Ballonstof voorjaar 2006 by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

te vooRrAAR

2(,()5

r p==

BALLONSTOF is een uitgave

van de K.N.V.V.L, Afdeling B-allonvaren

#ffiF+#@ -,ffFreryr{m&i.dr

W \&&#'

Lossenummers € 3,95

Veiligheid en ballovaren - Transponderperikelen Varen in Frankrijk - Crew als vrijwilliger - Nieuw Meteoboek als boerengeschenk - Nylon versus polyester

Stijg- en daalsnelheid betrapt - Ballondag Oosterwolde

ililililillilll[[uiltl

ballonnen

Met o wordt uw

d room

werkeliikheid!

Als toonaangevende fabrikant bouwen wii uw

hete[uchtballon in de grootte van 1.800 m3 tot 8.500 m'. Omdat wij atle onderdelen zoals manden, bran-

ders, gasflessen en batlontrailers zetf vervaardigen, garanderen wij u een qualiteit en zekerheid die ver boven de normale standaard uitstiigt.

SCHROEDER fire balloons Avontuur zonder grenzen

Tet. 0049 I 65a2 1930'4 Fax 0049 I 5502 I 930-500 mai[@sc hroederba llo n.d e

www.schroederbatlon.de

tr-

o {, C

: ftr

-o

:-Q--

Fon usE rIU ---Q)HOT.ATR BAT,I,OONS ONIY

INHOUD

Van de voorzitter

Zorgen om veiligheid witte.

10 Gratis stickers

Hans van Hoeset

Haseman

Redactie

PINFO op website

Een bijzonder boek

Redactie Hans van Hoeset

11 Kom een zomer varen in Frankrijk

Frank Schweppe

L2 Ervaringen bij de aanschaf Van een mOde-S tranSpOnder

Een van de meest

Stijg- en daalsnelheid tijdens een heteluchtballonwedstrijd vatnils de Bruijn

in het oog lopende kenmerken van

ballonstof is toch wel de kleur. Het is dus eigenlijk logisch

dat het gelijknamige blad ook een kleurrijk geheel

Uw eigen veiligheid ...

Een nieuwe wet

dat ook letterlijk. Dit is de allereerste Ballonstof in 'Full Colour'. lnhoudelijk hebben we'kleurrijke' artikelen op een rij gezet. Aandacht voor veiligheid staat hoog in het vaandel binnen de

met veiligheid als onderwerp. Maar ook lichtere kost zoals een

Hans van Hoeset

Onbekend maakt polyester onbemind?

;i5:

Uw eigen veiligheid ... Refresh mentcu rsussefl

om in Frankrijk ballon te varen en nog veel meer. in dit nummer bieden wij een podium aan het Groene Taille Comit6 om hun standpunt uiteen te zetten.

Kortom gevarieerd en informatief en nu nog kleurrijker!

Joop de

=:=

De vrijwilliger als crew en free-lance piloot

boekbespreking of ervaringen rond de aanschaf van een transpon-

of hoe het

Hans Houtman

Extreme natuur door Jacob Kuiper

treft u meerdere artikelen

der, een verslagje van de Ballondag Oosterwolde

[1]

is.

ln het verleden betrof dit een figuurlijke wijze maar nu geldt

KNWL en in deze Ballonstof

Hans van Hoesel

[2]

Hans van Hoeser

lronique wirems

Hans r-routman

Erik Bosman

Groene Taille comite pleit voor SA

Afdeling kiest voor dialoog

croene raile comit6

KNV'L Baronvaren

Succes Ballondag Oosterwolde

Rutger Coucke

VAN DE VOORZITTER

Voor u ligt BALLONSTOF in een nieuw jasje. Upgrading van het medium stond niet direct hoog op het verlanglijstje, maar

nu het ertoch van is gekomen, zien we ook de voordelen van deze ontwikkeling.

te laten verschijnen dat de belangstelling van de hele ballonvaartsector heeft, versterkt onze Afdeling en geeft ons meer autoriteit en slagkracht op allerlei terreinen waar de Afdeling een functie te vervullen Door gewoon een goed medium

-o

heeft. Ballonvaren is nu eenmaal een fenomeen dat zich in relatief korte tud een breed maatschappelljk draagvlak heeft verwor-

ven. Daarmee staan we ook met regelmaat in de etalage. Alleen nog teveel in negatieve zin, vinden we. Daaraan gaan we met BALLONSTOF-IN-EEN-NIEUW-JASJE iets doen. En onze PR-functionaris heeft daarbij ruim baan. Ook willen wij het blad op ruimere schaal verspreiden d.m.v. abonnementen; noem het maarwerven van tientjes leden.

Uiteindelijk hebben we best wel wat te melden aan iedereen die geinteresseerd is in de ballonvaart en de daarbij behorende randverschijnselen. Wij hopen dat deze hoogwaardige uitgave daartoe een stevige aanzet mag zijn.

Uw bestuur wordt momenteel met een groot aantal knellende zaken beziggehouden. Denk daarbij aan de gevolgen van een mogelijke uitbraak van het vogelgriep in Nederland. We zijn alert op de ontwikkelingen en brengen u op de hoogte van

eventuele maatregelen. Het veiligheidsbeleid van de Afdeling dient nader te worden beschouwd. Een aanzet daartoe is het instellen van de portefeuil-

le Veiligheid binnen het Afdelingsbestuur. Het voorgestane beleid zal mede gedefinieerd worden in het Afdelingsreglement waaraan op dit moment, samen met KNWL Afdeling Operations, gewerkt

wordt.

Voorts vergt het wetsvoorstel Wijziging van de Wet luchtvaart inzake verni6uwing van de regelgeving voor burgerluchthavens en militaire luchthavens en de decentralisatie van bevoegdheden voor burgerluchthavens naar het provinciaal bestuur heel veel inspanning. Van ons wordt input verlangd voor de verschillende regelingen die uit deze nieuwe wetgeving

voortkomen. zie ook elders in dit blad. Ook is het de bedoeling om in een paar provincies kennis te gaan maken met de toekomstige'luchtvaartambtenaren'.

Tot slot: aan de ontwikkeling van de KNVvL Afdeling Ballonvaren heeft het verschijnen van BALLONSTOF een grote bUdrage geleverd. Dankzij medewerking en vooral ook sponsoring van Drukkerij Barends in Enschede, was het mogelijk om BALLONSTOF gedurende een lange periode

te laten verschijnen. Inmiddels is de band van de huidige.Drukkerij

Barends

met de ballonvaart opgehouden te bestaan. Vanaf deze plek willen we Drukkerij Barends in Enschede en zeer zeker ook de voormalige eigenaren

Koen en Wilma Barends

- danken voor de jarenlange samenwerking!

Ik wens u veel leesplezier! Hans van Hoesel, voorzitter

BESTUUR VOORZITTER: Hans van Hoesel, Leonardus van Veghelstraal36,52L2 AF Den Bosch,

T O73 6t4 26 84, M 06 54 79 35 10, vz@balloonteam.nl SECRETARIS+secretariaat: Rutger Coucke, Spechtstraat 16, 7223 NZ Hilversum, T 035 647 80 05, M

24 50 14 50, secretariaat@knvvlballonvaren.info

PENNINGMEESTERT Henk

Kort, Robijnlaan 12,9646

BH Veendam,

T 0598 63 36 63, F 0598 63 31 07, M 06 51 12 53 31, hendrik.kort@planet.nl BESTUURSLEDEN:

1 015 274 00 80,

Arthur van Houdt, Spoorsingel 79, 2613 BB Delft,

M 06 54 76 60 20 arthurvanhoudt@planet.nl

Joop de wilde, [tevens woordvoerder] Grifthorst 2, 3833 GC Leusden, T 033 494 2L 26, M 06 53 26 40 63, jde.leildc@e-u-rqne!-nl

F.iji.'

t,..

*ri::

o *t U}

C GRONINGEN

KNVvL: Douwe Koops, 0598 62 20 59 KNVvL: Jantinus Steenbergen, LTO: C.

059227 23

: 91

.I,

Udding, 0592 30 56 66

-o

FRIESLAND EN FLEVOPOLDER

KNVvL: Jelke Haven, 05'13 43 27 46 KNVvL: Jan Jonkman, 0566 68 92 67 LTO: J.

Riedstra,058 213 34 41

DRENTE

KNVvL: Yke Visser; 0521 38 71 26 KNVvUPBN: Marinus Hulsbergen, 0522 LTO: C.

4429

Udding, 0592 30 56 66

OVERIJSSEL

KNVvL: Dick Kleinlugtenbeld, 038 454 22 14 KNVvL: Marinus Hulsbergen, 0522

4429

LTO - T. Elzi nga : 057 0 66 28 69

GELDERLAND

KNVvL: Jan Oudenampsen, 0573 42 12 96 KNVvL: Mees van Dijk, 0342 49 29 56 LTO : T. Elzinga

,0570 66 28 69

UTRECHT

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Dirk Wendt, 033 465 49 88 LTO : T. Elzinga,

0570 66 28 69

NOORD-HOLLAND KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05 LTO

- H. Gijssels: 023 516 22 00

ZUID-HOLLAND KNVvUPBN: Ruud LTO

Tibbert,0181 31 15 97

- H. Gijssels: 023 516 22 00

ZEELAND

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05

NOORD-BRABANT KNVvL: Hans van Hoesel, 073 614 26 84

LIMBURG KNVVL: Joop de

Wilde, 033 494 21 26

KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05 LTO: J. Tobben,

0475 38 17 77

Zurgen cr-n vellig heidsbeleid LUCI{TVAART IS VTILIGHEIO. HET I5 EEN TWEEDE NATUIJR., IN GEEN ENK[LE ANDERE TRANSPSRSTCTTOH IS ZOVEEL VEILIGHTIDSSELEID. GEEN VI/SNDER DAT EEN OUDE AVIATEUR ALS WILLEM HAGEMAN Z:CH ZORGEN MAAKT OVER :TN BERSELIJK BELf;IU IFI i}E BALLONVAART" DE VOLGENDE UITWISSELING VAN E-MAILS STEMT HOPEI.I}KTOT NADENKEN "".

grond gehouden. Veie squadrons hielden er zelfs lokaal simpel:

Aan: Voorzitter KNVvL, de heer C. van den Burg

schriftjes op na waarin je kon lezen welke klachten een bepaalc Beste Cor,

Eerst even mijn civiele luchtvaartachtergrond om al het onder-

vliegtuig de afgelopen tijd had vertoond, zonder dat deze door de TD konden worden gedupliceerd en dus nog later':

achtergrond als vlieger ken je. Vroeger als scholier een aantal

aanwezig konden ziin, Een gewaarschuwd mens telt voo' drie en zoiets voorkomt vraagtekens of erger. Nog voordat d:

jaren aan zwee{vliegen gedaan, enkele parachutesprongen

Commissre van onderzoek was benoemd wisten alle vliegers

tijdens mijn KMA periode en de laatste jaren ballonvaren als

acht van de tien gevallen al wat de oorzaak was. Waarom ka'

staande in een perspectief te kunnen plaatsen. Mijn militaire

ir-

hobby. Alle ontwikkelingen daaromtrent volg ik nog steeds met

dat niet bij de KNVvL?

belangstelling.

Als jachtvliegers benoemden we Pipercups en helicopters de:-

De afgelopen dagen hoorde ik bij toeval dat er ergens in

tijds "de lichte droevigheid", omdat ze niet al te professionee

Friesland een ballon een harde landing zou hebben gemaakt

of zelfs uit de lucht was gevallen. Als dat waar is stel ik het

waren. Die benaming is heden ten dagen ,wellicht ook nog c: de KNVvL van toepassing. Dit ondanks alle verwoede poginge'

volgende-

e.e.a. te professionaliseren. Dat laatste verdient alle lof

Opgevoed als militair vlieger wil je dan meteen weten wat de

weet dat je daarvoor ijvert. Dat de BV Nederland in princip=

oorzaak is. Bij navraag onder ballonvaarders kan niemand mij

tegen luchtsporten is weet ik ook. Maar het een staat het ande'

iets zinnigs daarover vertellen, anders dan dat er een woord-

niet in de weg. lk wil in ieder geval niet als ballonpiloot optr3

voerder of zoiets is benoemd. Dat er mogelijk een schuldvraag

den als iets leerzaams bekend is, maar daar (om welke redene'

tijd vraagt

dan ook vooralsnog) geen bekendheid aan wordt gegeven. He:

is, claims dreigen en het onderzoek (veelal te) veel

snap ik als voormalig Hoofd Afdeling Luchtmacht Vlieg- en

huidige doofpottenbeleid leidt vroeg of laat tot verdoemenis

Bedrijfsveiligheid maar al te goed. Maar bij de KNVvL en al

Als militair vlieger stapten we in een kist en wisten dat er iet:

haar leden mis ik elke vorm van transparantie, openheid en

fout kon gaan, maar ook dat het 99,9% repetent onze eige' schuld zou zijn. Maar we waren over alles geinformeerd c'

inspelen op een incident of ongeval met als doel er van te leren

en herhaling te voorkomen. Waarom heeft de KNWL nog geen

konden dat zijn.

periodiek als Veilig Vliegen (of een andere naam) waarin alle

Ter verzachting moge nog het volgende dienen. Zowel

incidenten en ongevallen op gebied van parachutespringen,

ik kennen vele ex KLu vliegers b;l KLM etc. Daar is de situati-'

zweefvliegen, ballonvaren, ultra lights en de vele vormen van

niet veel beter dan bij de KNVvL. Als ik naar aanleiding van eef

para gliding uit de doeken worden gedaan.

krantenartikel bij hen om opheldering vraag is het antwoorc

ln de KLu hadden we naast allerlei offici6le

vliegveiligheids-

jij

ai:

meestal ontkennend. Als er maar vreten aan boord is, een goec

publicaties o.a. PIF's, etc. en er werden ad hoc briefings gege-

hotel (the windy city op Kerstavond is een probleem) en ee-

ven n.a.v. een incident of ongeval. Soms initieerde de vliegtuig-

welwillige welgevallige cabin crew dan is het al snel goed.

fabrikant dat en werden typen of serienummers tijdelijk aan de

Willem Hageman

Op deze mail antwoordt loop de Wilde:

wijst o.a. naar een ballonincident dat zich onlangs in Frieslan:

de rol die de KNVvL daarbij zou kunnen/moeten spelen. Hij ve'-

heeft afgespeeld. Een ballon maakte een harde landing op he: Aan

Willem Hageman, Cor van den Burg, Hans van Hoesel,

water waarbij de passagiers uit de mand vielen en in het wate'

Rutger Coucke

terechtkwamen. Wat gebeurt er vaak direct na zo'n ongeva

De piloot neemt contact op met het bestuur van de KNVvBeste Willem en anderen,

of het bestuur (meestal de voorzitter Hans van Hoesel) neerr:

Het is mij uit het hart gegrepen dat Willem dringend aandacht

contact op met de piloot, de media benaderen de woordvoe'

vraagt voor het onderwerp 'vliegveiligheid en ballonvaren', en

der van de KNVvL (ondergetekende) of de piloot vraagt aan

voorlichter wat hij met de media moet. ln wezen hebben zowel

door velen de hand mee gelicht. Ballonpiloten die in een CTR

de voorzitter als de woordvoerder te maken met een spagaat.

willen varen dienen wettelijk verplicht in het bezit te zijn van

Als overkoepelende organisatie voor alle ballonpiloten wil je je

een Radiotelefonie licentie. Niemand van de overheid die zich

leden, ook in. moeilijke tijden, terzijde staan. Anderzijds dient

daar om bekommert. Er wordt vaak onder marginale weer-

te worden vastgesteld wat de aanleiding en de toedracht van

condities het luchtruim gekozen. Er wordt of kan niet tegen

een incident of ongeval is geweest om lering te trekken voor de

worden opgetreden en we werken er zelf aan mee door op

toekomst en eventueel corrigerend op te treden. Mijn visie

evenementen als bijna alle piloten aan de grond blijven, toch

dat

66n of twee piloten toe te staan te vertrekken. Handhaving

steun aan de leden noodzakelijk is, ook als sprake is van mogelijke schuld bij de piloot of VTV-houder maar dat publiekelijk de

en controle lrjken een mogelijkheid daar tegen te kunnen optreden. Het bestuur van de KNVvL, Afdeling Ballonvaren

