Ballonstof winter 2010 by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

Ballonstof Hét ballonmagazine van Nederland

w i n t e r

2 0 1 0

Losse nummers € 395

Afdeling Ballonvaren is een onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart

IN DIT NUMMER O.A.:

Ballonvaren in Steiermark - Modelballon in de tuin Gordon Bennett 2010 - In memoriam Marlène Cornelis Ballonvaart voor Abel - Zeppelin boven Rotterdam Eu Regelgeving ballonbrevet - Albuquerque experience WK Debrecen - De weg naar mijn brevet

Meer dan 20 jaar innoverende technologie.

S CH R O E D E R fire balloons –

Ballons met uitzicht op records. Nieuw Duits record met 879 km. Heteluchtballons en meer „Made in Germany“ Uw CAMO + voor alle merken Theo S C H R O E D E R fire balloons GmbH · Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 · D-54338 Schweich · Tel. + 4 9 6 5 0 2 9 3 0 -4 Fax + 4 9 6 5 0 2 9 3 0 - 5 0 0 · mail@schroederballon.de · www.schroederballon.de · CAMO plus DE.MF/MG.0549

ballonstof 3

I N H O U D

Achter ons ligt een turbulent seizoen. Voor veel ballonvaarders waren er de meetings in binnen- en buitenland, een paar verslagen vindt u in dit nummer. En dan waren er de wedstrijden: hetelucht en gas. Op het WK hetelucht roerden de Nederlanders zich wel, al waren de piloten helaas minder succesvol dan wedstrijdleider Mathijs en een handvol Nedrlandse officials. Rien Jurg en Ron van Houten verdedigde ons land in de Gordon Bennett, die voor Richard Abruzzo en Carol Rymer-Davis fataal afliep. Ab Maas doet er verslag van. En er is meer reden voor droevenis. Marlène Cornelis, chief observer en een van de meest ervaren internationale observers is overleden. Zij was jarenlang redacteur van Ballonstof. Een vaart in zeppelin boven Rotterdam, wie wil dat niet? Lees over dit alles in dit gevarieerde nummer van Ballonstof.

Van de voorzitter

Gastvrijheid in Steiermark

Modelballon in de tuin

Stand van [bestuurs]zaken

In memoriam Marlène

De weg naar mijn brevet

Ballonvaart voor Abel Huib Holsteijn

Nederland in Gordon Bennett Deel 1

Abonnementen 2011

Zeppelin boven Rotterdam

Albuquerque

Drama op Gordon Bennett

EU regelgeving ballonbrevet

WK in Debrecen

Hans van Hoesel Rob de Boer

Ina van der Craats Het bestuur

Peter Cornelis Wiep Keikes

Rien Jurg

De redactie Ri-ja Voortman

Jean Louis Becker Ab Maas

Sanne Haarhuis

Hans van Hoesel

ballonstof

Van de voorzitter Het jaar 2010 wordt overwegend als een voor de ballonvaart zwaar jaar ervaren. We hebben nu eenmaal te maken met een slecht economisch tij. En dat is merkbaar. Investeringen staan op een laag pitje. En in het licht van die malaise is het wrang te moeten vaststellen dat tussen nu en pak ‘m beet een jaar of drie, veel balloneigenaren zich genoodzaakt zien om fors te investeren in nieuwe cylinders. Ballonfabrikant Cameron heeft namelijk in 2006 in haar maintenance manual bepaald, dat de luchtwaardigheid van haar roestvrijstalen (RVS) cylinders beperkt werd tot maximaal 25 jaar voor zgn. ‘dunwandige’ cylinders die

vóór 2004 in gebruik zijn genomen. Don Cameron heeft dan weliswaar veel voor de ballonvaart gedaan, maar deze stap had ie beter achterwege kunnen laten. Want wat blijkt: die beperking van levensduur heeft helemaal niks te maken met luchtwaardigheid, maar alles met het transport over de weg! De club die het internationale wegtransport regelt, heeft dit in wetgeving vastgelegd, kijk ADR Voorschrift 652 er maar op na. Waarom als fabrikant van luchtvaartuigen een bepaling die betrekking heeft op wegtransport, dan vertalen naar de luchtwaardigheid van je producten? Laten wij nou altijd gedacht hebben dat componenten voor luchtvaartuigen, zo goed waren dat de leeftijd ‘on condition’ was. Met de zelf bedachte levensduur van 25 jaar twijfelt Cameron Balloons kennelijk aan de kwaliteit van z’n eigen spullen! Op die 25 jaar limitering is erg veel kritiek geleverd en worden de nodige discussies gevoerd. Cameron Balloons heeft een poging gedaan om zich op het veiligheidsaspect te beroepen. En ze bieden een korting van 25% aan te bieden bij aankoop van nieuwe cylinders. Dat veiligheidsaspect is door de Technical Committee van de BBAC op overtuigende wijze onderuit gehaald en over die 25% korting worden de schouders opgehaald. Die korting konden we al bij de importeur bedingen, toch? Inmiddels is duidelijk geworden dat Cameron Balloons bereid is om na te denken over de 25 jaars termijn als het de luchtwaardigheid betreft van haar RVS cylinders van vóór 2004. Als Cameron Balloons op haar schreden terzake van de luchtwaardigheid terugkeert, blijft nog de ADR bepaling bestaan dat ‘dunwandige’ RVS-cylinders van 25 jaar en ouder, niet over de weg vervoerd mogen worden. Dat is echter een zaak van geheel andere orde, waarvoor een oplossing moet/kan worden gevonden. Inmiddels zijn ook daarvoor steekhoudende argumenten aanwezig om een pittige discussie met de autoriteiten aan te kunnen gaan. Belangrijk, het gaat vermoedelijk om duizenden cylinders. Zoals gezegd: eerst moet Cameron van gedachte veranderen en misschien helpt het als u er eens met uw importeur over praat. Want volgens Youp werkt een helpdesk toch niet zo goed … Alle goeds voor u en de uwen in het nieuwe jaar. Hans van Hoesel, voorzitter.

bes t uur Voorzitter: Hans van Hoesel, Leonardus van Veghelstraat 36, 5212 AF Den Bosch, T 073 614 26 84, M 06 54 79 35 10, vz@balloonteam.nl secretaris: Huib Holsteijn, Holterweg 98, 7245 SM Laren gld, M 06 50 677 199, huibholsteijn@mac.com Penningmeester: Rutger Coucke, Spechtstraat 16, 1223 NZ Hilversum, T 035 647 80 05, secretariaat@knvvlballonvaren.info BESTUURSLEDEN: Henkdrik Kort, Robijnlaan 12, 9646 BH Veendam, T 0598 63 36 63, F 0598 63 31 07, M 06 51 12 53 31, hendrik.kort@planet.nl Chris Hartendorp, Terreplein 70, 4931 DL, Geertruidenberg, M 06 53 74 01 38, Chris@Hartendorp.com Joop de Wilde, [tevens woordvoerder] Grifthorst 2, 3833 GC Leusden, T 033 494 21 26, M 06 53 26 40 63, jdewilde@euronet.nl SECRETARIAAT: Spechtstraat 16, 1223 NZ Hilversum, tijdens kantooruren: 035 772 35 62, secretariaat@knvvlballonvaren.info

Bij het omslag: the American Ch allenge g a s b a l l o nwedstrijd. ER wordt in het donker opge s t e g e n e n deelnemers laten een lawine van refle c t e r e n d e confetti los in de sc hijnwerpers. Foto: b e n Bl ä s s

CO LO F ON Ballonstof winter 2010 Een uitgave van de afdeling Ballonvaren van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart. Een informatief blad voor ballonpiloten, leden van de KNVvL afdeling Ballonvaren en andere belangstellenden. Ballonstof verschijnt eenmaal per kwartaal in een oplage van 500 exemplaren. De redactie beslist over het al dan niet opnemen van artikelen. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de artikelen komt voor rekening van de betrokken schrijver. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te bewerken. Wie lid wil worden van de KNVvL, afdeling Ballonvaren, kan zich melden bij het secretariaat: 035 772 35 62. redactie: Rutger Coucke [hoofredacteur], Joop de Wilde [redacteur], Judith Coucke-Beemer [eindredactie]. medewerkers aan dit nummer: Hans van Hoesel, Rob de Boer, Ina van der Craats, Peter Cornelis, Rutger Coucke, Huib Holsteijn, Wiep Keikes, Rien Jurg, Ri-ja Voortman, Jean Louis Becker, Ab Maas en Sanne Haarhuis. foto omslag: Ben Bläss opmaak:

balloon-in-a-bucket Een geweldig leuke eyecatcher, replica van uw eigen ballon. 2,2 meter hoog en breed.

Rutger Coucke productie en advertenties: Ontwerpfabriek Dalweg 21 1217 HX Hilversum T 035 77 235 62 www.ontwerpfabriek.com deadlines copy en advertenties:

Wij leveren: l Cameron ballonnen en accessoires l Icom radio’s l Instrumenten van Flytec l Theorie- en praktijk opleiding l Reclame- en passagiersvaarten en zijn een: l EASA erkend onderhoudsbedrijf en CAMO+ gecertificeerd

1 maart, 1 juni, 1 september en 15 november advertentietarieven Kosten per plaatsing: 1/4 pagina

€

1/2 pagina

€

115,-

60,50

1/1 pagina

€

227,-

Prijzen zijn exclusief materiaal. Meer informatie 035 77 235 62 abonnement Abonnement Ballonstof voor niet-leden: € 15,- per jaar. Aanvraag abonnement bij Ontwerpfabriek: 035 77 235 62. Bankrelatie voor zowel advertenties als abonnementen: ABN Hilversum

Wilco Air BV Walstraat 13 7631 ET OOTMARSUM T: 0541- 293299 F: 0541- 292826 Postbus 76 7630 AB OOTMARSUM

62.10.52.574 inzake Secretariaat Ballonvaren

ISSN: 1386 - 1700 losse nummers: € 4,95

ballonstof

Nu bij Wilco Air

ballonstof 6

Gastvrij S teiermark t e k s t e n f oto’s: Rob den Boer

September 2010. Wij, Henk, Remko, Erik en piloot Rob, landen deze zondagochtend in het dal van … ik ben wel eens de weg kwijt in Oostenrijk. We zijn een klein uur eerder opgestegen vanaf Slot Schielleiten, vlakbij Stubenberg am See, te gast bij de familie Flaggl. De Flaggls organiseren al jaren een zomertreffen in Stubenberg am See. Rond 8 uur in het dal laten zakken, absoluut windstil en dus

wat aan gelegen om de ballon droog in de zak te krijgen. Het

maar een beetje rondklooien. Enkele andere ballons ook in de

is dampig vanochtend en het grasveld naast het veld pom-

buurt, for landing, maar geen touw aan vast te knopen waar

poenen is gruwelijk nat. Dan vergeet ik nog maar even de

ze heen drijven. Dan maar voor de eigen kansen. Na enige

struiken die in de weg staan. Het doel wordt de weg. Ballon

tijd rechts van de ballon een doorgaande weg waar onze

iets verwarmd en weldra brengt een minuscuul stroompje

volgster al op een afstand van ongeveer 100 meter staat te

lucht ons zonder moeite naar de weg, beetje slepen en om de

wachten. De dame in kwestie is de vriendin van één van de

struiken heen trekken, voila we staan op de weg. De vrouw

Flaggl piloten die we de vorige avond in de kroeg gerekru-

des huizes heeft zich ook gemeld, vind het allemaal gewel-

teerd hebben. vindt het zelfs leuk om zondagochtend om 6

dig. In het alt-steirisch wordt er wat overlegd, de weg wordt

uur met die rare Hollanders op pad te gaan. Terug naar de

afgezet en we trekken de ballon om op de weg. Dan begint

landing, ik heb de ballon inmiddels over een veld mais weten

het, de lokalen op weg naar weet ik waar, springen uit de

te krijgen en staan nu tussen de pompoenen. Tis nog wel een

auto en bieden hulp aan. Diegenen die het wel goed vinden

behoorlijk stuk naar de weg, bergopwaarts. Inmiddels heeft

rijden over een parallelweg om de ballon heen. Halverwege

de zoon des huizes van de eigenaar waar we staan z’n kap-

het vermaledijde spelletje “hüle in die sacke” begint de land-

laarzen en fototoestel gevonden en fotografeert op afstand

eigenaar over schnapps, ja sorry hoor, dat hebben we niet

onze papegaai. Vraagt niet wat we $V%*#F%)* tussen z’n

bij ons. Wel koffie, stroopwafels en zo. FOUT, er wordt ons

pompoenen doen, maar blijft vriendelijk lachend op afstand.

