GIN-CONGRES 2009 2-3 DECEMBER 2009 | J A A R B E U R S U T R E C H T WWW.GINCONGRES.NL HÉT PLATFORM VOOR GEOPRODUCTEN, -TOEPASSINGEN EN -DIENSTEN IN NEDERLAND
Meer dan geo-informatie
Een overzicht van de seminars op het GIN-congres
Spreker: Sybilla Dekker, voormalig minister VROM Tijd: woensdag 2 december om 09.45 uur De mogelijkheden en het gebruik van geo-informatie hebben zich de afgelopen jaren sterk verbreed. Als voormalig minister van VROM
Woensdag 2 december Tijd
Thema
Titel
09.45 - 10.30 uur
Keynote
Meer dan geo-informatie
11.00 - 12.30 uur
Inwinnen
Pictometrie (11.00 - 11.30 uur)
en werkend in verschillende nevenfuncties binnen de geo-wereld (voorzitter van de Raad van Toezicht van het
Mobile mapping: Tot in de puntjes geregeld! (11.30 - 12.00 uur)
Kadaster, voorzitter strategische adviesraad bouwen en
MotionMap: een landsdekkend bestand van deformaties aan gebouwen (12.00 - 12.30 uur)
ondergrond van TNO, lid Raad van Commissarissen DHV en lid Raad van Toezicht onderzoeksprogramma kennis voor klimaat) is mevrouw Dekker betrokken bij de discussie over
11.00 - 12.30 uur
Bouw/Infra
de betekenis van de technologische en maatschappelijke
Informatiebehoefte in aannemerij (11.30 - 12.00 uur)
ontwikkelingen van geo-informatie. Zij gaat in op de
WION nut en noodzaak (12.00 - 12.30 uur)
betekenis van de geo-informatie voor de ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving.
15.30 - 16.30 uur
Beheer
Informatiebehoefte in aannemerij Spreker: Eric van den Broek,
Zie www.geoinfoxchange.nl (11.00 - 11.30 uur)
Netcentrisch werken (15.30 - 16.00 uur) Slim koppelen: innovatie in het beheer van basisregistraties (16.00 - 16.30 uur)
15.30 - 16.30 uur
RO/Milieu
Nijmegen vanuit de lucht (15.30 - 16.00)
managing director van Breijn, het
Geo op de akker (16.00 - 16.30 uur)
ingenieursbureau van Heijmans Tijd: woensdag 2 december om 11.30 uur In de bouw neemt de informatiebehoefte
16.30 - 17.00 uur
Keynote
Scoren met Geo
in sneltreinvaart toe. Niet alleen opdrachtgevers vragen steeds meer digitale gegevens, maar de gehele keten in de bouw. Nieuwe dataopslagtechnieken maken het mogelijk naast geografische informatie aanvullende administratieve gegevens op te slaan en zichtbaar en
Donderdag 3 december Tijd
Thema
Titel
09.45 - 10.15 uur
Keynote
Samen werken aan de realisatie van Gideon
10.30 - 11.00 uur
Keynote
Veranderingen in het geo-onderwijs? Yes we can!
11.30 - 12.30 uur
Opleiden & Detachering
De natuurkundige, de landmeter, de socioloog en de hoogte van de toren (11.30 - 12.00 uur)
inzichtelijk te maken. Het gaat hierbij om informatie over de bouwplanning en –kosten, maar ook om kwaliteitsgegevens, beheerinformatie, areaalgegevens en aanvullende gegevens voor bijvoorbeeld KernGis. Complexe projecten worden inmiddels vaak standaard
Geo-Informatie komt uit de hoek! (12.00 - 12.30 uur)
in 3D ontworpen. De toekomst is het zogeheten Bouw Informatie Model (BIM), waar de hele bouwketen bij
11.30 - 12.30 uur
betrokken is (opdrachtgevers, aannemers, adviesbureaus
Financiële Allocatie van Marketing & Verkoop inspanningen met GIS Dienstverlening (11.30 - 12.00 uur) De Marketeer is dood; leve de Geomarketeer! (12.00 - 12.30 uur)
en kenniscentrum CUR).
