Ballonstof februari 1993 by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

p.eJr.*uri iqq-3

UITGAVE VAN KNVVL

AFDELING BALLONSPORT

n \.

:t:::::::::..

Foto: Mark Bruins

BALLONSTOF F'E,BRUARI 1993

Colofon uitg.: februari 1993 Een uitgave van de afdeling Ballonsport van de KNVvL

Samenstellling bestuur Voorzitter: H. de Vos Weissenbruchstraat 191 2596 GE Den Haag 070 - 3247347 fax: 070 - 3242690

Funktie Ballonstof is een informatief magazine voor Nederiandse Ba1lonpiloten, leden van de afdeling ballonsport van de KNVvL en andere belangstel-

Vice-voorzitter: W. Hoeksma Spoorstraat 5 9527 TA Bronneger 0s999 - 64999 fax: 05999 - 64999

lenden. Secretaris:

Redactie

M. Hulsbergen

Redacteurs: Eric van Westvest

Heerenweg 5 7955 PA IJhorst 05224 - 292r fax:05224 - 2921

Est 279 26Il BX Delft 015 - t2546t

Eiise Heyligers St. Antonisbreestr.35K 1011 HB Amsterdam 020 - 6209162

Lidleindredacteur en bestuurslid Taeke Wahle Westermarwei 42 8501 TC Joure 05138 - 14059 Druk: Koen Barends te1.05423

- 84088

Advertentie tarieven (excl. BTW) 1/1 binnen pagina FL 300,ll2btnnen pagina FL 150,Bij het afsluiten van een jaarcontract (4 plaatsingen) krijgt u l0 Vo korting Contactadres Observers: Rutger Coucke tel. 035 - 835029

COMIVISSIES: ) ABB: Rien Jurg, Hans Zoet, Rudolf Sassen Techn.cie: Gerard Hoogeslag, Frederic Deminent, Jan Fokken, Ad Haarhuis Komeve: Marinus Hulsbergen Ballonstof: Eric van Est, Taeke Wahle Depri: Fr. Deminent F.A.I.: Mathrjs R. de Bruijn

Algemeen: PamelaVisscher Kontaktpersonen Landbouwschap en regio-corirdinatoren op laatste bladzijde. Inleveren copij voor het meinummer vbbr 22 apil1993.

REDACTIONEEL

Allereerst wenst de redactie van Ballonstof u aIlen een heel goed 1993 toe met veel vaarplezier. We gaan een jaar tegemoet met, naast de vele bekende binnenlandse evenementen, ook zeer interessante buitenlandse waaronder natuurlijk de wereldkarnpioenschappen in Luxemburg. We hopen dat trouwe en nieuwe lezers dit jaar in grote getale hun ervaringen van a1 die evenementen aan het papier willen toevertrouwen en aan ons opsturen. zeer gewild en is nodig om het blad Ballonstof Copy blijft !,/eer nieuw leven in te blazen. We werken er hard aan en mede door de hulp van Koen Barends, die het blad voor ons drukt, begint het er weer een beetje op te lijken. Verder kornt E1ise Heyligers de redactie versterken. Zi) stelt zic}r.ze1-f in dit nunmer voor. Er is echter nog meer plaats in de redactie dus a1s iemand interesse heeft om ons te assisteren, laat het ons weten! In dit nunmer van Ballonstof uiteraard iets over de relatie boeren - ballonvaarders, te weten een verslag van een onderzoek gedaan door Nathalie Fischer en uit Joure de Friese aanpak van dit probleem. In de serie voorvallen een reactie van Jan Fokken op Paul zaakrr te Renkum en zijn Kok's afhandeling van de rr5 nei artikel daarvoor in de Ballonstof van november L992. Een artikel van Mr. O.A.c. Braat over retenti-erecht met daarin een voorbeeld van een gerechtelijke uitspraak naar aanleiding van een conflict, ontstaan na een Ianding van een zweefvliegtuig. De commissie ABB stuurde ons een rapport vaarhoogten en de commissie F.A.I. wat cijfers waaruit blijkt hoe klein we zijn t.o.v. luchtvaart in ziln geheel en ballonvaart wereldwijd. AIs we daar nu met zijn a11en aan werken dan wordt de evenmentenlijst, elders in dit blad, vast nog wat uitgebreider. De afdeling IBZ van de Directie Luchtverkeersbevei-liging is verhuisd naar Schiphol en voor wie het toch nog niet helemaal duidelijk is nog maar eens de gedragsregels van de RLD voor het ballonvaren. Het bestuur komt nog even terug op de behandeling van de brief van Jan Maat aan het hoofdbestuur van de KNVvL zoals besproken op de ledenvergadering van 30 november L992. Verder ging er in Joure een visueel gehandicapte met een ballon mee omhoog. Voor hem een heel bijzondere ervarinq. Hoe staat het met de eenwording van Europa? Observer Arja Burggraaf blikt terug op de E.K. in Be1fort. veel leesplezier. Taeke Wahle

Eric van Est.

BESTUARSZAKEN

het bestuur is de afgelopen tijd 3 maal bij el-kaar geweest. Op 28 oktober werden naast de gebruikelijke zaken vooral glsproken over Ballonstof, waarvoor Koen Barends en Eric van Est waren uitgenodigd om de voortgang van ons orgaan te bespreken. Hlns de Vos had van D. van Muilwijk op het voorzittersoverleg gehoord dat er een brief vanJan Maat was binnenqekomen. Pamela Visser zal- binnen de afdeling van de KNVvL voor de afdeling in de commissie P.R. zitting nemen. Zi) had dit reeds jaren eerder gedaan. Joop de Wilde was gevraaqd om de P.R. voor ons te verzorgien. ZiTn brief n.a.v. dj-t verzoek zal- op de najaarsvergaderi-ng worden behandeld. Om l-9 . OO kwam Joop met Ben Bliiss om de dia's te tonen die eventueel voor een voorlichtingspresentatie aan landbouwers geschikt zouden zt)n. De kosten voor extra en andere dia's die gemaakt moeten worden, zullen in overleg met de pennigmeester

Van 2 hiervan volgt een verslag.

worden bepaald.

In IJhorst werd op 21 december L9g2 vergaderd. Hans deelde mede dat Pamela de brief over de relevantie van de Ballonsport ibn Nederland aan de kamerkommissie za1- schrijven. Hat bestuur heeft M. de Bruijn voorqedraqen voor de Diplome

Poul Tissadier onderscheiding voor ziln grote inzet voor de internat j-ona1e ballonsport . Staande de vergaderi-ng bracht Jan Fokken een br j-ef met a1s onderwerp P. Kok en de laatste ledenvergadering. Ziln ingezonden stuk zal na enige aanpassing in de volgende Ballonsport kunnen worden geplaatst. Omdat enige jaren geleden op een algemene ledenvergadering werd besloten dat een piloot er naar zou streven niet meer dan 66n piloot in de twee jaar op te 1ei-den, en P. Kok met ziln "opleidingsschoolrr die besluit negeert, werd besloten hem een brief te sturen met het verzoek hiermee te stoppen. Daarom za1- ook een brief naar het Aerojournaal qaan met het verzoek geen advertentj-es meer voor die school te plaatsen. Aan de R.P.D.L. zal- een lijst met regio-koordinatoren worden gezonden om adequater om problemen te kunnen reageren. pn kommissie ABB zai- voor een volgende bestuursvergadering worden uitgenodigd. Marinus Hulsbergen, secretaris.

I.V.M HET BITWERKEN VAN HET ADRESSEN BESTAND, VERZOEKEN WIJ U, ALS UW NAAM,ADRES,POSTKODE OF PLAATSNAAM FOUTIEF IS, DIT TE MELDEN AAN THEA VAN DE POL TELEFOON 053 - 614 655 VAN 9 TOT 12 UUR.

BRIEF JAN I{AAT

In de ledenvergadering van 30 november is uit'voerig aan de orde geweest een brief van Jan Maat, gedateerd 6 augustus lgg2, handelend over de voorjaarsvergadering van 27 april gericht aan het hoofdbestuur van de KNVvL. De brief Lgg2, "tt gekomen van het afdelingsbestuur op t4 oktober is in bezit L992, met het verzoek van de heer D. van Muylwijk, a19. voorzitter van het hoofdbestuur, deze brief in een verqadering te behandelen. In deze brief stipte Jan Maat enkele zaken aan, zoals - te laat verzenden van de uitnodiging - notulen van de ledenvergadering van L991

presentielijst

in/uitgaande post bestuursverkiezinq rondvraagt ongeldig verklaren vergadering 27 april L992 Aanvankelijk werd na die uitvoerige behandeling door het bestuur toegezegd de brief integraal af te drukken in Ballonstof, omdat van de 50 aanwezige leden er 10 hier voor waren" Gezien het feit dat deze kwestie bij de betrokken partijen nogal gevoelig ligt en ook persoonlijke aspecten heeft meent het bestuur er beter aan te doen de brief niet in Ballonstof op te nemen. Bestaat er (dan) toch nog behoefte bij sommige leden om de brief integraal te ontvangen, dan is een telefoontje naar de secretaris voldoende. Hij zal dan een kopie opsturen. kascommissie

Het bestuur.

Foto: Mark Bruins

De mand en de tractor... Gedurende het zomerseizoen van 1992 is de relatie tussen boeren en ballonvaarders in Nederland sociaalwetenschappelijk onderzocht. Daartoe bezocht de onderzoekster agrariErs in twee gebieden die bekend stonden als 'gevoelig': de regio Eemnes en het gebied ten noorden van Woerden, in het Groene Hart. Die keuze voor 'gevoelige' regio's is bewust gemaakt om helderheid te krijgen rond het vermeende conflict tussen de twee groepen. Behalve agrariErs werden ook ballonpiloten en hun crews geinterviewd. Voor alle groepen werden identieke vragenlijsten toegepast, aangevuld met langere interviews aan de hand van open vragen. Op die manier is een beeld verkregen van de opinies die de groepen ten aarien van elkaar hebben. Aan de boeren werden verder enkele algemene vragen gesteld over hun houding ten aanzien van recreatie op hun land en hun toekomswooruitzichten.

Aanvullend is een inventarisatie gemaakt van dagbladartikelen die in de loop van enkele jaren over ballonvaren zijn verschenen in enkele grote landelijke bladen (AD, NRciHandelsblad, Volkskrant, Telegraaf) en enkele regionale bladen (onder meer het Utrechts Nieuwsblad en De Stem). Beperkingen Door tijdsdruk en grote geografische spreiding kon van de diverse groepen slechts een beperkt aantal mensen worden ondervraagd. Van een kwantitatieve statistische analyse kan dus geen sprake zijn; ook betrof het geen doorsnee van 'de Nederlandse boer'. Wellicht wel van 'de ballonvaarder', aangezien van die groep althans een relatief groter gedeelte is ondervraagd, en bovendien uit verschillende regio's. Niettemin ligt de nadruk zeer op zowel boeren als ballonvaarders die gevestigdzijn, dan wel actief varen of voeren in enkele als zeer gevoelig bekend staande regio's: de omgeving van Utrecht en het Gooi. In die zin mocht verwacht worden dat zeker van de kant van de ondervraagde boeren de meningen in negatieve zin zouden afuijken van het 'landelijk gemiddelde'. De onderzoekster constateerde onder de agrari0rs een opvallend grote bereidheid om over het onderwerp te praten. Slechts in een enkel geval werd haar te verstaan gegeven dat men aan een gesprek geen behoefte had. Vragen Aan de boeren werden de volgende open vragen gesteld: - is er ooit op uw land een ballon geland of heeft u anderszins persoonlijk contact gehad met ballonvaarders?

