Ballonstof winter 2004 by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

,{q

\dP

.f,"

-G D.,

-r

fl"

"*f

I,*j

rl f

fuq

I I

; *i

r -*

rrei;

F_i s. F f

,t*

$-.k-.'u

-!, 1

lLr IN DIT NUUMER O.A.: Afdelingszaken - GPS batterijen - Oost Europese wedstrijden - One Day Fly - Ballonvaart en het KNMI - Ballon antiek Passagiersbrochure - Abraham Hopman - The White Diamond - ELT - WK Gas - Gordon Bennett - Landingsformules - Ballonregister - Albuquerque Voorschriften frequentie - Gasballonles - Ballondag -

f,b€

DBCC

ffi

sffii

m€ffi

:!i

ard

*ffi

EJ rrY€

- ., {.':'-

':: U'-i,,i-i

-!-:

*=F-.-

:#ffi ;i=

\'r.

ffi

Als toonaangevende fabrikant bouwen wi.i uw heteluchtba[[on in de grootte van 1,800 m3 tot 8.500 m3. Omdat wi.i atte onderdelen zoals manden, branders, gasflessen en ballontrailers zelf vervaardigen, garanderen wij u een qualiteit en zel<erheid die ver boven de normale standaard uitstijgt.

SCHROEDER

fire balloons

Avontuur zonder grenzen

fire balloons GmbH Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 D-54338 Schweich

Tel.0049i 55021930-4 Fax

0049/6502/930-500

mail@sch roederballon.de www.sch roederba Io n.d e

o a

JF)

: (tr

INHOUD

Van de voorzitter/Afdelingszaken

GPS Batterijefl

Mijn zomer in Oost Europa

ua,ts van Hoesel

Gerard visser

One Day Fly Buren 2004

cees van Helden

nutser couct<e

Ballonvaren en het KNMI

Het hangt aan de muur ...

ln de winternummers van Ballonstof wordt bijna altiJd

Passagiersbrochure

teruggeblikt op het afgelopen seizoen. Leuke meetings,

Abraham Hopman

hierop geen uitzonderrng. Wedstrijden in Litouwen, Letland, Polen

The White Diamond

en Rusland waren niet hetzelfde zonder Cees van Helden.

Een ergerlijke actie rond de ELT ri:r

Foto-impressie WK-gaS

Gordon Bennett '04

Harde versus snelle landingen ...

Mutaties Ballonregister

Freedom is in the dir

Voorschriften frequenti€S

Kees Blom van de KNMI brengt u op de hoogte van de laatste

De nieuwe lichting

ontwikkelingen van Luchtvaartmeteo. Gerjan Crebolder en

1e Lustrum Ballondag

Familie Doornewaard

DBCC zoekt voorzitter

Rutser Coucke

spannende wedstrijden of verre ballonrerzen. Deze Ballonstof

Kees Blom Hans van Hoesel

Secretariaat Gerjan crebolder

De One Day Fly Buren laat zien dat.1e voor een leuke wedstrijd niet

zo ver hoeft te reizen. Ben Blass rapporteert over Albuquerque en

Bitterfeld, terwijl Carol Rymer en Richard Abruzzo een spannend ooggetuigeverslag van de Gordon Bennett geven. Bennie Bos doet

mededelins u.

Ben Bldss

carol Rymer/Richard Abruzzo [Rutger couckr Hans van Hoesel

verslag van vooral zijn inspanningen bij de eerste schreden van een

aantal heteiuchtpiloten op het gebied van de gasbalionvaart. Maar ook nuttige informatie komt ruim aan bod in deze Ballonstof . Gerard Visser lAfdeling Schermvliegenl onderzoekt de

voor- en nadelen van de oplaadbare batteril voor een

Hans van Hoesel brengen ons historisch besef bij

GPS,

door middel van

artikelen over Abraham Hopman en antieke wandborden.

lohan Hetebrij

Ben Blass Ministerie Ez"

Bennie Bos

VAN DE VOORZITTER HET CPL(FB)

IS EEN FEIT De omzettingsoperatie (ofwas het'omkatten'?) door het Cluster Brevetten en Examens (BREX) van de Divisie Luchtvaart

in Hoofddorp is nagenoeg voltooid. Of we met het pakket nieuwe regelingen blij en content moeten zijn, is nog lang geen

uitgemaakte zaak. Met name zullen we heel goed het functioneren en de uitwerking van het Examenreglement voor luchtvarenden 2004, de Regeling examinatoren voor luchtvarenden 2004 in de gaten houden en uiteraard ook die van de Wijziging Regeling bewijzen van bevoegdheid en bevoegdverklaringen voor Iuchtvarenden 2001. Reeds nu al bestaan er ernstige kritieken op een aantal bepalingen in genoemde regelingen, vanwege de belemmerende

werking van die bepalingen. Het voornemen is dan ook om in het Knelpuntenoverleg deze zaken aan de orde te stellen en wijzigingsvoorstellen te doen voor reparatiewetgeving. En het zal druk gaan worden met het voeren van overleg met IVW: zo wordt

er naar gestreefd om de vergunning-

verlening voor commerci6le ballonvaarten af te schaffen en over te gaan tot doelregelgeving met een meldingsplicht. lvlogelijk zelfs al in 2006. Het overleg hierover wordt binnenkort via het Knelpuntenoverleg gelnitieerd. En voor de goede

verstaander: ondervonden we bij de [otstandkoming van het CPL(FB) selectieve tegenwerking, nu is afgesproken dat nadrukkelijk de vinger van de Afdeling Ballonvaren aan de (overleg)pols gehouden zal worden! De deregulering van de recreatieve ballonvaad ('zonder baat')

blijft de gemoederen bezighouden.

N4et

name het feit dat

je daarvoor geen brevet meer nodig hebt, is voor velen onbegrijpelijk, danwel onaanvaardbaar, Wellicht dat de volgende citaten van de Staatssecretaris, uit de Nota van toelichting in Staatsblad 2004 no. 484, enige verheldering kunnen brengen:

'Aan de wens voor meer verantwoordelijkheid voor de sector wordt inhoud gegeven door zelfregulering voor de niet-gemotoriseerde recreatieve luchtvaart en door de invoering van zelfbeheer voor de gemotoriseerde recreatieve luchtvaart. Beide handelingen kunnen tevens een aanzienlijke bijdrage leveren aan het verminderen van de kosten voor de sector. De overweging die bij de keuze voor deregulering vdn brevetten voor het ongemotoriseerde luchtverkeer speelt, is dat de schade aan derden die kan worden toegebracht door ongemotoriseerd luchtverkeer in het algemeen vrij klein en sporadisch is', Desondanks werd het tijdens de afgelopen Najaarsvergadering wenselijk geacht om de overheid te wijzen op de hieraan verbonden risico's daar waar het om ballonvaren gaat. Of dit initiatief veel effect zal softeren, is nog maar de vraag. Overigens wordt de discussie over de vervallen breveteis niet altijd even zuiver gevoerd: geen brevet nodig, wordt maar al te vaak uitgelegd als: geen opleidlng hebben. En dat is zeker niet zol Dat de Staatssecretaris kennelijk toch nog enige

zorg had, moge wellicht uit de volgende aanbeveling blijken: 'Hoewel de brevetten voor de niet-gemotoriseerde luchtvaart worden afgeschaft, betekent dit niet dat iedereen zonder enige kennis van zaken dergelijke luchtvaartuigen mag bedienen. Zo geldt de eis dat de bestuurder moet kunnen aantonen

te beschikken over voldoende bekwaamheid

op een veilige manier te kunnen deelnemen aan het luchtverkeer. Met name van belang is kennis van de luchtverkeersregels, aangezien door een gebrek hieraan schade aan derden zal kunnen worden toegebracht. Het al dan niet lopen van persoonlijk risico is aan ieder persoonlijk en behoeft geen rijksregeling. Tevens kan gedacht worden aan kennis over de techniek van het luchtvaartuig en de meteorologie, het beschikken over enige praktijkervaring en te weten waar het

toegestaan is om met een bepaald Iuchtvaartuig te vliegen.' En hier heeft de Afdeling Ballonvaren de handschoen opgepakt,

Tijdens de Najaarsvergadering is daarover namelijk afgesproken dat een door de KNVVL (KEI) uit te geven brevet

zal worden ontwikkeld. Vanwege

het internationale karakter

BESTUUR

dit brevet de naam krijgen

zal

van:

BALLOON PILOT LICENCE, afge-

VOORiZITTER:

Hans van Hoesel, Leonardus van Veghelstraat 36, 5212 AF Den

TIF 073 614 26 A4, M 06 54 79 35 70,

Bosch,

hans@balloonteam.nl SECRETARIS+secretariaat: Rutger

Goucke, Spechtstraat 76, 7223 NZ Hilversum, T O35 647 80 05. F 035 647 80 06, M 06 24 50 L4 50,

kort:

BPL. Het BPL zal ICAO-con-

form zijn en is dus grensoverschrijdend. Aan de blauwdruk wordt thans (hard) gewerkt

rutoer@coucke.nl PENNINGMEESTER: Henk

Kort, Robijnlaan 72, 9646

BH Veendam, T 0598 63 36 63,

F 0598 63 31 07, M 06 51 12 53 31, h.kort@castel.nl

PERSVOORLICHTER:

Joop de Wilde, Grifthorst 2, 3833 GC Leusden, T O33 494 21

de verwachting is dat afgifte van

het BPL medio 2005 mogelijk zal 26,

zijn. Het is te hopen dat het

BPL

de opstap naar een carridre in de M 06 53 26 40 63, idewilde@euronet.nl

lees verder op pagina

4 >>

REGIOCOOROIruRTOREN GRONINGEN KNVvL: Douwe Koops, 0598 62 20 59

(.!-

KNVvL: Jantinus Steenbergen, 0592 27 23 91 LTO: C.

Udding, 0592 30 56 66

PBN: Jan Fokken,

JF)

0516 52 02 26

C FRIESLAND EN FLEVOPOLDER

KNVvL: Jelke Haven, 0513 43 27 46

KNVvL: Jan Jonkman, 0566 68 92 67 LTO: J.

Riedstra,05B 213 34

PBN: Pier Haven: 051 3 43 27 46

DRENTE

KNVvL: Yke Visser, 0521 38 71 26 KNVvUPBN: Marinus Hulsbergen, 0522 44 29 21 LTO: C.

Udding,0592 30 56 66

PBN: .Jan Fokken,

0516 52 02 26

OVERIJSSEL

KNVvL: Dick Kleinlugtenbeld, 038 454 22 14 KNVvL: Marinus Hulsbergen, 0522 44 29 21 LTO - T.

Elzinga.0574 66 28 69

GELDERLAND

KNVvL: Jan Oudenampsen, 0573 42 12 96 KNVvL: Mees van Dijk, 0342 49 29 56 LTO : T.

Elzinga,057A 66 2B 69

PBN: Marinus Hulsbergen, 0522 44 29 21

UTRECHT

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Dirk Wendt, 033 455 49 88 LTO : T. Elzinga, A57A

66 28 69

NOORD-HOLLAND KNVvL: Secretariaat,035 647 80 05 LTO

- H. Gijssels: 023 515 22 aA

ZUID-HOLLAND KNVvUPBN: Ruud Tibbert,0'1 81 31 15 97 LTO

- H, Gijssels: 023 5l 6 22 00

ZEELAND

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Secretariaat,035 547 80 05 PBN:

Ad Haarhuis, 076 514 53

NOORD.BRABANT KNVvL: Hans van Hoesel, O73 614 26 84 PBN:

Ad Haarhuis, 076 514 53 72

u66t 28 februari

LIMBURG

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05 LTO: J. Tobben, 0415

lnlevering kopij voor voorjaarsnummer

38 17 77

2OO5

per e-mail naar:

secretariaat@knwlballonvaren.info

t^!-

o a C

Wie, wat,

wanneer?

ballonvaart zal vergemakkelijken. Ongeacht of die carriere nu

een recreatieve, sportieve

of met een

CPL(FB), een profes-

sionele is.

wa dr,

Haasche Ballon Club biedt soe laas

Met de afgifte van het CPL(FB) en alle daarbij .behorende ratings, is de ballonvaarder in een duidelijk professionele

OP HET SECRETARIAAT RINKELT DE TELEFOON, NINI BOESMAN, ZE

omgeving gekomen. I\4inder vrijblijvend en veeleisender. Dat

BALLONSTOF WAS GEPUBLICEERD. VANUIT HAAR INDRUKWEKKENDE

WIL

EVEN UITLEGGEN WIE ER PRECIES OP DE FOTO STAAN DIE IN

vergt een andere benadering en opstelling want er wordt veel

meer van hem/haar verwacht om aan dat professionalisme

te blijven voldoen. Ook moet daarin veel meer

geinvesteerd

worden, zowel financieel als energie. Zo moet bij een ver-

lenging een profcheck worden afgelegd ten overstaan van een instructeur en dat zal wat gaan kosten. Van u wordt ook verwacht dat u:

foto

is genomen bij feestelijkheden op vliegveld Teuge in

1951. Links op de foto staat de hr. Cees de Vos Klootwijk,

oom van onze oud-voorzitter Hans de Vos Klootwijk. Naast

hem Carla van Blokpoel, secretaresse van de Haagsche Ballon Club. De man in het midden is havenmeester Bouwer.

Nini en Jo Boesman hadden we al geidentificeerd.

'in de 24 maanden voorafgaande aan de dag waarop de verlenging wordt aangevraagd twee door de minister goedgekeurde

Van 1951

cursussen heeft gevolgd'

van de Haagsche Ballon Club. Na die tijd kwam Etten-Leur

In dit verband onderzoekt de Afdeling Ballonvaren momenteel

meer in trek. Het gemeentebestuur van Etten-Leur was

de mogelijkheid om de leden een dergelijke, goedgekeurde

destijds zo enthousiast over de gasballons op Koninginnedag,

refreshment course aan te bieden.

dat ze besloten een gasleiding aan te leggen voor mijngas.

tot

'1965 is vliegveld Teuge vaak gastheer geweest

Omdat de eerste verlengingen voorzien zijn voor 1 januari

Mijngas was wel zwaarder dan waterstofgas

2007 hebben we nog even tijd om hieraan te werken.

maar ook veel goedkoper. Toen de mijngas werd vervangen

We houden u op de hoogte.

door aardgas kwam aan deze goedkope situatie een einde.

helium,

TOT SLOT:

Het afdelingsbestuur heeft ook het afgelopen verenigingsjaar weer getracht om voor u een aantal zaken te behartigen, de daarbij behorende werkzaamheden uit te voeren en vooral ook u van relevante informatie te voorzien,

Of we in die opzet geslaagd zijn, is aan u ter beoordeling.

Wij, het afdelingsbestuur in gezamenlijkheid, willen u laten weten dat wij de ontvangen feed back, de reacties en uw blijken van betrokkenheid en speciaal ook uw aanwezigheid tijdens de ledenvergaderingen, in hoge mate waardeerden en voor ons een aansporing vormen om dit werk op enthousiaste wijze te doen, Namens het afdelingsbestuur wens

()PROEP ik u en de uwen prettige

feestdagen en een in alle opzichten voorspoedig nieuwjaar toe,

Ter completering van een aantal jaargangen van

in goede gezondheid en harmonie.

MAART en DECEMBER

Dat uw wensen om lichter-dan-lucht te zijn en uw lichter-dan-

baar dan houd ik mij warm aanbevolen ...

uit 1997. Heeft u een exemplaar beschik-

luchtdromen ook in 2005 realiteit mogen worden. HVHOESEL@BALLOONTEAM.

HANS VAN HOESEL, VOORZITTER

dit onvolprezen

magazine ben ik op zoek naar een exemplaar van de uitgaven

Al menig piloot is er na een supervlucht of na een wedstrijd achter gekomen dat het bewijs in de vorm van een tracklog ontbreekt, of dat er maar een gedeelte van de vlucht in het tracklog staat. Vrijwel altijd is dat terug te voeren op een batterijprobleem. ln veel mindere mate door het verkeerd gebruik van de GPS zelf, hoewel ik daar ook

de nodige voorbeelden van ken. Hoewel het stroomverbruik

van

de GPS'en in de loop der jaren wel wat minder is geworden, heb ik

al vele malen gezien dat oplaadbare batterijen, ogenschijnlijk vers geladen er na een vlucht van 3 d 4 uur plotseling mee ophielden.

