟﻮ ﻟﻲ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ و زﻧﺎن ،ﭘﺮﻓﺴﻮر رﺷـﺘﻪ ي ﻣﺎﻣـﺎﻳﻲ و زﻧﺎن و ﻧﻴﺰ اﺳﺘﺎد رﺷﺘﻪ ي ژﻧﺘﻴﻚ ﻣﻮﻟﻮﻛـﻮﻟﻲ و اﻧﺴـﺎﻧﻲ در داﻧﺸـﻜﺪه ي ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺑﺎﻳﻠﻮر ،ﻫﻮﺳﺘﻮن ﺗﮕﺰاس آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .وي ﭘﻴﺶ ﺗﺮ ﭘﺮوﻓﺴﻮر زﻧﺎزاﻳﻲ زﻧـﺎن و
رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﻧﺎزاﻳﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻨﺴﻲ ،آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪه ي ﺟﺎﻣﻌـﻪ ي ﺑﺎروري آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮد .وي ﺟﻮاﻳﺰ ﺑﺴﻴﺎري را درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ؛ از ﺟﻤﻠﻪ ﺟـﺎﻳﺰه ي اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺘﺎدان ﻣﺎﻣـﺎﻳﻲ و اﻣـﺮاض ﻋﻤـﻮﻣﻲ زﻧـﺎن در ﺳـﺎل .1999ﭘﺮوﻓﺴـﻮر ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن اﻳﻦ دو ﺣﺪﻳﺚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗـﺮار داده اﺳﺖ:
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
39
}ﺑﺮاي ﻫﺮﻛﺪام از ﺷﻤﺎ ،اﺟﺰاي آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺷﻤﺎ در ﻃﻲ ﭼﻬﻞ روز در رﺣﻢ ﻣﺎدرﺗﺎن ﺑﺎﻫﻢ ﮔﺮدآﻣﺪه اﻧﺪ) {...ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ 2643 # ،و ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري#، (3208
ﺗﻮﺟﻪ :ﻋﺒﺎرات ﻣﻴﺎن دو ﻋﻼﻣﺖ } {...ﺣﺪﻳﺚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺰرﮔﻮار اﺳﻼم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻼﻣﺖ #ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺷﻤﺎره ي ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. }ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﻞ روز از ﺟﻨﻴﻦ ،ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﺷﺘﻪ اي را ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺶ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﻛﻪ آن را ﺷﻜﻞ داده و ﺷﻨﻮاﻳﻲ ،ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ،ﭘﻮﺳﺖ ،ﮔﻮﺷﺖ و اﺳﺘﺨﻮان ...دﻫﺪ{. )ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ(2645# ، وي ﺑﺎ اﺣﺎدﻳﺚ ﻓﻮق را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻬﻞ روز ﻧﺨﺴﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﺗﻜﻮﻳﻦ ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻮرد ﺑﺮررﺳﻲ ﻗﺮار داده اﺳﺖ .وي ﺑﻪ وﻳﮋه ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ درﺳﺘﻲ و دﻗﺖ ﻛﺎﻣﻞ اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ واﻗﻊ ﺷﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﻳﻚ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ،ﭼﻨﻴﻦ اﺑﺮاز ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻮد: "ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﺟﺪول زﻣﺎﻧﻲ دﻗﻴﻘﻲ ﺑﺮاي رﺷﺪ اﺻﻠﻲ ﺟﻨﻴﻨﻲ ﭘﻴﺶ از ﭼﻬﻞ روز اوﻟﻴﻪ را در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻣﻲ ﮔﺬارد .ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ،ﻗﻀﻴﻪ ﻛﺎﻣﻼً روﺷﻦ اﺳﺖ، ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﺎن دﻳﮕﺮ ﻣﻜﺮراً اﻣﺮوز ﺻﺒﺢ ﺑﻪ آن اﺷﺎره داﺷﺘﻨﺪ :اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ اﻣﻜﺎن ﻧﺪارد ﺣﺎﺻﻞ آﮔﺎﻫﻲ ﻋﻠﻤﻲ زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش آن ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ...ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﺗﻀﺎدي ﺑﻴﻦ ﻋﻠﻢ ژﻧﺘﻴﻚ و دﻳﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد ،ﺑﻠﻜﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ دﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻠﻢ را ﺑﺎ اﻓﺰودن وﺣﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﺳﻨﺘﻲ ،رﻫﻨﻤﻮن ﺳﺎزد، ﭼﻨﺎن ﻛﻪ در ﻗﺮآن ﻋﺒﺎرت ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﻛﻪ ﻗﺮن ﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺻﺤﺖ آن ﻫﺎ آﺷﻜﺎر ﮔﺮدﻳﺪه ،و اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه را ﻛﻪ ﻗﺮآن از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ. (3دﻛﺘﺮ .اي .ﻣﺎرﺷﺎل ﺟﺎﻧﺴﻮن ،ﭘﺮوﻓﺴـﻮر اﻓﺘﺨـﺎري آﻧـﺎﺗﻮﻣﻲ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ي زﻳﺴـﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻮﻣﺎس ﺟﻔﺮﺳﻮن ،در ﻓﻴﻼدﻟﻔﻴﻴﺎي ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎي آﻣﺮﻳﻜـﺎ اﺳـﺖ. وي ﺑﻪ ﻣﺪت ﺑﻴﺴﺖ و دو ﺳﺎل اﺳﺘﺎد رﺷﺘﻪ ي آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ آن داﻧﺸﮕﺎه ،رﺋـﻴﺲ ﺑﺨـﺶ
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
40
آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ و ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺆﺳﺴﻪ ي داﻧﻴﻞ ﺑﺎگ ﺑﻮد .وي ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رﺋﻴﺲ اﻧﺠﻤﻦ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺟﻨﻴﻦ ﻧﺎﻗﺺ اﻟﺨﻠﻘﻪ ،ﻣﺆﻟﻒ ﺑﻴﺶ از دوﻳﺴﺖ ﻧﺸﺮﻳﻪ ي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺳـﺎل ،1981 ﻃﻲ ﻫﻔﺪﻫﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﺿﻤﺎم ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي ،ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺟﺎﻧﺴـﻮن در اراﺋﻪ ي ﻣﻘﺎﻟﻪ ي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻴﺎن داﺷﺖ: "ﺧﻼﺻﻪ آﻧﻜﻪ :ﻗﺮآن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ رﺷﺪ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي را ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ،ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﻣﺮاﺣﻞ داﺧﻠﻲ ،ﻣﺮاﺣﻞ دروﻧﻲ ﺟﻨﻴﻦ ،از ﭘﻴـﺪاﻳﺶ ﺗـﺎ ﺗﻜـﻮﻳﻦ آن ،و اﺗﻔﺎﻗـﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ي داﻧﺶ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ،ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ". وي ﭼﻨﻴﻦ اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ" :ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ داﻧﺸﻤﻨﺪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻣـﻲ ﺗـﻮاﻧﻢ ﺑـﻪ ﭼﻴﺰﻫـﺎﻳﻲ ﺑﭙﺮدازم ﻛﻪ آن ﻫﺎ ﺑﻪ وﺿﻮح ﺑﺒﻴﻨﻢ .ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ روﻳﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ و زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ رﺷﺪ را ﺑﻔﻬﻤﻢ .ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ از ﻗﺮآن را ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ را ﺑﻔﻬﻤـﻢ. ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺜﺎل آورم ،اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﻪ آن ﻋﺼﺮ و زﻣﺎن ﺑﺮﮔﺮدم ،ﻗﺎدر ﻧﺒـﻮدم ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه را ﺑﻔﻬﻤﻢ .ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﻧﻜﺎر اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ،ﻣﺤﻤﺪ ،ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ اﻳـﻦ اﻃﻼﻋـﺎت را از ﺟـﺎﻳﻲ درﻳﺎﻓـﺖ ﻧﻤـﻮده ﺑﺎﺷـﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻴﭻ ﺗﻀﺎدي ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﻛﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ اي از ﺟﺎﻧﺐ آﺳـﻤﺎن در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ او ﻣﻲ ﻧﻮﺷﺖ ،ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻢ) ".ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧـﺪا ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ و ﺳـﻠﻢ درس ﻧﺎﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد .او ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ،اﻣﺎ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ را ﺑﺮاي ﻳـﺎراﻧﺶ ﺑﺮﺧﻮاﻧﺪه و آﻧﺎن را ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ آن ﻓﺮﻣﺎن داد(. .4دﻛﺘﺮ وﻳﻠﻴﺎم دﺑﻠﻴﻮ ﻫﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺮوف ﺗـﺮﻳﻦ داﻧﺸـﻤﻨﺪان درﻳـﺎﻧﻮردي و ﭘﺮﻓﺴـﻮر رﺷﺘﻪ ي زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻠﻮرادوي آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .وي ﻗـﺒﻼً رﺋـﻴﺲ داﻧﺸــﻜﺪه ي ﻧﻴــﺮوي درﻳــﺎﻳﻲ و ﻋﻠ ـﻮم ﻫــﻮاﻳﻲ روزﻧﺴــﺘﺎﻳﻞ در داﻧﺸــﮕﺎه ﻣﻴــﺎﻣﻲ، ﻓﻠﻮرﻳﺪاي آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮد. ﺑﻌﺪ از ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻫﻲ درﺑﺎره ي ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ درﻳﺎﻫـﺎ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﻛﺸﻒ ﺷﺪه و در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ آﻣﺪه اﻧﺪ ،وي ﺑﻴﺎن داﺷﺖ:
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
41
"ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎت در ﻳﻚ ﻣـﺘﻦ ﻗـﺪﻳﻤﻲ ﻫﻤﭽـﻮن ﻗـﺮآن ﻛﺮﻳﻢ وﺟﻮد دارد ،ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻔﻬﻤﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت از ﻛﺠﺎ آﻣﺪه اﻧﺪ ،وﻟﻲ ﻓﻜـﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ اﻳﻨﻜﻪ آن ﻫﺎ در ﻛﺘﺎب ﻣﺬﻛﻮر وﺟﻮد دارﻧﺪ ﺑﻪ ﺷـﺪت ﺟﺎﻟـﺐ ﺗﻮﺟـﻪ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،و اﻳﻦ ﻛﺎر ،ﻣﻌﻨﺎي ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺘﻮن آن ،ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﺣﺎل ﻛﺸﻒ آن ﻫـﺎ اﺳـﺖ". وﻗﺘﻲ از او درﺑﺎره ي ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ي ﻗﺮآن ﺳﺆال ﺷﺪ ،ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ داد: "ﺧﻮب ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ي آن ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻲ اﻟﻬﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ". .5دﻛﺘﺮ ﺟﺮاﻟﺪ ﺳﻲ .ﮔﻮرﻳﻨﺮ ﻣﺪﻳﺮ دوره و اﺳﺘﺎدﻳﺎر رﺷﺘﻪ ي روﻳﺎن ﺷﻨﺎﺳـﻲ ﻃﺒـﻲ در ﺑﺨﺶ زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ ،داﻧﺸـﻜﺪه ي ﭘﺰﺷـﻜﻲ در داﻧﺸـﮕﺎه ﺟـﻮرج ﺗـﺎون، واﺷﻨﮕﺘﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎ اﺳﺖ .ﻃﻲ ﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن ﺳـﻌﻮدي در رﻳﺎض ،ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﮔﻮرﻳﻨﺮ در اراﺋﻪ ي ﻣﻘﺎﻟﻪ ي ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد: "در ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﭼﻨﺪ آﻳﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﮔﻔﺖ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺟـﺎﻣﻌﻲ از ﺗﻜـﻮﻳﻦ اﻧﺴـﺎن از ﻫﻨﮕـﺎم ﻟﻘﺎح ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ﺗﺎ ﺗﻜﻮﻳﻦ اﻋﻀﺎي آن اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﭘﻴﺶ از آن ﻫﺮﮔـﺰ ﭼﻨﻴﻦ اﺛﺮ ﺷﺎﺧﺺ و ﻛﺎﻣﻠﻲ از ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﺸﺮ ،ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨـﺪي ﻫـﺎ ،اﺻـﻄﻼح ﺷﻨﺎﺳـﻲ و ﺷﺮح و ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ،وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ .در ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﻣﻮارد ،اﮔﺮ ﻧﮕـﻮﻳﻴﻢ ﻫﻤـﻪ ي آن ﻫﺎ ،اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻔﺎت ﻗﺮن ﻫﺎ از داﻧﺶ ﺑﺸﺮي درﺑﺎره ي ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻪ آﺛـﺎر آن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ،ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ". .6دﻛﺘﺮ ﻳﻮﺷﻲ ﻫﺎﻳﺪ ﻛﻮزاي ،ﭘﺮوﻓﺴﻮر اﻓﺘﺨﺎري داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻮﻛﻴﻮ ،ﻫﻮﻧﮕﻮي ژاﭘﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮ رﺻﺪ ﺧﺎﻧﻪ ي ﻣﻠﻲ ﻧﺠﻮم ﻣﻴﺘﺎﻛﺎ در ﺗﻮﻛﻴﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﻮده اﺳﺖ .وي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ: "ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ي ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﺠﻮﻣﻲ در ﻗﺮآن واﻗﻊ ﺷـﺪه ام ،ﺑﺮاي ﻣﺎ ،ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻧﻮﻳﻦ ،ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮﺷﻪ ي ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ از اﻳﻦ ﮔﻴﺘﻲ را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داده اﻳﻢ .ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﺳﻌﻲ و ﻛﻮﺷـﺶ ﻣـﺎن را ﺑـﺮ ﻓﻬﻤﻴـﺪن ﺑﺨـﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ از اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻧﻤﻮده اﻳﻢ .زﻳﺮا ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻠﺴـﻜﻮپ ﺗﻨﻬـﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ از آﺳﻤﺎن را ﺑـﺪون اﻧﺪﻳﺸـﻪ درﺑـﺎره ﻛﻠﻴـﺖ
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
42
ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻗﺮآن و ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت ،ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ راه آﻳﻨﺪه ي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ درﻣﻮرد ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺪا ﻧﻤﺎﻳﻢ". .7ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺗﺠﺘﺖ ﺗﺠﻴﺴﻦ رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ در داﻧﺸﮕﺎه ﭼﻴﺎﻧـﮓ ﻣـﺎي ،ﺗﺎﻳﻠﻨـﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺗﺮ رﺋﻴﺲ داﻧﺸﻜﺪه ي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻫﻤﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻧﻴﺰ ﺑﻮد .ﻃﻲ ﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﭘﺰﺷﻜﻲ در رﻳﺎض ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳـﻌﻮدي ،ﭘﺮوﻓﺴـﻮر ﺗﺠﻴﺴـﻦ ﺑﺮﺧﺎﺳـﺖ و ﭼﻨﻴﻦ اﻳﺮاد ﻛﺮد: "در ﻃﻮل ﺳﻪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺑﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪه ام ...ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎﺗﻢ و آﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻢ ،ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور رﺳﻴﺪه ام ﻛﻪ ﻫﺮآﻧﭽﻪ ﭼﻬـﺎرده ﻗـﺮن ﭘﻴﺶ در ﻗﺮآن ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﺣﻘﻴﻘﺖ دارد ،و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﻋﻠـﻢ و داﻧـﺶ ﻗﺎﺑـﻞ اﺛﺒﺎت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ و ﻧﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ،ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺑﻮده ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ را اﺑﻼغ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ،ﺣﻘـﺎﻳﻘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ وي ﻧﺎزل ﻣﻲ ﺷﺪ و ذﻫﻨﺶ را ﻣﻨﻮر ﻣﻲ ﺳﺎﺧﺖ ،از ﺟﺎﻧﺐ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻛﺴـﻲ ﻛـﻪ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﺣﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ .اﻳﻦ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷـﺪ .ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ زﻣﺎن آن ﻓﺮا رﺳـﻴﺪه ﻛـﻪ ﺑﮕـﻮﻳﻢ ﻻ اﻟـﻪ اﻻ اﷲ ،ﻫـﻴﭻ ﺧـﺪاﻳﻲ ﺑـﺮاي ﭘﺮﺳﺘﺶ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﺟﺰ اﷲ ،و ﻣﺤﻤﺪاً رﺳﻮل اﷲ ،و ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﭘﻴﺎم آور ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ .در ﭘﺎﻳﺎن ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﺪاﺑﻴﺮ و ﻧﻈﻮ ﻋـﺎﻟﻲ و ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ آﻣﻴـﺰ اﻳﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﺒﺮﻳﻚ ﺑﮕﻮﻳﻢ... ﻣﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ از آن ﺑﻬﺮه ﺑﺮدم ،ﺑﻠﻜﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺪه ي زﻳﺎدي داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺸﻬﻮر از ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻼﻗﺎت داﺷﺘﻪ و دوﺳﺘﺎن ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎري در ﺑﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﻴﺪاﻛﻨﻢ .ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﺼﻴﺒﻲ ﻛﻪ از آﻣﺪن ﺑﻪ اﻳـﻦ ﺟﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردم ،ﮔﻔﺘﻦ ﺷﻬﺎدﺗﻴﻦ ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﷲ و ﻣﺤﻤﺪاً رﺳـﻮل اﷲ و ﻣﺴـﻠﻤﺎن ﺷﺪﻧﻢ ﺑﻮد".
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
43
ﺑﻌﺪ از ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻫﺎ درﺑـﺎره ي ﻣﻌﺠـﺰات ﻋﻠﻤـﻲ ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ و ﻧﻈـﺮات داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺬﻛﻮر ،ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ درﻣﻮرد اﻳﻦ ﺳﺆاﻻت ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺎﻧﺪﻳﺸﻴﻢ: آﻳﺎ اﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﺗﺼﺎدف ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﺗﺎزه ﻛﺸﻒ ﺷﺪه در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ،در ﻗﺮآﻧﻲ ﻛﻪ ﭼﻬﺎرده ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ﻧﺎزل ﺷﺪه ،آﻣﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﻳﺎ ﻗﺮآن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳـﻠﻢ ﻳـﺎ ﻫﺮاﻧﺴـﺎن دﻳﮕـﺮي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻤﻜﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺮآن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ ﻧـﺎزل ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ. ) ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ،ﻣﻘﺎﻻت ،ﻛﺘﺎب ﻫﺎ و ﻧﻮارﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﺋﻲ آﻧﻼﻳﻦ ،درﺑـﺎره ي ﻣﻌﺠـﺰات ﻋﻠﻤﻲ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ،ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/scienceﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد ﻳﺎ ﺑـﺎ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺘﺎب ذﻛﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ(. (2ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺰرگ؛ آوردن ﺳﻮره اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮره ﻫﺎي ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ
ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: " و اﮔﺮ در آﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪه ﺧﻮد ﻧﺎزل ﻛﺮدهاﻳﻢ ﺷﻚ دارﻳﺪ ﭘﺲ اﮔﺮ راﺳﺖ ﻣـﻰﮔﻮﻳﻴـﺪ ﺳﻮرهاى ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﺑﻴﺎورﻳﺪ و ﮔﻮاﻫﺎن ﺧﻮد را ﻏﻴﺮ ﺧﺪا ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﻴﺪ .ﭘﺲ اﮔﺮ ﻧﻜﺮدﻳﺪ و ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻛﺮد از آن آﺗﺸﻰ ﻛﻪ ﺳﻮﺧﺘﺶ ﻣﺮدﻣﺎن و ﺳﻨﮓ ﻫـﺎ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﺑـﺮاى ﻛﺎﻓﺮان آﻣﺎده ﺷﺪه ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ .و ﻛﺴﺎﻧﻰ را ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻧﺪ و ﻛﺎرﻫﺎى ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﻧﺠﺎم دادهاﻧﺪ ﻣﮋده ده ﻛﻪ اﻳﺸﺎن را ﺑﺎغ ﻫﺎﻳﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ از زﻳﺮ ]درﺧﺘﺎن[ آن ﻫﺎ ﺟـﻮي ﻫﺎ روان اﺳﺖ (25-23 :2) "... از آن زﻣﺎن ﻛﻪ ﻗﺮآن ،در ﭼﻬﺎرده ﻗﺮن ﭘﻴﺶ ،ﻧﺎزل ﺷﺪه ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ آﻳﻪ اي ﻧﻈﻴﺮ آﻳﻪ ﻫﺎي ﻗﺮآن از ﻧﻈﺮ زﻳﺒﺎﻳﻲ ،ﻓﺼـﺎﺣﺖ ،ﺷـﻜﻮه و ﻋﻈﻤـﺖ ،ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻜﻴﻤﺎﻧـﻪ ،ﻣﻌﻠﻮﻣـﺎن درﺳﺖ ،ﭘﻴﺶ ﮔﻮﻳﻲ ﻫﺎي دﻗﻴﻖ و دﻳﮕﺮ اوﺻﺎف ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﺗﻮﺟﻪ ﺷـﻮد ﻛـﻪ
44
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻮره ي ﻗﺮآن )ﺳﻮره ي ﺷﻤﺎره (108ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ده ﻟﻐﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،اﻣـﺎ ﺑـﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ،ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻫﻨﻮز ﻛﺴﻲ ﻳﺎراي روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ) .رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ اﻟﺒﺮﻫﺎن ﻓﻲ ﻋﻠﻮم اﻟﻘﺮآن ،اﻟﺰرﻛﺸﻲ ،ﺟﻠﺪ دوم ،ص(224 .
ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻮره ي ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ )ﺳﻮره ي (108ﺑﺎ ﺗﻨﻬﺎ ده واژه ،وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺤﺪي روﺑﺮو ﺷﺪه و ﺳﻮره اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮره ﻫﺎي ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﻴﺎورد.
ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﻔﺎر ﻋﺮب دﺷﻤﻨﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﻲ آﻣﺪﻧﺪ ،ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ روﻳﺎرو ﺷﺪ و ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻀـﺮت ﻣﺤﻤـﺪ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ واﻗﻌﻲ ﻧﻴﺴﺖ ،وﻟﻲ در اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ) .رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ اﻟﺒﺮﻫﺎن ﻓﻲ ﻋﻠﻮم اﻟﻘﺮآن ،اﻟﺰرﻛﺸﻲ ،ﺟﻠﺪ دوم ،ص(226 . اﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﻋﻠﻲ رﻏﻢ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺣﺎدث ﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﺑﻪ زﺑﺎن و ﻟﻬﺠﻪ ي ﺧـﻮد آن اﺷﺨﺎص ﻧﺎزل ﺷﺪه آﺷﻜﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﺮدﻣﺎن ﻋﺮب دوران ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﻣﺮدﻣﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺼﻴﺢ ﺑﻮده و ﻋﺎدت داﺷﺘﻨﺪ اﺷﻌﺎر زﻳﺒﺎ و ﺳﺮوده ﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺴـﺮاﻳﻨﺪ ،ﻛـﻪ آن اﺷﻌﺎر ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه و ﻣﻮرد ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ.
45
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
(3ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس درﺑﺎره ي ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ،ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ
ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻫـﺎي ﻛﺘـﺎب ﻣﻘـﺪس در راﺑﻄــﻪ ﺑــﺎ ﻇﻬــﻮر ﺣﻀ ـﺮت ﻣﺤﻤــﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺧـﻮد ﮔـﻮاﻫﻲ ﺑــﺮ ﺣﻘﺎﻧﻴــﺖ دﻳــﻦ اﺳــﻼم ﺑــﺮاي ﻣﺮدﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﻴﻞ اﻳﻤﺎن دارﻧـﺪ، ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در ﺳــﻔﺮ ﻫﺠــﺪه ﻛﺘــﺎب ﺗــﻮرات، ﻣﻮﺳﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣـﻲ ﮔﻮﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وي ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ: "ﻣﻦ ﺑﺮاي آﻧﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮ را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮادراﻧﺸﺎن ﺑﺮﺧﻮاﻫﻢ اﻧﮕﻴﺨﺖ؛ ﻣﻦ ﺳﺨﻨﺎﻧﻢ را در دﻫﺎن او ﺧﻮاﻫﻢ ﻧﻬﺎد ،و او ﻫﺮﭼﻪ را ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﺎن دﻫﻢ ﺑﻪ آﻧﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ .اﮔـﺮ ﻛﺴـﻲ ﺑـﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﻣﻦ ﻛﻪ آن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻦ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ دارد ﮔﻮش ﻧﺪﻫﺪ ،ﻣﻦ ﺷﺨﺼﺎً او را ﺑﺮاي ﺣﺴﺎب ﺑﺎزﺧﻮاﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺖ) ".ﺳﻔﺮ (19-18 :18 )آﻳﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ،The NIV Study Bibleﻧﺴﺨﻪي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﻮﻳﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ(.
از اﻳﻦ آﻳﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻮرد ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺳـﻪ ﻣﺸﺨﺼـﻪ را دارا ﺑﺎﺷﺪ: (1وي ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻮﺳﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. (2از ﺑﺮادران ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ؛ از ﻓﺮزﻧﺪان اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ اﺳﺖ.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
46
(3ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻼم ﺧﻮﻳﺶ را در دﻫﺎن اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻧﻬﺎده و او ﻧﻴﺰ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وي ﻓﺮﻣﺎن داده ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ را ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ.
اﻟﻒ( ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻮﺳﻲ از ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻪ ي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان دو ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را ﺑﺎ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺑﻴﺶ از ﻣﻮﺳﻲ و ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد .ﺑﻪ ﻫﺮ دوي آن ﻫﺎ ﺷﺮﻳﻌﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ داده ﺷﺪ .ﻫﺮ دوي آن ﻫﺎ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﺷﺎن روﻳﺎرو ﺷﺪه و ﺑﺎ روش ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﺑﺮ آﻧﺎن ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻫﺮ دوي آن ﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﻫﻢ ﺣﻜﻤﺮان ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﻫﺮ دوي آن ﻫﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻮﻃﺌﻪ ي ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪﻧﺸﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻧﻤﻮدﻧﺪ. ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ي ﺑﻴﻦ ﻣﻮﺳﻲ و ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺗﺸﺎﺑﻬﺎت ﻓﻮق اﺛﺮي ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨـﻴﻢ ،ﺑﻠﻜـﻪ در ﻣﻮارد ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﻟﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ ،زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ،و ﻣﺮگ ﻣﻮﺳـﻲ و ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،وﻟﻲ ﻧﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﻴﺰ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﻣﻴـﺎن آن دو ﻳﺎﻓـﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد .ﺑﻌﻼوه ،ﻋﻴﺴﻲ ﻧﺰد ﭘﻴﺮواﻧﺶ ﭘﺴﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻧﻪ ﺻـﺮﻓﺎً آﻧﮕﻮﻧـﻪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﻘﻴﺪه دارﻧﺪ؛ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﺳﻲ و ﻣﺤﻤـﺪ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﺑﺎﺷـﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠـﻲ وﺳـﻠﻢ ﻣﺮﺑـﻮط ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﻧـﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ،ﺑﺮاي آن ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻴﺶ ﺗـﺮي ﺑـﻪ ﻣﻮﺳﻲ دارد ﺗﺎ ﻋﻴﺴﻲ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻳﻬﻮدﻳـﺎن ﻣﻨﺘﻈـﺮ ﺗﺤﻘـﻖ ﺳـﻪ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ي زﻳﺮ ﺑﻮدﻧﺪ: (1ﻇﻬﻮر ﻣﺴﻴﺢ (2 .ﻇﻬﻮر اﻟﻴﺎس (3 .آﻣﺪن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻮﻋﻮد. اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع از ﺳﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه از ﻳﺤﻴﻲ ﺗﻌﻤﻴﺪ دﻫﻨﺪه ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد: "اﻛﻨﻮن ﻧﻮﺑﺖ ﮔﻮاﻫﻲ ﻳﺤﻴﻲ ﺑﻮد ،آﻧﮕﺎه ﻛﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻛﺸﻴﺸـﺎن و ﻻوي ﻫـﺎ را ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ از او ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ او ﻛﻴﺴﺖ .او از اﻋﺘﺮاف ﺳﺮﺑﺎز ﻧﺰد ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﻋﺘـﺮاف
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
47
ﻛﺮد" :ﻣﻦ ﻣﺴﻴﺢ ﻧﻴﺴﺘﻢ ".آن ﻫﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ" :ﭘﺲ ﺗﻮ ﻛﻴﺴﺘﻲ؟ آﻳﺎ اﻟﻴﺎس ﻫﺴﺘﻲ؟" او ﮔﻔـﺖ: "ﺧﻴﺮ ﻧﻴﺴﺘﻢ" ،".آﻳﺎ آن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي؟" او ﭘﺎﺳﺦ داد" :ﺧﻴﺮ) ".ﻳﻮﺣﻨﺎ (21-19 :1
ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ،در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﮕﺎري ﺑﺮ "ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ" واﻗـﻊ در ﻳﻮﺣﻨﺎ ،1:21ﺑﻪ اﻳﻦ ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺮﻣﻲ ﺧﻮرﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻔﺮ دوم ﺗﻮرات ،18:15و 18:18اﺷﺎره دارد) .رﺟﻮع ﻛﻨﻴـﺪ ﺑـﻪ ﺣﺎﺷـﻴﻪ ﻫـﺎي The NIV Study
،Bibleﻧﺴﺨﻪ ي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺟﺪﻳﺪ ،ﺑﺮ آﻳﻪ ي ،1:21ص(1594 . از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻫﻤﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻮﻋﻮد ﻛﻪ در آﻳـﻪ 18:18ﺳـﻔﺮ دوم ﺗﻮرات ذﻛﺮ ﺷﺪه ،ﻧﻴﺴﺖ.
ب( از ﺑﺮادران ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺑﺮاﻫﻴﻢ دو ﭘﺴﺮ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻫﺎي اﺳـﻤﺎﻋﻴﻞ و اﺳـﺤﺎق داﺷـﺖ ) .ﻛﺘـﺎب ﭘﻴـﺪاﻳﺶ ،ﺗـﻮرات (21 اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺟﺪ ﻣﻠﺖ ﻋﺮب ﺷﺪ ،و اﺳﺤﺎق ﺟﺪ ﻣﻠﺖ ﻳﻬﻮد ﮔﺸﺖ .ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻛﻪ از آن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﻗﺮار ﻧﺒﻮد از ﻣﻴﺎن ﺧﻮد ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺮﺧﻴﺰد ،ﺑﻠﻜﻪ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮادران آﻧﺎن؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮزﻧﺪان اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ .ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ،از اوﻻد اﺳـﻤﺎﻋﻴﻞ اﺳـﺖ و درﺣﻘﻴﻘـﺖ او ﻫﻤـﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻮﻋﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﺷﻌﻴﺎ 13-1 :42درﺑﺎره ي اﻳﻦ ﺑﻨﺪه ي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ .او ﻓـﺮد "ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه" و "ﭘﻴﺎم آور" اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲ ﮔﺬارد. "او ﻣﺘﺰﻟﺰل و دﻟﺴﺮد ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻋﺪاﻟﺖ را ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﭘﺎﻳـﻪ ﻧﻬـﺪ .ﻫﻤـﻪ ي ﻧـﻮاﺣﻲ اﻣﻴﺪﺷﺎن را ﺑﻪ او ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ) ".اﺷﻌﻴﺎ (42:4
آﻳﻪ ي ﻳﺎزده در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻮﻋﻮدي اﺳـﺖ ﻛـﻪ از اوﻻد ﻗﻴـﺪار ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .ﻗﻴـﺪار ﻛﻴﺴﺖ؟ ﺑﺮاﺳﺎس ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ،25:13ﻗﻴﺪار ﭘﺴﺮ دوم اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ،ﻧﻴﺎي ﺣﻀـﺮت ﻣﺤﻤـﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﺑﻮد.
48
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
پ( ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻼﻣﺶ را ﺑﺮ زﺑﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﺟﺎري ﻧﻤﻮد ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل)ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ( ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮ زﺑﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﺟـﺎري ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ .ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﺷﺘﻪ اش ،ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ،را ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﻋﻴﻦ ﻛﻼم ﺧﺪا ) ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ( را ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻴﺎﻣﻮزد ﻓﺮﺳﺘﺎد و از او ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ آن را ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر ﻛـﻪ ﺷـﻨﻴﺪه ﺑـﻮد ﺑـﺮ ﻗـﻮﻣﺶ ﺑﺨﻮاﻧﺪ .اﻳﻦ ﺳﻨﺨﻨﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از اﻓﻜﺎر ﺧﻮد وي ﻧﺒﻮدﻧـﺪ ،ﺑﻠﻜـﻪ ﺑﻮاﺳـﻄﻪ ي ﺟﺒﺮﺋﻴـﻞ ﺑـﺮ زﺑﺎﻧﺶ ﺟﺎري ﻣﻲ ﺷﺪ .در زﻣﺎن ﺣﻴﺎت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ و زﻳﺮ ﻧﻈﺮ اﻳﺸﺎن ،اﻳـﻦ ﺳﺨﻨﺎن ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺣﻔﻆ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش درﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ. ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺑﺨﺶ دوم ﻛﺘﺎب ﺗﺜﻨﻴﻪ ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﻮده: " ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﻪ او ﮔﻮش ﻧﺪﻫﺪ و ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺶ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻦ اﺳـﺖ ﺗﻮﺟـﻪ ﻧﻜﻨـﺪ ،او را ﻣﺠﺎزات ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد) ".ﺗﺜﻨﻴﻪ(18:19 ،
ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﻳﻤﺎن داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑﺪآﻧﭽـﻪ اﻳـﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﮔﻮش دﻫﺪ ،و اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻫﻤﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤـﺪ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ و ﺳﻠﻢ ﺑﻮد. )ﻟﻄﻔﺎً ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺶ ﺗﺮ درﺑﺎره ي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤـﺪ ﺻـﻠﻲ اﻟـﻪ ﻋﻠﻴـﻪ و ﺳـﻠﻢ در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس از ﺳﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/mibدﻳﺪن ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ( (4آﻳﺎﺗﻲ از ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻛﻪ درﺑﺎره ي وﻗﺎﻳﻊ آﻳﻨﺪه ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮده و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ واﻗﻌﻪ ﭘﻴﺮوزي روﻣﻴﺎن ﺑﺮ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در ﻗﺮآن ﺑﻪ ﻣـﺪت ﺳـﻪ اﻟـﻲ ﻧـﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺷﻜﺴﺖ روﻣﻴﺎن از اﻳﺮاﻧﻴﺎن .ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در ﻗﺮآن ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: " روﻣﻴﺎن ﺷﻜﺴﺖﺧﻮردﻧﺪ .در ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ و]ﻟﻰ[ ﺑﻌﺪ از ﺷﻜﺴﺘﺸـﺎن در ﻇـﺮف ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻰ ﺑﻪ زودى ﭘﻴﺮوز ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮدﻳﺪ] .ﻓﺮﺟﺎم[ ﻛﺎر در ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﻳﻨﺪه از آن ﺧﺪاﺳﺖ و در آن روز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن از ﻳﺎرى ﺧﺪا ﺷﺎد ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(4-2 :30 ،
49
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﺗﺎرﻳﺦ درﺑﺎره ي اﻳﻦ روﻳﺪاد ﺑﻪ ﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ .ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮان ) History of the Byzantine Stateﺗﺎرﻳﺦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻴﺰاﻧﺲ( ﺑﻴﺎن ﻣﻲ دارد ﻛﻪ ارﺗﺶ روم در ﺳﺎل 613در اﻧﻄﺎﻛﻴﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺳﺨﺘﻲ ﺧﻮرد ،و اﻳﺮاﻧﻴﺎن در ﺗﻤـﺎم ﺟﺒﻬـﻪ ﻫـﺎ ﭘﻴﺸـﺮوي ﻛﺮدﻧﺪ ،History of the Byzantine State) .آﺳﺘﺮاﮔﻮرﺳﻜﻲ ،ص(95 . در آن زﻣﺎن ،ﺣﺘﻲ ﺗﺼﻮر اﻳﻨﻜﻪ روﻣﻴﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن را ﺷﻜﺴﺖ دﻫﻨﺪ ،ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﺑﻮد ،ﺑﺎ اﻳﻨﺤﺎل ،ﻗﺮآن ﭘﻴﺮوزي روم ﺑﺮ اﻳﺮان در ﻋﺮض ﺳﻪ اﻟﻲ ﻧﻪ ﺳﺎل را ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻛﺮد .در ﺳﺎل ،622ﻧﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺷﻜﺴﺖ روﻣﻴﺎن ،دو ارﺗﺶ )اﻳﺮان و روم( در ﺧﺎك ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ ،و ﻧﺘﻴﺠﻪ ي اﻳﻦ روﻳﺎروﻳﻲ ،ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻌﺪ از ﭘﻴـﺮوزي روﻣﻴـﺎن در ﺳﺎل ،613ﭘﻴﺮوزي ﻗﺎﻃﻊ روم ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑـﻮد .ﭘﻴﺸـﮕﻮﻳﻲ ﻣـﺬﻛﻮر دﻗﻴﻘـﺎً ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧـﻪ ﻛـﻪ ﭘﺮوردﮔﺎر در ﻗﺮآن وﻋﺪه ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮد ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ. ) ،History of the Byzantine Stateآﺳﺘﺮاﮔﻮرﺳﻜﻲ ،ﺻﺺ ،101-100 .و ،History of Persia
ﺳﺎﻳﻜﺲ ،ﺟﻠﺪ ،1ﺻﺺ .484-483 .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ Encyclopaedia Britannica
،Newﻣﻴﻜﺮوﭘﺪﻳﺎ،
ﺟﻠﺪ ،4ص(.1036 .
آﻳﺎت ﻗﺮآن و اﺣﺎدﻳﺚ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ در ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ وﻗﺎﻳﻊ آﻳﻨﺪه را ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻛـﺮده و ﺑـﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﻧﺪ. (5ﻣﻌﺠﺰات اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻣﻌﺠﺰات زﻳﺎدي ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ و ﺑﻪ اذن ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﺘﻌﺎل رخ داده اﻧﺪ .اﺷﺨﺎص زﻳﺎدي ﺷﺎﻫﺪ وﻗﻮع اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰات ﺑﻮده اﻧﺪ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل:
زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺮﻛﺎن ﻣﻜﻪ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻌﺠـﺰه اي ﺑـﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ،اﻳﺸﺎن دو ﻧﻴﻢ ﺷﺪن ﻣﺎه را ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد.
)ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري ،3637# ،و
ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ(2802# ،
ﻣﻌﺠﺰه ي دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﻘﺪار ﻛﻤﻲ آب در درون ﻇﺮف ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ از ﻣﻴﺎن اﻧﮕﺸﺘﺎن ﻣﺒـﺎرك ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ آب
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
50
ﻣﻲﭼﻜﻴﺪ .آن ﻫﺎ ﻧﺰد اﻳﺸﺎن آﻣﺪه و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺰ ﻣﻘﺪار ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪﻛﻲ آب در درون ﻇﺮف ﺑﺮاي ﺷﺴﺘﺸﻮ و ﻧﻮﺷﻴﺪن ﭼﻴﺰي ﻧﻤﺎﻧـﺪه اﺳـﺖ .ﭼﻨـﻴﻦ ﺷـﺪه ﻛـﻪ ﺣﻀـﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ دﺳﺘﺎن ﻣﺒﺎرﻛﺶ را درون ﻇـﺮف ﻧﻬـﺎد و آب از ﻣﻴـﺎن اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﺶ در درون ﻇﺮف ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻮران ﻧﻤﻮد .آن اﺷﺨﺎص آب ﻧﻮﺷـﻴﺪه و ﺑـﺎ آن وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻫﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺻﺤﺎﺑﻪ در آﻧﺠﺎ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ) .ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري، ،3576#و ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ(1856# ، ﻣﻌﺠﺰات ﺑﺴﻴﺎر دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺸﺎن و ﻳﺎ ﺑﺮاي آﻧﺤﻀـﺮت ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﻧﺪ. (6زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺳﺎده ي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ
در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ي زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ،ﻧﺒﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ رﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺗﺼﻮر اﻳﻨﻜـﻪ آﻧﺤﻀـﺮت ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي دروﻏﻴﻦ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ ،و ﺑﻪ ﻃﻠﺐ ﻣﻨﻔﻌـﺖ ﻫـﺎي ﻣـﺎدي ،ﭘﺴـﺖ و ﻣﻘـﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻗﺪرت ﺑﻪ دروغ ادﻋﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻧﻤﻮده ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺴﻴﺎر ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻗﺒﻞ از ﻧﺒﻮت ،آﻧﺤﻀﺮت از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺖ .ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﺎﺟﺮ ﻣﻮﻓﻖ و ﻣﺸﻬﻮر ،درآﻣﺪ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺶ و راﺣﺘـﻲ داﺷـﺖ. ﺑﻌﺪ از ﺑﻌﺜﺖ و ﺧﺎﻃﺮ آن ،وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺎﻟﻲ اﻳﺸﺎن ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪ. ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﻴﺶ ﺗﺮ روﺷﻦ ﺷﺪن ﻣﻮﺿﻮع ،اﻗﻮال زﻳﺮ را در ﻣﻮرد زﻧـﺪﮔﻲ اﻳﺸـﺎن ﺑﺎﻫﻢ ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ:
ﻋﺎﻳﺸﻪ ،ﻫﻤﺴﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ" :ﺧـﻮاﻫﺮ زاده ي ﻋﺰﻳﺰ ،ﻣﺎ در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺳﻪ ﻣﺎه را ﺑﺪون روﺷﻦ ﻛﺮدن آﺗﺶ )ﭘﺨﺘﻦ ﻏﺬا( ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده اﻳﻢ .ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺮش ﭘﺮﺳﻴﺪ " :ﻋﻤﻪ ﺟـﺎن ،ﺑـﺎ ﭼﻪ ﺳﺮﻣﻲ ﻛﺮدﻳﺪ؟ وي در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ" :دو ﭼﻴﺰ ﺳﻴﺎه ،ﺧﺮﻣﺎ و آب ،ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻫﺎي اﻧﺼﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ آن ﻫـﺎ ﺷـﺘﺮﻫﺎي ﺷـﻴﺪه داﺷـﺘﻨﺪ و
51
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻘﺪاري ﺷﻴﺮ ﺑﺮاي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ.
)ﺻـﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ،
،2972#و ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(2567# ،
ﺳﻬﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ ،ﻳﻜﻲ از ﺻﺤﺎﺑﻪ ي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ " :ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮي ﻣﺒﻌـﻮث ﺷـﺪﻧﺪ ﺗـﺎ ﻟﺤﻈـﻪ ي ﻣﺮﮔﺸﺎن ﻧﺎن آرد ﺑﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪه را
ﻧﺪﻳﺪﻧﺪ) .ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري ،5413# ،و ﺗﺮﻣﺬي(2364# ،
از ﻋﺎﻳﺸﻪ ﻫﻤﺴﺮ ﮔﺮاﻣﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﻘﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ :ﺗﺸـﻜﻲ ﻛـﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،ﻛﻪ ﺑﺮ آن ﻣـﻲ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻧـﺪ ،ﭼﺮﻣـﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ درون آن اﻟﻴﺎﻓﻲ از درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﻮد.