Zo ja, wanneer, wat gebeurde er, kunt u de ballon/het team omschrijven; heeft de piloot naam en adres achtergelaten, gebruikte hij een vaartregistratieformulier; hoe gedroegen de ballonvaarders zich, was er schade en is die vergoed, en hoe denkt u over wat er gebeurd is? Zo nee: hoe zou u reageren als het gebeurt? Heeft u ooit iets over ballonvaren gelezen en wat voor indruk heeft u daaraan overgehouden? Kent mensen die persoonlijke ervaringen met ballonvaarders hebben; is het voor u en uw buren/familie/kennissen ooit onderwerp van gesprek; zou u op zondag anders reageren dan door de week als een ballon op uw land neerkwam? Aan de boeren werd bovendien gevraagd een keuze te maken uit de volgende drie mogelijkheden: - ballonvaren moet verboden worden; - ballonvaarders moeten verplicht worden een vast landingsgeld te betalen; - ballonvaarders moeten zich fatsoenlijk gedragen.

Van de negen boeren met wie een langer interview plaatsvond hadden drie gedurende de afgelopen t*ding op hun terrein meegemaa}t. Er was daarbij geen schade en de ballonvaarders vijf jaar gedioegen zich blij-kbiar netjes. Edn boer, in Eemnes, had ooit een paard op hol gehad door een [..."rir6" ballon. E6n ondervraagde wist een bekende te noemen bij wie schade was veroorzaakt.

Edn agrari6r was de mening toegedaan dat een landingsgeld verplicht moest worden gesteld. E6n anderJ meende dat ballonvaren verboden zou moeten worden. De overigen waren het er over eens dat ballonvaarders zich fatsoenlijk moeten gedragen. Vaak werd dat gepreciseerd: vooral meer begrip voor de gevoeligheid van vee werd op prijs gesteld.

De meest negatieve reacties waren niet te vinden onder degenen die persoonlijk ballonvaarders hadden ontmoet - zelfs de eigenaar van het op hol geslagen paard toonde zich desondanks positief ten aanzien van de sport als geheel. Uit de gestelde vragen over recreatie rond de boerderij blijkt dat degenen met een negatieve houding ten aanzien van ballonvaren in het algemeen afiverend staan tigenover 'vreemdelingen' op en om hun land - of dat nu fietsers, vissers, wandelaars, kampeerders of luchtsporters zijn. Diegenen die niet negatief waren maar wel gereserveerd, gaven te kennen dat in het geval van een land-ing vooral al dan niet correct gedrag van ballonvaarder en volgteam van beslissend belang is. ouidelijk is dat piloot, crew en passagiers gedurende het eerste contact een fatsoenstest ondergaan.

De ballonvaarders Uitgebreide interviews vonden plaats met zes piloten; drie beantwoordden slechts de standaard vragenlijst (zie verderop), die ook aan de boeren is voorgelegd. Daarnaast vtrlden vijftien leden van verschillende volgteams de vragenlijst in. De interviews vonden plaats aan de hand van een lijst open vragen. Vastgesteld werd daarbij hoe lang men in de sport actief was, waarom men ermee was begonnen, hoe veel vaaruren/jaren .*iring de betreffende piloot ten tijde van het interview had, hoeveel en welke typen ballons hij bezatlvoer, of hij al dan niet commercieel actief was, met betalende passagiers voer en of hij ook in andere landen dan Nederland ervaring had opgedaan. De overige vragen betroffen specifiek de relatie met boeren en het gedrag van de betreffende piloot en diens crew bij een landing. Aangezien de KNVvL sinds enkele jaren gebruik maakt van een vrdwillig in te vullen vaartregistratieformulier werd ook gevraagd of men dat daadwerkelijk gebtuikte en of men de door de KNVvL genomen maatregelen/afspraken ter verbetering van de relatie met boeren afdoende vond.

Van de negen piloten zijn acht mannen. De ene vrouw is pilote van gasballons maar ook veel in actie als copiloie en crewlid van heteluchtballonteams. De zes uitgebreid ondervraagden behaalden hun brevet tussen 1980 en 1986. De intensiteit van hun vaaractiviteiten loopt sterk uiteen: van 400 uur in 11jaar (36 uur per jaar) tot 2000 uur in 7 jau (285 uur per jaar). Het type ballon waarin zij het meest varen is de'77' , inhoud 2200 kubieke meter, driepersoons. Op 66n na waren ze alien gesponsord, 66n van hen had zelfs 11 ballons en 7 sponsors en heeft andere (meest jongere) piloten in dienst. Twee piloten varen nooit met betalende passagiers, twee niet meer dan nodig is om hun hobby betaalbaar te houden, de resterende twee varen professioneel met passagiers" I

Hoewel elk van de piloten wel 66n of meerdere slechte ervaringen heeft gehad zilnze toch van mening dat hun relatie met boeren in het algemeen vrd goed is. Met 'slechte ervaringen' bedoelen ze situaties waarin de landeigenaar hen een onredelijk hoog 'losgeld' voor hun ballon wilde berekenen, al dan niet gepaard met machtsvertoon/blokkeren van de toegang met behulp van een tractor. Hun reacties op een dergelijke behandeling verschillen: de 66n probeert door het aangaan van een gesprek met de boer deze alsnog tot rede te brengen, de ander zoekt direct heil bij de plaatselijke politie.

Hun reactie in geval van daadwerkelijke schade is gelijk: kleine schades, ter grootte van tientallen guldens, voldoen ze ter plaatse; grotere gevallen laten ze door hun verzekering attrandelen. Iedere piloot zoekt voor zijn landing bij voorkeur een terrein uit zonder vee, zonder gewas en nabij een toegangsweg. Allen nemen na de landing direct contact op met de landeigenaar, of laten dat door hun crew doen (vraagstelling: wat doet u het eerst nadat u geland bent? Vijf van de zes noemden spontaan 'naar de boer gaan', de zesde zei desgevraagd dat ook hij dat deed). Sommige piloten geven de landeigenaar een klein aandenken bij een gaswrije ontvangst.

Vaartformulier Ten aanzien van de regels en afspraken verschillen de meningen. De twee professionele piloten gebruiken geen vaartformulieren; de 66n omdat hij het te veel rompslomp vindt, de ander omdat hij meent dat het niet werkt. Vier menen dat het formulier verplicht zou moeten worden en dat het huidige systeem van de KNVvL onvoldoende functioneert; de secretaris van de KNVvL, als piloot eveneens ondervraagd, meent dat het systeem goed werkt zoals het is. Desgevraagd meent geen van de piloten dat er momenteel te veel ballonvaarders zijn in Nederland, maar ze sluiten niet uit dat het er te veel kunnen worden. Drie zijn voor invoering van een instructeurslicentie, om zo het aantal nieuwe piloten beperkt te houden en hun niveau te verbeteren. Zijzijn ook voor invoering van een commercieel brevet in 66n of andere vorm, om te voorkomen dat net gebrevetteerde piloten meteen met grote ballons en veel passagiers gaan v,lren. E6n professionele piloot meent dat de regels voor opstijgingen buiten de bebouwde kom vereenvoudigd moeten worden en dat laag varen moet worden toegestaan tijdens lesvaarten. De andere vindt juist dat het beperkt moet worden. Sommige piloten hebben ervaring met ballonvaarten in andere landen en geven verschillen aan: zo bestaat in Engeland een groeiend probleem in bepaalde regio's waar zetu intensief beroepshalve met passagiers wordt gevaren, maar daar is de British Balloon and Airship Club zeer goed georganiseerd: er is een netwerk van contactpersonen, er bestaan commerciEle brevetten etc. Er worden ook landen genoemd waar de relatie tussen boeren en ballonvaarders beter is dan in Nederland: Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk, Luxemburg.

:,i:::<

iid ::,:ir)\i:::$::r:

Trefwoorden - spontaan Behalve open vragen beantwoordden zowel boeren als ballonvaarders een standaard vragenlijst. de Hen werd gruruugd vijf woorden te noemen in relatie met het beroep van boer, respectievelijk activiteit ballonvaren. De grafieken hieronder geven aan welke woorden het meest spontaan genoemd werden. Hoe dichier een woord bU h; centrum staat, hoe vaker het werd genoemd, dus hoe belangrijker het is (het gaat de betrokkenen het meest aan het hart).

Ballonvaarders over ballonvaren

Grew

Tiid Spanning

Geld

Schoonheid

Omgeving

Atwisseling Ontspanning

Vrijheid

Avontuur

Boeren over ballonvaren Mooi

Schrik bij vee

Overlast

BallOnvaafdefS

Goede retaries

over boeren

Schade vergoeden Nodig

Hard

Weiland

werken

Gaswrij

Aardige mensen

Vlaai(van koeien)

Sloot

op geld uit

Negatief Slechte relatie

Boeren over hun beroep

Verplichting

Ttvintig trefwoorden Alle betrokkenen - boeren, piloten en crews - werd gevraagd de onderstaande woorden te plaatsen in volgorde van belangrijkheid, met betrekking tot ballonvaren: vrijheid, geld, sport, passagiers, lawaai, publiek, schrik, opstijgen, gevaar, landen, kleuren, ontspanning, avontuur, vuur, schade, mand, reclame, natuur, licht, overlast. De scores werden per groep gemiddeld en afgezet op een schaal van 1 tot 20, waarbij 1 de hoogsteen20 de laagste score is. Daarna is gekeken welke woorden meer dan 66n keer scoorden in de hoogste of laagste vijf. Als belangrijkste woorden scoorden - bij de piloten: vrijheid (2), avontuur (3,1), ontspanning (4,1), sport (4,3). - bij de crews: vrijheid/ontspanning (3,1), sport (3,7) en avontuur. - bij de boeren: vrijheid (8,8), natuur (9) en schrik (9,1). Als onbelangrijkste woorden (meer dan eens in de laatste 5) scoorden - bU de piloten: geld (14), kleuren (16,3), overlast (17,2), licht (18,3) en schrik (18,7). - bij de crews: lawaai (15,6), schrik (15,8), gevaar (16,2), schade (17,5) en overlast (18,3). - bij de boeren kwam slechts 66n woord vaker dan een keer in de laatste vijf voor: licht (14,2). Voor de vijf woorden die de meest negatieve klank hebben is hieronder een overzicht van hun scores gemaakt:

Gem. score piloten en

Lawaai

Schrik

Schade

Gevaar

Overlast

14,7

16,1

16,3

10,2

9,1

10,1

10,3

crews

Gem. score

bij

boeren

Ballonvaarders hebben duidelijke redenen om hun sport @eroep) te beoefenen en plaatsen de negatieve aspecten consequent onderaan. Niettemin is het opvallend dat ook bij de boeren de als negatief te betitelen woorden doorgaans niet in de top-tien scoren. Behalve 66n: schrik, waarmee schrikreacties van hun vee wordt bedoeld. Waarbij moet worden aangetekend dat het in alle gevallen veehouders betreft .