Waa rom geen

trl-

o JF)

oplaadba re batte rije n

: (t)

-o

GPS

Mede door het toegenomen aantal toeters en bellen zoals kaarten,

extra geheugen maar ook mooie displays, is het stroomverbruik

NU DE GPS.LOGGER STEEDS MEER TERREIN WINT,

echter weer toegenomen. Door die toeters en bellen is er bij veel

STRIJDEN MAAR OOK ALS HULPMIDDEL BIJ DE VAARTREGISTRANE, WILLEN

nog maar plaats voor 2 peniite batterijen, terwijl de wat

WE AAN DE HAND VAN GERARD VISSER DIEPER INGAAN OP VOORS EN TEGENS

GPS'en

oudere modellen er meestal 4 hadden. Om ondanks die 2 batterijen de electronica van voldoende spanning te voorzien, wordt er gebruik

NIfi

ALLEEN BIJ WED-

VAN OPLAADBARE BATTERIJEN VOOR DE GPS. HET HIERNAVOLGENDE ARTIKEL IS INTEGRAAL OVERGENOMEN UIT DE

'B-LINE"

HET AFDELINGSBLDD VAN

AFDELING SCHERMVLIEGEN VAN DE KNWL.

gemaakt van een schakelende omvormer, die wat betreft volume een

stuk kleiner is dan 2 extra batterijen. De 2 overgebleven batterijen moeten wel in staat zijn om dezelfde energie te leveren die anders

Uit bovenstaande resultaten is duidelijk te zien dat mijn vermoeden

door 4 batterijen geleverd kan worden. Dit staat nog los van de scha-

klopte. Het stroomverbruik neemt toe naarmate de batterijspanning

kelverliezen van de omvormer zelf. Dat betekent veelal een verdub-

lager wordt. Wat ook opvalt is dat het elektronisch kompas voor

beling van de stroom die uit de 2 batterijen wordt getrokken. Daarbij

flink wat extra stroomverbruik zorgt, om maar niet te spreken over

komt ook nog, dat de schakelverliezen toenemen naarmate de bat-

het gebruik van de displayverlichting. Verlichting hebben we over-

terijspanning lager wordt. Omdat oplaadbare batterijen maar een

dag tijdens het vliegen niet nodig. Ook het elektronisch kompas

celspanning hebben van 1.2 tot 1.25 volt, is het te verwachten dat

niet nodig, omdat we tijdens het vliegen constant in beweging zijn,

de schakelverliezen groter zullen zi.jn dan bij het gebruik van normale

hebben we voldoende aan het GPS kompas. Uitschakelen dus!

niet oplaadbare (alkaline) batterijen die een celspanning hebben van

Ook het gebruik van de kaart moet

tot een minimum beperkt worden

of mijn vermoeden juist was, heb ik mijn

omdat het telkens verversen van het display ook nogal wat stroom

GarminT6map S maar eens op de testbank gezet om de opgenomen

trekt. Door gebruik te maken van de batterijspaarstand verloopt de

stroom te gaan meten als functie van de batterijspanning. Deze

opbouw van het display wat trager, maar het levert toch al gauw een

1.5

tot

1.6

volt.

Om te zien

GPS

is bij veel vliegers populair vanwege het grote aantal tracklogpunten

stroombesparing op van 10 tot 15 %.

inclusief hoogteregistratie en een heleboel andere handige moge-

Om het nog wat duidelijker te maken, heb ik een en ander ook nog in

lijkheden. ln de onderstaande tabel een overzicht van de resultaten.

een grafiek gezet.

Daarbij is ook nog gekeken naar het effect van het gebruik van de

Stroomverbruik Garmin 76maP

batterijspaarstand, het elektronisch kompas en de verlichting.

300

Garmin 76map

)m S

Stroomverbruik versus voedings spanning Normal mode kompas

uit

kompas

aan

Verl. Aan

spaa rsta nd

2,1

ls(mA)

Is(mA)

-l >-

100

uit 201

186

2s8

172

231

2,2

174

161

152

140

183

136

125

161

2,8

121

113

145

114

107

136

111

104

133

200 150

(V) ls(mA) ls(mA)

1,95

250

bat.low

bij 'l .95 volt schakelt de

GPS

170

volledig uit. Dit kan per exem-

plaar of type natuurlijk wel wat verschillen.

3.5

2.5

Batterij spanning (V)

238

Note: Bij een spanning van 2.2 volt geeft het display 'battery low' aan en

1.5

212

Wat we uit deze grafiek duidelijk kunnen afleiden is, dat

bij

gebruik van gewone batterijen de spanningsreserve aanmerkelijk groter is tot "battery iow" dan bij oplaadbare cellen. Voor

is dat 0.8 volt, terwijl dat voor oplaadbare 0.2 tot 0.25 volt is. Daarbij is-door de hogere bat-

normale batterijen batterijen maar

teri.ispanning van gewone batterijen ook nog de opgenomen stroom

o .LJ

a C

: (tr

tot gevolg dat zelfs bij volle oplaadbare batterijen vanwege de lagere celspanning de

We zien nu dat de voedingsstroom ruim de helft lager

aanmerkelijk lager. Dit heeft

geworden, omdat de schakelende omvormer van de GPS niet

effectieve capaciteit al zo'n 30o/o lager uitvalt dan bij gebruik

actief hoeft te ziln. Bij een externe spanning lager dan 7 volt

van normale batterijen. Dit effect wordt nog versterkt naar-

schakelt deze GPS terug op interne batterijen, maar dat kan

mate de batterijen verder ontladen raken, omdat dan de

ook weer per type verschillen.

stroom nog verder toeneemt ten gevolge van de schakelver-

ln mijn geval ben ik voor de externe voeding uitgegaan

l2 volt

van

liezen in de omvormer van de GPS. Uit bovenstaand relaas

een lood gel accu van

zal het duidelijk worden waarom oplaadbare batterijen er

vaak vroegtijdig mee ophouden. Dit is een vrij algemeen

ca. 650 gram. Er zijn ook wel lood gel accu's te koop van

voorkomend verschijnsel dat optreedt bij alle elektronica die

volt bij 3.5 Ah. Die gaan wel een stuk langer mee cian het

op lage spanning moet werken, en waarbij behoorlijke stro-

volt type, maar zijn ook meteen weer een stuk zwaarder

men gevraagd worden. Wel dient opgemerkt te worden dat

aanmerkelijk duurder. Het 12 volt type is te koop bij de meeste

oplaadbare batterijen een veel vlakkere ontlaadcurve hebben

bouwmarkten voor ca 15 euro, en wordt ge,bruikt als buffer

dan gewone batterijen, maar dat dit in de praktijk weinig nut

accu voor alarmsystemen. Deze accu's hebben bovendien

heeft omdat ze door de oplopende stroom plotseling 'leeg'

bijna geen zelfontlading, 1 d

bij 1.2 Ah"

afmeting is ongeveer 98 x 40 x 50 mm en een gewicht van

2o/o

per maand. Oplaadbare bat-

o/o

zijn, terwijl gewone batterijen het meestal nog een flinke

terijen verliezen al gauw 1 a 2

tijd uithouden.

dus tegenzit zijn we bij oplaadbare batterijen na twee weken

Een ander effect dat vooral optreedt

bij de

per dag aan lading. Als het

"hoogvliegers" onder ons is, dat ten gevolge van de veel

niet gebruiken al 28o/o van de oorspronkelijke lading kwijt. De

lagere temperatuur op grote hoogte de inwendige weerstand

capaciteit van accu's wordt opgegeven bij een ontlaadstroom

van batterijen in het algemeen toeneemt, maar dat de oplaad-

van 1/10 van het aantal Ah gedurende 10 uur. Bij de gekozen

bare batterijen daar het meeste last van hebben, omdat door

accu is dat dus ca 120 mA. Bij de gemeten stroom van ca.40

de hogere stroom en de grotere inwendige weerstand de

mA bij 12 volt externe voedingsspanning komt dit neer op een

afgegeven spanning nog sneller daalt. Ter vergelijking is van

gebruiksduur van 25 A 30 uur. Als je dan ook nog zorgt voor

de "oude" Garmin 12 mel 4 penlites de opgenomen stroom

een vers setje alkaline batterijen in je GPS, ben je tenminste

gemeten bij interne- en externe voeding. Daarbij bleek bij

een vliegweek maar

gelijke waarde van de voedingsspanning (int"

ext.) ook de

opgenomen stroom nagenoeg gelijk te zijn.

wellicht nog veel langer verzekerd van een

werkende GPS. Meet voor de zekerheid (met ingeschakelde GPS) 1

af en toe de accuspanning. Zodra de spanning onder de

1.5 volt komt, wordt het tijd om de accu op een lader aan te

Als we toch "oplaadbaar" willen moeten we extern gaan voe-

sluiten.

den. Daarom hebben we ook de opgenomen stromen geme-

Het excuus van "ik heb geen tracklog want mijn batterijen

ten bij externe voeding tussen 7 en 1 3 volt. De resultaten zijn

waren leeg" aan het einde van je eerste +100km vlucht gaat

weer verwerkt in de onderstaande grafrek.

dus niet meer op, als je tenminste niet bent vergeten je tracklog goed in te stellen.

Stroomverbruik GarminT6map

Voor het aansluiten op je GPS kun.je gebruik maken van een kabeltje gemaakt van het bekende Garmin plugje (verkrijgbaar

via internet) en een paar schuifstekertjes van 5mm. Let wel op

E,O E60 o E50

de gelsoleerde versie, om kortsluiten van je accu te voorko-

Eoo {J

accu'tje zelf vindt wel een plekje in het bekende tasje waar de

EJU

GPS

?zo IJ Hro o

elk geval het gebruikershandboek!

men, of anders gebruikmaken van een stukje krimpkous. Het

op vastzit. Als je besluit tot externe voeding, lees dan in

Externe accu spanning (V)

GERARD VISSER

Mijn zomer

Oost Europa

20 04 ln

+) v)

TEKST: CEES VAN HELDEN

HET BEGON IN AUGUSTUS 2OO3, TOEN

DE COMPETITIE LEIDDE VAN H ET EUROPESE KAMPIOENSCHAP IN

VILNIUS,

LTTOUWEN'

EVALUEERDE MET JERZY

HADDEN GEDAAN' IK VERTELDE CZERNIAWSKI, WAAROM DE POOLSE EOUIPE ZO MATIG HAD GEPRESTEERD. TERWIJL DE PILOTEN UTT LITOUWEN HET ZO GOED SUGGEREERDE DATIK DAN DE HIJ HEBBEN. KUNNEN BESTGEHOLPEN EN DATZOU HAD GEDAAN AL 5 KEER LITOUWSE KAMPIOENSCHAPPEN HEM DATIK DE POOLSE PILOTEN OOK MAAR EENS MOEST KOMEN TRAINEN. HIJ VROEG MIJ OOK ALS OFFICIAL TE KOMEN NAAR H ET EVENEMENT

IN MOSKOU'

DE GOVERNER'S

CUP.

Toen ik de CIA conferentie in Debrecen, Hongarije bijwoonde,

veelvuldig overleg met de toren, ochtendvaarten werden allen

werd ik benaderd door de Litouwse afgevaardigde, Robertas

tamelijk ver van de stad gehouden.

Komza, en die vroeg mij of ik hun Nationale Kampioenschappen

lk kon zo'n 20 tasks zetten en er waren weer best wat

nog een keer wilde leiden. Ik had dat al 5 keer su.celvol

taculaire bij, zoals een HW vanaf het Hoofd Startveld en dan

gedaan, zelfs het Europees Kampioenschap in 2003, dus vol-

een FIN op hetzelfde veld, met dan achter het doel op zo'n

doende ervaring, maar ik had me voorgenomen, niet nog eens

300 meter in de windrichting een Keygrab of een CRAT met loggers, en een doel midden in een bos, spectaculair voor de

een kampioenschap daar te leiden.

spec-

wat ijdel nietwaar, plus ze zaten vreselijk omhoog, dus nam ik de job op mij. Gedurende diezelfde

deelnemers vooral na een FIN als eerste taak. Al met al een

conferentie, werd bevestigd door Jerzy Czerniawski, de compe-

12.000 bezoekers per avond en een geweldig gastheerschap

titieleider voor de Governer's Cup in Dmitrov Rusland, dat hij

van de Brouwerij. Bedankt Vijoleta!

Echter we zijn allemaal

zeer geslaagd kampioenschap met tevreden deelnemers , zo'n

mij wilde om hem te assisteren. Ik ken Jerzy al geruime tijd en ik heb eerder met hem gewerkt, dus ik besloot dat ook te doen.

TALSt, LETLAruD, JULI

Deze informatie is maar om aan te geven, hoe zulke jobs naar

nam ook deel aan de wedstrijd in Siauliai en ze was president

je toekomen.

van de Nationale Ballon Club. Ze had nog geen wedstrijdleider,

KristineVevere uit Letland,

Wat statistische

of ik gelegenheid had en wilde, en zo kwam ik daarl De competitie (het Nationale Kampioenschap) had 21 deel-

informatie: er waren 25 piloten, geen observers maar loggers

nemers, met observers, maar zeer gebrekkige weer informatie.

en zeer bekwame meetteams met uitstekende apparatuur,

ln Letland is de telefoonmaatschappij LMT de jaarlijkse hoofd-

de informatievoorziening over weer was beslist middelmatig.

sponsor van het evenement, hetgeen met veel show and music

Siauliai is een kleine aardige stad zo'n 180 km. NW van Vilnius,

opgeluisterd wordt, ieder jaar in een andere provincie' Dit jaar

de hoofdstad van Litouwen. Een uitstekende sponsor was de

waren de gastheren, de gemeente Talsi, een klein plaatsje met

locale maar landelijk zeer bekende Gubernija Bier Brouwerij.

12.000 inwoners zo'n 120 km. WNW van Riga, de hoofdstad.

Om te beginnen had Litouwen in het kader van de NATO wat

Het weer was fantastisch geweest gedurende de laatste 4

Belgid toelewezen gekregen voor grens-

weken en het zag er heel goed uit voor de competitieweek,

bewaking, laten die nou net in Siauliai gestationeerd zijn, en

maar zoals je geluk hebt heb je ook pech, het weer sloeg om

daar zouden wij de wedstrijd moeten houden, de verboden

toen de wedstrijd begon.

zone lag op 2 km, van het Hoofd Startveld. Dit betekende

ze vroeg

slAULIAI,

F-16 straaljagers

LrToUwEN, JUrul

uit

waren geweldige goede vaarten maar ook waardeloze, zoals

-o

t!-

o P

: (U

die keer dat de mist optrok, iedereen startte en ik moest ze

DMITROI', RUSSTA, AUGUSTUS

DeGoverner's

weer laten landen, omdat de mist weer inviel, pech.

Cup was een wedstrijd die alweer voor de 4e keer werd gehou-

Of die keer dat alles ideaal was voor 4 tasks, wolkenloze hemel,

den en mij werd verteld door de deelnemers, dat die met iedere

zonnetje en na 20 minuten varen vervelende mistbanken, daar-

jaargang beter en beter werd. Dit jaar waren er 47 deelnemers.

om heb ik de laatste task, terwijl men aan het varen was, moe-

Het moet gezegd worden, Yuri Taran en zijn organisatie had-

ten annuleren. Het leert dat een goede lokale meteoroloog, die

den het geweldig voor elkaar. Dmitrov is een stad zo'n 60 km. ten noorden van Moskou in een licht heuvelachtig terrein (500

ook iets weet van ballonvaren onontbeedijk is.

Uiteindelijk hebben we een goede wedstrijd gehad, interes-

meter is het hoogste, punt). Onze accommodatie was de plaats

sante tasks en iedereen was uiteindelijk tevreden!

waar Valeri Poetin komt om te ski6n in de winter.

Hartelijk dank aan UIdis.

Misschien was dat wel de reden waarom de accommodatie en de infrastructuur zo'n goede tot zeer goede kwaliteit had.

RlcA, LETLAruD, AUGUSTUS

Gedurende de

lk was deputy, dus mijn job was easy, geen observers, geen log-

competitie in Talsi werd ik door Gunars Dukste gevraagd om

gers, alleen meetteams, omdat de voertaal Russisch was, kon

director te zijn bij zijn evenement in Riga. Dat was een memo-

ik alleen toezien op wat er gebeurde. Dus veel variatie in tasks

rial ter gelegenheid van een eerste ballonvaart ter plaatse zo'n

kon er niet zijn, Hare and Hounds en Judge Declared Goals.

200 jaar geleden. Alhoewel hoogzomer en dus weinig deelne-

lk heb wel een paar nieuwe jonge natuurtalenten ontdekt, die

mers waren er toch 5 nationaliteiten die deelnamen.

echte uitdagers kunnen worden van de huidige oude garde top

Dit was een alternatieve competitie met interessante

tasks,

piloten, hun namen Alexander Vinog radov en Alexei Medvedsky.

zoals JDG op een vlot van 10x1 0 in het midden van de rivier, of

Let op mijn woorden, de toekomst van de Russische wedstrijd-

een Hesitation Landing met 4 velden om te scoren, de resulta-

piloten. Bedankt Yuri voor een perfect georganiseerde week.

ten werden ir la Formule 1 berekend, heel relaxed. Mooie vaarten waren er over de oude binnenstad van Riga, we

LESZru(,, P(,LAruD, SEPTEMBER lk was

hadden wel constant veel Security om ons heen en elke mand

gevraagd om de Poolse Nationale Kampioenschappen te leiden

werd gecontroleerd voor we opstegen. ln het stadscentrum lag

tijdens de wedstrijd in Litouwen. lk was er nooit geweest maar

het presidentieel paleis en dat was verboden gebied.

de omgeving is goed gekend bij de meeste piloten en velen zullen zich het Europees Kampioenschap herinneren, dat daar

De eerste vlucht was natuurlijk met wat officidle gasten en

gehouden werd.

Gunars had de burgemeester van Riga en zijn PR dame mee.

We hadden eigenlijk 3 evenementen tegelijkertijd, het Pools

Ze kwamen zo uit een vergadering, dus deftig zullen we maar

Nationaal, het Pools Dames Nationaal en de Leszno Cup.

zeggen.

Er waren 43 deelnemers, waarvan 37

Hij wilde landen aan de oever van een meer, de snelheid was vrij

was een gezellige groep die met behulp van observers werd

hoog en moest dus een beetje afremmen op het water, jammer

gecontroleerd. De meteoroloog was erg enthousiast, alleen

voor de schoenen van de beide gasten en de pantalons, maar

communiceren was moeilijk, hij sprak geen Engels, ik geen

ze hadden de vlucht over hun stad, als een droom ervaren.

Pools, maar vooruit samen redden we het wel.

Voorts met alle ballonnen een Night Glow in de stad, hartstikke

We hadden 22 tasks in 7 vaarten en iedereen moest stevig

op kwamen dagen, het

leuk.

werken. De luchthaven was het hoofdstartveld en daar hadden

Bedankt Gunars! Direct door naar Moskou.

we 2 starts en 3 mooie FlNs en een Minimum Distance. Ook waren er JDG's met een scoring area in een kwadrant bij het

(r o

: o _o

doel. Uiteindelijk was iedereen tevreden, zowel organisatoren,

De piloten houden van loggers, dat is de toekomst, zie nu EK

sponsors, als deelnemers en officials. En wie won? Juist, Alexei

Hongarije.

