Ballonstof voorjaar 2022 by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

VOORJAAR 2022 VOOJAAR 2022

Benzine of Diesel ... Sie haben die Wahl! Polyester ofIhren Nylon Treffen ... Sie die Entscheidungnach Einsatzbedürfnissen.

Wir beratenSie gerne.

Aan u de keuze! SCHROEDER Luchtballonnen Nylon- en Polyesterstof „Made in Germany“ Extreme scheursterktewaarden, ondanks dit soepel en zacht.

Een KLASSE apart - overtuig uzelf! Beslis op basis van gebruik en behoeften. We adviseren u graag! rland:

r in Nede

enpartne Onze zak

rs Ton Kurve ompany Balloon C n a e p Euro at 112 Klinkertstra oensbroek H B P 3 NL-643 111444 5 5 6 1 3 Tel. + -ballon.nl info@ebc

elgië:

rtner in B

prekspa Onze ges

allooning · Dream B arne n e rt o p rs Luc Ve -9270 La weg 28 · B Lagen Heir 2 75 63 22 0 net.be Tel. +32 4 le te @ rballon schroede g.be in n o o amball www.dre

Warmeluchtballons en meer „Made in Schweich“

Ballonstof 1982-2022

We schrijven 1982. De CD en de Commodore 64 worden geïntroduceerd, E.T. keert dankzij Elliott weer terug naar zijn thuisplaneet, Michael Jackson brengt Thriller uit en ballonvaarders in Nederland krijgen een heus ledenblad. Veertig jaar geleden begonnen de leden van de KNVvL Afdeling Ballonvaren met goed gemoed aan een verenigingsblad, waarover Paul Kok en Ad Haarhuis als eersten de scepter zwaaiden. De afdeling heette nog ‘Ballonsport’ en het blad werd op een typemachine tot leven gewekt. Het doel waarvoor het blad werd opgericht staat vier decennia later nog steeds overeind: informeren over relevante en interessante hoofd- en bijzaken rond ballonvaren en het verspreiden en verdiepen van de kennis over de ballonvaart. Dat ons lijfblad 40 jaar na dato nog steeds alive ‘n kickin is had men bij de oprichting ervan vast niet kunnen bevroeden. En dat voor een relatief kleine verenigingsafdeling (NL) resp. federatie (BE). Het is alleen mogelijk dankzij een continue toestroom van artikelen, trouwe adverteerders en een toegewijde redactie: Rutger Coucke verzorgt de vormgeving van Ballonstof, Annette Witte houdt als eindredacteur iedereen bij de les en zet de punt op de i en de t achter de d. Luc Van Geyte vertegenwoordigt België, Gerjan Crebolder is onze razende reporter in Nederland, en ondergetekende mocht in 2017 het hoofdredacteurschap van dit blad overnemen van Rutger, die het blad daarvóór ruim twee decennia lang als hoofdredacteur annex vormgever liet verschijnen. Verderop tref je een uitgebreidere geschiedschrijving van het blad aan, opgesteld door Gerjan. Het 40-jarige jubileum van Ballonstof – tevens het tiende jaar dat ook de KBBF het blad Ballonstof als haar ledenblad heeft omarmd – laten we niet onopgemerkt voorbij gaan:

Alle-covers-cover Het zal u al zijn opgevallen: de voorliggende Ballonstof is voorzien van een alle-covers-cover: op de voor- en achtercover staan de omslagen van álle Ballonstoffen die ooit verschenen zijn.

Ballonstoffen online De Ballonstof-archieven van Erik Bosman, Rutger Coucke en Gerjan Crebolder bleken gecombineerd minstens één exemplaar van alle ooit uitgebrachte edities van ons ledenblad te bevatten. Van de eerste drie decennia Ballonstoffen bestonden geen digitale bestanden meer. Ze zijn door Erwin Pellegrom allemaal onder de scanner gelegd, dat was een monnikenwerk waarvoor veel dank. Hester van Bork van de KNVvL heeft ze via de website ontsloten, zodat ze nu voor iedereen digitaal zijn in te zien. Het levert een fantastische ontdekkingsreis op door 40 jaar ballonvaren, die je zelf kunt beginnen op www.knvvl.nl/ballonstof.

Gratis jubileumboek met de beste artikelen uit 40 jaar Ballonstof Toen we door 40 jaar Ballonstof struinden, viel de oneindige hoeveelheid relevante artikelen op, van vele ballonvaart-auteurs, over onderwerpen die in de basisopleiding nauwelijks aan bod komen. Die collectieve kennis over ballonvaren, die we gezamenlijk in vier decennia hebben opgebouwd, bundelen we tot een boek met de beste en meest relevante artikelen uit 40 jaar Ballonstof. De Ballonstofredactie verzorgt de samenstelling en opmaak van deze ‘Leidraad voor Ballonvaarders’. Het drukken, inbinden en verspreiden van het boek is mogelijk dankzij donaties van de KNVvL Afdeling Ballonvaren, de KNVvL, de KBBF en vele bedrijven; zie hun bedrijfsnamen verderop in dit blad. Iedere ballonvaarder in Nederland en België die lid is van de KNVvL resp. KBBF ontvangt vóór het einde van het jaar een gratis exemplaar van dit jubileumboek. Namens Redactie Ballonstof, Han Nabben

ballonstof

ER IS ER EEN JARIG!

voorwoord 4

VAN HET BESTUUR NL

VAN HET BESTUUR BE

Veertig jaar geleden begonnen ‘we’ met ons verenigingsblad,

Beste leden,

dat inmiddels is uitgegroeid tot een prachtig magazine waar we ieder kwartaal weer naar uitkijken. Het is een unicum dat we

Op moment van schrijven genieten we voor het eerst opnieuw

een dergelijk magazine kunnen ontwikkelen en behouden, en

volop van het zogeheten ‘Rijk der vrijheid’! Geen mondmaskers

mogelijk dankzij een fantastische redactie en bijdragen van velen

meer in winkels en we nemen afscheid van het veelbesproken

van ons. We laten dit jubileumjaar niet ongemerkt voorbij gaan,

Covid Safe Ticket. Je zou bijna gaan denken dat we een zorgeloos

integendeel! Elders in dit blad leest u er meer over.

ballonvaartseizoen voor de deur hebben staan.

Gelukkig zijn de coronabeperkingen inmiddels opgeheven voor-

Jammer genoeg durf ik nog niet van zorgeloos spreken. Tijdens

dat ons seizoen begint. Wat staat er allemaal op stapel? Dat is

de afgelopen twee jaar hebben velen van ons een mooie wacht-

veel: twee nieuwe apps voor respectievelijk vaartregistratie en het melden van voorvallen, een systeem van declaratie direct aan het ILT, een grote update van het OM met een praktische invulling van wet & regelgeving, een nieuw systeem van regiocoördinatoren en uitbreiding van het aantal instructeurs en examinatoren. Dat is veel werk, maar het resultaat levert voor iedereen gemak op. De DTO-opleidingen lopen op volle toeren: 14 leerlingen voor BPL, 6 voor instructeur, 5 voor examinator en vele bestaande instructeurs die dit jaar de verlengingscheck doen (AoC FI). Verder worden de benodigde cursussen, instructies, OPC’s en LPC’s verzorgd. De nieuwe coördinatoren Rik Baan (praktijk) en Tom Buekers (theorie) geven de nodige ondersteuning aan de

lijst van passagiers opgebouwd. Echter had een machtige Rus andere plannen en de rest is reeds geschiedenis. Nooit eerder waren brandstof- en gasprijzen zo hoog, en laat nu net die twee belangrijke factoren zijn in onze kostprijsberekening. Gelukkig is niet alles kommer en kwel. De algemene vergadering bracht maar liefst drie nieuwe krachten binnen de raad van bestuur van de KBBF. Welkom aan Kenian, Djorry en Michael! Nooit eerder waren we met zovelen binnen de RvB. Ballonvaren leeft en we blijven ons iedere dag inzetten voor onze leden. Een mooi initiatief vanuit de KNVVL, de KBBF en de Ballonstofredactie is de ‘Leidraad voor Ballonvaarders’. Een prachtig boek dat bestaat uit de meest interessante artikelen van de afgelopen 40 jaar Ballonstof! Dit unieke boek wordt mede mogelijk gemaakt

DTO en alle trainingen. ILT was tevreden met deze aanpak en de

door enkele gulle sponsoren en de beide federaties. Dit zullen wij

ILT-audit is zeer goed verlopen. Daarmee staat de DTO als een

in België schenken aan iedere piloot die aangesloten is bij onze

huis. Na verder opbouwend werk de komende jaren kunnen

federatie.

we naar de fase van alles onderhouden. Zonder een goede DTO wordt het voor alle piloten lastig, dus een goed functionerende

Graag doe ik als laatste puntje nog een warme oproep naar ieder-

DTO is voor eenieder van belang.

een die in 2022 nog een leuke uitdaging zoekt: neem deel aan de Belgian Balloon Trophy! De gezonde spanning die zo’n kampioen-

We hebben 1 april de zorgvaart staan, ongeveer tegelijkertijd

schap met zich meebrengt is niet te beschrijven en ik beloof jou

met het uitkomen van deze Ballonstof. Succes met de organisatie

en je team een onvergetelijke ervaring!

en we hopen dat het mooi weer zal zijn / is geweest. Verder staat het NK in België op de agenda, hopelijk zal onze WK-kampioen

Hopelijk tot binnenkort,

Junioren en het Team NL weer schitteren. Het bestuur wenst alle ballonvaarders en operators een geweldig seizoen en fantasti-

Evert Dehandschutter

sche vaarten toe.

Raad van Bestuur KBBF

René Zwarteveen Voorzitter KNVvL Afdeling Ballonvaren

LUCHTBALLON VERZEKERING HOT AIR BALLOON INSURANCE ASSURANCE MONTGOLFIERE

Aviation Insurance Broker Business & Corporate Aviation Private & Leisure Aviation

ballons@atlantas.fr www.atlantas.fr Tel +33 2 51 72 38 38 Fax +33 2 51 72 38 85

9 boulevard Guist’Hau BP 51013 F-44000 NANTES CEDEX N° ORIAS 07 007 971

inhoudsopgave 6

IN DIT NUMMER: 3 40 Jaar Ballonstof Han Nabben

4 Voorwoord René Zwarteveen/Evert Dehandschutter

6 Inhoud Redactie

8 Quick Release Redactie

11 Jubileumboek Ballonstof Redactie

12 Recordvaart Iris Broeders-Van Ham

13 Ad’s Ballon Besognes Ad Haarhuis

15 Al vier decennia op de mat Gerjan Crebolder

18 Hoe werkt buienradar? Han Nabben

20 #Ballonstof Luc Van Geyte

23 Ballooning at the edge Jan Oudenampsen

24 Over RT gesproken Peter Smits

28 BIPT radiovergunning België Bart Seresia

29 Creatief aan de salontafel Gerjan Crebolder

31 Nieuw meldingsportaal voorvallen Sebe Kruijer

32 Praktische tips bij buitenlandse reizen Hans van Hoesel

34 Wat mag bij wat? Remko Wigger

36 In de bergen is het oppassen Peter Smits

37 Agenda 2022 Redactie

38 Gedicht/Colofon

ballonstof Meer dan ballonnen alleen.

• Onderhoud, inspec�es en ARC’s • Verkoop Cameron ballonnen, GEFA-Flug luchtschepen en toebehoren • Dealer f.u.n.k.e. radio’s en transponders / Flytec apparatuur

twi�er.com/CameronEurope facebook.com/CameronBalloonPromo�ons

quickrelease 8

DE POSTBALLONS VAN PARIJS ‘De postballons van Parijs (1870-1871); Castelré-HierdenMerselo’ is de volledige titel van het nieuwe boek van Hans van Hoesel. Tijdens de belegering

KAYLEE KERSTPUZZEL KAMPIOEN

van de Franse hoofdstad door

De Ballonstof Kerstpuzzel editie 2021 is dit jaar met

Duitse troepen, fabriceerden de

slechts één fout gewonnen door Kaylee Slag. Kaylee,

Parijzenaren meer dan zestig

van harte gefeliciteerd met het winnen van 300 liter

luchtballonnen. Gevuld met post

propaan, ter beschikking gesteld door Gasnodig.nl.

en bemand door gelegenheids-

Steven Vlegels, de winnaar van vorig jaar, wist de

ballonvaarders wisten ze zo de bezettingstroepen te omzeilen. Drie

tweede prijs in de wacht te slepen. Steven, de Mag-

van deze ballonnen landden in Nederland. Het boek beschrijft in

num Prosecco, ter beschikking gesteld door Pro Vino

detail hoe ze in respectievelijk Castelré, Hierden en Merselo terecht-

komt z.s.m. jouw kant op. Een eervolle vermelding

kwamen. De uitgave staat boordevol wetenswaardigheden rond

voor Martijn en Gerhard Hoogeslag, die weliswaar

de Parijse bezetting en de postballonvaarten, en bevat originele

net als Steven de tweede plek wisten te bemachti-

getuigenissen van ooggetuigen die de ballonnen destijds zagen

gen, maar hun oplossing later instuurden. De juiste

landen. Als bonus wordt er in het boek een vierde tocht opgevoerd,

antwoorden: 1B, 2C, 3A, 4B, 5D, 6B, 7D, 8B, 9D, 10A,

van een Parijse ballon die weliswaar in Noorwegen landde, maar

11B, 12D, 13A, 14C, 15A, 16 vervallen, 17D, 18A, 19B,

waarvan Van Hoesel overtuigend weet aan te tonen dat de tocht

20C.

over Nederlands grondgebied ging. Het boek bevat 124 pagina’s en veel historische afbeeldingen, waaronder voorbeelden van enkele historische brieven die door de ballonnen werden vervoerd. Het eerste exemplaar van het boek werd tijdens de Inzell Ballonwoche aangeboden aan ballonvaartmeteoroloog Ab Maas. Te bestellen via info@balloonteam.nl voor € 22,95 excl. € 3.95 verzendkosten. Ook verkrijgbaar via de boekhandel (ISBN 9789090356747).

