Ons 7/8 2015 by KBO-Brabant

ons Magazine voor senioren

nummer 7-8

augustus 2015

Vrijwilligers houden Nederland draaiend

KBO’ers op kunstreis naar België

KBO-Brabant en FNV

Samen op de bres voor de Zorg

KBO Kruisland terug in de schoolbanken

De vergeten bevrijding van Nederlands-Indië

Advertentie

Alkmaar | Noord-Holland

Vasse | Overijssel

v.a.

€ 75,-

€ 89,50

p.p.

Golden Tulip Alkmaar 

Hotel Tante Sien 

 Breng een bezoek aan de kaasmarkt

 Ontdek het Overijssels Vechtdal

 Slechts 15 min. vanaf het strand

 Geniet van Twentse gastvrijheid

www.goedverblijf.nl/ons815a Berg & Terblijt | Limburg

www.goedverblijf.nl/ons815b Leeuwarden | Friesland

v.a. v.a.

v.a.

9,€ 12 ,€ 89 p.p.

79,€ 89 p.p. p.p.

Zin in een paar ontspannen dagen lekker weg?

p.p.

Restaurant-Hotel De Potkachel  WestCord WTC Hotel   Bezoek Maastricht en Valkenburg

 Gezellig winkelen in Leeuwarden

 Ontdek het Limburgse Heuvelland

 Luxe hotel nabij historisch centrum

www.goedverblijf.nl/ons815c Nunspeet | Gelderland

www.goedverblijf.nl/ons815d Raalte | Overijssel

Hotel topdeals:  2x overnachting  2x uitgebreid ontbijtbuffet  1x heerlijk 3-gangen diner Boek nu 2 overnachtingen, 2x ontbijt en 1x 3-gangen diner vanaf slechts € 75 p.p.

Meer info of boeken? Kijk op www.goedverblijf.nl/ons815 of bel met Goedverblijf.nl via 085 489 90 19 Arrangementen zijn geldig t/m 20 december 2015 tenzij anders vermeld op de website. Genoemde prijzen zijn per persoon en o.b.v. 2 personen per kamer en exclusief wisselende toeristenbelasting en reserveringskosten à € 7,50 per boeking.

v.a.

,€€ 79 ,89 p.p.

€€ 75 89,-,p.p. p.p.

p.p.

Hotel Dennenhoeve 

Best Western Hotel de Zwaan 

 Fietsen door de Veluwse bossen

 In centrum met binnenzwembad

 Kom tot rust op het fraaie terras www.goedverblijf.nl/ons815e

 Fietsen op de Sallandse Heuvelrug

Zoetermeer | Zuid-Holland

Zorgvlied | Drenthe

www.goedverblijf.nl/ons815f

v.a.

€€ 75 ,89,p.p.

€ 75 89,p.p. p.p.

p.p.

Golden Tulip Zoetermeer-Den Haag  Villa Nova 

 Cultuur snuiven in Den Haag

 Nationaal Park Drents Friese Wold

 Bezoek bruisend Scheveningen

 Maak prachtige fietstochten

www.goedverblijf.nl/ons815g

www.goedverblijf.nl/ons815h

welkom!

JAARGANG 5 NR. 7-8 - 2015 Ons is een uitgave van KBOBrabant en wordt 11 keer per jaar bezorgd bij de 132.000 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). De Ons-CD is het beste te beluisteren op een DAISY-speler. ISSN 2211-5277 Redactie KBO-Brabant Nadzja van der Knaap, Truus Noij, Wilma Schrover Redactieadres Postbus 3240 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66 ons@kbo-brabant.nl Concept en realisatie mooi mag. www.mooimag.com Vormgeving Twin Media B.V., Kristel Guit, Janneke Louwaars Advertenties Multor Media B.V., Richard Onnes (085) 003 03 34 richardonnes@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. Lithografie Willem Grafische Bewerkingen Druk en afwerking Habo DaCosta Lidmaatschap Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adres gegevens op www.kbo-brabant.nl. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBOBrabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Maar dit betekent niet dat toegestuurde foto’s en teksten automatisch geplaatst worden. www.kbo-brabant.nl www.facebook.com/ kbobrabant @kbo_brabant

Beeld: Rogier Veldman

Colofon

Kijk op pagina 19 voor de antwoord ! t kaar

Red de Zorg De (langdurige) zorg voor ouderen, kinderen en gehandicapten wordt momenteel in rap tempo ontmanteld. Het reclamespotje van de rijksoverheid moest begin dit jaar al snel van de buis. De Reclame Code Commissie oordeelde dat het spotje ‘Nederland verandert, de zorg verandert mee’ misleidend was. Terecht als u het mij vraagt. Al te vaak gaat onder de term ‘hervorming’ vooral een bezuinigingsdoelstelling schuil. Op 1 januari 2015 traden de Wet langdurige zorg en de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning in werking. Een derde grote wet, de Zorgverzekeringswet, haalde het niet in de Eerste Kamer; een meerderheid was tegen de beperking van de vrije artsenkeuze. De tegenstem van drie ‘dissidente’ PvdA-senatoren leidde indertijd tot een heuse kabinetscrisis. Inmiddels zijn we ruim een half jaar en ondervinden vele zorgmedewerkers en cliënten aan den lijve de gevolgen van de veranderde zorg. Tienduizenden ontslagen vooral onder vrouwelijke 50-plussers, een hoge werkdruk en nauwelijks tijd voor cliënten en uren hulp die wegbezuinigd worden. Ondertussen mogen mensen niet meer worden opgenomen en moeten ze het thuis zelf maar zien te rooien. Het aantal rechtszaken tegen de overheid loopt al tegen de 700. En alsof dat alles niet genoeg is, probeert minister Schippers de beperking van de vrije artsenkeuze alsnog te realiseren en wil ze ook af van het medisch beroepsgeheim. Omdat het naar onze mening zo niet door kan gaan, steunen we als KBOBrabant van harte de volkspetitie Red de Zorg, geïnitieerd door de FNV en mede ondersteund door organisaties als CNV, Actiz en Omroep MAX. In de vorige editie van ons ledenmagazine trof u een antwoordkaart aan met de oproep de volkspetitie te tekenen. In enkele weken tijd werd in heel Nederland het overweldigende aantal van 736.759 handtekeningen opgehaald. KBO-Brabant was zichtbaar van de partij bij de aanbieding van de volkspetitie aan staatssecretaris Van Rijn op 19 juni jl. Ondanks zijn toezegging om met de actievoerders in overleg te gaan over het zorgbeleid, wordt de actie Red de Zorg nog een aantal weken voortgezet richting Prinsjesdag. Ik roep u van harte op de antwoordkaart die u ook in deze editie aantreft te tekenen, mocht u dan nog niet eerder gedaan hebben. Op 12 september a.s. vindt in Amsterdam opnieuw een demonstratie plaats en wordt het totaal aantal handtekeningen voor de volkspetitie bekend gemaakt. Ik hoop dat we gezamenlijk alle records weten te breken en glashelder maken dat het huidige zorgbeleid geen draagvlak heeft in onze samenleving. Frans Slangen, voorzitter KBO-Brabant

ons 3

Advertentie

Nationale Taptoe 2015 24 t/m 27 september | Ahoy Rotterdam Drums of liberation

Naast alle orkesten van de Nederlandse Krijgsmacht, Douane Harmonie Nederland en het Nederlandse Politie Orkest zijn er onder meer optredens van: • • • • •

The Representative Band of the Polish Borderguard uit Polen The Delta Police Pipe Band uit Canada Quantico Marine Corps Band uit de VS Historische Tamboer- en Jachthoornkorpsen Drumfanfare Exempel uit Empel

tickets Bestel uw ste e voor de b plaatsen!

Bijzondere act van de gelegenheidsformatie the Firemen’s Favorites Jazzband Voor liefhebbers van percussie: Cesar Zuiderwijk en Percossa

Voor meer info, arrangementen inclusief hotel en/of vervoer, groepsarrangementen:

www.nationaletaptoe.nl

inhoud

Magazine voor senioren

LEZEN 10 5 mei 1945: Nederland viert de vrijheid… maar Nederlands-Indië nog lang niet 24 Wat een verschil met onze schooltijd! KBO Kruisland terug in de klas 28 De Korenpater Een nieuw leesverhaal van Ton van Reen 54 Laatste wensen gaan in vervulling Dankzij de WensAmbulance Brabant

ONS BELANG

9 54

16 KBO-Brabant en FNV samen op de barricaden voor de zorg FNV’er Gijs van Dijk over de actie Red de Zorg 21 Waar zouden we zijn zonder vrijwilligers? Vier portretten van betrokken actievelingen 41 Eerste KBO-kunstreis naar Oostende ’Een volgende keer ga ik zeker weer mee’ 47 Is uw kleinkind wel uw wettelijke kleinkind? Perikelen rondom nalatenschap in de rubriek Notaris

EN VERDER

6 Schrijf ons! 9 Fotoalbum 45 Recht 48 Ons voordeel 50 Ontspanning 53 Gezondheid 60 Smakelijk eten 62 Puzzel mee en win! 65 Op zoek naar

Speciaal voordeel voor lede n! Kijk op pagina 48

ons 5

Reageren op artikelen in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan natuurlijk ook: ons@kbo-brabant.nl. Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.

Schrijf Blijf op de hoogte! Wilt u op de hoogte blijven van al het nieuws van KBO-Brabant? Meld u dan aan voor de tweewekelijkse digitale nieuwsbrief KBO Actueel. Deze nieuwsbrief bevat nieuws over onze vereniging, maar ook op het gebied van inkomen, wonen, mobiliteit, welzijn en zorg houden we u op de hoogte van ontwikkelingen. Aanmelden kan via www.kbo-brabant.nl.

Eerde houdt toch zijn geldautomaat

Verhalenvertellers en verhalenschrijvers gezocht

De Rabobank was eind vorig jaar vastbesloten: de enige geldautomaat in Eerde zou verdwijnen. Er werd te weinig gebruik van gemaakt, de verhuurder van het pand zegde de huur op en verhuizen van de automaat zou veel te kostbaar worden. Ook over het prima alternatief, een automaat in het dorpshuis, was de Rabobank onvermurwbaar: de investering was te groot en aan de veiligheidseisen kon niet worden voldaan. Wat nu? Vooral de oudere bewoners van Eerde willen graag in hun eigen dorp contant geld kunnen pinnen. Het tv-programma Kassa bracht uitkomst: nadat zij aandacht besteedden aan de kwestie, kon de geldautomaat ineens wél blijven. De Rabobank krabbelde terug met een halfzachte verklaring. Hoe dan ook: Eerde houdt zijn geldautomaat, de bewoners zijn blij.

Niets boeiender dan het lezen én vertellen van persoonlijke verhalen. Wilt u ons helpen een platform op internet mede vorm te geven waarop mensen hun eigen unieke, bijzondere en persoonlijke verhalen met anderen kunnen delen? Misschien heeft u wel een verhaal, maar ziet u op tegen het schrijven ervan. Binnen onze grote achterban zijn vast mensen te vinden die professioneel met taal bezig zijn (geweest) en die belangstelling hebben in een vrijwilligersfunctie als verhalenophaler. Bent u bijvoorbeeld werkzaam (geweest) als journalist, redacteur of docent Nederlands? Schrijvers en vertellers kunnen zich aanmelden via nvanderknaap@kbo-brabant.nl.

De menselijke geest is als een parachute.

Hij werkt alleen als hij open is. Thomas Dewar, Schotse zakenman, 1864 –1930.

ons 6

ons!

In elk nummer van Ons vindt u een blog van Zorgelooshuis. Zorgelooshuis is een platform voor kennisuitwisseling en discussie tussen (toekomstige) ouderen, kennisinstellingen, politiek en bedrijfsleven met als doel: samen zorgen voor verbetering van producten en diensten om zelfstandig thuis blijven wonen mogelijk te maken. www.zorgelooshuis.nl

In Memoriam Albert West

Het Zwitserlevengevoel

Op 4 juni is onze Albert West overleden. ‘Onze’ want wie kende deze sympathieke Brabantse zanger niet? We hebben genoten van zijn weergaloze optreden in het PSVstadion tijdens onze ledendag in 2012. Twee keer mochten we een interview met hem hebben voor Ons, voor en na zijn ruggenmerginfarct. Albert West was een gewoon bijzonder mens. KBO-Brabant wenst de familie veel sterkte!

Wat is ook alweer de definitie van het Zwitserlevengevoel? Een Onbekommerd en Onbezorgd gevoel, vooral na het ingaan van het pensioen, gebaseerd op het vertrouwen dat men een in financieel opzicht onbezorgde dag tegemoet gaat. De reclames gaan gepaard met gebruinde personen op een zeilboot. Dit is het beeld dat de regering van de ouderen heeft: de koopkracht van de gepensioneerden is goed en de afgelopen jaren op peil gebleven. Maar voormalig staatssecretaris van financiën Martin van Rooijen ziet een heel andere trend. Het kabinet morrelt wel degelijk aan de inkomenspositie van ouderen en doet dat met belastingmaatregelen die exclusief de 65-plussers treffen: een onderwerp dat in de media geen aandacht krijgt. Aan die leeftijdsdiscriminatie moet een eind komen, zegt hij in een opinieartikel op www.loonvoorlater.nl. Met het verlagen van de ouderenkorting wordt de belasting voor senioren 350 tot 700 euro hoger. Ook zijn pensioenen van velen de laatste jaren niet geïndexeerd en bij veel pensioenfondsen zelf drastisch verlaagd om aan de nieuwe kapitaaleisen van De Nederlandse Bank te voldoen.

Van Gogh komt naar u toe Medio juni werd het programma Kunst maakt de mens: ouderen ontmoeten Van Gogh gelanceerd, een initiatief van onder meer het Van Gogh Museum. Het programma wil kwetsbare ouderen in staat stellen kunst te beoefenen en te beleven. Dat gebeurt onder meer door middel van workshops, waarin de deelnemers zelf kunst maken. Kunst maakt de mens richt zich specifiek op ouderen die door lichamelijke beperkingen of het wegvallen van naasten een steeds beperkter sociaal leven hebben. Het museum gaat letterlijk naar de ouderen toe: workshops vinden plaats in woon- en zorgcentra verspreid door het hele land. In september 2015 stapt Van Gogh ook Brabant in, om te beginnen in de regio Nuenen-Eindhoven. Meer informatie: www.kunstmaaktdemens.nl

Welke konijnen komen er nog meer uit de hoge hoed? De Commissie Van Dijkhuizen heeft op verzoek van de Tweede Kamer gekeken naar vereenvoudiging van het belastingstelsel. Men heeft voorgesteld om mensen met AOW premie te laten betalen voor deze volksverzekering. Het is vergelijkbaar met het afsluiten van een levensverzekering, waarbij de premie betaald moet blijven worden op de datum van ingang. Wilt u meer lezen over deze wantoestanden, ga dan naar: www.loonvoorlater.nl. Ronald Rueb is onder meer lid van de commissie belangenbehartiging Nuenen, lid aansturing collectief ziektekostenverzekering, actief bij de Federatie van Philips Verenigingen van Gepensioneerden en lid van het team Zorgelooshuis. www.zorgelooshuis.nl

ons 7

Advertentie

OTOLIFT uw onopvallende traplift

1. Uw leuning blijft 2. Brede kant trap blijft vrij 3. Montage op uw treden 4. Supercompacte stoel

3 Alle keuze in trapliften, nieuw en occasions

Direct vanaf de Nederlandse fabriek

Levertijd vanaf ĂŠĂŠn week, door heel Nederland Eigen service netwerk met 24/7 landelijke dekking

r Profitee 5 1 juli 201 nog tot % btw van de 6 regeling

Huren ook mogelijk

Bel gratis 0800 444 777 1

STUUR MIJ DE GRATIS BROCHURE INCLUSIEF DVD Ik heb een rechte trap

voor een gratis thuisadvies of bekijk

Ik heb een trap met bochten Naam

uitgebreide films op www.otolift.nl

Adres Telefoon Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS 2015

Postcode/plaats

Otolift. Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

Heeft u een bijzondere (historische) foto die u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar ons@kbo-brabant.nl. Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

Uit het fotoalbum van… Diny Dietvorst-de Kok

Tekst: Marlous ten Berge

‘H

et viel me op dat veel ingestuurde foto’s in deze rubriek uit Oost-Brabant komen, dus ik dacht: tijd voor een mooi plaatje uit West-Brabant. Te zien is mijn oma (links) met mijn moeder en haar twee broers op hun boerenerf in Halsteren. De foto is waarschijnlijk in de oorlogstijd van 1914 gemaakt door een militair die destijds bij mijn oma in huis woonde. Het mag duidelijk zijn dat mijn familie dol was op dieren: mijn moeder houdt een kat vast, haar broers ieder een jong geitje. De kat rechtsvoor poseert speciaal voor de foto. De stapel hout op de achtergrond werd gebruikt om twee keer per week vers brood te bakken. Als ik op de boerderij kwam, dan bakte mijn oma speciaal voor mij een klein broodje. Lief ! Ook genoot ik van de avonden op de boerderij. Dan sloot mijn oma de luiken, brandden de petroleumlamp en kachel, en luisterden we met zijn allen naar de radio. Het is logisch dat tijden veranderen, maar deze foto herinnert me aan al die fijne dingen die er nu niet meer zijn.’

ons 9

Tekst: Dorine van Kesterenâ&#x20AC;&#x201A; |â&#x20AC;&#x201A; Beeld: Timo Reisiger

De vergeten bevrijding

Dit jaar staat in het teken van zeventig jaar bevrijding en dat hebben we op 5 mei groots gevierd. Maar er is nog een andere belangrijke datum in onze geschiedenis: op 15 augustus is het zeventig jaar geleden dat Japan capituleerde, Nederlands-IndiĂŤ werd bevrijd en er pas echt een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. De bevrijding van de Japanners betekende voor de (Indische) Nederlanders echter niet het einde van hun nachtmerrie.

ons 10

achtergrond

e Nederlandse kolonie in Zuidoost-Azië, het huidige Indonesië, raakte in december 1941 betrokken bij de wereldoorlog die Europa al meer dan een jaar in de greep hield. Na de Japanse aanval op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbour, verklaarde de Nederlandse regering in ballingschap de oorlog aan Japan. Het Japanse keizerrijk gebruikte deze oorlogsverklaring als welkome aanleiding om Nederlands-Indië aan te vallen. De verovering van Nederlands-Indië paste namelijk in het Japanse streven om uit te groeien

tot een Aziatische grootmacht. Daarnaast beschikte de Nederlandse kolonie over vele – voor de Japanse industrie broodnodige – grondstoffen als olie en rubber.

