SP 1979 7(3) by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

officieel orgaan van de Afdeling Parachutespringen Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart

Jaargang 7 - nummer 3 - 1 januari 1979

-------------------------------------------------------------------------

---

REDAKTIONBBL

Jaargang 7 - nummer 3 - 1 januari 1979

sportparachutist TWEEMAANDELIJKSE UITGAVE VAN DE KNVvL AFDELING PARACHUTESPRINGEN Eindredactie, samenstelling Karst Sikkens

en ontwerp:

Redaktie: Hein Cannegieter Bert Wijnands Voor copy en foto's zorgden o. a. deze maand Ben van den Belt, Ernst Bode, Jan de Bruijne, Herman Boerman, Nathalie Chudiak, Jacques Gielen, Harry Kuipers, Sonja Meijer-Miltenburg, Bram Lasschuijt Jr., Jupp Laurenz, Charles Pellens, Hans Sievers, Ferdy Thijssens en Wim Velthuizen. De met name onderschreven artikelen zijn voor verantwoordelijkheid van de schrijvers en behoeven niet altijd de mening van de redaktie weer te geven. Zonder schriftelijk toestemming van de redactie mag niets van de inhoud worden overgenomen. Abonnement SPORTPARACHUTIST LEDEN VAN DE AFDELING PARACHUTESPRINGEN ONTVANGEN HET BLAD GRATIS. Advertenties: Advertentietarieven

op aanvtaag.

Verschijningsdatum: 1 jan. , 1 mrt, 1 mei, 1 november.

1 juli, 1 september

Druk: Van Deventer bv 's-Gravenzande

---(f)",jI)!:~== KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING voor LUCHTVAART AFDELING PARACHUTESPRINGEN Bestuur: W. A. Velthuizen E.T.H. Wijnands P. Santegoeds H. Cannegieter H. Verbeek H.A.Elias C.A. T. Pellens K. Sikkens

voorzitter vice-voorzitter algemene zaken voorlichting sport en instruktie algemene projekten algemene projekten algemene projekten secretaris tvs afdeltngs bureau

Adres secretariaat: p/a KNVvL Jozef Israëlsplein Lidmaatschap Alle leden f 60, -- per jaar, Het inschrijfgeld melding f 4, --.

8, 's-Gravenhage.

na 1 juli

33, --.

voor leden bedraagt bij aan-

Aanmeldingen voor het lidmaatschap Te richten aan het afdelings-secretariaat (d, t. v. de clubsecretaris). Uw copie voor de eerstvolgende uitgave dient vóór 15 januari a. s. bij de eindredacteur te zijn ingeleverd.

SPORTVRIENDEN, in de allereerste wensen wij u en de uwen onze allerbeste voor het jaar 1979.

plaats wensen

Het is "onze wens" dat u ons in het komend jaar weer even goed zul t steunen in de verwezenlijking van onze gezamenlijke para-plannen. Wij hopen dat u ook weer uw medewerking wilt verlenen in het geven van die steun die zo bitter nodig is om alle zaken te realiseren. Dit kan geen redaktie van Sportparachutist, dit kan geen Afdelingsbestuur ----- dit moeten wij samen doen. In deze uitgave weer veel informatie over allerlei zaken betreffende het paragebeuren in ons landje en daarbuiten. Zoals gebruikelijk is Hein weer uitvoerig in gesprek. Bram Lasschuijt Jr. verschaft informaties voor onze "stylisten" en Charles Pellens geeft een uitvoerige beschouwing over jury-zaken. Jan de Bruijne informeert u weer over technische zaken. Regelmatig ontvangen wij van vele leden een berichtje dat deze rubriek ZEER OP PRIJS GESTELD WORDT. Jan - bedankt voor de "technische beschouwingen". De foto's van de achterpagina van de vorige editie werden gemaakt door ERNST BODE. Dank voor je snelle service Ernst. Tenslotte mogen wij u mededelen dat in één van de volgende uitgaven het artikel PSYCHOLOGIE IN DE PARASPORT zal worden opgenomen. Dit artikel is al eens losbladig verstrekt en het verdient de aanbeveling om dit onderwerp (herschreven) binnenkort nog eens onder de aandacht te brengen van vele leden. SPORTVRIENDEN - de vriendelijke tot ziens.

groeten en K.S.

inhoud Dé sport - die enerverend is 1 Redaktioneel 2 Nieuws van de voorzitter 3 Afdelings-nieuws 4 Personalia, Het wel en wee in de KNVvL, enz. 5 Hein Cannegieter in gesprek met Fred 6 t./m 8 O'Connell Cone Lock, In memoriam 9 Bram Lasschuijt Jr. in Stijle 10 t./rn 12 Dertig jaar ENPC 13 Charles Pellens bekijkt de wereldkampioenschappen "iets anders" 14/15 1000 sprongen 16 Paraclub Hohne stelt zich voor 17 Buitenlandse para-ervaringen, vliegopleiding voor "nood-piloten" 18 t /m 19 Dutch Chute Shop 20

sportparachutist

1---

Voor je goed en wel je chute gevouwen hebt na je zoveelste

sprong is het al weer zo ver: NIEUW JAAR.

Een blik op de kalender is niet nodig; we hebben het al uitgebreid werd.

in onze plannen betrokken voor het geboren

Dat wij geldt voor Karst,

die naast het vele ande-

re werk een begroting heeft opgesteld, de ledenvergadering

is goedgekeurd.

in feite een beleidsplan

in cijfers.

die onlangs door Zo'n begroting is

路Een beleid dat b. v.

door Hein en Eert is opgezet v. w. b, de sportzaken, waarbij ook Charles

en Piet (zullen) zijn betrokken en

Hans zal z'n tandartsenpraktijk

wel menig uurtje in de

We hopen dat de veiligheid,

gezelligheid

en sportivi-

teit in het nieuwe jaar op een even hoog peil zullen blij-

steek moeten laten wil alles goed lopen. Wij hebben

ven en dat de banden tussen clubs en leden verstevigd

regelmatig

zullen worden.

onze plannen in dit blad gepubliceerd,

zodat

het een open deur in trappen zou worden om dat te her-

Als we het daarbij laten hebben we al erg veel gewenst

halen. Ook dit nummer geeft weer meer informatie

voor heel springend Nederland.

lees verder "In en Om". Zo zal Henk met z'n werk in Londen en de NKP 79 voor de deur in het bestuur wat minder aktief kunnen zijn dan we van hem gewend zijn.

Een mooie plaat van Jacques Gielen (poging 30-man sportparachutist

Namens het afdelingsbestuur, Wim Velthuizen

tri-wedge). 3

ons nederlandse kampioenschappen 1979 Het ziet er naar uit dat de nationale kampioenschappen 1979 weer op eigen bodem zullen plaats vinden. Sommigen zullen dat fijn vinden, anderen hadden wellicht de moeite van de reis over gehad voor de optimale kondities van Maubeuge. Maar als het even kan moeten NKP's natuurlijk in eigen land plaats vinden. Het Bestuur van de VPC T is bereid - in samenwerking met de Afdeling - de NKP te organiseren. Tijdens de onlangs gehouden vergadering van de Afdeling werd de keuze van de periode van de kampioenschappen in stemming gebracht. Er zijn leden die een voorkeur hebben voor a. een periode IN de zomervakantie (familie kan er dan tegelijkertijd een vakantie van maken); b. een periode BUITEN de zomervakantie om reden dat men in de zomervakantie ergens naar toe gaat. Met 823 stemmen voor en 583 stemmen tegen is besloten om de wedstrijden te houden van 16 t/rn 24 juni 1979. Het wedstrijdreglement en verdere informaties volgen z.s.m.

2500e lid PIET EVERS is ons 2500e lid. Piet - is lid van onze Territoriale Troepen, de z. g. NATIONALE RESERVE (NATRES). Al vele jaren is hij korporaal bij het 425e peloton NATRES in Limburg. Met een groot aantal collega's volgde hij onder leiding van FERDY THIJSSENS een opleiding tot SPORTPARACHUTIST bij de Afcent Parachute Club in Zutendaal. Het is verheugend om te konstateren dat juist van deze mensen een zeker enthousiasme voor de parasport bestaat. Bijna allen behalen ze aantekening A en zelfs een aantal gaat aktief door in onze sport. Ter informatie moge dienen dat Piet in zijn dagelijks leven het beroep van kraanmachinist uitoefent, zevenendertig jaren telt en zeer gelukkig is gehuwd. Van de eerste acht sprongen landde hij vijf maal "midden" in de bak, terwijl alle exits stabiel waren ĂŠn hij gaat in 1979 door met DE sport van deze eeuw. K. S.

verzekeri ngen f

Het eigen risico bedraagt ook in 1979 een bedrag van 250, --. Deze kosten worden door de Afdeling betaald.

video-apparatuur Voor de aanvang van het springseizoen (ca. 1 maart 1979) hopen wij onze VIDEO-CARAVAN in gebruik te kunnen nemen. De caravan wordt "compleet" uitgerust, dit wil dus zeggen compleet met scoring pads enz. Aangezien het "geheel" een erg kostbare investering is zullen we binnenkort overgaan tot een opleiding "bediener video-apparatuur para". Wij zullen u uiteraard van de verdere gang van zaken op de hoogte brengen.

leden-administratie Thans is overgegaan tot een nieuw systeem van ledenadministratie. Het zal vooral wat onze afdeling betreft enige tijd duren voordat een ieder is ingespeeld op deze situatie. Alle adreswijzigingen dient u door te geven aan de ledenadministratie en dus niet aan het AFDELINGSSEKRETARIAAT. Vergeet vooral niet uw lidmaatschaps nummer te vermelden!

wedstrijdkalender In onze volgende editie hopen wij de WEDSTRIJDKALENDER 1979 te kunnen publiceren. Ideaal zou zijn dat alle verenigingen op een bepaalde datum de clubkampioenschappen zouden organiseren. Dit zal zeer veel problemen met betrekking tot het organiseren van de diverse evenementen en wedstrijden oplossen. Echter - wij beseffen ook dat dit een aantal moeilijkheden kan geven en wij denken hierbij o. a. deskundige jury-leden. Maar wellicht is dit in de toekomst nog eens te verwezenlijken! K. S. 4

Wachtend voor de sprong: v.l.n. r.: J. Lemmen, Evers, J. Smedts en H. Kirkels.