LUCHTBALLONNEN UIT PARIJS IN BELGIË EN NEDERLAND Het 150-jarig jubileum van de Parijse postballonnen die destijds de belegering van Parijs wisten te omzeilen, heeft meerdere auteurs in de pen doen kruipen. In de najaarseditie van Ballonstof maakten we melding van het boek ‘De Vlucht uit Parijs’ van Dirk Billen, met wetenswaardigheden over de ballon L’Egalité die in Diependaal landde, en elders in deze rubriek Quick Release lees je over het boek van Hans van Hoesel, getiteld ‘De Postballons van Parijs’. In december publiceerde Dirk Tavernier daarnaast het prachtig vormgegeven en rijk geïllustreerd e-boek ‘Luchtballonnen uit Parijs in België en Nederland: honderdvijftig jaar geleden tijdens de Frans-Pruisische oorlog (1870 – 1871)’. Het boek geeft achtergrondinformatie over de Frans-Duitse oorlog en de luchtballonnen en ballonvaarders die tijdens de bezetting uit Parijs opstegen. Het behandelt de negen landingen van Parijse ballonnen in België (6) en Nederland (3). Gratis te downloaden via hangerflying.eu.

DE POOLVAART VAN SAMUEL ANDRÉE De gewaagde en onfortuinlijke poolexpeditie per luchtballon, die de Zweed S.A. Andrée in 1897 ondernam, blijft tot de verbeelding spreken. Ruim een eeuw later verschijnen er nog steeds boeken over de historische expeditie, zoals ‘De IJsballon’ van Alec Wilkinson en ‘The Expedition’ van Bea Uutsma. Daar is nu - ter ere van de 125e verjaardag van de poolreis – het boek ‘De ballonvlucht van ingenieur Andrée’ aan toegevoegd. Het betreft overigens een heruitgave van ‘De barre pooltocht’ uit 1970 (uitgeverij Kok ten Have) dat op haar beurt een Nederlandse vertaling was van de Zweedse roman ‘Ingenjör Andrées luftfärd’ van Per Olof Sundman (1967). Uitgeverij Koppernik, 376 pagina’s, paperback, € 22,50.

Een nieuw Europees ballonmuseum in Rome?

TELESCOOPBALLON MAAKT RUIMTEKIEKJES

Dat klinkt veelbelovend. Het betreft echter

Dit jaar staat de lancering gepland

ballonkunst, ofwel de kunst van het maken

van een reusachtige telescoopbal-

van figuren met latex ballonnen. Op www.

lon die haarscherpe ruimtebeelden

balloonmuseum.eu lees je er alles over.

geen museum over ballonvaren, maar over

moet gaan maken, tegen een fractie van de kosten van conventionele ruimtetelescopen. De

quickrelease

WWW.BALLOONMUSEUM.EU

SuperBIT (SUPERpressure Balloonborne Imaging Telescope) vaart

BALLONSTOF VOOR AIRLANDER

op 40 km hoogte, waar het de omvang van een voetbalstadion

Ballonstof zou geen knip voor

aanneemt (532.000 m3).

de neus waard zijn als we

De telescoop is ontwikkeld

geen aandacht zouden beste-

door de Royal Astronomical Society USA, Durham University, Princeton University en de Universiteit van

den aan een persbericht over … ballonstof. Het bedrijf ILC in Dover zal namelijk het omhulsel gaan leveren voor het luchtschip Airlander

Toronto, die voor het project samenwerkt met NASA

10 van Hybrid Air Vehicles uit Bedford, Engeland. ILC Dover is bekend

en de Canadian Space Agency. De lancering staat

als leverancier van NASA-ruimtepakken, o.a. voor de maanmissies en

gepland in april, vanaf Nieuw Zeeland. “This new bal-

tegenwoordig voor het ISS. Het omhulsel van de Airlander zal bestaan

loon technology makes visiting space cheap, easy and

uit een Tedlar-film met een UV-resistente urethaanlaag aan de buiten-

environmentally friendly” zeggen de ontwikkelaars.

kant tegen weersinvloeden, een Mylar laag aan de binnenkant om de

Zie ook space.com/balloon-space-telescope-design-

helium binnen te houden en geweven Vectran als tussenlaag voor de

superbit.

de sterkte. Is dat interessant om te weten? Mwah… Maar het gaat over ballonstof, en adel verplicht.

VOETJES VAN DE VLOER ‘Both feet off the ground’ is de titel van de autobiografie van de Britse ballonvaarder Crispin Williams. Zijn vliegavonturen bij de RAF boven o.a. Libië en Afrika komen aan bod, net als ontmoetingen met

HEY MATE, COOL BOOK

Sovjet-vliegtuigen en testvluchten met de Concorde. Ballonvaarders zijn

De prijs voor de meest originele titel

natuurlijk vooral geïnteresseerd in Crispin’s ballonavonturen.

zal het boek waarschijnlijk niet win-

Na de RAF stortte hij zich op het ballonvaren, met vele ballonvaarten

nen, maar ondanks dat is ‘Lighter

over de hele wereld, deelname aan NKs, EKs en WKs, langeafstands-

than air – Australian ballooning his-

vaarten met gasballonnen en avonturen met lucht-

tory’ van Helene Rogers zeer de moei-

schepen tot gevolg. Ballonvaarders-van-het-eerste-

te waard. De eerste ballonvaart in Australië vond plaats in

uur kennen Williams bovendien als Sales Director

1858, van Richmond naar Plenty en uitgevoerd door Charles

bij Thunder & Colt en later bij Cameron en/of van

Brown. Totdat Rogers in zijn avonturen dook, was er weinig

zijn voorzitterschap van de BBAC. C&S Publishing,

over Brown bekend.

Engelstalig, 324 pagina’s, € 42,50.

Ze speurde zijn nakomelingen op, die slechts op hoofdlijnen op de hoogte waren van Brown’s ballonavonturen, maar wèl op zolder een omvangrijk archief bewaarden dat de auteur gedetailleerd uitploos. Het boek begint bij Brown’s pioniersjaren en eindigt bij het hedendaagse ballonvaren op het continent. Dertig jaar lang werkte Rogers aan het boek. Affirm Press, Engelstalig, 240 pagina’s, € 50.

EASA RICHTLIJN DIGITALE BOORDPAPIEREN We digitaliseren ons leven steeds meer en de luchtvaartsector vormt hierop geen uitzondering. Ervoor zorgen dat je de juiste en bijgewerkte documenten bij je hebt, kan een stuk makkelijk als je gebruik maakt van digitale documenten. EASA heeft in januari een richtlijn gepubliceerd waarin duidelijk wordt dat er geen belemmeringen zijn in de EU-wetgeving om de documenten voortaan digitaal mee te nemen. Meer informatie op easa.europa. eu/downloads/134895/en of zoek op easa.europa.eu op ‘guidance carriage electronic documents’.

ballonstof

DUURZAAM BALLONVAREN MET CO2-GECOMPENSEERD GAS

Benegas is dé specialist in propaangas. Wilt u een vulinstallatie op maat op uw eigen terrein? Informeer naar de mogelijkheden bij onze experts. Bovendien zetten wij ons in voor een groene toekomst om te kunnen blijven genieten van onze mooie natuur. Al ons propaan is CO2-gecompenseerd.

Wilt u meer informatie hierover? Maak dan een vrijblijvende afspraak met een adviseur via info@benegas.com

Voor en door ballonvaarders, met de beste artikelen uit 4 decennia Ballonstof Meteorologie ● Materialen ● Onderhoud ● Gezondheid Regelgeving ● Vaartechniek ● Navigatie ● Luchtruim ● En meer … Gratis voor iedere ballonvaarder die lid is van de KNVvL of KBBF Ter ere van 40 jaar Ballonstof Magazine (1982-2022) mogelijk gemaakt door de KNVvL Afdeling Ballonvaren, de KNVvL, de KBBF, Rien Jurg Promotions / Cameron Balloon Promotions, Flytec Balloon / Volirium, Noordelijk Ballonvaartcentrum Ultramagic Nederland, Quickrelease.aero, Schroeder, BallonAIRpoort, Benegas, VFS Heinz Grümmer, Wilco Air, De Keyzer Verzekeringen en Skyview Balloons Ultramagic België.

The

FAA/EASA approved Balloon Instrument

DigiTool DB13

Features include: altimeter, variometer, and temperature indicating displays, flight timer, audio alarms, and an integral GPS showing ground track and speed. The DBI3 also has an on-board flash memory capable of storing up to 10,000 hours of recoverable flight data. It is powered by an integral LiPo battery lasting up to 12 hours per charge; no replaceable batteries to contend with. It has a metal body, one Bluetooth antenna and one GPS antenna. It also has a rotary switch that ensures safe travelling with the DBI3 totally disconnected from the battery. Buy from our webshop www.dbi3.com or contact our BENELUX Sale Station via the Dutch Eric Baltussen at info@ballonsport-marl.de or +492365508785. Price: 1,099 € (excluding VAT). Shipping included. More than 1,000 units sold worldwide Digitool Instruments AB Dalagatan 13, Box 6190, 10233 Stockholm, Sweden

ballonstof

HET BESTE UIT 40 JAAR BALLONSTOF

vaartverslag 12

EEN RECORDVAART op 28 januari 2022

ER KOMT VEEL KIJKEN BIJ HET ZETTEN VAN EEN RECORD: PLANNEN, UITSTELLEN, OPNIEUW PLANNEN, OMZETTEN VAN GEMAAKTE ROUTES. ZO BEGON VOOR MIJ OOK, IN DE WEEK VAN 24 JANUARI. ELKE DAG HET WEER BEKIJKEN: ZIJN ER VERANDERINGEN, BLIJFT ER GENOEG WIND STAAN, IS ER GEEN LAAGHANGENDE BEWOLKING? DE WEERSVOORSPELLINGEN BLIJVEN GUNSTIG VOOR EEN LANG AFSTANDSVAART. D OOR I R I S BR OEDERS - V AN HAM

De bedoeling was om in de omgeving Zundert te starten. We kregen echter geen toestemming van Brussels Info ivm militaire activiteiten bij Luik. Nieuwe planning, nieuwe routes, vliegplan gemaakt en aangemeld. Het zou Nijmegen worden, en 28 januari 2022 de dag om het Nationaal vrouwenrecord te verbeteren, dat met 115 km op naam staat van Sanne Haarhuis. Om 07:30 komen we aan in het Goffertpark, Nijmegen. Zes gasflessen gaan mee omhoog, transponder, radio, tablet, eten, drinken en goeie zin. Gezonde spanning blijft door m`n lichaam gaan tot ik begin met m`n checks van de ballon. De spanning zakt weg, ik ga doen wat ik leuk vind. Om 8.20 uur zit ik in de lucht. Ik heb contact met Dutch Mill en mag tot 6500 ft. doorstijgen. De eerste km`s gaan tergend langzaam, mijn gps geeft aan dat ik in drie kwartier 35 km heb afgelegd. Na enige tijd roept Dutch Mill me op en geeft aan dat ik moet overschakelen naar Langen Info. Even moet ik lager ivm Dusseldorf. Hierna wordt ik doorgestuurd naar de volgende radiofrequentie. Ik vraag of ik naar een hoogte mag tussen de 10.000 en 12.000 ft. Ze geven aan dat dit prima is. Ik stijg door om even over de magische grens te gaan van 11.000 ft, waarmee ik een zilveren sporting badge behaal. Ik daal weer wat om tussen de 9000 en 10.000 ft te blijven varen met 70-75 km/ uur. Onderweg krijg ik te horen dat op 1 uur van mij een 737 voorbij komt. Ahh ja daar gaat het vliegtuig. Later hoor ik motoren, en zie ik 3 vliegtuigen (mili-

Aan de grond heb ik nog een snelheid van 20 km per uur.

tairen) in colonne onder mij doorgaan.