Medvedsky uit Rusland, voor Kostiuskevicius uit Litouwen en

Mijn voorkeur zou uitgaan naar een competitie met loggers

Witold Filus uit Polen.

en observers. Het argument van kosten is niet valide, want bij

Mijn dank gaat uit naar Ewa Prawicka, die naast organisator

kleine competities, maakt het gezien het aantal extra officials

ook nog Pools Dames Nationaal Kampioen werd.

als waarnemers niet

uit en bij grote evenementen komen de

lagere kosten niet ten goede aan de deelnemers maar wordt er

GOIIICLUSTE Het was een mooie, maar vermoeiende

gewoon minder sponsorgeld opgehaald.

zomer, waar ik van genoten heb. lk heb heerlijke ervaringen

Dus waar praten we over?

gehad met een groot aantal fijne

de aanloop van de EK in Vilnius en toen viel iedereen over mij

mensen. Echter een goede

lk had dit reeds voorspeld tijdens

meteoroloog is onmisbaar in een Nationaal Kampioenschap.

heen.

Omdat ik zelf ook wedstrijdpiloot ben, heb ik vrij intensief

Graag

kunnen spreken over wat piloten, officials en observers leuk en

gemaakt en jullie, voor het lezen van dit verhaal.

wil ik iedereen bedanken die dit voor mij mogelijk heeft

minder leuk vinden. Men stelt een groot aantal tasks per vaart op prijs, de mogelijk-

heid om je positie te verbeteren tijdens de competitie is veel

groter en je bent dan niet afhankelijk van een of twee matige resu

Nasch

rift:

lk ben bezig een boekje te schrijven over wedstrijdvaren, dat

ltaten.

Alhoewel het altijd neerkomt op precisievaren, zijn er toch tasks

als een e-book verschijnt begin 2005, je zult daar binnenkort

die meer vragen aan inventiviteit en inzicht. Een veel grotere

meer van horen, maar er is al iets te zien op:

variatie in tasksetting wordt op prijs gesteld.

wlruv. ba I I oo n-e-zi ne. co m

" ... Echter we zijn allemaal wat ijdel nietwaar, plus ze zaten vreselljk omhoog, dus nam ik de job op mij ..."

s ili

f,o

.,*

s ,lli;

,rrrrrr---AIR

lll

ITCO

(.!-

o JF)

Type

Cameron A-210

Fabrikant

Cameron Balloons Ltd

Registratie

PH-AFB

Inhoud

Operator

Willem Hijink

(tr

-o

0.000 ft

Wij leveren: O Cameron ballonnen en accessoires O lcom radio's en Garmin GPS-en O lnstrumenten van Flytec en Aircotec O Westfalia trailers O Theorie- en praktijk opleiding O Reclame- en passagiersvaarten en zijn een: O Rijksluchtvaartdienst erkend onderhoudsbedrijf RLD-31 7 Wilco Air BV Walstraat 13 7631

ET OOTMARSUM

Tel.: 0541- 2g32gg Fax: 0541 ! ZSZAZA Postbus 767630 AB OOTMARSUM

De zekerheid van de ba llonvaa rder Ballonvaarders laten niets aan het toeval over. Uiterst secuur gaan ze met het

materiaal om. Dat begint al bij de aanschaf van een ballon. Absolute zekerheid staat immers voorop. Vandaar ook dat ballonvaarders, als het om verzekeringen gaat, zich wenden

tot De Keyzer Assuranti6n.

H6t kantoor met expertise op het gebied van alle ballonrisico's. Een volstrekt onaf-

--- =.-;****;'aa;&k

hankelijke adviseuri die juist door die onaf-

hankelijkheid het meest optimale verzekeringspakket kan aanbieden. Bij De Keyzer staan ze op de bres voor de ballonvaarder.

DE KEYZER ASSURANTIEN

Een hele geruststelling.

Voor meer informatie kunt u contact opne-

Wilhelminapark 25, Breda - Postbus 4670, 4803 ER Breda

men met dhr. A.Ripson.

Telefoon 076-533 35 55 /Telefax

assurantien

hypotheken

pensioenen

financiering

076-5145255

One Day Fly Buren 2004 EEN

HETELUCHTBALLONWEDSTRITD

o P

DUURT MEESTAL ENKELE DAGEN.

DAT HEEFT TWEE REDENEN: DE GELUKSFACTOR VAN

WORDT HIERMEE VERKLEIND EN AFGELASTE VAARTEN WORDEN BEETJE GECOMPENSEERD.

TOEVALSTREFFERS

(I)

EEN

-o

DIE PAAR DAGEN MAAKT DE ORGANISATIE VAN EEN

WEDSTRIJD OMVANGRIJK EN DEELNAME NIET GOEDKOOP. DAAROM ZIJN

NEDERLAND MAAR WEINIG WEDSTRIJDEN. GELUKKIG WORDT

TWEEMAAL PER JAAR DE 'ONE DAY FLY' GEORGANISEERD.

De One Day Fly is een heteluchtballonwedstrijd van 66n dag, vooral

bedoeld als trainingsmogelijkheid voor veteranen en introductie

tot de wedstrijdsport voor

nieuwkomers. Men komt 's ochtends

voor dag en douw bij elkaar: doet een ochtendvaart met meerdere tasks, vermaakt zich gedurende de dag, doet een avondvaart met

aansluitend een prijsuitreiking en gaat weer huiswaarts. Geen verblijf in hotels of andere accommodatie, geen dure catering.

show: tasksetting, briefing, debriefing en scoring. De enige manier om dat te doen is ...'losjes'.

Twee vaarten en veel gezelligheid is het doel van deze eendagswed-

strijden. Het initiatief kwam in 2002 van Henk Lubbers, toenmalig

BETUwsE LUluCH

Het weer zat geweldig

voorzitter van de Dutch Balloon Competition Club.

mee. Redelijk strakke wind, mooi zonnig maar niet

DErtTIEllr PrLorEN

te warm, late thermiek. Met de meteo in de werden voor de ochtendvaart de volgende

Zaterdag

9 oktober was het

Gelderse Buren voor de 3e maal het strijdtoneel van de One Day

hand tasks

Fly.

gezet: JDG. JDG, FON en MD. Vrij vertaald is een JDG

Op de ochtendbriefing verschenen dertien piloten met hun teams,

een Judge Decleared Goal. De wedstrijdleider geeft

waaronder twee Belgische. Aan de official-zijde was sprake van

een kruispunt op met viercijferige coordinaten, dat is

onderbezetting. Bij een heteluchtballonwedstrijd wordt eei.r ballon

het doel voor de piloten. Bij de FON, Fly On, moet de

vergezeld door een 'observer'. Deze volgt de verrichtingen van de

piloot tijdens de vaart zijn volgende doel bepalen. Hij

piloot en zijn crew en doet daarvan verslag aan de wedstrijdleider,

deelt dat mee door de coordinaten van dit doel op

die op grond van deze verslagen punten toekent. Voor de dertien

de marker van de task voorafgaand aan de FON te

teams waren er slechts acht observers beschikbaar, dat werd als

schrijven. Een MD of Maximum Distance is eenvoudig

volgt opgelost: ervaren crewleden zouden de resultaten van hun

piloot rapporteren alsof ze een observer waren. Ondenkbaar op

een zo'n lang mogelijke afstand afleggen binnen een gebied en/of een gestelde tijd. ledere task wordt

een kampioenschap, maar prima passend in het informele karakter

onafhankelijk van de ander gescoord. Als je, dus de

van een One Day Fly. Met chief-observer Marldne Cornelis vormde

eerste task volledig verknald, kun je op de andere nog

ondergetekende het overige wedstrijdteam. Omdat Marldne ook

altijd winnen.

als observer werd ingezet, werd de wedstrijdleiding een one man

Er werd opgestegen vanaf een veldje, dat door de Maurikse parapenters gebruikt wordt. Vanwege de MD-task duurde het heel lang voor de piloten terugkwamen in het wedstrijdcentrum. Daar had een team

vrijwilligers onder leiding van Corrie Lubbers een heerlijke Iunch van allerlei broodjes, soep, koffie, thee

etc. klaargezet, opgesierd met bloemen en Betuws fruit. Omdat niemand ergens naar toe hoefde, werd het een zeer geanimeerd samenzijn in de zon, opgeluisterd door een heuze muzikant.

In hun verhalen zijn ballonvaarders niet anders dan sportvissers, vooral veel ndt gemiste kansen. En met

zo'n lange ochtendvaart waren er ndt gemiste kansen 9enoeg.

_-,@ .. oprior'

i.r,ft

i::1b-+-1,r.

aaaa

rq:?ia

a: -,

D,,*,..

s*..,,,

o,rt 'r. .":l

-*. l-ll

l_..11

-,r'll

a C

sun:cc Gun

: rtr

-o HET IS ALWEER EEN AANTAL JAREN GELEDEN DAT

BIJ PARAPEIuTERS TE GAST

Vanwegedeverwach-

BALLONVAREN EN HET WEER. KEES BLOM, ACCOUNTMANAGER

te toename van de wind, zette de wedstrijdleider voor de avond-

LUCHTVAART

BIJ HET KNMI. VOORMALIG

vaart een HZW [Hestitation Waltz]. Hierbij worden meerder doelen

ROLOOG. ZET

gegeven. De moeilijkheid

zit in het beslissen: 'Zal ik hier scoren op

vijf meter, of maak ik nog een kans om op het volgende doel beter te scoren'. Voor deze vaart maakte ik van ieder kruispunt een geldig

doel. Bovendien kregen de piloten twee markers mee, 'beste score

IN 'BALLON-

STOF' EEN AANTAL ARTIKELEN VERSCHEEN. GESCHREVEN DOOR KNMI LUCHWAARTMETEOROLOOG ADRI HUISKAMP, WAARIN UITGEBREID WERD INGEGAAN OP DE RELATIE LUCHTVAARTMETEO-

ONDERSTAAND ARTIKEL EEN AANTAL ZAKEN

OP EEN RIJTJE. ER WORDT VOORAL INGEGAAN OP TWEE ZAKEN

DIE DE

AFGELOPEN JAREN

ZIJN VERANDERD. DE

INVOERING

VAN AUTOMATISCHE WAARNEMINGEN EN ALS GEVOLG DAARVAN INVOERING VAN DE AUTO MfiAR EN DE VEEL GROTERE B

ESCHIKBAARH EID VAN DATA VIA INTERN ET.

telt'. Dat lijkt makkelijker dan het is; 66n piloot was achteraf zelfs niet toegekomen aan het scoren met z'n tweede marker"

AUT(,MATISCHE

De start was wederom van het Maurikse parapentveld. Dit keer waren de parapenters actief bezig. Wij moesten wachten terwijl zij

Bij het waarnemen van weersverschijnselen is er aantal zaken dat men rn het oog dient te houden.

de laatste thermiek van de dag benutten. lk vond het maar dapper

van de belangrijkste daarvan is de representativiteit. De

wat die parapenters deden, de lucht in aan een lap stof met

vraag die men zich dan stelt is: "Wat is de waarde van

een

WAARluEMIIuGElu een Een

paar draadjes ... geef mij maar een stevige luchtballonl

deze waarneming (dwz. op deze plaats en tijd) als ik iets

Ondanks dat de verwachte wind uitbleef, was de avondvaart toch

wil weten over het weer op een andere plaats en/of op

zeer geslaagd, al had er alleen nog wel een taskje bijgekund. Terug

een andere tijd?"

op het wedstrijdcentrum was de stemming weer optimaal, mede dankzij bier, wijn en nootjes. Rond half negen begon een korte,

instrumenten en voor een deel ook door de zintuigen

vrolijke prijsuitreiking. Moe maar voldaan ging ieder zijn weegs,

van de menselijke waarnemer, is een andere. Ook

naar ik hoop met het vaste voornemen er de volgende One Day Fly

eigenschappen van het weersverschijnsel zelf spelen een

weer bij te zijn. lk in ieder geval wel!

rol, wat kunnen we ervan meten en wat nu juist niet?

De meetnauwkeurigheid, bepaald door de gebruikte

TEKST: RUTGER COUCKE I**fionafe mefecrologrscfie ffrert ?et

FOTO'S: JUDITH COUCKE

Winnaar was Luc Herdewijn uit Belgi1 4112

punten over 5 tasks, gevolgd door Harry de Greeff uit Grave met 3932 punten. Op nummer drie de locale Henk van

Kalkeren met een score van 3842 punten. [4eteo-informatie: het is droog

Ballonvaren en het KNMI

a C

: (tr

_o ln het doen van waarnemingen is er de afgelopen jaren

veel

Deze AUTO METARs zijn

te herkennen doordat aan het begin

Nederland. De synoptische waarnemingen, dat

van de regel, nog voor de vierlettercode (waarvan nu alleen

zijn de waarnemingen die ieder uur op het hele uur gemaakt worden, zijn volledig geautomatiseerd. Op een aantal vlieg-

nog de laatste twee letters voorkomen) van het betreffende station de letter'a'wordt vermeld. Dit wordt op alle drie de

velden zijn ook de luchtvaartwaarnemingen (METARs), zij het

subpagina's met METAR informatie herhaald:

veranderd

nu alleen nog maar buiten de openstellingstijden, geautomatiseerd.

Lrr,:htutart

Wat betekent dit alles voor de gebruiker? Gebruiker hier vooral

in de zin van 'eindgebruiker', bijvoorbeeld een ballonvaarder' Zoals bij zoveel zaken geldt ook hier weer dat aan elk voordeel

Ertre IE FIETAE: mEx uind Id 2]018 a {: I3'}11 Enr 26012 Fn alt,!b Qq tcurrJ

ook een nadeel kleeft. Eerst maar eens kijken naar de voordelen:

- Een automatische waarneming is er altiid en is altiid op tijd.

bk zs0i9 a a E = a

- De waarneming komt altijd op eenzelfde, consistente wijze,

tot stand,

tur 1f,!rv

tu :b ub rrn nr

elS+6 310iE 2t5012 3q il* 6 21Off5

ul: 220t7

hetzelfde weer wordt altijd op dezelfde manier

weergegeven.

- De waarneming is veel frequenter beschikbaar voor de meteoroloog (elke tien minuten, sommige zelfs vrijwel real-time), daardoor is deze veel eerder in staat eventuele veranderingen

tsEluele

aicht en beuolking a

te signaleren en op te nemen in nieuwe of geamendeerde verwachtingen.

En dan de nadelen:

I,IETHEs {d=AUT0 METAR) +Ea5 UTa

a 6 a a a

kd {s am rd sq bk Iu tu sb vb uo gr eh vk

bkn017

9999 9999 9999 9999 9000 5000 9599 9599 9999 9999 9000 ?000 7000 9999

bkn021

ovE0l8 ovc019 bkn0Z4

- Een automatische waarneming is een puntmeting, terwijl een menselijke waarnemer altijd vanaf dezelfde plaats waarneemt, maar daarbil goed in het rond kiikt en dus ook het

"weer" in de directe omgeving meeneemt. - Een automatische waarneming bevat geen informatie over de

wolkensoort, deze informatie moet dus uit andere bronnen komen.

- Een automatische waarneming kan bij temperaturen rond het vriespunt niet goed bepalen of er sprake is van onderkoelde neerslag, terwijl ook hagel niet altijd goed herkend wordt.

Lu,-htuatrt aEtuele I'1E-fRP5 (s=FUTO I''lETHRl 08:5 UTt: ing/trend .o lourstatellandingsveruEEht kd uht uh.1 En noEig ilurr9 r ! oq nos ig b l,i becm! 9999 lu-r uht e tn uht e :b uht uht utr uht nht a ur uht uht n !r uht eh uht uht a ul,. uhi

Voor de ballonvaarder als eindgebruiker is de kostenfactor minder merkbaar, maar in het gehele kostenplaatje voor de

ln deze voorbeelden zijn het dus de stations Vlissingen (EHFS),

luchtvaartsector is de uiteindelijke besparing die bereikt wordt

Twente (EHTW), Soesterberg (EHSB), Woensdrecht (EHWO),

van groot belang.

Gilze-Rijen (EHGR) en Volkel (EHVK) die een AUTO METAR

hebben ingestuurd. Voor Vlissingen is

dit de

permanente

vl,AAR I(OMT U DE AUTOluATTSCHE

situatie, de stations van de Koninklijke Luchtmacht hebben nor-

WAARluEIUlINGEN TEGEN?

maliter tijdens openstellingstijden een'handgemaakte' METAR.

1. Op Teletekst, pagina 707, worden de METARs van vrijwel alle

waarnemingsstations in Nederland gepresenteerd, daar zitten

2. Op de METAR pagina's die u kunt bekijken via:

op sommige tijdstippen al veel AUTO METARS in.

www. luchtvaa rtmeteo.nl

\t-

o +.J

Hieronder een opsomming van de verschillen tussen METAR en

Bewolking: Ook hier een puntmetlng, in dit geval door

AUTO METAR per element in het rapport.

laser-ceilometer. De hoogte van de wolkenlagen is goed ie

Wind: Komt volledig overeen, dezelfde apparatuur wordt

bepalen, de soort wolken is echter niet te onderscheiden zodat eventueel voorkomende Towering Cumulus (TCU) o'

gebruikt, ook de wijze van rapporteren is precies gelijk.