schnapps aangeboden! Koortsachtig overleg, zondagochtend,

Deze ochtend gaan we terug naar Holland en er is me wel

half 9, conclusie: we kunnen zo’n gastvrij onthaal niet weige-

worden aangerukt. Dat we door de pompoenen en de tuin gebaggerd zijn komt niet meer ter sprake. Licht aangeschoten en met het achterlaten van een pak stroopwafels, wat ze eigenlijk wel gek vinden, nemen we afscheid. Bis nächstes mal, BITTE. In Oostenrijk geldt nog de regel dat het een kleine eer is als er een ballon bij je boerderij landt. Jaja, het bestaat nog. Eerder dit jaar in juni waren Remko, Nico en auteur ook terecht gekomen bij de Flaggls. Stubenberg am See ligt vlakbij Graz. We waren op bezoek bij Henk die aan het vliegvissen was in Rohrmoos, besluit snel genomen, we rijden ff door. Kom je aan in Stubenberg, krijgen we eerst schnitzels van het formaat je weet wel. Na een biertje of wat gaat het over ballonvaren, waar is jullie ballon? Die hebben we niet bij ons. Geen probleem, vanavond is het niet vaarbaar, jullie komen bij ons barbecuen. De volgende ochtend krijgen we een ballon te leen, Peter Flaggl gaat ons volgen, waag het niet dit aanbod te weigeren. Wat een heerlijk land met heerlijke mensen, ik overweeg om te gaan verhuizen. In januari 2011 zijn we weer in de Alpen te vinden, natuurlijk een evenement van de Flaggls. Als u nog eens door Europa scheurt met een ballon, ga dan zeker eens naar Apfelland in de Steiermark. Ik weet zeker dat u een warm ontvangst wacht. Glück ab, gut land. Wat een gastvrijheid.

ballonstof

ren. We doen het. Meerdere soorten hausgebraute schnapps

ballonstof 8

Mod e l b a l l o n v a r e n i n d e v o o r t uin Het gebeurt niet iedere dag dat je een modelballon in de voortuin hebt staan. Het idee van dit kleine modelballon evenement is begonnen met een opdracht. Samen met mijn broer Teo volg ik de Vakopleiding aan de Fotovakschool in Apeldoorn. Voor de module ‘Locatiefotografie’ hadden wij de opdracht gekregen om een reportage voor een zelf te kiezen blad te maken, je moet fotograferen in de stijl van het blad en de reportage moest bestaan uit een spread met een aantal foto’s. een dubbel spread foto en een cover foto. Voor mijn eigen reportage had ik gekozen voor het Ballonsport Magazine maar Teo zijn keuze viel op Ballonstof. Gedeeltelijk ook omdat hij graag een modelballon reportage wilde maken en er niet veel bladen zijn waar dat in zou passen. We zijn op diverse evenementen geweest en hebben daarbij geholpen bij Cor Bennaars en Geert Plukker maar toch miste Teo nog een paar goede shots. Gezien mijn langere ervaring met het ‘ballon schieten’ en dan ook met name de modelballons, kon ik hem wel vertellen wat hij miste. Al pratend ontstond het idee om aan Cor en Geert te vragen of zij medewerking wilde verlenen om een avond te komen varen bij onze ouders in de voortuin. Beiden waren bereid en vonden het een leuk idee. Geert had enige tijd geleden zijn modelballon, de PH-PMB, al eens opgezet in de voortuin dus qua ruimte moest het geen probleem zijn. Nu alleen nog een datum en hopen dat het weer goed zou blijven. Alsof het zo had moeten zijn was 24 juli 2010 een dag die wat minder mooi begon maar eindigde met een mooie rustige zomeravond. We hadden familie en vrienden uitgenodigd om te komen kijken en fotograferen. Van de buurman hadden we een hoogwerker kunnen lenen. Deze ging tot 8 meter de lucht in waardoor je van bovenaf mooie opnames kon maken. De eerste Stroese modelballonfiësta was geboren. Na een avond genieten en hard werken kunnen we zeggen, gelukkig hebben we de foto’s nog want we hebben werkelijk genoten. Overigens hebben zowel Teo als ik de schoolopdracht met het maximale aantal punten volbracht. T e k s t e n f oto’s ina van der craats

V e r z e k er i n g

Het bestuur is in overleg met een verzekeraar om een gunstiger

VMS voor de ballonvaart van de grond te krijgen is een com-

contract af te sluiten voor onze collectieve verzekering. Er is

missie in het leven geroepen onder voorzitterschap van Huib

inmiddels een offerte binnen en naar alle waarschijnlijkheid kan

Holsteijn.

het bestuur op de voorjaarsvergadering een advies aan leden voorleggen.

Ledenadministratie

Er wordt de laatste hand gelegd aan een ledenadministrave r e e nv o u d i g d V a a r tregistratiesysteem

tiesysteem, waarbij uzelf uw gegevens bijhoudt. Op de voor-

De commissie voor het vereenvoudigen van het vaart

jaarsvergadering zal Paul Beks - een van de ontwerpers van

registratieformulier heeft haar taak afgerond. Besloten is het

het systeem - voorlichting geven.

vaartregistratieformulier terug te brengen tot een paar elementaire vragen. Momenteel wordt overlegd over de

bestuursop volging

inrichting van de software.

Dit bestuur nadert het einde van de houdbaarheidsdatum. Het bestuur wil leden oproepen eens na te denken over deel-

Ge v o e l i g e g e b i e d e n

name van leden aan het bestuur.

Er is een beetje vertraging ontstaan bij de software ontwik-

Om nu de drempel voor toetreden tot het bestuur te verlagen

kelaar, maar vóór het seizoen 2011 begint, zal de site volledig

willen we geïnteresseerden vragen om eens deel te nemen aan

operationeel zijn. De regiocoördinatoren worden nog voor die

een bestuursvergadering en doe dat misschien een paar keer

tijd gebriefd.

[stage lopen]. Kijk eens of het wat voor je is en besluit dan definitief. Zo kan je op een vrijblijvende manier kennismaken

V e i l i g h e i d sM a n a g e m entS ysteem [V MS ]

met het werk en de mensen en voor jezelf bezien of het je

Het VMS is een methode om alle handelingen rondom ballon-

leuk lijkt om definitief toe te treden en een aantal taken/aan-

varen op een structureel veilige manier uit te voeren. Kern van

dachtsgebieden onder je hoede te krijgen.

VMS is incidenten rapporteren om daar uit te leren om erger

De functie wordt niet betaald maar je ontvangt wel een

te voorkomen. Begin maart 2012 wordt VMS verplicht. Om het

onkostengoeding.

ZIEN EN GEZ I E N W O R D E N HANDIG (EN VEILIG) VOOR DE BALLONVAARDER & CREW

VEILIGHEIDSVESTJES

Ballonvaarders en crew

Volgens EN471,

zijn heel vaak bezig in de

Class 2 approved,

schemer van de vroege

met 3M reflecte-

ochtend of de late avond

rend materiaal en

en dan is het zaak om op te

handige klitten-

vallen. Vanaf nu zijn er

bandsluiting.

veiligheidsvestjes verkrijg-

Voorzien van

baar waarbij het duidelijk

opdruk op de rug

is dat het om de bemanning

en het logo van

van een ballon gaat, de

de afdeling op de

CREW SAFE-GUARD

linkerborst.

Prijs € 15,- per vest inclusief 19% BTW, de verzendkosten en een opslag voor het JAF van de afdeling. Bestellen kan bij het secretariaat: info@knvvlballonvaren.info, met opgave van het gewenste aantal en factuur/afleveradres. Betaling na ontvangst van de factuur.

ballonstof

stand van [bestuurs ] zaken

ballonstof

In memoriam Marl ène Cornelis

Het was zo mooi op het afgelegen, glooiend veld In kille vroegte, mistig land Wachtend op de eersten De koeien uit de wei ernaast Kwamen stil staan kijken Al was er nog niets te zien Maar wat was ze enthousiast! De portofoon kraakte dat De kleurige vlucht in aantocht was De Vlaamse toernooileiding schonk in opperbeste stemming Een derde pientje Jupiler Maar Marlène wilde koffie Uit haar eigen thermosfles Nee, daar mocht geen melk in In de verte klonk een vaag geruis Een horizon vol snoepjes Geen moment nog aan haar pruik gedacht Of dat het op een kwade dag gedaan zou zijn. Besef dat we vooral diep treuren Omdat het zo mooi was. P eter C ornelis, broer van Marlène

ballonstof

Marl è ne … Marlène kwam je overal tegen waar belangrijke ballonwedstrijden werden gehouden als internationaal observer. Ik weet niet eens meer wanneer ik haar voor het eerst ontmoette, maar sindsdien was ze bij ieder EK of WK waar ik heen ging. Om nog maar te zwijgen van de Coupe d’Europe waar we zeker tien tot twaalf jaar samen heen gingen. Soms met de auto, soms met de TGV, waarbij Marlène dan de dienstregeling

uitpluisde. Want één van de dingen waarom ik haar benijdde, was haar pragmatische georganiseerdheid. Haar broer Peter betwistte dat posthuum in een gesprek, maar ik heb haar niet anders meegemaakt en voor een beroepsslons zoals ik is dat een benijdenswaardige eigenschap. Ons ‘werk’ bestond o.a. de eerste paar dagen van de wedstrijd uit goede doelvelden in de omgeving zoeken. Marlène had altijd alles voor elkaar. De juiste kaart, potloden met geslepen punten, een GPS met volle batterijen. Om nog maar te zwijgen van de proviand. Water in een koeltasje, broodje van het ontbijt en fruit, bij voorkeur een appel, lekker zuur. Want zoete appels lustte ze niet. Marlène was er altijd bij, zoals de cognac, de zonnebloemen en de franse taal - die ze met een soort gretigheid sprak.

[advertentie]

Koninklijk Apeldoorn Ballongala

En dat is meteen de tweede eigenschap die me altijd bij zal blijven: gretigheid. Marlène leefde gretig, reisde gretig en veel. Als ze weer eens naar een of ander exotische bestemming was geweest, zei ze steevast: “Dit was zo prachtig, daar móet je geweest zijn” op een bijna dwingende manier. Het heeft mij wat tijd gekost om te begrijpen, dat het voor haar een manier van uitdrukken was, en ze je niet voor armzalige onwetende hield. Ik denk nu wel eens, dat ze zo gretig was, omdat ze voelde, dat haar minder tijd beschoren was, dan de gemiddelde mens, maar dat is natuurlijk onzin. Ik heb heel wat tijd met haar doorgebracht - ze is tenslotte jaren redacteur van Ballonstof geweest - en veel reizen hebben we samen gemaakt. Altijd was er het soort spanning dat je tussen twee zeer eigenwijze mensen hebt. Duizenden kilometers gesprekken in de auto op weg naar één of andere wedstrijd. “Zo herinner ik het mij niet”, ook zo’n typische Marlèneuitdrukking. Dat kon gaan over een gebeurtenis uit het verle-

In 2011 zal er weer een fantastisch ballongala worden georganiseerd in Apeldoorn, in de bijzondere sfeer en prachtige ambiance van Paleis ’t Loo.