Het is zoeken naar de juiste plek om te landen. Ik zie voor me een horizontaal liggend veld; hup naar beneden en de FDS-

Ik vaar westelijk van Keulen boven Bergheim en verbeter op

parachute trekken om een mooie landing te maken. Geland

dat moment het nationaal dames-afstandsrecord van Sanne.

na 7 uur en 27 min, hiermee ook het dames-duurrecord verbe-

Landen is nog geen optie: lekker doorvaren en genieten!

terd. Pff wat was dat spannend. Mijn grondcrew Henk en Jack

Ik tik na 6 uur de 300 km aan en besluit een landingsplaats te

sr. zijn bij de landing. Topteam. We pakken alles in en drinken

zoeken. Uiteraard ga ik eerst nog even m`n eigen man voor-

een glas champagne op de behaalde prestatie. Ik moet nog

bij in km`s. Hoppa weer een record te pakken, het nationaal

even landen in m`n hoofd, de euforie komt als we terugrijden

afstandsrecord algemeen!

naar Nederland!

column

AD’S BALLON BESOGNES Museumplein Eindelijk geen mondkapje meer, behalve in het openbaar vervoer en in een ballon. In het zuiden vieren honderd man/vrouw/kind vrolijk carnaval in een cafeetje waarin ‘normaal’ zestig mensen passen. Binnenkort mag ik een ballonvaardersexamen doen - na 38 jaar eindelijk met een Nederlandse examinator tot ik weer bevoegd ben. Volgend jaar zal de leeftijdsdiscriminatie mij definitief aan de grond houden. De stormen zijn inmiddels ook een beetje geluwd behalve in het Oosten van Europa. Op het moment van schrijven gaat het luchtruim van de meeste Europese landen dicht voor Russische vliegtuigen; uitbreiding van de handelsbarrière zal waarschijnlijk snel volgen. Omdat één persoon vindt dat het anders moet en terug wil naar de glorie van een rijk dat allang niet meer overeind staat. Op mijn vrije dag ben ik even op het Museumplein. Hier demonstreerden we in 1981 met 400.000 mensen tegen de komst van de kruisraketten. We deelden daar ballonnen uit met de tekst: ‘GEEN BOMMEN, MAAR BALLONNEN’. Wie weet zijn we binnenkort blij dat die wapens nog ergens in Nederland liggen te wachten… Ook maakte ik vanaf deze plek meerdere ballonvaarten in de jaren tachtig. ”Schiphol Tower for Papa Delta Foxtrot, a Boeing 747 is coming towards you. Just doing some exercises”. Netjes draait het vliegtuig vervolgens met een oorverdovend lawaai om de ballon. Nu loop ik daar weer, op het plein, in het voorjaarszonnetje. De helft van de ballonvaarder is naar Saudi vertrokken. Het lukte mij niet om mee te gaan. Ik voel teveel weerstand tegen dictators. A D HAA R H U I S

ballonstof 14

ENJOY THE 2022 BALLOONING SEASON We want to wish our whole community a happy and healthy flying season

Cameron Balloons Belgium is part of Atlantic Ballooning BVBA.

koen@cameronballoons.be OFFICE: Palingstraat 87, B-9070 Destelbergen

MOB: 0478 20 75 90

OFFICE: 09 356 64 84

WORKSHOP: Schaessestraat 15A, unit 15, B-9070 Destelbergen

Al vier decennia op de deurmat of in de brievenbus D O O R G E RJA N CR E BOL D E R

DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR LUCHTVAART KENT EEN AANTAL AFDELINGEN, WAARONDER DIE VOOR BALLONVAREN: ‘S-KONINGS OUDSTE DOCHTER’, ZOU JE KUNNEN ZEGGEN, WANT DAAR IS HET ALLEMAAL IN 1907 MEE BEGONNEN. DE AFDELING KREEG IN 1982 HAAR EIGEN TIJDSCHRIFT.

BEGI N JAREN NEGENTIG WERD H ET BL AD TIJD EL IJK O P A5 -F O RMAAT UI TGEGEVEN

H ET E ERS T E N UMMER I N 1982 HAD ‘BA L L O N PRA A T ’ A L S T IT E L

VANAF H ET TWEED E NUMMER H EET O NS BL AD ‘BAL L O NSTO F ’

TO T-EN-ME T 1 9 9 4 VERSCH EEN BAL L O NST OF I N ZWAR T - W IT

I N 1 9 9 5 KR E E G B ALLONST O F K L E U R OP DE WA N G E N I N 2017 WERD BAL LONST OF O P NIEUW GERESTYLE D

E EN FAC ELIFT B RAC HT I N 2 002 DE G EWENS TE V ERANDERING EN

geschiedenis

40 JAAR BALLONSTOF MAGAZINE

geschiedenis 16

Ballonpraat Het eerste nummer van het verenigingsblad kreeg de naam

scheen in 1985. De redactie werd in dat jaar gevormd door

‘Ballonpraat’ mee, en de toenmalige voorzitter van de afdeling

Jonneke Haarhuis en Frank Schweppe. Nini Boesman is nog

Nini Boesman, zwaaide in haar inleidinkje de initiatiefnemers

steeds voorzitter; later werd dat Pamela Visscher.

alle lof toe. De redactie van het nieuwe ‘officieel orgaan’ der

Drukkerij Van Dijk in Breukelen printte in eerste instantie het

KNVvL afdeling Ballonsport, werd destijds gevormd door Paul

blad, waarna Koen Barends uit Enschede jarenlang voor de

Kok en Ad Haarhuis. Grafisch gezien stelde het nog niet zoveel

realisatie van Ballonstof tekende. Vanaf 1987 verscheen het

voor. Het acht pagina’s tellende, A4-grote orgaantje werd nog

blad regelmatiger, meestal viermaal per jaar, en werd de

gestencild en het zou nog vele jaren duren alvorens het van

redactie uitgebreid met René van Gameren. In het januari/

een heuse drukpers zou rollen. De redactie schreef onmiddel-

februari-nummer stond een artikel over het vijftigjarig bestaan

lijk een enquête uit, waarin aan de lezers om suggesties voor

van de Haagsche Ballonclub. Uit het novembernummer 1988

een naam werd gevraagd. Vijftien leden namen die moeite

blijkt dat René zijn plaats in de redactie afstond aan Leon

en stuurden hun ideeën in. Het daarop volgende tweede

Leemans. Vanaf april 1989 maakte beroepsjournalist Gerard

nummer - op het omslag staat ‘1e jaargang, nr. 1’ te lezen

Chel deel uit van het illustere gezelschap. In september van

waar het in feite ‘2e jaargang, nr. 2’ betrof – droeg de naam

dat jaar duiken Dook Weidema en Marc Schweppe in de redac-

‘Ballonstof’ en die zou het door de jaren heen blijven houden.

tie op en blijkt Leon te zijn vertrokken. Zo zouden we nog

De winnende inzending was afkomstig van Gerrit Visscher.

pagina’s door kunnen gaan met de vermelding van gaande en

‘Ècht op neutrale wijze gekozen’ haastte de redactie eraan toe

komende redactieleden - maar dat zou wat saai worden.

te voegen. Dat tweede nummer telde al meteen zestien pagina’s en bevatte, behalve mededelingen over het Nederlands

Krimp en kleur

Kampioenschap 1983 ook de uitslagen van het Europees

Opmerkelijk is het feit dat in de periode november 1990 tot

Kampioenschap 1982, met als mooie tweede

maart 1992 Ballonstof tijdelijk kromp tot een A-vijfje, terwijl

Mathijs de Bruijn.

werd aangekondigd dat er ‘naar werd gestreefd’ om maar liefst zesmaal per jaar een nummer uit te willen brengen.

Gaan en komen

Dat lukte overigens niet. Maar ook naar iets streven dwingt

Het jaar 1984 werd overgeslagen – de redactie moest nog op

ons respect af. Vanaf juli 1992 keerde de redactie terug naar

stoom komen – en het eerstvolgende (derde) nummer ver-

het vertrouwde A4-formaat en staat Taeke Wahle als

VOORLOPERS VAN BALLONSTOF Ruim een eeuw geleden bestond er ook al, net als nu, een

aan de door een ongeval met de NIVvL-ballon ‘Batavia’ op Java

samenwerking tussen Nederland en België voor de versprei-

omgekomen KNVvL-oprichter A.E. Rambaldo.

ding van een ballonvaartblad. Vanaf 15 juni 1908 stuurde

Van januari 1937 tot mei 1940 werd er in Nederland een

de in 1907 opgerichte NVvL (toen nog

‘Internationaal Maandtijdschrift gewijd aan

zonder het in predicaat ‘Koninklijk’) het

de Ballonvaart’ uitgegeven: De Ballonier. Het

Belgische blad La Conquête de l’Air naar

was het lijfblad van de in 1935 opgerichte

haar leden, aangevuld met het sup-

Nederlandsche Ballonsport Vereeniging (NBV).

plement ‘Orgaan van de Nederlandsche

Een jaar na de oprichting ging de vereniging

Vereeniging voor Luchtvaart’. Hoewel het

op in de KNVvL, en vormde daarmee de prille

blad de bredere luchtvaart als onderwerp

voorloper van de KNVvL Afdeling Ballonvaren.

had, lag de focus nog op lichter-dan-lucht.

Met het uitbreken van de tweede wereldoorlog

De samenwerking tussen Nederland en

kwam de ballonsport in Nederland, inclusief

België was van korte duur. In januari 1909

de uitgifte van het blad De Ballonier, tot stil-

verscheen ‘Het Luchtschip’ dat in mei van

stand. Na de tweede wereldoorlog werden

hetzelfde jaar alweer vervangen werd door ‘De Luchtvaart’,

ballonvaarten in Nederland vrijwel uitsluitend uitgevoerd door

uitgegeven door uitgeverij J.A. Boom uit Haarlem. Leden van de

de Haagsche Ballonclub, die lid was van de KNVvL en in feite de

Nederlands-Indische zustervereniging van de NVvL - de NIVvL

Afdeling Ballonsport – zoals de afdeling destijds heette – des-

- ontvingen in 1910 en 1911 naast ‘De Luchtvaart’ het ‘Bijblad

tijds bestuurde. In de jaren ’40 introduceerde zij het clubblad

op het Tijdschrift De Luchtvaart - Officieel Orgaan van de

‘Ballon Varia’ dat in 1967 werd omgedoopt naar ‘Sic Itur Ad

Nederlandsch-Indische Vereeniging voor Luchtvaart’. Het laatste

Astra’, in lijn met het motto van de club. Bron: ‘Lichter dan

nummer, nummer 6 van september 1911, was geheel gewijd

lucht, los van de aarde’, BDU, Nabben 2011.

het blad 15 jaar na de laatste facelift opgefrist en gerestyled

zonder kleur. Dat verandert in maart 1995, wanneer Rutger

tot de lay-out die we nu kennen.

Coucke toetreedt tot de redactie. De vermelding van ‘maanden’ maakte plaats voor de vermelding van ‘seizoenen’, waar-

Redacties

mee de redactie zich wat meer flexibiliteit verschafte om met

Zonder al die opvolgers van Paul Kok en Ad Haarhuis en al die

de verschijningsdatum om te gaan.

tientallen ballonliefhebbers die in de loop van de afgelopen 40 jaar hun welkome bijdragen aan het blad hebben geleverd

Hét magazine

tekort te willen doen, beperken we ons hier tot de opsomming

Het blad kreeg in het voorjaar van 2002 een facelift. Inmiddels

van de hoofd- en eindredacteuren. Ballonstof’s hoofdredac-

bestond de redactie uit Rutger Coucke, die nog steeds ver-

teuren waren achtereenvolgens Paul Kok (1982-1983), Frank

antwoordelijk is voor de opmaak van het blad, en Ben Bläss,

Schweppe (o.a. 1985-1990), Dook Weidema (1990-1992),

o.a. bekend van zijn fotowerk. In het jaar 2005 verscheen

Eric van Est (1993-1994), Rutger Coucke (1995-2017) en Han

slechts 1 (zegge: één) nummer waarvoor de redactie haar

Nabben (2017-heden). De eindredacteuren, die jarenlang de

‘welgemeende’ excuses aanbood. Het blad werd volwassen

juiste punten-op-de-i-zetten, waren Taeke Wahle (1994-1996),

en daarom kreeg het in de lente van 2006 de toevoeging ‘Hét

Elise Heyligers (1996-1998), Elise Heyligers & Marlène Cornelis

ballonmagazine van Nederland’. Sinds zomer 2012 mogen ook

(1998-1999), Marlène Cornelis (1999-2003), Judith Coucke-

Belgische ballonvaarders en –crews Ballonstof ‘hun’ magazine

Beemer (2003-2013 ) en Erica Krikke (2013-2014). Op dit

noemen, en sinds die tijd staat er dan ook ‘Hét ballonmaga-

moment is Annette Witte, sinds 2014, de eindredacteur van

zine van Nederland en België’ op het voorblad. In de zomer

Ballonstof. Ballonstof is gestaag op weg naar het achtste lus-

van 2017 werd Han Nabben de Ballonstof-redacteur en werd

trum. Met uw hulp en bijdragen moet dat beslist gaan lukken.

Schenk prosecco van Dal Bello na uw geslaagde vaart Gratis proefpakket voor ballonvaarders Proef en oordeel zelf. Bestel een gratis proefpakket vóór 15 juni 2022. Bestel bij importeur ProVino drie proefflesjes via info@provino.nu of 045-2600013 en ontvang het proefpakket per ommegaande in huis.

Zonder verplichtingen, zonder kosten, zolang de voorraad strekt.

Pro Vino - Mark Engelman Stationsstraat 15A 6365 CK Schinnen

045-2600013 info@provino.nu www.provino.nu

geschiedenis

eindredacteur vermeld. Nog steeds is de inhoud van het blad

meteorologie 18

GAAT HET DOOR VANAVOND?

Wetenswaardigheden rond regenvoorspellingen

ZOALS ZO VAAK, LOOPT OOK BINNEN DE BALLONVAARTWERELD DE THEORIE SOMS WAT ACHTER OP DE PRAKTIJK. VOOR HET VAK METEOROLOGIE LEREN LEERLINGPILOTEN VRIJ GEDETAILLEERD DE ACHTERGRONDEN BIJ WEERSONTWIKKELINGEN: BIJ EEN NADEREND KOUFRONT NEEMT DE LUCHTDRUK AF, KRIMPT DE WIND, NEEMT DE WINDKRACHT TOE EN WORDT DE BEWOLKING DIKKER: HET ZAL NU SNEL GAAN REGENEN. D O OR H A N N A B B EN

Om regen te voorspellen kijken we echter niet alleen omhoog,

weer terugstuurde – de druppel – wordt berekend op basis

maar vooral ook omlaag, naar onze smartphones en tablets

van de tijd die verstreken is tussen het uitzenden en terugont-

waar apps als Buienradar, WeatherPro en Windy steeds beter

vangen van de golf. Als het signaal sterk terugkomt, regent

laten zien waar welk type bui valt - of de komende uren gaat

het ergens pijpenstelen; een zwak signaal duidt op een licht

vallen. Hoe dergelijke apps tot deze voorspellingen komen

buitje.

maakt geen onderdeel uit van het vak meteorologie. En hoewel enige achtergrondkennis over nat-adiabatische processen, coalescentie en anticyclonale stromingen wellicht geen kwaad kan, is het praktisch gezien zeker zo interessant om te begrijpen hoe deze apps tot hun voorspellingen komen, zodat we die informatie op waarde kunnen schatten.