Piet

sportparachutist

•••••

instrukteurscursus De cursus, die de afgelopen jaren gegeven is, is in 1978 ontwikkeld tot een volledige cursus, die voldoet aan de eisen, die het ministerie van CRM stelt om erkende sportleiderscursus genoemd te mogen worden. Rekening houdend met de binnengekomen commentaren van de clubs, riggers en technische commissie, is een programma samengesteld, waarvoor op dit moment de lessen verdeeld worden over de examencommissie, riggers en T. C.

gehuwd 11 augustus 1978 WILLEM VAN DELFT (FD) en RIET VAN MUNSTER Koningin Emmastraat 22 2225 AX KATWIJK AAN ZEE

geboren

De uitnodigingen zullen via de hoofdinstructeurs verspreid worden, zodat men voor deze (kostbare) cursus via de clubs kan inschrijven. De cursus zal op Papendal en in de KMA (Breda) gehouden worden. Om de reistijd te beperken zijn overnachtingen gepland. Alle cursusdagen vallen in het weekend. Op het moment dat de definitieve gegevens aan de clubs worden doorgegeven, zal eveneens in "in en Om de KNVvL" bericht volgen. W.V.

14 augustus 1978 JONAS, zoon van NORBERT EN ANNEKE STRENG (FD) Jan Dorrekenskade 34 2741 HW WADDINXVEEN 6 oktober 1978 WIET ZE, zoon van JAN en WILLY VAN DEN BERGE (ENPC) Bramestraat 103 4462 CW GOES

.. .......- . .

1000 (DUIZEND) STICKERTJES MET EIGEN TEKST VOOR SLECHTS f 20, -- .•....................••• U KUNT NU UW EIGEN STICKERTJES LATEN DRUKKEN VOOR EEN BYZONDER LAGE PRYS 1000 stickertjes voor maar twee tientjes, zelfklevend en al .

GEHUWDEN en OUDERS VAN HARTE GEFELICITEERD.

=$~'= KONINKLIJKE NEDERLANDSE voor LUCHTVAART

Toepassingsmogelijkheden wat te noemen:

*** VERENIGING

***

wel en wee in de knwl

*** ***

In vorige berichten gaf ik al enkele van de problemen aan, die we binnen onze KNVvL hebben. Nu heeft een van de afdelingen te kampen met een zodanige toespitsing en escalatie van problemen dat een oplossing erg ver weg lijkt. Het is de afdeling motorvliegen. Een afdeling, die bestaat uit privé-vliegers (als tegenstelling tot zaken vliegers of beroepsluchtvaart) . In de afgelopen jaren heeft het afdelingsbestuur steeds minder kans gezien datgene te verwezenlijken dat de leden van hen verwachtten. Ik wil hierover niet verder schrijven. In het Hoofd Bestuur heb ik onomwonden mijn mening hierover gezegd. Ik wil het hier laten bij de constatering van het feit dat op dit moment (begin november) een verwijdering is ontstaan tussen een leden en (afdelings/hoofd) bestuur. Misschien is het niet meer verschijnen van het blad "Lift" van de afdeling mede een oorzaak van communicatie stoornissen, die wellicht voorkomen konden worden.

***

Het bestuur is voornemens haar taken en functies neer te leggen. Laten we hopen dat het wederzijds vertrouwen en onderling begrip weer spoedig zal worden hervonden in het belang van ons aller gemeenschappelijk goed: de luchtvaart. Wim Velthuizen

sportparachutist

zijn legio; om maar

eens

Uw naam en adres, telefoonnummer, bankrekening en gironummer, enz. op uw brieven en enveloppen, boeken en platen, etcetera . 40 cent retour stickertjes op pakjes automaat- sigaretten. Reclame- of andere boodschappen. Koffie en consumptie-stickertjes voor verenigingen, scholen, bedrijfskantine's, speciale gelegenheden, etc. etc .... LAAT UW FANTASIE DE VRIJE LOOP EN U BEDENKT ZO NOG VELE ANDERE MOGELIJKHEDEN OM DE STICKERTJES TYDBESPAREND EN NUTTIG TOE TE PASSEN;

STICKERTJES

ZYN NIET ALLEEN VEEL NETTER

DAN EEN STEMPEL,

ZE ZIJN OOK NOG GOEDKOPER.

Hoe zijn deze goedkope, eersteklas-kwaliteit te bestellen? ? ? ? ?

stickertjes

Schrijf uw tekst DUIDELIJK (liefst getypt of in blokletters) op een stuk papier en stuur dit, samen met twee tientjes, op aan: Bent van den Belt Louise Henriëtiestraat 2595 TH Den Haag

U ontvangt dan binnen uiterlijk via de post.

vier weken uw stickertjes

hein cannegieter •

In gesprek met

fred o'donnell van de "golden knights" "The Golden Knights". De Gouden Ridders. Een romantische naam voor een groep springers. Nederlandse springers die al een poosje meelopen zullen de naam van de Golden Knights vaak zijn tegengekomen. Veel Amerikaans fotomateriaal is gemaakt van de Golden Knights. Veel Amerikaanse en internationale wedstrijden zijn gewonnen door leden van de Golden Knights. Overal kwam je ze tegen in hun zwart-gele pakken en hun springhelmen met "Arrny" er op. Want de Golden Knights is een groep beroeps-sportparachutespringers van het Amerikaanse leger.

dat het tijd was dat het leger me liet doen wat ik wilde. En dat kon: werken bij de Golden Knights. Zelf spring ik al negentien jaar. Vanzelfsprekend wist ik dus alles van de Golden Knights. De twee demoteams zijn er om bij demo's jongens te interesseren voor het leger, er dus reclame voor te maken. De twee wedstrijdteams vormen het visitekaartje van het Amerikaanse leger in en buiten Amerika. Het is een keurkorps en een eer om er voor geselecteerd te worden. Sinds 1959 hebben wij een traditie van winnen. En nu, voor het eerst gaat deze traditie ook op voor het relatiefspringen. Een historisch moment dus in de geschiedenis van de Golden Knights" . Het begin Al in 1973 vormde de leiding van de Golden Knights een tienmanssterrenteam. Toen bestond er nog geen sequential relatiefspringen en was alles tienmans-speedstars. Het team deed bij wijze van proef aan de jaarlijkse Turkey Meet op Zephirhills (Florida) mee, elk jaar het grootste springevenement ter wereld. Het team van de Golden Knights was nergens. En dat betekende einde oefening. Golden Knights moeten winnen. In 1976 werd er een nieuwe poging gewaagd. De tot het management van de Golden Knights toegetreden Fred O'Donnell kreeg carte blanche. Er werden met name springers geselecteerd uit de twee demoteams , zeer geroutineerde springers, maar met geen enkele of nauwelijks enige wedstrijdervaring. Fred: "Ze zijn niet zozeer op hun springcapaciteiten geselecteerd, maar op hun persoonlijkheid. Relatiefspringers zijn zo op elkaar aangewezen, moeten zich zo goed kunnen aanpassen in een groep, moeten in feite zo aardig zijn dat ze jaren achtereen met elkaar kunnen optrekken zonder echte ruzies. Een heel belangrijke karakter-eigenschap van relatiefspringers is ook dat geen van de teamleden beter wil zijn dan een ander teamlid. Het moet een eenheid zijn. Dat is veel belangrijker dan de springcapaciteiten. Springen is te leren, je helemaal in dienst stellen van een team kunnen maar weinigen. Wat

De groep bestaat uit twee demonstratieteams van elk elf springers, een PA- en stijlwedstrijdteam van 12 springers en sinds oktober 1976 ook een wedstrijdrelatiefteam van negen man. Dit jaar vielen geen Golden Knights in de prijzen bij de wereldkampioenschappen precisie en stijl in Zagreb, Joegoslavië, maar wel behaalden zij de eerste plaats bij de wereldcupwedstrijd relatiefspringen in Reims, Frankrijk. Zo maar uit het niets was er opeens een relatiefteam van de Golden Knight s en dat won bovendien ook nog. Een fraaie gelegenheid eens een praatje te maken met teamleader/teamcaptain Fred O''Donnell op een van de regenachtige, koude winderige dagen op het wedstrijdterrein in Reims. Fred, 39 jaar, diende tien jaar bij de Special Forces van het Amerikaanse leger. Zeven hiervan bracht hij door in Vietnam. Bepaald geen lievertje dus, die ongetwijfeld heel wat ellende heeft veroorzaakt en meegemaakt, wat juist hem er niet van weerhield in tranen uit te barsten toen "zijn" jongens op het hoogste podium werden geroepen bij de prijsuitreiking in Reims. Moederziel alleen en zacht huilend liep hij het wedstrijdterrein over om dit moment te verwerken. Twee jaar keihard werken, problemen oplossen, teleurstellingen verwerken en eindeloos doordouwen brachten dan toch eindelijk de zo hard nagestreefde roem. In het gesprek had hij gezegd: "Voor de Golden Knights is er maar één plaats, de eerste. Elke andere is onacceptabel. " Fred O'Donnell: "M'n hele leven heb ik gedaan wat het leger van me wilde. Een paar jaar geleden vond ik 6