Krijgsgevangenen Ondanks hulp van Amerikaanse en Australische troepen, was het Nederlandse leger niet in staat de Japanners lang weerstand te bieden. Na twee verloren slagen in de Javazee, gaf het leger zich op 9 maart 1942 over en viel het overgrote gedeelte van Indonesië

Tineke van Ommen-Douwes:

‘ In Nederland kwam ik veel onverschilligheid tegen’ ‘Ik kom uit een gemengd-bloedig gezin met vijf kinderen en was acht toen de oorlog begon. Mijn vader was krijgsgevangene en heeft de oorlog niet overleefd. Wij hadden huisarrest: de oorlogsjaren heb ik samen met mijn moeder en broertjes en zusjes in het huis van mijn oma doorgebracht. We moesten zonder inkomen aan eten zien te komen. Hoewel we eigenlijk ons huis niet mochten verlaten, werd ik er vaak op uit gestuurd om spullen als kleding of sieraden te verkopen. Zo hadden we nog een beetje geld om levensmiddelen in te slaan op de markt. Toen we alles, ook mijn moeders trouwring, hadden verkocht, begon het echte hongeren pas. Onze tuin heeft ons leven gered. Na de Japanse capitulatie brak de ergste periode aan. Al snel werd duidelijk hoe gevaarlijk de situatie was met de opgezweepte Indonesische jeugd, die wraak wilde nemen op alles wat met Nederland te maken had. Alle Indo’s uit de omgeving werden eerst samengebracht in het huis van onze buren, daarna belandden we in het kamp Tjideng in Batavia.

Wij zijn eerst nog in Indonesië gebleven en pas in de jaren zestig naar Nederland gekomen. Daar kwam ik veel desinteresse en onverschilligheid tegen. Voor veel Nederlanders is de hele geschiedenis van Indonesië een zwarte bladzijde, maar gelukkig merk ik bij de nieuwe generaties meer interesse in ons verhaal. Ik ben Nederlander, dus 5 mei is een dag om te vieren. 15 augustus is vooral een dag om te herdenken.’

ons 11

Lidy Movig:

‘ Mijn moeder heeft zich voor ons opgeofferd’ ‘Ik heb de oorlogsjaren in drie kampen door gebracht: Karees, Grogol en Tjideng. Mijn moeder stierf vlak voor de bevrijding. Mijn vader, die in een ander kamp zat, mijn vier zussen en ik hebben het gelukkig wel gehaald. Van de kamptijd herinner ik me vooral de enorme inspanningen die mijn moeder tot het laatst heeft gedaan om ons te beschermen. Ze heeft zich echt voor ons opgeofferd. Daarnaast was er natuurlijk steeds de hoop dat we onze vader zouden terugzien, de voortdurende angst voor de Japanners en ook altijd de honger: de afgemeten lepeltjes rijst en het ongerezen tapiocabrood. Mijn verleden heeft mijn verdere leven beïnvloed. Door de honger en de ervaringen in de kampen kreeg ik een leerachterstand, maar ook het aanpassen aan de cultuur in Nederland zorgde voor veel problemen voor mij en mijn zussen. Trees, mijn oudste zus, is de oorlog nooit meer te boven gekomen en daar jaren later ziek van geworden. In de winter van 1945 gingen we naar Nederland. Ik was toen nog heel jong. Toch heb ik altijd een dubbel gevoel gehad: enerzijds wij, anderzijds de Nederlanders. In Nederland

‘Dit jaar vieren we zeventig jaar bevrijding.

zat toen niemand te wachten op Indiëgangers en dat is eigenlijk nog steeds zo. De schaamte over het koloniale verleden wordt afgewenteld op de nakomelingen van de mensen die er naar eer en geweten hebben gewerkt en ervoor hebben gezorgd dat Nederlands-Indië niet alleen winst voor Nederland opleverde, maar zelf ook welvaart kende. Dat wordt nu verdoezeld en daarmee wordt onze geschiedenis ontkend.’

in Japanse handen. Ongeveer 42.000 soldaten van het Koninklijk Nederlands-Indische Leger (KNIL) werden krijgsgevangen gemaakt. Deze krijgsgevangenen werden, verspreid over heel Zuidoost-Azië, in kampen opgesloten en als dwangarbeider ingezet bij de bouw van wegen, vliegvelden en vooral spoorlijnen – waarvan de Dodenspoorlijn in Birma de beruchtste was. Door onmenselijke behandeling, ondervoeding en gebrekkige medische behandeling kwamen vele duizenden van deze krijgsgevangen om het leven.

Maar niet voor Nederlands-Indië’

ons 12

achtergrond

Burgerkampen Het Japanse bestuur wilde de westerse invloeden uit de maatschappij wissen en de Nederlandse inwoners van Nederlands-Indië volledig scheiden van de rest van de bevolking. De Indo-Europeanen – een groep van 120.000 à 200.000 mensen van EuropeesIndonesische afkomst – werden op de meeste Indonesische eilanden niet geïnterneerd, maar wel geïsoleerd. Omdat ze vaak huisarrest kregen, worden ze ook wel buitenkampers genoemd. Zonder inkomen en in de meeste gevallen zonder echtgenoten of vaders, was het leven buiten het kamp een voortdurend gevecht, waarbij honger en angst voor Japanse intimidaties het dagelijks leven bepaalden. De circa 100.000 Nederlanders die niet krijgsgevangen waren gemaakt, vooral vrouwen en kinderen, werden in de eerste maanden na de Japanse machtsovername opgesloten in provisorische kampen in oude scholen en kazernes of met hekken afgescheiden gedeeltes van woonwijken. Het kamp Tjideng – het grootste kamp waar de meeste Nederlandse vrouwen opgesloten zaten – was bijvoorbeeld een omheinde woonwijk in Batavia. De situatie in de kampen verslechterde gedurende de oorlog. Zo groeide Tjideng tussen 1942 en 1945 van 2.500 naar 5.000 inwoners, terwijl de oppervlakte van het kamp steeds kleiner werd. Op het laatst waren de inwoners verdeeld over nog maar 280 huizen. In sommige grotere woningen verbleven wel 150 mensen tegelijkertijd. De chaos en vervuiling werden steeds ondraaglijker en door het tekort aan en het moedwillig onthouden van medische voorzieningen was het sterftecijfer zeer hoog. Ongeveer een zesde van de burgergevangenen overleefde de oorlog niet.

Bersiap Het Indonesische nationalisme, dat in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog al was ontkiemd, werd door de Japanners aangewakkerd en ontvlamde tijdens de Japanse bezetting in alle hevigheid. De bevrijding van de Japanners betekende voor de geïnterneerde (Indische) Nederlanders dan ook nog niet het einde van hun nachtmerrie. Twee dagen na de Japanse capitulatie, op 17 augustus 1945, riep Soekarno namelijk de Indonesische onafhankelijkheid uit en ontstond een extreem instabiele politieke situatie.

‘In Nederland zat niemand

te wachten op Indiëgangers’

Verschillende communistische, nationalistische en Islamitische groeperingen vochten met elkaar, maar vooral tegen de Nederlanders. Voor de (Indische) Nederlanders brak een verwarrende en gevaarlijke periode aan: de Bersiap, naar de Indonesische strijdkreet ‘Wees bereid’. Om zich tegen het geweld van de Indonesiërs te beschermen, zochten velen een veilig heenkomen in dezelfde kampen waar ze jaren opgesloten hadden gezeten.

(Terug) naar Nederland Het duurde nog enkele maanden voordat de Nederlanders die opsluiting in de Japanse kampen hadden overleefd, naar Nederland konden komen. Voor de Indische-Nederlanders was het nog moeilijker. Velen bleven in eerste instantie nog in Indonesië, ook op instigatie van de Nederlandse autoriteiten die immigratie naar Nederland actief ontmoedigden. Pas nadat de Indische Nederlanders in 1957 tot ongewenste burgers in Indonesië werden verklaard, kwam een grootscheepse emigratie op gang en daarmee een definitief einde aan de Nederlandse aanwezigheid in Indonesië.

•

ons 13

Ledenvoordeel

Eenvoudig besparen op uw vaste lasten Twee KBO-leden vertellen hoe makkelijk het is om te wisselen van energieleverancier. Dankzij Ons Energiecollectief besparen zij nu flink. Het is zo vlot verlopen; mijn complimenten! Eindelijk duidelijke informatie Mevrouw Nita HoogenraadBunschoten uit Best is bijna 85 en heeft geen computer. ‘Ik kan brieven schrijven en telefoneren, meer heb ik niet nodig’, lacht zij. ‘Mijn gas en elektra waren, zoals bij velen van u, doorlopend geregeld. Nadat ik eerder een artikel in Ons had gelezen over de besparing en het gemak van het overstappen, dacht ik: Waarom zou ik dat eigenlijk niet doen?’ vertelt Nita gedreven. ‘Ik heb gebeld met (085) 486 33 63 en werd uiterst vriendelijk en behulpzaam te woord gestaan. Ik werd goed geïnformeerd. Ik kreeg keurig een prijsvergelijking en in overleg met de dame aan de telefoon heb ik gekozen voor een éénjarig contract. KBO-Brabant stuurt me jaarlijks een herinnering met een nieuw aanbod. Het scheelt mij 300 euro per jaar en ik hoefde er niets voor te doen! Het is zo vlot verlopen; mijn complimenten. Ik heb meteen reclame gemaakt bij mijn vrienden en kennissen. Achteraf heb ik het tegen mijn kinderen verteld, want zolang ik het nog zelf kan, doe ik dat. Zij vonden het geweldig.’

Ja, ik heb (vrijblijvend) interesse in Ons Energiecollectief! Dhr. Mevr. Voorletters Achternaam Straat Huisnummer Postcode Woonplaats Telefoon E-mailadres

Tussenvoegsel

“Overstappen via Ons Energiecollectief scheelt u 25 tot 30 euro, per maand”, klonk het door de telefoon. ‘Ik kon het niet geloven’, vertelt mevrouw Ria Jacobs (67) uit Zegge. ‘In het verleden hadden we al eens elders offerte opgevraagd en daar zaten we meteen aan vast. Het kostte ons een hoop moeite om daar weer onderuit te komen. Dat hield ons tegen om over te stappen.’ Haar man Cees (69) knikt en vult aan: ‘We waren tevreden met onze vorige energieleverancier en overstappen leek zo’n gedoe. Als het niet in het Ons magazine had gestaan, waren we nog niet overgestapt.’ Ria geeft aan: ‘Ik was wel sceptisch en op zoek naar het addertje onder het gras, want het voordeel was zo groot. Er bleek geen addertje te zijn! De Ledenservice van KBO-Brabant gaf mij een helder overzicht, ik kreeg alle benodigde informatie en direct antwoord op mijn vragen. Eindelijk had ik duidelijke informatie. We hadden veel eerder moeten overstappen. Een kind kan de was doen. KBO-Brabant heeft alles voor ons geregeld.’

Ik heb een enkeltarief voor elektriciteit, mijn verbruik is kWh per jaar Ik heb een dubbeltarief voor elektriciteit, mijn piek verbruik is kWh per jaar mijn dal verbruik is kWh per jaar Ik heb een eigen gasaansluiting*, mijn verbruik is m³ per jaar

Toevoeging

Ga naar www.onsledenvoordeel.nl en klik op Ons Energie of bel (085) 486 33 63

*) U heeft een eigen gasaansluiting als u een eigen CV/verwarmingsketel heeft.

Ik heb een stads-/blokverwarming*

*) U heeft een stads- of blokverwarming als u wel warm water en warmte in huis heeft, maar geen eigen CV/verwarmingsketel.

Bent u al eens overgestapt van energieleverancier? Ja Nee Mijn huidige leverancier voor elektriciteit is Mijn huidige leverancier voor gas is

Stuur deze bon in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons Energiecollectief, Postbus 1469, 4700 BL Roosendaal

Vijf redenen om over te stappen naar een andere energieleverancier

Niets doen kost u poen! Een KBO-Brabantlid dat nog nooit is overgestapt naar een andere energieleverancier kan gemiddeld 340 euro per jaar besparen. Waarom zou u twijfelen?

Ik ben tevreden met mijn huidige energieleverancier

kijken alleen naar het maandelijkse termijnbedrag (voorschot), maar dat zegt niet zo veel over de daadwerkelijke stroomen gastarieven en vaste leveringskosten die uw energieleverancier berekent.

Veel leden zeggen tevreden te zijn over hun huidige leverancier. Die biedt immers een goede service. Maar wat doet uw leverancier dan, behalve u jaarlijks een afrekening toesturen? Of bent u allang blij dat er niets mis gaat? Dat is een wezenlijk verschil met ‘tevreden zijn’. Hierin is uw huidige leverancier niet uniek.

Bij onze ledenservice horen we dit vaker. Maar overstappen in Nederland is goed gereguleerd. Het gaat slechts om een administratieve verhuizing. U komt niet zonder stroom en gas te zitten. Duizenden leden van KBO-Brabant gingen u al voor. De ledenservice van Ons Energiecollectief regelt uw overstap voor u, u hoeft niets te doen!

Overstappen is een gedoe, ik ben bang dat het mis gaat

Mijn huidige leverancier biedt mij een gunstige prijs

U heeft misschien dat gevoel, maar als we de tarieven vergelijken, blijkt er vaak een verrassende besparing mogelijk. Veel mensen

De tarieven en de informatie zijn onduidelijk

Veel leden willen wel overstappen, maar haken alsnog af omdat zij de informatie van energieleveranciers onduidelijk en onbegrijpelijk vinden. KBO-Brabant begrijpt dit, maar u laat hierdoor tot honderden euro’s voordeel liggen. Daarom kunt u met uw vragen terecht bij onze ledenservice.

Het is onduidelijk wat ik kan besparen

Een energienota is lastig te lezen. Ons Energiecollectief helpt u daarom graag. Stuur uw jaarafrekening naar ons toe en wij rekenen uw voordeel precies uit. U kunt besparen op stroomen gastarieven en op de vaste leveringskosten.

•

Stap over via KBO-Brabant Laat KBO-Brabant uw voordeel uitrekenen of maak direct gebruik van ons aanbod en de overstapservice. Lees de ervaringen van andere leden op de pagina hiernaast. Wil u ook besparen? Kijk op www.onsledenvoordeel.nl, vul de bon in of bel ons op (085) 486 33 63.

ons 15

Tekst: Dorine van Kesteren | Beeld: Rob Nelisse, Reportagemaker

FNV en KBO-Brabant trekken samen op bij actie Red de Zorg

‘Eerste eis is terugdraaien bezuinigingen’ Met de campagne Red de Zorg willen de vakcentrales FNV en CNV de regering dwingen om de voorgenomen bezuinigen op de zorg te herzien. De actie vond veel weerklank in Nederland: onder andere met hulp van KBO-Brabant werden bijna 750.000 handtekeningen verzameld. Een gesprek met FNV-bestuurslid Gijs van Dijk.

ons 16

interview

Wie is Gijs van Dijk? Pensioenexpert en campagneleider Gijs van Dijk (Leiden, 1980) was al tijdens zijn studie sociologie aan de Universiteit van Amsterdam actief in de vakbeweging, onder andere als vicevoorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond. In 2007 zette hij zijn carrière voort bij de Algemene Onderwijsbond. Sinds mei 2013 zit Van Dijk in het dagelijks bestuur van de FNV.

Wat was de aanleiding voor de actie Red de Zorg? ‘Deze regering heeft gekozen voor dramatische veranderingen in de zorg, gecombineerd met forse bezuinigingen. Dat kan natuurlijk niet goed gaan. Wij hebben van begin af aan actie gevoerd tegen deze plannen. Daardoor zijn bezuinigingen verminderd, maar nog steeds wordt er te veel in de zorg gesneden. Met de actie Red de Zorg willen we laten zien hoeveel steun er in heel Nederland is om de zorg overeind te houden.’ Wat is er mis met het beleid van staatssecretaris Van Rijn? ‘Veel, heel veel. Het beleid van de staatssecretaris heeft zowel negatieve gevolgen voor patiënten als voor zorgverleners. Er vallen tienduizenden ontslagen en mensen krijgen niet meer de zorg die nodig is. Het kabinet wil dat mensen zo lang mogelijk thuis worden verzorgd en dat verpleeg- en verzorgingshuizen alleen nog de allerzwaarste gevallen opnemen. Dat is op zichzelf nog wel te verdedigen, maar niet in combinatie met de zware bezuinigingen op de thuiszorg. Het terugdraaien van deze bezuiniging is onze eerste eis.’