KNVvL, Afdeling Ballonvaren, nimmer op de stoel van de onder-

probeert al jaren de overheid daar toe aan te zetten. Het lijkt zo

zoeker of de rechter mag gaan zitten. Het wordt wel moeilijker

eenvoudig: er bestaat de wettelijke 'Regeling Vluchtuitvoering

en volgens mij wordt die gedeeld door Hans van Hoesel

vast te houden aan dit principe als de betrokken piloot een

Ballonnen'. Daarin staat de verplichting

'cowboy' is die onder marginale condities het luchtruim kiest

Vaart Registratie Formulieren. De overheid moet jaarlijks con-

tot het

en in de problemen komt.

troles uitvoeren van WV-houders. Hoe eenvoudig is het

ln het geval in Friesland ben ik zowel door de media als door

dergelijke controles te controleren

of er in de

indienen van

bi.j

database van

de betrokken piloot benaderd. Mijn advies aan de piloot was:

KNVvL dan wel PBN VRF's aanwezig zijn,

'le

bent zeer emotioneel betrokken bij hetgeen er is gebeurd,

die voor de VTV-houder varen gerechtigd zijn op de typen bal-

er zal vrijwel zeker een onderzoek komen door de luchtvaartpo-

lons te varen waarop zij varen, te kijken of die piloten in het

litie en/of de Raad voor de Transportveiligheid. Voorafgaande

bezit zijn van een rt-licentie indien ze binnen militaire

aan deze onderzoeken en de bijbehorende verhoren is het niet

hebben gevaren etc. Maar het gebeurt niet. De KNVvL Afdeling

te kijken of de piloten

CTR's

verstandig mededelingen over de toedracht van het ongeval

Ballonvaren, is niet gerechtigd/gemachtigd dit soort controles

aan de pers te doen. Stuur de pers maar door naar mij." Mijn

uit te voeren. Er vindt wel overleg met de overheid plaats om

houding t.o.v. de media was: "Er heeft een incident plaats-

de controlebevoegdheid aan ons over te dragen maar om dat

gevonden waarbij een ballon het water heeft geraakt en een

juridisch mogelijk te maken is een lange weg. Binnenkort zullen

aantal passagiers in het water terecht zijn gekomen die op

evenementen onder leiding komen te staan van Aerial Display

eigen kracht en met behulp van omstanders snel op de kant

Managers. Dat biedt een mogelijkheid meer grip te krijgen op

konden worden gebracht. Over de oorzaak van deze harde lan-

de veiligheid tijdens evenementen. Opnieuw een stapje in de

ding kan ik u niets zeggen. Onderzoek moet uitwijzen wat er is

goede richting. Een ander punt dat ons al jaren parten speelt

gebeurd- lk kan wel aangegeven welke factoren mogelijk een

is het sanctiebeleid. De afgelopen jaren heb ik mij meerdere

rol kunnen spelen: zoals het weer, materiaalproblemen dan wel

malen zeer uitgesproken uitgelaten over het gebrek aan sanc-

inschattingsfouten van de piloot. Onderzoek moet uitwijzen

tiemogelijkheden. Kort door de bocht komt het er op neer dat

wat er is gebeurd." Daarnaast heb ik een beeld geschetst van

het hoofdbestuur van de KNVvL het monopolie heeft op het

de veiligheid/onveiligheid van ballonvaren, het aantal ongeval-

gebied van sancties. Als afdeling kunnen wij weinig

len/incidenten over een lange reeks van jaren en de risico's voor

Controle en handhaving (intern) werkt alleen als het wordt

passagiers in vergelijking met andere transportmiddelen.

ondersteund door een duidelijk sanctiebeleid. Wel blijft ten alle

Ook al zou ik als woordvoerder voor de volle honderd procent

tijden de vraag spelen: moetenlwillen wij op de stoel van de

zeker weten wat de oorzaak van een ongeval is, dan nog mag

rechter gaan zitten. Het antwoord moet denk ik luiden: Nee, als

ik niet op de stoel van de rechter gaan zitten. Pas indien onder-

er sprake is van strafrechtelijke overtredingen. Die moeten door

zoek heeft uitgewezen wat de oorzaak is geweest, geeft het

de rechter worden beoordeeld. la, als het gaat om acties van

pas daarover publiekelijk een mening

te hebben. Dat wil niet

tot

niets.

piloten die niet leiden tot een strafrechtelijk onderzoek maar

zeggen dat de KNVvL met de armen over elkaar moet gaan

wel leiden tot het in diskrediet brengen van het ballonvaren.

zitten en afwachten wat derden (luchtvaartpolitie, openbaar

Willem, de voorbeelden die jij geeft over acties die binnen de

ministerie, Raad voor de Transportveiligheid) denkt. Wij kennen

luchtmacht werden ondernomen na een incident of ongeval

het instituut PINFO (Pilot lnformation Sheet) dat regelmatig

kun je splitsen in twee categoriedn: officidle publicaties van b.v.

wordt gebruikt om piloten op dringende zaken te wijzen. Naast

fabrikanten of van de KLu zelf en informele acties van piloten

Ballonstof is de PINFO een communicatiekanaal waarlangs

onder elkaar. De KNVvL kan middels PINFO'S uitstekend inspe-

veiligheidszaken aan de orde kunnen komen. Belangrijker is

len op offici6le publicaties, b.v. uitspraken van de rechtbank.

de route van het overleg met de overheid. Het ontbreekt in

Maar de KNVvL kan als bestuur niet officidle uitspraken doen

Nederland aan een goede controle en handhaving. ledere piloot en WV-houder is wettelijk verplicht binnen 48 uur na

over nog niet officieel vastgestelde feiten. lk geef toe het is een

dilemma. lk weet dat er momenteel een aantal strafzaken in

+J {n

c :

rs _o

dat het openbaar ministerie, meer dan in het verleden, overtre-

besef van alle betrokkenen en hopelijk ook leiden

dingen en ongevallen waarbij sprake is van 'mogelijke schuld

controle- en handhavingsysteem.

tot een be::'

bij de piloot' onderzoekt en vervolgd. Indren dat leidt tot uitspraken. c.q. veroordelingen, dan kan ook binnen de KNVvL de

Met vriendelijke groeten,

discussie daarover publiekelijk worden gevoerd. Dat zou een

Joop de Wilde

biidrage kunnen leveren aan een vergroting van het veiligheids-

veruolgens stuurt Willem een mail aan Pieter Kaoistra en een cc

en elders in het land; integendeel. Maar helaas zijn er enke':

naar Joop de Wilde ...

amateur beunhazen die het voor anderen kunnen verzieker Het gemaakte aantal vaarten of uren speelt hier geen enkel:

To: info@balloncentrum.nl

rol. Het gaat om wat wij in de beroepsluchtvaart

Cc: jdewilde@euronet.nl

AIRMANSHIP.

noeme-

Of de incident piloot tot die categorie behoor

weet ik niet, want ik ken hem of haar niet en het is ook nie: aan mij om dat te bepalen. Terecht zegt Joop dat het niet aa-

Beste Pieter,

jij over mijn

ons of de KNVvL is om dat te bepalen, vooruit te lopen op ee-

opmerkingen per mail en de reactie van Joop de Wilde? Of ik

mogelijk onderzoek in welke vorm dan ook en op de stoel va-

iets in Ballonstof ga publiceren weet ik nog niet, maar if so dan

de rechter te gaan zitten. Maar dat ze rondlopen weet ik zeke'

zijn bijdragen van jou, Johannes en anderen welkom. lk besef

ondanks mijn beperkte ballonervaring. Daarvoor bezit ik ove'

dat alles (niet zozeer mijn mailtje) kan leiden tot meer verza-

te veel (e hebt nooit genoeg) airmanship, ongeacht of het ba

kelijking waar de beroepsgroep niet op zit te wachten, maar

lonvaren, ultra light, paragliding etc. betref|.

veiligheid is paramount. Het een sluit het ander ook niet uit.

Voor Joop, hartelijk dank voor je snelle en positieve reactie

Risico's zijn klein, zijn inherent aan het beroep of sport, horen

Wellicht reageer ik daar nog inhoudelijk op of moet ik dat we

er bij en maken het ook een beetje spannend, anders waren wij wel gaan spinnewielen als dat nog wat zou opleveren. lk

gevoelens te veel had aangedikt in de mail.

Hier een eerste reactie die ik ontving. Hoe denk

wil nooit dat

lk was na verzending bang dat ik mijn emotioneel verwoorc:

KNVvL sporten worden gecontroleerd zoals de

politie dat momenteel doet met laser guns op de Fryske dyken

Groeten, Willem

... en een mail aan de voorzitter mef een cc naar Pieter

te weten. lk heb vergeleken met beroepsballonvaarders mae' een beperkt aantal vaarten gemaakt, maar dat maakt voor eeKLu vlieger met AIRMANSHIP

To: c.j.vandenburg@planet.nl

niet uit. Commercie en gebre'

aan opleiding, met name vorming zijn hier niet in evenwich: Beste Cor,

ln ieder geval had mijn boodschap krachtiger en meer tc-

Hartelijk dank voor je snelle en nog wel positieve reactie. Na

the-point kunnen zijn, maar blijkbaar is ze overgekomen.

het verzenden van mijn nogal emotionele mail (ons kent ons

ging ook niet alleen om een mogelijk ballonincident, maar ,-

nietwaar en ik ken mijzelf) had ik het gevoel dat ik alles te veel

zijn algemeenheid de KNVvL betreffende. ln mijn emotione

had aangezet, aangescherpt of hoe je het ook wilt noemen.

concentratie de KNVvL niet al te negatief neer te zetten ben '

Maar het kwam voort uit mijn KLu vliegerhart. Met dat vlieg-

zelfs vergeten om onder mijn mail te zetten 'met vriendelilk: groeten' zo realiseerde ik me achteraf. Wellicht kom ik later (c'

veiligheidshart ben ik niet geboren, maar heeft de KLu mij, jou, ons gegeven, bijgebracht of aangeleerd. Ook ik heb wel eens tegen vliegveiligheidsregels gezondigd, maar dat was dan

He-

moet ik dat wel) op jouw reactie terug. De informatiedichthe : is nogal groot en vergt voor een vutter enige verwerkingstijd.

een calculated risk, gebaseerd op opleiding en ervaring waarin

niet altijd regelgeving kan voorzien. ln de ballonwereld (en dat

Deze keer wel met een vriendelijke groet.

zal met andere KNVvL sporten niet anders zijn) zie ik af en toe

Willem Hageman

echte amateurs rondlopen die denken alles en ook nog beter en heb daaraan niets toe te voegen. lk wil je wel zeggen dai

Hierop antwoort Cor van den Burg

na het aantreden bij de KNVvL zeker in het begin en vaak

steeds kromme tenen heb gekregen en krijg van wat er wel

Beste Willem,

Goed van jou

te horen.

Bedankt voor

je reactie. Die snijdt

geheel hout. lk heb de reactie van Joop de Wilde al gelezen

soms niet gebeurt. Je zult het niet gek vinden dat ik altijd de

n:;

sl:-

ling heb gepropageerd dat we in de KNVvL amateurs zijn, m::'

op het moment dat we de hobby gaan uitvoeren ons te gedra-

erg veel werk moeten worden gedaan om al diegenen die nog

gen hebben als professionals. Dat onderschrijft iedereen wel (e

steeds denken dat het allemaal niet zo nodig is, te overtuigen

kunt er ook moeilijk tegen zijn), maar de praktijk

en te komen

weerbarstig.

tot verbetering van de opleidingen, goede check-

Bovendien is gebleken, dat de afdelingen van de KNVvL zich bij

listen, goede briefing en debriefing, overleg met de technici,

voorkeur gedragen als eilanden. lk moet daarbij wel opmerken

goede rapportage van incidenten en accidenten en de daarbij

dat zo langzamerhand er een kentering plaatsvindt en dat meer

behorende follow on, jouw schriftje en nog veel andere belang-

en meer belangen als gezamenlijk worden gezien.

rijke zaken. En dat allemaal in een vereniging waar mensen de

I< neb in de KNVvL, samen

,3n

rr:i1n

luchtvaart als hobby bedrijven. Voor mij geen misverstand. Als

met de HB leden een zeer groot deel

er geen verbetering komt zijn we bezig ons zelf uit de markt

tijd moeten besteden aan het weer op de rails zetten

van de vereniging, met name financieel. lk zal je daar niet mee

prijzen. Tenslotte:

in de periodieken van de afdelingen

lastigvallen. Daarnaast durf ik te stellen dat we veel in de regel-

wordt wel gerapporteerd over in- en accidenten. Dat kan zeker

geving bij het ministerie hebben weggesleept ten voordele van

nog pro{essioneler. V.w.b. sanctiebeleid ben ik voorzichtig.

de recreatieve en sportieve luchtvaart. Jouw pleidooi voor met

Vliegerschap dwing je niet primair af door sancties. Het is een

name een verandering tussen de oren en een veel betere afhan-

laatste redmiddel, hoewel ik het er mee eens ben dat het er bij

deling en berichtgeving over incidenten en accidenten is mij uit

hoort. lk zet de discussie graag met jou voort. lk kan alle steun

het hart gegrepen, lk werk daaraan. Voor jouw informatie stuur

gebruiken om de noodzaak van airmanship (nog meer) vaste

je daarom in bijlage een aantekening die gisteravond rn het

grond onder de voeten te geven. Uit de prakti.ik van de KNVvL

zg. voorzitteroverleg is besproken. Wil hieraan geen verdere

weet ik dat dat voorzichtig moet gebeuren. Geloof het of niet:

verspreiding geven omdat uit het overleg bleek dat hier en daar

juist bij de amateurs kunnen de tenen veel langer zijn dan in de

nog een aanpassing is gesuggereerd. Overigens, en dat vind ik

professionele club waar we allebei in hebben gezeten.

een goed teken, bleek men met het verhaal geheel in te stem-

men. lk realiseer mij dat dit niet meer is dan papier. Als ieder-

Met vriendelijke groet,

een er zo blij mee is, dan zal er met name binnen de afdelingen

Cor van den Burg

tllltr

Rpe

tr €+:

/i _,Fl',*_

tuu

Cameron A-415

Cameron Balloons Ltd

Registratie

PH-FCB

Inhoud

415.000 ft

Piloot

\iichael Kruseman

Wij levercn: O Gameron ballonnen en accessoires O lcom radio's O lnstrumenten van Flytec O Theorie- en praktiik opleiding O Reclame- en passagiersvaarten en ziin een: O IVW Divisie Luchtvaart erkend onderhoudsbedrijf NL-31 7

CAilENOT ,

rrr---1

Fabrikant

In".b'Estitrli;n

:f rl e d.I8

Wilco Air BV Walstraat 13 7631 ET OOTMARSUM Tel.: 0541 - 293299 Fax: 0541 - 292826 Postbus 767630 AB OOTMARSUM

rr{n

t,,.' t,r!

Iry I I I

I I

: 1

l,lqbriek,op-:dg,pfep?antylinqer.s; ,,,.

V,ooi:

i,zoin, ' ,

et'

gev*,u over cylinders

stiitel

i","'.'

,,,.,r,,

beschikt, diQllnog.,Biret va n

zijtr voorzien, hgqit {q

,i,,lti ',.,.. :,, ,.,.t,,

',die',peryhikbaar. ,en voor nik; servlcewrleiing,,mg(,eenilfiipgq9 .. !,

AfdEling.,Batioflvaiinl,,,

,:.,,,:1,t:,t11,,

','rGraiis

:,,.,,r,i.i,

stuurt een lege envelop,.vqoqlen yar,l tW

, . ;,t,:

llgqry.:ieni,.

:ier, waarde,rvan'r78 cinq. naar :',radres plus ,pgst1ggels, 5pech*iitat1,6;,:,':1i223 r'' :iNZ:, ..tl afdelingsie$etaiiq,t;, ,. ' hei Hilversum. ',lrVergeet niet aan te, gevedr hoerreel,sticker:'rl ',

,nodig,lre.ft1l

ze wgrden dan per,o111gaand:,.qa0:U::tgigazondin., Let wel: op is op!