Cumulonimbus (CB) niet in een AUTO METAR gerapporteerc

a C

eer

kunnen worden. De KNMI buienradars kunnen daar vaak we

uitsluitsel over geven. De bedekkingsgraad wordt bepaalc

-o

door middel van een algoritme waarbij de sensorwaarder

van de afgelopen periode een grote rol spelen- Samen met de a\

*,"J --#H

puntmeting kan dit in uitzonderlijke gevallen leiden tot eer aanzienlijke over- of onderschatting van de bedekkingsgraad. Een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld het voorkomen van

of CU in straten of banden. Als zo'n wolkenband precies over een meetpunt trekt lijkt het voor de ceilometer daar alsof het

Zicht: De waarde wordt berekend uit de gemeten doorlaat-

geheel bewolkt is, terwijl misschien wel 5/B van de lucht niet

baarheid voor licht van een klein volume lucht, De gebruikte

met wolken bedekt

is.

apparatuur is een Forward Scattermeter. Groot verschil met huidige methode is dat de apparatuur op een vast punt en een

Temperatuur/Dauwpunt en QNH; geen verschillen, zelfde

vaste hoogte staat (bij een baandrempel op ca. 2 m. hoogte)

sensoren en algoritmes als in de "normale" METAR.

en dus een puntmeting verricht, terwijl de waarnemer rondom

zich heen kijkt en het slechtste zicht rapporteert. Zolang de

Trend:

samenstelling van de lucht redelijk homogeen is zal het zicht

aan de METAR door een meteoroloog, is niet geautomatiseerd

tussen meter en waarnemer in grote mate overeenkomen.

en er zi.jn dus geen verschillen tussen METAR en AUTO METAR.

ls een toevoeging (een verwachting yoor 2 uur vooruitr

Grote verschillen kunnen echter optreden bij inhomogeniteiten

BESCHII(BAARHETD VAlu IluF(,RlUtATIE

zoals mistbanken of grondmist.

Door de enorme toename in het gebruik van internet is veel informatie die van belang kan zijn voor de beslissing om al dan niet te gaan varen beschikbaar- Vri.j toegankelijke informatie

te vinden op de algemene KNM|-site: www.knmi.nl, deze site wordt op het ogenblik grondig onderhanden genomen en zal begin 2005 in volledig vernieuwde vorm beschikbaar komen, omdat daar nog wi.jzigingen in kunnen optreden wordt hier nu geen nadere pagina-aanduiding genoemd,. Specifiek voor luchtvarenden (en dus ook ballonvaarders) is de

site: wwwluchtvaartmeteo.nl. Om toegang te krijgen dient

Present Weather: Dit wordt gemeten door dezelfde sensor

echter te beschikken over een usercode en een password, deze

als het zicht, ook hier geldt dus het verschil tussen de rond-

worden u als lid van de KNVvL via de KNVvL verstrekt. Op de

kijkende waarnemer en de puntmeting van de sensor. Dit

KNVvL-srte

vindt u daarover nadere informatie.

betekent dat in ieder geval "weer" op afstand niet kan worden gerapporteerd. Verder is er een kleine kans dat een situatie met

W'IT T5 ER BESCHII(BAAR

onderkoelde regen of motregen, waarvan gladheid en/of ijsaf-

WWW. LUC HT\,AARTM ETE (,.

zetting het gevolg kunnen zijn, niet goed wordt herkend. Als

1" OPMETdata.

de neerslag echt vast is kan de sensor dit goed onderscheiden,

bestaande

lastiger is het onderscheid tussen hagel en sneeuw dat soms

verwachtingen in codevorm (TAFs), verwachtingen in tekst-

niet juist wordt weergegeven. Onweersinformatie wordt aan

formaat (Weerbu lletin, Ballonvaa rtverwachti ng, Zweefvl ieg-

de AUTO METAR toegevoegd vanuit het bliksemwaarneemnet,

verwachting) als eventuele waarschuwingen als SIGMET en

werk, waarbij de afstand tussen de gemeten ontlading en het

AIRMET"

waarneemstation bepaalt

of er

inderdaad onweer gerappor-

Dit treft u allemaal aan als u het tabblad'region

deze zijn

hij de donder heeft gehoord, dat zou dus verschillen op kunnen

zijn.

Dit rs allerlei alfanumerieke informatie. uit zowel waarnemingen (METARs, SPECIs),

gebruikt. De beide andere tabbladen kunt u ook gebruiken,

teerd wordt. De menselijke waarnemer rapporteert onweer als leveren, waarbij het automatische systeem nauwkeuriger zal

OP N L?

in het

de ballonvaart

minder

laatst beschikbare

actuele

algemeen voor

nteressa nt.

2. Weerradar.

Hier vindt

u het

radarbeeld, samengesteld

uit de waarnemingen door

lAdvertentiel

KNMI buienradars in De Bilt en Den Helder. Onder'advanced

loop' kunt u een aantal opties nader selecteren- De beelden

worden met intervallen van 5 minuten vernieuwd en zijn

ca. 10 minuten na de waarneemtijd beschikbaar. 3. Satellietfoto's van een groot deel van Europa, zowel in infra-

rood als in'zichtbaar licht', elk uur een nieuwe foto, beschik-

baar tussen 30 en 45 minuten na het waarneemtijdstip.

Alleen bedoeld als overzicht, details zijn niet waarneembaar. 4. Diverse producten voor de'grote' luchtvaart, geproduceerd

door het World Area Forecast Center in Exeter, Engeland. (SIGWX en UWT-kaarten)

van Europa, door het KNMI geproduceerd,

5. Grondkaarten

elke 6 uur een analyse, eenmaal per etmaal een serte prognosekaarten

tot 2 dagen vooruit.

6. Tijdseries, bestaande

uit verschillende onderdelen, voor

ballonvaarder zijn vooral de opties Cabauw wind en Cabauw temperatuur van belang, hier zijn per tien minuten de waarnemingen aan de mast bij Cabauw (rn de Lopikerwaard) met betrekking

tot

windsnelheid en -richting en temperaturen

op verschillende hoogtes beschikbaar. De tijdseries voor de

"CALL ME TF YOU HAVE PASSE'I'GERS,

vaarders, ze zijn automatisch gegenereerd en worden niet inhoudelijk bewaakt. De laatste tijdserie 'EPS De Bilt' betreft modeluitvoer

tot

10 dagen vooruit voor de locatie De Bilt,

hieraan kan niet meer dan een globaal beeld worden ont-

PILOT'

BUf

diverse regio's zijn niet geschikt voor gebruik door ballon-

't,O

Free Lonce Pilotservice

Voor ol uw possogiersvoorten; CPL [FB] Groups A, B, C, & D. Co 2000 hrs

leend, voor detailinformatie kunt u de helppagina's die op

lnstructie

de site beschikbaar zijn raadplegen.

- Opleidingsorrongemenlen voor het CPL[FB] € 16.000,vonof - lnslructie en ofgifte Bevoegheidsverkloringen A, B,

Naast deze informatie zal ook komend seizoen nog de ballonvaartverwachting per telefoon (0900-2023350, ca. € 0,50 per min.) beschikbaar blijven. Ook een van de luchtvaartmeteo-

- Intensieve exomeniroining - lndividuele begeleiding voor RT-oontekening

rologen in de Centrale Weerkamer van het KNMI in De Bilt blijft telefonisch bereikbaat afgelopen seizoen was deze bereikbaar-

Incentives

heid door beperkte mankracht vaak niet bevredigend, het

Nostolgio flight clinics: Bollonvoren in combinotie met historische vliegtuigen

KNMI streeft ernaar de beschikbaarheid hiervan aanzienlijk te verhogen.

Het KNMI wil graag haar afnemers zoveel mogelijk dienst zijn, reacties, opmerkingen

of vragen zijn van

van

harte

welkom op ons e-mailadres: aviation@knmi.nl. Wij proberen

dan zo snel mogelijk een reactie te geven, het kan echter

tot ca. 14 dagen vertraging optreedt. Dit hangt samen met de ook hiervoor slechts beperkt

Te Koop lcom A3 rodio. €,295,Z.g.o. nieuw en zeer compleel. Gormin Extrex Visio GPS. €24O,Nieuw en ongebruikt Bollooning Hondbook von Don Comeron €25,-

voorkomen dat daarin

Verhuur

beschikbare mankracht en tijd.

Verhuur von complete bollons, 90 en met troiler. Vonof € 150,- per voort ldeool voor ruren moken'

C.J. IKEES] BLOM, ACCOUNT MANAGER LUCHTVAART KNMI

.l05,

Hons vqn Hoesel Bel 0654 793510 of 073 6142684 of emoil: info@bolloonleom.nl

Het hangt aan de muur

(\!-

o )F)

a E

ttt

: (U

_o .

Tenminste, als je het van de sterk gestegen prijzen

,, r.*,

wilt afleiden.

Hoewel er vaak nog sprake is van: wat een gek er voor

wil geven,

ontwikkelt zich momenteel, en dat vooral bij veilinghuizen, een ondergrens in de prijsstelling van een fraai en vooral ook onge-

1,1,-*

schonden stuk.

Of zo'n wandbord inderdaad minimaal 400 tot 500 euro waard is. hangt van veel zaken af. Beoordelingscriteria zijn daarbij: auttenticiteit, kwaliteit, afmetin-

DE WERELD VAN WANDBORDEN MET HET THEMA IS EEN ZEER WONDERLIJKE WERELD. IN VELE GEDAANTEN WORDEN BALLONVAARTTAFERELEN AFGEBEELD. SCHIER ONTELBAAR ZIJN VARIATIES IN BALLONVAART.

gen, kleurgebruik, origine, afgebeelde tafereel, maker, noem maar op. Daar is op zich al een hele verhandeling over te schrijven.

Er zijn ook wandborden met een ballonvaarttafereel, die

om de

KLEUREN, PATRONEN, RANDVERSIERINGEN. SOORT BAL-

een of andere onnaspeurbare reden, altijd al een kostbaar bezit

LON, BORDAFMETINGEN, TOEGEPASTE TECHNIEKEN EN GA ZO

vertegenwoordigden.

MAAR VERDER.

Een zo'n wandbord is Van Engelse origine en wordt doorgaans

aangeduid met: English Delft Lambeth. Als je je beperkt tot de 18e en vroege 19e eeuwse

Het tafereel laat de ballonvaart zien van Vincenzo Lunardi die op

stukken, dan wordt die wereld ineens allemaal wat

5 september 1784 de eerste ballonvaart boven Engelse bodem

kleiner. Wandborden uit die tijd werden toen nog zeer

maakte. Deze flamboyante ltaliaanse ambtenaar in diplomatieke

ambachtelijk gevormd, met de hand gedecoreerd

dienst, nam op die dag zijn ho'nd en kat onder zijn arm, stapte

(geschilderd) en

op een primitieve wijze voor

het

ermee aan boord en steeg op met zijn aerostatische m6nage

bakproces geglazuurd. Meer dan eens maakte een

trois. (Over de als een rokkenjager bekend staande Lunardi zullen

leerling het naakte bord en voorzag de meester het

we het verder hier niet hebben. Evenmin over zijn latere vaarten

van een geschilderde illustratie.

in Engeland, ltalid en Spanje, die altijd wel gepaard gingen met

Het wandbord was toen niet alleen voor decoratie

schandalen.)

bestemd, het voorzag ook in een stuk nieuwsgaring: een bezitter van een wandbord had maar al te vaak

De ballon van Lunardi werd gezien door een groot aantal mensen

alleen maar van een ballon gehoord, maar er nog

in het deel van Londen, dat als Lambeth bekendstaat. ln die tijd

nooit een gezien! Dat gold evenzeer voor de deco-

waren daar een aantal pottenbakkerijen en aardewerkfabrieken

rateur: vaak wist die het ook alleen maar van horen

gevestigd.

zeggen hoe een ballon eruit zag. Voeg daarbij een

En de ene na de andere pottenbakker begon wandborden te

flinke portie fantasie van de maitre faiencier en dat verklaart dan waarom je op wandborden uit de peri-

dit wandbord is dat het een van de weinige vroege wandborden

ode van 1 784 (het oudst bekende wandbord met een

is, waarop een ballon te zien valt, temidden

ballontafereel dateert uit 1784)

tot

omstreeks 1800

de meest bijzondere, soms zelfs bizarre, ballons ziet.

Naar mijn mening behoren wandborden

- met bal-

lonvaarttaferelen - uit die periode, tot de crdme de

maken met afbeeldingen van de ballon van Lunardi. Bijzonder aan

boven

- of beter gezegd:

bebouwing. Het schouwspel van de overvarende ballon

van Lunardi is gezien vanuit het perspectief van de toekijkende pot-

tenbakkers. Het tafereel is mogelijk ook (mede) geinspireerd door een houtgravure van John Brewer 5r. Ook hierop is de ballon van

crdme van een collectie.

Lunardi (met veren vleugels aan de mand) te zien boven Lambeth

Algemeen wordt verondersteld dat de bakermat van

Highstreet.

de ballonvaart in Frankrijk ligt; niet verwonderlijk dus

Eenvoudig is het niet om zo'n typisch English Delft Lambeth te

dat de meeste 18e eeuwse wandborden met ballon-

bemachtigen. ln de loop van de jaren heb ik er verschillende voorbij

vaarttaferelen dan ook uit dat land afkomstig zijn.

zien komen. Zeer verschillend in kwaliteit, met name in de uitvoe.

Voor deze stukken valt mondiaal een toenemende

ring van de ballon. Soms was de ballonmand voorzien van veren

belangstelling te constateren.

vleugels, een vlag of beiden.

laat komt

'Hoe

hier weer terug ?, of 'Is h et koud boven ?t.() 17.6 tot zelfs 35.3 cm. doorsnee. De gebruikte kleuren waren blauw en groen en mengingen daarvan. Een ding hadden deze

wandborden met elkaar gemeen: stuk voor stuk waren het I

Afhankelijk van de kwaliteit van de afbeelding varieerde het prijskaartje van 800

tot 2400

Engelse ponden; alsof

een

emmer leeggooit! Het hierbij afgebeelde, zeer gave, exemplaar

PAssAGIERS INTORMATIE

heeft een doorsnede van 23 cm, werd recentelijk voor 1200 Engelse ponden op een veiling

Londen aangeboden (en

voor aanvang van de biedingen overigens weer teruggetrok-

ken ...). Het wordt toegeschreven aan Thomas Morgan

Abigail Griffiths, die beiden een aardewerkfabriek hadden aan Lambeth High Street. Bent u ooit in de gelegenheid om zo'n bord te bemachtigen,

doe dat dan en koester het! Het is een schitterend stuk voor aan de wand en ook het verhaal van de afbeelding is meer dan

interessant. Lees daarvoor het boek Lunardi van Leslie Gardiner maar eens.

Bij het onderzoek naar de achtergrond van dit typisch stukje

Deze informatie

Engels aardewerk (Delftware), kwam nog een very Engels trekje

is samengesteld

aan het licht. Kort na de vaart van Lunardi in 1784 kon namelijk

door de Afdeling

bij het wedkantoor van Brook's in Londen weddenschappen ('bets') worden afgesloten: 'bets of an obscene nature were taken, centering on what could

- or couldn't -

Ballonsport van de Koninklijke

be done in the

Nederlandse

basket of a balloon'!

Vereniging voor Luchwaart (KNWL)

U en ik weten het ...

Op deze en talloze andere veelgestelde vragen geeft de

HANS VAN HOESEL

brochure Passagiersinformatie Ballonvaarten van de KNVvL

Afdeling Ballonvaren op een heldere wijze antwoord. Daarnaast

wordt uitgelegd wat passagiers van een

Erkend

Piloot mogen verwachten.

Handig om mee

te sturen met

bevestiging, tickets of

ballonbon.

Voor de kosten hoeft u het niet te laten: 1

Geraad pleegde I iteratu

50 stuks voor € 1 0,- [plus verzendkosten].

Leslie Gardiner: Lunardi, Shrewsbury, 1984

Bestellen bij het afdelingssecretariaat:

Bonham's: Above the Clouds, London, 1999

secretariaat@knwlballonvaren. info

Frank Britton: London Delftware, London, 1982

o -o

Verschillend ook in afmetingen van het bord: vari6rend van

kostbare stukken

Abraham Hopman:

o &)

a C

'Den eertsen Bataafschen luchtreiziger [ 1BA4] S IN

IOt

IN AMSTERDAM BESCHREVEN. LOUDE ZOU VAN HETTONEELVERDWIJNEN MAAR HOPMAN MOEST EN ZOU ER IN SLAGEN OM TOCH EEN BALLONVAARTTE MAKEN.

HET EERSTE DEEL WERD DE MISLUKTE OPSTIJGING VAN HOPMAN EN LOUDE

-o

lN R(,TTERDAM LUI(TE HET WEL

Hopman

"Dat Misgunst hare Tanden scherpe:

liet het er niet bij zitten. Zijn ballon, de 'Lust tot Onderzoek'

't Aangrijnzen van de Lasterzucht,

werd in veel opzichten verbeterd en nog datzelfde jaar steeg

Brengt thans, hoe zeer die Roede snerpe,

hij op vanaf het terrein bij 'De Unie in Rotterdam. De organi-

Mijn Luchtbal in veel reiner lucht.

satie van het evenement was mede in handen van Hendrik van

'k Klim op... ten spijt van Tegenstanders,

Coert, die in die

tijd onder andere muziek- en dansfeesten met

Verhef mij, boven Wolk en Zwerk;

Ziet nu, gij spijtige Eer-aanranders!

Mijn Luchtreis,

als de

proef op 't Werk.

'k Bedoel geen Gunst, geen Geld, geen Voordeel:

Mijn schad duidt ed'ler oogwit aan; Dat nu een ieder beter oordeel: Want Hopman heeft de Reis

gedaan.

