Ons 3 2017 by KBO-Brabant

ons MAGAZINE VOOR SENIOREN

nummer 3

maart 2017

Kunstenaar Kees van der Knaap

‘Koester je eigen onhandigheid’ Seniorenhuisvesting

Leven in een mantelzorgwoning Proost!

Op z’n Tilburgs

Een middag tussen de tomaten

met KBO Mariahout

De Beweegtuin, trots van KBO Lieshout

Advertentie

5 DAAGSE VANAF

€239,95 p.p. eigen autoreis

Sauerland ALL-INCLUSIVE!

HOTEL MARLEEN LOCATIE: Siedlinghausen/Winterberg

Enjoyhotel Marleen bevindt zich in een natuurschoon park met prachtige vijver op slechts 200 meter van het centrum van Siedlinghausen, centraal gelegen tussen Winterberg en Olsberg. Ons hotel beschikt over 26 kamers, waarvan 8 op de begane grond. De kamers zijn voorzien van bad en/of douche, föhn, toilet, zitje, LCD-TV met 7 Nederlandse zenders. De meeste kamers hebben bovendien een balkon. Daarnaast beschikt het hotel over een lounge met gratis WiFi, bibliotheek, biljartzaal, kegelbaan en een typisch Duitse cafébar “Zum Anker” met Eredivisie Live!

ARRANGEMENT + + + + + +

+ + + + +

Ontvangst met warme lunch of koffie en gebak 4x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet 4x warme lunch of lunchpakket en 4x driegangen keuzemenu Dagelijks de drankjes van 17:00 tot 24:00 uur GRATIS bieren, wijnen, fris- en vruchtendranken, jenevers en apfelkorn NIEUW: koffiecorner, koffie en thee gehele dag GRATIS Iedere avond vertier en entertainment o.a. Magic WoBo show, live-muziek, wandeling en quizavond. Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd GRATIS gebruik E-Bikes en andere hotelfaciliteiten GRATIS auto-, fietsen wandelroutes met lunchpakket GRATIS entree binnen- en buitenzwembad GRATIS dagtocht per touringcar door het Sauerland GRATIS uitstapjesboekje t.w.v. €6,95 en gebruik infotheek

AANKOMSTDATA EN PRIJZEN 2, 6, 14, 18, 22, 26, 30 april . . .€239.95 p.p. 1, 9, 13, 17, 29 juni . . . . . . . .€239.95 p.p. 7, 11, 15, 19, 23, 27 juli . . . . . .€239.95 p.p.

Enjoyhotels, vindt u aan de Moezel en Eifel en in het Sauerland! Nederlands gesproken

Kijk voor meer informatie op enjoyhotels.nl of bel 0049 2953 9626 580 Alle fouten voorbehouden. Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Exclusief eventuele toeristenbijdrage.

welkom!

Colofon

Redactie KBO-Brabant Nadzja van der Knaap, Truus Noij, Wilma Schrover Redactieadres Postbus 3240 5203 DE ’s-Hertogenbosch (073) 644 40 66 ons@kbo-brabant.nl Concept en realisatie mooi mag., Susanne Mullenders, Pauline Mulder, Ivo Hutten www.mooimag.com Vormgeving Grafisch bureau Brust, Ilse Vesters, Remco Brust, Michelle Uit de Weerd - Leemkuil Advertenties Multor Media B.V., Tanja van Adrichem (085) 00 30 396 tanjavanadrichem@multormedia.nl KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons. Druk en afwerking Habo DaCosta Lidmaatschap Indien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adresgegevens op www.kbo-brabant.nl. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBOBrabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Maar dit betekent niet dat toegestuurde foto’s en teksten automatisch geplaatst worden. www.kbo-brabant.nl www.facebook.com/kbobrabant @kbo_brabant

Beeld: Roy Lazet

JAARGANG 7 NR. 3 - 2017 Ons is een uitgave van KBOBrabant en wordt 11 keer per jaar toegestuurd aan de 130.000 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). ISSN 2211-5277

AOW en aanvullend pensioen,

onterecht op één hoop

Sinds 1957 kennen we in Nederland een basispensioen: de AOW. Deze wordt via een omslagstelsel gefinancierd; er wordt dus niet voor gespaard. Dat betekent dat de AOW-premie die van uw salaris werd ingehouden toen u werkte, werd gebruikt voor de AOW van de 65-plussers van toen. De huidige werkenden betalen premie waarmee de AOW voor de huidige gepensioneerden wordt gefinancierd. De AOW die uw kinderen ontvangen na hun pensionering, moet worden opgebracht door de mensen die dan werken. Voor het aanvullend pensioen sparen werknemers (samen met hun werkgevers) wel zelf. Elke maand wordt een deel van het loon als pensioenpremie in een pensioenfonds gestort. Het fonds beheert het spaargeld en als u met pensioen gaat, krijgt u uw aanvullend pensioen uitgekeerd. Dat collectief sparen doen onze pensioenfondsen goed met een gemiddeld jaarlijks rendement van zo’n 7 procent. Nederland heeft inmiddels de relatief grootste pensioenreserve ter wereld. Geen reden dus voor de pensioenpaniek die de politiek creëert en door de media haast kritiekloos wordt verspreid. Over de betaalbaarheid van de AOW wordt mijns inziens ook onnodig paniek gecreëerd. De betaalbaarheid ervan zou onder druk staan vanwege de vergrijzing. Daarom schuift de AOW-leeftijd op en wordt er gestudeerd op het fiscaliseren van de AOW. De voorstanders hiervan stellen dat er steeds minder werkenden zijn die de AOW voor steeds meer gepensioneerden moeten opbrengen en daarom zou het 60 jaar oude stelsel niet meer houdbaar zijn. Dit noem ik een ‘alternatief feit’. Feit is namelijk dat in 1957 de verhouding werkenden - niet-werkenden veel ongunstiger was. Tegenover elke werkende stonden toen twee niet-werkenden. De gezinnen telden meer kinderen en in de meeste gevallen zorgde moeder voor het huishouden en vader voor brood op de plank. De verhouding van toen is thans gehalveerd: tegenover elke werkende staat nu nog maar een niet-werkende. De onhoudbaarheid van ons AOW- en aanvullend pensioenstelsel is geen natuurverschijnsel, maar een politieke keuze. Net zoals het een politieke keuze is om een betaald vaderschapsverlof van drie maanden in een verkiezingsprogramma op te nemen. Frans Slangen, voorzitter

ons 3

Advertentie

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN? Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

m o s p o o K netto ld uitbetaa

Betrouwbaar Directe aanbetaling mogelijk Geen makelaars- en notariskosten Koopsom is 90% van de werkelijke waarde Uw eigen woning terug huren is mogelijk Wij ontzorgen â&#x20AC;&#x201C; direct zekerheid

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhout tel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65 e-mail: info@fvzvastgoed.nl

inhoud

MAGAZINE VOOR SENIOREN

LEZEN 14 ‘Wij moesten de wereld verkennen’ De familiegeschiedenis van Gerrit Braks 18 Tomaten! Heel veel tomaten! Op excursie bij Vereijken Kwekerijen met KBO Mariahout 23 ‘Koester je eigen onhandigheid’ Het werk en de inspiratie van kunstenaar Kees van der Knaap 42 Lekker sporten in de buitenlucht KBO Lieshout is trots op zijn Beweegtuin

ONS BELANG 10 ‘Eigenbouw biedt ouderen geweldige kansen’ Interview met wethouder Jan Jaap Kolkman 32 Nooit te oud voor vakantie Een bijzondere reis van KBO Eindhoven voor leden met een beperking 38 Leven van een uitkering De belangrijkste uitkeringen voor vijftigplussers op een rij 50 ‘Financiële sector heeft de macht over de pensioenen’ Interview met econoom David Hollanders

6 54

EN VERDER 6 9 27 29 30 45 46 53 54 59 61

Schrijf ons! Onsje geluk Recht Notaris Het jaar van... Ons voordeel Ontspanning Gezondheid Smakelijk eten Puzzel Op zoek naar

Speciaal voordeel voor lede n! Kijk op pagina 45

ons 5

Reageren op artikelen in Ons? Stuur uw reactie naar KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Mailen kan natuurlijk ook: ons@kbo-brabant.nl. Vergeet niet uw naam, adres en woonplaats te vermelden.

Schrijf

‘Vriendschap vergroot het geluk en vermindert ellende,

door onze vreugden te verdubbelen, en ons verdriet te delen.’ Joseph Addison, 1672-1719, Engels politicus, schrijver en dichter

Ons Energiecollectief trakteert! Het succesvolle eerste jaar van de vernieuwde samenwerking met onze energiepartner Energiebesteding BV mag gevierd worden. In 2017 krijgt daarom elk kwartaal één deelnemend KBO-lid de maandtermijnbedragen van het afgelopen kwartaal terugbetaald. De loting vindt plaats onder alle leden van KBO-Brabant die via Ons Energiecollectief energie geleverd krijgen. Wilt u meer weten? Neem contact op met de KBO-Klantenservice via (085) 486 33 63 of stuur een e-mail naar klantenservice@onsledenvoordeel.nl.

ons 6

‘Digitaal wegwijs in mijn eigen tempo’ Vele KBO’ers zijn het afgelopen jaar online wegwijs gemaakt met Ons Platform. KBO-Brabant ontwikkelde dit digitale bureaublad samen met Cubigo om het gebruik van internet op tablet en computers te vergemakkelijken. Leny Merkx-Melis (72) uit Helmond kreeg les en blikt enthousiast terug. ‘Mijn tablet is niet meer weg te denken uit mijn leven. Ik twijfelde eerst of het me wel zou lukken, omdat ik een handicap heb aan mijn armen. Op aanraden van de leraar – Albert Coppens van KBO Brouwhuis – heb ik een pennetje aangeschaft waarmee ik de tablet bedien. Het gaat fantastisch. Een halfjaar lang kon ik alles op mijn eigen tempo leren. Inmiddels sta ik ermee op en soms ga ik er mee naar bed. Voorheen sloeg ik ’s ochtends eerst de krant open, nu ga ik eerst naar Ons Platform op mijn tablet. Nieuwsberichten over mijn omgeving staan daar al mooi gesorteerd onder een pictogram, ‘cube’ genaamd. Het fijne is ook dat alle cubes met één klik te openen zijn zonder wachtwoorden in te vullen. Alles is heel overzichtelijk en gebruiksvriendelijk. Via mijn tablet kan ik nu eenvoudig berichten sturen aan mijn kinderen en bewaar ik al mijn notities digitaal. Ik speel ook regelmatig een spelletje op de computer en ik kijk tv-programma’s via Uitzending Gemist. Als ik ermee bezig ben, vergeet ik soms helemaal de tijd. Laatst nog. Op YouTube bekeek ik een concert van Bruce Springsteen waar mijn dochter was geweest. Drie uur lang, ik vond het prachtig!’

ons! Dubbelleven

Leven naa st alzheimer

Tekst: Will

Hagelslag in de koelkast, de kaas in het keukenkastje. Waar is toch dat vlees gebleven? De ene dag denk ik ‘nondedju’ en de andere dag schiet ik in de lach. Ik ben dus degene die wisselvallig is, niet meneer Alzheimer. Die is constant verward. Sleutels zoeken: het lijkt soms op multiple choice, meerdere antwoorden zijn mogelijk. Eerst zoeken op de logische plekken, daarna op de plekken waar hij ook nog geweest kan zijn. Ten slotte geven we het op en wachten tot de sleutels ons pad weer kruisen, per ongeluk. Vroeger beloofden we een gulden aan de heilige Antonius, als we iets héél erg kwijt waren. Dan baden we: ‘Heilige Antonius, goede vrind, zorg dat ik mijn sleutels vind.’ En geloof het of niet, het werkte bij ons. En dan moest je ook echt een gulden in het collectebusje stoppen, anders hielp de zoekapostel de volgende keer niet meer. Het groene busje hangt nog steeds achter in onze kerk aan een van de pilaren. Waarschijnlijk al meer dan honderd jaar.

Vroeger beloofden we een gulden aan de heilige Antonius, als we iets héél erg kwijt waren Intussen ben ik misschien wel wat van mijn geloof gevallen. En het zou trouwens voor die ijverige Antonius wel een lucratief handeltje worden. En rijk worden van andermans ellende, dat zal hij toch ook niet willen. Dus sorry Antonius. Kunnen we een deal sluiten? Als ik af en toe iets in je collectebusje stop, help je me dan het hele jaar? Of tenminste op de dagen, dat ik ‘nondedju’ wil roepen?

ons 7

Gulle gevers! De collectebussen voor Oud in Afrika in onze provincie zijn de afgelopen tijd goed gevuld. We ontvingen mooie donaties van de KBO-Afdelingen Someren Heide (€ 180,51), Lieshout (€ 113,34), Raamsdonk (€ 144,15), Standaardbuiten (€ 79,20) en Veldhoven-Dorp (€ 189,10). Eerder al meldden we een collecteopbrengst van € 191,85 van KBO Made en Drimmelen. Bij elkaar een totaalbedrag van bijna € 900,-. Een prachtig resultaat, dat volledig ten goede komt aan het fonds Oog om Oog, opgericht door KBO-Brabant in samenwerking met de Stichting Oud in Afrika. Het fonds heeft als doel staaroperaties te realiseren bij ouderen in Ethiopië. Een staaroperatie kost in Ethiopië slechts € 35,-. Gezamenlijk hebben de KBOAfdelingen dus bijna 26 operaties mogelijk gemaakt. Hartelijk dank! Wilt u ook doneren aan Stichting Oud in Afrika? Dat kan rechtstreeks op bankrekeningnummer NL 05 RABO 0116 7161 85 o.v.v. Oog om Oog.

Advertentie

7 REDENEN WAAROM DE SERVICE APPARTEMENTEN VAN DE BURGHTWEIDE IN TREK ZIJN BIJ OUDEREN

Comfortabel wonen met de zorg en welzijn die u verdient! Dat is wonen in Burghtweide, op 10 minuten loopafstand van het gezellige centrum van Oisterwijk met alle gemakken van de grote stad.

BURGHTWEIDE IN EEN NOTENDOP Burghtweide biedt rust, comfort, veiligheid en voortreffelijke service in een bosrijke omgeving. Daarnaast kunt u genieten van de voordelen die het centrum van het culinaire Oisterwijk,’ de Parel van Brabant’, met zich meebrengt. Als bewoner kunt u genieten van een ‘hotelachtige’ service’ in uw appartement. • U kunt eten bestellen, dit wordt bezorgd op uw appartement. • U kunt in eigen brasserie dineren. • Hebt u een karweitje in huis? Onze huismeester staat voor u klaar. • Er is 8 uur per dag een receptie aanwezig waar u met al uw vragen terecht kunt.

OPEN DAG: 8 APRIL VAN 10.30 TOT 15.30 1. Zelfstandig wonen U kunt hier zelfstandig wonen mét de zorg en welzijn die voor u wenselijk is. Burghtweide heeft 69 koopappartementen waar u (vanaf 55 jaar) stijlvol en veilig kunt wonen. Er staat 8 uur per dag een team van professionals voor u klaar, die u op bijna alle fronten behulpzaam zijn. 2. Gunstig gelegen Burghtweide is gunstig gelegen en functioneel van opzet. Op steenworp afstand van het bruisende centrum van Oisterwijk bevindt Burghtweide zich in een bosrijke omgeving. Het gebouw is in de jaren zeventig, onder architectuur gebouwd én er is rekening gehouden met alle gemakken van vandaag de dag. 3. Uitmuntende zorg en service We hebben een vast team voor uw zorg en welzijn. Verpleegkundigen zijn 24 uur aanwezig, zodat er altijd hulp is op het moment dat u dat nodig hebt. Ideaal voor een onbezorgde toekomst! 4. Ruime appartementen De ruime service-appartementen zijn tussen de 100m2 en 130 m2 en zijn voorzien van balkon en een eigen garage.

Burghtweide, omdat u dat verdient!

5. Veel extra faciliteiten Voor u zijn er in en rond Burghtweide vele faciliteiten aanwezig; een mini-supermarkt voor uw noodzakelijke boodschappen, een kapsalon, een ﬁtnessruimte (eventueel onder begeleiding van een fysiotherapeut) en een biljartkamer. 6. Brasserie en maaltijd bezorgservie Er is een brasserie die drie dagen per week is geopend. De menukaart wisselt wekelijks en er wordt altijd met verse, lokale ingrediënten gekookt in onze eigen keuken. Tevens kunt u zeven dagen per week uw maaltijd laten bezorgen. 7. Als bewoner denkt u mee over het reilen en zeilen van Burghtweide De Burghtweide heeft een actieve gezonde Vereniging van Eigenaren, die 2 x per jaar vergaderen over beslissingen rondom verbouwingen en andere zaken. Burghtweide Esschebaan 60 5062 BD Oisterwijk telnr. 013 52 33 700 www.burghtweide.nl

Een bijzondere ervaring. Jazz-zangeres Annie Wolf (1936) van het easy listening-duo Mainstream uit Oss trad vorige maand op in het tv-programma Wie steelt mijn show van Paul de Leeuw.

onsje geluk

‘Ik wil mensen laten

Tekst en beeld: Ivo Hutten

genieten van muziek’

‘I

k leek wel de koningin! Voor de opnames met Paul de Leeuw moest ik naar Rijswijk. Met een taxi werd ik gehaald van het station en ’s avonds laat zelfs helemaal thuis gebracht. Ze wilden me denk ik graag in de show hebben. Het was een prachtige avond, maar ook apart. Paul wil altijd een beetje gek doen natuurlijk en gasten in het ootje nemen. Ik heb me niet van mijn stuk laten brengen. Eigenlijk wilde ik een mooi jazz-duet met hem doen, maar

dat was te serieus, vond zijn orkest. Het werd uiteindelijk Kleine vogel van Arie Passchier. Een smartlap. Vond ik ook prima, want ik heb ook jarenlang bij de Osse Smartlappers gezongen. Al ligt mijn hart meer bij heerlijke evergreens van onder anderen Rita Reys, Louis Armstrong, Laura Fygi en Frank Sinatra. Ieder mens heeft iets wat hij goed kan. Ik zing graag mooie luisterliedjes en wil mensen daarvan laten genieten. Zo lang ik leef !’