WARNINO -:Q--

Een

bijzonder boe k ,BESCHRWING

HOI.AIR BAH,OOIIS OtUty

DER

LUGTBOLLEN, DIE

tN 'T

PROEFNEMINGEN

MET

KONSTIG:

VOORLEDEN JAAR, MEESTENDEELS

'I-:

PARYS, OPGELATEN ZYN'

o begint de titel van het boek dat in I784 werd

gesr'-

ven door Barthelemy Faujas de Saint-Fond, een Fra'.

PINFO op website

De Franstalige uitgave kreeg de

E,a,,if!,1"",t z ?+ -{oNvts --

werden. Compleet met 9 paginagrote afbeeldingen.

N",t".t--,1<"

huis uit. Wellicht is dit boek het eerste waarin de proeven en

resultaten van de gebroeders Montgolfier uitvoerig beschrever

tgu"rV^ A tsKoninkliike _

wetenschapper en onderzoeker, mijnbouwkundige'.-

titel 'Description des experien

la Machine Aerostatique de MM. de Montgolfier'. Var deze Franstalige uitgave zijn nog wel exemplaren te vinder.

ces de

Een compleet exemplaar is redelijk zeldzaam, vaak werden

boeken namelijk gekannibaliseerd door de fraaie prenten (hout gravures) eruit te halen en die voor veel geld te verkopen. LaE

i.i

het verzenden van PINFO's [pilot information

in het jaar werd aan het boek een tweede deel toegevoegd rne

sheetl per e-mail komen er een aanzienlijk aantal

de beschrijving de vaart van Charles en zijn gasballon.

onbestelbaar retour bij het secretariaat. Reden

Uiterst zeldzaam is een compleet exemplaar in de Nederlandsr

zijn onder andere volle postbussen, scherp afgestelde

taal! Voor wie het weten wil, er is een zeer gaaf exemplaar rer

of verhuizingen die niet doorgevoerd zijn. Kortom, de effektiviteit van onze

krijgbaar bij het antiquariaat Het Bisschopshof in Utrecht' Om in het bezit te komen van dit belangrijke werk moet u

PINFO neemt daardoor te veel af.

€ 28OO.O0 neertellen. Wilt u er meer over weten, ga dan

om dit euvel min of meer te tackelen worden de PINFO's

www.bisschopshof.nl en zoek bij de knop 'boeken'.

spam-filters, falende servers

vanaf

januari 2006 ook op de website gepubliceerd.

U vindt de

PINFO's

in het

ledengedeelte van

FOTO: MET MEDEWERKING VAN ANTIQUARIAAT HET BISSCHOPSHOF, UTRECHr

http:l/www.knwlballonvaren.info. Om de PINFO te conHANS VAN HOESEL

x na

Kom een zomer varen '

-=i:E-L=i

rn Fra n

krijkl

vaarten (zie de bijgaande Engelstalige informatie).

l.lP

is mogelijkheid tot eenvoudig onderdak met deelname aan de dagelijkse warme lunch op de ballonbasis, voor

€ 2,- e 3,- per dag (dit is Frankrijk, Auvergne, er wordt doorgaans goed en versgekookt gegeten). Ontbijt en

avondeten zelf te reqelen. Dit is een goede gelegenheid voor een jonge pilooVpilote

met zo'n 300 uur ervaring op middelgrote ballons, die

weinig {inanciEle en sociale verplichtingen heeft, Een seizoen varen in de heuvelachtige omgeving van de vulkanen (middengebergte), met de mogelijkheid van een incidenteel uitstapje naar de Alpen (omgeving Mont Blanc) waar het bedrijf een filiaal heeft met soortgelijke

ovER oE wL(ANEN vAN o: uoruTs o6ME wAARoNDER DE puy DE o6ue vlN 1485 METER HooGtE

oe vannrrr,r woRDEN uTTGEVoERD RoNDoM

ballonnen, verrijkt de ervaring als professioneel piloot (het is een zeer fraaie, maar geen makkelijke omgeving om te varenl).

e Franse ballonfirma Objectif Montgolfieres/Les Ballons du

Mont

Blanc is op zoek naar een Francofone piloot voor een half jaar

ontact bij Objectif is bedrijfsleidster Anne Herv6.

seizoenswerk in de Auvergne. Dus iemand die op zijn minst een

zelf pilote en luchtfotografe (vandaar de naam 'Objectif': ze maken ook boeken met luchtfo-

mondje Frans spreekt. Het betreft een aanstelling voor zes maanden, van medio oktober, in de omgeving van Clermont-Ferrand. Ze doen

to's). De bijgaande oproep is overigens ondertekend door

vaarten met passagiers in Cameron N-210 ballonnen, met standaard 7

de baas, Charles Gauby. Hij beslist of een piloot wordt

passagiers (soms 8), dus

aangenomen of niet.

mei

tot

licht beladen; de vaarten worden uitgevoerd

rondom en over de vulkanen van de Monts D6me, waaronder de Puy de

Op dit moment beschikt Objectif naast Anne Herv6 zelf

D6me van 1485 meter hoogte. De meeste passagiers zijn Fransen, maar

over de diensten van Frank Schweppe, die als freelance

er zijn ook toeristen bij van praktrsch iedere nationaliteit.

piloot enkele malen per week voor hen vaart en in de

Voor buitenlandse piloten regelt Objectif de aanvraag van een Frans bre-

omgeving woont. Er is dus Nederlandstalige opvang voor

vet, inclusief een controlevaart (profcheck) met een Franse examinator en

wie even schrikt van de Franse taal. Voor vragen: bel met

een verwijzing naar een luchtvaartarts. Wie voor hen gaat varen houdt er

Frank Schweppe op +33 (A)4 73 85 31 57

dus naast zijn Nederlandse of Belgische brevet ook een Frans brevet aan

oveL waarmee je daar in elk type ballon mag varen.

Kijk voor

Het salaris is niet gigantisch, maar naar de maatstaven van de regio

de websites: http://ballonbleu.free.fr of http;/lauvergne.

redelijk, iets meer dan € 2.000,- per maand netto ongeacht het aantal

goedbegin.nl

of mail via

lloon@textbal loon. net.

wat indrukken van de omgeving op de volgenTEKST: FRANK SCHWEPPE

Dear Pilot, We are contacting you as we are looking a seasonal

for

pilot position within our company.

of I

May 2006

15 October 2006 in the

position may develop to

Auvergne.

become a yearly one.

and registered for passenger transport with

We offer the following basic salary for the 13 720 net for 6 months, with

season : EUR

in the centre of France (Auvergne region)

limited-term wgrking contract.

in that region and to check and ensure the correct status of the equipment during the

We are a hot air balloon company duly certif ied

the relevant French authorities. We are based

to coordinate the work of his/her teammates

season. We usually

fly about I l0/1 20 times

lf you are interested by this offer, do not hesitate to contact us at during the season.

well as in the Alps (near Megdve, Mont Blanc

For a yearly position: EUR 21 948 net

with an

the following phone number: 00 33 450 580

area). We have been offering flights over the

unlimited working contract. These amounts

846, or by fax: 00 33 45O 210 257 lf you need

vulcano range in the Auvergne for the last

are open

to negotiation and we are willing to

additional information, you may consult our

5 years and over the Alps for the last 7 years,

using baskets allowing

7 to B passengers

and envelopes of 6000 cubic meters (mostly

web sites at the followingaddresses:

From our pilots, we expect a good working

www.objectif-montgolf iere.com and

experience

with large equipment, and a

minimum number of 300 flying hours. The

Cameron 210).

We are looking for a pilot for the

discuss them.

period

candidate

will

become the resident pilot in

www.al pes-montgolf iere.com.

Objectif Montgolfidres 14 rue de Bellevue - Le Mas, 63970 Aydat, Email : objectif @objectif-montgolf iere.com

Ervaringen bij de aanschaf

van

r) C CI

ALS EIGENAAR VAN EEN 50 JAAR OUDE PIPER CUB,

WERD

AFGELOPEN MAAND JANUARI GECON-

FRONTEERD MET EEN INGRI;IPENDE INSPECNE VAN

HET VLIEGMASJIEN. DAARBIJ DIENDE ZICH OOK DE

-o

AAN VAN EEN IN TE BOUWEN VAN MIJN ERVARINGEN

PROBLEMATIEK

MODE-S TRANSPONDER.

BIJ DE

BESLUITVORMING

WIL IK U

DEELGENOOT

MAKEN OMDAT OOK DE BALLONVAART MET DITTYPE TRANSPONDER TE MAKEN ZAL KRIJGEN.

^ffi ffi8.

directe uitwisseling van vluchtinformatie. een uitwijkmanoeuvre aanbevolen die zelfs direct door de boordcomputer kan worden uitgevoerd!

Een mode-S grondstation of een TCAS bewaakt het luchtruim door de selectieve werking van de transponder en past zich voortdurend optimaai

aan aan de transponderfrequentiebelasting van de luchtverkeerssituatie. Elke mode-S transponder is immers apart afgesteld en

wordt alleen dan

'bevraagd' wanneer er behoefte bestaat.

p 31 maart 2008 dienen namelijk alle lucht-

ffi ffi vaartuigen in het Europese luchtruim van %5d een transponder te zijn uitgerust. Voor de

A:: m#ifniiilriT*'::ffi:

general aviation, waartoe ook de ballons behoren,

Anderzijds kunnen met een 'Roll Call' alleen die transponders 'bevraagd'

is een type ontwikkeld dat bekend staat als Light

worden, van wie informatie nodig is. Voor ballonvaarders met hun por-

Aviation Secondary Surveillance Radar Transponder

table transponder is dat een voordeel, want ATC kan de transponder

type mag alleen worden gebruikt bene-

op afstand besturen en zelfs op de 'Stand By' zetten waardoor de bat-

50 en de snelheid mag niet meer bedragen

terijvoeding (nog) langer mee kan. Ook wel een langere 'autonomietijd'

(LAST). Dit

den

FL'l

dan 175 KTS. Het uitgangsvermogen moet minstens

genoemd.

Menig batlonvaarder heeft reeds de nodige scepsis, geuit over wat er

71 Watt bedragen.

gebeurt als er tientallen ballons, bij een evenement bijvoorbeeld, dicht bij

TGAs

Om het mode-S transpondersysteem te laten

elkaar varen en ATC geen beeld van de luchtverkeerssituatie kan krijgen.

functioneren is het noodzakelijk dat elk luchtvaartuig

Dit verschijnsel staat bekend als 'False Replies Unsynchronised in Time'

wereldwijd een rndividuele 24-bit adressering bezit.

(FRUIT). Juist

Voor elke ballon die u op de plank heeft liggen,

veerd (lees: uitgeschakeld) kan worden, is het mogelijk

heeft u straks dus een adres nodig dat u op aanvraag

vermeden worden!

door Divisie Luchtvaart wordt toegewezen. Dit wil

lnvoering van mode-S transponders brj de ballonvaart ls niet eenvoudig.

niet zeggen dat u voor elke ballon een dure mode-S

Er doen zich nog een aantal probiemen van technische aard voor. Zoals

omdat een mode-S transponder selectief door ATC geactidat FRUlT-situaties

transponder nodig heeft, maar daarover later meer!

eerder opgemerkt, moet elk luchtvaartuig van een 24-bits adressering

Met mode-S is gegevensuitwisseling mogelijk tussen

voorzien zijn. ln de vastevleugelvliegerij wordt een mode-S transponder

een radarstation

ingebouwd in het luchtvaartuig. ln het geval van mijn Ptper Cub kostte

- doorgaans de verkeersleiding (ATC) en het luchtvaartuig. Daarbij wordt onderscheid

dat een paar honderd euro en het ding blijft vervolgens keurig in de kist

gemaakt tussen twee verschillende basisfuncties van

zitten.

de mode-S transponder, nl:

ln een ballon is van vaste inbouw doorgaans geen sprake en moet

- Elementary Surveillance ELS

- grondbewaking

transponder vaak ook nog uitwisselb aar zijn met andere ballons. En elke

Herkenning van de 24-bits adressering en details

ballon heeft dan zijn 24-bits adres. De industrie heeft hierin voorzien door

over het luchtvaartuig, en hoogtecodering met

de transponder te voorzien van een mogelijkheid om het relevante z4-bits

interval van 25 voet;

adres

- Enhanced Surveillance EHS

geavanceerde

- voorafgaande

aan de ballonvaart

in de transponder in te voeren.

Weliswaar een handige, maar ook dure optie! Nog duurder is het om met

bewaking

meerdere transponders te werken. Wellicht zal er ook gekeken moeten

Hierbij worden vluchtparameters verzonden voor de

worden naar de stootbestendigheid van het apparaat. Het komt met

evaluatie en coordinatie door Air Traffic Control

regelmaat voor dat de landing van een ballon lang niet altijd zo stand up

Magnetic Heading, Ground Speed, Air Speed,

is als die van mijn Piper Cub ...

Track Angle, Roll Angle en meer parameters.

De industrie heeft dus nog wat werk te doen vooraleer er een optimale

ln de praktijk betekent dit dat met name luchtvaartuigen die IFR vliegen

- en dus uitgerust

mode-S transponder voor de ballonvaart beschikbaar

is.

zijn met een

Traffic Alert and Collision Avoidance System (TCAS) transpondersignalen kunnen opvangen van lucht-

Belangrijk: bij de werking van mode-S transponder voor de ballonvaart wordt overigens afgeweken van die van de gangbare mode-S transpon-

vaartuigen die zich in hun vliegbaan ophouden of

ders. Het geval is namelijk dat de mode-S transponder niet de snelheid van

deze naderen. Door deze koppeling van TCAS met het

de ballon zullen aangeven- Dit zou nametijk de toepassing van een

mode-S transponder wordt de gezagvoerder, door

vereisen! (lnformatie naar de stand van januari 2006).

GPS

een ITI

[\'

.'a.irh

Ii:\

*r";; s: :!:" .g'-q.r'r:i:i:-.,Et-].''

En daarmee kom

je als ballonvaarder meteen toe aan de vraag, waarom

I n mijn Piper Cub is inmiddels een heuse mode-S I tr.nrpond"r. qeinstalleerd. Van het Duitse merk L,,r"r, type TRT800. Het enige merk dat op dit

een mede-S transponder eigenlijk wel zo nuttig is? Want de ballon is toch

al vanwege.z'n omvang redelijk zichtbaar. Het antwoord op die vraag

niet eenvoudig-

moment door de luchtvaartautoriteiten goedgekeurde apparatuur leveri. Een paar andere merken volgen

1f,

ls vlieger leer

je in je opleiding naar ander luchtverkeer uit te kij-

op korte termijn.

A::;H:*::::,-* ;::Hff :::[J,:rui :';

Kosten 2.485 euri, de antenne kreeg ik er gratis bij,

principe doorgaans allang weer afgeleerd. Die concentreert zich meer op

lopende aanvraagprocedure voor het 24-bits adres,

zijn joy sticks en de stewardessen. Om die gasten van de Airbus toch van

vlieg ik ermee rond en gebruik het mode-C gedeelte

dienst te zijn, wordt de kleine luchtvaart nu opgezadeld met de verplichte

van de transponder (ook dat kanl).

aanschaf van dure apparatuur als de mode-S.transponder.

Nu kan ik dus legaal in de poppetjes van de ogen

Een duur veiligheidsspeeltje is het overigens

kijken van die Airbusjockey...

plus e€n paar honderd euro voor de inbouw.

wel en daarom zou ik de

grote luchtvaartmaatschappijen toch in overweging willen geven om de 'boyz and girlz'van de kleine luchtvaart vooral r.uimhartig te sponsoren bij

TEKST: HANS VAN HOESEL, FOTOMONTAGE: iOP VAN HOOFT

de aanschaf van hun rnode-S transponder:

Willen we dus met onze ballon, letterlijk en figuurlijk, zichtbaar blijven,

dan zullen we met die professionalisering mee moeten doen. 31 Maart 2008 komt weliswaar met rasse schreden dichterrbij, maar redenen voor paniek zijn er (nog) niet., Een geschikt exemplaar voor de ballonvaart is op

dit moment nog niet voorhanden.