Maar jullie hebben meer eisen? ‘Ja zeker. Het Rijk draagt veel zorgtaken over naar gemeenten. Dat betekent dat er tussen de gemeenten grote verschillen zijn ontstaan. Er zijn gemeenten die het geld dat voor zorg is bedoeld, gebruiken om lantaarnpalen te plaatsen. Dat is niet acceptabel, want de zorg moet overal in Nederland dezelfde kwaliteit hebben en voor iedereen even toegankelijk zijn. Daarom willen we dat de regering de gemeenten dwingt om geld voor zorg ook daadwerkelijk voor zorg te gebruiken.’ Tegen welke problemen lopen de zorgprofessionals nu aan? ‘Er moet dringend iets gebeuren aan de werkdruk in de verpleeghuizen. Die is enorm. De mensen die daar werken, krijgen veel te weinig tijd om hun taken goed uit te voeren. Daar hebben de patiënten vanzelfsprekend ook onder te lijden: mensen moeten te lang wachten voor ze gewassen worden of naar het toilet kunnen. Daarnaast praten we ook over de financiële situatie. Omdat de financiering onder druk staat, doen verpleeghuizen van alles om de loonkosten omlaag te brengen, variërend van de inzet van vrijwilligers – wat tot verdringing leidt – tot het ontslag van zorgprofessionals die daarna als zelfstandige zonder rechten, tegen een lager inkomen aan de gang moeten.’ Waarom vindt FNV dit onaanvaardbaar? ‘Wij willen dat de juiste zorg beschikbaar is voor al onze zieken en ouderen. Dat betekent goede zorg door acceptabel betaalde zorgprofessionals. Maar wij zijn niet de enigen die dat vinden. De animo voor Red de Zorg bewijst dat heel veel Nederlanders zich zorgen maken over de toekomst van het zorgstelsel. Onze actie is ook ondersteund door vele maatschappelijke en kerkelijke organisaties en vindt zelfs weerklank bij werkgevers in de zorg. We hebben dus echt een brede coalitie opgebouwd.’ Waar zit de ergste pijn voor senioren? ‘Senioren die behoefte hebben aan zorg zijn afhankelijk van de gemeente waar ze wonen. Die beslist of ze de zorg krijgen die ze nodig hebben. Dat is een ramp voor mensen die geen beroep kunnen doen op buren of kinderen en eventuele aanvullende hulp niet zelf kunnen betalen.

ons 17

interview

KBO-Brabant steunt Red de Zorg

Terwijl de juiste zorg op maat gewoon voor iedereen toegankelijk moet zijn. Zo eenvoudig is het.’ De petitie is door veel mensen ondertekend, is de actie daarmee een succes? ‘Het aantal handtekeningen dat we hebben opgehaald – 736.000 – en het aantal vrijwilligers dat zich voor de actie heeft ingezet, is overweldigend. Dat is al een succes, maar onze actie is pas echt klaar als de regering het beleid herziet. Bij de presentatie van de volkspetitie heeft de staatssecretaris toegezegd met ons in gesprek te gaan. Wij zijn pas tevreden als al onze eisen worden ingewilligd.’ En als dat niet gebeurt? ‘Dat is niet waar we op hopen, maar natuurlijk wel een scenario waar we ons op voorbereiden. Tot nu toe hebben

ons 18

KBO-Brabant steunt Red de Zorg. Bijvoorbeeld door leden te informeren, hen op te roepen de petitie te ondertekenen en deel te nemen aan demonstraties en bijeenkomsten. Zowel KBO-Brabant als de FNV zien thuiszorg als een basisvoorwaarde voor ouderen om langer thuis te blijven wonen. Beide partijen blijven in de toekomst nauw samenwerken om de zorg te redden!

staatssecretaris en regering zich weinig inschikkelijk getoond. Daarom gaan we nu eerst het gesprek aan, maar we bereiden ons wel voor op mogelijke nieuwe acties. Mocht dat nodig zijn, dan hopen we natuurlijk dat KBOBrabant weer zo’n indrukwekkende prestatie levert bij de mobilisatie van leden. Als wij met z’n allen laten zien dat we deze bezuinigingen niet pikken, dan kunnen we verandering afdwingen!’

•

Advertentie

RED DE ZORG NA DE ZOMER NOG STERKER NOG GROTER Kom ook!

Volkspetitie Dit kabinet bezuinigt miljarden op de zorg. De gevolgen daarvan zijn voor vele kwetsbare mensen nu al pijnlijk voelbaar. Honderdduizenden mensen die zorg nodig hebben omdat ze ouder worden, in de knel zitten als jongere, gehandicapt zijn of psychiatrische hulp nodig hebben, krijgen niet langer de zorg die ze nodig hebben. Dit kan niet. Op 19 juni nam staatssecretaris van Rijn de Volkspetitie Red de Zorg in ontvangst. De volkspetitie is op 1 mei gestart en in 6 weken door meer dan 700.000 Nederlanders ondertekend. Met de Volkspetitie roepen de ondertekenaars de verantwoordelijk staatssecretaris op om nog voor Prinsjesdag in te grijpen en de bezuinigingen te stoppen. Er is veel steun van organisaties en prominenten. Omroep max, de Katholieke Bond voor Ouderen en het Landelijk overlegorgaan CliĂŤntenraden, Arie Boomsma, Albert Verlinde en Humberto Tan. Dit signaal mag niet genegeerd worden. Staatssecretaris van Rijn heeft toegezegd met FNV en CNV het gesprek aan te willen gaan over de eisen van de Volkspetitie. We stoppen niet voordat de zorg gered is. Daarom organiseren we op 12 september de grote Red de Zorg demonstratie in Amsterdam. Kom ook en geef je op via www.fnvvoorzorg.nl/reddezorg of door bijgaande antwoordkaart op te sturen. De FNV zorgt voor gratis vervoer. Heb je de Volkspetitie nog niet getekend doe dit dan ook op www.fnvvoorzorg.nl/volkspetitie Ter voorbereiding op de Red de Zorg demonstratie organiseren we deze zomer overal in het land regiobijeenkomsten. Tijdens deze regiobijeenkomsten maken we plannen om per regio zoveel mogelijk mensen mee te krijgen naar de Red de Zorg demonstratie in Amsterdam. Op de site kun je je ook opgeven voor de regionale red de zorg comitĂŠs. We kunnen alle hulp gebruiken.

Advertentie

WAT EEN SERVICE!

ThyssenKrupp betaalt de BTW.

21%IE*

BTW-ACT

ALLEEN IN S USTU JULI & AUG

ThyssenKrupp Encasa, al meer dan 60 jaar een vertrouwd gevoel

De belangrijkste voordelen op een rij:

Maak een nieuw begin en vraag uitgebreide informatie aan. Bel GRATIS 0800-5003, ga naar tkencasa.nl/ons of stuur ons deze antwoordkaart: m/v

Stuur de ingevulde bon in een envelop zonder postzegel aan ThyssenKrupp Encasa NV, Antwoordnummer 170, 2920 VB Krimpen a/d IJssel * Actieperiode: 1 juli t/m 31 augustus 2015. Ga voor de actievoorwaarden naar www. tkencasa.nl/BTWactie. Niet geldig i.c.m. andere aanbiedingen.

Traplift past op iedere trap Snelle levering en montage Landelijk service netwerk 24/7 service bereikbaar i.c.m. Zekerheidsplan

ONS20150803

Naam Adres Postcode Woonplaats Telefoon E-mail

9,6 Excellent

tkencasa.nl/ons

portretten

Het cement

Vrijwilligers: belangeloos stoppen ze wekelijks vele uren in het zorgen voor een ander. In een dorpshuis of verzorgingshuis, voor een stichting of vereniging. Ons bezocht vier leden van KBO-Brabant, die zich â&#x20AC;&#x201C; naast hun vrijwilligersactiviteiten voor de lokale Afdeling â&#x20AC;&#x201C; ook inzetten voor andere doelen. Vrijwilligers in het kwadraat dus!

ons 21

Tekst en beeld: Ivo Hutten

van de samenleving

‘ Het nuttige met het aangename verenigen’ In haar woonplaats Oisterwijk is Toos Smits (65) al jaren met veel plezier vrijwilliger in theater Tiliander en bij verzorgingshuis De Vloet. Omdat ze graag haar handen uit de mouwen steekt. En omdat ze geeft om het welzijn van anderen.

‘ Bij ons vergeten ze even hun zorgen’ Voor de tiende keer organiseert Helmonder Theo van Mullekom (76) in november het jaarlijkse Verwenweekend voor kinderen met een beperking en hun ouders. Een weekend lang worden ze op recreatiepark Prinsenmeer in Asten volledig in de watten gelegd. ‘Elk jaar weer krijg ik tranen in mijn ogen als ik Lieke ontmoet. Haar tweelingbroer en zij hebben een stofwisselingsziekte, zitten permanent aan de sondevoeding en kunnen nauwelijks bewegen. De glimlach op haar gezicht als ze mij herkent doet me gewoon wat. En zo zijn er nog 120 kinderen en hun ouders die we jaarlijks even hun zorgen laten vergeten. Dat verdienen ze, want reken maar dat het zwaar is als je 24 uur per dag hulpbehoevend bent of de zorg voor een ander hebt. Toen ik ruim tien jaar geleden zelf halfzijdig verlamd raakte door een herseninfarct, heb ik het aan den lijve ondervonden. Gelukkig ben ik grotendeels hersteld. Ik nam me voor om iets te betekenen voor mensen die het anders getroffen hebben. Dankzij veel sponsoren, medeorganisatoren en andere vrijwilligers lukt dat en wordt het altijd weer een groot feest.’

ons 22

‘Vrijwilligers zijn belangrijk in de zorgsector, want de budgetten zijn er niet hoog. Eens in de veertien dagen help ik daarom bij de rummikub-avond in De Vloet en ook vaak bij speciale dineravonden, zoals met Kerstmis. De dankbaarheid van de ouderen is groot. Ik hoop altijd dat mensen dat later ook voor mij doen, als ik oud ben. In Tiliander ben ik twee keer per maand gastvrouw bij voorstellingen. Ik controleer de kaartjes, wijs bezoekers hun stoel, beantwoord vragen en ik geef bloemen aan de artiesten. Het leuke is dat je dan zelf ook altijd een avondje uit bent. Als iedereen zit, kijk ik de voorstelling zelf mee. Van Gerard van Maasakkers tot Guido Weijers. Zo is het nuttige met het aangename verenigd. Mooi toch?’

portretten

‘ We doen iets goeds voor de medemens’ Vluchtelingen zijn twee keer in de week welkom op het spreekuur van de Stichting Steunpunt Ongedocumenteerden Breda en omstreken (STOB). Meintje Jansen (71) is sinds de oprichting in 2008 een van de drijvende krachten.

‘ Een beetje van onze rijkdom delen’ De Stichting Kinderen van Viljoenskroon helpt kinderen met hiv en aids uit een township in Zuid-Afrika. Willie Rovers (69) uit Veghel richtte de organisatie tien jaar geleden op, toen hij de schrijnende situatie van de jongeren zag tijdens een vakantie. ‘In een oud gebouw huisde destijds een hospice waar jonge, uitgemergelde kinderen de dood in de ogen keken. Geen van hen zou er ouder dan zeven jaar worden. Dat greep me aan. In tien jaar tijd kan er gelukkig veel veranderen. Door de jaarlijkse steun van sponsors en donateurs hebben we een nieuw hospice en een school gebouwd én zorgen we voor medicijnen en gezond voedsel. In Viljoenskroon sterven nu geen kinderen meer aan aids. Door scholing hebben ze bovendien een betere toekomst in het vooruitzicht, al blijft het leven in een township erbarmelijk. Samen met mijn vrouw ben ik er inmiddels zeker twintig keer geweest. Daar besef je pas hoe goed wij het hier hebben. Een beetje van onze rijkdom in Nederland delen… dat geeft mij veel voldoening. Helemaal als ik de vooruitgang zie.’ www.kinderenvanviljoenskroon.nl.

‘Uit de hele wereld komen ze hier. Mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats die hier vaak in onprettige omstandigheden leven. Wij bieden ze een luisterend oor, schenken koffie of thee en geven ze een beker soep. Ook spelen we vaak een spelletje scrabble om hun woordkennis te vergroten. Soms regelen we een afspraak met een arts, psycholoog, advocaat of met vluchtelingenwerk. En als een bezoek aan de apotheek nodig is, betalen wij de verplichte bijdrage van 5 euro. Dat is mogelijk door giften van kerken en particulieren. Er gaat veel tijd zitten in het spreekuur en al het regelwerk, maar daar denk ik niet over na. Andere vrijwilligers ook niet. We vinden dat we met dit spreekuur iets goeds doen voor onze medemens. Maar we houden ze ook een spiegel voor: is terugkeer mogelijk? Sommigen gaan na jaren met succes terug naar hun vaderland.’

ons 23

KBO Kruisland

Tekst en beeld: Ivo Hutten

Een dag terug naar school Ze gingen een dagje terug naar school, maar hadden slechts een paar minuten nodig om te ervaren dat inmiddels bijna alles veranderd is. En dus keken ze hun ogen uit, de leden van KBO Kruisland. Op basisschool De Zonneberg maakten ze kennis met het onderwijs anno 2015, maar haalden ze ook herinneringen op uit vervlogen tijden.

ons 24

ap, noot en mies zijn nergens meer te bekennen. De leesplankjes zijn de klas uit. Net zoals het schoolbord met krijtjes en een stoffige borstel. Die krijg je dus ook niet meer naar je hoofd gegooid als je afkijkt. De rottige, houten banken van weleer zijn bovendien al lang vervangen door stoelen waar je als een prins op zit. En de kroontjespen? Die tik je nu aan op het digitale schoolbord om vervolgens met je vinger sierlijke letters te maken op het scherm. Als de leerlingen van nu dat überhaupt al doen. Die werken meer met foto’s en video’s.

Vrijer en mondiger ‘Het eerste dat me opvalt, is dat kinderen zonder te vragen zo de klas in en uit lopen. Zonder te kloppen of hun vinger op te steken’, zegt Ad van Oorschot. ‘Dat hoefde je vroeger niet te proberen. Alles was klassikaal en als je even de draad kwijt was, moest je voor straf

met je knieën in de klompen zitten.’ Peter Gommeren lacht. Hij is lid van de klussendienst van De Zonneberg en komt er geregeld. ‘Het onderwijs gaat sneller dan in onze tijd. Kinderen zijn vrijer, zelfstandiger en mondiger geworden.’ Velen van de aanwezige KBO-leden zijn natuurlijk wel eens terug geweest op school. Maar vaak even snel om de kleinkinderen op te halen. Nu maken ze mee hoe het er in de les aan toegaat. Zo ook Frans Suijkerbuijk. Hij is met een groepje neergestreken in groep 5 waar zijn kleinzoon Stijn hem het digitale schoolbord laat zien. Achter hem is Toos van Merode aangeschoven bij Dennis, die zich buigt over een boekje met kruiswoordpuzzels en rebussen.

Technisch vernuft De monden vallen pas echt open als we een verdieping hoger Thijs, Jim en Mijntje treffen in het ‘commandocentrum’ van de First Lego League. Dat is een scholencompetitie waar leerlingen robots van technisch Lego met een computer programmeren. ‘We hebben al een paar keer gewonnen’, vertelt Thijs trots. Zijn verhaal gaat over ‘challenges’ en ‘missies’. Geef hem het woord en hij houdt niet meer op. Vol bewondering luisteren de KBO’ers naar het technische vernuft van het ventje. ‘Die gaat straks naar Delft, dat kan niet anders’, fluistert Nel Heijmans. ‘Ik vind het knap, die jongen gaat er helemaal in op.’ Ondertussen vertelt Thijs dat het programmeren ook wel eens fout gaat. ‘Laatst hadden we de robot per ongeluk heel agressief gemaakt.’ Met

ons 25

Advertentie

nd la r e u a S f o e h t n e r D r Een zomers tripje naa et 37% korting boek nu m

Speciaal aanbevolen door

Fietsen in Drenthe **Hotel het Witte Veen | Witteveen | Drenthe

3-daags arrangement: ‘Last Minute Halfpension’

37% korting

62,50

99,00 p.p.p.a.

• 2x overnachten • 2x ontbijtbuffet • 2x 3-gangendiner aankomst op: zo, ma, di, wo, do € 62,50 | vr, za € 69,50

Voordeeluitjes.nl/ons7-veen

085 760 5 760

All-In Drenthe ****De Bonte Wever | Assen | Drenthe

3-daags arrangement: ‘All-In’ • 2x overnachten • 2x ontbijt • 1x lunchbuffet • 2x dinerbuffet • diverse snacks • onbeperkt drankjes • vrij toegang tot het subtropisch zwem- en saunaparadijs, midgetgolf en nog meer...

139,

aankomst in augustus op alle dagen € 139 | aankomst in september op: ma, di, wo, do € 139 op overige dagen in september geldt een toeslag | geldig t/m september 2015

Voordeeluitjes.nl/ons7-bonte

085 760 5 760

****Hotel AM Fang | Bad Laasphe | Duitsland

ARD GEW AW O EN! NN

All-In Sauerland

EEN ZOOV EN E

p.p.p.a.

169,00

WE H

18% korting

5-daags arrangement: ‘All-In MiniVakantie’ 24% korting

295,00 p.p.p.a.

225,00

• 4x overnachten • 4x ontbijtbuffet • 4x 3-gangen dinerbuffet • gratis consumpties tussen 15:00 – 24:00 uur • gratis WiFi • gratis gebruik zwembad, fitness, sauna en nog veel meer... aankomst op alle dagen vanaf € 225

Voordeeluitjes.nl/ons7-fang

085 760 5 760

Deze aanbiedingen zijn geldig t/m 31 oktober 2015. De vermelde prijzen zijn exclusief administratiekosten (bij 1 of 2 pers. € 9,50 | vanaf 3 pers. € 12,50 | vanaf 5 pers. € 15,50 | vanaf 7 pers. € 18,50) tenzij specifiek anders vermeld bij de locatie) en door de hotels te heffen stads- en toeristenbelasting. De aanbiedingen zijn 085 760 5 760 i Lokaal tarief o.b.v. beschikbaarheid en 2 personen per kamer. Prijs-, druk- en zetfouten voorbehouden. Kijk online voor alle voorwaarden.

reportage

een grote glimlach haakt Nel in: ‘En wiens karakter hadde gij er toen in gestopt dan?’ Iedereen lacht, terwijl Thijs onverstoord verder gaat met zijn verhaal. ‘Wij geloven heilig in deze vorm van onderwijs’, vertelt schooldirecteur Theo Matthijssen. ‘Spelenderwijs leren de kinderen samen te werken en van elkaars kwaliteiten gebruik te maken. Denk niet dat ik die jongens iets hoef wijs te maken. Het is eerder andersom. Wij coachen vooral. School draait niet meer om kennis, maar om vaardigheden.’