Hier drijve ik, schoon miskend, hoog boven u verheven,

'k Verloot bij Amstels Volk, onschuldig, Naam en Eer; Doch vinde m Rottes stad, ook met gevaar van

't leven,

Mijn Naam, mijn Roem, mijn Ee1 Gezondheid, ... alles we6r."

Deze tekening van A. Langendijk geeft een goed beeld van de gigantische instailatie die werd gebruikt om met zink en vitriool het gas te

produceren dat de ballon moest laten stijgen. De ballon vertrok vanaf

een houten installatie waaronder de vaten met pijpen zich bevonden. GA Rotterdam, Fotocollectie, nr XXXIII-50.

l((,RTE MAAR BEHOUDElu l'AART

Na enige

tijd werd de ballon 'onzichtbaar', Hopman liet vervolgens de duiven los en maakte aanstalten om enkele natuurkundige proeven te gaan nemen. Zover kwam het echter niet. Hij had 'eenige ongemakken

in de

bovenlucht' en bovendien raakte

Nadat de ballon de gewenste hoeveelheid gas bevatte werd een

zijn kompas onklaar. Dat was voor hem reden om gas te laten

korf met duiven in de mand geplaatst. Nadat hij afscheid had

ontsnappen om zo een daling in te zetten. Hij kwam dan ook

genomen van zijn vrouw en kinderen stapte Hopman ook in en

niet erg ver; Hartkamp merkte tenminste op dat hij meer in de

steeg, volgens Hartkamp, precies om 16.04 uur op. Mogen we

hoogte dan in de breedte reisde!

Hartkamp geloven dan citeerde dominee Petrus Weiland bij dat

Hopman kwam nabij Schiedam aan de grond waarbij zijn mand

vertrek het volgende gedicht:

precies op een slootkant landde. De 'koene luchtreiziger' ging

prompt kopje onder en de daardoor lichter geworden ballon Vaar nu op en lief de wolken,

schoot, nu onbemand, weer omhoog om tenslotte om half-

Hopman! Met uw Luchtgevaart;

zes die avond

Daal weer zachtkens naar deez' aard,

Wassenaar

Veilig voor des afgronds kolken!

uur weer behouden op het opstijgterrein aan. De courant

in een bos op het landgoed 'Backershagen'

te landen. Hopman zelf kwam 's avonds om acht

Daal, kan't zijn aan Amstels kant;

berichtte dat hij zich onthield van alle huldiging en volstond

Zoo moet men uw Luchtreis roemen

met een'korte, maar deftige' toespraak, waarna hij de rest van

Dan Blanchart van Nederland!

de dag 'in den stillen kring van eenige Vrienden' doorbracht. Het toegestroomde publiek kon zich verder vermaken tijdens

Hopman groette vervolgens het publiek en verdween in noord-

het door Van Coert georganiseerde dansfeest"

westelijke richting. Ook hij bleek te kunnen dichten en wierp

boven de stad pamfletten uit waarop het volgende poeem

De eigenaresse van het landgoed 'Backershagen', mevrouw

stond afgedrukt:

Bakker gaf opdracht aan W. Zonneveld om de ballon te bergen

I I

voor de Biljetten van Toegang aan bovengemelde Lokaal te

worden geretourneerd.

bekomen zijn." (was getekend) A. Hopman".

Abraham Hopman is op 9 maart 1832 in Haarlem overleden.

Ruim honderd jaar later werd er een ballon naar hem ver-

DE 'ABR'\HAIt,I H(,PMAlu' (PH.A.'vE)

Nederlandsche Ballonsport Vereniging (NBV) beschikte vanaf

19 mei 1938 over een 290 m3-grote gasballon welke was gebouwd bij de firma Vernanchet. De ballon droeg aanvankelijk de naam 'Rosalie' maar werd later herdoopt in 'Abraham Hopman', met de registratie PH-AVE. De ballon zou van 19 mei

tot

"Het nieuwe Huis den Deijl" op het landgoed "Backershagen" in

1938

Wassenaar. Barneveld, Atlas Thierens

staan. Op 13 april 1939 kwam de ballon in het bezit van G.L.

13 april 1942 in het luchtvaartregister ingeschreven

Loos.

Alhoewel de opstijging Hopman het nodige geld opleverde

voor de goedkoopste plaatsen moest het publiek een gulden

ln 1938 werden er minimaal vier vaarten met de PH-AVE

gemaakt, te weten op 26 mei en op 5, 6 en 8 juni. De eerste

de succesvolle opstijging moest hij zijn bezittingen te Haarlem

opstijging vond plaats vanaf het Olympiaplein in Amsterdam.

betalen

- verging

het hem financieel niet goed. ln het jaar

verkopen om zijn schulden af

lossen. Hopman bleef in

Pierre Jacquet was de ballonvaarder en E. Jans zijn gelukkige

op 26

Rotterdam wonen; in notaridle akten, waarin hij een van de

passagier. Vlak voor de start vanaf het vliegveld Eelde

partijen was, werd als zijn beroep 'physicus en mechanicus'

mei, werd de ballon'Abraham Hopman' gedoopt. Ballonvaarder

vermeld. Als stoffenfabrikant lijkt hij niet meer actief te zijn

was toen Franqois Louis Matthieu Focquin de Grave die de dag

geweest.

daarvoor zijn brevet had gekregen. Mevrouw Kruisinga, de

In de jaren kort na zijn succesvolle vaart raakte Hopman betrok-

vaart met hem mee. De dag daarop steeg Focquin de Grave op

ken in enkele juridische geschillen. Zo procedeerde hij

in Winschoten met de heer Loos en op 8 juni vanaf het vlieg-

echtgenote van notaris J. Kruisinga uit Vriezenveen, maakte de

in 1806

over de levering van vitrioololie die hij, vanwege de slechte

veld fwenthe met een journalist, een zekere Nederlof.

kwaliteit, weigerde te betalen. Deze vitriool was in 1805 geleverd en het lijkt er dan ook sterk op dat Hopman plannen had

EPrLooc

voor verdere ballonvaarten. Wellicht had deze levering betrek-

van de ballonvaart in Nederland lijkt op het eerste gezicht niet

king op een vaart die hij op 11 september 1805 in Den Haag

erg groot. Een 'trendsetter' is Hopman in elk geval niet geweest

zou maken en waarbij hij opnieuw geen geluk zou hebben

want het zou tot 26 juni 1946 duren alvorens een landgenoot,

gehad.

in dit geval FL. de Ruiter, weer in Rotterdam opnieuw

Abraham Hopman werd dankzij deze korte vaart de eerste

poging zou wagen. Daar is het overigens ook bij gebleven; De

(Noord-)Nederlandse ballonvaarder. Hartkamp eindigde zijn

Ruiter zette de traditie van Hopman kennelijk voort ofschoon

artikel in 'Eigen Haard' met de volgende constatering: "Nu zij

de eerste, voor zover bekend, nooit een vaart heeft gemaakt.

den Lasteraar de mond gestopt, de kunde en eerlijkheid van

De rol van Abraham Hopman zou je bijna 'ceremonieel' kunnen

den luchtreiziger bewezen, en zijn roem, dien hij onder onze

noemen; een land moet toch een 'eerste luchtreiziger' gehad

landgenoten het eerst behaalde, onsterfelijk. En blijft hij de

hebben want anders tel je eigenlijk niet mee. Twee eigenschap-

De betekenis van Hopman voor de geschiedenis

een

eenigste, aan hem alleen hebben wij te danken, dat in het ver-

pen van Bram staan voor ons echter buiten kijf: moed en door-

volg ook ons Land bij diergelijke ondernemingen zal genoemd

zettingsvermogen. Weliswaar was zijn vaart niet lang maar

worden."

aan de andere kant was het materiaal in die tijd ook niet van dien aard dat je er het Kanaal mee over zou willen steken. Zijn

AFSCHETD l'Alu DE LUCHTI,AART IN dC

opstijging in Rotterdam vereiste dan ook moed en het feit dat

Rotterdamsche Courant van 5 januari 181 1 liet Hopman de vol-

hij

gende advertentie opnemen waaruit mag bli.jken dat de lucht-

getuigt van doorzettingsvermogen. Dat zijn belangstelling voor

vaart niet meer zijn belangstelling had: "De Ondergetekende

de luchtvaart daarna taande

zal, op Dinsdag den 8 Januari 1 81 1, des avonds ten 7 ure pre-

mistisch uit

cies, in de "Stad Brussel" op de Delftsche Vaart

na het debacle in Amsterdam

Optische stukken, zijnde nog eenige plaatsen onbezet, waar-

GER]AN CREBOLDER

zijn pogingen nret opgaf

we drukken ons maar even eufe-

- doet in dit verband

te Rotterdam,

geven: eene vierde voorstelling van Phisische, Mechanrsche en

noemd.

l{-

en er voor te zorgen dat deze onbeschadigd aan Hopman zou

niet ter zake.

(IJ

Hob Wiegers Ballonvaart BV

Ballonverkoop Kubicek Balloons

Kubicek tsalloons bouwt ballonnen van hoogwaardige kwaliteit, Hiervoor gebruikt Kubicek Balloons UV bestendiqe en kleurvaste Polyester stof, welke in eigen beheer gefabriceerd wcrdt. Kubicek Balloons is JAR 21 gecertificeerd, wat een hoog niveau van klantenbehandelinq garandeert. En dit alles tegen een eerlijke prijsi

: (o

-o

L*=*

Ballononderhoud ::: ffi r;:

AIs grootste onafhankelijke onderhoudsbedrijf van Nederland leveren wij Evt-V, 100 uurs/jaarlijkse inspecties, ballononderhoud en reparaties aan de volgende merken:

h" q-trij

&***J

Cameron Bafloans, ffauanagh tsalloons, Kubicek tsa//oonE Lindstrand Ballaonq Schroeder Fire Ba{loons, Sky Ea/loons, Thunder & Colf, l}ltra Magic fia//oons

{

r*:

4.,.. {

L#s tre g! qt !

Hierbij hanteren wlj gelijke tarleven, ongeacht het rnerkl

%i&8, &1@

%___+

Twijfel niet, kijk voor meer informatie op www.kubieekballoons.nl, of neem contact opl :t

Aanbieding

e,,&

Uit vaarraad leverbaar: I PK ventilatar. RVS frame, uitgerust met 4-takt 9PK Honda motor. Op de motor is een houten Z-blads propellor gemonteerd, welke afgeschermd is d.m.v. een kooi. De wielen kunnen onder ventilator geklapt worden, waardoor ventilator niet kan verschuiven tijdens het vullen. Prijs: e 1700.- ex BTW.

*#;*'

i - ,_ -f ... ," * rt'

m# Siridfus '{ fi€ r8

..L

&.. Peter van den Breemerweg g - 3768 MP Soest

T O35-8030028

-F

035-6029464

M 06-481 08556 - E nielskon@kubicekballoons.nl

,""\ xt

EAIJ.ONVAAETEIV

(+-

o &J

EEN FIL]Y! l,Alu vl,ERlllER HERZ()G

l::l.lai

: (o

De Britse ingenieur dr

Graham

Dorrington

werkt al jaren

aan

de verwezenlijking van zijn droom:

een

modern

luchtschip waarmee hi1 vrijr:'el geluidloos boven de boomkruinen van het regen,.';oud kan vliegen.

Als hij erover spreekt, gaan

zi.1n

ogen schitteren

en gebaren zijn armen als ',varen het vleugels. Filmmaker Werner Herzog herkent de fascinatie voor het vliegen en de

r."",oeste

natuur, en vergezelt

de wetenschapper op e€n reis naar de Kaieteur waterval in het oenvoud van Guyana, Hier zal een vernieuwde versie van Dorringtons schip worden g

etest-

De expeditie is bepaald niet zonder gevaar, zoals

bleek toen ruim tien jaar geleden de natuurfilmer

Dieter Plage in Sumatra een dodelijke val maakte

terwijl hij opnamen maakte vanuit een luchtschip

van Dorrington. De herinnering aan dit fatale

ongeluk hangt als een schaduw over de huidige reis. Maar Dorrington zet door en als alle spullen, inclusief een grote hoeveelheid heliumflessen,

E s.

door het oerwoud ziin gesjouwd, wordt het schip

ter plekke opgebouwd. Dagen later is de 'Witte Diamant' klaar voor zijn eerste vlucht. Maar dan gaat werkelijk alles mis...

87 min., Duitsland 2004 Regie: Werner Herzog.

THE WHITE DIAIUrOnlD

is het span-

nende relaas van een groep;e mensen dat werkt

The White Diamond is vanaf 13 januari 2005 te zien in

aan de verwezenlijking van de ultieme wens-

ondermeer de volgende filmtheaters:

droom: om los te raken van de grond en op eigen

Provadja in Alkmaar, Het Ketelhuis en Kriterion in Amsterdam,

kracht door het luchtruim te zweven. Maar het is

Filmhuis Arnhem, Gigant in Apeldoorn, Filmhuis Den Haag,

ook een fraai gefotografeerd po*ret van een mys-

Verkadefabriek in Den Bosch, Filmhuis De Keizer in Deventer,

terieuze leefwereld van mens en dier in een gebied

Filmtheater Hilversum, Filmhuis Leeuwarden, Lumidre in

waar nauwelijks westerlingen komen.

Maastricht, Lux in Nijmegen,'t Hoogt in Utiecht.

Een erg erl ij ke

o )F)

actie

: (t]

ro nd de ELT

HALVERWEGE NOVEMBER WERDEN ALLE EIGENAREN/HOUDERS VAN EEN

NEDERLAND INGESCHEVEN BALLON, GECONFRONTEERD MET

;{

EEN BRIEF INZAKE DE VERPLICHTING VOOR HETVOEREN VAN EEN ELT.

ELT staat

voor: Emergency Locator Transmitter; een apparaat dat

E\.

een signaal op de noodfrequentie activeeft in geval van een crash.

nuttig en vooral ook levensreddend. Niks mis mee, zou je denken. Alleen, het is erg onwaarschijnlijk dat Heel handig,

I L

een ballon ooit onder zodanige omstandigheden komt te verkeren

I I I I

l l I

dat een ELT vereist

is. Je

moet dan toch al gauw denken aan vluch-

ten zoals de luchtvaaftmaatschappijen die uitvoeren: over water

lOTH FAI !!ORLD GAS EALLOON

en afgelegen gebieden. En dat is toch wel wat anders, dan van Ame rsfoo

n aa

r Bu nsch ote

n - S pa

ke n b u rg.

De bewuste brief bestond uit twee begeleidende A4-tjes, plus voor elke ingeschreven ballon ook nog een aanvraagformulier. Dat alles

goed verpakt in een grote akteenvelop.

En dat alles keurig door

TPG

Post thuisbezorgd.

Stel

voor: voor elke ballon

(ruim 400) heeft een ambtenaar

telkens met zijn vinger op de 'P' van 'Print' moeten drukken. En dat dus ruim

400 keer (alle-

machtig, wat een berg papier).

Veruolgens minstens twee 44 in een envelop

velletjes

moeten doen. lk snap nou wel waarom die lui vaak vermoeid thuiskomen: van verveling. En wat dat gekost heeft? Laten we een vergelijk maken met de jaarlijkse afgifte van een BvL. Als het uitkomt wat ze in hun botle

hoofd hebben, dan gaat dat papiertje ons straks

E\JR

210 kosten.

En dat is een zending van twee velletjes. Daarbij moet de ambte-

naar ook idem zoveel keer telkens met zijn vinger op de 'p' van

'Print'drukken. Bij deze aanname kom ik dus al gauw uit op 400 x E|JR 210 = EUR B4.OOO.

En da's een hoop geld voor een brief

die linea recta naar de papier-

bak kon.

Nou begrijp ik waarom het allemaal veel duurder moet worden. Het wachten is nu op de brief waarin staat dat we de cockpitverlichting moeten inschakelen wanneer het donker is....

TIJL U,

'! I r.

-:-

cHAMPtoNsHlP 2004

,-"iiif

srt

. ;"il'r ' r'" ' tr ,

Jahre tr; l{ il

,eC

o-q!y8L

QUAL

I1y

,;r}* -l J5*"t

rffi,*

':'.

,roE FAT woIILD GAs BALL('(,N CHAMPI(,NSHIP 6019 1 11 Peter Krafczvk/ Uwe Schneider lDl

27 'Z

-t"d

44 5 6 7 85 9 10 11 72 13 748 15

16 6 19

Astrid Gerhardt/Dominik Haqqeney f Dl

5446

lYark Sullivan/David Levin IUSA]

5304

Bob Berben/Luc van Gevte lB'l

52tb

Wilhelm Eimers/Markus Pieper f Dl Philioe de Cock/Ronnie van Havere [B'l

3913

Xavier Wavmel/Jean-Michel Francois lFl

3936

Janet Folkes/Dave Morqanf GBl

3741

15 18

Wolfcanq Oberloher/Paul Oberloher lD'l

3721

Gerhard StUrzlinqer/Helmut lYeierhofer fAl

3227

Enzo Cisaro/Giovanni Aimo

L2 17

Therese Huqli-Trummer/Max Steiner ICH'I

[I]

2708

Bepperl Hohl/Gllnter Oberseider f Dl

2169

Tom Donnelly/David Sutcliffe IGB]

2076

Thierrv Villev/Eric Hallosserie lFl

10 16

..,*t*!&x 2OOzT

(^!-

Wij moesten ons mentaal, lichamelijk en emotioneel voor-

JF)

bereiden.

De mentale voorbereiding bestond uit een aantal verga-

deringen waarbij we eerder vaarten evalueerden. Wat was

belangrijk om te winnen en wat de oorzaak van onze minder succesvolle vaarten? Soms was een serie van voorvallen

de oorzaak van succes of falen, terwijl andere keren de hele

race

Gordon

Bennett 2004

werd beslist door 66n besluit.