Toerisme Opvallend is dat de relatie tussen boeren en ballonvaarders positiever lijkt te zijn in die landen waar toerisme in de agrarische gebieden een geaccepteerd verschijnsel en bron van inkomsten is: Frankrijk, Oostenrijk, Luxemburg, Zwitserland. De ballonvaarder die daar deelneemt aan evenementen wordt niet alleen gezien als een toerist die geld inbrengt, maar ook als een trekpleister voor andere toeristen @assagiers, publiek).

In Nederland is die situatie anders. De ballonvaarders wonen in de omgeving, verdienen geld en bezorgen de agrariEr overlast zonder dat deze daar voordeel voor terugziet. Bovendien is de ruimte in Nederland beperkter en de druk op de boeren groot.

Er is weinig onderzoek gedaan naar recreatie in agrarisch gebied, maar in het rapport zijn uitkomsten verwertt van een onderzoek in 1984, gedaan in Brabant en Zuid-Holland naar

dagrecreatie. Daarbij bleek dat boeren zich aan verschillende dingen stoorden: auto's die hun tractoren de weg bemoeilijkten, mensen die afral achterlieten, hun honden los lieten lopen, het gras vertrapten, hekken lieten openstaan, hun vee verstoorden, hun werkfuigen beschadigden, gewas stalen of zich ongevraagd toegang verschaften tot hun terreinen. In hoeverre de ergernis ook leidde tot conflictsituaties vermeldt het onderzoek overigens niet.

Het zijn dus niet alleen ballonvaarders waar boeren zich aan kunnen storen. Dat een kwart van de boeren in het onderzoek van 1984 te kennen gaf, zich te storen aan mensen die ongevraagd op hun land kwamen, zou dus kunnen betekenen dat een ballonvaarder bij 66n op de vier landingen een boer tegenover zich kan vinden die geirriteerd is, ook al is er geen sprake van schade... Spanning Er is wel degelijk sprake van spanning, concludeert het onderzoek: boeren zijn bang voor hun dieren en ballonvaarders hebben geen zin 'landingsgeld'te betalen als er geen sprake is van daadwerkelijke schade. Maar de meeste landingen eindigen niet in een ruzie. De boeren die dreigen een ballon te gijzelen en de ballonvaarders die zich incorrect gedragen, zijn niet representatief voor hun groepen als geheel. Voornaamste probleem is dat de incidenten bijdragen tot een negatieve beeldvorming over en weer, vooral omdat - zoals uit een analyse van de verzamelde krante-artikelen blijkt - juist die gevallen de pers halen; en dat kan zorgen voor een klimaat van wederzijds wantrouwen. Maar van een volledig gepolariseerde situatie tussen twee groepen is (nog?) geen sprake.

N.B.

Eemnes De situatie in Eemnes verdient speciaal aandacht. Het dorp ligt in een uitgesproken geschikt landingsgebied en in een regio waar intensief wordt gevaren, vooral commercieel. Het is ook de publiciteit rond incidenten in Eemnes geweest die sterk heeft bijgedragen tot een negatieve beeldvorming elders. Belangrijk punt is dat de standsorganisaties in E'emnes een lijst hebben laten circuleren waarop boeren konden aangeven dat zij geen ballons meer op hun land wilden. Die lijst is niet verder gekomen dan de plaatselijke politie, maar er leeft het misverstand dat elke ballonvaarder een gedetailleerde kaart aan boord heeft waarop exact is aangegeven dat hrj op weiland A wel en op wei B niet mag landen (meestal overigens niet). Triest punt daarbij is dat de initiatiefnemer van die actie, de voorzitter van de plaatselijke afdeling van de ABTB, zelf nooit schade heeft ondervonden van ballons of zelfs een ballon op zijn land heeft gehad. De enige boer in het onderzoek die ooit schade ondervond van een ballon (een paard dat door een 's avonds laag overvarende ballon op hol sloeg, door een versperring de weilanden inliep en daar een longontsteking aan overhield; ballon niet achterhaald) woont 66k in Eemnes. Hij toonde zich ondanks het gebeurde nog positief ten aanzien van ballons. Niet iedereen in het gebied heeft er dus blijkbaar een hekel aan. Geografisch is te zien waar de grens van het lidmaatschap van de plaatselijke ABTB ligt: bij de rivier de Eem. Ten oosten daarvan rapporteren ballonvaarders in het algemeen geen problemen met de daar gevestigde boeren. En aan de overkant van het Eemmeer, in de gemeente Almere, evenmin. Gezien de situatie die de onderzoekers in Eemnes aantroffen is het waarschijnlijk terecht dat het weidegebied ten westen van de Eem op de kaarten van ballonvaarders als 'riskant' staat aangemerkt.

Dank Nathalie Fischer spreekt haar dank uit aan al diegenen die haar op 66n of andere wijze bd haar onderzoek hebben geholpen. Speciale dank gaat daarbij uit naar - onder andere - Jan Haarhuis, Joop de Wilde en Hans van Hoesel die haar van documentatie voorzagen. Velin namen de tijd om haar te woord te staan - soms urenlang. Anderen braken los uit de activiteiten rond een ballonevenement om vragenlijsten in te wllen. Ook daarvoor dank. Te meer omdat zij van origine Frans is en de Nederlandse taal haar ten tijde van het onderzoek nog af en toe wat moeite kostte. Het originele rapport is overigens in het Frans, aangezien het onderzoek uitging van de universiteit van Strasbourg.

Wie meer wil weten over het onderzoek kan bellen met Nathalie, of met Frank Schweppe, op

034624t46.

NK l99z

}IET PRUZEN 6ELD o. .. vAN DAAR

NEDERLANDSE KAMPIOENSCHAPPEI{ BALLONVAREN (hCtE IUCht) De kampioenschappen L992 zijn in financiEle zin nog steeds niet tot een einde omdat de kosten de baten hebben ovbrtroffen en er daardoor nog een aantal rekeningen niglL-belaakl zijn. Hierbij willen we in het midden laten of vooraf de kosten te laag en/of de baten te hoog zijn ingeschat. De afdeling is hierbij in het geheel niet betrokken geweest. I{et bestuui van de afdeling Is van mening dat het tekort moet worden aangezuiverd door dertien deelnemers aan dit evenement. In de begroting van de afdeling zljn g€6n bedragen opgenomen voor dit evenement en er worden voor nationale kampioenschappen ook g66n subsidies verstrekt. Als globale informatie geven wij u de volgende indicaties: - koiten kampioenschafsevenement is ca" het drievoudige van het totale kostenpakket van de gehele afdeling op jaarbasis. - f,et in eerste in-staniie opgegeven tekort van * f. 6.000,-- is geldk aan ongeveet 50 Vo van de totale uitgaven van de afdeling ballonsport. Bovenstaande informatie geeft ongeveer de verhouding weer en waren voor het bestuur reden om niet tot financiele hulfluit de ifdetingskas over te gaan, temeer daar de Nationale Kampioenschappen voorheen zichzelf hebben kunnen bedruipen. Op de komende jaarvergadering zullen we deze kwestie aan de orde stellen opdat wij gaarne het standpunt van de leden hierover willen vernemen.

TIffi-_WH' .-='- %+_J*

E #t€EiltlE5

I. t= lljii

t:'t ; tzq

"?1,

lf 1^f 1-Ij.Llr.'l "*&-

/77 rv

Kantooradres Euregio Bedrijvenpark Voorjaarsweg 2 + 8

.4 f

d** V -l) .{ @ Ys, ..tz^w

*,a,

*;4

*srryry,vtl,e

.21

.. . *.

}1Ff, -*g ()

w? a

Postbus 6363 7503 GK Enschede - Holland Tel. 053 - 51 15 15* Fax 053 - 61 50 25.

BIGGEST IN BALLO()NS TH E TOP-PRODUCERS OF AI RPRODUCTS

WTHE BEST AND I

LAAT UW /ITSZRUMENTEN TIJDIG IJKEN bij het RLD-erkende SERVICE CENTER TERLET f 65. f 80. f 70.

Hoogtemeter Barograaf Variometer (mechanisch) . . (rjking inclusief ijkingscertifrcaat)

SERVICE CENTER TERLET Nationaal zweefvliegcentrum Terlet

Fax 085 - 43 92 77 085 - 43 12 Vragen naar: Frits Holler of Harrie Touw.

Tel.

TE KOOP

CAMERON V77 compleet incl. vier cylinders,hoogtemeter,inflationfan en BVL tot sePtember 1993 lnlichtingen: Pinkel Balloons telefoon 030-312 624 Prijs f. 9000,-

VAN GAS NAAR }IETE LUCHT

mij Het begon al1emaa1 met mijn nieuwe buurman. Hij vertelde j 50 . aren de in ,Jo jn Boesman, gasballonvaarten met over zi Amsterin koninginnedag met opstijgingen Over de traditionele dam. Dat geluidloos meevaren met de luchtstromen boven de aarde en dat avontuur met de natuurkrachten wilde ik ook we1 eens meemaken. Los raken van de aarde op bijna precies de zelfde wijze a1s 210 jaar geleden Pilatre de Rozier en Markies d'Arlandes, pioniers van de luchtvaart, dat deden. De Haagsche Ba1lon Club vertelde mij dat er helaas in Nederland niet meer met qrasballonnen gevaren wordt - Zo kwam ik in Miinster terecht. Mijn eerste vaart met de gasballon overtrof al mijn verwachtingen. Het opstijgen, dat onbeschrijfelijke gevoel wanneer je de aarde onder je weg zret zinken, met alle aardse beslommeringen erbij. Het varen zelf, d€ rode bol van de zorr tegiemoet, over bossen waar de vogels de eerste geluiden laten horen als een concert van honderden verschillende instrumenten. En verder, over het ontwakende land, een eind met de stroom van de rivier mee, in de steeds warmer wordende zonMijn tweede vaart was een nachtvaart. Opstijgen om drie uur 's nachts bij een heldere sterrenlucht met halve maan. Varen boven patronen van lichtjes. We hoorden de auto's en treinen eerder dan dat we de koplampen door het donker zagen glijden. We voeren richting Roergebled. In de verte lag een toverbos met duizenden stralende lichtjes. Dit bleek een enorm chemj-sch bedrijf te zijn met pijpen van meer dan 400 meter hoog. Bij zonsopgang werd de aarde plotseling onzichtbaar onder een dicht wolkendek. De chemi-sche fabriek leek a1s een reusachtig stoomschip in de wolkenzee ten onder te gaan. En dan de landing, dalen, Stijgen, in boonkruinen hangen en weer los komen om op een stoppelveld een zachte landing maken. Iedere vaart, iedere landing is weer anders. Wat wonderbaarlijk dat de gasballon na ruim twee eeuulen qua vorm en materiaal praktisch de zelfde gebleven is met a1s belangrijkste mogelijkheid; lang in de lucht blijven en ver weg varen. Bij de optuigen en het vullen merk je hoe gedegen zo'tt ballon in elkaar z:-t. De ballon met zLjn ventiel en vulslurf en de scheurbaan om het gas snel uit de ballon te laten ontsnappen bij de landing; het net om de balJ-on in bedwang te houden en de mand te dragen; de mandring met zijn touwlussen en knevels en de sterke en veerkraehtiqre mand van gevlochten riet. En niet te vergeten de zandzakken en de sleepkabel. De voorbereidingen duren zeker twee uur, maar daarna kan men ook rustig drie tot zes uur in de lucht blijven. fntussen heb ik de gasballonwereld in Duitsland leren kennen a1s passagier, volger en ook a1s observer. Toen Mathijs de Bruin mij uitnodigde aIs observer voor de wedstrijden "Turnier der Si-eger" in Waldstein, leek dat een kans voor mij om ook eens kennis te maken met de dynamische en snelle hetelucht ba11on. HeIaas werden a1le wedstrijden afgelast wegens het buitengewoon slechte weer. Maar de hetelucht bal1on kan ik ook

dichter bij huis leren kennen, in Nederland- Dat ben ik dan ook van plan en de eerste stap daartoe is mijn aanbod om mee te doen in de redactie van Ballonstof. fk hoop dit jaar de heteluchtballon in Nederland van alle kanten te leren kennen, als verstaggever, observer, volger of passagier. Elise Heyligers

o,-

cjy {,{

4,)