En de KNVvL ijvert namelijk ook nog

voor transpondervrije zones in Nederland. i

Stijg- en daalsnelheld tij dens zijn in de tabel aangegeven met geel, hoewel deze informatie niet maal exact is. lk weet niet precies welke piloten wel of niet in een

r:ir:::

voeren,

Hier volgen een aantal van mijn conclusies:

in principe zouden strafpunten gebaseerd op de VS met mijn progr:ma of een vergelijkbaar programma gemakkelijk geautomatiseerd ::' deelnemers toegekend kunnen worden;

iets gecompliceerder is het toevoegen van aanvullende voorwaar::zoals bijvoorbeeld in de eerste minuten na take-off of binnen een rac van de CLA of zelfs goals;

veel gecompliceerder wordt het om piloten te straffen voor een hc;. VS dichtbij de positie en hoogte van een andere ballon. Dit vraagt :complexe berekeningen, uitgebreide software en buitengewoon kra:-

! I I

n dit artikel treft u een analyse van de stijg-

daalsnelheid van 81 piloten in de eerste vier vaar-

a"n

,"n

het Europees Kampioenschap 2005

tige computers;

makkelijk wordt het om piloten te bestraffen als er zich een collis:' heeft voorgedaan en individuele calculaties zijn gemaakt.

Debrecen, Hongarije. De gekozen rekenmethode was:

Hier volgen een paar van mijn

Van ieder track point was de verticale snelheid [VS]

idee6n:

persoonlijk geloof ik niet dat automatische strafpunten-calculaties

voor, op en na dat track point berekend. Als het

probleem op een juiste manier benaderen. Een ballon die met een t-.;

verschil tussen VS2-VS1 en VS3-VS2 minder dan 2ml

snelheid van 3 m/sec in botsing komt met een ballon die een daalsnel; = :

sec was, werd de VS van het track

van 3 m/sec heefttreffen elkaar met een snelheid van 6 m/sec. Dat is a

point als geldig

beschouwd.

''r:

gevaarlijke situatie, waarbij de stijgende ballon opengescheurd kan

matig op andere wijze werden waargenomen. Feitelijk

den en de oew van de dalende ballon uit de mand gewipt kan worc:Daarnaast kan een ballon met een daalsnelheid van 10 m/sec waar g--

waren de meeste foute VS's meestal het resultaat van

andere ballon in de buurt is, geen enkel kwaad;

Deze rekenmethode elimineert

foute VS's die regel-

pieken maar soms ook uit misrekeningen [reports] van

de VS reguleren met eenvoudige regels [bijvoorbeeld: 'Hogere

::-

ge 'sjieke' GPS's irrelevant en claims dat ballonnen

3 m/sec is niet toegestaan en zal bestraft worden] zal een deel ':' de spanning uit een wedstrijd halen. Dat zou hetzelfde zijn als --: bij Formule I races of tijdens afdalingen bij de -

gestegen of gedaald zijn met de daar gemeten snel-

de France;

GPS loggers tijdens snelle klim

daalbewegingen.

Daarom zijn de maximum snelheden van sommi-

heden zijn fout. Zonder de eerder gemelde rekenmethode was de hoogste VS 54 m/sec, wat bewijst dat die meting zeker

fout

snelheidsbeperking

we moeten onderkennen dat we bij balloncompetitie met een verho:;: gevaar

maken hebben. Dat gevaar moet echter met de juiste

effectieve maatregelen teruggebracht worden.

is.

Dat zijn volgens mij:

Hier volgen enige van mijn waarnemingen uit de

zweefuliegen en hang gliding

analyses:

ballor

dat al lang in gebruik. Een vrieno

: '

deeld was tussen dalen en stijgen. Met andere woorden: een ballon kan net zo snel stijgen [een

leefden het ongeluk. Het kostte mijn vriend 'slechts' € 50.000,-

'::

het vliegtuig; 2. Task setting en wedstrijdregels moeten zodanig zijn, dat een

hun ballon snel laten stijgen ook snel dalen;

mij dankt zijn leven aan z'n parachute. Na een botsing tussen:'"zweefvliegtuigen sprongen beide piloten uit hun vliegtuig en c'=

verrassend was dat de grootste VS gelijkelijk ver-

beetje snellerl als dalen. Ook viel op dat piloten die

1. Het verplicht dragen van parachutes door een ieder in de

s':

de grootst waargenomen VS was een stijging van

daling of stijging in de buurt van andere ballons dient te wo':=-

9,6 m/sec en de snelste daling was 8,5 m/sec.;

vermeden;

ongeveer 75o/o van de piloten had een VS van 6 of

3. Waargenomen collisions bestraffen;

meer m/sec in een van de eerste vaarten;

4. Het aantal personen

hoewel het type 'racer' geen offici6le kwalificatie is, bevonden zich in de top tien van de snelle dalers

en stijgers acht ballonen van dit type. De

racers

wedstrijdballons terugbrengen

tot

absolute minimum; 5. Meer onderzoek naar andere veiligheidsmaatregelen zoals

onder de bodem van de mand etc.

air-::':

ete

u chtba I I o n

wed strij

DE MET GEEL AANGEGEVEN PILOTEN VOEREN EEN 'RACER

NAC Overall

23e 9 AUT 7.8 4SCHERZER J. 1 SCHNEIDER U. GER 7.7 8 GER 7,7 10 24 GOEHLER S. HUN 6.6 -8 2 VEGH S. AUT 6.5 -8 6 POETTLER H. HUN 6.5 -7 78 NEMETH Z. BEL 6.3 -7 3 TIMMERS J. FRA 6.3 -8 21 BOLZE S. 5 STUERZLINGER AUT 6.3 -7 35 KOSTIUSKEVICI LTU 6.2 -7 GER 6.2 -7 27 DANKERL P. 6ER 6.2 -8 23 PTEPER M. GBR 6.1 -7 76 MUIR L. P. SWE 6.1 -8 62 EKEBLAD ESP 6,1 .7 60 AGUIRRE A, 6.',1 -7 30 CHARBONNTER L lrA ESP 6.'1 .6 58 TARNO J. GER 6.0 -B 25 GENZ M. GBR 6.0 -7 73 HOWARD M. FIN 6.0 .B 17 FROJDMAN J, SUI 6.0 -8 67 ZEBERLT S. GBR 6,0 -7 75 GREEN M. sur 6.0 -6 66 FRTEDEN K. HUN 5.9 -6 79 TOEROEK S. 59 LLADO COSTA J. ESP 5.9 8 ESP 5.9 -6 61 ARACTL R. GER 5.8 -7 26 KOHL A. HUN 5.8 -6 80 NAGY P. s4 BREZAN J. SLO 5.8 -7 FIN 5.8 7 19 HAAPALA M. ITA 5.7 -7 29 BONANNO P FRA 5,7 -6 20 MESSINES F. 77 CHARLWOOD T. GBR s.6 -7 LAT 5.6 -6 32 DUKSTE G. 7 HERDEWYN L. BEL 5.6 -6 HUN 5.6 -5 81 AKLAN A. FRA 5.6 -6 22 LEGENDRE P. 34 MOCKAITIS G, LTU 5.5 -6 74 W|LL|AMS C. GBR 5.5 -6 48 PRAWTCKI B. POL 5.5 -7 MaxVs

23e 24e

.7 -7 .3 -5 -5 -6 -4 -6 2 -5 -5 -4 -s -6 -4 -5 -5 -5 4 3 -3 -4 -6 -5 2 -5 3 -5 6 -4 -4 -4 -4 -5 -3 4 .3 5 -4 -4

26e

.7 -8 -8 -B -6 10 -B .6 -7 -6 7 6 -8 -7 -6 -6 -7 B -6 .] -6 -] -6 7 7 6 5 -5 5 B -6 6 5 -8 -6 -6 6 -1 .7 6 6 -7 7 .6 s -6 8 -5 5 8 5 -7 -6 7 8 5 4 -l .6 -6 -6 -7 -6 .6 7 -5 -6 -5 -7 -6 8 -5 .6 -6 -6 -6 7 -6 -5 6

I. TUR 5.5 SWE 5.4 64 WANDEL T. CZE 5.4 12 MERINSKT P. 36 MACHNORYLOV LTU 5.4 DEN 5.3 15 MUNDT C. 45 VAN HELDEN C. NED 5.2 33 VEVERE K. LAT 5,2 NED 5.2 44 KOOTSTRA J. CZE 5.1 11 SUCHY M. 5.1 J. NED 43 FOKKEN NED 5.1 42 BROEDERS H. lrA 5.1 28 AIMO G. 16 JORGENSEN B. DEN 5.1 LUX 5.1 39 KREMER M SWE 5.0 63 oLSSON P. 65 EKSTRAND O. SWE 5.0 8 STANDAERT M BEL 4,9 LUX 4.9 41 WEBER C. 72 PARKHOMENKO OUKR 4.9 47 JAGODZIKZ. POL 4.9 sLV 4.9 s6 soRN s. SUI 4.8 68 BOPPART M. POL 4.7 46 FILUS W. BLR 4,6 10 TSARIK K. 38 MIKELEVICIUS LTU 4.6 DEN 4,6 14 LAURSEN L. L,AT 4.6 31 GIRTS V HUN 4.6 70 KRISTOF J, SLV 4.5 57 KRAU D. FIN 4.5 18 LEPPAKOSKI P CZE 4,4 13 STEJSKAL T. UKR 4,4 71 KLYMENKO V 49 MEDVEDSKIY A. RUS 4.4 50 DENISENKO A. RUS 4.4 LUX 4.3 40 KLOOS P. RUS 4,3 51 LATYPOV M. SLV 4.3 55 PETROVTC R. LTU 4.2 37 LYCTUS M. BEL 4.1 9 STAELENS S. SLO 3.7 53 SLABAK K. SLO 3.3 52 KONYCTR B. 69 KEREMOGLU

-5 -5 -6 -B -s 6 -5 -8 -6 -] -7 -6 -5 -6 -6 6 .6 -7 -6 -5 -s -5 -6 5 .6 4 4 5 -5 -5 -4 -5 -6 5 -5 -6 -6 -5 -4 -s -4

-6 .5 -4 2 -4 -5 4 4 2 2 -4 -3 -5 -3 4 .4 -4 3 -3 -4 4 4 -3 2 1 3 4 4 4 -3 -3 -3 .3 4 4 -3 -3 3 1 3 -3

6 5 -7 -6 -7 -5 -6 -5 -7 -5 -5 -6 -7 -5 s 5 .7 -5 6 -5 4 6 -5 -7 -5 -] -6 6 4 .7 -7 6 -5 -4 -5 -4 4 -6 .7 3 3

-6 -s

.6 -s -5 5

'4 -6 6

-s 4

.6 5

-5 3 5

-4 -6 -6

.4 -5 -5 -5

.4 5

4 -5 3

-4 -4 -5

.4 3

-5

4 3

4 -4 -3

U,,W

en vliegveiIigheid

€,,'.1.,9

EN DIE VAN UW PASSAGIERS

..'. af was

fo l-l

het niet za heei erg veilig? De gebeurtenlssen waren in'elk geval als volgt

I,E I E GEBEURTETIIs

Opeenvrijdagavond

hij informatie over alle bekende verkeer, 'indien dat mogelijk is voor

vliegt een tweemotorig vliegtu.ig van.een trainings-

verkeersleiding. ln dit

veld in Nederland terug naar de thuisbasis, ook in

verkeersdrukte, zeer zeker

Nederland. Aan boord zitten twee vlieginstructeurs,

omdat de ene instructeur een profcheck had gedaan bij de andere instructeur. Zij zijn beiden zeer eryaren: de eerste instructeur vliegt al jarentang in de betrok-

ken omgeving en kent deze als zijn broekzak. Vele leerlingen heeft hij de schone kunsten van het vak bijgebracht. De tweede instructeur geeft in zijn vrije

tijd voor zijn plezier instructie en kent de omgeving ook behoorlijk goed. Hij is bovendien gezagvoerder op een Boeing 747.

.,,

geval zou dat, gezien het tijdstip van de dag en de

tot de mogelijkheden hebben behoord.

Voor de volledigheid: een ballon is, zonder transponder, niet zichtbaar op het radarscherm terwill een verkeersleider ook geen zicht heeft op de omstandigheden waaronder de vaart wordt uitgevoerd: hij weet dus niet

of er sprake is van VMC, de minimale zichtwaarden die voor een bepaatc gebied gelden. Als een ballonpiloot dus aangeeft dat hij VMC is en op eer bepaalde hoogte de vaart uitvoert, gaat de verkeerSleider er ook van uir dat hier geen wijzigingen in komen, E6n van de instructeurs nam per radio contact

op met de.verkeersleiding

en vroeg of zij bekend waren met de ballon. Hij was enigszins geirriteerd:

hij vloog IFR en kreeg daarom verkeersleiding en had verwacht geinformeerd te worden door de verkeersleiding van de aanwezigheid van die

adat zij korte tiid in

de bewolking hadden m H gevlosen komen zij op F1040 uit de strafi \H\dH E tusbewolking. Zij zijn onderweg naar F1060 voor de thuisreis. Bij het uit de wolken komen zien zij

ballon. Zijn gedachtegang was dat een goed luchtvarende zich meldt op de frequentie en zodoende er aan bijdraagt dat iedereen altijd weet of kan

weten wie waar zit. Zodoende wordt de kans op een botsi,ng vele malen kleiner.

tot hun grote verbazing een blauwe heteluchtballon

De verkeersleiding antwoordde van niets

varen, die net 'on top' is: boven het stratusdek waar

van de beide instructeurs. Hij gaf aan dat er wel gemeld wordt als er bal-

zij net doorheen zijn gekomen en die ballon had er

lonnen gaan varen, maar dat hij in klasse E luchtruim ook niet alles weet.

te weten, zeer tot de verbazing

dus ook doorheen moeten komen.

Voor de duidelijkheid: het luchtruim is opgedeeld in zeven klassen, van A

tot en met G. Deze instructeurs

vlogen in luchtruim van

d-e klasse E. De

regels, die gel-

den voor het uitvoeren van VFR-vluchten (en alle bal-

A:* #nxt*: :r# ***j::::u :: die ballon dan te ontwijken was er. mogelijk heternaat niet geweest en de

.lonvaarten moet als VFR-vlucht worden uitgevoerd)

kans dat zij dan dwars door de ballon zouden zijn gevlogen, was groot

zijn een zicht van minimaal 8 kilometer (in Nederland)

geweest.

en een afstand van 1000 voet of 300 meter verti-

Deze instructeurs waren beiden bekend met een tweede vliegtuig dat

caal van bewolking en 1500 meter horizontaal van

achter he.n aan kwam en dezelfde route iou volgen orn op diezelfde thurs-

bewolking- VFR-vluchten m6gen in klasse E luchtruim

basis

worden uitgevoerd zonder klaringen en z6nder radio-

Zij realiseerden zich dat dit tweede toestel net uit de wolken zou kunnen

contact met de betrokken verkeersleidingsdienst. Het

komen op de plaats waai de ballon hing. Zo duidelijk mogelijk werd de

is anderzijds niet veiboden om radiocontact op te

Iocatie van de ballon aangegeven.

nemen met

De vliegers in

d.e

verkeersleidingsdienst en aan te geven

uit te komen, hoewel deze tweede van een andere operator was.

dit tweede vliegtuig gaven in hun bericht meer aan over de

dat een ballon een vaart maakt van plaats A in een

meteorologische omstandigheden: de wolkenbasis zat op 3000 voet met

bepaalde richting op een bepaalde hoogte. Het zorgt

toppen op 4200 voet. Omdat zij gewaarschuwd waren, stonden de ogen

er voor dat andeie luchtruimgebruikers op de hoogte

op steeltjes om die onbekende ballon te zien en te vermijden. Aan de

kunnen .worden gesteld van de positie en hoogten

verkeersleiding verzochten zij een hoger level om zodoende een mogelijk

van anderen, terwijl betrokkene zelf een beeld krijgt

conflict in een vroeg stadium op te lossen. Toen zij boven de bewolking

van wat er om hem heen hangt. lndien iemand

IFR

klommen zagen zi) op I0 NM afstand en op 200 tot 300 voet boven de

vliegt in luchtruim van de klasse E wordt hij volle-

bewolking de ballon. Kort nadat zij de ballon zagen, daalde deze door het

dig gecontroleerd door de verkeersleiding en krijgt

(gesloten) wolkendek en verdween. ln hun bericht gaven de2e vliegers aar

dat, als zij niet waren gewaarschuwd, zij op de eerder geklaarde hoogte ,ran

040 waren doorgevlogen en zij, in de bewolking dus in IMC zonder

zicht op de omgeving, met een separatie van ongeveer 66n mijl op hun n,veau de ballon waren gepasseerd.

