Ballonstof november 1994

-

I -^,- fn

M W

ro

i\,

O)

r

cr TU

c0

t!

C) Lu

N

o E. tlJ cn

tu

o

z

rn! i:-i tuN I de )<eyzer assurantiEn bv I verzekeringen hypotheken financiering pensioenen Belvoor informatie over ballon'verzekenngen Aqen Ripson.

Wilhelminastraat 31, 4818 SB Breda, tel. 076'224254 a

.le. ooa..oa a

n\frl LTd

rllaalalrrrr--

wltc0 n Verkoop Cameron ballonnen en accessoires

. Radio'S, lnstrumenten,

GPS's, Westfalia trailers o Onderhoud, reparaties en (BVL-) inspecties ter plaatse . Opleiding theorie en Praktiik o Reclame- en passagiersvaarten Piloten

Colofon

Samenstelling bestuur

Uitgave: november L994 Een uitgave van de afdeling Ballonsport van de KNVvL

voorzitter:

Functie

Te1: 070 Fax: O7O

Ballonstof is een informatief magazine voor Nederlandse ballonpiloten, leden van de afdeling Ballonsport van de KNVvL

en andere belangstellenden.

B

26LL BX Delft TeI: 015 L2546L Elise Heyligers en Ruud Tibbert

Eindredacteur en bestuurslid: 14059 L837L

Druk: Koen Barends Postbus 6365 7503 GK Enschede

TeI: 053

614655

Penningmeester: Lex Visser

Libellemeent

88

LzLg CJ Hilversum

Overleg

Afgevaardigde Ledenraad KNVvL en

PR-commissie KlitVvL: Pamela Visscher

Contact Observers: Rutger Coucke

Taeke Wahle, Rien Jurg, Ruud Tibbert.

Rien Jurg, Hans Zoet, Rudolf Sassen.

G. Hoogieslag, J. Fokken en A. Haarhuis.

RLD:

ABB:

Techn. ci-e:

35k

TeI: O2O 6209L62 Fax: O2O 6209162 Bestuurslid: Ruud Tibbert Vloedlijn 27 3225 BX Hellevoetsluis Tel-: 01883 - L1597 Fax: 01883 - LL597

Tel: 02l-53 L6845 Wie lid wi1 worden van de KNVvL, afdeling Ballonsport, zich melden bij het hoofdkantoor: 070 3245457 Advertentietarieven (exclusief BTW) L/L binnen pagina f 3OO,L/2 binnen pagina f 150,Kort bericht f 37,5O Bij een jaarcontract (4 plaatsingen) krijgt u 10 eo korting Commissies:

19L

3247347 3242690

1011 HB Amsterdam

Adres nevenstaand

TeI: 05138 Fax: 05138

2596 GE Den Haag

Te1: 02159-36949 Secretaris Elise Heyligers St Antoniesbreestr

Redactie Eric van Est Westvest 279

Taeke Wah1e Westermarwei 42 850L TC Joure

Hans de Vos Weissenbruchstraat

kan

Mathijs R. de Bruijn.

F.E. Demenint, M.I. Demenint-de Jongh, A. Haarhuis, F. Schweppe, E. van Est en J.A. Struijk.

Persvoorl ichting: Joop de Wilde, 033-942L26 / O35-7L7885.

Abonnement Ballonstof voor niet-leden: f 30r- per jaar.

Aanvraag abonnement bij Wilma Barends, te1: 053 6L4655 F.A.I.

:

Sportcommissaris

:

REDACTIONEEI.

In dit trwinterrr-nummer van Ballonstof vindt U weer van alles wat. Deze koude en natte maanden ziln goed om al1es weer eens op een rijtje te zetten. Enkele regioco6rdinatoren brengen de gevoelige gebieden nog maar eens onder uw aandacht.

Er heeft overleg plaatsgevonden tussen meteorologen en ba11onvaarders. Een verslaq van beide kanten vindt U in dit nummer.

We kunnen terugkijken op een geslaagde Grand Prix wedstrijd welke door de DBCC in Zeeland werd georganiseerd a1s tttry outrl voor het NK van volgfend jaar. E6n van onze correspondenten bezocht de Ballonfeesten van Sint Niklaas en kwam terug met een enthousiast verhaal en goede foto's. Mathijs de Bruijn doet verslag van het Europees Kampioenschap in Sloveni6 wat ondanks de matige prestaties van Nederlandse zijde toch 9eslaagd was.

Verder weg gaat het team van de Unicef F1yer. Men is in de laatste fase van de voorbereidingren voor de ballonvaart rond de wereld die plaats moet gaan vinden tussen L januari en eind maart 1995.

Dhr. Houtman belicht de afhanderinqr van ongevallen in de luchtvaart. Hopelijk hebben we deze kennis nooit nodig maar het is goed te weten wat te doen in het geval dat De voorschriften voor het vervoer van propaan vindt U tevens in dit blad. Op meerdere fronten wordt de regelgeving voor ballonvaarders strakker in Nederland. Dit levert veel gespreksstof op, onder andere op de ledenvergadering van de afdeling Ballonsport waarvan een kort verslag van de secretaris.

Weet U nog niet wat U j-n L995 wilt gaan doen ? In de agenda staan nog een paar aardige evenementen.

Tot slot nog een oproep namens de redactie.

Na twee jaar te hebben meegewerkt aan het blad Ballonstof moet ik, in verband met rnijn voorgenomen vertrek naar het buitenland, helaas hiermee stoppen. U begrijpt het al, we zoeken iemand die aktief is in de ballonvaart in Nederland en het leuk vindt hierover te schrijven. De tijd die daardoor in beslag genomen wordt valt reuze mee is mijn ervaring.

Tijdens evenementen of andere interessante gebeurtenissen wat aantekeningen maken en eenmaal per drie maanden, samen met de andere redactieleden, uit de verzamelde kopij een nieuw nummer van Ballonstof samen ste1len.

Ik heb het altijd met veel plezier gedaan en vindt het dan ook jammer te moeten stoppen. Wellicht kan ik in de toekomst nog af en toe een kleine bijdrage leveren vanuit de V.S. want daar gaat het volgende hoofdstuk van mijn leven zich, afspelen.

Ik hoop dat Ball-onstof met veel enthousiasme gevuld kan blijven worden met vooral veel positieve informatie. r r rr r rrrt

r tt tltttt

ttltllll

lllll

ll

Vriendelijke groeten en happy landings Eric van Est

BESTUURSZAKEN

Het verslagr van de ledenvergadering van 24 november L994 zal zo spoedig rnogelijk aan de leden worden toegestuurd.

Hieronder volgt alvast een resum6 van enkele zaken die aan de orde z:-ln qeweest: Diaserie De ledenvergadering van 24 november begon met de vertoning van een dj-aserie, die informatie geeft over ballonvaren.

T. Wahle heeft, in opdracht van het bestuur, deze functionele diaserie gemaakt, die in beeld en woord informatie geeft over de geschiedenis van het ballonvaren; over wat er nodig is voor de ballon de lucht in mag; over de voorbereiding van de vaart en de afhandeling. Het draaiboek is in samenwerking met J. de Wilde tot stand gekomen. Enkele dia's zijn voor verbetering vatbaar en zullen nog vervangen worden. Daarna wordt de serie op 4 of 5 videobanden gezeE. In 1995 kunnen leden, die informatie wil1en geven over ballonvaren, deze 20 minuten durende videobanden te leen vragen bij het secretariaat van de afdelingr Ballonsport. ' ItTegenargumentent' Het bestuur staat achter de rrtegenargumentenrr zoals gesteld door J. de Wilde in zlln artikel in Ballonstof van augustus j.1. De ledenvergadering heeft zicn. eveneens achter deze rrtegenargumentenrr gesteld. Hiermee hebben het bestuur en de ledenvergadering afstand genomen van de uitlatingen van R. Wiegers in het interview in de Telegraaf van 26'07-94.

Ontzettinq uit het lidmaatschap van de K.N.V.v.L en consequenties In de statuten van de K.N.V.v.L. artikel 8.4 staat dat ontzetting uit het lidmaatschap a1leen kan worden uitgesproken rrwanneer een 1id in strijd met de statuten, reglementen of besluiten der Vereniging handelt, of wanneer een 1id de Vereniging op onredelijke wilze benadeelt'r. De ontzetting geschiedt door het hoofdbestuur op verzoek van het afdelingsbestuur, die zeer goede argumenten zaL moeten aanvoeren ter onderbouwing van het verzoek.

Consequentie van ontzetting is dat de betrokkene niet langer kan deelnemen aan de Collectieve Verzekering en dus een hogere premie moet betalen.

Na kennis te hebben genomen van de inhoud van de fax van R. Wiegers (gezonden aan het bestuur op 24-11,-94) en de RTL-fi1rn, kwamen twee menj-ngen uit de ledenvergadering naar voren: ontzettj-ng uit het lidmaatschap van R. Wiegers, mede gezien ziln overtredingen bij het ballonvaren afgelopen zomer; - noqmaals gesprek voeren om de zaak weer recht te trekken.

Het bestuur gaat de zaak nogmaals bestuderen en zal- op de

volgende ledenvergadering de ondernomen stappen bekend maken.

Nieur.re MAL

Tot l- november zijn L5 reacties op de concept Mal binnengekoheeft de RLD gedaan op de nieuwe MAL. nog enkele wijzigingenlaanvullingen die de regj-stratie Een aanvulling is o.a. de uitgebreide piloot voor eigen archief moet bijhouden van elke vaart.

Vaartregistratie: bijgehouden dient te worden: - meteorologische omstandigheden ; - geografi-sche ligging; - naam eigenaar startplaats; - naam bemanningslid (leden) met nummer BVB en functie; afgelegde route - vaarhoogten tijdens de onderscheiden segmenteny - aard uitgevoerde vaartl - eventuele bdzonderheden. men bij de RLD. Na het overleg met onze commissie i-n november,

24 maanden bewaren.

Daarnaast binnen 24 uur melden bij Luchtvaart Politie:

-

registratie; starttijd; qeografische ligging startplaats; routel landingsplaats; eventuele bijzonderheden.

) )

) vaartformulier ) ) )

De uitgebreide regj-stratie van iedere vaart rnaakt de betrokken

piloot juridisch uiterst kwetsbaar (de bewijslast wordt omgekeerd). Bovendien kan te veel aandacht voor andere elementen gevaar opleveren, door de daaruitvolgende verminderde aandaeht van de piloot voor de vaart.

De ledenvergadering had hier dan ook grote bezwaren tegen en stelde voor a11een de registratie die gemeld moet worden bij de Luehtvaart Politie in te voeren, waarbij het bestaande registratieformulier gebruikt kan worden.

Ook verzocht de ledenvergadering om de nieuwe MAL op rechtszekerheid te laten toetsen door een jurist van de K.N.V.v.L. Het bestuur neemt beide verzoeken over en zal direct een brief aan de RLD versturen. Tevens wordt het verzoek om toetsing op rechtszekerheid doorgegeven aan de K.N.V.v.L. DBCC

De DBCC heeft een redelijk geslaagd eerste jaar achter de rug, aI heeft het weer niet meegewerkt.

Naast twee Grand Prix wedstri-jden is het NK georganiseerd en de Long Jump, in samenwerking met Ad Ballon (uitslag in december). Over de deelname aan de EK 94 in Sloveni6 doet M. de

Bruijn elders in dit, blad verslag.

In l-995 staan wedstrijden in Friesland en de NK in het dorpje Zeeland gepland. Tevens komt er een najaarswedstrijd en een Long Jump. (zie voor data de AGENDA 1995) .

Er kunnen zich nog nieuwe leden melden bij de DBCC. De volgende ledenverqaderinq afd. Ballonsport is otr donderdag 23 maart 1995r ort 20.00 uur, in Het Oude ?olhuys te Utrecht.

EIi-se Heyligers Secretaris

Li

nCsfrand Bal'loons

Nu nieuwe ronge budget bqlloons !!!

TRIDENT PACKAGE 77 , g0 ,]05

Trident pockoge bestoot uit :

Gores Envelope , Nomex Scoop, Mond ( kompleet ) Bronder ( Iiquid Pilot ) 12

2 Flessen ( 60 ltr, elk ) Strops, en Extro 's .

bel voor vnjblijvende informotie over VERKOOP KEURINGEN OPLEIDINGEN

METEO BERICIITGEVING Een gesprek over de kwaliteit van de meteo berichtgeving Op 10 oktober vond er op Schiphol een ontmoeting plaats tussen een aantal meteorologen en ballonvaarders. Van Meteo Schiphol waren aanwezig: Hans van Bruggen, Harry Eelman, Diane Woei, Adrie Huiskamp, Nico Maat en Monique Somers. Van de ballon piloten waren Erik Bosman, Oscar Kers, Adrie Spierenburg en ondergetekende aanwezig.