De teamleider van de GOUDEN RIDDERS... Fred O'Donnell , Foto: H. C. sportparachutist

Gouden - Ridders Relatief - Werk.

ook wel enigszins meespeelde was de lichaamsbouw van de springers. Ze zijn - op één na - ongeveer even groot, breed en zwaar. De gemiddelde leeftijd is 23 jaar. Toch hadden we twee geselecteerden fout ingeschat. Na verloop van tijd bleken het jongens te zijn, die toch te veel op zichzelf waren, "loners". Bovendien konden ze niet altijd kritiek hebben en waren ze niet helemaal eerlijk in de debriefings. En dat is noodzaak. In oktober 1976 begonnen we dus. Iedereen had wel wat relatief ervaring , maar niemand had het ooit serieus getraind en was ooit in een relatiefteam geweest. Eigenlijk hadden we dus geen idee hoe we het moesten aanleggen. Daarom nodigden we eerste twee weken Skratch Garrison, een authoriteit op het gebied van het relatiefspringen uit naar Fort Bragg, onze basis te komen en daarna nog twee perioden Roger Hull , Van hen leerden we de basistechnieken van het sequential relatiefspringen en hoe je een team moest runnen, hoe het in elkaar zit, welke afspraken je moet maken, enzovoort. Het was een heerlijke priode om met die twee topspringers te werken. Zij hebben in elk opzicht de basis onder ons team gelegd. In november 1976 zijn we naar Zephirhills geweest. Natuurlijk niet om te winnen ( we waren net een maand bezig met wat basistechnieken) , maar gewoon om wat wedstrijdsfeer te proeven en mensen te ontmoeten. Het was erg leuk.

Nationals In 1977 eindigden we bij de Amerikaanse nationale kampioenschappen op de achtste plaats bij de achtmansteams. Dat was een behoorlijke klap. We hadden ons voorgenomen om te winnen, hadden dag in dag uit gesprongen en we eindigden in de grijze middenmoot. Intern was het donderen geblazen. Dit mocht niet meer gebeuren. Dus terug naar Fort Bragg en verder leren. En dat hebben we gedaan. Toen zijn die twee, waarvan ik je vertelde, er uit gegaan en vervangen door twee anderen. Een jaar lang trainden we. En dit jaar op de nationals was het dan zover: we werden eerste. Dus was het ons team dat als nationaal team van Amerika werd uitgezonden naar de wereldcupwedstrijd in Reims, onze eerste optreden in internationaal verband. Het zal een fijne terugkeer op Fort Bragg worden!" Vraag: Dat zal wel niet gegolden hebben voor de drie Golden Knights in het Amerikaanse nationale PA- en stijlteam toen zij uit Joegoslavië terugkwamen. Fred: "Dat weet ik niet. Ze hebben inderdaad niet gewonnen, maar welke de precise redenen zijn, weet ik ook niet. Alleen dat tegenwoordig bij het precisiespringen pech een belangrijke factor gaat worden. Zet je bij de landing even je schoen verkeerd en je hebt één of twee centimeter aan de broek, dan doe je niet meer mee. Als

te koop

Moederziel alleen liep hij het wedstrijdterrein

sportparachutist

op. Foto: H.C.

Een radiografisch bestuurbare pop met stratostar exact op schaal gemaakt. De plastic pop (90 cm hoog), wordt door iemand vanuit het vliegtuig gedropt. De pop gaat stabiel vallen. Op een door de "baas!' radiografisch bepaald ogenblik gaat de container open en ontplooit zich de Stratostar. Deze is vervolgens precies radiografisch te besturen. Men kan er alles mee wat in het echt ook kan, tot en met flaren, stallturns, etcetera. De eigenaar is van plan het geheel te demonteren, tenzij er iemand is die er belangstelling voor heeft. Vraagprijs f 1. 500, --. Te bevragen bij Bart de Vries, tel. 02225 - 610.

FEDERATION

AERONAUTIOUE

INTERNATIONALE

SPORTING

CODE

Section 5

REGULATIONS FOR SPORT PARACHUTING

Verkrijgbaar

bij de KNVvL/Afd.

PARA.

Door overmaking van f 5, -- op postrekening 179618 t.n. v. KNVvL - Den Haag volgt z. s. m. toezending. Op het strookje gelieve u te vermelden "T. g. v. afd. PARA - Sporting Code."

Para lat" Ontroerd .....

met de Wereldcup in zijn handen. Foto: H.C.

je naar hun cijfers kijkt, dan is er gewoon erg goed gesprongen. Alleen: je moet maar één ding doen om te winnen: elke sprong die je maakt moet een dead-centre zijn, niet alleen voor het oog, maar ook voor de electronische schijf. Er zal iets met PA op het topniveau moeten gebeuren, lijkt me. Maar wat, dat weet ik niet. "

BLIJF

EN OP

BIJ DE DE

TIJD Vraag: Kunnen de toch iets minder goede resultaten van de Amerikanen in Zagreb ook niet aan de wisseling van parachutes vlak voor de WK gelegen hebben, namelijk van Stratoc1ouds naar 252' s? Fred: "Daar geloof ik niets van. Die jongens hebben met hun duizenden sprongen zo'n geweldige ervaring dat ze zeer snel helemaal thuis zijn met een nieuwe chute, zeker als die beter is. " Pispaal Later praat ik even met een teamlid van de Golden Knights. Er bleek nog één belangrijk facet te zijn aan het relatief team wat Fred me niet verteld had. Er is in het team één centrale afspraak: wat er ook fout gaat tijdens een sprong, op de grond, in het vliegtuig, aan de andere kant van de wereld als dat van invloed is op het team: er is één iemand die altijd van alles de schuld is, iemand die dus zogezegd de teampispaal is. En dat is Fred O'Donnel l. Zo zit-dat. En omdat hij zo'n voortreffelijk pispaal is, valt er onder de acht springers zelf nauwelijks een wanklank, want Fred heeft het toch gedaan?! Maar het was Fred dan ook die - de tranen wegvegend door het team in het middelpunt werd geplaatst bij het feestvieren in Reims.

Want waar je als team het zuinigst mee moet zijn, is een eerste klas pispaal!

dat H.C.

HOOGTE

Het is voor te stellen dat iemand zo aktief bezig is met het vrije-val-werk dat de juiste hoogte (althans later dan afgesproken of voorgeschreven) bemerkt wordt. Hiervoor is thans een oplossing en wel de PARALERT van SSE Inc. De Paralert is een apparaat dat op een van te voren geselekteerde hoogte tien sekonden een speciaal geluid geeft. De hoogte dient vóór de sprong op de grond ingesteld te worden en wel tussen de 2500 en 2500 ft AGL Wanneer men op de betreffende hoogte is aangekomen volgt het geluid en dit is dan het moment om te separeren, te stoppen met het maken van foto's enz. De paralert is speciaal ontworpen voor relatiefers, stijl-springers en camara-mensen én het opent mogelijkheden voor leerling vrij e -val springers. Evenals de conventionele hoogtemeter is de Paralert een veiligheids-hulpmiddel. De springhoogte moet men ook ZELF kunnen observeren! Het is zeer zeker niet de bedoeling dat dit apparaat de hoogtemeter gaat vervangen. De Paralert bestaat uit twee stevige - doch lichte delen die op elke harde of zachte helm geplaats kunnen worden. Zodra e. e. a. juist is ingesteld bestaat het onderhoud uit het slechts af en toe eens verwisselen van de batterijen. K.S. sportparachutist

Malfuncties zijn dingen die gebeuren en die door een juiste opleiding en training te overleven zijn. Onnodige malfunkties veroorzaakt door onoplettendheid zou strafbaar gesteld moeten worden.

conelock Soms heb ik de neiging deze rubriek "bra.in Iock" te noemen, afgaande op de zich alsmaar herhalende gebeurtenissen in onze springwereld. Voorval: Een springer is enige maanden in het bezit van een HiTek 8000, gemonteerd op zijn hoofdparachute. Voor deze sprong werd de automaat afgesteld op de grond op 1800 ft. Op 6000 ft vliegend werd de automaat van OFF op JUMP gezet. De springer zag het wijzertje niet en draaide de instelknop net zo lang tot het wijzertje weer op 1800 ft stond. Hij maakte een exit op 7000 ft en zijn HITEK opende zijn hoofdkoepel op 6300 ft. Ervaring:

aantekening C.

Commentaar:

- Het is onvoorstelbaar dat iemand maanden lang in het bezit is van een HiTek zonder te weten hoe het apparaat werkt. - Het is beslist de moeite waard om te overwegen of deze automaat wel op de hoofdchute moet zitten! - Het risico waaraan de medespringers , de vlieger en de betrokkene zijn blootgesteld is erg groot. Met hetzelfde gemak kan de automaat afvuren terwijl er aan gedraaid wordt. - Waar zijn instrukteurs ook weer voor? - De hele behandeling van de HiTek heeft kort geleden in de Sportparachutist gestaan.

Kortom, er is voor dit voorval geen enkel excuus.

Leni Bouwman (VPCT) .