Dit Ballongala zal plaatsvinden van 4 t/m 6 augustus. Uiteraard is er de mogelijkheid tot aanmelding van gesponsorde ballonnen waarbij onze voorkeur uitgaat naar ballonnen met een maximale grootte van 180.000 Cu/ft. Specials zijn uiteraard ook van harte welkom.

den die we bespraken, maar net zo goed over de route, die we eerder hadden gereden. Daarbij betrof de twijfel in haar stem niet haar herinnering, maar de route die we dan reden. Het is een schrale troost te weten dat Marlène wereldwijd gemist wordt. Maar het is alle troost die ik heb. Ru t g e r C o u c k e

De gasten van uw sponsor zullen worden verwend in de Koninklijke ambiance van het schitterende Paleis ’t Loo. Er zijn meerdere interessante sponsorpakketten mogelijk waarbij wij ervan uitgaan dat uw sponsor ook van een op maat gemaakt pakket kan worden voorzien. Voor informatie kunt u contact opnemen met Bouke Zonneveld (0570-591600) en/of Marcel Pijnappel (055-3601000)

ballonstof

[adevertentie]

Reizen met h e te l u c h t b a l l o nnen ove r c o n t i n e n ten Multi mediashow door Ben Bläss uit Barneveld. De enige multimedia show ter wereld over de fascinerende wereld van de ballonvaart met

presentaties van ballonvaarten in Europa, o.a. een

presentatie met alle special shapes van wijlen Malcolm

Forbes, Alpenvaarten, impressie van `s werelds grootsteballonevenement in Albuquerque (USA) en een

de weg naar mijn brevet

adembenemende impressie van Nepal.

Ik heb op 2 juli 1996 mijn eerste ballonvaart gemaakt met

Een fantastisch spektakel, dat in het nieuwe

Adrie Spierenburg. Dit vond ik wel zo’n geweldige ervaring

dorpshuis in Kootwijkerbroek op een super groot scherm geprojecteerd wordt.

dat ik hier wel meer mee wilde doen. Ik was echter net 11 jaar en zelf volgen of zelf varen was geen optie. Ik ben Adrie toen gaan helpen met allerlei klusjes (schuur opruimen, auto’s wassen, branders poetsen enz. enz.).

Datum:

2 april 2011 (zaterdag)

Zo heb ik veel mensen leren kennen die net zo gefascineerd

Aanvang: 19.30 uur-22.15 uur

waren door ballonvaren als ik.

Toegang: Euro 5,- p.p.

Een aantal jaar later werd dit officieel mijn vakantie/weekeind baantje. Zo ben ik hier een aantal jaar naast mijn school

Vanaf 18.30 uur: deelname na aanmelding mogelijk aan een

aan het werk geweest en heb er een hoop ervaring opgedaan.

warm en koud buffet, uiterlijk t/m 31/maart op

Ik heb in deze periode zelfs kunnen regelen dat mijn

info@essenburcht.nl. of tel.: 0342 – 44 18 66.

buitenlandstage voor school bij een ballonvaarder gelopen

Prijs: Euro 15 excl. drank.

kon worden. Hiervoor ben ik een half jaar naar Nieuw-Zeeland geweest. Op het moment dat ik in 2004 mijn

Locatie:

Dorpshuis De Essenburcht

(BE) rijbewijs gehaald heb ben ik veel gaan volgen maar

Schoonbeekhof 1

mijn uiteindelijke doel was toch wel mijn brevet halen. Ik heb

3774 DA Kootwijkerbroek

me verdiept in de verschillende manieren waarop ik dit kon realiseren. De meest gunstige bleek om zelf een ballon te kopen. In oktober 2009 kon ik de PH-WIN van Jan Oudenampsen overnemen, dit is een Cameron N-77 en valt dus in de A categorie. Er waren veel mensen die aangeboden hebben me te helpen bij het halen van mijn brevet. Zo ook Bas Spierenburg van BAS ballon die me ongeveer de helft van alle lesvaarten les heeft gegeven. Dit was makkelijk te organiseren omdat ik momenteel ook full time in dienst ben bij BAS ballon in Laren (gld). Uiteindelijk heb ik op 9 augustus 2010 een examenvaart gemaakt met Gerhard Hoogenslag vanuit Ootmarsum tot Nordhorn en ben hiervoor geslaagd. Ik zou dus nogmaals iedereen die me hierbij geholpen heeft hartelijk willen bedanken. Tekst: W iep Keikes, foto: Anne K eikes

ballonstof 13

Ballonvaa r t v o o r Abe l d o o r S t i c h t i n g Op k i k k e r Na vele dagen van spanning stond de zeventienjarige Abel uit

zijn idool en de overige bandleden te praten ook werd hem

Groningen een indrukwekkende dag vol avontuur en verrassin-

de unieke mogelijkheid geboden om plaats te nemen achter

gen te wachten. Abel is langdurig ziek en heeft hierdoor een

het drumstel van Jamie en mee te spelen in een uitvoerige

groot deel van zijn jeugd in het ziekenhuis door moeten bren-

Jamsessie. Na afloop volgde een luid applaus en kreeg Abel

gen. Reden genoeg voor Stichting Opkikker om Abel en zijn

twee drumsticks van Jamie toegereikt.

gehele gezin even een dag lang onbezorgd te laten genieten.

Na een uitgebreid diner kwam er een einde aan een prachtige

Even weg uit de vaak veel te harde realiteit en simpelweg een

dag vol hoogtepunten waar het gezin nog lang aan terug zal

dag lang alles doen dat je hart begeert.

denken. Tekst en foto’s: Huib Holsteijn

Al vroeg in de morgen van 15 oktober jl. stond Abel samen met zijn vader, moeder en oudere zus in Harfsen te luisteren

Stichting Opkikker verzorgt Opkikkerdagen voor langdurig

naar de instructies die ballonvaarder Huib Holsteijn hen gaf.

zieke kinderen en hun gezin. In 2010 wordt voor 1200

De familie stond op het punt om een privé ballonvlucht te

gezinnen zo’n bijzondere dag georganiseerd. Opkikker is

gaan maken. Na de vraag van Opkikker besloten Huib en A3

geheel afhankelijk van particulier initiatief, donateurs en

Ballon deze vaart aan te bieden aan Abel en zijn gezin. De

sponsoren.

familie genoot met volle teugen van deze bijzondere ervaring.

Voor meer informatie over het werk van Stichting Opkikker

Na een bijzonder mooie ballonvaart stond de volgende ver-

kunt u een kijkje nemen op www.opkikker.nl

rassing al op Abel te wachten, een 12 meter lange limousine waarmee het gezin naar het Centrum voor Mens en Luchtvaart werd vervoerd. Eenmaal aangekomen ging voor Abel een droom in vervulling. Hij kreeg de unieke kans geboden om plaats te nemen in de centrifuge van de Commando Luchtstrijdkrachten, een trainingsinstrument waar normaliter F16 piloten in worden opgeleid. Op weg naar het volgende gebeuren van de dag was er uiteraard ook even tijd voor ontspanning. In een prachtig landhuis in Vorden kreeg het gezin een uitgebreide Masterclass schilderen. Eenmaal aangekomen op de plaats van bestemming in Hellendoorn werd de boodschap al vrij snel duidelijk. Een gigantische zwarte bus met daarop het woord DI-RECT zorgde voor een onbeschrijfelijke blik in Abels ogen. Abel is een enorme fan van DI-RECT, maar in het bijzonder van drummer Jamie. Niet alleen kreeg Abel uitgebreid de tijd om met

ballonstof 14

Zullen we na 9 jaar van afwezigheid bij de Gordon Bennett Gasballon race eindelijk weer eens deelnemen?

Nederland

Deze vraag konden Ron en ik eigenlijk snel met een positief ja beant-

in de Gordon

woorden. De bijzondere, en een voor de Gordon Bennett

B e nn e t t 2 0 1 0

historische startlocatie Bristol, Engeland was zeker een belangrijke reden om ervoor te gaan.

t e k st en foto’s: Rien J urg en zijn team

DE serene rust van een gasballonva a r t

Onze laatste deelname was in 2001. De startlocatie was toen

met het bouwjaar 1995, verwachten? En hoe zit het met de

Warstein met een landing bij Boekarest. De laatste inschrijving

conditie van de ‘nflatable’ mand?

om deel te nemen dateerde uit 2007. Dit Belgische “feestje” leverde echter voor ons en zeker ook vele anderen een stevige

Niet alleen de vragen met betrekking tot het equipement en

kater op. De redenen zijn genoegzaam bekend. Redenen die er

rondom de ballontechniek moesten beantwoord worden. Ook

bij ons toch wel voor gezorgd hadden dat het enthousiasme

vragen van persoonlijke aard stonden op het vragenlijstje. Wat

niet bijster groot meer was. Om dit dan ook maar definitief tot

betekent voor mijzelf de deelname in relatie tot mijn hartfunc-

het verleden te laten behoren was deelname eigenlijk ook wel

tie en de voor mij hiermee mogelijk verband houdende fysieke

weer een stimulans.

mogelijkheden. Tenslotte kon de afwezigheid van vele jaren ook niet geheel los gezien worden van mijn gezondheidssitu-

In het vroege voorjaar werd de inschrijving voor de Gordon

atie.

Bennett 2010 definitief. De oude ervaringen werden besproken en er ontstond ook

Kortom, vele zaken om over na te denken. Vanaf juni werd de

een belangrijke vraag: “Waar staan we nu eigenlijk in dit wed-

uitvoering van alle voorbereidingen opgestart. Een checklist

strijdveld en wat mogen we verwachten?“ Tenslotte was de

met de wie, wat en hoe vragenlijst werd opgemaakt.

afwezigheid van 9 jaar waarbij de ervaring van vele collega’s is

In combinatie hiermee moest ook de samenstelling van het

doorgegroeid, wel een lastig in te schatten thema.

organisatie team bepaald gaan worden. Welke personen zijn

Al snel kwam een waslijst aan vragen tevoorschijn, zoals onder

hiertoe het meest geschikt en beschikbaar? Welke organisa-

andere:

torische lessen hadden we ook alweer geleerd? Om de orga-

Hebben we een eigen Tracksysteem nodig? Welke onderdelen

nisatie in goede banen te leiden besloten we de belangrijkste

zijn zodanig verouderd dat deze vervangen moet worden?

disciplines in afzonderlijke teams op te splitsen te weten: het

Welk SAR equipement moeten we nieuw aanschaffen? Wat

voorbereidingsteam, het meteorologische en ATC team en het

mogen we gelet op de te verwachten vaartduur van de ballon,

volgteam.

ballonstof 15

Nieuw in vergelijking met vorige deelnames was wel de

bijbehorende equipement uitvoerig konden testen. De vaart

opsplitsing van het voorbereidingsteam en het volgteam. Een

eindigde na ruim 6 uur voor de Control Zone van Antwerpen.

logische keuze omdat we toch naar verwachting richting het

De vaart leerde ons dat we ten aanzien van ons equipement,

‘vaste land’ zouden varen en dus kon het volgteam het beste

de Gordon Bennett 2010 met vertrouwen tegemoet konden

de draad vanuit Nederland oppakken. Nieuw was ook de

zien. We waren echter tegelijkertijd van mening dat het goed

toevoeging van een ATC discipline op de ‘grond.’ Indien we

zou zijn om nog een langere vaart, van minimaal 24 uur, in te

met lastige situaties bij drukke Control Zones zoals Londen,

plannen als de agenda dit zou toelaten. Tenslotte betekenen

Amsterdam, Brussel, Parijs etc te maken zouden krijgen dan

meer ervaringen, toegespitst op de Gordon Bennett, natuurlijk

kon de grondondersteuning door Bram Schouten, van door-

ook een betere voorbereiding.

slaggevend belang zijn. Ook het meerekenen voor de ETA’s zou hierbij erg belangrijk kunnen zijn.