Wethouder Jan Jaap Kolkman:

‘Eigenbouw biedt

ouderen geweldige kansen’

Tekst: Berber Bijma | Beeld: Gemeente Deventer

Het gebeurt steeds vaker dat mensen zelf het heft in handen nemen bij het bouwen van hun eigen woning of gezamenlijk wooncomplex. “Eigenbouw” is een prachtige ontwikkeling, vindt de Deventer wethouder Jan Jaap Kolkman, ambassadeur van het landelijk Expertteam Eigenbouw. ‘Het biedt ouderen geweldige kansen om heel lang te blijven wonen op een manier die ze zelf hebben gekozen.’

igenbouw is een ontwikkeling die past in een trend die we al enige jaren in de samenleving zien, zegt Jan Jaap Kolkman, wethouder in Deventer. ‘Steeds vaker kloppen mensen bij de overheid aan om hun wensen op tafel te leggen. Burgers nemen zelf het initiatief. We zien coöperaties op allerlei gebieden en bijvoorbeeld mensen die met een pgb zelf hun zorg organiseren. Begrijpelijk. We kiezen ook zelf welke kleding we aantrekken en wat we eten, ▶

ons 10

Ledenvoordeel

ONS Energiecollectief trakteert! Het succesvolle eerste jaar van de vernieuwde samenwerking met onze partner Energiebesteding BV mag gevierd worden. In 2017 krijgt daarom elk kwartaal één KBO-lid de maandtermijnbedragen van het afgelopen kwartaal terugbetaald. De loting vindt plaats onder alle leden van KBO-Brabant die via Ons Energiecollectief energie geleverd krijgen. Lees meer over de actievoorwaarden op www.onsledenvoordeel.nl of vraag ernaar bij de KBO-Klantenservice.

Wat kunt u besparen? Wij rekenen uw besparing graag uit. Bel voor uw persoonlijke bespaaradvies naar de KBO-klantenservice via (085) 486 33 63 of ga naar onze website om zelf u besparing uit te rekenen: www.onsledenvoordeel.nl. U kunt een vrijblijvende oﬀerte ook per post aanvragen. Stuur onderstaande bon in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons Energiecollectief Postbus 1469 4700 BL ROOSENDAAL

✓ Maximale korting: u betaalt als KBO-lid altijd onze lage inkoopprijs voor stroom en gas. ✓ Persoonlijke service: u bent verzekerd van gratis persoonlijk bespaaradvies. Uw overstap wordt voor u geregeld en u kunt altijd terecht bij uw eigen vertrouwde KBO-Klantenservice. ✓ Hart voor de natuur: wij leveren 100% groene stroom afkomstig van Nederlandse bronnen. Zo draagt uw keuze voor Ons Energiecollectief ook bij aan het behoud van het milieu voor morgen. ✓ Nooit meer overstappen: Jaarlijks overstappen is niet meer nodig. U krijgt altijd tegen inkoopprijs energie geleverd.

Ja, ik wil vrijblijvend een GRATIS offerte van Ons Energiecollectief Of ontvang binnen 1 minuut uw offerte via www.onsledenvoordeel.nl Dhr. Mevr. Naam Straat Postcode Woonplaats Telefoon E-mailadres

(085) 486 33 63

Ik heb een stroom enkeltarief dubbeltarief Mijn enkel of piek stroomverbruik is kWh per jaar Mijn dal/laag verbruik is kWh per jaar of n.v.t. Naam huidige stroomleverancier Mijn gasverbruik is m³ per jaar of n.v.t. Naam huidige gasleverancier

Stuur deze bon in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons Energiecollectief, Postbus 1469, 4700 BL Roosendaal Of stuur bovenstaande gegevens per e-mail naar: klantenservice@onsledenvoordeel.nl

waarom dan niet hoe we willen wonen?’ Bij eigenbouw nemen (groepen) burgers het initiatief om ergens een aantal woningen of een wooncomplex te bouwen of een bestaand gebouw om te bouwen tot woningen. Vaak vormen de initiatiefnemers een vereniging die vervolgens in overleg gaat met gemeente, bouwer en andere betrokken partijen om hun wensen gerealiseerd te krijgen. Ze houden alles in eigen hand: aankoop van de grond, ontwerp van de woning(en) en de bouw ervan. Kolkman is ambassadeur van het Expertteam Eigenbouw van het ministerie van Binnenlandse Zaken, een adviesteam van deskundigen op het gebied van burgerinitiatieven in de bouw. Het expertteam staat gemeenten bij in alles wat geregeld en besloten moet worden rond eigenbouw. Wat is uw rol als ambassadeur? ‘Ik ben aanjager. Vooral op plekken waar een initiatief dreigt vast te lopen, kom ik in actie en bel ik bijvoorbeeld met de betrokken wethouder. Gemeenten schieten soms in een veilige reflex, ze vinden burgerinitiatieven soms maar lastig omdat er een andere manier van denken en soms handelen van hen gevraagd wordt. Seriematige bouw van een projectontwikkelaar is makkelijker dan burgers die van alles willen waar een gemeente geen ervaring mee heeft. Maar een gemeente zou natuurlijk niet vanuit het systeem moeten reageren, maar vanuit de leefwereld van de mensen. Voor een bestuurder en een ambtenaar is een etentje met een projectontwikkelaar misschien aantrekkelijker dan een overleg met een groep particulieren, maar waartoe zijn die bestuurder en ambtenaar ook al weer op aard? Om voor de burgers en hun gemeente een zo goed mogelijke uitkomst te realiseren, niet voor de projectontwikkelaar.’ Wat zijn de nieuwste ontwikkelingen in eigenbouw? ‘Tijdens de economische crisis zag je dat de hele bouwsector inzakte, behálve de initiatieven voor eigenbouw. Gemeenten waren er toen blij mee, omdat er zo in ieder geval nog werd geïnvesteerd en gebouwd. Nu de crisis voorbij is en projectontwikkelaars weer meer willen bouwen, zie je dat gemeenten soms toch weer terugschieten in hun oude reflex: seriematige bouw is wel zo handig. Eigenbouw dreigt te stagneren.

ons 12

Dat is jammer en onterecht, zelfs uit financieel oogpunt. Uit heel recent onderzoek is gebleken dat eigenbouw voor gemeenten tot wel 30 procent goedkoper is dan bouw door een projectontwikkelaar. Bij eigenbouw hoef je de burgers alleen maar de grond te verkopen, met projectontwikkelaars ga je een veel langer en kostbaarder traject in.’ Welke kansen ziet u voor ouderen als het gaat om eigenbouw? ‘Een van de vormen van eigenbouw is collectief particulier opdrachtgeverschap: een groep mensen die de opdracht geeft tot de bouw van een wooncomplex of de verbouw van een bestaand pand tot appartementen. Dat is voor ouderen heel aantrekkelijk. De meeste mensen beginnen tussen hun 55ste en 65ste na te denken over hoe ze willen wonen als ze stoppen met

‘Steeds vaker kloppen mensen bij de overheid aan

om hun wensen op tafel te leggen’ werken. Soms hebben ze hun hypotheek al afgelost en hebben ze bijvoorbeeld twee ton om te investeren in een nieuwe, toekomstbestendige woonsituatie. Je kunt aan heel slimme constructies denken, waarin alvast faciliteiten voor zorg zijn geïntegreerd, ook al heb je die nog niet nodig. Gemeenten kunnen meedenken over dat brede concept van wonen en zorg waarbij mensen in alle opzichten eigen regie houden. Een mooi voorbeeld is het appartementencomplex Aquaradius in Hoofddorp, waar zo’n zestig senioren wonen. Hele mooie appartementen, vanaf zo’n 150.000 euro. Iedereen woont er zelfstandig, maar toch hebben mensen iets aan elkaars aanwezigheid. Er blijft in alle vrijheid een vorm van collectiviteit die maakt dat mensen minder eenzaam zijn aan het eind van hun leven. Het heeft lang geduurd voor het

interview

appartementencomplex er kwam, omdat de gemeente tijd nodig had om te geloven dat het concept werkte en bang was dat de groep uiteen zou vallen.’ Die vrees is onterecht? ‘Op zo’n groep van zestig gaan natuurlijk altijd mensen weg. Maar is dat een probleem? Er komen weer anderen voor in de plaats. Een gezamenlijk initiatief betekent niet dat je met iedereen moet kunnen opschieten, maar wel dat je het erover eens bent dat je zo wilt wonen. Aquaradius ziet eruit als een heel gewoon appartementencomplex, maar het heeft een plus. Mensen hebben in alle vrijheid gezamenlijk gekozen om zo te wonen. In alle voorbeelden die er nu door het hele land zijn, zie je dat mensen in zo’n gezamenlijk complex omzien naar elkaar zonder dat ze bij elkaar op de nek zitten. In Hoofddorp gaat het om een grote groep, maar het kan natuurlijk ook in veel kleinere groepen.’ Wat kunnen mensen doen die wel voelen voor eigenbouw, maar nog geen groep om zich heen hebben? ‘Er zijn voor diverse regio’s en plaatsen websites waar mensen zich als belangstellende kunnen aanmelden, maar ze kunnen ook altijd naar hun eigen gemeente gaan en die bijvoorbeeld vragen om ruchtbaarheid aan het idee te geven in de plaatselijke krant. Als een gemeente er niets voor voelt, kan zo’n initiatiefnemer verwijzen naar ons Expertteam, of zelf contact opnemen met het Expertteam. Onze rol is om gemeenten die denken “oei, dat is moeilijk” de omslag te laten maken naar: “hé, dat is moeilijk, maar niet onmogelijk en dus leuk”. Met name voor de oude woningvoorraad, zoals oude portiekflats of leegstaande oude schoolgebouwen, kan eigenbouw een prachtige kans bieden om de kwaliteit van die gebouwen flink op te waarderen.’ Zou u zelf later in een vorm van eigenbouw willen wonen? ‘Waarom niet? Ik ben nu 58 en denk dus weleens na over hoe ik later zou willen wonen. Ik woon nu in de binnenstad van Deventer, tegenover het gemeentehuis, en denk best wel eens na over de vraag hoe ik oud wil worden. Een vorm van collectief particulier opdrachtgeverschap vind ik een prima mogelijkheid

Jan Jaap Kolkman (58) is geboren en getogen in Deventer. Hij studeerde economie in Rotterdam en werkte daarna in die stad voor het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu. Later werd hij mede-eigenaar van een Amsterdams adviesbureau. Kolkman keerde in 2005 terug naar zijn geboortestad Deventer, waar hij inmiddels wethouder is namens de PvdA. Hij heeft onder meer wonen, werk & inkomen en de Wet maatschappelijke ondersteuning in zijn portefeuille.

om over na te denken. Ik ben heel enthousiast over eigenbouw, na alle voorbeelden die ik daarvan heb gezien. Het past in een goede ontwikkeling van toenemende zeggenschap en regie van de burger. Niet álles hoeft eigenbouw te worden natuurlijk. Er is niets mis met seriematige woningbouw van projectontwikkelaars, dat kan voor heel veel mensen een prima oplossing zijn. Maar het is belangrijk dat mensen de keuze krijgen. En áls ze voor eigenbouw kiezen, dat hun gemeente dat dan ook mogelijk maakt.’ 

ons 13

Tekst: Mirjam Streefkerk | Beeld: archief familie Braks

familiegeschiedenis

Gerrit Braks:

‘Wij moesten

de wereld verkennen’ Steeds meer mensen zijn benieuwd naar hun wortels en doen uitgebreid studie naar hun familiegeschiedenis. De Nederlandse Genealogische Vereniging, die mensen bij die zoektocht ondersteunt, viert dit jaar haar zeventigste bestaansjaar. Twee van de vier Brabantse afdelingen vieren hun 60-jarig jubileum. In dat kader werpt een bekende Brabander een blik op zijn familiegeschiedenis: Gerrit Braks, oud-minister van Landbouw.

ee, zelf is hij eigenlijk nooit zijn familiegeschiedenis ingedoken. Gerrit Braks (83) is een man die liever naar de toekomst kijkt. ‘Dat er aandacht is voor mijn familiegeschiedenis is me eigenlijk vooral overkomen. Het is een gevolg van mijn optreden als publiek persoon. Ik was de boerenzoon uit Odiliapeel die minister werd en vervolgens ook nog voorzitter van de Eerste Kamer. Ik begrijp wel dat dat een bijzonder verhaal is.’ De grote lijnen van dat verhaal heeft hij redelijk paraat. Maar voor de details is zijn zus Annie (78) vandaag ook aangeschoven aan zijn koffietafel in de voormalige artsenwoning in St. Michielsgestel. Zij deed uitgebreid onderzoek naar de historische wortels van het gezin Braks van zes jongens en vijf meisjes en kwam zo tot een stamboom die teruggaat tot de tweede helft van de achttiende eeuw, toen hun betovergrootouders werden geboren. Ze werkten vooral als boeren en in de bouw, een combinatie die Braks’

jongste broer Fons nog steeds uitoefent in Odiliapeel. Van allen stond de wieg in Brabant: Mill, Zeeland, Uden, Reek en Wanroij. Inmiddels is dat wel anders: twee ooms en twee broers van Braks vertrokken na de oorlog richting Nieuw-Zeeland om daar een nieuw leven op te bouwen. Daar wonen inmiddels dus ook zo’n zestig familieleden. ‘Ik begon met mijn onderzoek omdat ik het boeiend vond dat er zo weinig Braksen in Brabant waren. Vervolgens heb ik jarenlang in de archieven in Den Bosch doopboeken doorgenomen’, vertelt Annie.

Boeren en bouwers In Braks’ jeugd ging het weinig over het verleden van hun familie. ‘Veel verder dan wat foto’s zijn we niet gekomen’, zegt Braks. Op zondagen bezochten ze met de fiets of met het rijtuig hun grootouders, maar ook daar speelde de familiehistorie geen grote rol. ‘Ik vond het dan ook wel interessant als mijn zus op familiefeestjes vertelde over haar vorderingen.’ ▶

ons 15

De ouderlijke ontginningsboerderij op perceel H61

Gezinsfoto familie Braks in 1965

De ouders van Gerrit en Annie groeiden 10 kilometer bij elkaar vandaan op. Hij – Dorus Braks – in Langenboom, zij – Han Kroef – in Wanroij. Hij was de jongste uit een gezin van vijf zonen en twee dochters en maakte deel uit van de enige familie Braks in Brabant. Zij was de oudste dochter van aannemer en boer Gerardus Kroef die zich als een van de eerste boeren vestigde in het ontginningsdorp Terraveen, later Odiliapeel. ‘De Peel was toen nog een grote bak van hei, zand en turf ’, aldus Braks. ‘Rond de vorige eeuwwisseling werd er kunstmest aangewend om de zandgrond vruchtbaar te maken. Pionierende boeren konden daar een stuk grond kopen of huren en dat deden mijn grootouders Kroef dus.’ Peka Kroef, een groot aardappelverwerkend bedrijf dat nu wereldwijd opereert, werd na de oorlog op deze plek opgericht door Piet Kroef, een jongere broer van Braks’ moeder.

Perceel H61 Dorus Braks en Han Kroef ontmoetten elkaar na de stormramp van Borculo in augustus 1925 waarbij enkele Brabantse dorpjes door een tornado werden verwoest. Han Kroef ging als ramptoerist een kijkje nemen in het zwaar beschadigde Langenboom en kwam daar Dorus Braks opnieuw tegen, een jongen waar ze al eerder kennis aan had gehad. Nu verloren ze elkaar niet meer uit het oog. Ze trouwden in 1930 in Volkel – in Odiliapeel was toen nog geen kerk. Na hun huwelijk betrokken ze de ouderlijke ontginningsboerderij van de familie Kroef op perceel H61 in Odiliapeel. Het stel Braks-Kroef kreeg elf kinderen, waarvan Gerrit de derde is en Annie de zevende. ‘We waren relatief in goeden doen’, vertelt Braks. ‘Onze ouders waren allebei autonome persoonlijkheden. Vader was een goede akkerbouwer en later ook veehouder. Ook was

ons 16

hij oprichter en bestuurder van veel plaatselijke sociale organisaties.’ De kerk speelde een belangrijke rol in hun jeugd, maar werd ook zeer kritisch gevolgd. Mede hierdoor werd geen van de kinderen Braks-Kroef geestelijke, wat uitzonderlijk is voor een groot katholiek gezin in die tijd. Ook als volwassene speelt het geloof vooral een culturele en maatschappelijke rol in het leven van Braks, die lid was van de KVP, later het CDA.

‘De harde weg op’ Ook moeder was een autonome vrouw. Toen drie jongens in militaire dienst moesten, zag vader dat eigenlijk niet zo zitten: hij kon ze immers goed gebruiken op de boerderij. Braks: ‘Moeder zei toen: “Nee, ze moeten de harde weg op!”’ ‘De harde weg op’, is tevens de titel van het eerste hoofdstuk in het boek dat over Gerrit Braks verscheen: Braks, carrière met een diploma handmelken. De uitspraak is tekenend voor hoe zijn moeder in het leven stond. ‘Wij woonden aan een zandweg: in de zomer, als het droog was, stoof het en kon je geen meter vooruit zien, in de winter was het blubber. De harde weg op, dat was voor mijn moeder de wereld verkennen. Dat vond ze belangrijk. Daarom wilde ze ook graag dat de meisjes naar school gingen, terwijl vader liever had dat ze hun moeder in het huishouden zouden helpen. Moeder had zelf schooljuﬀrouw kunnen worden, maar verder leren gebeurde in haar tijd niet. Dat heeft ze altijd als gemis ervaren.’

Evacuatie Tijdens de oorlog was een groot deel van Odiliapeel geëvacueerd, omdat het zeer nabij gelegen vliegveld Volkel een belangrijk doelwit was van bijna dagelijkse

familiegeschiedenis

‘Hij kwam bij ons thuis omdat Annie ondeugend was geweest. Ik zei toen dat ze zich moest schamen, omdat wij nooit de kans hadden gehad om te studeren. De directeur zei toen dat het nog niet te laat was om verder te leren. En zo kwam ik als 22-jarige jongen bij mijn zusje van 17 in de klas.’

Wortels

Gerrit Braks werd op 23 mei 1933 geboren in Odiliapeel. In 1965 voltooide hij zijn studie aan de Landbouwhogeschool Wageningen en in datzelfde jaar trouwde hij met Frens Bardoel, met wie hij vijf kinderen kreeg. Hij werkte onder meer bijna tien jaar als landbouwdiplomaat bij de Europese Gemeenschap in Brussel, onderbroken door enkele jaren als secretaris van het bestuur van de Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (NCB) in Tilburg. Hij was in totaal ruim tien jaar minister van Landbouw en Visserij, tijdelijk minister van Onderwijs, voorzitter van de KRO en voorzitter van de Eerste Kamer. In 2007 en 2008 was hij een klein jaar waarnemend burgemeester van Eindhoven. Zijn eerste vrouw overleed in 2000. In 2006 hertrouwde Braks met Giny Hueber.

bombardementen. Het gezin Braks-Kroef trok in bij de familie van vader Braks in Langenboom. ‘De oorlogsjaren hebben een stempel gedrukt op de rest van mijn leven’, vertelt hij. ‘Ik ben mede hierdoor zo Europees gezind geworden en me altijd bewust geweest van het gevaar van oorlog en honger. Mijn gevoel voor solidariteit dank ik aan die jaren.’ Door de oorlogsomstandigheden kwam er voor de meeste kinderen van algemeen vormend onderwijs weinig terecht. Dat gold ook voor Gerrit. Dankzij een toevallige ontmoeting thuis met de mulo-directeur, mocht de leergierige Braks alsnog in de examenklas van de mulo in Uden plaatsnemen.