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،2082# ،و ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(6456# ،
ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﺣﺎرث ،ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺻﺤﺎﺑﻪ ي ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ ﭼﻨـﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ" :وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ وﻓﺎت ﻛﺮدﻧﺪ ،ﻧﻪ ﭘﻮﻟﻲ و ﻧﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي از ﺧﻮد ﺑﻪ ﺟﺎ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺟﺰ ﻳﻚ ﻳﺎﺑﻮي ﺳـﻔﻴﺪ ﺳـﻮاري ،زره و ﻳـﻚ ﻗﻄﻌﻪ زﻣﻴﻦ ﻛﻪ آن را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺻﺪﻗﻪ ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ) .ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري ،2739# ،و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ(17990# ،
ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﻜﻪ ﺑﻴﺖ اﻟﻤﺎل ﻣﺴـﻠﻤﻴﻦ در دﺳـﺘﺮس اﻳﺸﺎن ﺑﻮد و ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮه ي ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﭘﻴﺶ از وﻓـﺎت اﻳﺸـﺎن اﺳـﻼم آورده ﺑـﻮد و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﺠﺪه ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺑﻌﺜﺖ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﭘﻴـﺮوز ﺷـﺪﻧﺪ ،ﺗـﺎ ﻟﺤﻈـﻪ ي وﻓـﺎت اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺳﺨﺘﻲ داﺷﺘﻨﺪ. آﻳﺎ اﻣﻜﺎن دارد ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ﻗﺪرت ادﻋﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮرداري از ﻣﻨﺰﻟـﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ﻗـﺪرت ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺬاﻫﺎي ﺧﻮب ،ﻟﺒﺎس ﻫﺎي ﻓﺎﺧﺮ ،ﻛﺎخ ﻫﺎي ﺑﺎﺷﻜﻮه ،ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎﻧﻲ ﺑـﺎ ﻟﺒـﺎس ﻫﺎي رﻧﮕﻲ و ﻗﺪرت ﺑﻲ ﭼﻮن و ﭼﺮا اﺳﺖ .آﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫـﺎ در زﻧـﺪﮔﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﺸﻬﻮد ﺑﻮد؟ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﮔﺬرا ﺑﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﺎ را در رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ ﺳﺆاﻻت ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
52
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎي اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ،ﻣﻌﻠﻢ ،ﺣﺎﻛﻢ و ﻗﺎﺿﻲ ،آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺷﺨﺼﺎً ﺷﻴﺮ ﺑﺰ را ﻣﻲ دوﺷﻴﺪ) .ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ ،(25662# ،ﻟﺒﺎس ﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را وﺻﻠﻪ ﻣﻲ دوﺧﺖ ،ﻛﻔﺶ ﻫﺎﻳﺶ را ﺧﻮد ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﻲ ﻧﻤـﻮد) .ﺻـﺤﻴﺢ ﺑﺨـﺎري ،676# ،و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ ،(25517# ،در ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﺮد.
)ﺻـﺤﻴﺢ ﺑﺨـﺎري ،676# ،و ﻣﺴـﻨﺪ اﺣﻤـﺪ،
،(23706#و از ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﻓﻘﻴﺮ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮﻳﻀﻲ ﻋﻴـﺎدت ﻣـﻲ ﻧﻤـﻮد) .ﻣـﻮﻃﻲ ﻣﺎﻟـﻚ،(531# ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺻﺤﺎﺑﻪ در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ آوردن ﺷﻦ ﻫﻤﺮاه آﻧﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻧﻤﻮد.
)ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري،
،3034#و ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،1803# ،و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ (18017# ،زﻧﺪﮔﻲ اﻳﺸـﺎن ﻧﻤﻮﻧـﻪ ي ﺣﻴـﺮت آوري از ﺳـﺎده زﻳﺴﺘﻲ و ﻓﺮوﺗﻨﻲ ﺑﻮد. ﭘﻴﺮوان ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻋﻼﻗﻪ ي زﻳﺎدي داﺷﺘﻨﺪ ،ﺑﻪ او ﻋﺸـﻖ ﻣـﻲ ورزﻳﺪﻧﺪ و اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻲ ﺣﺪ و اﻧﺪازه اي ﺑﻪ او داﺷﺘﻨﺪ .ﺑﺎ اﻳﻨﺤﺎل آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ و ﺳﻠﻢ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻟﻮﻫﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺳﺰاوار اﺳﺖ و ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﺧـﻮد وي ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺴﺒﺘﻲ داده ﺷﻮد. ﺻﺤﺎﺑﻪ ي رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،اﻧﺲ ،ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛـﺲ ﺑـﻴﺶ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻮرد ﻣﺤﺒﻮب دل ﻫﺎ ﻧﺒﻮد .اﻣﺎ ،وﻗﺘـﻲ اﻳﺸـﺎن ﺗﺸـﺮﻳﻒ ﻣـﻲ آوردﻧﺪ ﻛﺴﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﻤﻲ ﺷﺪ ،زﻳﺮا از ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪن ﻣﺮدم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧـﻮد ،ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ اﻗـﻮام دﻳﮕـﺮ ﺑﺮاي ﺑﺰرﮔﺎﻧﺸﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دادﻧﺪ ،ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻲ ﺷﺪ) .ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ ،12117# ،ﺗﺮﻣﺬي(2754# ،
ﺧﻴﻠﻲ ﻗﺒﻞ از اﻣﻜﺎن ﺗﺼﻮر ﭘﻴﺮوزي اﺳﻼم و در ﺳـﺮآﻏﺎز دوره ي ﻃـﻮﻻﻧﻲ و دردﻧـﺎك ﺷــﻜﻨﺠﻪ اذﻳــﺖ و آزار ﭘﻴــﺎﻣﺒﺮ ﺻــﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴــﻪ وﺳــﻠﻢ و ﭘﻴــﺮواﻧﺶ ،از ﺟﺎﻧــﺐ ﻣﺸــﺮﻛﺎن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن اراﺋﻪ ﮔﺮدﻳﺪ ،ﻋﺘﺒﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎده ي ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﺸﺮﻛﻴﻦ ،ﻧـﺰد اﻳﺸﺎن آﻣﺪه و ﮔﻔﺖ ..." :اﮔﺮ ﻣﺎل و ﺛﺮوت ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ﻛـﺎﻓﻲ ﺑﺮاﻳـﺖ ﮔﺮدﻣـﻲ آورﻳﻢ و ﻳﻜﻲ از ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ اﺷﺨﺎص در ﻣﻴﺎن ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﻲ ﺷﺪ .اﮔﺮ ﻃﺎﻟﺐ ﺟﺎﻳﮕﺎه رﻫﺒﺮي ﻫﺴﺘﻲ ،رﻫﺒﺮي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺗﻮ واﮔﺬار ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﺪون اﺟﺎزه ي ﺗﻮ ﻫﻴﭻ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ .اﮔﺮ ﺧﻮاﻫﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺑﺎﺷﻲ ،ﺗﻮ را ﺷﺎه ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﺮداﻧﻴﻢ "...ﺗﻨﻬـﺎ اﻣﺘﻴـﺎزي ﻛـﻪ در
тАл╪▒╪зя╗ля╗ия╗дя║О┘К я║Чя║╝я╗оя╗│я║о┘К ╪вя║╖я╗ия║Оя╗│я╗▓ я║Ся║О ╪зя║│я╗╝┘ЕтАм
тАлтАк53тАмтАм
тАля╗Ля╗о╪╢ я╗ля╗дя╗к ┘К ╪зя╗│я╗ж янШя╗┤я║╕я╗ия╗мя║О╪пя╗ля║О ╪з╪▓ я║гя╗Ая║о╪к я╗гя║дя╗дя║к я║╗я╗ая╗▓ ╪зя╖▓ я╗Ля╗ая╗┤я╗к ┘Ия║│┘Ая╗ая╗в я╗г┘Ая╗▓ я║зя╗о╪зя║│┘Ая║Шя╗ия║ктАк ╪МтАм╪з╪▓тАм тАл╪пя╗Ля╗о╪к я╗гя║о╪п┘Е я║Ся╗к я║│я╗о┘К ╪зя║│я╗╝┘Е ┘И я╗Ля║Тя║О╪п╪к я║Чя╗ия╗мя║О я╗│я╗Ъ я║зя║к╪з┘Ия╗зя║к ╪пя║│я║Ц я║Ся║о╪п╪з╪▒╪птАк.тАмтАм тАл╪вя╗│я║О ╪зя╗│я╗ж янШя╗┤я║╕я╗ия╗мя║О╪пя╗ля║О я║Ся╗к я╗Чя║к╪▒ я╗Ыя║Оя╗Уя╗▓ я║Ся║о╪з┘К я╗ля║оя╗Ыя║▓ я║Ся║о╪з┘К я╗Ыя║┤я║Р я╗Яя║м╪к я╗ля║О┘К ╪пя╗зя╗┤┘Ая╗о┘К ┘Ия║│я╗оя║│┘Ая╗ктАм тАл╪зя╗зяоХя╗┤я║░ я╗зя╗┤я║┤я║Шя╗ия║к╪Я ╪вя╗│я║О я║гя╗Ая║о╪к я╗гя║дя╗дя║к я║╗я╗ая╗▓ ╪зя╖▓ я╗Ля╗ая╗┤я╗к ┘Ия║│я╗ая╗в я║Ся║О я║╖┘Ая╗ия╗┤я║к┘Ж ╪зя╗│┘Ая╗ж янШя╗┤я║╕┘Ая╗ия╗мя║О╪пя╗ля║ОтАк ╪МтАм╪пян╝┘Ая║О╪▒тАм тАля║Чя║о╪пя╗│я║к я║╖я║к╪Я ╪вя╗│я║О ╪зя╗│я║╕я║О┘Ж ╪п╪▒ ╪▒╪з я║Ся║о╪з┘К ян╝я║Оя╗зя╗к ╪▓я╗з┘Ая╗▓ я║С┘Ая╗к я╗гя╗ия╗И┘Ая╗о╪▒ ╪п╪▒я╗│я║Оя╗У┘Ая║Ц янШя╗┤я║╕┘Ая╗ия╗мя║О╪пя╗ля║О┘К я║Ся╗мя║Ш┘Ая║о я║С┘Ая║О╪▓тАм тАляоФя║м╪зя║╖я║Ц╪Я янШя║Оя║│я║ж ╪зя╗│я║╕я║О┘Ж ян╝я╗ия╗┤я╗ж я║Ся╗о╪птАк:тАмтАм тАл}тАк 5 "61тАм╪зтАк 3 4тАм╪зтАк {" 3 4тАм┘И ╪зя╗│я╗ж ╪вя╗│┘Ая║О╪к тАк 1тАмя║Ч┘Ая║О тАк 38тАм╪з╪▓ я║│┘Ая╗о╪▒┘З ┘К тАк41тАмтАм тАля╗Чя║о╪в┘Ж ╪▒╪з я║Ся║о╪з┘К я╗Ля║Шя║Тя╗к я║зя╗о╪зя╗зя║ктАк ╪МтАмя║Ся║ия║╕я╗▓ ╪з╪▓ ╪в┘Ж ╪п╪▒ ╪▓я╗│я║о я╗гя╗▓ ╪вя╗│я║ктАк:тАмтАм тАл"┘Ия║гя╗░ ]я╗зя║Оя╗гя╗к[╪з┘Й ╪зя║│я║Ц ╪з╪▓ я║Яя║Оя╗зя║Р ]я║зя║к╪з┘Й[ ╪▒я║гя╗дя║ШяоХя║о я╗гя╗мя║оя║Ся║О┘ЖтАк .тАмя╗Ыя║Шя║Оя║Ся╗░ ╪зя║│я║Ц я╗Ыя╗к ╪вя╗│я║О╪к ╪в┘Ж я║Ся╗ктАм тАл╪▒┘Ия║╖я╗ия╗░ я║Ся╗┤я║О┘Ж я║╖я║к┘З я╗Чя║о╪вя╗зя╗░ ╪зя║│я║Ц я║Ся╗к ╪▓я║Ся║О┘Ж я╗Ля║оя║Ся╗░ я║Ся║о╪з┘Й я╗гя║о╪пя╗гя╗░ я╗Ыя╗к я╗г┘Ая╗░╪п╪зя╗зя╗и┘Ая║ктАк .тАмя║Ся║╕┘Ая║О╪▒я║ЧяоХя║о ┘ИтАм тАля╗ля║╕я║к╪з╪▒╪пя╗ля╗ия║к┘З ╪зя║│┘Ая║Ц ┘И]я╗Я┘Ая╗░[ я║Ся╗┤я║╕┘Ая║Шя║о ╪вя╗з┘Ая║О┘Ж ╪▒┘Ия╗│яоХ┘Ая║о╪п╪з┘Ж я║╖┘Ая║кя╗зя║к ╪п╪▒ я╗зя║Шя╗┤я║а┘Ая╗к ]ян╝я╗┤┘Ая║░┘Й ╪▒╪з[тАм тАля╗зя╗дя╗░я║╖я╗ия╗оя╗зя║ктАк) ".тАмя╗Чя║о╪в┘Ж я╗Ыя║оя╗│я╗втАк) (4-2 :41 ╪МтАм╪зя╗Яя║┤я▓С╪й ╪зя╗Яя╗ия║Тя╗оя╗│я║ФтАк ╪МтАм╪зя║Ся╗ж я╗ля║╕я║О┘ЕтАк ╪МтАмя║Я╪п┘Д ╪з┘И┘ДтАк ╪МтАмя║╗я║║тАк(┘в┘й┘д-┘в┘й┘г .тАмтАм
тАл╪п╪▒ я╗гя╗оя╗Чя╗Мя╗┤я║Ц ╪пя╗│яоХя║о┘К я╗зя╗┤я║░ янШя╗┤я║Оя╗гя║Тя║о я║╗я╗ая╗▓ ╪зя╖▓ я╗Ля╗ая╗┤я╗к ┘Ия║│┘Ая╗ая╗в ╪п╪▒ янШя║Оя║│┘Ая║ж ╪п╪▒я║зя╗о╪зя║│┘Ая║Ц я╗Ля╗д┘Ая╗оя╗│я║╢тАм тАля║Ся║о╪з┘К янШя║Оя╗│я║О┘Ж ╪п╪з╪п┘Ж я║Ся╗к ╪пя╗Ля╗о╪к я╗гя║о╪п┘Е я║Ся╗к я║│я╗о┘К ╪пя╗│я╗ж ╪зя║│я╗╝┘ЕтАк ╪МтАмян╝я╗ия╗┤я╗ж янШя║Оя║│я║ж ╪п╪з╪птАк:тАмтАм тАл}я╗Чя║┤я╗в я║Ся╗к я║зя║к╪з┘Ия╗зя║к! я╗Ыя╗к ╪зяоФя║о я║зя╗о╪▒я║╖я╗┤я║к ╪▒╪з ╪п╪▒ ╪пя║│я║Ц ╪▒╪зя║│я║Ц ┘И я╗гя║О┘З ╪▒╪з ╪п╪▒╪▒ ╪пя║│я║Ц ян╝янЩя╗в я╗Чя║о╪з╪▒тАм тАл╪пя╗ля╗ия║ктАк ╪МтАмя║Чя║О ╪пя║│я║Ц ╪з╪▓ ╪зя╗│я╗ж я╗Ыя║О╪▒ )╪пя╗Ля╗о╪к я╗гя║о╪п┘Е я║Ся╗к ╪пя╗│я╗ж ╪зя║│я╗╝┘Е( я║С┘Ая║о╪п╪з╪▒┘ЕтАк ╪МтАмя╗ля║ояоФ┘Ая║░ я║С┘Ая║О╪▓я╗зя║ия╗о╪зя╗ля╗втАм тАл╪зя╗│я║┤я║Шя║О╪п я║Чя║О ╪в┘Ж я╗ля╗ияоХя║О┘Е я╗Ыя╗к я║зя║к╪з┘Ия╗зя║к янШя╗┤я║о┘И╪▓┘К ╪▒╪з я╗зя║╝я╗┤я║Р яоФя║о╪п╪зя╗зя╗┤я║к┘З я╗│┘Ая║О ╪вя╗зя╗Ь┘Ая╗к ╪п╪▒ ╪пя╗У┘Ая║О╪╣ ╪з╪▓ ╪в┘ЖтАм тАля║Яя║О┘Ж ╪п╪з╪п┘З я║Ся║Оя║╖я╗втАк) {.тАм╪зя╗Яя║┤я╗┤я║о╪й ╪зя╗Яя╗ия║Тя╗оя╗│я║ФтАк ╪МтАм╪зя║Ся╗ж я╗ля║╕я║О┘ЕтАк ╪МтАмя║Яя╗ая║к ╪з┘И┘ДтАк ╪МтАмя║╗я║║тАк(266-256 .тАмтАм
тАля║гя╗Ая║о╪к я╗гя║дя╗дя║к я║╗я╗ая╗▓ ╪зя╖▓ я╗Ля╗ая╗┤я╗к ┘Ия║│я╗ая╗в ┘И я╗│я║О╪▒╪з┘Ж ╪зя╗зя║кя╗Ыя║╢ я╗зя╗к я║Чя╗ия╗мя║О я║С┘Ая╗к я╗г┘Ая║к╪к я║│┘Ая╗┤я║░╪п┘З я║│┘Ая║О┘ДтАм тАля║╖я╗Ья╗ия║ая╗к ┘И ╪в╪▓╪з╪▒ ╪▒╪з я║Чя║дя╗дя╗Ю я╗Ыя║о╪пя╗зя║к я║Ся╗ая╗Ья╗к я╗гя║╕я║оя╗Ыя║О┘Ж я║гя║Шя╗▓ ян╝я╗ия║к я║Ся║О╪▒ я║│я╗Мя╗▓ я╗Ыя║о╪пя╗зя║к я║Ч┘Ая║О ╪зя╗│я║╕┘Ая║О┘Ж ╪▒╪з я║С┘Ая╗ктАм тАля╗Чя║Шя╗Ю я║Ся║оя║│я║Оя╗зя╗ия║ктАк .тАмя╗│я╗Ъ я║Ся║О╪▒ я╗гя╗▓ я║зя╗о╪зя║│я║Шя╗ия║к я║Чя║ия║Шя╗к я║│я╗ияоХя╗▓ я╗Ыя╗к я║Ся╗к я║│┘Ая║ия║Шя╗▓ я╗г┘Ая╗▓ ╪п ╪в┘Ж ╪▒╪з я║Ся║о╪п╪зя║╖┘Ая║ЦтАк ╪МтАмя║С┘Ая║отАм тАл╪▒┘И┘К я║│я║о ╪вя╗зя║дя╗Ая║о╪к я║╗я╗ая╗▓ ╪зя╖▓ я╗Ля╗ая╗┤я╗к ┘И я║│я╗ая╗в я║Ся╗┤я║Оя╗зя║к╪з╪▓я╗зя║ктАк) .тАм╪зя╗Яя║┤я▓С╪й ╪зя╗Яя╗ия║Тя╗оя╗│я║ФтАк ╪МтАм╪зя║Ся╗ж я╗ля║╕я║О┘ЕтАк ╪МтАмя║Я╪п┘Д ╪з┘И┘ДтАк ╪МтАмя║╗я║║тАк(┘в┘й┘и-┘в┘й┘й .тАмтАм
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
54
ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﺴﻤﻮم ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻏﺬاي اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ وي را ﺑـﻪ ﻗﺘـﻞ ﺑﺮﺳـﺎﻧﻨﺪ. )ادلارﻣﯽ ،٦٨# ،و اﺑﻮداود(٤٥١٠# ،
ﭼﻪ ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﭘـﺮ از اذﻳـﺖ و آزار و ازﺧﻮدﮔﺬﺷـﺘﮕﻲ ،ﺣﺘـﻲ ﺑﻌـﺪ ﻏﻠﺒﻪي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮ دﺷﻤﻨﺎن ،ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﭼﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮوﺗﻨﻲ و ﻧﺠﺎﺑﺘﻲ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن در اوج ﻋﻈﻤﺖ و ﺷﻜﻮه اﺑﺮاز داﺷﺘﻪ و اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوزي و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻳﺎري ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﻮده و ﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻧﺒـﻮغ و اﺳﺘﻌﺪاد ﺧﻮد وي ،وﺟﻮد دارد؟ آﻳﺎ اﻳﻦ ﻫﺎ وﻳﮋﮔﻲ ﻳﻚ اﻧﺴـﺎن ﺗﺸـﻨﻪ ي ﻗـﺪرت ﻳـﺎ ﺧـﻮد ﻣﺤﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ رﺷﺪ ﺣﻴﺮت اﻧﮕﻴﺰ دﻳﻦ اﺳﻼم
در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ،ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻗﺮاﻳﻦ و ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻬﻤـﻲ دال ﺑـﺮ ﺣﻘﺎﻧﻴـﺖ دﻳـﻦ اﺳﻼم اﺷﺎره ﺷﻮد .ﻫﻤﻪ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ﻛﻪ در آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺗﻤﺎم ﺟﻬـﺎن ،دﻳـﻦ اﺳـﻼم ﺳـﺮﻳﻊ ﺗـﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ را در ﺑﻴﻦ دﻳﮕﺮ ادﻳﺎن دارد .ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻼﺣﻈﺎت در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺪﻳـﺪه را در زﻳـﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ: "اﺳﻼم ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ دﻳﻦ درﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ،ﻛـﻪ راﻫﻨﻤـﺎﻳﻲ و ﭘﺎﻳﻪ ي ﺛﺎﺑﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺮدﻣﺎن ﻣﺎ اﺳﺖ"...
) ﻫﻴﻼري رودﻫﺎم ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن ،ﻟﻮس آﻧﺠﻠﺲ ﺗﺎﻳﻤﺰ() .ﻟﺮي ﺑﻲ .ﺳﺘﻤﺮ،
،Times Religion Writerﻣﻘﺎﻟـﻪ ي " ،" First Lady Breaks Ground With Muslimsﺑﺨـﺶ 31 ،1ﻣـﻲ ،1996ص(3 .
"ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﮔﺮوه درﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ"...
) دﻓﺘـﺮ ﺛﺒـﺖ اﺣـﻮالUSA ،
) .(Todayﺗﻴﻤﻮﺗﻲ ﻛﻨﻲ ، USA Today،" Elsewhere in the World" ،ﭼﺎپ آﺧﺮ 17 ،ﻓﻮرﻳﻪ ي ،1989ص( A4 .
" اﺳﻼم ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ دﻳﻦ درﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش در ﻛﺸﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ".
) ﺟﺮاﻟﺪﻳﺎن ﺑـﺎم؛ ﻧﻮﻳﺴـﻨﺪه
ي ﺑﺨـﺶ ﻣـﺬﻫﺐ ) (Newsday ، Newsdayﺟﺮاﻟـﺪﻳﺎن ﺑـﺎم ، Newsday،"For Love of Allah" ،ﭼـﺎپ ﻧﺎﺳـﺎو و ﺳﻮﻓﻮﻟﻚ ،ﺑﺨﺶ 7 ،2ﻣﺎرس ،1989ص(4 .
" اﺳﻼم ،ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ دﻳﻦ درﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه"...