Het gesprek vond plaats naar aanleiding van een briefwisseling tussen Erik Bosman en de meteo Schiphol. In deze briefwisseling ging het over twee specifieke vluchten van Erik Bosman waarbij hij in een in weerssituatie terecht kwam die gevaarlijk dreigde te worden voor een veilige uitvoering van de ballonvaart en die niet overeen kwam met het weerbeeld dat hem net voor de start was gepresenteerd. Uit onderlinge gesprekken van piloten groeide een beeld dat duidde op ontevredenheid over het functioneren van de meteo Schiphol bij een aantal gelegenheden. Deze ontevredenheid en onzekerheid over de kwaliteit van de meteo-informatie van Schiphol leidde er toe dat steeds meer piloten in gevallen waarbij het weer of de voorspelling twijfetachtig waren een "second of zelfs third opinion" gingen vragen bij b.v. meteo Rotterdam of de meteo afdelingen van Deelen of Eindhove4.

In overleg met de meteo Schiphol werd besloten elkaar eens in een open gesprek te ontmoeten en eens te bekijken of de verwachtingen die men wederzijds van elkaar heeft interpretaties van het weerbeeld, de grenzen waarbinnen ballonpiloten kunnen of willen opereren - overeenstemmen met het beeld dat beiden partijen daarvan hebben. Om de discussie op gang te brengen werden daarvoor door de vertegenwoordiging van de ballonvaarders een aantal vragen op tafel gelegd: 1) Is het juist dat met name de jongste, minder ervaren meteorologen op de informatiepost voor de kleine luchtvaart geplaatst worden 2) Kan het zijn dat deze meteorologen door hun recente academische opleiding een gebrek aan voldoende praktische kennis en inzicht hebben waardoor bij het afgeven van een weersvoorspelling te veel wordt uitgegaan van wetenschappelijke gegevens en modellen en te weinig (of niet) het "fingerspitzen gefiihl" en het praktisch inzicht van de "oude rotten" hierbij een rol speelt.

3) Zou het kunnen zijn dat bij de nieuwe generatie meteorologen te weinig kennis of gevoel aanwezig is waar voor ballonvaarders de grenzen van hun mogelijkheden liggen 4) Is de informatie die voor handen is wel altijd voldoende voor ballonvaarders en zou

verbetering mogelijk zijn Op basis van deze punten volgde een intensieve uitwisseling van inzichten en gedachten.

Puntsgewijs zal ik proberen daar verslag van te doen.

1) Als je kijkt naar de "pikorde" en carribreplanning binnen het KNMI dan blijkt dat de "metereoloog voor de kleine luchtvaart" vaak meteorologen aan het begin van hun carribre zijn. Voor veel meteorologen geldt wetenschappelijk onderzoek op het instituut in De Bitt als een doel in hun carridre. Als dit beeld kiopt (ik geef toe dat het een enigszins gechargeerd zwartlwit beeld is) dan zou je tot de conclusie kunnen komen dat de meest kwetsbare tak van de luchwaart, namelijk de lichte luchtvaart, bediend wordt door de minst ervaren meteorologen. Het zou geen kwaad kunnen als de KNVVL en het KNMI daar nog eens intensief over zouden brainstormen

2) Blj de overdracht van informatie tussen meteoroloog en ballonvaarder spelen een aantal aspecten een ro1. Belangrijk is uiteraard de kennis die bij beiden gesprekspartners aanwezig is. Over de kennis van de meteorologen heb ik het al gehad: een goede academische opleiding maar soms een gebrek aan praktisch inzicht. Als we kijken naar de meteokennis van veel piloten dan moeten we vaststellen dat die nog wel eens te wensen overlaat. Daardoor is vaak geen sprake van een volwaardig gesprek met een behoorlijke inbreng van beide zijden. Daarnaast spelen uiteraard de communicatieve vaardigheden van ballonpiloten en meteorologen een ro1 in de kennisoverdracht. Voor meteorologen speelt de noodzaak voor communicatieve vaardigheden een sterkere ro1 dan voor ballonpiloten. De meteoroloog beschikt immers over de meest actuele gegevens, over de meeste kennis en hij of zij is degene die deze informatie moet overdragen aan de piloot die daarom vraagt. Bij die interpretatie en overdracht van informatie dienen uiteraard naast keiharde meetgegevens, zoals b.v. de windsnelheden op Cabouw of Schiphol, ook meer subjectieve zaken zoals het interpreteren van deze gegevens, het daarin verwerken van eigen waarnemingen en het incalculeren van praktische ervaring en kennis (b.v. het in kunnen schatten van lokale effecten).

3) Een gesprek over de "grenzen waarbij ballonvaren mogelijk is", is uiteraard moeilijk.

Ballonvaren bij 15 knopen wind in nu eenmaal eenvoudiger en eerder acceptabel in een gebied als Friesland met weilanden van 500 bij 500 meter dan in een gebied als Het Gooi met bossen en kleine weilanden. De grens waarbij het aanvaardbaar is een ballonvaart te maken zijn voorts sterk aflrankeldk van de ervaring en het vakmanschap van de piloot. Zeker zo belangrijk zijn de betrouwbaarheid van de meteogegevens. Het gaat dan met name over te verwachten windsnelheden aan de grond en op lage hoogten bij start en landing, over kansen op de ontwikkeling van buien met de daarbij te verwachten windpatronen en over windrichtingen en snelheden op verschillende hoogten. Voor meteorologen, die geen of heel weinig ballonervaring hebben is het moeilijk in te schatten wat de specifieke problemen en gevaren, van b.v. windgedrag, voor een ballon zijn. Het is daarom van belang dat er een betere uitwisseling van ervaringen komt tussen meteorologen en ballonvaarders. Er zijn afspraken gemaakt tussen de gesprekspartners op 10 oktober op Schiphol om elkaar ook na een vaart van tijd tot tijd eens te bellen voor een debriefing. Ook andere piloten worden uitgenodigd dit eens te doen. Zeker als er sprake is van een duidelijke afwijking (zowel in de goede als de slechte zin) tussen de voorspelling en de werkelijkheid. Uit gesprekken met de Luchtvaartpolitie is mij duidelijk geworden dat daar de neiging bestaat om ieder geval de limieten, zoals die vermeld staan in het flight manual van de ballon, te beschouwen als de uiterste grens waarbij gevaren mag worden.

4) De huidige weersinformatie voor de kleine luchtvaart via teletekst en het telefoonnummer 06-977I bevat onvoldoende gegevens die voor ballonvaarders belangrdk ztjn: verwachte windsnelheid en richting aan de grond zo'n anderhalf tot twee uur voor sunset, de verwachte windsnelheid en richting op lage hoogte net na de start en vlak voor de landing (op welke hoogte kan de shear verwacht worden op de grens tussen grondwind en daarboven, wat zalde afname van de wind zijn in het laatste haif uur voor sunset en wat zijn de verschillen voor verschillende regio's in Nederiand tussen deze gegevens. Dat betekent dat ballonpiloten vaak niet voldoende hebben aan de standaard berichtgeving en dus veel vaker aan de telefoon zullen hangen dan andere piloten uit de kleine luchtvaart. Het KNMI Schiphol overweegt met ingang van het

komende seizoen een extra bulletin te gaan samenstellen voor ballonvaarders waarin dit soort informatie verstrekt zal worden.

Teletekst In tegenstelling met de gedachte om een aanvullend bulletin te gaan samenstellen voor ballonpiloten staat het idee om misschien te stoppen met het bulletin op Teletekst. De belangrijkste reden daarvoor van het KNMI zijn bezuinigingen. Er leven binnen het KNMI gedachten die tot de volgende conclusies leiden: De lichte luchwaart is de enige sector die niet voor de meteo-informatie betaalt; als er bezuinigd moet worden in de service dan dient dat het eerst te geschieden op gebied van de recreatie; als deze sector toch informatie wil zal daanoor moeten worden betaald; Teletekst levert aileen maar werk op voor het KNMI en geen inkomsten en zou dus op grond daarvan moeten verdwijnen en plaats maken voor andere informatiekanalen die wel geld opleveren.

IIet bestuur van de KNVVL afdeling ballonsport en het hoofdbestuur van de KNVVL dienen krachtig stelling te nemen tegen deze plannen als deze bewaarheid worden. De veiligheid van de luchtvaart is afhankelijk van een goede, betrouwbare en betaalbare meteo-informatie.

Nu hoor ik de commercanten bij het KNMI al roepen: "Dat is allemaal gewaarborgd als u gewoon de telefoon pakt en 06-9771draait!" Maar zo werkt het natuurlijk niet in de \ praktijk. Een piloot die 's avonds wil varen volgt de hele dag pagina 707 op Teletekst. Uit de opeenvolgende bulletins kan hij een trend aflezen die hem helpt bij een juiste interpretatie van de weergegevens. Natuurlijk kun je zes of acht keer de telefoon pakken. Maar bij dit soort gesprekken die 75 cent per minuut kosten en zelfs fl. 1,40 excl. BTW via de autotelefoon, lopen de kosten snel op. Mijn belangrijkste argument blijft dat van de veiligheid. Het KNMI is een instituut dat mede dankzij veel subsidie van de overheid een taak heeft in het verstrekken van meteo-informatie ter vergroting van de veiligheid in de luchwaart. Het weg saneren van een belangrijk informatiekanaal zoals Teletekst past niet in dit beeld.

Buienradar Kun je veilig ballonvaren als er sprake is van een instabieie atmosfeer met een kans op buien? Er zijn piloten die nooit zullen varen als er kans op een bui is. Er zijn ook piloten die graag de kans zullen waarnemen om tussen de buien door toch nog een vaart te kunnen maken. Uitermate belangrijk bij een dergelijke beslissing is de betrouwbaarheid van de meteo-informatie over buienactiviteit. Piloten die klaar staan op het veld voor vertrek zijn vaak niet in staat hun eigen omgeving goed te verkennen. Je staat vaak achter bomen en kunt slechts een klein deel van de hemel zien. Ook zijn embedded CB's vanaf de grond niet waar te nemen. Een belangrijke rol brj het vergaren van informatie over buienactiviteit speelt de buienradar van het KNMI. De resultaten daarvan worden voor de meteoroloog gepresenteerd op een computerscherm. Uit de gesprekken met de meteo zijn mij een aantal zaken duidelijk geworden die toch de moeite waard zijn om eens op een rijde te zetten: x De radarinformatie is per definitie niet actueel. Radarbeelden worden namelijk niet "on line" uitgelezen. Zij worden door twee radarstations verzonden naar de computer van het KNMI, daar bewerkt en dan pas gepresenteerd op de computerschermen. Elke kwartier vindt er een update plaats. Daarna is nog enige tijd nodig voor de verwerking van de data. Het beeld dat de metereoloog op het scherm afleest is in het slechtste geval de situatie van twintig minuten daarvoor. Bij instabiel weer kan er in twintig

*

minuten veel gebeuren als het gaat om de opbouw of het in elkaar storten van buien.

Een ballonpiloot kan rekening houden met de tijdstippen waarop de meteoroloog nieuwe informatie van de buienradar beschikbaar krijgt. De presentatie van de nieuwste gegevens op zijn scherm vindt plaats zes minuten na het hele uur en vervolgens steeds een kwartier later. Dus H*6, H+21, H+36 en H*5.

De buienradar geeft pas een goede reflectie op het scherm als er sprake is van neerslag van een zekere intensiteit. Dat betekent dat een bui in opbouw, waaruit nog geen neerslag valt maar waar zeker al sprake kan zijn van gevaarlijke windpatronen, niet altijd gedetecteerd kan worden

*

Een buienradar is slecht in staat buien in zijn directe omgeving te verkennen. Er is als het ware sprake van eefl dode hoek. Dat kan vervelende gevolgen hebben voor de directe omgeving van b.v.

De Bilt - een gebied waar veel ballongevaren wordt

Er komt in 1995 eea derde weerradar in Nederland. Deze zal geplaatst worden in Den Helder en is belangrijk om de dode hoeken van de andere twee stations te ondervangen.

Ik weet dat ik in dit verhaal een aantal kritische punten heb aangeroerd. Erik Bosman, Oscar Kers, Adrie Spierenburg en ik hebben er veel waardering voor dat wij in grote openheid over deze zaken met de Meteo Schiphol hebben kunnen praten. Laten we goed beseffen dat wij als piloten uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor een veilige vlucht. Het is zeker zo dat in je oordeelsvorming goede meteo-informatie een belangrijke ro1 speelt.