Foto: Ben van den Belt

in memoriam Op zondag 12 november j. 1. kwam door een noodlottig

Voorval: Een leerling krijgt bij zijn tweede sprong een line over door een zeer slechte exit. Door de malfunktie draait de koepel snel rechtsom. Hij blijft proberen de line over eraf te trekken tot op 1000 ft zijn sentinel de reserve aktiveert. Deze wikkelt zich door de draai in de lijnen van de hoofdkoepel. De leerling landt aan de malfunktie en breekt zijn linker enkel. Op het oog een erg vervelende maar verklaarbare situatie. Nu wat achtergrondinformatie. De betrokkene bleek 8 maanden voor de datum van dit voorval zijn 1e sprong gemaakt te hebben. Daarbij had hij zijn linkerenkel(!) verstuikt. Hij had geen herhaling grondtraining gevolgd, men had hem voor deze tweede sprong ook geen instrukties gegeven, hij had niets beoefend. Hij had een uitrusting gekregen en was gesprongen. Bovendien had hij op deze dag geen enkel springdocument bij zich. Commentaar:

sportparachutist

We kunnen hier een guiz van maken. Wie haalt de meeste fouten hieruit. Maar serieus bekeken is het iets om je geweldig kwaad over te maken.

ongeval een einde aan het leven van Appi van Snippenburg.

Zijn doorzettingsvermogen parasport

en het geluk dat hij aan de

beleefde was even vanzelfsprekend

voor hem

als zijn bescheidenheid.

Wij zullen hem op Teuge en gedurende onze 40+ springweekends bijzonder missen. "De 40+ van Teuge. "

Jan Molenkamp Peter Thijssen Jan Stegman Gerard Warburg Durk de Boer Jipp Laurenz Jim Huizinga

"stijl"

comfortabeler voelt, is een borstreserve ook héél goed mogelijk. Noodzakelijk is wel een strakke overall; de franse overalls, waarmee Hans Ponsioen het Nationaal Team uitrustte, zijn bijzonder prettig; zij hebben meerekkende elastieken "gewrichten" en geven een maximum aan bewegingsmogelijkheid, zonder dat het ergens 'trekt'. Vrijwel alle westerse deelnemers bij de WK droegen deze overalls. Geef niet te snel de schuld van een slechte serie aan het feit dat je niet het allermodernste materiaal had: tenslotte is het zo dat niet je uitrusting, maar JIJ stijl draait! SNELHEIDSOPBOUW

door bram lasschuijt jr.

BRAM LASSCHUIJT JR spreekt met HEIN CANNEGIETER

Wees zo relaxed mogelijk als je de noodzakelijke beginsnelheid opbouwt; of je dit nu in de zgn. kleine positie doet, of je "dived" dat maakt niet uit. Hoofdzaak is, dat je de snelheid die je krijgt als beginsnelheid voor je eerste draai, kunt CONTROLEREN. Kun je dat nog niet vanuit de kleine positie, ga dan zeker niet diven. Immers een dive is een pure kopstand, geheel vertikaal, waarna je je op topsnelheid, - na 13-16 sec. -, in elkaar vouwt, zoals bij de kleine positie en dan vanuit exact dezelfde uitgangspositie aan je serie begint, alleen is de aanvangssnelheid beduidend hoger en daarom ook de snelheid van het eerste stuk, maar ook het beheersen ervan is moeilijker! Voor cracks is zo'n snelheid echter onmisbaar om b. v. van 6.4 naar 6.2 te komen. HOOFD, ROMP EN BENEN

Nee, beste sportvrienden, maakt u zich niet ongerust: er komt géén serie van die naam bij; maar voor het goede begrip even de voorgeschiedenis van de titel. Zondagavond 10 september j.l. ... telefoon. Hein aan de lijn: "Hoe was het bij de WK in Joegoslavië? Ik een heel verhaal over hoe, wie, wat, wij enz. enz. Hein weer: "Je zou dat allemaal in een artikel verwerken hè, hadden we toch afgesproken?" Wel, u heeft het in de vorige Sportparachutist kunnen lezen. Hein weer: "Hoe waren nou internationaal de ontwikkelingen in stijl, met piggybacks, dive en zo?" Ik weer een héél verhaal houden over wie, wat, hoe snel, enz. Hein weer: "Als je dat nou eens in een artikel verwerkt, lijkt me toch lezenswaardig voor de stylisten in ons land. " Nu laat ik toch enig protest horen en mompel iets van geen tijd, cursus en er zijn al zoveel stukjes over stijl geschreven en zo ..... , waarop Hein: "Nou laten we dan voor' het decembernummer afspreken?" Dat ik dat dan kennelijk beloofd had (hè Hein?) stond weer in het briefje dat ik van onze nijvere secretaris ontving met: "gelieve uw artikel STYL vóór de 15e in te zenden, conform afspraak met Hein" en werd mij duidelijk uit de redactionele kolom in de laatste Sportparachutist. En daar zit ik nou achter het type-ijzer met een opdracht, waarmee ik àlle kanten uitkan; waarmee echter aan te vangen? Niet bepaald simpel. En toen wist ik het: een uitspraak van 's wereldsstijltrainer nummer 1. Deze, Gene Paul Thacker, zegt namelijk nogal eens, als je volkomen gedesillusioneerd bent, omdat het wéér mislukt is: "Kop op, je leert het nog weleens; niets is zo simpel in de vrije val als stijl; het zijn gewoonzes draaien, 4 horizontale en 2 verticale in een bepaalde volgorde achter elkaar! " Ja, ja, hij heeft makkelijk praten. Maar toch als je erover gaat nadenken, heeft hij gewoon gelijk. Maar waarom mislukt het dan als je het probeert, of waarom gaat het niet zo snel als je zou willen? Toen ik dit overdacht leek het me een goede zaak om alle dingen eens op een rijtje te zetten, somstijds te verwijzen naar hoofdpunten uit eerdere publicaties in ons blad en datgene wat in de stijl is vernieuwd of is toegevoegd te vermelden. UITRUSTING Als je je happy voelt met de uitrusting die je hebt, hou die dan. Hoewel bij de dive wellicht een piggyback 10

Voor gisteren, nu en morgen gold, geldt en zal gelden: om een goede serie te draaien is been- en lichaamscontrole een MUST. De kleine positie (fig. 1) kan voor elk individueel verschillen. Het is als een jas, die niet iedereen past, doch alleen jou! Samen met je trainer wordt er gezocht naar de houding, waarin jij je tijdens de snelheidsopbouw relaxed kunt voelen, die geen doorlopend bijsturen vergt, die stabiel is en naar jou idee "safe" is om vanuit te starten, maar ook om vanuit te blîjven werken tijdens je set. Als je zelf traint, zul je naar deze positie moeten zoeken. Hoe het er ook gaat uitzien, met de knieën wat uit elkaar, of juist de hakken, of ietwat zittend in de lucht, zorg er in ieder geval voor, dat als je knieën niet helemaal tegen elkaar aan opgetrokken zitten tegen je borst (reserve), dat ze dan toch tenminste "gespannen" zijn en niet elke draai achter je aan "slingeren". Je bovenlichaam dient over je reserve te zijn heen gerold, kin zo ver mogelijk naar de borst. Denk eraan, dat je "upper-body" 50% van een goede kleine stijlpositie is.

Zogenaamde "kleine positie" waaruit gewerkt wordt. (zie ook "handboek" art. 05.04.02.) ARMEN EN HANDPLAATSING Zoals ieder voor zich een optimale kleine positie weet te vinden, zo zal ook een ieder de beste manier gaan vinden om rond te komen. Daarom ook hier slechts enkele elementaire dingen. sportparachutist

De Drive-hand is de hand in de richting van de draai, de t.ratl -hand is de andere. Denk eraan, niet de veel voorkomende fouten te maken, zoals: l. drive-hand te laag?: er is een onvoldoende luchtstroom bij je benen om de draai goed op gang te brengen. 2. trail-hand "buitenboo'rd": dan wordt de draai al afgestopt, voordat hij is ingezet! 3. ellebogen "buitenboord": je hebt geen gestrekte armen nodig om te draaien: probeer je ellebogen aan je lichaam aangesloten te houden; je onderarmen zijn "aandrijfoppervlakte" genoeg! 4. handen niet "boven je hoofd" laten werken, maar vóór je; achter je zit immers geen luchtstroom voldoende, om jou op te laten draaien? Als je hier nu over aan het tobben bent, omdat het steeds wéér fout gaat, even een citaat uit mijn eigen' logboek. Een uitspraak na wéér sprong van US-team style-coach Bill Knight: "Bedenk dat succes vaak wordt bereikt niet door datgene wat je goed doet, maar door wat je niet fout doet". VOORBEREIDING Dat een mentale en fysieke voorbereiding onontbeerlijk is behoeft geen betoog. Bereid je zo optimaal mogelijk voor op elke sprong en geef alles wat je kunt tijdens zo 'n training; door alles in zo 'n sprong te leggen, leer je vaak bij iedere sprong zoveel, dat je met niet zoveel sprongen toch al resultaat kunt gaan zien. Maar, ..... hoe weet je nu, waar je je accenten moet leggen?