EElu 2E GEBEURTEluIS

Kort nadat ik van

bovenstaande

gebeurtenis hoorde, werd ik benaderd door een andere instructeur die het volgende aangaf: Ook ik heb een bijna-botsing met een hotair ballon gehad en wel op 1700

voet nabij Deventer. |k vloog IFR onder controle van de verkeersleiding en

terwijl ik net uit de wolken.kom zie ik een batlon SCREENFILLING! Toen ik een rondje om hem heen draaide om de registratie te lezen, verdween hij rn de wolken. Volgens mij moeten die gasten zich toch aan dezelfde regels

houden als wij?

DE LERInrc Elrl DE -..

Waarwillenwevanleren?Vandingendie

helemaal fout zijn gegaan? Van een crash tussen een ballon die, zoals in dit

voorbeeld, zich niet houdt aan de regels die gesteld zijn voor een deel van het luchtruim en daardoor zowel zichzelf als anderen in gevaar brengt?

r mag met een ballon niet door een gesloten wolkendek worden gegaan, en dat betekent in het eerste voorbeeld dat de ballon tot maximaal 2000 voet had mogen klimmen (de wolkenbasis min de verticale afstand E

tot de wolken). Daarbij komt dat op die hoogte in klasse

luchtruim wordt voortbewogen en dat betekent dat het zicht minimaal 8

km had moeten zijn. Bij het door de wolken gaan is daar absoluut niet aan voldaan. tn het tweede geval is de afstand tot de wolken aok behoo.lijk geschonden. Voor de duidelijkheid: de afstand

tot de wolken zijn bedoetd

om verkeer dat d66r de wolken komt als het {geheel legaal) IFR vliegt, de ruimte te geven om uit te kunnen wijken. Het gegeven dat een ballon de eerste. is

nemen in

in de voorrangsvolgorde moet niet verward worden met ruimte

of nabij een wolk.

Gegeven is dat m6t een transponder meer verkeer bekend is voor een verkeersleider en deze verkeersleider aan ander verkeer dan meer bekend kan maken. Als daarnaast iedereen ook de radio gebruikt en zich rnmeldt op de

frequentie vah de.betrokken verkeersleider. kan het in de iucht vele malen veiliger worden.

DE LEH'IUG: - afstanden

tot de wolken zijn wettelijke vereisten;

- zi1 zijn ingebouwd om veiligheid te garanderen;

- zij gelden voor alle VFR-verkeer;

- inmelden over de radio biedt extra veiligheid.

Voor de helder:heid: de gebeurtenissen vonden plaats in Nederland. E R fire balloons GmbH Gewerbegebiet Am Bahnhot 72.D-54338 Schweich Tel. Aa49 I 65a2 I 930-4 . Faxoo49 I 6502 /930-s00 mail@schroederballon.de . www.schroederbaIton.de

5C H RO ED

HANS HOUTMAN

i i

: lal-

o P

a E

: (o

-o ZOALS BIJ ELKE BALLONVAARBER BEKEND IS. IS DE VERBODSBEPALING VAN ARTIKEL 14, TERSTE LID ONDER A VAN DE LUCHTVAARTWEI NIET VAN TSEPASSING IN GEVAL VAN HET OPSTIf,GEN OF DOEN OPSTIJGEN VAN EEN NIET ALs LUCHTVAARTTERREIN AANGEWEZEN TERREIN, MET EEN VRIJE BALLON, INDIEN AAN DE IN DAT BEWUSTE ARTIKEI- GESTELDE VOORWAARDEN WORDTVOLDAAN. VERVOLGENS voLGEN ER 12 VOORT TAARDEN (DIf WE ALLEMAAL KENNEN ...)

p 10 februari jl.

is door de Raad van State

het luchthavenluchtverkeer zodanig is dat dit gevolgen heeft voor de

een wetsvoorstel ingediend en openbaar

ruimtelijke indeling van het gebied rond de luchthaven. Bij of krachtens

gemaakt: Wijziging van de Wet luchtvaart

algemene maatregel van bestuur wordt de mate van externe-veiligheids-

inzake vernieuwing van de regelgeving voor burger-

risico of geluidbelasting buiten het luchthavengebied bepaald die vast-

luchthavens en militaire luchthavens en de decentrali-

stelling van gevolgen voor de ruimtelijke indeling van het gebied rond de

satie van bevoegdheden voor burgerluchthavens naar

luchthaven noodzake I ij k maa kt.

het provinciaal bestuur. We zullen deze gloedvolle

4. Het is de exploitant van een overige burgerluchthaven waarvoor vast-

benaming maar afkorten

tot:

Regelgeving burger-

stelling van een luchthavenbesluit is vereist, verboden die luchthaven

luchthavens en militaire luchthavens (RBML).

in bedrijf te hebben indien hij niet beschikt over een geldig veiligheids-

Het RBML vloeit voort uit de wenselijkheid voor een

ceftificaat. Bij algemene maatregel van bestuur kan dit verbod van toe-

nieuw normenstelsel voor burgerluchthavens, waarbij

passing worden verklaard op burgerluchthavens waarvoor vaststelli ng

de bevoegdheid ten aanzien van de bepaling van de

milieuruimte van burgerluchthavens en ruimtelijke

van een luchthavenregeling mogelijk is. 5. Voor een militaire luchthaven is een luchthavenbesluit

indeling van het gebied in de nabijheid van die luchthavens

in principe wordt gedecentraliseerd naar het

haven regel i ng

een lucht-

n kracht.

Het is de burgerexploitant verboden een militaire luchthaven

provrnciaal bestuur. Hierbij wordt uitgegaan van een

gebruiken voor burgerluchtvaart indien hij niet beschikt over een geldig

scheiding van rollen en verantwoordelijkheden tussen

v e i I i g h e i d sce rt if i ca

at.

overheid, exploitanten en gebruikers van luchthavens

en waarbij door vereenvoudiging en stroomlijning

WAT HEEFT DAT TE BETEI(EilEN 'UOOR (,ilS

van besluitvormingsprocedures voor luchthavens de

BALLON'VAARDER!s?

lastendruk wordt vermi nderd.

Dat wordt duidelijk in Artikel 8a.51 van datzelfde RBML:

Dat heeft ook gevolgen voor de voorwaarden voor

Artikel 8a.51

het afgeven van een

laten we het maar gemakshalve

'opstijgvergunning' noemen

voor een ballonvaart.

Gedeputeerde Staten kunnen een ontheffing verlenen van de verbodsbepaling, bedoeld in artikel 8.1a, eerste lid, indien een bij algemene maat-

Lees maar eens Artikel 8.1a van het RBML:

regel van bestuur aan te wijzen luchtvaartuig voldoet aan bij regeling van

Artikel 8.1a

onze Minister van Verkeer en Waterstaat gegeven voorschriften en opstijg;

Het is verboden met een luchtvaaftuig op te stijgen of te landen, anders dan van of op een luchthaven.

2. Het is verboden de luchthaven Schiphol in bedrijf te hebben indien voor deze luchthaven geen lucht-

havenindelingbesluit en luchthavenverkeerbesluit

van

of landt op een terrein dat geschikt is om tijdelijk en uitzonderlijk te

worden gebruikt door dit luchtvaartuig. Bij regeling van onze Minister var, Verkeer en Waterstaat worden voorschriften gegeven omtrent: a. de termijn waarbinnen Gedeputeerde Staten de ontheffing verlenen, en

b. de wijze waarop de burgemeester van de gemeente waar het terrein

gelden en indien de exploitant van deze luchthaven

gelegen, wordt betrokken in verband met de openbare orde en veilig-

niet beschikt over een geldig veiligheidsceftificaat.

heid.

is verboden een overige burgerluchthaven in bedrijf te hebben indien voor deze luchtha-

te lezen:

ven geen luchthavenbesluit of luchthavenregeling

Artikel 8a.51

3. Het

ln de Memorie van Toelichting op dit artikel valt voorts nog het volgende

geldt. Vaststelling van een luchthavenbesluit is ver-

Op grond van deze bepaling is het mogelijk tijdelijk vluchten uit te voe-

eist indien buiten het luchthavengebied het exter-

ren op een terrein dat geen luchthaven is. Dit is thans voor helikopters

ne-veiligheidsrisico of de geluidbelasting vanwege

ballonnen, Micro Light Aeroplanes en zweefvliegtuigen geregeld in he:

3esluit inrichting en gebruik niet aangewezen luchtvaartterreinen. Onder

terrein dat hij voor deze vlucht of deze vluchten wil

de nieuwe regelgeving zal dit worden gecontinueerd. tn het Besluit bur-

gebruiken, voldoet aan de veiligheidseisen die bij

.l-J

gerluchthavens wordt bepaald dat voor deze luchtvaafttuigen ontheffing

ministeri6le regeling zijn gesteld. De bepalingen die

kan worden verleend. Het is aan de gebruiker van de luchtvaarttuigen om

zijn opgenomen in de ministeridle regeling betref-

te tonen dat het terrein dat hij voor deze vlucht of deze vluchten wil gebruiken, voldoet aan de veiligheidseisen die bij ministeriele regeling

fen de veiligheid van het gebruik. Het is dan ook de

zijn gesteld. Deze ontheffing zal worden verleend door Gedeputeerde

toetst of er inderdaad sprake was van een veilige

Staten. Gedeputeerde Staten moeten bij het verlenen van de ontheffing

situatie.

aan

minister van Verkeer en Waterstaat die (achteraf)

: fo _o

rekening houden met de procedurevoorschriften die worden opgenomen

in de Regeling burgerluchthavens. Deze voorschriften zullen betrekking hebben op de termijn waarbinnen op het verzoek om ontheffing moet worden besloten. Hierbij zal worden afgeweken van de beslistermiin van 8 weken op grond van de Algemene wet bestuursrecht. Dit is wenselijk

et komt er dus

kortheidshalve gezegd

- op neer dat we in de zeer nabije toekomst niet meer van een opstijgterrein

omdat bij dergelijke vluchten enerzijds veelal sprake is van een activiteit

zullen opstijgen, maar dat dat terrein de officiele benaming krijgt van 'luchthaven'" Uit het RBML

die op kofte termijn plaatsvindt en anderzijds de besluitvormingsproce-

vloeit ook voort dat een luchthavenregeling moet

dure betrekkelijk eenvoudig is. Omdat bij dergelijke vluchten de openbare

worden vastgesteld. ln de Bijlage bij de Memorie

orde en veiligheid in een gemeente in gevaar zou kunnen komen, zal er

van Toelichting: inhoud concept besluit burgerlucht-

in de Regeling burgerluchthavens ook een termijn worden opgenomen

havens, valt daarover het volgende te lezen:

waarbinnen de burgemeester van de desbetreffende gemeente aan de

Het Besluit Burgerluchthavens bevat de volgende

provincie kan melden of het verlenen van een ontheffing uit dit oogpunt

soorten bepalingen:

een

probleem

is.

ln welke gevallen een luchthavenbesluit moet worden vastgesteld.

Het is aan de gebruiker van de luchtvaarttuigen om aan te tonen dat het

LEES VERDER OP PAGINA 2O

Bfr IN

IrJIUTTE UERGNE

-.dtc***.k*-

Neem je leleinste bullot en je grootste lie{de mee en to"L weeLje (o{ ,r"*r) r,aLantie ""r, voor twee in Je tweepersoons stuJio van 'Le Brllon Ble.r'. G"*.oo, orn eens i".rL r"lu""J

"".r, te,aren tor,"r, een Iraai k"rr.r"llu.Jrckap in ket miJJen r..r,. FrurLrijL waar J" te*or"rs je ."i"t d"lijL ontvanElen, het uitzicht ..*rblr{I"rrJ h"t eten goeJ is. Gas t", pl"1nLe, meteo,

starlterreinenr etc. OoL .roo, les/trainingsvaarten met tevoegJ instructeur.

Zi.http,llt.11o.tl".r.{*...f.

"f t"l

rnet FranL S"[r*"pp" op

*33 (0)473 85 31 57

2. De bepalingen waarmee provinciale staten rekening

moeten houden bij vaststelling van: a. een luchthavenbesluit, of b. een luchthavenregeling.

ONDER BALLONVAARDERS IS JACOB KUIPER EETI VNTI DE BEST BEKENDE METEOROLOGEN VAN HET KNMI. JACOB DRAAIT AL

BIJ HET KNMI. ALS JE BALLONVAART EN NIET GENOEG HEBT AAN DE INFORMATIE VIA INTERNET OF HET'BALLONBANDJE' DAN TREF EEN KWART EEUW MEE ALS LUCHTVAARTMETEOROLOOG

3. Gebruik luchthavens bij bovenprovinciaal belang. 4. Welke luchtvaaftuigen gebruik mogen maken van een

terrein dat geschikt is om tijdelijk en uitzonderlijk te worden gebruikt door dit luchtvaartuig.

WAluIUEER tYl(,ET EElu LUCHTHA'VEluBESLUIT WORDEIU !yASTGESTELD?

JE ZEKER EEN PAAR KEER PERJAARJACOBAAN DETELEFOON BIJ DE SECTIE GEN ERAL AVIATION. DAARNAAST WERKT JACOB VEEL-

VULDIG ALS METEOROLOOG MEE AAN BALLONEVENEMENTEN. ZIJN HELDERE UITEENZETTINGEN VAN DE VERWACHTINGEN EN ZIJN KOMISCHE CARTOONS DRAGEN ALTIJD BIJ AAN EEN ZEER PERSOONLIJKE MAAR OOK WAARDEVOLLE BRIEFING VAN DE PILOTEN OP EVENEMENTEN.

Vaststelling van een luchthavenbesluit is noodzakelijk

indien de contour van het plaatsgebonden risico van 10-6 of de xlden-contour (35Ke) buiten het luchthaven-

acob Kuiper is ook een goed schrijver. Langzamerhand vor-

gebied valt. ls dit niet aan de orde, dan kan worden vol-

men zijn publicaties een steeds langer wordende waslijst.

staan met een luchthavenregeling. Een luchthavenbesluit

Zo schreef hij samen met Harry Geurts het boekWeergaloos

is niet noodzakelijk voor:

Nederland, met Harry Otten het boek Zonsverduistering, mel

a. luchthavens die uitsluitend geschikt zijn voor ballon-

Harry Otten en Tom van der Spek het boek !/l/eer een eeuw en

stelde hij samen met Harry Geurts de CD-rom De interactieve

opstijgingen;

weergids samen. Jacob werkte ook mee aan het boek Zon, zee

b. luchthavens met urtsluitend zweefvliegverkeer; c. luchthavens

met uitsluitend Micro Light Aeroplanes-

verkeer; en

en sterren. Eind 2001 verscheen het eerste boek dat hij geheel af

d. luchthavens in de Noordzee die uitsluitend worden

leen schreef: Wat een

weer.ln dat boek komen {e drie

passies

van Jacob te samen: metebrologie, sterrenkunde en fotografie.

ln 't Weer zien geeft hij een overzicht van de bijzondere weerge'

gebruikt door hefschroefvliegtuigen.

beurtenissen van het laar 20O2-2003. Jacob bezit inmiddels een

eze bepaling geldt ook voor luchthavens

van

zeer uitgebreide collectie

nationale betekenis. En dat geldt dus per pro-

beeldmateriaal. Hij heeft

vincie! Elke provincie kan zo zijn eigen visie

dat

ondergebracht in

hebben (en die ook naleven) op de voorwaarden voor

een archief dat

zo'n luchthavenregeling.

staat als Weather Pictures

Dat wordt dus nog wat. Uw bestuur heeft inmiddels al

International.

bekend

het nodige werk verricht.