Het bleek het startsein te zijn van een bijzondere carrière. Braks haalde het mulodiploma, deed vervolgens staatsexamen HBS B en ging daarna studeren aan de Landbouwhogeschool van Wageningen. ‘Ik was me er zeer van bewust dat dat met mijn achtergrond erg bijzonder was’, zegt Braks. ‘Geef je kind vleugels, maar zorg ook dat ze iets met hun wortels doen’ was het uitgangspunt van de opvoeding die Braks zijn vijf kinderen gaf – een motto dat ook op zijn eigen leven van toepassing is. Hij, de boerenzoon uit Odiliapeel, trok de wereld in, de harde weg op, maar vergat nooit waar hij vandaan kwam.

Elk huis een eigen stamboom De NGV (Nederlandse Genealogische Vereniging) leert mensen onderzoek te doen naar hun familiegeschiedenis. Haar motto is: elk huis een eigen stamboom. De NGV bestaat dit jaar zeventig jaar. In Noord- Brabant zijn vier afdelingen actief: • ’s-Hertogenbosch-Tilburg • West Noord-Brabant • Kempen- en Peelland • Land van Cuijk en Ravenstein. Twee van de afdelingen bestaan dit jaar zestig jaar. Dat is een extra reden om met alle Brabantse afdelingen in het najaar van 2017 een ‘Brabantdag voor de familiegeschiedenis’ te organiseren. Meer informatie is te vinden op www.verrassendverleden.nl. Deze website bevat ook miljoenen gegevens over overleden personen. Die informatie is toegankelijk voor leden. Het is mogelijk tijdelijk in te loggen als gast, waardoor u kunt snuﬀelen aan de informatie. Ook is een gratis demoversie van een genealogisch computerprogramma te downloaden. Daarmee kunt u de verzamelde informatie beheren. Wilt u meer weten? Mail dan naar voorzitter@htb.ngv.nl.

ons 17

Met KBO Mariahout op excursie

Een middag

Tekst en beeld: Ivo Hutten

tussen de tomaten De tomatenkwekerijen van Vereijken zijn een begrip in Oost-Brabant. Dat kan ook bijna niet anders. De kassencomplexen zijn groot en de Tasty Tom-trostomaten die er worden gekweekt, vinden hun weg naar menig boodschappenmand. In binnen- en buitenland. En lekker dat ze zijn! De leden van KBO Mariahout wilden graag zien hoe dat zo komt. Ze gingen op excursie naar de kassen in Beek en Donk.

ons 18

Advertentie

EEN JAAR LANG

Slechts

GROENTE EN AARDAPPELS

20,00

Actie Veld Vol Voedsel 2017 Geef arme gezinnen een Veld Vol Voedsel Pakket zodat ze zelf hun eigen voedsel kunnen verbouwen.

Eén pakket kost slechts 20 Euro

Van harte aanbevolen door oud-presentatrice Judith Bosch.

gebruik U kunt ook n de va en ak m R-code Q e d afgebeel

Spoorlaan 1a | 8071 BN Nunspeet | www.mensenkinderen.nl

Maak uw gift over op: NL87 INGB 0000 0055 35 t.n.v. Mensenkinderen in Nunspeet o.v.v. Veld Vol Voedsel ONS

las is wat we zien, als we aan komen rijden. Duizenden vierkante meters glas waaronder sappige tomaten rijpen in een heerlijk zomers klimaat. Een groter contrast met buiten kan er niet zijn, want daar schommelt het kwik deze middag zo rond het vriespunt. In dikke jassen gestoken lopen de KBO’ers uit Mariahout in snelle draf naar de entree. Binnen wacht hen een warm onthaal. Letterlijk en figuurlijk. Gerard Vereijken trakteert ze op een lekkere kop koffie, terwijl hij een bedrijfsfilm laat zien en een presentatie geeft over de kwekerijen waarvan hij en zijn broer Theo in 1960 de naamgevers waren. Gerard is inmiddels 76 jaar, maar nog altijd dagelijks actief in het familiebedrijf. Allerlei handen spandiensten verleent hij. De dagelijkse leiding is al lang geleden overgegaan naar de zonen van hem en Theo. ‘Mijn broer en ik begonnen op een klein perceel met het telen van onder meer aardbeien en bonen in de volle grond. Een paar jaar later bouwden wij onze eerste kas, zodat we ook tomaten, augurken en sla konden verbouwen. Tja, en nu bestaat het bedrijf uit grote productielocaties in Beek en Donk, Aarle-Rixtel, Someren, Heusden en ’s-Gravenzande met ruim 47 hectare aan kassen en een paar honderd medewerkers.’

Voeten in de bak! De tomatenkweker vertelt het met gepaste trots. De KBO’ers – 43 zijn er deze middag present – horen het met verwondering en bewondering aan. ‘Prachtig’, zegt Maria Vogels. ‘Knap ook, hoe dit bedrijf zich in die jaren ontwikkeld heeft. Ik denk dat dat ook de kracht is van een familiebedrijf. Dat zorgt voor een speciale band in de organisatie, waarin iedereen zijn specifieke inbreng heeft. Samen zet je een tandje bij in goede en in slechte tijden.’ We gaan ondertussen een van de kassen in. ‘Handen in de zak, voeten in de bak!’, zegt Gerard. Vanwege de hygiëne lopen we over een ontsmettingsmat en raken we zo weinig mogelijk aan. Binnen klimt hij op een hoogwerker om boven de grote groep uit te stijgen. Honderden goten met nog jonge tomatenplanten

ons 20

op een bedje van glaswol zien we in deze kas. Hommels zoemen er tussendoor, belangrijk voor de bestuiving. Daardoor kunnen de kleine bloemetjes zich ontwikkelen tot mooie vruchten. ‘Iedereen kan tomaten kweken’, vertelt Gerard. ‘Er is echt geen kunst aan. Je zet het neer en het groeit als onkruid.’ Maar zo simpel is het natuurlijk niet. Er wordt hier alles uit de kast getrokken om een topproduct te maken. Zo vertelt Gerard over het juiste klimaat, goede verlichting, de perfecte bodem voor de planten en een uitgekiend bewateringssysteem met druppelaars waarin de juiste hoeveelheden

‘Lekker zoet en smaakvol. Sappig, maar niet waterig.

Heerlijk!’

meststoffen worden toegediend. Dat en nog veel meer vernuftigheden zorgen voor de heerlijke Tasty Tom-trostomaat. Sinds 1995 is dit het hoofdproduct van Vereijken Kwekerijen. Een relatief kleine tomaat, maar de Ferrari onder zijn soortgenoten, zo mogen we geloven.

Niet voor de soep ‘Och, die zijn zo lekker’, zegt Anny van Lierop, de penningmeester van KBO Mariahout. ‘Lekker zoet en smaakvol. Sappig, maar niet zo waterig dat ze meteen uit elkaar vallen. Precies genoeg vlees. Het is een hele speciale tomaat.’ Jo Leenders koopt ze ook vaak: ‘Ik

op pad

vind ze heerlijk, maar ook wat duurder dan andere tomaten. Daarom doe ik ze ook niet in de soep. Daar zijn ze wat mij betreft te goed voor. In salades zijn ze juist heel smakelijk of als hapje bij de borrel.’ De Tasty Toms zijn inderdaad exclusieve tomaten. Vijf bedrijven in Nederland produceren ze, waarvan Vereijken Kwekerijen het grootste deel voor zijn rekening neemt. Driekwart van alle Tasty Tom-tomaten komt van dit Brabantse bedrijf. Het merendeel daarvan wordt bovendien geëxporteerd naar Duitsland. In Nederland zijn ze onder meer te koop bij Albert Heijn, op de markt en bij groentespeciaalzaken. Via de expeditiehal komen we in een andere kas met volwassen tomatenplanten en oranjekleurige lampen. De bloesems zijn hier al echte tomaten. Lekker rood en ongetwijfeld perfect op smaak. Plukken en proeven mogen we ze helaas niet. Nog niet! Gerard vertelt met liefde over de groeicyclus van de planten, het enten en kweken van sterke planten. Traditioneel wordt er drie keer per jaar geoogst van een plant. In maart, juli en november. Maar doordat er meerdere kassen zijn waar het juiste groeiklimaat kunstmatig wordt geregeld, zorgt Vereijken ervoor dat er het jaar rond geoogst en geleverd kan worden. ‘Anders dan vroeger, wordt hier dus het hele jaar door gepiekt. De markt vraagt, wij draaien’, zegt Gerard. En de zaken gaan goed. Buiten de kassen wordt momenteel gebouwd aan een grote verpakkingshal waar de Tasty Toms van alle kwekerijen samen komen.

Echte vakmensen Net als vroeger gaan de tomaten daarna naar de veiling, waar ze verhandeld worden. Wel voor een minimale

prijs en alleen naar afnemers die door de Tasty Tomkwekerijen geselecteerd zijn. ‘Daar hebben ze goed over nagedacht’, zegt voorzitter Tiny van Leuken van KBO Mariahout. ‘Zo wordt de exclusiviteit gewaarborgd.’ Hij hoort alles geïnteresseerd aan. Mien van de Berg ook, al kent ze het klappen van de zweep wel aardig. Met haar man had ze vroeger zelf een tomatenkwekerij, alleen is hun bedrijf niet overgenomen door de kinderen. Gerard kent ze goed uit de tijd dat zij zelf nog aan het roer stonden. ‘Mijn man en Gerard zaten samen in een studiegroep en wisselden destijds veel kennis uit. Niets geen concurrentie of gevoeligheden. We zaten allemaal in een coöperatie die ons gezamenlijke product verhandelde. Dat is eigenlijk best uniek in de tuinbouwwereld.’ Mien glimlacht en voelt zich zichtbaar thuis tussen alle gewassen. ‘Ik vind het leuk om weer eens in de kassen te zijn. Vereijken is enorm groot geworden, mooi om te zien. Vroeger waren het al echte vakmensen en dat is nog steeds zo.’ Als laatste maken we nog een rondgang langs de technische ruimtes waar we onder meer een grote warmtekrachtinstallatie zien. Een enorme gasmotor staat in een geïsoleerde ruimte te brullen. Per uur verstookt dit ‘monster’ evenveel gas als een gemiddeld huishouden in een jaar. De elektriciteit wordt deels teruggeleverd aan het energienet, de warmte wordt gebruikt in de kassen. Allemaal bedoeld om de tomaten op grootte en smaak te brengen. Over smaak gesproken. Gerard heeft ons twee uur lang lekker zitten maken, we lusten nu wel een tomaatje. Daar heeft hij gelukkig aan gedacht: bij de uitgang ligt er voor iedereen een pakketje Tasty Tom klaar. Een heerlijk slot van een interessante middag.

ons 21

Advertentie

Advies bij mij thuis Afgestemd op uw situatie We willen allemaal graag langer zelfstandig thuis blijven wonen. De zorgen welzijnshulpmiddelen van Medipoint kunnen daar een positieve bijdrage aan leveren. Onze adviseurs adviseren u graag in uw eigen omgeving over mobiliteit en veilig en comfortabel thuis wonen. De Thuisservice geeft advies over sta-opstoelen, scootmobielen, rolstoelen, bedden, matrassen, driewielfietsen en trapliften. Ook kunnen wij u informeren over mogelijke vergoedingsstromen via de gemeente of uw zorgverzekering.

Ontvang direct 250,korting!*

Maak vrijblijvend een afspraak Bel onze KlantenService op 088 - 10 20 100 of vul online het afspraakformulier in op www.medipoint.nl/ thuisadvies. Medipoint Thuisservice • Thuisdemonstraties in het hele land • U kunt zelf uw afspraak inplannen • Onafhankelijk en keuze uit meerdere merken • Landelijke dekking en altijd een Medipoint winkel bij u in de buurt • Ook bij Medipoint: onderhoud en reparatie

Gaat u liever naar de winkel? Bezoek dan onze demodagen. Laat u informeren, probeer producten uit en profiteer van hoge kortingen. Kijk voor meer informatie op www.medipoint.nl/demodagen * Bij besteding van minimaal € 2.000,- en niet i.c.m. andere acties, kortingen of waardebonnen.

Lenen, huren en kopen

088 - 10 20 100

www.medipoint.nl/thuisadvies

kunst in brabant

Brabantse kunstenaar Kees van der Knaap

‘Koester

je eigen onhandigheid’ In de gezamenlijke ruimte van het ateliercomplex Stichting Doklens in Den Bosch, springen de werken van Kees van der Knaap direct in het oog. Niet alleen vanwege de omvang en de rauwe, monumentale uitstraling, maar ook vanwege de intensiteit van zijn zwart-wit tekeningen. ‘Mensen weten de toewijding die ik in mijn tekeningen stop te waarderen. Dat inspireert vaak nog meer dan het uiteindelijke plaatje.’

Tekst: Linda Groothuijse | Beeld: Angeline Swinkels

igenzinnig, een woord dat op veel kunstenaars van toepassing is. Zo ook op Kees van der Knaap. ‘Ik ben volledig ongeschikt om voor een baas te werken’, vertelt Kees, terwijl hij een pot koffie zet. ‘Een opleiding volgen past evenmin bij mij. De kunstacademie hield ik welgeteld één jaar vol. Sterker nog: ik werd weggestuurd, omdat ik vooral mijn eigen “ding” aan het doen was.’ Subsidies heeft hij tot nu toe nog nooit aangevraagd. ‘Ik ben liefst onafhankelijk en werk niet graag volgens bepaalde richtlijnen.’ Totdat de crisis kwam, nam Kees in opdracht weleens een commerciële klus aan, zoals het schilderen van een gamehal voor een vakantiepark. ‘Dan verdiende ik in een korte tijd veel geld, zodat ik de rest van het jaar kon besteden aan vrij werk. Maar inmiddels heeft de techniek mij ingehaald. Voordelige en snelle prints winnen het van kostbaar en arbeidsintensief handwerk.’ Daarnaast maakt het huidige slechte galerieklimaat het lastiger om kunstwerken aan de man te brengen. De mensen die zijn werk wel kopen, 

ons 23

eindresultaat, maar om het proces. ‘Tekenen voelt voor mij intenser; het contact tussen mijn hand en het papier wordt minder vaak onderbroken, dan wanneer ik mijn verfkwast telkens ergens in moet dopen. Hierdoor raak ik in een soort trance; de uren vliegen voorbij. Daarnaast kan ik meer vanuit een vrije geest werken; een tekening is nooit af, je kan eraan blijven schaven.’ Wanneer is een werk voor Kees dan wel klaar? ‘Helemaal tevreden ben ik nooit. Maar het moment van stoppen voel ik aan. Opeens kom je op een punt waarop je niets meer kan toevoegen, wanneer ingrepen juist afbreuk gaan doen.’

Radio Kootwijk

vinden hem via internet of mondtotmond reclame. ‘Het gebrek aan ﬁnanciële zekerheid compenseer ik door een winst aan tijd; de vrijheid om mijn eigen dag in te delen is voor mij het grootste kapitaal.’

Vrije mindset In de expositieruimte hangen diverse werken: van een levensgroot poepend Fries paard tot uitvergrote insecten. Ook is er een tweetal schilderijen te zien, het oudere werk van Kees. ‘Tot 2008 gebruikte ik veelal een penseel, maar die heb ik voor een groot deel ingeruild voor een potlood. Ik wilde meer terug naar de basis. Traditioneel gezien is tekenen een voorbereidende fase. Michelangelo verbrandde zelfs zijn schetsen; alsof zijn schilderij in één keer vanuit het “goddelijke” is ontstaan. Maar zijn tekeningen, waarvan zijn leerlingen enkele wisten te redden, weten mij juist het meest te boeien.’ Het draait volgens Kees dan ook niet om het

ons 24

Inspiratie haalt de autonome kunstenaar uit zijn directe omgeving. ‘Ik sta continu in de “aanmodus”, stel mezelf de vraag: kan ik hier iets mee in mijn werk?.’ Toen Kees drie jaar geleden met zijn vriendin – schrijfster Johanna Geels – ging wandelen in de omgeving van Radio Kootwijk, het zendstation dat in de jaren twintig van de vorige eeuw werd gebouwd voor radiotelegraﬁsch contact met toenmalig NederlandsIndië, werd hij direct erdoor gegrepen. ‘Het imposante gebouw, dat lijkt op een sﬁnx, contrasteert met de lege en woeste omgeving. Bij de bouw van het zendstation is de bodem vlak gemaakt en in het latere beheer ook zo gehouden. Het menselijk ingrijpen heeft geleid tot schrale en zandige

kunst in brabant

Wie is Kees van der Knaap? Kees van der Knaap (1960, Tilburg) is een beeldend kunstenaar, die – op een jaartje kunstacademie na – volledig autodidact is. Geboren in Tilburg, getogen in Den Bosch. Woonde vanaf 1986 tien jaar lang in Rotterdam, waar hij naast zijn kunstenaarschap decors schilderde voor diverse festivals en theatergroepen. De liefde én de behoefte aan meer ruimte en natuur brachten hem in 1996 terug naar Brabant. Van der Knaap houdt zich vooral bezig met tekenen; monumentaal aandoende grote werken die vaak zijn geïnspireerd door de natuur. Met zijn werk exposeerde hij onder andere bij Galerie Janssen in Eindhoven, Salon 1813 in Apeldoorn en het Kunstenlab in Deventer. Momenteel werkt hij aan een serie tekeningen die zijn gemaakt naar aanleiding van wandelingen over de hei bij Radio Kootwijk. De werken zijn uitgevoerd op papier of doek, met grafiet, conté, pastelkrijt en houtskool. Van der Knaap is tevens secretaris van Stichting Doklens, het ateliercomplex in De Gruyterfabriek van Den Bosch waar hij sinds 1998 gevestigd is. Zie voor meer informatie: www.atypicalcase.com en www.doklens.nl.

Experimentele werkwijze Bij sommige tekeningen, waaronder een aantal uit de serie Radio Kootwijk, past Kees een experimentele werkwijze toe: hij gebruikt (deels) zowel zijn linkerals rechterhand. ‘Links noem ik ook wel het debiele broertje van rechts: het heeft een eigen wil en is moeilijker onder controle te krijgen. Hierdoor kan ik de grilligheid van de natuur beter benaderen. Juist de willekeur creëert een waarheidsgetrouw beeld.’ Het is de imperfectie die Kees zo waardeert. ‘Je moet je eigen onhandigheid koesteren; dat is wat je uniek maakt.’ Hij werkt in zijn atelier dan ook graag op een groot krijtbord. ‘Je maakt iets, waarvan je zeker weet dat het gewist gaat worden. Dat geeft een enorme vrijheid. Als ik aan de slag ga op een duur vel papier, dan voel ik toch een bepaalde prestatiedruk. Terwijl dat juist een belemmering is om dicht bij jezelf te komen, de bron vanuit waar je als kunstenaar put.’