Overblijven

Een beetje tucht De anekdotes komen los. Het is een mooie opmaat naar het middagprogramma wanneer de herinneringen worden opgehaald en met het onderwijs van nu vergeleken worden. Meester Mario is het muzikale brein in de school en neemt zijn gitaar ter hand. ‘Jongens en meisjes’, zegt hij tegen zijn leerlingen voor één dag. ‘De tafel van twee leren de kinderen tegenwoordig met een filmpje en op muziek. Onderwijs is leuk. En nee, we geven ze geen tik meer op de vingers met een liniaal als ze het even niet weten.’ Hij zet de eerste akkoorden in en al gauw zingen en klappen de KBO’ers met hem mee. De tekst komt op het digitale schoolbord. Ook gebarenspelletjes volgen, als een soort levend memory. ‘Maar is alles tegenwoordig beter dan vroeger?’, vraagt Theo ter afsluiting aan de klas. ‘Het meeste wel’, vindt Peter Gommeren. ‘Al is een beetje tucht ook niet verkeerd natuurlijk.’ Theo weet genoeg. ‘Als er binnenkort nog eens een leerling bij mij komt klagen, zal ik hem op jullie verhalen wijzen. En dan zeg ik: “Heb jij iets te klagen, jongen? Ik heb verhalen van vroeger gehoord… Nou dan heb jij het niet slecht, hoor!”’ Een groot applaus volgt. Er worden zelfs plannen gemaakt voor een nieuw bezoek, want deze schooldag smaakt naar meer.

‘Geen aap, noot, mies meer, maar

En dan is het tijd voor de lunch. Met z’n allen blijven we over op school. Lekker met de broodtrommels op schoot in de zon op het schoolplein. Even bijkomen van alle indrukken. Een paar mensen opperen nog om met de kinderen te gaan touwtjespringen, maar houden het toch maar voor gezien. ‘Ik begin er niet meer aan’, zegt Adrie van Etten. ‘Straks breek ik m’n poten nog!’ Hij vertelt verder, kopje koffie in de hand. ‘Overblijven op school? Dat deden wij vroeger niet. Ik weet nog dat we in de strenge winter van ‘62-’63 tussen de middag vier kilometer naar huis en weer naar school liepen. In anderhalf uur tijd. En dan moesten we tussendoor ook nog eten.’ Theo met een grijns: ‘Tegenwoordig zou dat kindermishandeling heten.’ Peter: ‘Toen gingen we ook nog op zaterdag naar school. De jongensschool en de meisjesschool, weet je nog?’

een digitaal schoolbord en technisch Lego’

•

ons 27

DE KORENPATER

Tekst: Ton van Reen | Illustratie: Peter Koene

roeger werden kinderen gewaarschuwd voor de boze korenpater. Dat zou een geest zijn die zich in het koren verscholen hield om het te bewaken tegen spelende kinderen. Hij zou ze het graan in trekken als ze rijpende aren plukten. Onderweg naar school pulkten ze er de korrels uit. Ze smaakten naar kauwgom. Graanvelden trokken ook bloemenpluksters aan, want tussen het koren bloeiden azuurblauwe korenbloemen en rode klaprozen met hartjes die op kleine pagodes leken. Meisjes kwamen graag met kleurige boeketjes thuis, maar vertrapten bij het plukken het koren aan de akkerranden. Aan de kinderen werd verteld dat de geheimzinnige korenpater van kinderbloed hield en dat hij als hij hen te pakken kreeg een van hun tien tenen zou afsnijden om hun bloed te drinken! Let wel, een van de tien tenen, een getal dat mogelijk te maken had met de tienden, de tien procent van de oogst die horige boeren moesten betalen aan de heren landeigenaren. Na de tijd dat de Fransen hier de baas waren en de baronnen uit hun kastelen hadden verdreven, betaalden de boeren de tienden aan de paters, zusters en broeders van de vele bedelordes die geen eigendom mochten hebben, zoals de franciscanen, dominicanen en augustijnen. Voor hun dagelijkse brood waren ze afhankelijk van bedelen. In de maand augustus kwamen ze hun deel opeisen voor de door hen aan de boeren bewezen diensten, zoals het bidden voor een goede oogst en het zegenen van huis en stal om duivels en heksen weg te houden. De boeren, die vonden dat de paters afpersers waren, betaalden niet graag, maar durfden niet te weigeren, bang de vloek van een misoogst in het komende jaar over zich af te roepen. Bijgelovig als de mensen toen nog waren, dachten

ons 28

ze dat de korenpater de geest van een overleden medebroeder van de bedelpaters was, die zich in het koren verscholen hield om het, vooral in tijden van hongersnood, te bewaken tegen hongerdieven en trawanten van de duivel. Satan zelf was een geest die hulp nodig had van aardse vrienden om schimmelziekten als moederkoren, bladvlekkenziekte of gele roest tussen het koren te zaaien. Zo’n duivelsvriend kon een buurman zijn die jaloers was op jouw vrouw of de producten op jouw akkers. Als de oogst werd binnengehaald liet men een pluk koren staan om de geest van de korenpater voldoende beschutting te geven, zodat hij op het veld zou blijven om het volgende jaar weer over de oogst te waken. Zo was de korenpater in de loop der eeuwen de vervanger geworden van de heidense godinnen van vruchtbaarheid die door de eerdere niet-christelijke bewoners van ons land werden vereerd. Op de laatste dag van de oogst werden door de kinderen de halmen die op het veld gevallen waren, verzameld, waarna de korrels diezelfde dag nog werden gemalen, zodat bij het feestelijke avondmaal al de eerste oogstbroodjes op tafel kwamen. ‘s Avonds werd er dan in de schuur of op het erf gedanst, waarbij de vrijgezelle jongens met een korenschoof in de armen dansten, om aan te geven dat ze een meisje zochten. Niet altijd eindigde het oogstfeest in vreugde. Soms bevatten de broodjes gif, door korrels uit aren die lang op de grond hadden gelegen en aangetast waren door de schimmel van moederkoren. Zo kon het

lezen

gebeuren dat kinderen midden in de nacht buikkramp kregen. Was de dokter er vlug bij en kon hij de maag leegpompen, dan was redding mogelijk, maar soms stierven de kinderen binnen een dag na het eten van de oogstbroodjes. Dan kreeg de korenpater de schuld, want hij had het koren niet goed bewaakt tegen de duivels of hij bleek zelf de duivel te zijn die het op de kinderen had gemunt. Een korenpater kon dus je vriend maar ook je vijand zijn.

In de middeleeuwen stierven duizenden mensen door het gif van moederkoren. Nu komt dat bijna niet meer voor. Boeren spuiten het virus dood, dat maakt de gebeden van de bedelpaters overbodig. Gelukkig maar, want de paters, die hun tienden kwamen opeisen, zijn bijna uitgestorven. De kloosters van de bedelorden liggen leeg. En helaas plukken meisjes geen boeketten meer van korenbloemen en papavers want die zijn door bestrijdingsmiddelen praktisch geheel van de akkers verdwenen.

ons 29

Advertentie

OTOLIFT uw onopvallende traplift

1. Uw leuning blijft 2. Brede kant trap blijft vrij 3. Montage op uw treden 4. Supercompacte stoel

3 Alle keuze in trapliften, nieuw en occasions

Direct vanaf de Nederlandse fabriek

Levertijd vanaf ĂŠĂŠn week, door heel Nederland Eigen service netwerk met 24/7 landelijke dekking

r Profitee 5 1 juli 201 nog tot % btw van de 6 regeling

Huren ook mogelijk

Bel gratis 0800 444 777 1

STUUR MIJ DE GRATIS BROCHURE INCLUSIEF DVD Ik heb een rechte trap

voor een gratis thuisadvies of bekijk

Ik heb een trap met bochten Naam

uitgebreide films op www.otolift.nl

Adres Telefoon Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS 2015

Postcode/plaats

Otolift. Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

Contact Oad: 0547-284488 (ma tm za) of oad.nl/ons

Reis-special Speciaal aanbevolen door

Noord-Duitsland Special

Najaarsreizen

Reis m extra et gastvr Oadouw!

ons 31

Kerstreizen

Noord-Duitsland Special

Vertre zate k op 26/9 e rdag n € 599,- 3/10 pp. Reisnr OSDE0 8

Reis met extra Oad ! gastvrouw

Ontdek onbekend Noord-Duitsland 7-daagse busreis tuinen van Ammerland en Duitse Noordzee-eilanden Ooit wel eens nieuwsgierig geweest naar Ost-Friesland en de Duitse Wadden? Vanuit ons mooie standplaatshotel Ring Amsterdam*** in het gezellige Bad Zwischenahn, midden in het prachtig groene Ammerland, bezoekt u het mooie eiland Langeoog en het bijzondere eiland Helgoland. Bad Zwischenahn is een kuuroord, gelegen aan een schitterend meer, vlakbij het historische Oldenburg. In de omgeving van het hotel kunt u mooie wandelingen en fietstochten maken. Een bezoek aan de fraai aangelegde tuinen van Park der Gärten en het proeven van gerookte paling bij Rabben mag niet ontbreken.

Hoogtepunten - Oldenburg en Bad Zwischenahn - Langeoog

ons 32

- Wilhelmshaven met Duits Marine Museum - Jever Slot - Helgoland - Meyer Werf in Papenburg

Inclusief • reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met douche en toilet • halfpension (ontbijt en diner) • Excursie pakket t.w.v. € 100,- naar Lageoog incl. treintje en naar Helgoland • afscheidsdiner op het overstappunt Zeddam • servicelijnen via Zeddam

p Vertrek o2/8, 2 g a rd zate 0 26/9, 10/1,- p.p. 9 2 5 € Vanaf DE02 Reisnr BE

Vert zaterd rek op 12/9, ag 15/8, Vanaf 26/9, 10/10 € 449,p.p. Reisnr BEDE0 6

Natuurschoon in NoordDuitsland

Al jaren een Oad topper!

8-daagse busreis Spornitz

8-daagse busreis Harz-Braunlage

Tijdens deze leuke 8-daagse reis bezoekt u de prachtige deelstaat Mecklenburg-Vorpommern. Deze aan de Oostzee gelegen provincie kenmerkt zich door het unieke merengebied de Mecklenburgische Seenplatte, prachtige landschappen en de fascinerende Hanzesteden Lübeck, Wismar en Rostock. Het uitstekende Van der Valk Landhotel Spornitz zal uw vakantie tot een onvergetelijke ervaring maken.

Rondom Braunlage verheffen zich de met bos bedekte hoogten van de Harz. Dit unieke vakantiegebied is rijk aan grote stuwmeren, uitgestrekte natuurgebieden en oude stadjes. We verblijven in het gezellige stadje Braunlage waar u tal van mooie winkelstraten en uitgaansmogelijkheden vindt. Ontspanning vindt u in het mooie Kurpark waar meerdere malen per week openluchtconcerten gegeven worden.

Hoogtepunten

- Mecklenburgische Seenplatte - Koetstocht (optioneel) - Boottocht over 5 meren (optioneel)

- Goslar - Wernigerode - Oostelijke Harz

Inclusief

• reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met douche en toilet • volpension (ontbijt, lunch en diner) • vele excursies • servicelijnen via Zeddam

ons 33

p Vertrek o9/8, 2 g a rd te za 0 26/9, 24/1,- p.p. 9 9 Vanaf € 3 DE12 Reisnr BE

Ver maandtrek op ag 7/9, 21 17/8, /9, 5/1 Vanaf 0, 12/10 € 289,p.p. Reisnr BEDE0 9

Zorgeloze vakantie in het Sauerland

Populaire reis langs Moezel en Ahr

5-daagse busreis Bad Wünnenberg

5-daagse busreis Altenahr

Het mooie Sauerland nodigt uit tot het maken van wandelen fietstochten en daar krijgt u dan ook alle kans toe tijdens deze reis. Maar we nemen u ook graag mee op gezellige excursies in de directe omgeving. Naar het Teutoburgerwoud en het historische stadje Brilon bijvoorbeeld.

Hoogtepunten

Al jaren is de reis van Oad naar het Ahrdal een topper in ons programma. De rivier de Ahr, waaraan onze standplaats Altenahr gelegen is, heeft zich diep ingesneden door een leisteenplateau waardoor zeer steile hellingen zijn ontstaan. Op deze hellingen wordt wijn verbouwd en de dorpen in deze streek leven dan ook voornamelijk van de wijnbouw.

Hoogtepunten

- Paderborn - Teutoburgerwoud - Diemelsee

- Bad Neuenahr-Ahrweiler - Daun - Cochem

Inclusief • reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • 2-persoonskamer met bad/douche, wc, balkon • all inclusive (ontbijt, lunch, diner en consumpties van 17.00-24.00 uur) vanaf lunch 1e dag t/m afscheidsdiner laatste dag • vele excursies • servicelijnen via Zeddam

ons 34

Inclusief • reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met douche en toilet • volpension (ontbijt, lunch en diner) vanaf lunch 1e dag t/m afscheidsdiner laatste dag • vele excursies • servicelijnen via Zeddam

Advertentie

p Vertrek o 0/8, 1 g a d n a a m 0 7/9 en 5/1,- p.p. 9 4 Vanaf € 3 L01 B Reisnr EN

Vertre maan k op dag 14 Vanaf /9, 19/10 € 359,p.p. Reisnr BELU0 1

Lekker weg in eigen land

Drielandenreis

5-daagse busreis Noord-Nederland

5-daagse busreis Vianden, Luxemburg

Assen ligt te midden van het mooie Drentse landschap. U verblijft deze midweek in het heerlijke hotel De Bonte Wever op basis van de succesvolle all-inclusive formule. Tijdens uw verblijf geniet u van een uitstekende verzorging, volop entertainment en zeer veel faciliteiten. Daarbij bezoekt u alle noordelijke provincies: Overijssel, Drenthe, Groningen en Friesland.

Het middeleeuwse Vianden ligt in het noordoosten van Luxemburg, aan weerskanten van de rivier de Our. Het kasteel van de vroegere graven kijkt vanaf de beboste heuvels uit over de stad en de prachtige omgeving, een sprookjesachtig plaatje. U geniet van prachtige excursies naar o.a Luxemburg-stad, de Duitse stad Trier aan de Moezel, en de prachtige streek Klein Zwitserland.

Hoogtepunten

- Hunebedden - Monumentendorp Orvelte - Mosterdmuseum Eenrum

- Watervallen van Coo (België) - Luxemburg-stad - Kasteel van Oranje Vianden

Inclusief

• reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met bad of douche en toilet • all inclusive (ontbijt, lunch, diner en (non) alcoholische drankjes uit het huis assortiment) • vele excursies • servicelijnen via Zeddam

• reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met bad of douche en toilet • volpension (ontbijt, lunch en diner) vanaf lunch 1e dag t/m afscheidsdiner laatste dag • vele excursies • servicelijnen via Zeddam

ons 35

Najaarsreizen p Vertrek og a d maan 17/8, 7/9 p.p. 49,a n Va f € 5 T11 Reisnr BEA

Vertre maandk op ag 31 Vanaf /8, 7/9 € 549,p.p. Reisnr BEAT0 3

Natuur en sfeervolle stadjes!

Drie Alpenlanden in één reis!

10-daagse busreis Kirchberg

10-daagse busreis Nauders

Kirchberg, een gezellig vakantieplaatsje met zo’n 4.000 inwoners, is een uitstekende excursiebestemming. U vindt het op een hoogte van zo’n 860 meter, ten noorden van de Kitzbüheler Alpen in het lieflijke Brixental. Er bestaan volop mogelijkheden voor mooie wandelingen, die vanwege de ligging van Kirchberg in het Brixental veelal over vlak terrein gaan.

Hoogtepunten

We verblijven in de zonnige vakantieplaats Nauders, gelegen op een hoogte van 1.350 meter in het Oberinntal en grenzend aan de landen Italië en Zwitserland. Heel wat Nederlanders zal de naam Nauders bekend in de oren klinken. Het is een uitstekende startplaats voor het maken van mooie excursies. Hoogtepunten in deze reis zijn de prachtige natuurtochten over de Silvretta Hochalpenstrasse en door het bijzondere Kaunertal.

Hoogtepunten

- Labalm - Grossglockner - Swarovski Kristallwelten

- Silvretta Hochalpenstrasse - Reschenpas - Merano (Italië)

Inclusief • reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met douche en toilet • halfpension (ontbijt en diner) vanaf diner 1e dag t/m afscheidsdiner laatste dag • vele excursies • servicelijnen via Zeddam

ons 36

Inclusief • reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met bad/douche en wc • halfpension (ontbijt en diner) • vele excursies • servicelijnen via Zeddam

p Vertrek o 4/8, 2 g a maand , 21/9, 7/9, 14/9 0, 26/10 /1 12/10, 19549,- p.p. € f Vana T04 Reisnr BEI

Vertre ma k op 7/9, 28andag Vanaf /9, 12/10 € 649,p.p. Reisnr BEHR0 5

Veelzijdig Kroatië

Geniet van het beeldschone Gardameer 10-daagse busreis Garda

10-daagse busreis naar de mooiste Nationale Parken

Het Gardameer, gelegen in een romantische omgeving, is het grootste Alpenmeer van Italië en is vanaf april in trek bij veel toeristen. Het meer zelf én de omstreken geven daar alle reden toe: diepblauw water, oevers met groene heuvels en steile, rotsachtige bergen, een bijna niet aflatende zonneschijn en de historische en pittoreske stadjes rondom het meer.