We hebben een paar

kennismakingsbijeenkomsten

gehad met de betrokken vertegenwoordigers van de

acob houdt van de

twaalf provincies, in het kader van het lnter Provinciaal Overleg (lPO). Niet helemaal om vrolijk van te worden:

extremen in het weer en dat wordt

de ene provincie geeft aan om cooperatief te zullen zijn,

ook weerspiegeld in de

andere zijn dat niet.

titel van zijn nieuwe boek

Van een functionaris werd het volgende ge

hoord:

Ertreme natuur: Het boek

Als ik naar huis fiets en ik zie ballons, dan zou ik over

is vooral een fantastisch

operationele middelen willen beschikken om ze uit mijn

plaatjesboek. Er is voor gekozen de foto-onderschriften te beper-

provincie te bannen ...'

ken

tot het

noemen van de plaats waar de opname is gemaakt

tijd wat afspraken te

en/of de datum. De echte foto-onderschriften vormen samen

maken voor bilaterale gesprekken met de provinciale

de tekst van het boek. De verschillende hoofdstukken volgen de

bestuurders die straks over onze'opstijgvergunningen'

kalender van september 2003

moeten gaan beschikken.

ren de lezer en kijker langs weerfenomenen als het poollicht, zon-

We hebben daarbij haast omdat ook de politici van de

en maansverduisteringen, records voor zonneschijn en

Tweede Kamer nog van het een en ander overtuigd moe-

bizarre wolkenformaties en windhozen. Ertreme natuur beperkt

ten worden.

zich niet tot Nederland, zelfs niet tot de aarde. ln het hoofdstuk

Het streven is dat het RBML in 2007 een feit moet zijn.

Buitenaardse kelen (anuari 2004) beschrijft de auteur de larr'

Reden voor ons om de komende

tot en met september 2005 en voeregen,

ding van de Marslanders Beagle-2, de Spirit en de OpportunityDe Beagle verongelukte helaas bij de landing op Mars. De Spirit HANS VAN HOESEL

kwam na 27 stuiteringen tot stilstand en ook de Opportunity

eme

?i r ,*8, -. -* S'.i" "'?.ffisI&as$s fflr"G.s iz: ;w.'Y i -:,,.i

""1,

mekwE*F.

l.a-

i,:

EIfu

18, ffiiffi,ffi rtd{ $. + fuf \s rr

1-' U}

: {6

T{:.,r ' ..1-" .: _.r 'r

-o

'-..S

4f i"

!.:

'-;.:1.-.'ii t'. i"i- - j l* ':' 1".'

-:','

I'1,., t I d"-'.-,;i-

t':"":

,-".;:

'}-

overleefde de afdaling naar de Rode planeet. De opdracht

Oudehaske. Aan het einde van

van de marslanders was ondezoek te doen naar de bodem-

telk meteorologisch seizoerl in

samenstelling van Mars. Maar het is niet de enige methode voor de mens om in het bezit te komen van ,hemelmateri-

het boek heeft Jacob Kuiper

:drie

aal'. Jacob beschrijft een bijzondere gebeur-tenis in Spanje waar midden op de dag een felle vuurbol aan de hemel was

grafieken/diagrammen

bpgenomen waarin de tem:peratuur; het aantal zonuren

te zien en waarvan zeer goede foto-opnamen in het boek

en de neerslag en het druk-

te zien zijn. De vuurbol was een meteoor van een geschatte tien ton. Tijdens de afdaling in de atmosfeer ging daar zo,n

Verloop worden weergegeven.

90 procent van verloren. VerdampVverbrand in de damp-

men direct onder elkaar zijn

Doordat

kring. Op zo'n 85 kilometer hoogte spatte de restanten van de meteoor uiteen en kwamen er rijkelijk veel brokstukken op de Spaanse bodem terecht.

de drie

diagram-

geplaatst is snel een verband DE GRAFIEKEN LATEN GoED DE RELATIE ztEN TUssEN

tem-

te leggen tussen

markante

peratuurstijgingen, zonnige en

minder zonnige weertypen en weerssituaties met

I ! I

n de 'sector buitenland' ook veel aandacht voor tornado,s, hurricanes en uiteraard de alles verwoestende tsunami op 26 december 2004 met

meer of minder neerslag en lagere of hogere luchtdru k.

honderdduizenden slachtoffers. Jacob Kuiper heeft zijn voorliefde voor

de ballonsport gelukkig niet kunnen onderdrukken. Een fraaie opname vanuit de mand en een kort stukje tekst geven informatie over de 27ste Nederlandse Kampioenschappen Heteluchtballonvaren

in april 2005

Het boek Extreme natuur doorbladerend en lezend, kan ik mij goed voorstellen dat veel ballonvaarders het zouden willen gebruiken als een cadeau voor de boer. Vooral bij de grotere ballonnen met veel passagiers zal de prijs van het boek binnen het geschenken-

budget liggen. Het boek Extreme natuur is in de beter

gesorteerde boekhandel verkri.lgbaar (winkelprijs

€

19,90). Losse exemplaren ziln tegen winkelprijs

(zonder extra verzendkosten binnen NL) ook verkrijg-

#_ g E

-1

baar via de auteur. Op de website wr,tw.weerboek,nl

staat aangegeven hoe men het boek kan bestellen. Mocht u meerdere exemplaren, met flinke kortrng op de winkelprijs, willen verkrijgen stuur dan een email naar info@weerboek.nl TEKST: JOOP DE WILDE,

1r17=llJAlfrl )v4;1 E{frrlrlilarral I IIT II IJ\IIIIII'

20s2

Pil-TFL

PH.PPJ

2003

I \

R*b iffiegers 8al'L*nvaart B.Y.

levert sinds 2001: - Verkoop Kubicek Battoons - Ballononderhoud aan al.Le me-d

B;:llr:n*;:derh *ud

Al.s grootste

f:-:l onafhankelijke onderhoudsbe:ii van Nedertand bieden wij Bvl- -

100

uurs/jaarlijkse inspe*

ballononderhoud en reparatie, ,r voor de votgende bal.Lonmerke-

PH-R*r - 2*C4

PH-GP5

2$ff4

PH-fiRN

Cameron, Kavanagh, Ku! :l 20*5

Lindstrand, Schroeder, : Thunder & CoLt en Ultra Magic

Hierbij worden gelijke

tar-= *

het -=" Uiteraard hebben wij ook . onderdelen ten behoeve r reparaties in voorraad. \=* voor meer informatie contac *, gehanteerd, ongeacht

ons op.

PH-DIB

Z**5

PH-RrS

PH_KU E

{f*f#e

fd6r,t

e0fi6

E,Wl "i

Sa[cnverk*op l(*bicek BaLloons Kubicek is de groatste batlanfabrika*t in $ast {uropa en is gevestigd in het llart van Huropa, Tsjechii. De expertise van deze ballonfabrikant begon 1983. Kubicek Batloans faLriceert zijn baLlennen van UV bestendige en

SAtt!*NUAAtrfEN *ob lrYiegers *altonvaart I Niets I Peter vrfd Breemerr 37S8 HP

i* I I

I I

l I

I I

kleurvaste polyester ballonstcf. Kubicek Ba[oons is als eerste ballonfab**ant door de EASA gecertificeerd wat een hoog niveau van kl*ntenbenadering garandeert. En dit alles tegen een zeer concurrere*de prijs. Vaor nreer inforrnatie of een vrijbtijvende offerte, *eem gerust contact met ons cp.

035-603 r 035-602 M 06-4810 E niels@kuLicekbattoo T

1&r

tirw*r. ku Li ce kba

11oo

DE ENIOE JCIIJE...

\a[)

allor4 I

o +-

)3 o

Bqllonvaten zosls bgillony|g,ren hedoeld is De Nationale Ballonvaart Bon is een initiatief, gebaseerd op een netwerk van enkele tientallen

gerenommeerde ballonvaartbedrijven in Nederland en Belgi6, van Groningen tot Brussel. Meer informatie vindt u op: www.nationaleballonvaartbon.nl

.rbollon,

r"H;"3 ;"

t,t

l:,3:rf 3;l*:::

rt B'n

;ffi::;;1il:',".:i'""

JOIN THE PROFESSIONAL NETWORK

a E

o (tr

De vrijwilliger

CTCW

en free lanc t

artikel is

tot

stand gekomen op basis

van de tijdens deze workshop verkregen

vennootschapsbelasting, of een (1) vereniging of stichting die niet aan de vennootschapsbelasting is onderworpen.

informatie. Het is slechts informatief van karakter. Weliswaar is daarbij de grootste zorgvuldig-

Er zijn twee mogelijkheden om aan een vrijwilliger vergoedin-

heid betracht. Voor de gevolgen van activiteiten die

gen te betalen, te weten:

worden ondernomen of nagelaten op basis van deze

vergoedingen van de re6le en werkelijk gemaakte kosten,

informatie, is uw scribent niet aansprakelijk.

2. De vrijwilliger is bij de ballonteams bepaald geen

een vrijwilligersvergoeding die is gebaseerd op een wettelijke regeling.

onbekend verschijnsel en ook de bekende kurk waar

Ad 1. Een redle kostenvergoeding wil zeggen dat alle door de

het geheel op draait. Vaak dient de vraag zich op hoe

vrijwilliger gemaakte kosten onbeperkt kunnen worden

deze mensen te belonen.

vergoed. De kosten moeten wel worden aangetoond met

Er zrjn echter wel verschillende wetten en

regels

bonnetjes en registratie van de kilometers.

waarmee bij beloning van vrijwilligers (bijvoorbeeld:

crewleden) rekening dient

te worden

gehouden.

Desondanks biedt een vorm van beloning een moge-

Ad 2. Voor de hier bedoelde vrijwilligersvergoeding geldt thans een grens van maximaal € 1.500,- perjaar per persoon

lijkheid om in voldoende crew te voorzien, (en wie heeft er nou niet bij tijd en wijle met schaarste te maken?)

Onder het begrip 'vrijwilliger' wordt verstaan degene

W;r;tiffiirnx:":k[:i":

die niet bij wijze van beroep arbeid verricht ten behoe-

privaatrechtelijke en/of fictieve arbeidsverhouding.

ve van doorgaans een (1) privaat-

Met mogelijk een hele hoop onplezierige gevolgen voor u en

of publiekrechtelijk

lichaam dat niet is onderworpen aan de heffing van

de vrijwillligerl

,.L-

Het ballonteamlopdrachtgever dient de vergoedingen die worden

kaarten wat anders voor.

oetaald, aan de belastingdienst door te geven door middel van een

Voor haar/hem geldt de vrijwilligersvergoeding weer

-l-)

lB47-formulier ('opgaaf van uitbetaalde bedragen aan derden'). Dit

niet, omdat een op free lance basis actieve ballonvaarder doorgaans voor meerdere teams (lees:

{ormulier is verkrijgbaar bij de belastingdienst. Een vergoeding

voor re6le kosten (zie onder 1) en de vrijwilligers-

vergoeding (zoals bedoeld onder worden

mogen niet gecombineerd

opdrachtgevers) werkt. Wat is nu voor een free lance ballonvarende piloot aan te bevelen om niet in de fiscale regels verstrikt

Het gaat hier dus om de onbelaste en premievrije vergoedingen

te raken? Geadviseerd wordt om

met een zogenaamde VAR te werken.

(beloning) die je de leden van een ballonteam tegemoet kunt laten komen, zonder dat zij erdoor in de problemen komen.

en VAR is een bij de fiscus verkrijgbaar docuwanneer

ment dat staat voor: Verklaring Arbeids

wordt aan een crewlid die een bij-

Relatie. Met een VAR kan een honorarium bij

standsuitkering ontvangt. Een bijstandsgerechtigde moet namelijk van

een opdrachtgever gedeclareerd worden. Met BTW-

Echter, in 66n situatie

dient u uiterst voorzichtig te zijn! Dat

een vrijwilligersvergoeding verstrekt

alle inkomsten melding maken en in principe worden die inkomsten in

nummer, etc.

mindering gebracht op de door hem of haar genoten uitkering.

Voor de opdrachtgever is er zo de zekerheid dat de is daar-

arbeidsverhouding met de free lance piloot niet ter

van vrijgesteld. Wordt een hoger bedrag ontvangen, dan wordt het

discussie staat en hij dan ook niet bevreesd hoeft

Een ontvangen vrijwilligersvergoeding

gehele bedrag

tot maximaal € 1.250,-

mindering gebracht! Een vrijwillige inzet voor je

ballonteam mag natuurlijk nimmer leiden van je bemanningsleden,

tot

inkomensachteruitgang

zijn voor navorderingen vanwege premieheffing

loonheffing. Een VAR moet wel jaarlijks opnieuw worden aange-

lijkt mij zo.

vraagd. Voor vrijwilligersvergoed ing gelden enkele strikte voorwaarden:

Recentelijk verscheen een up

De vrijwilliger mag het werk niet verrichten

boekje 'Wet- en regelgeving voor sportverenigingen'.

beroep.

Als u met deze materie te maken hebt, dan is het

De vrijwilliger mag het werk doorgaans slechts doen voor een (1)

een aanbevelenswaardige uitgave. Verkrijgbaar bij

ballonteam.

NOC*NSF in Arnhem.

uit hoofde van zijn

Het ballonteam mag niet aan de vennootschapsbelasting

to date uitgave van het

zijn

onderworpenVoor een ballonvaarder die op free lance basis actief is, daar liggen de

,9..8,,

TEKST: HANS VAN HOESEL, FOTO'S BENNIE BOS

(, C

I I

Iffi $H

'ffi

&ii

;:.....

VOORALSNOG

OE I(EI@E ruSSEN NYLON EN POLYESAE&

GEBASEERD OP TECHFitSTHf, fEITEN. ALVORENS OF OIE

FEITEN IN TE GAAN ENKELTAANVULLINGEN OP HETARTIKEEJ

IN DE:EALIONSTOF 2OO5

allonstof is een weefsel dat is opgebouwd uit

nabehandelen van een polyester weefsel is, zoals Kubicek schrijft, een stu'.

synthetische garens. Die garens zijn voor wat

moeilijker. Cameron Balloons Ltd, als enige fabrikant overigens, voorzre:

betreft ballonstof meestal van nylon en soms

het hyperlast aan beide zijden van een coating. Dit omdat ballonstof va'

van polyester. Een van 's werelds Qrootste producen-

beide zijden vocht kan aantrekken.

ten van zowel nylon als polyes-teriis Invista: Voorheen bij velen bekend als DuPont. De garens gaan naar de

et vergelijken van de duurzaamheid van een materiaal is allee'

textielbedrijven die er weefsels van maken en zorgen

interessant brj representatieve omstandigheden. Bij 4 maande'

voor de nabehandeling. Bij deze bedrijven kopen de

weer en wind in Californi6 wint Invrsta nylon. En 1.000 uur op

wordt gewonnen door polyester. Beide tests zeggen weinig over de

ballonfabrikanten hun stof.

149"C

Bijgaand verslag van een presentatie van lnvista geeft

bruikbare levensduur van een envelop.

aan waarom de meeste fabrikanten bewust kiezen

ln alle vergelijkingen tussen nylon en polyester wordt aangenomen dat beide materialen op gelijke wijze worden toegepast. En dat is niet zo

voor nylon.

Bijna alle ballonnen die de laatste jaren gebouwd zijn, bestaan voor 30-

NYL(,IU OF HYPERLA!sT

50% uit zwaardere nylon stoffen zoals hyperlast. Polyester moet dus met

het gebruikelijk om op 2waar belaste plaatsen de con-

hyperlast vergeleken worden. De treksterkte van hyperlast ligt bij nieuwe

structie steviger.te.maken. Op minder zwaar belaste

stof 50% hoger dan die van gewone nieuwe nylon of polyester ballonstof

plaatsen wordt de constructie lichter uitgevoerd. Dit

De scheursterkte van Hyperlast is 5

om gewicht, materiaal en/of kosten te besparen.

ballonstof van nylon of polyester.

ln cie technrek

Bij

tot 7 maal zo hoog

als die van gewone

heteluchtballonnen is dit niet anders. De

top van een ballon wordt dus niet van een 'zwaar-

dere nylonsoort' voorzien in verband met hydrolyse, maar vanwege de zwaardere belasting aldaar.