) آري ال ﮔﻮﻟﺪﻣﻦNew ،
) (York Timesآري ال ﮔﻮﻟـﺪﻣﻦ،" Mainstream Islam Rapidly Embraced By Black Americans" ، ، New York Timesﭼﺎپ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻟﻴﺖ ﺳﻴﺘﻲ 21 ،ﻓﻮرﻳﻪ ،1989ص(1 .
55
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ اﺳﻼم دﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .ﻣﻨﻄﻘـﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﻢ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ و ﻣﺮدﻣﺎﻧﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳـﻦ اﺳـﻼم روي آورده اﻧﺪ ،ﺑﺪون ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎﻓﻲ و ﺗﻔﻜﺮ دﻗﻴﻖ ،ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ دﻳﻦ اﺳﻼم ﻗﺎﺋﻞ ﺷـﺪه اﻧـﺪ. اﻳﻦ ﺗﺎزه ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﺎ از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ،ﻃﺒﻘﺎت ،ﻧﮋادﻫﺎ و ﺳﺒﻚ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ. اﻳﻦ ﻋﺪه ﺷـﺎﻣﻞ داﻧﺸـﻤﻨﺪان ،ﭘﺮوﻓﺴـﻮرﻫﺎ ،ﻓﻴﻠﺴـﻮﻓﺎن ،روزﻧﺎﻣـﻪ ﻧﮕـﺎران ،ﺳﻴﺎﺳـﺘﻤﺪاران، ﻫﻨﺮﭘﻴﺸﻪ ﻫﺎ ،و ورزﺷﻜﺎران ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻜﺎت اﺷﺎره ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ دﻟﻴﻞ و ﻣﺪرك ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ از ﻋﻘﻴﺪه ي ﻗﺮآن ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ واﻗﻌﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ،و اﺳﻼم دﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
***
ﺑﺨﺶ دوم ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺰاﻳﺎي دﻳﻦ اﺳﻼم دﻳﻦ اﺳﻼم ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮاي ﻓﺮد و اﺟﺘﻤﺎع ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد .اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑـﻪ ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﺑﺮﺧـﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎﺷﻲ از دﻳﻦ اﺳﻼم ﺑﺮاي اﺷﺨﺎص ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ. (1راه ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ اﺑﺪي
ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و ﻛﺴﺎﻧﻰ را ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻧﺪ و ﻛﺎرﻫﺎى ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﻧﺠﺎم دادهاﻧﺪ ﻣﮋده ده ﻛﻪ اﻳﺸﺎن را ﺑﺎغ ﻫﺎﻳﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ از زﻳﺮ ]درﺧﺘﺎن[ آن ﻫﺎ ﺟﻮي ﻫﺎ روان اﺳـﺖ) " ...ﻗـﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(2:25 ،
ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "]ﺑﺮاى رﺳﻴﺪن[ ﺑﻪ آﻣﺮزﺷﻰ از ﭘﺮوردﮔﺎرﺗﺎن و ﺑﻬﺸﺘﻰ ﻛﻪ ﭘﻬﻨﺎﻳﺶ ﭼﻮن ﭘﻬﻨﺎى آﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ]و[ ﺑﺮاى ﻛﺴﺎﻧﻰ آﻣﺎده ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﺶ اﻳﻤﺎن آوردهاﻧﺪ ﺑـﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺳﺒﻘﺖ ﺟﻮﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﻓﻀﻞ ﺧﺪاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺨﻮاﻫﺪ آن را ﻣـﻰدﻫـﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻓﺰونﺑﺨﺸﻰ ﺑﺰرگ اﺳﺖ".
)ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(57:21 ،
ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛـﻪ در ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺗـﺮﻳﻦ درﺟـﻪ ﻣﻴـﺎن ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﺑﻬﺸﺖ اﺳﺖ ﻧﺼﻴﺐ او ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ده ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ،و ﻫﺮآﻧﭽـﻪ ﻣﻴﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ده ﺑﺮاﺑﺮ آن را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ 186# ،و ،188#ﺻـﺤﻴﺢ ﺑﺨـﺎري،
،6571#و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ(10832# ،
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮده: }ﺟﺎي ﭘﺎﻳﻲ در ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻬﺘﺮ از زﻣﻴﻦ و ﻫﺮآﻧﭽﻪ در آن ﻫﺴﺖ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ{. ﻣﺴﻠﻢ،
)ﺻـﺤﻴﺢ
6568#و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ ،(13368# ،و ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳـﺪ} :در ﺑﻬﺸﺖ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫـﻴﭻ
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
58
ﭼﺸﻤﻲ ﻧﺪﻳﺪه و ﮔﻮﺷﻲ ﻧﺸﻨﻴﺪه و ﺑﻪ ذﻫﻦ ﺑﺸﺮ ﺧﻄﻮر ﻧﻜﺮده اﺳﺖ{.
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ2825# ،
و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ} ،(8609# ،ﺑﺪﺑﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ اﻧﺴﺎن روي زﻣﻴﻦ از ﻣﻴﺎن اﻫﻞ ﺑﻬﺸﺖ ﻛﺴﻲ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺮي ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺰﻧﺪ ،اﮔﺮ از وي ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ" :اي ﺑﻨﻲ آدم ،آﻳﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ و رﻧﺠﻲ دﻳﺪه اي؟ آﻳﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﺳﺨﺘﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده اي؟" ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ" :ﺑﻪ ﺧـﺪا ﻛﻪ ﺧﻴﺮ! ﺧﺪاﻳﺎ ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﺳﺨﺘﻲ ﻧﺪﻳﺪه ام ،و ﻫـﻴﭻ ﻣﺸـﻜﻞ و رﻧﺠـﻲ را ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻧﻨﻤﻮده ام{".
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ 2807# ،و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ(12699# ،
ﺑﺎ ورود ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ،زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪ و ﺑﺪون ﺑﻴﻤـﺎري ،درد و ﻧـﺎراﺣﺘﻲ و ﻳـﺎ ﻣـﺮگ ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ؛ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺰ از ﺗﻮ ﺧﺸﻨﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؛ و ﺗﺎ اﺑﺪ در آن ﺟﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﻴـﺪ ﻛﺮد .ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "ﺑﻪ زودى ﻛﺴﺎﻧﻰ را ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده و ﻛﺎرﻫﺎى ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ در ﺑﺎغ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از زﻳﺮ ]درﺧﺘﺎن[ آن ﻧﻬﺮﻫﺎ روان اﺳﺖ درآورﻳﻢ ﺑﺮاى ﻫﻤﻴﺸﻪ در آن ﺟﺎوداﻧﻨﺪ ) "...ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(4:57 ، )ﻟﻄﻔﺎً ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺶ ﺗﺮ درﺑﺎره ي ﺑﻬﺸﺖ ﻳـﺎ زﻧـﺪﮔﻲ ﺑﻌـﺪ از ﻣـﺮگ از ﺳﺎﻳﺖ www.islam_guide.com/hereafterدﻳﺪن ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ(. (2رﺳﺘﮕﺎري از آﺗﺶ دوزخ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﺪه و در ﺣﺎل ﻛﻔﺮ ﻣﺮدهاﻧﺪ اﮔﺮ ﭼﻪ ]ﻓﺮاﺧﻨﺎى[ زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻃﻼ ﻛﻨﻨﺪ و آن را ]ﺑﺮاى ﺧﻮد[ ﻓﺪﻳﻪ دﻫﻨﺪ ﻫﺮﮔﺰ از ﻫﻴﭻ ﻳـﻚ از آﻧـﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﻧﮕﺮدد آﻧﺎن را ﻋﺬاﺑﻰ دردﻧﺎك ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻳﺎوراﻧﻰ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ " )ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ، (3:91
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺮاي ﺗﺼﺎﺣﺐ ﺑﻬﺸﺖ و رﻫـﺎﻳﻲ از آﺗـﺶ دوزخ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،زﻳﺮا ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون اﻳﻤﺎن ﺑﻤﻴﺮد دﻳﮕﺮ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻧﻴـﺎ و اﻳﻤـﺎن آوردن
59
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
را ﻧﺪارد .ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ درﺧﺼﻮص آﻧﭽﻪ در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻓﺮاد ﺑـﻲ اﻳﻤـﺎن ﻣﻲ آﻳﺪ ،ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و اى ﻛﺎش ]ﻣﻨﻜﺮان را[ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ آﺗﺶ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ ﻣـﻰدﻳـﺪى ﻛـﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﺎش ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪه ﻣـﻰﺷـﺪﻳﻢ و ]دﻳﮕـﺮ[ آﻳـﺎت ﭘﺮوردﮔﺎرﻣـﺎن را ﺗﻜـﺬﻳﺐ ﻧﻤﻰﻛﺮدﻳﻢ و از ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ " )ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(6:27 ،
ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻓﺮﺻﺖ دوﺑﺎره ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: }ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮد ﺟﻬﺎن ﻛﻪ در ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ آﺗﺶ دوزخ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻳﻚ ﺑـﺎر ﻛﻪ در آن ﻏﻮﻃﻪ ﺑﺨﻮرد ،از وي ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ" :اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪ آدم ،آﻳﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﺧﻮﺷﻲ دﻳﺪه اي؟ آﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻧﻌﻤﺖ و ﻟﺬﺗﻲ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده اي؟" ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ" :ﺑﻪ ﺧﺪا ﻛـﻪ ﺧﻴـﺮ، ﺧﺪاوﻧﺪا!{
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ 2807# ،و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ(12699# ،
(3ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ و آراﻣﺶ دروﻧﻲ
ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ واﻗﻌـﻲ و آراﻣـﺶ دروﻧـﻲ را ﻣـﻲ ﺗـﻮان در ﺗﺴﻠﻴﻢ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺮﻣﺎن آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر و روزي دﻫﻨﺪه ي اﻳـﻦ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد .ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﺘﻌـﺎل در ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ ﻣـﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "...آﮔﺎه ﺑﺎش ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳـﺎد ﺧـﺪا دل ﻫـﺎ آراﻣـﺶ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(13:28 ، ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ،ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از ﻗﺮآن دور ﮔﺮدد )ﺑـﻪ آن ﺑــﺎور ﻧﺪاﺷــﺘﻪ ﻳــﺎ از دﺳــﺘﻮرات آن اﻃﺎﻋــﺖ ﻧﻜﻨــﺪ(، زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺨﺘﻲ در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ .ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
60
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
" و ﻫﺮ ﻛﺲ از ﻳﺎد ﻣﻦ دل ﺑﮕﺮداﻧﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ زﻧﺪﮔﻰ ﺗﻨﮓ ]و ﺳـﺨﺘﻰ[ ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷﺖ و روز رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ او را ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ﻣﺤﺸﻮر ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ " )ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(20:124 ،
اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻌﻠﻮم ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺮدم ﺑﺎ وﺟﻮد ﻟﺬت ﻫـﺎي ﻣـﺎدي و رﻓﺎه ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺎز ﻫﻢ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ،ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺖ اﺳـﺘﻴﻮﻧﺲ ) ﻳﻮﺳﻒ اﺳﻼم ( ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ،ﺧﻮاﻧﻨﺪه ي ﻣﻌﺮوف ﭘﺎپ ،ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﻴﺶ از ﻳﻜﻬـﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ دﻻر درآﻣﺪ ﻛﺴﺐ ﻣﻲ ﻛﺮد .ﺑﺎ ﺗﺸﺮف ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم ،آراﻣﺶ و ﺳﻌﺎدت ﺣﻘﻴﻘﻲ را ﻛﻪ در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺎدي ﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﺪ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد) .ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻛـﺖ اﺳـﺘﻴﻮﻧﺲ )ﻳﻮﺳـﻒ اﺳﻼم( ،ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ اﺣﺴﺎﺳﺶ را ﺑﻌﺪ از ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ:
٢ Digswell Street, London
(N٧ ٨JX, United Kingdom
ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ي زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ ي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم ﻣﺸﺮف ﺷﺪه اﻧﺪ ،ﻟﻄﻔـﺎً ﺑـﻪ ﺳﺎﻳﺖ www.islam_guide.com/storiesﻳﺎ www.mohtadeen.com/faو ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺘـﺎب ) Why Islam is Our Only Choiceﭼﺮا اﺳﻼم ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣـﺎ اﺳـﺖ( ﻣﺮاﺟﻌـﻪ ﻛﻨﻴـﺪ.
)ﻛﺘﺎب ﻣﺬﻛﻮر ﻧﻮﺷﺘﻪي ﻣﺤﻤﺪ اچ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺴﺨﻪ اي از آن ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/storiesﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮده ﻳﺎ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﻧﺘﻬﺎي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﻤﺎس ﺣﺎﺻﻞ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ(. ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎ و ﻛﺘﺎب ﻓﻮق ،ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ اﻓﻜﺎر و اﺣﺴﺎﺳﺎت اﻳﻦ اﻓـﺮاد ،ﻛـﻪ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺳﻮاﺑﻖ و ﺳﻄﻮح ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ. (4آﻣﺮزش ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﻨﺎﻫﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﻨﺎﻫﺎن و ﻛﺮده ﻫـﺎي اﺷـﺘﺒﺎه وي را ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺎﻳﺪ. }ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﻤﺮو ﻧﺰد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳـﻠﻢ آﻣـﺪ و ﻋـﺮض ﻛـﺮد: "دﺳﺖ راﺳﺘﺖ را ﺑﻪ ﻣﻦ ده ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺑﻴﻌﺖ ﻛﻨﻢ ".وﻗﺘﻲ آن ﺣﻀﺮت دﺳﺘﺶ را ﭘـﻴﺶ ﺑﺮد ،آن ﻣﺮد دﺳﺘﺶ را ﭘﺲ ﻛﺸﻴﺪ .ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮد" :ﺗﺮا ﭼـﻪ
61
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺷﺪ؟ اي ﻋﻤﺮو؟" او ﭘﺎﺳﺦ داد" :ﻣﻦ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻳﻚ ﺷﺮط ﺑﮕﺬارم ".ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮد" :ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﭼﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﺑﮕﺬاري؟" ﻋﻤﺮو ﮔﻔﺖ" :اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻨﺎﻫﺎن ﻣﻦ را ﺑﺒﺨﺸﺎﻳﺪ ".آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮد" :ﻣﮕﺮ ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﻨﺎﻫﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ را ﻣﺤﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟"{
)ﺻـﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ 121# ،و ﻣﺴـﻨﺪ
اﺣﻤﺪ(17357# ،
ﭘﺲ از ﺗﺸﺮف ﺑﻪ اﺳﻼم ،ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺮده ﻫﺎي ﺧﻮب ﻳﺎ ﺑﺪش ﭘـﺎداش ﺧﻮاﻫـﺪ ﮔﺮﻓﺖ .ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ: }ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻦ ،ﺗﺒﺎرك و ﺗﻌﺎﻟﻲ ،ﺑﺴﻴﺎر رﺣﻴﻢ اﺳﺖ .اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺖ ﻛﺎر ﻧﻴﻚ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ آن را اﻧﺠﺎم ﻧﺪﻫﺪ ،ﻳﻚ ﻧﻴﻜﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد .و اﮔـﺮ آن را اﻧﺠـﺎم دﻫـﺪ، )ﭘﺎداﺷﻲ ﺑﺮاﺑﺮ( ده ﺗﺎ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻳﺎ ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﺑﺮاﺑﺮ آن )ﭘﺎداش آن ﻛﺎر ﻧﻴﻚ( ،ﺑﺮاﻳﺶ ﺛﺒـﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد .و اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺖ ﻛﺎر ﺑﺪي ﻛﻨﺪ و آن را اﻧﺠﺎم ﻧﺪﻫﺪ ،ﻳﻚ ﻛﺎر ﻧﻴﻚ ﺑـﺮاﻳﺶ ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد .و اﮔﺮ آن ﻛﺎر ﺑﺪ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺑﺪي ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﻳـﺎ آﻧﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آن را ﻫﻢ ﻣﺤﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ".
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ 131# ،و ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ(2515# ،
***
ﺑﺨﺶ ﺳﻮم اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ درﺑﺎرهي دﻳﻦ اﺳﻼم...... اﺳﻼم ﭼﻴﺴﺖ؟
دﻳﻦ اﺳﻼم ﭘﺬﻳﺮش و اﻃﺎﻋﺖ از آﻣﻮزه ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑـﺮ آﺧـﺮﻳﻦ ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ ﺧـﻮد ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﺎزل ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ. ﺑﻌﻀﻲ ﻋﻘﺎﻳﺪ اوﻟﻴﻪي دﻳﻦ اﺳﻼم
(1اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاي ﻳﻜﺘﺎ ،ﺑﻲ ﻫﻤﺘﺎ و ﺑﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪي اﻳﻤﺎن دارﻧﺪ ،ﺷﺮﻳﻚ ﻳـﺎ ﭘﺴـﺮي ﻧـﺪارد ،و ﻛﺴﻲ ﻳﺎ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ او ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ي ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﻴﺴﺖ .او ﺧﺪاي ﺣﻖ اﺳـﺖ ،و دﻳﮕـﺮ ﺧـﺪاﻳﺎن ﺑﺎﻃﻞ و دروﻏﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .او ﺑﺎﺷﻜﻮه ﺗﺮﻳﻦ و واﻻﺗﺮﻳﻦ ﻧﺎم ﻫﺎ و ﺻﻔﺎت را دارد .ﻛﺴﻲ در اﻟﻮﻫﻴﺖ و اوﺻﺎف ﺷﺮﻳﻚ او ﻧﻴﺴﺖ .ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﺘﻌـﺎل در ﻗـﺮآن اﻳﻨﭽﻨـﻴﻦ ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﻣـﺎ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪ: "ﺑﮕﻮ اوﺳﺖﺧﺪاى ﻳﮕﺎﻧﻪ .ﺧﺪاى ﺻﻤﺪ ]ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ[] .ﻛﺴﻰ را[ ﻧﺰاده و زاده ﻧﺸـﺪه اﺳﺖ .و ﻫﻴﭻ ﻛﺲ او را ﻫﻤﺘﺎ ﻧﻴﺴﺖ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(4-1 :112 ،
ﺳﻮره ي 112ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ،ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ،ﺑﺎ ﺧﻮﺷﻨﻮﻳﺴﻲ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
64
ﻛﺴﻲ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ي ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪن ،دﻋﺎ ،ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪن و ﻳﺎ ﻫﺮ رﻓﺘﺎري ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨـﺪه ي ﻋﺒﺎدت ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ،را ﻧﺪارد. ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻗﺎدر ،آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ،ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﻣﻄﻠﻖ و ﺣﺎﻓﻆ ﻛﻞ ﻛﺎﺋﻨﺎت اﺳـﺖ. وي ﮔﺮداﻧﻨﺪه ي ﻫﻤﻪ ي اﻣﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺧﻮد ﻧـﺪارد ،و ﻫﻤـﻪ ي ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺗﺸﺎن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ او ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻫﻤﺎن ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻨـﺎ و ﺷـﻨﻮاي ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ و از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ آﮔﺎﻫﻲ دارد .ﻋﻠﻢ او ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ،ﻧﻬﺎن و آﺷـﻜﺎر ،ﻣﺤﺮﻣﺎﻧـﻪ و ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺣﺎﻃﻪ دارد .او از آﻧﭽﻪ در ﮔﺬﺷـﺘﻪ اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎده ،آﻧﭽـﻪ اﺗﻔـﺎق ﺧﻮاﻫـﺪ اﻓﺘـﺎد و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ آن اﺗﻔﺎق ﺧﺒﺮ دارد .ﻫﻴﭻ اﻣﺮي ﺟﺰ ﺑﻪ اراده ي او رخ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ داد .ﻫﺮﭼـﻪ اراده ﻛﻨﺪ ﻫﺴﺖ و آﻧﭽﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻧﻴﺴﺖ و ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .ارداه ي او ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﭼﻴﺮه اﺳﺖ .ﻗﺪرت او ﺑﺮ ﻫﺮﭼﻪ ﻫﺴﺖ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮده و ﺑﺮ ﻫﺮﻛﺎري ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ .ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺗـﺮﻳﻦ، ﺑﺨﺸﻨﺪه ﺗﺮﻳﻦ و ﺑﺨﺸﺎﻳﻨﺪه ﺗﺮﻳﻦ اﺳﺖ .در ﺣﺪﻳﺜﻲ از رﺳﻮل اﻛﺮم ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ و ﺳـﻠﻢ، آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ خداوﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺗﺮ از ﻣﺎدر ﺑﻪ ﻧﺴـﺒﺖ ﻓﺮزﻧـﺪش ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ 2754# ،و ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(5999# ،
ﺧﺪاوﻧﺪ از ﻇﻠﻢ و ﺑﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ دور اﺳـﺖ .او داﻧـﺎ و ﺣﻜـﻴﻢ ﻣﻄﻠـﻖ اﺳـﺖ در ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ .ﻫﺮﻛﺲ ﭼﻴﺰي از ﺧـﺪا ﺑﺨﻮاﻫـﺪ ،ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ و ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ واﺳﻄﻪ و ﻣﻴﺎﻧﺠﻲ آن را ﺑﺎ ﺧﺪا در ﻣﻴﺎن ﻧﻬﺪ. ﻧﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﻴﺴﺢ ﺧﺪاﺳﺖ .ﺣﺘﻲ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﻫﻢ اﻟﻮﻫﻴﺘﺶ را اﻧﻜﺎر ﻣﻲ ﻧﻤﻮد) .اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻟﻨﺪن ،در 25ژوﺋﻦ 1984ﮔﺰارش داد ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ اﺳﻘﻒ ﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﻜﻦ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ واﻗﻊ ﺷﺪﻧﺪ ،ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ :ﻣﺴـﻴﺤﻴﺎن ﻣﺠﺒـﻮر ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ ﺑـﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﺧﺪا اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ از ﺑﻴﻦ 31ﻧﻔﺮ از 39اﺳﻘﻒ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑـﻪ ﻋﻤـﻞ آﻣﺪ .ﮔﺰارش اﻋﻼم ﻣﻲ دارد ﻛﻪ 19ﺗﻦ از اﺳﻘﻒ ﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ را "ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ي ﻋﺎﻟﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ" داﻧﺴﺖ .اﻳﻦ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﻣـﺬﻫﺒﻲ آﺧـﺮ ﻫﻔﺘـﻪ ي ﻟﻨـﺪن ""Credo ﺗﺪارك دﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد(.
ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
65
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
" ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧﺪا ﻫﻤﺎن ﻣﺴﻴﺢ ﭘﺴﺮ ﻣﺮﻳﻢ اﺳﺖ ﻗﻄﻌﺎ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺣـﺎل آﻧﻜﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻰﮔﻔﺖ اى ﻓﺮزﻧﺪان اﺳـﺮاﺋﻴﻞ ﭘﺮوردﮔـﺎر ﻣـﻦ و ﭘﺮوردﮔـﺎر ﺧﻮدﺗـﺎن را ﺑﭙﺮﺳﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺷﺮك آورد ﻗﻄﻌﺎ ﺧﺪا ﺑﻬﺸﺖ را ﺑـﺮ او ﺣـﺮام ﺳـﺎﺧﺘﻪ و ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﺶ آﺗﺶ اﺳﺖ و ﺑﺮاى ﺳﺘﻤﻜﺎران ﻳﺎوراﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ " )ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(5:72 ،
ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ .ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﺘﻌﺎل در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ]ﺑﻪ ﺗﺜﻠﻴﺚ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه و[ ﮔﻔﺘﻨﺪ :ﺧﺪا ﺳﻮﻣﻴﻦ ]ﺷﺨﺺ از[ ﺳﻪ ]ﺷﺨﺺ ﻳﺎ ﺳﻪ اﻗﻨﻮم[ اﺳﺖ ﻗﻄﻌﺎ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮدى ﺟﺰ ﺧﺪاى ﻳﻜﺘﺎ ﻧﻴﺴﺖ و اﮔﺮ از آﻧﭽﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﺎز ﻧﺎﻳﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎﻓﺮان اﻳﺸﺎن ﻋﺬاﺑﻰ دردﻧﺎك ﺧﻮاﻫـﺪ رﺳـﻴﺪ. ﭼﺮا ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪا ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ و از وى آﻣﺮزش ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ و ﺧﺪا آﻣﺮزﻧﺪه ﻣﻬﺮﺑﺎن اﺳﺖ .ﻣﺴﻴﺢ ﭘﺴﺮ ﻣﺮﻳﻢ ﺟﺰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮى ﻧﺒﻮد "...
)ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(75-73 :5،
اﺳﻼم اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه را ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در روز ﻫﻔﺘﻢ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﻪ اﺳـﺘﺮاﺣﺖ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ ،ﻳـﺎ ﺑـﺎ ﻳﻜﻲ از ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﺶ ﺑﺎ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ،ﺑﻪ ﺑﺸﺮ ﺣﺴﺎدت ورزﻳﺪه و ﺗﻮﻃﺌﻪ ﭼﻴﻨﻲ ﻛﺮده ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ او ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺗﺠﻠﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ را رد ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ .ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﺳـﻼم ﻧﺴـﺒﺖ دادن ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺻﻔﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ را رد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻛﻔﺮآﻣﻴﺰ ﺷﻤﺮده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ و ﻣﻨﺰه از اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻳﺐ و ﻧﻘﺺ ﻫﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .او ﻫﺮﮔـﺰ ﺧﺴـﺘﻪ، ﻛﺴﻞ ﻳﺎ ﺧﻮاب آﻟﻮد ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺑﺪ. واژه ي ﻋﺮﺑﻲ "اﷲ" ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي "ﺧﺪا" اﺳﺖ )ﺧﺪاي راﺳﺘﻴﻦ واﺣـﺪ و ﻳﮕﺎﻧـﻪ ﻛـﻪ ﻛـﻞ ﻫﺴﺘﻲ را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ( .ﻛﻠﻤﻪ اﷲ ،ﻧﺎم ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﮔﻮﻳﺸـﻮران ﻋﺮﺑـﻲ، ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﺮب زﺑﺎن و ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻋﺮب زﺑﺎن ،ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد .از اﻳﻦ ﻛﻠﻤـﻪ ﺑـﻪ ﺟﺰ ﺧﺪاي واﺣﺪ ﺑﻲ ﻫﻤﺘﺎ ﻣﻌﻨﺎي دﻳﮕﺮي را ﻧﻤﻲ رﺳﺎﻧﺪ .واژه ي اﷲ ﺑﻴﺶ از 2150ﺑﺎر در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ آﻣﺪه اﺳﺖ .در زﺑﺎن آراﻣﻲ ،ﻛﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻴﺴﻲ ﻋﻠﻴـﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ زﺑﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد ،ﻧﻴﺰ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪ اﺳﻢ اﷲ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ) .ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﻟﻐﺖ ﻓﺸﺮده ي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ، NIVداﮔﻼس ،ص(42 .
66
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
(2ﺑﺎور ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻓﺮﺷـﺘﮕﺎن و اﻳﻨﻜـﻪ آن ﻫـﺎ ﻣﺨﻠـﻮق ارﺟﻤﻨـﺪي ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﺑـﺎور دارﻧـﺪ. ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻋﺒﺎدت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ،از او اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،و ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ ﻓﺮﻣـﺎن او ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .از ﺟﻤﻠﻪ ي آن ﻫﺎ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ اﺳﺖ ،ﻛﻪ ﻗﺮآن را ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤـﺪ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﺮود ﻣﻲ آورد.
(3ﺑﺎورﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﺘﺎب ﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪرﻛﻲ ﺑـﺮاي ﻧـﻮع ﺑﺸﺮ و ﻫﺪاﻳﺘﻲ ﺑﺮاي آن ﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎده اﺳﺖ .از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻫﺎ ﻗﺮآن اﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ آن را ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﺎزل ﻓﺮﻣﻮد .ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺣﻔﺎﻇـﺖ از ﻗﺮآن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﺮﻳﻒ و دﺳﺘﻜﺎري را ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻛﺮده اﺳـﺖ .ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣﺘﻌـﺎل ﻣـﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "ﺑﻰﺗﺮدﻳﺪ ﻣﺎ اﻳﻦ ﻗﺮآن را ﻧﺎزل ﻛﺮدهاﻳﻢ و ﻗﻄﻌﺎ ﻧﮕﻬﺒﺎن آن ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد " )ﻗﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ، (15:9
(4ﺑﺎور ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و رﺳﻮﻻن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌـﺎل ؛ از آدم ،ﺗـﺎ ﻧـﻮح ،اﺑـﺮاﻫﻴﻢ ،اﺳـﻤﺎﺋﻴﻞ، اﺳﺤﺎق ،ﻳﻌﻘﻮب ،ﻣﻮﺳﻲ ،ﻋﻴﺴﻲ )ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم( اﻳﻤﺎن دارﻧﺪ .اﻣـﺎ آﺧـﺮﻳﻦ ﭘﻴﻐـﺎم ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺑﺮاي ﺑﺸﺮﻳﺖ ،ﻛﻪ در ﺗﺄﻳﻴﺪ و ﺗﺼﺪﻳﻖ ﭘﻴﻐﺎم ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ اﻟﻬﻲ اﺳﺖ ،ﺑﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ .ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳﻠﻢ آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﺒﻌﻮث داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻣـﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺪر ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻣﺮدان ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﺪا و ﺧﺎﺗﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان اﺳﺖ و ﺧﺪا ﻫﻤﻮاره ﺑﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰى داﻧﺎﺳﺖ " )ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(33:40 ،
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
67
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و اﻧﺒﻴﺎء آﻓﺮﻳﺪﮔﺎﻧﻲ از ﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﺑﻮده اﻧﺪ و ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي اﻟﻮﻫﻴﺖ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ.
(5ﺑﺎور ﺑﻪ روز ﺟﺰا ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ روز ﺟﺰا ) روز رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ( اﻳﻤﺎن دارﻧﺪ؛ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻤـﻪ ي اﻧﺴـﺎن ﻫـﺎ ﺑـﺮاي ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻋﻤﺎل و ﺑﺎورﻫﺎﻳﺸﺎن دوﺑﺎره زﻧﺪه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ.
(6ﺑﺎور ﺑﻪ ﻗﻀﺎ و ﻗﺪر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻗﻀﺎ و ﻗﺪر اﻳﻤﺎن دارﻧﺪ ،ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺗﻘﺪﻳﺮ اﻟﻬﻲ اﺳﺖ ،وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺧﻮد ﻫﻴﭻ اﺧﺘﻴﺎري ﻧﺪارد .ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌـﺎل ﺑـﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﻋﻄﺎ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ .ﻣﻌﻨﻲ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ درﺳﺖ ﻳﺎ ﻏﻠﻂ را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻨﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺴﺌﻮل اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﻘﺪﻳﺮ اﻟﻬﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎورداﺷﺘﻦ ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ: (1ﺧﺪاوﻧﺪ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰي آﮔﺎه اﺳﺖ .او ﻣﻲ داﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ اﻓﺘﺎده و ﻳﺎ ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد. (2ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﺮآﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ رخ داده و ﻳﺎ در آﻳﻨﺪه رخ ﺧﻮاﻫـﺪ داد را ﺛﺒـﺖ ﻧﻤـﻮده اﺳﺖ. (3ﻫﺮﭼﻪ را ﺧﺪاوﻧﺪ اراده ﻛﻨﺪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ،و ﻫﺮ آﻧﭽﻪ اراده ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷـﺪ ،ﻫﺮﮔـﺰ اﺗﻔﺎق ﻧﻤﻲ اﻓﺘﺪ. (4ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺎﻟﻖ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ اﺳﺖ. ) ﻟﻄﻔﺎً ﺑﺮاي اﻃﻼع ﺑﻴﺶ ﺗﺮ از ﺑﺎورﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ دﻳﻦ اﺳﻼم از ﺳﺎﻳﺖ www.islam.com/beliefsدﻳﺪن ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ(.
آﻳﺎ ﻣﻨﺒﻊ اﻟﻬﻲ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺟﺰ ﻗﺮآن وﺟﻮد دارد؟
آري؛ ﺳﻨﺖ )ﻫﺮآﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳـﻠﻢ ﻓﺮﻣـﻮده ،اﻧﺠـﺎم داده و ﻳـﺎ ﺗﺼـﺪﻳﻖ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ( دوﻣﻴﻦ ﻣﻨﺒﻊ در دﻳﻦ اﺳـﻼم ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .ﺳـﻨﺖ ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ ﻣﺘﺸـﻜﻞ از ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪي ﻣﻌﺘﻤﺪي از ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎ ،اﻋﻤﺎل ،ﻳﺎ آﻧﭽﻪ آﻧﺤﻀﺮت ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ و ﺳـﻠﻢ ﺗﺼـﺪﻳﻖ ﻓﺮﻣـﻮده
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
68
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﻖ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ي ﻳﺎران آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﻧـﺪ. اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﺖ ﺟﺰو ﺑﺎورﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ اﺳﻼم اﺳﺖ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ
}ﻣﺆﻣﻨﺎن در ﻣﺤﺒﺖ ،ﺷﻔﻘﺖ و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﭽﻮن اﻋﻀﺎي ﻳﻚ ﭘﻴﻜﺮﻧﺪ: اﮔﺮ ﻋﻀﻮي ﺑﻴﻤﺎر ﺷﻮد ،ﻛﻞ ﺑﺪن در ﺑﻴﺨﻮاﺑﻲ و ﺗﺐ ﺑﺎ آن ﻫﻤﺪردي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ{. )ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،2586# ،ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(6011# ،
}ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺆﻣﻨﺎن ،ﺧﻮش اﺧﻼق ﺗﺮﻳﻦ آﻧﺎن اﺳﺖ .و در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮد در ﺑﻴﻦ آن ﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده اش ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ{.
)ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ ،7354 # ،ﺗﺮﻣـﺬي،
(1162#
}ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺷﻤﺎ اﻳﻤﺎن ]ﻛﺎﻣﻞ[ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑـﺮاي ﺑـﺮادرش ﻫﻤﺎن را ﺑﭙﺴﻨﺪد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲ ﭘﺴﻨﺪد{.
)ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري ،13# ،ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ(45# ،
}ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ دﻳﮕﺮان رﺣﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ] ،ﺧﺪاوﻧﺪ[ رﺣﻴﻢ ﺑﺮ او رﺣﻢ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ .ﺑـﺮ آﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ رﺣﻤﺖ ﻧﻤﺎ ﺗﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑـﺮ ﺗـﻮ رﺣـﻢ آورد{.
)ﺗﺮﻣـﺬي،
،1924#اﺑﻮداود(4941# ،
}ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺗﻮ ﺑﺮ ﺑﺮادرت ،ﺻﺪﻗﻪ اﺳﺖ{...
}ﺳﺨﻦ ﻧﻴﻜﻮ ،ﺻﺪﻗﻪ اﺳﺖ{.
}ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ ﺧﺪا و روز ﺟﺰا ﺑﺎور دارد ،ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ اش ﺑـﻪ ﻧﻴﻜـﻲ رﻓﺘـﺎر ﻛﻨﺪ{.
)ﺗﺮﻣﺬي(1956# ،
)ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري ،1009# ،ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ(2989# ،
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،48# ،ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ(6019# ،
}ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻇﺎﻫﺮ و ﺛﺮوﺗﺘﺎن ﺷﻤﺎ ﻗﻀﺎوت ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ او ﺑﻪ ﻗﻠـﺐ ﻫﺎﻳﺘﺎن ﻧﮕﺎه ﻛﺮده و اﻋﻤﺎل ﺷﻤﺎ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ{.
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ(2564# ،
}ﻣﺰد ﻛﺎرﮔﺮ را ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﻋﺮﻗﺶ ﺧﺸﻚ ﺷﻮد ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴـﺪ{. (2443#
اﺑـﻦ ﻣﺎﺟـﻪ،
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
69
}ﻣﺮدي در راﻫﻲ ﭘﻴﺎده ﻣﻲ رﻓﺖ و ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻮد .ﺑﻪ ﭼﺎﻫﻲ رﺳـﻴﺪ و از آن ﭘﺎﻳﻴﻦ رﻓﺖ ،ﺳﻴﺮ از آن ﻧﻮﺷﻴﺪ و از آن ﺧﺎرج ﺷﺪ.آﻧﮕﺎه ﭼﺸـﻤﺶ ﺑـﻪ ﺳـﮕﻲ ﺧﻮرد ﻛﻪ زﺑﺎﻧﺶ ﺑﻴﺮون اﻓﺘﺎده ﺑﻮد و از ﻓﺮط ﺗﺸﻨﮕﻲ داﺷﺖ ﮔﻞ را ﻟـﻴﺲ ﻣـﻲ زد .ﻣﺮد ﮔﻔﺖ" :اﻳﻦ ﺳﮓ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻦ اﺣﺴﺎس ﺗﺸﻨﮕﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدم اﺳﺖ. "ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دوﺑﺎره از ﭼﺎه ﭘﺎﻳﻴﻦ رﻓﺖ ،ﻛﻔﺸﺶ را ﭘﺮ از آب ﻧﻤﻮده و آن را ﺑـﻪ ﺳﮓ داد ﺗﺎ ﺑﻨﻮﺷﺪ .ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ،ﺧﺪاوﻧﺪ از وي ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻧﻤـﻮده و ﮔﻨﺎﻫـﺎﻧﺶ را ﺑﺨﺸﻴﺪ {.از رﺳﻮل ﺧﺪا ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ" :ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ ،آﻳﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﻬﺮﺑـﺎﻧﻲ ﺑﺎت ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﻴﺰ ﭘﺎداش ﻣﻲ دﻫﺪ؟" آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﭘﺎﺳـﺦ داد} :در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺣﻴﻮان ﻳﺎ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﭘﺎداش ﻫﺴـﺖ{.
)ﺻـﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ،
،2244#ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(2466# ،
دﻳﻦ اﺳﻼم درﺑﺎره ي روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ؟
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ،ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﻘﺪﻣﻪ اي آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑـﺮاي زﻧـﺪﮔﻲ ﺑﻌﺪي در ﺟﻬﺎن اﺑﺪي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻓﺮد آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﺮاي زﻧـﺪﮔﻲ ﺑﻌـﺪ از ﻣﺮگ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .روزي ﻓﺮا ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ ﻛـﻪ ﻛـﻞ ﺟﻬـﺎن از ﺑـﻴﻦ رﻓﺘـﻪ و ﻣﺮدﮔـﺎن ﺑـﺮاي ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﭘﺮوردﮔﺎر زﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .اﻳﻦ روز آﻏﺎز ﺣﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻧﺪارد .اﻳﻦ روز ،روز ﺟﺰاﺳﺖ .روزي ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ي اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻛﺮدار و ﺑﺎور ﺧﻮﻳﺶ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﺎداش ﻳﺎ ﺳﺰا ﺧﻮاﻫﻨﺪ دﻳﺪ .ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ "ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮدي ﺑﻪ ﺟﺰ اﷲ ﻧﻴﺴﺖ و ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﺮﺳـﺘﺎده ي ﺧﺪاوﻧـﺪ اﺳـﺖ"، ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ،در آن روز ﭘﺎداش داده ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﺑﻬﺸﺖ ﻣﺎﻧـﺪﮔﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد .آﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده و ﻛﺎرﻫﺎى ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ آﻧﺎن اﻫﻞ ﺑﻬﺸﺘﻨﺪ و در آن ﺟﺎودان ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(2:82 ،
70
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
وﻟﻲ آﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺣﺪاﻧﻴﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ وﺳـﻠﻢ اﻳﻤﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﻬﺸﺖ را ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ دﺳﺖ داده و ﺑﻪ دوزخ اﻓﻜﻨﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و ﻫﺮ ﻛﻪ ﺟﺰ اﺳﻼم دﻳﻨﻰ ]دﻳﮕﺮ[ ﺟﻮﻳﺪ ﻫﺮﮔﺰ از وى ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﻧﺸـﻮد و وى در آﺧﺮت از زﻳﺎﻧﻜﺎران اﺳﺖ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(3:85 ،
و ﺑﺎز ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﺪه و در ﺣﺎل ﻛﻔﺮ ﻣﺮدهاﻧﺪ اﮔـﺮ ﭼـﻪ ]ﻓﺮاﺧﻨـﺎى[ زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻃﻼ ﻛﻨﻨﺪ و آن را ]ﺑﺮاى ﺧﻮد[ ﻓﺪﻳﻪ دﻫﻨﺪ ﻫﺮﮔﺰ از ﻫـﻴﭻ ﻳـﻚ از آﻧـﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﮕﺮدد آﻧﺎن را ﻋﺬاﺑﻰ دردﻧﺎك ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻳﺎوراﻧﻰ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ) ".ﻗـﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(91 :3 ،
ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻛﻪ" :ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ اﺳﻼم دﻳﻦ ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ ،وﻟﻲ درﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮش دﻳﻦ اﺳﻼم ،ﺧﺎﻧﻮاده ،دوﺳﺘﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮدم ﻣﺮا اذﻳﺖ ﻛﺮده و ﻣﺴـﺨﺮه ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،آﻳﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻦ اﺳﻼم را ﻧﭙﺬﻳﺮم ،ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ رﻓﺘﻪ و از آﺗﺶ دوزخ ﻣﺤﻔﻮظ ﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺎﻧﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ ﺳﺆال در آﻳﻪ ي ﻗﺒﻠﻲ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و ﻫﺮ ﻛﻪ ﺟﺰ اﺳﻼم دﻳﻨﻰ ]دﻳﮕﺮ[ ﺟﻮﻳﺪ ﻫﺮﮔﺰ از وى ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﻧﺸـﻮد و وى در آﺧﺮت از زﻳﺎﻧﻜﺎران اﺳﺖ". ﺑﻌﺪ از ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑـﺮاي دﻋـﻮت ﻣـﺮدم ﺑـﻪ ﺳـﻮي اﺳﻼم ،ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻴﺮوي از ﻫﻴﭻ دﻳﻦ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از اﺳﻼم را ،ﻧﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮد. ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺎﻟﻖ و ﺣﺎﻓﻆ ﻣﺎ اﺳﺖ .او ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ اﺳﺖ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺎ آﻓﺮﻳـﺪه. ﺗﻤﺎم ﻧﻌﻤﺖ ﻫﺎ و داراﻳﻲ ﻫﺎي ﻣﺎ از او اﺳﺖ .ﺣﺎل ،ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻤﻪ ي اﻳﻦ ﻫﺎ ،اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑـﻪ ﺧﺪا ،ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ او ،ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،ﻳﺎ دﻳﻦ اﺳﻼم اﻳﻤﺎن ﻧﻴﺎورد ،در ﺟﻬﺎن
71
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
آﺧﺮت ﻣﺠﺎزات ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .در ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﻫﺪف اﺻﻠﻲ از آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري از وي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و ﺟﻦ و اﻧﺲ را ﻧﻴﺎﻓﺮﻳﺪم ﺟﺰ ﺑﺮاى آﻧﻜﻪ ﻣﺮا ﺑﭙﺮﺳﺘﻨﺪ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(51:56 ،
زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺬرا اﺳﺖ .اﻓﺮاد ﺑﻲ اﻳﻤﺎن در روز ﺟﺰا ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭘﻨﺪاﺷﺖ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻪ آن ﻫﺎ روي زﻣﻴﻦ دارﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ روز ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ روز ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻣﺪت ﺑﻪ ﻋﺪد ﺳﺎل ﻫﺎ در زﻣﻴﻦ ﻣﺎﻧﺪﻳﺪ .ﻣﻰﮔﻮﻳﻨـﺪ ﻳـﻚ روز ﻳـﺎ ﭘﺎرهاى از ﻳﻚ روز ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ از ﺷﻤﺎرﮔﺮان ]ﺧﻮد[ ﺑﭙﺮس 23) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(113-112 : ،
و ﺑﺎز ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "آﻳﺎ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﻴﻬﻮده آﻓﺮﻳﺪهاﻳﻢ و اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﻮى ﻣﺎ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻴـﺪه ﻧﻤﻰﺷﻮﻳﺪ .ﭘﺲ واﻻﺳﺖﺧـﺪا ﻓﺮﻣـﺎﻧﺮواى ﺑﺮﺣـﻖ ﺧـﺪاﻳﻰ ﺟـﺰ او ﻧﻴﺴـﺖ ]اوﺳـﺖ[ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻋﺮش ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﻪ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(116-115 :23 ،
ﺣﻴﺎت ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ،زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ .ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻌﻨﻮي ﻧﺒـﻮده ﺑﻠﻜـﻪ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .آن ﺟﺎ ﺑﺎ ﺟﺴﻢ و روح ﺧﻮﻳﺶ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد. ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ي اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺑﺎ ﺟﻬـﺎن آﺧـﺮت ،ﭼﻨـﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: }ارزش اﻳﻦ ﺟﻬﺎن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺟﻬﺎن آﺧﺮت ،ﻫﻤﭽﻮن آﻧﭽﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﺷﻤﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮوﺑﺮدن در درﻳﺎ و ﺑﻴﺮون آوردن آن ﺑﺮﻣﻲ دارد ،اﺳﺖ{.