Het vervolg van de voorbereidingen bestond echter slechts het uitwerken van de ‘checklist’ en het regelen van alle verdere

e q u i p e m e n t d o o r s t a at test vaart

benodigdheden zoals bijvoorbeeld de vervaardiging van de

Op 26 juni hebben we een testvaart vanuit Gladbeck gemaakt

zon- en regenbescherming en het samenvoegen van de com-

met aan boord de meest belangrijke apparatuur die ook voor

municatie- en transponderapparatuur. Ook het maken van de

de Gordon Bennett was bedacht. Het testen van ons eigen

goede keuze reddingsapparatuur/kleding en zuurstofflessen

Tracksysteem was één van de prioriteiten. In het verleden

was natuurlijk erg belangrijk en bleek veel tijdrovender te zijn

gaven we de positiemeldingen door via de satellietverbinding.

dan aanvankelijk was gedacht.

Een lastig, tijdrovend en ook kostbaar traject. Nu met het automatische Tracksysteem kan onze positie op elk gewenst

Na de laatste voorbereidingen getroffen te hebben, de ballon

moment worden bekeken en vanzelfsprekend op ook ieder

en alle toebehoren, de mand, alles vrijwel compleet ingericht

gewenst moment verzonden worden.

in de trailer geplaatst te hebben, was het op woensdag 22

Het werd een geslaagde vaart waarbij we de ballon en al het

september eindelijk zover. Samen met het voorbereidings-

ballonstof 16

team, Alette van Houten, Edwin van Coevorden en Remko

te starten. Voor dit jaar met een kwetsbaar vertrek vanuit

Wigger en het meteorologische team, Ab Maas en Jacob

Engeland werd hier vanaf geweken. Zeer begrijpelijk en ver-

Kuiper gingen we richting Engeland.

standig maar dan moeten wel alle organisatorische aspecten

De relaxte overtocht met de boot was een mooi begin. Het

hier ondergeschikt aan gemaakt kunnen worden.

eerste biertje, zittend op het dek in de zon smaakte prima. Het waren goede momenten om met elkaar te spreken over het

De weerkaarten lieten op donderdag 23e september inmiddels

hoe en waarom.

verbeterende mogelijkheden zien om op de zaterdagavond te

In de dagen voorafgaand aan de start spraken we veel over de

kunnen vertrekken. Dit maakte dat we ons versterkt konden

mogelijke richtin-

gaan opladen.

gen.

Het begon er wel

Dat had zeker ook

steeds meer op

te maken met de

te lijken dat we

vele opmerkin-

in ieder geval

gen die we in de

met een noord –

aanloop naar de

noordoost compo-

Gorden Bennett

nent in de lagere

vaak te horen

niveaus te maken

kregen. “De start

zouden gaan krij-

locatie brengt

gen. De verwach-

toch wel erg grote

tingen werden wel

risico’s met zich

steeds bijgesteld.

mee.“ en “Stel je

Ofschoon de

een zuid- zuid-

trajectorieën op

westenwind eens

basis van een 48

voor.”

uurs verwachting

Aanvankelijk leek

toch wel enig

een strakke oos-

het nederlandse G ordon Bennett team v.l.n.r.: Jacob K uiper, R ien J urg,

houvast geven en

tenwind met een

Ron van Houten, Ab Maas, Alette van Houten, N ick Purvis, R emko Wigger

al helemaal 24

zuid component

en Edwin van Coevorden.

uur voorafgaand

op grotere

aan de start, pakt de werkelijkheid in detail toch vaak ook wel

hoogte een realistisch scenario. Nou dan is Schotland het

weer anders uit.

maximaal haalbare, zeiden we nog tegen elkaar. Er was veel twijfel over de haalbaarheid van een vertrek op

Italiaans luchtruim gesloten

zaterdag 25 September. Onze Duitse collega’s zeiden : “Die

Op vrijdag 24 september werd na het inchecken op de alge-

werden uns mit sicherheit nicht am Samstag los schicken.“

mene briefing uitgebreid stilgestaan bij alle aspecten rondom

Ofschoon er een startvenster van 5 dagen was gepland werd

veiligheid, de verwachte weerscondities en het Britse lucht-

echter snel duidelijk dat dit voor de organisatie feitelijk niet

ruim, alsmede het feit dat het luchtruim in Italië ’s nachts voor

haalbaar zou kunnen zijn in verband met de beschikbaar-

VFR verkeer gesloten is. Dit kwam als een teleurstelling, want

heid van het totaal aantal benodigde gastransportwagens.

juist een koers richting Italië behoorde op basis van de uitge-

Tenslotte moesten er wel 20 ballons in een relatief korte tijd

rekende trajectorieën wel tot de mogelijkheden. Bij de briefing

gevuld worden. Na het weekend zouden er een aantal gaswa-

werden er vragen gesteld omtrent de consequenties indien je

gens niet meer beschikbaar zijn, werd ons toevertrouwd. Ook

toch ’s nachts het luchtruim van Italië binnen zou varen, dan

de zeer beperkte financiële middelen zoals zelf aangegeven

wel niet tijdig verlaten hebt. De vragen leverde uiteindelijk op

door de organisatie, zou het ophouden van alle teams en alle

dat het zou betekenen dat je dan geen resultaat hebt. Geen

personen die belast waren met de uitvoering van de start flink

diskwalificatie maar wel 0 punten.

in de weg staan.

De discussie deed me sterk denken aan de Gordon Bennett

Het werd wel duidelijk dat er alles aan gedaan zou gaan wor-

in het jaar 2000 vanuit België. Toen werd ook op de briefing

den om de start op de geplande zaterdagavond ook door te

aangegeven dat het Italiaanse luchtruim ’s nachts gesloten

laten gaan. Maar waarom dan een plan dat uitging van een

zou zijn. De Amerikanen waren toen echter wel doorgegaan

startvenster van 5 dagen? De logica hiervan is bij ons niet dui-

richting Italië en hebben daar geen enkel nadeel van gehad.

delijk geworden.

Wij voelden ons toen genoodzaakt om in het zuiden van

In beginsel is het bij de Gordon Bennett wel een traditie om

Oostenrijk te landen en werden ondanks ons protest hierdoor

ongeacht de weerscondities wel op de vastgestelde datum

derde. De Amerikanen behaalden de tweede plaats.

Na onze meteo briefing door Ab en Jacob zijn Ron en ik ach-

stellen van het luchtruim van voormalig Joegoslavië. Dit kwam

terin de ochtend naar het startveld gegaan om daar de situatie

voor velen als een verrassing. Niemand had hiertoe natuurlijk

te bekijken.

enige voorbereiding getroffen zoals bijvoorbeeld het regelen

Opvallend was de rust waarin onze voorbereidingen verliepen.

van kaarten. De openstelling na zoveel jaar werd tegelijkertijd

Het was een genot om te zien dat we hier verder geen enkele

ook wel weer gezien als een zeer positieve ontwikkeling voor

zorg over hoefden te hebben. De enige zorg bestond eigenlijk

de Gordon Bennett.

uit de windsituatie. Vanaf hoe laat gaat de wind onder de 10

Aan het einde van de briefing moest natuurlijk nog de start-

knopen komen om de ballons goed te kunnen vullen?

volgorde door

De laatste briefing

loting bepaald

stond gepland

worden. Wij kwa-

om 18.00 uur en

men als tweede

dus was het voor

uit de bus na de

ons verstandig

Russen die dus,

om terug naar het

als eersten zouden

hotel te gaan en

starten.

te proberen nog even de slaap in

‘s Avonds was de

de middag te vat-

opening gepland.

ten en de laatste

Het werd een for-

persoonlijke spul-

mele bijeenkomst

len en gewenste

in het Bristol City

extra kleding

Museum. Wel een

voor aan boord

goede gelegen-

te verzamelen.

heid om met de

Met Ab en Jacob

collega deelne-

spraken we af, de

mers de nodige

laatste ideeën met

Ko o rtsac htige laatste voorbereiding

ideeën uit te wis-

elkaar om 16.30

selen en om met elkaar uitgebreid op de foto te gaan.

uur door te spreken en om daarna naar het startveld te gaan.

De avond was natuurlijk niet geschikt om met elkaar lang door

Van de slaap kwam niet veel terecht. Je bent dan eigenlijk al

te zakken dus gingen we na een snel hapje eten tijdig richting

te druk met de vaart bezig zodat je de rust niet meer kunt vin-

het hotel.

den om nog te slapen. De laatste meteo briefing kwam helaas in de verdrukking door het tijdrovende rekenwerk door Ab

Id e a l e s t a r t p o s t i t i e

en Jacob. Duidelijk was dat deze Gordon Bennett veel ingre-

De volgende ochtend, inmiddels zaterdag 25 september, wer-

diënten in zich had om heel bijzonder te worden. De haal-

den we bij het ontbijt door Ab en Jacob bijgepraat omtrent

bare uitgerekende trajectorieën laten een vaart zien richting

de verwachtingen. Het werd duidelijk dat de oversteek naar

Roemenië via Frankrijk, de Middellandse Zee, Italië, voormalig

het vasteland richting Frankrijk zou gaan en dat daarbij de

Joegoslavië en dan in Roemenië richting de Zwarte Zee. Het

condities goed zouden zijn en met op enige hoogte ook al een

zou prachtig zijn indien we er in zouden kunnen slagen ons

behoorlijke snelheid. De trajectorieën lieten ook buitengewoon

NL duurterecord van ruim 68 uur en de afstand van 1870 kilo-

interessante vaartmogelijkheden zien.

meter te verbeteren. De haalbaarheid voor Roemenië leek voor

Voorlopige computermodellen gaven zelfs de mogelijkheid

ons erg reëel en daarmee tevens een wel zeer bijzondere vaart.

van Roemenië via Italië. Wel met in het achterhoofd de proble-

De algemene hoogtes zouden nergens onder de 4000 voet

matiek van het luchtruim van Italië.

moeten liggen en overdag ter hoogte van de Middellandse Zee

Het team was tijdens onze discussies inmiddels richting het

op 12000 voet.

startterrein gegaan om met de voorbereidingen te kunnen beginnen. Het terrein bleek erg open. Geen enkele beschutting

Brandalarm

en er stond een stevige bries die het tijdig vullen niet mogelijk

Grappig was het moment dat om vijf uur, toen we bij het

kon maken.