DE TlrD zAL HET LEREN

Hoewel de meeste fabrikanter

in mijn ogen terecht inzetten op nylon is het leuk dat er een tweede ballonfabrikant komt die ballonnen van polyester gaat bouwen. En dat e'

Met de coating kan een fabrikant nylon ongevoeliger

ballonvaarders zijn die de gok met polyester willen wagen. Over een paa'

maken voor vocht en Uv-licht. De positieve eigen-

jaar weten we het. Nylon heeft zich voorlopig bewezen en polyester moe:

schappen blijven behouden en de mindere eigen-

het allemaal nog gaan waarmaken.

schappen worden gecorrigeerd. Nylon staat dat toe. Polyester niet. Dat polyester zwaarder

minder

sterk is, kun je niet wijzigen met een coating. Het

ln 1989 is er een polyester ballon in Nederland geregistreerd. Een Flre'-. 7 (PH-JOB sn F7-61 1) gebouwd door Ballon Works. Het polyester he:-.

tl-

het helaas niet lang vol gehouden. Kleding voor carnaval werd al snel de

eindbestemming.

Tot

op heden is er weinig aandacht voor de porositeit van beide we€fsels.

Dat beide rnaterialen een gelijke levensduur zouden kunnen realiseren, alvorens ze in de trektest falen, zegt nog ntets over de porositeit aan het

eind van hun technische leven. Zoals Kr.:bicek zelf aangeeft, is polyester lastig van een coating te voorzien. Die coatrng is eigenlijk waarom het

telt: Nylon 6.6 iA/a;dt,bii',rdoi'/*e;ur gebruikt in vloer-

allemaal draait. Die heeft forse inr,,loed op de brandstofrekening en die

bedekking, autobekleding, militaire en buitensport

rekening legt meqr gewicht in de schaal dan de kosten voor afschrijving

uitrustingen door de hoge stiitVastheid ten opzichte

van de envelop.

van polyester. Ze voegt er aan tc}e.dat nylon 6.6, met

Persoonlijk denk ik dat het aan beide zijden gecoat hypertast de beste

een vergelijkbaar gewicht. als pobgqter, ook beter

optie is op dit moment. Een stuk hout dat je wilt beschermen tegen aller-

bestand ls tegen scheuren dan eenzelfde polyester

lei invloeden, schilder je ook aan beide zijden. Niet te dik want dan barst

stof met dezelfde constructie. "Dit wordt veroorzaakt

de lak.

door de hogere rek bij b;reuk"Nv,l0!1li6laes*sener absorbeeft enerAie

b;,efr.J1:daA

,:at:.t::.i::,t,1

ocht u op Kolie te.Flt n oe aanschaf van een ballon overwe-

.€l ec^r de moeite om u te verdiepen in de c- cf coiyester, Mocht u tot de conclusie komen dat nylon het r.1.... s ca1 moge duidelljk zijn dat niet elke fabrikant hetzelfde nlic- :- ::z:'ce coating op het weefsel aanbrengt. gen, dan lcont

HOE ZIT HET

materiaalkeuze n,

VIOLET LICHT?

Laat u goed voorlichter

MEi6i.EESiTTOICXCIO TEGEN ULTRA

ultra viotet ticht tasf:dii'.ryieste stofSusannah,:'''lHoe.wel .polyester

fen aan, maar, zegt

minder gevoelig is voor UV licht dan het standaard

nylon 6.6, voegt lnvista chemische camponenten

casiudeei' de monsters nauwkeurig"

toe bij de productie van de speciale nylon 6.6 poly-

luYl.(,il l,ERSUS POLYE!;TER

De onbevooroordeelde tech-

meer welke wordt gebruikt

bij de produktie van de

nische argumenten waaron': nylon beter is dan polyester voor het bouwen

stof voor Cameron

van een heteluchtbalion.

garen ongevoeliger voor UV licht. Het is zelfs zo dat

lnniftal.yee6pen DuPont Textiles and lnteriors, een van 's werelds grootste

het beter tegen IJV licht kan dan polyester. ln een

r3-i:^ t'cc-leet. en is daar trots op, zowel nylon als polyester producre- ,',..')r zegt Susannah Rayfield, European sales and marketing manaqe. .-: ,,.,.nneer het om de constru.ctie van heteluchtballonnen gaat '. e. ct:cei;jke technische redenen,zijn waarom

verweringstest

vezel- en weefselfaor

Balloons. Hierdoor

in de

wordt

het

Florida zon overtreft lnvista's

hoogwaardige nylon 6.6 het polyester op sterkte met een factor 5.

lnvistatm nylon 6,6 oe rar<:ie;der is voor garen welke kunnen worden gebruikt voor dit specielsi,scre e:rcgebruik ,.?"

OE ZIT HET MET HYDROLYSE? Hydrolyse

lS ZWAARDER DAN NYLON. Polyester is 21o/o dichter dan

zijn geclassificeerd als hydrofobische vezels. Dit bete-

is de chemische aantrekking en afstoting van water. Zowe! nylon 6.6 en palyester

POLYESTER

nylon 6.6. Susannah verteit da: dit betekent dat de diameter van een polyester vezel, met dezelfde ciec,ttex i=aantal gram per 10 kilometer

het verschil ook is

garen) en hetzelfde aantal draden ais nvlon, kleiner zou

vocht dan polyester. Vocht draagt bij aan de groei

zijn.

Als gevolg

daarvan heeft, voor eenzelfde bedekkingsfactor (dichtheid van weven om porositeit te minimaliserent, een 1 m2 stuk polyesterstof een groter

kent dat ze weinig vocht absorberen. Zo klein

icro - o

a n is

, e

als

absorbeeft nylon net iets meer

een Orcbl,ee,rit,riixii:,gq

Cameron ballonstof, welke is gecoat met:eei1,l1eegAq1

aantal dunnere (maar zelfde gev,lchtl draden dan een zelfde stuk nylon

gemodificeerde uretaan, niet alleen om de porositeit

stof, hetgeen de polyester stof zvtaarder maakt dan zijn nylon tegenpool.

te reduceren, maar ook om hydrolyse te stoppen

onnodig gewicht dient te worden voorkomen in een lichter-dan-lucht

de vorming van schimmels tegen te gaan.

luchtvaartu ig. De cursief weergegeven informatie komt direct

MEER COATING BETEKENT MINDER POROS|TEtT. De lagere dichtheid

parafrase van een presentatie van Susannah Rayfield

van nylon 6.6 betekent dat de stof die ervan gemaakt wordt, kan worden

op vrijdag 14 januari 2005.

voorzien van meer coating en nog steeds acceptabel blijft. Extra coating

"... verbetert de levensduur en prestaties van de stof significant... " aldus Rayf ield.

NYLON lS STERKER DAN POLYESTER. ln termen van sterkte-gewicht ratio,

verslaat nylon 6.6 polyester. Dit betekent dat een envelop gemaakt van

MONIQUE HOOGESLAG-WILLEMS

_{}

ll-

o a

.U..,W

g l,,g en

vlIe EN

...

.,$.,.V.'€,,,,[.,,1...i

plf

rVfi:Ni,[J:!\1,

rgheid

,PAssncrrns

af wa'S het niet za heel erg veilig? De gebeurtenlssen waren in elk geval als volgt...

{I}

D'E GCSEURTEilTIS (,P EEil WTLLEI(EURIGE PLAATS Voor een commerci6le ballonvaart

zij in een lichte klim was toen de Airbus over hem was gegaan

startte een 27-)arige ballonvoerder met 3 passagiers. Hij had

en hij zag toen wat rimpels in de enveloppe. Heel snel hierna

een totale ervaring van 421 uur en in de laatste 90 dagen

werd de enveloppe naar beneden gedrukt waarbij deze bene-

had hii 62 uur gevaren. De ballon was een 105, donkerblauw

den de mand kwam. De mand was ongeveer 30" gekanteld. De

en zwart van kleur. De periode in het jaar was augustus. Het

ballonvoerder kon, ondanks verwoede pogingen, de brander

tijdstip van de dag was 05.20 uur. Een internationale luchtha-

niet naar de mond van de enveloppe richten. Enkele seconden

ven lag op 5 NM afstand van de startplaats en 10 minuten na

later ging de enveloppe heel krachtig naar boven waardoor alle

de start maakte de ballonvoerder via de radio contact met de

inzittenden van de mand tegen de vloer vielen. De ballonvoer-

verkeersleiding. Hij gaf aan dat hij in de richting 160" dreef

met een snelheid van zo'n 10 knopen en dat hij niet hoger zou komen dat 2.000 voet.

nen. Hi.j vermoedde achteraf dat de batlon hetzij level voer het-

der kon op zijn benen gaan staan en probeerde de brander in de mond te richten maar dat lukte niet omdat de mond van de enveloppe gesloten was en bleef. De ballon blgef heen en weer geschud worden door turbulentie en de ballonvoerder brandde

m 05.55 uur kreeg een Airbus A310 van de

ver-

een gat in de enveloppe om warme lucht in de enveloppe te

keersleiding koersopdrachten naar baan 27 op die

krijgen, Het lukte hem uiteindelijk om enige controle te krijgen

internationale luchthaven. De verkeersleider gaf door

over de ballon en hij maakte een nqodlanding. De passagiers

dat er diverse ballonnen in het gebied waren die in een zuide-

hadden allen lichte verwondingen opgelopen tijdens de heftige

tijke richting dreven en dat die de hartlijn van de baan zouden

bewegingen van de ballon. Zowel de grondploeg als hulpdien-

kruisen beneden 1.000 voet boven zeeniveau. Deze informatie

sten waren snel ter plaatse.

werd gegeven om de vliegers van de Airb.us attent te maken op

Twee piloten, die met hun vliegtuig stonden te wachten

de aanwezigheid van ander verkeer.

het begin van baan 27, vertelden later dat zij de ballon had-

13 minuten later, om 06.08 uur, vloog die Airbus de ILS-nade-

den zien klimmen na het passeren van de Airbus en zij spraken

ring van baan 27 af en begon op 2.200 voet boven zeeniveau

onderling over de mogelijkheid van turbulentie. Hierop zagen

en 5 NM afstand van de baandrempel aan de daling. De hoogte

zij de ballon heftig heen en weer gaan en meldden aan

van de baandrempel van baan 27

603 voet dus feitelijk

vloog de Airbus op ongeveer 1400 voet boven het terrein. Op

bi.l

verkeersleiding dat de ballon in moeilijkheden verkeerde door wake turbulence.

datzelfde tijdstip gaf de ballonvoerder naar de verkeersleiding aan dat hij "abeam on your extended centerline five kilometres

eteluchtballonnen zijn niet zichtbaar op het radar-

east of the field at 500 {eet, QNH 1025." was. De verkeersleider:

scherm (tenzij zij met transponder uitgerust zijn met

antwoordde op dit bericht "There is an Airbus traffic just going

mode C, die de hoogte-aanduiding geeft), waardoor

over the top of you on the ILS now:l' tn feite moest de Airbus

de verkeersleider volled.ig moet afgaan op correcte positie-

ngg 3 NM vliegen voordat deze over de ballon zou komen.

meldingen vanuit de ballon door de ballonpiloot. De Airbus

4310 is geplaatst in de categorie Heavy als het gaat

Op''l .300 voet boven zeeniveau (700 voet boven terreinniveau)

om wake turbulence (zie later in dit artikel). Op de betrokken

kruiste de Airbus over de bovenkant van de ballon. De ballon

internationale luchthaven kwam (in de periode rond deze

had aangegeven dat hij 500 vodt boven zeeniveau was (100

gebeurtenis) 66n keer per week een A31 0.

voet boven grond), De afstand tussen de'mand en de top van

Ils

EIU

WAT

DOET

de ballon was ongeveer 80 voet. De separati.e tussen de ballon

UI'AT

en de Airbus bedroeg dus ongeveer 500 voet gemeten tussen

TURBU.LERIGE

de vlieghoogte van de Airbus en de top van de ballon. De vlie-

ongecontroleerde luchtstroom, die ontstaat achter een vlieg-

gers vah de Airbus konden de ballon niet zien.

tuig aan de tippen van de vleugels. Wake turbulence o{ zogtur

De ballonvoerder zag de Airbus over hem heen vliegen en

bulentie kan als volgt worden gedefinieerd: the disturbed arr

begon te bra.nden om een daling op te vangen die was begon-

left behind an airplane caused by the wing-tip vortices

WAKE

Wake turbulence of zogturbutentie is een

Uit .o{tderzo.gk is..igeble

atr ri116l1E,.1tit;6riience veroorzaakt

wordti:dooi th6t dtr:ukversihilr,ondeq,enllboven de vleugel en dat

,Viiiticei:'begin,nin biJ het loskomen van het neuswiel en eindigen als na de landing het neuswiel aan de grond komt. Het is

lrlbule,rite ldei neigin$, hee-ft orn over de vleu gelti p heen te gaan. Dit leidt er toe dat aan elke vleugeltip een tornado-

.d,irt,zaak om vgni€et te v€ar1rffien,

achtige:,stioming cjntrttat" Op dagen met weinig wind kan de

'r0nderstaaade: lekenen,in(en .geven,

wake.

wake, turbu,lence achi€r:: een

woluen

lalg,

groot vliegtuig letterlijk gehsord

C de vortices :van achteraf

gezien aan.

-o

voor achter 6lk vliegtuig: het is een bijproduct van de lift. Hoe

grotei,de liflr',hoe sterker de vortices worden. noe gr,oier::liet vliegtuig en hoe langzamer het vliegt, hoe groter en sterker de

wrtiaes z|n twee contraroterende cilinders enrvap aqhterg4

bezien (zie ook de tekeningen), draait: - de linkervortex met de klok mee - de rechtervortex tegen de klok in

Afb..]: een wind in de baan van minderdan l0rknopgn

en zij komen elk ongeveer in omvang overeen met de spanwild1e' van het betreffende vliegtuig. Zo heeft een,:Boeilg 747-3OO een spanwijdte van ongeveer 65 meter en de vortices

zljn.el! Oan ook 65 meter in doorsnee. Oe maat'ii,,fileq dus

ry-e!

degelijk van belang. Een vliegtuig,

dat door de vortex heen vliegt, zal verstoord

worden in zijn vliegbaan door: - plotselinge turbulentie; --:,g{stige vibratie van het

vliegtuig;

,,.t:

"...,.,,:..,t1.

.rplotselinge en scherpe veranderingen in pitch..en

rqfl.,:,:t,',:,;,,r,,',tt,

Aftt,'2:,een:,(i6sswindi-van oinder:, dan

5,:

knopen

- verlies van controle.

\Ele vliegtuigen zijn dan ook verongelukt door dit fenomeen. ''':

ij ballonnen zal wake turbulence leiden

tot het induwen

6 ;: : ;i:T ;:[::ilT ::i"ffi n;H:::

:irlliionUentU""ldig

dat een ballon eindigt in een streaitlerir,:rr,i::,.,.

Normaal gesproken blijven vortrces ongeveer 90 seconden

qqiliin

in die tijd zakken zij naar beneden en stervgjrr aij,tUilr

Uit onderzoek is gebleken dat zij langer kunnen blijven hangen, totl,Urelt;Uijna

3 minuten. als de hiervoor gunstige'

.Afb. 3: een crosswind van lneer dan 5 knopen

cqad,iltet

cA?EGollrEl[ sEPARAT,T=

aa6wezigii,iin, zoats: - kalm weer; - een temperatuurinversie; -

hse,wirldtnetheden. van:

Vortleeil!!.angdh a{ - de:,ma!!ei

'r)r:rrrrrr':i

.:.t1.1.r1.,.t,.

,1,,,,

rari ,het vliegtuig (er is een proportionele toename);

; dersnglheidt:van het vliegtuig (hoe langzamer gevlogen, hoe

vLtEGTutGEtr.. EtEi',]]'r'DE Er zijn rdrie turbulentiecalegoyiein, yoor

vleugelvliegtuigen vastgesteldrdoor

1,: r2,. ,

., : :,:' ."'

HEAW:

alles boven 136.000 kilo

MEDIUIVI;

alles tussen 136.000 en 7.000 kg

3;r,,r LIGHt iOokt

1CAO:.,'

alles

ondel 7,.000

kg '

heiitopters produceren vortices; die rieel intenser I

groter de opwekking);

die van vliegtuigen.van hetzelfde

de,raonfigulatie (met flaps meer vortex);

Tu5sen een Heavy, zoals

d€ panwijdte van het vliegtuig,

Light (een vliegtuig uit de categorie

in dit

gewlcht,

greval een Airbus 43,10,

zij I

n dan

en een

tot 7.000 kilo, waar ook

Terwijl van belang zijn:

balldnnen onder zouden,kunnen vallen) geldt een separatie.