Er is hier vrijwel alles te vinden. Dat Kroatië over verschillende schitterende nationale parken, natuurparken en natuurgebieden beschikt is dan ook geen verrassing. Een bezoek aan deze parken is een must en mag absoluut niet ontbreken tijdens een bezoek aan dit land. U zult zonder enige twijfel continu verrast worden door de prachtige natuurfenomenen tijdens deze bijzondere reis.

Hoogtepunten

- Sirmione - Dolomieten - Venetië

- Nationaal park Krka - Nationaal park Paklenica - Zadar

Inclusief

• reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met douche en toilet • halfpension (ontbijt en diner) • vele excursies • retour boot naar San Marcoplein in Venetië • servicelijnen via Zeddam

• reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad chauffeur/ reisleider • verblijf in een 2-persoonskamer met bad/douche en wc • all inclusive tijdens verblijf in hotel Alan • ontbijt, lunch en diner tijdens de heen- en terugreis • vele excursies • servicelijnen via Zeddam

ons 37

Prijzen zijn vanaf prijzen, p.p. en excl. reserveringskosten en calamiteitenfonds. O.v.v. typ-, druk-, zetfouten.

Kerst- en Nieuwjaarsreizen

Kerst- en Nieuwjaarsreizen Lijkt het u ook prettig eens helemaal verzorgd te worden tijdens de feestdagen? Elke dag iets leuks te ondernemen en niet na hoeven denken over het kerstdiner? Kies dan uit ons ruime aanbod kerstreizen. Gezellige programma’s en sfeervolle hotels gegarandeerd! Op vakantie tijdens de feestdagen: steeds meer mensen kiezen ervoor. De magische kerstsfeer, heerlijke hotels, leuke excursies en lekker eten, dit zijn de vaste ingrediënten voor al onze kerstreizen. De uitstekende verzorging en de gezelligheid maken onze reizen tijdens de feestdagen al jaren heel populair. We zijn vaste gast bij veel hotels. Zij zorgen altijd voor sfeervolle versiering, verrukkelijke maaltijden en leuke extra’s voor onze gasten. En natuurlijk is uw chauffeur/ reisleider ook helemaal in de feeststemming. Onder leiding van hem of haar maakt u de mooiste excursies. Samen maakt u er een onvergetelijke reis van.

Boek nu via oad.nl/ons en geniet alvast. Dat worden fijne feestdagen!

ons 38

Een greep uit ons aanbod: 5-daagse Kerstreis ’s-Heerenberg

12-daagse Kersten Nieuwsjaarsreis Oberwolfach

o.b.v. halfpension Vertrek 23/12 € 399,- per persoon Reisnr BKNL35

o.b.v. volpension Vertrek 23/12 € 979,- per persoon Reisnr BKDE51

5-daagse Kerstreis Vianden

8-daagse Kerstreis Ebbs

o.b.v. volpension Vertrek 23/12 € 459,- per persoon Reisnr BKLU03

o.b.v. volpension Vertrek 20/12 € 699,- per persoon Reisnr BKAT26

6-daagse Kerstreis Spornitz

8-daagse Kerstreis Krakau

o.b.v. volpension Vertrek 22/12 € 499,- per persoon Reisnr BKDE85

o.b.v. volpension Vertrek 22/12 € 699,- per persoon Reisnr BKPL05

Advertentie

Veilig douchen binnen 1 dag geregeld

Zwaluw

COMFORTSANITAIR

Zo blijft u veilig en comfortabel langer thuis wonen U moet er toch niet aan denken dat u valt in uw eigen badkamer? Laat daarom uw badkuip of douche vervangen door onze veilige inloopdouche. De Starline comfortdouche voldoet aan alle eiligheidscriteria en wordt door onze eigen montagedienst geplaatst. Zonder een ingrijpende verbouwing; u doucht binnen 1 dag weer veilig in uw eigen vertrouwde badkamer!

ONVEILIG

De comfortabele Starline inloopdouche is leverbaar in meerdere kleuren en wordt perfect op maat voor u gemaakt. Hij past dus altijd in uw badkamer! De Starline comfortdouche is een prachtige oplossing van Zwaluw Comfortsanitair, dé maatwerkspecialist op sanitairgebied. Onze vakkundige monteurs zorgen dat alles binnen 1 dag netjes opgeleverd wordt. Zwaluw levert snel, in heel Nederland, en hanteert een laagsteprijsgarantie, als u een vergelijkbare oﬀerte van de concurrent kunt overhandigen.*

Eigen vakkundige monteurs

De vele voordelen √ Op maat voor iedere badkamer √ In meerdere kleuren leverbaar √ Onderhoudsarm, veilig ontwerp √ Lage instap voor uw veiligheid √ Anti-slip op de vloer en douchebak √ Wandgrepen voor extra houvast √ Comfortstoeltje voor extra steun

www.veiligdouchen.nl

Landelijke dekking

AL VANAF €

PLAATSING

√

21% KORTIN

BINNEN 1 D

G = ZOMER

ACTIE

VEILIG

Vrijblijvend thuisadvies

Zwaluw

COMFORTSANITAIR

Bel gratis – ook op zaterdag – voor een vrijblijvend thuisadvies!

Ja, stuur mij een gratis brochure

0800 0200 962

Naam:

Wilt u een gratis brochure ontvangen? Bel ons, of vul deze bon in!

Postcode:

Plaats:

Telefoon:

E-mail:

*Niet geldig icm andere acties, aan deze advertentie kunnen geen rechten ontleend worden, deze acties zijn geldig t/m 31 augustus 2015. Rekenvb: (€ 3495,- /121 )*100 = 2888,42 (17,35% eﬀectieve korting). Kijk op www.veiligdouchen.nl voor de voorwaarden.

3495,-

M/V

Adres:

KBO 03/08/2015

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw Comfortsanitair - Antwoordnummer 3035 - 3860 VZ ZEEWOLDE

Advertentie

Zomerknallers

De beste e-bike voor een schijntje! actie geldig t/m zat 29 augustus

welja

35% nu tot

U rijdt al op ike een Stella e-b

999,-

ANWB

KAMPIOEN E-BIKE TEST Mei 2015

Nieuw

â&#x201A;Ź 2 . 0 0 0,-

Middenmotor

Lage instap

Nieuw Limited

Of bezoek onze nieuwe Showroom Oosteinderweg 90 in Nunspeet ma-vr 8:30-17:30 za 9:00-17:00

5 JAAR GARANTIE

SERVICE AAN HUIS

Landelijk

Ja, ik wil graag de GRATIS gratis brochure Dhr

ELEKTRISC TE

Mevr

Naam

Adres Postcode/Plaats Telefoon Email Stuur de coupon zonder postzegel naar Stella Fietsen, antwoordnummer 725, 8070 WB Nunspeet

1508-ONS

5 DAGEN LEVERTIJD

Geen voorrijkosten

FIETS HE

* Garantie op locatie in Nederland , excl. Waddeneilanden. Bij normaal gebruik en onderhoud op accu en motorpakket twee jaar garantie. Prijswijzigingen, druk en zetfouten voorbehouden.

vanaf

0341 - 25 22 66 DE BES

korting!

Bel voor gratis brochure of vrijblijvende proefrit

Op voorraad modellen

Proefrit en service bij u in de straat

Bezoek onze vernieuwde website

Bel 0341 - 25 22 66 en maak een vrijblijvende afspraak

En vraag de gratis brochure aan

Uit de kunst

Tekst: Susanne Mullenders | Beeld: KBO-Brabant

in Oostende Op 22 juni was het zover: 27 KBO’ers stapten in de bus en gingen op weg naar Oostende. De meesten kenden elkaar niet, maar dat veranderde snel. Het werd een geweldige midweek met veel kunst, gezelligheid en nieuwe contacten. Voor herhaling vatbaar, zo luidt het oordeel unaniem.

e themareis Uit de kunst – van 22 tot en met 26 juni – werd georganiseerd door KBOBrabant en Vayamundo. De deelnemers verbleven in hotel De Kinkhoorn & Ravelingen te Oostende. De week stond in het teken van kunst: tekenen schilderworkshops werden afgewisseld met excursies naar onder meer de Openluchtvoorstelling

Beaufort en het Ensorhuis in Oostende. Natuurlijk was er ook volop gelegenheid voor eigen activiteiten: iedereen was vrij om te gaan en te staan waar hij of zij wilde. Fonsa Gosma van KBO-Brabant had de reisleiding in handen. En dat deed ze zeker niet onverdienstelijk, getuige de reacties van de deelnemers. ‘Dank voor je rustige en humorvolle leiding’, aldus een van hen.

ons 41

Marijke Wilhelm:

Mimi van Erp:

Als autodidact had Marijke Wilhelm (69) nooit eerder schilderles gegeven. Ze vond het een waardevolle ervaring: meegaan naar Oostende en daar als workshopleider mensen interesseren voor het schilderen. ‘Samen met Wim van Beers had ik een programma opgesteld. Hij ging met een groep buiten schetsen, ik bleef met anderen binnen schilderen. Tijdens de workshops zaten we in de wintertuin, van waaruit er van alles te zien was. We hadden uitzicht op het strand, dus we konden de zee schilderen, bootjes, mensen... Het mooiste vond ik de resultaten van de workshops. We hadden een beperkt aantal kleuren tot onze beschikking en toch kwamen er heel kleurrijke dingen uit. Iedereen werd er blij van, en als je ziet dat mensen blij zijn, word je zelf ook blij. Ik vond het heel leuk om adviezen te geven. Ondanks dat het merendeel van de deelnemers elkaar niet kende, was de sfeer in de groep al snel vertrouwd. Iedereen was belangstellend naar elkaar en we hebben veel leuke gesprekken gevoerd. Ook ’s avonds was er van alles te doen: een meezingavond, een avond naar De Panne, met de tram die voor de deur van het hotel stopte. Daar hebben we gezellig koffie gedronken en we zijn met de laatste of bijna laatste tram weer terug gegaan. Wie mee wilde, ging mee. Iedereen was vrij om te doen wat hij wilde. Die vrijblijvendheid maakte het fijn. Als er nog een keer zo’n reis georganiseerd wordt, ga ik zonder meer weer mee.’

Door omstandigheden ging Mimi van Erp (69) dit jaar alleen op vakantie. In het voorjaar van 2015 las ze over de trip naar Oostende met KBO-Brabant, en ze voelde wel iets voor zo’n themareis. ‘Toen ik erover las, dacht ik gelijk: met de KBO kan ik rustig op vakantie, dat is zo vertrouwd. De medereizigers zouden vast mensen zijn met een bepaalde Brabantse betrokkenheid en ik had dus niet het gevoel dat ik in het diepe dook. Bovendien vond ik het prettig dat de reis een thema had, dat leek me leuk. En dat bleek ook zo te zijn. Sommigen van ons hadden al vaker tekenles gehad, anderen waren beginners, net als ik. Maar dat maakte niks uit. We keken regelmatig naar elkaars werk en vertelden elkaar hoe we bepaalde dingen hadden gedaan. Dat was leuk en leerzaam. Ik heb gemerkt: als je zo geconcentreerd aan het tekenen bent, kun je even nergens anders meer aan denken en dat geeft rust. Het hotel was gigantisch groot; daar moest ik bij aankomst even aan wennen. Maar omdat we als groep altijd bij elkaar waren, ging dat heel snel. De groep was heel leuk. Mensen van onze leeftijd hebben toch een verhaal bij zich en dat geeft stof voor goede gesprekken. Maar we hadden ook veel lol. Je merkt toch: zo’n groep Brabanders deelt een bepaald soort humor. Het programma was heel afwisselend. ’s Ochtends deden we vaak iets creatiefs en ’s middags was er een excursie. Iedereen koos zelf waaraan hij of zij wilde meedoen, iedereen kon zichzelf zijn. Dat was heel prettig.’

‘De vrijblijvendheid was fijn’

‘Iedereen kon zichzelf zijn’

ons 42

Terugblik

Wim van Beers:

‘Het was fantastisch’ Hij houdt van tekenen en heeft er plezier in anderen iets te leren. Wim van Beers (66) ging mee naar Oostende en verzorgde daar de tekenworkshops. ‘Ik heb een aantal jaren tekenles gegeven bij KBO BerkelEnschot. Dat deed ik met veel plezier, maar de workshop in Oostende was een nieuwe ervaring. We waren allemaal uit de sleur van thuis, de omgeving was prachtig, de mensen waren gezellig, de organisatie was uitmuntend. En de samenwerking met Marijke, die het schilderen voor haar rekening nam, was heel prettig. Toen we op vrijdag naar huis gingen, waren we een vriendengroep. Op de heenweg in de bus waren sommigen nog een beetje teruggetrokken, maar gedurende de week kwam iedereen los. Het sociale aspect was het belangrijkste. De workshops waren eigenlijk gewoon een middel om mensen bij elkaar te brengen. Er waren drie dagen met workshops. De eerste dag heb ik een uiteenzetting gegeven over het schetsen: hoe kun je dat makkelijk en goed doen? Ik heb een paar manieren laten zien. Daarna zijn we naar buiten gegaan, naar de duinen. Die waren fijn dichtbij – op zo’n 150 meter afstand van het hotel – en het duingebied is een prachtige plek om vast te leggen. En omdat we drie dagen bij elkaar zaten om te tekenen, had ik alle rust om aandacht aan iedereen te besteden. Het belangrijkste was de gezelligheid. Ik hoop dat iedereen iets heeft geleerd én een paar leuke herinneringen overhoudt aan de reis.’

Gaat u volgend jaar ook met Ons mee naar Oostende? U kunt het al proeven uit de reacties van de deelnemers: onze eerste themareis was een succes en voor herhaling vatbaar! Dat gaan we dan ook doen, en wel van maandag 30 mei tot vrijdag 3 juni 2016. Natuurlijk kan er dan weer geschilderd en getekend worden. Voor degenen die liever sportief bezig zijn, organiseren we fietsen (nordic) wandelactiviteiten. De kosten bedragen circa € 300,- per persoon, inclusief busvervoer naar Oostende en terug, 4 overnachtingen, alle maaltijden en activiteiten. Aanmelden kan nu al door te bellen naar Fonsa Gosma van KBO-Brabant (073) 644 40 66 of via onze website www.kbo-brabant.nl.

ons 43

Deze rubriek is verzorgd door Jos Roose van Yuris Rechtshulp

Recht De Wmo is vernieuwd. Wat doet uw gemeente als u ondersteuning nodig heeft en er met de gemeente niet uit komt? Yuris Rechtshulp adviseert de cliĂŤntondersteuners van KBO-Brabant en neemt speciaal voor Ons prangende vragen onder de loep. Dit keer: aanpassingen

aan de deur van een appartementencomplex: zaak van de gemeente of van de VvE?

Mevrouw Hagenaers woont in een appartement in Boekel. Ze kocht het appartement toen ze zestig werd, kort na het overlijden van haar echtgenoot. Vier maanden geleden moest de inmiddels 85jarige mevrouw Hagenaers erkennen dat ze door slijtage aan haar heupen niet meer zelfstandig naar buiten kon. Ze vroeg hulp bij de gemeente.

Gemeente of VvE? Voor de Wmo-consulent was snel duidelijk dat mevrouw een scootmobiel nodig had. Maar mevrouw Hagenaers had nog een vraag. Ze had al vaker bij de Vereniging van Eigenaren aangegeven dat de voordeur in de centrale hal van het appartementencomplex moeilijk open ging. Volgens de VvE was er niet zoveel aan te doen, de veer is strak gesteld omdat anders de deur niet snel dichtgaat en dat vinden de bewoners onveilig. De Wmo-consulent adviseerde mevrouw Hagenaers om de kwestie nog een keer op te nemen met de VvE, maar die stuurde haar terug naar de gemeente. Volgens de VvE was het aan de gemeente om een voorziening te regelen, zodat zij de deur automatisch zou kunnen ontgrendelen. Wie heeft er gelijk?

Het antwoord op die vraag is helaas niet eenvoudig te beantwoorden. Het hangt namelijk helemaal af van de omstandigheden. Als mevrouw Hagenaers in een serviceflat woont, speciaal voor ouderen, dan mag van de eigenaren worden verwacht dat zij zelf zorgen voor automatische deuropeners. Dat is anders als het een gewone portiekflat is met een grote verscheidenheid aan bewoners. In het algemeen zal de gemeente geen voorzieningen aanbrengen in algemene ruimtes, maar de gemeente kan dat niet op voorhand uitsluiten.

Oudere bewoners Mevrouw Hagenaers is op ons advies toch nog eens gaan praten met de VvE. Die gaf toe dat in het appartementencomplex steeds meer ouderen komen wonen en dat het probleem van de voordeur door meer bewoners was gesignaleerd. Kort daarop besloot de VvE de centrale hal te vernieuwen en de voordeur te vervangen voor automatische deuren.

â&#x20AC;˘

Deze rubriek is tot stand gekomen in samenwerking met Yuris Rechtshulp, juridische dienstverlener gespecialiseerd in gezondheidsrecht, arbeidsrecht en ambtenarenrecht. Bel (013) 468 90 65 als u een vraag heeft over de Wmo of over een andere juridische kwestie. Bij Yuris maken we altijd vooraf duidelijke afspraken met u over onze diensten en de kosten daarvan. Meer informatie vindt u op www.yurisrechtshulp.nl.

ons 45

Advertentie

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN? Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

m o s p o o K netto ld uitbetaa

Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 90% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen â&#x20AC;&#x201C; direct zekerheid

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl

Deze rubriek is verzorgd door Mariska Dalmijn-Verkooijen. Zij is toegevoegd notaris bij Huijbregts Notarissen & Adviseurs in ’s-Hertogenbosch.