hotel wat zaten te eten, het brandalarm afging. Er zat niet veel

Op het terrein kregen we een goede plek aangewezen waar-

anders op om dan maar “buiten“ verder te eten. Inmiddels

bij onze ballonwagen-trailer mooi direct naast de ballon kon

kwamen Ab en Jacob en we zijn toen richting veld gegaan

staan. Een ideale situatie voor een efficiënte voorbereiding

alwaar ook de laatste algemene briefing zou plaatsvinden

gelet op de enorme omvang van de hoeveelheid spullen.

ballonstof

Op de briefing werd verder melding gemaakt van het open-

ballonstof 18

Aangekomen op het startveld was alles in gereedheid om de

den we 210 soms zelfs 220. Ron en ik keken elkaar aan en

ballon te vullen.

dachten hetzelfde. De eerste uren na de start is het altijd wel

De windsituatie was echter nog steeds van dien aard dat hier-

belangrijk om de gedragingen van de ballon goed te blijven

mee gewacht moest worden.

volgen. Al helemaal wanneer de hoogte na de start nauwkeu-

Bij de algemene briefing werd nog eens bevestigd dat het

rig moet blijven. Bovendien moet de ballon zich nog aan de

luchtruim van Italië ’s nachts niet open zou zijn. De laatste

nieuwe temperatuur en hoogte aanpassen.

verwachtingen gaven een duidelijke bevestiging dat het eerste

Het eerste contact met de verkeersleiding van Bristol werd

gedeelte van de

gemaakt en er was

vaart eigenlijk

direct radarcon-

probleemloos

tact. Kort daarop

uitvoerbaar zou

werden we over-

zijn. Met een

gezet op Londen

360 - 010 wind

Info. Dat is altijd

eerst maar eens

wel even span-

naar Frankrijk. De

nend. Stel je voor

knellende vraag

dat … We hebben

bleef echter, hoe

wel veel reserve-

haalbaar is het

apparatuur aan

vermijden van

boord maar niet

Italië ’s nachts?

een tweede trans-

We spraken af,

ponder.

de mogelijkheden

Gelukkig werd de

voor Italië, uiter-

koers inmiddels

lijk op maandag-

iets beter met snel-

ochtend nader te bespreken en dan te beslissen.

heden van 17-19 Het vullen van de gasballons op h et launc hfield geeft altijd een sprookjesac h tig beeld.

knopen en dat betekende dat de

overtocht over het kanaal er zorgeloos uitzag. Na de briefing nam de grondwind verder vrij snel af en kon er

Om 02.10 utc passeerden we de kust van Engeland. De ballon

versneld met de startvoorbereidingen doorgegaan worden.

had zich inmiddels stabiel ingependeld. De spanning van de

In de periode voorafgaand aan de start was er ook nog veel

start en de eerste uren daarna maakte inmiddels plaats voor

gelegenheid om de nodige foto’s te maken en met de col-

het nemen van wat rust. We wisselen elkaar op dit punt veelal

lega’s te spreken. Zo kon ook een idee gekregen worden, met

om de 3 tot 4 uur af. Dat wil zeggen dat de één op het bed

welke strategieën sommigen rondliepen. Onze Zwitserse col-

ligt (al dan niet wakker) en de ander zittend ‘op dienst’ is.

lega, Kurt Frieden gaf aan definitief voor Roemenië te gaan.

“Dat jullie dat in zo’n mandje zo lang kunnen volhouden”? is

Haalbaar of niet, iedereen was het er wel over eens dat er

de vaak gemaakte opmerking. We kunnen al deze bezorgde

voldoende mogelijkheden waren voor een heel bijzondere

mensen geruststellen. Onze voorzieningen met het luchtgevul-

Gordon Bennett.

de bed en al het andere comfort is zeker wel de laatste reden

“It will become a tactical race”, zei Clive Bailey, duidend op de

om de ballonvaart te beëindigen.

Italië problematiek en belast met de luchtruimaspecten. Ook de laatste voorbereidingen verliepen erg soepel in een

Ter hoogte van Guernsey begon de zon op te komen. Wat een

buitengewoon relaxte sfeer. Het was ook prachtig om de

uitzicht …

enthousiaste sfeer te proeven bij onze Nederlandse ‘uitzwaaiers.’ Om 23.00 uur kregen we de vraag of we startklaar waren. Nou dat waren we en hoe … Je leeft er naar toe en dan is het fantastisch om eindelijk te kunnen vertrekken. Nadat we de Russen zagen vertrekken waren wij aan de beurt. De ballon richting het centrale vertrek platform en dan afwegen. Onder de begeleidende klanken van het Wilhelmus om 23.25 uur de lucht in …

In het volgende nummer van Ballonstof wordt dit artikel ver-

Na de start lag het in de bedoeling om door te klimmen naar

volgd.

4000 voet. In plaats van de verwachte koers van ca. 180 had-

ballonstof

N i e u we regels voor abonnees

de prij s v a n e en a b o n n e m e n t De abonnementsprijs van Ballonstof is zo laag, dat hij

de drukkosten zijn omhoog gegaan. Het nieuwe abonnement

ternauwernood voorziet in de kosten. Zodra nummers

gaat € 15,- kosten. Dat is procentueel best fors, maar per

nagestuurd moeten worden - b.v. omdat een adreswjziging

saldo niet meer dan de prijs van een matig kopje koffie,

niet is doorgegeven - is er al sprake van verlies.

dus kom op …

En de administratie van abonnementen die halverwege het

En voor abonnees die halverwege dit jaar [2010] abonnee

jaar worden aangegeaan kost ook meer dan het opbrengt.

geworden zijn handhaven we natuurlijk de oude afspraken.

Daarom heeft het bestuur en de redactie besloten om het anders te gaan doen.

R utger C oucke, h oofdredacteur én penningmeester

A b o n n e m e n t e n v a n a f 2011

Ten eerste de duur van een abonnement. Vanaf 2011 loopt

nsto

een abonnement uitsluitend per kalenderjaar. Alleen de abonnementen die vóór 1 maart betaald zijn kunnen rekenen op 4

on ll a B

En dan de verkeerde adressen. Abonnees zijn verant-

HÉ

L BA

BA LL HÉ T

f to

Ballonstoffen per jaar.

Ballo

A RL

ON M

AG AZ

IN E

VA N

NE DE

RL AN

Ballonsto

HÉT BAL LON MAG

N A J A A R

AZIN E VAN NED ERLA

2 0 1 0

1 0 2 0

R M E Z O

woordeijk om de redactie van hun juiste en actuele adres te voorzien. Is het adres juist en het abonnement betaald en Ballonstof toch niet aangekomen, dan

ers €

Losse

numm

395

Losse numm

ers € 395

sturen we Ballonstof na.

DIT

mentsprijs onvermijdelijk. Papier is duurder geworden en BA

e av tg ui n .L . en ee .v is .V ar nv F O K .N lo al ST N n de B g va in el A fd

lia

ato

örd

-R

ort

Afdeling

Ballonvar en is een van de onderdee Koninklijk l e Nederlan Verenigin dse g voor Luchtvaa rt

rdee onde een se en is rland nvar t Ballo ke Nede ling tvaar nklij Afde Luch de Koni g voor van nigin Vere

s plaatje O.A.: ers MER - Pet NUM inar sem nkrijk IN DIT in Fra Safety - FI nd ken gtuig erla vlie Ned urs]za ouw van enb art [bestu stad gka - Eig van ballon e vlie troep - Dé nieuw ing Ballon - De 0 - De gspann 201 s USA NK goe ht ster de luc Roo er in N we PH-BE

Stand

IN DIT NUMME

Stand van R O.A.: [bestuurs]za ken - Frank Gordon Bennett in Frankr toen - Eerste ijk IJselijke nachtlanding geschiedeni s - Het wonde EK Dame s Litouw r van Katwij en - Gedra Fotovakscho k gscode olstage - Barne - Colum veld in beeld n - Echter nach - Joure voor Spiere n

Hoo

ero

-B

pla

ust

-A

ntu

ate

ltim

-U

ezi

e-o

ER M

Ondanks deze maatregel is een verhoging van de abonne-

€

ers

-A

ile

gsd

Risico’s op maat verzekerd met de Luchtballonverzekering van De Keyzer. Een extra zekerheid voor de mooiste sport tussen hemel en aarde. Verzekeringen * Pensioenen * Hypotheken * Credit Management 076 - 5 333 555 * 24 uurs service * info@dekeyzer.nl * www.dekeyzer.nl

ballonstof 20

Zeppeli n boven Rotterda m T ekst en foto’s: R i-ja V oortman

Dit voorjaar vul ik voor de grap een slagzin in die is uitgeschreven door Goodyear banden. De vraag van Goodyear was, hoe wij de file’s kunnen oplossen. Ik vul in “ga toch motorrijden”. De prijs? Een vaart met een Zeppelin voor twee personen boven Rotterdam. Dat laat mij niet koud. Ik ben gek op ballonvaren en ik volg al jaren als ‘crew’ ballonnen door heel Nederland. Een Zeppelin is toch

met de Zeppelin organisatie dat we er aan komen maar wat

ook een soort ballon. Het lijkt me geweldig om daar eens in te

vertraagd zijn. Aangekomen in de vertrekhal van Rotterdam

varen.

airport worden we als VIP’s opgevangen door een medewerker van Zeppelin en racen door de check-in en security naar de

2 Maanden later wordt ik gebeld. Of ik Ri-ja Voortman heet en

ballon, die in afwachting van onze komst al even werd vastge-

of ik heb meegedaan aan de prijsvraag met een Zeppelin vaart

houden! Daarna volgt een prachtige vaart van een uur boven

als hoofdprijs. Dat ben ik zeg ik terwijl mijn hart bijna over-

Rottieknor. Na take-off kunnen de riemen los en lopen we

slaat. U heeft een Zeppelin vaart voor 2 personen gewonnen,

rond in de cabine. Wat een uitzicht en wat een ervaring. De

zo zegt de man aan de telefoon!

haven, Euromast, hotel New York en het schip SS Rotterdam.

Ik kan mijn geluk niet op! Wel even twee tickets a € 270,- per

Geweldig!

stuk gewonnen. 1 juli 2010 is de datum van de vaart. Het is bloedwarm weer

Na de landing drinken we wat en gaan langzaam weer naar

en door files komen we nog bijna te laat. We hebben al gebeld

huis, een prachtige ervaring rijker.

ballonstof

ballonstof 22

Albuquerque veel meer dan het grootste ballon evenement ter wereld t e k s t e n f oto’s: Jean Louis Becker

meer dan een miljoen mensen wonen, geeft je dat een enorme kick. De organisatie had ons ondergebracht in het Hilton Hotel Het spannende jongensboek begon voor Dinand, Alex en mij

en dat was verre van verkeerd. Als ik terugkijk op het hele

tijdens een schitterende avond in Joure. Het Friese ballonspek-

evenement, was het vaak enorm hard werken en maakten we

takel die dit jaar maar liefst 120 ballonnen de lucht in wist te

lange dagen, dus was de luxe van het Hilton een zeer aange-

krijgen, was de eerste ontmoeting die wij als team zouden

name ontspanning. De volgende dag de allergrootste pick-up

hebben. Alex belde mij twee dagen daarvoor en vroeg of ik

truck bij de lokale Ford dealer ophalen, dat ding was huge.

mee wilde, als vreemde eend in het Greetzz team voelde ik mij

We werden door de organisatie zeer welkom ontvangen en

lichtelijk opgelaten, dat ik gelijk zou gaan mee vliegen met de

wilden er dus ook alles aan doen om hun verwachtingen waar

PH AAN en de meeste van het team waaronder Dinand aan

te maken.

de grond zouden blijven. De vlucht was kort maar de ervaring

Het spijt me voor degene die zich nu aangevallen voelt maar

was blijvend.