Scoren met Geo Spreker: Ed Nijpels, voorzitter
15.00 - 16.30 uur
Community
Geobusiness/voorzitter ONRI
Virtual Reality (15.30 - 16.00 uur)
Tijd: woensdag 2 december om 16.30 uur
Locatie gebaseerde toepassingen voor mobiele telefoons (16.00 - 16.30 uur)
Nederland kan hoog scoren met de geosector als het gaat om de kenniseconomie. Geobusiness is een showcase voor het innoverend
Open GIS; méér dan techniek (15.00 - 15.30 uur)
15.30 - 16.30 uur
Visualisatie
Geovisualisatie & Geovisual analytics (15.30 - 16.00 uur)
vermogen van Nederland. Wanneer de voorwaarden zijn
Google Maps en iPhone : basis voor nieuwe Geo toepassingen? (16.00 - 16.30 uur)
geschapen om de data als stroom door een nationaal netwerk te laten vloeien, kan de branche op een scala van bedrijfstakken een bijdrage leveren aan de economische groei van Nederland. Voor de bedrijven in de geo-sector is het zaak steeds vernieuwend na te denken en met
16.30 - 17.00 uur
Keynote
Zie www.geoinfoxchange.nl
technologische innovaties en nieuwe producten te komen.
MEER I N F O E N R E G I S T R E R E N V O OR GRATIS BEZOEK VIA WWW.GIN CONGRES .N l
Samen werken aan de realisatie van Gideon Spreker: Saskia Borgers, Plaatsvervangend Secretaris Generaal Ministerie van VROM Tijd: donderdag 3 december om 09.45 uur De overheid voert zijn wettelijke taken adequaat uit en verbetert de elektronische dienstverlening aan bedrijven en burgers door geo-informatie. Het bedrijfsleven innoveert en voegt waarde toe. Dit moet een win-win situatie opleveren. De uitvoering van de beleidsnota Gideon is in volle gang. Over drie jaar moeten de resultaten gehaald zijn en de doelstelling zijn bereikt dat Nederland is voorzien van een duurzame basisvoorziening voor de geo-
Spreker(s)
Functie - bedrijf
Zaal
Sybilla Dekker
voormalig minister VROM
Juliana Congreszaal
zevental implementatie-strategieën benoemd. Een aantal
Reinholt Tritschler
Cadastral and Engineering Surveyor bij BLOM Netherlands
Juliana Foyer
daarvan liggen op koers, bijvoorbeeld de invoering van de basisregistraties en de Europese richtlijn Inspire. Bij een
Ing. Jolle Jelle de Vries Directeur Geomaat
Juliana Foyer
Maarten Bomers
Sales Coördinator Europe bij Fugro
Juliana Foyer
Wim de Haas
Sr. Advisor Information Architecture bij Rijkswaterstaat
Juliana Congreszaal
Eric van den Broek
Managing Director bij Breijn
Juliana Congreszaal
Sjaak Versluis
Directeur/Eigenaar WION support
Juliana Congreszaal
Ben van Lier
Account Directeur Overheid bij Centric Solutions
Juliana Foyer
Kees de Zeeuw
Manager product- en procesinnovatie GEO bij Kadaster
Juliana Foyer
Sr. Adviseur Duurzame Ontwikkeling bij gemeente Nijmegen
Juliana Congreszaal
Universitair docent aan de Universiteit Wageningen
Juliana Congreszaal
Ir. Jan Luijten Sytze de Bruin Ed Nijpels
Voorzitter Geobusiness/Voorzitter ONRI
informatie, die ook intensief wordt gebruikt. Hiervoor zijn een
aantal daarvan zijn nog bijsturingsacties nodig. Tegelijkertijd is de verwachting dat door de kredietcrisis minder middelen beschikbaar komen. In het GI-beraad is hierover gesproken en aan het eind van het jaar, zal besloten worden over prioritering en een slimme uitvoering met maximale samenwerking. De coördinatie van VROM is gericht op de uitvoering van Gideon, samen met alle partijen, met een realistische planning en inzet van middelen.
Geovisualisatie & Geovisual analytics Spreker: Menno-Jan Kraak, Hoogleraar Geovisualisatie / Voorzitter Departement Geoinformatie Verwerking bij ITC Tijd: donderdag 3 december om 15.30 uur Een nieuwe ontwikkeling – vanuit
Juliana Congreszaal
wetenschappelijke hoek – op het vlak van visualisatie is geovisual analytics. Eenvoudig vertaald gaat het hierbij om analytisch redeneren met behulp van grafische
Spreker(s)
Functie - bedrijf
Zaal
Saskia Borgers
Plaatsvervangend Secretaris Generaal Ministerie van VROM
Juliana Congreszaal
Ir. Elise van der Wulp
Projectleider Stichting Arbeidsmarkt Geo
Juliana Congreszaal
Martien Molenaar
Rector, Professor in Geoinformatics and Spatial Data Acquisition bij ITC
Juliana Foyer
Ir J.W. (Wim) Ploeg
Directeur Automatisering bij Nieuwland
Juliana Foyer
Gijs van Veen
Database marketeer bij RVS
Juliana Congreszaal
Jasper Dekkers
Universitair Docent en Onderzoeker Ruimtelijke Juliana Congreszaal Economie en GIS aan de Vrije Universiteit Amsterdam en MSc Coordinator UNIGIS Amsterdam
interfaces (representaties zoals ook kaarten), met een hoog interactieve omgeving. Oogmerk hierbij is allerlei informatie geografisch zichtbaar te maken en te analyseren, tevens om de betrouwbaarheid van informatie te verbeteren.