- de wind;

afstan.d vani6 NM of ,een tijd van 3 rninuten. ln Gfoot Br:ittannid

- eventuele windshear;

wordt zelfs een afstend van S NM aangehouden,. Dit'ge[d!

- turbulentie;

onder de volgende condities:

atmblferirche stabiliteit.

: {g

dat' vliegtuig is gepasseerd. wake turbu lence komt

vortjies,zijn:

o a

- de vliegt-uigentzittenrdirect achter elkaar (me1 inacht4eming

1.','.:.:..;..:... d

; : I

allelle

baan binnen 760

-L

meter;

pijen dat die ballonnen daar waren. De kansen om een ballon

te raken zijn dan heel groot aan het worden: ongeautoriseerd

- een vtiegtuig kruist achter een a,nder qp dezelfde hoogte

betekent ook direct onbekend en Wat niet bekend is daar

'....'.]..i.'..].o'':'.'..'i,o00voeteronder,' Schiphol TMA beweegt met hoge snelheden: tot zo'n 250 kno-

lt ,r.,.r i.i (g.' . HOE !s DIT ril ilEDEllLAtrlD? Degebeurte,,

plaati olaats in een ander di Nederland. De vraag is of dit andrer: land dan

pen(gelijkaanzo'n460kmlu)isnietabnormaal

enomuitte

vanuit een snel vliegend vliegtuig is niet altijd mogelijk. Ook in de buurt van Maastricht en Rotterdam zijn vele malen al ballonnen gezien die niet gemeld hadden daar te zijn. De verkeerslei-

lonvaarten plaats binnen militaire verkeersleidingsgebieden ding kan dan ook geen rekening houden met die ballonnen als

::'.:',,.",:

of de

": ''

burgerverkeersleidingsgebieden

bij Maastricht

ln het verleden zijn evenwel herhaaldelijk meldingen

,, , , .,,., , ' .. ,, t,:, ,,'.. , . I

,, :

Aachen

een vliegtuig start of landt.

,.Airport, Rotterdam of Groningen Eelde Airport. ln de directe

gedaan ver-

dgor vliegers bij luchtvaartmaatschappijen; die tot hun

u dit artikel las wel degelijk, na het lezen ervan hopelijk niet meer.

bazing in de Schiphol TMA, tijdens het vliegen bij schiphol ballonnen zagen hangen, soms wel tot 8.000 en 10.000 voet

,toe (ja inderdaad, tot tienduizend voet toe). De identiteit van de betrokken ballonvoerders is niet achterhaald kunnen worden. Zij waren ongeautoriseerd binnen de Schiphol

TMA

HANs HoUTMAN

* r

KEYIER DE ASSURANTIEN

assuranti6n

hypotheken

pensioenen

financiering

Wilhelminapark 25. Breda - Postbus 4670, 4803 ER Breda Telefoon 076 - 533 35 55

/ Telefax 076-5145255

p 1 oktober 2004 is het grootste deel van de nieuwe regelgeving

Als een CPL(FB)-houder in klasse

met betrekking tot de brevettering van ballonvaarders ingegaan.

niet kan voldoen aan de eis dat hij tenminste 6 vaar-

Op die datum werd het CPL(FB) geintroduceerd, het recreatieve

ten heeft gemaakt in ballonnen van de klasse waar-

brevet werd uit het toeztcht van de lnspectie van Verkeer en Waterstaat

voor hij verlenging vraagt, kan hem een bevoegdver-

gehaald en aan de sector overgelaten.

klaring in een lagere klasse worden verstrekt.

De laatste

wijziging

Vm D bij verlenging

ingevoerd op 25 augustus 2005 en alles is verwoord

in de Wijziging Regeling ber,vilzen van bevoegdheid en bevoegdverklarin-

inds februari van dit jaar worden cursussen

gen voor luchtvarenden 2001. Alle veranderingen zijn totstandgekomen

zoals bedoeld in punt 4 gegeven op een aan-

door een overlegstructuur van lVW, KNVvL, PBN en de examinatoren

tal locaties waaronder

FB.

Teuge, Oudehaske en

Een van de wijzigingen in de regeling is dat de Bevoegdverklaring CPL(FB)

Breda. Het zijn cursussen die er niet zozeer op gericht

in de klassen B, C en D verlengd wordt na het voldoen van een viertal

zijn om nieuwe stof te behandelen of nieuwe vaardig-

eisen:

heden aan te brengen maar om eerder geleerde stof

Gedurende de geldigheidsduur van de bevoegdverklaring moeten

nog eens op te frissen. Ook discussi<iren over ervarin-

tenminste 12 vaaften met een totale duur van tenminste 12 uren als

gen en actuele zaken behoort tot de inhoud van de

gezagvoerder zrjn gemaakt.

cu rsu ssen.

ln de 12 maanden voorafgaande aan de verlenging moeten tenminste

loop van

iedere

zijn gemaakt op een ballon van de klasse waarvoor de verlenging

Persoonsdocumenten

wordt aangevraagd. Een van die vaarten met een minimale vaartduur

Luchtvaart

Een verklaring van

de hierboven genoemde

(de

vroe-

gere Afdeling Examens FI(FB)

waarin staat dat

voldaan is aan de bedrevenheidseisen die vermeld staan in Bijlage

cursus wordt de Unit

van 1 uur moet zrln gemaakt met een FI(FB).

totale duur van tenminste 6 uren als gezagvoerder

6 vaarten met een

en Brevetten) van

IVW

schriftelijk op de hoogte

van de regeling.

gesteld van de namen

ln de 24 maanden voorafgaand aan de verlenging moet de houder

en brevetgegevens

van de bevoegdverklaring twee door de minister goedgekeurde cur-

de cursisten en van de

sussen hebben gevolgd die betrekking hebben op de kenniseisen die

cursus die

eveneens

in bijlage 7 van de regeling staan. Het betreft de

zij

van

hebben

vakken

gevolgd. Tevens krijgen de cursisten een verklaring

luchtvaartvoorschriften (LAW), menselijke prestaties en beperkingen

waarmee zij kunnen aantonen dat zij de cursussen

(HPL), meteorologie (MET), navigatie (NAV), communicatie (COM) en

hebben gevolgd.

ballonvaren en materialen (BAL). ln een tijdvak van 6 jaren moeten alle 6 vakken zijn doorlopen.

ERIK BOSMAN

Voor verlenging van de Bevoegdverklaring in klasse A en van de gasballon-

nen geldt dat het niet noodzakelilk is dat in de laatste 12 maanden voor verlenging tenminste 6 vaarten moeten zijn gemaakt. Wel moet de yaart met de FI(FB) zijn

gemaakt.

Lt3

Groene Taille Comit6 pleit voor sensitive area coMrrf

zET

ztcH rN vooR NATUUR,

LANDSC}IAP EN LEEFBAARHEID

DE GROENE TAILLE BINNEN

HET GRoENE TATLLT

DE GEMEENTT EcHT-susrEREw.

HrrcomrE

DoET EEN

DRINGEND BEROEP OP DE KNWL AFDELING BALLONVAREN OM KWETSBARE GEBIEDEN IN DE GROENE TAILLE ALS

SENSMVE AREA AAN TE WIJZEN

met name vogels en zoogdieren zoals ree en haas. Wij hebben gezien dat ree6n in volle paniek dwars door prikkeldraad renden en een drukke verkeersweg overstaken. Ook het landen op graslanden met koeien heeft al geleid

tot spontane misgeboor-

ten van kalveren en vervelende confrontaties met boeren. Huisdieren reageren vaak angstig wanneer laagvliegende bal-

ijdens mooie zomeravonden wordt de Groene Taille in

lonnen overvaren, zo zijn er eigenaren die uren moesten zoeken

toenemende mate gebruikt door ballonpiloten om te

naar hun hond omdat het dier volledig van streek was. Hoe mooi

landen. Het verstoringeffect daarvan, op met name de

ballonvaart voor mensen ook is, het is een gruwel voor dierenl

fauna in onze natuurgebieden, ervaren wij als ernstig. Niet alleen is de ballonvaart in populariteit gestegen maar door de

roch willen we niet het hele gebied voor de ballonvaart

in Limburg

op slot zetten. Maar wij willen op zoek naar een oplos-

intensieve verstening van de Westelijke Mijnstreek

zijn er weinig goede landingsplaatsen. De Groene Taille bestaat

sing die voor alle partijen acceptabel

ln de 'Gebiedsvisie de Groene Taille' die het comit6

Ecologische Hoofdstructuur. Echter vanwege de geografische

heeft gepresenteerd aan burgers, politiek en media ziln zoge-

ligging van de Groene Taille, de smalle strook tussen Duitsland

naamde landingsgebieden aangegeven.

oniangs

en Belgid, in de gemeente Echt-Susteren, wordt dit gebied veel-

Wij spreken de wens uit dat bestuur en leden van de KNVvL

vuldig geconfronteerd met laagvliegen c.q. landen.

Afdeling Ballonvaren deze handreiking positief oppakt en de

Wetenschappelijk is nog weinig bekend over hoe groot de

gevoelige gebieden in de Groene Taille aanwiist als sensitive

faunaverstoring is als gevolg van laagvliegen en landen in en bij

area waarbij zowel natuur als ballonvaarders gebaat zijn.

natuurgebieden. Maar ondanks het ontbreken van een goede

Graag verwijzen

wij u naar onze Gebiedsvisie de Groene

Taille

wetenschappelijke onderbouwing onderkennen organisaties

op www.groenetarlle.nl. Wij hopen van harte in goede samen-

als Natuur en Milieu en De Faunabescherming het potentidle

werking met de KNVvL tot een duurzame oplossing te komen:

probleem van de ballonvaart.

het instellen van een sensitive area in de Groene Taille.

Door leden van het Groene Taille Comit6 is zelf waargenomen

dat het lawaai van de ballonnen leidt tot grote verstoring van

|j:

is.

voor een belangrijk deel uit natuurreservaat vallend onder de

GROEI.,] E

TAILLE COMITE

De Afdeling Ballonvaren kiest

T.-

{-, vt

: allonvaarders zrjn zich terdege bewust dat

zij een grote verantwoordelijkheid hebben ten aanzien van de natuur. Zij hebben een intensief overleg met landen tuinbouw organisa-

instellen van een sensitive area

& W ", voor het gebied van de Groene Taille fu@ &8 E E is o.i. niet erg realistisch: het gebied is daarvoor eenvoudigweg te omvangrijk. Voorts

het niet per definitie zo dat ballonnen en wild/vee

van de natuur, dieren en agrari6rs te garanderen. We maken bezwaar tegen de suggestie dat ballon-

niet samen gaan. Het vraagt wel om inzicht en deskundigheid van de piloot om op een veilige

vaarders onbezonnen te werk zouden gaan. Het

wijze een Ianding uit te voeren waarbij de garanties

is niet uit te sluiten dat er een rotte appel in de

voor het vee en het wild optimaal zijn.

bailonvaardersmand zit, maar, als er bijvoorbeeld

Een gebied 'op slot' zetten is al evenmin realis-

een dwaas met 1 00 km p/u door de dorpskern van

tisch. Er is geen wettelijke grond te vinden om een

Susteren rijdt, sluit men het dorp toch ook niet

gebied van zo'n omvang voor een bepaalde groep

voor alle autoverkeer?

gebruikers uit te sluiten.

Ballonpiloten die

in de fout gaan door

laag te varen of zonder noodzaak

onnodig

Het verdient aanbeveling het overleg over deze materie

op een verantwoorde wijze te

te landen in een

In onze ogen houdt dat in: eerst onderling over-

vinden, vinden ook in onze ogen geen genade. De

leg, uitwisseling van standpunten en argumenten, zoeken naar een voor alle pa(ijen bevredi-

wet biedt de mogelijkheid piloten daarop juridisch

gende oplossing en als er

onoerbouwd met bewijsmateriaal voldoende.

daarvoor

tot

een akkoord wordt

gekomen daarover gezamenlijk naar buiten treden.

Wij bieden aan dit gesprek met u voort te zetten. KNVVL BALLONVAREN i: t,

'ra -

,it i

't-

f6.;."-'*li

'14.-.i:,,,

.:-.1

*.," ,'':1

voeren.

gebied waar vee of wilde dieren er last van onder-

aan te spreken. Een klacht bij de luchtvaartpolitie,

ties om door middel van gedragscodes de belangen

Wij willen inhoudelijk op enige punten reageren.

(} -o

(SA)

1'-t

6i:

it"..,

tl.

Ballondag 2006 met ruim 230 bezoekers daverend

SUCCC S!

o (o

...t'*;;:

J& *:ffi

-o

-s #.ffi ';-W= *rl?Mr.F -..,.-:r

. :.

ffi rw

.5:..

i€.

:. ..-l

* ]OHANNEs KOOI5TRA. LINDSTRAND,

q6!c EN

NTEL!

K0lil.;19]_g!(s

EEN ERVARING DIE DE ECHTE BALLONLIEFHEBBER NIET MAG MISSEN ls er iets tekenend is voor de sfeer die op

wereld verdiend hebben en die in staat zijn boeiend en informatief

de Ballondag in Oosterwolde heerst, is het

over hun onderwerp te vertellen.

wel de bovenstaande foto, waar de elkaar

De inwendige mens werd ook niet vergeten en kwam goed uit de

op een krappe markt beconcurerende ballondealers

voeten in de foyer, waar de beheerder en zijn personeel soepel koffie,

gezamenlijk lol staan te trappen. Jacob Doornewaard,

bier, frites enzovoort over de toonbank schoven.

met zijn gezin organisator van deze dag, noemt het

De Afdeling Ballonvaren werd vertegenwoordigt door de voorzitter Hans van Hoesel en de secretaris Rutger Coucke. Menig afdelingslid

maakte van de gelegenheid gebruik om een antwoord te krijgen op een prangende verenigingsvraag of zo maar een praatje te maken.

aar het hart van de Ballondag zijn toch de verzamelaars. Op hun tafels was alles wat met ballonvaren te

maken

heeft

uitgestald, van stickers tot modellen, van beschilderde

dakpannen

tot

schemer-

lampjes, van prullaria tot zelf familiaire gemoedelijkheid. En een familiegevoel

antieke juweeltjes en alles,

geeft het. Het is alsof de bezoekers na een lange win-

maar dan ook alles, ver-

terslaap ontwaakt zijn en elkaar hier voor het eerst dit

sierd met ballonnen. Hier

jaar weer ontmoeten. Er waren bezoekers van allerlei

werd gretig geruild en ver-

pluimage, van stickerverzamelende kinderen

tot

handeld en vanaf dat de

tot

met een ambtenaar van de lnspectie van Verkeer en

deur open ging

Waterstaat, die, desgevraagd, zei hier louter voor de

allerlaatste moment wissel-

gezelligheid te komen.

den artikelen van eigenaar.

Maar naast de gezelligheid werd ons ook

het

een

Als je iets zoekt of als je iets

boeiend en gevarieerd programma voorgeschoteld

kwijt wil wat met ballonnen

met lezingen door respectievelijk Allen Noble

te maken heeft, mag je de

van

Cameron Balloons, jacob Kuiper van het KNMI, Erik

Ballondag

Bosman van Airfun, Crispin Williams van Kubicek.

niet missen.

Stuk voor stuk namen die hun sporen in de ballon-

RUTGER COUCKE

Oosterwolde

*StMHj'

DEALEE

loon gSt3

olland rIr

4*9842

*t ilr .n*a

Irl

"-1+!E

tr II I

= .i!G* ***.

c*ilEnolt BAltOOil rmrffiTr(tl[S BV Weijinkswag 26,7558 PL Hengelo, The Netherlands, Postbus 8107, 7550 K{ Hengelo Telr +31 (0)74 27611 11 Fax: +31 (0)74 27611 60 E-mail: info@rienjurg,nl Hee$ dsntact op filet ,acqueline Leemreiae, Gerard Ulderink of Bien Jurg.

ry..{eE?:!e*rE:qq

0t ffi

w* ffi ffi

**w[

ffi E5::g

h&E

&.,

E+*q

ffi

ffi i=;s{ E:E:E AEtS F.=+*

Fai* LE5

:rt

E€

MBXX ffi

UT,.R[IIH

Ballonvaarttechnisch bedrijf met erkenning door Divisie Lurhtvaart (DL) en Luftfahrt Bundesamt {LBA)