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ ،2858# ،ﻣﺴـﻨﺪ اﺣﻤـﺪ،
(17560#
ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ارزش و ﺑﻬﺎي اﻳﻦ دﻧﻴﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻬﺎن اﺑﺪي ﻫﻤﭽﻮن ،ﭼﻨـﺪ ﻗﻄـﺮه آب در ﺑﺮاﺑﺮ درﻳﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
72 ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﻼم آورد؟
ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ و ﺑﺎ ﺑﻴﺎن ﺟﻤﻠﻪ ي ﺷﻬﺎدﺗﻴﻦ"،ﻻ اﻟﻪ إﻻ اﷲ ،ﻣﺤﻤﺪ رﺳﻮل اﷲ" ،ﺷـﺨﺺ اﺳـﻼم آورده و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻣﻌﻨﻲ ﺟﻤﻠﻪ ي ﻓﻮق از اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ " :ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮد ﺑﺮﺣﻘﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از اﷲ وﺟﻮد ﻧﺪارد ،و ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﻴﺎم آور ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ". اوﻟﻴﻦ ﺑﺨﺶ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ":ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮد ﺣﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﺟﺰ اﷲ وﺟﻮد ﻧﺪارد" ،ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻖ ﻧﺪارﻳﻢ ﻫﻴﭻ ﺧﺪاﻳﻲ را ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از اﷲ ﺑﭙﺮﺳـﺘﻴﻢ ،و ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻧـﻪ ﺷـﺮﻳﻜﻲ دارد و ﻧـﻪ ﭘﺴﺮي .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪن ﺑﺎﻳﺪ: اﻳﻤﺎن ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮآن ﻛﻼم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮده و از ﺟﺎﻧﺐ وي ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻤﺎن ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ )رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ( ﺣﻖ اﺳﺖ و ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن وﻋﺪه ﻓﺮﻣﻮده ،ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ. ﻗﺒﻮل اﺳﻼم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻳﻦ ﺧﻮد. ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ و ﻳﺎ ﻛﺴﻲ ،ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺧﺪاوﻧﺪ را ،ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﻜﻨﺪ. ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: }ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺗﻮﺑﻪ ي ﻓﺮد در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺶ ﺑـﻪ ﺳـﻮﻳﺶ ﺧﻮﺷـﻨﻮدﺗﺮ از ﻛﺴـﻲ از ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﺮ ﺷﺘﺮش ﺳﻮار ﺑﺎﺷﺪ و آن ﺷﺘﺮ از او ﺑﺮﻣﺪ ،درﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻫﻤـﻪ ي ﺧﻮردﻧﻲ و ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻲ اش ﺑﺎر آن ﺑﺎﺷﺪ ،و از ﻳﺎﻓﺘﻦ آن ﺷﺘﺮ ﻧﻮﻣﻴﺪ ﮔـﺮدد .ﺑـﻪ درﺧﺘـﻲ رﺳﻴﺪه و در ﺳﺎﻳﻪ اش دراز ﻛﺸﺪ )ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺮگ ﺑﺎﺷﺪ( ،ﭼﺮاﻛﻪ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﺷـﺘﺮ را ﺑﻜﻠﻲ از دﺳﺖ داده اﺳﺖ .آﻧﮕﺎه ،ﻛﻪ او در آن ﺣﺎﻟﺖ )ﻳﺎس و ﻧﻮﻣﻴﺪي( اﺳﺖ ،ﻧﺎﮔﻬﺎن آن را ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ! ﺑﻪ اﻓﺴﺎر آن ﭼﻨﮓ زده و از ﺷﺪت ﺷﺎدي ﺑﺎ ﮔﺮﻳﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲ زﻧﺪ :ﺧﺪاﻳﺎ ﺗﻮ ﺑﻨﺪه ي ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ و ﻣﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﺗﻮام!" اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ ﺷـﺪت ﺷﺎدي و ﺧﻮﺷﻲ اﺳﺖ{.
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،2747# ،ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(6309# ،
73
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﻋﺒﺎرت "ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﷲ و ﻣﺤﻤﺪ رﺳﻮل اﷲ" ،ﺑﺮ ﻳﻚ ﺳﺮ در ورودي.
در ﻗﺮآن ﭼﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ؟ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺎزل ﺷﺪه ،و اوﻟﻴﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﻋﻘﺎﻳـﺪ و ﻋﺒـﺎدات ﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻛﺘـﺎب ﺑـﻪ ﺗﻤـﺎم ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن ﭘﺮداﺧﺘـﻪ اﺳــﺖ ،ﺟﻨﺒــﻪ ﻫــﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨــﺪ :ﻣﻌﺮﻓــﺖ، ﺣﻜﻤﺖ ،ﻋﺒـﺎدات ،ﻣﻌـﺎﻣﻼت ،ﻗـﺎﻧﻮن و ﻏﻴﺮه .وﻟﻲ ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﻲ آن ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻣﺨﻠﻮﻗﺎﺗﺶ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .درﻋـﻴﻦ ﺣـﺎل ،رﻫﻨﻤﻮدﻫـﺎ و آﻣـﻮزه ﻫـﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ را ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ اي دادﮔﺮ ،ﻛﺮدار ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ي ﺑﺸﺮي ،و ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮاﺑـﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻗﺮآن ﻓﻘﻂ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳـﻠﻢ ﻧﺎزل ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﺎي ﻗﺮآن ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻳﺎ دﻳﮕﺮ زﺑـﺎن ﻫـﺎ ،ﺧـﻮد
74
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﻗﺮآن ﻳﺎ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮي از ﻗﺮآن ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ي ﻣﻌﻨﺎي ﻗـﺮآن ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ .ﻛﺘـﺎب ﻗﺮآن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ ،ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ ،وﺟﻮد دارد. ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻛﻪ ﺑﻮد؟
ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ در ﺳﺎل 750در ﻣﻜﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﮔﺸـﻮد .زﻣـﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ ،ﭘﺪرش ﻓﻮت ﻛﺮده و ﻣﺎدرش ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪي ﺑﻌﺪ ﭼﺸﻢ از دﻧﻴـﺎ ﻓﺮوﺑﺴـﺖ .وي ﺗﺤﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻋﻤﻮﻳﺶ ﻛﻪ ﺑﺰرگ ﺧﺎﻧﺪان ﻗﺮﻳﺶ ﺑﻮد ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺖ .او ﺑﻲ ﺳﻮاد ﺑـﻮد و ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ،و ﺗﺎ ﻟﺤﻈﻪ ي ﻓﻮت ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ .ﻗﻮم او ،ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺑﻌﺜﺖ آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ،اﻓﺮاد ﺟﺎﻫﻞ و دور از ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ و ﺑـﻴﺶ ﺗﺮ آن ﻫﺎ ﺑﻲ ﺳﻮاد ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﻛﻪ ﻣـﻲ ﺷـﺪ ،ﺑـﻪ درﺳـﺘﻜﺎري ،اﻣﺎﻧـﺖ ،ﺑﺨﺸـﻨﺪﮔﻲ و ﺻﺪاﻗﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺷﻬﺮت ﻣﻲ ﻳﺎﻓﺖ .اﻣﺎﻧﺘﺪاري و اﻋﺘﻤﺎد ﻣـﺮدم ﺑـﻪ وي ﺑـﻪ ﭼﻨـﺎن درﺟﻪ اي رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎن وي را ﻣﺤﻤﺪ اﻣﻴﻦ ﻟﻘﺐ داده ﺑﻮدﻧﺪ{.
)ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ(15078# ،
ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر ﺑﻮده و ﺑﻪ ﺷﺪت از ﺑﺖ ﭘﺮﺳـﺘﻲ و ﻓﺴﺎد ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﺎﻣﻌﻪ اش ﻧﻔﺮت داﺷﺖ. در ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﮕﻲ ،ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳـﻠﻢ اوﻟـﻴﻦ وﺣـﻲ ﺧﺪاوﻧـﺪ را ﺑـﻪ واﺳﻄﻪ ي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد .ﻧﺰول وﺣﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ ﺳﺎل ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ،و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ي اﻳﻦ ﭘﻴﺎم ﻫﺎي اﻟﻬﻲ "ﻗﺮآن" ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
75
ﻣﺴﺠﺪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ در ﻣﺪﻳﻨﻪ ي ﻣﻨﻮره.
ﺑﻪ ﻣﺤﺾ آﻏﺎز ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﺮآن و ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ وي ﻧﺎزل ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮد ،وي و ﮔﺮوه ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﺮوﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ،آﻣﺎج اذﻳﺖ و آزار ﻣﺸﺮﻛﺎن واﻗﻊ ﺷﺪﻧﺪ .اﻳـﻦ ﺷﻜﻨﺠﻪ و آزارﻫﺎ در ﺳﺎل ،622ﺑﻪ اوج وﺣﺸﻴﮕﺮي و ﻗﺴﺎوت رﺳﻴﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌـﺎل ﺑـﻪ آﻧﺎن ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮت داد .اﻳﻦ ﻫﺠﺮت دوﻳﺴﺖ و ﺷﺼﺖ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻃـﺮف ﺷـﻤﺎل ،از ﺷـﻬﺮ ﻣﻜﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﻮد ،ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آﻏﺎز ﺗﻘﻮﻳﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ،ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ و ﻳﺎراﻧﺶ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﺑﺎز ﮔﺮدﻧﺪ ،و دﺷﻤﻨﺎﻧﺸﺎن را ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ .ﻗﺒﻞ از ﻓﻮت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،در ﺳﻦ ﺷﺼﺖ و ﺳﻪ ﺳﺎﻟﮕﻲ ،ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳـﺮه ي ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن ﺑـﻪ دﻳـﻦ اﺳـﻼم روي آورده ﺑﻮد .ﺻﺪ ﺳﺎل ﭘﺲ از رﺣﻠﺖ آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ،دﻳﻦ اﺳﻼم در ﻏﺮب ﺑﻪ ﺳﻮي اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و ﺗﺎ ﺷﺮق دور و ﻛﺸﻮر ﭼﻴﻦ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه ﺑﻮد .از ﺟﻤﻠﻪ دﻻﻳﻞ ﮔﺴـﺘﺮش ﺳﺮﻳﻊ و ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ دﻳﻦ اﺳﻼم ،ﺣﻘﻴﺎﻧﻴﺖ و آﺷﻜﺎر ﺑﻮدن ﻋﻘﺎﻳﺪ آن ﺑﻮد .دﻳﻦ اﺳﻼم ﻫﻤﮕﺎن را ﺑﻪ اﻳﻤﺎن آوردن ﺑﻪ ﺧﺪاي ﻳﻜﺘﺎ ،ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺧﺪاي ﺳﺰاوار ﭘﺮﺳﺘﺶ ،ﻓﺮا ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ.
76
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ي ﻛﺎﻣﻠﻲ از اﻧﺴﺎن ﺻﺎدق ،ﻋﺎدل ،ﺑﺨﺸﻨﺪه، رﺋﻮف ،اﻣﻴﻦ و ﺷﺠﺎع ﺑﻮد .ﺑﺎ آﻧﻜﻪ او ﻧﻴﺰ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﺑﻮد ،ﻟﻴﻜﻦ از ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺑﺪ و ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﭘﺎك ﮔﺸﺘﻪ و ﺗﻼش و ﻛﻮﺷﺶ وي ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رﺿـﺎي ﺧﺪاوﻧـﺪ و اﺟـﺮ اﺧﺮوي او ﺑـﻮد .ﻋـﻼوه ﺑـﺮ اﻳـﻦ ،آﻧﺤﻀـﺮت ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴـﻪ و ﺳـﻠﻢ در ﺗﻤـﺎم ﻛـﺮدار و ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﺶ ،ﻫﻤﻮاره در اﻧﺪﻳﺸﻪ ي ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺗﻘﻮاي او ﺑﻮد. ) ﻟﻄﻔــﺎً از ﺳــﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/muhammadﺑــﺮاي ﺑﺪﺳــﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ دﻳﺪن ﻛﻨﻴﺪ(. ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮔﺴﺘﺮش دﻳﻦ اﺳﻼم ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد؟
دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ اﺳـﻼم اﻧﺴـﺎن را ﺑـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﻔﻜﺮ و ﺗﺤﻘﻴـﻖ اﻣـﺮ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ .در ﻋﺮض ﮔﺬﺷـﺖ اﻧـﺪك ﺳـﺎﻟﻲ از ﮔﺴـﺘﺮش دﻳﻦ اﺳﻼم ،ﺗﻤﺪن ﻫﺎ و داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﺑﺰرﮔـﻲ ﺳﺮﺑﺮآوردﻧﺪ .ﺗﻠﻔﻴﻖ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫـﺎي ﺷـﺮق ﺑـﺎ ﻏﺮب و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻧﻮ ﺑﺎ اﻓﻜـﺎر ﻗـﺪﻳﻤﻲ، ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻋﻈﻴﻤﻲ را در ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ،رﻳﺎﺿﻴﺎت ،ﻓﻴﺰﻳﻚ ،ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ ،ﻣﻌﻤﺎري ،و ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﻤـﻮد .ﺑﺴـﻴﺎري از ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺟﺒﺮ ،اﻋﺪاد ﻋﺮﺑﻲ و ﻣﻔﻬـﻮم ﺻﻔﺮ )ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻠﻢ رﻳﺎﺿﻴﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ( ،از دﻧﻴﺎي اﺳﻼم ﺑﻪ اروﭘﺎي ﻗﺮون وﺳﻄﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ. اﺳﻄﺮﻻب :ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده و ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ دوران ﻣﺪرن ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ي ﻏﺮب ﺑﻮده اﺳﺖ.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
77
ﻓﻴﺰﻳﻜﺪاﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه اي ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﻲ داﺷﺘﻪ و اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ زﻳﺎدي را اﺧﺘﺮاع ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ را در اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ.
اﺑﺰارآﻻت ﭘﻴﭽﻴﺪه اي ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺳﻔﺮﻫﺎ و اﻛﺘﺸـﺎﻓﺎت درﻳـﺎﻳﻲ ،از ﺟﻤﻠـﻪ اﺳـﻄﺮﻻب و ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي دﻗﻴﻖ درﻳﺎﻧﻮردي ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺧﺘﺮاع ﺷﺪﻧﺪ. ﻋﻘﻴﺪه ي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن درﺑﺎره ي ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﺑﺰرگ داﺷﺘﻪ و ارج ﻣﻲ ﻧﻬﻨﺪ .آن ﻫﺎ اﻳﺸﺎن را ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرگ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﺸﺮ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ .ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺗﻮﻟـﺪ وي از ﺑﺎﻛﺮه را ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﻤﻮده ،و ﺳﻮره اي از ﻗﺮآن ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺮﻳﻢ اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ .ﻗـﺮآن ﻛﺮﻳﻢ در ﻣﻮرد ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪن وي ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ: "]ﻳﺎد ﻛﻦ[ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ]را[ ﻛﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ اى ﻣﺮﻳﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻛﻠﻤﻪاى از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﻣﺴﻴﺢ ﻋﻴﺴﻰﺑﻦﻣﺮﻳﻢ اﺳﺖ ﻣﮋده ﻣﻰدﻫﺪ در ﺣـﺎﻟﻰ ﻛـﻪ ]او[ در دﻧﻴﺎ و آﺧﺮت آﺑﺮوﻣﻨﺪ و از ﻣﻘﺮﺑﺎن ]درﮔﺎه ﺧﺪا[ اﺳﺖ .و در ﮔﻬﻮاره ]ﺑﻪ اﻋﺠـﺎز[ و در
78
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﻣﻴﺎﻧﺴﺎﻟﻰ ]ﺑﻪ وﺣﻰ[ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳـﺪ و از ﺷﺎﻳﺴـﺘﮕﺎن اﺳـﺖ] .ﻣـﺮﻳﻢ[ ﮔﻔـﺖ ﭘﺮوردﮔﺎرا ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮا ﻓﺮزﻧﺪى ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﺑﺸﺮى ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳـﺖ ﻧـﺰده اﺳـﺖ ﮔﻔﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ]ﻛﺎر[ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﺪا ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻣﻰآﻓﺮﻳﻨﺪ ﭼﻮن ﺑﻪ ﻛﺎرى ﻓﺮﻣﺎن دﻫﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ آن ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺑﺎش ﭘﺲ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(47-45 :3 ،
ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ اذن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﺑﻪ دﻧﻴـﺎ آﻣـﺪ ،ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧـﻪ ﻛـﻪ آدم ﺑﺪون وﺟﻮد ﭘﺪر ﺧﻠﻖ ﺷﺪ .ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "در واﻗﻊ ﻣﺜﻞ ﻋﻴﺴﻰ ﻧﺰد ﺧﺪا ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺜﻞ ]ﺧﻠﻘﺖ[ آدم اﺳﺖ ]ﻛﻪ[ او را از ﺧﺎك آﻓﺮﻳﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﺪو ﮔﻔﺖ ﺑﺎش ﭘﺲ وﺟﻮد ﻳﺎﻓﺖ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(3:59 ،
اﻳﺸﺎن در دوره ي ﻧﺒﻮت ،ﻣﻌﺠﺰات ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪ .ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌـﺎل در اﻳـﻦ ﺑﺎره از زﺑﺎن ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﺴﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: " و ]او را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان[ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮى ﺑﻪ ﺳﻮى ﺑﻨﻰ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ]ﻣﻰﻓﺮﺳـﺘﺪ ﻛـﻪ او ﺑـﻪ آﻧـﺎن ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ[ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻦ از ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺮوردﮔﺎرﺗﺎن ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻣﻌﺠﺰهاى آوردهام ﻣﻦ از ﮔﻞ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ]ﭼﻴﺰى[ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﺮﻧﺪه ﻣﻰﺳﺎزم آﻧﮕﺎه در آن ﻣﻰدﻣـﻢ ﭘـﺲ ﺑـﻪ اذن ﺧـﺪا ﭘﺮﻧﺪهاى ﻣﻰ ﺷﻮد و ﺑﻪ اذن ﺧﺪا ﻧﺎﺑﻴﻨﺎى ﻣﺎدرزاد و ﭘﻴﺲ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻰﺑﺨﺸﻢ و ﻣﺮدﮔﺎن را زﻧﺪه ﻣﻰﮔﺮداﻧﻢ و ﺷﻤﺎ را از آﻧﭽﻪ ﻣﻰﺧﻮرﻳﺪ و در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﺘﺎن ذﺧﻴﺮه ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ ﺧﺒﺮ ﻣﻰدﻫﻢ ) "...ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(3:49 ،
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺼﻠﻮب ﻧﺸﺪ .دﺷﻤﻨﺎن ﻧﻘﺸﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ وي را ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﺑﻜﺸﻨﺪ ،وﻟﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل وي را از ﺷﺮ آﻧﺎن ﻣﺤﻔﻮظ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ آﺳـﻤﺎن و ﻧﺰد ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﻛﺸﻴﺪ .ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﺷﺒﺎﻫﺖ داﺷﺖ ،اﺷﺘﺒﺎﻫﺎً ﺑـﻪ ﺟـﺎي وي ﺑـﻪ دار آوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ ،و دﺷﻤﻨﺎن ﮔﻤﺎن ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ او ﻫﻤـﺎن ﻋﻴﺴـﻲ ﻣﺴـﻴﺢ اﺳـﺖ .ﺧﺪاوﻧـﺪ ﭼﻨـﻴﻦ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
79
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
" و ﮔﻔﺘﻪ اﻳﺸﺎن ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﺴﻴﺢ ﻋﻴﺴﻰ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا را ﻛﺸﺘﻴﻢ و ﺣـﺎل آﻧﻜـﻪ آﻧﺎن او را ﻧﻜﺸﺘﻨﺪ و ﻣﺼﻠﻮﺑﺶ ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﻟﻴﻜﻦ اﻣﺮ ﺑﺮ آﻧﺎن ﻣﺸﺘﺒﻪ ﺷـﺪ ) " ...ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ، (4:157
ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ و ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام ﺑﺮاي ﺑﺎورﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ي اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﭘﻴﺸﻴﻦ ،ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺗﺠﺪﻳﺪ و ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳـﻦ ﭘﻴﻤﺎن آﻣﺪه اﻧﺪ. )ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻘﻴﺪه دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪﺳﻲ را ﺑﺮ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﺎزل ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ اﻧﺠﻴﻞ ﻧﺎم دارد ،ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي آن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻫﻨﻮز در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻣﻮزه ﻫﺎي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺎﺷﺪ .وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪﺳﻲ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن وﺟﻮد دارد ﺑﺎور دارﻧﺪ ،ﭼﺮاﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻣﺘﻦ ﻣﻘﺪﺳﻲ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺎزل ﮔﺮدﻳﺪه ﺑﻮد ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ آن ﻫﺎ دﭼﺎر اﻧﺤﺮاف ،دﺳﺘﻜﺎري و ﻛﺎﺳﺘﻲ و اﻓﺰوﻧﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ .اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺣﺘﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس
)Standard Version
(Revisedﻧﻴﺰ اذﻋﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻛﻤﻴﺘﻪ ي
ﻣﺬﻛﻮر ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻲ و دو ﻋﺎﻟﻢ دﻳﻨﻲ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻣﺸﺎوره ي ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺸﺎوره ي ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮه ﻛﺎر ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ(. )ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺑﺎره ي ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در دﻳﻦ اﺳﻼم از ﺳﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/jesusدﻳﺪن ﻛﻨﻴﺪ(.