Wel in de eerste plaats ziet je trainer dat, maar wat meer is: je was er toch zèlf bij en merkte toch wat er fout ging? In een artikel "Psychologie in de parasport" 2) is hier al eens meer over geschreven. Dit leerde dat bij training drie stadia worden doorlopen. Willen we een stereotype bereiken, dat wil zeggen, dat een springer in volledige concentratie aan zijn draaien en loops kan werken en daarbij automatisch een optimale kleine positie aanneemt, (deze positie is dus "ingeslepen" = een stereotype), dan zullen we dat pas bereiken via het generalisatie stadium (het hele verhaal aanhoren en eens proberen) en het stadium van beginnende concentratie, (- de trainer geeft deelfouten aan: benen zwabberen, borst teveel omhoog e. d. en de stylist gaat aan deze fouten aandacht besteden). Vanzelf raakt men dan in het automartseringsstadium, waarin al deze bewegingen dan wel spierbeheersingen zo zijn eigen gemaakt, dat ze zijn "ingeslepen" ofwel zijn uitgegroeid naar een stereotype, Uit dit stukje tekst volgt, dat alleen al het verkrijgen van een goede kleine positie een fiks aantal sprongen kost. Buiten het kostenaspect moet je voor onze vaderlandse stijl ook nog de trainingsmogelijkheden incalculeren, want ..... wie bekijkt dit in ons land als trainingadeskundige (over onze ~-deskundigen niets dan goeds! ). Wie heeft video om zijn eigen fouten in slow-motion te kunnen bekijken, wanneer is het stijlweer zodat je er acht in een weekend kunt maken? Trouwens, dat kosten-aspect: 250 trainingssprongen als voorbereiding voor een WK is niet te veel; maar met een

Style-foto van J. P. Bolle sportparachutist

gemiddelde van 20 gulden is het wel vijfduizend gulden! Nou ja, als je het vlug zegt, lijkt het niet zoveel! Een toekomst voor ons Classic-Event in Nederland? Nou, laten we zeggen ja, maar slechts voor een handvol fanatici, die de bereidheid hebben om de trainingsmogelijkheden te gaan zoeken of te creëren en wiens instelling zo is, dat ze van tienden van seconden sneller of minder snel wakker kunnen liggen. Enfin, er zijn meer sportmensen, die op deze wereldbol hun leven laten beheersen door een stopwatch. Om een goed competitie-stylist te worden zul je veel moeten opofferen en een ijzeren zelfdiscipline aan de dag moeten leggen. Het is absoluut niet eenvoudig en resultaten zie je erg langzaam komen; is dat misschien een reden, dat veel jonge springers de RW competitie weg inslaan? 1).

Schema voor linkse draai undershoots

Schema overshoots rechtse draai

SCORlNGSSYSTEEM Op vragen als "hoe zet je nou precies je handen als je een draai maakt?" ben ik niet in gegaan. Dat is uitgebreid gebeurd in het artikel STIJL binnen onze mogelijkheden 3). Ik wil besluiten met te zeggen dat er nu 4 series zijn, - de zgn. rechtse mix (RLSLRS) is erbij gekomen en dat de jurering wat betreft straftijden veranderd is. Schematisch voorgesteld ziet dat er nu zo uit: -t

, Laatste salto OFF-heading:

26-45 graden 46-90 graden 90 graden

0.8 sec. 3 sec. 16 sec.

--+--+--+- __

11'"-\---+----t----q

Uitvoering van een draai of salto met het lichaam tilted of banked, dan wel met een pitch of roll van meer dan 45 graden: 1 sec. Het weglaten of toevoegen van een deelfiguur of een foute serie: 16 sec. Als een springer bij de le of 3e draai OFF-heading in de draai richting begint, telt dit als undershoot. Draait hij dan bovendien die draai tekort, telt dat weer als undershoot, zodat twee undershoots op één draai tot de mogelijkheden behoort.

Wel, lezert, het staat op een rijtje. (Hoop ik). En Hein, wie schreef ook alweer: "Stijlspringen is volstrekt onterecht overgeslagen in ons land, het is de hoogste tijd om er iets aan te gaan doen?" Jij toch? We zijn hard aan 't werk! ! Rest mij u een veilig, stijl-vol 1979 te wensen. BL jr.

1100

-t0

I.to

( ~\ '\\"----. -,

.. "

.• 0

(--

1) 2) 3) 4) 5)

Doctrine "Basic style" USArmy Parachute NL Sportparachutist jaargang 2 nr 6 NL Sportparachutist jaargang 5 nr 3 US Parachutist Logboeken Nijhuis/Lasschuijt Jr.

Team okt. 76 juli 74 jan. 77 aug. 78 jan. /aug. 78

.\>o

.to

Noot van de redaktie: I.fo--r---+-----~o Zie voor de basisprincipes het deeltje 75 uit de serie

van stijl I~O

KEN UW SPORT.

sportparachutist

gefel iciteerd 30-jarige eerste nederlandse parachutisten club

DE INSTRUKTIE-GROEP.

Zaterdag 18 november

1978

Dé ..... jaarlijkse feestavond van de Eerste Neder1 andse Parachutisten Club en de Cadetten Parachutisten

Vereniging. Al vele jaren is het een goede gewoonte dat in de maand november weer eens de sterke verhalen de revue passeren, de onderlinge kontakt en weer eens worden verstevigd en een aantal lieden in het zonnetje worden gezet. Dit jaar was het toch weer iets anders: de E. N. P. C. bestaat DERTIG JAREN.

(J)AAP SPIERING bedankt HANS JANSEN voor zijn C LUB-VERDIENSTEN.

Door bemiddeling van de C. P. V. werd in één der zalen van het Kasteel van Breda een uitgebreide rijstmaaltijd geserveerd. In de loop van de avond gaf voorzitter Jaap Spiering een explikatie over de Verenigingsaktiviteiten van het afgelopen jaar. Eén van de goede zaken is dat er een grote uitbreiding is geweest van de vrije-val sprongen én verheugend is ook de mededeling dat het club-vliegtuig de Cessna-182 PH-PAX, thans is uitgerust met een deur. In letterlijke zin zit men er dus warmpjes bij.

Een aantal groeperingen en personen werden gehuldigd voor hun enorme inzet voor de Vereniging. Met name de vliegers, de (hulp) instrukteurs, het bestuur, de familie Jan Hoefnagels (clubgebouw-verzorgers), de familie Den Hartog (para's van dienst). Afscheid werd genomen van de legendarische Hans Jansen, Rens van 't Westeinde en André Bouquet. Na een grootse huldiging aan de vele (vaak anonieme) medewerkers werd het feest door de ca. tweehonderd aanwezigen tot in de kleine uurtjes voortgezet. KS Sekretaresse JENNY HOEFNAGELS ontvangt een bloemetje van GERRIE HORCHNER. Foto's sportparachutist

Nathalie Chudiak 13

een andere kijk opde wereldkampioenschappen Na vele jaren als springer, teamcaptain en als playing captain de WK's bezocht te hebben besloot ik in januari 1978 deel te gaan nemen als judge aan de WK in Zagreb. Joeke de Jong ging mee als training-judge. Voorbereiding Ik realiseerde me dat ik één van de mensen zou zijn, die straks zouden moeten beslissen, wie de nieuwe wereldkampioenen zouden worden. Ik vroeg me daarom af hoe ik me daar het beste op zou kunnen voorbereiden. Uiteraard heb ik uitvoerig de "code sportive" bestudeerd en kennis genomen van de beslissingen, die genomen werden in de C. I. P. -vergadering, waar Bert Wijnands Nederland vertegenwoordigt. Daarnaast besloten Joeke en ik om het Nationaal Team van zeer dichtbij te volgen om a. onze kijkervaring te vergroten; b. eventueel aanwijzingen te geven aan de leden van het Nationaal Team. In het begin van het jaar liep dit redelijk, later werd dit door omstandigheden minder. Tijdens één van deze trainingen hebben we veel stijlseries gezien op de video, zowel van onze leden van het Nationaal Team als van het Franse nationaal Team. Hier werden we gekonfronteerd met het feit dat de uitslag van de wedstrijd en de werkelijkheid wel eens zeer duidelijk kunnen verschillen. Een andere belangrijke voorbereiding was de NKP-1978, niet alleen voor wat betreft het kijken en prikken, maar de toepassing en interpretatie van het reglement - bijv. twee man op de eerste plaats. Joegoslavië/Zagreb Zo langzamerhand kwam de vertrekdag naar Zagreb. De judges moesten twee dagen voor de aanvang van de wedstrijd aanwezig zijn om de regels nog eens door te worstelen, met de bedoeling om allemaal op één noemer te komen. Dit is echt noodzakelijk.

Na een voorspoedige reis van twee dagen stonden we in het door Bram al geschetste Hotel Sport (dat hotel zonder water op de Se verdieping en hoger). Welnu, het water liep ons van de rug toen wij daar aankwamen, het was er schitterend weer. Na informatie werden we gestuurd naar een klein mannetje met .Iinks en rechts van hem een alleraardigste juffrouw (dit mannetje kreeg later de naam Piet Paniek). Na een moeizame conversatie bleek dat ik naar een ander hotel moest, want de judges logeerden niet bij de deelnemers! Hier werden Joeke en ik gescheiden want trainingsjudges bleven wel in Hotel Sport, onder het motto "die zien toch niets". Jammer van deze domme gedachte. Naar mijn mening moeten de.judges en trainingsjudges in hetzelfde hotel verblijven, want tijdens de maaltijden en de borrel wordt veel meer informatie uitgewisseld dan overdag. Trainings seminar Na de aankomst volgde 's middags een oriëntatie van het terrein met een rondvlucht (helaas zonder chute want die lag in de auto). Van de 22 uitgenodigde judges waren er op dat moment slechts 14 aanwezig. De tweede dag startten we met het doornemen van "Section V", blz. voor blz. Op het einde van de dag was mijn plaats in de judgesgroep bepaalt: Ik was altijd in de veronderstelling geweest dat ik aardig wat wist van het reglement, maar dat ik nog veel zou moeten leren op het seminar. Het was verrassend (en tevens bedroevend) om tot de ontdekking te komen dat ik één van de weinige judges was die goed op de hoogte was van de inhoud van het reglement. Ik begrijp nu ook waarom die twee dagen voorbereiding zo hard nodig zijn (en waarom er in het verleden wel eens 4 dagen of langer is gediscussieerd. ) Tijdens de trainingsdagen waren de trainingsjudges wel aanwezig, maar er was niemand aangewezen voor de begeleiding van deze groep, jammer. Gelukkig zat er genoeg eigen initiatief in deze groep en organiseerden ze e. e. a. zelf. Op dit moment worden de resultaten van de scoring van de trainings-judges nog door de chief-judge bekeken en het resultaat hiervan wordt nog bekend gemaakt. Hetzelfde geldt ook voor de F. A. I. -judges, die de W. K. gejureerd hebben. Ik heb overigens de grootste bedenkingen tegen het systeem waarop de "beoordeling" tot stand komt, maar wellicht geeft het een indicatie. Organisatie

en taakverdeling

Ter verduidelijking het onderstaande schema, met daarbij de verschillende groepen/personen en hun verantwoordelij kheden:

F. A. I. gedelegeerden voor de landen o.l. v. de president van de F. A. I. /CIP Horst Brändel (Oost-Duitsland).

wedstrijdleider

+ ass.