Notaris Erfrecht, wanbetaling, nalatenschap of pensioenopbouw. In elke editie van Ons buigt notaris Mariska Dalmijn-Verkooijen zich over lastige financieel-juridische kwesties. Deze maand: erfbelasting besparen

door uw kleinkinderen geld na te laten.

ist u dat er een leuke en effectieve manier is om erfbelasting te besparen? Dat kan door uw kleinkinderen te betrekken in uw testament. Op het moment dat zij van hun grootouder erven, hebben zij namelijk recht op een vrijstelling die gelijk is aan de vrijstelling van kinderen, namelijk € 20.047,(cijfer 2015). Uw kleinkinderen moeten dan ook wel daadwerkelijk uw kleinkinderen zijn. Dit klinkt misschien vanzelfsprekend. Echter, heeft u een zoon die niet getrouwd is maar die wel kinderen heeft, dan kan het lezen van deze column u weleens aan het denken zetten.

Gezag Het is al lang niet meer vanzelfsprekend dat mensen trouwen voordat ze kinderen krijgen. Vaak staat men echter niet stil bij de vele verschillen die bestaan tussen trouwen/ geregistreerd partnerschap enerzijds en samenwonen anderzijds (met of zonder samenlevingsovereenkomst). Als tijdens het huwelijk tussen een man en een vrouw een kind wordt geboren, wordt de man automatisch, wettelijk gezien, de vader van het kind. Bepalend

is dus niet of hij ook de biologische vader is. Bij samen woners ligt dit anders. Als tijdens het samenwonen een kind wordt geboren, wordt de partner van de moeder alleen als vader van het kind aangemerkt als het kind door hem is erkend. Hiervoor is een bezoek aan de burgerlijke stand noodzakelijk. Ook het gezag over het kind is niet automatisch geregeld. Om ervoor te zorgen dat de ouders gezamenlijk het gezag over hun kind uitoefenen, moeten de ouders een verzoek bij de rechtbank indienen.

Rechtbank Als uw samenwonende zoon zich op de gezinsuitbreiding voorbereidt door het bedenken van een naam en het inrichten van de babykamer, maar hij zoekt geen contact met de burgerlijke stand en de rechtbank, dan is het wettelijk gezien dus niet zijn kind en dus ook niet uw kleinkind… Heeft u daar weleens bij stilgestaan? Misschien is het tijd voor een goed gesprek met uw zoon?

•

Heeft u een financieel-juridische kwestie die u aan de notaris zou willen voorleggen? E-mail uw vraag o.v.v. Notaris naar ons@kbo-brabant.nl.

ons 47

ons voordeel

Speciaal voor leden van KBO-Brabant biedt Ons korting en leuke extra’s.

Korting

Naar de 50PlusBeurs en aansluitend naar Motown in Concert Van 15 t/m 19 september vindt de 50PlusBeurs plaats in de Jaarbeurs in Utrecht. Tijd om te genieten! is het motto van de beurs. En te genieten is er volop, met zo’n 600 stands, workshops en presentaties, muziekoptredens, modeshows, kookdemonstraties, dans en exposities. Nog meer te genieten is er na uw beursbezoek, met Motown in Concert. Motown staat voor ware muzikale magie. Het label bracht sterren voort als The Jackson 5, Diana Ross & The Supremes, Stevie Wonder en Marvin Gaye. Leden van KBO-Brabant krijgen ook op de entreekaarten voor dit concert korting. De beurs is dagelijks open van 10.00 tot 17.30 uur. Aansluitend Motown in Concert van 15.15 tot 17.15 uur of 17.30 tot 19.30 uur. Bestel uw kaarten via www.plusticket.nl en gebruik de actiecode ONS. Speciale prijzen voor KBO-Brabantleden: 50PlusBeurs: € 7,-. Beurs & Concert: € 24,-. U kunt ook telefonisch bestellen via (026) 377 97 36 (geef de actiecode bij uw bestelling door). Bestelkosten € 1,50. Toeslag Eerste Rang bij Concert: € 5,-. Alle informatie en het laatste nieuws vindt u op www.50plusbeurs.nl.

Relaxfauteuil met ‘ Sta op’-functie Comfortabel zittten en makkelijk opstaan, dat kan met deze relaxfauteuil. De fauteuil biedt optimaal zitcomfort en is voorzien van een handige ‘Sta op’-functie. Daardoor komt u makkelijk vanuit uw ontspannen positie overeind. De stoel is in diverse kleuren leverbaar en met diverse opties uit te breiden. KBO-Brabantleden krijgen 20% korting op de aankoopprijs. De leverancier komt gratis en vrijblijvend bij u thuis om voor u de meest optimale stoel samen te stellen. Daarna beslist u of u gebruik maakt van de aanbieding of niet. Er zijn geen verplichtingen! De stoel is verkrijgbaar vanaf € 1.495,- (adviesprijs € 1.895,-) en wordt gratis thuisbezorgd. U krijgt twee jaar volledige garantie. Wilt u meer informatie of een vrijblijvende afspraak maken voor een adviesbezoek bij u thuis, bel dan de KBOBrabant Ledenservice, tel (085) 486 33 63. U kunt de stoel ook bekijken en bestellen op 20% www.onsledenvoordeel.nl. Korting

Knotsgekke Kaarten- en Scrapdagen De beurs Knotsgekke Kaarten- en Scrapdagen is de ontmoetingsplaats voor creatieve kaartenmakers. De beurs vindt eind augustus plaats, maar dan is het er al volop kerst. De deelnemers presenteren de nieuwste hobbytrends voor de komende feestdagen, zoals werken met ‘maskingtape’ en stempelen. Naast kaarten maken, is er nog veel meer €2,mogelijk met papier. Op de beurs worden korting veel gezellige workshops georganiseerd. De Knotsgekke Kaarten- en Scrapdagen vinden plaats op 27, 28 en 29 augustus in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch. De beurs is dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Toegang: € 8,50 p.p. KBO-Brabantleden krijgen € 2,- korting op vertoon van de KBO-Brabant lidmaatschapspas. Mannen mogen gratis naar binnen, mits in gezelschap van een vrouw.

Corso Zundert geïnspireerd door Van Gogh Op zondag 6 september vindt in Zundert het jaarlijkse bloemencorso plaats, het grootste corso ter wereld. Tijdens deze editie wordt het 125e sterfjaar van Vincent van Gogh herdacht, die op 30 maart 1853 in Zundert werd geboren. Twintig buurtschappen gaan de competitie met elkaar aan om de mooiste wagen. Alle twintig laten zich inspireren door het leven en het werk van Vincent van Gogh. Hun kunstwerken worden beoordeeld door een vakkundige jury van kunstenaars en theatermensen. Hoogtepunt Vrijvan het corso is de optocht op zondag. De kaarten prijswinnaars worden tijdens de optocht bekendgemaakt. Aansluitend en op maandag 7 september worden de wagens tentoongesteld voor het publiek. De optocht begint op zondag 6 september om 13.30 uur, om 16.30 uur is de prijsuitreiking op de Markt. Vijf lezers van Ons maken kans op ieder twee vrijkaarten voor de optocht op zondag (normale entreeprijs € 10,-). Stuur een e-mail naar ons@kbo-brabant.nl o.v.v. Corso Zundert.

Jaarlijks meer dan

50.000

tevreden vakantiegangers!

Advertentie

Heerlijke najaarsreizen!

NU VANAF

€ 99

Bohemen en Praag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 99 5 daagse busreis - Verblijf in een 3* hotel o.b.v. logies en ontbijt Highlights: Praagse burcht, Sint Vitus kathedraal, Glasfabriek Novi Bor ✓ Excursiepakket inclusief halfpension zeer voordelig bij te boeken!

Londen, Oxford en Cambridge . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 179

Rimini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 289

Barcelona en de Spaanse kust . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 289

8 daagse busreis - Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: kennismaking San Marino, bezoek steden Pesaro, Urbino, Ravenna ✓ Dagtocht Venetië zeer voordelig bij te boeken!

8 daagse busreis - Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: Andorra, Montserrat, stadion FC Barcelona, Sagrada Familia ✓ Bezoek de stad van Gaudí en ontdek de Costa Brava!

Kroatië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 299

Moezel ALL-INCLUSIVE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 339

8 daagse busreis - Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: grotten van Postojna, Rovinj en Porec, Eiland Krk, Plitvice Meren ✓ Inclusief drankarrangement in het hotel in Kroatië!

5 daagse busreis - All-inclusive verblijf in een 3* hotel Highlights: Burcht in Burg Eltz, Cochem, Romeinse stad Trier, bezoek Boppard ✓ Nederlandse gastvrijheid en een goede all-inclusive verzorging!

Winterzonvakantie Fuengirola . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 389

Winterzonvakantie Albufeira . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VA. € 399

8 daagse vliegreis - Verblijf in een 4* hotel o.b.v. halfpension Highlights: Ronda, Puerto Banús, Marbella, Nerja, Frigiliana, Axarquia, Mijas ✓ Inclusief 15 kg ruimbagage t.w.v. € 30,- en 2 excursies!

8 daagse vliegreis - Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpension Highlights: Faro, Olhão, Kurk route, Lissabon, Lagos, Sagres, Silves, Monchique ✓ Inclusief 15 kg ruimbagage t.w.v. € 30,- en 2 excursies!

5 daagse busreis - Verblijf in een 2* hotel o.b.v. logies en ontbijt Highlights: Big Ben, Theems, Universiteit in Oxford, King’s College in Cambridge ✓ Een unieke combinatie van 3 Engelse steden!

www.effeweg.nl/kbo-brabant of bel naar 0529 - 46 96 67 GRATIS BROCHURE | BROCHURE NAJAAR 2015 / VOORJAAR 2016 Naam ________________________________________________________ dhr/mevr Adres ________________________________________________________________

Fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en per persoon o.b.v. 2 personen. Exclusief reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

✃

Postcode _______________________ Plaats ________________________________ Tel. Nr. _________________________ E-mail ________________________________ Zonder postzegel opsturen: Effeweg.nl, antwoordnummer 778, 7700 VG Nieuwleusen 30132

De zomer is in volle gang en dus verdient ontspanning in de buitenlucht de voorkeur! Minder mooi weer? Ook het aanbod aan cultuur- en kunstactiviteiten is groot in de zomermaanden.

Ontspa In de buitenlucht Wat is een betere locatie dan openluchttheater Mariahout om een fijne zomermiddag door te brengen? De KBOAfdelingen uit Laarbeek organiseren hier een speciale seniorenmiddag onder de naam ‘Ten Blakke’. De middag start met een optreden van het seniorenorkest, waarna troubadour Tonny Wijnands en dorpsondersteuner Henrie Bouwmans een aantal prominente Laarbeekse gasten ontvangen aan een ‘Brabantse tafel’. De gesprekken aan tafel, met tussendoor optredens van Tonny Wijnands, staan deze middag garant voor een hoop plezier.

Kloosterdag in Megen

Tekst: Marlous ten Berge

Woensdag 26 augustus, 13.30 uur. Openluchttheater Mariahout. Entree: € 5,-. Website: www.oltm.nl.

Twee kloosters, een gevangentoren en een middeleeuws stratenpatroon: het historische plaatsje Megen vormt op maandag 7 september het decor voor de Kloosterdag van KBOBrabant. Tijdens deze dag bezoeken we beide kloosters en is er gelegenheid om een mooie wandeling door het dorp te maken. Om 10.00 uur starten we bij het klooster van de zusters Clarissen, waar u later een dienst in de kapel kunt bijwonen. ’s Middags is er een lunch in het stadje, waarna we tot ongeveer 16.00 uur het klooster van de franciscaner minderbroeders bezoeken. Er is slechts ruimte voor een select gezelschap (40 personen). Meld u dus snel aan!

De beste chauffeurs Veilig en zelfverzekerd de weg op? In augustus organiseert seniorenvereniging HEVO Rosmalen speciaal voor ouderen een opfriscursus rijvaardigheid. Tijdens deze tweedaagse cursus wordt u bijgepraat over de laatste verkeersregels, kunt u uw reactievermogen, ogen en gehoor laten testen en deelnemen aan een verkeersquiz. Natuurlijk gaat u ook zelf de weg op onder leiding van een rijinstructeur die allerlei praktische tips geeft. Aanmelden kan via www.hevorosmalen.nl/opfris of via telefoonnummer (073) 521 76 15. Deelname heeft geen consequenties voor de geldigheid van uw rijbewijs.

Maandag 7 september. Deelname € 25,- p.p. (incl. lunch, koffie/thee). Aanmelden kan tot 25 augustus 2015. Meer informatie en aanmelden op www.kbo-brabant.nl.

Datum: dinsdag 18 en donderdag 20 augustus. Locatie: sociaalcultureel centrum Perron-3, Rosmalen. Kosten deelname: € 10,-.

ons 50

nning Inspirerend

Cursus cultuur en kunst in Brabant

Jaren geleden werd KBO-lid Ria van Loon uit Bavel slachtoffer van een zwaar auto-ongeluk. Gebonden aan rolstoel en bed begon ze met aquarel schilderen en schrijven. Een hobby die leidde tot een expositie van prachtige iconen, te zien in de ontmoetingsruimte van de Goede Herderkerk in Roosendaal. Er is ook een gedichtenbundeltje verkrijgbaar. Geloof, hoop en een positieve levensinstelling klinken door in de expositie en gedichten.

De Erfgoed Academie Brabant en HOVO Brabant Seniorenacademie organiseren de driedaagse cursus Cultuur en kunst in het hertogdom Brabant. De muziek, architectuur, schilderen beeldsnijkunst en literatuur die in de vijftiende en zestiende eeuw in het hertogdom werden vervaardigd, waren toonaangevend in Europa. In de cursus onderzoekt u met verschillende docenten de achtergronden van deze culturele bloei.

Locatie: Goede Herderkerk, Lindenburg 84, Roosendaal. De kerk is elke maandag, woensdag en vrijdag open van 13.00 tot 14.00 uur. Tevens kunt u de expositie aansluitend aan kerkdiensten bewonderen.

Data: maandag 24 en dinsdag 25 augustus van 09.30 tot 16.30 uur aan de Universiteit van Tilburg. Op woensdag 26 augustus van 09.30 tot 13.30 uur: excursie in Breda. Kosten: € 180,- per persoon inclusief koffie en thee, drie keer lunch en toegang tot de Grote Kerk en het Kasteel van Breda. Aanmelden via www.hovobrabant.nl. Hier vindt u ook het volledige programma.

Sprookjes bestaan (niet)

Natuurlijk mag een fietsvierdaagse ook deze zomer niet ontbreken. De 44e editie van de Markiezaatsfietsvierdaagse brengt u naar West-Brabant, de bossen, het eiland Tholen en De Brabantse Wal. Leuk voor recreanten én sporters, want er zijn verschillende fietsafstanden mogelijk. Drie dagen meefietsen kan ook, maar wie een medaille mee naar huis wil nemen, moet in ieder geval op donderdag fietsen. Onder de deelnemers wordt bovendien een vijfdaagse fietsvakantie naar Texel verloot. Inschrijfmogelijkheden en meer informatie vindt u op www.fietsvierdaagsebergenopzoom.nl

Wie kent ’m niet: de romantische, sprookjesachtige film over Sisi, keizerin van Oostenrijk. In Paleis het Loo krijgt u deze zomer een inkijkje in haar leven tijdens de tentoonstelling Sisi, sprookje en werkelijkheid. En daar blijkt dat niets is zoals het lijkt. Naast romantiek komt namelijk ook de tragische kant van Sisi’s leven naar voren. Nooit eerder werd er buiten Wenen zo’n grote tentoonstelling over het leven van de keizerin vertoond. De echte fans mogen dit dus zeker niet missen! De kleinkinderen meenemen? Voor hen is er een leuke speurtocht.

Datum: maandag 10 t/m donderdag 13 augustus 2015 tussen 10.00 en 17.00 uur. Startpunt: Markiezenhof, Beursplein, Bergen op Zoom. Kosten: € 9,-.

Sisi, sprookje en werkelijkheid. Paleis het Loo, Apeldoorn, t/m zondag 27 september. Kaarten: vanaf € 16,-. Website: www.paleishetloo.nl/agenda/sisi.

Fiets mee!

ons 51

Advertentie

Van Raam fietsen

Tot €650,korting op onze complete collectie fietsen!

Eenvoudige stuurbediening

Instelbare maximum snelheid 7, 15 of 20 km/u

Stabiel en comfortabel frame

Topkwaliteit Modern en sportief uiterlijk Comfortabele vering en zithouding 100% Nederlands fabrikaat Elektrische trapondersteuning mogelijk  Grootste democollectie van Nederland bij Vitalis     

LED verlichting voor en achter

Comfortabele treeplank

Elektrische motor in de naaf

Makkelijk uw voeten op de grond bij stilstaan

Nooit meer een lekke band met SLP-24X

Gratis SLP-24X op alle fietsen en scootmobielen

Gratis brochure? Bel gerust 088 - 848 00 00

Nieuw bij Vitalis! Veilig en comfortabel elektrisch fietsen! Met de fiets er op uit gaan en genieten van de omgeving wordt een stuk plezieriger wanneer u comfortabel, stabiel en zorgeloos rijdt. De fietsen van Vitalis zijn gemaakt voor een optimaal gebruikscomfort en bieden u stabiliteit tijdens het rijden. Neem nu de nieuwe SitGo Electric: een comfortabele elektrische fiets waarbij u niet hoeft te trappen. Een prettige oplossing wanneer u merkt dat het fietsen wat moeilijker gaat. U kunt eenvoudig wegrijden met uw voeten op de treeplank. Wilt u stoppen met rijden? Het unieke frameontwerp zorgt dat u altijd makkelijk met uw voeten bij de grond kunt. Wel zo veilig!