Volkskrant

D E BUIENRAD AR B IJ

Een door Coen van den Heuvel gedeeld artikel uit de

H ERWI JNEN VERVA NGT

Volkskrant (20 november 2021; Maartje Bakker) legt het uit. Auteur Maartje Bakker sprak met de mensen achter Buienradar

SIND S 2017 D E RADA R VA N D E BIL T. BRO N: VU R E N. INF O.

(hoofd Niels de Kind en meteoroloog Nicolien Kroon), een

In Nederland zijn twee van dergelijke radarstations opera-

hoogleraar Hydrologie (Remko Uijlenhoet, TU Delft), een

tioneel: één in Den Helder en één in Herwijnen. Die laatste

weerradarspecialist (Hidde Leijnse, KNMI) en een hoogle-

staat er sinds 2017 en vervangt het buienradar-meetstation

raar Computational Science & Engineering (Alfons Hoekstra,

in De Bilt, dat in toenemende mate gestoord werd door hoge

Universiteit Amsterdam). Dit Ballonstofartikel is een samenvat-

bebouwing. Ze zijn eigendom van het KNMI, dat de beelden

ting van haar belangrijkste bevindingen.

gebruikt voor eigen voorspellingen en verkoopt aan andere bedrijven, zoals Buienradar. De regeninschattingen zijn tot

Radar-meetstations

op ongeveer 100 km afstand van de radar betrouwbaar. De

Radar-meetstations speuren 24/7 de omgeving af op regen-

twee radartorens in Nederland dekken het land dus niet volledig

druppels. Als een radiogolf op een regendruppeltje botst

af; samen met de gegevens van vier buitenlandse radarstations

wordt deze teruggekaatst. De radar vangt die teruggekaatste

die dicht bij de grens staan (Borkum en Essen in Duitsland en

golf weer op. De afstand tot het obstakel dat de radiogolf

Helchteren en Jabbeke in België) wordt Nederland toch afgedekt.

even betrouwbaar als de driedaagse voorspelling bij haar

des lands blijft moedig weerstand bieden aan de radars: de

oprichting in 1975.

collega’s die in Dedemsvaart en omgeving varen zullen wat vaker omhoog naar de lucht, in plaats van omlaag op hun

Op dit moment kunnen regenvoorspellingen voor de komende

tablet moeten kijken voor een betrouwbare inschatting van

uren dus alleen gebaseerd worden op de ontwikkelingsver-

nattigheid in de lucht (zie kaartje).

wachting van bestaande buien die door de radar zijn gedetecteerd, in combinatie met de windrichting en -kracht die deze

Foutmeldingen

buien voortstuwt. Om de ontwikkeling van geheel nieuwe

Honderd procent feilloos werkt de radarmethode natuurlijk

buien te kunnen voorspellen, zijn de eerdergenoemde com-

niet: niet alleen hoge bouwwerken kunnen obstakels vormen,

plexe weermodellen nodig.

ook massieve hoosbuien voorkomen soms dat de radar ook àchter de bui kan kijken. Daarnaast zit er

De vele uren die een computer

een vertraging van zo’n 10 minuten op de

nodig heeft om e.e.a. te kunnen

lijn, onder andere vanwege de draaitijd van

berekenen zijn voor de lange-

de 360°-radar en de verwerkingstijd van de

termijnverwachting geen groot

gegevens, waardoor kersverse buien niet

probleem, maar voor een inschat-

direct zichtbaar zijn. Ook wordt de voorspel-

ting van de buienontwikkeling in

ling van laaghangende buien ver van de

de komende uren is dat nog te

radartoren minder betrouwbaar vanwege de

lang. Met een toenemende reken-

kromming van de aarde; de radar mikt dan

capaciteit komt het langzaam

simpelweg te hoog om deze te kunnen zien.

maar zeker wel binnen bereik.

En de vele bewegende, rondzwenkende

Buienradar experimenteert er op

hijskranen op de Tweede Maasvlakte vor-

dit moment al mee: de drie-uurs

men ook een probleem: ze doen zich voor

voorspelling is nog ‘conventioneel’

de radar regelmatig voor als regenbui - en

op basis van radargegevens, maar

dan trekt er opeens een niet-bestaande bui

de nieuwe acht-uurs voorspel-

door het beeld. Dit soort nepbuien worden

ling maakt al gebruik van een

echter steeds beter herkend en uit het beeld

B U IENRADAR-M EETSTATIO NS H EBBEN EEN NUTTIG

combinatie van radargegevens

gefilterd vóórdat ze in de apps verschijnen.

B EREIK V AN 1 00 K M, WAARBINNEN D E WAARNEMI NGEN

met weermodellen. Je ziet dat in

Tenslotte is fijne motregen onvoldoende

B ETROU WB AAR Z IJN. UIT: D E VO L KSKRANT 20-11-2021

de app terug aan de minder gril-

massief om de golven terug te kaatsen rich-

( AANG EPAS T) .

lige vorm van de buien naarmate

ting de radar. Dit soort regen wordt door

je verder vooruit kijkt: ze zijn niet

de meetstations dan ook gemakkelijk over het hoofd gezien.

voorspeld op basis van de radargegevens, maar berekend op

Buienradar lost het op met een aparte Motregenradar-app, die

basis van het weermodel.

dit soort regen voorspelt op basis van satellietgegevens. In de aparte Motregen-app wordt deze techniek op dit

Toekomst

moment nog geperfectioneerd; op termijn zullen de gegevens

De regengegevens zullen in de toekomst nog verder geperfec-

in de Buienradar-app geïntegreerd worden.

tioneerd worden. Zendmasten voor mobiele telefonie kunnen bijvoorbeeld nog worden ingezet om de radardata aan te vul-

Voorspellingen

len. Uit de sterkte van de signalen, en met name de demping

Met alle radargegevens zien we de buien op dít moment,

ervan, kan de hoeveelheid neerslag die valt worden afge-

maar voor de ballonvaart is de voorspelling zeker zo relevant.

leid. Op dit moment worden die gegevens nog niet door de

Om voorspellingen te kunnen maken, laten weerdiensten

Vodafones en KPNnen van deze wereld vrijgegeven, maar dat

weerkundige berekeningen los op een oneindige hoeveelheid

is een kwestie van tijd, zo is de hoop en verwachting. Nog iets

informatie over o.a. de wind, de luchtdruk, de luchtvochtig-

verder in de toekomst kijkend wordt het, met 5G en 6G, wel-

heid en de temperatuur. Alle metingen en wetmatigheden

licht ook mogelijk om de signalen tussen mobiele apparaten

(‘bij harde wind is het kouder, bij een onbewolkte lucht

hiervoor te gebruiken.

neemt de luchtvochtigheid toe’) worden gebundeld in complexe weermodellen die steeds beter het weer voorspellen.

Voor een regenwaarneming op de locatie waar je je bevindt,

Computers hebben nog steeds zo’n vijf uur nodig om op basis

is even naar buiten kijken nog altijd de beste optie. Voor al

van die brij aan informatie een langetermijnvoorspelling te

het overige bieden radar- en satellietwaarnemingen en weer-

kunnen maken. De snelheid en nauwkeurigheid van de voor-

modellen een steeds betrouwbaarder alternatief. Als je niet in

spellingen neemt wel toe: de zevendaagse voorspeling van de

Dedemsvaart woont.

Europese weerdienst ECMWF bijvoorbeeld, is tegenwoordig

meteorologie

Héél Nederland? Nee. Een kleine nederzetting in het oosten

ballonstof 20 OPZNKOP86

FLASH_BALLONVAARTEN

VALERIE.VAN.POTTELBERG

Another lovely balloon flight today above madaimsaleh during the alulaskies2022 event in #saudiarabia #ballonstof #ballonvaart #luchtballon

Met onze beide ballonnen redelijk dicht bij elkaar in de buurt gehangen, zodat we mooie foto’s hebben kunnen maken!

Van Waasmunster tot Bevagna - een vlucht van 11uur en 1120km! Met een max. snelheid tot 175km/u! #hotairballoons #ballonstof #italie

ANGELIQUESCHMEINCK

FLYING_JACY

DREAMFLIGHTS_BALLONVAART

Stijg mee met de mooiste CuliAir - Ondanks alle uitdagingen was het uiteindelijk toch een fantastisch seizoen met veel spectaculaire CuliAir vaarten.

What a perfect last day of the year #upandaway #hotairballoon #hotairballooning #ballooning #ballonstof #montgolfière

#ballonvaart boven de Oostenrijkse Alpen van #filzmoos naar Italië #ballonvaren #luchtballon #balloonflight #heteluchtballon #hotairballoon

#BALLONSTOF De mooiste ballonfoto’s op social media Plaats je ballonfoto’s met de ballonstof-tag op social media. Op deze pagina’s plaatsen we een mooie selectie. Dank aan de fotografen te velde!

BARENDS_BALLONVAARTEN

KENIANDEKEIN

Ballonvaren in de sneeuw, tussen de heuvels en de bergen!! #lovemyjob #balloning #snow #pilotlife #ballonstof #sneeuw #wintersport

Back to a wonderful alpine crossing from Austria to Italy few weeks ago!#ballooning #ballonstof #ballonvaren #filzmoos #alps

ballonstof WESTERWOLDE_BALLOONING

IRIS BROEDERS

HYLKEJOURE

Landing op het startveld van Vlagtwedde na een mooie winterse ballonvaart met start in Ter Apel! #ballonstof #ballonvaart #ballonvaren

Mooi weer voor een wedstrijdvaartje #BalloonLive #ballonstof

Landing of flight number 209 in 2021. Last one for 2021. Happy and healthy 2022 for everyone #ballooninguae @ballooning_uae #ballooning

JAHOOBALLONVAARTEN.NL

SVENBALLOONING

REBECCA_BISSCHOP

Wat een prachtige vaart vandaag van Inzell naar Ellmau #ballonwocheinzell #inzell #ellmau #ballonvaart #alpen #genieten #ballonstof

Wat een vaart! Lunchpakket en drinken mee, en om 12:12 vertrokken we. Met een gemiddelde wind van een knoop of 18 hebben we de landing ingezet.

Keep on smiling ,kan niet wachten tot het weer los gaat! #luchtballon #ballonstof

MARCOVEENSTRAFOTOGRAFIE

QUALIMANDJARO_BALLOONTEAM

SANDY SCHAUT

Vandaag een mooie ballonvaart gemaakt in het mooie Brabant met freestyle ballooning. Daardoor deze mooie foto kunnen maken.

Ons ballonmateriaal ziet er weer als nieuw uit. Groot onderhoud gedaan. #ballooning #onderhoud #netjes #vliegen #ballon #ballonstof

Dit weekend genoten. #ballonslibert #ballonstof

ballonstof 22

Wij zijn de club die: - uitdaagt - crew een team maakt - leert navigeren - ballon-skills test - stressbestendig maakt meer weten of eens een

training/wedstrijd meedoen? www.dbcc.nl

DOOR JAN OUDENAMPSEN

BALLONVAREN IS GENIETEN VAN MOOIE PLEKJES ÉN VAN UITDAGINGEN AANGAAN. HET WEDSTRIJDVAREN GEEFT DIT EEN EXTRA BOOST; JE WEET VAN TEVOREN NIET PRECIES WAAR EN ONDER WELKE OMSTANDIGHEDEN JE GAAT VAREN. DAT MAAKT EKEN WK-WEDSTRIJDVAREN OP LOCATIES ALS MALLORCA, SZEGED HONGARIJE OF IN TROPISCHE TEMPERATUREN TOT EEN UITDAGING. Het uitzoeken of en hoe er gevaren kan worden is vaak het leukste, of dit nu op het eiland Texel is of in Kittila, Finland in de winter bij -25 °C. Het zijn prachtige avonturen. Een vriend zei laatst: “je houdt enorm van ballonvaren en nog meer van varen op plekken die afgelegen zijn en waar nog rafelrandjes aanzitten, ja ballonvaren at the edge”. Als er dan een mogelijkheid is om in 2019 naar Doha in Qatar te gaan, tja dan wordt de agenda snel leeg gemaakt. Dat jaar waren de weersomstandigheden niet geweldig, veel wind en enkele dagen nog veel meer regen - ook dat kan in Qatar. In december 2021 was het wel goed ballonweer. De opstijglocatie was het Aspire-park, naast het Khalifa International Stadium. Van hieruit is het goed varen naar buiten de stad, in de zandbak die woestijn heet en waar het zand zo hard als beton kan zijn. Het gebied kent een aantal restrictie area’s zoals een militaire basis en paleizen, waar je maar beter niet overheen kunt varen om de Emir te vriend te houden. Ook konden we een keer aan de kust opstijgen, vlak naast de center line van het vliegveld, bijzonder dat ze dit organisatorisch voor elkaar kregen. In dergelijke landen zijn zaken mogelijk waar je je maar niet al te veel over moet verbazen. Volgens de Qatar inreis-regels zouden we bijvoorbeeld strikt vijf dagen in quarantaine moeten, omdat we uit een ‘rood’ land kwamen. Dit bleek voor ons echter niet noodzakelijk!? Organiseren dat kunnen ze daar in Qatar, hoewel dit ook nog wel een festival met rafelrandjes is. Mooi om te zien hoe een islamitisch land als Qatar zich wentelt in de westerse wereld met Formule-1 races, WK’s op allerlei sportgebied en tegelijk vorm probeert te geven aan nieuwe arbeid en vrouwenrechten en haar eigen, vaak behoudende bevolking, hierbij niet moet vergeten. Al met al ballonvaren in een dynamisch land met mooie, vriendelijke mensen.

evenement

BALLOONING AT THE EDGE

communicatie 24

OVER RT GESPROKEN

Radiocommunicatie in de praktijk D O OR P E T E R S M ITS

Eindhoven 7 september 2021.

voegd. De draaggolf verplaatst zich met de snelheid van het

(B) Eindhoven tower, Papa Hotel November Bravo Romeo.

licht. De frequentie indeling is door de overheid (ook wereld-

(T) PHNBR go ahead.

wijd) bepaald. Wij maken gebruik van de frequenties door

(B) H ot Air Balloon, 5 POB, Course South West to North East, at

erop af te stemmen. Om te voorkomen dat we voor een goede

500ft, Request crossing via overhead.

afstemming oneindig aan knoppen moeten draaien, zijn de

(T) PHNBR, crossing approved, climb to 1500.

frequenties te vinden via standaard stappen. Vroeger waren

(B) Crossing approved, climbing to 1500, PHNBR.

de stapjes 25kHz. Tegenwoordig zijn de stapjes 8.33kHz.