Chief-judge

+ ass.

Verantwoordelijk voor- het runnen van de wedstrijd in overleg met de team-captains L-~

Sven Brösted (Denemarken)

trainingsjudges diverse

landen

SPRING .... VEILIG! 14

Chief-judge verantwoordelijk voor: juiste toepassing van het reglement. sportparachutist

Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat de wedstrijdleider niets te maken heeft met de chief-judge. De wedstrijdleider wordt aangewezen door het organiserende land en is een zeer belangrijk persoon, die goed op de hoogte dient te zijn met het totale springgebeuren. Het kan daarom nooit een figuur zijn, die vroeger ooit eens uit een kist is gewaaid, want die snapt niets van het springwereldje. Het is belangrijk dat dit een figuur is die een wedstrijd -goed kan "runnen", want bedenk wel dat springers uit de hele wereld er veel tijd, geld en energie ingestoken hebben om een W. K. te springen. Het zou dan ook betreurenswaardig zijn als door een te kort aan inzicht van de wed-strtjdletder de wedstrijd niet of gedeeltelijk versprongen wordt (hetgeen in het verleden gebeurd is). Na Hongarije als leerschool was ook hier weer sprake van een zwakke tot matige wedstrijdleider, die de problemen niet doorzag en niet vooruit kon kijken op de gebeurtenissen. Om deze reden ben ik dan ook voor een andere opzet, waarbij de wedstrijdleider evenals de chief-judge wordt aangewezen door de F . A. I. , want een wedstrijdleider doet en regelt in feite alles behalve het beoordelen van de sprongen. Zij die hierin geihteresserd zijn, kunnen dit terugvinden in de "Code Sportive" (verantwoordelijkheden wedstrijdleider) . Jureren Voor het eerst in de geschiedenis werd er op hetzelfde veld op twee plaatsen tegelijk gesprongen en wel op de éne plaats P. A. en 800 meter verder style. In het begin verliep dit erg stroef, later verbeterde dit. Oorzaken hiervan waren praktisch steeds terug te voeren op het onvoldoende inzicht van de wedstrijdleider en op het werken met militaire vliegers, die niet ingespeeld waren op het vliegen van een W. K. (bijv. op een bepaalde middag hadden zij vrij gekregen van hun commandant om naar huis te gaan - waardoor er niet gevlogen kon werden met de Heli' s). Toch resulteerde het springen op twee plaatsen er in dat de dames binnen één week al de wedstrijd hadden gesprongen. Hetzelfde was mogelijk geweest voor de heren binnen tien dagen, wanneer de wedstrijdleiding goed gefunktioneerd had.

Bij de style-jurering was de afspraak gemaakt: "wanneer twee judges vragen om video-terugdraai van een bepaalde sprong wordt dit toegestaan": één keer normale snelheid, één keer slow motion. De penalties mochten dan worden veranderd, niet de tijd. Deze regel resulteerde in het feit dat voor de springers die onder de 6,5 sec. draaiden, vele judge's om videoterugdraai vroegen, uitgezonderd de landen USSR en Polen (om maar iets te noemen van tegenstellingen). Als er van die snelle tijden gedraaid worden brengt dit gelijk een ander probleem met zich mee want hetgeen je ziet moet ook snel geregistreerd worden. Een goede schrijver is een "must" en dat kan alleen als je met iemand werkt die al regelmatig met je wedstrijden heeft geschreven. Want het is bijna een onmogelijke opgave om in zes seconden waar te nemen (zeker als er veel fouten worden gemaakt) en dit (vertaald) te vertellen. Wanneer we over fouten praten: zie voor de gegeven (zeer vele) penalties het artikel van Bram. Ik heb in dit verhaal geprobeerd wat gedachten en ervaringen weer te geven van iemand die het strijdtoneel als aktief springer heeft verlaten en die nu de noodzakelijke neven-aktiviteiten is gaan doen en eerlijk gezegd, achteraf met veel plezier. Precisie Dit onderdeel verliep eigenlijk zonder problemen. Na vooraf een keuze te hebben gemaakt welke elektronische schijf gebruikt zou worden ging alles erg fijn. De keuze tussen de schijven ging tussen de Amerikaanse en de Russische en de Hongaarse schijf. De laatste is het geworden. Doorslaggevend was dat deze schijf aangaf tot 25 cm i. p. v. 15 cm van de anderen. Ook de druk op de schijf was bij de Hongaarse het best. Een bijkomende, maar zeker niet onbelangrijk aspekt was het feit dat de Hongaren tien reserve schijven bij zich hadden, alsmede een technische man (tevens F. A. 1. -judge), die de schijf mede ontworpen heeft. Op deze goed funktionerende schijf werden de PAwedstrijden uitgevochten.

Het werken op twee plaatsen betekent voor de judges dat zij overdag geen pauze hebben. Er waren in totaal 21 judges en dat was precies genoeg om alle noodzakelijke jobs te doen. Dit betekent het maken van bijzonder lange dagen: opstaan om 05.00 uur en bezig zijn tot de laatste sprong die om 19.00 uur werd gemaakt. Dan terug naar het hotel, douchen en eten, hetgeen betekent dat je om 21. 00 uur klaar bent. Als er protesten waren werden deze nog na de laatste sprong besproken. Het is beslist niet mijn bedoeling me hier te beklagen over de lange en zware dagen, maar ik probeer een juist beeld te schetsen van wat het betekent "[udge" te zijn. Ik heb het zeker niet als vakantie ervaren hoewel ik het met erg veel plezier gedaan heb. Tegenstelling in jureren en waarderen Eerlijk gezegd deze waren er. Deze waren er ook al toen ik nog deelnemer was en zullen er waarschijnlijk wel blijven. Je zult derhaive tot een systeem moeten komen waarbij deze tegenstellingen tot een minimum beperkt blijven. Het voert te ver om hier uitvoerige voorbeelden te noemen. Ik wil wel aangeven dat het hier niet alleen gaat om de inmiddels wel bekende oost-west tegenstellingen. Met name de Fransen werden afgestraft in style. Er werd in style naar mijn mening streng en rechtvaardig gejureerd, maar zoals ik al zei, de Fransen dachten daar totaal anders over. De tijd van "draai maar hard" is voorbij, het devies wordt "clean en snel". Degene die op deze laatste manier draaiden werden dan ook winnaar. sportparachutist

Charles Pellens (links-boven) als deelnemer tijdens de Wereldkampioenschappen in Tahlequah U.S.A. (1972) 15

Bij de groepsprecisie was ik door de chief-judge aangewezen als event-judge, waarbij ik het probleem naar me toegeschoven kreeg de groeps P. A. te jureren met de elektrische schijf of op de conventionele manier (alleen prikken). Ik besloot te kiezen voor de electrische schijf. Ter verduidelijking hiervan het volgende: Na elke landing op de schijf moet de grond 'onder de schijf vlak gemaakt worden en de scoring op "nul" worden gecontroleerd. Wanneer er nu vier springers kortna elkaar binnenkomen kan dat problemen geven. Echter in positieve zin koos ik voor deze schijf. A. omdat ik inmiddels wist (door individuele P. A. ) hoe snel de bovengeschetste handelingen kunnen worden verricht én B. omdat voor mij als een paal boven water stond dat deze schijf minder fouten maakte, dan de beste judges. Vandaar! Red. : met JUDGES worden SCHEIDSRECHTERS bedoeld . . . .. dit voor de niet-specialisten.

Het was daarom de eerste W. K. waar de groeps P. A. op een elektrische schijf is gesprongen. Bij de groeps P.A. kreeg ik in totaal vier protesten die a.lle.ongeldig werden verklaard door de jury. Ik vond het jammer dat bij zowel individuele als groepsprecisie de trainingsjudges nauwelijks of niet aan de bak zijn gekomen, maar misschien dat Joeke de Jong daar zijn visie eens op kan geven. Het is te hopen dat wij in Nederland wat meer mensen enthousiast krijgen voor dit werk. Maar bedenk vooraf goed dat de regels wel in de huiskamer gelezen kunnen worden, maar het in praktijk brengen alleen kan door "doen", "doen" en nog eens "doen". Degenen die belangstelling hebben voor het judgewerk kunnen zich opgeven bij Harry Kuipers, telefoon 040 - 515040. Charles Pellens Senior Para

Ben heeft verschillende loc ale wedstrijden gewonnen. Nationaal reikte hij het hoogst in 1977, toen hij tweede bij PA werd. En bij de WK Relatief in Duitsland werd ons land vierde. Het totaal van zijn sprongen bedraagt een kleine 1400. Zijn duizendste sprong maakte hij begin 1975 boven Maartensdijk, waar Icarus vroeger een bak had. De grootste formatie waar hij in heeft gelegen is een 13-mans ster geweest in La Ferté Gaucher bij Parijs, waar het relatief team vroeger wel trainde. Als leerzaamste/gekste sprongen geeft hij er drie op: een sprong waarbij hij boven zee (ik neem aan bij een demo op het strand) op 1000 ft aan zijn reserve hing; de uren dat hij in de kruin van een 28 meter hoge beuk zat bij Maartensdijk en het feit dat hij in Strasbourg in 1971(!) in de eerste vijfmansster lag. BOB RIENKS Bob Rienks, directeur van het Paracentrum Texel, heeft ruim 1300 sprongen. Zijn duizendste maakte hij op 3 januari 1974 in het Zwitserse Sion. GERRIT RONHAAR Bob, 32 jaar, begon met springen vóór 1965 in Lille, waarmee hij meteen een van de "oudste", nog actieve springers is. Voor hij met zijn full-time paracentrum op Texel (en ook enige tijd op Spa) begon, was hij lid van Flying Dutchmen en ook enkele andere clubs. Als hoogste sprong geeft Bob een sprong van 18.500 ft op en als grootste vrije valformatie een formatie van elf man. Het aantal malfuncties van Bob bedraagt zes. Bob is geen specifieke wedstrijdspringer geweest. Op het vragenlijste vulde hij dan ook geen "beste resultaten" in.