✁

Exclusief dealer van Van Raam fietsen Naast de SitGo Electric vindt u bij Vitalis ook een uitgebreide collectie Van Raam fietsen. Van de sportieve Easy Rider driewielfiets tot de stabiele Tavara Balance met trapondersteuning. Deze fietsen zijn van Nederlands fabrikaat en worden op maat gemaakt voor een optimaal gebruikscomfort. U kunt onze fietsen vrijblijvend uitproberen bij u thuis of bij onze showrooms.

Ja, stuur mij een brochure Naam ______________________________________ Adres ______________________________________

ONS_mnd8

Postcode ____________________________________ Plaats ______________________________________ Telefoon ____________________________________ Stuur gratis naar: Antw.nr. 1071, 9200 VB Drachten

Zomers voordeel! Bij aanschaf van een nieuwe fiets of scootmobiel ontvangt u de gehele zomerperiode de unieke SLP-24X anti-lek behandeling voor uw banden t.w.v. €100,geheel gratis. Vraag onze adviseur naar de mogelijkheden.

Over Vitalis Vitalis biedt een breed assortiment comforten mobiliteit verhogende producten, zoals trapliften, sta-op stoelen, scootmobielen, comfort douches, rolstoelen en rollators met buitengewone services.

Bezoek een showroom bij u in de buurt. Kijk op www.vitalis.nl/showrooms

Onze adviseurs komen graag bij u langs voor een proefrit! Deze acties zijn geldig t/m 31 augustus. Uw voordeel wordt berekend o.b.v. de aanschafwaarde van de fiets. Het voordeel kan oplopen tot 10% korting.

Deze tekst kwam tot stand met medewerking van Bartiméus, een landelijk instituut voor mensen met een visuele beperking. Voor Brabant raadpleeg www.bartimeus.nl/regio-zuid-nederland.

Gezondheid In Nederland lijdt bijna 20 procent van de 65- tot 75-jarigen aan macula degeneratie, een chronische oogziekte. Hoe herkent u deze aandoening? En wat moet u dan doen?

Wat is macula degeneratie (MD) precies?

Bij macula degeneratie ontstaat er schade in de gele vlek (= macula lutea), die aan de achterkant van uw netvlies zit. Met de gele vlek ziet u de kleinste details, bijvoorbeeld tijdens lezen, televisiekijken of autorijden. Op latere leeftijd komen twee vormen voor: droge MD en natte MD. Zo’n 80 tot 90 procent van de patiënten heeft de droge variant. Daarbij hopen zich afvalstoffen in het netvlies op en sterft de macula langzaam af. Bij natte MD gaat het gezichtsvermogen veel sneller achteruit: door een gebrek aan voedingsstoffen en zuurstof in het netvlies vormen zich nieuwe bloedvaatjes, die slecht van kwaliteit zijn. Deze bloedvaatjes gaan vocht of bloed lekken.

2 3

Welke klachten geeft MD?

Tekst: Suzanne Geurts

Het midden van uw zicht wordt waziger en later ziet u vlekken. In het eindstadium hebben de meeste patiënten klachten over grote vlekken, centraal in het gezichtsveld. Maar van MD wordt u niet blind.

Wat zijn de oorzaken?

Leeftijd, erfelijkheid, roken, alcohol en vetten spelen een rol. En door de lage oestrogeenspiegel na de overgang lopen vrouwen van boven de 75 twee keer zo veel risico.

ons 53

Kunt u MD zelf voorkomen?

Eigenlijk niet, omdat we nu eenmaal ouder worden. Wél kunt u stoppen met roken en gezonder eten: veel groenten, vette vis, noten en een paar eieren per week.

Hoe wordt de aandoening behandeld?

Er is nu alleen een behandeling voor ‘natte MD’, met injecties in het oog. Er wordt onderzocht of deze methode ook voor ‘droge MD’ werkt.

Wanneer moet u naar uw huis- of oogarts?

Neemt u steeds minder details waar? Heeft u meer licht nodig? Of zien bijvoorbeeld lantaarnpalen en deurposten er krom uit? Ga dan naar uw huis- of oogarts. Tip: met de ZIEN-app (een simulatieprogrammaatje voor Apple en Android) van Bartiméus ervaart u wat iemand met MD eigenlijk ziet. Meer informatie vindt u op www.accessibility.nl.

•

KBO-Brabant ontmoet WensAmbulance Brabant

‘Nog één keer

samen naar zee’ Tekst: Laura Thuis | Beeld: Anne Hamers

Nog een laatste keer het ouderlijk huis zien, een dag naar zee of naar familie. De vrijwilligers van WensAmbulance Brabant brengen terminaal zieke mensen nog één keer naar hun favoriete plek en vertellen hier vandaag over bij KBO Prinsenbeek.

‘

oedemorgen. Mijn naam is Cees Huijben, een van de ruim tweehonderd vrijwilligers van WensAmbulance Brabant. Een paar jaar geleden heb ik mijn eigen wensrit gehad. Of liever gezegd: de wensrit van mijn vrouw die ongeneeslijk ziek was. Zij wilde nog één keer terug naar de plek waar ons geluk samen begon – het eeuwenoude klooster Sint-Catharinadal in Oosterhout – en dat was

ons 54

super, super. In de twee weken dat mijn vrouw nog leefde, vroeg ze me: “Zou jij daar niet vrijwilliger willen worden?” In juli overleed ze, in september meldde ik me aan.’

Troostrijk In het Prinsenbeekse ouderencentrum Zilverberk luisteren de KBO-leden vol aandacht naar het verhaal van Cees, die vervolgt: ‘Wij begeleiden wensritten van mensen die niet

welzijn

lang meer te leven hebben. Dit doen we met aangepast vervoer en begeleiding van professionele vrijwilligers. Straks zullen we jullie nog een kijkje in een van onze wensambulances geven. Maar allereerst wil ik nog iets meer vertellen over het waarom. Wij doen dit voor de wensvrager – het is zijn of haar laatste wens – maar zeker ook voor de familie. Want zij zijn de nabestaanden van straks. En straks is meestal heel dichtbij. Zo’n wensrit samen, er mogen twee familieleden mee, is vaak heel troostrijk. Wat ook zal blijken uit de verhalen van drie nabestaanden na de pauze.’

Nog even langs het ouderlijk huis Tijdens de presentatie die volgt, gaat Cees nog kort in op de criteria: ‘De wensrit is er voor mensen die in de laatste fase van hun leven zitten én aangepast vervoer nodig hebben. Omdat ze bedlegerig zijn, bijvoorbeeld. Anders worden we een concurrent voor de rolstoeltaxi.’ Ook vertelt hij over de toegenomen belangstelling voor wensambulances: ‘Vroeger werden laatste wensen nog wel eens door reguliere ambulancediensten vervuld - “Zou u nog even langs mijn ouderlijk huis willen rijden” - maar tegenwoordig is het bekostigings- en bereikbaarheidssysteem heel anders. Begrijpelijk natuurlijk, maar daarom zijn wij er nu.’

Als iedereen pauzeert met een kop koffie reageert KBO’er Jos Timmers: ‘Ik herken de verhalen, want ik heb zelf altijd als ambulancebroeder gewerkt. En ook wij zijn wel eens omgereden voor iemand die nog één keer zijn ouderlijk huis in Moerschot wilde zien. “Kijk, achter dat raampje was mijn slaapkamertje”, zei hij. Mensen worden daar zó gelukkig van. Daarom is dit ook zo’n fantastisch initiatief.’

Mooie herinneringen Dan nemen de drie nabestaanden het woord. Margo als eerste. ‘Toen we hoorden dat mijn man uitbehandeld was, was net de natuurbegraafplaats Bos van de Heilige Geest in Oostelbeers geopend. ”Dát wil ik”, zei hij. “En ik zou het plekje graag samen met jullie uitzoeken.” Een verpleegster die WensAmbulance Brabant kende, heeft dat vervolgens in gang gezet. En een dag later waren we er: onze twee kinderen, mijn man en ik. Heel snel dus, wat achteraf hard nodig was, want hij overleed een week

ons 55

welzijn

‘Als het leven je niet zo veel dagen meer geeft, dan

moeten wij de dagen meer leven geven’

later. Wat ik over deze periode kan zeggen, is dat het een zeer heftige tijd is geweest, maar dat we heel blij zijn dat we dit nog samen hebben kunnen doen. Het plekje is heel bijzonder. Ik ga er nog vaak naartoe en zit dan rustig op de boomstronk bij mijn man.’ ‘Mooi hè…’ klinkt het uit de zaal. En ook tijdens het verhaal van Liselotte luisteren de KBO’ers ademloos. ‘De wensambulance is een lichtpuntje geweest op een zware reis’, vertelt ze over het ziekteproces en de laatste wens van haar moeder. Liselotte: ‘“We gaan je trouwjurk

Meer over WensAmbulance Brabant WensAmbulance Brabant vervoert mensen uit Brabant en aangrenzende regio’s die niet lang meer te leven hebben en helpt zo hun laatste wens te vervullen. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de bestaande ambulancediensten, hospices, ziekenhuizen en huisartsen. WensAmbulance Brabant kan de wensritten gratis aanbieden dankzij giften, sponsors en donateurs. In 2012 werd de stichting ‘Brabander van het jaar’. Kijk voor het indienen van een wensaanvraag en/of meer informatie op www.wensambulancebrabant.nl.

uitzoeken, schatje”, zei mijn moeder op een ochtend. Ik dacht dat ze te veel morfine had gehad. Maar we gingen naar een bruidszaak. En het was fantastisch, terwijl ik ook wist dat het waarschijnlijk het laatste moment was dat we écht samen zouden delen. Terugkijkend was het de laatste dag dat ze nog alert was en is het nu een van mijn meest kostbare momenten…’ Hier en daar klinkt zacht gesnik, wat niet anders wordt als Helma het woord neemt en vertelt over de wensrit met haar geliefde man naar hun favoriete plek aan zee. ‘Het ziekteproces ging zo snel, we kwamen in een rollercoaster. Door de wensrit hebben we in alle rust afscheid kunnen nemen. Dat is echt goud waard geweest. Ik put nog steeds kracht uit die mooie herinneringen.’

Stil In de zaal is het stil, stil van de verhalen. ‘Ik ben hier speciaal naartoe gekomen omdat ik de moeder van Liselotte kende’ vertelt KBO’er Riki Quaijtaal. ‘Of eigenlijk haar vader, die net als mijn overleden man bij de politie zat. Behalve KBO-lid ben ik ook lid van de seniorenclub van de gemeentepolitie Breda. Ik ga hun hier zeker meer over vertellen. Want dit moeten meer mensen weten.’ Of zoals Cees Huijben treffend afsluit: ‘Ieder mens heeft een laatste wens. Mijn Hennie zei eens: “Als het leven je niet zo veel dagen meer geeft, dan moeten wij de dagen meer leven geven.”’

•

ons 57

Advertentie

d n a l r e u a S t e p uit naar h

Ero

â&#x20AC;? d l e g w u r o o v aar w â&#x20AC;&#x153; t e m s e i t n a vak

kanties

les inclusief va

in al de kampioen

STEN

KINGSKO

BOE NG / GEEN ANBETALI

GEEN A

5 dagen alles inclusief Sauerland / Winterberg Hotel Marleen *** Vanaf 00 175, Siedlinghausen / Sauerland p.p.

- ontvangst met warme lunch of koffie en gebak - 4x overnachten, 4x ontbijt, 4x lunch en 4x diner - dagelijks zijn drankjes van 17.00 t/m 24.00 uur gratis - gratis wandelkaarten / wifi / parkeren / ebikes - gratis entree binnen zwembaden - regelmatig entertainment live muziek, Magic Wobo show, avondwandeling, casino avond - koffiecorner: hele dag gratis koffie / thee - gratis leuke dagtocht per luxe touringcar 2015

Datum

Prijs

2016

Datum

Prijs

Vrijdag

16 oktober

235,00 p.p.

Zondag

03 januari

AKTIE!

175,00 p.p.

Dinsdag

20 oktober

235,00 p.p.

Donderdag

07 januari

AKTIE!

175,00 p.p.

Zaterdag

24 oktober

235,00 p.p.

Maandag

11 januari

AKTIE!

175,00 p.p.

Woensdag

28 oktober

AKTIE!

199,95p.p.

Zondag

17 januari

AKTIE!

175,00 p.p.

Zondag

01 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Donderdag

21 januari

AKTIE!

175,00 p.p.

Donderdag

05 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Maandag

25 januari

AKTIE!

175,00 p.p.

Maandag

09 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Vrijdag

29 januari

AKTIE!

175,00 p.p.

Vrijdag

13 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Dinsdag

02 februari

AKTIE!

175,00 p.p.

Dinsdag

17 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Zaterdag

06 februari

KROKUS

235,00 p.p.

Zaterdag

21 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Woensdag

10 februari

KROKUS

235,00 p.p.

Woensdag

25 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Zondag

14 februari

AKTIE!

199,95 p.p.

Zondag

29 november

AKTIE!

175,00 p.p.

Donderdag

18 februari

AKTIE!

199,95 p.p.

Donderdag

03 december

AKTIE!

175,00 p.p.

Maandag

22 februari

AKTIE!

199,95 p.p.

Maandag

07 december

AKTIE!

175,00 p.p.

Vrijdag

26 februari

AKTIE!

199,95 p.p.

Maandag

14 december

AKTIE!

175,00 p.p. In december gratis bustocht naar de omliggende kerstmarkten

0049 2953 9626 580 Nederlands gesproken

www

enjoyhotels.nl

Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen toeslag 1 persoons kamers. Exclusief evt toeristenbijdrage.

d e i b e g l e z e o M n e l e f i E e d r a a Erop uit n voor uw geldâ&#x20AC;? Advertentie

vakanties met â&#x20AC;&#x153;waar

de kampioen

f vakanties

in alles inclusie

STEN

KINGSKO

BOE NG / GEEN ANBETALI

GEEN A

5 dagen alles inclusief Eifel / Moezel *** Hotel Daun Daun / Eifel / Moezel

vanaf: p.p. 2015

199,95 Datum

- ontvangst met warme lunch of koffie en gebak - 4x overnachten - 4x ontbijt, 4x lunch en 4x diner - dagelijks zijn de drankjes van 17.00 t/m 24.00 uur gratis - gratis infotheek / wifi / parkeren - regelmatig entertainment o.a. live muziek etc. - koffiecorner: hele dag gratis koffie / thee Inclusief gratis leuke dagtocht naar Cochem per luxe touringcar Prijs

Vrijdag

09 oktober

235,00 p.p.

Dinsdag

13 oktober

235,00 p.p.

Zaterdag

17 oktober

235,00 p.p.

Woensdag

21 oktober

235,00 p.p.

Zondag

25 oktober

Donderdag

29 oktober

AKTIE!

199,95 p.p.

Maandag

02 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Vrijdag

06 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Dinsdag

10 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Zaterdag

14 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Woensdag

18 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Zondag

22 november

AKTIE!

199,95 p.p.

Donderdag

26 november

AKTIE!

199,95 p.p.

235,00 p.p.

0049 2953 9626 580 Nederlands gesproken

www

enjoyhotels.nl

Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen toeslag 1 persoons kamers. Exclusief evt toeristenbelasting.

‘We hebben over de hele wereld gegeten,

Tekst: Suzanne Geurt | Beeld: Timo Reisiger

maar dit proef je nergens’

ons 60

smakelijk eten KBO’ers Paul en Margot Verbeek: wég van Afrika Paul (78) en Margot (79) Verbeek hebben hun hart verpand aan Afrika. Logisch dat ze regelmatig aanschuiven in het Ethiopisch Restaurant in Eindhoven. Met veel plezier, maar zónder mes en vork. Paul: ‘Als wegen waterbouwers hebben mijn vrouw en ik diverse malen gewerkt in het Zambiaanse dorpje Chitungulu, midden in de rimboe. Als je daar één keer geweest bent, wil je telkens terug. De natuur is prachtig, de bevolking zo hartelijk. Onlangs vertrok de coördinator van onze stichting Chitungulu, een stichting die zich inzet voor duurzame ontwikkeling met aandacht voor natuurbehoud in en rond het dorp, er weer voor enkele maanden naartoe. In het Ethiopisch Restaurant – tja, Zambiaans eten kun je in Nederland helaas niet – namen we in Afrikaanse stijl afscheid van haar. Sindsdien komen we hier regelmatig, want het is een bijzondere ervaring. Je krijgt een grote schaal, met zo’n twaalf gerechtjes. En je bestek? Dat is een speciale pannenkoek: met een afgescheurd stukje pak je bijvoorbeeld wat Doro Wot, een bekende specialiteit. Wij hebben over de hele wereld gegeten, maar zulke intense smaken als hier proef je nergens. Meer weten over de projecten van deze stichting? Ga naar www.chitungulu.nl.

hiopië

Dé smaakmaker van Et

iopische (stoof ) Berbere of berberi geeft Eth e smaak. Het schotels hun bekende, pittig als extra smaakmaker kruidenmengsel staat zelfs zo’n zestien op tafel. Berbere bestaat uit ls gember, kaneel, verschillende kruiden, zoa illende komijn, koriander en versch derland pepers. Als mix is het in Ne verkrijgbaar bij Ethiopische ops speciaalzaken of in websh ’). (google op ‘berbere te koop

Pannenkoek als bestek Geen Ethiopisch gerecht zonder een grote ‘familiepannenkoek’, waarmee u de gerechtjes eet. Injera wordt gemaakt van teff, een populaire Afrikaanse graansoort. Vierduizend jaar vóór onze jaartelling verbouwden de Ethiopiërs al teff. En lijdt u aan glutenintolerantie of glutengevoeligheid? Dan kunt u gerust injera eten, want teff is glutenvrij.