Het is ook zo dat wij als piloten er alles aan moeten doen om er voor te zorgen dat onze meteokennis op peil blijft. Het kan geen kwaad van tijd tot tijd nog eens het studieboek open te slaan. Wie dan trch nog vragen heeft kan altijd op Schiphol terecht!

Joop de Wilde

In mijn artikel "F,en gesprek over de kwaliteit van de meteoberichtgeving maak ik melding van het feit dat het KNMI met ingang van 1 april wi1 stoppen met pagina 707 op Teletekst. Naar aanleidng van dit artikel en een aantal gesprekken die daarop zijn gevolgd, heeft he KNMI beslotan de datum van 1 april op te schorten en eerst een algemene inspraakronde te organiseren.

Joop de Wilde

\

EEli[ REAC1IIE OP trEen gesprek

bericbtgevingi'l

over de kwaliteit

van de

meteo

het KNI'{I wi1 ik aIs hoofd van de afdeling Luchtvaartmeteorologi-e (LI"ID) het open contact met ballonvarend Nederland bevorderen.

Het open gesprek tussen Eric Bosman, Oscar Kers, Adrie Sp:.grenbuig en Jbop de Wilde met zes hoofdmeteorologren van mijn dienst is daartoe een uitstekend middel; wederzijds wordt uitwisseling van kennis en ervaring daarmee goed gestimuleerd.

Het door Joop de Wilde geschreven artikel hierover wil ik op enkele punten van commentaar voorzien en daarnaast recente informatie verstrekken.

De kop van het artikel stelt een ktraliteitsdoel.

Dat is positief, want wij wi1}en open staan t.o.v. kwaliteit van onze dienstverleningr. Uit het gespreksverslag is naar mijn mening onvoldoende op dit aspect ingegaan door de gespreksdeelnemers. Ik wil hiervoor ingaan op: - de meteorologeninzet - de produktiewijze \ - de verspreiding, het gebruik de toekomst Namens

Meteoroloqeninzet Hoofdmeteorologen trorden na zorgvuldige werving, selectie, oPleiding en inwerkstage alti-jd onder leiding van een ervaren Wachtmeteoroloog in de GA-dienst gezet.

Deze interne carri6replanning is door aIle LMD-senioren gevolgd en voldoet aan verantwoorde inzet van medewerkers.

Produktiewi-i ze De verwachtingen, waarschuwingen en voorliehting voor ballonvaarders ontstaan met inzet van een complex van weerwaarnemin-

g€8, satelliet- en radardata, modeloutput en het menselijk brein. De weerradar (nu en in de toekomst 2; nu de Biltlsehipho}, na 1995 De Bilt/Den Helder) is in buiensituaties een belangrijk hulprniddel, maar heeft ook zijn beperkingen. De kwartierbeelden lopen bij sne11e buiengroei- rrachterrr, maar onze verwachtingren en uw waarnemingen kunnen dit voor een deel compenseren. Zowel de inzet van de nieuwe elektronische weerkaart a1s de snelheid van radar- en satellietdata lei-den de (afgelopen en) komende tijd tot versnelde beschikbaarheid van informati-e en dus betere verwachtingen en voorlichting.

Verspreidinq en qebruik fn 1989 is met de RLD overeengekomen dat voorlichting aan l-uchtvarenden niet via publiek toegankelijke media verplicht was. Tel-etekst voor GA was dus geen veiligheldseis van de RLD. Het gebruik ervan is wel- snel gegroei-d de afgelopen jaren, zeker bij de ballonvaarders en priv6-vliegrers. De op Teletekst pagina 707 gepresenteerde verwachting is bij de vluchtvoorbereiding een lej-draad. De gepresenteerde Metar's een aanvul1ing. Daarnaast is deze informatie beschikbaar op telefoonnummer A6-977L.

Op videoter wordt op PC-basis het GATEX-progiramma aanqeboden

rnLt binnen- en buitenlandse Metars, Tafs, Siqmets, de GAverwaehting, radar-beelden, satellietbeelden en in de zomer een zweefvi'iegverwachting. Op enkele qroene velden is via de AIS-PC informatie uit onze databank op te vragien' Op de vier vliegvelden met KNMl-personeel (Ee1de, Beek, Rottlrd.am en Schiph-ol) is aan de balie of telefonisch informatie op te vragen. speel a1s gebruiker niet voor weerman, maar beslis op basis van de laatste verwachtinqen, overleg en uw eigen kennis.

Koppel afwijkende ervaringen terug naar de meteoroloog. En besef: lokale effecten ziSn in weersverwachtingen maar bePerkt weer te geven; s1a er een goed theorieboek op na!

Toekomst

nr is een spanningsveld tussen de groeiende vraaq door GAluchtvarenden, verbetering van produkten, effici€nte bemensi-ng van de weerkamers en de kwaliteitseisen.

Binnen het KNMI en in goed overleg met Riiksluchtvaartdienst, Luchtverkeersbeveiliging en gebruikers willen we daarom naar een totale heroverweging van de voorlichting aan de GA-gebruikers (incluslef ballonvaart). Daarbij wordt heroverweging van Te1eteksL 7a7 in ogenschouw genomen.

Voor l-995 wi11en we in ieder geval een ballonvaartverwachtingt aIs apart produkt gaan makenl enkele meteorologen werken daaraan

Met deze reactie hoop ik enige nuance in het artikel van Joop de Wilde aan te brengen. Het KNMI vertrouwt op een voortzetting van een goede relati-e met u.

Behouden

vaart.

Geert Groen Waarnemend hoofd

Luchtvaartmeteorologie

KNMI

EUROPESE NAI,TPIOENSCHAPPEN 1994

Bericht van de Europese Kampioenschappen 1994 in tiurska Sobota, SToveni€.

SloveniE ligt vlak onder Oostenrijk en was een deel van het Itvoormaligett Joegoslavi6. Het is aIs eerste landtrzonder kleerscheurenrr zelfstandig geworden. Bij het overschrijden van de grens was het verschil me€ het welvarende oostenrijk duidelijk te merken. Uit gesprekken bleek dat de 'rsloveniersrr niet wi1Ien dat hun vlijt en voortvarendheid gedeeld wordt met de 'rachter geblevenrr andere Joeqoslavische republieken. ook was duidelijk dat de historische verbondenheid met de K.u.K.-monarchie (oostenrijk en Hongarije) en de afkeer van het Osmaanse (Turkse) Rijk nog altijd steik bij hen leven. In zo'n nieuw 1and, zonder ervarinq met een westerse democratie, is het leger belangrijk en een waarborg voor het bestaan. Daardoor was het mogelijk dat de wedstrijdleiding enkele keren in een grote legerhelikopter van de Minister van Defensie rondvloog alsof het een priv6 voertuig was. Dat zou bij ons tot het ontslag van de Minister hebben geleid.

Het wedstrijdgebied was overwegend vlak en aan de noordkant heuvelachtig. overal groeiden enorme kalebassen waar de pitten uit worden gehaald. Die pitten worden gedroogd en uitgeperst. Dat levert -weinig en daardoor kostbare- olie oP, de zogengamde wilden wij bij de boer een flesje van "Kiirbiskerndlrf. Ua een vaartniet want we moesten eerst de nieuwe lukte die olie kopen. Dit gemaakt rookvlees met paprika eigen daarna varkentjes bekijken en badkamer en het hele slaapkamer, toen de eten, schnaps drinken en aangekeken toen we we beledigd werden huis bekijken en tenslotte die op zich de EK ervarinq leuke Een voor de olie wilden betalen. a1 de moeite waard maakt.

De oplettende lezer zal- gemerkt hebben dat over ballonvaren nog niet veel is verteld. Dit komt omdat ik niet weet hoe ik moet beginnen na de matige positie die wij hebben bereikt op de EK. Maar goed hier is de uitslag dan: Mathljs de Bruijn L9, Henk Broeders 27, Ren6 van Gameren 28 en Jan Fokken 4L van 56 deelnemers. Aan het weer heeft het niet gelegen, dat was de hele week fantastisch, de droom van iedere wedstrijdleider en deeLnemer. Het enige probleem was de wind die nogal van richting varieerde. Vaak hielpen tactj-sche overwegingen niets omdat, net voor het doe1, alles de verkeerde kant op draaide. Dat neemt niet weg dat de beter geplaatste deelnemers daar kennel-ijk toch beter mee overweg konden. Uiteindelijk won Jean Marie Huttois v66r Uwe Schneider en Jean Claude Sauber. Het relatief laag gemiddelde van de winnaar, 780 punten per task, duidt echter op een qrotere geluksfactor dan normaal.

Een nieuw en mijns inziens twijfelachtig fenomeen de laatste jaren, is de toenemende team-effort van landen. Enige tijd geleden is dit proces op gang gebracht door de Duitsers met hun WarBtej-ner ballons. De Engielsen doen nu ook mee met deze mode, net als de Amerikanen tijdens de WM93 in Luxemburg. Op zichrzel-f is hier niets op tegen, behalve dat kleine landen zoals Nederland daar niet tegen opgewassen z:-1n. Zo hadden de Engelsen een eigen windreader met bemanning en extra mensen op de doel-en die over de radio waardevolle gegevens doorgaven. Verder hadden de Engelsen 200 doel-en met hun GPS verkend en de coordinaten per PC in de indivi-

duele GpS apparaten van hun deelnemers geladen. De wedstrijdkaart had een ander coordinaten systeem dan het UTM-net, ook daar hadden zL) uitgevonden hoe, door verandering van gronddata, met dit systeen gevaren kon worden. Toen ik de Engelse teamleider vroeg mij die gegevens ter beschikking te stellen !,/ees hij dat beleefd mair auiaefijf af. Bij de Duitsers gebeurde hetzelfde. Het Duitse team heeft zelfs begin van dit jaar in een sportschool enige dagen Ies gehad in sportpsychologie (aIIes betaald van WarBteiner qeld).

Dat toch een Fransman won deed nij genoegen maar is geen bewijs dat de team-effort niet he1Pt. Daar ik van deze ontwikkeling op de hoogte was heb ik de Nederlandse deelnemers voorqesteld om ook samen te werken en eens te

kijken of dat positief zou uitpakken. A1Ie vier de deelnerners waren er voor en zodoende hebben wij a1le tactische vragen voor de vaart besproken en elkaar in de lucht informatie gegeven over wat goed en slecht was. AIs we onze positie bekijken was het geen succes. Ik vond het echter w61 een succes. In de eerste plaats was de samenwerking leuk: we startten b.v. meestal samen bij FLY IN's of kozen de zelfde doelen, zodat ook de grondbemanning samenwerkte en bij de doelen op ons wachtte. Maar ook de uitwisseling van gedachten werkte stimulerend. Coordinaten checken gaat sneller, domme fouten worden eerder opgemerkt. Maar om efficiEnt te kunnen werken moet er een teamcoordinator komen die vooruit rijdt naar het doel en over de radio waardevolle gegevens doorgeeft. Voor zottr co6rdinator komen echter alleen z€6.r ervaren wedstrijdpiloten in aanmerking en die doen meestal mee of hebben geen tijd. In ieder geval is het team-idee iets om over na te denken in de toekomst.

De organisatie was fantastisch, naar mijn mening de beste EK tot

nu toe: geen wachttijden voor observersl observers waren goed ondergebracht; goede tasks; sne11e resultaten; Les Purfield aIs wedstrijdleider met een topteam aan medewerkers en zeer goede ondersteuning door de Sloveense orgianisatoren.

Twee protesten werden ingedi-end,66n door mij en ook door mij gewonnen en 66n door een groep van vier piloten (tezamen vier protesten). De laatste protesten gingen over het volgende: bij een drievoudige task (FLY fN, JDG, FLY ON) startten de vier piloten naast het Judge Decleared Goal omdat zi) aannamen dat zt) bij de heersende wind deze task zouden winnen (dit bleek overigens niet uit te komen). Een in mijn ogen legritieme (weliswaar niet slimme) handelswt)ze die uiteindelijk ni-ets heeft opgebracht. De wedstrijdleider zag daarin echter een onsportieve handeling ("unsportmanlike behavior") en strafte iedere piloot nog eens met 500 punten. Dit lokte heftige protesten uit van de betroffenen (Jan Timmers, twee Spanjaarden en een Kroaat). Tot mijn grote verbazing bevestigde de Jury dit oordeel. In mijn ogen een ei-genaardige ontwikkeling, temeer wanneer men de betroffen piloten kent.