HET. I./ARE AVOruTUUR

BARON MUNCHAUSEN

RETBNTIERECHT

over een buitenTanding van Dijkstra en Jennen met een zweefvliegXuiq. Korte schets van het gebeurde: Bij een wedstrijdvlucht viel voor de heren Dijkstra en Jennen de thermiek weg. Landing van ieders respectievelijke zweefvliegtuig was noodzakelijk. AIs eerste landde de heer Dijkstra op het land van de heer van Heybeek, van beroep boer. Deze landing is niet door de heer van Heybeek gezien. WeI gezien is de landing van de heer Jennen. De heer van Heybeek eiste voor landing en weghalen van de vliegtuigen eerst een bedrag van F 1O.00Or-, later, mede door bemiddeling door de politie, teruggebracht tot F 2.5OOr-. Dit werd door middel van cheques e.d. voldaan. De heer van Heybeek wenste geen ontvangstbewijs te tekenen. De zweefvliegers hebben na het inwinnen van adviezen, mede van de KNVvL, de heer van Heybeek gedagvaard met eis tot teruggave van de gehele betaalde som, waarbij aangeboden werd de werkelijke schade alsnog te vergoeden. Tijdens de zitting Iiet de Kantonrechter er geen enkele twijfel over bestaan dat het voor zweefvliegers mogelijk moest zijn een landing te maken anders dan op het zweefvJ-iegterrein. Bedacht moet echter worden dat dit een inbreuk op iemands eigendomsrecht is. Ten aanzien van schade veroorzaakt door de landinS (1) en de wegvoering van het vliegtuig (21 constateerde hij het volgende: (1) Het verdrag van Rome van l-933 bepaalt dat terzake van schade veroorzaakt door het neerkomen van luchtvaartuigen de exploitant aansprakeLijk gesteld kan worden. (2) Artikel 23 Boek 5 BW zegt vervolgens: (Lid) 7 Is een voon{erp of een dier anders dan door " opzet of girove nalatigheid van de eigenaar op de grond van een ander terecht gekomen, dan moet de eigenaar van

de grond hen op zijn verzoek toestaan het voonrerp of het dier op te sporen en weg te voeren. (Lid) 2 De bij de opsporing en wegvoering aangerichte schade moet door de eigenaar van het voonrerp of het dier aan de eigenaar van de grond worden vergoed. Voor deze vordering heeft Taatstgenoemde een retentierecht op het voonrerp of het dier.

Bovenstaande houdt in dat de landeigenaar, i.c. de heer van Heybeek, toe moet staan dat de zweefvliegtuigen worden weggehaald en dat hij een recht van retentie (=achterhouding) heeft terzake van de schade die hierbij optreedt. HoeweI deze situatie paradoxaal Iijkt, kan deze bijvoorbeeld doorbroken worden door het geven van een zekerheid aan de retentierechthebbende. dat de de Heer van Heybeek zekerheid In dit opzicht is het dus billijk verlangt. Deze zekerheid dient natuurlijk gerelateerd te zijn aan de eventuele toegerichte schade. In dit geval was er schade aan een aantal net ingezaaide boerenkoolplanten. AIs het gevraagde (en verkregen) bedrag al als zekerheidsstelling kon worden gezien, dan stond dit duidelijk niet in verhouding met de hoogte van de aangerichte schade aan de boerenkoolplantjes. Van belang is verder dat de rechter van oordeel was dat er hier geen sprake was van een onrechtmatige daad, daar de feiten een rechtvaardigingsgrond aannemelijk maakten. (De actie uit onrechtmatige daad kan leiden tot een vordering van immateriEle schade. )

Vervolgens werd de heer van Heybeek verzocht aan te geven hoeveel zijn werkelijke schade was. Dit kon of wilde hij niet. Door de rechter werd daarom de schade bepaald op F 500.-. Ondanks herhaalde verzoeken van de

heer van Heybeek wenste de rechter deze vergoeding niet and_ers te zien dan als een, specifiek op dit geval toegesneden, schadevergoeding en mag dit bedrag niet aIs precedent gelden. Na een korte verdaging van de zitting kwamen beide partijen tot overeenEternming: De boer moctrt vaR de reeds betaalde F 2.500r-, a1s schade, een bedrag 1d F 5OOr- behouden. De rest moeEt worden teruggestort (oP de rekening van de advocaat). De proceskosten werden aan beide partijen gelaten. Conclusies:

Dit is, voor zovet mij bekend, de eerste procedure waarbij de civielrechtelijke kant van buitenlandingen voor de rechter is geweest- en uit de ter zifting gedane uitlatingen van de rechter mag nu verder als regel worden aangemerkt dat er: een plicht tot afgifte van het zweefvliegtuig door de grondeigenaar bestaat op basis van artikel 23 lid 1 boek 5 BW; een plichl tot Echadevergoeding van de vlieger bestaat op basis van het Verdrael van Rome van 1993 en artikel 23 lid 2 boek 5 BW; Ter voorkoming van het verkrijgen van een retentierecht door de grondeigenaar kan de vlieger een zekerheid gevraagd worden; gij een-buitenlanding is geen sprake van het plegen van een onrechtmatige daad. De strafrechtelijke kant van de landing anders dan op aangewezen luchtvaartterreinen, zoals is verboden in artikel 14 fid 1 van de Luchtvaartwet, is reedg afgedekt door de met dit artikel 14 1id 2 verband houdende regelingen. Bijdrage Juridisch stafmedewerker KNWL, mr. o.A.G. Braat

''IK VERTROUW BLINDELINGS OP JULLIE'' Onderstaand het verhaal van de 31-jarige visueel gehandicapte Sietse van der Draai uit Heerenveen, die oP zondag I november !gg2 een ballonvaart meemaakte met de ballon van de Ballonclub Joure.

Hieronder volgt zi3n verslag:

Toen de spullen waren uitgelegd, het ballondoek, de branders en de mand, heb ik de gelegenheid gehad orn de de gehele ballon te mogen bekijken met rnijn handen. De branders maakten op mij een vreemde indruk, ik heb veel branders in mijn handen gehad maar zoiets nog nooit. Twee branders in het vierkant, met daaraan gekoppeld drie flessen gas. Het lawaai wat deze branders maakten was behoorlijk. De indrukken werden mij toen a1 wat teveel zodat ik maar zei dat ik blindelings op hen vertrouwde. Toen ik de mand bekeek, bekroop mij het gevoel van...

I I

ojee, moet ik daarin en dan omhoog????. De grootte van de nitton kan ik mij niet voorstellen, we1 weet ik dat dat doek op mij een grote indruk heeft achtergelaten, nadat ik er omheen ben gelopen. Op een gegeven moment werd er koude lucht in de ballon geblazLn. Ik heb we1 wat van natuurkunde opgestoken maar ik vroeg nij toch df, waarom koude lucht, want koude lucht stijgt niet, warme wel. Taeke antwoordde hierop dat koude lucht niets kost en warme lucht daarenteqen wel, logisch nietwaar? Even later werden de branders aangeatoken en werd de vlam naar de ballon gericht waardoor er toen we1 warmte in werd geblazen. Lanqzaam en statig kwam het ballondoek los van het grondoppervlak. Taeke vertelde rnij dat de temperatuur boven in de ballon zou stijgen tot zorn 95 graden alvorens wij van de grond zouden loskomen. Op mijn vraag hoe hoog we we1 zouden gaan gaf Taeke als antwoord.ttZorn-500 meteril. Ach, dacht ik bij mezelf, toch we1 een beetje zenuwachtig, dit moet ik ook kunnen. Vanwege mijn lengle werd ik de ballon ingetild, samen met m'n geluidsapparatuur om wat opnamen te maken. Heel lanqzaam stegen we op die bewuste middag omhoogt. fk kon het voelen, ik moest een paar keer slikken en mijn maag protesteerde. Je zal- zomaar op 80/90 meter hoogte. Tijdens het stijgen vertelde Taeke aan Fred (die op de grond was achtergebleven om ons te volgen) dat hij diepe sporen met de auto op het opstijgveld had getrokken. A1s antwoord hierop van Fred kwam de mededeling dat hij met de andere volgers naar Mac Donalds zou gaan orn koffie te drinken, zo langzaam ging het. Op dat moment wenste ik dat ik bij Fred in de auto zou zitten en meekon naar MacDonalds, alhoewel ik een afgrijselijke hekel aan MacDonalds heb. Maar goed, wij stegen en stegen en a1s de branders even niet gebruikt werden dan hoorde je niets, maar dan ook helemaal niets meer, behalve dan dat ene brommertje en een blaffend hondje, voor de rest een ijselijke stilte on nij heen. Normaal gesproken fluit )e, a1s visueel gehandicapte, een keer om je te kunnen oriEnteren in een bepaalde ruimte en door de weeikaatsing van het geluid kun je ongreveer bepalen waar je bent. Ik heb in de ballon een paar keer gefloten maar ik wist echt niet meer waar ik was. Het geluid gaat rechtdoor en maar door en door en komt nooit meer terug. HeeI vreemd is dat. In

een geluiddode kamer sterft het ge1uid niet weg maar houdt oP, maar hier was het alsof het geluid wegliep door een gtrauwe rnist-sluier heen. Op een gegeven moment v/aren we zo hoog dat ook de andere geluidjes wLgvaagden, je hoorde helemaal niets meer. Die dag was het bijzonder helder want Taeke, d€ piloot, vertelde ae andere gaiten allemaa1 wat er kon worden gezien. IlIe zaten ondertussen op 1.300 meter hoogte. Het was zo ongelooflijk helder dat bijna heel noord Nederland was te zien. Ook de voim van de provincie Noord-Holland was te zien. A1le meren, de Flevocentiale, de Dee1en, d€ Hoogovens, de grote steden rondom ons, enfin te veel om op te noemen, dingen die ik jammergenoeg niet kon zien maar ik kon wel de sensatie proeven van de- andere meevaarders. ook een heel klein ballonnetje in de buurt van het Gooi werd waargenomen. Er ging toen wel wat door nij heen en op dat moment tesef je eigenlijk hoe nietig

jezelf bent, een klein radertje in het grote geheel. ifia de portofoon hoorde ik nog meer ballonnen, ook Duitse- en Friese ballonnen waren in de lucht. Dat was iets zeet indrukwekkends om zoveel dingen te horen, iets wat )e, als je met beide benen op de grond staat, absoluut niet kunt en zal horen"