(B) Eindhoven Tower, PHNBR at 1500.

Dit heet separatie of kanaalafstand.

(T) PHNBR, Roger. (T) P HNBR, Traffic approaching from the North. (meteen daarop in het Nederlands: ‘Kijk maar eens goed want dit gaat jullie verrassen!’) (B) Looking out for the traffic, PBR. Zomaar een stukje tekst van het radioverkeer op die dag. Kijk maar eens op Youtube (zoek op PH-NBR) wat we toen heb-

De zenders werken op basis van ‘line of sight’. Bevind je je

ben meegemaakt. Gewoon fantastisch. Met een goede radio-

onder het signaal, dan hoor je niets. Als voorbeeld weer de

bediening en dus goed en vertrouwd radioverkeer is bijna alles

verkeerstoren van EHEH. Je staat er 25km vanaf maar je hoort

mogelijk. Zeker rondom een vliegveld als Eindhoven, EHEH.

ze niet. Dan ga je met je ballon omhoog en hoppa, je hebt ver-

Wij, en vele collega´s, varen regelmatig in de CTR van

binding. Deze reikwijdte is uiteraard afhankelijk van het zend-

Eindhoven. Het gebruik van de radio is dan de gewoonste zaak

vermogen, maar er is ook een verband met de hoogte. Je kunt

van de wereld. Het geeft aan beide zijden vertrouwen. Als je

het zelfs uitrekenen: stel de zender heeft een vermogen 1,2W.

maar wel doet wat zij vragen :-)

Vlieghoogte 10.000ft. Antennehoogte grondstation 100ft. Dan is de berekening: . Dezelfde vergelijking, maar nu staat u

Het gebruik van de radio verhoogt uiteraard de veiligheid: we

nog op de grond en uw zender heeft een vermogen van 2,5W:

communiceren met elkaar en kunnen zo waardevolle informa-

. Dus eens van de grond af neemt je zendbereik enorm toe.

tie met elkaar delen en gevaarlijke situaties voorkomen.

Atmosferische omstandigheden kunnen het bereik positief

Maar hoe zit het precies met die radio? Wanneer is het gebruik

en negatief beïnvloeden, en ook de technische staat van uw

ervan verplicht en wanneer niet? Wat heb je allemaal nodig?

apparatuur is bepalend voor de reikwijdte en de

Werkt de radio altijd? Etcetera. In dit artikel een beknopte

kwaliteit van de verbinding.

behandeling van RT ofwel radiotelefonie voor ballonvaarders, met enkele praktisch handreikingen.

Apparatuur In de vliegwereld is het gebruikelijk dat de radiozen-

De werking van de radio

der vast is ingebouwd, maar in onze mand is het las-

Een radio is een zender. Daarom heb je een zendvergun-

tig om een radio vast in te bouwen. Daarom gebrui-

ning nodig. Het is belangrijk om te weten dat onze vorm van

ken wij handheld / draagbare radio´s. Het voordeel

radioverkeer slechts eenrichtingsverkeer is, ook wel ‘simplex’

van een vaste radio is een nagenoeg onbeperkte

genoemd. Op het moment dat de zendknop bediend wordt,

voeding en vaak ook meer zendvermogen. Nou, dat

kan de andere partij niet worden gehoord. De telefoon daar-

is dan al direct een van de punten als we het over de

entegen is ‘duplex’: een aparte frequentie voor zenden en

eerder genoemde kwaliteit hebben: zodra de accu

ontvangen tegelijk. Onze radio zendt uit op een frequentie van

van de radio leeg raakt neemt het zendvermogen af

118MHz tot 137 MHz. Dit is het VHF (Very High Frequency)

en is de spraak ook steeds slechter hoorbaar.

gebied. Het gemaakte signaal is een zogenaamd FM-signaal

Tip! Accu voor de start altijd volledig laden.

(Frequentie Modulatie). De genoemde frequentie noemen ze de draaggolf. Het spraaksignaal wordt aan deze draaggolf toege-

Een andere zwakke plek is de verbinding van de antenne met

atmosfeer overgebracht. Dat komt erg precies. De lengte en de

de radio. Deze verbinding is meestal een BNC-connector.

afstemming van de antenne bepalen ook nu weer de reikwijd-

Ook deze is redelijk kwetsbaar en bovendien gevoelig voor

te. Des te meer de lengte van de antenne overeenkomt met

vuil.

de golflengte, des te sterker het signaal. Wanneer de antenne

Tip! Controleer ook deze verbinding en zorg dat deze

1-op-1 zou zijn dan zou deze 2,5m lang zijn. Bij een handheld

schoon blijft.

is de antenne bijzonder kort. Ongeveer 20 cm én zeer flexibel. Deze flexibiliteit kan ervoor zorgen dat de antenne defect

RT, de regeltjes

raakt bij teveel buigen.

Laat ik beginnen met een eenvoudige stelling: neem altijd

Tip! Controleer de antenne regelmatig op scheuren en

een radio mee, zet deze aan en maak verbinding met je crew

barsten.

en de dichtstbijzijnde verkeerstoren en/of Dutch Mil. Maar ja,

communicatie

Het vermogen van de radio wordt via een antenne naar de

dat ben ik maar ;-). De radio is verplicht in de situaties zoals Door scheuren en barsten kan er kortsluiting in de antenne

weergegeven in de tabel ‘ATS Airspace Classification The

ontstaan, en dan is deze als het ware nóg korter. Of de kort-

Netherlands’, editie 17 juni 2021

sluiting beschadigt de radio.

(jaja, daar is die tabel weer).

Of in vereenvoudigde, verkorte vorm: RADIOGEBRUIK BALLONVAART Luchtruim-

Bijvoorbeeld

Radio

Actie

Service

Gesloten CTR

EHEH CTR (0-3000 FT)

Verplicht

Klaring

Separatie VFR

CTRs (klasse C en D) worden buiten

EHEH TMA 1 (1500+ FT)

noodzakelijk bij

van IFR

openingstijden een RMZ.

EHEH TMA 2 (3500+ FT)

opstijgen in CTR

EHVK CTR (0-3000 FT)

of binnenvaren resp.

Geen

verplicht (Dutch Mil: 132,350). Een

EHGR CTR (0-3000 FT)

kruisen van een CTR

separatie

klaring om binnen te kunnen varen

Indien radio

wel

is niet nodig. Het actief oproepen

(1500-6500 FT)

aan boord:

informatie

van DutchMil is dan niet verplicht,

Vrij luchtruim

uitluisteren

maar wel aan te raden voor o.a.

Dutch Mil Info

melden aanwezigheid en navraag

132,350

naar evt. ad-hoc opening activiteiten CTR.

klasse C

NW MILL TMA-D

Niet verplicht

Het uitluisteren van de radio is dan

Voor RMZ-crossingzie verderop in dit artikel onder ‘Wat als de winkel is gesloten?’.

(Luchtruimklasse A en B zijn buiten beschouwing gelaten: hogere Flightlevels, Schiphol , etc.)

communicatie 26

Aan de hand van de tabellen kun je zien dat we vaak de radio

radio? Of; “ ik durf niet te praten!”

nodig hebben. Dit radio-onderzoek is bij iedere vaartvoorbe-

Belangrijker nog: welke frequentie moet ik selecteren? Ja, dat

reiding verplicht. Welke frequenties heb je onderweg nodig?

is wat als je richting vliegveld Lelystad gaat. Dit vliegveld kent

Schrijf ze op, zorg dat je ze weet en bij de hand hebt. Dan kun

wel zes frequenties. Waarvan er twee met een omschrijving

je ook meteen de frequenties van de ATIS meenemen, dan kun

“Tower” en twee met de naam “Arrival”. Hieruit blijkt maar

je onderweg het weer uitluisteren. En oh ja, heb ik al verteld

weer dat een goede voorbereiding noodzakelijk is.

dat je een radiovergunning nodig hebt om de radio te mogen gebruiken en je moet geslaagd zijn voor het vak communica-

Scenario 3. Dit is hetzelfde als scenario 2, maar nu met de

tie?

juiste stappen en actie´s. U heeft een radio en u weet hoe die werkt. U vertelt uw crew dat u naar een andere frequentie

Vertrek binnen de CTR

gaat en dat ze u op zicht moeten blijven volgen. Nu heeft u

Weer even terug naar EHEH. Voor aanvang van iedere vaart

twee opties: 1) de juiste frequentie op de ICAO kaart opzoeken

zijn we in Eindhoven verplicht om een Flightplan te maken en

of 2) u heeft een lijst met alle frequenties van alle NL vliegvel-

in te dienen. Daarnaast bellen we voordat we gaan inflaten

den bij de hand. U selecteert 135.180MHz. Het radio gesprek

met de toren. Zij geven dan een finale Go of No-Go. In dat

zou als volgt kunnen gaan:

telefoongesprek komt ook de frequentie en de transpondercode ter sprake. Zodra we los zijn en de ballon en passagiers zijn stabiel, maken we opnieuw contact met de toren. (B) Eindhoven tower, Papa Hotel November Bravo Romeo. (T) PHNBR go ahead. (B) H ot Air Balloon, 5 Pob, Course South West to North East, currently at 300ft, request climbing to 1500, request flight info. (T) P HNBR, QNH 1010, squawk 5477, climbing to 1500 approved. (B) QNH1010, squawking 5477, climbing to 1500 approved, PHNBR.

(B) Lelystad Tower, Papa Hotel Alpha Alpha Alpha (T) PHAAA go ahead (B) H ot Air Balloon, 5 Pob, Ermelo, Course South East to North West, 1500ft, squawking 7000, request cross control zone via BRAVO, overhead the field to Lelystad. (T) P HAAA, roger, cleared to cross Lelystad CTR at 2000ft,

Na deze melding blijf je EHEH uitluisteren. Zij zijn belangrijker dan het gesprek met je volgwagen! EHEH kan een melding van een naderend vliegtuig doorgeven dat eventueel je pad

QNH 1020 via BRAVO overhead the field to Lelystad, squawk 5500. (B) P HAAA, roger, cleared to cross Lelystad CTR at 2000ft,

kruist. Radiocontact met de volgwagen moet daarom zeer kort

QNH 1020 via BRAVO overhead the field to Lelystad,

zijn. Er zijn ballonvaarders die voor dit probleem twee radio´s

squawking 5500.

in de mand hebben. Gelukkig doet je GSM het ook op onze

(T) PHAAA, report BRAVO.

hoogtes.

(B) Reporting BRAVO, PHAAA. Etc.

Vertrek buiten de CTR

Het kan zijn dat het vliegveld vraagt waarom u deze actie

Bovengenoemde voorbeelden betreffen vooral het starten en

onderneemt. U heeft geen vliegplan ingediend, etc. Gewoon

bewegen binnen een CTR. Er is dan al veel radioverkeer en

eerlijk blijven.

men weet van elkaar wat er staat te gebeuren. Maar wat als

(B) D ue to unexpected weather changes our course has

u opstijgt buiten een CTR? U hoefde geen vliegplan te maken,

changed.

want het was duidelijk dat u ver buiten de CTR van eender

Het is altijd mogelijk dat u geen toestemming krijgt.

welk vliegveld zou blijven. Maar zoals wel vaker gebeurt wordt

Tja dan moet u wellicht de vaart toch afbreken. Voor de

u tijdens de vaart een beetje verrast door gewijzigde weersom-

veiligheid is het belangrijk om de omstandigheden goed en

standigheden. De wind draait en u gaat richting een vliegveld.

duidelijk te vermelden, zoals aantal POB,s, richting en huidige locatie. Als je dit consequent doet, is dat gemakkelijk op het

Scenario 1. U heeft geen radio meegenomen. Probleem.

moment dat je een militaire CTR in wil varen; dan zijn deze

U mag de CTR niet in ondanks een volle mand met passagiers

zaken namelijk verplicht om te vermelden.

die pas net 10 minuten “hangen”. Landen dus, asap!