Onsportief zi1n is mijns inziens het laatste wat deze deelnemers wilden en het is voorwaar een twijfelachtige ontwikkeling wanneer straffen onder deze rubriek lichtvaardig worden uitgedeeld.

De volgende keer doen we weer ons best (ik hoop met beter resul-taat) en ik troost me met de gedachte, weer de beste Nederlander in het buj-tenland te zi1n.

Mathijs R. de Bruijn.

-1,.., €," '* = -?

?

-j.:.--=-=

-'*

:=

,=-

UET DE UNICEF-FI,YER NON-STOP DE WEREI,D

ROND

.lrla ruim vier jaar voorbereiding staan bemanning _en ba77on HeTiun kTaar voor de non-stop balTonvaart rond de wereld. de voortvoor straaTstroom en wind zorgt voor de draagkracht, stuwing

"

Drie Nederlandse ballonvaarders, Henk Brink (gezagvoerder), Willem Haqeman (co-piloot) en Wout Bakker. (communicatiespecialist) zullen met de Unicef-F1yer (een Roziere ballon) tussen 1 januari en maart 1995 opstijgen..voor de non-stop ballonvaart iona de wereld. Vertrekpunt is Nijmegen.

De Unicef-F1yer zai- een zuid oostelijke koers varen, richting op Turkije. Op de breedtegraad van Istanbul wordt de ba1lon jetstroom subtropische de met zotn 13 km hoogte meeqevoerd richting Bombay, over de Himalaya richting Jap.an. Dan komt de 10 OOO lcilometer lange oversteek over de Pacific Ocean. Na het passeren van het Amerikaanse continent gaat de vaart via i.tewfoundland richting Noord-Europa of via een wat zuidelijker route richting Noord-Afrika. De landing zal- plaats moeten vinden op een punt dat oostelijk gelegen is van de lijn Nijmegen.

Het Unicef-Flyer project wordt uitgevoerd onder auspici€n ,Jn de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (K.N.V.v.L.) en da Federation Aeronautique Internationaal (F.A.I.).

A11e activitej-ten van dit project zt)n ondergebracht in de Stichting G1obal Adventures. Het Nederlandse bedrijfsleven bracht voor het grootste deel de kosten van 6.4 nil-joen g:ulden op. Sportcommissaris is professor Abbink.

De bemanning wil met deze vaart rond de wereld drie doelen realiseren: l-. De sportieve prestatie.

De eerJte non-stop ballonvaart rond de wereld. Het NOC/NSF heeft het project als officieel sportevenement erkend.

2. Een bijdrage leveren tot wetenschappelijk onderzoek.

Tijdens de vaart zal- de bemanning proeven doen op het gebied van het rnilieu, zoals het meten van W-straling en CFK. Aan boord is daartoe specifieke apparatuur geinstalleerd.

3. Ond.ersteunen van een charitatieve instelling.

De oppervlakte van de complete ballon (4300n2) is ter beschj.kking gesteld aan Unicef, het Kinderfonds van de Verenigde Xaties. De Unicef-Flyer is een gigantische reclamedrager door publicitei-t op TV, radi-o en in de gedrukte de wereldwi jde -biedt Unicef de rnogelijkheid om wereldwijd de media. Dit aandacht te vragen voor haar proiecten, die kinderen een kans oorlog en geven in de toekomst, €n el-1ende a1s gevolg van rrI project dream of onderontwikkeling helpen voorkomen. Het de balIon peacerr is daar een voorbeeld van. Verder mag Unicef gebruiken voor a1ler1ei fundraising-activiteiten.

De Unicef Flyer is een combinatieballon, d.w.z. dat de ballon uit twee de1Ln bestaat: een gaslichaam gevuld met helium en een hetetuchtballon. Het gaslichaam is een compartiment boven in de ballon, met een inhoud van 20 OOO m3. De capsule is een uit speciale aluminiumlegering gebouwde en goed geisoleerde

luchtdichte ei-linder met een lengte van 5 meter en een doorsnede van 2 meter. Het interi-eur is een drukcabine die voor drie man is ingericht. Er is ingewikkelde techniek aan boord zoals motoren en systemen voor de drukcabine, de stroomvoorziening voor de instrumenten, de faxen, radio's, de branders en gashouders.

Henk Brink en ziSn bemanning worden de hele reis gecoached vanuit het Unicef-F1yer F'light Control Center, dat ingericht wordt in het Aviodome op Sehiphol. Vanuit deze thuisbasis krijgt de crew alle noodzakelijke informatie van deskundigen van o.a. de Rijksluehtvaartdienst en de meteorologische dienst van het K.N.M.I. In decemher wordt er nog geoefend en vanaf januari 1995 kan de start plaats vinden. Het moet op de grond nagenoeg windstil zijn om de 7A meter hoge ballon, die tien ton weegt, stil te houden en op I km hoogte moet de wind Noord-Westelijk zi-jn.

Vanaf januari is het wachten op de groede weersomstandigheden.

Elise Heyligers.

De informatie voor dit, artikel is gehaald uit de persmap van de Stichting Global Adventures.

uniref

-= .a=L=-==-,5 -=-+

:::=:=-== -= =:

=_==

:==--

iiiiii:l'tr:iiii

GEBRUIKT EGUIPMENT: GA]'IEROI{ BA11OON DRO]'|OT|OI{S Weijinksweg 26 7558 PL Hengelo The Netherlonds Postbus Bl07 7550 KC Hengelo Telefoon + 31-(0)7 4-77047 4

&

Telefox + 3l -(0)74-7750.l5

+

MK4 EN MK4 SUPER BRANDERS ALUMINIUM FLESSEN DIVERSE

COMPLETE 105 MAND 77 MAND

105 BOTTOM-END

VENTILATORENSENSPK TRAILER I

Nieuwe tsrieven NLRGC Het NLRGC is aan het veranderen. De keuringsduur is vanaf januari 1994 teruggebracht van vijf naar twee uur. Afspraken zijn nu mogelijk tussen 9.00 en 16.30 uur. Het nieuwe systeem wordt door vrijwel alle keurlingen gewaardeerd; sommigen missen alleen de gezelligheid in de kantine.

Maar er gaat meer veranderen en dat zijn de tarieven. De laatste tariefswdziging dateert van 1986. Dat zou op zichzelf een redelijke rechtvaardiging zijn voor een prijsverhoging van rond de 20 Vo, $fiat er is meer aan de hand. De tarieven worden in de toekomst kostendekkend per keuringssoort.

Soort keuring

oud

A-brevet, ballonvoerder; 1e keuring A-brevet, ballonvoerder; herkeuring B-brevet; 1e keuring B-brevet; herkeuring

f f

f f

tarief

310,310,445,445,

tarief Llll91 tot 1l1196

f 390,f 374,f 560,-

f

420,-

De tarieven voor een eerste keuring en een herkeuring worden verschillend. Een eerste keuring is zeer veel uitvoeriger en daardoor kostbaarder dan een herkeuring. Voor het bezoek aan de arts is bijvoorbeeld al 50 minuten uitgetrokken. Het onderzoek van het gezichtsvermogen is ook zeer grondig. Een andere dure component (f 155,-) is het EEG, o.a. als controle op epilepsie; in een ziekenhuis betaalt u daar overigens f 191,- voor. Een gezonde bedrijfsvoering vraagt dat iedereen gewoon betaalt voor het geleverde produkt. In overleg met de RLD, die de tarieven goedkeurt, is besloten om de differentiatie in de tarieven stapsgewijs door te voeren. De kostprijs voor een eerste keuring voor A- en Bbrevet ligt op ongeveer f 700,-. In 1996 volgt een verdere prijsverhoging. Gelukkig hoeft iedereen die keuring maar 66n keer te betalen en wie zijn brevet al heeft, heeft er geen last van. Voor de herkeuring A-brevet en ballonvoerder is het nieuwe tarief al vrijwel kostendekkend. De prijs voor een herkeuring B-brevet gaat omlaag, omdat de inhoud maar weinig verschilt van die voor een A-brevet. B-brevethouders moeten wel frequenter gekeurd worden. Verlaging van de prijs van een herkeuring B-brevet heeft grote invioed op de inkomsten van het NLRGC, omdat de meeste keuringen in die categorie vallen.

Het NLRGC heeft een monopolie-positie voor luchtvaartkeuringen. Om na te gaan of de tarieven wel reeel zi1n, zijn de kostprijzen van de verschillende onderdeien van de keuringen vergeleken met die van andere Nederlandse keuringsinstituten. De kostprijzen van het NLRGC bleken gemiddeld iets lager te zijn.

Hoe is het tarief opgebouwd? Een herkeuring (kostprijs f 375,-) bestaat bijvoorbeeld uit de volgende onderdelen, met een indicatie van de prijs tussen haakjes. Onderzoek arts (125), biometrie (30), urine (10), longfunctie (10), audiogram (15), ECG (15), oog (50)' bloed (i00), gebit (5), specialist (15). Bij de prijzen is rekening gehouden met de frequentie van de verschillende onderzoeken. F,en ECG kost in feite f 35,-, maar het wordt niet bij iedere keuring verricht. De kosten voor speciaiistische consultaties worden niet per keuring apart berekend, maar omgeslagen over a1le keuringen; een soort verzeke-

ring dus. De internist, de cardioloog en de oogarts worden in de praktijk zenr frequent geraadpleegd.

Een vergelrjking met de tarieven in het buitenland is interessant, maar moeizaam omdat het keuringspak&et per land aanzienlijk verschilt. Denemarken is bijvoorbeeld duur, Itali€ goedkoop. Engeland lijkt goedkoop, maar een EEG wordt apart berekend en kost dan f 355,-. Besprekingen om de keuringseisen te harmoniseren lopen al jaren, maar hoewel er schot in begint te komen, is invoering in de Europese Unie niet voor 1998 te verwachten.

Op de achtergrond van a\ deze veranderingen speelt het proces van de verzelfstandiging van het NLRGC. Ook daar wilde de overheid terugtreden. Vroeger waren het ministerie van Defensie en dat van Verkeer en Waterstaat verantwoordelijk voor de exploitatietekorten. In de praktijk kwam het er op neer dat de ministeries jaarlijks een bedrag van tussen de half en 66n miljoen gulden per jaar betaalden voor o.a. wetenschappelijk onderzoek, de exploitatie van de centrifuge voor de training van F16 vliegers en voor de Nederlandse vertegenwoordiging in bepaalde internationale overlegstructuren m.b.t. de luchtvaartwetgeving. De keuringsaktiviteiten moesten zich in principe zelf bedruipen. Vanaf januari 1994 betaalt de overheid nu uitsluitend voor gespecificeerde diensten van het NLRGC. In de praktijk financieren de RLD en de Koninklijke Luchtmacht een aantal onderzoeksprojecten en de KLu betaalt de kosten van trainingen in centrifuge en hypobare kamers. Ook anderen kunnen van de faciliteiten gebruik maken tegen vastgestelde tarieven (op aanvraag verkrijgbaar)

D. van Norren, directeur

ERRATUM In het augustus nummer van Ballonstof is een tikfout gemaakt in het artikel van J. de Wilde. In het eerste tegenargument moeten de laatste zinnen er als volgt uitzien: Niets wijst er op dat het aantal incidenten bij ballonvaarders in de categorie "hobbyisten" hoger zol zijn dan bij commercidle bedrijven. Eerder het tegenovergestelde is het geval.

KORT BERICHT Vanuit Engeland bereikte ons het bericht dat de moedermaatschappij van Thunder & Colt financieel gezien in moeilijkheden verkeert. Op het moment van het drukken van dit blad werd er o.a. voor dochter Thunder & Colt een koper gezocht.

Voor T & C eigenaren is er volgens de dealers geen reden tot ongerustheid.

KORPS LANDELIJKE POTITIEDIENSTEN

MOBILITETT DIVISIE LUCHTVAARTPOLITIE LUCHTHAVEN

TELEFOON

SCHIPHOL

020 - 5025593

In Nederland prijzen wij ons gelukkig dat er weinig ongevallen plaatsvinden bij het ballonvaren. Toch is dat volgens mit de schijn, die bedriegt. Het is bij niet iedereen bekend dat begin L994 de nieuwe Luchtvaartongevallenwet in werking is getreden.

Ik wil hier ingaan op de belangrijkste zaken uit die wet, waarbij ik noodgedwongen hier en daar wetsteksten zal moeten gebruiken). fngevolge het Verdrag van Chicago moet er na een ongeval een ondLrzoek worden ingesteld. Het begrip rrongeval'r is ruim gedefinieerd., en terwille van de duidelijkheid zaL ik daar eerst op ingaan.