Marc Vloemans
Medeoprichter Coöperatieve vereniging OpenGeoGroep
Juliana Congreszaal
Mark Veth
Directeur CEBRA
Juliana Congreszaal
Michiel Munneke
Chief Executive Officer NULAZ
Juliana Congreszaal
Menno Jan Kraak
Hoogleraar Geovisualisatie / Voorzitter Departement Geoinformatie Verwerking bij ITC
Juliana Foyer
Erwin Nikkels
Directeur Eigenaar Globe Assistant
Juliana Foyer
Sef Valentijn
Provinciaal projectleider van de omgevingskaart Limburg
Een simpel voorbeeld is het combineren van stemgedrag en inentingsgedrag op een kaart van Nederland met als resultaat het zichtbaar worden van de ‘bible belt’. Deze ‘geoanalysetechniek’ is gangbaar bij navigatiesystemen om middels het uitpeilen van gsm’s files in beeld te brengen en daar het reisadvies op af te stemmen.
Zie www.geoinfoxchange.nl Spreker: Ed Parsons, Geospatial Technologist bij Google Tijd: donderdag 3 december om 16.30 uur Ed Parsons, geospatial technologist bij Google en keynote spreker op het GINCongres tijdens Geo-Info Xchange, ziet geo-informatie als de basis waarop informatie wereldwijd georganiseerd gaat
Ed Parsons
Geospatial Technologist bij Google
worden, universeel toegankelijk en bruikbaar voor iedereen. “Mobiele toepassingen die locatie integreren met andere informatie zijn de toekomst”, schrijft Parsons eind augustus in zijn blog. Een dag later is hij lyrisch bij het zien van een innovatief autonavigatiesysteem op een smartphone met
Juliana Congreszaal
een Augmented Reality-interface, al voorziet een autoriteit als Parsons dat er nog een hele slag te maken is wat de nauwkeurigheid van mobiele GPS-toepassingen betreft.
Datum: donderdag 3 december Tijd: 10.15 – 10.45 uur Thema: Opleiden & Detachering Spreker: Elise van der Wulp (projectleider stichting Arbeidsmarkt Geo)
Datum: donderdag 3 december Tijd: 12.00 – 12.30 uur Thema: Financiële dienstverlening Spreker: Jasper Dekkers (onderzoeker bij SPINlab, VU Amsterdam)
Imago en onderwijs vernieuwen Geo-marketing De stichting Arbeidsmarkt Geo wil de bekendheid van het geo-vak vergroten, het imago verbeteren en het onderwijs vernieuwen. De geo-markt kijkt tegen een structureel tekort aan gekwalificeerd personeel aan. Het werven van personeel op de opleidingen blijft problematisch. De uitstroom is dusdanig laag, dat opleidingen zelfs voor hun voortbestaan moeten vrezen. De Hogeschool Utrecht kent als enige hbo-instelling een dagopleiding. De stichting werkt nu aan een volwaardige vierjarige mbo-opleiding Geo-informatie, waarin tevens aandacht is voor analyse en visualisatie. Samen met het bedrijfsleven zijn voor deze nieuwe opleiding beroepsprofielen opgesteld. In september is de campagne Go Geo gestart om het vakgebied geo-informatie onder de aandacht te brengen in de hele onderwijsketen, van scholier tot student (zie www.gogeo.nl).