Wil je vertrekken vanuit een militaire CTR, dan is vaak een eerdere extra aanvraag noodzakelijk. Zo moeten we in Eindhoven

Scenario 2. U heeft een radio maar u kent maar 1 frequen-

eerst een email sturen waarin we vermelden waar we willen

tie, 122.255MHz. Help, wat moet ik nu doen? Hoe werkt die

opstijgen en wat de vermoedelijke koers zal zijn.

Het kan zijn dat u gewoon mag door–varen. Landen op een

ming mag je een vliegplan indienen, dat uiteraard ook weer

militair veld, behoudens noodgevallen, zou ik niet aanraden.

goedgekeurd moet worden. Ik hoop u met dit artikel een beetje op weg te hebben gehol-

Wat als de winkel is gesloten?

pen in de radio communicatie/RT wereld. Een goede voorberei-

Doorgaans gaan wij niet overdag omhoog maar in de vroege

ding, de juiste apparatuur en wat zelfvertrouwen zorgen dat

avond. Dat kan betekenen dat bepaalde radiovoorzieningen

u veiliger op weg bent en geven u toegang tot een bijzondere

niet in de lucht zijn. Denk hierbij vooral aan militaire velden.

omgeving. Mocht u er nog meer van willen weten dan kan ik

Dat wil niet zeggen dat u daar zomaar ‘iets’ mag doen.

een RT of RT-refresh opleiding aanraden.

Deze zones veranderen in een RMZ, een Radio Mandatory Zone. De klasse is die van de omliggende omgeving dus C, D, E of G. Hieronder ziet u een overzicht van dergelijk RMZ´s zoals deze in het AIP is gepubliceerd. De procedure voor een crossing blijft hetzelfde. Maak contact met de toren. Indien er geen gehoor is neemt u contact op met Dutch Mill of Amsterdam Information voor FIS (Flight Information Service). Vraag ze wat de status van het betreffende veld is.

THE QUICKEST WAY TO BE IN THE SKY BALLOON FLIGHT PLANNING SOFTWARE

ONZE 6 PIJLERS • STRATEGIC PLANNING • QUICK RESERVATION • FLIGHT PLANNING • CHECK-IN • ANALYTICS

New in 2022

REAL-TIME ANALYSE VLUCHTEN EN RESERVATIES

• QUICK SETUP

AL VANAF

30€ / maand GRATIS PROEF

HTTPS://QUICKRELEASE.AERO

communicatie

Zij geven daar apart toestemming voor. Pas na deze toestem-

communicatie 28

EASA FCL EN DE BIPT-RADIOVERGUNNING IN BELGIË Door Bart Seresia

Hoe behaal je zo’n radiovergunning?

Moet ik nog een radiovergunning hebben als commercieel ballonvaarder?

Om het ‘Beperkt

Kort gezegd: nee.

te behalen moet je

Binnen de (B-)

een examen afleg-

FCL regelgeving

gen bij het DGLV.

is er geen ver-

Op dit examen

plichting meer om

wordt de theore-

certificaat van radiotelefonist van luchtvaartstations’

een radiovergunning te hebben voor het behalen van een

tische kennis van het luchtruim getoetst, hoe je het luchtruim

commerciële licentie. Waar dit in het MB van 1982 specifiek

kunt aflezen op kaarten en wat de standaard procedures bij

vermeld stond voor het behalen van een commerciële ver-

radiocommunicatie zijn. Na het theoretische gedeelte wordt

gunning, is dit in de EASA-regelgeving geen vereiste meer.

er een praktische oefening gedaan, waarin de techniek en

Indien je geen radiovergunning hebt, mag je ook geen gebruik

gebruik van de radio, maar ook de verschillende uitdrukkingen

maken van een luchtband-radio.

van procedures aan bod komen. Zodra je geslaagd bent voor het examen, krijg je de nodige documenten om je aanvraag

Wat is de BIPT Radiovergunning?

voor je vergunning aan het BIPT te bezorgen. Na controle van

De radiovergunning, of beter gezegd het ‘Beperkt certificaat

de documenten krijg je dan je ‘radiovergunning’ in de bus

van radiotelefonist van luchtvaartstations’, is een document

gestuurd.

uitgegeven door het BIPT, het Belgische Instituut voor Radio

recte manier gebruik kunnen maken van een radiotoestel en

Ik heb al een theorie-examen communicatie gedaan, waarom moet ik dan nog het radioexamen doen?

tevens hebben aangetoond dat ze de theorie en de praktische

Sinds de overschakeling naar EASA en (B-)FCL is de VFR-

toepassing van de radiocommunicatie machtig zijn.

communicatie inderdaad een deel van de afgelegde theorie-

en Telecommunicatiediensten. Dit certificaat word afgeleverd aan de personen die hebben aangetoond daar ze op een cor-

examens. Bij het ballonvaren, zweefvliegen en ULM-vliegen

Waarom zou ik een radiovergunning willen hebben?

maakt radiocommunicatie echter geen deel uit van de praktijk-

Als je geen radiovergunning hebt, mag je geen gebruik maken

het afleggen van een apart examen nodig, zowel voor ballon-

van een luchtvaartradio, dit wil zeggen dat je vanuit je ballon

piloten als voor de piloten van ULM en zweefvliegtuigen.

ofwel de skills-test voor het behalen van de licentie. Daarom is

geen radioverbinding kunt maken met luchtverkeersleiders een aantal zones in België, zelfs buiten de normale controle

Waar kan ik terecht voor de voorbereiding voor het examen?

gebieden, waar je verplicht radiocontact moet maken. Het

Om aan het examen te mogen deelnemen moet je een verkla-

gebied rond de luchthaven van Kortrijk – Wevelgem bijvoor-

ring hebben van een erkend instructeur dat je aan het examen

beeld. Het gebruik van een radio is vaak ook een verplichting

mag deelnemen. De meeste instructeurs zullen vragen om

op ballonmeetings, dus ook daarvoor heb je een radiovergun-

hiervoor de nodige RT-lessen te nemen of een cursus te vol-

ning nodig. Grond-lucht communicatie tussen de luchtballon

gen. Hiervoor kun je op diverse plaatsen terecht; onder andere

en de volgwagen is volgens de huidige regels hoe dan ook

bij DTO’s, bij zweef- en ULM-vliegclubs en bij overige aanbie-

niet toegestaan. Daarvoor maakt het bezit van een radiover-

ders, waaronder de auteur van dit stukje.

van gecontroleerde of niet-gecontroleerde gebieden. Er zijn

gunning dus niet uit, aangezien dit niet is toegestaan in België.

interview 29

JAN VERMEULEN: CREATIEF AAN DE SALONTAFEL! G E RJ AN C R E BO L D E R

IN HET DAGELIJKS LEVEN CONSTRUEERT DE 46-JARIGE JAN VERMEULEN UIT SCHERPENZEEL STALEN SPANTEN WAARMEE LOODSEN WORDEN GEBOUWD. WAT HIJ IN ZIJN VRIJE TIJD DOET STAAT DAARMEE IN SCHRIL CONTRAST; JAN BESCHILDERT MET GROTE PRECISIE MINIATUURBALLONNEN - ALS HIJ TENMINSTE NIET ACHTER EEN BALLON VAN PETER BAARLO AANRIJDT OF EEN OF MEER AFGESCHREVEN BALLONNEN VAN DE ‘OLD BALLOON COLLECTORS’ OVEREIND ZET. Bovendien zit Vermeulen in het bestuur van het Internationaal

fabriek in het Duitse Gütenbach. “De laatste keer heb ik er maar

Ballonmuseum in Barneveld wat hopelijk nog eens een onder-

gelijk honderd gekocht en kreeg ik wat korting. Op dit moment

komen voor de continue uitdijende verzameling zal vinden.

ben ik met zeven exemplaren tegelijk bezig.” In de woonkamer

Toch zou je Jan ook als ‘kampioen stilzitten’ kunnen betitelen!

van Jan hangen er zo’n vijftig, waaronder een aantal special shapes zoals het Ei van Fabergé dat niet van kunst-

Ballonvirus

stof maar van hout is gemaakt. “Hout gebruik ik

Jan Vermeulen is, zoals velen in en rond

vaak voor het aanbrengen van neuzen, oren en der-

Barneveld, in 1982 besmet geraakt door wat wel

gelijke, die ik met behulp van een speciale schuurma-

het ‘ballonvirus’ wordt genoemd. Dat leidde er

chine bij mijn baas kan maken”, verraadt de inven-

niet alleen toe dat nogal wat ballonenthousiasten

tieve modelbouwer.

de opleiding tot ballonvaarder gingen volgen, maar ook dat tal van anderen zich op een andere

Zeer gedetailleerd

manier met ballonnen gingen bezighouden. In de

Veel van zijn miniaturen maakt Jan in opdracht.

jaren negentig zag Jan een kermis op H0-formaat;

“Meestal maak ik twee dezelfde exemplaren”, licht

de populairste schaal voor de aanleg van een

hij toe, “één voor de piloot en één voor de sponsor”.

modelspoorbaan. Daarboven hing een miniatuur-

Zijn oog voor detail blijkt uit de miniatuurballonnen

heteluchtballon op hetzelfde formaat, fabricaat Faller.

die in zijn kamer hangen, zoals de PH-CDA (nog met het gezicht

Met foto’s van originele ballonnen als voorbeeld beschil-

van Jan Peter Balkenende), twee identieke G-ESMI-ballonnen, de

dert Jan de in bouwdozen aangeleverde plastic ballonnen.

PH-UIT van wijlen Hans Zoet, het al genoemde Ei van Fabergé

Inmiddels zijn dat er al rond de 540. “In de zomermaanden

(G-BNFK) en de ‘Lydia’ (Forbes Magazine) van de Amerikaanse

als het lang licht is, doe ik ongeveer een week of drie over één

multimiljonair Malcolm Forbes. Ook een ballon uit de stal van

ballon maar ’s winters kan het wel een paar maanden duren”,

de op 9 augustus 2021 overleden Amerikaan Buddy Bombard

vertelde Jan me. Het beschilderen gebeurt overigens gewoon

ontbreekt niet in het rijtje. Dat Jan Vermeulen daarnaast nog tal

lekker aan de salontafel; Jan heeft er geen speciale ruimte of

van andere ballon-gerelateerde voorwerpen en miniaturen ver-

hobbyhoek voor ingericht.

zamelt, spreekt bijna vanzelf. Met een vaste hand en veel geduld werkt Jan gestaag door aan zijn nog steeds groeide luchtvloot

Houten neuzen

minatuurballonnen. Mogelijk zijn ze ooit nog eens te zien in een

Ooit kocht Jan de bouwdozen bij een gespecialiseerde speel-

museum en wellicht dan in Barneveld.

goedwinkel, maar inmiddels betrekt hij ze rechtstreeks van de

ballonstof

ULTRAMAGIC EXPERIENCE 2021 PART ONE · KILIMANJARO

ultramagic.com Pieter Kooistra Vegelinsweg 1 8501 BA Joure Tel. 0031-513-417503 Mob. 0031-653-409842 info@balloncentrum.nl kooistrapieter www.balloncentrum.nl

Ramses Vanneste Deerlijkstraat 197 bus 2 8550 Zwevegem Belgium 0032 479 349 747 ramses@skyviewballoons.be www.skyviewballoons.be

Hoe ziet het nieuwe meldingsportaal eruit? DO O R SE B E KR U I JE R , L I D VM S TEAM

BALLONVAARDERS HEBBEN DE VEILIGHEID EN PROFESSIONALITEIT HOOG IN HET VAANDEL STAAN. HET MELDEN VAN VOORVALLEN GEBEURT ECHTER (TE) SLECHT. ILENT HEEFT OP BASIS VAN BERICHTEN OP SOCIAL MEDIA GECONSTATEERD DAT VEEL MELDINGEN DIE HADDEN MOETEN PLAATSVINDEN NIET ZIJN GEDAAN. Denk aan slootlandingen, binnen de bebouwdekom, op openbare wegen, airspace infringements. Om het melden makkelij-

We zijn in eerste instantie gaan melden via voorval.ballonva-

ker te maken, is er een nieuw meldingsportal ontwikkeld, op

ren@KNVvL.nl. DIGIVRF werd vervolgens aangepast zodat er

basis van een portal dat eerder bij zweefvliegen zijn kwaliteit

tijdens het registreren van een ballonvaart ook een incident

heeft bewezen.

gemeld kon worden. Die meldingen worden echter niet altijd op tijd doorgestuurd, soms pas aan het eind van het seizoen. Een onwenselijke situatie, omdat een incidentmelding binnen 72 uur gedaan moet worden. Eind vorig seizoen kreeg de KNVVL Afdeling Ballonvaren een reprimande van ABL/ LNVL: het bleek dat er (te)veel zaken zichtbaar waren op social media, die niet als incidentmelding waren binnengekomen. Dat was voor het VMS-team een wake-up call. Besloten werd om het melden van incidenten los te koppelen van de vaartregistratie. De nieuwe portal is daarvan het resultaat.