De lichamelijke voorbereiding bestond uit snowboardwedstrijden IRichard] en skidn Iikzelf]. Richard verbleef een week op Mount Rainer terwijl ik een week lang op mijn mountainbike de 'Ride of the Rockies' fietste. Verder zaten we bijna dagelijks op de fiets om wat overgewicht te verliezen. Onze emotionele training is begonnen

1997 toen we

voor het eerst samen vaarden en duurt tot op de dag van vandaag. We voelen ons op ons gemak bij elkaar en begrijpen elkaar zeer goed. Als er zware beslissingen moes-

ten worden genomen waren we in staat de verschillende mogelijkheden te analyseren en

tot

overeenstemming te

komen. We hebben door sneeuw en koy gevaren, langs onweer, over de meeste van de Great Lakes, over de Alpen en over de Golf van Biskaje.

De GB van 2004 was georganiseerd onder leiding van Philippe Buron-Pilatre, een afstammeling van de eerste gasballonvaarder Pilatre de Rozier, die in de Lorraine leefde,

het departement waar Thionville ook in ligt.

Martine

Besnainou en Markus Haggeney namen de wedstrijdleiding

voor hun rekening.

;..'.

,a.ti:.r.,

-'.w,

%:..

.',*.:;j,

THI(,NI,ILLE, FRAIuT(RIJK

Na de welkomst-

brunch op vrijdag was de eerste briefing, waarbij de Ianden en de teams geloot werden. Wij trokken de laatste plaats, 1-1

BlSss ,

van 17 ballonnen. Die avond vulden wij onze zand-

zakken en dekten ze af met dekzijl; er was regen voorspeld

voor zaterdag. DOOR EERSTE TE WORDEN

DE AMERICA'S CHALLENGE GAS BALLOON

RACE KWALIFICEERDEN WE ONS VOOR DE GORDON BENNETT 2OO4 DIE IN

Een

front

gesteld

passeerde

tot

op zaterdag en de launch werd uit-

zondagavond. De inflation van de netballons

GEHOUDEN ZOU WORDEN. HET IS ALTIJD EEN

begon rond het middaguur terwijl wij pas om vier uur

DROOM GEWEEST DEZE WEDSTRIJDTE WINNEN EN IN HETVERLEDEN HADDEN

begonnen. De wind was een standvastige B knopen met

WE DE OVERWINNING AL EEN KEERTJE BIJNA KUNNEN RUIKEN. DE GORDON

af en toen een rukwind. Een daarvan zorgde voor conster-

BENN ETT IS DE OUDSTE LUCHTVAARTRACE. DE EERSTE WERD

IN 1906 GEHOU-

natie toe hij de enveloppe 360 graden liet draaien. Nadat

DEN EN DE REGELS ZIJN SINDSDIEN PRAKTISCH NIET VERANDERD. DIT ZOU

de envelop was gevuld verliep het laden van de mand en

THIONVILLE

IN FRANKRIJK

VIJFDE GORDON BENNETT ZIJN DIE WE SAMEN ZOUDEN VAREN.

de vaartvoorbereiding zonder problemen tot we de gas diffuser van de appendix wilden halen. Richard stond op de rand van de mand om de verschillende draden vrij te houden terwijl de Duitse pilote Astrid Gerhardt aan de lijn trok om de diffuser te bevrijden. Helaas weigerde de geleiding aan de appendix, waardoor de 5 kilo zware metalen difusser naar beneden viel en Richard vol op z'n heup raakte, gelukkig zonder hem te verwonden. Wij gingen

door met de voorbereiding voor onze Iaunch. Onder bege-

(.!-

leiding van ons volkslied werden we naar het startplatform

gebracht" Het was een emotioneel moment, zo met het

)F)

publiek om ons heen. lk kon in hun ogen de wens lezen

dat wij een lange veilige reis zouden maken. Om I9:00

uur woog Walther Mueller ons voor take off en weg waren

we. Na maanden van voorbereiding waren we eindelijk op

weg.

De eerste en de laatste ballons zijn voorzien van een transponder en zullen contact onderhouden met de lucht-

werden kleiner. Toen we van Frankfurt overschakelden naar Langen

verkeersleiding van Frankfurt. De dienstdoende controller

Radar [Berlijn] begon het zacht te regenen. We lieten het regenzeil

wil dat we onze positie

zakken. De regen hield een uur aan, de rest van de nacht zou er

iedere

vijf minuten

doorgeven.

Gezien onze snelheid ongebruikelijk en het veroorzaakt

niet veel meer gebeuren. We voeren richting westkant van Berlijn

voor ons nogal wat werk, maar we doen het gelaten. De

Airspace.

luchtverkeersleiding vroeg ballons die dwars door Frankfurt Airspace gingen

flight level 80 aan te houden. Zo vroeg

het begin van de vaart zou deze manoeuvre te veel ballast

zolUDvLoED

De regenbuien en het laag varen zo vlak bij de

bergen kostte ons 4 zakken ballast. Luc Trullemans, onze weertove-

tot in de middag

kosten, daarom besloten we de airspace westelijk te passe-

naar, vertelde ons maandagochtend vroeg dat we

ren. Hiervoor moesten we laag varen, verloren veel snelheid

door de regen zouden varen.

en verlieten we de gewenste koers. Daar tegenover stond

Wat als zachte regen begon, waren inmiddels stortregens die zo

een zee van ruimte.

hard op het tentzeil kletterden, dat we moesten schreeuwen om ons verstaanbaar te maken. Het tentzeil was onvoldoende. Na uren

ln het donker varen we langs een toren waarvan het waar-

gestaag vallende regen lekte het op verschillende plaatsen. We zet-

schuwingslicht pas knipperde toen we er al pal naast zaten.

ten onze mokken onder de ergste plaatsen in een futiele poging

Daarna kwamen nog twee torens, beiden helemaal zonder

droog te blijven, maar het was nutteloos. Het duurde niet lang of

verlichting. Vreemd, we waren toch in Duitsland? In het

we waren doorweekt.

westen zagen we vaag weerlicht.

Op het laatste moment had Richard blauwe plastic vuilniszakken

We manouvreerden langs Frankfurt Airspace en de bergen

gekocht. We dekten de kaart, radio en GPS af met vuilniszak. Als

at ,\ :

:',,

..1.,;:*.*1.

Bij het eiland Bornholm zagen we het Duitse team weer.

We maakten contact op de Duitse ballonfrequentie.

)F)

probeerden ons al uren te bereiken, maar wij zaten op de

ATC frequentie. We spraken

wat over de weerscondities en

ze herinnerde ons aan het resqcue channel. Ze hadden nog

30 zakken ballast. Wij wensten ze goede vaart en bleven

laag, rond 1300 voet, terwijl zij in een snellere wind klom-

men, waardaar ze ook iets naar links trokken.

kinderen tijdens Halloween maakten we armen hoofdgaten in de

Mensen vragen vaak: "Wat doe je al die tijd?" Richard had

vuilniszakken en trokken ze aan over onze doorweekte kleren.

'Wind, zand en sterren' meegenomen, een boek van Saint

Plasjes vormden zich

op de vloer en onze bagage en het zand

Exupery, de Franse luchtvaartpionier. Een toepasselijke titel

veranderde in modder. Ook op de top vormde zich een plas. Toen

die hoorde tot de top tien van avonturenboeken allertijden

Richard de top valve opende stortte een waterval door de ballon op

van National Geographic. Wij bevonden ons zeker in 66n

de bodem, we verstijften van schrik, toen was er een waterval in de

van onze top tien avonturen! We hebben slechts tijd gehad

mand en de ballon begon te stijgen.

voor een hoofdstuk of twee.

De regen verzamelde zich op de

top in de plastic loadring.

Richard

duwde de ring omhoog om zo het water langs de ballon op het

ln de volgende uren stegen we door naar 4000 voet terwijl

tentzeil te dwingen. Wij vingen het op in de toiletemmer, om het te

het water uit de mand en het zand droop.

hergebruiken als ballast.

Hoewel nog steeds koud en nat bij zonsondergang, waren

De aanhoudende regen dwong ons meerdere malen omlaag naar

we in staat de brander weer aan te steken

de grond. De velden onder ons waren overstroomd met een feet

drinken. Achter de wolkenflarden was het volle maan. We

water. We dwarrelden rond 300 voet tussen gigantische wind-

voeren over zee door het meest westelijke gedeelte van

molens. Luc stelde ons gerust, er zou een eind aan komen en we

Kallingrad Airspace. Dit Russische luchtruim, gesloten voor

moesten niet bang zijn. Het was donker door het zware weer, maar na

wat een eeuwigheid leek te duren werd het geleidelijk Iichter en

lvoor

meer warm

eerdere Gordon Bennett's, was gelukkig geopend door de ATC experl van de race, Jens Merzak.

de regen stopte. De zonvdloed had 6 uur geduurd.

Met aan onze rechterzijde Litouwen, Letland en Estland

We waren koud en hadden behoefte aan iets warms. De lucht-

voeren we midden over de zee. Gedurende de nacht pas-

temperatuur is niet zo slecht, maar we waren nog steeds kletsnat.

seerden we een paar buitjes en stabiliseerden de koers naar

Ondanks dat we onze lucifers in ziplock zakjes hadden gedaan

noord/noordoost met 27 knopen. Door alle weer- en air-

waren ze nat, het strijkvlak was vochtig dus we legden ze te dro-

space zaken hadden we nog geen twee uur slaap de man

gen. Pas na vier uur en vijftien lucifers lukte ons het de kampeer-

gehad en we waren moe. In de duisternis vergiste Richard

brander aan te krijgen door de lucifers in het ontsnappende gas

zich tussen de plasfles en de drinkwaterfles die er precies

langs vochtige strijkvlakjes

te halen. We kookten water en hadden

hetzelfde uitzagen. Het kostte hem twee teugen om er

de beste appelcider en koffie ooit. ln de verte zagen we het team

achter te komen.

van Willie Eimers en Ulrich Seel.

Terwijl dinsdagochtend onder ons van tijd tot tijd vrachtboten of veerponten passeerden naderden wij de kust van

B(,RluH(,Llt,l, zWEDElu

Tijdens onze gezamenlijke vaar-

Finland. Onze voorgenomen koers buigt uiteindelijk naar

ten over'The great lakes' hadden we veel gediscussieerd over het wel of niet oversteken van zulke grote massa's water. De overtocht

links, richting Zweden. Luc meldt ons dat het weer boven

Zweden dramatisch verslechterd tegen de tijd van onze

over de Baltische zee was van meet af aan onderdeel van het vlieg-

aankomst. We besluiten om te proberen Finland te halen

plan en hoefde niet bediscussieerd te worden. We passeerden de

en sturen onze volgploeg naar de 12-uur veerpont

van

kust precies 5 mijl ten westen van de Poolse grens. De kustlijn werd

Zweden naar Finland.

vervaagd door bewolking. Onze volgploeg, Marc Sevrin en John

We passeren de Aland archipel, duizenden kleine, rots-

Davis, sliep.in echte bedden, zondagavond in Thionville. Ze vertrok-

achtige eilandjes waar men Zweeds spreekt, en varen de

ken maandagochtend, reden naar het noorden van Duitsland en

Botnische Golf, het noordelijk deel van de Baltische zee,

namen een nachtboot naar Zweden. Dat zou hun laatste nachtrust

worden tot de landing. We zochten naar de grondwind en daalde daarbij tot soms

nnen

Ohze vaartroute loopt parallel met de kust van Finland

voet

maar blijft over zee gaan. We vertellen de volgploeg niet

van de aanrollende golven. De zee rook geweldig, maar de wind

de pont naar Finland te nemen, maar door te rijden

was niet de goede richting en we stegen naar een meer comforta-

Zweden.

bele hoogte.

ffi w

:B "$

ffi

UlvtEA, zwEDElu

ar: ca c.s zln er nog

\! '\j Yea'

=ii:'a*

Thionville

Rutger Coucke

Foto: Rutger Coucke

te snel en zal ons zeker over Zweden en Noorwegen heen in de

,.aren en met een _k

Atlantische oceaan drijven voor zonsopkomst. Laag varen zou wel

boog terug Zweden binnenvaren De..renc s';er'sierd met

een lagere snelheid opleveren maar daardoor zouden we verder

Slecets

de lucht. We zullen zo noorde .l.i n'cge

coltruien, sokken, schoenen ken zon te drogen liggen.

e. tcec:^ c:E

n de onderbro-

naar links trekken en inleveren op onze afstand. Zelfs als we een

Largraa- c'1.=1 ',ie angs het

lange, moeilijke vaart door de nacht maken in moeilijke omstandig-

heden moeten we waarschijnlijk in lastig bergachtig terrein landen

Duitse team. We zien de achterzijde van he: ,.eqrrek<ence

front en zijn

r ieo3:r ge!'aren als het begint te motregenen. Wrl si 1g:r^ cr een rreer r,vesteliike koers te vinden die wegdraa t 'an he: s ecl't ,.,.'eer. Luc weet te vertellen dat c: Du:sers zl^ qeland en dat

even bezorgd dat we te oic'i3

1- -1:i

in Noorwegen of Zweden in zware regenstormen. De race is nog niet gelopen voor ons en we leggen ons er bij neer

dat we tot de morgen moeten varen. Plotseling breekt het open en we dalen onmiddellijk naar wat een groot veld lijkt. Dichterbij gekomen ziet Richard reflecties en hij realiseert zich dat we boven

s een emotioneel

een meer zitten. Eenmaal afgeleveld ziet Richard een paar echte

moment, traantjes vloeren. f,,laa"',',e moeten ti,achten met

velden en we beginnen aan onze final approach. De wind op 200

wij de laatste balon in de luch:

.oq

s:eeds boven zee en

voet is 7 knopen, maar gelukkig is de oppervlakte van het meer

het zal nog uren duren voor \.,e de Zi,'eedse kust hebben

rustig. Net voor middernacht landen we stevig naast een schuur en

bereikt. Bij zonsondergang zren'..':3en groie storm in

tussen de bomen van Vannas, Zweden. We hebben 1802 kilometer

het noorden en onze koers is nooc-ncorioost met dertig

afgelegd in 52 uur en 52 minuten en nog regent het.

knopen. We roepen de volgp ceg op e,r ze rilden zo snel

Onze volgploeg is er binnen een uur. We slapen in de truck voor

feestvieren, want we z\i.rer,,en

als mogelijk naar het noorden

'za. c.tze

vermoedeli.lke

de rest van de nacht en worden wakker met een solide motregen

landingsplaats Umea, Zweden.

op woensdagmorgen. Gilbert Kalsson, de boer, helpt ons de ballon

Als we Zweden binnenvaren is her conker. We worden

inpakken. Zijn vrouw belt de lokale krant en de verslaggever maakt

begroet door regen, versch I ence egen stratusbewolktng

foto's en helpt de ballon inpakken. We worden verwend met plat

en grondmist. De luchtverkeersleiding,.an Umea me dt ons

brood, koffie en kaas. De verslaggever, Jan Johansson, biedt zijn

dat het plafond op 500 voet ligt. de regen die rvaarschr.lnlijk

appartement aan om te douchen en de ballonpost af te werken.

de hele nacht gaat duren en of rie ons bervust z jn van een

Na stops bij de bank en het postkantoor en lunch vertekken we

300 meter hoge toren, vlakbij verborgen in de wolken.

richting Frankrijk. Na een rit van 12 uur nemen we een rustperiode

ln het stikkedonker proberen rve d rect landinwaarts van de

van 6 uur waarna we in 23 uur naar Thionville rijden.

kust te landen, maar op 300 voet moeten we onze poging

De prijsuitreiking is goed verzorgd. Wij zijn het eerste team met

afbreken omdat de grond totaal onzichtbaar

een vrouwelijke piloot dat deze race ooit won. De gebroeders Leys

is.

reiken ons de nieuwe cup uit met een roerende toespraak. We zijn

NACHTLAruDING

Verschillende factoren hebben

verrukt dat we de race weer thuis mogen brengen.

tot de beslissing om een gevaarlijke nachtlandrng te maken r'

geleid. Het weer is erg slecht en zal alleen maar verslechte-

CAROL RYMER DAVIS AND RICHARD ABRUZZO

ren tegen de ochtend, zeer zware regen is voorspeld voor

FOTO'5: BEN BLASS, RUTGER COUCKE

woensdagochtend. Op een veilrge hoogte is de wind de

VERTALING: RUTGER COUCKE

I ai

o P

I,l-

o -o

Harde versus snelle Iand ing en

ALBUOUERQUE INTERNATIONAL BALLOON FIESTA 2OO4 WAS ER EEN DIE DE GESCHIEDENIS IN ZAL GAAN VAN HOE ONVOORSPELBAAR WINDSNEL-

HEDEN KUNNEN VERANDEREN. OP EEN VAN DE BRIEFINGS WAS VOORSPELD DAT DE WIND TIJDENS DE LANDING UIT ZOU KOMEN OP EEN KNOOP

VIJF. ACHTERAF BLEKEN

H ET ER

VIJFTIEN TE ZIJN. EN MET 7OO BALLONS GEBEURDE

IK LANDDE WAS

HETZELFDE VELD AF KWAM JAKKEREN. H ET BEWUSTE TERREIN WAAR

(I]

H ET

DAN OOK DATJE MET EEN GROOT AANTAL BALLONS OP

ER EEN MET VEEL KUILEN. SLOTEN EN KLEINE H EUVELTJES.

KORTOM. NIET ECHT EEN VELD OM TROTS OP TE ZIJN, MAAR JA, JE MOEST TOCH ERGENS AAN DEK, NIET WAAR.