ﻣﺴﺠﺪ اﻻﻗﺼﻲ :ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس
80
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
اﺳﻼم درﺑﺎره ي ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ؟
اﺳﻼم دﻳﻦ رﺣﻤﺖ و ﺷﻔﻘﺖ اﺳﺖ ،و ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺟﺎﻳﻲ در آن ﻧﺪارد .ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎرﻳﺘﻌـﺎﻟﻲ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "]اﻣﺎ[ ﺧﺪا ﺷﻤﺎ را از ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ در ]ﻛﺎر[ دﻳﻦ ﺑـﺎ ﺷـﻤﺎ ﻧﺠﻨﮕﻴـﺪه و ﺷـﻤﺎ را از دﻳﺎرﺗﺎن ﺑﻴﺮون ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ ﺑﺎز ﻧﻤﻰدارد ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﺎن ﻧﻴﻜﻰ ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﻋﺪاﻟﺖ ورزﻳﺪ زﻳﺮا ﺧﺪا دادﮔﺮان را دوﺳﺖ ﻣﻰدارد) " .ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(8:60 ،
ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻟﺸﮕﺮﻳﺎن را از ﻛﺸﺘﻦ زﻧﺎن و ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﻣﻨﻊ ﻣﻲ ﻛـﺮد.
)ﺻـﺤﻴﺢ
ﻣﺴﻠﻢ ،1744# ،ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(3015# ،
و ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﻮد: } ...ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻧﻜﻨﻴﺪ ،ﺗﻌﺪي ﻧﻜﻨﻴﺪ ،ﻧـﻮزادان را ﻧﻜﺸـﻴﺪ{.
)ﺻـﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ ،1731# ،ﺗﺮﻣـﺬي،
(1408#
و ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮد: }ﻫﺮﻛﺲ ،ﻓﺮدي ر ا ﺑﻜﺸﺪ ﻛﻪ در ﭘﻴﻤﺎن ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳﺖ ،ﺑـﻮي ﺑﻬﺸـﺖ را ﻫـﻢ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺷﻨﻴﺪ ،ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﺑﻮي ﺑﻬﺸﺖ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ي ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﻪ ﻣﺸﺎم ﻣـﻲ رﺳـﺪ{. )ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري ،3166# ،اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ(2686# ،
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ آن ﻫﺎ را از ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛـﺮدن ﻣﻨـﻊ ﻣـﻲ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ. )اﺑﻮداود(2675# ،
آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ در ﺟﺎﻳﻲ ﻗﺘﻞ را در زﻣﺮه ي ﻋﻨﻮان دوﻣـﻴﻦ ﻣـﻮرد از ﮔﻨﺎﻫﺎن ﻛﺒﻴﺮه ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻮده و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﺎب اﻳﻦ ﻛﺎر در روز ﻗﻴﺎﻣـﺖ ﻫﺸـﺪار دادﻧـﺪ.
}ﺟﺰو اوﻟﻴﻦ ﻣﻮاردي ﻛﻪ درﺑﺎره ي ﻣﺮدم در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ داوري ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ،رﻳﺨـﺘﻦ ﺧﻮن دﻳﮕﺮان اﺳﺖ) {.ﻛﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻛﺸﺘﻦ و زﺧﻤﻲ ﻧﻤﻮدن ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ
اﺳﺖ( )ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨـﺎري،
،6871#ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ) (88# ،ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،1678# ،ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(6533# ،
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ و ﻋﻄﻮﻓﺖ ﺑﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﻴﺰ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺷﺪه و از اذﻳﺖ ﻛﺮدن آن ﻫـﺎ ﺑﺮﺣﺬر داﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ .رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ در ﺟﺎﻳﻲ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ:
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
81
}زﻧﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺣﺒﺲ ﻧﻤﻮدن ﻳﻚ ﮔﺮﺑﻪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺟﺎن دادن آن ﻋﻘﺎب ﻣﻲ ﺷﺪ .ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر او ﺑﻪ آﺗﺶ دوزخ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ .ﭼﺮاﻛﻪ او آن را ﻣﺤﺒﻮس ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ آن ﮔﺮﺑـﻪ آب و ﻏﺬا ﻧﻤﻲ داد و آن را رﻫﺎ ﻧﻤﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮردن ﺣﺸﺮات روي زﻣﻴﻦ ﺑﭙﺮدازد{. )ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،2422# ،ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(2365# ،
آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ درﺑﺎره ي ﻣﺮدي ﺗﻌﺮﻳﻔﻒ ﻣﻲ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺳـﮕﻲ ﺑﺴـﻴﺎر ﺗﺸﻨﻪ را ﺳﻴﺮاب ﻛﺮد ،و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر ﮔﻨﺎﻫﺎن وي را ﺑﺨﺸﻴﺪ .از رﺳـﻮل ﺧـﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻴﻜـﻲ ﺑـﻪ ﺣﻴﻮاﻧـﺎت ﻫـﻢ ﭘـﺎداش ﺧـﻮاﻫﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ؟ اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ} :اﻳﻦ ﭘﺎداش ﺑﺮاي ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻫﺮ ﺣﻴﻮان ﻳﺎ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺖ{. )ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،2244# ،ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(2466# ،
ﺑﻪ ﻋﻼوه زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﺎن ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮردن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ،ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻣﺮ ﺷـﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ روﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﺮس و ﻋﺬاب ﺑﺎﺷﺪ اﻧﺠـﺎم دﻫﻨـﺪ. ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: }وﻗﺘﻲ ﺣﻴﻮاﻧﻲ را ذﺑﺢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ،اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ اﻧﺠﺎم دﻫﻴـﺪ .ﺑﺎﻳـﺪ ﭼﺎﻗﻮﻳﺘﺎن را ﺗﻴﺰ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ زﺟﺮ آن ﺣﻴﻮان را ﻛﻢ ﺗﺮ ﻛـﺮده ﺑﺎﺷـﻴﺪ{.
)ﺻـﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ،1955# ،
ﺗﺮﻣﺬي(1409# ،
در ﭘﺮﺗﻮ ﻣﻮارد ذﻛﺮ ﺷﺪه و دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻮن اﺳﻼﻣﻲ ،ﻋﻤـﻞ اﻓﻜﻨـﺪن ﺗـﺮس و وﺣﺸـﺖ در ﻗﻠﺐ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﻲ دﻓﺎع ،اﻧﻬﺪام ﻳﻜﺒﺎره ي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ و اﻣـﻮال ﻣـﺮدم ،ﺑﻤـﺐ ﮔـﺬاري و ﻣﻌﻴﻮب ﻧﻤﻮدن ﻣﺮدان و زﻧﺎن و ﻛﻮدﻛﺎن ،ﻫﻤﮕﻲ اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫـﺎ از ﻧﻈـﺮ اﺳـﻼم و ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﻔﺮت اﻧﮕﻴﺰ و ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﻴﺮو دﻳﻦ ﺻﻠﺢ ،ﻣﻮدت ،و ﺑﺨﺸﻨﺪﮔﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و اﻛﺜﺮﻳﺖ آن ﻫﺎ ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ وﻗﺎﻳﻊ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺎري ﻛﻪ ﻋﺪه اي از ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑـﺪان روي آورده اﻧﺪ ،ﻧﺪارﻧﺪ .ﺷﺨﺺ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻳﻦ اﻋﻤﺎل ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﺷﻮد ،ﮔﻨﺎه ﻛﺎر ﺑﻮده و ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ را ﻧﻘﺾ ﻛﺮده اﺳﺖ.
82
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﻋﺪاﻟﺖ در دﻳﻦ اﺳﻼم
اﺳﻼم ﺣﻘﻮق ﺑﺴﻴﺎري را ﺑﺮاي ﺗﻚ ﺗﻚ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .در ﭘـﺎﻳﻴﻦ ،ﺷـﻤﺎري از اﻳﻦ ﺣﻘﻮق ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ دﻳﻦ اﺳﻼم ذﻛﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ. زﻧﺪﮔﻲ و داراﻳﻲ ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺟﻮاﻣﻊ اﺳﻼﻣﻲ ﭼﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎن و ﭼـﻪ ﻏﻴـﺮ ﻣﺴـﻠﻤﺎن، ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﺳﻼم از آﺑﺮوي آﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ آورد .ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ،در اﺳـﻼم ﺗﻮﻫﻴﻦ و ﻣﺴﺨﺮه ﻧﻤﻮدن دﻳﮕﺮان ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ .ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: }ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺧﻮن ،ﻣﺎل و آﺑﺮوي ﺷﻤﺎ ﺣﺮام )ﻣﺼﻮن( اﺳﺖ{.
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ،1739# ،
ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ(2037# ،
ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ در اﺳﻼم ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺮاي آﻧﻜـﻪ ﻗـﺮآن درﻣـﻮرد ﺑﺮاﺑـﺮي اﺑﻨـﺎء ﺑﺸـﺮ اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "اى ﻣﺮدم ﻣﺎ ﺷﻤﺎ را از ﻣﺮد و زﻧﻰ آﻓﺮﻳﺪﻳﻢ و ﺷﻤﺎ را ﻣﻠﺖ ﻣﻠـﺖ و ﻗﺒﻴﻠـﻪ ﻗﺒﻴﻠـﻪ ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﻴﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ارﺟﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷـﻤﺎ ﻧﺰد ﺧﺪا ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﺑﻰﺗﺮدﻳﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ داﻧﺎى آﮔـﺎه اﺳـﺖ " )ﻗـﺮآن ﻛـﺮﻳﻢ، (49:13
اﺳﻼم ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ و ﻳﺎ ﻣﻠﻴﺖ ﮔﺮاﻳﻲ را رد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ زﻳـﺮا ﺑﺎﻋــﺚ ﻃﺮﻓــﺪاري از ﻗــﺪرت و ﺛﺮوت و ﻳﺎ ﻗﻮم ﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻲ ﺷـﻮد. ﺧﺪاوﻧﺪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ را ﺑﺮاﺑﺮ آﻓﺮﻳﺪه اﺳـﺖ ﻓـﺮق ﺑـﻴﻦ ﻫـﺮ ﻓـﺮدي ﺑـﺎ دﻳﮕﺮي ﺑﺮاﺳـﺎس ﺗﻘـﻮا و اﻳﻤـﺎن ﺳﻨﺠﻴﺪه ﻣﻲ ﺷـﻮد .ﭘﻴـﺎﻣﺒﺮ ﺻـﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
83
}اي ﻣﺮدم! ﺧﺪاي ﺷﻤﺎ ﻳﻜﻲ اﺳﺖ و ﺟﺪ ﺷﻤﺎ )آدم( ﻳﻜﻲ اﺳﺖ .ﻳﻚ ﻋـﺮب ﺑـﺮ ﻳﻚ ﻏﻴﺮ ﻋﺮب ﻫﻴﭻ ﺑﺮﺗﺮي ﻧﺪارد و ﻳﻚ ﻏﻴﺮﻋﺮب ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻳﻚ ﻋﺮب ﺑﺮﺗﺮي ﻧﺪارد ،ﻳـﻚ ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺖ ﺑﺮﺗﺮ از ﻳﻚ ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺖ ﻧﺒﻮده و ﻳﻚ ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺖ ﻧﻴﺰ از ﻳﻚ ﺳﺮﺧﭙﻮﺳـﺖ
ﻧﻴﺴﺖ ،ﻣﮕﺮ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ي ﺗﻘﻮا) {.ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،1955# ،ﺗﺮﻣﺬي) (1409# ،ﻛﺴـﻲ ﻛـﻪ ﺗﻘـﻮا دارد، ﻣﺆﻣﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮔﻨﺎه دوري ﻛﺮده و ﺗﻤﺎم ﻧﻴﻜﻲ ﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮده را ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻲ آورد و از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺮﺳﻴﺪه و او را دوﺳﺖ ﻣﻲ دارد(. ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﻋﻤﺪه ي ﻣﺒﺘﻼﺑﻪ ﺑﺸﺮ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ اﺳﺖ .دﻧﻴﺎي ﭘﻴﺸـﺮﻓﺘﻪ ي ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻛﺮه ي ﻣﺎه ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ وﻟﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﻔﺮت و ﺟﻨـﮓ ﺑـﻴﻦ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﺪ. از ﻫﻤﺎن دوران ﺣﻴﺎت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ،دﻳﻦ اﺳﻼم داراي ﻣﺜـﺎل آﺷـﻜﺎري ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ در اﺧﺘﻴﺎر دارد .ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﺎﻻﻧﻪ ي ﺣـﺞ در ﻣﻜـﻪ ،ﻧﺸـﺎﻧﻪ ي ﺑﺮادري واﻗﻌﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻴﺎن ﺗﻤﺎم ﻧﮋادﻫﺎ و ﻣﻠﻴﺖ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﮔﺬارد ،ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺪود دوﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ از ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ي ﻣﻜﺮﻣﻪ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﺗـﺎ اﻳـﻦ ﻣﺮاﺳـﻢ را ﺑﺠـﺎ آورﻧـﺪ. اﺳﻼم دﻳﻦ ﻋﺪاﻟﺖ اﺳﺖ .ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "ﺧﺪا ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻰدﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﭙﺮدهﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن آن ﻫﺎ رد ﻛﻨﻴـﺪ و ﭼـﻮن ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم داورى ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ داورى ﻛﻨﻴﺪ ) "...ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(4:58 ،
و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: " ...و ﻋﺪاﻟﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا دادﮔﺮان را دوﺳﺖ ﻣﻰدارد) ".ﻗﺮآن(49:9 ،
ﺣﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ در راﺑﻂ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از آن ﻫﺎ ﺗﻨﻔﺮ دارﻳﻢ ،ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ رﻓﺘﺎر ﻛﻨـﻴﻢ ،ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎرﻳﺘﻌﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ دﺷﻤﻨﻰ ﮔﺮوﻫﻰ ﺷﻤﺎ را ﺑﺮ آن دارد ﻛﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻋﺪاﻟﺖ ﻛﻨﻴـﺪ ﻛﻪ آن ﺑﻪ ﺗﻘﻮا ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ اﺳﺖ) "...ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ(5:8 ،
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
84 ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
}اي ﻣﺮدم ،از ﻇﻠﻢ ﺑﺮﺣﺬر ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻇﻠﻢ در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد{. )ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،2447# ،ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(5798# ،
ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺣﻖ ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،در روز ﻗﻴﺎﻣـﺖ ﺑـﻪ آن دﺳـﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ؛ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: }در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ،ﺣﻖ و ﺣﻘﻮق ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎﻧﺸﺎن ﻣﺴﺘﺮد ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ )و ﺗﻘﺼﻴﺮﻫﺎ ﺟﺒﺮان ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮدﻳﺪ({...
)ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ،2582# ،ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ(7163# ،
ﺟﺎﻳﮕﺎه زن در اﺳﻼم
دﻳﻦ اﺳﻼم زن را ،ﭼﻪ ﻣﺠﺮد ﭼﻪ ﻣﺘﺄﻫﻞ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻘﻮق ﻓﺮدي؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻖ ﺗﻤﻠـﻚ و ﺑﺨﺸـﻴﺪن داراﻳـﻲ ﺷﺨﺼـﻲ و ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ ،ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ )ﺧـﻮاه ﭘﺪر و ﻳﺎ ﻫﻤﺴﺮ ﻳﺎ ﻛﺲ دﻳﮕـﺮي( ،ﻣـﻲ داﻧـﺪ. ﻳﻚ زن ﺣﻖ ﺧﺮﻳـﺪ و ﻓـﺮوش ،ﺑﺨﺸـﻴﺪن ﻳـﺎ ﺻﺪﻗﻪ دادن و ﺧـﺮج ﻧﻤـﻮدن داراﺋـﻲ اش ﺑـﻪ ﺷﻴﻮه اي ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﺧﻮاﻫـﺪ را دارد .ﻛـﺎﺑﻴﻦ ﻋﺮوس از ﻃﺮف داﻣـﺎد ﺑـﻪ ﻋـﺮوس داده ﻣـﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ي ﺧـﻮﻳﺶ ﺑﺮﺳـﺎﻧﺪ ،و ﻋـﺮوس ﺑﻌـﺪ از ازدواج ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﺑـﻪ ﺟـﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺷﻮﻫﺮ ،ﻧﺎم ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ ﺧﻮد را دارد. اﺳﻼم ﺷﻮﻫﺮ را ﺑﻪ داﺷﺘﻦ رﻓﺘﺎر ﺧﻮب ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺣﻀـﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: }ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎ ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻨﺘﺎن ﺑﺎ زﻧﺎن ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺖ{.
)اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ ،1978# ،ﺗﺮﻣﺬي(3895# ،
ﻣﺎدران در دﻳﻦ اﺳﻼم از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺴﻴﺎر ارزﺷﻤﻨﺪي ﺑﺮﺧﻮردار ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ .دﻳـﻦ ﻣﺒـﻴﻦ اﺳﻼم ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺑﺎ آﻧﺎن اﻣﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
85
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﻣﺮدي ﻧﺰد رﺳﻮل ﺧﺪا آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ" :ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! ﭼﻪ ﻛﺴـﻲ ﺷﺎﻳﺴـﺘﻪ ﺗـﺮﻳﻦ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻫﻤﺪم اﺳﺖ؟" ﻓﺮﻣﻮد} :ﻣﺎدرت {.آن ﻣﺮد ﭘﺮﺳﻴﺪ" :ﺳﭙﺲ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ؟" رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮد} :ﺳﭙﺲ ﻣﺎدرت {.آن ﻣﺮد ﺑﺎز ﭘﺮﺳـﻴﺪ" :ﺑﻌـﺪ ﭼـﻪ ﻛﺴﻲ؟" آﻧﺤﻀﺮت ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮد} :آﻧﮕﺎه ﭘـﺪرت{.
)ﺻـﺤﻴﺢ ﻣﺴـﻠﻢ،2548# ،
ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري(5971# ،
)ﻟﻄﻔﺎً ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ درﻣﻮرد زﻧﺎن از ﺳﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/womenدﻳﺪن
ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ(. ﺧﺎﻧﻮاده در اﺳﻼم
ﺧﺎﻧﻮاده ،ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ ي اﺳﺎﺳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ي ﺑﺸﺮي اﺳﺖ ،ﻫﻢ اﻛﻨﻮن از ﮔﺴﺴـﺘﻪ اﺳـﺖ .ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ در اﺳﻼم ﺣﻘﻮق زن ،ﺷﻮﻫﺮ ،ﺑﭽﻪ ﻫﺎ و ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان را ﺗﻮازن و ﺗﻌﺎدل ﺷﺎﻳﺴـﺘﻪ اي ﺑﺨﺸﻴﺪه اﺳﺖ .اﺳﻼم رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻮاﺿﻌﺎﻧﻪ ،ﺳﺨﺎوت و ﻣﺤﺒﺖ را در ﻳﻚ ﭼﻬـﺎرﭼﻮب ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎن ﺗﻘﻮﻳﺖ و اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻲ ﺑﺨﺸـﺪ .اﻣﻨﻴـﺖ و آراﻣـﺶ ﻣﺤﺼـﻮل وﺟـﻮد ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﺑﺎﺛﺒﺎت ﺑﺴﻴﺎر ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،و ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻣﻌﻨﻮي اﻋﻀـﺎي آن ﺿـﺮوري اﺳﺖ .ﻳﻚ ﻧﻈﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﻣﺮﺗﺐ از ﺑﻮدن ﺧﺎﻧﻮاده ﻫـﺎي ﭘﻴﻮﺳـﺘﻪ و ﻣﻨﺴـﺠﻢ و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ در آن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. رﻓﺘﺎر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﺎن
در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ،ﺑﻪ ﻧﺪرت ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻪ ي ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧـﻮرد .ﺑـﻪ دوش ﻛﺸﻴﺪن ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﺎر ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﭘﺪر ﻳﺎ ﻣﺎدر ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ در ﺳﺨﺖ ﺗـﺮﻳﻦ دوره ي زﻧـﺪﮔﻲ آن ﻫﺎ ،اﻓﺘﺨﺎر ،ﺑﺮﻛﺖ و ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻌﻨﻮي اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آﻳﺪ. در اﺳﻼم ،ﺗﻨﻬﺎ دﻋﺎ ﻛﺮدن ﺑﺮاي واﻟﺪﻳﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ دﻟﺴﻮزي ﺑـﻲ ﺣـﺪ و ﺣﺼﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﺎن از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ ،و زﻣﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﺎورﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﻲ ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮدﻳﻢ ،آن ﻫﺎ ﻣـﺎ را ﺑـﺮ ﺧـﻮﻳﺶ ﺗـﺮﺟﻴﺢ ﻣـﻲ دادﻧـﺪ .ﻣﺎدرﻫـﺎ از اﺣﺘـﺮام وﻳـﮋه اي
86
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ .وﻗﺘﻲ ﻛﻪ واﻟﺪﻳﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭘﺎ ﺑﻪ ﺳـﻦ ﭘﻴـﺮي ﻣـﻲ ﮔﺬارﻧـﺪ ،ﺑـﺎ ﻋﻄﻮﻓـﺖ، ﺷﻔﻘﺖ و ﺗﻮاﺿﻊ ﺑﺎ آﻧﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲ ﺷﻮد. در دﻳﻦ اﺳﻼم ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز در ﺟﺎﻳﮕﺎه دوم ﻗﺮار دارد ،واﻟـﺪﻳﻦ ﺣـﻖ دارﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺘﻈﺎري را از ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﻇﻬﺎر ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﺎراﺣﺘﻲ و رﻧﺠﺸﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ واﻟﺪﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﻴﺮي ﺳﺨﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ،ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ داﻧﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: "و ﭘﺮوردﮔﺎر ﺗﻮ ﻣﻘﺮر ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺰ او را ﻣﭙﺮﺳﺘﻴﺪ و ﺑﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ]ﺧﻮد[ اﺣﺴﺎن ﻛﻨﻴﺪ اﮔﺮ ﻳﻜﻰ از آن دو ﻳﺎ ﻫﺮ دو در ﻛﻨﺎر ﺗﻮ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﻰ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ]ﺣﺘـﻰ[ اوف ﻣﮕﻮ و ﺑﻪ آﻧﺎن ﭘﺮﺧﺎش ﻣﻜﻦ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺳﺨﻨﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﮕﻮى .و از ﺳـﺮ ﻣﻬﺮﺑـﺎﻧﻰ ﺑﺎل ﻓﺮوﺗﻨﻰ ﺑﺮ آﻧﺎن ﺑﮕﺴﺘﺮ و ﺑﮕﻮ ﭘﺮوردﮔﺎرا آن دو را رﺣﻤﺖ ﻛـﻦ ﭼﻨﺎﻧﻜـﻪ ﻣـﺮا در ﺧﺮدى ﭘﺮوردﻧﺪ) ".ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ (24-23 :17 ﭘﻨﺞ رﻛﻦ دﻳﻦ اﺳﻼم ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟
ﭘﻨﺞ رﻛﻦ اﺳﺎﺳﻲ دﻳﻦ اﺳﻼم ﭼﻬﺎرﭼﻮب زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آﻳﻨﺪ .اﻳﻦ ارﻛـﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻴﺎن ﺷﻬﺎدﺗﻴﻦ ،ﻧﻤﺎز ،زﻛﺎت ،روزه ي ﻣﺎه رﻣﻀﺎن و زﻳﺎرت ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻳﻜﺒﺎر در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ دارد ،ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
(1ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﻪ اﻳﻤﺎن ﺷﻬﺎدت ﻳﺎ ﮔﻮاﻫﻲ اﻳﻤﺎن ،ﺑﻴﺎن ﻣﺼﻤﻢ" :ﻻ اﻟﻪ إﻻ اﷲ ،ﻣﺤﻤﺪ رﺳﻮل اﷲ" ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .اﻳـﻦ ﻋﺒﺎرت ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ" :ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮد ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از اﷲ وﺟﻮد ﻧﺪارد ،وﻣﺤﻤﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎده و ﭘﻴﺎم آور او ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ".ﻗﺴﻤﺖ اول" :ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮد ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از اﷲ وﺟﻮد ﻧـﺪارد" ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ :ﻛﺴﻲ ﺣﻖ ﻧﺪارد ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺟﺰ "اﷲ" ﻳﮕﺎﻧـﻪ را ﺑﭙﺮﺳـﺘﻴﻢ ،و اﻳﻨﻜـﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺮﻳﻚ و ﭘﺴﺮي ﻧﺪارد .اﻳﻦ ﺗﺼﺪﻳﻖ اﻳﻤﺎﻧﻲ ،ﺷﻬﺎدﺗﻴﻦ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣـﻲ ﺷـﻮد ،ﻋﺒـﺎرت
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
87
ﺳﺎده اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺑﺎ ﻋﻘﻴﺪه اي ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺮ زﺑﺎن ﺑﻴﺎورﻧـﺪ .ﺗﺼـﺪﻳﻖ ﺑﻪ اﻳﻤﺎن ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ رﻛﻦ دﻳﻦ اﺳﻼم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
(2ﻧﻤﺎز ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روزي ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻧﻤﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ .ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﺮ ﻧﻤﺎز ﺑﻴﺶ ﺗـﺮ از ﭘـﻨﺞ دﻗﻴﻘـﻪ ﺑـﻪ ﻃﻮل ﻧﻤﻲ اﻧﺠﺎﻣﺪ .ﻧﻤﺎز در اﺳﻼم ارﺗﺒﺎط ﻣﺴـﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑـﻴﻦ ﺑﻨـﺪه و ﭘﺮوردﮔـﺎرش اﺳـﺖ .در اﺳﻼم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻫﻴﭻ واﺳﻄﻪ اي ﻣﻴﺎن ﺑﻨﺪه و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻧﻴﺴﺖ. ﻳﻮاﺳﻄﻪ ي ﻧﻤﺎز ،ﺷﺨﺺ در درون ﺧﻮد اﺣﺴﺎس ﺷﺎدي ،آراﻣﺶ و راﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺰ از وي راﺿﻲ و ﺧﻮﺷﻨﻮد ﻣﻲ ﮔﺮدد .ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻣـﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ} :اي ﺑﻼل) ،ﻣﺮدم را( ﺑﺎﻧﮓ اذان ﺳﺮده ،ﺑﮕﺬار ﺗﺴﻠﻲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ{.