Op 15 november 2015 werd de EASA-verordening 376/2014 bindend voor Nederland. Het betekende dat we vanaf die

Het meldingsportaal

datum alle incidenten verplicht moeten melden. Een incident

•

Te vinden op https://melden.ballonvaren.vliegveiligheid.nl.

is alles wat er voor, tijdens en na een vaart gebeurt en niet

•

Is openbaar; iedereen kan een incident melden.

gepland was. Daarbij zijn twee bepalingen van belang:

• Op de beginpagina kies je of je wel/niet anoniem wilt mel-

A. Er moet een hoog niveau van veiligheid in de burgerluchtvaart in de Unie worden gegarandeerd en elke inspanning

den. • De melder bepaalt met wie de melding gedeeld wordt:

moet worden gedaan om het aantal ongevallen en inci-

wel/niet met VMS team, ABL, OVV en/of de Operator.

denten te verminderen, teneinde het vertrouwen van het

• Er kunnen foto’s en filmpjes worden toegevoegd aan de

publiek in de luchtvaart te behouden. B. Het moet voor belanghebbenden mogelijk zijn toegang te vragen tot bepaalde informatie in het Europees centraal register, met inachtneming van de vertrouwelijkheidsvoorschriften met betrekking tot die informatie en van de ano-

melding. • Een melding kan tussentijds worden opgeslagen en later worden aangevuld. • Om het eenvoudig te maken is er een vinklijst met meldings-categorieën.

nimiteit van de betrokken personen. Het doel hiervan is simpel: op Europees niveau informatie

Bronnen: EASA verordening 376/2014, de

verzamelen over alle incidenten, zodat alle betrokkenen er van

Uitvoeringsverordening en het nieuwe meldingsportaal.

kunnen leren: piloten, fabrikanten, onderhoudsbedrijven en

Deze documenten zijn beschikbaar in het Nederlands en

anderen.

kunnen op verzoek worden toegestuurd.

voorvallen

MELDINGSPORTAAL BALLONVAREN

evenementen 32

JE GAAT MET JE BALLON NAAR HET BUITENLAND EN NEEMT MEE … Praktische tips bij buitenlandse reizen

STEL: JE WILT BUITEN DE EUROPESE UNIE GAAN BALLONVAREN. HOE ZIT HET DAN MET DE PAPIERWINKEL, JE BREVET, DE VERZENDING VAN MATERIALEN EN ZO NOG WAT ZAKEN? VRAGEN, VRAGEN. OP GROND VAN PERSOONLIJKE ERVARING KAN IK DAAROVER WEL WAT VERTELLEN. T E KS T E N BE E LD HANS V AN HOES EL

Ga je naar een land binnen de Europese Unie, dan gelden de

Uit de praktijk: één van de vier pole holders van de mand was

regels van vrij verkeer van goederen en diensten. En voor de

ontzet en de pole paste niet meer. Dan sta je daar met een

bevoegdheden gelden de regels zoals die zijn vastgelegd in

ballonmand waarvan maar drie van de vier poles gebruikt

FCL-B. Wat anders wordt het, als je naar een land buiten de

kunnen worden. Waarmee ik maar wil zeggen: bereid je goed

Europese Unie gaat, bijvoorbeeld Engeland (jawel!) of India.

voor en hou rekening met het onverwachte!

Tijdelijke invoer

Voorbereiding

Dan krijg je voor de ballonuitrusting te maken met het feno-

Ondertussen kun je je ballonuitrusting gereed maken voor

meen ‘tijdelijke uitvoer’. Bij ‘tijde-

transport naar dat verre, buiten de

lijke uitvoer’ vanuit Nederland of

Europese Unie gelegen, land. Vindt

België is bij het ontvangende land

transport door de lucht of via het

sprake van een ‘tijdelijke invoer’.

water plaats, gebruik dan een kunst-

Om te voorkomen dat je bij ‘tijde-

stof pallet en markeer die pallet voor

lijke invoer’ in het ontvangende

jouw exclusieve gebruik. Een houten

land èn bij terugkeer in Nederland

pallet kan ook, maar die moet dan

of België (lees: EU) geconfronteerd

wel door een gecertificeerd bedrijf

wordt met invoerrechten en BTW,

zijn behandeld (en als zodanig

heb je een ATA-Carnet nodig. Dit

gewaarmerkt; zie afbeelding) om te

document is een soort garantie

voorkomen dat ongewenste beestjes

dat jouw ballonuitrusting tijde-

in het hout van het ene land naar het

lijk uitgevoerd wordt. Het ATA-

andere land reizen. Propaancilinders

Carnet wordt door de Kamer van Koophandel afgegeven. Het is niet

moeten gespoeld zijn met stikstof, DE B ALLO N I S KL AAR VO O R TRANSP O RT.

gratis.

soms kan een vervoerder daarvan een

schriftelijke verklaring verlangen. Sluit de PRV’s! Gaat een fan mee, dan moet alle brandstof eruit, dus ook uit carburateur

Vervoerder

en leidingen. Wat je ook thuis laat dat zijn de brandblussers.

Verder maakt het nogal verschil of je met de eigen auto-met-

Plaats de brander bij voorkeur op de envelop zodat voorko-

ballontrailer naar je bestemming reist, of je verstuurt je bal-

men wordt dat de slangen bekneld raken. Wikkel je uitrusting

lonuitrusting per vliegtuig of zeevracht. Zowel voor zee- en

vervolgens in doorzichtige folie. Op deze verpakking moet,

luchtvracht doe je er verstandig aan om een vervoerder in

duidelijk zichtbaar, een tweetal formulieren worden bevestigd.

te schakelen, mogelijk zijn er méér documenten nodig dan je

Het ene formulier is een zgn. Commercial Invoice (zie voor-

denkt en een vervoerder kan daarin – ook nu weer: niet gratis

beeld), het andere een Packing List (zie voorbeeld). Het is aan

– een hoop papierwerk uit handen nemen. De vervoerder zal

te bevelen om aan de bovenzijde een A4-tje te plakken met de

daarvoor een ‘Overeenkomst/machtiging voor het optreden

tekst: DO NOT STACK!

als direct vertegenwoordiger’ willen hebben. Nodig daarvoor

Stop je nog andere goederen bij de ballonuitrusting? Bedenk

zijn een Kamer van Koophandel-nummer, fiscale-identificatie

dan het volgende: de Russische douane wil nog weleens bij

(doorgaans BSN of BTW) en een zgn. EORI-nummer. Het EORI-

aankomst en vertrek een complete trailer-met-ballon wegen

nummer vraag je aan bij de Douane, dat is gratis. Je ballon

en de resultaten vergelijken. Bij een significante afwijking

kan tijdens het vervoer overigens ook schade oplopen.

wordt dan een (tijdrovend) onderzoek ingesteld.

Verenigde Staten gelden afwijkende eisen; je verzekeraar kan

De ervaring leert dat de geldige luchtwaardigheidsdocumen-

je daar alles over vertellen. Dat geldt ook voor de transport-

ten van de ballon waarmee je in het verre buitenland gaat

verzekering. Kun je je ballonuitrusting tijdens het transport

varen, door de buitenlandse luchtvaartautoriteit meestal

kwijtraken? Ja, dat kan, in 2018 is op het traject Moskou-

geaccepteerd worden. Dat geldt ook voor je geldige EU-brevet

Brussel een complete 105- ballonuitrusting, bestemd voor

en medical. Let wel op dat een LAPL-medical buiten de EU niet

Albuquerque, zoek geraakt.

overal geaccepteerd wordt. Is dat niet het geval dan heb je als recreatieve vaarder een Medical-2 nodig. Er zijn landen die

Disclaimer

bepaalde eisen stellen aan jouw bevoegdheden als het gaat

Internationale handelswetgeving, export- en importdingetjes

om commerciële activiteiten. Andere landen maken weer geen

en geopolitieke ontwikkelingen kunnen snel veranderen en

onderscheid tussen commercie en recreatief. En waarom zou-

van invloed zijn op een buitenlandse reis. Dit artikel is dan

den ze ook: een ballon gaat nou eenmaal met de wind mee,

ook slechts een ruwe handleiding. Maar geloof het of niet, je

commercieel of niet!

verhalen zullen bij terugkeer het thuisfront doen smullen, en je getoonde improvisatietalent draagt bij aan beter airmanship.

Ruimbagage Radio’s en andere apparatuur kun je het beste in je ruimbagage vervoeren. Ik heb ooit bij een binnenlandse vlucht in een ver buitenland een GPS in de handbagage meegenomen en moest prompt aan ‘security’ uitleggen dat ‘dat zwarte ding’ een GPS was. Een lithiumbatterij haal je vanwege gevaar van spontane ontbranding uit je apparatuur en bewaar je in je handbagage, maar dat wist je waarschijnlijk al.

Verzekering Binnen de EU is elk luchtvaartuig verplicht verzekerd. Als het verzekerde gebied beperkt is tot de EU-landen zal je verzekeraar doorgaans bereid zijn om de dekking tegen een kleine premie uit te breiden naar het land waar je naartoe gaat. In de

EEN H O UTEN P AL L ET MO ET D O O R EEN GECERTIF I CEERD BED RI JF ZI JN BEH AND EL D EN GEWAARMERKT.

SHI P PI N G IN VOI CE ( L I N KS ) E N PAC KING LIS T ( REC HTS )

PACKING LIST – INVOICE No: [shipping invoice nummer] SHIPPER: [NAW gegevens – Netherlands / Belgium]

COMMERCIAL INVOICE

CONSIGNEE: [adres in het land van bestemming]

Re-Export Reference: Invoice No: [nummer] Invoice Date: [datum]

DESCRIPTION Shipper/Exporter (complete name and address):

Deliver To / Recipient (complete name and address)

[je NAW gegevens]

[je adres op plaats van bestemming]

Package Type: [shrink-wrapped on pallet] Particulars: INVOICE No: [shipping invoice nummer]

Country of Export: [Netherlands of Belgium]

Item

Port of loading: Country of ultimate destination: [land van bestemming] Port of ultimate destination: [idem]

BALLOON FESTIVAL RETURN SHIPMENT Currency:

BASKET

[ US $ of EUR € ]

No. of Pkgs.

Type of Packaging

Full Description of Goods

[shrinkwrapped on pallet]

[balloon envelope, basket, burner & other accessories as per the packing list]

ENVELOPE

Net Weight (kg)

Gross Weight (kg)

Total Value (in USD)

BURNER CYLINDERS

[waarde]

[KG]

POLE BAG

STRAPS

“GOODS BEING SENT ON TEMPORARY IMPORT BASIS AND WILL BE RETURNED BACK. NO COMMERCIAL VALUE, VALUE FOR CUSTOMS PURPOSE ONLY "

I declare all the information contained in this invoice to be true and correct.

Make: Serial No: Size: Serial No: Double Make: Size: Burner Poles + Pole covers + Pole bag

TETHER ROPES

-ONE PALLET-

Total No. of Pkgs.

Description

Total Net Wt. [KG]

Total Gross Wt.

Total Invoice Value [waarde]

Quantity 1 1 1 4 (4 + 4 + 1) Nil

Cylinder-straps: 8

DROP LINE

With Karabiner (Y/N)

KARABINERS

For Burner Frame: 4 For Envelope: 4

PILOT GEAR

GPS + Flight Radio + …

[handtekening en naam] [plaats, datum]

I, [naam], declare all the information contained in this invoice to be true and correct. [plaats, datum]

evenementen

Documenten

techniek 34

WAT MAG BIJ WAT? DEEL 1 D O OR R E M KO WIG GER

JE BENT AL EEN TIJDJE OP ZOEK NAAR EEN NIEUW BOTTOM-END VOOR JE BALLON. EN DAN STAAT ER INEENS IETS TE KOOP, EEN NETTE MAND EN BRANDER VOOR EEN MOOIE PRIJS. OP HET OOG NET ZO GROOT ALS DATGENE WAT JE ALTIJD GEVAREN HEBT, ALLEEN EEN HEEL STUK NIEUWER. HET IS ALLEEN WEL EEN ANDER MERK DAN WAT JE GEWEND BENT, MAAR DAT ZAL WEL GOEDKOMEN. Ander equipment is vaak snel gekocht, maar mag de combina-

Voor de cilinders geldt min of meer hetzelfde. De CB2900 (cat.

tie wel? Fabrikanten schrijven voor welke mand onder welke

2) vinden we terug in de FM, de CB2088 (cat. 3) is verhuisd

envelop gevaren mag worden en welke cilinder in welke mand

naar supplement 8.39 omdat het een oude cilinder betreft.

is toegestaan. Dat doen ze voor hun eigen materiaal, maar

Nu de categorieën bekend zijn, kunnen we zien of de combi-

ook voor materiaal van andere fabrikanten. Het is ondoenlijk om hier alle toegestane mogelijkheden te beschrijven, maar aan de hand van enkele voorbeelden wordt duidelijk hoe je e.e.a. zelf kunt uitzoeken.

natie toegestaan is. Zie hiervoor ook het diagram. • De cilinders vallen in categorie 2 en 3. Beide categorieën zijn toegestaan bij de CB3238 (zie Applicable Cylinders). • Het branderframe (CB2470) staat ook tussen de toe-

Dit deel begint met een voorbeeld waarbij al het gebruikte materiaal van dezelfde fabrikant is, in dit geval Cameron. Andere fabrikanten en combinaties van verschillende fabrikanten komen volgende keer aan

gestane frames (zie Applicable Burner Frames). • De mand (cat. G) mag onder de envelop (zie Applicable Baskets) • De brander (cat. B) mag onder de envelop (zie Applicable

bod, in deel 2.