-o In hetzelfde terrein waren reeds een stuk of 20 ballons neergestort en dat was goed te zien ook:

We laten de luchtweerstand achterwege en ronden om praktische

maar liefst vier ambulances, een politieauto,

V=Br'S

een

redenen af op:

brandweerauto en een auto van de lokale elektriciteitsmaatschappij completeerden de rampscdne. We waren nauwelijks onze verbazing

T=V=ZS=,,125 =y'S zeg T=./S

gVga.U4

te boven, toen

enkele meters naast ons een ballonmand met een man

of 1 2 aan boord, langs de wenkbrauwen scheerde.

Bij ons thuis is het aanrecht 1 meter hoog en dat komt dan overeen

De impact waarmee die ballon tegen het dek kwam

met 3 feet. Als je daar nou vanaf springt, dan

was zeer indrukwekkend, het gegil van de passagiers

impact als volgt:

je snelheid bij de

was niet om aan te horen en zelfs hun kledingstukken

vlogen in het rond.

8y'3

= afgerond

per sec, oftewel 830

per grinuut.

Gevolg was dat ook hier een ambulance dringend gewenst was.

Lijkt me niet echt gebruikelijk bij een doorsnee passagiersvaart. Alhoewel ...

vlcoROUs

Het bovenstaande tafereel was voor

Wat simuleren we nou met een sprong vanaf een stoel?

mijn gasten aanleiding om de vraag te stellen hoe

Bij ons thuis hebben de meeste stoelen een zitvlak op 40 cm

'vigorous' een doorsnee ballonlanding wel niet

Normaliter ben ik geneigd om te antwoorden dat een

ft) boven de aardkloot en als je daar dan vanaf springt, dan bereik je aan het eind van de sprong de

ballonlanding vergelijkbaar is met een sprong(etje)

volgende snelheid:

is.

inches en dat is dan weer 1.5

van het aanrecht thuis. Maar met die opmerking hoefde ik bij deze passagiers (twee alleraardigste meis-

8y'1

jes van 'l 000 weken oud) niet mee aan te komen.

snelheid.

Zij wisten inmiddels wel beter:

...

= afgerond 10 ft per

sec,

oftewel 590 ft per minuut verticale

Een sprong van het

aanrecht of een stoel simuleren is toch niet echt de

Het beste voorbeeld hebben we nog altijd als we van een trap(trede)

juiste benaderingswijze.

afspringen. Daarin zitten zowel de verticale als de horizontale snelheidscom-

Bij een landing met een ballon is er sprake van zowel

ponenten.

een verticale als van een horizontale snelheid. Bij van

Ook voor die simulatie kunt u bij ons thuis terecht.

het aanrecht afspringen is er slechts sprake van enkel

Onze trap heeft een opstand van 7 1f2 inches en een trede van

een verticale snelheid.

9 inches (op een afvrijking van 'n milimeter kijken we even niet).

We kunen daarop wel een paar rekensommetjes los-

Als je de Staircase Jump Landing Situation (SJLS) beoefent vanaf de

laten, stel daarbij:

tweede trede, dan is de snelheid bij impact als volgt:

de snelheid in feet per seconde van een vallend lichaam (...) aan het eind van de tijd

T de S

8,'/1

.25 = afgerond 9

per sec, oftewel 540

per minuut.

tijd in seconden dat het lichaam valt;

Van de derde trede:

de afstand in feet die het vallend lichaam aflegt in de tijd

B^/1

.875'= afgerond 11 ft per sec, oftewel 660 ft per minuut.

g de acceleratie vanwege de zwaartekracht; Wanneer je nou van die tweede traptrede afspringt, dan leg je een

\l=gf=25:2gs=8.02r'S T

afstand af van 2 ft; van de derde trede ca. 3 ft. Deze simulatie komt ons zeer van pas, omdat het de horizontale component introdu-

ceert van een gebruikelijke ballonlanding.

te springen vanaf de tweede traptrede, of bijna 6 ft

Van de tweede traptrede is de tijd T naar de impact, als volgt

van de derde.

berekenen:

Het lijkt mij een moeilijke opgave, maar niet onmo-

gelijk.

Vs = r' 1 .25

= 0.28 seconde.

En met al die sommetjes zijn we er nog niet. Om een

echte landing met een ballon zoveel mogelijk na te En van de derde

^h.gls = 0.34

bootsen, moet je eigenlijk de sprongen maken met

traptrede is die tijd:

En dat dan wel

tegelijkertijd ...

Mijn aanrecht in. de keuken is daarop echter niet Voor de tweede traptrede geldt dat we 2

ft in 0.28 sec afleggen,

berekend

Happy landings.

hetgeen oVereenkomt met een voorwaartse landingssnelheid van

4 knots. Van de derde traptrede afspringen betekent dat 3

ft in 0"34 sec

Met dank aan Hugh Wright.

wordt afgelegd, en dat komt dan neer op een landingssnelheid van 5 knots.

HANS VAN HOESEL

Om een 10 knots landing te simuleren dien je bijna 5

ft voorwaarts

Mutaties Ballon register OVERZICHT 2OO4

WEEK 38 T/M 47

INSCHRIJVINGEN: PH-AFB Cameron 4-210 PH-ITS Colt 694 PH-PIN Colt 1204 PH.ITS PH_PIN

AFSCHRI.'VINGEN: PH-DRE Fire Balloons G PH-DVM Colt 120A PH-GHB Cameron N-120 PH-cPA Thunder AX.9-120 S2 PH-GVM Colt 120A PH-HOH Colt 105A PH-lEW Cameron Filmcan-90 PH-JUT Cameron N-120 PH-KUL Fire Balloons G PH-OIE Fire Balloons G PH-PVB Cameron O-120 PH-SGN Cameron O-105 PH-TUL Lindstrand LBL-210A PH-UTS Fire Balloons G PH-VBV Cameron V-90 PH-VRD Cameron N-105 -JOHAN HETEBRIJ

10635

2t-14-2004

City Ballooning VoF

Amersfoort

1317

29-09-2004

P. Kooistra

Joure

2326

1B-10-2004

H.T. Kleinsmit

Joure

was voorheen SE-ZDH. was eerder ingeschreven van 19 maart 1993 tot 20 maart 2000.

UTIJZfGINGEN EIGENAAR! PH-BLN Lindstrand LBL-105A

1-2004

11,4

19-

367 2296

t7-09-2004

2987

L7-O9-2004

2521 2046 760 2986

23-09-2404 20-09-2004

1-10-2004

2t-09-2004

l.A.H.T. van Bommel

BvL langer dan 1 jaar verlopen Buiten gebruik gesteld BvL langer dan 1 jaar verlopen Buiten gebruik gesteld BvL langer dan 1 jaar verlopen BvL langer dan 1 jaar verlopen

2398

1 1-

10-2004

BvL langer dan 1 jaar verlopen Buiten gebruik gesteld

391

2r-09-2004 2t-09-2004

BvL langer dan 1 jaar verlopen BvL langer dan 1 jaar verlopen

15-11-2004 2L-09-2004

BvL langer dan 1 jaar verlopen BvL langer dan 1 jaar verlopen

2t-09-2404 2t-09-2004 2t-09-2004

BvL langer dan 1 jaar verlopen BvL langer dan 1 jaar verlopen

l5-tt-2004

BvL langer dan 1 jaar verlopen

366

33t4 3273 688

4t3 3028 2005

2L-09-2004

BvL langer dan 1 jaar verlopen

: (t)

-o

een aantal personen.

seconde.

Someren

i,tl,irr::r!

dom

&; s.

ffi ffi:

ffi&

ffire ffix.

ffiffin. M ffi ffi qaffiils

ffi ffi ffiil1

r;, lii;l:rii'

;

:r.. H ET GROOTSTE

,''l'

BALLON EVEN

M ENTTER

WERELD,

DE ALBUQUERQUE INTERNATIONAL BALLOON

FIESTA, OPGESTART

IN 1971

TER GELEGEN-

HEID VAN EEN VERJAARDAGSPARTIJTJE, IS EEN DROOM VOOR IEDERE BALLONFREAK, CRE-

WLID, PII-OOT EN TOESCHOUWER. EENMAAL GEGREPEN DOOR

DE BETOVERING

TELKENS WEER NAAR

DIT

VERLANG

EVENEMENT,

DAT ALLE EUROPESE PROPORTIES TE BUITEN GAAT. DE BETOVERING HEEFT OOK DE ENKELE NEDERLANDSE TEAMS

HAAR GREEP: HANS

,ltll.t

VAN HOESEL, TON RENTIER, HARRY VELTHOVEN EN KOOS PALTE.

Elk

jaar komt de organisatie met nieuwe verrassingen.

Inmiddels is de eerste vrijdag als openingsdag aan het

David en Alan Levin (USA) en Gerd Strasmann met zijn co-piloot Rainer Herkenhoff (Duitsland).

evenement toegevoegd.

ln 2002 legden

Op de zaterdag vindt voor de 9e keer de America's

langste afstand af (2797,O8 km) en landen op nog geen 30 km van

Challenge plaats, een gasballonwedstrijd met dit jaar

de Oostkust van Amerika in de buurt van Washington D.C. Dat is op

achttien verschillende teams. De Amerikaanse teams

een na de langste afstand ooit tijdens de America's Challenge afge-

doen aan deze wedstrijd mee, om zich voor de

legd. Tijdens de prijsuitreiking blijkt dat ex-gouverneur van New

Gordon-Bennett-Race volgend jaar in Albuquerque te

Mexico Gary Johnson dit jaar de Mount Everest beklommen heeft.

kwalificeren. Deze teams varen allemaal met helium

Onder de deelnemers bevindt zich ook Jo Kittinger uit de Verenigde

gevulde ballons. Het terrein voor de ballons, die met

Staten, die gezien wordt als een van de helden in de geschiede-

Richard Abruzzo en Gary Johnson de verreweg

waterstof gevuld worden, is uitsluitend voor de bal-

nis van de luchtvaart. Hij was piloot in het Amerikaanse leger (US

lonteams, voorzien van een rode band om hun arm

Airforce), die meer dan 15000 vlieguren in ca. 68 verschillende

toegankelijk.

vliegtuigen heeft afgelegd. Op 16 augustus 1960 heeft hij een onge6venaard wereldrecord opgesteld,

dat vrijwel nooit

meer

r,t,EER EEIT S(,UtUEilIR I,(D(DR IU|ITIU

verbeterd zal worden. Hij steeg in een gasballon op tot een hoogte

l,ERZAll,lELIntG

van 32000 m en verliet de capsule met een parachute. Tijdens de

Het overzicht op afstand kent

dit jaar een verrassing van de bovenste plank.

vrije val, die 7,5 minuten heeft geduurd, doorbrak hij de geluids-

korte afstand van de opbouw van de met waterstof

barridre en bereikte een snelheid van

gevulde gasballons gebeurt het inflaten van honderd

geland. Wat een avontuur!

heteluchtba lons.

50 km per uur... en is veilig

nacht worden de gasbal-

jaar is de Key Grab, een traditie die in '1978 al .Hoogtepunt elk begon. Maar ook de Special Shape Rodeo met schitterende special

lons naar een bordes gedragen, introduceert mede

shapes is niet te versmaden. Wat te denken van een engel en duivel

oprichter Tom Rutherford piloten en co-piloten, met

en een vogelverschrikket allemaal afkomstig uit Brazili6.

ln het donker van de

assistentie van mijn persoontje, en begeleid door de

Volgend jaar wacht de opening van het nieuwe

desbetreffende volksliederen en een groot enthousi-

van de Ballonfi6sta gelegen

asme en applaus van het verrassend talrijke publiek

lnternational Balloon Museum. Weer iets om naar uit te kijken.

aan de ingang

Anderson-Abruzzo Albuquerque

verdwijnen de gasballons langzaam uit het zicht. Gordon-Bennett-winnaar Richard Abruzzo met Gary

Op de laatste dag van de Ballonfi6sta

Johnson als co-piloot uit Albuquerque wint ook dit

de ochtend raakte piloot Bill Chapel met Smokey Bear een 195 m

jaar weer de America's Challenge voor de gebroeders

hoge zendmast van op zes na de sterkste radiozender van Amerika.

- het was rond

half negen in

Bij het raken van de mast scheurde Smokey Bear dusdanig, dat de mand nog geen halve meter naast de zendmast bleef hangen. Het publiek hield de adem in. Bill en zijn twee passagiers, een jochie van 9 en een jongen van 14 jaar, klommen

l^!-

bibberend uit de mand de zwenkende mast in en klauterden

Op 20 juli 1995 landde Bill met zijn crew op Schiphol. lk had

vanaf een duizelingwekkende hoogte naar beneden- Om niet

Staatsbosbeheer en het bestuur van de Friese Ballonfeesten

gedlektrocuteerd te worden, bevrijdde de brandweer de drie uit

in Joure kunnen overhalen, om de droom van Bill

werke-

de zeer benarde positie.

lijkheid te laten worden. Op zaterdag 22 juli organiseerde

De beelden gingen om de hele wereld, Heel ontroerend was

Staatsbosbeheer in het Drenthse Grollo een open dag voor het

de (afscheids)blik van Bill naar boven toen hij weer vaste grond

hele gezin met o.a. het blussen van een brand met blusvliegtui-

onder zijn voeten had. Zijn levenswerk, waar hij altijd zo zuinig

gen, spuitdemonstraties en nog veel meer. Ter afsluiting steeg

op geweest was, hing op grote hoogte aan flarden.

Smokey Bear met een tv-ploeg aan boord op voor zijn eerste

Smokey Bear (een klein beertje) werd jaren geleden tijdens een

ballonvaart in Europa. De woensdag daarna was Smokey Bear

bosbrand in Californid voor 7oo/o verbrand en weer opgeka-

een opvallende verschijning op de Friese Ballonfeesten. Achter

lefaterd. Toen de beer jaren later overleed, is de vriendenclub

Smokey Bear verschuilt een boeiend verhaal en dat spreekt kin-

"Vrienden van Smokey Bear" in het leven geroepen. Smokey

deren en volwassenen aan.

Bear werd het symbool voor de brandpreventie, om kinderen

Bill heeft in de loop der jaren honderdduizenden kilometers

duidelijk te maken, niet met vuur in het bos te gaan spelen. Om

afgelegd, om scholen

e.a. te visualiseren, werd Smokey Bear 1993 als special shape

gevaar van spelen met vuur

op het terrein van de Ballonfi6sta in Albuquerque ten doop

maakte hij een korte vaart met Smokey Bear. De special shape

gehouden. Toen ik het terrein opkwam, kon ik mijn ogen niet

geloven. Dwars over het terrein stonden tientallen trailers. Deze

jaren kunnen blijven varen, ware het niet dat het noodlot heeft

waren gevuld met taarten van een Nederlandse sponsor voor

toegeslagen.

de aanwezige 50.000 toeschouwers, die op een super groot

Smokey Bear heeft vele harten gestolen en zal als symbool de

stuk taart getrakteerd werden. Op de avond van de doop was

geschiedenis ingaan. lnmiddels is een grote inzamelingsactie

er een receptie, waarvoor ik door mijn Amerikaanse gastheer,

begonnen, om Smokey Bear

die al jaren met Bill bevriend is, uitgenodigd werd. Bill Chapel,

komt, nu old Smokey ter ziele is, eens het jonkie weer naar

de piloot, wilde zo graag een keer met Smokey Bear in Europa

Nederland...

ballonvaren.

TEKST EN FOTO'5: BEN BLASS

.*,

:,14

bezoeken en de kinderen

in het bos te wijzen.

het

Daarna

twaalf jaar oud geworden, ietsje verbleekt, maar hij had nog

Smokey bear in betere tijden

\1i: ^l!lt '... :,.. ";.,..

te laten voortleven. Wie weet

o AL,,

: (I,

Voorschriften en beperk ing en Recreatieve I uchtvaa rt

(r o )F)

a C

ONDERDEEL MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN 15 APRIL 2OO3 - A0.A06.A31.V7 VOORSCHRIFTEN EN BEPERKINGEN VERBONDEN

AAN VERGUNNINGEN VOOR HET GEBRUIK VAN fREQUENTIERUIMTE VOOR LUCHTVAARTMOBIELE COMMUNICATIE TEN BEHOEVE VAN ZWEEFVLIEGEN,

-o

BALLONVAREN, VALSCH ERMSPRINGEN, ZEILVI-IEGEN OF VLIEGEN MET ULTRA-LICHTE VLIEGTUIGEN

Atkel Artikel 1 Definities ln de voorschriften en beperkingen en in de bijzondere bepalingen wordt verstaan onder: a. Agentschap Telecom

Agentschap Telecom van het ministerie van.,,

3. Het zendgedeelte van het radiostation mag niet onnodig zijn ingeschakeld. 4. Het Radioreglement, inclusief de procedures, alsmede de procedures op basis van het Verdrag dienen in acht te worden genomen.

Economische Zaken; b. Radioreglement

het etherverkeer en in radiozend- of ontva nga pparaten.

2. Het eerste lid is niet van toepassing indien: a. In het Radioreglement of het Nationaal

Artikel 4 Frequentiegebruik

Frequentieplan anders is bepaald;

Radioreglement 1979 met bijlagen, beho-

Het frequentiegebruik vindt plaats op de volgende frequenties:

ring of belemmering ondervindt, niet voldoet

tot stand gekomen lnternationale Constitutie:

1. berichten ten behoeve van het ballonvaren

aan hetgeen ten aanzien daarvan is bepaald

Telecommunicatie Unie

(Trb.1990,12);

op frequentie 122,250 MHz;

b. het radiozend- of ontvangapparaat dat sto-

bij of krachtens de Telecommunicatiewet.