Als voorbereiding op deze vaart kreeg ik van iedereen het advies om dikke Lruien aan te doen, het zou nogal koud zi1n. Wat ben ik blij dat ik deze adviezen in de wind heb geslagen, want ik heb geen kou gevoeld. Die branders, die ik met mijn 1r5 tot 2Z ge2icntsvermogen enigszins kon zien in de vorm van een steekvlimmetje, gaven zoveel warmte dat ik het gevoel kreeg dat ik rnijn handen aan een gaskachel kon warmen terwijl de branders we1 zotn 2 meter boven mij waren bevestigd. Het stijgen en dalen kon ik waarnemen omdat ik moest slikken en de maag weer raar begon te doen. Ik had verwacht dat, door de wind, de mand nogal zou schommelen. Niets is echter minder waar, a1s iedereen op z'n plekje bleef staan was het net alsof je aan de grond genageld was. Zo na een uurtje begon ik de voelen dat we gingen landen, ik moest slikken en Taeke vertelde de afstand tot de grond. Ik hoorde Fred via de portofoon vragen waar de landing plaats ging vinden. Enige aanwijzingen van Taeke en daar stond de volgploeq aI klaar om te helpen bij de ]anding. Zeer rustig zette Taeke de ballon aan de grond. Ik mocht als eerste de ballon verlaten maar was zo diep onder de indruk die de hele ballonvaart op mij had gemaakt dat ik geen woord heb kunnen uitbrengen. Ik ben volgens het bestaande rj-tuee1 gedoopt en heb een titel gekregen maar vanwege de te verwerken indrukken ben ik deze vergeten. Sietse van der Draai

.,*'iti+iffi

)\:*\.: lin\:

\\\::

.ul.ffi

ss. 'ISr s'-

N\:}]ll:i\::

:ri:i:i :::,::l ::::i:

COMMISSIE ALGEMENE BALLON BEIANGEN

De commissie heeft zich het afgelopen jaar beziggehouden met het opstellen van het "Rapport Vaarhoogten" en daarnaast gerapporteerd over het eventueel aanwijzen van zogenaamde "laagvaargebieden". Het "Rapport Vaarhoogten" - let we1: dit zijn aanbeve-

lingen , g@o regels! - was onderwerp van gesprek tddens enkele bijeenkomsten met de Coordineiend Officier van Justitie voor Luchwaartzaken en de Commissie Kleine Luchtvaart van de RLD (zie "Rapport Vaarhoogten"). De commissie houdt zich aanbevolen voor ter zake doende nadere suggesties van leden/collega-ballonvaarders.

Voor 1993 heeft de commissie zich tot taak gesteld de volgende onderwerpen in behandeling te nemen, danwel af te handelen: 1. De problematiek rond het opleiden van ballonvaarders: maximum aantal, kwaliteit

2. 3. 4.

examens, enz.;

zogenaamd "commercieel brevet": ook al gelet op de ontwikkelingen in de overige landen van de EEG; Het lokale vergunningsbeleid in ons land, onder meer door kontakten met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, en tenslotte Het instellen van een "waarborgfonds" waaruit bepaalde schadeclaims zouden kunnen worden betaald die thans door de verzekeringsmaatschappij worden geweigerd.

Het invoeren van een

RAPPORT VAARHOOGTEN

Met betrekking tot de minimum-vaarhoogte voor ballons ontstaan in de praktijk nogal problemen.

Het is onjuist om deze allen af te wentelen op door de ballonvoerder gemaakte fouten; vaak is er namelijk sprake van een - "ballonvaarttechnisch" gezien - juiste handeling die echter niet strookt met de letter van de wet. Veel voorschriften voor luchtvaartuigen kunnen niet op ballons worden toegepast omdat deze per definitie nauwelijks driedimensionaal bestuurbaar zijn.

De commissie ABB heeft zich op verzoek van de sectie Ballonsport van de KNVvL over dit probleem gebogen en formuleerde een aantal stellingen en conclusies:

Het moet de ballonvoerder toegestaan zijn langere ttjd op een geringe hoogte

te varen teneinde een veilige landingsplaats te zoeken. Men dient immers rekening te

houden met windsterkte en -richting op geringere hoogte, gewassen, aanwezige dieren, enz. Er is dus vaak sprake van een ingezette landing die, door omstandigheden wordt afgebroken en gewijzigd in een "doorstart".

1a.

Voorkomen dient te worden, dat bij dit lager varen op de grond zonder noodzaak (verkeers-) gevaarscheppende situaties worden veroorzaakt.

Het varen op geringere hoogte is onlosmakelijk verbonden met het treffen van de normale voorbereidingen voor een veilige landing, kortere of langere tijd later. Onder dit "varen op geringere hoogte" wordt verstaan: varen beneden de 500 ft.

Een ballon zou in principe overal dr{r{r op geringere hoogte moeten mogen varen waar de ballonvoerder in principe ook mag landen, danwel een landingsplaats zoeken: "waar een landing is toegestaan is ook varen op geringere hoogte mogelUk".

3a.

De ballonvaarder vergewist zich voor de opstijging ervan, dat hd de vaart kan uiwoeren zonder gevaar voor inzittenden en derden'

daar Het zou een ballonvaarder toegestaan moeten zijn om langdurig laag te varen voordoen waar zich over grotere afstanden landbouwgebieden, bossen en meren zonder obstakels of aanwezige levende have.

Een ballon zou bij het zoeken Raar een veilige landingsplaats, bij het overvaren van de op zijn vaarroute gelegen lint- en ander kleinschalige bebouwing, vrijgevan steld moeten ,iin ,an u*i^ndere luchWaartuigen geldende regels ten aanzien minimum-hoogles met inachtneming van het bepaalde in sub 1a.

In elke opstdgvergunning is de bepaling opgenomen dat een obstakel met minimaal 15 m vertikaal verschii moet kunnen worden overvaren' Hieruit mag worden gebouw of afgeleid dat een ballon, mits deze zich op meer dan 15 m boven een

*d.r

obstakel bevindt, nog geen gevaarlijke situatie cre€ert.

gebieden, Behoudens het bepaalde in punt 5 geldt voor dorpen en kleinstedelijke 300 ft boven alsmede voor buitenwijken van steden, een minimum-vaarhoogte van de bebouwing aan te houden.

Verplicht dient te worden gebruik gemaakt van de silent-, whisper- of cow-burner daar waar de ballon zich bevindt: a. beneden de 300 ft boven bebouwing; b. binnen een afstand van 500 ft van vee; waar in stallen vee kan worden verwacht en c. in de nabijheid van wild en andere levende have dat van de normale d. brander hinder zou kunnen ondervinden.

Bij opstijgingen binnen de bebouwde kom is het hebben van toestemming van de U*gJr."-rtei en de eigenaar van het terrein noodzakelijk. Buiten de. bebouwde kori en in het algemeen gesproken daar waar ook geland mag worden, is voor een dient opstijging een vergunnin! van de landeigenaar voldoende. De ballonvoerder grond er voor te zorgen zijn opitijgterrein zo te Yiezen dat eventueel verkeer op de door zijn aktie niet in gevaar wordt gebracht.

9a.

Publieksopstijgingen buiten de bebouwde kom blijven aan een toestemming van de burgemeesteilndertreuig. Dit zijn opst{ging waarvan plaats en datum vooraf publiekelijk bekend zijn gemaakt.

Barneveld, februari 1992

M.J. Jurg, mr R.K.C.

Sassen en

G.A. Zoet

Uit

; L'Est

Rd publicain,

Opwindende happening (( van het Grote Euroln>> der ballonnen Aan de voet van de leeuw Bartholdi is gisteren het achtste Europees Kampioenschap officieel geopend door de burgemeester van Belfort. Parade

Aan de vooravond stromen de wagens van de teams die deelnemen aan de grootste wedstrijd. ooit georganiseerd op het oude vasteland, wat het aantal deelnemers betreft, Belfort binnen. Voorafgaand aan de ceremonie is er een parade in de oude binnenstad van all-e piloten met hun crew, die deelnemen aan de wedstrijd en aan de 'fun-flights'. Het mrizikale gedeelte komt voor rekening van de fanfare uit Belfort en Delle.

Het is de Hongaar Csaba Molnar, europees kampioen, die de parade opent. Zrjn volgwagen en d.ie van de andere hongaarse piloten worden gevolgd door de wagens van de teams uit de andere landen' Daarondet die van Duitsland,,erg ind,rukwekkend met wagens in de kleuren van de sponsor, die de piloten de ballonnen heeft geleverd. De Duitsers zijn favoriet in deze wedstrijd, die duurt tot volgende week zondag.

Eerste vaart Aan het begin van de avond, na de eerste briefing te 'Perches, geeft de meteo-wagen gunstige weersvoorspellingen. Ventilator. .r, b.urrdur. komen in actie voor een fantastische vossenjacht bij zonsondergang. De vos wordt gesymboliseerd door de ballon van de wede, d.e blauwe envelope met een onbevlekte witte duif. Aan de voet van het opstijgterrein begint het publiek toe te stromen. Een open lucht hangt boven de enorme, open vlakte.

S)rmbml van Europa borren Belfort Een mooi geheel de ballon van Europa naast die van Belfort. Dit mirakel vond gisteien avond plaats, tijdens de eerste ballonvaart voor hen die d.eelnemen aan het achtste europese kampioenschap boven de gronden van "Le Perche". Tot dertien september dwalen meer dan honderd heteluchtballonnen boven Belfort.

Welk een eer en genoegen valt ons nu te beurt een stukje te mogen schrijven voor Ballonstof over de Europese Kampioenschappen Ballonvaren te Belfort van 5 tot 13 september t992. We zouden een uitgebreide weergave kunnen geven van de behaalde scores door de verschillende piloten gedurende deze dagen, maar ach, daar zien we liever van af. Dat wat ons 'comme observateurs' naast de wedstrijdrelevante gegevens opviel, waren namelijk niet de scores maar juist 'de verschillende piloten'. Wees eerlijk; was 1992 niet het jaar waarin ook u zich afuroeg of Europa wel een eenheid was, of ooit zou kunnen worden? Ons inziens leent een Europees Kampioenschap zichbijzonder goed om de, uiteindelijk toch wel harde, waarheid onder ogen te zien. Europa is geen eenheid en zal het ook nooit worden. De op papier zo mooi lijkende constructie van 'de Europeaan', blijkt 'in real' niet te bestaan, maar slechts op fictie te berusten. De Spanjaard van vandaag met zijn 'maflana'-gedachte wordt nooit een'eifersuchtige Deutscher', de zuinige Nederlander wordt nooit een knAckebrotsmsllende Zwad. Maar wees eerlijk, is dat nu juist niet de beste basis voor een goed Europees Kampioenschap? Is het niet prachtig te zien dat elk landenteam minstens 66n keer, op zijn manier samenwerkend, het weet te presteren een task goed uit te voeren en boven het gemiddelde uit te komen? Maar of je nu 'griindlich', klompendragend, Don Quichote of Volvo-rijder bent, elk team weet er op zijn eigen manier te komen. Het was werkelijk fantastisch te zien hoe al die 'Europeanen' er samen in slaagden in het Ballonmekka Belfort een onvergetelijk kampioenschap neer te zetten. Europeanen? Samen? Toch leuk, zo'n Europa.