de organisatie van dit evenement zou absoluut onmogelijk zijn

Kort daarop hadden wij onze eerste teammeeting en werden

in Nederland. Als je ziet hoe fantastisch dat georganiseerd is

de plannen voor Albuquerque besproken en de taken ver-

en wat een enorme discipline van de honderden vrijwilligers,

deeld. Je voelt al gelijk dat het onbekende trekt en dat we er

politie en vooral de toeschouwers. Dat is in Nederland gewoon

allemaal enorm veel zin in hadden. Het Rooster team werd

niet mogelijk. Het publiek loopt tijdens het gehele evenement

geboren en de weken daarna, bestond uit een zeer profes-

rondom de ballon en ik heb geen een keer mijn stem moe-

sionele voorbereiding. Van website tot teamkleding, het

ten verheffen of iemand moeten aanspreken, echt iedereen

verzenden van de envelop, de contacten met de organisatie,

is beleefd, vriendelijk en vooral compleet ballongek. Ik heb

we hadden daarin allemaal onze taak. De dag dat we zouden

wel een kleine 3000 stempels uitgedeeld aan kleine kinderen

vertrekken kwam langzaam dichterbij en als een stel jonge

en ook zeker hetzelfde aantal “thank You” horen zeggen.

honden belden we elkaar regelmatig om weer de nodige

Albuquerque is veel meer dan alleen maar ballonvaren, het is

ervaringen met elkaar te delen.

een soort van familiereünie en je bent als je dat wilt een graag

De dag van vertrek gaf mij het gevoel als mijn eerste school-

geziene entertainer waar iedereen bij wil zijn, aan wil zitten en

vakantie, je bent verdomme 43 jaar en je nog zo voelen is heel

vooral van wil houden. “We love the Rooster sir”.

bijzonder. De reis naar Albuquerque had Alex geregeld en met

De eerste keer dat wij loskwamen van het schitterende launch

zijn strakke planning was het voor ons onmogelijk om iets te

field (opstijglocatie dekt de lading niet) voel je gewoon de

missen. De reis is lang en daarom vermoeiend, maar als je dan

warmte van de vijftigduizend mensen die onder je staan.

landt in Albuquerque en je ziet de lichten van een stad waar

Alex en ik maakten de eerste vlucht en al kraaiend door de

enorm applaus, was ook een enorme evaring. Natuurlijk ga je

emotioneel van als ik daar aan denk. Ik kan me voorstellen dat

liever mee maar ik had het niet willen missen. Je weet gewoon

Alex zijn ouders, die op dat moment live op internet zaten te

wat ze voelen op dat moment en dan voel je het zelf ook. De

kijken dezelfde brok in hun keel kregen. Albuquerque is niet

locale crew achter in de pick-up truck, Hea Ya! Here we go.

de meest makkelijke plek om met een special shape als de

Ook nu weer een schitterende landingsplek. Je hebt gewoon

HAAN even stoer te gaan doen. We kozen voor de mooiste

niet in de gaten dat je in zo’n grote stad zit met de schitteren-

landingsplek en toen de HAAN langzaam in elkaar zakte vielen

de Sandia bergketen aan de noord/oostzijde van Albuquerque

we elkaar in de armen. Dinand die figuurlijk bijna met die Ford

en de omliggende Navajo indianenreservaten maken van New

Truck over het publiek kon rijden was er snel bij en samen met

Mexico een plek met enorm veel geschiedenis en locale cul-

onze lokale crewleden, later vrienden, konden we gezamenlijk

tuur.

nagenieten van onze eerste vlucht onder het genot van een koud biertje.

Het zal jullie zeker zijn opgevallen dat dit niet een doorsnede ballonverslag is geworden en ik met name het gevoel bena-

De dagen daarop waren allemaal uniek en bijzonder. De men-

druk wat dit evenement en de mensen daaromheen ons heb-

sen die we leerden kennen van mede ballonvaarders, vrijwil-

ben gegeven. Normaal gebeurt er ook elk jaar wat spectacu-

ligers en toeschouwers, ze waren allemaal gek met ons en wij

lairs (ongeluk) tijdens het evenement, maar dit jaar helemaal

met hun.

niets. Ook een fantastisch resultaat van 600 ballonnen in

Het weer maar met name de wind, gaf ons vaak een beper-

een evenement wat 8 dagen duurde. De enige schaduw die

king. De HAAN is niet zomaar een special shape, alle rip

bewust met trots werd gedragen was het verlies van de locale

panelen werken prima maar geven vaak een beperking als het

ballonheld/piloot Richard Abruzzo, die samen met zijn co-

gaat om de landing. Landen is landen, er bestaan geen moge-

piloot Dr Carol Rymer Davis tragisch om het leven zijn geko-

lijkheid om de zaak weer dicht te trekken als bij een chute, dat

men bij de Gordon Bennett gasballonrace in Europa.

boven een stad met een miljoen inwoners en heel veel hoog-

Kijk na het lezen ook nog even op onze website www.theroos-

en vooral laagspanning is een enorme uitdaging. Maar goed

ter-ballooning.nl de foto’s en video’s zeggen alles over deze

de organisatie vond het allemaal prima, hoe langer je bleef

unieke ervaring. Ik wil hierbij Alex en Dinand bedanken voor

staan hoe beter voor het publiek.

hun vriendschap en geduld en ben blij dat ik deze ervaring

We hadden ‘s avonds de mooiste feestjes maar ook lekker blij-

met hun mocht delen. We zijn na Albuquerque nog heerlijk

ven hangen op het terrein was heel gezellig. Er stonden rond

een paar dagen in het Bellagio in Las Vegas geweest, dat reis-

het veld wel een honderd kraampjes met vooral eten en alles

verslag staat in een ‘heel’ ander blad. Tot het volgende seizoen

wat maar met ballonnen te maken had. Elke avond een live

allemaal jullie horen nog van mij.

band en echt enorm groots vuurwerk, dat zelfs onze Dinand even van het roken afhield en wij hem alleen maar hoorde zeggen “wat gaaf man!” Ook ik zou als Co Pilot (klinkt ook veel stoerder dan P2) de HAAN vliegen en na een schitterende vlucht wisten we de Rooster weer op een perfecte plek te landen. De hulp van de locale bevolking is echt uniek te noemen en hun gastvrijheid en vriendschap is overweldigend. We hadden wat problemen met onze ventilator, nou dat was via een locale werkplaats zo opgelost. Gewoon om daar te zijn en de gastvrijheid van deze mensen te ontvangen is iets wat je echt moet meemaken en je wat je hier in Nederland niet hebt. Veel rust in ons hotel kregen wij trouwens ook niet want het was steeds weer het uitzoeken van de foto’s, onze website updaten, filmpjes monteren, eten en dan weer naar het evenement voor het avond deel . Daarna toch nog snel even wat eten en dan nog voor een paar uurtjes naar bed. Elke dag begon rond half vijf en eindigde rond elf uur in de avond, best uniek als je kijkt dat we zo zeker 9 dagen met elkaar hebben geleefd zonder een onvertogen woord. De dag dat Alex en Dinand vertrokken, onder opnieuw een

ballonstof

megafoon kregen wij een enorm applaus. Ik word er nog

ballonstof 24

H et ongeluk van Richard A bruzzo en C arol R y mer - Davis

dramatisch verloop gordon bennett Op woensdagochtend 29 september j.l. verdween tijdens de Gordon Bennett Gasballon race de ballon van het Amerikaanse team USA2 plotseling boven de Adriatische zee. De ballon werd gevaren door Richard Abruzzo en Carol Rymer-Davis, zeer ervaren gasballonpiloten die al vele malen met succes aan de Gordon Bennett race hadden deelgenomen. In 2004 wisten ze deze wedstrijd zelfs te winnen.

TEKST e n b eeld: ab maas f o t o ’ s : b e n blass

De start van deze 54ste

den voorkomen. Er

Gordon Bennett was in

bleek een mogelijk-

Bristol, op het moment

heid te zijn om over

van hun verdwijning

de Adriatische zee

waren ze reeds meer

naar Griekenland te

dan 78 uur in de lucht

varen op een hoogte

en behoorden tot de

van ongeveer 4000

laatste drie ballonnen

voet. Ze moesten

die nog steeds aan de wedstrijd deelnamen.

Ric hard Abruzzo en C arol Rymer-Davis

dan wel in een ‘parkeerstand’ op onge-

Vlak voor 8 uur was er nog contact met hun meteoroloog Luc

veer 10.000 voet, waar weinig wind was, de nacht afwachten.

Trullemans. De stemming was goed, ze zagen onweersbuien in

Om vervolgens rond 10 uur (08 utc) in de ochtend te dalen om

de buurt maar waren daar kennelijk niet door verontrust. Om

met de noordwestelijke stroming boven Griekenland te komen

8.20 uur meldden ze de verkeersleiding van Brindisi dat ze in

(zie het trajectorie kaartje). Door deze route te volgen was er

een plotselinge daling waren geraakt. Daarna is niets meer van

zelfs nog een kans om de wedstrijd te winnen.

ze gehoord. Dagenlang zoeken met vliegtuigen, helikopters, boten en zelfs een onderzeeër heeft helemaal niets opgeleverd, geen enkel spoor. Zolang er niets wordt gevonden blijft het volkomen duister wat er precies is gebeurd. Was het blikseminslag? Het werd in ieder geval niet gemeld aan de verkeersleiding. Waren er problemen met het ventiel? Zijn ze in een sterke daalstroom (down draft) gekomen in een onweersbui? Antwoord op deze vragen komt er voorlopig niet en misschien wel nooit. Toch is de kans wel erg groot dat het ongeluk een relatie had met het heersende weer omdat er op het moment van het ongeluk een onweerscomplex passeerde. Waarom ze ondanks de waarschuwing voor onweersbuien toch boven zee bleven en niet in een eerder stadium de buien hebben getracht te vermijden had volgens Luc Trullemans te maken met het feit dat ze als Amerikaans staatsburger een vaart over het voormalige Joegoslavië kosten wat het kost wil-

In de late avond van dinsdag 28 september ontstonden in het

waarts. Het buiengebied ligt dus precies aan de voorkant van

noordelijk deel van de Adriatische zee enkele buien. Dit had

de trog zoals te verwachten valt.

te maken met een onstabiele atmosfeer, vrij warm zeewater

Hoewel de buien dus niet tot de zwaarste categorie behoor-

(22 °C.) en de nadering van een hoogtetrog. Voor een dergelij-

den kwam er wel veel onweer in voor zoals te zien is op een

ke trog uit wordt de lucht geleidelijk opgetild, in een onstabiele

Europese kaart met elektrische ontlading op het moment van

atmosfeer zorgt dat, bij voldoende vochtigheid, voor buien.

het ongeluk.