Openbaring heidegrond, die een leefomgeving voor bijzondere flora en fauna vormt. Je kunt er bijvoorbeeld wilde zwijnen of wisenten tegen het lijf lopen.’ Deze ongereptheid mist hij in Brabant. ‘Door ruil verkaveling is een groot deel van het oorspronkelijke Brabantse landschap helaas verloren gegaan.’ Kees hoopt zijn werk uiteindelijk te kunnen exposeren in de Kathedraal, het hoofdgebouw van het zendstation. ‘Met Staatsbosbeheer, eigenaar van Radio Kootwijk, ben ik hierover in gesprek. Het lijkt mij geweldig om de natuur via mijn werk het iconische gebouw binnen te halen.’

Tot slot de vraag aan Kees wiens werk hij zelf het meest bewondert. Stellig antwoordt hij: ‘Mondriaan is voor mij de grootste kunstenaar aller tijden. De eerste keer toen ik oog in oog met zijn werk stond in het Stedelijk Museum in Amsterdam – zo rond mijn twintigste – was voor mij een openbaring. Ik werd volledig uit mijn schoenen en in zijn werk gezogen.’ Toch verschillen de stijl en techniek van Kees als dag en nacht van het werk van Mondriaan. ‘De manier waarop hij kunst volledig weet terug te brengen tot de essentie, inspireert mij nog iedere dag. Less betekent vaak more.’ 

ons 25

www.vdnvastgoed.nl

Zonder zorgen, direct uw woning verkopen

Ontzorgen en zekerheid bieden, dat is wat Marcel van der Net van VDN Vastgoed doet. “Mensen die snel hun huis willen verkopen, om diverse persoonlijke redenen, weten de weg naar VDN Vastgoed te vinden. Om de overwaarde alvast te verzilveren is het nu ook mogelijk om de woning na verkoop terug te huren” zegt van der Net.

WIJ KOPEN ZELF! Hoe ziet het totaalaanbod van VDN Vastgoed er uit? De verkoper ontvangt: ࠮ Een vrijblijvende taxatie; ࠮ Directe aankoop, direct zekerheid; ࠮ Geen bijkomende kosten; ࠮ Snelle aanbetaling mogelijk; ࠮ Oplevering in overleg; ࠮ Geen notaris- of makelaarskosten; ࠮ De mogelijkheid om de woning terug te huren.

Bent u benieuwd wat VDN Vastgoed voor u kan betekenen? Neem voor een vrijblijvende afspraak contact op met: Marcel van der Net: T: 0161 - 493 268 M: 06 - 51 75 46 86

www.vdnvastgoed.nl info@vdnvastgoed.nl

Deze rubriek is verzorgd door de juridische helpdesk van KBO-Brabant en Yuris Rechtshulp. Informatie: Marieke Pette, KBO-Brabant

Recht De Vrijwillige Ouderenadviseurs van KBO-Brabant zijn goud waard: ze staan dag en nacht voor anderen klaar.

Maar hoe zit het met de verzekering van vrijwilligers? Op een regenachtige dag rijdt meneer Van Trigt naar mevrouw Verwijs. Mevrouw is sinds kort weduwe en heeft wat administratieve vragen. Als Vrijwillige Ouderenadviseur hoopt meneer Van Trigt haar daarmee te helpen. Tijdens het gesprek ziet hij een meisje op een fiets tegen zijn geparkeerde auto aanrijden. Het meisje is in orde en fietst door, maar meneer Van Trigt ontdekt even later tot zijn schrik een grote kras op de auto.

Vrijwilligersverzekering Thuis belt meneer Van Trigt de secretaris van zijn KBO-Afdeling. Die wijst hem op de vrijwilligersverzekering van de gemeente. Daar staat dat zijn gemeente een verzekering heeft afgesloten bij Vrijwilligersnet Nederland (www.vrijwilligersnetnederland.nl). Zo’n 300 gemeenten in Nederland hebben een vrijwilligersverzekering. Die dekt meestal aansprakelijkheid, ongevallen en rechtsbijstand voor iedere vrijwilliger die in ‘enig organisatorisch verband’ onverplicht en onbetaald werkzaamheden verricht voor anderen en/of de samenleving. Ook mantelzorgers zijn verzekerd, maar alleen bij een ongeval of als persoonlijke eigendommen kwijt of beschadigd raken.

Meneer Van Trigt vult het schadeformulier in en heeft goede hoop dat het in orde komt.

Geparkeerde auto Een paar weken later krijgt meneer Van Trigt een reactie van Vrijwilligersnet Nederland. Helaas, de verzekering blijkt de schade niet te vergoeden. Reden hiervoor is dat de auto geparkeerd stond toen de schade ontstond. Meneer Van Trigt is hogelijk verbaasd. Hoe moet dat nu met al die vrijwilligers die gebruikmaken van hun auto voor hun bezoeken? Hij doet navraag bij KBO-Brabant. Gelukkig heeft KBO-Brabant een aanvullende verzekering voor de eigen vrijwilligers. Schade die nergens anders is gedekt, kan daarbij nog verhaald worden. Deze verzekering dekt wél de schade aan de geparkeerde auto. Meneer Van Trigt is blij dat hij zijn volgende bezoeken weer met een opgeknapte auto kan afleggen. 

Ook vragen over aansprakelijkheid en de vrijwilligersverzekering? Bel KBO-Brabant op (073) 64 440 66. Noot: Ter wille van de privacy zijn de namen veranderd. Dit voorval deed zich voor in september 2016. Vrijwilligersnet Nederland heeft sinds januari 2017 zijn voorwaarden gewijzigd. Het is helaas nog niet duidelijk of schade aan een geparkeerdstaande auto (een voertuig buiten het verkeer tot stilstand gekomen) nu wel of niet verzekerd is.

ons 27

Advertentie

Last van wind op uw balkon? U kent dat wel. U heeft net alles klaargezet op uw balkon als het begint te waaien of regenen. De opvouwbare balkonbeglazing van Metalura biedt de oplossing. In een paar seconden vouwt u de glaswand dicht, zodat u onder alle omstandigheden op uw balkon kunt blijven zitten. Daar heeft u dus elk seizoen plezier van.

Open of dicht in een handomdraai

Voordelen van Metalura

Gratis inspiratieboek

✓ Open te vouwen in 5 seconden

Wilt u meer weten over onze

✓ Geheel op uw maat gemaakt

maatwerkoplossingen? Vraag

✓ Dunnere rails dan bij schuifwand

dan het gratis inspiratieboek

✓ Eenvoudig in 1 hoek te parkeren

aan op www.metalura.nl of

✓ Oersterk, gelaagd veiligheidsglas

✆ Bel 0184 70 10 08

✓ Eigen productie en montage in NL

Binnen kijken? pagina 26

Geniet van meer ruimte

9,0 Al 339 klanten bevelen ons aan.

Deze rubriek is verzorgd door Mariska Dalmijn-Verkooijen. Zij is toegevoegd notaris bij Huijbregts Notarissen & Adviseurs in ’s Hertogenbosch.

Notaris Erfrecht, wanbetaling, nalatenschap of pensioenopbouw. In elke editie van Ons buigt notaris Mariska Dalmijn-Verkooijen zich over een lastige financieel-juridische kwestie. Deze keer: het verschil tussen

huwelijk en geregistreerd partnerschap.

n Nederland is het huwelijk vrijwel gelijk aan het geregistreerd partnerschap. In 1998 is het geregistreerd partnerschap ingevoerd om een wettelijke erkenning te geven aan relaties tussen personen van hetzelfde geslacht. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen?

Getuigen Er zijn nogal wat overeenkomsten. Huwelijk en geregistreerd partnerschap worden beide vastgelegd bij een ambtenaar van de burgerlijke stand, in het bijzijn van getuigen. Gehuwden en geregistreerd partners krijgen rechten en plichten ten opzichte van elkaar, zoals een onderhoudsplicht. Ook is het toegestaan om de achternaam van de partner aan te nemen. Gehuwde en geregistreerd partners zijn elkaars wettelijke erfgenaam. Net als bij het huwelijk ontstaat er bij het geregistreerd partnerschap een gemeenschap van goederen. Met huwelijks- of partnerschaps-

voorwaarden kunnen vermogens gescheiden blijven. Ook de pensioenrechten bij scheiding zijn gelijk voor gehuwde en geregistreerde partners.

Ontbinden Het grote verschil tussen huwelijk en geregistreerd partnerschap zit in de manier waarop de relatie beëindigd kan worden. Om een huwelijk te ontbinden spreekt de rechtbank de echtscheiding uit. Een geregistreerd partnerschap kan, als er geen minderjarige kinderen zijn, worden ontbonden met een ‘overeenkomst van ontbinding’ die een advocaat of notaris opstelt. Het andere verschil is dat bijna alle landen het huwelijk (er)kennen, maar het geregistreerd partnerschap niet. Dat kan bijvoorbeeld bij emigratie problemen opleveren rond het erfrecht. Een huwelijk biedt in die situatie meer zekerheid. Uw notaris kan advies geven over uw situatie.

Heeft u een financieel-juridische kwestie die u aan de notaris zou willen voorleggen? E-mail uw vraag o.v.v. Notaris naar ons@kbo-brabant.nl.

ons 29

Mantelzorgwoning Locatie: An (69) en Wim (71) Roelen hebben in Molenschot een vrijstaande mantelzorgwoning van 86 vierkante meter achter het huis van hun dochter, dat voorheen van henzelf was. Ernaast, op hetzelfde terrein, staat de woning van hun zoon. Ontstaansjaar: De mantelzorgwoning is elders gebouwd en in drie delen getransporteerd en op deze plek in elkaar gezet. Wim en An wonen er sinds augustus 2016. Historie: De boerderij waarin zoon Wilbert woont is sinds 1928 in de familie. Later is de woning die nu van dochter Peggy is, erbij gebouwd. Initiatiefnemer: Zowel de ouders als de kinderen vonden een mantelzorgwoning een goed idee, met het oog op de toekomst. Juridische constructie: De woningen met bijbehorende grond zijn eigendom van de zoon en dochter van An en Wim, de mantelzorgwoning is eigendom van henzelf. Aantal bewoners: 6 volwassenen, 5 kinderen. Met of zonder zorg: Wanneer nodig mantelzorg. Kosten: Deze woning is gebouwd door Zorg en Welzijn in Oss. Een standaard zorgwoning van bijvoorbeeld 24 vierkante meter kost bij hen 22.950,- euro.

ons 30

KBO-Brabant heeft 2017 uitgeroepen tot het jaar van de seniorenhuisvesting. In Ons plaatsen we daarom elke maand een accommodatie of een huisvestingsproject in de schijnwerpers. Deze keer bezochten we de mantelzorgwoning van An en Wim Roelen in Molenschot.

De mantelzorgwoning is gebouwd op de toekomst: gelijkvloers, zonder drempels en met lage klinken in de extra brede (schuif )deuren voor het geval een van beiden in een rolstoel terechtkomt. â&#x2013;ś

Tekst: Marike Ooms | Beeld: Timo Reisiger

in de tuin

het jaar van...

2017

jaar van de seniorenhuisvesting

▶ Het houden van schapen is een hobby

▶

van Wim. Hij vindt het heerlijk om ze in de wei te zien huppelen en verheugt zich op de lammetjes die in de lente komen.

An: ‘We konden de mantelzorgwoning helemaal naar smaak indelen en inrichten. Door de grote ramen is het binnen erg licht. En zo hebben we prachtig uitzicht over de weilanden.’

An is secretaris bij KBO Molenschot ▶ en heeft een eigen kantoortje waarin ze rustig kan werken.

▶ An en Wim redden zich met de

▶

dagelijkse dingen als wassen, koken en boodschappen. Voor de lunch haalt Wim eitjes van hun eigen kippen.

Wim en An passen soms op de klein- ▶ kinderen. De kinderen helpen op hun beurt weer bij allerhande klusjes. Toen An een tijdlang ziek was, werd duidelijk hoe fijn de hulp van de kinderen is.

Op de schuur van Peggy liggen zonnepanelen. Met de opgewekte energie kunnen An en Wim koken en hun woning verwarmen.

▶ Een mantelzorgwoning moet aan

voorschriften voldoen. De voordeur moet rechtstreeks bereikbaar zijn vanuit de hoofdwoning en gas, water en licht moeten uit de hoofdwoning komen. De mantelzorgwoning heeft een eigen huisnummer.

ons 31

Nooit te oud Tekst: Linda Groothuijse | Beeld: eigen foto’s KBO Eindhoven

voor vakantie

Het 65-jarig jubileum van KBO-Eindhoven is in 2016 groots gevierd. Voor de leden die hier vanwege een beperking niet aan konden deelnemen, organiseerden de vijftien Afdelingen iets speciaals. In samenwerking met Stichting Allegoeds bood KBO-Eindhoven de mogelijkheid om samen af te reizen naar groepshotel Het Bosgoed in Lunteren voor een volledig verzorgde midweek.

‘H

et is heerlijk om samen weer eens op vakantie te zijn’, vertelt Joke Bergman enthousiast. Ze heeft zich samen met haar vriendin Wil van Meegen voor de reis aangemeld. De dames zijn al diverse keren samen in Europa op vakantie geweest. Tijdens de laatste reis brak Wil echter haar heup. Sindsdien heeft ze een rollator. ‘Toen ik de oproep voor de verzorgde midweek naar de Veluwe in de Ons zag staan, heb ik Wil direct

ons 32

gebeld. Het was dé kans om nog een keer samen op reis te gaan.’ De twee 89-jarige dames genieten volop van de luxe faciliteiten van Het Bosgoed, waaronder de wellness met tillift. ‘Ik ben bang voor water en kan helemaal niet zwemmen. Toch wilde ik per se het bubbelbad uitproberen. Naast een hele overwinning was het een geweldige ervaring!’, aldus Joke. Wil durfde het avontuur niet aan: ‘Mij niet gezien hoor! Maar ik vermaak me hier prima. Ik verveel me geen moment.’

op reis

Verademing Dat de georganiseerde vakantieweek voor velen een schot in de roos was, bleek wel uit de grote hoeveelheid aanmeldingen: maar liefst 258 KBO-leden hadden zich opgegeven voor de reis die eind december plaatsvond. ‘Er was echter slechts plek voor maximaal 50 deelnemers. Daarom is de vakantieweek in januari nogmaals georganiseerd’, vertelt Trudy van Helmond, voorzitter van KBO-Kring Eindhoven. De groepen zijn verdeeld over twee delen van de stad. ‘We hopen dat mensen ook na deze week contact met elkaar zoeken, daarom hebben we Eindhoven Noord en Zuid opgesplitst.’ De KBO-Afdelingen hebben uit alle aanmeldingen zelf de selectie onder de leden gemaakt. ‘Leden met behoefte

‘Het was dé kans om nog

eens samen op reis te gaan’ aan lichte tot intensieve zorg kregen voorrang, omdat ze aan veel reguliere Afdelingsactiviteiten niet mee kunnen doen.’ Trudy noemt het juist voor deze doelgroep van belang om onder de mensen te zijn. ‘Er zijn aardig wat alleenstaanden mee op reis. Om samen te eten in plaats van alleen voor de televisie, is voor hen dikwijls al een verademing.’ Gaandeweg de week wordt er volgens reiscoördinator Mieke Huijgens steeds meer lief en leed gedeeld. ‘In het begin is het even aftasten, maar al snel komen er hele

levensverhalen voorbij. Er wordt regelmatig een traantje weggepinkt, maar ook veel gebulderd van het lachen.’

Volledig ontzorgd Naast alleenstaanden hebben ook verschillende echtparen zich voor de vakantieweek opgegeven, waaronder Ed en Tineke Heermans. ‘De sfeer is enorm goed; iedereen staat voor elkaar open’, aldus Ed. ‘Niet alleen voor Tineke, maar ook voor mij voelt het als een echte vakantie. Normaal neem ik de volledige zorg voor haar op me. Het is fijn dat ik nu even een wandelingetje kan maken, terwijl ik weet dat mijn vrouw in goede handen is.’ Ook heeft hij erg genoten van de indoor roofvogelshow. ‘Het was erg indrukwekkend om die machtige beesten in actie te zien.’ Tamara Maters geniet van een vuurtje voor de open haard, terwijl ze wacht op de klederdrachtmodeshow van twee Staphorster dames. Ze vergezelt haar moeder op reis, die dik in de 90 is. ‘Vroeger zijn we vaak op reis gegaan. Maar omdat ik inmiddels ook een fysieke beperking heb, lukt het me niet om met alle koffers én een rollator op pad te gaan.

ons 33

Advertentie

BTR REIZEN

www.BTRreizen.nl  055 - 5059500

Ruime keuze aan betaalbare vakantiereizen Riviercruises 2017 met MS Lale Andersen **** ‘Rhein in Flammen’

10% korting

Marijke en Peter hebben elkaar leren kennen via Relatiebureau Nederland

in St. Goar € 484, 484,-436,-- p.p. 6 dg. nu al vanaf € 436,

met code BTR01 tot 15 april

‘Vuur werk & Wijnfeest’

in Boppard € 484, 484,-436,-- p.p. 6 dg. nu al vanaf € 436,

Rijn, Moezel en Neckarcruise naar Heidelberg € 610, 610,-549,-- p.p. 7 dg. nu al vanaf € 549,

LALE ANDERSEN

Het mooiste van Nederland

Mooiste wijnstadjes langs de

Kerstcruise over de

Rijn en Moezelcruise

IJsselmeer & Texel € 675, 675,-608,-- p.p. 8 dg. nu al vanaf € 608,

Rijn en de Moezel € 621, 621,-559,-- p.p. 8 dg. nu al vanaf € 559,

naar Bernkastel € 675, 675,-608,-- p.p. 8 dg. nu al vanaf € 608,

de romantische Rijn € 692, 692,-623,-- p.p. 8 dg. nu al vanaf € 623,

comfortabel schip mooie vaarroutes volledig & goed verzorgd leuke excursies vertrek met bus ook uit Brabant

All Inclusive Hotels Autovakanties al va. € 99,50 p.p.

50% korting tot 31 maart

Hotel de Elderschans

Aardenburg / Zeeland € 199, 199,-3 dg. nu al vanaf € 99,50 p.p.

30% korting tot 31 okt.