)اﺑـﻮداود ،4985# ،ﻣﺴـﻨﺪ
اﺣﻤﺪ(22578# ،
ﺑﻼل ﻳﻜﻲ از ﻳﺎران ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻬﺪه دار ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪن ﻣـﺮدم ﺑـﻪ ﺳﻮي ﻧﻤﺎز ﺑﻮد. ﻧﻤﺎزﻫﺎ در ﭘﻨﺞ ﻧﻮﺑﺖ ﺳﭙﻴﺪه دم ،ﻇﻬﺮ ،ﻋﺼﺮ ،ﻣﻐﺮب ،و ﻋﺸﺎء ﺑﻪ ﺟﺎ آورده ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ. ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻤﺎزﻫﺎﻳﺶ را ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً در ﻫـﺮ ﺟـﺎﻳﻲ ادا ﻧﻤﺎﻳـﺪ؛ در ﻛﺸـﺘﺰار ،ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪ، داﻧﺸﮕﺎه... )ﻟﻄﻔﺎً ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ درﻣﻮرد ﻧﻤﺎز از ﺳﺎﻳﺖ www.islam-guide.com/womenدﻳﺪن ﻧﻤﻮده ﻳﺎ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ) A Guide to Prayer in Islamراﻫﻨﻤﺎي ﻧﻤﺎز در اﺳﻼم( ﻧﻮﺷﺘﻪ ي ام .اي .ﻛﻲ. ﺻﺎﺣﺐ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ .ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻳﻚ ﺟﻠﺪ از ﻛﺘﺎب ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻲ وﺑﺴﺎﻳﺖ ﻓﻮق ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ(.
(3ﭘﺮداﺧﺖ زﻛﺎت ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ازآن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎل و ﺛﺮوت اﻣﺎﻧﺘﻲ در دﺳﺖ اﻧﺴﺎن اﺳـﺖ. ﻣﻌﻨﻲ اﺻﻠﻲ ﻛﻠﻤﻪ ي "زﻛﺎت" ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ "ﺗﻄﻬﻴﺮ" و ﻧﻴـﺰ "رﺷـﺪ و اﻓـﺰاﻳﺶ" ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ. ﭘﺮداﺧﺖ زﻛﺎت ،ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ دادن درﺻﺪ ﻣﻌﻴﻨﻲ از داراﻳﻲ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
88
درﺻﺪي ﻛﻪ از ﻃﻼ ،ﻧﻘﺮه و ﭘﻮل ﻧﻘﺪي ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺪود ﻫﺸـﺘﺎد و ﭘـﻨﺞ ﮔـﺮم ﻃـﻼ ،در ﻃﻮل ﻧﺼﻒ ﻳﻚ ﺳـﺎل ﻗﻤـﺮي ،دو و ﻧـﻴﻢ درﺻـﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. داراﻳﻲ ﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻗﺴـﻤﺖ ﻛﻤـﻲ از آن ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪان ﺗﺼﻔﻴﻪ و ﭘﺎك ﻣـﻲ ﺷـﻮد ،و ﺷـﺒﻴﻪ ﻫﺮس درﺧﺘﺎن ،اﻳﻦ ﺑﺮﻳﺪن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﺎدل و ﺟﻮاﻧﻪي ﺗﺎزه ي ﺛﺮوت و داراﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﻫﺮﺷﺨﺺ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ،ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ اﻧـﺪازه ﻛـﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارد ﺻﺪﻗﻪ و ﺧﻴﺮات ﺑﺪﻫﺪ.
(4روزه ي ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ در ﻣﺎه ﻣﺒﺎرك رﻣﻀﺎن )ﻧﻬﻤﻴﻦ ﻣﺎه ﺗﻘﻮﻳﻢ اﺳﻼﻣﻲ ﻗﻤﺮي( ،ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ﺳـﭙﻴﺪه دم ﺗﺎ ﻏﺮوب روزه ﮔﺮﻓﺘﻪ و از ﺧﻮردن ،آﺷﺎﻣﻴﺪن و رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ ﺧﻮدداري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺎ آﻧﻜﻪ روزه ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺟﺴﻢ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، اﺳﺎﺳﺎً ﻫﻤﭽﻮن ﺷﻴﻮه اي ﺑﺮاي ﺗﺰﻛﻴﻪ ي ﻧﻔـﺲ ﺑـﻪ آن ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .وﻗﺘـﻲ ﻛـﻪ ﻓـﺮد از ﺧﻮﺷـﻲ ﻫـﺎي دﻧﻴﻮي ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ،ﺟﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺪردي واﻗﻌﻲ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ ،ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﺣﻴﺎت ﻣﻌﻨـﻮي وي ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد.
(5رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﺣﺞ
89
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
ﺳﻔﺮ زﻳﺎرﺗﻲ ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ )ﺣﺞ ﺑﻴﺖ اﷲ( ﻳﻚ ﺑﺎر در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻟﺤــﺎظ ﺟﺴــﻤﻲ و ﻣﺎﻟﻲ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﺟـﺎ آوردن آن را داﺷـــﺘﻪ ﺑﺎﺷـــــﻨﺪ ،ﻓـــــﺮض ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ .ﻫــﺮ ﺳــﺎل ﺣﺪود دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔـﺮ از ﮔﻮﺷـــﻪ و ﻛﻨـــﺎر ﺟﻬﺎن ﺑﻪ زﻳﺎرت ﻣﻜﻪ ﻣﻲآﻳﻨﺪ. زاﺋﺮان درﺣﺎل اداي ﻧﻤﺎز در ﻣﺴﺠﺪاﻟﺤﺮام .ﻛﻌﺒﻪ )ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﻴﺎه رﻧﮓ ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﺼﻮﻳﺮ( در اﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺮار دارد و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﻧﻤﺎزﻫﺎﻳﺸﺎن رو ﺑﻪ آن ﻣﻲ اﻳﺴﺘﻨﺪ .ﻛﻌﺒﻪ ﻋﺒﺎدﺗﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ و ﭘﺴﺮش ،اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ،دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ آن را ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻨﺪ.
اﮔﺮﭼﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﻜﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺮ از ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ ﻃﺒﻖ ﺗﻘﻮﻳﻢ اﺳـﻼﻣﻲ در دوازدﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎه ﺳﺎل ﻗﻤﺮي ﺑﻪ ﺟﺎ آورده ﻣﻲ ﺷﻮد .زاﺋﺮان ﻣﺮد ﭘﺎرﭼﻪ ي ﺳﻔﻴﺪ ﺳﺎده اي را ﺑﺮ ﺗﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ و ﻫﻤﮕﺎن ﺑﻪ ﺑﻄـﻮر ﺑﺮاﺑـﺮ در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺣﺎﻇﺮ ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻨﺎﺳﻚ ﺣﺞ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻔﺖ ﺑﺎر دور ﻛﻌﺒﻪ ﮔﺸﺘﻦ و ﻫﻔﺖ ﺑﺎر ﺑﻴﻦ ﺻﻔﺎ و ﻣﺮوه ﻛﻮه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮدن ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺎﺟﺮ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن آب اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم داد .ﺳﭙﺲ زاﺋـﺮان ﺑـﺎ ﻫـﻢ در ﻋﺮﻓﻪ )ﻧﺎﺣﻴﻪ اي واﻗﻊ در ﺣﺪود 15ﻣـﺎﻳﻠﻲ ﻣﻜـﻪ( ﺟﻤـﻊ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ و از ﺧﺪاوﻧـﺪ ﺧﻮاﻫـﺎن ﺑﺮآورده ﺷﺪن آرزوﻫﺎﻳﺸﺎن و ﻃﻠﺐ ﻋﻔﻮ و ﺑﺨﺸﺶ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﺻـﺤﻨﻪ اي از روز ﻗﻴﺎﻣﺖ اﺳﺖ.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
90
ﺣﺴﻦ ﺧﺘﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ ﺑﻪ ﻋﻴﺪ ﻗﺮﺑﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎز و دﻋﺎ ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد. ﻋﻴﺪ ﻗﺮﺑﺎن و ﻋﻴﺪ ﻓﻄﺮ ،ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ،ﻫـﺮ دو ﻋﻴـﺪﻫﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ. )ﻟﻄﻔﺎً ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ارﻛﺎن اﺳﻼم ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ
www.islam-guide/pillars
ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(. اﺳﻼم در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه
ﺗﻮﺻﻴﻒ وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻠﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ اﻧﺪﻛﻲ دﺷﻮار اﺳﺖ .ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن آن ﺟـﺎ ﺷـﺎﻣﻞ؛ ﺗﺎزه ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﺎ ،ﻣﻬﺎﺟﺮان،ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ و ﭘﺰﺷــﻜﺎن ﻣــﻲ ﺑﺎﺷــﺪ .اﻳــﻦ ﺟﺎﻣﻌــﻪ ي ﻣﺘﻨــﻮع ﺑﻮاﺳﻄﻪ ي ﻳﻚ دﻳﻦ واﺣﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﻘﻮﻳـﺖ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪي ارﺗﺒﺎط ﻣﻠﻲ ﺗﻌﺪاد زﻳـﺎدي از ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﮔﺮد ﻫﻢ آﻣﺪه اﻧﺪ. ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷـﻤﺎﻟﻲ ﭘـﺎ ﻧﻬﺎدﻧــﺪ .در ﻗــﺮن ﻫﺠــﺪﻫﻢ ﻣــﻴﻼدي ،ﻋــﺪه ي ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ. ﺷﻤﺎر زﻳﺎدي از آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺮﮔﻪ ي اﺳﻼم درآﻣﺪه اﻧﺪ .آن ﻫﺎ از ﻃﺒﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻴﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ :ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان ،ﻓﻘﺮا ،ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮده ﻫﺎ و اﻓـﺮاد ﻓﺎﻗـﺪ ﺗﺤﺼـﻴﻼت .اﻣـﺮوزه، ﺣﺪود ﭘﻨﺞ و ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺴـﻠﻤﺎن در اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه زﻧـﺪﮔﻲ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪThe World ) .
،Almanac and Book of Facts ١٩٩٦ﻓﻤﻴﮕﺘﻲ ،ص(644 . ***
ﻣﻨﺎﺑﻊ Ahrens, C. Donald. ١٩٨٨. Meteorology Today. ٣rd ed. St. Paul: West Publishing Company. Anderson, Ralph K.; and others. ١٩٧٨. The Use of Satellite Pictures in Weather Analysis and Forecasting. Geneva: Secretarial of the World Meteorological Organization. Anthes, Richard A.; John J. Cahir; Alistair B. Fraser; and Hans A. Panofsky. ١٩٨١. The Atmosphere. ٣rd ed. Columbus: Charles E. Merrill Publishing Company. Barker, Kenneth; and others. ١٩٨٥. The NIV Study Bible, New International Version. Grand Rapids, Michigan: Zondervan Publishing House. Bodin, Svante. ١٩٧٨. Weather and Climate. Poole, Dorest: Blandford Press Ltd. Cailleux, Andre’. ١٩٦٨. Anatomy of the Earth. London: World University Library. Couper, Heather; and Nigel Henbest. ١٩٩٥. The Space Atlas. London: Dorling Kindersley Limited. Davis, Richard A., Jr. ١٩٧٢. Principles of Oceanography. Don Mills, Ontario: Addison-Wesley Publishing Company. Douglas, J. D.; and Merrill C. Tenney. ١٩٨٩. NIV Compact Dictionary of the Bible. Grand Rapids, Michigan: Zondervan Publishing House. Elder, Danny; and John Pernetta. ١٩٩١. Oceans. London: Mitchell Beazley Publishers. Famighetti, Robert. ١٩٩٦. The World Almanac and Book of Facts١٩٩٦. Mahwah, New Jersey: World Almanac Books. Gross, M. Grant. ١٩٩٣. Oceanography, a View of Earth. ٦th ed. Englewood Cliffs: Prentice-Hall, Inc. Hickman, Cleveland P.; and others. ١٩٧٩. Integrated Principles of Zoology. ٦th ed. St. Louis: The C. V. Mosby Company. Al-Hilali, Muhammad T.; and Muhammad M. Khan. ١٩٩٤. Interpretation of the Meanings of The Noble Qur’an in the English Language. ٤th revised ed. Riyadh: Maktaba Dar-us-Salam.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
92
The Holy Bible, Containing the Old and New Testaments (Revised Standard Version). ١٩٧١. New York: William Collins Sons & Co., Ltd. Ibn Hesham, Abdul-Malek. Al-Serah Al-Nabaweyyah. Beirut: Dar El-Marefah. The Islamic Affairs Department, The Embassy of Saudi Arabia, Washington, DC. ١٩٨٩. Understanding Islam and the Muslims. Washington, DC: The Islamic Affairs Department, The Embassy of Saudi Arabia. Kuenen, H. ١٩٦٠. Marine Geology. New York: John Wiley & Sons, Inc. Leeson, C. R.; and T. S. Leeson. ١٩٨١. Histology. ٤th ed. Philadelphia: W. B. Saunders Company. Ludlam, F. H. ١٩٨٠. Clouds and Storms. London: The Pennsylvania State University Press. Makky, Ahmad A.; and others. ١٩٩٣. Ee’jaz al-Qur’an al-Kareem fee Wasf Anwa’ al-Riyah, al-Sohob, al-Matar. Makkah: Commission on Scientific Signs of the Qur’an and Sunnah. Miller, Albert; and Jack C. Thompson. ١٩٧٥. Elements of Meteorology. ٢nd ed. Columbus: Charles E. Merrill Publishing Company. Moore, Keith L.; E. Marshall Johnson; T. V. N. Persaud; Gerald C. Goeringer; Abdul-Majeed A. Zindani; and Mustafa A. Ahmed. ١٩٩٢. Human Development as Described in the Qur’an and Sunnah. Makkah: Commission on Scientific Signs of the Qur’an and Sunnah. Moore, Keith L.; A. A. Zindani; and others. ١٩٨٧. Al-E’jaz al-Elmy fee alNaseyah (The scientific Miracles in the Front of the Head). Makkah: Commission on Scientific Signs of the Qur’an and Sunnah. Moore, Keith L. ١٩٨٣. The Developing Human, Clinically Oriented Embryology, With Islamic Additions. ٣rd ed. Jeddah: Dar Al-Qiblah. Moore, Keith L.; and T. V. N. Persaud. ١٩٩٣. The Developing Human, Clinically Oriented Embryology. ٥th ed. Philadelphia: W. B. Saunders Company. El-Naggar, Z. R. ١٩٩١. The Geological Concept of Mountains in the Qur’an. ١st ed. Herndon: International Institute of Islamic Thought. Neufeldt, V. ١٩٩٤. Webster’s New World Dictionary. Third College Edition. New York: Prentice Hall. The New Encyclopaedia Britannica. ١٩٨١. ١٥th ed. Chicago: Encyclopaedia Britannica, Inc.
93
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
Noback, Charles R.; N. L. Strominger; and R. J. Demarest. ١٩٩١. The Human Nervous System, Introduction and Review. ٤th ed. Philadelphia: Lea & Febiger. Ostrogorsky, George. ١٩٦٩. History of the Byzantine State. Translated from the German by Joan Hussey. Revised ed. New Brunswick: Rutgers University Press. Press, Frank; and Raymond Siever. ١٩٨٢. Earth. ٣rd ed. San Francisco: W. H. Freeman and Company. Ross, W. D.; and others. ١٩٦٣. The Works of Aristotle Translated into English: Meteorologica. vol. ٣. London: Oxford University Press. Scorer, Richard; and Harry Wexler. ١٩٦٣. A Colour Guide to Clouds. Robert Maxwell. Seeds, Michael A. ١٩٨١. Horizons, Exploring the Universe. Belmont: Wadsworth Publishing Company. Seeley, Rod R.; Trent D. Stephens; and Philip Tate. ١٩٩٦. Essentials of Anatomy&Physiology. ٢nd ed. St. Louis: Mosby-Year Book, Inc. Sykes, Percy. ١٩٦٣. History of Persia. ٣rd ed. London: Macmillan & CO Ltd. Tarbuck, Edward J.; and Frederick K. Lutgens. ١٩٨٢. Earth Science. ٣rd ed. Columbus: Charles E. Merrill Publishing Company. Thurman, Harold V. ١٩٨٨. Introductory Oceanography. ٥th ed. Columbus: Merrill Publishing Company. Weinberg, Steven. ١٩٨٤. The First Three Minutes, a Modern View of the Origin of the Universe. ٥th printing. New York: Bantam Books. Al-Zarkashy, Badr Al-Deen. ١٩٩٠. Al-Borhan fee Oloom Al- Qur’an. ١st ed. Beirut: Dar El-Marefah. Zindani, A. A. This is the Truth (videotape). Makkah: Commission on Scientific Signs of the Qur’an and Sunnah.
راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼم
94
ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري اﺣﺎدﻳﺚ ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري اﺣﺎدﻳﺚ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﺑﻮده اﺳﺖ: ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ :ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري ﻣﺤﻤﺪ ف .ﻋﺒﺪاﻟﺒﺎﻗﻲ. ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري :ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري ﻓﺘﺢ اﻟﺒﺎري. ﺗﺮﻣﺬي :داراﻻﺣﻴﺎء اﻟﺘﺮاث اﻟﻌﺮﺑﻲ ،ﺑﻴﺮوت. ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ :ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري ﻣﻮﻃﺎي اﻣﺎم ﻣﺎﻟﻚ. ﻣﻮﻃﺎي اﻣﺎم ﻣﺎﻟﻚ :ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري ﻣﻮﻃﺎي اﻣﺎم ﻣﺎﻟﻚ. اﺑﻮداود :ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻲ اﻟﺪﻳﻦ اﺑﻮﺣﺎﻣﺪ. اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ :ﻣﺤﻤﺪ ف .ﻋﺒﺪاﻟﺒﺎﻗﻲ. اﻟﺪارﻣﻲ :ﺧﺎﻟﺪ اﻟﺼﺒﺎ اﻟﻌﻼﻣﻲ و ﻓﻮاض اﺣﻤﺪ زاﻣﺮﻟﻲ.