Een ongeval is e}k voorval dat samenhangt met het gebruik van een luchtvaartuig vanaf het moment waarop eni!'p"tsoon instapt om te vliegen (7ees voor het baTTonvaren hier: te varen) tot de laatste persoon is uitgestapt en waarbij: een persoon tijdens verblijf aan boord (Lees: in de mand)

een persoon door direct contact met het luchtvaartuig (de ba77on in ruime zin) een persoon door direct contact met onderdelen van het Iuchlvaartuig dodelijk is verwondl of zwaar lichame-

lijk 1etse12 heeft bekomen of waarbij: het luchtvaartuig schade3 heeft opgelopen, die afbreuk doet aan de sterkte van de constructie het luchtvaartuig schade heeft opgelopen, die afbreuk doet aan de vliegprestaties het l-uchtvaartuig schade heeft opgelopen, die afbreuk 1

E"n a <dodelijke verwonding) > is ook een verwonding, waarbij de betrokkene binnen dertig dagen na het

ongeval overlijdt.

2

Z*..r lichamelijk letsel is, volgens de memorie van toelichting op de Luchtvaartongevallenwet, lichamelijk letsel ten gevolge waarvan binnen 7 dagen na het oplopen van de verwonding gedurende meer dan 48 uur opname in een ziekenhuis noodzakelijk is * lichamelijk letsol zoals botbreuk, ernstige bloedingen, aandoeningen aan het zenuwstelsel, spier- of peesbeschadiging en/of tweede of derde graads brandwonden.

Voorts stelt de bespreking van artikel 82 van het Wetboek van Strafrecht dat hieronder moet worden verstaan: * ziekte, die geen uitzicht op volkomen genezing laau * voortdurende ongeschiktheid tot uitoefening van ambts- of beroepsbezigheden; * afdrijving of dood van de vrucht van een vrouw; * storing van de verstandelilke vermogens, die langer dan vier weken heeft geduurd.

Volgens artikel 82 van het Wetboek van Strafrecht is ook het gewone spraakgebruik van toepassing. *

3

ln d, memorie van toelichting van de Luchtvaartongevallenwet is reeds aangegeven dat het begrip "schade" een relatieve betekenis kent. Vooral het gegeven dat "vervanging van onderdelen noodzakelijk" is, kent een zeer ruime interpretatie. Het gezonde verstand zal hier de doorslag geven.

doet aan de vliegeigenschappen het luchtvaartuig schade heeft opgelopen waardoor grote reparaties noodzakelijk zijn het luchtvaartuig schade heeft opgelopen waardoor vervanging van onderdelen noodzakelijk zijn of waarbij het luchtvaartuig is vermist of volledig onbereikbaar isa.

De Raad voor de Luchtvaart is het onderzoek-instellende orgaan en maakt, ten behoeve van een onderzoek, gebruik van een ambtelijk bureau, het Bureau Vooronderzoek Ongevallen en Incidenten (BVOI).

Dat een ongeval heeft plaatsgevonden, moet worden geneld aan de Vooronderzoeker en aan de burgemeester van de gemeente (door tussenkomst van de lokale politie), waar het ongeval plaatsvond, door (onder meer) de gezaqvoerder of de eigenaar. Aan de situatie na het ongeval mag niets worden veranderd totdat er door of namens het BVOI toestemming voor de berging is gegeven. Uiteraard is het wel toegestaan om levensreddende handelingen te verri-chten.

Het BVOI verzamelt en analyseert de gegevens, die uit het onderzoek naar voren komen, en de Raad voor de Luchtvaart stelt hierna een rapport op over de oorzaak. De Raad kan eventueel aanbevelingen doen in het belang van de vliegveiligheid. Van belang is om te onthouden in dit geval dat de Raad voor de Luchtvaart het onderzoek instelt met het oog op de preventie van soortgelijke ongevallen in de toekomst en niet gericht is op het aanwijzen van een schuldige.

De procedures voor het melden van ongevallen ziln vastgelegd in de herziene M.A.L. (Mededeling aan Nederlandse

Luchtvarenden en eigenaren van Luchtvaartuigen), nummer 26/93 d.d. 25 mei 1994. In het kort is de procedure: * een melding kan 24 uur van de dag worden gedaan bij de

Luchtvaartpolitie (telefoon O2O 5025693) * door de Luchtvaartpolitie worden een aantal relevante gegevens vastgelegd * de Luchtvaartpolitie stelt het BVOI in kennis, die een separaat onderzoek starten.

Voor de volledigheid vermeld ik hier dat er twee onderzoeken starten: 1e) een onderzoek door BVOI, gericht op de preventie, zoals hiervoor vermeld is, en 2e) een onderzoek door de Luchtvaartpolitie. Het draait hier om een eventueel strafbaar feit. In de praktijk komt het niet vaak tot een proces-verbaal met een vervolging van een qezaqvoerder, omdat er bijna altijd sprake moet ziln van een zodanig verwijtbaar handelen, dat er sprake is van grove schuld.

Duidelijk uit de voorgaande definitie van een ongeval is dat er meer onder een ongeval valt en gemeld moet worden, dan in eerste instantie gedacht wordt.

4

Er

is *p,ak" van 'volledig onbereikbaar" wanneer de officidle zoekactie bedindigd is en de wrakstukken niet

zijn gelokaliseerd.

hier Ik za]- enkele voorbeeld.en van ongevallen geven, dieDuitse (recentelijke) maar feitelijk u1t ""f-pi""tivinden publicatiest komen: : Bij een landing van een hetelucht ballon brak een passagier zLln hand. 'ri: nlt vuIlen van een hetelucht ba1lon werd een deel van de onderzijde van de enveloppe verbrand en door een hek beschadigd. kwam de balBij een landing van een hetelucht ballon prikkeldraadafeen roi in aanraking met een boom en scheiding. De enveloppe werd beschadigd en twee passagiers liepen lichte verwondingen op.

Ai: een irarde landing van een hetelucht ballon werd een passagier zwaar gewond.

Bij -a" ta-naing van een hetelucht ballon liep een passalier een fractuur van het kuitbeen en het scheenbeen.

Bij een boslanding van een hetelucht ballon werd de enveloppe door takken van bomen opengereten. Er volgde een haide landing, €D twee passagiers raakten gewond.

Bij een sleeplanding van een hetelucht ballon raakten twee personen gewond. harde landing van een hetelucht ba1lon liepen ,i: "L1 t twee passagiers verwondingen op.

Bij de tanaing van een hetelucht balIon kwam de envefoipe in aanriking met bomen en werd hierbij zwaar bescnlaiga. Geen der inzittenden raaktei gewond' In geen van deze gevallen werd door het Duitse onderzoeksbureau een onderzoek ingesteld. Wel werden deze ongevallen gemeld bij de Flugunfalluntersuchungsstelle van het tuftfahrt-Bundesamt, die deze vervolgens weer publiceerde opdat anderen er iets van konden 1eren. gevalHet is verstandig dat in Nederland in voorkomendegebeurdergelijke len een melding wordt gemaakt van tenissen. voorkomen wordt dat de schijn aI tegen de betrokken ballonvoerder is omdat hij het niet meldt.

Tevens zou er (al dan niet via Ballonstof) het een en ander gepubliceerd kunnen worden over ongevallen waardoor ttde-leiiig-ende-vermaeckf' niet d.oor een ieder opnieuw hoeft te worden doorgemaakt.

J.W.G.M. Houtman.

5 D" info.r"tie is afkomstig uit de maandetijkse pubticaties ttFtugunfaI tuntersuchungssteI te beirn Luf tf ahrt - Bundesamt't. van de

(respectievetijk juni en juti

1994)

GRAI.{D pRD( ZEELAND, 7 - g OKTOBER 1994

Het spannendste element voor de organisatoren van een ballonvaartwedstrijd is en blijft nog altijd het weer, vooral in .voor- en najaar. Na een mislukte poging in maart (Langweer) en een wat schamel NK in Stadskanaal waren nogmaals de vreergoden aangeroepen om het dit keer we1 te laten lukken.

Ren6 van Gameren en Harrie de Greeff hadden samen met Harriers broer cas, eigrenaar van carnping de Heische Tip in zeerand (NB), maandenlang dit evenement voorbereid. ondergetekende liep hierbij mee om tijdens de ruedstrijd e.e.a. over te kunnen nemen want zowel Harrj-e a1s Ren6 wilden natuurlijk graag deelnemen. Deze wedstrijd zou a1s voorproefje dienen vbor het NK L995 en daarom was 66n ieder er extra op gebrand het evenement tot een succes te maken. uit Frankrijk was Jacques Bernadin uitgenodigd om a1s wedstrijdleider te fungeren. HiJ bracht als assistent Francois Columbier mee. Tina van Putten was tevens bereid het team te versterken. vijftien deelnemende piloten hadden zich aang:eme1d en na wat ttrecruterenrr onder de DBCCleden ook l-6 observers dus de uitdaging was daar.

Een dag voor aanvangi vast wat voorbereidend werk verricht en met Harrie een vaart gemaakt om de omgeving wat te verkennen.

De wedstrljdkaart geprepareerd met de nodige p.z.,s waaronder (jawe1 Ruud) de bekende gevoelige gebieden. ' Cas de Greeff had ons uitstekende accommodatie toebedeeld dus na een.goede nachtrust kon het echte werk beginnen. Natuurlijk komt bij de check-in eerst heel lang niemand en dan iedere6n tegelijk, tot 5 min. voor de briefing, maar met wat hurp en improvisatie lukte e.e.a. net op tijd.

Doordat er weinig tijd was met Jacques te overleggen welke aanpak hij wilde was de eerste task wat hectisch in voorbereding maar hij scharrelde vlot wat geschikte doelen bij elkaar en zette een Hesitation Wa1tz.

Dat het startveld wellicht iets groter had mogen zijn ervoer Harry Tijhuis. Bij de start beroerde hij met zrn mand de ba1lon van Pier Haven.

Niets ernsti-gs maar door Jacques we1 afgestraft r.-:-.=::::=:_=--.-:

met

2OO

strafpunten.

De meeste deelnemers

moesten nog wat trwarm-

draaienrt behalve Henk Broeders die met 3r30 mtr. maar weer meteen de

leiding

nam.

ffi

ffi llrrffi n

,ffi ,ffi iiitj..J.;

ri

:.:,,rii iliiliiliiirlii',,,',,i

i,iiir# :",

NlEUWE HEIELUCHTBALLONS IN HET LUCHTRUIM GELEVERD DOOR CAT.IERON BALLOON PROMOTIONS

r

IN

1994

type A-210 Ballonvaarder: H. (lelnsmit PH-RGM,

* PH-TIJ, type N-105 Ballonvaarder: H. Tijhuis i

PH-EGW,

type A-105

Balionvaarders I Stichling

Bosch BallongezeLschap

' PH-wBK, type N-105 Ballonvaarder: R. Wiegers * PH-BOL, type N-120 Ballonvaalderr H. r(leinsmit

Organisatie Ballonfeesten blaast uit JOURE - De Stichting Vriendenclub De Flecke stopt na volgend

jaar met de organisatie van de Friese Ballonfeesten in Joure. De stichting stopt ,,in verband met toegenomen druk op andere, particuliere en zakelijke activiteiten". De organisatie zoekt nu samen met de gemeente SkarsterlAn ,,een nieuwe enthousiaste groep die de fakkel kan overnemen".

De tiende editie, van.26 juli tot en met 30 juli 1995, gaat nog wel gewoon door. Het moet het spectaculairste feest worden. Het zal moeilijk zijn een dergelijk feest opnieuw te overtreffen, zegt voorzitter Ynte Kuindersma. ,,Jo sjogge net mear wat jo dan wer ritfine moatte. Der is tink ik no in stikje druk fan ris 6f fallen."

i pH-BIO, rype A-180 Ballonvaarders: Stichting r PH-scN, type

PH-DPV-I

O-105

Bal.Lonvaalders r Rien Jurg Promotlons

*

type 0-120 Ba-Ilonvaardel: AIouis Verhu-Ist PH PVB,

Dat je ook met iets anders dan een goede score blij kan zijn bewees Cees van Helden. Tijdens de vaart viel op een hoogte van 400 voet zijn GPS uit de mand. Na een korte zoektocht werd deze echter onbeschadigd teruggevonden.