BEN WOLTERING Ben Woltering, directeur van een grote meubelzaak in Hilversum was tot voor kort onze oudste topwedstrijdspringer van ons land; Hij is 45 jaar en maakte vele jaren deel uit van nationale selecties. In 1975 was hij voor het laatst teamlid. Dat was bij het team voor de WK relatiefspringen in West-Duitsland. Niet alleen voor de wedstrijdsport heeft Ben veel betekend, ook voor zijn club, de Paraclub Icarus, is hij vele jaren een centrale figuur geweest, met name wat ibetreft het vliegtuigbeheer , de Pilatus Porter. En mensen die al iets langer meelopen, weten, dat er altijd één iemand bij Icarus vreselijk hard heeft moeten werken, en dat was de baas van de Porter ... 16

Gerrit Ronhaar is - helaas - voor de meeste sportspringers een onbekende. Helaas, want Gerrit is niet alleen een bijzonderlijk aardig, bescheiden en behulpzaam man, hij is ook een voortreffelijk sportspringer. De reden waarom alleen weinigen hem kennen, is, dat hij deel uitmaakt van de para-instructie-groep van het Korps Commando Troepen. Springen is dus zogezegd zijn vak en het is wellicht dus daarom dat hij niet bij een sportclub springt in zijn vrije weekeinden. Sinds enige tijd is de KCT-instructiegroep lid van de KNVvL, dus wellicht zullen we Gerrit nu zien op wedstrijden, waar hij dan - zo herinneren wij ons van vroeger - zeker hoge ogen zal gooien. Gerrit heeft ongeveer 1600 sprongen; zijn 1000ste maakte hij begin 1974 op de Rechte Hei, de plaats waar het KCT de oefensprongen uit de Troopships maakt, Zijn eerste sprong maakte hij begin 1965 in Schaffen waar de Nederlandse militaire springers vroeger opgeleid werden. Eigenlijk het opvallendste cijfertje op het formulier van de 38-jarige Gerrit Ronhaar is dat van het aantal malfunkties over zijn ca 1600 sprongen. Dat cijfer is O. Als gekste vliegtuig geeft hij de Sikorsky H34 op, een helicopter die ongelovelijk veel lawaai maakt en "altijd" stuk is. "Moest hem twee maal vroegtijdig wegens motorstoring verlaten", schrijft Gerrit laconiek. Als gekste sprong tekent hij de sprong aan boven de Rechte Hei, waarbij hij tijdens de vrije val in een enorme onweersbui viel, trok en meegenomen werd door de wervelingen in de wolk, tot hij er op de Belgische grens pas onderuitzakte en landde. sportparachutist

Dat ging allemaal rdelijk totdat er in Meissendorf een Duits springcentrum werd geopend (ter informatie op ongeveer 15 km van ons verwijderd) en de instructeurs daar heen gingen wat o. m. te maken had met de verschillende bepalingen en wetten op het gebied van het parachutespringen. Bij het bestuur van de P. C. H. leefde allang de gedachte zich aan te sluiten bij de afdeling Para van de K.N. V. v. L. Op zichzelf natuurlijk mooi en aardig maar ook naar Nederlandse maatstaven moesten we aan verschillende eisen voldoen. Het geschrijf van onze secretaris Hans Stelwagen met Karst Sikkens nam een aanvang. Wanneer deze twee er niet waren geweest had ik vermoedelijk aan het begin van dit verhaal blijven steken. Echter om kort te gaan we voldeden aan alles m. u. v. een erkende R. L. D. -instructeur. De artikelen van de heren Mermink en Stegman (bedankt Jannen) hebben ons weer verder geholpen we vonden de heer de Bock (ook bedankt Miel) genegen ons verder in het zadel te helpen en zie de zon bleef schijnen, want de heer Stegman werd overgeplaatst naar Duitsland, omgeving Hohne, en hij was bereid om het stuur verder in handen te nemen vandaar dat de P. C. H. nu ook zijn aktiviteiten verder kan uitbreiden, waarvan wij u in de toekomst regelmatig via de Sportparachutist op de hoogte hopen te houden.

even voorstellen para club hohne Het kost veel moeite en inzet om een bijna zeven jaar oude club IN te houden. Belangstelling en de wil om te springen is er voldoende. Toch vragen vele mensen in Nederland zich af waarom horen en zien we zo weinig van het PARA gebeuren in Hohne. Ik wil proberen hierop een antwoord te geven. Jarenlang hebben we moeten werken met Duitse instructeurs, de ene met Duitse papieren dan weer eens een andere met de Hollandse instructiebevoegdheid, op zichzelf geen probleem, maar zij moesten op de één of andere manier wel erkend zijn en ook nog goede wil en ZIN meebrengen.

Inmiddels werd de P. C. H. opgenomen in de gelederen Afd. Para van de K. N. V. v. L. - Onze Dornier-27 met als piloot Christian Liedloff trekt regelmatig tijdens de verschillende weekends zijn rondjes boven het vliegveld LOHHEIDE. De Dornier een verhaal apart, want als Nederlandse vereniging is het niet mogelijk een vliegtuig met een Duitse registratie in eigendom te hebben, maar een echtgenote met twee nationaliteiten bracht uitkomst en met behulp van een RECHTSANWALT und NOTAR loopt dit nu ook op rolletjes. Iets over het vliegveld: LOHHEIDE, een veld met een geweldige BAK (klein rekenfoutje van het bestuur) hetwelk toebehoort aan de Kommandantur Ubungsplatz Bergen is gelegen bij het plaatsje Hasselhorst in de driehoek Hamburg - Bremen - Hannover. Het ligt knus in een gebied dat verder voor iedereen is verboden met aangrenzend een leuk clubhuis. Een nadeel hiervan is dat het voor ons ook wel eens daadwerkelijk verboden is, i. v.m. daar te houden oefeningen. Als uitwijk station hebben we echter Celle-Arloh waar in voorkomend geval door onze club kan en mag worden gesprongen. We draaien nu weer regelmatig dankzij alle hulp van DIE mensen die ons behulpzaam zijn en waren en bezeten zijn van een HEILIG VUUR, namelijk ENTHOUSIAST zijn voor het parachutespringen. Wij weten dat vele springsters en springers graag eens langs willen komen om een sprongetje te maken, vaak zijn echter de afstand en de financiën de grote problemen. Een deel van die financiële problemen kan door de bestuursleden worden weggenomen, n.l. het eten en de overnachtingen tenminste wanneer u uw eisen niet te hoog stelt. De afstand moet uzelf overbruggen, maar waag er van te voren even een telefoontje aan (0949 5051 - 2551 Stelwagen of 0949 - 5051 - 2542 Sievers) dit i. v. m. het weer en het springen zelf voor dat weekend. Het is een geweldige ervaring te springen in de grootste BAK van Nederland, de BRD en omstreken, gevuld met het FIJNSTE grind. SPRING ER EENS UIT, samen GEZELLIG bij de P.C.H. Groetend en tot ziens Hans Sievers

sportparachutist

buitenlandse para-ervaringen engeland In het weekend 23 - 24 september werden wederom de traditionele jaarlijkse precisiewedstrijden in het Engelse Duck End Farm gehouden. Tijdens een Amerikatrip van een paar E. N. P. C. Iers zijn hierover afspraken gemaakt met enkele Engelsen, die ook in de organisatie betrokken waren. Binnen de E. N. P. C. bleek de belangstelling zo groot dat kon worden ingeschreven met twee vier-man teams. Het eerste team - Dutchies I - bestond uit: Rein Voskamp, ondergetekende, Leo Verboom en Jo Maessen. Het "Dutchies Il" team bestond uit: Annemiek van Gessel, Jos van Loon, John Weltevrede en Jan Testroote. Annemiek moest helaas direct al uitvallen in verband met een kneuzing in beide enkels. Duck End Farm ligt ongeveer I! uur rijden boven Londen aan de A 6 naar Bedford en Barton. Vanaf Breda duurt de reis - inclusief de oversteek Oostende-Dover ongeveer 9 uur. Er hadden 26 teams ingeschreven, waaronder twee Franse teams, een Amerikaans en een Arabisch team. Deze Duck End-meet wordt drukker bezocht dan de Engelse Nationals. De organisatie van de wedstrijd is zonder overdrijving geweldig te noemen. Alles verloopt bijzonder soepel en de regels worden zeer duidelijk in het belang van de springers uitgelegd. Niemand loopt te mopperen of te schelden als er eens iets niet klopt. Je hoeft hier dus ook geen handtekeningen te verzamelen bij de teamleiders als eens een ploeg te laat of even verhinderd is. Vliegtuig-support was ruim voldoende: 1 Cessna 180 en 2 Cessnats 206. De wedstrijdkosten waren per team f. 68 inclusief breakfast en dinner en dan ook nog op zaterdagavond vrij drinken. Nu iets over het wedstrijdverloop. De forecast voorspelde nogal krachtige wind in de loop van de eerste wedstrijddag. Het schijnt in Engeland de gewoonte te zijn om een ieder om 5.30 uur uit zijn bed te trommelen, snel de bruine bonen, ei en spek te laten verorberen en dan de eerste windstreamerbak omhoog te sturen om 6.45 uur. Blijkbaar is dit daar geen probleem want niemand protesteert en is normaal op tijd aanwezig. Door de harde wind - tot 6 meter - werden veel goede sprongen afgewisseld met afzwaaiers. Opmerkelijk verliep deze ronde voor Dutchies I. Jo sprong als vierde teamlid en werd bij de landing gehinderd door de na ons komende ploeg. Met andere woorden: rejump aanvragen. Echter: Leo maakte een stuurfoutje wat hem wel 10 meter opleverde. Dus voor hem ook maar proberen een rejump te versieren. Ongelooflijk maar waar: hij kreeg deze ook nog. Om 9.00 uur was de eerste ronde afgelopen. De tweede ronde werd onder zogenaamde "kastelenweer" versprongen en de resultaten waren over het geheel bezien beter. In deze ronde maakteLeo zijn 500ste sprong wat later bij de prijsuitreiking nog werd gememoreerd en gevolgd door een applaus. 18