Hotel Altastenberg

Altastenberg / Sauerland € 250, 250,-175,-- p.p. 5 dg. nu al vanaf € 175,

En nog veel meer gastvrij All Inclusive Hotels op de mooiste plekjes in Nederland en Duitsland

All-in Bus excursievakanties al vanaf € 349,-

10% Korting

Tirol / Oostenrijk € 498, 498,-7 dg. nu al voor € 448, 448,-- p.p.

p.p.

All Inclusive Busreis

voor onze cliënten, die op zoek zijn naar een vaste relatie, op een persoonlijke en actieve manier een gelijkwaardige partner vinden. Een van onze consulenten komt bij de mensen thuis voor een diepgaand gesprek. Dit gesprek is vrijblijvend en geeft ons een goed beeld van wensen en voorkeuren. Wanneer de chemie aanwezig is, hebben zij een sterke basis om een gelukkige toekomst tegemoet te gaan.” Eigena-

Redelijk nerveus reed Peter naar de

deze veilige en vertrouwde aanpak op

afspraak. Meelevende vrienden zeiden:

prijs stellen.

“Het begin is gemaakt”. Ze zagen elkaar

Gaasterland / Friesland € 388, 388,-349,-- p.p. 5 dg. nu al voor € 349,

nadien bijna iedere dag. Marijke: ‘We

“Een afspraak is kosteloos

kwamen in een soort stroomversnel-

en vrijblijvend”.

All Inclusive Busreis

ling omdat de verkoop van mijn huis

All Inclusive Busreis

Teutoburgerwald / Duitsl. € 399, 399,-5 dg. nu al voor € 359, 359,-- p.p.

comfortabele touringcars mooi excursieprogramma’s gastvrije familiehotels vertrek uit Brabant met veel extra’s

‘All‘All-Inclusive’ BusBus-excursiereizen voor alle KBO groepen 5 dagen va. € 299,299,- p.p.

Brabant. Eigenaresse Anne: “We willen

resse Anne heeft ervaren dat cliënten

Valkenburg - Z-Limburg € 388, 388,-349,-- p.p. 5 dg. nu al voor € 349,

AllAll-In Busreis Westendorf

Peter (68 jaar): “Het was best spannend om Marijke (67 jaar) te bellen. Het telefoongesprek was erg hoopvol, dus ik trok de stoute schoenen aan - want die heb je toch wel nodig! - en nodigde haar uit voor een kopje koffie’’.

Voor alle vakantiereizen laatste aanbiedingen gratis brochures en reserveringen

 055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL

opeens sneller ging dan verwacht. Maar het ging niet te snel, ik vond wat ik zocht, Benny is een hele fijne man.’ Inmiddels wonen zij 2 jaar samen.

“Er is niets mooiers dan mensen gelukkig maken”. Zomaar een voorbeeld van twee mensen die elkaar vonden via Relatiebureau Nederland. Het bureau werkt doelbewust voor mensen uit Limburg en

Bel voor meer informatie 040 - 420 00 04 of kijk op: www.relatiebureaunederland.nl

op reis

Nu zijn we volledig ontzorgd: van gezamenlijke busreis tot uitjes en alle maaltijden; alles is tot in de puntjes geregeld.’

Tijd en aandacht Naast activiteiten zoals wandelen in de bosrijke omgeving, is er een dagprogramma samengesteld: van een presentatie door een boswachter en bezoek aan het Kijken Luistermuseum in Bennekom tot aan een muziekbingo en de ‘Petje op, Petje af ’-quiz. ‘Voor elk is er wat wils’, aldus Rob Wouters, lid van de ontspanningscommissie. Samen met drie andere vrijwilligers verleent hij deze week diverse handen spandiensten. ‘Normaal werk ik in de techniek. Ik vind het fijn om even met mensen bezig te zijn in plaats van met computers.’ Daarnaast is een vijftal verpleegkundigen als vrijwilliger mee om hulpbehoevenden te ondersteunen met het aan- en uitkleden, wassen en andere verzorgende taken. ‘De voldoening die je krijgt als je mensen helpt een fijne week te bezorgen, is ontzettend groot’, aldus de gepensioneerde verpleegkundige Til Wouters. Vrijwilligster Chantal Gielen heeft zelfs twee keer een week vrij genomen om mee te gaan. ‘De tijd die we aan mensen kunnen besteden, is uniek. Eindelijk kan ik doen, waarvoor ik eigenlijk verpleegkundige ben geworden: aandacht besteden aan mensen.’

Opbloeien En aandacht, dat is waar het volgens Jos Breuer, directeur van Stichting Allegoeds, allemaal om draait. ‘Menselijk contact is buitengewoon waardevol. Sterker nog: het is dé toverformule.’ Hij is van mening dat niemand te oud is om op vakantie te gaan. ‘Het heeft een blijvend positief effect op gezondheid en welzijn. Je ziet mensen opbloeien, omdat zij het gevoel hebben ertoe te doen. Dat geeft een flinke boost.’ Een vakantie met gelijkgestemden in een gedeelde accommodatie is volgens Breuer een ‘snelkookpan’ voor vriendschappen. ‘In korte tijd zie je vaak iets moois ontstaan. Hopelijk keert ook deze groep huiswaarts met een verrijkt sociaal leven!’

ons 35

Advertentie

Met de bus naar het theater wordt zo wel heel aantrekkelijk! Ga naar bravo.info of naar een Arriva Store

Bent u 65+? Dan reist u met Dalkorting 40% nog voordeliger dan u gewend bent. U ontvangt 40% extra korting, bovenop de leeftijdskorting van uw Persoonlijke OVchipkaart. Zo reist u in Noord-Brabant met wel 60% korting op uw busreis buiten de spits.

0,€65 /M ING T KORT RIL AP

’S WERELDS MEEST GEKOZEN TRAPLIFT

BEL GRATIS

0800 - 5066

VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VRAAG NAAR TOESTEL 7403

Voor vrijblijvende informatie over de trapliften van Stannah stuurt u de ingevulde coupon in een ongefrankeerde envelop naar Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.

Betaalbare traplift voor elke trap

Dhr/Mevr:

Ruime keuze uit nieuw en gebruikt

Tel. Nummer:

Postcode:

Ruimtebesparende, opklapbare stoel

Email:

Huisnummer:

Levertijd vanaf 3 dagen Servicedienst elke dag beschikbaar

WWW.STANNAH.NL

Geef uw testament een missie

Mensen met een Missie steunt gedreven mensen die in hun gemeenschap opstaan tegen onrecht en uitsluiting. Dit doen wij samen met onze partners in 14 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.

Mensen met een Missie in uw testament

Wij geloven daarbij in de verbindende kracht van religie. Laat u iets na voor een rechtvaardige wereld? Contact: Julie Mingeli, 070 - 31 36 731 of juliemingeli@mensenmeteenmissie.nl mensenmeteenmissie.nl/testament

7403

Blijf thuis wonen met een Stannah traplift

Leven van

een uitkering Als vijftigplusser kun je op verschillende manieren en om verschillende redenen terechtkomen in een uitkeringssituatie. Welke uitkeringen zijn er, wanneer hebt u daar recht op, en: is het mogelijk uít een uitkeringssituatie te komen? Een overzicht.

e belangrijkste uitkeringen waar iemand van vijftig jaar of ouder mee te maken kan krijgen, zijn de WW bij werkloosheid, de WIA (voorheen WAO) bij arbeidsongeschiktheid en de bijstand als ‘vangnet’ in situaties waar andere uitkeringen niet van toepassing zijn. ‘De WW en de WIA zijn inkomensverzekeringen waarvoor werknemers premie betalen’, vertelt Mijke Houwerzijl, hoogleraar arbeidsrecht aan de Universiteit van Tilburg. Bijstand daarentegen wordt rechtstreeks uit de belastinginkomsten betaald. ‘De bijstand is een laatste vangnet, dat ervoor zorgt dat iedereen kan leven op een niveau dat wij als minimum fatsoenlijk vinden.’

Tekst: Berber Bijma | Beeld: eigen foto

WW Een WW-uitkering is een inkomensvoorziening die gebaseerd is op de Werkloosheidswet. Het gaat om een tijdelijke uitkering, die werknemers zelf hebben opgebouwd. Hoe lang u recht hebt op een WWuitkering, hangt af van hoe lang u hebt gewerkt. ‘Naarmate je arbeidsverleden langer is, bouw je meer WW-rechten op’, legt Houwerzijl uit. ‘Je hebt recht op WW als je van de afgelopen 36 weken minstens 26 weken hebt gewerkt en dan buiten je eigen schuld werkloos wordt. In die situatie heb je recht op een basisuitkeringsduur van drie maanden.’ Naarmate iemand langer in loondienst heeft gewerkt – en dus langer WW-premies heeft betaald – duurt de WW-

ons 38

uitkering ook langer. Mensen die in de vijf kalenderjaren voordat zij werkloos worden minstens vier jaar voldoende hebben gewerkt, hebben recht op een langere WW-duur. Houwerzijl: ‘De WW is de afgelopen jaren tweemaal versoberd. In 2006 is de maximale duur van vijf jaar teruggebracht naar 38 maanden. Sinds 2016 wordt die duur stapsgewijs verder teruggebracht naar maximaal 24 maanden vanaf april 2019. Vanaf 1 januari 2016 geldt dat werknemers in de eerste tien jaar van hun loopbaan per gewerkt jaar één maand WW-recht opbouwen. Daarna bouwen zij per gewerkt jaar een halve maand op. WW-rechten die al zijn opgebouwd vóór 1 januari 2016 blijven tellen voor één maand.’ De hoogte van de WW is in de eerste twee maanden 75 procent van het laatstverdiende loon (tot een bepaald

dossier

Mijke Houwerzijl (1968) is hoogleraar Arbeidsrecht aan de Universiteit van Tilburg en buitengewoon hoogleraar Europees en rechtsvergelijkend arbeidsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na haar rechtenstudie aan de Universiteit van Amsterdam werkte ze vier jaar als jurist bij vakcentrale FNV, waar zij zich specialiseerde in arbeidsrecht, sociale zekerheidsrecht en pensioenrecht. In 2005 promoveerde ze in Tilburg op een proefschrift over de achtergrond, inhoud en implementatie van de Detacheringsrichtlijn, een Europese richtlijn die een goede werkomgeving voor gedetacheerde werknemers beoogt te garanderen.

maximum), daarna 70 procent. De WW kan ook deels uitgekeerd worden, als u een deel van uw functie in loondienst bent kwijtgeraakt (deeltijdontslag). De enige manier om tussentijds uit de WW te komen, is door weer een baan te vinden, of inkomsten uit een eigen bedrijf te krijgen.

WIA De Wet Arbeidsongeschiktheid (WAO) is in 2006 vervangen door de Wet werk en inkomen naar arbeidsgeschiktheid (WIA). Er zijn in Nederland nog zo’n 300.000 WAO-gerechtigden: mensen die al vóór 1 januari 2004 ziek zijn geworden. In december 2015 ging 58 procent van de WAO-uitkeringen naar mensen van 55 jaar en ouder. Een WIA-uitkering is bedoeld voor mensen die na twee jaar ziekte nog steeds voor minstens 35 procent arbeidsongeschikt zijn. Die eerste twee jaar is de werkgever verplicht het loon door te

betalen. ‘Als het einde van die twee jaar nadert, wordt iemand gekeurd door het UWV’, vertelt Houwerzijl. ‘Daar vindt zowel een medische keuring plaats door een verzekeringsarts als een keuring door een arbeidsdeskundige. Die laatste gaat na hoeveel inkomen iemand nog kan verdienen, rekening houdend met diens fysieke en psychische belastbaarheid.’ De arbeidsdeskundige gebruikt daarvoor een databank waarin alle functies staan waarvan in Nederland minstens drie arbeidsplekken bestaan. Houwerzijl: ‘Het gaat dus niet om vacatures maar om bestaande functies. Het kan gebeuren dat je altijd in een hoogopgeleide functie hebt gewerkt en door de arbeidsdeskundige geschikt wordt geacht voor een functie van een lager niveau.’ Het verschil tussen iemands salaris voordat hij ziek werd en het salaris van de middelste functie van drie functies waarvoor hij geschikt wordt geacht, bepaalt het arbeidsongeschiktheidspercentage. De regels voor de WIA zijn complex, zegt Houwerzijl. ‘Het ingewikkelde is dat de mate van arbeidsongeschiktheid níet afhangt van je medische beperkingen, maar van het gat tussen je laatste loon en je zogeheten restverdiencapaciteit. Het gevolg daarvan is dat mensen die altijd rond het minimumloonniveau hebben gewerkt, minder vaak volledig worden afgekeurd dan mensen die een beter betaalde baan hadden.’

Twee soorten WIA Er bestaan twee soorten WIA-uitkeringen: de IVA en de WGA. De IVA (‘Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten) is voor een kleine groep mensen die ‘volledig en duurzaam’ arbeidsongeschikt worden verklaard. Het gaat om mensen die voor minstens 80 procent zijn afgekeurd, waarbij er geen of een hele kleine kans is op herstel. ‘Vaak gaat het om mensen die terminaal ziek zijn of een blijvende ernstige beperking hebben gekregen’, zegt Houwerzijl. ‘De IVA keert 75 procent van het laatst verdiende loon uit. In principe tot de pensioengerechtigde leeftijd, maar veel mensen met een IVA-uitkering zijn zodanig ziek dat zij die leeftijd niet halen.’ De WGA-uitkering (‘Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten’) is er voor mensen die nog hoogstens 65 procent van hun oude loon kunnen ▶

ons 39

Advertentie

shop.nl

Klin i get sch est Makkelijk in gebruik

AEROSURE

Problemen met ademhalen? Open:

ma t/ 09.00 m vr - 17.30 uur. Zat

In Nederland alleen verkrijgbaar bij StelComfort.

Zonder nen medicij

Campagneweg 1 • Zevenbergen • Telefoon 0168 331 300

erdag afspra op ak.

www.stelcomfort.nl

DE LENTE PAST JOU MODE, SCHOENEN EN SPORT IN NISTELRODE

GRATIS KOFFIE MET GEBAK OP VERTOON VAN DEZE ADVERTENTIE GELDIG T/M 31052017

RUIM 600 MERKEN

G R AT I S V E R M A A K S E RV I C E

G R AT I S PA R K E R E N

VERMAAK JE IN DE GROOTSTE MODEWINKEL VAN NEDERLAND OF OP VANTILBURGONLINE.NL

dossier

verdienen en kent drie varianten. Juist vanwege de complexiteit van de WIA is het verstandig als mensen die ermee te maken krijgen, zich goed laten adviseren, raadt Houwerzijl aan. Dat kan bijvoorbeeld door advocaten aangesloten bij de Specialisatievereniging Sociaal Zekerheidsrecht (SSZ).

IOW en IOAW Mensen van wie de WW- of WIA-uitkering afloopt, gaan in principe over naar de bijstand. Voor vijftigplussers en zestigplussers is evenwel een uitzondering gemaakt. ‘Die uitzondering is er om te voorkomen dat oudere werknemers in de bijstand komen. Van hen is bekend dat ze minder snel weer een baan vinden’, vertelt Houwerzijl. ‘Je zag dat bijvoorbeeld bij de voormalige V&D-medewerkers: de jongeren vonden veel sneller weer werk dan de ouderen.’ Mensen die na hun zestigste werkloos raken en aan het eind van hun WW-periode nog geen nieuwe baan hebben, hebben tot hun pensioengerechtigde leeftijd recht op de zogeheten IOW-uitkering. Die is even hoog als een bijstandsuitkering: 70 procent van het

‘Oudere werklozen die geen nieuwe baan vinden,

hebben recht op een IOW-uitkering’

minimumloon. Bij een IOW-uitkering wordt echter niet gekeken naar het eigen vermogen (bijvoorbeeld huis of spaargeld) of naar het inkomen van hun partner. Bij het toekennen van een bijstandsuitkering gebeurt dat wel. Mensen die na hun vijftigste werkloos werden, hebben na de WW recht op een IOAW-uitkering. ‘Daarbij wordt wél gekeken naar het inkomen van de partner of inwonende meerjarige kinderen, maar niet naar eventueel eigen vermogen’, legt Houwerzijl uit.

Geen herkeuring voor oudere Wajong’ers De Wajong is een uitkering voor mensen die vanwege een beperking niet kunnen werken. De uitkering begint op jonge leeftijd (vandaar de benaming) en loopt door tot de pensioengerechtigde leeftijd. Het kabinet heeft in 2013 besloten dat alle Wajong’ers herkeurd moeten worden door uitkeringsinstantie UWV, om te zien of zij mogelijk (deels) toch kunnen werken. In december vorig jaar heeft staatssecretaris Klijnsma besloten dat mensen met een volledige Wajong-uitkering die 50 jaar of ouder zijn, toch niet herkeurd hoeven te worden. In Nederland zijn er 36.000 vijftigplussers met een volledige Wajong-uitkering en 8.000 mensen die werken en daarnaast een gedeeltelijke Wajonguitkering krijgen, of daar recht op hebben als ze hun baan verliezen.

Bijstand Als bovenstaande uitkeringen niet van toepassing zijn en AOW nog niet aan de orde is, kunnen mensen die te weinig geld hebben om rond te komen, een beroep doen op de bijstand. Houwerzijl: ‘De bijstand is het laatste financiële vangnet dat we in Nederland kennen.’ Mensen die aanspraak willen maken op een bijstandsuitkering (70 procent van het minimumloon, voor een alleenstaande ouder 90 procent), krijgen die alleen als ze geen of weinig eigen vermogen hebben en het inkomen van een eventuele partner hen ook niet uit de brand kan helpen. Wie als bijstandsgerechtigde een erfenis krijgt, moet die eerst ‘opeten’ voor de bijstandsuitkering wordt hervat. ‘Wie in de bijstand zit, is verplicht te solliciteren. Ook kan de gemeente op een andere manier een tegenprestatie vragen zoals een sollicitatietraining of het verplicht uitvoeren van vrijwilligerstaken. Voor mensen in de bijstand is het vaak een verademing als ze overgaan naar de AOW, omdat ze dan de controles en verplichtingen kwijt zijn.’ Uit de bijstand komen, is moeilijk, zegt Houwerzijl. ‘Dat het minimumloon 30 procent hoger ligt, is natuurlijk een prikkel om aan het werk te gaan. Maar als je een baan vindt en geld gaat verdienen, krijg je meteen minder toeslagen. Het duurt lang voor je er echt op vooruitgaat.’ 

ons 41

de trots van

De Beweegtuin van KBO Lieshout

KBO Lieshout vierde vorig jaar het zestigjarig bestaan; een mooie gelegenheid om te trakteren. Dankzij diverse acties, sponsors en de inzet van een flink aantal vrijwilligers is geld bijeengebracht voor een geschenk aan de Lieshoutse dorpsgemeenschap: een KBO Beweegtuin voor senioren. Iedere week maken tientallen sportievelingen dankbaar gebruik van de faciliteiten.