2. berichten ten behoeve van het valschermspringen op frequentie 122,800 MHz;

c. Verdrag

3. berichten ten behoeve van het zweefvliegen

Artikel 7 Toezicht '1. De

vergunningsdocumenten dienen aan

Verdrag inzake de internationale burger-

op frequenties 122,475 MHz, 122,500 MHz,

boord van het in de beschikking genoemde

luchtvaart, gesloten op 7 december 1 944 te

123,350 MHz, 123,375 MHz, 123,500 MHz,

luchtvaartuig, het grondstation, dan wel bij

Chicago;

129,975 MHz of 130,125 MHz;

d. Radiostation

4. berichten ten behoeve van het zeilvliegen of

het mobiele zendapparaat aanwezig te zijn, en op verzoek aan een toezichthoudend

een of meer VHF radiozendapparaten voor

het vliegen met ultra-lichte vliegtuigen op

ambtenaar te worden getoond. Bij gebruik

luchtvaartmobiele communicatie en radio-

frequentie 123,425 MHz.

van meerdere radiozendapparaten, dient

navigatie aan boord van een luchtvaartuig;

bij elk radiozendapparaat afzonderlijk een

Artikel

e. Grondstation 66n of meer radiozendapparaten welke niet"...r

in een luchtvaartuig is ingebouwd;

geen storing of belemmering veroorzaken in

rende bij de op 22 december 1989 te Nice

en Conventie van de lnternationale

6 Storing

1. Het signaal van het radiozendapparaat mag

5 Technische

voorschriften

afschrift van de vergunning aanwezig te zijn.

1. De VHF radiozendapparaten alsmede de

bijbehorende ontvanginrichtingen, inclusief

Artikel 8 Wijzigingen

de radiozendapparaten die bewust en als

De vergunninghouder dient wijzigingen in

radiozendapparaat voor gebruik in de lucht-

zodanig zijn ontworpen voor draagbaar

de gegevens met betrekking

vaartmobiele VHF f requentieband;

gebruik (portofoons), moeten voldoen aan

ning onmiddellijk schriftelijk aan Agentschap

de technische eisen vastgelegd in bijlage 1 0

Telecom door te geven.

VH F radiozenda

ERP

pparaat

(Effective Radiated Power)

Effectief uitgestraald vermogen.

Artikel 2 Gebruiksdoel De frequentieruimte mag uitsluitend worden

gebruikt voor luchtvaartmobiele communicatie..,

van het Verdrag en aan de technische eisen krachtens de vigerende Europese en natio-

Artikel 9 Overige bepalingen

nale regelgeving.

ln de bijzondere bepalingen kan worden

2. De antenne dient van een verticaal polariserend rondstralend type te zijn. 3. Het effectief uitgestraalde zendvermogen

Artikel 3 Gebruiksvoorschriften 1. Het uitzenden van valse of bedrieglijke alar-

meringen, noodseinen, -oproepen of -berich-

ten

is verboden.

2. Het berichtenverkeer dient kort en zakelijk

tot de vergun-

van de ongemoduleerde draaggolf mag niet meer bedragen dan 7,8 dBW (ERP).

4. lndien de vergunning is verleend voor het gebruik van frequentieruimte door eln grondstation dient het grondstation zodanig

te worden gehouden. De gebruiker dient er

te zijn ingericht dat het slechts kan zenden

zorg voor te dragen dat andere gebruikers

op de in artikel 4 van deze Voorschriften en

niet worden gestoord.

Beperkingen vermelde frequenties.

afgeweken van deze voorschriften en beperkingen.

',*qoWE t\!-

o @

o o -o

'33

DE TUIEUWE LICHTTilG 25 November zou

i.,, J,:i/.:t.

(',,{ /,

eens een legendarische datum

kunnen worden. Het verhaal begon eigenlijk een

beetje '

{:i.

een bieitje zat in Antwerpen. Het was de dag:dat we samen '....i........'...

een vaart hadden gemaakt in het enorme.VgkosO,lichtsehtn .-,.,, Er werd wat gefilosofeerd over nieuwe uitdagingen in de ballonvaar-t en

-''

1..,!r..rrr.}'),::..t1.:.q' rv

Ys.r:

gasballonvaart had hij al heel lang op zijn verlanglijstje i.

staan. De dag brak aan en om 05.00 uur stond Pieter bU mrj voor de deur qn gezamenlijk

tufteniqe via de

Duitse autobaan naar het plaatsje Gladbeck aan de rand van het Ruhrgebied alwaar we hadden afgesproken

we kwamen al gauw lereght bij' het,gasballenvaren:

Aangezien ik vaker bij de Duitse clubs te gast ben, kon ik de

gekomen en zou deze graag invullen als passagier, Een

,..:j/

;. .

toen ik samen met Rene van Gameren en Dook Weidema aan

Kooistra, hij had gehoord dat er een plekje vrij was

bij de Toekan (v/d Valk). De andefe tyianrten,wqren'op dat moment de ballon aan het inladen bij Willy in Duisburg en wij had-

nodige

lt-rjryYl '::teY :rs.- !!.v. !\ 'v..r..

kwamen opk Oscar Dragt en Henk Broeders om de hoek kijken. Men witde ,r@ll opleid.ing gaan volgen maar dan uiteraard wd van dq kt€ balloirvaarder die er te Yrno€il.rris 9rr de n@rge Q!$ares,gtrl :r sre re vinden en ()9!r ook !r1!!1l9t....-$le.tYlt*9!.{!gl:.!{ll;"tl' ervanng op ., ......,....-..,,. was natuurlijk Rene nog steeds geinteresseerd maar

in Marl en verteH; de aanhanger met de ballon naar het startveld in..':Marle!1rt gasballon start" Willy nog even het laatst€ nieuwtje. Hij zou een en:getbi{loa

e&w

deGordonBennettheeft en*an,AB*.:'€fiii6t€i&t

.,....

eetr veH kijgen achter: de Tegkan rnet eea vaste gasaanaluitlng,,il$g&fi..r.:j.i:.,

geweldige locatie om passaglers te ontvangen natuutlijk. Een 20tal F.,}::.';r.,,'.'l..i.i: r

:Xlgl*ffiE

avonturen, meqrvoudis

--.-

.i:{.:ii:l:l.lir1:lt

.I.-

Gordort3-e!1in6!i${&tAii'i,i:S,itaii:j:5;m$$iiWhebea-rnet-&..bd&:h..

..--'-"'

dtri..iri1Li:li.-:ra.a_i

jaipit:t: ;r::,r-ii i:.:i

zeer verschillend, af en toe hingen ze praktisch helemaal stil en het volgende moment had ik de grootste moeite om via de boerenwegen de,ballon bij te houden. Stond ik dan eindelijk weer in de vaarrichting waarbij ik de ballon over me heen liet komen, proberen die lolbroeken me te raken met een schep

saheppen zand is de situatie, direc,t. weer'6ndei'eontio{e:, De

dig moment" sprak hij zacht. De ballon wordt verder gevuld,

66n na de andere touch-down werd uitgevoerd en de richting

de benodigde apparatuur woldt aan boord gebracht, zoals de

, werd voortgezet naar Oqnekarnp alwaai,men eveaCCnrpteeisie

radio's, transponder, GPS, hoogtemeter en alles wordt zorg-

laagvaartje maakte.'De'manrie!'hadd*n nqdiru&ktijk instructie

vuldig door de leraar nagekeken en ingestetd. Aan de mand

gekreden om geen eand ep de dalaeri1e,gopim;: ruik he.t.ry;rar

werden zelfs houdertjes geplaatst voor de champagnebekers.

in die-,zandbak", hoorde ik-duidetijk yanaf de'gfond. Een oud ,

en meer de neiging om op te stijgen en moesten de eersten

'iRannelje op 7ijn.fiets kiampt,rrrjj,qan en.,zegt:lOit is van vroeger h!, zo,rn ballon:lt ni.i had helemaai geli.ik,lVlak,,na he1 pas-

instappen. Warme jassen 6n broeken aan, Piete, had zelfs een petje op zijn hoofd voor de brander ... oh nee, die was er niet. Dook kleedde zich om en voorzag zijn hoofd van een Russisch

seren van het grote tuincentrum "Oosterik" riep Willy op dat ze '

nog €6nrhaal flink hgog zouden, gaen'erl daama :eiln.0esc-hikt weidje zouden zoeken, De vaait.had

inlligeb,;ot

al.,1yim s

hoofddeksel. De metalen trqchter.die in de vulopening hangt

uur geduurd waa.bii

en waaraan de vulslang is bevestigd noemt men in Duitsland

heb. Het volgen va1 deze brjzqndere taqrt Safoo!,m[,we!lien kick. Het hoog.varen:bedoelde Willy,serieUs war*t hij wilde.de

een 'Trote'. Deze werd door onS a! snel onigedoopt tirt Trut'. Toen alle 4 mannen aan boord waren ging Willy de vaart tele-

,ik,

me trouwens g€€n..,0lemeht:tetveeld

fonisch aanmelden en moest ik tijdelijk even zijn gewicht aan

jongens nog even laten schrikken en'mikte rngeni.,4,.zqkten tegelijk leeg waarb.ij de. ballon,rnet 5- r*itei per se-ea@,-het

boord overnemen. Toen hij terugkwam had hij weer de camera

Iuchtruim in knalde. Hiermqe zette hij ookmij vorir, het blok.

voor de neus en vertelde dat het rode koord de riplijn was en

dat de mannen konden vertiekken. Een grapje op zijn tijd

rr( WAs

corrsrauf tir

DE nuuirvandebal-

leuk, natuurlijk. Willy en ik verwisselden van plaats en door ons

lon geweest, maai nu tchoot hii over de Duitse,stad .Nordhom .r

gewichtsverschil waren enkele zakken overboord genoeg om

heen waama Wlly al heel' snel,aan de andere kant:de ballon

de ballon lift te geven. "DlT is het, wat is dit GEWELDIG,, was de

aan de grond zette en met alrdat itadsverkeei:ben jel€fkaer

reactie van Dook, en ze waren nog niet eens vertrokken. Nog

dan gauw kwijt. Het is allemaal toch goed gekomen en ik trof

,.i

66n zak ove.rboord en heel rustig verliet de ballon zijn veilige

plekje en gaf zich over aan de grillen van de natuur. lk kan je vertellen dat de kick enorm is als je zonder ook maar het minste

geluid van een brander de lucht in gaat.

rK TREK ll,ttrtu pLAtU

Met een kompas heb ik toen

de richting opgemeten en mijn voorlopige route op de kaart

o P

a C

(]

-o

Ballondag 2005 1e Lustrum! OP 5 MAART 2OO5 ZAL DORPSHUIS 'DE HEERDTI OOSTERWOLDE VOOR DE VIJFDE MAAL

DE BALLONVAART.

HET GELDERSE

HET TEKEN STAAN VAN

DE ZALEN VAN HET DORPSHUIS

HET DAN

MOGELIJK, OM IN EEN GOEDE SFEER, ELKAAR NA EEN LANGE WINTERPERIODE TE ONTMOETEN, OF UW BALLONCOLLECT]E UITTE BREIDEN.

Ook kunnen wij nu al rekenen op de deelname van de diverse ballondealers in Nederland, zodat u op de Ballondag

eenvoudig de verschillende merken met elkaar kunt vergelijken. Voor verzamelaars en andere belangstellenden bestaat

de mogelijkheid om, tegen een kleine vergoeding, een tafel

te huren. Het dorpshuis zal vanaf 11.00 uur geopend zijn. Omstreeks

15.30 uur zal er een nieuwe ballon gepresenteerd *ord"n,

die wanneer het weer het toelaat, zijn eerste vaart

zal

maken.

Vanwege het 5e lustrum is het (bij voldoende deelname)

vanaf

17.30 uur mogelijk deel te nemen aan een uit-

Wij hopen u allen te mogen begroeten op 5 maart 2005!

gebreid koud- en warmbuffet. We hopen zo in een ongedwongen sfeer een leuke afsluiting van deze dag te hebben.

Fam. J. Doornewaard

Het is een goede mogelijkheid weer eens met deelnemers

Groote Woldweg 32

aan de ballondag, piloten en crew een gezellige avond te

8097

hebben.. de laatste meetings zijn dan al zo lang geleden ...

tel:0525-621701

Het buffet zal duren

lot +/- 22.00 uur.

De kosten die aan de

deelname van het buffet verbonden zijn, bedragen € 1 9.50 per persoon. Dit is inclusief 3 consumpties.

Opgave voor het reserveren van ruimte en/of voor het

buffet, kan bij de familie Doornewaard, per ballondag@dutchballoonregister.nl,

of per

e-mail:

telefoon

0525-621101. Na opgave ontvangt u informatie over de betaling.

LET OP! Het

buffet kan alleen doorgaan bij voldoende

deelname... dus geef u z.s.m. op!

Oostewolde -GLD-

ballondag@dutchballoonregister. nl

fi 1.

l &

!9 t*,t

t-,

l{f

I 1

t *

-f

\;" s..,l H, .',

\ i:,!,

\\ BEGIN DIT JAAR TROFFEN DE LEDEN DE DBCC IN DEPLORABELE FINANCIELE TOESTAND

DE BUITENGEWONE

LEDENVERGADERING

AAN.

VAN 25

MAART [WAAR WEL 7 LEDEN AANWEZIG WAREN] IS EEN NIEUW BESTUUR GEKOZEN MET EEN INTERf,M VOORZITTER VANUIT H ET BESTUUR VAN DE AFDELING

BALLONVAREN. EERSTE TAAK WAS TE INVENTARISEREN HOE DE VERENIGING ERBIJ STOND. DAT WAS EENVOUDIGER GEZEGD DAN GEDAAN.

DE AFGE-

LOPEN JAREN WAs DE BOEKHOUDING UITGEGROEID TOT EEN GOED FUNCIIONEREND ROOKGORDUN; TEN MINSTE TWEE KASCOMMISSIES ZETTEN HUN HAND-

TEKENING ONDER EEN BOEKHOUDING, WAAR GEEN STUIVER OP DE GOEDE PLAATS STOND.

Balloon Competition Club afgewend. Verdwenen geld kwam weer

terug op de bankrekening, schulden werden weer betaald.

windreader was van openbare verkoop gered, het bestuur kan zich nu richten op het NK. Daarmee is de taak van interim voorzitter gedaan en wordt het

voor de DBCC tijd om over de langere termijn na te denken. ls de DBCC

in haar huidige vorm nog wel een haalbare kaart? Hoe verder

met het topsportbeleidsplanT Klopt de doelstelling van de

DBCC?

Moet gasballonvaart een rol gaan spelen binnen de DBCC? Of moeten we de hele DBCC opdoeken en weer een gewone sportcommissie instellen? Vragen en evenzovele uitdagingen genoeg! Daarom zoekt de DBCC een nieuwe voorzitter. Het huidige bestuur

bestaat uit ervaren mensen, die het klappen van de zweep kennen.

Wie gaat daar leiding aan geven, wie durft op de bovenstaande vragen een antwoord te geven?

!uEDERLAIUDS I(AMPI()EluSCHAP Daarnaast moesten er onder lastige omstandigheden

PRioFIEL \uAlu DE NIEUWE 'VIo(,RZITTER

aanstalten gemaakt worden voor een Nederlands

Meestal staat er onder deze kop een verlanglijst van een vereni-

Kampioenschap. Met lastige omstandigheden wordt

ging, de beschrijving van een kruising tussen een schaap met vijf

bedoeld, dat het niet duidelijk was of er wel geld of zelfs een vereniging zou zijn, om uberhaupt een

poten en Superman. Er worden dan zoveel kwaliteiten gevraagd,

kampioenschap

te organiseren. Niet iedereen had

dat zelfs mannen als Roel Pieper zich bescheiden terugtrekken en denken dat deze functie voor hen te hoog gegrepen

is.

daar begrip voot, zo werd er van Belgische zijde in

Wel, de DBCC heeft g66n Superman nodig, g66n schaap met vijf

een mailtje gemaand binnen enkele dagen een defi-

poten. E6n enthousiast lid volstaat. De DBCC heeft gewoon

nitieve beslissing te nemen over het houden van een

nodig. Doe uzelf en uw medeleden een plezier en stel u kandidaat.

kampioenschap, of anders ...

Op de voorjaarsvergadering van de DBCC zal een nieuwe voorzitter

Nou ja, dan maar anders. Het bestuur had het druk

gekozen moeten worden,

u kunt zorgen dat er

genoeg. Met overleg, inspanning en strategie werd,

keuze is.

zij het op een haar na, het faillissement van de Dutch

RUTGER COUCKE, INTERIM VOORZITTER

sprake van een

#::red

ffi'@lron ffiqr:;tr"

Officiat dealer Lindstrand Ba[loons

Technisch bedrijf met erkenning NL3o3

evl-inspecties reparaties onderhoudscontracten

Ba[[onatelier rectamebanners groot onderhoud reparaties Verkoop occasions van diverse merken ba[[onaccessoires

Tiidetiik een maten.

ffi # B

n LL0

['lu*,-ron,.B,,r€nsv

rmail info@adbra[[on.nl 4537e. interilet www.adbatton.nI fax +3r (o)76 51 41 r9o

nrinervum 7346,48w 2p breda nederland tet +3r {oh6

. 20 IAAX ERVARING . ._:s;

rt:

*.'

,,==fr

gfi

fl Bfi

[*GilOfiO]rS

EU.

..,.._*..

ni-

.-.,*

r -....=,:. li

*-=-.c

8r-'

weijinksr,veq 26,755s PL Hengelo, The Netherlands, postbus 8107, 7s50 KC Hengelo Tel: +31 (0)74 21 6 11 11 Fax: +31 {A}74 276 11 60 E-mait: info@rienjurg.nl Neem contdct op met

)atquetine leernreize. Gerard lJldertnk of

*- f,aff'

ffi

Rien./Lttg.