Meestal zijn deze buien geclusterd in een onweersstoring. Deze storing bewoog zich in zuidoostelijke richting en bereikte tus-

sen 7 en 8 uur de positie van de ballon van Richard en Carol. Op bijgaand gecombineerd satellietbeeld van 8 uur zijn de buien goed te zien. Het is een combinatiefoto van 3 verschillende kanalen van de Europese satelliet Meteosat 9. Dit is een z.g. ‘Severe Storm RGB’ hiermee kunnen zware onweersbuien worden gedetecteerd. WAARSCHUWINGEN

Zolang de oorzaak van het drama niet wordt vastgesteld kunnen er ook geen conclusies worden getrokken. Toch kan gesteld worden dat men ten alle tijden onweersstoringen moet trachten te vermijden. Dat geldt te meer voor een gasballon gevuld met brandbaar waterstofgas. Voor gevaarlijk weer kan niet genoeg gewaarschuwd worden en ik denk dat de organisatie van de jaarlijkse Gordon Bennett race daar ook een rol in kan spelen. Dat zou kunnen door tijdens de race Op de foto zijn de toppen van de buien in een rode kleur te

in een bepaalde frequentie, bijvoorbeeld om de 6 uur, een

zien. Dit betekent dat zich in de toppen van de buien flink wat

Significant Weather Chart voor het vaargebied uit te geven.

ijsdeeltjes bevonden. Extreem hoog kwamen de buientoppen

Deze kan worden gepubliceerd op de website van de organi-

echter niet anders zouden de toppen geel zijn gekleurd.

satie zodat volgers en begeleiders weten waar de gevaarlijke

In het groen zijn de contourlijnen te zien van de hoogte van

weerzones zich bevinden en hoe deze gebieden zich verplaat-

het 500hPa vlak (ongeveer 5500 meter). De trogas ligt ten

sen. De piloten kunnen zo altijd snel en van verschillende kan-

westen van de positie van de ballon en verplaatst zich oost-

ten op de hoogte worden gebracht.

dit is niet de gordon bennett, maar de american challenge

ballonstof

ONWEERSSTORING

ballonstof 26

E uropese wetgeving voor B allonbrevetten Harmonisatie van E uropese regelgeving inzake afgifte van brevetten

Op 27 augustus jl. heeft EASA de voorstellen (zgn. ‘Opinion’) gepubliceerd inzake Flight Crew Licensing (FCL), met de intentie om die voorstellen om te zetten in Europese wetgeving die vervolgens op 8 april 2012 van kracht moet worden. De voorstellen moeten nog door het Europese parlement

Nederlandse ballonvaarder, maar ook niet onoverkomelijk.

worden goedgekeurd, maar het heeft er alle schijn van dat de

Nadrukkelijk bedoelen we hier dan FCL mee, op korte termijn

voorstellen in grote lijnen zullen worden aangenomen en voor

zijn ook de EASA voorstellen te verwachten inzake Operations

de lidstaten bindend zullen worden verklaard.

en Training Organisations. Daarvan valt wellicht veel meer pijn

Na de in werking treding van FCL hebben de nationale over-

te verwachten.

heden een termijn van 3 jaar om FCL te implementeren. Deze

FCL omvat een document van 209 pagina’s, voor wie het

periode wordt ‘opt-out’ genoemd.

allemaal na wil lezen, het staat online: http://easa.europa.

Het afdelingsbestuur ziet het als haar taak om met IVW in

eu/ws_prod/r/doc/opinions/Translations/2010/04/Draft%20

overleg te treden om de opt-out zo goed mogelijk voor de bal-

Commission%20Regulation%20on%20personnel%20licen-

lonvaarders te laten verlopen.

sing%20(LW).pdf Dit artikel beoogt een samenvatting van belangrijke punten

Er is veel gespeculeerd over hoe EASA de FCL voor de bal-

zoals EASA die heeft opgenomen in de ‘Opinion”:

lonvaarders uiteindelijk zou laten uitpakken. De allereerste voorstellen voorspelden onheil en daarop is nogal wat kritiek

LAPL(B) – LIGHT AIRCRAFT PILOT LICENCE (BALLOONS)

geuit. Kritiek die voornamelijk betrekking heeft op het rigide

Dit brevet is ontwikkeld voor ballonvaarders die niet in aan-

streven van EASA om het Europese luchtruim tot het veiligste

merking (kunnen of willen) komen voor een Class 2 medische

luchtruim op de aardbol te maken en daarbij bepaalde lucht-

keuring. Waarschijnlijk volstaat een medische keuring door een

vaartdisciplines de nek om dreigde te draaien.

sportmedisch adviseur (SMA), in elk geval kan de keuring door

Uiteindelijk is EASA erin geslaagd om een voorstel voor FCL

een Aero Medical Examiner (AME) worden verricht.

te maken dat voor Nederlandse begrippen als redelijk kan

Een houder van een LAPL(B) heeft de volgende bevoegdheden:

worden beschouwd. Geheel pijnloos is het niet voor de

• Maximum toegelaten envelopgrootte 3400m3 (120)

• Ten hoogste 4 personen aan boord (POB P+3)

• 12 uren dual instructie met een bevoegde instructeur

• Brevet is geldig in alle EASA-landen

• 10 inflations

• Het is mogelijk om – afhankelijk van de medische staus –

• 20 starts en landingen

het brevet naar een hoger niveau op te schalen

• 1 solovaart Het opmerkelijke verschil tussen 16 uren training en 12 uren

BPL -BALLOON PILOT LICENCE

dual instructie kan worden ingevuld met solovaarten.

Een BPL staat toe om commerciële activiteiten uit te voeren. Hiervoor geldt een medische keuring Class 2.

TETHERED FLIGHTS

De bevoegdheden zijn:

FCL voorziet in een aparte aantekening in het brevet voor de

• Ongelimiteerd aantal POB

bevoegdheid voor het uitvoeren van tethered flights (‘aan-

• Maximale envelopgrootte 3.400m3 (120)

gelijnde ritjes’). Een training van tenminste drie tethered

• Class 2 medische verklaring afgegeven door AME

flights met een instructeur zijn vereist. De instructeur kan de

• Het BPL is zgn. ICAO compliant en kan overal ter wereld

bevoegdheid vervolgens in het logboek van de ballonvaarder

worden benut • Na 100 HRS als P1 kan een houder van het BPL in aanmer-

aantekenen. Om de bevoegdheid te behouden dienen elke twee jaren een tweetal tethered flights te worden uitgevoerd.

king komen om - na aanvullende training - ballons te varen in de groep van 3401m3 tot 6000m3 (210) • Na 200 HRS als P1 kan een houder van het BPL in aanmer-

CURRENT

FCL stelt de volgende voorwaarden aan de currency van een

king komen om - na aanvullende training - ballons te varen

ballonvaarder en hanteert daarbij een periode van 24 maan-

in de groep van 6001m3 tot 10500m3 (350)

den waarin sprake moet zijn van:

• Na 300 HRS als P1 kan een houder van het BPL in aanmer-

• Tenminste 6 uren als P1

king komen om - na aanvullende training - ballons te varen

plus

in de groep van 10.501m3 en groter

• Tenminste 10 starts en landingen plus

De aanvullende training omvat twee vaarten onder toezicht

• 1 vaart met een instructeur

van een instructeur die gekwalificeerd is voor de bewuste groep. De aanvullende training wordt afgerond met een profi-

RECENCY

ciency check (GFT) door een examinator.

Voor veel ballonvaarders in NL is de term ‘recency’ een nieuw fenomeen. EASA stelt daarbij de voorwaarde dat een houder

Commerciële activiteiten (aerial work en/of passagiersvaarten)

van een LAPL(B) of BPL tenminste drie vaarten heeft gemaakt

zijn voor een houder van het BPL toegestaan, nadat hij/zij ten-

in de voorbije 180 dagen. Wordt hieraan niet voldaan, dan

minste 50 HRS ervaring als P1 heeft, tenminste 18 jaar is en

moet een vaart met een instructeur worden uitgevoerd. Gelet

een proficiency check (GFT) heeft afgelegd bij een examinator.

op de Nederlandse klimatologische omstandigheden kan het

Voor het uitvoeren van commerciële ballonvaarten worden

niet worden uitgesloten dat deze voorwaarde kan knellen. Een

nadere voorwaarden gesteld die door EASA gepubliceerd zul-

uitstapje in de wintermaanden naar een van de vele Alpen-

len worden in OPS.

evenementen is dan te overwegen.

In OPS worden ook de voorwaarden geregeld voor de jaarlijkse proficiency checks, manuals, etc.

LEEFTIJD

Aan OPS wordt momenteel door EASA gewerkt.

Mede dankzij een enorme lobby (óók van de zijde van de afdeling) is het oorspronkelijk voornemen voor een leeftijdsrestric-

TRAINING

tie voor ballonvaarders, geheel komen te vervallen.

De training voor LAPL(B) en BPL zijn exact gelijk. Nadere richtlijnen voor de training zullen volgen in een zgn.

T ot slot

AMC (Acceptable Means of Compliance). Elk land kan daar-

KNVvL Afdeling Ballonvaren volgt de ontwikkelingen op

voor zelf de leerdoelen uitwerken, mits die maar in grote lijnen

de voet. Met name OPS en de FCL AMC’s die eraan gaan

overeenkomen met andere EASA landen. De afdeling is van

komen. Ook de voorstellen van EASA terzake van de Training

mening dat voor Nederland de bestaande leerdoelen op een

Organisations zullen we nauwgezet volgen. We moeten vast-

aantal punten nodig dienen te worden aangepast.

stellen dat veel invloed op de regelgeving niet is uit te oefe-

Een suggestie is om te overwegen om de BBAC Training

nen, slechts bij de invulling van een AMC is wat ‘speelruimte’

Manual te gebruiken als basis voor de door EASA voorgestelde

voor de nationale overheid en inbreng voor ons.

praktijkoefeningen. In elk geval omvat de training tenminste: • 16 uren training

Hans van Hoesel

ballonstof

ballonstof 28

Onze energie maakt het verschil BP heeft naast affiniteit ook veel ervaring met ballonvaren. Zowel nationaal als internationaal bezit BP veel kennis over brandstoffen in het algemeen en voor gasbranders van luchtballonnen in het bijzonder. De eigenschappen van propaangas (hoog calorisch en schoon) maken dit de ideale brandstof voor de luchtballonvaart. Voor de continuïteit van uw bedrijfsvoering is een betrouwbare propaangasleverancier van uitermate groot belang. Propaangas van Benegas zorgt voor continuïteit en biedt u een economische oplossing voor uw ballonvaarten. Om het u makkelijk te maken kan Benegas bij u een thuisvulstation plaatsen voor propaanflessen. Met als belangrijke voordelen:

• Een hoogwaardig product • Aanzienlijke tijdsbesparing • Optimale kostenbeheersing • Waarborg voor de continuïteit • Betaalgemak door betaalpas-systeem Benegas verzorgt de plaatsing, het onderhoud en de veiligheid van de vulinstallatie en de bulktank zodat u zich volledig kunt richten op de bedrijfsvoering. Graag denken we mee over de ideale oplossing voor uw bedrijf. Neem gerust contact op voor meer informatie of een afspraak met onze Area Manager.

BP Gas Nederland B.V. / Benegas B.V. 0800-0229080 (gratis) e-mail: info@benegas.com Benegas is ISO 9001 - 2008 gecertificeerd.

BP Gas is onderdeel van energiemaatschappij BP, actief in ruim 100 landen op 6 continenten.