A,i^

b**Ss*oof

Bi [[ ( I

D"[[o

l'r ,M:,

{

/ \

v0 / no,

(

BALLONAGENDA 1993 PLAATS

INFO

DATI]M

5 JUNI 10 JUNI T.M. 13 JUNI 27 ILJL]-T.M. 1 AUGUSTUS LORRAINE (FR.) 12 AUG. T.M. 21 AUGUSTUS

TILBURG GOUDA JOURE BREDA

013-685905 05224-2921 05138-13026

BIENNALE MONDIALE DE L'Ai,ROSTATION (33)87640808 BARNEVELD 4 AUGUSTUS T'M. 7 AUGUSTUS

AUGUSTUS

076-222949

25 AUGUSTUS T.M.28 AUGUSTUS 26 AUGUSTUS T.M. 28 AUGUSTUS

074-770074 05224-2927

12 AUGUSTUS

T.M.

1993 LUXEMBOURG 1lTH HOT AIR BALLOON WORLD CHAMPIONSHIP 352.78442 12 AUG. TIM2I AUGUSTUS 1993

OLDENZAAL

ROTTERDAM

Toelichting: van L4 augustus Tijdens het elfde wereldkampioenschap in Luxemburg wordt er augustus de "Luxembourg Balloon Jamboree" gehouden' om {e *i"* maximaal 50 ballonnen mee kunnen doen. Zij strijden ,EIIRO-TROPHY and the aim of it is to give a maximum of publicity ldea by a competition of hot air balloons wearing to the European ^of regions, cities or countries of the European Communihe colours

ity'

t/m

''VOLGENDE KEER MOET JE BIJ MIJ LANDEN''

In Friesland krijgt een ballonvaarder regelmatig deze zinsnede te horen van de buurman van de landeigenaar aG hij daar net zijn ballon heeft neergezet of heeft talen slepen ui! ervaringen met landeigenaren in Nederland heeft men in Friesrand lering getrokken Ln springt men zorgvuldig om met de wederzijdse belangen. sinds de- opkomst van het heteluchtballonvaren in Joure en omgeving hebben zich dan ook weinig rnoeilijkheden met landeigenaren voorgedaan.

op een Ballonfeest, .eni-ge jaren geleden , zi)n arle agrari€rs van de gemeente waarj-n Joure ligt, Skarsterlan, uitgenodigd op een zog'enaamde boerendag. De

tribunes zaten vo1 en er ballonvaart gekweekt.

werd

veel goodwill en begrip voor

Naar goed vaderlands gebruik vonden er al gauw in de ba1lonnenwererd in Joure veel schismars plaats, zodat het dorp met 12ooo inwoners al 7 barlonclubs, vlreniging"n, soci_€tei-Len, stichtinqen en dies meer telt, dj-e samen meer dan L5 barlonnen hebben. A1s het weer het dan ook enigszins toelaat zi_e je bi-nnen een ti jdsbestek van een uur ,.i di-verse plaatsen in Joure en omgeving vele balronnen opstijgen, die obr allemaal weer moeten landen en vaak in dezelfde omgeving.

In hl. voorjaarsbijeenkomst van Lggz ziln de balloneigenaren van de 7 clubjes overeengekomen rhet groene formulie-r, uij elke landing, s/aar dan ook in Nederland aan de grondeigenaar te overhandillen. De piloot vult ziln naam en registratienummer van de ballon in, ondertekent, en zeL ook nog veela1 ziln naam en telefoonnummer boven aan het formulier. Veel landeigenaren vinden daarom het land.ingsformulier vaak overbodig omaat ze altijd de ballonvoerder kunnen

traceren

reacties zijn erg positief en niet alleen in rn L992 ziln onqeveer 6oo formulieren uitgedeeld,Friesrand. waarvan er 360 zijn teruggekomen. Harry oosterman, directeur van het rnstituut voor Landbouwcooperalies trok hieruit 35 gerukkigen, dit werd in ttAKKERBo(rldr, dat door a1le agrariErs in Friesland wordt gelezen, gepubliceerd en de twee -provinciale dagbladen werden geinformeerd. De voorpagina van de Leeuwarder Courant werd er zelfs meegehaald. Er loopt nu in Friesland geen boer meer rond niet weet dat hij recht.heeft op zoi n formurier en ze die zi)ner ,tok, op. Met dit initiatief hoopt men in Joure een aanzet hebben gegeven tot een betere relatie tussen grondeigenarente en ba1Ionvaarders. De

Taeke Wahle.

1.S.,

Het is en blijft fascinerend om in a1le rust, tn eenmand han$end onder een walrne luchtbel in de onmetel.lke ruimte, van het Nederlandse landschap te mo$en genielen. Daarbrl zijn we natuurlijk voor een zeer grool deel ahankelijk van de welwillende medewerking van d,e eigenaren van de grond waarop onze ballonnen wel eens lerechl

kunnen komen. Bij het kiezenvan een geschikte landingsplaats weet de piloot dat hij als onverwachte gast gebruik zal gaan maken van de grond van een ander. Daarom zalhijbij voorkeur dair landen waar de overlast tot een minimum wordt beperkt.

Bijzilnoverwegingenweelhij dat helvee niet gestoord dient

te worden, geen gewas

beschadigd moet word en en dat, mochten de volgers in hun auto toestemming krijgen van de grondeigen aar de baIlon met hun volgauto uit het land te halen, dit zo snel mogelijk en zonder schade dienl le $ebeuren. Wij hopen dat het ook dezekeer weer is gelukt. Pas dan kunnen we zeggen dat de balionvaart succesvoi is afgesloten.

Als dank voor uw medewerking wiIlen wij u de kans geven om een ballonvaart te winnen. Ais u onderstaand strookje invult, en opstuurt, dan worden er url de door ons ontvangen stroo(es een fwinti$tal rvinnaars getrokken. De winnaars krijgen bericht van cns om op 31 oktober 92 (uitloop 7 novembet'92) vanaf een opstfiglerrein in Joure, een ballonvaart met ons te maken.

Voor uw gastvriiheid onze harteliike dank! D

e gezamenlijke ballonvoerders van Joure.

oPSTUREN NAAR' J. JONKMAN, FILDWEI 3, 8541

AB AKMARIJP

De Ballon (kenmerk en registratie-nummer) Is op

in het land van onderstaan de eigenaar / agtartlr geland.

Naam

Adres

Woonplaats

Telefoon nr.

Handtekening piloot

Handtekening gronde igenaar /

agr arrdr

tatistics L992

Ba1

Country

Airships

loons

Hot Air Pilot Ba 11

Hot Air

Gas P

Gas

Total

9,727

L3 ,207

472

203

U.S.A

3927

8170

1175

1300

Fraflce

900

607

Germany

814

519

279

Japan

7t2

566

373

354

297

382

221

190

Spain

185

t47

Schweden

1,67

145

167

163

160

180

145

Netherlands Italy Czechos lovakia Finland

141

tlz

Denmark

Luxembourg

South Africa

Norway

I reland

Greece

Virgin Islands

United

Swi

Kingdom

tserland

Canada Aus

Aus

tra 1 ia

tria

Belgium Hungary Poland

VLIEGUREN

ENQUETE

BEGIN JANUARI L992 ENQUETE PER BRIEF GESTART PER 18-02_L992 RAPPELBRIEF GEZONDE}I T.B.V. PER O1-04-1992 ENOUETE AFGESLOTEN

191

LUCHTVAARTUIGEN

I991

T.B.V. L737

LUCHTVAARTUIGEN

45O LUCHTVAARTUIGEN

NrET OF TE LAAT

GEREAGEERD

= CA. llt

-------:-

GROTE LUCHTVAART (MEER DAN

5700 KG. MAX. TAKE-OFF

GE-ENQUETEERDE LUCHTVAARTUIGEN:

}33

WETGHT)

UREN

JET

TURBO-PROP

1 PROP 6 HELIKOPTER

253 s003

206 LVT'S TOTAAL LUCHTVAARTUIGEN NTET OT TE LAAT GEREAGEERD

KLETNE LUCHTVAART (MINDER

= CA. 5t DAN 5700 KG. MAX. TAKE-OFF WEIGHT)

GE-ENQUETEERDE LUCHTVAARTUTGENz

35 551

81 (

PROP

TOTAAL 64I LVT I S LUCHTVAARTUIGEN NIET OF TE LAAT GEREAGEERD

II82I

153154

= CA.

13%

514 ZWEEFVLIEGTUIGEN 45 MOTORZWEEFVLIEGTUIGEN

TOTAAL 559 LVT'S TE LAAT GEREAGEERD

NIET OF

= CA.

70713

LUCHT

TOTAAL 154 LVTI S NIET OF TE LAAT GEREAGEERD = CA. 15*

ULTRA LICHTE VLIEGTUIGEN (MET BVL-ONTHEFFING) GE-ENQUETEERDE LUCHTVAARTUIGEN:

TE LAAT

GEREAGEERD

J 1A:

5rr2

51 14

UREN

L57 ULVIS

TOTAAL 167 ULV'S LUCHTVAARTUIGEN NTET OF

GASGEVULD

161 HETE

15:

UREN

GE_ENQUETEERDE LUCHTVAARTUIGEN:

LUCHTVAARTUIGEN

51855 8847

BALLONS

STA:

UREN

GE-ENQUETEERDE LUCHTVAARTUIGEN:

LUCHTVAARTUIGEN

UREN

AMATELIR

MOTOR- ) ZWEEFVLTEGTUIGEN

32L557

3342 8s93 729344

JET TURBO-PROP

3O HELIKOPTER

2586

437 L5

42L

)r|

9421

= CA.

J 1li.:

L7%

HOOFDDORP,

08 APRIL L992

NEDERLAND

MAL

RIJKSLUCHTVAARTDI ENST Mededelingen aan Nederlandse luchtvarenden en eigenaren van luchtvaartulgen.

LUCHTVAARTINLICHTINGENDIENST

Postbus 20903, 2500 EX's-Gravenhage TEL 070 - 35172't3 3517198

1OO/e2

09 DEC

GEDRAGSREGELS BALLONVAREN

Het aantal ballonvaarten neemt in Nederland aanzienlijk toe. Helaas leidt clat bij onzorgvuldig gedrag ook tot problemen bil mensen en dieren. Naar aanleiding van klachten hebben de Aldeling Ballonsport van de KllVvl en cle Rilksluchtvaaridlonst gezamenlilk b€slot€n om het aantal deelnemers aan ballonfeesten e.d. te beperken tot maximaal 30 per evanoment cn dc volgende regels en eanbevelingen te publiceren:

Leef alle wetleliike bepalingen met betrekking tot benodigde vergunningen en toeslenrmingen voor start en landing stipi na.

Houdt U aan wettelijke minimum vlieghoogtes. Houdt start- en landingsconfiguraties zo kort mogelijk aan.

Neem de in de VFR-gids vermelde beperkte en verboden gebieden (EtlR's), laagvlieggebieden, vogelreservaten e.d. in acht. )

lnformeer naar'gevoelige gebieden' zoals dierenparken en naluurgebieden, warrneer U toclr bij de genreente bent voor de verklaring van ge6n bezwaar voor hel opstijgen binnen de gemeentegrenzen.