Zaterdagochtend 8 oktober. voor Nederlandse begrippen was de wind erg variabel. De deelnemers kregen twee markers mee voor een Elbow en 66n voor een FIy On. Dook Weidema gooide z'n Fly on marker bij de start a1 uj.t de mand maar helaas geldt dat, tenzij anders vermeld is, de tasks in volgorde moeten worden gevaren. Geen score dus voor zijn F1y on.

Met de heersende windrichtingen probeerde iedereen op zttT eigen manier op verschillende hoogtes de ger^renste 0o of zo u wilt l-80o te bereiken. Dat dat tijd kostte spreekt voor zich.

We hebben er op het launchveld maar een stoel bij gepakt om dit eens rustig te aanschouwen. Een heerlijk najaarszonnetje zorgde ervoor dat dit in T-shirt kon.

De scores voor de Elbow waren erg goed, vooral voor Mathijs de Bruijn die deze task met 0,880 won. Ook de F1y On bracht hij op zijn naam met Ltzo mtr. Bij deze task raakten enkelen rrde weg kwijtl na de moeizaam verkreg:en eerste seore. Cees van Helden merkte dat het geluk je niet altijd kan toelachten. Hij had ztn coordinaten niet met een watervaste stift op de marker aangebracht zodat deze na verwi-jdering uit het nog natte gras per ongeluk uitgewist werden. Geen goal dus geen score. t Een harde Ies. Dat er iets bijzonders gaande was in Zeeland ging kennelijk van mond tot mond. Iedere keer leken er meer bezoekers op het schouwspel met de heteluehtballonnen af te komen, Bij campinghouder Cas stond de telefoon roodgloeiend door a1le mensen dj-e wilden weten wat er allemaa1 te gebeuren stond en hoe laat.

Z:-3n enthousiasme groei-de echter met de dag en dat was aan alles te merken. De hui-svesting was goed. Het eten uitstekend en al1es was nogeli-jk, ondanks de vreemde tijden waarop ballonvaarders hun activiteiten ontplooien. 's Middags moesten de horloges gelijkgezet voor een Calculated Rate of Approach Task (CRAT). Een soort FIy fn waarbij gedurende een half uur op het launchveld gescoord kon srorden en ervoor en erna ook buiten dit veld. Dat het lezen van de opdracht erg belangrijk is bleek weer eens. Sommigen wachtten met scoren buiten het launchveld tot dit half uur voorbij was.

Het rrvenijntt ziL hen dus in het woordje rrookrr. De grote menigte toeschouwers die verwachtingsvol naar de Heische Tip waren gekomen werden helaas dit keer wat minder beloond. A11een Henk Broeders slaagde er met heel veel moeite in het startveld te bereiken en won. Veel te meten was er daar dus niet. Gelukkigr voor mij want even daarvoor was 3/4 van de wedstrijdleiding met een Hare-ba1l-on opgestegen voor de volqende opdracht, een Watership Down. Pier Haven was de enige die echt in de buurt van de Hare kon komen en won met 3,47 mtr.

Zondagmorgen was er eigenlijk een zelfde situatie als de dag ervoor. Veel variatie in de wind maar weinig snelheid. De opdracht was : Een Minimum Distance, gevolgid door een Hesitation Wa1tz. Weer konden de stoelen uit de caravan. De 30 minuten tijd werd door iedereen ruimschoots overschreden want het was goed mogelijk om weer terug te keren naar het startveld. Dat lukte ook vrijwel bij a11en maar Henk Broeders kwam weer het dj-chtste bij en scoorde 64 cm.

L

2 De tweede opdracht werd gewonnen door Egbert Oordt met '28 het door punten I-OOO z'n van 25 mtr. Hij veispeelde helais van verwisselen van de markers. Nog onfortuinlijker was Ren6 werd en rietstengel een varen laag het ei*"t"". Hij raakte bij wegens grou-nd contact bestraft met 4OO punten. Jammer van de goede score. wande6.r" zonnj-ge zondag was ideaal voor het publiek om. een in het De klandizie te camping de q1\".". en rond lingetje te vinplekje "i een noeilijk sorns was het restaurant steeg en den om rustig te aerriefen of de scores uit te werken.

Jacques nam zLTn rust en werd daarmee steeds creatiever- Voor startde taatste v".rt van de Grand Prix stelde hij voor deLeuk, Area. an to Race een gebruiken voor baan van Vo1kel te maar niet uitvoerbiar. Toestemming vragen voor laag aanvaren en dan ook nog met verf de markers afspuiten op de- hoofdbaan Gelukkig wa! van dit mititiire vliegveld ? Vergeet het maar.eisen voldeed de aan die weg doodlopende een er verderop nog specwas start De doel-. het werd kaart de op dus deze streep -voor getale was grote in weer publiek wat het taculair, ook speaker volwaardig een al-s Greeff de cas komen xijxen. Terwi-jI deelnemers 66n de meni-{te van informatie voorzag werden de gestart.

Dit ging wielrennen, bil tildrit een voor ee;, a1s in zes slechts konden en rr'e$ wind de viel vlekkeloos alleen was Daarvan bereiken. doelgebied het piloten ui-teindelijk van ilathijs het snelste maar hij interpreteerde de definitie Toen ernaast. marker gooj-de zLln en verkeerd net qefied helaas waren er nog vijf. zi) klommen hierdoor op in het klassement.

Ren6 won deZe laatste- task. Dook Weidema en Gerard CheI verspeelden punten door te landen na zonsondergang'

De einduitslag Ra. Nr/comPettr.

:

H. ]. ]. BROEDERS 2 L5 HAVEN P.J. 3 L2 FOKKEN 4 6 DE GREEFF H. 5 ].0 DE BRUTJN M. 6 7 BARENDS K. 7 2 VAN GAMEREN R 8 5 PALS G'J. 9 L4 HAVEN ],0 4 FOKKEN R. 1]. 9 TIJHUIS H. c.

HELDEN iz I vAN D. 1.3 13 WEIDE}IA L4 LL ooRDTG.E. ].5 3 CHEL

TotaI 6798 6468 6337

Tik Tqk Tsk Tsk Tsk -r'" Tsk -5 Tsk -r' Tsk 7 6 4 ! -q. ro6o -64e 9?1 looo 333 ?\1 -B4i o1t g1t Looo

4990

ee? )97 s61 0:i o+zrooq 7to 66e ?7t 817 aoo 0to B)4 ?44 gql eq4 ea4 54, 5is ?al ?oo 'ai 1600 rboo gr9 e03 467 133 267 367

47 90 47 26

b3Y

58 54

4444 4268 3 6l-4 3463 3024 2322

225r 2L6B

841 333

333 869 467 0 533 200 400 261

4t /

801 67 893 200 533 922 133 267

533

YdY

632 400 200 467 200 0

200 333

67L 533 976 533 o Looo e44 906 4oo ial 733 333 L33 Eg: e16 367 s33 783 533 653 357 367

414 267 333

938 il: 2oo 61 q3q

839 2oo t-33 67 467

585 267 4oo 42 200

67 t9t 467 975 200

367 367

q

367

De hoofdprijs, een gegraveerde TV-beelbuis, was dus wederom voor Henk Broeders. Zeker gezien het puntenverloop heeft hij weer laten zien over aparte klasse te beschikken.

Inmiddels is deze wedstrijd ge6vatueerd door de organisatie en wegens het succes is bestoten het UX'95 hier te organiseren' We hopen op veel deelnemers en net zulk goed weer' Eric van Est

0

Wie sluit zich aan bij de DBCC? Het zal niemand binnen de KNVvL ontgaan zijn dat het wedstrijdvaren in Nederland een nieuwe impuls heeft gekregen met de oprichting van de Dutch Balloon Competition Club. Zo deden dit jaar voor het eerst in de geschiedenis meer dan twintig Nederlandse piloten mee aan de Nederlandse kampioenschappen heteluchtballonvaren. En diegenen die meevoeren in de Grand prix van Zeeland, in oktober, hoeven niet meer uitgelegd te krijgen hoe leuk wedstrijdvaren kan zijn.

De DBCC organiseert in opdracht van en onder auspicidn van de KNVvL de Nederlandse kampioenschappen heteluchtballonvaren, en daarnaast jaarlijks een trainingswedstrijd in het voorjaar en 66n in de herfst. Verder proberen we door het aanbieden van cursussen de kwaliteit van zowel wedstrijdpiloten als observers op een hoger plan te brengen. Dat zijn behoorlijk ambitieuze doelstellingen voor een vereniging met 90 leden, waaronder 30 piloten. We besteden dan ook niet te veel tijd aan langdradige vergaderingen, want de DBCC is een doe-vereniging. Wie lid wordt verklaaft zich daarmee automatisch bereid om voor de club actief te zijn en te helpen bij het organiseren van allerhande zaken.

De contributie van de DBCC bedraagt voor piloten f 350,-- per jaar. Een stukje entreegeld voor de wedstrijden, met name de NK, is daarin al verdisconteerd. overige leden {bijvoorbeeld observers} betalen per jaar f 4A,'-. Piloten die aan onze wedstrijden willen meedoen dienen bovendien lid te zijn van de afdeling Ballonsport KNVvL, en in het bezit te zijn van een FAI sportlicentie.

Wil je lid worden, vul dan onderstaande strook in en stuur hem naar Secretariaat DBCC, Silversteyn 43, 3621 PC Breukelen.

Wij sturen je dan een nota. Als je je contributie hebt overgemaakt, sturen we je een lidmaatschapskaart die je bij je sportlicentie in de hoes kunt schuiven. Een bijpassende sticker maakt je auto internationaal herkenbaar. Ook ontvang je je eigen exemplaar van de actuele FAI Standard Competition Rules. En via een regelmatig verschijnende nieuwsbrief houden we je op de hoogte van de clubactiviteiten. Te beginnen met onze Nieuwjaarsbijeenkomst/jaarvergadering op 11 januari a.s. in het parochiehuis te Breukelen (vanaf 1 9:00 uur), waar je na je aanmelding als nieuw lid van harte welkom bent.

-

hier afknippen en opsturen naar bovenstaand adres -------

JA, ik word lid van de Dutch Balloon Competition Club!

Naam: Voornaam: Adres: Postcode: Tel. priv6: Fax priv6: PiIoot JA/NEE Vaaruren P1: Observer JA/NEE Official JA/NEE

Plaats: Tel. werk: Fax werk: BVB sinds:

Ervaring:

Beschikking over {eigen) ballon: JAINEE

Voor mijn contributie ontvang ik een nota.

Datum:

Handtekening:

GEVOEI,IGE GEBIEDEN' AI,WEER???

Ja zeker alweer! ! van Na in 1990 een start gemaakt te hebben met het registreren jf jna vi bi na llur we z!1n gevoelige gebieden i; Nederland iedereen j" of je afvragen ju.r, oi een punt aangeland dat T.g wer reiriseert waarom deze lijst er is en hoe ;i;;'eiienliji< je ermee om moet gaan 6" lijst met gevteli.ge gebieden is bijzonder nuttig om een aantal zaken te regelen: vee Overlast beperkei in gebieden met zeer stress-gevoelig st-ruisvogels) ook (koeien, .r.ik"r,=, paaiden en tegenwoordig door bijvoorbeeld een bepaalde hoogte aan te houdenProblemLn voor de ballonvaarder voorkomen door plaatsen aan verleden, ild9 te geven waarvan men, door ervaring uit het geven met de zal problemen a.ni"m"n dat b.v. Ianden hier Iandeigenaar. van i9 is zeer zeker niet bedoeld ter vervanging oe- iiisf grond de op situatie de en gezond-e verstand, goed opletten je verantwoordelijkheid. eigen gewoon inschatten blijft dus hebben Uit telefoonties die mij het afgelopen jaar opbe-reikt topografide gebieden intekent UiilXC a"t niJt iedereen de sche kaarten 1 : 100.000. examen opbellen om Dat examenkandidaten nij de dag voor hun vragen en op welke te gebieden a" lijst van gevoelige j-k een vreemdus ""ir vind worden, kaarten dit dan ingetekend moet a11emaa1 dit die opgeleid iemand de zaak. Ze worden toch door bij toch mil volgens nooit moet weten en dit soort informati-e de opleiding. verleden zogeAls laatste wil ik j-edereen vragen die in het controleren of te doorgegeven naamde gevoelige gebieden heeft zodat er weten, laten te mij aan dit nog steeds zo is en het gelijst actuele volledige een in de volgende Ballonstof plaatst kan worden.

Iedereen een prettige wi-nterslaap toegewenst, Ruud

Tibbert. ====:===

:===:=::==::=:=:::==::==::::=:=:::::===:::

TE KOOP :

(3 banMitsubischi Pajero, metallic zilvergrijs, lang model gekeurdAPK 1987, bouwjaar ken), verhoogd dak, geel kenteken, Joop de Wilde Te1. prive O33-942t26, knt.O35-7L7885.