Tekst: Linda Groothuijse | Beeld: Ivo Hutten

et is een vrijdagochtend in januari en de temperatuur ligt rond het vriespunt. Toch trotseren zo’n 25 senioren de kou. Om 10 uur begint namelijk het beweeguurtje, dat twee keer in de week wordt gehouden. Uit de boxen klinkt opzwepende muziek; het is tijd voor de warming-up. ‘Heerlijk om lekker buiten te bewegen! En bovenal gezellig. Samen lachen houdt je immers ook fit’, zegt deelneemster Rikkie van Stiphout, terwijl ze fanatiek de bovenbenen omhoogtrekt.

plezier; opa’s en oma’s die er met hun kleinkinderen kunnen sporten, maar bijvoorbeeld ook schoolklassen of hardloopclubjes.’ Het realiseren van de tuin had echter behoorlijk wat voeten in de aarde. Eerst moest de benodigde 24.000 euro worden ingezameld. ‘Het geld voor een aandenken is in een jubileumfonds gestort. Vervolgens hebben we diverse sponsoren en de gemeente Laarbeek bereid gevonden om het bedrag verder aan te vullen’, aldus Jan van Zuijlen, voorzitter van de jubileumcommissie.

Begeleiding

Het volgende euvel was het vinden van een geschikte locatie. Het bestuur had aanvankelijk een stuk gemeente grond nabij het verzorgingshuis Franciscushof op het oog. ‘Helaas hadden enkele omwonenden bezwaren, omdat ze bang waren dat ons initiatief hangjeugd zou aantrekken’, vertelt Willem. Gelukkig bleek er een oplossing te zijn. ‘Per jaar wordt voor het luttele bedrag van één euro een gedeelte van de openbare tuin van Fransiscushof gehuurd. Zo is alles ook juridisch goed afgedekt.’

Als de spieren zijn warmgedraaid, worden de diverse toestellen enthousiast beklommen; van airwalker tot balansplateau. Een beweegcoach en fysiotherapeut z orgen ervoor dat iedereen passende oefeningen uitvoert. Deelneemster Jo van den Biggelaar is daar blij mee. ‘Ik heb een slechte rug en last van mijn benen. Daarom is het fijn om deskundige tips en adviezen te krijgen. Zo weet ik zeker dat ik niks forceer of overbelast.’ Volgens Afdelingsvoorzitter Willem Damen bepaalt de deskundige begeleiding dan ook hét succes van de Beweegtuin. ‘Alleen de faciliteiten regelen is niet toereikend; er is structurele ondersteuning nodig.’

Blijvend geschenk Maar hoe is het bestuur eigenlijk op het idee van deze Beweegtuin gekomen? Damen: ‘We wilden voor ons jubileum een blijvend geschenk geven aan de hele gemeenschap. Een Beweegtuin biedt immers iedereen

Bezwaren

Geslaagd project Het project is volgens Van Zuijlen nu al geslaagd te noemen. ‘Als het straks mooier weer wordt, verwachten we dat nog meer mensen gebruik zullen maken van de Beweegtuin. Ook komt er dan een terrasje bij.’ Tot slot nodigt Damen andere KBO-Afdelingen van harte uit om een kijkje te komen nemen. ‘We delen onze opgedane kennis en ervaring graag. Hopelijk weten we zo anderen te inspireren!’ 

ons 43

Advertentie

Verspijkerd en verzaagd Hergebruik van heiligenbeelden in de Nederlandse beeldhouwkunst

t/m 5 jun 2017 hnbm.nl

In de tentoonstelling Verspijkerd en verzaagd brengt Het Noordbrabants Museum werk van diverse kunstenaars bijeen die gipsen devotiebeelden transformeren tot kunstwerken. Niet eerder is een tentoonstelling gewijd aan dit merkwaardige, Nederlandse fenomeen. Centraal in de expositie staat het oeuvre van de Bossche kunstenaar Jacques Frenken, die rond 1965 als eerste afgedankte heiligenbeelden onder handen neemt. Van deze pionier worden werken getoond die zelden of niet eerder zijn geëxposeerd. Daarnaast zijn beelden, assemblages en installaties te zien van onder meer Marc Bijl, Alexander Schabracq, Henk Visch en Moniek Westerman. In totaal zijn circa 40 werken uit diverse Nederlandse collecties bijeengebracht die samen een overzicht vormen van vijf decennia hergebruik van heiligenbeelden in de Nederlandse beeldhouwkunst. Omdat veel Nederlanders de oude heiligenbeelden nog kennen en herkennen, ligt het voor de hand dat het verrassende hergebruik wisselende emoties oproept. Betekenen ze nog iets? Worden ze misbruikt of gekoesterd? Kom kijken en beoordeel zelf. foto boven: Jacques Frenken, Spijkermadonna (detail), 1968, collectie kunstenaar, foto Peter Cox, foto rechts: Jacques Frenken met bakfiets en Heilig Hartbeeld in ’s-Hertogenbosch, 1967, foto Domien van Gent

Monseigneur dr. Gerard de Korte, bisschop van ’s-Hertogenbosch, over de tentoonstelling: ‘Zelf ben ik niet zo snel gechoqueerd. Het gaat erom hoe je naar de dingen kijkt. (...) De kunst mag heilzame verwarring stichten. Mensen mogen worden uitgedaagd.’

Exclusieve lezersaanbieding

Tegen inlevering van deze coupon bij de balie van Het Noordbrabants Museum ontvangt u het tweede entreekaartje gratis. Naam:

E-mailadres:

Ja, ik wil graag de maandelijkse e-mailnieuwsbrief van Het Noordbrabants Museum ontvangen. Niet geldig in combinatie met andere kortingsregelingen. Geldig t/m 5 juni 2017. Kijk voor openingstijden en bereikbaarheid op hnbm.nl

Het Noordbrabants Museum - Verwersstraat 41 - ’s-Hertogenbosch

ons voordeel APK-keuring voor uw computer

Speciaal voor leden van KBO-Brabant biedt Ons korting en leuke extra’s.

50%

Op www.onsledenvoordeel.nl krijgt u als lid van KBO-Brabant nu maar liefst 50 procent korting op korting een Computer APK van System Mechanic. Begint uw computer steeds trager te worden of vast te lopen? Met een Computer APK herstelt en versnelt u uw pc. Breng uw computer weer in topconditie met de prijswinnende software van System Mechanic. Deze software onderhoudt uw computer en zorgt ervoor dat deze weer als nieuw gaat draaien. Uw computer blijft schoon, veilig en stabiel. Als lid van KBO-Brabant betaalt u voor een Computer APK jaarlicentie slechts € 19,95 in plaats van € 39,95. Kijk voor meer informatie op www.onsledenvoordeel.nl of bel de KBO-klantenservice (085) 486 33 63.

Het originele Stabat Mater

Korting! Het leed van Maria die haar enige Zoon aan het kruis genageld ziet, is de basis van het Stabat op concert Mater. Het gedicht werd in de dertiende eeuw en cd geschreven, maar de tekst raakt nog altijd en heeft door de eeuwen heen vele componisten geïnspireerd. Er zijn zo’n vijfhonderd verschillende toonzettingen bekend. Tekst en muziek geven samen uitdrukking aan de universele betekenis van ons medeleven met de lijdende mens, zeker in de weken voor Pasen. Het Stabat Mater van Antonín Dvorák klinkt op 1 en 2 april in de oerversie uit 1876 in de Sint Petrusbasiliek in Oirschot. Uitvoerenden zijn de solisten Renate Arends (sopraan), Carina Vinke (alt), Satriya Krisna (tenor) en Wiard Witholt (bas), het Brabant Koor en pianist Ed Spanjaard. Het geheel staat onder leiding van Louis Buskens, de vaste dirigent van Brabant Koor. Meer informatie vindt u op www.stabatmater.nl. KBO-leden krijgen korting op het concert van zaterdagmiddag 1 april om 17.00 uur. Er zijn drie verschillende aanbiedingen. KBO 1: een toegangskaart voor € 30,- (i.p.v. € 35,-). KBO 2: een toegangskaart met lezing vooraf voor € 38,50. KBO 3: een toegangskaart met CD 2017 (wordt verstuurd in juni) voor € 45,-. Kaarten te bestellen via secretariaat@stabatmater.nl of (0411) 643 084 (dinsdag en donderdag bereikbaar). Vergeet niet te vermelden voor welke van de drie aanbiedingen u kiest.

De provincie in foto’s

Gratis boek óf korting

KBO-Brabant mag vijf exemplaren van het boek Verrassend Brabant weggeven! Het boek bevat een grote verzameling prachtige foto’s die genomen zijn op allerlei locaties en in verschillende jaargetijden, dwars door het Brabantse land. Van dorpen en gehuchten tot grote steden, en alles wat daar tussenin ligt. Een mooie mengeling van landschappen, natuur, kerken en kapelletjes, watermolens en oude fabrieken. Kortom: een uniek fotografisch beeld van de provincie. Om kans te maken op een gratis boek mailt u naar ons@kbo-brabant.nl. Niet gewonnen? Bestel het boek dan voor 24,95 euro in plaats van 29,95 via www.aerialmediacom.nl/kbo. Geen internet? Bestel het boek dan via (073) 644 40 66. Meer informatie over het boek vindt u op de site van de uitgever: www.aerialmediacom.nl/boek/verrassend-brabant/

Feestelijk de lente in Koninklijk Mannenkoor La Bonne Espérance, de Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar en Vrijmezzosopraan Tania Kross verwelkomen de lente met ka arten een sprankelend concert. De twee beroemde koren en de internationaal gelauwerde mezzosopraan zullen u verrassen met het beste uit hun repertoire. Bekende operakoren, prachtige aria’s, liederen uit musicals maar ook minder bekende mooie werken staan op het afwisselende programma dat is afgestemd op het jaargetijde dat voor ons ligt met z’n licht, z’n bloemen, z’n ontluikende leven. De vaste pianist van de Mastreechter Staar, Michiel Ballhaus en de twee dirigenten Frederik Verhooghe van de Mastreechter Staar en Michel de Valk van La Bonne Espérance zullen koren en soliste leiden en begeleiden. Leden van KBO-Brabant maken kans op gratis kaarten! Het concert vindt plaats op 21 maart om 20.00 uur in Muziekgebouw Eindhoven. Prijs: € 23, inclusief pauzedrankje. Kaarten te reserveren via het Muziekgebouw: (040) 244 20 20 (tussen 13.00 en 17.00 uur) of www.muziekgebouweindhoven.nl. KBO-Brabant mag 2x2 vrijkaarten weggeven voor het concert. Om kans te maken mailt u naar ons@kbo-brabant.nl.

ons 45

Het voorjaar kondigt zich aan! Tijd om eropuit te trekken. Naar de tuinkassen, de 50PLUSbeurs of een concert. Geniet van al het moois dat er te beleven is!

Ontspa Uit liefde voor Brel Mijn vlakke land, Ne me quitte pas, Amsterdam en vele andere Brel-hits. U hoort ze allemaal in het muziekprogramma Een Dichter en de stem: over leven met Brel. Michael Abspoel – zijn stem is bekend van het televisieprogramma Man bijt hond – brengt een bijzondere ode aan Jacques Brel, de grote Belgische chansonnier. Hij leidt de nummers in aan de hand van persoonlijke verhalen en vertelt hoe Brel zijn leven beïnvloedt. Jazzpianist Marc Bischoff begeleidt hem hierbij. Datum: zondag 2 april. Locatie: Cultuurhuis De Eendracht, Gemert. Aanvang: 14.30 uur. Entree: € 10,- . Meer info en kaarten: www.eendracht-gemert.nl

Première Stabat Mater

Tekst: Suzanne Geurts

Wie het wereldberoemde gedicht Stabat Mater uit de dertiende eeuw schreef, is nog altijd onbekend. Maar door de eeuwen heen hebben honderden componisten er muziek bij gemaakt; er bestaan maar liefst vijfhonderd verschillende toonzettingen. Op zaterdag 1 april (met KBO-korting) en zondag 2 april kunt u luisteren naar de versie van Antonín Dvorák, uit 1876. Onder leiding van dirigent Louis Buskens brengen diverse topsolisten en het Brabant Koor dit werk ten gehore.

Jesus Christ in concert Jesus Christ in concert keert terug in Poppodium 013. En niet zo’n klein beetje ook. In de nieuwe grote zaal, met een gigantisch wit kruis als catwalk, een grotere band en meer visuele effecten. Geniet en zing mee met alle bekende hoofdrolspelers: Arjan Janissen in de rol van Jezus, Suzanne Mol als Maria Magdalena en publiekslieveling Joost van Roij als Judas. Deze knallende meezingmusical brengt u even terug naar de Flower Power-tijd. Mis ’m niet, want dit is de allerlaatste editie.

Datum: zaterdag 1 april met KBO-korting. Locatie: Sint Petrusbasiliek, Oirschot. Aanvang: 17.00 uur. Entree: KBO1: € 30,- (i.p.v. € 35,-); KBO2: concert + lezing vooraf € 38,50; KBO3: concert + CD 2017 € 45,-. Kaarten bestellen: secretariaat@stabatmater.nl of (0411) 643 084 (dinsdag en donderdag bereikbaar). Meer info: www.stabatmater.nl

Datum: vrijdag 14 april. Locatie: Poppodium 013, Tilburg. Aanvang: 20.30 uur (zaal open om 19.00 uur). Entree: € 17,50. Meer info en kaarten: www.013.nl.

ons 46

nning Kom in de kas

Lekker actief

Wat groeit en bloeit er allemaal onder het glas van de kas? En hoe? U ontdekt het tijdens de veertigste editie van ‘Kom in de kas’, waaraan landelijk zo’n tweehonderd gastvrije glastuinders meedoen. Of ze nu bloemen, groenten of potplanten hebben – allemaal delen ze hun trots: de kunst van het kweken. En, vanwege het jubileum wordt deze editie extra feestelijk. Voor jong en oud. U kunt niet alleen rondkijken, maar ook meedoen aan activiteiten (leuk voor de kleinkinderen!) en kasvers lekkers proeven.

Drie dagen vol informatie en activiteiten die uw leven leuker maken, dat is de 50PLUSbeurs Helmond Peelland. Laat u inspireren door de laatste mode, tijdens de Ladies & Mens Night. Test de nieuwste fietsen op het Groot Fietstestplein en volg workshops over bijvoorbeeld pilates. Altijd al een muziekinstrument willen leren spelen? Ook dit kunt u proberen. Kortom: er is op deze beurs volop aandacht voor vrije tijd, lifestyle, verzorging, gezondheid, reizen, sport en beweging. Geniet ondertussen van allerlei optredens en slenter langs talloze informatiestands, waaronder die van KBO. Als KBO-lid bezoekt u de beurs bovendien met korting. En, heeft u zelf geen vervoer, maar wilt u wel naar de beurs? EMA Busreizen rijdt speciale routes in de regio om bezoekers op te halen.

Datum: zaterdag 1 en zondag 2 april. Locaties in Brabant: Boekel (De Peel), Made en Uden. Entree: gratis. Meer info en openingstijden: www.komindekas.nl/waar.

Oud is goud Er wordt wat verzameld in Oosterhout. Reden voor het Brabants Museum Oud Oosterhout voor een tentoonstelling met pronkstukken van plaatselijke verzamelaars. Van een ingericht poppenhuis tot miniatuur-Delfts Blauw. Van oude puddingvormen, strijkijzers tot unieke boekenleggers. Dit knusse museum laat verder zien hoe we tussen 1900 en 1950 leefden. Bekijk ook zeker de originele Vlaamse schuur met oude ambachten en de binnenkamers, waaronder een compleet schooltje. Het Koffiehuys zet graag een kop koffie met gebak voor u klaar.

Datum: vrijdag 24 maart, zaterdag 25 maart en zondag 26 maart. Locatie: Winkelboulevard Engelseweg 149, Industrieterrein Helmond. Tijden: dagelijks van 10.30 tot 17.00 uur. Entree: € 6,-, met KBO-pas € 3,50. Meer info: www.50pluspeelland.nl.

Datum: t/m zondag 19 maart. Locatie: Brabants Museum Oud Oosterhout, Oosterhout. Entree: € 4,- (volwassenen), € 2,- (4 t/m 12 jaar), € 1,- (t/m 3 jaar). Meer info: www.brabantsmuseumoudoosterhout.nl.

ons 47

Advertentie

Uniek! Nieuwe revolutionaire traplift!

Revolutionair railsysteem Otolift heeft een nieuwe traplift geïntroduceerd: de Otolift Modul-Air. Deze traplift heeft de dunste enkele rail ter wereld en is volledig uit voorraad leverbaar.

Slechts 48 uur levertijd! Dankzij deze unieke technologie wordt het dure maatwerk overgeslagen, en kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

De voordelen van Otolift Niet goed = geld terug Bent u niet tevreden met uw Otolift? Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Marktleider in Nederland

• 24/7 service netwerk

• 120.000 trapliften geplaatst in Nederland

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

• Betrouwbaar familiebedrijf, sinds 1891

• Huren al vanaf één maand mogelijk

Advertentie

Bel gratis 0800 444 777 5

Ja, stuur mij de gratis brochure

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Naam

Voor meer informatie kunt u terecht op

Adres

www.otolift.nl

Postcode/plaats

DĂŠ meest gekochte traplift van Nederland

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

Telefoon ONS2017

Econoom David Hollanders:

‘Financiële sector heeft

de macht over de pensioenen gekregen’ Niet werkgevers en werknemers, maar financiële instellingen bepalen wat er met onze pensioenen gebeurt. Dat signaleert econoom David Hollanders. De enorme bedragen die aan de strijkstok van de financiële sector blijven hangen, vormen volgens hem de grootste problemen. En daar is best wat aan te doen.