Om 10.30 uur was de tweede ronde afgelopen. De derde ronde werd weer met meer wind versprongen. Ook was het nu veel meer "bumpy". Jan maakte zijn eerste wedstrijd-nul, hetgeen hem zelfs de eerste plaats in zijn klasse opleverde. Prompt daarop ging hij dan ook iedereen lesgeven in squarebesturing. Deze ronde was om 12.00 uur afgelopen. Drie rondes voor twaalf uur; waar maak je dat in Nederland mee? Halverwege de vierde ronde werd de wind zo sterk dat de wedstrijd moest worden afgelast. Dit bleef helaas zo tot en met zondag. De resultaten

van de Hollanders waren per ronde:

Dutchies I 1e Rein Voskamp Herman Boerman Leo Verboom Jo Maessen

00.03 00.00 00.17 (r) 00.05 (r)

00.06 00.00 00.24 00.65

00.00 00.67 01. 05 01.96

Dutchies II 1e Jos van Loon John Weltevrede Jan Testroote

04.70 00.00 10.00 10.00

10.00 01. 52 02.09 10.00

Eind uitslag (voor zover Nederlanders Open:

1. Steve Eversfield 2. Chris Mcquire 3. Rein Voskamp

10.00 00.31 00.00 10.00

zijn vermeld):

00.01 00.05 (echt Rein, dit is een dame) 00.09

Class C: (FAI - brevet onder 200 sprongen): Jan Testroote 12.09 Team Price Winners: 1. Peterborough United 2. North West Parachute 3. Dutchies I Best Overseas

Centre

01. 22 01. 38 04.90

Visitor: Rein Voskamp

Uit bovenstaande blijkt dat gesprongen werd in diverse -8- groepen: een soort Algemeen - open - klassement, Class A van 500 - 1000 sprongen; Class B minder dan 500 sprongen; Clas.s C zie boven; een Dames klassement; Team klassement; Beste Ronde Bol Springer en de Beste Overzeese Bezoeker. Dit stimuleert natuurlijk wel. Ieder kan zich meten met springers van zijn niveau. M. i. is dit voor Nederland ook heel nuttig. De bijkomende organisatorische problemen vallen nogal mee. Er tegenover staat een veel leukere wedstrijd; spanning en enthousiasme zullen in elk geval toenemen. Twee opvallende zaken zijn de vele deelnemende dames en het grote aantal ronde bollen (Red.: ??????) De organisatie was erg goed op ĂŠĂŠn toch wel hinderlijk punt na: je kon je op de D. Z. Is-morgens niet wassen. sportparachutist

Annemiek had haar enkels al gekneusd en <Iodeed dat nog eens dunnetjes na door te struikelen terwijl hij met een slaapdronken kop naar de toiletten liep. Voor ons is het bijzonder de moeite waard geweest en we zijn vast van plan om volgend jaar weer te gaan. Wie zin heeft, kan natuurlijk altijd mee. Namens Dutcbies I en TI Herman Boerman

• 0--

air service holland bv

gran canaria (Nieuwe Paraclub

op het Kanarisch

eiland)

Wie als sportparachutist een zonnevakantie op het eiland Gran Canaria doorbrengt moet zeer zeker niet vergeten zijn of haar springuitrusting mee te nemen. Sinds een half jaar is daar een para-club. Bij toeval vernam ik enige tijd geleden dat buiten de militaire springerij er nu ook gesprongen kan worden door sportspringers. Dit najaar boekte ik een tiendaagse reis naar de eilanden en het heeft zich geloond. De eerste zaterdag reed ik direkt al naar het vliegveld (4 km ten noorden van San Augustin). Toonde mijn papierwinkel en een half uur later zat ik al in het vliegtuig (Dornier 27). Het is een bijzondere belevenis om in de duinen van Maspalomas te springen (de dropzone ligt ca. 5 km ten noorden van het vliegveld). Het weer was er steeds mooi - het lijkt op Californië. Het tweede weekend maakte ik vijf heerlijke relatiefsprongen van 12.000 ft. Het vliegen levert een prachtig uitzicht op. Men kan zelfs het eiland Tenerife zien liggen. Thans wordt er nog alleen in de weekends en erkende feestdagen gesprongen. Maar - als er een paar mensen zijn is er toch wel een kans om zoveel mogelijk te springen. De springtarieven zijn lager als in ons land én het vliegtuig mag altijd naar 12. 000 ft. Op het vliegveld (tevens instappunt) hebben de vliegers en de parachutisten de beschikking over een mooi clubge bouw. Daarbij behoort een groot zwembad en twee tennisbanen. Het clubgebouw is tevens restaurant. De spaanse para's zijn erg vriendelijk. Derhalve is een bezoek aan dit centrum zeer zeker de moeite waard. De vereniging heeft 120 leden - maar ze zijn niet allemaal aktief. Heeft u belangstelling voor dit centrum? Laat dit dan even weten aan JUPP LAURENSZ, Alter Postweg 83, 4432 GRONAU (BRD). Het adres van de club is als volgt: Paraclub Gran Canaria Franzisco Romero Vernetta Banco de Granada LAS PALMAS (Plaza de la Viktoria). Jupp Laurenz./' Sonja Meyer-Miltenburg.

Jupp Laurenz (R) naast enige Spanjaarden in het zonnige zuiden. sportparachutist

"is er een "nood-piloot" aan boord ... ?

eenvoudige vlieg-cursus voor noodgevallen in de lucht TEUGE - Wat doen we als we in een vliegtuig zitten en de piloot valt plotseling uit, bijvoorbeeld doordat hij onwel wordt? Een fonkelnieuwe cursus op het gebied van de luchtvaart gaat op die vraag antwoord geven. In een aantal lessen leert men een vliegtuig in noodgevallen veilig naar een luchthaven te manoeuvreren en daar te landen. De "nood-vliegopleiding" is een initiatief van Air Service Holland B. V. , de Nederlandse importeur van Cessna-vliegtuigen die ook een "gewone" vliegschool heeft. Het bedrijf houdt zich behalve met verkoop, ook bezig met verhuur van zaken- en privé-vliegtuigen. De voor Nederland geheel nieuwe cursus is o. m. bedoeld voor mensen die regelmatig in kleine vliegtuigen reizen en uitsluitend gericht op de zgn "kleine luchtvaart" (in grote toestellen zijn, zoals bekend, altijd minimaal twee piloten aanwezig). Vooral de sterke stijging van het aantal privé-vliegtuigen voor zowel recreatieve als zakelijke doeleinden maakt, volgens Air Service Holland, instruktie aan niet gebrevetteerde passagiers nuttig. Direkteur Martin Duijvestijn: "Theoretisch kunnen zich in de lucht situaties voordoen, waarbij het gewenst is dat degene die naast de piloot zit, kan ingrijpen. Men zou bijvoorbeeld kunnen denken aan een hartaanval, maar er zijn ook andere situaties mogelijk. In het buitenland, vooral in Amerika, kent men al langer deze stand-by-cursussen. De kleine luchtvaart is daar ook al langer ingeburgerd dan hier. " De opleiding bestaat uit een theoretisch en een praktisch gedeelte. De theorielessen - in totaal acht uur duren twee ochtenden. De eerste cursisten komen op 21 en 28 november naar het hoofdkantoor van ASH op het vliegveld Teuge. De praktijklessen - waarvoor men met kleine- toestellen de lucht in gaat - nemen ongeveer vijf vlieguren in beslag, op dagen die men zelf kiest. Na afloop van de cursus ontvangt men het "stand by pilot certificate". De kosten van de "nood-vliegopleiding" bedragen f 950, --. Air Service Holland (telefoon 05763 - 777) denkt niet alleen mensen op de cursus te krijgen die geregeld in kleine vliegtuigen reizen, maar ook anderen met belangstelling voor de vliegerij. 19

----_

_-----------

5AFETV-FL VER

"5 Q U A

R E :

~.~

5 E

R V E U.5.P.A.-VOUWBEVOEGD

7-cell square van PARA-FLITE

RIGGER

lichtgewicht, 200 SQ. FT., pakt in flyer-system (groter dan STAR, kleiner dan CLOUD).

R.W. - FL VING MACHINES

DUTCH CHUTE SHOP Parachute

Equipment

HARRY KUIPERS UIenpas 24 Eindhoven, Holland Tel.: 040-515040 Giro: 1026187 RABO Bank Eindhoven-Noord Rek. nr. 15.01.02.127

[

A_'_'e_s_'_路n_v_o_o_r_ra_a_d__ !__~ sportparachutist