Envelop 77 T&C SI '87 , 181 uur, T&C C2 brander, T&C 90-mand, aanhanger (met huif en neuswiel) . Totaa1 hf I. 1-5. 000, = inc1.

Envelop 90A T&C '92, 88 uur Hf1 - ]-4.000,= excl' BTW' Ton Davits, Budel, teI. 04958-90083, fax 04958-96358

EENDEKOOIEN

Verslag van een vergadering met 2 kooikers en hun juristen, d.d. 24 november L994.

Dhr. van Engelen, kooiker Aanwezig : Dhr. van Helvoirt, kooiker Dhr. Smolders, rechtsbijstand Dhr. de Gouw, verzekeringen Dhr. Mandiger, natuurmonumenten Ad Haarhuis, regioco6rdinator Aanleiding van de vergadering is een bijeenkomst op het stadhuis in Den Bosch, waarbij toen ook mevr. Derhaag en dhr. van Hoessel aanwezig waren om te praten over het aI dan niet afgeven van een verklaring van geen bezwaar om vanuit Den Bosch op te stijgen. Deze bijeenkomst zov een vervolgibijeenkomst krijgen waarbij de kooikers aanwezig zouden zijn.

De gemeente Den Bosch geeft verklaringen van geen bezwaar af waarbij de ballonvaarder vooraf de vaart dient aan te melden bij de plaatselijke politie.

Probleem van de kooikers is nog niet opgelost want nog steeds varen €r, bijv. gisteren 23 november, ballonvaarders te dicht Iangs, over of in de buurt van de eendekooien. Den eendekooien ziln voor van Engelen en Helvoirt een broodwinning dus zijn zi) boos over de activiteit van ballonnen in de buurt van hun kooien

De heer Mandiger maakt duidelijk wanneer welke problemen zich voordoen :

Er zLln winter- en zomerkooien. Zomerkooien ziln gevoelige gebieden van juni-november. Ze liggen in Groningen, Friesland, Overijssel en Noord-Gelderland. winterkooien zlln gevoelige gebieden van medj-o september tot eind maart. Ze liggen in Noord-en Zuid-Hol1and en langs de grote rivieren.

De eendekooien van van Engelen en van Helvoirt liggen ten westen van Den Bosch (zie kaartje). Gevoelige gebieden nr.

05007 (0655s0-572800) . vooral met oostenwinden komen ballonnen er gemakkelijk in de buurt als ze vanaf de Pettelaar opstijgen.

Wat te doen : l-. Mijdt de eendekooien : a1s je een vaart maakt zorg dan dat je niet in de buurt van de eendekooien kan komen. Dus met oostenwind niet opsti-jgen vanaf de Pettelaar. Met N-O wind niet opstijgen vanaf N-O Den Bosch.

2. Elke ballonvaarder weet dat de wind kan draaien tijdens de vaart, ook onverwachts. Indien de wind richting eendekooien draait zi1n er verschillende mogelijkheden : a) landen v66r de eendekooi-en, minimale afstand LOOO meter. In de periode waar het om gaat, t1. sept-mrt zijn de velden leeg en voor een groot deeJ. van de peiioae is het vee in de sta1.

I:

als je niet kunt landen en de heading van de ba11on is minder dan 1000 meter langs de kooien vaar dan zo laag rnogelijk erlangs, zodat de eenden je niet kunnen zien.

Het gaat niet om het lawaai maar om het zien van ballonnen door eenden : het roofvogeleffect c) als je de kooien niet kunt ontwijken, ga dan op tijd omhoog zodat je binnen een straal van 15oo meter rond de kooien boven de 2000 ft. erover heen kunt varen.

b)

3. Zoeken naar alternatieve opstijgplaatsen zodat vanaf het startpunt rekening gehouden kan worden met de kooien. Den gemeente Den Bosch zoekt aetief mee naar alternatieve opstijgplaatsen voor heteluchtballonnen. Ook de heer Mandigers heeft toegezegd actief te zoeken naar mogelijke op stijgplaatsen vanaf terreinen van Staatsbosbeheer, Brabants Landschap en Natuurmonumenten.

4. De kooikers nodigen aIle ballonvaarders uit om eens een kijkje te nemen in hun kooien en te zien hoe e.e.a. i-n ztn werk gaat. Periode om een bezoek af te leggen is half maart.

Prettige vaarten Regi-ocoordinator

Ad Haarhuis

rfien f ,rr'rtt{ '\1.*rl't)4ra

31+;

Ham

+\

,,-}\

\

f t-ri.

ir

-

litr

::

=:i'-r\*-

<i-.

3

SEPTEUBER

1994 - DE VREDESFEESTEN VAN ST. NIKLAAS

Een evenement wat a1 jaren in Be1gi6 op de agenda te vind.en is is dat van sint Niklaas. Voor dit weeiend i; september hadden we graag een ritje naar vlaanderen over en duJ togen we gedrie6n naar deze ballonstad. Het weer op dat moment : zuidw6sten wind met regenbuien die het zicht bLperkten en ons dwongen het op de snelweq wat rustiger aan te d.oen.

Meteo Schiphol verwachtte echter opklaringen beneden de grote

rivieren

inderdaad, bij de grensovergang zagen we de zon, afgewisseld met rrmooi weer cumulusrr.

Eenmaal aangekomen in het centrum van Sint Niklaas bleken de vijf aangekondigde gasballonnen aI klaar te staan voor vertrek en zj-e dan nog maar eens snel een parkeerplaats te vinden.

Eindelijk op het plein aangekomen hadden er reeds drie het luchtruim gekozen. ze hadden een relatief korte (en dus vaart voor de boegr want op hoogte stond de wind richtingdure) d; luchthaven Antwerpen-Deurne (EBAW) en daarom mocht men onder gieen beding de schelde oversteken. wel leuk om eens gasballonnen te zien opstijgen.

Dit was echter slechts het begin van een groot ba11onevenement. Ge1dt in Nederland nog een beperking voor het aantal ballonnen, in Be1gi6 is dat blijkbaar nieL het geval want er werden 50 warmeluchtballonnen aangekondigd die in twee waves van 25 op zouden gaan stijgen. Reken maar dat je dan ogen tekort komt om het a1lemaa1 goed te zien. Er werd doorlopend qewerkt aan het inflaten en li-nks en rechts steeg men op vanuit het centrum van de stad.

Een i-ndrukwekkend schouwspel van allerlei hetelucht-disciplines waarbi j eigenlijk a11een het heteluchtschip ontbrak.

Na deze rrarmadatr was er tijd om de i-nwendige mens te versterken waaraan massaal gehoor werd gegeven daar a1les bi-nnen handbereik beschikbaar was.

Het i^ras nu de beurt aan

de special-shapes waaronder enkele beroemde zoals het Faberq6. Zgq, de Harley Davidson en d.e lJsbeer. Voor rrHarleyrt

werd het, met nog maar een half uur tot het

verstrijken van de daglichtperi-ode, te laat om nog op te stijgen maar anderen kozen nog wel het luchtruim. Hierbij de pauw van Koen Barends, de Milka Marshmall-ow en het Hoegaarden bierglas.

Rond 22.00 uur stond het fakkelen op het programma en wel met l-3 ballonnen.

Hiervan wist men een prachtige show te maken door op de maat van muzj-ek te branden waardoor een soort lichtorgel ontstond.

Hierbij werd dan ook nog aan een tether qevaren.

Het kon niet op !

Tot slot kreeg het publiek

ook nog een imposant vuurwerk voorgeschoteld.

We konden na afloop aIleen maar concluderen dat rnen er in Belgi6 weer in geslaagd was een aantrekkelijk en publieksvriendelijk luchtvaartevenement neer

te zetten.

Tekst en foto's

:

Ernesto Bauer

:::====::::::::=:::==-::-:::::::=:==:=::::::::::::::::::::== Mutaties Ned. burgerluchtvaartuigenregister juli-okt

L994

BALLONNEN

Nieuwe inschriivinqen PH-PVB Cameron PH-BIO Cameron

0-120 A-180

:

3314 3274

Veranderingen van eigenaar : 2774 PH-NOB Cameron A-120 2992 PH-ATZ Cameron N-1-05 436 PH-BRE Cameron LeviJeans PH-AAD Cameron FalconJeans 228

A.c. Verhulst, Oosterhout 2L/7 St.PH-DPV-I, Idskenhuizen 26/7

St. Air Ball . Unltd, weesp 4 /"7 T4/7 Ballonc1ub Joure 26 /7 M. Jurg, Hengielo 3/8 M. Jurg, Hengelo

Uit het reqister verdwenen : 1948 Naar Duitsland PH-BSP Cameron 0-105 691 Buiten gebrui-k PH-DGG Cameron N-77 PH-BVH AugsburqK-630/1-RI 8619 Buiten gebrui-k Buiten gebruik 1,077 PH-ITT Thunder AX7-77 920 Buj-ten gebruik PH-RWB Cameron N-90 LL37 Buiten gebruik PH-APL COlt 9OA 1134 Naar Ukraine PH-PGG Cameron N-105

I

gesteld gesteld gesteld gesteld gestel-d

2le 1-2/9

3a/9 30/9 3O/9 1217A L2 /3"o

BALLOIWAREN VAN

A TOT

Z

I

Voor de laatste keer in deze serie wat verklaringen van terminologie uit de wereld der ballonvaart. Van de ervaringen van anderen kan men immers leren en veirigheid blijft een belangrijk aspect. Er wordt veel over allerhlnde zit<en nagedachi., gesproken en geschreven en men kan niet zeggen dat ballonvaarders hun sport niet serieus nemen.

Aanhanger

vervoermiddel op 66n of twee assen, bestemd voor het vervoer van vloeibaar gds, kratten bier, flessen champagne, rege brikjes, volle observers, koffers, tassen, gras, aarde, st6f en soms ook nog we1 eens een ba1lon.

Bos

Door inspanninqen van rniligugroeperingen is hiervan steeds veel te veel. rmmers, altijd ars men ergens randennog wir staat er een boom. AIs men alle bossen in goliterreinen zou veranderen zou dat voor de barlonvaart een ituk gemakkelijker zijn.

Dubbele brander Een door ballonvaarders graag gedronken cocktail.

Men neme : 2cl wodka, 2cL Rum, 2cl whiskey, 2cr Gin, 2ctr Jenever, 2cl Jus d'orange (a1s alibi) en 10 c1- Tabasco.

Goed shaken en gekoeld serveren. Het moet in 6.6n teug gedronken worden waarna er twee mogelijkheden zijn: uel brijft binnen of niet. Maar branden aoet het, dubbel l Ervaringseis N9g niet offi-ci61e classificatie voor piloten. om aan deze eisen te voldoen stert men de volgende vairdigheden ,roor : - uitwerpen van 3 passagiers van minstens 600 mtr. hoogte, werke dan binnen een cirker met een doorsnede van 20 meter op de grond moeten neerkomen.

- Het aI varende vanuit de ballonmand verwijderen van 5 antennes van minimaal 3 huizen in twee verschiftende dorpen.

Eoogspannings

1e

idingen

een goed hurpmiddel om snelheid te minderen met een ?iln ballon maar tevens geschikt om een nat geworden ba1lon te droqen. Een soort verwarmde waslijn dus. Het za;- nog r^re1 even duren voor de elektriciteitsmaatschappijen deze stroomkabels onderg:ronds kunnen brengen want het 1; een hele krus om die grrote masten in te graven.

Iloogte

vaststellen van de hoogte waarop men zich bevindt kan op twee manieren : a) optische methode : Men gooit een meetlat uit de mand en telt het aantal seconden tot deze de grond raakt. voor berekeningi van de hoogte vermenigvuldigt men dit net de lengte van de meetlat. b) rrElektronischt op grotere hoogte : Men stijgt tot een hoogte waar men vriendelijk zwaaien kan naJf ae piroot van een passerend verkeersvliegtuig. Daarna vraagt mLn bij de dichtstbilzilnde verkeerstoren op hoe hoog nLt vriegtlig zat wat zo6ven geklaagd heeft.

Koude daling

Sterke neerwaartse beweging van de ballon omdat men : a) Vergeet te branden. b) Beneden een caf6 ontdekt. c) De autosleutels van de volgauto nog in de broekzak heeft.

Landkaart

Tekening van een onbekende tekenaar die het onderliggende landschip zou moeten weergeven. Echter, Dd vergelijk blijkt dat de klart fout moet zLln want het daarop aangegeven dorp is er in werkelijkheid niet en aI helemaal niet op de aangegeven plaats.