Tekst: Berber Bijma | Beeld: eigen foto

avid Hollanders, als econoom verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Tilburg, wil afrekenen met een hardnekkig terugkerend standpunt in de pensioendiscussie: dat ouderen en jongeren tegengestelde belangen hebben als het gaat om de afspraken die we maken over het opbouwen van pensioenen. ‘Natuurlijk zijn er tot op zekere hoogte tegengestelde belangen. Een euro die een jongere krijgt, kun je niet aan een oudere geven, en andersom. Maar je kunt net zo goed zeggen: een euro die je aan iemand uit Groningen geeft, kun je niet aan iemand uit Drenthe geven.’ Het echte probleem, zegt Hollanders, is dat ons pensioen vroeger gebaseerd was op een afspraak tussen werkgevers en werknemers, maar tegenwoordig een financieel product is geworden. Met zoveel bijkomende kosten, dat er simpelweg veel minder euro’s te verdelen zijn. Werkgevers en vakbonden hebben er volgens hem samen in toegestemd dat ze de zeggenschap over de pensioenen uit handen gaven.

ons 50

David Hollanders (1978) studeerde geschiedenis, econometrie en economie. Hij promoveerde op het onderwerp pensioenen. Hij is verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en de Tilburg University.

interview

In cao’s worden toch nog steeds afspraken over pensioenen gemaakt? ‘Dat klopt. Maar het gaat niet meer zoals vroeger om een toegezegde uitkering, die welvaartsvast is; het is steeds meer een inspanningsverplichting. Als pensioenfondsen in financiële problemen komen, hebben ze het recht om pensioenen niet met de inﬂatie mee te verhogen – te indexeren – of gepensioneerden zelfs rechtstreeks te korten op hun uitkering. Volgens de wet mag dat pas als alle andere middelen zijn uitgeput. Zolang bedrijven nog winst maken zijn er volgens mij altijd nog mogelijkheden om de tekorten van de fondsen aan te vullen, maar dat gebeurt niet. Werkgevers komen dus simpelweg hun toezegging niet na. Met instemming van de vakbonden overigens.’ Wat betekent dat voor gepensioneerden? ‘Werkgevers en werknemers, verenigd in de pensioenfondsen, hebben in feite samen de macht uit handen gegeven aan vermogensbeheerders: financiële instellingen die namens hen de pensioenen beheren. Die vermogensbeheerders hebben vele malen meer kennis van de financiële sector dan de bestuurders van pensioenfondsen, en dus meer macht. Vergelijk het met de situatie dat je autopech hebt in een Zuid-Frans dorp met maar één garage. Die garagehouder heeft de kennis en bepaalt dus wat er gaat gebeuren, ook al is het jóuw auto. Gepensioneerden ontvangen niet wat hen is toegezegd. Naast de AOW vormt het aanvullende pensioen ongeveer de helft van de oudedagsvoorziening. Als werkgevers altijd hun verplichtingen waren nagekomen, hadden gepensioneerden nu 10 tot 15 procent méér aanvullend pensioen gehad. Zeker voor mensen met een laag inkomen is dat een groot verschil.’

Ziet u een oplossing? ‘De kosten die pensioenuitvoerders maken, bedragen jaarlijks zo’n 6,5 miljard euro. Er gaan in de vermogensbeheersector salarissen om die het veelvoud van de Balkenendenorm zijn, met uitschieters tot 10 miljoen euro per jaar. Als je daar 10 procent van af haalt, had er misschien nooit één gepensioneerde gekort hoeven te worden. Dat is natuurlijk niet met één pennenstreek te regelen, maar de regering heeft als wetgever wel mogelijkheden. In de Pensioenwet staat dat pensioenpremie belegd moet worden in het belang van de deelnemer. De Nederlandsche Bank kan er als toezichthouder voor kiezen om dat zo uit te leggen dat de kosten maximaal

‘Gepensioneerden ontvangen niet

wat hen is toegezegd’ 10 procent van de premie-inleg mogen zijn in plaats van nu gemiddeld 25 procent. Dat heeft heel wat voeten in de aarde, maar als het gelukt is om de AOW-leeftijd te verhogen, moet hier ook wel een akkoord over kunnen komen.’ De Sociaal-Economische Raad pleit voor een heel andere vernieuwing van het pensioenstelsel: persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling. Waarom bent u daar geen voorstander van? ‘Omdat we ons dan helemáál overgeven aan de macht van de financiële sector. Financiële instellingen hebben al de slag gemaakt van een toegezegde uitkering naar een inspanningsverplichting, dan zouden we ook nog eens van collectieve aanspraken naar individuele aanspraken gaan. Ik denk dat we van de woekerpolissen hebben kunnen leren dat je dan als individu helemaal alleen staat omdat iedereen net iets andere voorwaarden in z’n polis heeft. Als je dan een zaak aanspant, sta je niet meer samen maar ieder voor zich tegenover zo’n machtige financiële instelling. Dan word je als pensioengerechtigde pas echt geknipt en geschoren.’

ons 51

BUSREIZEN 2017 Nu al véél VERTREKGARANTIE! va. €329,-

Rouen, Normandië en Parijs

Valkenburg, Maastricht en Belgische Ardennen

5 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek: 1, 29 mei, 24 jul, 7 aug, 18, 25 sep

5 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek o.a.: 17 apr, 15 mei, 19 jun, 24 jul

Sauerland - ALL-INCLUSIVE

Canterbury en Kent

5 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek o.a.: 10 apr, 8 mei, 5 jun, 18 dec

5 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek: 17 apr, 1 mei, 19 jun, 31 jul, 18 sep

Rome, Florence en Venetië 8 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek o.a.: 24, 31 mrt, 7, 22 apr

va. €299,-

va. €269,-

va. €319,-

va. €379,-

GEEN verplichte aanbetaling!

Geen 1-persoonskamertoeslag

va. €399,-

va. €459,-

Singlereis Dolomieten 8 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek: 22 apr, 12 mei, 2 jun, 22 sep, 14 okt

va. €569,-

Zell am See - ALL-INCLUSIVE 8 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek: 17, 22 apr

va. €799,-

va. €459,-

Andorra en Barcelona

Dalmatische kust, Trogir en Split

Rondreis Schotse Hooglanden

10 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek o.a.: 29 apr, 15, 29 mei, 12 jun

11 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek: 5, 26 mei, 9, 23 jun, 8 sep, 13 okt

11 daagse busreis | Vertrekgarantie! Vertrek o.a.: 5, 26 mei, 9, 23 jun, 7 jul, 20 okt

Effeweg.nl of bel 0529 - 46 96 67 Fouten voorbehouden. Exclusief reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

Deze tekst kwam tot stand met medewerking van dr. Luc Maartens, huisarts en als osteoporose-expert verbonden aan Diagnostiek voor U in Eindhoven, www.diagnostiekvooru.nl

Gezondheid Jaarlijks krijgen zo’n 80.000 Nederlanders boven de vijftig jaar een botbreuk, meestal veroorzaakt door osteoporose. Een verraderlijke

aandoening, want u merkt er eigenlijk niets van.

1 2

Wat is osteoporose?

Als u ouder wordt, breekt uw lichaam meer bot af dan het opbouwt. We spreken van osteoporose (botontkalking) als uw botstructuur zó broos wordt, dat uw botten gemakkelijk breken. Vrouwen hebben meer kans op osteoporose dan mannen.

Wat zijn de oorzaken van osteoporose?

• • • •

Wat kunt u doen bij osteoporose?

Hoe herkent u osteoporose?

Tekst: Suzanne Geurts

Heeft u de afgelopen twee jaar een bot gebroken of in de laatste tien jaar een ingezakte wervel gehad? Komen botbreuken in uw familie voor? En loopt u meer risico op osteoporose (zie vraag 2)? Vraag dan uw huisarts om een botdichtheidsmeting. Dat gebeurt met een kleine scanner, een zogenaamd DEXA-apparaat.

• Onvoldoende lichaamsbeweging • Te weinig calcium in uw voeding Tekort aan vitamine D De overgang bij vrouwen, want door hormoonveranderingen wordt het bot sneller afgebroken Ziekten, zoals reuma, COPD of diabetes Medicijnen, vooral prednison

Wanneer is een botdichtheidsmeting verstandig?

Van botontkalking merkt u niets, er zijn geen klachten. Sommige mensen worden snel kleiner: binnen tien jaar één centimeter per jaar. Dit kan door een ingezakte wervel komen. Maar meestal wordt osteoporose pas ontdekt als u een bot breekt, bijvoorbeeld bij een val.

Gezond leven, ook als u (nog) geen osteoporose heeft. Rook niet, beperk alcohol en beweeg voldoende – dagelijks minimaal een half uur. Eet voldoende zuivel. Bijvoorbeeld vier eenheden per dag: een glas melk, een kom yoghurt en twee plakken kaas. Daarnaast kan uw huisarts extra calcium en vitamine D adviseren. Heeft u een zeer lage botdichtheid? Dan krijgt u ook bisfosfonaten voorgeschreven. Die zorgen voor minder botafbraak.

Meer informatie vindt u op www.thuisarts.nl/botbreuken-en-botontkalking

ons 53

Proost!

Op z’n Tilburgs Ook afgelopen carnaval was deze oer-Tilburgse feestganger weer van de partij. Schrobbelèr, het oorspronkelijk huisgemaakte likeurtje, blijft populair. En wist u dat u hiermee ook heerlijke gerechten kunt bereiden?

ls maagpatiënt kon Tilburger Jan Wassing slecht tegen sterke drank. Maar hij was een rasechte bourgondiër en op avonden met vrienden mocht een alcoholische sfeerverhoger natuurlijk niet ontbreken. Dus ging hij zelf aan de slag. Hij mixte, probeerde, proefde. Wat bestaande dranken, wat homeopathische middelen. En opeens was daar het drankje dat wél goed viel. Deze kruidenlikeur serveerde hij eerst aan vrienden, aan zijn thuisbar die hij ‘Bij den Schrobbelaar’ gedoopt had.

Tekst: Suzanne Geurts | Beeld: Schrobbelèr

Hmm, meer! Wat bleek? Zijn vrienden kregen er geen genoeg van. Grappend noemde Jan dit ‘objectief marktonderzoek’, vertelde zijn zoon Pieter-Jan in een reportage van Omroep Brabant. Kortom, genoeg reden om de rest van Tilburg te laten kennismaken met het bijzondere likeurtje. Dit gebeurde eind jaren zeventig. Eerst met honderd kruikjes, om voorzichtig te proberen. Maar die sloegen meteen aan en in 1980 kwam Schrobbelèr op de markt. Helaas kon Jan niet lang van zijn succes genieten, want een jaar later overleed hij. Pieter-Jan zette het bedrijf voort volgens de kernwaarden van zijn vader: glimlach, vriendschap en warmte.

ons 54

brabantse lekkernij

wol ▶

Uit de fabriek

De naam van het drankje en Jan’s thuisbarretje komt uit de Tilburgse textielindustrie. Voordat er gesponnen kon worden, ontwarde de schrobbelaar – schrobbelèr op z’n Tilburgs – de wol. Ook de kruik deelt deze geschiedenis. Vroeger namen de textielarbeiders kruiken mee naar huis, om te vullen met urine. Hiermee werd de wol gezuiverd.

43 kruiden ▶

Familiegeheim

Schrobbelèr bevat 21,5 procent alcohol en is gemaakt van 43 kruiden. Welke precies – tja, dat blijft het geheim van de familie Wassing. Wel weten we dat het drankje meer dan honderd gram suiker per liter bevat. Daarom is Schrobbelèr wettelijk een kruidenlikeur en geen kruidenbitter, die minder zoet is.

2008 ▶

Carnavalskraker

Enthousiast verspreidde Jan – een graag geziene gast in de plaatselijke cafés – zijn drankje tijdens carnaval. Hier vond hij een dankbaar publiek; logisch dat Schrobbelèr dan nog altijd veel gedronken wordt. Voor het Kruikenconcert in 2008 schreef Guus Meeuwis zelfs het nummer Drink Schrobbelèr. Carnavalsduo De Deurzakkers bracht het nummer in 2013 landelijk uit. Ondertussen groeit ook in het buitenland de liefde voor de likeur: de bruine kruikjes vinden hun weg naar bijvoorbeeld Oostenrijk, Amerika, Australië, Aruba en Curaçao.

Gamba’s met Schrobbelèr voor 4 personen Boodschappenlijstje • 1 ui • 1 bosje peterselie • 1 teen knoflook (geperst) • 25 gram bakboter • ½ sinaasappel • 250 ml koksroom • 100 ml Schrobbelèr • 10 gamba’s (gepeld)

Bereiding Snipper de ui en de peterselie, en fruit beide in de bakboter. Voeg de gamba’s toe en bak ze op hoog vuur. Doe daarna de knoflook erbij. Voeg vervolgens de Schrobbelèr toe en bak het geheel op hoog vuur goed door. Doe ten slotte de koksroom erbij en pers de sinaasappel boven de pan uit. Kook alles nog even kort door. Lekker met vers brood, dat u in de saus kunt dippen.

winnen? ▶

Sfeer en Schrobbelèr proeven?

Dat kan, tijdens een van de open rondleidingen in de Tilburgse distilleerderij. De volgende staan gepland op zondag 26 maart, donderdag 6 april en zondag 23 april. Tickets kunt u kopen op www.schrobbeler.nl. Tickets winnen? Dat kan! Kijk op pagina 59.

ons 55

Advertentie

bolderman.nl Laagste prijs-garantie

299,-

269,-

89,-

v.a. slechts

5 dagen

199,5/8 dagen

4/5 dagen

5 dagen

Stedenreis Berlijn

Moezel, Trier & Koblenz

Eiland Rügen Noord-Duitsland

Sonthofen in de Beierse Allgäu

Diverse vertrekdata

Drankje s tijdens d iner inclusie f!

v.a. slechts

369,-

399,-

Gerlos in het Zillertal / Kirchberg in Tirol

8/10 dagen Boedapest en omgeving/ Balatonmeer en Boedapest

Diverse vertrekdata

8 dagen

v.a. slechts

489,10/12 dagen

v.a. slechts

399,-

v.a. slechts

399,-

10 dagen

Istrië Opatija Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

v.a. slechts

599,-

v.a. slechts

649,-

10 dagen

Barcelona en omgeving/ Barcelona en Andorra

599,-

10 dagen

12 dagen

Kust van Dalmatië / RR Dalmatische kust

Hart van Schotland, Trossachs

Westkust Ierland

Toscane, Bloemenrivièra en de Côte d’Azur

Diverse vertrekdata

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht! Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.

bolderman.nl

Brochure en boekingen:

(0318) 58 09 58 www.bolderman.nl

Prijs p.p. o.b.v. 2 pers. kamer excl. Calamiteitenfonds & reserveringskosten

Veilig

Douchen.nl

Advertentie

Bel 0800 0200 962 voor meer informatie of ga naar onze website

www.veiligdouchen.nl

â&#x201A;Ź 750,-

INRUILKORTING* Voor uw oude bad of douche. Actie geldig tot eind maart. Zie veiligdouchen.nl voor actievoorwaarden

Onderhoudsarm

Zeer lage instap

Ondersteuning

Dankzij het veiligheidsglas met anti-kalkcoating en de polyester panelen en douchebak is dagelijks schoonmaken niet meer nodig.

De vlakke douchebak van de Premium Comfortdouche kent een zeer lage instaphoogte, vanaf slechts 3 cm.

Ontspannen douchen door de extra ondersteuning van onze comfortabele douchestoel. Ruimtebesparend doordat deze opklapbaar is.

NIEUW 2-in-1 oplossing Bad + Douche

Gratis brochure thuis ontvangen? Naam Straat + nr Postcode

Plaats

Telefoon Stuur deze bon in een envelop naar: Zwaluw Comfortsanitair - Postbus 53 - 3890 AB Zeewolde, Nederland

KBO_06_03_17

STELLA GAAT

Advertentie

door1

999,-

E-BIKES OPENINGSKORTING OP

€600,

aan huis

TOT

ACTIE LOOPT T/M 25 MAART A.S.

stellafietsen.nl of 0341 - 25 22 66

Stella Vicenza Superior Nero

Stella Novara MPF

Stella Livorno

Beste e-bike tot €2.000,- Stijlvolle, sportieve e-bike. Sterkst leverbare motor, 9 ondersteuningen, incl. Gouden Accu. Actieradius tot 110 km.

Stilste middenmotor van Europa. Met oersterk metalen binnenwerk. NuVinci traploos schakelen

Meest verkochte e-bike van Nederland! Incl. Gouden accu. Extra comfortabele instap.

verzekeringen

1.799,- Tijdelijk

2.699,- Tijdelijk

1.399,RIJKLAAR GELEVERD

en door

RIJKLAAR GELEVERD

Garantie tot 5 jaar

Mevr.

Naam

Adres 1702.1 - ONS magazine

5 dagen levertijd

1.499,RIJKLAAR GELEVERD

Gratis demo en service aan huis

Laagste prijs

Nederlandse kwaliteit

Gratis proefrit aan huis? Bel naar 0341 - 25 22 66 of kijk op stellafietsen.nl

Ja, stuur mij de gratis brochure! Dhr.

1.899,- Tijdelijk

2.099,-

Niet i.c.m. lopende acties en inruil. Bestellingen via NFP of BFN uitgezonderd. Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. Garantie op locatie in Nederland, excl. Waddeneilanden. Bij normaal gebruik en onderhoud op accu en motorpakket twee jaar garantie.

en door

Vraag de gratis brochure aan!

incl. gratis servic e

V.A.

NU E-BIKES AL

Postcode/Plaats E-mail Telefoon Stuur de coupon zonder postzegel naar Stella Fietsen, antwoordnummer 725, 8070 WB Nunspeet

JOURE

VEENENDAAL

HENGELO

GOES

HEERHUGOWAARD

RIDDERKERK

Altijd bij jou in de buurt d in 2017: Nettetal (D) Im Windfang 4 nieuw geopen Purmerend Netwerk 3 Ridderkerk Nieuw Noordenweg 26 Texel Weverstraat 70 Veenendaal Nieuw Tuinstraat 75 Waddinxveen Beethovenlaan 72

Bezoek onze Stella E-bike Testcenters!

Assen Zeilmakerstraat 30 Best Bosseweg 35 Goes Nieuw Albert Plesmanweg 1j Hengelo Nieuw Hassinkweg 15 Heerhugowaard Nieuw Erasmuslaan 3 Joure Nieuw Produksjewei 14 Nunspeet Oosteinderweg 90

gewoon lekk er ﬁetsen.

Direct de zen? actuele prij

Digitale ? brochure n op Vraag ‘m aa onze website!

De oplossing van de puzzel in Ons 1 was: steun de projecten van Oud in Afrika. De prijzen gaan naar: A. Schijvenaars, Th. v.d. Weijden, A. Laurijsen-Laurijsen, T. van Laak, L. Jacobs, Familie Stikkers, J.M. Bresser, A. van Haastert, P. van Mierlo en J.T.M. Seijkens. Van harte gefeliciteerd!