Houdt bij het plannen van de vaart rekening met alle mogelilke probleemgebieden.

Meldt Uw vaarl levoren bij een ARO of Dutch Mill aan,

Wanneer tiidens de vaarl op de een of andere wijze vee lijh te worden opgeschrikt zodat dit uilbreekt of in de sloot raakt: zo snel mogelijk landen en oorzaak en gevolg met de eigenaar vaststellen.

Gebruik'silent burners'.

Kies een landingsveld dat zo min mogelijk ongemak veroorzaakl voor de eigenaar; vermildt daarbij laagvaren

boven vee of stallen" 10.

Vermijdt landingen in bouwland, weilanden met hooigras en weilanden ntet vee.

lt.

lnformeer na elke landing direci de landeigenaar. l-landel eventuele schades zo mogelilk ter plekke af.

12.

Wanneer de landeigenaar niet aanwezig is: zorg dat U ziln naam en adres krijgt en neem achteraf kontakt nrel hem op.

'13.

Tracht te voorkomen dat publiek het landingsterrein betreedt.

14.

Rijdt met volgauto's pas het landingsterrein op na toestemming van de landeigenaar.

15.

Laat het landingsveld achter zoals U het heeft aangetroffen, met name len aanzien van hekken.

Het is duidelijk dat verdergaande maalregelen niet kunnen uitblijven wanneer de situatie niet verbetert.

lngezonden.

KOK KE RELLEN. ln het artikel ,'van de bestuurstafel " in Ballonstof van november 1992 wordt een brief behandeld betreffende een schade op 5 mei te RENKUM. Het Bestuur spreekt hiervan - een zeer kwalijke zaak - omdat dit voorval, op 30 sept. nog niet naar tevredenheid van de betrokkene is afgehandeld. Tijdens de extra vergadering van onze afdeling op maandag 30 nov. haalt de heer Kok o.a. dit voorval aan.-Hij wai een van de deelnemende piloten van dit evenement, dat plaats vond te Ede i.v.m. 5 mei viering. bp..n zijn wel bekende manier ga1 Oe heer Kok uiting over de lange duur van de. aihandeling van deze schade, diq naar zijn mening werd vercozaakt doordat niet of nauwelijkshedewerking werd verkregen van de door hem aangewezen piloten' Doch wat de heer Kok wijselijk achterwege liet, is zijn aandeel in deze zaak.

ln zijn brief van 15 juni '92, die o.a.gericht was aan de Rijkspolitie Dienst Luchtvaart, scnriltt de heer Kok "j.l. 12 iuni om 17.45 uur kreeg ik-via grote omwegen telefonisch kontakt met

de heer............schade

claimende partij".

ln deze brief heeft de heer Kok onmiddellijk zijn bevindingen op schrift gesteld, waarin hij niet schroomde naam en toenaam van de piloten, mogelijke betrokkene, te noemen. Zonder hiervan deze piloten op de hoogte te stellen of na te gaan of de gegevens die hij verstrekte, wel juist waren.

Rond 19 augustus werd bij de piloten, die genoemd werden in de brief van de heer Kok, een aahgetekend schrijven overhandigd waarin de claimende partij deze piloten aansprakelijk stelde voor de geleden schade. Dit was voor betreffende piloten de eerste keer dat ze met deze schademelding werden geconfronteerd, zegge en schrijve twee maanden nadat onze collega ballonvoerder de heer Kok van deze schademelding op de hoogte was .

Hoe te handelen bii een schademelding mogelijk veroorzaakt door collega piloten. Neem onmiddellijk kontakt op met betreffende piloot en/of balloneigenaar.

Zijn deze niet bekend, neem dan kontakt op met de door de vereniging voor het

betreffende gebied aangewezen kontaktpersoon. Breng de claimende partij van de door jou ondernomen actie op de hoogte. lnformeer na ca. een week nog eens bij de claimende partij' Was deze schade direkt aan de piloten of kontaktpersonen gemeld, dan was deze zaak zeker twee maanden eerder en beter opgelost geweest dan nu. Doordat geen van de aangeschreven piloten/balloneigenaren de schade tijdens de vaart neeit waargenomen, nLbOen ze de schade gezamenlijk, met tussenkomst van hun verzekeraars, betaald. De heer Kok zelf bleef buitenschot. Het kokkerellen op deze wijze, geeft vaak een wrange nasmaak en plaatst de ballonvaart in een slecht daglicht.

Jan Fokken.

}.RI tsU LANIJSUUWbLAI)

CulruREEL

7 NOVEMBER I992

ArrenBouv

,,lk had wel vier ogen wiilen hebben', t,',.!,/'

U' (r U

fl zl -.; UII

)-..

C) C) ,,lk had wel vier qen willen

hebben, daar boven

lucht", is de reactie van Jelke Hoekstra uit Sumar, na afloop

Van de zeshonderd formulieren die in de loop van de zomer zijn uitgereikt, kwamen er 35O terug en daaruit werden 35 winnaars

van de ballontocht die hij vorige

geloot.

collega-boeren maakte. De

gelukkigen. Hij noemt de ballonvlucht grandioos. Het was de

week zaterdag samen met 35

vlucht werd hen

aangeboden

door da leden van de bailonctub uit Joure. Het was het resultaat van een dit voorjaar begonnen actie, waarbij bocren op wiens land een ballon was geland, een kans op eeo vluchtje maakten.

Op zarcrdag 31 oktober

Hoekstra was een van

ctd

aerste keer dat hij in da lucht ging. Of hij nu ook een keer echt gaat vliegenT ,,Dat zal er wel eens van moeten komen. Het is

ptdchtig daarboven". Hoekstra stapte zondq reserves bij piloot

saan r ,.. f _ _ _r _

ui.cn VlflenQenlg g[etla ern vlucht makcn mrt 35, voomarnc-lilk Frlccc

boeren *"'#::Iffi#,H[ JorF r r lcdcn vcn dc batlonclub uh rc.

DcrertcvccruuranllivH

dere beoloot dh voorlaar orn ccn

dg lUCht in

Pieter

Kooistn

uit

Joire in

het

mandja en liet zich ook na een mislukte start niet van de wijs brengen. ,,De staalkabels zaten niet allemaal vast. We hadden et wel mee kunnenrvliegen, maar de piloot nam geen risico's". Op de toto de ceremonie na de landing van de ballon. Piloot Kooistra geeft zijn passagiers een champagnedoop. Rechts Jelke Hoekstra, met naast zich Wietzc

Hoekstra

uit

Rotstergaast en

Lukas Eennen uit Steenwijk.

H.T. Hartcma, lleirJenrkip, R, ten; G. Scmploniur. Tffigaart; Y. Hy{kcmr, Akkrum; Van dc Wstoring, Stramler, Jonrcrd; O. Caatcbin, War-

Kampcn; J.J. Ho€katn, Sumar; O, de Vrior, Rotatergrllt; W. van de Lagcweg, Uppenhuizanl W. Wimr, DeWilgpn; S. van dcr Bn4, Tan Poat; J. 8ennon, Stoenwlik; A. van Eyck, Ysael-

actlc tc houdcn onder bocrcn op

Landboutvco@ratie. woenedag

ham; G.J. Wecaele, Elaen (gem. Markelo); T. van Slegerer, V\Irtmarsum; R. Koopmana, Follego; C. Andola, Burgwsrd; N.J. Oaingp, Pingiunr; S. Hiemstra, Ter ldzard; A. Stotr, Foctrreloo;

maar ook om bocrcn tc bcdanksn voor hGt fett dct ct van hun

liik op de hoogte worden gebracht m€t h€t .hoe en wannoer ven de vk ctrt.

J.R. Steenbergcn, uffofto; H.J. Oor. terhof, Aldt'iofi; G. de Boer, Gicrhoom; S. Boeruma, Banrego; M.J.J. llsttings, Kor.rdum; S. Huirerna. Wiir:kel; S. dc Haan, Oortrzee; Maatschap Xrask, tangolifrr; T. ltoptontr.

wicnr tcnd ccn ballorMucht 35 formulieren getrokken. Dc gcehdigd b. Hct docl van dc hierondr vermeHe gelukkigen astic lr vooral onr goodwlll tc rullen vanzelfeprekerd binnenkort krvokcn voor dc ballorwaart, door de organisatie ook porsoon-

lcnd gcbndk kon wotdcn gcmllkt.

Van de zeohonderd ultgereikte formulieren zijn tenelotte niet minder don 36O teruggekomen. Uh die stapel hee,ft Harry Oogterman,

directour van het lnstituut voor

In principe wordt de vlucht op zaiordog 3l ol(tobor gretrouden. Mocht het wesr dat echtof niet toelaten, dan zel hot evenement steede een week worden opgeschoven.

Sloten; Maatschrp De Jong, Eaotsgt; D. van der Shir, Poppeiwbr; F. Miedema, Heeg; J.J. Kramer, Niioholtwolde; S. Minnemc, Vegelingooord; A. vcn Riezen, Rawnswoud.

FI fr]

i-.. )-)

ot ol

5l:

ctr

trJ Ia 16 a Y u-tr l< (/),lz

lrJI IO] G; l<l o E

l.l.

c lt) E (U

lr/ I,a lk

lgl lF:

IE /s/ lc) lo)

IHI loJ

rg/l .; ,q C) 5 Fll o (J

ErI

l-I

rlH

f-{ (.)

F/t

Les ballons valsent dans l'azrr Apris

le.s envol.s

en nrusse clui ont eu.lieu

rc v'eek-end devant

ut r:f,,riip,ir"iri,t.i i'rrropi tle'nutrttgol/iires ort

tles nilliers.da speL'tute.urs,..

coruu hier leurs prentii,es ipreuves o/ficielles'

,P !

Pcrrabil Arb L ffik6,

eanrl ud La Behalr gtut e** #h e le. ltlr, b tudD el @ (Phob ( LE PAYS

r ' l,

(Photo

PAYS

" - P. L)

L.)

d abord raalise une " valse hdsibton " ll s aqil rcur Les compdtiteurs d aierndre une des deux c bles propose6 el d ariver bren sur le plus Pras Po$ts

onl

D'rii*iru:

semaine ne sonl plus

qu un

bie. Le choix esl efi&tud

souvenir quand arrive le lund Avtr les championnab d Europe de montgoltidres, les Bellonains vonl ProJiier

oendanl le vol et suivant le

iens des vens Ceux

De,a. les habrtanE de la reqron onl pils l'hablude de lever le nez plus souvenl mur ienter d'apercevoir le

Les p oles ont ensu[e vo16 po!r une 6Preuve aooeee

.mnrmlm dstance a::conssie :a-"! !:' _:.Ca)a a a1'aa- a -a : r r::;:: :.:s: a -: l1 i: :_-,: r - :-:_ '- :_

malin ou le soir quelques-uns

des plLs de cent ballons padic pant a ce grand rendez vous aerosiatique Du c6tc des p 1016. les en' vols du week+nd ont assurd

.:: -- l:,:-,-:-:1:-::_:__a:e _

e spetacie el leur oni

mis de falre

qui

soulllaient lundi maln a BeF lon etaienl tds i(6gulie6 et les ballons se sonl 6ParP il6s dans les arrs

d un sp@tacle a6rien de plus d une semaine

PeF conna ssance

av€ les vents fanG{omlo s Hier. rcur le premier vo de competition, es a6rostiers AYed dW

LevoldffiEffi* ffibnQidp @dl6 /EE,fio.d d &. ffi tudoE b ttil*tulqrc. (Prtob " LE PAYS " ' P. L)

d. B A*

d tu qP

N hetq

elQadrt

4.Jt.Ys.-

;: .:-

3: a aa'

:al aes

februari

1993.