Steeds meer bedrijven gebruiken geoinformatie bij hun marketing, bijvoorbeeld bij de locatiekeuze van een nieuwe vestiging of bij het selecteren van adressen voor een direct-marketingcampagne. Geo-informatie biedt echter meer mogelijkheden. Veel strategische marketingconcepten hebben namelijk een expliciet ruimtelijke component. In de praktijk wordt met dit gegeven nog maar weinig gedaan. Een zo’n strategisch onderwerp is innovatieadoptie. Met kortingsacties kunnen bedrijven klantgegevens verzamelen (postcode) bij de verkoop van nieuwe producten. Geo-informatie kan daarop inzicht geven in de vraag of er een ruimtelijke patroon zichtbaar is in de acceptatie van een innovatie. Is er een geclusterd patroon aanwezig, dan kan dit bijvoorbeeld duiden op succesvolle mond-tot-mondreclame.
Datum: donderdag 3 december Tijd: 11.30 – 12.00 uur Thema: Opleiden & Detachering Spreker: Martien Molenaar (rector ITC)
Datum: donderdag 3 december Tijd: 15.30 – 16.00 uur Thema: Community Spreker: Mark Veth (CEBRA)
Opleidingbreed aandacht voor geo-ICT
Virtuele stad
Door de verbreding van het vakgebied is geo-informatie geen eenduidig vakgebied meer. In plaats van één centrale beroepsgroep is een veelvoud van beroepsprofielen met een nadrukkelijke geo-component ontstaan. Van inwinning van gegevens is het accent verschoven naar het beheren, bewerken en presenteren ervan in omvangrijke databases. Van deze ‘geo-professional nieuwe stijl’ worden andere competenties gevraagd. Competenties die het onderwijs moet leveren. Tal van opleidingen moeten geoinformatische aspecten inbrengen in hun lesprogramma. Op een aantal universiteiten na gebeurt dat nog maar sporadisch. In hbo- en mbo-opleidingen komen geoICT-aspecten nog nauwelijks aan bod.
54 Geo-Info 2009-11
Al zo’n zestien gemeenten in ons land houden er een digitale 3D-replica van hun eigen stad op na, te bekijken via internet. Voor het gemeentebestuur biedt deze virtuele wereld een uitgelezen kans in contact te komen met burgers en hen te laten participeren in de ontwikkeling van de gemeente. Voor de gemeentelijke dienst Geo-informatie betekent deze ontwikkeling een ingrijpende verandering. Werd dit gemeentelijke onderdeel voorheen pas laat bij het ontwikkelingsproces betrokken, door de komst van de virtuele stad is de dienst nu een spin in het web. De dienst is vaak de beheerder van de virtuele basis en levert al het bronmateriaal in de vorm van luchtfoto’s, cyclorama’s en informatie over onder meer de kadastrale ondergrond en hoogteniveaus.
Datum: donderdag 3 december Tijd: 16.00 – 16.30 uur Thema: Visualisatie Sprekers: Erwin Nikkels (Globe Assistant) en Sef Valentijn (Samenwerkingsknooppunt Limburg)
Slimme ‘verdeelstekker’ Via speciale GIS-applicaties kan informatie uit backoffice-systemen relatief eenvoudig beschikbaar worden gesteld op platformen als Google Maps, Microsoft Bing Maps en Apple iPhone-systemen. Earthconnector-technologie fungeert als een verdeelstekker die deze informatie snel kan visualiseren en combineren op een kaart. Hiervoor hoeven geen ingewikkelde interfaces tussen systemen meer te worden gebouwd. De wereldwijde standaarden die er zijn, maken de uitwisseling van informatie tussen verschillende systemen mogelijk. De ontwikkelingen op het gebied van mobiele toepassingen gaan razendsnel. Op dit moment lopen bijvoorbeeld proefprojecten met smartphones, die milieu-inspecteurs in staat stellen tijdens inspecties meldingen van bijvoorbeeld illegaal afval te doen, foto’s te maken en ook het backofficesysteem te raadplegen. Het systeem zoekt er de juiste GPS-coördinaten van de locatie bij. Datum: donderdag 3 december Tijd: 16.00 – 16.30 uur Thema: Community Spreker: Michiel Munneke (Nulaz)
Verrijkte werkelijkheid Laatste trend op het interactieve vlak is Augmented Reality View (letterlijk: toegevoegde realiteit). Op het beeldscherm van de digitale camera op de mobiele telefoon wordt informatie toegevoegd over het object dat op dat moment live in beeld is. Richt de camera van de mobiel bijvoorbeeld op een restaurant en direct komt het menu in beeld of een aantal recensies. De toepassing is ook geschikt voor het visualiseren van verborgen objecten, denk aan de chirurg die tijdens een operatie met röntgenbeelden bijvoorbeeld de foetus in de baarmoeder ook echt kan zien. Voor al deze toepassingen is geoinformatie de basis.