Puzzel mee en win! In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Los het Zweeds Raadsel op, stuur uw oplossing naar de redactie en misschien wint u tickets voor een leuke rondleiding met een presentje bij Schrobbelèr. Ons mag drie keer twee kaarten weggeven! afgemat afgemat klasruimte klasruimte

1 1

allee allee vervallen woning vervallen woning

8 8

4 4

pl. in Gelderland pl. in Gelderland

jaartelling jaartelling

voorzetsel voorzetsel

11 11

stommeling straal- stommeling vliegtuig straalbinnenvliegtuig binnenkomst komst

10 10

anti anti

deel v.e. klokv.e. deel klok in orde in orde veerkracht veerkracht kerkgebruik kerkgebruik

2 2

5 5

neerslag neerslag rangtelwoord rangtelwoord

bergpas bergpas ontkenning ontkenning

troep troep

riv. in Italië riv. in Italië v. uitroep vreugde uitroep v. vreugde

sportvrouw sportvrouw

Puzzel: www.puzzelpro.nl

seconde seconde kledingstuk kledingstuk

ontvangstbewijs ontvangstbewijs

brandstof brandstof

7 7

Stuur de oplossing van de puzzel, uw e-mailadres en telefoonnummer vóór 3 april 2017 naar: Redactie Ons, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch. Let erop dat u uw inzending frankeert. Ongefrankeerde inzendingen worden niet meegenomen in de loting. Of e-mail de oplossing naar ons@kbo-brabant.nl met als onderwerp ‘puzzel’.

roem roem

9 9

vogel vogel vogelproduct vogelproduct

overdreven overdreven

3 3

lidwoord lidwoord

1 1

2 2

3 3

4 4

6 6

boomvrucht boomvrucht

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 10

Proeven en proosten in de Tilburgse distilleerderij van Schrobbelèr? Dat kan, want deze maand kunt u tickets winnen voor een sfeervolle rondleiding waarin u alles te weten komt over dit alom bekende Brabantse likeurtje. Hoewel… alles? U mag vragen wat u wil, maar het kruidige recept van ontdekker Jan Wassing blijft natuurlijk geheim. Ons mag drie keer twee kaarten weggeven voor een rondgang en proeverij in de distilleerderij.

11 11

U krijgt bovendien de leuke glaasjes voor ‘Schrobbelèr met ijs’ en een bijpassend koffieplankje cadeau. Kijk ook op pagina 54 en 55 of ga voor meer informatie naar www.schrobbeler.nl

ons 59

Advertentie

Toiletzitting met onderdouche. Blijf langer zelfstandig met behoud van 100% privacy + 100% hygiëne! Verwarmde zitting. Warm water! Reinigt en droogt volledig. Geen geveeg meer!

Laat het leven en de liefde niet aan je voorbij gaan!

Je wilde samen oud worden maar het leven heeft anders beslist. Via Stichting Date kunt u een nieuwe partner vinden. Bel gratis 0800-022 0225 en wij nodigen u uit voor een gratis en vrijblijvend informatief gesprek met een van onze ervaren consulenten. Veilig en betrouwbaar en e, áltijd bij u in de buurt at D Stichting Persoonlijke begeleiding en e m duurza laties voorstellen re uw ro -v an m Onbeperkte kennismakingen sinds 1969. en hoge slagingskansen

Werkt met afstandsbediening. 2 weken GRATIS uitproberen!

De beste kwaliteit tegen de scherpste prijs. Slechts €745,- incl. btw. en DRIE jaar garantie. Een SPATOILET® past op iedere standaard wc-pot en is eenvoudig zelf aan te sluiten. Zonder hakken of breken verzorgen wij de installatie, ook op water en stroom, tegen een meerprijs van € 150,00 alles inclusief. * Informeer bij uw gemeente of de aanschaf via de WMO wordt vergoed.

Kijk op www.SPATOILET.com of bel: 072 5629269 of 020 6141232.

Senioren Winkel Speciale KBO aanbieding Sta op stoel Senio B4 op uw maat gemaakt

vanaf

€1950,Maatwerk 3 motoren Sta op functie 10 jaar garantie

Bel ons voor zit- en slaapadvies!

T: 073-547 52 78 www.seniorenwinkel.nl Hoofdstraat 127 | 5481 AD | Schijndel

Bel gratis 0800 022 0225

stichtingdate.nl

Erkend door BVSK / Singleskeurmerk / Geschillencommissie

Op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? Of wilt u oud-klasgenoten terugvinden voor een reünie? Plaats uw oproep op Groet & Ontmoet op www.kbo-brabant.nl!

Op zoek naar... BR.O.NR. 03.001/17 Hallo heren, ik ben een alleenstaande, nette, goed uitziende vrouw van 76 jaar. Hou van gezelligheid, winkelen, terrasje pakken of gezellig ergens naartoe gaan om te eten of een dagje weg. Graag omgeving Tilburg, heb geen auto. Spreekt dit u aan, schrijf dan een briefje met foto en telefoonnummer.

en heb geen huisdier. Kunt u zich hierin vinden, neem dan contact met mij op. Discretie gegarandeerd. Ik bel of schrijf u altijd terug. Woonomgeving 013. BR.O.NR. 03.005/17 Een gezellige, spontane, alleenstaande vrouw van 60, wonende in de regio Eindhoven, is op zoek naar een lieve, spontane en oprechte man om samen leuke dingen te ondernemen zoals fietsen, wandelen, sjoelen of een dagje uit. Zie jij ons samen lekker uitwaaien op het strand? Stuur me dan een berichtje.

BR.O.NR. 03.002/17 Ik ben een alleenstaande man, 68 jaar, zoek een ‘maatje’ waarmee ik gezellig kan reizen, weekendje weg, België, Luxemburg, iets bezichtigen enzovoort. Spreekt dit je aan, schrijf me.

Spreekt het je aan, stuur dan een foto en telefoonnummer, dan bel ik je zo snel mogelijk. BR.O.NR. 03.008/17 Ik ben een alleenstaande vrouw van 66 uit Best en zoek een vrouwelijk maatje om leuke dingen mee te gaan doen, zoals een dagtochtje of reizen, dichtbij of ver weg, theater, wandelen. Ben je alleen, woon je in mijn omgeving en wil je hetzelfde, laat dan iets weten.

Eet u mee? BR.O.NR. 03.006/17 Ik ben een weduwe van 69 jaar en ik zou graag in contact willen komen met vriendelijke man of vrouw (niet lesbisch) voor vriendschap. Ik hou van muziek, dieren, tv, autoritjes (heb eigen auto) en soms ga ik tuinieren voor ontspanning.

BR.O.NR. 03.003/17 Graag zou ik kennis willen maken met een paar leuke vriendinnen. Ben een vrouw van 82, nog vrij vitaal en actief. Houd af en toe van een reisje, een goed gesprekje en kunst. Ben in bezit van auto. Graag reactie in omgeving 0497. Altijd antwoord.

BR.O.NR. 03.007/17 Weduwe, 69 jaar, is op zoek naar vriend of vriendin, leeftijd 65 tot 70 jaar om leuke dingen mee te doen. Ik houd van fietsen, wandelen, tv-kijken, kaartje leggen, winkelen, dagje uit, korte vakantie. Ik rook niet en heb geen rijbewijs. Liefst omgeving Land van Cuijk.

BR.O.NR. 03.004/17 Vrouw, 67 jaar, zoekt leuk, vriendelijk, gezellig maatje (m/v) om leuke uitstapjes mee te maken. Ik hou van zee, tv-kijken, terrasjes, kaarten (geen bridge), korte wandelingen enzovoort. Ik rook af en toe

In samenwerking met KBO-Brabant organiseert Eet & Date gezellige etentjes in gezelschap van minstens zes personen met een prettige man-vrouwverhouding. Eet & Date was voorheen bekend als Match4Dinner. Interesse? Stuur een e-mail naar eetendate@kbo-brabant.nl of geef uw telefoonnummer door via KBO-Brabant, (073) 644 40 66. Er is een speciaal KBO-etentje gepland op zondag 23 april om 12.30 uur! De kosten voor een diner bedragen maximaal € 35,- inclusief bemiddeling, exclusief drankjes.

Oproep plaatsen? Stuur deze o.v.v. Contactoproep Ons en uw adres, telefoonnummer en e-mailadres naar KBO-Brabant (zie adres hieronder). Reageren? Stuur uw reactie in een gesloten enveloppe naar KBO-Brabant (zie adres hieronder) en zet linksboven op de enveloppe: reactie contactoproep Ons en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij sturen uw enveloppe dan ongeopend door. Denk er wel aan uw naam, adres en woonplaats of een e-mailadres in uw reactie op te nemen, zodat de betreffende persoon ook schriftelijk contact met u kan opnemen. Een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. Als er meer oproepen ingestuurd worden dan er ruimte is, wordt een wachtlijst aangelegd. Adres: KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch of contactadvertentie@kbo-brabant.nl

• • •

•

ons 61

Advertentie

Al ruim 40 jaar hèt adres voor comfort en kwaliteit Makkelijk opstaan is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Om die reden zijn er fauteuils die u hierbij een handje kunnen meehelpen. Het aanbod van meer dan 90 sta- op fauteuils bij Teun Arts is uniek in Nederland. sta op fauteuils, zelf op draaivoet! Bij ons vindt u alle stijlen sta-

Ǧ ͳǡ ʹǡ ͵ǡ Ͷǡ ͷ × ͸ ǤǤǤ Ǥ Veel van onze StaSta op fauteuils zijn in meerdere kleuren direct uit voorraad leverbaar. Mocht de sta- op fauteuil van uw keuze niet voorradig zijn, dan zorgen wij voor een leen- sta- op fauteuil om de levertijd te overbruggen... Gratis.

Onze openingstijden: Di, Wo & Do 10:00 - 17:30, Vrijdag 10:00 - 21:00, Zaterdag 10:00 - 17:00 tel.: 0485 - 45 29 86 www.teunarts.nl Boersestraat 11, 5454NG, Sint Hubert. In St.Hubert op de rotonde richting Wanroij, dan 3e weg links, 1e rechts.

info@teunarts.nl

* Niet van toepassing op aktiemodellen, aanbiedingen en overige acties.

Advertentie

Al ruim 40 jaar hèt adres voor comfort en kwaliteit

Handmatig verstelbare relaxfauteuils Meer dan 180 modellen In stof vanaf € 875,- in leder vanaf € 965,-

Meer dan 50 modellen banken & bankstellen eventueel mét relaxfunctie

Relaxfauteuils met sta- op hulp

Meer dan 90 modellen In stof vanaf € 925,- in leder vanaf € 995,(veelal uit voorraad)

De beste banken Nederlands fabrikaat

info@teunarts.nl

* Niet van toepassing op aktiemodellen, aanbiedingen en overige acties.

Advertentie

Uniek! Nieuwe revolutionaire traplift!

Revolutionair railsysteem

Slechts 48 uur levertijd!

Niet goed = geld terug

Otolift heeft een nieuwe traplift geïntroduceerd: de Otolift Modul-Air. Deze traplift heeft de dunste enkele rail ter wereld en is volledig uit voorraad leverbaar.

Dankzij deze unieke technologie wordt het dure maatwerk overgeslagen, en kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

Bent u niet tevreden met uw Otolift? Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Marktleider in Nederland

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

• Huren al vanaf één maand mogelijk

Ja, stuur mij de gratis brochure

Bel gratis 0800 444 777 5

Naam

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Adres

Voor meer informatie kunt u terecht op www.otolift.nl

Postcode/plaats

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

ONS2017

Telefoon

Dé meest gekochte traplift van Nederland

Advertentie

Gegarandeerd een comfortabele en zorgeloze vakantie!

SPECIALE SENIOREN WEEKARRANGEMENTEN Het vertrouwde adres voor een gastvrij verblijf

H ote l

A a n de

Va a rt

rt.nl evaa laand .hote www

NIEUW IN 2017

Vroegboekaanbieding

Diverse schitterende arrangementen. Incl. halen en brengen op diverse plaatsen in Nederland (ook voor particuliere gasten). www.postelhoef.nl

Actief genieten in de Brabantse Kempen! Stijlvolle hotelkamers voorzien van alle comfort, lift, voortreﬀelijke keuken, zwembad, terrassen, park en natuurrijke omgeving.

50+ standplaats busreizen Compleet Verzorgd individueel of met gezelschap

8-Daags met vertrek op 15 april 20 en 27 mei 3 en 10 juni 1 en 8 juli 5 en 12 aug 2, 9 en 16 sept 7 okt

7-Daags Kerst

Wij bieden speciale arrangementen met dagexcursies, avondprogramma’s met artiesten e.d. Kijk op onze website en vraag naar onze brochure.

vertrek 22 dec

• incl. halen en brengen vanaf diverse opstapplaatsen • 4 x natuur middagtocht: omgeving Appelscha; Drenthe: unieke verzameling klompen; Overijssel: spektakel in het Bakkerij- en IJsmuseum en Giethoorn: u geniet van een rondvaart door Hollands Venetië • dagtocht Friesland met 3 uur varen • incl. entreegelden en consumptie • verblijf op basis van VOLLEDIG PENSION, LIFT aanwezig • Hollandse keuken, mogelijkheid tot afstemming op dieet • thuiszorg (als u dit thuis ook ontvangt) • gezellige avondprogramma’s • nieuw excursieprogramma 2017

Kijk op onze website!

Boscheind 73 • 5575 AA Luyksgestel • T (0497) 541 426 • www.postelhoef.nl

www.hotelaandevaart.nl Vaart n.z. 88/89, 8426 AV Appelscha, Tel. 0516-43 32 32

Rijbewijs keuring? bel Brommobiel rijbewijs AM

Canta rijbewijsvrij

Inruil van uw auto mogelijk! Taxatie, demonstratie en service/reparatie bij u aan huis! Voor meer informatie kijk op www.waaijenberg.com of vul de bon in en stuur deze zonder postzegel naar: Waaijenberg Mobiliteit, antwoordnummer 15, 3900 VB Veenendaal Naam: Dhr. / Mevr. Adres: Postcode / Woonplaats: Telefoon: E-mail: ONS_KBO2017

Wiltonstraat 26 3905 KW Veenendaal Tel: 0318 - 51 12 51 Keienbergweg 48 1101 GC Amsterdam Z.O. Tel: 020 - 691 76 49 De Savornin Lohmanplein 3a 2566 AA Den Haag Tel: 070 - 325 65 05

Advertentie

Rijk van Nijmegen 3 dagen Genieten in

Berg en Dal is een gezellig dorpje op steenworp afstand van de Duitse grens en de bruisende stad Nijmegen. Ontdek het historische stadshart met onder andere de oudste winkelstraat van Nederland, de Lange Hezelstraat. In de omgeving van Parkhotel Val Monte vindt u vele ﬁets- en wandelroutes die u langs de mooiste natuur van het Rijk van Nijmegen leiden. Ontdek het adembenemende natuurgebied Millingerwaard of het heuvellandschap van Groesbeek. Verder kunt u een bezoek brengen aan verschillende musea waaronder het Nationaal Bevrijdingsmuseum. FLETCHER PARKHOTEL VAL MONTE **** Nadat u een dag op pad bent geweest kunt u heerlijk tot rust komen in het comfortabele 4-sterren hotel. Schuif aan in het knusse à la carte restaurant en geniet van de culinaire creaties van de chef-kok. Een gezellige bar, een hooggelegen terras met panoramisch uitzicht over de polders en een grote tuin met een binnenzwembad en een beauty- massagesalon maken uw verblijf compleet!

INHOUD ARRANGEMENT • Ontvangst met koffie of thee en appelgebak • 2 x overnachting • 2 x uitgebreid ontbijtbuffet • 1 x heerlijk 3-gangen diner op de dag van aankomst • Informatiepakketje van de omgeving inclusief fietsen wandelroutes • Gratis WiFi • Gratis parkeren

€99

P.P.

Dit arrangement is geldig t/m aankomst 31-12-2017 (m.u.v. feestdagen en evenementen) o.b.v. verblijf van twee personen op een standaard tweepersoonskamer. De prijs is exclusief reserveringskosten (€5 per boeking), tax and handling fee (€2 p.p.p.n.) en weekendtoeslag bij verblijf op vrijdag- en/of zaterdagnacht (€5 p.p.p.n.).

Meer informatie of reserveren? Ga naar www.parkhotelvalmonte.nl/ons of bel 024 - 684 20 00

Advertentie

Gekozen tot “Schattigste baby van het jaar”!

Savana

Met de hand vervaardigde kunstenaarspop Pop gebaseerd op de winnende foto van onze prijsvraag!

❊

Met huid van zacht RealTouch®-vinyl De ingezonden

foto!

Savana is 45 cm groot en kan alle posities innemen Productnr.: 03-02154-001 Productprijs: € 149,85 (ook betaalbaar in 3 maandtermijnen à € 49,95) plus € 9,95 verzendkosten Reserveert u nog vandaag, want de oplage is beperkt!

Ze zal zeker uw hart veroveren! We hebben poppenliefhebbers uitgenodigd, om de mooiste foto’s van hun schatjes in te zenden. Daar we ze zelf allemaal even schitterend vonden, hebben we onze klanten laten kiezen. En “Savana” kreeg duizenden stemmen. Deze foto hebben we toen aan de kunstenares Ping Lau gegeven en zij modelleerde deze levensechte schat – bijna niet te geloven, dat het “maar” een pop is!

Levensecht tot in het kleinste detail

Deze pop is geen speelgoed, maar een hoogwaardig verzamelaarsobject voor ambitieuze verzamelaars. Elke pop is uniek en kan in geringe mate van de afbeelding afwijken.

Voor online bestelling referentie-no: 17752

The Bradford Exchange Ltd. • Antwoordnummer 282 • 8200 VB Lelystad klantenservice@bradfordexchange.nl • Telefoon: 010-80 80 97 8

Ja,

ik reserveer de kunstenaarspop “Savana”

A.u.b. in blokletters invullen

Straat/huisnummer Postcode/woonplaats Geboortedatum

✗

Handtekening

Telefoon (voor eventuele vragen)

A.u.b. gewenste betalingsmethode aankruisen (✘): Ik betaal het totaal bedrag na ontvangst van de rekening Ik betaal in drie gemakkelijke maandtermijnen

✁

www.bradfordexchange.nl

Me t 1- HE E L- JAAR - t e r ugge e f -garanti e

Tijdelijk beperkte aanbieding: Antwoord uiterlijk voor 18 april 2017

Naam/voornaam

“Savana” heeft het gewicht en de afmetingen van een echte baby. Ze is vervaardigd van natuurlijk RealTouch®-vinyl en voorzien van handmatig aangebrachte haartjes en schitterende met de hand toegepaste kleurdetails. Ze draagt een zacht fleece-rompertje met een vrolijke capuchon, exact zoals de uitverkoren originele baby van onze fotoprijsvraag. Overal hartjes, zelfs de knoopjes zijn in hartvorm. Eronder draagt “Savana” een lavendelgekleurd shirtje en een luier. U kunt zich nu al op “Savana” verheugen door meteen te bestellen!

✁

PERSOONLIJKE REFERENTIE-NUMMER: 17752

S.v.p. opsturen naar: The Bradford Exchange

Antwoordnummer 282 • 8200 VB Lelystad