[advertentie]

Er verschijnt niet vaak een Nederlandse ballonkalender

g n no are n l j zi emp ar r E ex gba e l ij ke r k r n e ve

Voor 2011 hebben wij er eentje in de maak Een ballonkalender zonder de obligate en voorspelbare fotootjes van ballons die net niet het water raken, ballons in de sneeuw, ballons tegen een blauwe lucht, schaduwen van ballons en ballons die de mais of tarwe - of allebei - kietelen. Wat het dan wel wordt? Dat zeggen we nog niet, behalve dan dat er een gaatje inzit. Da’s namelijk altijd handig om de kalender recht te hangen! Ook belangstelling voor zo’n kalender van 2011? Stuur maar een mailtje. Op is op en zolang de voorraad strekt. Bestellen doe je heel eenvoudig:

www.nationaleballonvaartbon.nl Voor informatie kunt u bellen: 073 614 26 84

ballonstof

WK 2 0 1 0 i n Ho n g a r i j e

B allonnen boven de poesta Als Target team wordt je nog voor de briefing begint naar een doel gestuurd om te controleren of het er nog steeds goed is. In Hongarije betekende dat dit jaar dat je moest kijken of het bereikbaar was. t e kst en foto’s : S anne haarhuis

Rank Pilot

From Total

PETREHN, John

USA

15431

DONNER, Nick

USA

14489

ZEBERLI, Stefan

SUI

14341

SCHWARTZ, Nicolas

FRA

14099

SCHNEIDER, Uwe

GER

13595

LATYPOV, Sergey

RUS

13536

SVIDERSKIS, Vytautas

LTU

13535

KOSTIUSKEVICHIUS, Rimas

LTU

13344

BAREFORD, David

GBR

13230

VLEGELS, Steven

BEL

13088

KUBICEK, Petr

CZE

13045

Aangezien het flink geregend had voor we aankwamen waren veel van de wegen verdwenen in modderpoelen en onbegaanbaar met onze Skoda Fabia’s. Op een ochtend kwam ik, nog in het donker, op ongeveer een kilometer van het doel met mijn autootje vast te zitten in de modder. Dus bepakt en bezakt met target, meetlint, prikkers om de markers te markeren ben ik met mijn GPS in de hand naar het doel gelopen. Flink de pas erin, het was nog donker en flink modderig dus zo soepeltjes ging het niet. Op het moment dat ik op het doel aankwam, kreeg ik een telefoontje van de wedstrijdleiding dat de vaart

ballonstof 31

was gecancelled. Ondertussen was het licht maar we konden

target uit te leggen. Sylvie Meinl zou als eerste uit de ballon

dus door de modder terug naar onze auto om deze los te

springen tijdens de vaart. Mijn eerste Hare and Hounds erva-

duwen uit de modder. Een prima voorbeeld waarom ballon-

ring en ik had dus de kans om vast even bij Sylvia te spieken

varen zo ontzettend leuk is: ‘je weet als je wakker wordt niet

wat de bedoeling was.

waar je een paar uur later terecht zult komen’.

Trouwens een prachtig gezicht als je in de Hare ballon opstijgt

Maar je kunt ook naar een doel gestuurd worden waar 116

en dan onder je alle ballonnen klaar ziet liggen om opgebla-

markers gedropt worden. Dit gebeurde tijdens de Hare and

zen te worden, maar dat mag nog niet. Stilte voor de storm.

Hounds middagvaart op 7 oktober. De opdracht was een dub-

Na ongeveer 20 minuten sprong Sylvie uit de mand en hup

bele Hare and Hound en er was aan me gevraagd om met

een tas vol met spullen erachteraan. Target, meetlint, prikkers,

David Levin mee te varen en om het tweede Hare and Hounds

clipboard met lijst met piloten om resultaten op te schrijven,

ballonstof 32

HEARTSILL, Joe

USA

12994

MESSINES, Francois

FRA

12859

pen, tasjes om markers in mee terug te nemen. Het is een hele

FILUS, Witold

POL

12679

uitrusting. David en ik vaarden verder en als ik omkeek zag

SUCHY, Michael

CZE

12472

ik de ballonnen steeds dichterbij komen. Dit betekende dat

MIZUKAMI, Takao

JPN

12464

ik, op het moment dat ik uit de mand moest zijn, weinig tijd

MEDVEDSKY, Alexey

RUS

12419

zou hebben om het target uit te leggen. Het werd best een

BOURBIER, Michel

FRA

12316

beetje spannend. Target al uit de zak, ik al op de rand van de

PETREHN, Paul

USA

12272

ballon en net voor de ballon de grond raakte sprong ik uit de

PRAWICKI, Bogdan

POL

12116

mand. Viel op de grond en het enige wat ik kon denken was:

VEVERE, Kristine

LAT

12047

‘het target moet uitgelegd’. Als een razende zorgde ik ervoor

MERINSKY, Pavel

CZE

12036

dat in ieder geval het centrum van het target plat lag en ik

STRASMANN, David

GER

12020

begon aan de benen. Zag dat de eerste ballon al heel dichtbij

SILVESTRE, Luis

BRA

12018

kwam en deed een stap naar achteren. 30 Seconden nadat

LLADO, Carles

ESP

12016

ik uit de ballon was gesprongen, lag de eerste marker op het

BREZAN, Juraj

SVK

11858

nog opgevouwen been van het target. Het was me gelukt!

KUSTERNIGG, Daniel

AUT

11846

Alle 120 ballonnen kwamen richting het target en het was

IWANSKI, Arkadiusz

POL

11781

een soort marker regen. Daarna begon het meten. Eerst heel

WEBER, Colin

LUX

11737

voorzichtig alle markers die binnen het centrum van het kruis

DE COCK, Philippe

BEL

11667

lagen. Daarna kwadrant voor kwadrant alle markers inmeten.

FUJITA, Yudai

JPN

11616

Terwijl er 1 lid van het meetteam in het midden het meetlint

PIEPER, Markus

GER

11608

vasthoudt gaan 2 andere binnen een kwadrant de markers

HOCHREUTENER, David

SUI

11491

inmeten. Een wijst naar de marker, de ander maakt een aan-

JUNEVICIUS, Vytautas

LTU

11485

tekening op de schets. Vervolgens noem je het nummer en de

GIBBS, Paul

AUS

11332

ander herhaalt het en schrijft het op. Vervolgens zegt de ene

SIMONER, Andreas

AUT

11195

het resultaat, de ander herhaalt het en schrijft het op. En op

POETTLER, Helmut

AUT

11079

die manier 80 markers binnen 20 meter. En de rest met meet-

OLSSON, Peter

SWE

11062

apparatuur. Terwijl het steeds donkerder wordt en je steeds

KOHL, Adolf

GER

10981

KOSTRHUN, Pavel

CZE

10919

BETZEN, Nico

LUX

10837

MIYATA, Hiroki

JPN

10795

HOWARD, Mike

GBR

10742

GOEHLER, Sven

GER

10607

AYALA, Ivan

ESP

10527

LIMA, Lupercio

BRA

10518

TIMMERS, Jan

BEL

10434

JONES, Steve

USA

10379

JOGODZIK, Zbigniew

POL

10376

VINOGRADOV, Sergey

RUS

10354

LEGENDRE, Patrick

FRA

10344

KALOUSDIAN, Rubens

BRA

10320

TOROK, Sandor

HUN

10279

minder ziet. Gelukkig met

het inmeten van alle 115 markers. Het is niet altijd zo avontuurlijk. Er zijn ook momenten dat je naar een target gaat, je er makkelijk bij kunt komen en vervolgens 2 uur of meer zit te wachten. Het is namelijk eerst briefing dan moet men nog naar het veld rijden, en als het dan wat twij-

54 BROEDERS, Henk NED 10251 55

VOLODYN, Denis

UKR

10114

NUMATA, Minoru

JPN

10109

ROME, Vito

SLO

10001

ODOUARD, Jean-philippe

FRA

9994

BALKEDAL, Jan

SWE

9994

MUNDT, Christoffer

DEN

9840

CINQUIN, Guy

FRA

9784

XIANG, Liu

CHN

9560

MUIR, Lindsay

GBR

9542

PARRY, Richard

GBR

9532

waren we binnen een uur klaar

felachtig weer is en er nog wat ‘additional briefings’ zijn duurt het nog langer. Spelletjes, koffie, koeken en wat fruit om de tijd mee door te komen. Maar van ballonnen heb je dan nog niets gezien. Het minpuntje van Target team tijdens een wedstrijd, je maakt van de hele sfeer rondom de wedstrijd niet zoveel mee. Je ziet weinig piloten en soms zelfs geen ballonnen. Gelukkig zijn er ook de spannende momenten als hierboven en meestal een gezellig team waarmee je op pad bent.

ballonstof

ballonstof 34

SORN, Slavko

SLO

9522

WK van 4 oktober – 9 oktober 2010 Fa c t s :

DAN, Zuo

CHN

9467

Van de 11 vaarten gingen er 6 vaarten door. Waarvan 2 och-

MICHELL, Edwin

AUS

9435

tendvaarten en 4 avondvaarten. Tijdens deze vaarten werden

EKSTEDT, Lars

SWE

9420

19 tasks gevaren. 8 keer een Hesitation Waltz, 5 3D tasks (land

ENDO, Mamoru

JPN

9416

run, pie, donut) en 2 pilot declareds goals, 2 hare and hounds,

HOLLY, Andrew

GBR

9388

1 Judge declared goal en 1 minimum distance double drop.

SCHERZER, Josef

AUT

9348

De winnaar is John Petrehn (USA), 2e werd Nick Donner (USA

72 KOOISTRA, Johannes NED 9282 73

KLEMENKO, Vladislav

UKR

9255

MANGIN, Hugues

FRA

9222

ARACIL, Ricardo

ESP

9166

TAHTINEN, Matti

FIN

9015

DENISENKO, Andrey

RUS

9012

KEOWN, Owen

USA

8946

KLOMP, Georges

LUX

8808

80 OUDENAMPSEN, Jan NED 8808 81

KONCIR, Branislav

SVK

8777

YONGJUN, Li

CHN

8737

PETROVIC, Radko

SLO

8728

BYELORUSOV, Sergiy

UKR

8644

85 FOKKEN, Jan NED 8631 86

SENJU, Isamu

JPN

8611

VERTIPRAKHOV, Andrey

RUS

8610

EKSTRAND, Olof

SWE

8577

GUNNARSSON, Bengt

SWE

8363

OGGIONI, Paolo

ITA

8159

AIMO, Giovanni

ITA

8069

NENOV, Feodor

BRA

8043

SKORPIK, Miloslav

CZE

7957

VINTHER OLSEN, Palle

DEN

7741

BOTTI, Roberto

ITA

7727

ERNI, Renee

SUI

7720

KEREMOGLU, Ismail

TUR

7603

ARACIL, Jordi

ESP

7551

JULIA, Pep

ESP

7536

100

PASSOS, Fabio

BRA

7435

101

HOLM, Tuomas

FIN

7414

102

RUSTEN, Fridjtof

NOR

7296

103

WRIGHT, Peter

AUS

7177

104

GAILIS, Gints

LAT

7105

105

MASUMOTO, Yoshihiro

JPN

7094

106

VALE, Rick

GBR

7001

107

MESSNER, Martin

SUI

6920

108

TOTH, Mihaly

HUN

6911

109

KONECSNI, Janos

HUN

6819

110

KRALJ, Darko

SLO

6566

111

COOK, Warwick

RSA

6172

112

LEPPAKOSKI, Pertti

FIN

6065

113

HERDEWIJN, Ann

BEL

5500

114

CLEGG, Felicity

RSA

5168

115

BOVELL, Richard

RSA

4987

116

SRDIC, Srdjan

SRB

4129

117

IGAUNE, Inga

LAT

3681

118

FRYDENBERG, Anders

NOR

249

) en 3e Stefan Zeberli (Sui). De Nederlanders die deelnamen waren Henk Broeders (54), Johannes Kooistra (72), Jan Oudenampsen (80), Jan Fokken (85).

Lindstrand Holland / Noordelijk Ballonvaartcentrum is een EASA Subpart F erkend onderhoudsbedrijf. Ons erkenningsnummer is NL.MF.3060. U kunt bij ons terecht voor, Periodiek onderhoud, Incidenteel onderhoud en BVL-V inspecties. 0513 41 75 03 • www.lindstrand.nl