GEACHTE OBSERVER

Het bestuur heeft gemeend u 66nmaa1 het blad Balronstof aan te bieden. rndien u het op prijs stelt dit blad voortaan te ontvangen, dan kan dat tegen een abonnement van F. 15r- per jaar. Een telefoontje naar Koen Barends, tel. os423 - g4088 of 053 6L4655 is voldoende. Het bestuur van de afd. Ballonstof.

mededelingen en adreswijzigingen

Korps Rijkspolitie Dienst Luchtvaart Dienst LuchWaartonderzoeken Postbus 75147 1 I 18 ZH Schiphol-Centrum Bezoekadres Thermiekstraat Gebouw 70-4, 1e etage Kamer 1.06 Schiphol-Oost Telefoon 020 - 5025693 fax 020 - s025699

Luchtverkeersbeveiliging

Afd. Internationale

Bestuurlijke Zaken, Postbus 7601 1118 Luchthaven Schiphol

jaarvergadering Noteert u alvast in uw agenda. Jaarvergadering op donderdag 25 maart om 19.30 uur in "het Oude Tolhuis", Weg van Rhijnaauwen 13, Utrecht.

GrE-

FIEIGIIiION E:FIn-Che-COm-t6

-€ ; f,EE:-E:;-_".:.r

Chevinement exalte ( la grande Europe >> des montgolfidres

maiche 6 seolembre r992

V:H/

$Fr-

1,,

-ur,

e TF

C'est au pied du Lion de Bartholdi que )e huitidme championnat d'Europe a 6td officiellement ouvert hier aprds-midi par )e ddputi-maire de Belfort. Edilh C.esson. marre de ChareLleraul!. es! bonn€ )oueuse candrdalemalhcu reus€ dl organrsanonde I e preuve auourd'hui d6volue A Belfor!. elle a adresse ", Jean-Pie.re" un ,ax dans lequ€l elle a le.u i adresser lous s€s voeux de raussite "pour ) orga,jsation .. Ftanre des champtarrat3 d Europe de hahtealli. rer". Jean Prerre Ch€ven. menr a lu le lax a i ass'slance massee sur le parkrng de l'Arse.al au p€dduLron et du Chdleau de Belloil av.nt d€ remercier l ancien p.emr€r mrnrst.e -pour c€r te.ntca)e pensbe vehue d. chercll..ath au honeht oi dib,re.e chanp)on.at d Europe. une E!rcpe qu) ea de l Anantique eu Pa. Exa\tant -la g.abde nt Eurnpe ,1 o.aleur a compa re les honlgolfiares i la Po. luque: "O, sat doi a" part m.js oo De sax pas au

ques des equipes qul par!crpen. au plus sand.ham

p'onnar pa. le nombr€ de .oncur.en!s, jamas organlsa sur te vleux collnenl. Avanr la caramon)e de I Arsenal. rl y a eu une P.rade e. Vi€ille v[]e avec les Pilo_ res er lcs aqulprers qui pa.ti crpenr a la.ompdttrron eiA La ti.sra La parre musrcale €tarl assur6e pa! les aanla.es du 3ae Rl, de Beliorl ei Delle C est le gonS.ois Csaba Nlolnar. num6ro L champron dEulope en t] tre. qui ouvrat la pa.ade. Son atelageet celur des au lies dqurpages hon6.os alare.t suivis par Les vahi.

ddroula aux Pe..hes. le.ar mer6o, vd.,tabie sra!:o: d.

p.dvN:o.s mob,le. a Intrn' des renseren€menls rassuran1s. venuLa!eurs €t brn leurs .nlra'en! en a.non oour une chasse au renard dans le soleil hasrique .e.d Le couchan! eiatrsymbolise par l.ballon de La Paix ave. son enr.loppe bl€ue et sa .olombe idhaculde d€ blanc Au pied du ler.arn d envol. le public.omm€ntan a al

f, o!phEau.

ue.. Un ai. de s6r6ilr€

tat su. l tueE

Aujoad'hd, FGdE festidt€s avec u vol li et hre d.s bdos 6& compedtion conao.d6 a p.drr de ?h. Eoie ne dotr pas depasser en pnndFls .,.n-<,r n.P,ds i Iheue enr;e vind et dte deux cen6 matres d ddtude. Ideal pour ilhminer deeuleuls le ciel de Belaondes

Textes: Eric CHABAUTY Photos: Bertrsnd LE NY

Premier enrol En ddbu! de soi.ae. lors dupremierbnefingqursest

Les animalions

magne,'mpressionnanie avec ses .emorques idenu qu.s aux couLeurs du sPon' sor qur a lourni les ballons prlores Les a)lemands "uY oarrent rivorLsd uneepreuvequi s achave.a dimanche

DeDuls la v€ille la rille a .!a r;ve*'e par les remor.

d -. bl.' '. P".

."'h.. '"

o4-;'!'Dr'"o.

"', il aura des an,man.ns en pLu! dc: lois de.ompe!!on

cuLesdesequrpesdes aui.es nailons, dontcelle del Aue'

Parade

Aujourd'hui .Lr"pa..,..

,egha l6h30etd. l9hal0h30 bapla:nesC hrl:.i! L.r. a b.ri d. i E.ureu,l d En Arra Dc Ilh d lih

dii.n!!atLois

.lDb des ce.v.ltsres Cu Terr!rtrL De l{h;

ISn lan.erd-"boom.ranEsaYe. L!E..DF

De l{hi

l7 h er de l9 h

De :ih a 13.

o'"

3! h 30: club Sat€

B.Jr.gnr

les para.hulsies de I ASrtts

Nouvel envol

ics ..rls \.l3riis :lL

13her de l9h al0h30 m.deles..futsdP P"Db'l ."o ""r .aol ":" "-

18 h

,*a (2 Licher de ballons au march6 I-es ilo comme.canE dts mar.hes d! Belloi propo\enr un grand licherdc ballons cedihanchei ll h.dtrant les

hallls du marche dcs Vdsg.s Lt

b H00g.06 Mothrt t'u nand

plan)

lhtl i

1).11)\

t l!.nlL .,!^ [ hrjk,r.

J x, .r!,

SSSSSSSttt. Maak kennis met de nieuwe

STEALTH BRANDER Voor het testen van deze brander stellen wij een STEALTH BRANDER GRATIS ter beschikking.

lndien je nader kennis wilt maken met deze nieuwe brander,

maak hiervoor dan een afspraak met Jacqueline Leemreize.

cAt'tEPot{ BAH,OOil PRO}|O[|OI{S Weijinksweg 26 NL-7558 PL Hengelo Tel, 0031-74-770074 Fax.0031 -74-775015

Di0[

4,-

Doflflon

MUN BALLON 15 APGEBLAZEN ,,.

...DOOP EEN

G% .Fes

STELLCTJE sOLDATEN...

gewest

ballonvaarderc

landbouwschaP

Groningen

Jan Fokken 05998 - 34367

ing. B.J.H. Scholten 050 - 182346

Eelco van der

Werf 05987 Friesland

12975

Pier Haven 05134 - 2746

ing. G. Boesjes 058

135945

Jan Jonkman 05668 - 267

Drenthe en

M. Hulsbergen 0s224 - 292t

Overijssel Oscar Dragt 074 - 668199 Gelderland

Hen Vermeulen 03454 - 2508

Janssen

- 10341

05920

B.P.F. in 't Veld 038 - 212725 F.G.J. Westinga 085

455644

Eep van Harten 08386 - t786

Utrecht

Dook Weidema 030 - 445835

ir. G.J.M. v/d Wolfshaar 030 - 515034

Frank SchwePPe 03462

Flevopolder

Cees

033

61466

v. Dormael

6207565

ing. W.B.L. Verhoeven 05270 - 12077

Rob Wiegers 035 - 232194

Noord-Holland

Spierenburg 020 - 029401 1485

Eric Bosman 020 - 994188

ing. J.C" Ghij sels

023

3299s2

Zuid-Holland

F. Demenint 070

- 355t757

A.G" Fortuin 070 - 345t200

Ruud Tibbert 01883 - 11597 Noord-Brabant

Ad Haarhuis 076

145372

J.W.M. Elshof 013 - 42&29

Sjef Horsten 01620 - 34050

Limburg

B. Nieuwehuizen 020

- 6254666

ing. J.H.M. Tobben 04750 - 81780

Ton Davids 04958 - 5083 Zenland

Tim Lemstra 01148

- 18908

drs. U.L. Boom

01100

1222A

Jan Penson 01680 - 26709

REGIO-COONONUTOREN Nederland is in viif regio's verdeeld. Voor iedere regio is een coiirdinator aangesteld, die de gevoelige gebieden dient te verzamelen en in kaart moet brengen. Voor het goed functioneren van deze lijst van gevoelige gebieden is het van belang dat de regio-cotirdinatoren door allen op de hoogte worden gehouden van geyoelige gebie. den.

Regio: Brabant, Zeelanil en Limburg Ad Haarhuis Tulpenstraat 75a 4818 cT Breda 076 - 145372

Regio: Gelderland en Over[issel Gerhard Hoogeslag Kerkplein 19a 7631 EW Ootmarsum 05419 - 2826

Regio: Utrecht, 't Gooi en Flevoland Frank Schweppe Siverstein 43 3621. PC Breukelen 03462 - 6t466

Regio: Wadden, Groningen Friesland en Drenthe

Regio: Noord- en Zuid-holland Ruud Tibbert Yloedlijn 27 3225 BX Hellevoetsluis 01883 - t1597

Jan Fokken Dorpsstraat 29b 9527 TB Bronneger 05998 - 34367

Dfi[[ Bo[[on KOOP NOO'7 EeN 'fwgetrEHA'{os ,,,8,J EEN KORF.

BALCLUB!

GEBRUIKT BALLON EQUI PMENT De volgende gebruikte ballons en toebehoren bieden wij te koop aan:

l CameronViva-77 1 Cameron Viva-90 1 Cameron O-77

2 "105" aristocrat manden 3 MK4 super branders 2 5PK ventilatoren

cAr{Enoil BAttooil PROt'tOflOilS Weijinksweg 26 NL-7558 PL Hengelo Tel. 0031 -74-770074 Fax.0031 -74-775015

l) zoekt een bank die all-round is.

'{)?< \

)

F Y

Wij zorgen dat u goed zit met al uwgeldzaken.

SlUSobank

E -II

cAt't EPoI{ BA1100t PPOl{ofl

oils

Voor

VERKOOP

ONDERHOUD

KEURINGEN

REPARATIES

SNELLE SERVICE

cAt'l EnoI{ BA1100t PROI{ofl ot{s Nederlond

Weiiinkswes 26 7558 PL Henselo Postlrus 810'7 7550 KC Hengelo Telefoon 074-770074 Telefox 07 4-77501 5