Burners)

Voorbeeld

Conclusie

Envelope : Cameron Z-150

We kunnen concluderen dat de combinatie van bovenge-

Mand

: Cameron CB3238/E

Brander : C ameron CB2694A

120-133 Single Partition

noemd equipment toegestaan is. Het equipment past goed en

Double Sirocco, Fixed

de belasting ligt binnen veilige grenzen.

frame (in dit geval CB2470) Cilinders : Cameron CB2900, 2x Cameron CB2088, 2x

Het flight manual en alle supplementen daarbij, zijn terug te

Duplex stainless steel 45L

vinden op de websites van de fabrikanten.

Stainless Steel T60

Meer voorbeelden volgen in deel 2 van dit artikel, in de volgende Ballonstof.

De plek om te zoeken of deze combinatie mag, is de laatste versie van het flight manual van, in dit voorbeeld, Cameron. Op moment van schrijven is dat issue 10 amendement 17. Daar vind je in paragraaf 9 tabellen met toegestane combinaties. Cameron werkt met categorieën en daarvoor moeten we op zoek naar de letter of cijfer horend bij het equipment. Handig is het om te beginnen met de categorieën van mand, brander en cilinders. Voor de CB3238-mand is het gemakkelijk op te zoeken dat de mand in categorie G valt. Maar bij de Sirocco brander lopen we al tegen het probleem aan dat deze niet in de tabel te vinden is. Omdat deze brander niet meer geproduceerd wordt, is de informatie daarover verhuisd naar een supplement bij het flight manual. In supplement HABFM i10-8.22 Out of Production Burners vinden we dat de CB2694 brander valt in categorie B.

ballonstof 35

BEKIJK ALLE BALLONSTOFFEN NU ONLINE 1982-2022 START JE TRIP DOWN MEMORY LANE OP WWW.KNVVL.NL/BALLONSTOF

Op zoek naar een veilige landingsplaats voor al je verzekeringen? Contacteer ons voor een gratis check up...

BVBA Verdis Verzekeringen, Zandstraat 2, 9170 St-Pauwels Tel: 03 776 76 34 - info@verdis-vanduyse.be – www.verdis-vanduyse.be

ballonstof

In de bergen is het altijd oppassen!

D O OR P E T E R S M ITS

ONDANKS HET WELBEKENDE CORONAFENOMEEN KON DE 2022-EDITIE VAN DE INZELL BALLONWOCHE TOCH DOORGAAN. MET AANPASSINGEN IN O.A. HET AVONDPROGRAMMA EN DE BRIEFINGSBIJEENKOMSTEN BLEEK ER NOG VEEL MOGELIJK EN WERD HET WEER EEN GESLAAGDE WEEK MET ZON, SNEEUW, GEZELLIGHEID EN VEEL VAARDAGEN. HELAAS WAS ER OOK SPRAKE VAN ZÉÉR LOKALE, WISSELVALLIGE WINDPATRONEN, WAARVAN IK ZELF DE GEVOLGEN AAN DEN LIJVE HEB ONDERVONDEN. Het is donderdag 28 januari. Tijdens de briefing wordt verteld

komen we los. “Is iedereen oké?”. Ach, een beetje geschrokken

dat de weersituatie vergelijkbaar is met de vorige dagen;

en wat door elkaar geschud maar voor de rest niets, gelukkig.

alleen is de variabele windrichting op lage hoogte iets minder

En de ballon? Verdorie, drie gescheurde panelen net onder de

voorspelbaar en staat er op grote hoogte wat meer wind.

evenaar. We landen en ruimen de boel op.

Passagiers worden desondanks afgezegd omdat de meest waarschijnlijke windrichting een vaart van maximaal 20 minuten zal opleveren. Enkele teams, waaronder ikzelf, besluiten toch te gaan varen: dan maar een kort sprongetje.

Apfelstrudel Om 10:45 uur stijg ik op. Na een beetje ronddobberen pakken

“ … HA A K S OP ONZE

we uiteindelijk wat wind en drijven we in een gunstige richting

VA A R R IC HT ING …”

naar het bekende Inzeller Hotel Schwarzberg: even landen voor koffie en Apfelstudel! Maar balen… ze hebben Ruhetag

Analyse

vandaag… We besluiten weer op te stijgen en verder te varen.

Was dit te voorkomen geweest? Ja uiteraard, bijvoorbeeld

Inmiddels is het 12:30 uur. We pikken al snel een dalwind op

door niet te vertrekken. Maar dat is wat kort door de bocht,

van rond de 7kt, terug richting onze opstijgplaats, de camping

want meteorologisch gezien was er, op een mogelijk wat

van Inzell: dat zou leuk zijn!

ongunstige windrichting na, geen vuiltje aan de lucht. Niet landen wellicht? Alle indicaties waren goed: er lag een

Windshear

open veld voor me, er stonden geen bomen in de landingsrich-

In de buurt van de camping gaat de wind nog wat verder liggen

ting en de wind was zwak. Wat was het dan? Volgens collega-

en zet ik de daling in. Plotseling worden we op een hoogte van

ballonvaarders was het vooral botte pech; het had iedereen

ongeveer 300 ft gegrepen door een windshear van 9 kt uit wes-

kunnen overkomen. Een analyse door de ervaren meteoroloog

telijke richting, haaks op onze vaarrichting. We worden met een

van dienst, Ab Maas, levert als mogelijke oorzaak het vermen-

ruk weggeblazen én zakken omlaag. De boom die daar stond,

gen/oplossen van een inversie op, waarbij luchtuitwisselingen

staat daar al heel lang! Met een klap worden we tegen de tak-

een zeer lokale windschering veroorzaakten. Belangrijkste con-

ken gesmeten. Alle lijnen binnenboord en met flink branden

clusie: in de bergen is het altijd oppassen!

Evenementen en wedstrijden in Nederland en België of georganiseerd door de FAI 1 april

Nationale ballonvaart voor de zorg

Diverse plaatsen (NL)

knvvl.nl/ballonvaren

2 april

Ontbijtrun

Dadizele (BE)

www.ontbijtrun.be

25-29 mei

Belgian Balloon Trophy

Vielsalm (BE)

bbt2022.balloonfederation.be

26-29 mei

Han Vol et Vous

Han-Sur-Lesse (BE)

magicairevents.be

23-25 juni

Ballonfestival Hardenberg

Hardenberg (NL)

www.ballonfestival-hardenberg.nl

26 juni

Sport-ballonhappening Sint-Truiden

Sint-Truiden (BE)

toerisme-sint-truiden.be

20-24 juli

Friese Ballonfeesten

Joure (NL)

www.ballonfeesten.nl

6 augustus

Montgolfiades de Molenbaix

Molenbaix (BE)

facebook.com/MontgolfiadesMolenbaix

13-14 augustus

AVS Balloonmeeting Stad Deinze

Deinze (BE)

avsballoonmeeting-staddeinze.be

17-20 augustus

Ballonfiesta Barneveld

Barneveld (NL)

www.ballonfiestabarneveld.nl

24-27 augustus

Twente Ballooning

Oldenzaal (NL)

www.twenteballooning.nl

26-28 augustus

Hottolfiades Festival International

Hotton (BE)

hottolfiades.com

1-10 september

65e Gordon Bennett Balloon Race

St. Gallen (SUI)

gordonbennett2022.ch

2-4 september

Vredefeesten

Sint-Niklaas (BE)

vredefeesten.be

16-23 september

24e FAI WK

Murska Sobota (SLO)

hotairballoons2020.com

17-18 september

Kasseitjes Kermis Lochristi

Lochristi (BE)

kasseitje.be

-1-2 oktober

Najaarschallenge

N.t.b. (BE)

balloonfederation.be

november

Zundertse Ballon Cup

Zundert (NL)

dbcc.nl

najaar

Exel Cup

Exel (NL)

dbcc.nl

Alle evenementen en data onder voorbehoud. Voor contactpersonen, definitieve data en eventuele uitwijkdata zie websites organisatoren. Ontbreekt je ballonevenement in Nederland of België in dit overzicht of wil je wijzigingen doorgeven? Laat het weten via ballonstof@knvvl.nl.

Comprehensive insurance Cover at an affordable price

Your partner for your Aviation-Insurance VFS Heinz Grümmer GmbH is one of the largest Aviation-Insurance-Brokers in Germany with over 40 years experience. You enjoy the flight - we provide the protection Please contact Heiko Spilker, Phone: +49 231 92717737, e-mail: h.spilker@vfs-gruemmer.de Udo Kötitz, Phone. +49 231 92717713 , e-mail: u.koetitz@vfs-gruemmer.de

Flugplatz 8, 44319 Dortmund Phone +49 231 927177-0 Fax +49 231 927177-30 info@vfs-gruemmer.de

kalender

BALLONVAARTAGENDA 2022 37

colofon

BALLONGEDICHT

Naar aanleiding van een herontdekt ballongedichtje van Nini Boesman uit 1938 dat we in het voorjaar van 2021 publiceerden, ontving de redactie spontaan meerdere gedichten met ballonvaart als thema. Heb je zelf een ballonvaart-gedicht gemaakt of ken je een gedicht dat je wilt delen? Laat het weten via ballonstof@knvvl.nl of redactie@balloonfederation.be. De rubriek loopt door zolang we inzendingen blijven ontvangen. Onderstaand een gedicht van Jo Govaerts uit de bundel Dag Lochem, ingezonden door William Van de Velde.

COLOFON Ballonstof voorjaar 2022. Kwartaalblad van de afdeling Ballonvaren van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL) i.s.m. de Koninklijke Belgische Ballonvaart Federatie (KBBF). Oplage 600 exemplaren. Redactie: Han Nabben, hoofdredacteur | Annette Witte, eindredacteur | Rutger Coucke, art director | Gerjan Crebolder, redactie Nederland | Luc van Geyte, Gert Laureys, redactie België. De redactie beslist over het opnemen van artikelen en behoudt zich het recht voor om artikelen te bewerken. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de artikelen komt voor rekening van de betrokken auteur. Contact: ballonstof@knvvl.nl (NL) of redactie@balloonfederation.be (BE). Ballonstof niet ontvangen? Neem dan contact op met ledenservice@knvvl.nl of redactie@balloonfederation.be. Verschijningsdata en deadlines: Voorjaar deadline 28-2, verschijning 31-3 | Zomer deadline 31-5, verschijning 30-6 | Najaar deadline 31-8, verschijning 30-9 | Winter deadline 23-11, verschijning 24-12. Adverteren: 1/1 pag. € 275 | 1/1 pag. binnenzijde omslag € 305 | 1/1 pag. achteromslag of pag. vijf € 330 | 1/2 pag. € 150 | 1/4 pag. € 85 | 1/8 pag. € 44. Korting bij herhaald adverteren. Tarieven zonder BTW. Abonnementen: Losse nummers €7,95. Abonnement € 30,per jaar. Abonnementen worden automatisch verlengd tenzij een maand voor het verstrijken van de abonnementsperiode bericht van opzegging is ontvangen via ledenservice@knvvl.nl (NL) of redactie@balloonfederation.be (BE). Ballonstof is gratis voor leden van de KNVvL afdeling Ballonvaren, de DBCC en de KBBF.

Onderweg Je weet nooit zeker wat het is dat door de lucht beweegt Zo ver weg ook, zoveel hoger Je kunt alleen maar hopen dat het iets is onderweg naar een mooi plekje Een luchtballon naar een droom

Bestuur KNVvL Ballonvaren: Bestuur KNVvL Ballonvaren: Voorzitter René Zwarteveen, +31(0)6-15054777, voorzitter.ballonvaren@knvvl.nl | Secretaris Rob den Boer, secretaris.ballonvaren@knvvl.nl | Penningmeester Rick de Groot, penningmeester.ballonvaren@knvvl.nl | Alg. bestuursleden Alex Jan Barends (VMS), alex.barends@knvvl.nl - Bert Stuiver (Sport), high5ballooning@gmail.com - Bart Sebregts (ALV Hoofdbestuur), bart.sebregts@knvvl.nl | Woordvoerder Monique Hoogeslag, +31(0)6-23505807, woordvoerder. ballonvaren@knvvl.nl | www.knvvl.nl/ballonvaren Bestuur KBBF: Voorzitter Stijn Staelens, +32(0)474-489630 | Secretaris en ledenadministratie Evert Dehandschutter, +32(0)472-804884 | Penningmeester Luc Van Geyte, +32(0)495-225566 | Leden RvB Christophe Holvoet, Gert Laureys, Johan Vander Meiren | Woordvoerder Yves Lannoy, +32(0)478-515730. Email rvb@balloonfederation.be | Sportcommissie, sportcommissie@balloonfederation.be | www.balloonfederation.be © Ballonstof Magazine. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen en/of openbaar worden gemaakt zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur. www.knvvl.nl/ballonstof ISSN 1386-1700

ballonstof

LUCHTBALLONVERZEKERING

U wilt uw vingers niet branden... Dus kies voor een liefhebber en specialist met ruim veertig jaar ervaring Meer informatie:

Meer informatie: Walter van Burgel 076Zekerheid - 5333 535 De Keyzer w.vanburgel@dekeyzer.nl

www.dekeyzer.nl 076-5333555 Marloes Selten ballon@dekeyzer.nl 076 - 5333 525 m.selten@dekeyzer.nl

De collectieve verzekeringsoplossing voor KNVvL en individuele ballonvaarder.

Ballonstof voorjaar 2022

Articles inside

Gedicht/Colofon

Agenda 2022

Nieuw meldingsportaal voorvallen

In de bergen is het oppassen

Wat mag bij wat?

Creatief aan de salontafel

Ballooning at the edge

Ballonstof

40 Jaar Ballonstof

Hoe werkt buienradar?

Recordvaart

Voorwoord

Ad’s Ballon Besognes

Quick Release