Neerstorten Een wat minder qecontroleerde beweging van de ba1lon, hoofdzakelijk in verticale rlchting. Einde van het neerstorten is de landing die a1s gelukt aangemerkt kan worden a1s de brokstuk-

ken in de landingsrichting liggen en de piloot nog ]os staan en ziln naam kan zeqgen.

kan

Parachute Een stuk stof in de ballon wat er uitziet a1s een valscherm.

Voor de start wordt deze met een lijn aan de piloot bevestigd zodat deze in een noodgeval overboord kan springen om hulp te ha1en.

Radionavigatie Door ballonpiloten afgekeken van de grote luchtvaart. AIs een piloot ni-eL meer weet waar hij zich bevindt zoekt hij zi1n op en vraagt volgploeg op de grond, roept ze over de radio rrAan de rand van : bijv. a1s antwoord waar ze zijn. Xrijqt hij wordt het Lastiger is. hij ze).f ook waar dorp X',, dan weet hij rrDirect jett. onder : a1s de volgploeg antwoordt Dan zendt de piloot na de landing iemand om broodjes te halen.

Op de zak van de broodjes staat dan meestal de naam van de bakker en de plaatsnaam.

Transponder

Dient om aan de luchtverkeersLeiding door te geven, via een niet toegestane en niet gemelde frequentie, dat men zich met de ballon ergens bevindt waar men niet ziln mag.

Is bijzonder handig om snel de volgploeg en noq wat extra hulp bij de landingsplaats te krijgen door code 77OO in te steIlen.

Verzekeringsmaatschapp i j en

Bedrijven die veel geld verdienen met het trachten uit te leggen waarom nu juist deze schade niet binnen de dekking

va1t.

IYolken

Aan de hand hiervan kan een pi-Ioot, met behulp van ziln uitge-

breide meteorologische kennis de weersontwikkeling vaststelIen. Hoge, dunne bewolking : Het gaat over 3 dagen regenen.

Middelhoge bewolking : Het gaat over 8 uur regenen. Donkere, laaghangende bewolking : Het gaat over 30 min. regenen.

Geen wolken meer te onderscheiden : Het regent aI ! o Eri-c van Est Maar achter de wolken schijnt de zor. ! ! !

INGEZONDEN BRIEF

Plevrouw 14. Mol uit Joure zond ons onderstaand bericht van de WO ( Ondernemers Organisatie voor Logistiek & Transport) .

en klasse/cijfer Propaan, klasse Zt3b ADR.

1. ADR-benaming

2. Documenten Vervoerdocument

Bij het vervoer van gevaarJ-ijke stoffen moet artijd een vervoerdocument aanwezig zijn. rn het eigen v"rvo6r kan dit bijvoorbeeld een laad- of pixuon zrln Hierin moeten de volgende gegevens vermeld worden: benami-ng van de stof, met klasse en cijfer en de afkorting rrADRrr (zie onder 1) ; - het aantal cilinders; de totale bruto massa van de cilinders in qrammen of kilogrammen; naam en adres van afzender en ontvanger(s) (i_ndien van toepassing)

.

Af zendersverklarincr

rn het vervoerdocument of ars bijlage moet een zqn. afzendersverklaring worden opqenomen; -hiervoor kan de volgende tekst worden gebruikt: De afzender verklaart dat de aangeboden stof volgens het ADR tot het vervoer is toegeraten en dat aard, n6edanigheid verpakking en etikettering in overeenstemming aon. vervolgens de verklaring: ,vervoer overschriiatzijn-r"t ii.t de in ADR-randnunmer 10. 011 voorgeschreven hoeveelheidr.

Bovenstaande documenten moeten tijdens het vervoer in de cabine aanwezig zi1n.

3.

Etikettering Elke cilinder moet duidelijk zichtbaar en leesbaar voorzien worden van gevaarsetiket 3. De etikettering van de gascilinders is de verantwoordelijkheid van de fabrikant.

Tevens moet de inhoud goed leesbaar ziln en de aanduiding, ftkl-asse 2tt

.

4. Behandeling

en stuwage de gascili-nder moet behoorlijk in het voertuigr worden g'estuwd en door geschikte middelen worden vas[gezet, zodat deze niet kan verschuiven of kantelen. rndien de lading bestaat uit verschillende soorten qoederen, moeten gevaarlijke stoffen van de andere coIIi gescheiden worden gehouden.

Het is verboden r-icht ontvlambare materialen voor het stuwen van de co1li in de voertuigen. te gebruiken - Men mag niet met de colri gooien of deze aan schokken blootstel1en. voertuigen waar gassen in vervoerd. worden moeten voldoende ventilatie hebben.

Met ingang van 1 januari L995 moet een brandblusser met een minimale capaciteit van 2 kg bluspoeder in de cabine aanwezig zijn.

5. Eeuring van de cilincler V66r ingebruikneming en 1 maal per l-0 jaar moeten metalen cilinders bestemd voor propaan beproefd worden.

November L994/PV

Bedrijfsorganisatie & Logistiek Hoofdkantoor, Postbus 350 270O AJ Zoetermeer ===::::====:::::============::::::==:=====:=:=:=

,

a

,,:,

'

n;

Jorritsma

redactie 1as onlangs dit artikel i-n het Algemeen Dagblad.

U zult onze teleurstelling begrijpen. Al-s we niet meer bij Verkeer en Waterstaat horen, waar moeten we dan terecht met onze problematiek ? lilaar als de minister ons bestaan negeert, waar komen dan a1 die beperkende maatregelen vandaan ?

Wie het weet mag het zeqqen.

Ui,.r

Boeren stappen in luchtballon

YEENDAM -Wanm de wees. omstandigheden het toelaten, gaa-n_ drie6ntwintig bo*en op 19 of 20 november de lucht in'met

zes

luchtballonnen van.de

ktrd:

club Veendam. ,,f!€ actie is beloe-ld om bij boeren meer begrip te kweken voor deze tak -vai sport", zegt voorzitter A.E. Schutrups yan de Ballonctub Veendam.

De Veendammer ballonclub heeft

vij fentwintig leden. Meestal worden

elk jaar ruim honderd ballonvaarten ggmaakt. ,,De Ianding vindt meestal

plaats op landbouwgrond. Schade

aan Iandbouwgewassen en dergelijke wordt zoveel mogelijk voo-rk6men en zo nodig vergoed. Maar dat vi4dt d_e ballonclub nier voldoende,', aldus Schutrups.

De ballonclub kwam daarop met het ,dichfer, bij de idry om landbouwers ballonvaart_ t_e brengen. negin'Ali laar kregen bijna honderd aglari€rs

een vragenformulier toegeituurd.

Daarmee maakten de hndbouwers kans op een graiis ballonvaart. In het Landbouwhuis van de NLTO in

Assen vond maandag

trekking plaats.

t--_

3

t oktobei

In totaal

dJ

maken

drie€ntwintig boeren uit het Noor_

den op zatetdag 19 of zondag 20 no.

vember_en vlucht met de Veenclam

mer ballonclub.

BALI,ONAGENDA

-

1995 INFO

PLAATS

DATUM

CHATEAU d'OEX ZWITSERLAND

21 JAN. Elm 29 JAN. L995

KAPRI'N/ ZELL AM SEE OOSTENRIJK

28 JAN. t/rn 4 FEB. L995 0043 1

BREDA BRABANT

FRIESLAND KIRKENES NOORWEGEN

NOENGESTEL

LIMBI'RG

4798L9O

Internationale Ballonwoche U. Hluma 076 L45372 FEBRUART/MAART 1995 CUP Ballon Ad 03462-6L466 13 tot 17 APRIL Prix Grand L4 t lm 21 APRIL 1995 Artic Sky '95 29 APRIL ].995 Koninginne Ballonf i€sta 1O ballonnen

0043-53 525666 HaggeneY

B.

0l-3-63 2LL5

H. van Loosbroek

L t/m 9 APRIL L995 High Adventure L995

o045-8-5 45-7700 Stockholm

NIJMEGEN

30 ballonnen

5t 5 en 7 MEI L995 BaIlonfi6sta Nijmegen

H. van Loosbroek

ZEELAND BRABANT

03462-6L466 24 t/m 28 MEI L995 Nederlandse Kampioenschappen

TILBURG-GOIRLE LIMBURG

MilI Hill Ballonfi6sta

BATTLE CREEK MrcHrGAN, U. S.A.

Were ldkamp i oens chaPPen

BARNEVELD GELDERLAND

L2 Llml l-s JULI L995 Ballonf i6sta Barneveld

03420 03420

95313

JOURE FRIESLAND

26 t/m 30 JULI Ballonfeesten

051-38

l-561-1

BREDA

AUGUSTUS ]-995

ARE ZWEDEN

t7 en 18 JUNf L995

20 ballonnen

30 JUN. t/m 9 JUL. L995

L995

BRABANT

Breda Ballonfi6sta

VAALS

18, 19 en 20 AUGUSTUS

Drielandenpunt

Bal-

013-632 L16

013-53 2116

H. van Loosbroek Heteluchtballon

lonf estival

1,5489

gewest

ballonvaarders

landbouwschap

Groningen

Jan Fokken 05998 - 34367

F.W. Knijpstra

-

050

182346

Eelco van der

Werf 05987 Friesland

-

12975

Pier Haven 05134 - 32746

ing. G.

Boesjes

- 135945

058

Jan Jonkman 05668 - 267

Drenthe en

Gelderland

M.

Hulsbergen 05224 - 2921

R.

Oscar Dragt 038 - 21s830

B.P.F. in 't Veld 038 - 551550

Hen Vermeulen

F.G.J. Westinga

43454 - 2508

085

Janssen - 1.0341

05920

-

455644

Eep van Harten 08386 - t786 Utrecht

Dook Weidema 030 - 369182

ir. G.J.M. v/d Wolfshaar 030 - 515034

Frank Schweppe 03462

Flevopolder

Cees

033

-

61466

v. Dormael

-

6207565

ing. W.B.L. Verhoeven 0s270

-

12077

Lex Visser 02159

Noord-Holland

-

36949

A.

Spierenburg 02940 - 1485

Eric Bosman 033

L-+-

- 6tts66

ing. J.C. Ghijsels 023

-

32995

F. Demenint 070 - 355t757

Zuid-Holland

A.G. Fortuin 070 - 345n40

Ruud Tibbert 01883 - rr597 Noord-Brabant

Limburg

Ad Haarhuis 076 - t45372

J.W.M. Elshof

Ton Kurvers 045 - 742444

ing. J.H.M. Tobben

013

-

426429

04750 - 81780

Ton Davits 04958 - 5083

Tim l,emstra

Zeeland

01148

- 18908

drs. IJ.L. Boom

01100

-

12220

Jan Penson 01680 - 26709

REGIO.CO6NNNqA.TOREN

:

Nederland is in vijf regio's verdeeld. Yoor iedere regio is een coiirdinator aangesteld, die de gevoelige gebieden dient te verzamelen en in kaart moet brengen. Voor het goed functioneren van deze lijst van gevoelige gebieden is het van belang dat de regio-coiirdinatoren door allen op de hoogte worden gehouden van geyoelige gebieden.

Regio: Brabant, Zeeland en Limburg : Ad Haarhuis Tulpenstraat 75a 4818 GT Breda 076 - t45372

Regio: Gelderland en Overijssel :

Regio: Utrecht, 't Gooi en Flevoland : Frank Schweppe Silversteijn 43 3621PC Breukelen

Regio:, Wadden, Groningen Friesland en Drenthe : Jan Fokken Dorpsstraat 29b 9527 TB Bronneger 05998 - 34367

03462

- 61466

Regio: Noord- en

Zuid-Holland

:

Ruud Tibbert Vloedlijn 27 3225 BX Hellevoetsluis 01883 - tr597

Gerhard Hoogeslag Walstraat 13 7631Hl Ootmarsum 05419 - 93210

lJ zoekt een bank die all-round is. ;-.

\-

'{)

?

\

!)

Wij

zorgen dat u goed

zit

met al uwgeldzaken.

b

t

I

l

VERKOOP

ONDERHOUD

KEURINGEN

REPARATIES

=

SNELLE SERVICE

-

CAI'I EPOI{ Nederlond WeiiinksweE Postbus B

ltil

BA]lOOil PROI'|Of|OI{S

26 7558 Pt Henoelt--, 7550 KC Henq"I.,

Teleloon A7 4 77 AA7 4 ielefox 07 A 77 50 I 5