Boodschappenlijstje Doro Wot voor 6 personen 25 gram boter 2 uien, in ringen gesneden 2 eetlepels tomatenpuree 2 theelepels of chilipoeder 1 theelepel gemalen zwarte peper

1 kippenbouillonblokje 6 flinke drumsticks, gebraden of gebakken (bij de poelier) 6 eieren, hard gekookt zout naar smaak

Bereiding Verhit de boter in een pan en fruit de uien tot ze glazig zien. Voeg de tomatenpuree, wat zout naar smaak, chilipoeder, zwarte peper en 600 milliliter water toe. Roer vervolgens het bouillonblokje erdoor. Breng het geheel aan de kook en laat de saus 20 minuten zachtjes doorkoken. Doe de drumsticks en de (hele) eieren erbij en warm alles 10 minuten op in de saus. Dien op met gekookte rijst of een Ethiopische pannenkoek.

Tips gezocht Kent u een bijzondere eetgelegenheid? Een (kleinschalig) restaurant met een origineel concept? Een speciale kok? Stuur een mailtje naar ons@kbo-brabant.nl en wie weet plaatsen we uw tip in Ons.

ons 61

Puzzel mee en win! In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Los het Zweeds Raadsel op, stuur montuur wint3 u Europese EuroNed. en misschien uw oplossing naar de redactie wel Het 1e BezigBoek! 5 peaan met glas hoofdstad rivier pl. in de Betuwe

meisje montuur met glas Ned. pl. in de rivier Betuwe meisje

Ned. rivier meisje

Europese hoofdstad montuur deelmet v.h. glas gezicht pl. in de Betuwe

Europese 3gewoonte hoofdstad

droog opening scheepstouw

pestkop pestkop opening

10 opening

riv. in Rusland sportman

Engelse titel riv. in boom Rusland

nummer

kookgerei

nauwe straat vrucht

14 Engelse titel riv. in Rusland boom moeras2vogel

pit

nummer

grote bijl stremsel

grote bijl

stremsel

11 8

4 1

12 9

spottende lach zangnoot

spottende lach 8

vrucht aanvang

pit

kookgereizangnoot

nummer

kookgerei

touw

scheepstouw

zeuren

droog

11 scheeps-

droog

Engelse titel

1 stremsel

pl. in Gelderland

Europeaan kledingstuk

lange jongen voetbalterm

boom spelleiding grote bijl zeuren

spelleiding

zeuren

Puzzel: www.puzzelpro.nl

spelleiding

riv. in Rusland nauwe riv. in sportman straat Rusland moerasnauwe aanvang vogel straat

7aanvang

sportman

pl. in Gelderland

lange jongen voetbalterm

Europeaan kledinggewoonte stuk

deel v.h. gezicht pl.pestkop in Gelderland

lange jongen voetbalterm

12 5

gewoonte

deel v.h. gezicht

spottende lach

5 2

Het 1e BezigBoek

13 10

7 3

8 5

4 14 11

15 12

9 6

10 7

Lezen, kleuren, denken, puzzelen… Vervelen is er niet meer bij met Het 1ste BezigBoek voor niet meer de jongste. Het doeboek staat boordevol jeugdherinneringen, (reis)verhalen, gedichten, taal- en woordspelletjes, kleuropdrachten, raadsels en quizzen. Heerlijk voor een

ons 62

kledingstuk

11 Stuur de oplossing van de puzzel, uw e-mailadres en telefoonnummer vóór 7 september 2015 naar: Redactie Ons, 9 Postbus 3240, vrucht 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Let erop dat u uw inzending riv. in Rusland frankeert. Ongefrankeerde moerasinzendingen worden niet vogel meegenomen in de 2 loting. pit Of e-mail naar ons@kbo-brabant.nl o.v.v. ‘puzzel’. 4 van de De oplossing puzzel in Ons 5 was: ‘bevrijdingsfeesten’. zangnoot De prijzen gaan naar: D. de Visscher-Manders uit 15 Bakel, A. Waals uit Veghel, L. Segers uit Tilburg, B. Lagarde uit Neerkant en M. de Rijk uit Nuenen.

luie zondag of om iemand cadeau te doen. Het 1ste BezigBoek voor niet meer de jongste van Ine Pfeil-van Rongen. www.bezigboek.nl.

Advertentie

shop.nl

3-daags Halfpension Sauerland al vanaf € 119,00 per persoon

• welkomstdrankje • 2x overnachten in standaard kamer met balkon • 2x ontbijtbuffet • 2x 3-gangen keuzediner • gebruik van Wellness en Spa met 3 sauna’s, zwembad • gratis gebruik midgetgolfbaan • gratis gebruik tennisbaan • gratis parkeren

Comfortabel ouder worden! U bent van harte welkom in onze winkel of kijk eens op de webshop

Nederlands **** Familiehotel Hesborner Kuckuck ligt in het centrum van HochSauerland in het mooie plaatsje Hallenberg, op maar 15 kilometer van de bekende Duitse plaats Winterberg. Een paradijs voor de natuur- en sportliefhebber. De bekende regio ligt op maar 250 kilometer afstand van Eindhoven. De route naar Sauerland alleen al is een attractie op zich. Prachtige vergezichten met schilderachtige dorpjes, dennenbossen en rotsformaties; het is er adembenemend mooi. Midden in deze schitterende heuvelachtige omgeving, in het hart van Sauerland, staat familiehotel Hesborner Kuckuck. In dit gezellige hotel met Nederlandse eigenaren zult u zich snel thuis voelen. Geniet van een wandeling in de gezonde uitgestrekte bossen, bezoek het grottenlandschap en de pittoreske dorpjes en oude stadjes met karakteristieke kastelen. Het hotel heeft 49 kamers, een bar, sfeervol restaurant, lounge met biljart, binnenzwembad (55m²), authentieke Finse sauna, biosauna, stoombad, twee zelfreinigende whirlpools en een beautysalon.

Reserveren kan via info@hesbornerkuckuck.de of per telefoon 0049.2984.92130 Nederlands gesproken, voor meer informatie kijk op www.hesbornerkuckuck.de

Actief genieten in de Brabantse Kempen! Stijlvolle hotelkamers voorzien van alle comfort, lift, voortreﬀelijke keuken, zwembad, terrassen, park en natuurrijke omgeving.

Campagneweg 1 • 4761 RM Zevenbergen Telefoon 0168 331 300 • www.stelcomfort.nl/kbo

Fiets-, wandel-, strandvakantie

Verlengde Dishoekseweg 13 • 4371 NV Dishoek • Koudekerke • Tel.: (+31)-(0)118-551275 Provincie Zeeland op het eiland Walcheren • Internet: www.dewijdelanden.nl

Familiehotel aan de duinen in natuurgebied, op 5 min. lopen van strand en zee. ★ Gratis eigen fietsenstalling en parkeerplaats. ★ Fietsen verhuur op 350 meter. ★ Historisch centrum Middelburg op 7 km. ★ Mooie fietsroute langs de duinen. ★ Boulevard Vlissingen op 3 km. ★ Centrum van het dorp Zoutelande langs de duinen op 5 km.

Senioren - Halfpension - Arrangement Van 3 april tot 4 juli en van 21 augustus tot 24 oktober 2015

Eénpersoonskamers type A (één trap op) in het hoofdgebouw met lounge, receptie en eetzaal buffet. Badkamer met WC, douche en wastafel. Bureau met koelkast, KTV, telefoon en waterkoker. Kledingkast met een kluisje.

Er even lekker tussenuit in 2015? Informeer naar onze vernieuwde arrangementen inclusief diverse excursies, avonden en andere verrassingen!

Eenpers. kamer A

Weekend 4 dag/3 nacht

Midweek 5 dag/4 nacht

Week vr/vr of ma/ma

van 3 april-4 juli van 21 aug-24 okt

€ 190,00 p.p.

€ 257,50 p.p.

€ 425,00 p.p.

Bij aankomst op zaterdag of zondag wordt een toeslag van € 15,00 per arrangement berekend. Bij reserveringen van 4 juli tot 21 augustus wordt een toeslag van € 15,00 per persoon berekend.

Tweepersoons tuinkamers type B met zicht op de duinen. Badkamer met WC, douche en wastafel. Bureau met koelkast, KTV, telefoon en waterkoker. Kledingkast met een kluisje. Voor de kamer een eigen overdekt terrasje met meubeltjes.

Wij bieden speciale arrangementen met dagexcursies, avondprogramma’s met artiesten e.d. Gezelschappen kunnen worden gehaald en gebracht. Kijk op onze website en vraag naar onze brochure. Boscheind 73 • 5575 AA Luyksgestel T (0497) 541 426 • info@postelhoef.nl www.postelhoef.nl

Tweepers. kamer B

Weekend 4 dag/3 nacht

Midweek 5 dag/4 nacht

Week 7 nachten

van 3 april-4 juli van 21 aug-24 okt

€ 185,00 p.p.

€ 247,50 p.p.

vr/ma of ma/vr € 414,00 p.p.

Bij aankomst op zaterdag of zondag wordt een toeslag van € 15,00 per arrangement berekend. Bij reserveringen van 4 juli tot 21 augustus wordt een toeslag van € 15,00 per persoon berekend.

Advertentie

Laat het leven en de liefde niet aan je voorbij gaan!

Van zondag 22 t/m woensdag 25 november 2015 organiseert FP2000 Events in samenwerking met Vakantiehotel Der Brabander een geheel verzorgde 4-daagse muzikale Kerstreis naar Winterberg (Duitsland)

Beleef de echte

Je wilde samen oud worden maar het leven heeft anders beslist. Via Stichting Date kunt u een nieuwe partner vinden. Bel gratis 0800-022 0225 en wij nodigen u uit voor een gratis en vrijblijvend informatief gesprek met een van onze ervaren consulenten. Veilig en betrouwbaar en , áltijd bij u in de buurt Stichting Date Persoonlijke begeleiding en duurzame laties voorstellen man-vrouw re Onbeperkte kennismakingen sinds 1969. en hoge slagingskansen

kerstsfeer! Volop genieten van een paar dagen weg met een leuk gezelschap, muzikale optredens en véél gezelligheid! Kijk voor uitgebreide informatie op http://www.fp2000.nl/reizen/kerstreizen/ kerstreis-2015-22-november

Koos Alberts

Imca Marina

Henny Weijmans

p.p. n

Jheron van der Heijde

Bel gratis 0800 022 0225

stichtingdate.nl

Voor informatie en boekingen: FP2000 Events T +31 6 53 77 03 81 / +31 13 822 47 47 E info@fp2000.nl I www.fp2000.nl

Erkend door BVSK / Singleskeurmerk / Geschillencommissie

H ote l

A an de .ho www

Beleef de sfeer van gastvrijheid en comfort

Va art

telaa

ndev

aart.

45 jaar de specialist in supervoordelig compleet verzorgde reizen 8-Daagse 50+ busreis Compleet Verzorgd individueel of met gezelschap

Vertrek op: 22 aug € 575,12 sept € 525,3 okt € 475,-

• • • • • •

g aanbiedin Jubileum halen en brengen 4x middagtocht dagtocht met 3 uur varen incl. entreegelden en consumptie Hollandse keuken, mogelijkheid tot afstemming op dieet gezellige avondprogramma’s

genoemde prijzen zijn p.p. bij verblijf op 2-persoonskamer - zie website voor overige bepalingen

Bekijk het hele reisaanbod op onze website Kerst arrangement 2015 7-Daags

Vertrek 22 dec € 535,-

(uitgebreide info: www.hotelaandevaart.nl)

Speciaal ter ere van ons 45-jarig jubileum bieden wij u vele extra’s!

www.hotelaandevaart.nl Vaart n.z. 88/89, 8426 AV Appelscha, Tel. 0516-43 32 32

657773_adv spatoilet 90-112_HR.indd 1

29-09-14 09:07

Op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? Of wilt u oud-klasgenoten terugvinden voor een reünie? Plaats uw oproep op Groet & Ontmoet op www.kbo-brabant.nl!

Op zoek naar... BR.O.NR. 7.001/15 Er is veel te beleven in deze wereld. Fijn om hiervan te genieten met een maatje dat stevig in zijn schoenen staat. Ben jij die mensenmens-man? Ik ben een 62-jarige weduwe zonder kinderen. Hobby’s o.a. fietsen, reizen, maar ook gezellig thuis zijn. BR.O.NR. 7.002/15 Nette, spontane vrouw zoekt vlotte, eerlijke man (leeftijd 75-85) om samen te doen wat nog leuk is, want alleen is er niet veel aan. Kopje koffie op een terras, naar een museum, lekker uit eten of andere gezellige dingen. Als je er maar samen van kunt genieten. Eindhoven en omgeving 040.

BR.O.NR. 7.005/15 Welke leuke-lieve-eerlijke man, wil mij graag ontmoeten. Ik – weduwe van 68 jaar – humor, fit, actief, lief en zorgzaam. Om samen nog veel te ondernemen, zoals wandelen/fietsen, cultuur/natuur, vakantie en uitstapjes. Daarnaast er te zijn voor elkaar, een goed gesprek, een luisterend oor. En de gezelligheid thuis te delen. Ik wacht op je reactie en je krijgt altijd antwoord. Met vriendelijke groet.

BR.O.NR. 7.003/15 Reislustige vrouw zoekt reismaatje, vrouw of man, leeftijd ca. 75 jaar, voor een cruise of een verblijf/reis in een warm land. Periode jan./febr. 2016.

BR.O.NR. 7.006/15 Ik ben een weduwnaar van 80+, die op zoek is naar een gezellige dame van 78-85. Ik houd van fietsen, wandelen, zwemmen en ga graag op vakantie naar het strand. Samen iets leuks ondernemen of een spelletje kaarten/rummikub spelen met een sociale vrouw, wat mijn leven leuker zou maken. Verder ben ik in het bezit van een auto. In de regio Breda. Je krijgt altijd antwoord op de brief.

BR.O.NR. 7.004/15 Vrouw 83 jaar, zoekt een vriendin om samen te fietsen. Ik fiets heel graag, maar een keertje wandelen vind ik ook leuk. Liefst omgeving Roosendaal.

BR.O.NR. 7.007/15 Weduwnaar 80+, gezond, vitaal, 71 kg, 1.68 m lang, wil graag een leuke dame ontmoeten van ± 74-79 jaar, liefst blond. Ik rijd auto, drink niet en rook niet. Ik fiets en wandel graag.

Ik ben een lieve, rustige man. Regio 0497 of 013. BR.O.NR. 7.008/15 Ik ben een weduwe van 80 jaar en ben op zoek naar een serieuze, leuke en aardige danspartner voor voornamelijk stijldansen. Ik zit in een hele gezellige, leuke groep van dansers. Helaas is mijn danspartner opgehouden vanwege zijn gezondheid. Heel jammer, maar nu ben ik echt op zoek naar een gezellige, vriendelijke danspartner. Wie helpt mij? Ik woon in omgeving Moergestel. Wie weet maak jij mij gelukkig. BR.O.NR. 7.009/15 Graag zou ik, man 68 jaar, een aardige vrouw ontmoeten voor een relatie. Je mag ± 4 jaar ouder zijn en houdt net als ik van bloemen binnen en buiten, wandelen en gezellig samen zijn. Graag reacties rond kengetal 049246. Wie wil, ik wacht. BR.O.NR. 7.010/15 Alleenstaande vrouw van 79 jaar zoekt langs deze weg een nette, niet-rokende man om af en toe een terrasje te pakken en ’n kopje koffie te drinken. Ik ben ook graag thuis om met jou televisie te kijken of een kaartje te leggen.

Oproep plaatsen? Stuur deze o.v.v. Contactoproep Ons en uw adres, telefoonnummer en e-mailadres naar KBO-Brabant (zie adres hieronder). Reageren? Stuur uw reactie in een gesloten enveloppe naar KBO-Brabant (zie adres hieronder) en zet linksboven op de enveloppe: reactie contactoproep Ons en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij sturen uw enveloppe dan ongeopend door. Denk er wel aan in uw reactie aan te geven op welke wijze de betreffende persoon contact met u kan opnemen. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. Als er meer oproepen ingestuurd worden dan er ruimte is, wordt een wachtlijst aangelegd. Adres: KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of contactadvertentie@kbo-brabant.nl

•

ons 65

•

Advertentie

udensduyn Herstellen en revalideren Mantel- en respijtzorg (Mini)vakanties en kort verblijf Bent u aanvullend verzekerd? De zorgverzekeraar betaalt vaak mee...

Herstelhotel Udens Duyn

Aangesloten bij:

Annaboulevard 6 l 5406 PZ Uden l T (0413) 71 25 50 E info@udensduyn.nl www.udensduyn.nl

U kunt de Stichting Steunfonds Humanisme benoemen tot executeur. Het Steunfonds heeft deskundige mensen in dienst die uw laatste wens kunnen uitvoeren. Meer dan 50 jaar ervaring met deze vorm van dienstverlening staat borg voor zorgvuldigheid en integriteit.

JA,

Ik wil meer informatie over een executeur van het Steunfonds Humanisme. Vul onderstaande bon in of bel 020 521 90 36 of vraag de informatie aan via het formulier op www.steunfondshumanisme.nl

â&#x153;&#x201A;

naam

v | ons 2015

Na een overlijden moet er in korte tijd veel geregeld worden. Dat gaat gemakkelijker als u zelf al een en ander heeft bepaald. Veel mensen vinden het moeilijk om daar over na te denken. Toch is het belangrijk dat op tijd te doen, want het geeft veel rust als deze zaken van tevoren goed geregeld zijn.

adres pc/woonplaats telefoon Stuur de bon in een envelop zonder postzegel naar: Steunfonds Humanisme, Antwoordnummer 10938, 1000 RA Amsterdam

aanvraag info executeur

Als nalaten u een zorg is

Steunfonds Humanisme

De medewerkers van het Steunfonds Het Steunfonds Humanisme is een werkstichting van het Humanistisch Verbond. Het Humanistisch Verbond zet zich in voor een humane samenleving. Meer informatie over het Humanistisch Verbond vindt u op www.humanistischverbond.nl HV_112x185_Ons_JAN2015.indd 1

27/01/15 16:24

Advertentie

Kamertype